Mbrëmjen e të Shtunës, një aksident ka ndodhur rreth orës 23:50 në rrugën Studenti, në qytetin bregdetar të Sarandës.

Sipas të dhënave zyrtare, 22-vjeçari Klauid Hadëri, i cili po drejtonte një motor, është përplasur me një automjet tip “Smart”, që drejtohej nga 20-vjeçari Orlando Koshi.

Si pasojë e përplasjes, Hadëri ka pësuar dëmtime në kokë dhe është transportuar menjëherë në urgjencën e spitalit rajonal, ku ka marrë ndihmën e nevojshme mjekësore. Fatmirësisht, ai ndodhet jashtë rrezikut për jetën.

Menjëherë në vendngjarje kanë mbërritur shërbimet e qarkullimit rrugor dhe kanë kryer testin e alkoolit për drejtuesit e mjeteve, ku rezultoi se të dy kishin nivel 0.00 mg/l.

Grupi hetimor vijon punën për të sqaruar shkaqet dhe rrethanat e aksidentit, i cili ndodhi në minutat e fundit të ditës së shtunë.

Një zjarr ka përfshirë një sipërfaqe me shkurre dhe bimësi në zonën e Skurajve në Kurbin.

Zjarri është i përhapur në 3 vatra, të cilat vijojnë të jenë aktive që prej pasdites së së shtunës, 19 korrik, mes dy bashkive Kurbin dhe Mat.

Gjatë ditës së sotme, 20 korrik, po punojnë në terren zjarrfikësit e Kurbinit dhe 30 ushtarë. Ndërsa që prej së shtunës në mbrëmje janë angazhuar zjarrfikës nga bashkitë Kurbin, Mirditë, Lezhë, Kamëz, të drejtuar nga shefi i Shërbimit Zjarrfikës në vend, Arben Cara.

Sipas informacioneve, aktualisht janë djegur vetëm dy banesa, të cilat kanë qenë prej kohësh të pabanuara, ndërsa falë ndërhyrjes së forcave zjarrfikëse është parandaluar djegia e disa banesave të tjera.

Dyshimet e para janë për zjarrvënie të qëllimshme, ndërsa autoritetet kërkojnë vigjilencë të shtuar për vënien para përgjegjësisë së autorëve të këtyre zjarreve dhe për parandalimin e ngjarjeve të tilla.

Momentalisht, raportohet se situata është nën kontroll. Muajin e fundit, Shqipëria është përfshirë nga një valë zjarresh të fuqishme që kanë prekur disa zona të rëndësishme natyrore, që nga mali i Dukatit e deri te Parku Kombëtar i Llogarasë./tvklan.al

Gjatë një konflikti për motive të dobëta, dhunuan me sende të forta një 46-vjeçar në Ksamil, vihen në pranga 3 shtetas dhe procedohet në gjendje të lirë për shkak të moshës, një 17-vjeçar.

Procedohet penalisht edhe bashkëshortja e 46-vjeçarit të dëmtuar, pasi shkaktoi dëme materiale në “beach bar”-in e njërit prej të arrestuarve.

‘Në vijim të zbardhjes së plotë të rrethanave të konfliktit të ndodhur ditën e djeshme, në Ksamil, dhe dokumentimit të plotë të ngjarjes, me qëllim vënien përpara përgjegjësisë penale të autorëve, specialistët për Hetimin e Krimeve në Komisariatin e Policisë Sarandë arrestuan në flagrancë, për veprën penale “Plagosje e lehtë me dashje”, kryer në bashkëpunim, shtetasit: A. T., 43 vjeç, banues në Berat, S. S., 18 vjeç, banues në Dibër dhe A. Z., 35 vjeç, banues në Durrës.

Gjithashtu, u procedua penalisht në gjendje të lirë, për shkak të moshës, një shtetas i mitur, 17 vjeç, banues në Kamëz, Tiranë’, thuhet në njoftimin e Policisë Sarandë.

Nga hetimet rezultoi se këta shtetas, në bashkëpunim me njëri-tjetrin, për motive të dobëta, kanë goditur me sende të forta, pranë një plazhi publik në Ksamil, shtetasin A. P., 46 vjeç, banues në Tiranë, duke i shkaktuar dëmtime trupore.

Gjithashtu, lidhur me këtë ngjarje, u referuan materialet në Prokurori për veprën penale “Shkatërrimi i pronës” dhe nisi procedimi penal për shtetasen O. P., 40 vjeçe, pasi pas konfliktit kjo shtetase ka dëmtuar ambientin duke shkatërruar pajisje dhe sende të tjera në “beach bar”-in e shtetasit të arrestuar A. T.

Materialet procedurale i kaluan Prokurorisë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Sarandë, për veprime të mëtejshme.

Në një artikull të posaçëm për të përditshmen italiane “Si Viaggia”, gazetarja Marialuisa Urbano sjell në vëmendje një nga pasuritë më të pazbuluara të Shqipërisë: ishujt e saj të vegjël dhe të paprekur, që shtrihen nga veriu në jug.

Nga Sazani, ishulli më i madh e dikur i mbyllur ushtarakisht, e deri te ishujt e Ksamilit, të cilët autorja i quan “Maldivet e vogla shqiptare”, Shqipëria ofron një mozaik natyre, historie dhe paqeje që rrallë gjendet në Mesdhe.

Ishulli i Sazanit

I vendosur në hyrje të Gjirit të Vlorës, Sazani është ishulli më i madh i Shqipërisë dhe një nga më misteriozët. Për dekada të tëra, ai mbeti i fshehur nga sytë e civilëve. Sot, ky ishull jashtëzakonisht i bukur po hapet ngadalë për turizmin, duke zbuluar kombinimin e tij të jashtëzakonshëm të natyrës së paprekur dhe gjurmëve historike.

Me një sipërfaqe prej afërsisht 5,7 kilometrash katrorë dhe një vijë bregdetare të thyer që shtrihet 15 kilometra, Sazani është ishulli më i madh i Shqipërisë dhe i vetmi i banuar deri në vitin 1992.

Pavarësisht madhësisë së tij relativisht të vogël, Sazani ofron peizazhe të larmishme.

Në jug, klima është tipike mesdhetare, ku gjenden shkurre të ulëta, shkurre dafine dhe ullinj të egër që mbulojnë kodrat. Veriu, megjithatë, është më i gjelbër dhe më i harlisur, me bimësi shkurresh dhe zona pyjore të ndikuara nga një mikroklimë kontinentale.

Është pikërisht kjo larmi e pazakontë klimatike që e bën Sazanin një vend unik në peizazhin natyror shqiptar. Bregu ofron pamje marramendëse: gjire të vogla e të izoluara, shpella detare dhe shkëmbinj të dhëmbëzuar alternohen në një peizazh të formuar nga deti dhe era.

Ujërat e pastra që rrethojnë ishullin janë ideale për ata që adhurojnë notin, zhytjen me maskë ose thjesht relaksin në natyrën e virgjër. Zona më e famshme e notit është Gjiri i Sazanit, një zonë e mbrojtur me shtrat deti transparent, ideale për udhëtime ditore. Por sharmi i Sazanit shtrihet përtej bukurisë së tij natyrore.

Ishulli mban një trashëgimi të rëndësishme historike të lidhur me pozicionin e tij strategjik në zemër të Mesdheut. I njohur që nga kohërat e lashta – grekët e quanin Sason – ishulli mbart gjurmët e romakëve, venedikasve, osmanëve dhe italianëve, i cili në shekullin XX u bë një zonë e mbyllur ushtarake – duke u shndërruar në një fortesë të vërtetë gjatë regjimit komunist. Sot, duke ecur në rrugët e tij të mbipopulluara, ende mund të shihni kazerma të braktisura, bunkerë betoni të armuar dhe një rrjet të dendur tunelesh nëntokësore. Këto struktura, dikur të drejtuara nga qindra ushtarë, tani janë dëshmitarë të heshtur të një të kaluare të zhytur në sekret.

Ishulli i Kunës (Merxhan)

Në deltën e lumit Drin, pranë Lezhës në veri të vendit, shtrihet Ishulli i Kunës, një rrip rëre i formuar nga sedimentet e lumenjve dhe një rezervat natyror që magjeps me biodiversitetin e tij.

I rrethuar nga Laguna e Marjanit dhe deti, nuk është vetëm një ishull me rërë midis ujit të ëmbël dhe të kripur, por një mikrokozmos ku mund të hasni flamingo, çafka, pelikanë dhe dhjetëra lloje zogjsh shtegtarë.

Peizazhi ndryshon me stinët dhe rrymat e lumit ofrojnë pamje të ndryshme në çdo vizitë.

Ky është vendi ideal nëse ju pëlqen të shikoni zogjtë, të fotografoni natyrën, kërkoni qetësi ose dëshironi të eksploroni fshatrat përreth peshkimit.

Ishulli i Malësorit

I fshehur midis gjarpërimeve të lumit Buna, Ishulli i Malësorit ndodhet disa kilometra larg Liqenit të Shkodrës.

I arritshëm lehtësisht me kanoe, duke u nisur nga fshati Obot, është perfekt për adhuruesit e aventurave të ngadalta.

Me 40 hektarë, është një nga ishujt më të mëdhenj në brendësi të Shqipërisë. Plotësisht i pabanuar, është vendi perfekt për ata që kërkojnë natyrë autentike dhe heshtje absolute, ose për ata që duan të zhyten në bimësi të dendur dhe pamje marramendëse të Liqenit të Shkodrës. Ecja në Malin Tarabosh fillon gjithashtu këtu, një sfidë për alpinistët më me përvojë.

Ishulli Franz Joseph

Dikur pjesë e lumit Buna, Franz Joseph ishte një ishull i vogël lumor i quajtur për nder të perandorit austro-hungarez. Sot është zhdukur, i zhytur nga ujërat e lumit në vitin 2011.

Megjithatë, kujtimi i historisë së tij kurioze mbetet, i transmetuar nga kartografët dhe vendasit e shekullit XIX, dhe mundësia për të eksploruar atë zonë të lumit me varkë, ende e pasur me kafshë të egra dhe peizazhe lumore sugjestive.

Zvërneci

Zvërneci, në zemër të Lagunës së Nartës pranë Vlorës, është një nga ishujt më ikonikë të Shqipërisë.

Pasi të kaloni urën piktoreske prej druri 300 metra të gjatë, dhe pasi të zbrisni, do e gjeni veten përballë një pylli me pisha të dendur dhe të heshtur.

Në qendër të ishullit ndodhet Manastiri Bizantin i Shën Mërisë, që daton që nga shekulli XIII, një destinacion shpirtëror dhe piktoresk. Këtu, koha duket sikur ka ndaluar.

Ishulli është një simfoni pishash detare, shtigjeve të qeta dhe spiritualitetit. Një destinacion i preferuar për pelegrinët dhe fotografët, është vendi ideal për një shëtitje soditëse, ndoshta gjatë perëndimit të diellit, kur laguna bëhet e artë.

Ishulli i Shurdhahut

Në pellgun artificial të Vau Dejes, ishulli i Shurdhahut është një xhevahir historik dhe natyror që strehon rrënojat e qytetit mesjetar të Sardës, dikur një udhëkryq i rëndësishëm kulturor midis rajoneve të Malësisë së Madhe, Mirditës dhe Zadrimës.

Sot, rrënojat kanë mbetur, por një pjesë e qytetit është e zhytur, duke krijuar një atmosferë unike.

Një vend i përsosur nëse jeni të apasionuar pas arkeologjisë, historisë dhe legjendave lokale. Me pak fat dhe një guidë ekspertësh, mund të zbuloni rrënojat e qytetit të lashtë dhe të imagjinoni se si ishte jeta këtu shekuj më parë.

Ishujt e Ksamilit, “Maldivet e Vogla” të Shqipërisë

Nëse ka një vend që ia vlen udhëtimi, është Ksamili, një fshat bregdetar në jug të Shqipërisë, disa kilometra nga Saranda dhe kufiri grek. Pranë plazhit të tij kryesor ndodhen katër ishuj shkëmborë, të zhytur në një det aq të pastër sa duket i pabesueshëm. Plazhet e Ksamilit, të tilla si Plazhi i Pasqyrave, Plazhi i Manastirit dhe Pema e Thatë, konsiderohen ndër më të bukurat në Evropë.

Ksamili është perfekt për zhytje me maskë, udhëtime me varkë, apo për të parë perëndimin e diellit dhe shijuar ushqimet e detit.

Dhe nëse jeni adhuroni kulturën, vetëm 20 minuta larg ndodhet vendi arkeologjik i Butrintit, një Vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, dhe burimi i Syrit të Kaltër, një mrekulli natyrore me ujëra kristalore dhjetëra metra të thella.

Ishujt e Ksamilit janë zemra e turizmit bregdetar shqiptar. Dy nga ishujt mund të arrihen duke notuar, ndërsa për të tjerët, mund të merrni me qira kajakë ose varka me pedale. Dy prej tyre janë të lidhura nga një rrip i hollë rëre.

Ishujt janë të pabanuar, të mbuluar me bimësi mesdhetare dhe plot me gjire perfekte për zhytje me maskë, relaks në hije dhe shijuar perëndimet spektakolare të diellit. Në veçanti, Ishujt Binjakë – të lidhur nga një rrip i hollë rëre – janë ndër më të fotografuarit në vend.

Zona ofron restorante me pamje nga deti ku mund të shijoni peshk të freskët, midhje lokale dhe gatime tradicionale shqiptare.

Ksamili është gjithashtu një destinacion ideal për çiftet dhe ata që kërkojnë pushime të qeta, por me shumë mundësi kulturore dhe natyrore.

Mënyra më e përshtatshme për të shkuar në Ksamil është të fluturoni për në ishullin grek të Korfuzit, të merrni tragetin për në Sarandë (30-70 minuta) dhe prej andej një taksi ose autobus për në Ksamil (10 kilometra).

Maligrad

Në juglindje të vendit, në kufirin me Maqedoninë e Veriut, shtrihet Ishulli i Maligradit, një vend i largët por magjepsës.

I zhytur në ujërat e qeta të Liqenit të Prespës, është një nga ishujt më spiritual dhe misteriozë të Shqipërisë.

Këtu gjenden mbetjet e vilës verore të Car Simeon XI dhe kisha shpellë e Shën Mërisë, e zbukuruar me afreske mesjetare. Gjatë pranverës, është e lehtë të dallosh tufa pelikanësh që popullojnë ujërat e qeta të liqenit. Ishulli është një vend i përsosur për kamping ose një udhëtim me varkë që niset nga fshati i Pustecit.

Ishulli i Stillos, një oaz i vogël kampingu

Pranë Tongos dhe bregdetit Jon ndodhet Stillos, një ishull i vogël i përsosur për kamping. Është pak më shumë se një shkëmb nënujor, por ofron një plazh të izoluar dhe pamje të mrekullueshme.

Plazhet e tij janë ideale për t’u çlodhur në paqe, dhe është një ndalesë interesante për ata që eksplorojnë Shqipërinë jugore në mënyrë të pavarur.I arritshëm me varkë nga Vlora ose Saranda, është perfekt nëse jeni duke kampuar dhe kërkoni një cep të paprekur të Shqipërisë.

Ishulli i Paqes

Në liqenin e Komanit, në veri të Shqipërisë, i njohur për ujërat e tij të kaltra të vendosura midis maleve, ndodhet Ishulli i vogël i Paqes.

Është i vogël, por shumë sugjestiv. Ka formën e një harte të Shqipërisë, dhe në qendër të tij është një kryq, i ngritur si simbol i besimit dhe rezistencës gjatë regjimit komunist.

Edhe pse është më i vogli nga ishujt shqiptarë, është një nga më interesantët: një vend reflektimi dhe kontemplimi, i arritshëm vetëm me varkë në liqenin e Komanit, i famshëm për peizazhet alpine dhe ujërat e kaltra./tvklan.al

Franca është tronditur nga një tjetër valë dhune, këtë herë në qytetin Limoges, në qendër të vendit. Ngjarja ndodhi në orët e para të së shtunës, 19 korrik, ku sipas autoriteteve, një grup prej 100 deri në 150 personash të maskuar, me shishe molotov në duar, fishekzjarrë, gurë, shufra hekuri dhe shkopinj bejsbolli, zbarkuan në autostradën RN141. Ata tentuan të bllokojnë rrugën, ndërsa janë përplasur ashpër me forcat e rendit.

Si pasojë e përplasjeve, 9 efektivë policie kanë mbetur të plagosur. Policia është përgjigjur me gaz lotsjellës për shpërndarjen e turmës. Kryebashkiaku i Limoges, Émile Roger Lombertie, e ka përshkruar grupin si një “guerrilje urbane”.

“Janë të organizuar, të strukturuar, kanë një plan dhe armë. Nuk ishte një protestë spontane. Nuk kishte asnjë pretekst, asnjë kërkesë. Qëllimi ishte të shkatërrojnë dhe të tregojnë se kjo është zona e tyre,” u shpreh ai me tone të ashpra.

Prokuroria ka bërë me dije se disa automjete, ku pasagjerë kanë qenë edhe fëmijë, janë sulmuar nga grupi i dhunshëm, por fatmirësisht nuk ka të lënduar fizikisht. “Megjithatë, shumë nga drejtuesit e mjeteve janë thellësisht të tronditur,” thuhet në deklaratë.

Nata e trazuar vjen pas incidenteve të tjera të regjistruara më 14 korrik, Ditën Kombëtare të Francës, në lagjen Val de l’Aurence, një zonë e varfër e banuar kryesisht nga të rinj me prejardhje imigrante. Kryebashkiaku Lombertie e ka cilësuar këtë lagje si një “zonë pa ligj”.

Ndërkohë, prokurorja e Limoges, Émilie Abrantes, deklaroi se edhe pse zona është e njohur për trafik droge, nuk ka ende prova që trazirat e fundit lidhen drejtpërdrejt me hetimet e fundit për trafikun e narkotikëve. Ministria e Brendshme franceze njoftoi se do të dërgojë një njësi speciale sigurie në qytetin Limoges për të garantuar rendin dhe për të frenuar dhunën e organizuar./tvklan.al

Emigracioni dhe rënia e lindshmërisë ndër vite janë faktorë kyç që po ndikojnë te mplakja e fuqisë punëtore në vend dhe thellimi i hendekut te bizneset për mosplotësim stafesh.

Fenomeni është global. Revista “The Economist”, së fundmi në një shkrim, analizonte shkaqet e rritjes së plakjes së popullsisë nga rënia e lindshmërisë.

Deri në vitin 2050 parashikohet një rënie prej 340 milionë banorësh të popullsisë në moshë pune që përbën grupmoshat nga 15 deri në 64 vjeç. Rënia do të shtrihet në shtetet e kontinenteve Amerikës, Europës, përfshirë edhe shtetet e mëdha aziatike, si Kina, Japonia dhe Koreja e Jugut.

Përjashtim nga fenomeni i plakjes së forcës punëtore do të bënin vetëm shtetet e Afrikës Nënsaharine, ku ritmet e rënies së lindjeve ishin shumë të ulëta dhe ardhja e tranzicionit demografik është ende disa dekada larg. Po si ka ndryshuar numri i popullsisë në moshë pune në dekadën e fundit në Shqipëri?

Nga rezultatet e Censit të Popullsisë 2023, rezultoi se popullsia në moshë pune në vend kishte pësuar tkurrje të thellë krahasuar me vitin 2011. Numri total i popullsisë në moshë pune nga 1,903,987 persona në vitin 2011 arriti në 1,555,080 persona në vitin 2023, që përbën një ulje prej rreth 349 mijë vetash ose 18,3%.

Rënia e numrit të popullsisë në moshë pune është më e lartë se tkurrja e totalit të popullsisë prej gati 14% që rezultoi në Censin 2023 krahasuar me rezultatet e Censit 2011. Referuar të dhënave konstatohet se ulja e numrit të popullsisë në moshë pune është më e theksuar te grupmoshat e reja nga 15 deri në 29 vjeç.

Për grupmoshën e parë, nga 15 deri në 19 vjeç, rezulton se rënia është 46,8% krahasuar me rezultatet e Censit 2011.

Për grupmoshën 20 deri në 24 vjeç, rënia është 41,2%. Ndërsa për grupmoshën nga 25 deri në 29 vjeç, tkurrja është me 24,9%.

Rënia e numrit të popullsisë në moshë pune te grupmoshat e reja, sipas ekspertëve, u vlerësua se erdhi nga emigracioni masiv i të rinjve dhe rënia e lindshmërisë në dekadën e fundit.

Ndërsa te grupmoshat më të vjetra nga 55 deri në 64 vjeç ka rritje të popullsisë në moshë pune.

Rritja më e lartë është për grupmoshën nga 60 deri në 64 vjeç. Rritja është 48,8%. Për grupmoshën nga 55 deri në 64 vjeç (grupmosha afër moshës së daljes në pension) numri i popullsisë në moshë pune është rritur me 9,6%. Sipas ekspertëve kjo rritje tregon plakje të popullsisë aktive, jo sepse ka më shumë lindje, por sepse ata që kanë qenë të rinj në 2011 tani kanë kaluar në këto grupmosha.

Të dhënat e INSTAT për shkallën e pjesëmarrjes në forcat e punës në Shqipëri në periudhën 2019–2024 tregojnë një tendencë të plakjes së fuqisë punëtore.

Grupi më aktiv në tregun e punës mbetet ai i moshës 25-54 vjeç, me shkallë pjesëmarrjeje të lartë dhe në rritje, nga 83,2% në 3-mujorin e parë të 2019-s, arriti në 87,6% në fund të vitit 2024.

Në të njëjtën kohë, pjesëmarrja e grupmoshës 55-64 vjeç është rritur ndjeshëm – nga 62,9% në 2019 në mbi 75% në vitin 2024, duke dëshmuar një prani gjithnjë e më të madhe të punonjësve më të moshuar në tregun e punës. Ndërkohë, të rinjtë (15-24 vjeç) vazhdojnë të kenë pjesëmarrje të ulët dhe të paqëndrueshme, që luhatet nga 32 deri në 40%.

Kjo tregon për vështirësi të kësaj grupmoshe për t’u integruar në tregun e punës, çka mund të lidhet me arsimin, papunësinë, emigracionin ose mungesën e mundësive të përshtatshme për këtë kategori.

Një zhvillim interesant është rritja e pjesëmarrjes edhe në grupmoshën mbi 65 vjeç, ku në dy tremujorët e parë të vitit 2024 arrihen nivele mbi 25%, një rritje e ndjeshme krahasuar me rreth 14-16% që ishte në vitet 2019–2020.

Krahas kësaj, edhe grupi 20-64 vjeç ka shfaqur rritje të qëndrueshme, duke arritur në mbi 81% pjesëmarrje në fund të vitit 2024, që konfirmon një tendencë të përgjithshme të zgjerimit të angazhimit të popullsisë në moshë pune./ Monitor

Nga Gana në Tiranë, gjatë këtij sezoni turistik është shtuar ndjeshëm numri i punonjësve të pastrimit dhe shërbimit në bare e restorante. Ekspertët e burimeve njerëzore parashikojnë që numri i punonjësve të huaj do të vazhdojë të rritet, për shkak të zhvillimit të turizmit. Edhe pse Shqipëria vijon të shihet si një vend tranzit për kalimin drejt BE-së, ekspertët bëjnë thirrje për hartimin e politikave afatgjata që do të synojnë integrimin social dhe profesional të punëtorëve të huaj.

Fatima, 28 vjeçe, është një nga punonjëset më të reja në bar-restorantin “Lulishte 1 Maji”, në zemër të kryeqytetit. Prej pak javësh, ajo është e punësuar si pastruese, duke qenë një nga dy vajzat e reja të ardhura nga Afrika e Jugut për të punuar në këtë lokal. Sipas saj, arsyeja kryesore që e shtyu të emigrojë drejt Shqipërisë është papunësia e lartë në vendin e origjinës.

“Ndihem mirë në Shqipëri dhe dua të vazhdoj të punoj për të ndihmuar familjen time”, – thotë Fatima, duke theksuar qëllimin ekonomik të qëndrimit të saj.

Menaxheri i lokalit, Arturi, konfirmon se kjo është hera e parë që ky biznes punëson punonjëse të huaja.

Vendimi për të punësuar punonjës të huaj është marrë për shkak të mungesës së fuqisë punëtore vendase, veçanërisht në periudhën e verës, kur të rinjtë shqiptarë shpesh largohen drejt zonave bregdetare për punë sezonale apo edhe jashtë vendit.

Megjithatë, Arturi thekson se është i pakënaqur me rendimentin e punës të punonjëseve të huaja, duke e cilësuar si një sfidë të re për menaxhimin e stafit dhe cilësinë e shërbimit.

Bizneset vendase të shërbimit në bare dhe restorante janë ndër të parët që po ndjekin një trend të ngjashëm me shumë shtete europiane, ku për shkak të emigracionit të lartë dhe mungesës së fuqisë punëtore, po punësojnë punëtorë nga vendet afrikane.

Prania e punonjësve të huaj, kryesisht të rinj të shteteve afrikane në këtë sezon veror, po shihet jo vetëm te bizneset e zonave kryesore të Tiranës si ish-Blloku apo qendra, por edhe në vende turistike, përfshirë Korçën, Lezhën, Shëngjinin, Gjirin e Lalëzit apo Sarandën.

Sektori i pastrimit dhe ai i shërbimeve në bare dhe restorante vijojnë të mbeten ndër më të prekurit nga mungesa e punëtorëve vendas.

Punëtorët e huaj shpesh janë të gatshëm të marrin punë që vendasit i shmangin dhe me pagesë të ulëta. Në një prej operatorëve privatë që operon në mirëmbajtjen dhe pastrimin e qytetit të Pogradecit, prej disa javësh janë të punësuara tri të reja nga shteti afrikan i Ganës.

Të punësuarat pohuan se përfitojnë një pagesë neto prej 370 eurosh, ndërsa kompania iu siguron akomodimin për fjetjen dhe ushqimin.

Prej kohësh kompania është përballur me vështirësi për gjetjen e punonjësve vendas për pastrimin dhe mirëmbajtjen e ambienteve publike të qytetit, pasi shumë prej të punësuarve vendas janë larguar, për shkak të punës së vështirë dhe pagesës së ulët.

Edhe kompanitë call center po i kthejnë sytë nga Afrika për punësime. Lorenc Goga, administrator i një prej kompanive call center, pohon se në vend ende vijojnë të ndihen vështirësitë për rekrutimin e të rinjve, veçanërisht për njohësit e gjuhës italiane.

Zoti Goga theksoi se është duke studiuar mundësinë për punësime të punonjësve të huaj, përfshirë edhe shtetet afrikane, por marrja e vendimit është e vështirë, pasi të huajt nuk e njohin gjuhën italiane.

Në total, në vitin 2023, numri i shtetasve të huaj me leje qëndrimi në Shqipëri arriti në 21,460, sipas të dhënave të INSTAT. Krahasuar me 2022, numri i tyre u rrit në 18%. Ndërsa numri i të huajve me leje qëndrimi për arsye punësimi në vitin 2023 arriti në 10,360 të huaj.

Krahasuar me 2022, numri i tyre u rrit rreth 31%.

Paga 500 euro dhe strehim; Skema që po sjell punëtorët afrikanë në Shqipëri

Në bar-restorantin “Lulishte 1 Maji”, paga mujore për punonjëset e reja fillon nga 500 euro dhe përfshin edhe shpenzimet për akomodim dhe ushqim, një skemë që përdoret gjithnjë e më shumë për të tërhequr punonjës nga jashtë, në kushtet kur tregu vendas nuk ofron mjaftueshëm staf për punë të tilla.

Erald Pashaj, Drejtor Ekzekutiv në “EPPC Albania & Kosova”, një nga kompanitë më të mëdha të konsulencës për burime njerëzore, pohon se paga mesatare neto për punonjësit e huaj në Shqipëri luhatet në vlerat nga 500 deri në 520 euro në muaj, përfshirë akomodimin për fjetje dhe ushqim.

Në rajon, paga mesatare neto më e lartë për punonjësit e huaj ofrohet në Serbi në nivelin e 750 eurove në muaj, pasi rekrutimet janë më të organizuara./Monitor

Dita e sotme do të karakterizohet nga mot i qëndrueshëm dhe kryesisht i kthjellët në të gjithë territorin e Shqipërisë. Vranësira të pakta kalimtare do të shfaqen vetëm në zonat malore, ku priten reshje të izoluara shiu në formë pikash të dobëta.

Temperaturat do të jenë sërish të larta, me vlera maksimale që arrijnë deri në 39°C në qytete si Elbasani, Gjirokastra dhe Tirana. Qytetet bregdetare si Durrësi, Vlora dhe Saranda do të shënojnë temperatura maksimale 35-38°C, ndërsa edhe zonat malore si Peshkopia, Kukësi apo Bajram Curri do të përjetojnë një ditë të nxehtë, me temperatura mbi 34°C.

Era do të fryjë me drejtim veriperëndim – juglindje, me shpejtësi mesatare 6 m/s. Në zonat bregdetare dhe ato luginore priten periudha me erë më të fortë, deri në 12 m/s. Për sa i përket kushteve në det, valëzimi do të jetë i ulët, në forcën 1 deri në 2 ballë, duke krijuar kushte të favorshme për pushuesit në bregdet.

Ndjenjat tuaja janë të rëndësishme këtë javë, megjithëse shpesh i injoroni ato. Është koha të ngadalësoni pak dhe të rivlerësoni marrëdhëniet tuaja me të dashurit. Nuk keni pse të jeni gjithmonë më të fortët, lejojini vetes të jeni të prekshëm. Shëndeti është i shkëlqyer.

Demi

Di si të presësh, por këtë javë mundësitë kërkojnë një përgjigje të shpejtë. Nëse të ofrohet diçka e re në punë ose në jetën private, pranoje. Mos analizo shumë, do ta dish përmendësh se çfarë është për ty. Probleme me organet femërore.

Binjakët

Komunikimi është fusha juaj, por zgjidhini fjalët me kujdes tani. Keqkuptimet me partnerin ose miqtë tuaj janë të mundshme. Jini të qartë dhe të drejtpërdrejtë. Në këtë mënyrë do të shmangni ndërlikimet e panevojshme. Shëndeti është i qëndrueshëm.

Gaforrja

Është koha t’i kushtoni më shumë vëmendje vetes dhe trupit tuaj. Le të ju kujtojë kjo javë sa e rëndësishme është të kujdeseni për shëndetin dhe paqen tuaj të brendshme. Familja juaj mund t’ju ngarkojë, por ju vendosni se sa do të mbani.

Luani

Kjo është java juaj! Ju shkëlqeni, tërhiqni vëmendjen dhe keni një shans të shkëlqeni aty ku jeni më të fortë, në zemrën dhe autenticitetin tuaj. Një takim dashurie ose lajme të mira në lidhje me punën mund t’ju japin një shtytje shtesë. Probleme të mundshme me shpinën.

Virgjëresha

Keni nevojë për heshtje dhe distancë nga problemet e të tjerëve. E diela është ideale për detoksifikim, si fizik ashtu edhe emocional. Nëse ndiheni të mbingarkuar, kjo është një shenjë se duhet të riorganizoni prioritetet tuaja. Probleme me paratë.

Peshorja

Nevoja juaj për ekuilibër do të vihet në provë. Do të gjendeni të tërhequr midis dëshirave tuaja dhe detyrimeve tuaja ndaj të tjerëve. Mos u konformoni plotësisht, keni të drejtë për “jo”-në tuaj dhe kufijtë tuaj. Flini më gjatë.

Akrepi

Ndjeni se diçka po zien nën sipërfaqe dhe ashtu është. Intuita juaj është e fortë, prandaj dëgjoni veten më shumë se kurrë. Njohuri të rëndësishme përmes ëndrrave ose mesazheve të papritura janë të mundshme. Një person i shenjës së Dashit ju kontrollon.

Shigjetari

Koha për të ngadalësuar pak. Optimizmi juaj shpesh ju çon drejt planeve të reja, por kjo javë ju mëson të përfundoni atë që keni filluar. Mos i ikni përgjegjësisë që vetë e keni kërkuar.

Bricjapi

Kjo javë është e rëndësishme për biznesin. Nëse dëshironi një ndryshim ose përmirësim, tani është koha për ta filluar atë. Në jetën private, kontrolloni nëse jeni shumë larg të dashurve. Afërsia është gjithashtu një përgjegjësi.

Ujori

Është koha ta lësh të kaluarën pas. Do të shfaqet dikush ose diçka që do t’ju kujtojë modelet e vjetra, por ju zgjidhni ndryshe. Jepini vetes leje të ndiqni një rrugë të re, edhe nëse është një rrugë e panjohur.

Peshqit

Emocionet janë të theksuara dhe ju jeni veçanërisht të ndjeshëm. Mos e fajësoni veten nëse keni nevojë për më shumë pushim dhe vetmi. Krijimtaria juaj është e theksuar, shkruaj, pikturo, ëndërro. Ky është mësimi juaj këtë javë.

Vit pas viti mjekët kardiologë po vënë re një rritje të numrit të të rinjve që po preken nga problemet kardiake. Një jetë me ushqime të pashëndetshme apo dhe përdorimi i drogërave janë vetëm disa nga faktorët që po dëmtojnë këtë grupmoshë sipas kardiologut Taulant Gishto.

“Çdo vit e më shumë ne po hasim të rinj që po e zgjerojnë edhe më shumë rrjetin e tyre dhe kjo vjen si rrjedhojë e shumë faktorëve. Dita hiperkalorike, mungesa e aktivitetit fizik dhe përdorimi masiv i drogave që vihet re tek të rinjtë, janë tre faktorët kryesor që po i favorizojnë gjithmonë  e më shumë dhe po i nxjerrin ngadalë në plan të parë në lidhje me sëmundjet kardivaskulare”, shprehet mjeku kardiolog, Taulant Gishto.

Në këto ditë me temperatura të larta ku shumë qytetarë janë me pushime dhe i drejtohen plazheve, kardiologet shprehen se duhet kujdes pasi kalimi nga i nxehti në ujin e ftohtë mund të shkaktojë arrest kardiak.

“Një diferencë e madhe e temperaturave nga i nxehti në të ftohtë, në atë moment vetë koronaret që janë enët e gjakut të zemrës pësojnë një mbledhje të menjëhershme në lidhje me shtresën muskulare që ka arteria koronare dhe kjo mbledhje e menjëhershme shoqërohet dhe provokon një aritmi dhe infarkt. Pra nuk ka asnjë individ imun”, tha mjeku.

Për një jetë sa më të shëndetshme dhe sa më larg problemeve të zemrës, aktiviteti fizik apo sporti janë tepër të rëndësishme sipas specialistëve. Klan News

Vijojnë goditjet e njëpasnjëshme ndaj veprimtarisë kriminale në fushën e vjedhes së pronës dhe pasurisë.

Kapet në flagrancë duke vjedhur një biçikletë, në hyrje të një pallati, vihet në pranga 46-vjeçari.

Sipas policisë,  46-vjeçari dyshohet se është autor i 12 vjedhjeve të tjera të kryera gjatë muajit qershor dhe korrik.

‘Shërbimet e Komisariatit të Policisë Nr. 3, në bashkëpunim me Komisariatet 2 dhe 4, në vijim të punës për goditjen e paligjshmërive në fushën e vjedhjes së pronës dhe pasurisë, kapën dhe vunë në pranga shtetasin F. B., 46 vjeç.

Ky shtetas u kap në flagrancë duke vjedhur një biçikletë, në hyrje të një pallati në rrugën “Kastriotët”.

Gjithashtu, nga veprimet hetimore dyshohet se ky shtetas, gjatë periudhës qershor-korrik 2025, ka vjedhur 12 motomjete elektrike/biçikleta, në lagje të ndryshme të Tiranës’, thuhet në njoftimin e policisë.

Materialet procedurale i kaluan Prokurorisë, për veprime të mëtejshme. opinion.al

Një konflikt mes dy grupeve ka ndodhur gjatë ditës së sotme në një lokal në Kosovë. Ngjarja raportohet të ketë ndodhur në Lipjan.

Në pamjet e siguruara nga mediat e Kosovës, shihet se mes dy grupeve ka pasur përplasje fizike me grushta dhe deri në goditje me gota qelqi.

Ende nuk dihen shkaket e këtij konflikti.

Gjithashtu autoritetet ende nuk kanë reaguar mbi rastin, për të sqaruar më tej se përse të rinjtë janë pëfrshirë në këtë konflikt me njëri-tjetrin.

Në Tushemisht të Pogradecit janë përfshirë në një sherr për motive pronësie 4 persona.

Sipas policisë, personat e përfshirë në sherr kanë goditur njëri-tjetrin me sende të forta. Raportohet se personat kanë pasur vetë lëndime trupore si pasojë e sherrit.

‘Specialistët për Hetimin e Krimeve ne Komisariatin e Policise Pogradec referuan materialet në Prokurori, ku filloi procedimi penal per shtetasit:

Ilirjan Tasellari 53 vjeç, Prokop Pilinçi, 35 vjeç, Johan Muçllari 26 vjeç, dhe Jetmir Muçllari 52 vjeç, banues në Pogradec, pasi dyshohet se kanë goditur njëri-tjetrin, me sende të forta, pas një konflikti për motive pronësie’, thuhet në njoftimin e policisë

Njoftimi paraprak i policisë:

Specialistët për Hetimin e Krimeve ne Komisariatin e Policise Pogradec referuan materialet në Prokurori, ku filloi procedimi penal per shtetasit:

Ilirjan Tasellari 53 vjeç, Prokop Pilinçi, 35 vjeç, Johan Muçllari 26 vjeç, dhe Jetmir Muçllari 52 vjeç, banues në Pogradec, pasi dyshohet se kanë goditur njëri-tjetrin, me sende të forta, pas një konflikti për motive pronësie.

 

Elisa Spiropali, kryetarja e Parlamentit Shqiptar është takuar së fundmi me Alon Nimrodi, babai i Tamirit, i cili po mbahet peng nga Hamasit prej 651 ditësh.

Ambasadorja e Izraelit, Galit Peleg e ka falenderuar Spiropalin për takimin me babain e Tamirit.

Peleg në një postim në rrjetin ‘X’ shkruan se “qëndrimi juaj njerëzor dhe profesional i dha atij shpresë se Shqipëria është e gatshme të ndihmojë për kthimin e djalit të tij dhe të të gjithë pengjeve në shtëpi”.

“Faleminderit, znj.Kryetare Elisa Spiropali, për takimin me Alon Nimrodi, babai i Tamirit, i cili po mbahet peng nga terroristët e Hamasit prej 651 ditësh. Qëndrimi juaj njerëzor dhe profesional i dha atij shpresë se Shqipëria është e gatshme të ndihmojë për kthimin e djalit të tij dhe të të gjithë pengjeve në shtëpi”, shprehet ambasadorja izraelite në postimin e saj në X.

Një makinë u përplas me një turmë njerëzish në East Hollywood në Los Angeles të shtunën në mëngjes, duke lënë të paktën mbi 20 të plagosur.

Sipas mediave amerikane, tre persona janë në gjendje kritike, gjashtë në gjendje të rëndë dhe të tjerë janë mirë edhe pse me lëndime pas incidentit.

Ngjarja ndodhi pranë kryqëzimit të Santa Monica Boulevard dhe Vermont Avenue pasi shoferi humbi ndjenjat në timon.

Nga hetimet ka rezultuar se shoferi pasi ka humbur ndjenjat, automjeti që drejtonte ka goditur një karrocë dhe më pas ka hyrë në një turmë të madhe njerëzish jashtë një klubi në East Hollywood.

 

‘Në Lin, një nga zbulimet më të jashtëzakonshme arkeologjike po ndodh në brigjet e liqenit të Ohrit, në fshatin piktoresk të Lini’.

Kështu shkruan në një postim në rrjetin social Facebook, Kryeministri Rama ku ndër të tjera thotë se sipas arkeologëve nga Universiteti i Bernës dhe Instituti Shqiptar i Arkeologjisë, jeta në këtë vend daton nga 8000 deri në 4000 vjet p.e.s., duke e bërë Linin vendbanimin palafit më të hershëm të zbuluar ndonjëherë në Europë.

‘Gërmimet në zonën e Buqezës kanë nxjerrë në dritë struktura të hershme prej druri nën ujë dhe gjurmë të një komuniteti që përdorte me zgjuarsi burimet natyrore nga bujqësia dhe blegtoria, të peshkimi dhe gjuetia’, shkruan Rama.

Sipas kreut të qeverisë, ky projekt, i cili u miratua në Këshillin Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore Materiale dhe që falë bashkëpunimit me IKTK, sot është shpallur zonë arkeologjike nënujore

 “Lini është të paktën 500 vjet më i vjetër se çdo vendbanim i këtij lloji i zbuluar më parë në Itali apo Spanjë,” thekson prof. Albert Hafner nga Universiteti i Bernës.

‘Një tjetër arsye për të qenë krenarë për thesaret që mbart toka shqiptare’, shkruan Rama. Opinion.al

 

Një prej sfidave të parlamentit të ri në shtator, do të jetë reforma zgjedhore. Teksa opozita ka mjaft rezerva për rregullat elektorale, socialistët shprehin gatishmërinë për ta përfshirë në axhende ndryshimin e kodit, që në nisje të sesionit.

Sekretari i Përgjithshëm i PS, Blendi Klosi thotë se nuk mund të përsëritet historia duke i përcaktuar rregullat e garës në limit të kohës.

“Kodi elektoral kërkon konsensus. Do të ishte shumë mirë, që me fillimin e sesionit parlamentar të kishim një kod elektoral të dakordësuar mos ngeleshin gjërat për minutën e fundit, sepse jeta parlamentare dhe politike ka treguar këto zgjidhjet e minutës së fundit gjithmonë krijojnë anomalira të procesit dhe dakordësisë në këtë proces”, tha Klosi.

Një tjetër sfidë për Kuvendin e ri, është ndarja e punës në komisione, në kushtet kur pjesa më e madhe e ligjvënësve janë të rinj, dhe pa eksperiencë parlamentare.

“Edhe kjo jetë e re parlamentare do të jetë e suksesshme falë kontributit të deputetëve që kanë qenë pjesë e parlamentit shqiptarë së bashku me energjinë e deputetëve të ri, por pa dyshim me një jetë parlamentare të konsoliduar, me struktura parlamentare të konsoliduara”, thekson socialisti.

Për deputetin e PS, numri i lartë i mandateve nuk do ta pengojë mazhorancën të kërkojë konsensusin e opozitës në parlament.

“Nuk besoj se në parlament, numri i mandateve nuk dëshmon forcën parlamentare, por forcën e mbështetjes që ke nga njerëzit dhe PS këtë votë të madhe nuk e merr si një avantazh për forcë kartoni, por si një forcë më të madhe për të analizuar, veten e saj dhe sfidat që ka”, tha Klosi.

Në legjislaturën e re, PS do të ketë 83 kartonë, 53 prej tyre emra të rinj në jetën politike. Klan News

 

 

Edmond Panariti, sekretari për Bujqësinë në Partinë e Lirisë deklaroi sot se ultimatumi i qeverisë për pajisje me faturë tatimore të prodhuesve shqiptarë është padrejtësi.

Ai në një deklaratë për mediat u shpreh  se 90% e prodhuesve shqiptarë janë të vegjël dhe të mesëm dhe në pjesën dërrmuese të tyre janë të pafiskalizuar.

“T’u imponosh atyre një afat 24-orësh që o fiskalizohu, o pajisu me faturë tatimore ose dil jashtë tregut, kjo është një padrejtësi” u shpreh Panariti.

Ai shtoi se një pjesë e tyre mbajnë familjet edhe kontribojnë në ekonomi, duke shtuar se është një dëm i madh që i bëhet prodhimit bujqësor shqiptar.

Deklarata e Edmond Panaritit:

Deklaratat ultimative të përjashtimit nga tregu po qe se nuk pajisen me fature tatimore, është 90% e prodhuesve shqiptarë. Kjo është fizionomia e bujqësisë në Shqipëri, të themi 90% e prodhuesve shqiptarë janë të vegjël dhe të mesëm dhe në pjesën dërrmuese të tyre ata janë të paidentifikuar dhe për rrjedhojë të pafiskalizuar dhe t’u imponosh atyre një afat 24-orësh që o fiskalizohu, o pajisu me faturë tatimore ose dil jashtë tregut, kjo është një padrejtësi.

Në rradhë të parë, i nxjerr ata në mënyrë të dhunshme nga tregu, një pjesë e tyre mbajnë familjet, por edhe kontribojnë në ekonominë familjare pikërisht me atë biznes të vogël dhe të mesëm, të cilët me këtë deklaratë ultimative synon ta nxjerrësh përfundimisht nga tregu.

Ky është një dëm i madh që i bëhet prodhimit bujqësor shqiptar, prandaj dhe arsyeja e rrudhjes së sektorëve të bujqësisë është pikërisht përjashtimi dhe mospërkrahja e biznesit të vogël dhe të mesëm, qoftë me fonde të buxhetit të shtetit.

Janë tashmë të përjashtuar edhe nga fondet e Bashkimit Europian dhe ajo që është më e dhimbshme, është që ngarkohen dhe me taksa e tatime sic është TVSH-ja me 20%, e cila e bën këtë prodhim të pakonkurueshëm.

Nuk është dëshira e fermerit të vogël apo e atij të mesëm që të harxhojë ngjysmën e ditës dhe të dalë buzë rrugës apo në një qoshe të pazarit për të tregëtuar prodhimet e tij.

Ai nuk dëshiron ta bëjë këtë, por nuk ka prespektivë prodhimi i tij në qoftë se nuk e merr përsipër të bëjë edhe prodhuesin edhe tregëtuesin, sepse nuk ka njeri që t’ja marrë prodhimin, nuk ka një organizatë e cila, sikundër edhe në vendet fqinje dhe ato të Bashkimit Europian, ka rolin për të shkuar fermë më fermë, stallë më stallë, stan më stan për të grumbulluar prodhimin dhe kështu prodhuesi do të prodhojë dhe tregëtari bën tregëtimin e mallit.

Për rrjedhojë kështu zhvillohet dhe procesi i fiskalizimit, por i imponuar kështu, në mënyrë taksative, me afate 24-orëshe është një dëm dhe një goditje jashtëzakonisht e rëndë për atë prodhuesin e vogël, i cili tashmë, duke filluar që nga dita e nesërme, përndiqet, për arsye sepse ai nuk ka as kasë fiskale, as mundësi ku të autofaturohet.

Prandaj, të rishikohet ky vendim abuziv, është një vendim i pa menduar mirë dhe ajo që është më kryesorja, do ta cojnë bujqësinë shqiptare drejt pikjatave të reja.

Ju e dini që ne kemi 226 mijë krerë lopë nga 490 mijë krerë që lamë në vitin 2017, ky numër do të shkojë drejt tkurrjes së mëtejshme. Prandaj duhet patjetër të ndalet ky formalizim i sforcuar.

Ne nuk jemi kundër formalizimit, përkundrazi është në interesin e të gjithë prodhuesve, por formalizimi duhet të jetë gjithëpërfshirës, nuk duhet të jetë përjashtues.

Prandaj duhet punuar që ato fonde të Bashkimit Europian, fondet e buxhetit të shtetit të bëhet e mundur që të investohet edhe te prodhuesi i vogël dhe i mesëm për ta mbajtur atë në këmbë, për ta bërë të mundur që të plotësojë dhe ato kriteret dhe standardet e cilësisë së sigurisë dhe për të dalë në treg në mënyrë dinjitoze,krahas prodhuesve të mëdhenj dhe njëkohësisht për të dekurajuar importet asfiksuese, të cilët po e rrudhin bujqësinë përditë e më shumë.

 

Në një postim të shpërndarë sot në Facebook, Ambasada e Shteteve të Bashkuara në Tiranë bën me dije se mirëmbajtësit e avionëve dhe ekuipazhi ajror i Gardës Kombëtare të New Jersey-t kanë qenë këtë javë në Shqipëri, duke bashkëpunuar me Forcat Ajrore Shqiptare për trajnime të përbashkëta dhe mirëmbajtje të avionëve.

Sipas Ambasadës, në fokus të stërvitjes ishin misionet e kërkimit dhe shpëtimit, duke përdorur helikopterin Black Hawk, të njëjtin model që u përdor me sukses për shpëtimin e jetëve gjatë operacioneve emergjente pas Uraganit Sandy në vitin 2012.

 “Ata po përdorin të njëjtin helikopter Black Hawk që shpëtoi jetë pas Uraganit Sandy – dhe po punojnë me të njëjtin ekip mirëmbajtjeje!”, thuhet në postimin e ambasadës.

Ambasada thekson se bashkëpunime të tilla janë thelbësore për rritjen e kapaciteteve të përbashkëta të reagimit ndaj katastrofave dhe për forcimin e qëndrueshmërisë së aleatëve të NATO-s.

Postimi i Ambasadës së SHBA në Tiranë

Mirëmbajtësit e avionëve dhe ekuipazhi ajror i Gardës Kombëtare të New Jersey-t ishin këtu këtë javë duke punuar me Forcat Ajrore Shqiptare për të mirëmbajtur avionët dhe për t’u përgatitur për misione kërkimi dhe shpëtimi. Ata po përdorin të njëjtin helikopter Black Hawk që shpëtoi jetë gjatë operacioneve të kërkim-shpëtimit pas Uraganit Sandy në vitin 2012 – dhe po punojnë me të njëjtin ekip mirëmbajtjeje! Aftësia për të përballuar goditje si katastrofat natyrore është një pjesë e rëndësishme e qëndrueshmërisë së Aleatëve – pararojë e mbrojtjes së NATO-s.

Gjermania dhe Britania e Madhe nënshkruan një Traktat Miqësie. Ai parashikon më shumë tregti, më shumë shkëmbime – dhe mbi të gjitha, më shumë siguri. Ballkani përmendet gjithashtu në Marrëveshje.

Kancelari gjerman Friedrich Merz dhe kryeministri britanik Keir Starmer nënshkruan të ashtuquajturën Marrëveshje Miqësie: 27 faqe që jo vetëm duhet të konfirmojnë, por edhe të zgjerojnë partneritetin gjermano-britanik.

Qëllimi i marrëveshjes është që Gjermaina  dhe Britania e Madhe  “të motivohen nga dëshira për të bashkuar forcat me qëllim sigurimin e një të ardhmeje të karakterizuar nga prosperiteti, siguria dhe qëndrueshmëria për qytetarët e tyre, si dhe shoqëritë e tyre të hapura dhe demokratike në kontekstin e ndryshimeve themelore në mjedisin gjeopolitik”.

Çfarë thotë marrëveshja?

Pas Brexit-it, Gjermania dhe Britania e Madhe duan të bashkëpunojnë përsëri më ngushtë. Çfarë parashikon e ashtuquajtura marrëveshje miqësie dhe cilat fusha mbulon ajo?

Ja një përmbledhje e pikave kryesore:

Siguria

Gjermania dhe Britania e Madhe konfirmojnë bashkëpunimin e ngushtë në këtë fushë. Po negociohet edhe një klauzolë mbi ndihmën e ndërsjellë, e cila duhet të plotësojë Nenin 5 të Traktatit të NATO-s në mënyrë bilaterale.

Aty thuhet: “Të vetëdijshëm për koincidencën e ngushtë të interesave të tyre themelore dhe me bindjen se nuk ka asnjë kërcënim strategjik për njërën palë që nuk është edhe një kërcënim strategjik për tjetrën, palët kontraktuese si aleatë të ngushtë konfirmojnë angazhimin e tyre të thellë për mbrojtje të ndërsjellë dhe i ofrojnë njëra-tjetrës ndihmë në rast të një sulmi të armatosur ndaj palës tjetër kontraktuese, përfshirë edhe me mjete ushtarake.”

Kjo duhet të zbatohet edhe për fusha të reja si siguria kibernetike.

Armët

Për shembull, është rënë dakord për zhvillimin e një rakete me një rreze veprimi prej më shumë se 2,000 kilometrash. Gjermania dhe Britania e Madhe e njoftuan tashmë këtë qëllim në mesin e majit. Një sistem i tillë armësh nuk ekziston ende në prodhimin evropian.

Një bashkëpunim më i ngushtë është planifikuar gjithashtu në zhvillimin e sistemeve ajrore pa pilot, projekte të tilla si automjeti i transportit të blinduar “Boxer”, në krahun lindor të NATO-s dhe në fushën e sigurisë nënujore në Detin e Veriut. Bashkëpunimi në eksportet e armëve duhet të zgjerohet.

Eksporti i pajisjeve ushtarake të prodhuara bashkërisht duhet të lehtësohet. Deri më tani, Gjermania shpesh ka bllokuar projekte të tilla për shkak të rregullave shumë të rrepta. Britanikët shpresojnë që ndryshimi i drejtimit do të sjellë eksporte shtesë me vlerë miliarda.

Ukraina

Të dy vendet u zotuan të vazhdojnë të mbështesin Ukrainën – në mbrojtjen e saj kundër Rusisë, por edhe në rindërtimin e saj.

Ballkani Perëndimor

Britania e Madhe gjithashtu dëshiron të marrë pjesë në të ashtuquajturin Procesi i Berlinit, i cili duhet t’i afrojë vendet e Ballkanit Perëndimor me Bashkimin Evropian, përmes bashkëpunimit të zgjeruar ndër rajonal.

Politika e migracionit

Për të luftuar migracionin ilegal, të dy vendet duan të krijojnë planin e tyre të veprimit. Lufta kundër trafikimit të qenieve njerëzore do të përmirësohet, ndër të tjera, përmes ndihmës së ndërsjellë ligjore, mbështetjes në ndjekjen penale të kriminelëve dhe kontrollit efektiv kufitar.

Më shumë se 20,000 refugjatë kanë kaluar Kanalin Anglez që nga fillimi i vitit. Gjermania konsiderohet një pikë tranziti për varkat dhe pajisjet e tjera, dhe një ndalesë për migrantët.

Bashkëpunimi në luftën kundër krimit ndërkufitar duhet të forcohet gjithashtu. Kjo vlen veçanërisht për pastrimin e parave, flukset e paligjshme financiare dhe trafikimin e drogës.

Udhëtimet

Udhëtimi pa viza në grupe shkollore midis Mbretërisë së Bashkuar dhe Gjermanisë duhet të jetë i mundur deri në fund të vitit. Aktualisht nxënësit pa pasaportë gjermane – p.sh. nga Siria ose Afganistani – duhet të aplikojnë për vizë për në Britaninë e Madhe, gjë që shpesh është e ndërlikuar.

Që këta fëmijë të mos përjashtohen nga ekskursionet shkollore, disa shkolla aktualisht po heqin dorë plotësisht nga shkëmbimet me Britaninë e Madhe.

Nga fundi i gushtit, do të jetë më e lehtë për britanikët të udhëtojnë në Gjermani përmes terminaleve të ashtuquajtura “E-Gates” në pikat kufitare. Arsyeja për rregulloren aktuale është se Mbretëria e Bashkuar jo vetëm që është larguar nga BE-ja, por nuk është bashkuar kurrë në Zonën Shengen – duke krijuar vështirësi të konsiderueshme për britanikët kur udhëtojnë në BE.

Ekonomia

U ra dakord për një forum ekonomik gjermano-britanik. Bashkëpunimi duhet të zgjerohet në fushat e teknologjisë së lartë dhe financave të biznesit.

Energjetika

Të dy vendet duan të bashkëpunojnë në furnizimin me energji përmes Detit të Veriut dhe në ndërtimin e infrastrukturës për hidrogjenin dhe CO₂.

Trafiku

Pas dhjetë vjetësh, trenat e parë të drejtpërdrejtë nga Gjermania në Britaninë e Madhe duhet të jenë në qarkullim – nën Kanalin Anglez. Aktualisht, për shkak të kontrollit të pasaportave, kjo është e mundur vetëm me një transferim. Do të formohet një grup pune për realizimin e lidhjes hekurudhore. DW