❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 19 July 2025Main stream

“NĂ« punĂ«, por tĂ« pambrojtur”: NjĂ« vĂ«shtrim rajonal pĂ«r kushtet dhe tĂ« drejtat e punĂ«torĂ«ve

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu
18 July 2025 at 16:10

Të drejtat e punëtorëve mbeten të kërcënuara në vendet e Ballkanit Perëndimor, përfshirë Shqipërinë, Kosovën dhe Serbinë.

Ligji dhe kodet e punës anashkalohen, ndërsa investimet e huaja shpesh përfitojnë në dëm të punëtorëve. Shkelja apo mungesa e kontratave, pagat e ulëta dhe punësimi informal konsiderohen normë e tregut të punës në rajon.

Serbi: Shteti i shërben më pak punëtorit

Prej vitesh kuadri ligjor që mbron të drejtat e punëtorëve në Serbi duket të jetë dobësuar. Bojana Tamindzija, nga Programi për të Drejtat e Punëtorëve, thotë për Citizens.al se kjo prirje është ndjerë që pas shpërbërjes së Jugosllavisë.

Sipas saj, Serbia dhe shtetet e tjera të Ballkanit Perëndimor janë në një garë për tërheqjen e investimeve të huaja përmes lehtësimeve fiskale, ofrimit të krahut të lirë të punës dhe madje edhe mbrojtjes së ulët ligjore për punëtorët.

“Politikat e punĂ«simit tĂ« tĂ« gjitha qeverive, qĂ« nga viti 2000, janĂ« bazuar nĂ« tĂ«rheqjen e investimeve tĂ« huaja,” thekson Tamindzija nĂ« kĂ«tĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim.

Kështu, në Serbi kapitalit të huaj u ofrohen subvencione, taksa të ulëta dhe përfitime të tjera si për shembull mbështetje në infrastrukturë, të cilat në thelb favorizojnë kompanitë, jo punëtorët.

Sipas Tamindzijas, ka raste që subvencionet e kësaj politike mund të shkojnë deri në 150,000 euro për një vend të ri pune.

Ajo është e mendimit se me këtë qasje ndaj investimeve të huaja dhe faktit se ekonomia e Serbisë është e varur, grupe punëtorësh, si për shembull punonjësit e sektorit industrial, mbeten pa përkrahjen dhe mbrojtjen e duhur.

Nga ana tjetĂ«r, sektori publik, edhe pse mĂ« i sigurt dhe me kushte mĂ« tĂ« mira, vuan nga kufizimet e punĂ«simit, sipas kĂ«rkesave tĂ« FMN-sĂ« – tĂ« aplikuara gjatĂ« vitit 2014.

Pavarësisht se kufizimet ishin në plan për dy vite, me disa ndryshime ligjore, ato janë ende në fuqi, duke ndikuar negativisht në të gjithë sektorin publik, sidomos në shëndetësi dhe arsim, thekson më tej ajo.

Pagat minimale nuk mjaftojnë për jetesë, ndërsa shkeljet në sektorin e industrisë duket të jenë të zakonshme.

“Paga minimale qĂ« marrin shumica e punonjĂ«sve nĂ« tregun industrial Ă«shtĂ« tre herĂ« mĂ« e ulĂ«t se paga minimale,” thekson Tamindzija.

Sipas një hulumtimi të kryer nga Programi për të Drejtat e Punëtorëve në Serbi, në sektorë si tekstili apo industria automobile, puna jashtë orarit aplikohet shpesh nën trysni nga kompanitë.

Disa nga shkeljet më të zakonshme të hasura në këto sektorë janë mohimi i lejes shëndetësore dhe puna në mjedise të ndotura dhe të rrezikshme.

Kosovë: Ligjet mbesin në letër

Drenusha Canolli nga Instituti pĂ«r Politika Sociale “Musine Kokalari” nĂ« KosovĂ« tregon se edhe pse ligjet qĂ« garantojnĂ« tĂ« drejtat bazĂ« tĂ« punĂ«torĂ«ve ekzistojnĂ«, zbatimi i tyre Ă«shtĂ« i mangĂ«t. PĂ«r kĂ«tĂ«, Canolli thotĂ« se kanĂ« pĂ«rgjegjĂ«si institucionet, tĂ« cilat, sipas saj, neglizhojnĂ« shpesh.

Nën këtë dinamikë, punëtorët në Kosovë janë të ekspozuar ndaj punës informale: pa kontratë, me orare të pacaktuara, pa pushime vjetore, apo dhe pa sigurime shëndetësore.

Sipas Canollit, punësimi shpesh ndikohet edhe nga përkatësia politike ndërsa kontratat afatshkurtra mbeten normë.

“NĂ« disa raste, punĂ«torĂ«t mbahen pĂ«r vite me kontrata afatshkurtra, ose me kontrata mbi vepĂ«r, gjĂ« qĂ« i pengon nĂ« sigurimin e tĂ« drejtave tĂ« plota,” tha Canolli pĂ«r Citizens.al

Ndërkohë, sektori privat në Kosovë duket se përballet edhe me vonesat e pagave dhe kushtet e rrezikshme të punës.

Nga ana tjetër, në sektorin publik sfidë mbeten politizimi, klientelizmi dhe shkelja e orareve të punës.

Teksa punëtorët përballen me pasiguri ekonomike dhe mungesë perspektive, Kosova mbetet i vetmi vend në Ballkanin Perëndimor pa një skemë sigurimi të papunësisë, duke e bërë tregun e punës edhe më të brishtë.

“Ky hendek si dhe dominimi i kontratave afatshkurtra i detyron punĂ«torĂ«t tĂ« mbĂ«shteten me mjetet private dhe familjare pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar papunĂ«sinĂ«,” thekson Canolli.

Shqipëri: Pagat në lekë, çmimet si në BE

Protestat e 1 Majit 2025 nĂ« ShqipĂ«ri denoncuan pabarazinĂ« nĂ« rritjen mes pagave dhe kostos sĂ« jetesĂ«s. Thirrja “Paga shqiptare, çmime evropiane” vinte si njĂ« revoltĂ« ndaj kostove nĂ« rritje pĂ«rballĂ« pagave tĂ« ulĂ«ta dhe njĂ« fuqie punĂ«tore qĂ« po largohet nga vendi.

Sipas Gertjana Hasallës, nga Qendra për të Drejtat në Punë, pagat e ulëta janë sfida kryesore e punëtorëve shqiptarë.

“Çdo ditĂ«, mijĂ«ra familje detyrohen tĂ« bĂ«jnĂ« zgjedhje tĂ« pamundura, tĂ« paguajnĂ« ushqimin, qiranĂ« apo shĂ«rbimet bazĂ«, pasi tĂ« gjitha nuk mbulohen nga tĂ« ardhurat mujore,” thekson Hasalla.

Mes të tjerash ajo rendit si problematikë punësimin informal, mungesën e kontratave të rregullta dhe mbrojtjes sociale.

“NjĂ« numĂ«r i konsiderueshĂ«m punĂ«torĂ«sh nuk kanĂ« sigurime shĂ«ndetĂ«sore, nuk kontribuojnĂ« nĂ« skemat e pensioneve dhe pĂ«r pasojĂ« jetojnĂ« çdo ditĂ« nĂ«n rrezikun e mbetur pa garanci pĂ«r tĂ« ardhmen,” argumenton ajo.

Në këtë pikë, situata bëhet më e rëndë për gratë dhe të rinjtë që punojnë në fasoneri apo sektorin e thirrjeve telefonike (Call-Centers), ku paga minimale për punë intensive dhe presioni i vazhdueshëm cenojnë të drejtat themelore.

Sipas Hasallës në gjithë këtë panoramë, të rinjtë nuk shohin perspektivë për jetë dinjitoze.

“ShqipĂ«ria mbetet gjithnjĂ« e mĂ« e zbrazĂ«t, me njĂ« treg pune gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« dobĂ«t dhe pa fuqi pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar tĂ« ardhmen,” pĂ«rfundon ajo.

Vende të ndryshme, problematika të njëjta

Në Serbi, ndërtimi dhe industria kanë numrin më të lartë të aksidenteve fatale në punë. Sipas Bojana Tamindzijës, pagat e ulëta i detyrojnë punëtorët të punojnë orë shtesë, duke rritur rrezikun e aksidenteve. Ajo sheh me shqetësim për këtë prirje edhe punëtorët sezonal, të cilët mbeten të pambrojtur nga ligjet.

Sipas raportit të Inspektoratit të Punës në Serbi, gjatë vitit 2024 janë kryer 59 inspektime lidhur me aksidentet fatale në vendin e punës. Ndërsa numri më i lartë i viktimave ndodh në sektorin e ndërtimit, pa përjashtuar sektorët e tjerë.

Në Shqipëri, ndërtimi, minierat dhe fasoneritë mbeten sektorët më të rrezikshëm. Gertjana Hasalla thotë se natyra e punës së këtyre sektorëve përfshin përdorimin e makinerive të rënda, punën në lartësi, kimikatet dhe faktorë të tjerë, të cilët kërkojnë masa shtesë në siguri.

Ndërsa në Kosovë, punëtorët hezitojnë të raportojnë abuzimet nga frika e pushimit nga puna. Sipas Drenusha Canollit, mungesa e asistencës ligjore përkeqëson më tej situatën. Ajo thotë se në shumë raste inspektorët nuk marrin masa dhe nuk ofrojnë mbrojtje ndaj punëtorëve denoncues duke ndikuar në zbehjen e besimit te institucionet.

Ndërsa të rinjtë përballen shpesh me diskriminimin për shkak të moshës, me praktika të papaguara për të fituar eksperiencë. Për gratë diskriminimi ndodh kur janë të reja, të cilat pyeten shpesh për statusin martesor dhe planifikimin familjar gjatë marrjes në punë.

Ky lloj diskriminimi për gratë është i pranishëm si në Serbi edhe në Kosovë, veçanërisht gjatë shtatzënisë. Bazuar në ligjin e punës, periudha më e gjatë nëntë mujore e pushimit të lehonisë merret përsipër nga punëdhënësi dhe nuk menaxhohet nga një institucion i sigurimeve shoqërore.

“Kjo i dekurajon punĂ«dhĂ«nĂ«sit tĂ« punĂ«sojnĂ« gra tĂ« reja duke e ditur se ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« lindin”, thekson Canolli.

Ballkani Perëndimor duket se ka nevojë për forcim të organizimit sindikal dhe për një lëvizje të re punëtore. Bojana Tamindzija, Drenusha Canolli dhe Gertjana Hasalla tregojnë për situata relativisht të ngjashme.

Në Serbi, sindikatat kanë ndikim të kufizuar për shkak të strukturave shumëkombëshe të kompanive të mëdha. Në Kosovë, ato nuk u fuqizuan kurrë dhe nuk kanë fituar ndikim të fortë social. Ndërsa në Shqipëri, sindikatat e reja po përpiqen të mbrojnë të drejtat e punëtorëve, por besimi mbetet i ulët.

Lexoni gjithashtu:

The post “NĂ« punĂ«, por tĂ« pambrojtur”: NjĂ« vĂ«shtrim rajonal pĂ«r kushtet dhe tĂ« drejtat e punĂ«torĂ«ve appeared first on Citizens.al.

“Qeveria fut nĂ« shkollĂ« bashkitĂ«: NjĂ« tjetĂ«r hap drejt centralizimit”

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu
17 July 2025 at 16:48



Këshilli i Ministrave miratoi dje krijimin e Akademisë së Pushtetit Vendor. Struktura do të ketë formën e një organizate jo fitim-prurëse që parashikon të trajnojë administratën e bashkive në të gjitha nivelet, duke nisur nga kryetarët e deri tek punonjësit.

Financimi pĂ«r kĂ«tĂ« akademi do tĂ« sigurohet nga kontributi i tĂ« gjitha bashkive pĂ«rmes kuotave, ndĂ«rsa qeveria do tĂ« mbulojĂ« gjysmĂ«n e kostove pĂ«r tre vitet e para. MarrĂ«veshja me bashkitĂ« do tĂ« ndĂ«rmjetĂ«sohet nga Arbjan Mazniku, MinistĂ«r i Shtetit pĂ«r Pushtetin Vendor, i cili sĂ« fundmi po etikohet edhe si “kryebashkiak” i ShqipĂ«risĂ«.

Agron Haxhimali, kreu i ShoqatĂ«s Shqiptare tĂ« Bashkive u shpreh sot publikisht se ky mekanizĂ«m duket si njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« spostuar rolin e shoqatave tĂ« pavarura e pĂ«r t’i zĂ«vendĂ«suar ato me njĂ« organ tĂ« centralizuar tĂ« qeverisĂ«.   

KujtojmĂ« se bashkitĂ« e vendit sĂ« fundmi janĂ« vĂ«nĂ« nĂ« njĂ« shĂ«njestĂ«r tĂ« njĂ« vale “shkarkimesh” nga Kryeministri Rama, veprim qĂ« ka ngritur shqetĂ«sime pĂ«r ndarjen e pushtetit qendror nga ai vendor.

Afrim Krasniqi, drejtues i Institutit të Studimeve Politike i tha Citizens se ky  është një rast që na tregon se sa e rrezikshme është kur pushteti i një partie politike dhe i një politikani kapërcen limitet ligjore që i ka dhënë Kushtetuta e Shqipërisë.

“KryetarĂ«t e bashkive janĂ« tĂ« ndĂ«rvarur nga vullneti politik dhe deri diku i janĂ« nĂ«nshtruar kĂ«tij vullneti politik tĂ« Kryeministrit. NĂ« rastin konkret do tĂ« duhet qĂ« ndonjĂ« nga bashkitĂ« t’i adresohet GjykatĂ«s Kushtetuese dhe duhet tĂ« kishte raste konkrete nga Shoqatat e Bashkive dhe do tĂ« duhet tĂ« kishte veprim tĂ« Departamentit tĂ« AdministratĂ«s Publike dhe tĂ« komisionerĂ«ve qĂ« mbrojnĂ« nĂ«punĂ«sit publik, civil, tĂ« drejtat e njeriut dhe konceptet e shtetit ligjor nĂ« ShqipĂ«ri” – nĂ«nvizoi ai.

Parimisht kjo qendër do të ndihmojë të rris kapacitetet dhe performancën e stafit, në kuadër të integrimit në BE, por ekspertët shprehin dyshime mbi këtë. Krasniqi shpjegon për Citizens se kjo nisëm e qeverisë vjen në kuadrin e një fushate përgatitje të pushtetit vendor në funksion të zgjedhjeve të ardhshme lokale në Shqipëri.

Krasniqi thekson se kemi një mbivendosje të strukturave, pasi aktualisht kemi shkollën shqiptare të administratës publike, shkollën e drejtorëve e kurse të ndryshme të detyruara për administratën.

“Bashkimi Evropian ka vite qĂ« ka investuar pĂ«r koordinimin e çështjeve tĂ« integrimit pĂ«r pushtetin vendor nĂ« ShqipĂ«ri, duke hapur zyra lokale dhe trajnime tĂ« vazhdueshme, ka projekte tĂ« mĂ«dha ndĂ«rkombĂ«tare, shumĂ« mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« buxhet sesa projekti i ri” – shton Krasniqi.

Krasniqi sugjeron se do të ishte e udhës që qeveria të prezantonte një draft strategjie në Parlament, ku do të duhet të kishte debat mbi sfidat e qeverisjes vendore në 10 vitet e ardhshme.

“QoftĂ« historia e akademisĂ« sĂ« barinjve dhe qoftĂ« historia e akademia e administratĂ«s publike dhe pushtetit vendor, janĂ« nisma qĂ« duhen marrĂ« mĂ« rezervĂ«, janĂ« tĂ« pĂ«rkohshme, nuk janĂ« afatgjata, nuk mendoj qĂ« do jenĂ« efektive, por mbushje e boshllĂ«kut ditor tĂ« akteve politike” – pĂ«rmbyll Krasniqi.

Shteti trajnon shtetin

Kjo nuk është akademia e vetme që ka lindur rishtazi në vend. Qeveria e Partisë Socialiste duket se vazhdimisht ka kontribuar në riaftësimin e kastës së saj politike, nuk dihet nëse kjo lidhet me faktin se një pjesë e konsiderueshme e figurave të saj identifikuese janë nën hetim, apo për teka të pajustifikueshme të liderit.

Nga 20 Qershori deri më Korrik u mbajt akademia politike ku u trajnuan deputetët e rinj të PS-së, të cilët fituan mandatin e deputetit në zgjedhjet parlamentare të 11 Majit.

Kjo akademi ofroi pesĂ« module, tĂ« cilat kishin tĂ« bĂ«nin me rolin e deputetit dhe etika e pĂ«rfaqĂ«simit, funksionimin e parlamentit, marrĂ«dhĂ«niet ndĂ«rinstitucionale dhe ndĂ«rkombĂ«tare, komunikimi politik, si dhe “PS dhe vizioni 2030”. NdĂ«rsa lektorĂ« kanĂ« qenĂ« emra me kontribut politik nĂ« parti si Fatmir Xhafaj, Erjon Braçe dhe Niko Peleshi, Olta Xhaçka etj.

Sipas PS – sĂ« kjo formĂ« edukimi intelektual do tĂ« ndikojĂ« pĂ«r krijimin e njĂ« brezi tĂ« ri deputetĂ«sh qĂ« do tĂ« kontribuojnĂ« me pĂ«rkushtim pĂ«r vizionin pĂ«r vitet nĂ« vijim, deri mĂ« 2030.

NjĂ« vit mĂ« parĂ«, nĂ« Prill tĂ« 2024, u krijua Akademia Politike e PartisĂ« Socialiste tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Aplikimet u hapĂ«n pĂ«r tĂ« gjithĂ« tĂ« rinjtĂ«, pĂ«r tĂ« mĂ«suar mĂ« shumĂ« mbi historinĂ«, idetĂ« dhe lĂ«vizjet e partive progresiste. Shpesh tĂ« rinj tĂ« kĂ«saj akademie kanĂ« kontribuar nĂ« prodhimin e materialeve filmike pĂ«r propagandĂ«n qeveritare, shpesh duke “zĂ«vendĂ«suar” edhe rolin e medias nĂ« funksion.Kjo akademia politike e cila fillimisht u pĂ«rdor pĂ«r tĂ« rinjtĂ«, tashmĂ« po pĂ«rdoret pĂ«r trajnimin e deputetĂ«ve tĂ« rinj, duke pĂ«rdorur tĂ« njĂ«jtat kanale online.

Në vitin 2021, ideja e Ministres së Bujqësisë Frida Krifca, për krijimin e një Akadmie për barinjtë e vendit. Pavarësisht reagimeve që ngjalli, qeveria i doli në mbrojtje kësaj ideje, por ajo nuk u materializua kurrë.

The post “Qeveria fut nĂ« shkollĂ« bashkitĂ«: NjĂ« tjetĂ«r hap drejt centralizimit” appeared first on Citizens.al.

Shtetet e Ballkanit përballen me sfida mjedisore të përbashkëta

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku
17 July 2025 at 12:37

Nga Serbia në Bosnje dhe Hercegovinë, Shqipëri dhe Kosovë, vendet e Ballkanit Perëndimor përballen me sfidat të shumta mjedisore, që shpesh janë të përbashkëta. 

ShfrytĂ«zimi i pakontrolluar i burimeve natyrore, ndotja industriale dhe projektet e diskutueshme tĂ« “zhvillimit” po kĂ«rcĂ«nojnĂ« biodiversitetin, shĂ«ndetin publik dhe tĂ« ardhmen e vendeve tĂ« Ballkanit, duke vĂ«nĂ« nĂ« pikĂ«pyetje edhe antarĂ«simin e tyre nĂ« Bashkimin Evropian. 

Serbia përballet me presione lokale dhe ndërkombëtare 

NĂ« Serbi, lufta kundĂ«r projektit tĂ« minierĂ«s sĂ« litiumit “Jadar” nga kompania Rio Tinto Ă«shtĂ« kthyer nĂ« simbol tĂ« rezistencĂ«s qytetare. Sipas Iskra Krstic nga Polekol/Right to Water Initiative,  “kjo pĂ«rpjekje tregon se nuk Ă«shtĂ« kurrĂ« vonĂ« pĂ«r tĂ« kundĂ«rshtuar padrejtĂ«sinĂ«.” 

“NĂ« vitin 2019, kur shoqĂ«ria civile mĂ«soi pĂ«r projektin e minierĂ«s sĂ« litiumit “Jadar” tĂ« Rio Tinto-s dhe popullsia lokale mĂ«soi pĂ«r shkallĂ«n e kĂ«tij projekti, mina ishte shumĂ« pranĂ« marrjes sĂ« tĂ« gjitha lejeve tĂ« nevojshme pĂ«r zbatim”, kujton Krstic.

Por pavarësisht se projekti kishte marrë mbështetje të fuqishme nga qeveria dhe ishte pranë përfundimit të procedurave, protestat masive dhe mobilizimi i shoqërisë civile e ndaluan përkohësisht. 

MegjithatĂ«, pasiviteti i institucioneve dhe mbĂ«shtetja e BE-sĂ« pĂ«r projektin nĂ« emĂ«r tĂ« “tranzicionit tĂ« gjelbĂ«r” po rrezikojnĂ« rikthimin e tij.

Krstic thekson se “suksesi lind aty ku ekziston njĂ« mobilizim i fuqishĂ«m dhe i bashkuar,” duke nĂ«nvizuar rolin kyç tĂ« informimit dhe edukimit pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar propagandĂ«n zyrtare dhe mediat e kapura. 

Ndërkohë, aktivistët serbë janë të vetëdijshëm se presioni ndërkombëtar, sidomos nga BE, mund të ketë dy anë të medaljes, mund të forcojë mbrojtjen e mjedisit, por edhe ta minojë atë.

Në vitet e fundit, zyrtarët e Komisionit Evropian kanë shfaqur dëshirë për të nxitur minierat e litiumit në Serbi për hir të tranzicionit të gjelbër të BE-së, duke shpërfillur rreziqet dhe vullnetin e popullsisë lokale.

“Lista e projekteve strategjike e BE-sĂ«, ku u fut edhe “Jadar”, Ă«shtĂ« nĂ« pĂ«rputhje me Aktin pĂ«r LĂ«ndĂ«t e Para Kritike (CRMA), i kritikuar pĂ«r minimin e pĂ«rpjekjeve mjedisore dhe shkeljen e tĂ« drejtave tĂ« komuniteteve lokale”, thotĂ« aktivistja, por ajo shton se BE ka shprehur gatishmĂ«ri pĂ«r tĂ« mbyllur sytĂ« ndaj rĂ«nies sĂ« sundimit tĂ« ligjit dhe tĂ« drejtave tĂ« njeriut nĂ« kĂ«mbim tĂ« burimeve tĂ« çmuara.

MegjithatĂ«, Parlamenti Evropian Ă«shtĂ« heterogjen, thotĂ« Krstic. “EurodeputetĂ«t e gjelbĂ«r dhe tĂ« majtĂ« kanĂ« qenĂ« mbĂ«shtetĂ«s tĂ« hapur tĂ« luftĂ«s lokale, vizitojnĂ« SerbinĂ«, dĂ«gjojnĂ« komunitetet dhe i bĂ«jnĂ« thirrje publikut evropian. Tranzicioni duhet tĂ« jetĂ« i drejtĂ« dhe vĂ«rtet i gjelbĂ«r, jo thjesht nĂ« emĂ«r”, thotĂ« ajo.

PĂ«rtej çështjes sĂ« “Jadarit,” Serbia pĂ«rballet me njĂ« model zhvillimi qĂ« privilegjon interesat industriale dhe minierat nĂ« dĂ«m tĂ« komuniteteve dhe natyrĂ«s. BashkĂ«punimi rajonal pĂ«rmes rrjeteve si “Le tĂ« mbrojmĂ« lumenjtĂ« e Ballkanit” apo “ZBOR” ka krijuar ura mes aktivistĂ«ve nĂ« Serbi, BosnjĂ« e HercegovinĂ« dhe mĂ« gjerĂ«, duke forcuar frymĂ«n e solidaritetit ndĂ«rkufitar.

“LuftĂ«rat mjedisore nĂ« Serbi (dhe Ballkan) shĂ«rbejnĂ« si shembull se si rajonet dhe popullsitĂ« e varfra, qĂ« kanĂ« shumĂ« pak faj pĂ«r krizĂ«n klimatike dhe ndotjen, ndĂ«shkohen dyfish”, thotĂ« ajo.

Krstic nĂ«nvizon se Ballkani PerĂ«ndimor Ă«shtĂ« njĂ« nga rajonet qĂ« po ngrohet mĂ« shpejt nĂ« njĂ« kontinent. “Rajoni tashmĂ« pĂ«rjeton thatĂ«sira hidrologjike dhe ndryshime tĂ« thella klimatike qĂ« rrezikojnĂ« bujqĂ«sinĂ«â€, shton ajo.

Pengesat kryesore me tĂ« cilat pĂ«rballet Serbia janĂ« presionet lokale dhe ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r tĂ« sakrifikuar pyjet, lumenjtĂ«, gurĂ«t dhe mineralet pĂ«r interesat financiare. “ËshtĂ« thelbĂ«sore tĂ« investohet nĂ« ruajtjen e ujĂ«rave, pyjeve dhe tokĂ«s pĂ«r tĂ« minimizuar dĂ«met dhe pĂ«r tĂ« garantuar sigurinĂ« ushqimore dhe tĂ« ujit”, shprehet aktivsitja mjedisore.

“NĂ« ShqipĂ«ri nuk Ă«shtĂ« mĂ« ndryshe”

Në Shqipëri situata nuk është më ndryshe kur vjen fjala tek shrytëzimi i resurseve natyrore dhe dëmtimi i mjedisit. 

Sfidat mjedisore në Shqipëri lidhen kryesisht me shfrytëzimin e lumenjve për hidrocentrale dhe devijime të ujërave. Komunitetet lokale, ashtu si në Serbi kanë bërë përpjekje për të mbrojtur mjedisin, në disa raste me sukses e në disa të tjera jo, por e ajo që është e rëndësishme për aktivistët mjedisor është që komunitet e kuptojnë rëndësinë e natyrës. 

Besjana Guri nga Eco Albania thekson se “Vjosa dhe Shushica janĂ« simbole tĂ« rezistencĂ«s mjedisore nĂ« vend, ku komunitetet janĂ« vetĂ«organizuar dhe kanĂ« marrĂ« mbĂ«shtetje tĂ« fortĂ« nga organizatat mjedisore.”

Përmes fushatave si Save the Blue Heart of Europe, Shqipëria ka treguar se bashkëpunimi rajonal është thelbësor për të ruajtur lumenjtë e fundit të egër të Europës. 

“Ne jemi pjesĂ« e njĂ« rrjeti tĂ« gjerĂ« aktivistĂ«sh dhe organizatash qĂ« punojnĂ« pĂ«r tĂ« njĂ«jtat kauza dhe qĂ« janĂ« pjesĂ« e fushatĂ«s “Save the Blue Heart of Europe”. MegjithatĂ«, bashkĂ«punimi shtrihet edhe pĂ«rtej kĂ«tij rrjeti, pasi shpesh bashkĂ«rendojmĂ« forcat me organizata tĂ« tjera nĂ« rajon pĂ«r nisma tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta dhe ndĂ«rkufitare”, thotĂ« Guri. 

Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha për Shqipërinë. Guri sjell në vëmendje planet për ndërtime të reja hidrocentralesh, shfrytëzimin komercial të burimeve ujore dhe zhvillimin urbanistik pa kontroll të cilat po kërcënojnë pasuritë natyrore.

Sa i përket rolit të BE-së, Guri thekson se mund të luajë një rol vendimtar, por presioni duhet të jetë më i fortë dhe më i qëndrueshëm. 

“Ne kemi nevojĂ« pĂ«r njĂ« tranzicion tĂ« gjelbĂ«r qĂ« nuk sakrifikon natyrĂ«n pĂ«r pĂ«rfitime afatshkurtra ekonomike,” thotĂ« ajo, duke vĂ«nĂ« theksin te nevoja pĂ«r ndalimin e investimeve ndotĂ«se dhe forcimin e kuadrit ligjor pĂ«r mbrojtjen e natyrĂ«s.

Për aktivisten Besjana Guri, e ardhmja mjedisore e Shqipërisë do të varet nga sa seriozisht do ta marrin insititucionet shqitpare tranzicionin drejt një zhvillimi të qëndrueshëm. 

“Objektivat klimatike tĂ« BE-sĂ« pĂ«r 2035 nuk janĂ« thjesht njĂ« angazhim ndĂ«rkombĂ«tar por njĂ« mundĂ«si pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« tĂ« modernizojĂ« ekonominĂ«, tĂ« rrisĂ« sigurinĂ« energjetike dhe tĂ« mbrojĂ« pasuritĂ« natyrore”, shprehet ajo, duke shtuar se tani duhet tĂ« ndalojnĂ« investimet nĂ« sektorĂ« ndotĂ«s, tĂ« pĂ«rshpejtohet integrimi i burimeve tĂ« rinovueshme si dhe tĂ« frocohenligjet pĂ«r mbrojtjen e natyrĂ«s.

Kosova përballet me një krizë të shumëfishtë

NĂ« KosovĂ«, mjedisi pĂ«rballet me njĂ« krizĂ« tĂ« shumĂ«fishtĂ«, si ndotja e ajrit nga termocentralet e vjetra, degradimi i lumenjve dhe pyjeve, dhe menaxhimi i dobĂ«t i mbetjeve. Besnik Boletini, gazetar investigativ nĂ« organizatĂ«n ÇOHU!, thekson se “institucionet kanĂ« dĂ«shtuar nĂ« zbatimin e ligjeve mjedisore dhe degradimi ka marrĂ« pĂ«rmasa alarmante.”

“Gjendja e mjedisit nĂ« KosovĂ« vazhdon tĂ« jetĂ« e keqe nĂ« disa aspekte, ndĂ«rkaq nuk ka ndonjĂ« angazhim tĂ« duhur nga institucionet pĂ«rkatĂ«se pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar situatĂ«n”, thotĂ« Boletini.

Ai sjell në vëmendje një sërë probelmesh mejdisore me të cilat përballet Kosova, si bdotja e ajrit nga termocentralet e KEK-ut, për shkak të vjetërisë së dy termocentraleve. Po ashtu, situata me lumenjtë ka një përkeqësim të vazhdueshëm.

 “LumenjtĂ« vazhdimisht po degradohen nga operuesit ilegalĂ«, ndĂ«rkaq ndotja e tyre vazhdon tĂ« jetĂ« po ashtu e vazhdueshme pĂ«rmes derdhjes sĂ« kanalizimeve nĂ« lumĂ«, por edhe hedhjes sĂ« mbeturinave tĂ« ndryshme nĂ« lumenj dhe buzĂ« lumenjve”, thotĂ« gazetari. 

NjĂ« tjetĂ«r problem shqetĂ«sues mbetet dhe prerja ilegale dhe djegia e pyjeve. “PandĂ«shkueshmĂ«ria nĂ« kĂ«tĂ« aspekt, veçanĂ«risht tĂ« lĂ«ndĂ«t e pyjeve Ă«shtĂ« e madhe. MĂ« sĂ« shumti lĂ«ndĂ« janĂ« parashkruar pĂ«r rastet qĂ« kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me prerjen e pyjeve”, shprehet Boletini.

Megjithatë, reagimi qytetar ka qenë i pranishëm, protestat dhe aktivizmi lokal kanë arritur të ndalojnë projekte të caktuara apo të shtyjnë autoritetet të veprojnë, edhe pse sfidat mbeten.

“Ka pasur protesta tĂ« kohĂ« pakohshme, varĂ«sisht nga zhvillimet. P.sh kur e patĂ«m publikuar njĂ« hulumtim se si Ferronikeli po e ndotĂ« ujin, ajrin dhe tokĂ«n, një  grup i qytetarĂ«ve nga Drenasi patĂ«n organizuar protesta para ministrisĂ« dhe si rezultat ishte gjobitur kompania”, sjell nĂ« vĂ«mendje gazetari. 

Organizimet më të mëdha janë bërë nga qytetarët që janë prekur nga ndërtimi i hidrocentraleve, veçanërisht në komunën e Shterpcës.

Ai thekson se mungesa e bashkĂ«punimit rajonal pĂ«r çështjet mjedisore Ă«shtĂ« njĂ« pengesĂ« e madhe. “Ndotja nuk njeh kufij, dhe mungesa e njĂ« strategjie tĂ« pĂ«rbashkĂ«t e bĂ«n problemin mĂ« tĂ« madh“, thotĂ« ai. 

Teksa sa i takon antarëasimit të vendit në BE, gazetari vlerëson se politikat janë të harmonizuara me BE, por zbatimi është i dobët dhe mjedisi vazhdon të mos jetë prioritet në agjendën institucionale.

Natyra e Ballkanit po kërcënohet nga modele të gabuara zhvillimi, mungesë transparence dhe mungesë të zbatimit të ligjeve ekzistuese. Bashkëpunimi ndërkufitar, ndonëse i pranishëm në disa raste, mbetet ende i fragmentuar dhe i pamjaftueshëm për të përballuar krizën mjedisore rajonale.

Nga ana tjetĂ«r, Bashkimi Europian mbetet njĂ« aktor kyç, nĂ«se do tĂ« jetĂ« njĂ« forcĂ« pĂ«r mbrojtjen e mjedisit apo njĂ« promotor i projekteve qĂ« e dĂ«mtojnĂ« atĂ«, “kjo mbetet pĂ«r t’u parĂ«â€, sipas aktivistĂ«ve dhe gazetarĂ«ve qĂ« raportojnĂ« çështjet mjedisore.  

Nëse procesi i integrimit do të jetë i ndjeshëm ndaj çështjeve të mjedisit dhe nëse do të kërkojë standarde të vërteta e jo fasadë, Ballkani mund të ketë një të ardhme më të gjelbër.

Lexoni gjithashtu:

The post Shtetet e Ballkanit përballen me sfida mjedisore të përbashkëta appeared first on Citizens.al.

Dehumanizimi i Thethit dhe betonizimi si regjim

✇Citizens.al
By: Doriana Musai
16 July 2025 at 16:35

“Betonizim” Ă«shtĂ« fjala qĂ«, nĂ« zhargonin e pĂ«rditshĂ«m urban shqiptar, e tejkalon kuptimin e saj teknik. Nuk ka nevojĂ« tĂ« ketĂ« beton qĂ« tĂ« ndjesh ftohtĂ«sinĂ« e njĂ« hapĂ«sire tĂ« ngurtĂ«suar, tĂ« mbyllur, tĂ« mbytur nga mungesa e frymĂ«marrjes. ËshtĂ« njĂ« gjendje – dhe njĂ« fenomen – qĂ« prej vitesh sundon realitetin shqiptar, veçanĂ«risht nĂ« TiranĂ«.

Në vitin 2016, betonieret e para hynë në kodrat e liqenit Artificial, të vetmin park të mirëfilltë publik të Tiranës. Qytetarët panë mjetet ndërtimore të zbrisnin në zemër të natyrës.

Bashkia e drejtuar nga Erion Veliaj e quajti ndĂ«rhyrjen “Park pĂ«r fĂ«mijĂ«â€, por shumĂ« shpejt u bĂ« e qartĂ« se bashkĂ« me lodrat vinin dhe strukturat e betonit. Refuzimi i alternativave mĂ« tĂ« buta nga ana e institucioneve, dhe pĂ«rdorimi i policisĂ« pĂ«r tĂ« mbrojtur betonieren, ndezi protestĂ«n qĂ« zgjati tre muaj. Ishte pikĂ«risht aty ku fjala “betonizim” mori kuptimin e saj tĂ« plotĂ« politik dhe simbolik.

MĂ« pas erdhi Teatri KombĂ«tar – njĂ« tjetĂ«r zonĂ« publike, njĂ« tjetĂ«r rast i mbrojtjes sĂ« qytetit nga shkatĂ«rrimi, njĂ« tjetĂ«r betejĂ« qĂ« zgjati 27 muaj dhe pĂ«rfshiu tĂ« gjitha pushtetet.

Fundi? Shembja e teatrit nën mbikëqyrjen e 1500 policëve dhe forcave RENEA. Një akt simbolik i një shteti që përdor gjithë arsenalin e tij për të rrënuar kujtesën kolektive dhe hapësirën publike.

Sot, historia përsëritet në Theth. Brenda 7 ditësh, mbi 100 ndërtesa u shembën nga IKMT me një urdhër verbal të Kryeministrit. Asnjë dokument publik, asnjë vendim transparent, asnjë proces gjyqësor. Vetëm urdhra nga lart.

ShumĂ« kanĂ« folur pĂ«r informalitetin, pĂ«r mungesĂ«n e lejeve, pĂ«r nevojĂ«n e “rregullimit” tĂ« territorit. Por ajo qĂ« po ndodh nĂ« Theth nuk Ă«shtĂ« rregullim – Ă«shtĂ« brutalitet shtetĂ«ror.

Vetë Kryeministri, vetëm një vit më parë, në qershor 2024, i kishte premtuar banorëve të Dukagjinit se ndërtimet pa leje do të trajtoheshin me mirëkuptim dhe se investimet në turizëm do të inkurajoheshin. Ministrja e Kulturës, me krenari e përmendi në Parlament rritjen e numrit të shtretërve turistikë në Theth si sukses të qeverisë.

Dhe sot? TĂ« njĂ«jtĂ«t njerĂ«z, qĂ« ndĂ«rtuan mbi tokat e tyre tĂ« trashĂ«guara, po shpallen zaptues. NdĂ«rtesat – tĂ« cilat dje u pĂ«rshĂ«ndetĂ«n – sot shkatĂ«rrohen me fadroma.

Në zemër të kësaj tragjedie është edhe një dramë më e thellë: ajo e pronësisë. Në Theth, si në shumë zona të Shqipërisë, njerëzit kanë lindur dhe jetuar për breza mbi tokë që nuk iu njihet zyrtarisht. Një shtet që nuk njeh të drejtën e trashëgimisë, por që kërkon leje dhe taksa nga qytetarë të cilëve nuk u ka kthyer ende asnjë dokument pronësie.

Ky Ă«shtĂ« thelbi i njĂ« regjimi betonizues: qĂ« ndĂ«rton e shkatĂ«rron me tĂ« njĂ«jtĂ«n lehtĂ«si, qĂ« premton dhe harron, qĂ« pĂ«rkĂ«dhel dhe dhunon – gjithnjĂ« sipas interesit tĂ« momentit.

NĂ« fund, ajo qĂ« po ndodh nĂ« Theth nuk Ă«shtĂ« thjesht betonizim fizik. ËshtĂ« njĂ« proces dehumanizimi. ËshtĂ« mĂ«nyra si shteti sheh qytetarin: si zaptues, si pengesĂ«, si barrĂ«. Dhe Ă«shtĂ« pikĂ«risht kjo qĂ« e bĂ«n betonin mĂ« tĂ« rrezikshĂ«m se ç’duket: nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m material – Ă«shtĂ« mendĂ«si, Ă«shtĂ« politikĂ«, Ă«shtĂ« dhunĂ« e sistematizuar.

Lexoni gjithashtu:

The post Dehumanizimi i Thethit dhe betonizimi si regjim appeared first on Citizens.al.

“PartitĂ« thyen zotimin pĂ«r etikĂ« digjitale gjatĂ« fushatĂ«s 2025”

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu
15 July 2025 at 15:26

Gjuha e urrejtjes, komentet seksiste dhe dezinformimi dominuan platformat online, përkundër premtimeve për një fushatë të ndershme.

Më 25 mars 2025, në një sallë të mbushur me përfaqësues të partive politike dhe thirrje për një fushatë të ndershme, u nënshkrua zyrtarisht Kodi i Etikës për Fushatat Digjitale në selinë e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. Dokumenti synoi të vendoste një standard për përdorimin etik të platformave online gjatë fushatës për zgjedhjet e 11 majit.

Kodi, i hartuar me mbĂ«shtetjen e organizatave ndĂ«rkombĂ«tare si Instituti NdĂ«rkombĂ«tar pĂ«r Demokraci dhe Asistence Zgjedhore (IDEA) dhe Qendra Finlandeze pĂ«r Sundimin e Ligjit dhe Instituti Demokrat Amerikan, ishte njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r t’i bindur partitĂ« drejt njĂ« angazhim vullnetar pĂ«r etikĂ«n.

“Kodi i Sjelljes mbi Fushatat Digjitale nĂ« ShqipĂ«ri Ă«shtĂ« njĂ« mekanizĂ«m vetĂ«rregullues dhe vullnetar. Si i tillĂ«, ai nuk i nĂ«nshtrohet sanksioneve formale”, thotĂ« Marsida Gjonçaj nga organizata IDEA.

Por vetëm pak javë më vonë, me nisjen e fushatës, platformat digjitale u rikthyen të jenë hapësira abuzimi. Gjuha e urrejtjes, komentet seksiste, dezinformimi dhe intimidimi, veçanërisht ndaj grave dhe vajzave në politikë, jo vetëm që nuk u ndalën, por u thelluan.

IDEA angazhoi rrjetin BIRN pĂ«r tĂ« monitoruar zbatimin e zotimeve qĂ« partitĂ« politike morĂ«n duke nĂ«nshkruar Kodin. Monitorimi identifikoi 349 raste shkeljesh gjatĂ« periudhĂ«s 11 prill–18 maj, pĂ«rfshirĂ« pĂ«rdorimin e inteligjencĂ«s artificiale pĂ«r gjenerim pĂ«rmbajtjesh tĂ« manipuluara dhe raste tĂ« bullizmit kibernetik.

Komentet seksiste, mesazhe kërcënuese dhe profilizimi gjinor

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ngriti një strukturë të posaçme monitorimi që përfshiu 50 institucione publike dhe profilet e tyre në rrjetet sociale. KQZ u shpreh për Citizens se vetëm tre postime u konsideruan në shkelje të rregullave dhe u referuan për hetim. Por verifikimet e hetimit administrativ konstatuan se këto publikime ishin fshirë dhe nuk pati masa të tjera.

Qendra “Aleanca Gjinore pĂ«r Zhvillim” (GADC), nĂ« bashkĂ«punim me Pikasa Analytics, dokumentoi se sulmet mĂ« tĂ« shpeshta ndaj grave kandidate pĂ«rfshinin gjuhĂ« seksiste, fyerje mizogjene, kĂ«rcĂ«nime, shantazhe dhe kontroll moral.

“MĂ« shumĂ« se njĂ« raport, Ă«shtĂ« njĂ« thirrje pĂ«r rikthimin e dinjitetit tĂ« grave nĂ« hapĂ«sirĂ«n publike dhe vendosjen e barazisĂ« gjinore si shtyllĂ« e pandashme e demokracisĂ«â€, deklaron Mirela Arqimandriti, drejtore e GADC.

Për shumë gra të angazhuara në politikë, fushata e vitit 2025 ishte përballje jo vetëm me kundërshtarin politik, por me një kulturë publike përjashtuese, të ndërtuar mbi komente për trupin, veshjen apo prejardhjen.

“Mendoj se çdo grua gjatĂ« fushatĂ«s haset me kĂ«tĂ« peshore tĂ« moralit, komente nga mĂ« tĂ« ndryshmet kam dĂ«gjuar”, rrĂ«fen Ina Majko, kandidate e PS-sĂ« dhe tashmĂ« zĂ«vendĂ«sministre, duke nĂ«nvizuar se edhe pĂ«rfaqĂ«suese tĂ« mazhorancĂ«s nuk kanĂ« qenĂ« tĂ« paprekura nga gjuha diskriminuese.

PĂ«r Edona Haklajn, kandidate e “Nisma ShqipĂ«ria BĂ«het” sulmet nisĂ«n qĂ« nga momenti qĂ« njoftoi kandidimin. Ajo ishte shprehur nĂ« njĂ« video tĂ« shkurtĂ«r se ka dy lajmĂ« tĂ« mira, kandidatura e saj pĂ«r “ShqipĂ«ria BĂ«het” dhe arrestimi i kryebashkiakut Veliaj.

“NĂ« komente vihej re njĂ« gjuhĂ« fyese, nga profile falso qĂ« dukeshin tĂ« ishin nga e njĂ«jta dorĂ« apo zyrĂ«. Shumica mĂ« akuzonin se edhe unĂ« do vidhja, edhe unĂ« do pĂ«rfundoja nĂ« burg”, tregon Haklaj e cila shton se gjatĂ« gjithĂ« fushatĂ«s Ă«shtĂ« shoqĂ«ruar nga komente pĂ«r pamjen e saj tĂ« jashtme.

Për Bora Memën, kandidate e Lëvizjes Bashkë, komentet seksiste i ndjekin gratë edhe përtej fushatës dhe jo rrallë, janë të ushqyera nga politikanë të profilit të lartë apo nga media që reduktojnë rolin e tyre në aspektin estetik apo përfaqësues, jo përmbajtësor.

“Mjafton tĂ« shikojnĂ« qĂ« je njĂ« grua qĂ« hedh video nĂ« TikTok dhe njerĂ«zit i japin vetes tĂ« drejtĂ«n tĂ« tĂ« thonĂ« ‘kurvë’. MĂ« shqetĂ«son vetja qĂ« mĂ« Ă«shtĂ« normalizuar kjo gjĂ«â€, thotĂ« Mema.

Kuotat gjinore: të mjaftueshme për numra, të pamjaftueshme për siguri

Zgjedhjet e majit 2025 u zhvilluan në një kontekst ku kuotat gjinore kanë rritur përfshirjen numerike të grave, por jo domosdoshmërisht përfshirjen cilësore.

GratĂ« kandidate pĂ«rjetuan mungesĂ« mbrojtjeje ndaj dhunĂ«s digjitale, pĂ«rqeshje publike nĂ« media dhe mungesĂ« tĂ« vullnetit institucional pĂ«r t’i mbĂ«shtetur.

“NĂ« fillim pati njĂ« ndikim emocional, por nĂ« pikun e fushatĂ«s vendosa t’i injoroja. Fluksi i punĂ«s mĂ« ndihmoi”, thotĂ« Ina Majko.

“Jam mĂ«suar tĂ« jetoj me kĂ«to komente, ose thjesht i bllokoj. Kur janĂ« kritika reale, nuk i fshij”, shpjegon Haklaj.

Edhe këtë herë, partitë politike nuk e mbajtën zotimin për etikë gjatë fushatës. Pavarësisht nënshkrimit të Kodit të Etikës dhe angazhimeve publike, gjuha e urrejtjes, sulmet personale dhe dezinformimi vijuan të jenë të pranishme në platformat online. Në mungesë të mekanizmave ndëshkues dhe mbështetjes institucionale, mbrojtja ndaj dhunës digjitale mbetet ende e pamjaftueshme.

Raporti i GADC liston një sërë rekomandimesh për të trajtuar dhunën me bazë gjinore nëpolitikë, përfshirë përmirësimin e Kodit Penal për të ndëshkuar fushatat e dezinformimit dhe urrejtjes si edhe hartimin e një ligji specifik për Dhunën ndaj Grave në Politikë.

Raporti thekson se do të ishte e nevojshme gjithashtu, që institucionet politike të Shqipërisë të shkojnë përtej simbolikës gjinore dhe të njohin dhunën me bazë gjinore në politikë si njëkrizë sistematike të demokracisë, e vetëm atëherë parimet e barazisë, përfaqësimit dhe zërit mund të realizohen vërtetë.

© 2025 AWA. Artikulli është realizuar në kuadër të Reporting Diversity Network.

The post “PartitĂ« thyen zotimin pĂ«r etikĂ« digjitale gjatĂ« fushatĂ«s 2025” appeared first on Citizens.al.

Thethi “i plagosur”, nĂ«n hijen e “PaketĂ«s sĂ« Maleve”

✇Citizens.al
By: Esmeralda Keta
15 July 2025 at 14:50

Në momentin që fadromat prishën një nga katër shtëpizat e drurit të Zef Barit, në oborr kishte ende të stivuara materialet e ndërtimit. Gjithçka ndodhi shpejt dhe pa paralajmërim.

I revoltuar pĂ«r “pabesinĂ« e qeverisĂ«â€ Zefi nisi tĂ« ndajĂ« mendimin se banorĂ«t e Thethit u mashtruan nga Kryeministri njĂ« vit mĂ« parĂ«, kur bashkĂ« me premtimin pĂ«r fshirjen e gjobave ai u pati bĂ«rĂ« thirrje emigrantĂ«ve tĂ« kthehen dhe tĂ« investojnĂ« nĂ« turizĂ«m.

“Solla djemtĂ« nga Gjermania dhe Franca ku kishin ndĂ«rtuar jetĂ«n e tyre dhe po investonim nĂ« shtĂ«pizat e drurit. Na mashtroi dhe na preu nĂ« besĂ« qeveria”, tha ai, teksa tregoi se shpenzimet shkonin deri nĂ« 30 mijĂ« euro.

Sipas Zefit, tĂ« gjitha institucionet kanĂ« qenĂ« nĂ« dijeni pĂ«r ndĂ«rtimet nĂ« Theth dhe “tĂ« gjithĂ« thonin vazhdoni”.  

Edhe familja e Bekim Koçekut nxitoi të largojë shtëpizat e drurit nga aksioni i Inspektoratit Kombëtar të Mbrojtjes së Territorit (IKMT). Ata thanë se bashkë me investimin, po shuhej edhe përpjekja disa vjeçare për të ndërtuar të ardhmen në këtë vend.

“Kemi qenĂ« plot me turistĂ« dhe jemi detyruar t’i nxjerrim nĂ« orĂ«n 5 tĂ« mĂ«ngjesit nga shtĂ«pia. FĂ«mija i tyre 10 vjeç qante se nuk po e kuptonte çfarĂ« po ndodhte, ishte i trembur. Ky Ă«shtĂ« krim!” tha mes lotĂ«sh, Edmira, motra e Bekimit, e cila shpjegoi pĂ«r Citizens.al se u kishin kĂ«rkuar mĂ« kot autoriteteve t’i lejonin tĂ« punonin deri nĂ« shtator.

“Bekim Koçeku ka lĂ«nĂ« garanci nĂ« bankĂ« pensionin e invaliditetit pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar kĂ«to shtĂ«pi, tani ka 200 milionĂ« lekĂ« borxh”, tha e dĂ«shpĂ«ruar Edmira, duke treguar tokat ku ata kanĂ« jetuar ndĂ«r shekuj.

Qetësia e fshatit të fshehur mes maleve u trondit nga zhurma e fadromave javën e dytë të muajit korrik. Lugina u kthye në një skenë lufte, ku policë me kallashnikovë u përballën më banorë të zëmëruar që sulmuan me molotovë mjetet e IKMT-së.

Në mes të kësaj përplasjeje, qindra turistë që kishin rezervuar në Theth, anuluan rezervimet dhe ia mbathën. Bashkë me ta, duket se u largua edhe shpresa se fshati mund të ketë një të ardhme në turizëm.  

A po prishen ndĂ«rtimet nĂ« Theth pĂ«r “PaketĂ«n e maleve”?

EkspertĂ«t fajĂ«sojnĂ« njĂ« zinxhir tĂ« gjatĂ« institucionesh pĂ«r neglizhencĂ« dhe degradim tĂ« situatĂ«s. NdĂ«rkohĂ«, banorĂ«t e Thethit pretendojnĂ« se pas aksionit fshihet “Paketa e Maleve”.  

“PĂ«r çfarĂ« vijnĂ« ato helikopterĂ«t me investitorĂ« strategjikĂ«?! PĂ«r tĂ« na marrĂ« atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e jona. KĂ«tu nuk ka tokĂ« tĂ« xanun,” tha njĂ« banor i Thethit pĂ«r Citizens.al.

PĂ«r t’i fryrĂ« edhe mĂ« shumĂ« kĂ«tij dyshimi, shĂ«rbeu edhe njĂ« postim gjatĂ« ditĂ«s sĂ« shtunĂ«, i kryebashkiakut tĂ« ShkodrĂ«s, Benet Beci, ku ftonte tĂ« gjithĂ« tĂ« interesuarit tĂ« aplikojnĂ« pĂ«r “PaketĂ«n e Maleve”.

Aranita Brahaj, drejtuese e Open Data Albania, e lidh këtë qasje me trysninë që kryeministri Rama ka bërë së fundmi në kërkesat për dorëheqjen e drejtuesve të drejtorive në autoritetet lokale.

“Nuk pĂ«rjashtohet mundĂ«sia qĂ« edhe ‘reprezaljet’ qĂ« po ndĂ«rmerren nga Kryeministri nĂ« bashki tĂ« ndryshme, tĂ« jenĂ« pjesĂ« e njĂ« strategjie pĂ«r tĂ« keqpĂ«rdorur stafet bashkiake nĂ« vendimmarrje klienteliste nĂ« transferim tĂ« paligjshĂ«m tĂ« pronĂ«s publike,” tha Brahaj.

“Paketa e Maleve”, e miratuar nĂ« janar tĂ« kĂ«tij viti, synon “tĂ« nxisĂ« zhvillimin dhe rigjallĂ«rimin ekonomik tĂ« zonave malore kundrejt lehtĂ«sirave fiskale dhe dhĂ«nies sĂ« tokave shtetĂ«rore nĂ« posedim”.

Ilustrim nga aksioni i IKMT-së në tokën e familjes Koçeku, Theth/Citizens.al

Aktualisht procesi është në fazën e shprehjes së interesit, e cila bëhet pa pagesë përmes e-albanias, si për bizneset, ashtu edhe për qytetarët.

Pa qenë pronarë trojesh, me një përzgjedhje pike në hartë, gjithsekush mund të interesohet për sado sipërfaqe të dëshirojë (e shprehur në hektarë).

Nevojitet vetëm një përshkrim me maksimumi 500 fjalë, të caktohet tipologjia e investimit: turizëm, energjetikë, blegtori, projekte sociale etj; dhe kohëzgjatja e posedimit të tokës: më pak ose më shumë se 10 vite. (link ilustrues)

Shprehja e interesit i dĂ«rgohet bashkive pĂ«rkatĂ«se, tĂ« cilat do t’i trajtojnĂ« pĂ«r evidentime pĂ«r zonat zhvillimore. Ligji i “PaketĂ«s sĂ« Maleve” i lejon bashkitĂ« qĂ« pas procesit tĂ« evidentimeve t’i propozojnĂ« qeverisĂ« tĂ« ndryshojĂ« cilĂ«simin e tokave duke shpallur “zona zhvillimore” zonat e interesuara.

Nga kjo paketĂ« ligjore pritet tĂ« pĂ«rfitojnĂ« “500 aplikuesit e parĂ«â€.

Zef Preçi, drejtues i QendrĂ«s pĂ«r KĂ«rkime Ekonomike (ACER) qĂ« ka kryer njĂ« vlerĂ«sim tĂ« rrezikut pĂ«r korrupsion tĂ« kĂ«tij ligji thotĂ« se ka mungesĂ« transparence dhe se “pĂ«rmbajtja krijon premisa pĂ«r qĂ«llime tĂ« fshehura ose tĂ« padeklaruara”.

“Ligji prek nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme interesa publike ndĂ«rsa bĂ«het fjalĂ« pĂ«r shitje tĂ« pasurisĂ« shtetĂ«rore, pĂ«r vlera tĂ« parĂ«ndĂ«sishme fare, tek subjekte private,” tha Preçi.

Sipas drejtuesit tĂ« ACER, ligji prek nĂ« mĂ«nyrĂ« problematike ekuilibrin mes interesit publik dhe atij privat, veçanĂ«risht nĂ« lidhje me mekanizmin e kalimit tĂ« pronĂ«s shtetĂ«rore te poseduesit jopronarĂ« ose thĂ«nĂ« ndryshe “faktikĂ«â€ pa titull pronĂ«sie.

“Toka jonĂ« iu duhet pĂ«r tua dhĂ«nĂ« investitorĂ«ve strategjikĂ«, jemi tĂ« bindur qĂ« pas kĂ«saj qĂ«ndron Paketa e Maleve”, tha njĂ« banor i Thethit pĂ«r Citizens.al

Urbanisti Imeldi Sokoli, njĂ«herĂ«sh anĂ«tar i KĂ«shillit Bashkiak ShkodĂ«r, nuk Ă«shtĂ« i sigurt, por e cilĂ«son jo tĂ« rastĂ«sishme hapjen e aplikimeve pĂ«r “PaketĂ«n e Maleve” me ndĂ«rhyrjen nĂ« Theth.

“E njĂ«jta gjĂ« ka ndodhur me disa tentativa pĂ«r tĂ« marrĂ« investitorĂ« strategjikĂ« pĂ«r resorte skish dhe kjo ka ndodhur diku nga marsi, kur Benet Beci shkoi me investitorĂ«t pĂ«r tĂ« parĂ« se ku mund tĂ« bĂ«het njĂ« resort dimĂ«ror,” thotĂ« Sokoli.  

Ilustrim nga aksioni i IKMT-së në Theth/Citizens.al

Edhe për Preçin, ndërhyrja në Theth nuk duket e rastësishme. Ai e konsideron atë vijim të tjetërsimit të territorit që ka nisur prej vitesh.

“Me sa duket pĂ«rvoja e ndĂ«rhyrjes brutale tĂ« qeverisĂ« nĂ« bregdetin e Jugut dhe nĂ« TiranĂ« (5 Maji), Portit tĂ« panevojshĂ«m tĂ« DurrĂ«sit dhe etja e pashuar e lobistĂ«ve, oligarkĂ«ve dhe segmenteve tĂ« krimit qĂ« kane akumuluar pasuri kolosale po e shtyjnĂ« agresivisht pĂ«rpara edhe kĂ«tĂ« proces fatal dhe tĂ« pakthyeshĂ«m pĂ«r fatin e pjesĂ«s mĂ« tĂ« bukur tĂ« natyrĂ«s sonĂ«,” thotĂ« ai.

PĂ«r Brahajn “Paketa e Maleve” Ă«shtĂ« njĂ« ligj problematik “qĂ« rrezikon rendin juridik tĂ« pronĂ«sisĂ«â€.

“Krijon kompetenca arbitrare dhe anashkalon institucionet qĂ« kanĂ« mandat ligjor pĂ«r regjimin e pronĂ«sisĂ«. NĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pajustifikuar, ai i kalon kompetenca tĂ« ndjeshme stafeve bashkiake, duke shmangur rolin e sistemit gjyqĂ«sor dhe institucioneve tĂ« regjistrimit. Mund tĂ« quhet me plot kuptimin e fjalĂ«s ligj pĂ«r keqqeverisje,” shpjegon Brahaj.

Analizuar sipas metodologjisë së vlerësimit të rrezikut për korrupsion, ky ligj, rezulton me nivel të lartë risku.

Ekziston mundĂ«sia qĂ« “klientĂ« tĂ« pushtetit” tĂ« pĂ«rfitojnĂ« prona pa asnjĂ« kosto privatizimi pĂ«rmes procedurave arbitrare dhe tĂ« pakontrolluara.

“KrijojnĂ« mundĂ«sinĂ« qĂ« shumĂ« nga klientĂ«t e bashkive, tĂ« cilĂ«t deri mĂ« tani kanĂ« pĂ«rfituar prona publike me qira apo pĂ«rmes ankandeve pĂ«r periudha 10-vjeçare, tani tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« arbitrare, pa garĂ« tĂ« ndershme,” thotĂ« Brahaj.

Duke u referuar hapjes sĂ« aplikimeve pĂ«r kĂ«tĂ« paketĂ«, Zef Preçi, thotĂ« se “do tĂ« ishte mirĂ« qĂ« qeveria dhe Bashkia e ShkodrĂ«s tĂ« heqin dorĂ« nga brutaliteti policor dhe tĂ« mos ngutet nĂ« kĂ«naqjen e interesave okulte nĂ« dĂ«m tĂ« komuniteteve lokale”.

Kullat shekullore të paregjistruara

Urbanisti Imeldi Sokoli, ishte i pari që denoncoi kompleksin e shtëpizave të drurit pas oborrit të kishës. Ai e sheh këtë situatë të lidhur me paaftësinë për të menaxhuar territorin.

“Shteti justifikon mos-menaxhimin e situatĂ«s me kĂ«tĂ« ndĂ«rhyrje brutale, nĂ« mes tĂ« sezonit,” thotĂ« ai “ËshtĂ« totalisht problem i paaftĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« funksionuar instrumentet ligjore nĂ« territor”.

Urbanisti ka pikĂ«pyetje edhe pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si po zhvillohet aksioni i IKMT-sĂ«, duke e konsideruar “ndĂ«rhyrje tĂ« jashtĂ«ligjshme”.

“Minimalisht duhet tĂ« ishin njoftuar banorĂ«t, pra t’u ishte dhĂ«nĂ« njĂ« paralajmĂ«rim, t’u ishte lĂ«nĂ« kohĂ« t’i hiqnin vetĂ« dhe mĂ« pas tĂ« niste aksioni i prishjes,” thotĂ« Sokoli.

Ai e sheh zanafillën e situatës së ndërtimeve pa leje, tek mungesa thuajse totale e regjistrimit të pronave në hipotekë, një gangrenë që nuk po gjen zgjidhje prej vitesh në Theth dhe fshatra të tjerë malorë.

“LigjĂ«risht tĂ« gjitha ndĂ«rtimet rezultojnĂ« pa leje, edhe kullat e vjetra shekullore, jo vetĂ«m ndĂ«rtimet e reja. Dhe ky Ă«shtĂ« problemi,” sqaron mĂ« tej Sokoli.

Të njëjtin opinion ndan edhe Aranita Brahaj, kur shprehet se censi i pronave në zonat rurale nuk është bërë kurrë në mënyrë të plotë dhe asnjë qeveri nuk e ka ushtruar ketë detyrë.

Ilustrim nga aksioni policor i prishjeve të ndërtimeve në Theth/Citizens.al

“Pas 40 vitesh regjimi bolshevik, edhe qeverisja aktuale vazhdon tĂ« mohojĂ« tĂ« drejtĂ«n e qytetarĂ«ve pĂ«r tĂ« gĂ«zuar plotĂ«sisht pronĂ«n, qoftĂ«: truall themel i familjes, tokĂ« bujqĂ«sore, kullota apo pyje. Si nĂ« formĂ«n e pronĂ«sisĂ«, ashtu edhe nĂ« posedim tĂ« ligjshĂ«m,” shpjegon ajo.

Amullinë me këtë e aksion e tregon edhe mungesa e të dhënave për numrin e objekteve pa leje që do të prisheshin.

Fillimisht u tha se ishin 10 ndërtime pa leje, më pas 40, më pas drejtuesit e IKMT-së folën për rreth 80 ndërtime, teksa në fund të javës së dytë të korrikut numri shkoi në rreth 120.

Situata me mbi 100 ndërtime pa leje duket se u ka shpëtuar institucioneve që kanë për detyrë kontrollin e territorit, përfshirë edhe administratën rajonale të Zonave të Mbrojtura.

Vitin e fundit, 2024-2025 në Parkun Kombëtar Alpet e Shqipërisë, ku përfshihet Thethi, nga rojet mjedisore janë mbajtur mbi 36 konstatime për gërmime, zënie fondi pyjor, prerje drurësh dhe hapje rrugësh në pyll.

“KĂ«to konstatime, sipas klasifikimit te kundĂ«rvajtjes i janĂ« dĂ«rguar institucioneve pĂ«rkatĂ«se dhe kur ka ndĂ«rtime vihen nĂ« dijeni, pasi institucioni ynĂ«, nĂ« aktet ligjore nuk parashikon ndĂ«rtimet pa leje,” thanĂ« pĂ«r Citizens pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« administratĂ«s rajonale tĂ« zonave tĂ« mbrojtura ShkodĂ«r.

Mos-regjistrimit të pronës, i mbivendosen edhe shtresëzime të tjera ligjore që janë shtrënguese për banorët.

I shpallur Park Kombëtar që në vitin 1966, cilësimi i zonës kryesore si Qendër Historike në vitin 2017, i jep vlerë monumentale fshatit të Thethit, por nuk u jep banorëve mundësi zhvillimi të pronës.

Po ashtu edhe ligji pĂ«r Zonat e Mbrojtura, sipas tĂ« cilit kjo zonĂ« u pĂ«rfshi nĂ« Parkun KombĂ«tar “Alpet e ShqipĂ«risĂ«â€, nĂ« vitin 2022, kufizon ndĂ«rtimin.

Për ekspertët pikërisht këtu duhet të kishte lindur formalizimi.

“Ky Ă«shtĂ« rasti tipik qĂ« shteti ishte i paaftĂ« pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« njĂ« instrument ligjor tĂ« aplikueshĂ«m qĂ« kĂ«to banorĂ« tĂ« kenĂ« njĂ« pronĂ« tĂ« ligjshme,” thotĂ« Sokoli.

Lexoni gjithashtu:

The post Thethi “i plagosur”, nĂ«n hijen e “PaketĂ«s sĂ« Maleve” appeared first on Citizens.al.

Një qytetare padit Bashkinë Elbasan për ndotjen nga zjarret në landfill

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu
15 July 2025 at 13:02

Një qytetare e Elbasanit ka paditur bashkinë dhe kompaninë që menaxhon mbetjet, pas ndotjes së shkaktuar nga zjarret në landfill. Rasti synon drejtësinë mjedisore dhe vendos një precedent ligjor në Shqipëri.

Fatmira Sejrani, sĂ« bashku me organizatĂ«n “DrejtĂ«si Sociale” depozitoi sot njĂ« padi kundĂ«r BashkisĂ« Elbasan dhe kompanisĂ« “Eco-Elb” sh.a, pĂ«r dĂ«me shĂ«ndetĂ«sore tĂ« shkaktuara nga zjarri nĂ« vendgrumbullimin e mbetjeve.

Fatmira vuan nga probleme kronike të frymëmarrjes dhe gjatë ditëve me tym iu desh ta përdorte pompën e ajrit shumë herë më shpesh, sesa e përdorte në ditë normale.

Prej 1 korrikut, tymi i dendur përfshiu Elbasanin për gjashtë ditë me radhë, duke rënduar shëndetin e banorëve. Aktivistë dhe qytetarë zhvilluan protesta në Tiranë dhe Elbasan duke fajësuar për situatën ministrinë e Mjedisit dhe Prokurorinë.

Kjo ishte e disata herë që landfilli përfshihej nga zjarret, pas vitit 2022 dhe 2023, ndaj kërkesa ishte e qartë: hetim dhe përgjegjësi për degradimin e qëllimshëm të ajrit dhe shëndetit publik.

Avokati Genti Sejrani përfaqëson padinë e ngritur për dëmin shëndetësor, moral dhe mjedisor që pësoi Fatmira. Sipas tij, kjo është padi e parë në Shqipëri me objekt të tillë, një hap domethënës drejt drejtësisë mjedisore.

Ai tha për Citizens.al se qytetarët kanë të drejtën të kërkojnë llogari ligjërisht për pasojat e ndotjes sistematike.

“Nuk ka ndodhur mĂ« parĂ« qĂ« tĂ« jetĂ« ngritur padi me objekt tĂ« tillĂ«: konstatim i cenimit me faj tĂ« ndotjes sĂ« mjedisit nga bashkia dhe kompania Eco-Elb, si dhe detyrimi i palĂ«ve tĂ« paditura pĂ«r dĂ«mshpĂ«rblim paditĂ«ses dhe qytetit,” tha Sejrani.

Sipas tij, padia inkurajon qytetarĂ«t e tjerĂ« pĂ«r t’iu drejtuar kĂ«saj organizate nĂ«se kanĂ« pĂ«rjetuar ndĂ«rlikime shĂ«ndetĂ«sore nga zjarret nĂ« landfill.

“Padia Ă«shtĂ« njĂ« hap i rĂ«ndĂ«sishĂ«m drejt kĂ«rkimit tĂ« drejtĂ«sisĂ« mjedisore dhe llogaridhĂ«nies institucionale, nĂ« njĂ« qytet qĂ« prej vitesh pĂ«rballet me ndotje sistematike dhe mungesĂ« transparence mbi menaxhimin e mbetjeve urbane,” pĂ«rmbylli avokati.

Matjet e Institutit për Zhvillimin e Habitatit (Co-PLAN) më 2 korrik treguan nivele alarmante të ndotësve, mbi normat e lejuara nga BE.

U konstatua përqendrim i lartë komponentësh organikë dhe kimik (VOCs), grimcash pluhuri, bloze apo metalesh që ngeleshin pezull në ajër (PM2.5/PM10), nivele të larta metani (CH4) si dhe dioksidesh karboni (CO2) dhe azoti (NO2).

Personat me sëmundje të mushkërive ishin më të rrezikuarit në këtë situatë, e cila nuk u shoqërua me paralajmërim për masa mbrojtjeje nga institucionet.

NĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« mĂ«parshme pĂ«r Citizens administratori i kompanisĂ« publike “Eco Elb”, Leli Kaja, tha se zjarri u shkaktua nga temperaturat e larta. Sipas tij, prej tĂ« nxehtit tĂ« pazakontĂ«, teksa u shpreh i hapur pĂ«r hetime.

Vendgrumbullimi i mbetjeve nĂ« Elbasan Ă«shtĂ« njĂ« investim nĂ« partneritet publik-privat i ardhur si rrjedhojĂ« i sĂ« ashtuquajturĂ«s “skemĂ« e incenratorĂ«ve” qĂ« pĂ«rfshiu edhe Fierin dhe TiranĂ«n.

Projekti prej 26 milionë eurosh në Elbasan, i nisur në vitin 2017, u mbyll me më shumë se 10 persona në burg për korrupsion dhe shpërdorim detyre, përfshirë këtu ish-ministrin e Mjedisit Lefter Koka.

Impianti u konfiskua nĂ« vitin 2021 dhe i kaloi nĂ« pĂ«rdorim bashkive tĂ« qarkut Elbasan pĂ«rmes shoqĂ«risĂ« aksionere “Eco-Elb”, por inceneratori i tij nuk u vu kurrĂ« plotĂ«sisht nĂ« punĂ«.

Administratori Kaja ka treguar për Citizens.al se impianti punoi vetëm 7 muaj gjatë vitit 2023 dhe është jashtë funksioni që prej dhjetorit të atij viti.

Rasti i zjarreve në vendgrumbullimin e Elbasanit pasqyron dështimin e menaxhimit të inceneratorëve në Shqipëri, me pasoja konkrete dhe të matshme.

Projektet në Elbasan, Fier dhe Tiranë u paguan shtrenjtë, por mbetën jofunksionale.

Lexoni gjithashtu:

The post Një qytetare padit Bashkinë Elbasan për ndotjen nga zjarret në landfill appeared first on Citizens.al.

Hije konflikti interesi në konkurset e projekteve të tre stadiumeve

✇Citizens.al
By: Erblin Vukaj
14 July 2025 at 16:41

Agjencia Kombëtare e Planifikimit të Territorit (AKPT) organizoi konkurse projektimi për stadiumet e Durrësit, Vlorës dhe Korçës, por procesi mban hije dyshimi për konflikte të mundshme interesi. Arkitektë të përfshirë në juritë e përzgjedhjes kishin lidhje me studiot fituese të projekteve.

Konkurset e dyshimta

NĂ« vitin 2023, AKPT organizoi konkurse pĂ«r rijetĂ«zimin e stadiumeve: “Niko Dovana” (DurrĂ«s), “Flamurtari” (VlorĂ«) dhe “SkĂ«nderbeu” (Korçë). MorĂ«n pjesĂ« 42 studio, tĂ« cilat paraqitĂ«n gjithsej 86 projekte.

Fituesit u shpallën në prill 2023. Për Durrësin, u përzgjodh 51N4E & Plan Comun. Në Korçë, fitoi bashkimi Cebra & ARUP & UNO. Ndërsa në Vlorë, u përzgjodh XDGA me partnerë shqiptarë dhe të huaj.

Por nëse kthehemi pas dhe shqyrtojmë procesin, përzgjedhja ngjall dyshime për mungesë transparence dhe konflikte të mundshme interesi. Juritë patën anëtarë që kishin lidhje me disa nga studiot pjesëmarrëse.

Rasti më shqetësues ishte ai i studios belge XDGA. Themeluesi i saj, Xaveer de Geyter, ishte në jurinë e stadiumit të Durrësit, ku fitoi 51N4E. Ai rezulton të ketë pasur lidhje me administratorin e 51N4E, Johan Anrys.

Juritë e konkurseve, arkitektët e nënvizuar ishin gjithashtu pjesëmarrës në garë/Citizens.al

Anrys Ă«shtĂ« bashkĂ«themelues i studios lokale “iRI”, nĂ« tĂ« cilĂ«n ka qenĂ« aksioner – tĂ« paktĂ«n deri nĂ« prill 2023. XDGA ka punuar me “iRI”-n nĂ« disa projekte, pĂ«r shembull pĂ«r zhvillimin e PDV-sĂ« pĂ«r zonĂ«n e ish-GardĂ«s.

Pra de Geyter, në jurinë e Durrësit, mori përsipër të vlerësonte si fitues projektin e bashkëpunëtorit të tij Anrys.

Peter Wilson, Ć pela Videčnik dhe Diogo Brito, nga juria e Korçës, ishin nĂ« kushte tĂ« tjera konflikti tĂ« mundshĂ«m interesi. NgjashĂ«m Marco Casamonti, Jesus Hernandez dhe Odile Decq, nga juria e VlorĂ«s. Po ashtu Pablo Bofill dhe Caterina Memeo nga juria e DurrĂ«sit.

Ky grup arkitektësh ishin në juri pavarësisht se studiot e tyre kishin garuar për projektet e stadiumeve.

AKPT tha për Citizens.al se juritë vepruan në fazën e dytë. Ato u ngritën pas një përzgjedhjeje paraprake që u ishte bërë projekteve nga një komision teknik.Sipas AKPT-së, pjesëmarrja e këtyre arkitektëve në juri nuk përbënte konflikt pasi studiot e tyre ishin eliminuar nga gara.

Megjithatë, rasti i XDGA-së nxjerr në pah lidhjet e ngushta të rrjetit ndërkombëtar të studiove.

Nga konkurset bie nĂ« sy anashkalimi i pushtetit vendor nĂ« VlorĂ«. AKPT ka marrĂ« nĂ« juri ministren e KulturĂ«s Elva Margaritin dhe jo kryetarin e BashkisĂ« Dritan Leli – asokohe nĂ« marrĂ«dhĂ«nie tĂ« trazuara politike me kryeministrin Rama.

Qeveria i pagoi projektet me fonde publike, pa siguruar investitorĂ« konkretĂ« pĂ«r ndĂ«rtimin e tyre. NdĂ«rkohĂ« dy vite mĂ« pas ajo ka nisur t’ua ofrojĂ« pĂ«r zhvillim privatĂ«ve pĂ«rmes KorporatĂ«s sĂ« Investimeve Shqiptare (KISH).

Rasti i parĂ« Ă«shtĂ« ai i stadiumit “Niko Dovana” nĂ« DurrĂ«s, thirrja pĂ«r tĂ« cilĂ«n u hap nga KISH kĂ«tĂ« javĂ«.

Lidhja në bashkëpunime mes 51N4E dhe XDGA/Citizens.al

Paratë publike për projekte private

Qeveria i pagoi studiot fituese pĂ«r projektet e tre stadiumeve dhe zonave pĂ«rreth me 1.2 milionĂ« euro. Pagesat u kryen pĂ«r “Planet e Detyruara Vendore” pĂ«r secilin projekt.

PĂ«r stadiumin e DurrĂ«sit, “Niko Dovana”, 51N4E dhe Plan Comun u paguan me 368 mijĂ« euro.

Megjithatë, deri në fillim të vitit 2025, asnjë investitor nuk ishte paraqitur për realizimin e tyre. Projekti i stadiumeve mbeti në nivel vizualizimi 3D, pa ndonjë plan konkret zbatimi.

Kryeministri Rama njoftoi në prill 2025 se KISH po përgatiste garën për zhvilluesit. Por Korporata nuk kishte hapur asnjë thirrje konkrete për investitorë.

Në faqen zyrtare, projektet u shfaqën pa përshkrim dhe pa afate të caktuara, së paku deri në qershor.

MĂ« 19 qershor 2025, qeveria miratoi njĂ« VKM pĂ«r transferimin e stadiumit “Niko Dovana” te Korporata. Ajo autorizohej pĂ«r negocim tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« me investitorĂ« privatĂ« pĂ«r kontrata zhvillimi.

Procesi përjashton garën për projekt-idenë, që në raste të tjera u lihet investitorëve. Në këtë rast, qeveria pagoi vetë për projektet, duke i dorëzuar privatëve një paketë të gatshme.

KISH hapi të mërkurën, datë 9 korrik, thirrjen për investitorë me afat deri më 15 shtator.

NjĂ«soj si nĂ« rastin e stadiumit “Selman StĂ«rmasi” dhe ish-“Qemal StafĂ«n” nuk janĂ« dhĂ«nĂ« garanci se cilat klube futbolli do tĂ« luajnĂ« nĂ« tĂ«. Teuta pĂ«r shembull, aktualisht ka mbetur pa stadium.

Projekti 51N4E dhe Plan Comun shtrihet nĂ« mbi 76 mijĂ« mÂČ truall dhe parashikon pĂ«rveç stadiumit (27 mijĂ« mÂČ), zhvillimin e njĂ« qendre multifunksionale, njĂ«si hotelerie, tregtare dhe rezidenciale.

Sipas specifikimeve, partneri privat duhet të ketë kapacitete financiare dhe likuiditet apo mundësi financimi për së paku 9.5 milionë euro.

Kriteri bazë në kualifikimin e ofertave do të jetë mundësia e dhënies së 45% të sipërfaqes për publikun dhe avantazh do të ketë ai investitor që ofron përqindjen më të lartë.

Deri mĂ« sot KISH ka hapur disa gara pĂ«r zhvillimin e pronave publike. Gara mĂ« e fundit ishte ajo pĂ«r Pallatin e Sportit “Asllan Rusi”, thirrja pĂ«r tĂ« cilĂ«n u zgjat deri nĂ« fund tĂ« muajit korrik.

MĂ« herĂ«t janĂ« shpallur fituesit pĂ«r “VOID Tower”, stadiumin “Selman StĂ«rmasi” dhe vilat qeveritare nĂ« VelipojĂ« dhe VlorĂ«.

Lexoni gjithashtu:

The post Hije konflikti interesi në konkurset e projekteve të tre stadiumeve appeared first on Citizens.al.

AlbChrome përballet me protesta: Minatorët e Bulqizës kërkojnë rritje pagash

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku
14 July 2025 at 13:24

Prej disa ditësh minatorët e Bulqizës në kompaninë Albchrome po protestojnë për rritjen e pagës. Atyre u është premtuar rritje pagash që prej muajit janar, por kjo nuk ka ndodhur. Për këtë ata bojkotuan punën në mars.

Kompania u kërkoi më tepër kohë dhe tani, në muajin korrik, minatorët gjenden sërish përballë së njëjtës situatë.

Përgjatë këtyre muajve, ata janë ulur disa herë në bisedime me kompaninë, por, sikurse shprehen për Citizens.al: muajt kaluan dhe asgjë nuk po bëhej.

Minatorët kërkojnë plotësimin e premtimit për një rritje page me 10%, teksa kompania Albchrome u ka njoftuar punëtorëve se do të aplikojë një rritje page në masën 5%. Sipas tyre, kjo rritje është e pamjaftueshme.

JavĂ«n e kaluar, tĂ« mĂ«rkurĂ«n, njĂ« pĂ«rfaqĂ«si minatorĂ«sh u ulĂ«n sĂ«rish nĂ« bisedime me kompaninĂ« pĂ«r tĂ« gjetur njĂ« zgjidhje dhe dolĂ«n me njĂ« vendim pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« kohĂ« deri nĂ« fund tĂ« korrikut. Por ky afat i dakordĂ«suar mes palĂ«ve ka tensionuar situatĂ«n mes punĂ«torĂ«ve tĂ« tjerĂ« qĂ« nuk ishin pjesĂ« e mbledhjes.

Mes tensionit, minatori Altin Kola e ka grisur këtë shkresë, dhe kjo ka bërë që ai të pushohet nga puna.

PĂ«rmes njĂ« shkrese, tĂ« firmosur nga administratori turk, Cemil Acar, minatorit iu bĂ« me dije se Ă«shtĂ« pushuar nga puna pasi ka “dĂ«mtuar materiale zyrtare tĂ« kompanisĂ« duke ndikuar nĂ« pĂ«rshkallĂ«zimin e marrĂ«dhĂ«nieve me punĂ«marrĂ«sit”.

Pushimi nga puna i minatorit Kola ka intimiduar minatorĂ«t. NjĂ«ri prej tyre i tha Citizens se janĂ« tĂ« frikĂ«suar tĂ« flasin nĂ« kĂ«to momente, pasi mund t’i heqin edhe ata nga puna.

“Jemi pjesa mĂ« e madhe me kredi, dhe kompania na ka marrĂ« firma me presion pĂ«r tĂ« shkuar nĂ« punĂ«, pĂ«r tĂ« mos e vazhduar grevĂ«n [protestĂ«n]. Kush nuk firmoste, nuk pranohej mĂ« nĂ« punĂ«â€, tha njĂ« prej minatorĂ«ve pĂ«r Citizens, i cili kĂ«rkoi tĂ« mos pĂ«rmendej me emĂ«r.

Ai u shpreh se kĂ«tĂ« shkresĂ« tĂ« kompanisĂ« e kanĂ« firmosur, pasi “shumica mezi mbyllin muajin, janĂ« me borxhe”.

Një tjetër minator u shpreh përmes një bisede telefonike se kërkesa e tyre është minimale.

“KĂ«rkojmĂ« njĂ« rritje page me 10%, çmimet janĂ« rritur dhe nuk i pĂ«rballojmĂ« dot me rrogat tona, kushte mĂ« tĂ« sigurta nĂ« punĂ« dhe pagesĂ«n pĂ«r ditĂ«t e pushimit kemi kĂ«rkuar”, u shpreh minatori.

Ai tha se janë ende në bisedime me kompaninë, dhe i kanë dhënë afat deri në fund të muajit.

Kompania Albchrome është kritikuar shpesh për kushte të vështira pune dhe mungesë sigurie, gjë që ka sjellë aksidente, disa edhe fatale.

Minierat e Bulqizës janë ndër burimet më të mëdha të kromit në Shqipëri. Ato u gërmuan gjerësisht pas vitit 1948, duke u lidhur me uzinat e pasurimit dhe ferro-kromit në Burrel e Elbasan, por me rrëzimin e diktaturës dhe vështirësitë ekonomike të viteve 1990-2000, ato u dhanë me koncesion.

Minierat dhe uzinat iu dhanĂ« fillimisht grupit italian Darfo, mĂ« pas njĂ« grupi austriako-rus, – DCM Deco-Metal dhe Terwngo – grupit Balfin e mĂ« tej kompanisĂ« turke tĂ« Yildirim International Mining (YIM).

Protestat e fundit tregojnë se problemet për punonjësit e minierave të Bulqizës nuk janë zgjidhur.

Lexoni gjithashtu:

The post AlbChrome përballet me protesta: Minatorët e Bulqizës kërkojnë rritje pagash appeared first on Citizens.al.

“ZĂ«ra”, Episodi 3: Brisejda Lala dhe Arnen Sula flasin pĂ«r restaurimin e Spaçit dhe kujtesĂ«n historike

✇Citizens.al
By: Citizens.al
11 July 2025 at 17:12

NĂ« serinĂ« e tretĂ« tĂ« sezonit tĂ« katĂ«rt tĂ« podcastit “ZĂ«ra”, gazetarja Erisa Kryeziu sjell nĂ« diskutim mĂ«nyrĂ«n se si trajtohet kujtesa historike nĂ« ShqipĂ«ri duke marrĂ« shkas nga rasti i restaurimeve tĂ« nisura dhe mĂ« pas tĂ« pezulluara nĂ« ish-burgun e Spaçit.

TĂ« ftuar nĂ« kĂ«tĂ« bisedĂ« janĂ« Brisejda Lala, studiuese e historisĂ«, dhe Arnen Sula, arkitekt dhe drejtues i qendrĂ«s “Tek Bunkeri”.

Një projekt filmik ngjalli diskutime në muajin qershor mbi kujtesën historike pasi u shoqërua me ndërhyrje pa transparencë në burgun e Spaçit.

Sula ngre shqetësime për mënyrën se si u transformua ambienti i dhomës së takimeve në burg.

“KĂ«to vrima qĂ« pĂ«rdoreshin pĂ«r tĂ« pĂ«rgjuar familjarĂ«t e tĂ« burgosurve, edhe nĂ« çaste intime, janĂ« zhdukur. Ato janĂ« dĂ«shmi tĂ« drejtpĂ«rdrejta tĂ« sĂ« kaluarĂ«s,” thotĂ« ai.

Drejtuesi i qendrĂ«s “Tek Bunkeri” thekson se ndĂ«rhyrjet e fundit bien ndesh me Planin e Menaxhimit tĂ« Spaçit, qĂ« parashikonte ruajtjen e gjendjes ekzistuese pĂ«r tĂ« reflektuar jo vetĂ«m periudhĂ«n e diktaturĂ«s, por edhe dekadat e braktisjes dhe plaçkitjes pas saj.

“RrezikojmĂ« tĂ« humbasim historitĂ« qĂ« ato mure mbartin,” paralajmĂ«ron ai.

Për studiuesen Brisejda Lala, është e papranueshme që, pas kaq vitesh, burgu i Spaçit ende nuk është shpallur muze. Ajo thekson se çdo ndërhyrje, sado e vogël, duhet të kalojë në filtrin e një studimi të mirëfilltë, duke respektuar statusin si Monument Kulture i Kategorisë II.

“ShoqĂ«ria shqiptare nuk e ka kthyer kokĂ«n nga e kaluara. Jemi zgjuar vonĂ«,” thotĂ« ajo, ndĂ«rsa e lidh kĂ«tĂ« “rizgjim” me zhgĂ«njimin kolektiv nga tranzicioni dhe shembujt pozitivĂ« nga vendet ish-komuniste qĂ« e kanĂ« integruar kujtesĂ«n historike nĂ« ndĂ«rtimin e identitetit kombĂ«tar.

Arkitekti Sula kujton bisedat me ish-të dënuarit politikë, të cilët, sipas tij, ndihen të braktisur.

“NjĂ«ri prej tyre qante kur tregonte qĂ« as djali i vet nuk e dĂ«gjon mĂ«,” thotĂ« ai. PĂ«r tĂ«, kjo Ă«shtĂ« dĂ«shmi e njĂ« harrese shoqĂ«rore qĂ« shkon pĂ«rtej institucioneve.

Lala shton se mungesa e një vendi zyrtar kujtese e bën të pamundur përfaqësimin e denjë të atyre që kanë vuajtur.

“FatmirĂ«sisht, kemi ende tĂ« gjallĂ« shumĂ« prej tyre. DĂ«shmitĂ« e tyre janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r tĂ« ngritur narrativĂ«n e sĂ« vĂ«rtetĂ«s historike,” shpjegon ajo.

Podcastin mund ta ndiqni dhe në Spotify:

Në bisedë, Brisejda dhe Arneni nënvizojnë nevojën që të rinjtë të njihen me këtë pjesë të historisë. Kjo, sipas tyre bëhet në shkolla, duke e përfshirë këtë pjesë të historisë në kurrikulat shkollore.

“Edukimi duhet tĂ« fillojĂ« qĂ« nĂ« shkollĂ«n 9-vjeçare, qĂ« duhet tĂ« kemi njĂ« lloj specifikimi tĂ« temave qĂ« do tĂ« zhvillohen nĂ« lidhje me komunizmin dhe zgjerim tĂ« njohurive”, u shpreh Brisejda Lala.

Sipas Lalës, shembujt në rajon për mënyrën si është trajtuar në shkolla janë të shumtë.

“NĂ« Rumani kanĂ« module tĂ« pĂ«rcaktuara nĂ« klasĂ«n e 12-tĂ« qĂ« zhvillohet vetĂ«m nĂ« diktaturĂ«n komuniste tĂ« implementuar nĂ« Rumani dhe ka edhe nĂ« klasĂ«n e 11-tĂ« njĂ« modul sa i pĂ«rket periudhĂ«s sĂ« Holokasustit”.

Për Arnen Sulën, nevoja për të folur me të rinjtë për periudhën e diktaturës komuniste është e rëndësishme, pasi shumë pak dinë.

“ShumĂ« nga situatat politike dhe sociale qĂ« kemi sot si shoqĂ«ri, vijnĂ« si pasojĂ« e traumave qĂ« na ka lenĂ« diktatura”, argumenton Sula.

Lala sugjeron që të ketë një program të detyruara në shkolla për të vizituar vendet e kujtesës, ndërsa vë në dukje nevojën për të pasur një hartë të vendeve të kujtesës në Shqipëri.

Ndërsa Arnen Sula sjell në vëmendje praninë në postet drejtuese të sotme të personave që kanë shërbyer gjatë diktaturës.

“ËshtĂ« shumĂ« e dhimbshme pĂ«r ish tĂ« pĂ«rndjekurit politikĂ« tĂ« shikojnĂ« figura tĂ« tilla ende nĂ« pozicione drejtuese”, u shpreh Sula.

Podcasti “ZĂ«ra” sjell nĂ« çdo episod zĂ«ra kritikĂ« dhe reflektime pĂ«r shoqĂ«rinĂ« shqiptare, me qĂ«llim tĂ« nxisĂ« mendim tĂ« pavarur dhe dialog publik. HapĂ«sira e kĂ«tij podcasti i dedikohet gjithashtu qytetarĂ«ve qĂ« angazhohen nĂ« kauza publike, zĂ«ri i tĂ« cilĂ«ve mbytet ose mpaket nga ngjarjet e shumta politike e sociale, qĂ« shpesh nuk e kalojnĂ« kryeqytetin.

The post “ZĂ«ra”, Episodi 3: Brisejda Lala dhe Arnen Sula flasin pĂ«r restaurimin e Spaçit dhe kujtesĂ«n historike appeared first on Citizens.al.

Thethi, nga kartolinĂ« e turizmit nĂ« “tokĂ« e xanun”

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu
11 July 2025 at 17:01

“Thethi njĂ« kartolinĂ« e mrekullisĂ« shqiptare katandisur nĂ« njĂ« praktikisht territor toke tĂ« xanun”, u shpreh kryeministri Rama nĂ« njĂ« komunikim nĂ« Facebook nĂ« fillim tĂ« javĂ«s, ndĂ«rsa nĂ« terren, nĂ« fshatin turistik nisi shembja e dhjetĂ«ra godinave prej druri.

“Boll ma, tokĂ« e xanun!” ishte edhe thirrja e kreut tĂ« bashkisĂ« ShkodĂ«r, Benet Beci. Por, pikĂ«risht kjo shprehje evokon njĂ« etiketim pĂ«rçmues tĂ« vuajtur prej vitesh nga qytetarĂ«t e ShqipĂ«risĂ« sĂ« veriut si “tĂ« ardhurit” me veprime “kundĂ«r shtetit”. Dhe nĂ« kĂ«tĂ« rast jo tĂ« gjitha janĂ« tĂ« vĂ«rteta.

Citizens, ishte në terren dhe për këtë ju parashtron disa të vërteta:

Familjet në Theth janë autoktone pasi në këtë zonë banorët jetojnë prej qindra vitesh dhe askush nuk ka zenë tokën e askujt.

Problemi qëndron se jo të gjithë kanë mundur të pajisen me certifikata pronësie. Kjo, për shkak të lëmshit që krijoi qasja me ligjin 7501 dhe se në vitin 1966 zona u shpall Park Kombëtar, status i cili nuk i ndihmoi aspak banorët e Thethit të gëzonin certifikata pronësie.

Madje, edhe ata që mundën të siguronin certifikata hasën në vështirësi për të rregulluar qoftë edhe shtëpitë e vjetra të tyre, pasi në Parqet Kombëtare, zhvillimi urban është i kufizuar.

Pas vitit 2017, Thethi u shpall Qendër Historike e Mbrojtur, duke ua ndërlikuar më tej çështjen. Zona, me këtë cilësim vlerësohet për historinë e saj dhe arkitekturën unike të kullave.

Por, edhe pse rregullorja parashikonte mundësinë e restaurimeve dhe rijetëzimit urban në zonë, banorët u përballën me zvarritje dhe sorollatje në procesin e marrjes së lejeve.

Në disa raste, një projekt restaurimi që miratohej nga Ministria e Kulturës, refuzohej për leje pikërisht nga bashkia Shkodër.

Në tërë këtë histori, familjet e Thethit me dëshirën për të punuar në fshatin dhe tokat e tyre investuan në turizëm duke kthyer shtëpitë dhe bujtinat dhe duke zgjeruar më pas aktivietetin në kabina druri.

Paligjshmëria e tyre u nxit nga mungesa e vullnetit shtetëror për të zgjidhur çështjen e certifikatave të pronësisë dhe mënyrës së ndërtimit, pa plan apo vizion real.

NĂ« kĂ«tĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim, nuk ka kuptim qĂ« njĂ« vit mĂ« parĂ« ata tĂ« jenĂ« “kartolina e turizmit tĂ« veriut”, dhe njĂ« vit mĂ« pas “uzurpues tĂ« tokave tĂ« tyre”.

Qendrime të ndryshme për ndërtimet pa leje në Theth

“MirĂ« se ke ardhur e mirĂ« se tĂ« ka prurĂ« Zoti!”, iu drejtua njĂ« vit mĂ« parĂ« njĂ« nga vajzat e Thethit kryeministrit Rama duke i shĂ«rbyer bukĂ«.

VetĂ« kryeministri iu drejtua banorĂ«ve se nuk janĂ« “thjesht banorĂ« tĂ« njĂ« fshati, sot Thethi Ă«shtĂ« destinacion evropian turistik”.

Rama shpërndau atë kohë 200 tituj pronësie, ndërsa përmendi edhe 50 tituj të tjerë, të cilat sipas tij janë ndërtuar në pronën e tyre, por përtej afatit të lejuar nga ligji ekzistues për legalizimet. Ndërsa përmendi dhe faktin se janë vendosur shumë gjoba për ndërtimet pa leje.

“JanĂ« vendosur si rezultat i ndĂ«rhyrjeve apo ndĂ«rtimeve aty ku keni pasur shtĂ«pinĂ« e vjetĂ«r apo aty ku keni truallin tuaj qĂ« janĂ« bĂ«rĂ« pĂ«r shkak tĂ« nevojĂ«s pĂ«r tĂ« krijuar ekonomi pĂ«rmes turizmit”, u shpreh Rama, ndĂ«rsa premtoi se qeveria do t’i falĂ« tĂ« gjitha kĂ«to gjoba.

Ai legjitimoi faktin se banesat nuk janĂ« ndĂ«rtuar sipas ligjit “jo se banorĂ«t nuk kanĂ« dashur”, por se shtrĂ«ngimi i legjislaciont nĂ« kĂ«tĂ« zonĂ« e bĂ«n tĂ« pamundur.

Një vit më pas, qëndrimi ka ndryshuar: 80 banesa shemben në Theth në kulmin e sezonit turistik.

Lexoni gjithashtu:

The post Thethi, nga kartolinĂ« e turizmit nĂ« “tokĂ« e xanun” appeared first on Citizens.al.

Dhunohet një prej protestuesve kundër hidrocentraleve në Kaçinar

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu
10 July 2025 at 17:29

Një banor i fshatit Simon të Mirditës u dhunua mëngjesin e sotëm në Rrëshen mes dyshimeve për hakmarrje ndaj aktivizmit të tij kundër HEC-eve në zonën e Kaçinarit.

Kol Ndoji, 58 vjeç, u sulmua pasi kishte blerë ushqime në tregun e qytetit. Ngjarja ndodhi rreth orës 9:00 kur dy persona iu afruan dhe pasi i tërhoqën vëmendjen e goditën. Njëri prej tyre është ndaluar nga policia, ndërsa tjetri është shpallur në kërkim.

Sipas deklaratĂ«s sĂ« bĂ«rĂ« nĂ« polici, Ndoji ka mundur t’u largohet, por ata e kanĂ« ndjekur me makinĂ« dhe mĂ« pas i kanĂ« bĂ«rĂ« pritĂ« pas rrethimit tĂ« njĂ« banese.

“Aty mĂ« kanĂ« dalĂ« para dhe jemi pĂ«rleshur, mĂ« kanĂ« goditur me gurĂ« dhe unĂ« u jam pĂ«rgjigjur, po me gurĂ«,” ka treguar Ndoji versionin e tij pĂ«rpara oficerĂ«ve tĂ« policisĂ« gjyqĂ«sore.

Dëshmia iu mor në spitalin e qytetit të Rrëshenit, ku ai u shtrua për të marrë ndihmë mjekësore për plagët e marra në kokë.

Ndoji rezulton ta ketĂ« hasur edhe mĂ« parĂ« njĂ«rin prej agresorĂ«ve: nĂ« protestĂ«n e 15 prillit nĂ« Kaçinar. Sipas 58-vjeçarit, personi nĂ« fjalĂ« ndodhej atĂ« ditĂ« “nĂ« njĂ« fuoristradĂ« tĂ« zezĂ« me fenelina policie” qĂ« u kishte bllokuar rrugĂ«n protestuesve.

Në dëshminë e tij, Ndoji thotë se me këtë person ka shkëmbyer fjalë, të cilat lënë të kuptohet për një përplasje verbale.

“I kam thĂ«nĂ« hape rrugĂ«n dhe i kam vendosur dorĂ«n nĂ« qafĂ«. Ai mĂ« ka thĂ«nĂ« se ‘do tĂ« tĂ« dalĂ« punĂ« me mua dhe do tĂ« shihemi’ dhe pastaj ka hapur rrugĂ«,” ka deklaruar Ndoji.

Prej disa vitesh, banorĂ«t e fshatrave tĂ« Kaçinarit, rreth 25 kilometra nĂ« veri tĂ« RrĂ«shenit, kanĂ« kundĂ«rshtuar ndĂ«rtimin e katĂ«r hidrocentraleve nga kompania “ShpĂ«rdhaza sh.p.k”.

Tre muajt e fundit ata kanë përshkallëzuar protestat, duke akuzuar firmën për mungesë transparence dhe dëme mjedisore. Kol Ndoji ka marrë pjesë në to bashkë me të tjerë banorë.

Kjo ka nxitur edhe më shumë dyshimet se ngjarja e fundit ka lidhje me angazhimin e tij si aktivist.

Pas ngjarjes, banorĂ«t e zonĂ«s u solidarizuan me Kol Ndojin dhe e shoqĂ«ruan nĂ« spital. Ata e cilĂ«sojnĂ« sulmin tĂ« paprecedentĂ« dhe si pĂ«rpjekje pĂ«r t’i trembur dhe ndalur protestat.

Sipas kryeplakut të fshatit Simon, Gjergj Deda, agresorët janë roje të firmës që po kryen punimet e hidrocentraleve në Kaçinar. Sipas tij nuk ka asgjë personale në aktin e dhunës, veç konfliktit për hidrocentralet.

“Nuk janĂ« tĂ« njohur tĂ«rĂ« jetĂ«n e vetĂ«, vetĂ«m problemi i hidrocentraleve Ă«shtĂ«â€, theksoi Deda.

Aktualisht, banorĂ«t janĂ« tĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« dy procese gjyqĂ«sore me firmĂ«n “ShpĂ«rdhaza sh.p.k”. NĂ« njĂ«rin, ata akuzojnĂ« kompaninĂ« pĂ«r falsifikim tĂ« firmave tĂ« banorĂ«ve, tĂ« cilat i hapĂ«n rrugĂ« lejeve.

Në tjetrin, kompania i ka paditur banorët për shpifje. Mes të paditurve është edhe vëllai i Kol Ndojit, i dhunuar së fundmi. Për këtë padi ditën e mërkurë u zhvillua një seancë gjyqësore ku u paraqitën pretendimet mes palëve. Seanca e radhës pritet të mbahet më 6 shtator.

“Ne nuk kemi ofenduar askĂ«nd, çfarĂ« kemi folur, e kemi pasur me kompaninĂ«, jo individĂ«ve”, shton Deda.

Sipas kryeplakut të fshatit Simon, ndryshimi i administratorëve të kompanisë nuk ndryshon faktin që komuniteti nuk i do hidrocentralet dhe për këtë po përballet me mungesë përgjegjshmërie institucionale.

Dhunimi i Kol Ndojit ngre pikëpyetje të forta mbi sigurinë e qytetarëve dhe komunitetit që ushtron të drejtën për protestë.

Avokati i banorëve në çështjen e HEC-eve, Marash Logu, tha për Citizens se kjo ngjarje është e rëndë dhe se për këtë i janë drejtuar Komisariatit të Policisë Mirditë, Drejtorisë Vendore të Policisë Lezhë dhe Prokurorisë Lezhë për hetimin dhe zbardhjen e plotë të saj.

“Edhe mĂ« pĂ«rpara banorĂ«t janĂ« pĂ«rballur me presione, kĂ«rcĂ«nime, shantazhe dhe kanosje, por deri mĂ« sot nuk kishin hasur dhunĂ« fizike,” tha Logu, sipas sĂ« cilit konflikti nĂ« Kaçinar ka degraduar dhe pĂ«r kĂ«tĂ« nevojitet medoemos pezullimi i punimeve.

“Deri nĂ« sqarimin e plotĂ« tĂ« situatĂ«s ligjore, dokumenteve, lejeve dhe konsultimeve me banorĂ«t, qĂ« duhet tĂ« ishin bĂ«rĂ« dhe nuk janĂ« bĂ«rĂ«,” theksoi mĂ« tej Logu duke kujtuar se kjo çështje e tensionuar vijon prej vitit 2015.

Lexoni gjithashtu:

The post Dhunohet një prej protestuesve kundër hidrocentraleve në Kaçinar appeared first on Citizens.al.

Aeroporti i Vlorës nën hetim nga SPAK

✇Citizens.al
By: Erblin Vukaj
9 July 2025 at 17:40

Struktura e Posaçme Anti Korrupsion (SPAK) po heton koncesionin e Aeroportit të Vlorës. Informacioni u konfirmua nga regjistri i kërkesave për të drejtë informimi, publikuar në faqen e institucionit.

Më 20 qershor, SPAK rezulton të ketë administruar një kërkesë për informacion në lidhje me ekzistencën ose jo të një hetimi mbi kontratën koncesionare të Aeroportit të Vlorës dhe nëse po, në çfarë faze ndodhej ai.

NĂ« pĂ«rgjigjen zyrtare, referuar mĂ« 7 korrik, SPAK deklaron se “ka regjistruar procedim penal nĂ« lidhje me kontratĂ«n dhe ky procedim ndodhet nĂ« fazĂ«n e hetimeve paraprake”.

Hetimi po ndodh teksa aeroporti ka kryer testet e para të fluturimeve nën një valë të shtuar kontestimesh nga organizatat mjedisore për mënyrën se si u konceptua në një zonë të mbrojtur.

Më herët, ka pasur pretendime për mënyrën se si u dha ky koncesion duke nxitur dyshime për favorizime.

Në maj, teksa u kryen fluturimet testuese, Citizens.al përmblodhi pretendimet dhe historikun e kësaj çështjeje në artikullin:

Historia e projektit për Aeroportin e Vlorës

Aeroporti në Vlorë është ide e hershme e qeverisë Rama. Që në fillim ajo u shoqërua me dritëhije ndikimesh dhe favorizimesh politike.

Zyrtarisht për këtë ide u mësua në tetor 2017 kur ministria e Infrastrukturës shpalli fituesin e tenderit për studimin e fizibilitetit nga një studio arkitekture e lidhur ngushtë me projektet e urbanistike të qeverisë: kompaninë Seed Consulting, asokohe në pronësi të ortakëve të Atelier 4, vëllezërit Alban, Andi dhe Olsi Efthimi (Eftimi).

Pista e Aeroportit të Vlorës gjatë testimit, maj 2025/Facebook.

Në janar 2018, kryeministri Rama deklaroi se kishte marrë kërkesë zyrtare për ndërtimin e aeroportit dhe se ai do të niste brenda qershorit të atij viti. Deklarata u bë ende pa u publikuar studimi i fizibilitetit dhe pa u shpallur ndonjë procedurë tenderimi. 

KĂ«rkesa nĂ« fjalĂ« ishte nga konsorciumi turk i tre kompanive: “Cengiz Constr.” (Mehmet Cengiz), “Kalyon Constr.” (Ömer Faruk Kalyoncu) dhe “Kolin Constr.” (Celal Koloğlu) – tĂ« njohura pĂ«r lidhjet e tyre tĂ« ngushta me Presidentin turk Recep Tayyip Erdoğan.

Kjo kĂ«rkesĂ« pasoi njĂ« vizitĂ« tĂ« RamĂ«s nĂ« Turqi, ku ai bĂ«ri tĂ« ditur se Erdoğan kishte premtuar ndihmĂ« pĂ«r krijimin e njĂ« kompanie ajrore shqiptare – Air Albania dhe se selia e saj do tĂ« ishte pikĂ«risht Aeroporti i VlorĂ«s. 

Megjithatë, në prill 2019, konsorciumi turk u tërhoq nga koncesioni pa shpjegime dhe ministria njoftoi hapjen e një gare tjetër. Më herët Komisioneri përgjegjës për zgjerimin në BE qe shprehur se do ta shqyrtonte nëse kishte pasur shkelje të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA) në rastin e kësaj ujdie.

NĂ« shtator 2019, kryeministri njoftoi se projekti i ri ishte hartuar nga studioja Archea e arkitektit italian Marco Casamonti – edhe ky i lidhur ngushtĂ« me projektet e urbanistike tĂ« qeverisĂ« – dhe njĂ« ditĂ« mĂ« pas, e prezantoi atĂ« nĂ« qytetin e VlorĂ«s.

Qeveria e dha përfundimisht me koncesion 35-vjeçar projektimin, ndërtimin dhe operimin e Aeroportit të Vlorës në dhjetor 2019.

SipĂ«rmarrĂ«sit Behgjet Pacolli (Mabetex, Mabco Constructions) dhe Valon Ademi (2A Group) u shpallĂ«n fitues me njĂ« ofertĂ« prej rreth 104 milionĂ« eurosh. NĂ« garĂ« ishte dhe kompania e Aldi Çelit (AL-DE Corporation Ltd), por ajo u skualifikua pasi “nuk paraqiti ofertĂ«â€, argumentim qĂ« u kundĂ«rshtua nga pĂ«rfaqĂ«suesit e Çelit, tĂ« cilĂ«t ngritĂ«n pretendime pĂ«r favorizime.

NĂ« ofertĂ«n fituese tĂ« sipĂ«rmarrĂ«sve Pacolli dhe Ademi ishte edhe dyshja e sipĂ«rmarrĂ«sve turq Cuneyt dhe Huseyin Arslan (YDA Insaat Sanayi Ve Ticaret Anonim Sirketi) – tĂ« cilĂ«t njihen gjithashtu pĂ«r afĂ«rsinĂ« me Presidentin turk Recep Tayyip Erdoğan pasi me urdhĂ«r tĂ« tij ata ndĂ«rtuan Spitalin Rajonal Memorial tĂ« Fierit – por qĂ« nĂ« shtator 2022 ata ia shitĂ«n kuotat (40%) Pacollit pĂ«r vetĂ«m 4,450 euro.

Punimet pĂ«r aeroportin nisĂ«n me njĂ« ceremoni solemne mĂ« 28 nĂ«ntor 2021, pavarĂ«sisht se projekti nuk kishte marrĂ« ende leje mjedisi dhe ndĂ«rtimi – zyrtarisht qe miratuar vetĂ«m “Leja e zhvillimit” dhĂ«nĂ« nga qeveria nĂ« nĂ«ntor tĂ« atij viti, leja e mjedisit u dha njĂ« muaj mĂ« vonĂ« dhe ajo e ndĂ«rtimit pas 15 muajsh tĂ« tjerĂ«, mĂ« 9 nĂ«ntor 2022.

Shqetësimet për ndikimet në mjedis

Aeroporti i VlorĂ«s nisi tĂ« ndĂ«rtohej pranĂ« fshatit AkĂ«rni nĂ« lagunĂ«n e NartĂ«s – njĂ« zonĂ« e mbrojtur dhe vendbanim pĂ«r mĂ« shumĂ« se 62 lloje shpendĂ«sh tĂ« listuar nĂ« DirektivĂ«n e ShpendĂ«ve tĂ« BE-sĂ«.

Organizatat mjedisore denoncuan se si projekti shkelte ligjet kombëtare dhe konventat ndërkombëtare teksa rrezikonte dëme të rënda në ekosistemin e zonës dhe në rrugët migratore të shpendëve.

Master-Plani i Aeroportit të Vlorës ku bie në sy zhvillimi masiv me ndërtime në zonën mes Hidrovorit dhe grykëderdhjes së Vjosës.

Qeveria mohoi shkeljet dhe në të gjitha rastet e mbrojti investimin duke u zotuar se ky aeroport është konform planit strategjik për zhvillimin e ekonomisë dhe turizmit, se ai do të jetë ndërkombëtar dhe se do të presë avionë të mëdhenj. 

Por mjedisorët druajnë se zhurmat e mëdha dhe fluturimet e avionëve të mëdhenj do të dëmtojnë shpendë të rrezikuar si pelikanët kaçurrelë. Për këtë Konventa e Bernës ka kërkuar disa herë ndalimin e punimeve dhe rishikimin e projektit.

NdĂ«rkohĂ« masterplani i botuar nga ministria gjatĂ« garĂ«s zbuloi se funksioni i vĂ«rtetĂ« i aeroportit do tĂ« jetĂ« pĂ«r tĂ« pritur flukset e turistĂ«ve qĂ« parashikohet t’i drejtohen zonĂ«s sĂ« lagunĂ«s, e cila prezantohet me ndryshime rrĂ«njĂ«sore me ndĂ«rtime resortesh, mjedisesh sportive, agrikulture dhe njĂ« porti jahtesh.

Përmasat e mëdha të aeroportit të Vlorës marrin kuptim edhe nga projektet e tjera me zhvillime kolosale në dëm të mjedisit që parashikohen në zonat përreth si derdhja e Vjosës, Hidrovori, Zvërneci dhe Sazani, dy të fundit, të prezantuara bujshëm vitin e shkuar nga dhëndri i Presidentit amerikan, Donald Trump, Jared Kushner. Ky fitoi statusin e investitorit strategjik në janar 2025.

Në prill 2025, Bashkia e Mynihut njoftoi tërheqjen nga përfshirja e saj si këshilltare në projektin e Aeroportit të Vlorës, pas presionit të vazhdueshëm nga organizatat mjedisore. Komiteti Ekonomik përgjegjës për ekonominë e qytetit gjerman u distancua kështu nga ndikimi negativ mjedisor që paraqet projekti.

Lexoni gjithashtu:

The post Aeroporti i Vlorës nën hetim nga SPAK appeared first on Citizens.al.

Ndotja e Vjosës nga Albpetroli: AKM e dënon, IKMT e mbron

✇Citizens.al
By: Erblin Vukaj
9 July 2025 at 12:31

Përgjigjet zyrtare nga autoritetet konfirmojnë një realitet të dhimbshëm për ndotjen me naftë të Vjosës. Kompanitë shtetërore si Albpetrol ndotin pa pasoja, ndërsa qeveria dhe institucionet mbeten ose pasive, ose kontradiktore në qëndrimet e tyre.

Propaganda e gjelbër me Vjosën

PĂ«rmes njĂ« videoje nĂ« Facebook, Kryeministri Rama njoftoi tĂ« martĂ«n pĂ«r hapjen e ZyrĂ«s sĂ« Administrimit tĂ« Parkut KombĂ«tar tĂ« VjosĂ«s. Videoja pĂ«rcillte sekuenca nga ujĂ«rat e kristalta “tĂ« mbretĂ«reshĂ«s sĂ« lumenjve tĂ« EvropĂ«s”.

NĂ« mbishkrim, Rama theksoi se VjosĂ«s mund t’i jepet mbrojtje e denjĂ« “vetĂ«m pĂ«rmes njĂ« koordinimi tĂ« ngushtĂ«â€. Videoja, me tĂ« njĂ«jtin mesazh u shpĂ«rnda edhe nga ministrja e Mjedisit dhe Turizmit, Mirela Kumbaro dhe faqja zyrtare e ministrisĂ«.

Por nĂ«se marrim nĂ« analizĂ« veprimet dhe mosveprimet e qeverisĂ«, ky mesazh nuk Ă«shtĂ« i sinqertĂ«. PĂ«rkundrazi, Ă«shtĂ« pjesĂ« e propagandĂ«s sĂ« dy viteve tĂ« fundit – pas shpalljes sĂ« Parkut KombĂ«tar – qĂ« e ka vizatuar qeverinĂ« si “miqĂ«sore me mjedisin”.

NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, vetĂ« qeveria e kryeministrit Rama nuk koordinohet me palĂ«t e tjera sa i pĂ«rket mbrojtjes sĂ« VjosĂ«s. Ajo ka shtyrĂ« – edhe me ndryshime ligjore – zhvillimin e njĂ« aeroporti nĂ« AkĂ«rni tĂ« VlorĂ«s.

Qendra “PĂ«r ruajtjen dhe mbrojtjen e mjedisit natyror nĂ« ShqipĂ«ri” (PPNEA), e ka kundĂ«rshtuar projektin pasi dĂ«mton ekosistemin e peizazhit tĂ« mbrojtur VjosĂ«-NartĂ«. Prej njĂ« viti e gjysmĂ« çështja ka ngecur nĂ« GjykatĂ«n e LartĂ«, nĂ« pritje tĂ« zbardhjes sĂ« vendimit qĂ« e rikthen atĂ« pĂ«r rigjykim nĂ« Apel.

Nga ana tjetër, qeveria ka heshtur përballë denoncimeve të fundit nga organizatat RiverWatch, EcoAlbania dhe Euronatur sa i takon ndotjes së Vjosës me naftë, bitum apo dhe mbetje urbane.

Gjendja e cisternave të naftës në stacionin e Gorishtit/Citizens.al

IKMT relativizon ndotjen me naftë të Vjosës

Në një përgjigje me shkrim për Citizens.al, Inspektorati Kombëtar i Mbrojtjes së Territorit (IKMT) pranon se nuk ka kryer asnjë inspektim mjedisor gjatë viteve 2024-2025 në zonën e Gorishtit apo Selenicës, zona të ekspozuara ndaj ndotjes industriale nga hidrokarburet dhe bitumi.

IKMT shkon më tej duke thënë se nuk ka vendosur asnjë masë administrative ndaj Albpetrolit dhe nuk ka njoftuar as Ministrinë e Mjedisit apo Prokurorinë, edhe pse pamjet e ndotjes që u bënë publike në media provuan dëme të dukshme në një zonë të mbrojtur si Parku Kombëtar i Vjosës.

Grupi i punĂ«s sĂ« kĂ«tij inspektorati duket tĂ« jetĂ« mjaftuar me deklaratat e bĂ«ra nga pĂ«rfaqĂ«suesit e Albpetrolit, sipas sĂ« cilĂ«ve depozitimet e hidrokarbureve nĂ« pĂ«rroin e Gorishtit “janĂ« akumuluar gjatĂ« njĂ« periudhe kohore shfrytĂ«zimi rreth 60 vjet ku nuk ka pasur asnjĂ« rehabilitim tĂ« shtratit tĂ« lumit”.

Sipas IKMT-së, ndotja nuk është rezultat i një defekti teknik, por e depozitimit ndër vite të mbetjeve të naftës pranë përroit.

“Nuk ka ndodhur asnjĂ« avari nĂ« sistemin e depozitimit dhe transmetimit qĂ« tĂ« shkaktojĂ« rrjedhjen e hidrokarbureve,” tha IKMT pĂ«r Citizens.al bazuar nga verifikimet dhe kontaktet me pĂ«rfaqĂ«suesit e Albetrolit.

Rezervuari i mbetjeve të naftës në stacionin e Gorishtit/Citizens.al

AKM: 50 mijë euro gjoba ndaj Albpetrolit për ndotje të përsëritura

Ndryshe nga IKMT, Agjencia Kombëtare e Mjedisit (AKM), përmes një përgjigjeje zyrtare, pohon se vetëm në dy vitet e fundit Agjencia Rajonale e Mjedisit (ARM) Fier ka vendosur katër masa administrative ndaj Albpetrolit, për shkak të:

  • shkarkimit tĂ« ujĂ«rave tĂ« patrajtuara me mbetje hidrokarbure.
  • trajtimit tĂ« papĂ«rshtatshĂ«m tĂ« mbetjeve tĂ« rrezikshme.
  • mungesĂ«s sĂ« dokumentacionit tĂ« monitorimeve periodike.
  • moszbatimit tĂ« kushteve tĂ« lejes mjedisore.

ARM e Fierit rezulton ta ketë gjobitur Albpetrolin me 500,000 lekë në periudhën shtator-tetor 2022, me 2,000,000 lekë në periudhën shtator 2023, me 1,500,000 lekë në dhjetor 2023 dhe 1,000,000 lekë në periudhën shtator-tetor 2024.

Kjo përgjigje nxjerr në pah një kontrast të dukshëm me qëndrimin e IKMT, e cila, ndonëse kishte para syve situatën në terren, nuk mori asnjë masë dhe nuk denoncoi rastin në organet ligjzbatuese.

Vjosa, Park Kombëtar vetëm në letër

Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, kompania Albpetrol dhe Prokuroria e Vlorës nuk i janë përgjigjur deri tani kërkesave për informacion nga Citizens.al.

Kjo heshtje thellon dyshimet dhe mosbesimin mbi nivelin e “koordinimit institucional” pĂ«r tĂ« cilin apelon sot qeveria. Gjithashtu thekson mungesĂ«n e transparencĂ«s pĂ«r çështjet me pasoja mjedisore.

Pika e ndotjes nga nafta në Vjosë duke u pastruar/Citizens.al

Në kushtet kur një pjesë e institucioneve tregojnë indiferencë dhe pjesa tjetër pranon shkelje të përsëritura, përgjegjësia për ndotjen e Parkut Kombëtar të Vjosës nuk mund të mbetet një çështje e diskutueshme mes zyrash. Ajo kërkon veprim të menjëhershëm ligjor dhe institucional.

Rasti i fundit në Gorisht përforcon bindjen se statusi i parkut kombëtar për Vjosën nuk po shoqërohet me mbrojtje reale në terren. Ndotjet nga industria e naftës vazhdojnë të ndodhin në mënyrë të përsëritur, shpesh pa kontroll dhe më së shumti pa pasoja për ndotësit.

Kjo situatë kërkon që Prokuroria, Ministria e Mjedisit dhe institucionet e tjera përgjegjëse të mos mjaftohen me përgjigje formale, por të garantojnë hetim të plotë, ndëshkim të shkelësve dhe masa të menjëhershme për rehabilitimin e zonës.

Lexoni gjithashtu:

The post Ndotja e Vjosës nga Albpetroli: AKM e dënon, IKMT e mbron appeared first on Citizens.al.

Gjykata e Lartë lë në burg Erion Veliajn

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku
8 July 2025 at 15:52

Pas një seance që zgjati rreth dy orë, Gjykata e Lartë vendosi të lërë në fuqi masën e arrestit me burg për kryetarin e bashkisë Tiranë Erion Veliaj, i cili, me bashkëshorten Ajola Xoxa dhe gjashtë sipërmarrës, dyshohet të jetë përfshirë në një skemë korrupsioni dhe pastrimi parash.

Trupa e Kolegjit Penal, e udhëhequr nga gjyqtarja Albana Boksi, mori vendimin pasi dëgjoi argumentet e Veliajt dhe të akuzuarve të tjerë.

Gjykata rrëzoi kështu pretendimet e kryebashkiakut se po mbahet padrejtësisht në paraburgim.

Prej datës 10 shkurt në profilet personale të Veliajt në rrjetet sociale, janë botuar me dhjetëra postime, përmes të cilave ka sulmuar prokurorët dhe gjyqatrët, duke pretenduar së është i pafajshëm.

Po ashtu ai angazhoi dy studio ligjore ndërkombëtare të kushtueshme për mbrojtjen e tij si dhe kompani PR me seli në Londër dhe në Nju Jork.

PĂ«rveç kĂ«saj, pavarĂ«sisht se Ă«shtĂ« nĂ« paraburgim, Veliaj u pĂ«rfshi nĂ« tĂ« paktĂ«n dy emisione tĂ« politikĂ«s duke pĂ«rcjellĂ« nĂ« redaksitĂ« e mediave “versionin e tij tĂ« burgosjes pa gjyq”.

Struktura e Posaçme Anti-Korrupsion (SPAK), dyshon se ai dhe bashkëshortja Xoxa, gjithashtu nën hetim, përfituan të paktën 1.1 milionë euro përmes skemave korruptive.

Hetimet tregojnë se paratë qarkulluan nga kompani dhe organizata jofitimprurëse të kontrolluara apo lidhura me Xoxën.

SPAK kërkoi arrestimin e Veliajt dhe bashkëshortes Xoxa pasi ata rezultuan jobashkëpunues dhe me përpjekje për të prishur provat e çështjes duke intimiduar dëshmitarët dhe agjentët e Byrosë Kombëtare të Hetimeve.

Për faktin se ishte prind i një fëmije të mitur, Xoxa u la fillimisht në arrest shtëpie, më pas në detyrim paraqitje.

Masa e arrestit ndaj Veliajt u vlerësua e drejtë edhe në Apelin e Gjykatës së Posaçme.

Aktualisht në paraburgim qëndron vetëm kryebashkiaku, teksa të tjerët (Xoxa dhe sipërmarrësit Elman Abule, Gentian Sula, Shkëlqim Fusha dhe Fatmir Bektashi) janë në detyrim paraqitje.

Lexoni gjithashtu:

The post Gjykata e Lartë lë në burg Erion Veliajn appeared first on Citizens.al.

Thethi, Tirana dhe pushteti me dy standarde 

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu
8 July 2025 at 15:23

“Ky Ă«shtĂ« Thethi pas njĂ« masakre nga njĂ« individ i paarritshĂ«m nga ligji”, u shpreh kryeministri Rama nĂ« njĂ« komunikim nĂ« rrjetet sociale tĂ« hĂ«nĂ«n, teksa tregonte kishĂ«n e Thethit me disa fjĂ©tĂ« pĂ«r turistĂ«t ngritur pas.

Dalja e RamĂ«s “Live!” nĂ« Facebook njoftoi aksionin kundĂ«r ndĂ«rtimeve pa leje qĂ« nisi nĂ« fshatin turistik. Siç ka ndodhur mĂ« parĂ«, ndĂ«rhyrjet e tilla vishen me bujĂ« propagandistike.

NĂ« fakt, prej vitit 2013, çdo mandat i kryeministrit Rama ka nisur dhe vijon me fushata tĂ« ngjashme. Aksionet shoqĂ«rohen me retorikĂ« ndĂ«shkuese, propagandĂ« vizuale dhe identifikimin e njĂ« fajtori tĂ« tretĂ« si “armik publik”.

Faji nuk është asnjëherë i qeverisë. Pavarësisht se për pak javë nis mandatin e katërt, ajo vijon të matet me qeverinë e një dekade më parë.

Mandat i ri, aksione të vjetra

Maratona qeverisĂ«se e RamĂ«s nisi me moton “Ne [socialistĂ«t] bĂ«jmĂ« shtet!”. Por njĂ« dekadĂ« mĂ« pas, leksionet e saj kanĂ« nevojĂ« pĂ«r pĂ«rsĂ«ritje.

NĂ« vitin 2013 qeveria Rama nisi “luftĂ«n” kundĂ«r ndĂ«rtimeve pa leje. Fushata e shembjeve u shtri nĂ« qytetet kryesore dhe nĂ« bregdet. Kryeministri i quajti “kancer agresiv nĂ« veprim”.

NĂ« 2014 nisi fushata kundĂ«r “hajdutĂ«ve tĂ« energjisĂ« elektrike”. Rama tha se tĂ« gjithĂ« “do tĂ« dĂ«rgohen prapa hekurave” dhe se “asnjĂ« nuk do tĂ« tolerohet”.

NĂ« 2015 vijoi fushata pĂ«r “kasat fiskale” kundĂ«r informalitetit, e cila u pĂ«rsĂ«rit nĂ« vitin 2016. Asokohe qeveria nisi dhe aksionin kundĂ«r kanabisit, tĂ« cilin Rama e quajti “njolla jeshile e turpit”.

NĂ« 2017 u denoncua situata me ujin e pijshĂ«m dhe nisi fushata kundĂ«r “vjedhjes sĂ« ujit”. Rama tha se nga situata dilej vetĂ«m me njĂ« “reformĂ« si ajo e energjisĂ«â€.

NĂ« fund tĂ« vitit 2018 u mbyllĂ«n zyrtarisht bastet sportive duke vijuar aksionin e ashtuquajtur “fund marrĂ«zisĂ«â€. Rama i konsideroi bastet si “ves” dhe “gangrenĂ« pĂ«r shoqĂ«rinĂ«â€.

Por koha tregoi se asnjë nga këto aksione nuk pati rezultat të qëndrueshëm.

Vesi i basteve vijoi në të zezë. Njësoj dhe kultivimi i kanabisti: jo më në Lazarat, por në plot zona të malësisë.

Entet e energjisë dhe ujësjellësve vijojnë të jenë me bilance negative. Ekonomia vijon në gjysmë-informalitet: rasti i Bankers Petroleum, që dyshohet se nuk ka paguar taksa për 20 vjet.

Qeveria e shpall luftĂ«n ndaj çdo problemi. Por betejat e saj janĂ« tĂ« pĂ«rkohshme. Shuhen pas kalimit tĂ« “sezonit mediatik” dhe rikthehen pas çdo mandati tĂ« ri.

PĂ«r shembull, nĂ« vitin 2021 qeveria iu rikthye ndĂ«rtimeve pa leje nĂ« bregdet. Me moton “Bregdeti ynĂ«!” Rama u thoshte sipĂ«rmarrĂ«sve “prishini dhe pastrojini vetĂ«â€ pasi “kur tĂ« pĂ«rballeni me forcĂ«n e operacionit tonĂ«, do tĂ« jetĂ« shumĂ« vonĂ«â€.

NgjashĂ«m, nĂ« nisje tĂ« mandatit tĂ« katĂ«rt, Rama ka rikthyer “luftĂ«n pĂ«r hapĂ«sirat publike”. NĂ«n moton “Boll ma tokĂ« e xanun!” ai ka bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r lirimin edhe tĂ« “parkimeve tĂ« zaptuara”.

Nisi në Vlorë, vijoi në Durrës, Tiranë e më tej në Theth.

Qeverisje me valë dhe asnjëherë fajtore

KĂ«tĂ« javĂ«, qeveria shpĂ«rndau nĂ« rrjetet sociale foto tĂ« KishĂ«s sĂ« Thethit me mbishkrimin “si ishte dhe si u bĂ«â€. Pas saj dukeshin 12 kabina turistike, tĂ« cilat u tha se ishin ngritur pa leje.

PĂ«r kĂ«tĂ« “zhvillim”, Rama akuzoi prokurorinĂ« e ShkodrĂ«s qĂ« “hodhi nĂ« kosh denoncimet e policisĂ«â€.

Mirëpo prokuroria tha se rasti ishte kundravajtje administrative, jo penale dhe se për të vepruar i takonte bashkisë, jo prokurorisë.

Forca të Inspektoratit Kombëtar të Mbrojtjes së Territorit mësynë të martën Thethin duke thyer zhurmshëm betonin e shtruar poshtë kabinave. Aksioni, në mes të sezonit turistik, u shoqërua me kamera, dronë dhe plot batuta dhe komente në rrjetet sociale.

Daljet “Live!” tĂ« RamĂ«s nĂ« rrjet, apo “kontrollet e befta” nĂ« bashkinĂ« VlorĂ«, nxisin idenĂ« se “shteti po punon”.

Por askush nuk tha se pse ngritja e 12 kabinave nuk u ndal në kohë. Pse iu lidh energjia elektrike pavarësisht se paskan qenë pa leje? Por institucionet heshtën, veçanërisht bashkia Shkodër.

Dy standarde për të njëjtën shkelje

NĂ« vitin 2022, nĂ« TiranĂ«, katet pa leje tĂ« disa kullave “u legalizuan” me njĂ« tĂ« rĂ«nĂ« tĂ« lapsit. Vepra penale e ndĂ«rtimit pa leje u amnistua me njĂ« VKM tĂ« RamĂ«s.

VKM-ja parashikonte konfiskim të objektit. Më pas mundësi për marrëveshje me ndërtuesin, e cila i hapte rrugë ndryshimit të lejes në Këshillin Kombëtar të Territorit (KKT).

Pra, Rama u mundësoi ndërtuesve në Tiranë legalizim pa ndëshkim.

Por ky “standard i ri” nuk aplikohet pĂ«r ndĂ«rtime tĂ« vogla apo familjare. Ligji duket tĂ« jetĂ« “fleksibĂ«l” pĂ«r tĂ« mĂ«dhenjtĂ« dhe “i rreptĂ«â€ pĂ«r tĂ« vegjlit. “RreptĂ«sia” hidhet mĂ« pas “online” si njĂ« shfaqje pĂ«rmes sĂ« cilĂ«s qeveria propagandon “tĂ« bĂ«rit shtet!”.

Foto: Doriana Musai/Arkitekte

PikĂ«risht kryeqyteti Ă«shtĂ« simboli i normalizimit tĂ« zaptimeve tĂ« publikes. Edhe trotuaret nĂ« TiranĂ«, nĂ«se i sheh nga afĂ«r, e dĂ«shmojnĂ« kĂ«tĂ« normalitet. Kulla, kantieret e tĂ« cilave rrethojnĂ« trotuaret dhe lokale qĂ« shtyjnĂ« kĂ«mbĂ«sorĂ«t nĂ« rrugĂ« janĂ« bĂ«rĂ« “pjesĂ« tĂ« zhvillimit”.

Foto: Doriana Musai/Arkitekte

Kësisoj, qeveria duket se punon me fushata, jo me politika. Ajo shmang përgjegjësinë dhe drejton gishtin nga prokuroria, nga gjykatat, opozita apo qytetarët. Ndërkohë, mban pushtetin duke centralizuar çdo institucion që nga viti 2013.

NĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«pamje, tĂ« thuash “fajin e ka tjetri” nuk Ă«shtĂ« mĂ« vetĂ«m strategji propagande: Ă«shtĂ« model qeverisĂ«s.

The post Thethi, Tirana dhe pushteti me dy standarde  appeared first on Citizens.al.

A jeni të kënaqur me plazhet në Shqipëri? Ndani përvojën tuaj

✇Citizens.al
By: Citizens.al
7 July 2025 at 16:01

Citizens po raporton për cilësinë e plazheve publike në Shqipëri. Ky pyetësor ka për qëllim të mbledhë përvojat e qytetarëve shqiptarë lidhur me plazhet publike në Shqipëri. Në fokus janë cilësia e shërbimeve dhe infrastrukturës, si dhe problematikat që hasin pushuesit gjatë sezonit veror. Pyetësori synon të evidentojë perceptimin qytetar mbi përqindjen e plazheve publike krahasuar me ato private, aksesueshmërinë për të gjithë, përfshirë personat me aftësi të kufizuara, si dhe kujdesin që tregojnë institucionet për mirëmbajtjen e këtyre hapësirave.
Ndani përvojën tuaj!



The post A jeni të kënaqur me plazhet në Shqipëri? Ndani përvojën tuaj appeared first on Citizens.al.

Përqendrimi i pronësisë rrezikon lirinë e medias në Shqipëri, thotë raporti

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku
4 July 2025 at 16:48

Raporti i pluralizmit mediatik në Shqipëri, i përgatitur nga  Qendra për Pluralizmin dhe Lirinë e Medias (CMPF), e rendit Shqipërinë tek vendet me rrezik të lartë.

CMPF është një qendër kërkimore me seli në Institutin e Universitetit Evropian në Firence të Italisë.

Në raportin e fundit të CMPF-së, Shqipëria thuhet se ka shënuar pak përparim në përmirësimin e lirisë së medias dhe garantimin e pluralizmit mediatik gjatë vitit 2024, pavarësisht hapjes së negociatave për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Sipas raportit, vendi ynë vijon të përballet me sfida të mëdha në katër fusha kryesore: Mbrojtja themelore e lirisë së shprehjes, pluralizmi i tregut, pavarësia politike dhe përfshirja sociale.

Edhe pse liria e shprehjes është e garantuar nga Kushtetuta, në praktikë ajo kufizohet për shkak të presioneve politike, interesave të pronarëve të medias dhe krimit të organizuar. 

“Edhe pse dĂ«nohet me gjobĂ«, shpifja mbetet pjesĂ«risht e kriminalizuar nĂ« ShqipĂ«ri, ndĂ«rsa vendi nuk ka bĂ«rĂ« asnjĂ« pĂ«rparim nĂ« miratimin e njĂ« legjislacioni specifik kundĂ«r padive SLAPP”, thuhet nĂ« raport. 

Raporti përmend se gazetarët në Shqipëri gjatë vitit 2024 u përballën me mungesë sigurie, kërcënime dhe kushte të dobëta pune, ndërsa autoritetet shpesh refuzuan në mënyrë arbitrare aksesin në informacion publik.

Sa i përket pluralizmit të tregut, raporti përmend se kjo është dhe zona më e rrezikuar, pasi pronësia në Shqipëri është e përqëndruar në duart e pak familjeve dhe ka një mungesë transparence sidomos për median online. 

“Nuk ekzistojnĂ« masa pĂ«r tĂ« ndaluar pĂ«rqendrimin e pronĂ«sisĂ« apo pĂ«r tĂ« kontrolluar ndikimin komercial mbi vijĂ«n editoriale”, thuhet nĂ« raport. 

Sa i përket pavarësisë politike, raporti nënvizon se shumë media janë të lidhura me aktorë politikë ose pronarë që përfitojnë nga kontrata publike, gjë që ndikon direkt në pavarësinë editoriale. 

“EmĂ«rimet dhe shkarkimet nĂ« median publike janĂ« thellĂ«sisht tĂ« politizuara, ndĂ«rsa mbulimi i fushatave elektorale vazhdon tĂ« favorizojĂ« partitĂ« kryesore duke lĂ«nĂ« jashtĂ« aktorĂ«t e vegjĂ«l politikĂ«â€, thuhet mĂ« tej.

Shqipëria vijon të ketë probleme me përfshirjen sociale, pasi aksesi në media për komunitetet e margjinalizuara, personat me aftësi të kufizuar apo grupet etnike vijon të jetë i cunguar. 

Sipas raportit, gratë janë të nënpërfaqësuara si në përmbajtje ashtu edhe në pozitat drejtuese në media. Politikat për edukimin mediatik janë të dobëta dhe mungon integrimi i tyre në sistemin arsimor.

Raporti thekson se për të avancuar në përputhje me standardet e BE-së, Shqipëria duhet të bëjë përparime në disa fusha, si dekrminalizimi i shpifjes dhe miratimi i ligjit kundër padive SLAPP. 

Po ashtu rekomandohet të forcohet pavarësia e Autoritetit të Mediave Audiovizive (AMA) dhe të përmirëoshen procedurat e emërimeve. Të garantohet transparencë në pronësinë e të gjitha mediave, përfshirë dhe ato online.

Shqipëria ka bërë disa hapa drejt përputhjes me standardet evropiane, me hapjen e negoacitave, por megjithatë raporti vlerëson se mungesa e vullnetit politik, përqendrimi i pushtetit mediatik dhe ndërhyrjet e papërshtatshme në punën e gazetarëve vijojnë të mbeten pengesë serioze për një mjedis të lirë dhe pluralist të medias.

The post Përqendrimi i pronësisë rrezikon lirinë e medias në Shqipëri, thotë raporti appeared first on Citizens.al.

Bankers Petroleum nën hetim: Dyshohet se për 20 vite shmangu taksat

✇Citizens.al
By: Erblin Vukaj
4 July 2025 at 16:29

Prokuroria e Fierit ka lĂ«shuar 14 masa sigurie ndaj drejtuesve tĂ« “Bankers Petroleum Albania”, nĂ«n dyshimin pĂ«r mashtrim financiar tĂ« pĂ«rmasave tĂ« mĂ«dha. Hetimi hedh dyshime pĂ«r njĂ« skemĂ« sistematike shmangieje tĂ« taksave dhe pĂ«rvetĂ«sim tĂ« tatimeve nĂ« kurriz tĂ« buxhetit tĂ« shtetit.

SkemĂ« 20-vjeçare “humbjesh” fiktive

Nga viti 2004 deri nĂ« fund tĂ« vitit 2024, Bankers ka deklaruar çdo vit humbje nĂ« bilancet e paraqitura ndaj autoriteteve shqiptare. Por prokuroria e Fierit vĂ«ren se kompania ka realizuar shitje dhe eksporte nĂ« vlerĂ«n mbi 532 miliardĂ« lekĂ« – rreth 5.3 miliardĂ« euro.

Prokurorët dyshojnë se kompania ka paraqitur humbje fiktive me qëllim shmangien e pagesave të tatim-fitimit. Nga ana tjetër, ajo ka përfituar edhe rimbursime të tatimit mbi vlerën e shtuar (TVSH). Kjo natyrë përfitimi është cilësuar gjithashtu e dyshimtë nga hetuesit.

Hetimet nisën më 30 dhjetor 2024 pas referimit nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Prokurorët dyshojnë se për të rritur shpenzimet në mënyrë fiktive, Bankers përdori dokumente të falsifikuara, kompani partnere dhe individë brenda dhe jashtë vendit.

Masa sigurie për drejtuesit, 5 persona në kërkim

Në njoftimin për shtyp, shpërndarë të mërkurën, prokuroria tha se kishte ekzekutuar 9 masa sigurie ndaj drejtuesve aktualë dhe të mëparshëm të Bankersit.

Mes tyre, administratori aktual Huanqin Xiao dhe ish-administratori Leonidha Çobo janĂ« ndaluar pĂ«r rolin e mundshĂ«m tĂ« tyre nĂ« skemĂ«. PesĂ« persona tĂ« tjerĂ«, shumica tĂ« huaj, janĂ« shpallur nĂ« kĂ«rkim.

Prokuroria tha se kishte zhvilluar kontrolle në mjediset e kompanisë dhe në banesa private, ku janë sekuestruar dokumente të ndryshme.

Ndërhyrja në këtë fazë synon të ndalojë dëmtimin e mundshëm të provave dhe vazhdimin e aktivitetit të dyshuar kriminal.

Zona naftëmbajtëse e Patos-Marinzës/Bankers Petroleum.

Kompania: Jemi bashkëpunues, kemi dhënë kontribut në ekonomi

NĂ« njĂ« reagim pĂ«r mediat, “Bankers Petroleum Albania” mohon fajĂ«sinĂ« dhe theksoi kontributin e saj nĂ« ekonomi.

Ajo deklaroi se ka investuar 4.5 miliardë dollarë dhe ka paguar mbi 730 milionë dollarë në rentë minerare. Kompania madje pretendon se shteti shqiptar i detyrohet 36 milionë dollarë nga TVSH-ja e parimbursuar.

Bankers nënvizon se pas vitit 2016, kur ndodhi ndërrimi i pronësisë së saj, janë rritur standardet e ndershmërisë dhe transparencës. Ajo tha se do të bashkëpunojë me autoritetet shqiptare dhe se operacionet e saj do të vijojnë normalisht.

Historia e Bankers në Shqipëri

“Bankers Petroleum Albania” u themelua nĂ« vitin 2004 si filial i njĂ« kompanie kanadeze, e cila siguroi koncesionin 25-vjeçar tĂ« shfrytĂ«zimit tĂ« burimeve tĂ« naftĂ«s nĂ« Patos-MarinzĂ« – njĂ« nga burimet kryesore tĂ« naftĂ«s nĂ« ShqipĂ«ri.

NĂ« mars 2016, kompania kineze Geo‑Jade zyrtarizoi blerjen e kompanisĂ« qendrore tĂ« Bankers pĂ«r 442 milionĂ« dollarĂ«. MarrĂ«veshja ishte pjesĂ« e njĂ« interesi mĂ« tĂ« gjerĂ« investimesh kineze nĂ« infrastrukturĂ« dhe energji nĂ« Ballkan.

Kalimi i pronësisë ndodhi teksa zyrtarisht qeveria kishte ngritur pretendimet për shmangie të taksave të filialit të saj në Shqipëri.

Bankersit i qe kërkuar të justifikonte rreth 220 milionë dollarë shpenzime, teksa ishte ngritur pretendimi për rreth 75 milionë dollarë detyrime tatimore të papaguara nga fitimet.

Auditime të ndryshme vlerësuan të drejtë pozitën e kompanisë, fakt për të cilin qeveria nuk u pajtua dhe e dërgoi çështjen në gjykatën e arbitrazhit. Në vitin 2024 ajo i dha të drejtë qeverisë shqiptare.

The post Bankers Petroleum nën hetim: Dyshohet se për 20 vite shmangu taksat appeared first on Citizens.al.

“Korrupsioni juaj, helm pĂ«r ne”: ProtestĂ« nĂ« Elbasan, kĂ«rkohet hetim pĂ«r zjarret nĂ« landfill

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu
4 July 2025 at 12:55

Qytetarë dhe aktivistë të shoqërisë civile protestuan sot para Prokurorisë dhe Bashkisë së Elbasanit për situatën e rënduar mjedisore të krijuar nga djegia e mbetjeve. Ata theksuan nevojën për ndërhyrje të menjëhershme që situata të mos përsëritet më.

Prej së hënës, banorët janë ekspozuar ndaj një ndotje të rëndë të ajrit, ndërsa ky është i treti vit që vendgrumbullimi i mbetjeve në Elbasan merr flakë gjatë verës.

Protesta, e thirrur nga organizata “DrejtĂ«si Sociale”, nisi fillimisht pranĂ« ProkurorisĂ«. Aty ata kĂ«rkuan mĂ« shumĂ« masa nga organet hetimore.

Gentian Sejrani, avokat dhe aktivist, i bëri apel prokurorisë që të zhvillojë hetime gjithëpërfshirëse. Ai tha se duhen hetuar jo vetëm rastet e zjarreve, por edhe prokurimet publike që janë mbajtur nga bashkitë e qarkut të Elbasanit, për menaxhimin e mbetjeve si dhe pagesat e kryera për procesin e incenerimit.

“Kjo do tĂ« ishte e nevojshme pĂ«r tĂ« parĂ« nĂ«se ka pasur ‘incenerim tĂ« taksave’ tona, apo jo,” ironizoi Sejrani, sipas sĂ« cilit fakti qĂ« prokuroria nuk ka arrestuar ende asnjĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r situatĂ«n lĂ« vend pĂ«r mosbesim.

Me pankarta nĂ« duar tĂ« cilat bĂ«nin thirrje se “Elbasani s’ështĂ« kazan” apo se “Zjarret nĂ« ladfill, janĂ« zjarre pĂ«r shĂ«ndetin tonĂ«!” qytetarĂ«t mĂ« pas iu drejtuan bashkisĂ« tĂ« cilĂ«n e konsiderojnĂ« pĂ«rgjegjĂ«se pĂ«r mosmarrjen e masave tĂ« duhura.

“Ne po vrasim fĂ«mijĂ«t tonĂ«, ne po flijojmĂ« fĂ«mijĂ«t tonĂ«. Ka katĂ«r ditĂ« nĂ« Elbasan qĂ« po qelbemi erĂ«. Era kĂ«rrmĂ«, nuk durohet dot. CfarĂ« bĂ«jnĂ« institucionet?”, u shpreh njĂ« nga qytetarĂ«t protestues.

PĂ«r Ilir Çopjan, banues pranĂ« ish-fushĂ«s sĂ« mbetjeve, era e tmerrshme e mbetjeve ishte realitet i pĂ«rditshĂ«m.

” Na u premtua nga kjo qeveri se me hapjen e landfillit qyteti i Elbasanit do tĂ« shpĂ«tonte nga mbetjet dhe nga era e keqe. Por ja qĂ« shohim qĂ« cdo dy vjet, apo cdo herĂ« qĂ« duhet tĂ« digjet, ajo digjet”, deklaroi Copja.

PĂ«r Ervis ÇotĂ«n, aktivist dhe banues nĂ« Elbasan, kjo situatĂ« ka vendosur nĂ« vĂ«shtirĂ«si shĂ«ndetĂ«sore tĂ« moshuarit azmatikĂ« ndĂ«rsa nuk janĂ« bĂ«rĂ« as udhĂ«zime konkrete nga institucionet se si tĂ« mbrohen nĂ« kĂ«tĂ« situatĂ«. NdĂ«rsa kĂ«rkoi hetim tĂ« plotĂ«.

“Prokuroria e Elbasanit tashmĂ« e ka nisur njĂ« hetim qĂ« prej vitit tĂ« kaluar, por ndĂ«rkohĂ« nuk ka dhĂ«nĂ« asnjĂ« shpjegim, nuk ka dalĂ« asnjĂ« gjĂ« konkrete se çfarĂ« ka ndodhur, kush janĂ« personat pĂ«rgjegjĂ«s dhe çfarĂ« masash janĂ« ndĂ«rmarrĂ« konkretisht?”, deklaroi Çota.

Prej mesditës së të hënës fusha e mbetjeve në Elbasan u vu nën pushtetin e flakëve. Sot, tymrat dhe erërat e rënda ndjeheshin ende në qytet, ndërsa temperaturat e larta e bënin të vështirë qëndrimin në mjediset publike.

Kjo ishte protesta e dytë qytetare. Paraditen e së enjtes, një grup aktivistësh protestuan edhe në Tiranë, para Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit.

Duke pĂ«rmendur edhe rastin e zjarreve nĂ« VlorĂ«, ata kĂ«rkuan pĂ«rgjegjĂ«si dhe reagim nga institucionet, teksa nĂ« mĂ«nyrĂ« simbolike i ndryshuan emrin ministrisĂ« nĂ« “Ministria e Tymit dhe Ndotjes”.

VetĂ«m kĂ«tĂ« vit janĂ« regjistruar tĂ« paktĂ«n tre djegie masive mbetjesh nĂ« tĂ« gjithĂ« vendin. Sipas aktivistĂ«ve, pamjet e tymit qĂ« mbulon zonat turistike si ato tĂ« VlorĂ«s, “janĂ« bĂ«rĂ« simbol i turpit mjedisor shqiptar.”

Një matje në terren gjatë djegies së mbetjeve në Elbasan e organizatës Instituti për Zhvillimin e Habitatit (Co-PLAN), nxori në pah se ndotësit ajrorë ishin disa herë mbi normat e lejuara.

“Matjet nĂ« terren treguan pĂ«rqendrime tĂ« larta tĂ« ndotĂ«sve tĂ« ajrit, qĂ« paraqesin njĂ« rrezik tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« pĂ«r shĂ«ndetin publik dhe mjedisin pĂ«rreth”, u shprehĂ«n nĂ« reagimin e tyre Co-PLAN.

Zjarret nxjerrin në pah dështimin në menaxhimin e mbetjeve

Leli Kaja, administratori i kompanisĂ« publike “Eco Elb” tha tĂ« mĂ«rkurĂ«n pĂ«r Citizens.al se zjarri u shkaktua nga temperaturat e larta.

Ai pĂ«rjashtoi neglizhencĂ«n, duke theksuar se ngjarja lidhet me “shkaqe natyrore”. Sipas tij, prej tĂ« nxehtit tĂ« pazakontĂ« “po digjet gjithandej” dhe kompania Ă«shtĂ« e hapur pĂ«r hetim tĂ« plotĂ«.

Elbasani ka incenerator për djegien e mbeturinave. Projekti prej 26 milionë eurosh që nisi në vitin 2017 në formën e një partneriteti publik-privat, u mbyll me më shumë se 10 persona të dënuar për shpërdorim detyre dhe korrupsion, përfshirë ish-ministrin e Mjedisit Lefter Koka.

Në vitin 2021, impianti u konfiskua dhe i kaloi në përdorim bashkive të qarkut Elbasan. Por inceneratori nuk arriti të vihej në punë plotësisht.

Administratori i “Eco-Elb” tha pĂ«r Citizens.al se impianti punoi vetĂ«m shtatĂ« muaj gjatĂ« vitit 2023 dhe u fik nĂ« dhjetor.

Prej asokohe nuk ka marrë përgjigje nga institucionet për riparimin e tij. Kompania u ka dërguar shkresa të gjitha institucioneve, por pa rezultat.

Rasti i Elbasanit është i ngjashëm me inceneratorët e Fierit dhe Tiranës, të cilët gjithashtu nuk u vunë në punë asnjëherë, pavarësisht pagesave të larta të projekteve.

Lexoni gjithashtu:

The post “Korrupsioni juaj, helm pĂ«r ne”: ProtestĂ« nĂ« Elbasan, kĂ«rkohet hetim pĂ«r zjarret nĂ« landfill appeared first on Citizens.al.

❌
❌