Austria Ă«shtĂ« e gatshme tĂ« bisedojĂ« pĂ«r gjetjen e njĂ« zgjidhjeje kreative me BullgarinĂ« dhe vlerĂ«son se zbatimi i politikĂ«s sĂ« zgjerimit Ă«shtĂ« aktualisht mĂ« i rĂ«ndĂ«sishmi pĂ«r Bashkimin Evropian â thotĂ« presidentja e MaqedonisĂ« sĂ« Veriut, Gordana Silanovska-Davkova, nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r ShĂ«rbimin maqedonas tĂ« Radios Evropa e LirĂ«.
Sipas saj, ministrja për çështje evropiane dhe ndërkombëtare e Austrisë, Beate Meinl-Reisinger, dëshiron që bisedimet për zgjidhjen e këtij kontesti të mbahen në Vjenë.
Radio Evropa e Lirë: Zonja presidente, ingerencat e presidentit janë kryesisht në fushën e politikës së jashtme, mbrojtjes dhe sigurisë. Aktualisht, dy çështje janë më të rëndësishmet: bllokimi i integrimit evropian dhe marrëveshja për partneritet strategjik me Mbretërinë e Bashkuar, që kap vlerën e 6 miliardë eurove në formë kredie investuese. A jemi më afër apo më larg nisjes së negociatave për anëtarësim në BE sesa një vit më parë, duke pasur parasysh që Qeveria bullgare ka kujtuar se përfshirja e pakicës bullgare në Kushtetutë nuk është i vetmi kusht i Sofjes për këtë proces?
Siljanovska Davkova: Nuk mund tâju jap njĂ« pĂ«rgjigje tĂ« saktĂ« me njĂ« fjali. Pse? Sepse nĂ«se them se jemi mĂ« afĂ«r ose mĂ« larg, kjo nuk do tĂ« ishte e saktĂ«. AfĂ«rsia apo largĂ«sia janĂ« relative. Edhe nĂ«se fillojmĂ« negociatat, kjo nuk do tĂ« thotĂ« patjetĂ«r progres. Mund tĂ« paraqiten kĂ«rkesa tĂ« reja, apo siç kemi parĂ« deri tani, procese qĂ« e pamundĂ«sojnĂ« marrĂ«veshjen pĂ«r klasat dhe kapitujt. ĂfarĂ« mendoj pĂ«r kĂ«tĂ« periudhĂ«? Kam vĂ«rejtur ndryshime. Logjikisht, si presidente, ky Ă«shtĂ« roli im. Precedenti ynĂ« ka bĂ«rĂ« qĂ« BE-ja tĂ« rimendojĂ« procesin e integrimeve, sepse Ă«shtĂ« e qartĂ« se ky precedent do tĂ« prodhojĂ« tĂ« tjerĂ«.
Kushtetuta mund tĂ« ndryshohet, por nuk mund tĂ« premtoj se do tĂ« ndodhĂ« sĂ« shpejti. UnĂ« jam propozuesja, por deputetĂ«t votojnĂ« sipas bindjes sĂ« tyre â ata pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« qytetarĂ«t, jo mua.
Pyetja qĂ« mĂ« bĂ«het mĂ« shpesh Ă«shtĂ«: âA do tĂ« ketĂ« ndryshime kushtetueseâ?
PĂ«rgjigja ime Ă«shtĂ«: nuk mund tĂ« garantoj. Nuk jam monark absolut. KĂ«rkesat pĂ«r ndryshime kushtetuese nga jashtĂ« janĂ« nĂ« kundĂ«rshtim me parimet themelore tĂ« BE-sĂ« â janĂ« nĂ« kundĂ«rshtim me Traktatin e LisbonĂ«s dhe KartĂ«n pĂ«r tĂ« Drejtat Themelore. Ato theksojnĂ« respektimin e strukturave kushtetuese dhe tĂ« identitetit kombĂ«tar e kulturor tĂ« vendeve.
Radio Evropa e Lirë: Keni përmendur diplomaci kreative si rrugë për të kapërcyer këtë ngërç. Nga komunikata e kabinetit tuaj pas takimit me ministren austriake Beate Meinl-Reisinger u kuptua se do të donit që këto bisedime të zhvillohen në Vjenë. Ka ndonjë zhvillim në këtë drejtim?
Siljanovska Davkova: Diplomacia kreative Ă«shtĂ« e nevojshme. Jemi tĂ« vetĂ«dijshĂ«m qĂ« korniza negociuese Ă«shtĂ« miratuar dhe Ă«shtĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« ndryshohet â megjithatĂ«, rasti i SerbisĂ« tregoi qĂ« mund tĂ« ketĂ« pĂ«rjashtime. NĂ«se kemi probleme nĂ« procesin negociator, atĂ«herĂ« edhe BE-ja duhet tĂ« angazhohet kreativisht pĂ«r ta zhbllokuar atĂ«.
Parlamenti Evropian mund tĂ« miratojĂ« njĂ« akt pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet tona me BullgarinĂ«. KĂ«shilli mund tĂ« japĂ« udhĂ«zime, mund tĂ« ketĂ« njĂ« plan veprimi pĂ«r Komisionin e pĂ«rbashkĂ«t historik maqedono-bullgar. Duhet tĂ« jetĂ« e qartĂ« qĂ« dy protokollet qĂ« kemi nĂ«nshkruar nuk pĂ«rmendin ndryshimet kushtetuese â ato janĂ« imponuar mĂ« vonĂ«. Mund tĂ« nĂ«nshkruajmĂ« edhe njĂ« protokoll tjetĂ«r, por ai nuk duhet tĂ« pĂ«rdoret si bazĂ« pĂ«r veto, por pĂ«r diskutim, siç bĂ«nĂ« gjermanĂ«t dhe francezĂ«t, apo polakĂ«t dhe gjermanĂ«t. Qasja duhet tĂ« jetĂ« interpretative dhe konstruktive.
Radio Evropa e Lirë: A ka ndonjë nismë konkrete për takim?
Siljanovska Davkova: Ministrja austriake na siguroi që Austria është gjithmonë pas rajonit. Ata besojnë se zgjerimi i BE-së është prioritet. E kanë mirëkuptuar edhe aspiratat e Ukrainës e Moldavisë, por kanë theksuar se Ballkani Perëndimor meriton më shumë. Kanë shprehur gatishmëri për të ndihmuar në gjetjen e një zgjidhjeje kreative me Bullgarinë.
Nuk mund të them me siguri nëse ajo tashmë e ka kontaktuar Sofjen, por ka qenë në të njëjtën linjë me presidentin e Këshillit Evropian. Ai e vlerësoi propozimin tonë për zgjidhje të shtyrë si konstruktiv, por theksoi mungesën e mirëkuptimit nga fqinjësia. Megjithatë, shprehu gatishmëri për të bashkëpunuar.
Radio Evropa e Lirë: Detajet e marrëveshjes për partneritet strategjik me Britaninë e Madhe janë të mjegullta. Cili është vlerësimi juaj politik?
Siljanovska Davkova: Kompetencat pĂ«r marrĂ«veshjet ndĂ«rkombĂ«tare ndahen. Presidenti ka pĂ«rparĂ«si, por Kushtetuta pĂ«rcakton qĂ« nĂ«se me ligj kompetenca i takon qeverisĂ«, atĂ«herĂ« Ă«shtĂ« ajo qĂ« vepron. Kjo Ă«shtĂ« rasti me çështjet ekonomike, arsimore dhe sociale. MarrĂ«veshja pĂ«r partneritet strategjik â qĂ« pĂ«rfshin infrastrukturĂ«n, spitalet, konviktet â Ă«shtĂ« nĂ« fushĂ«n e kompetencĂ«s sĂ« qeverisĂ«. MbĂ«shtes çdo zgjidhje qĂ« sjell zhvillim dhe mirĂ«qenie. Edhe vendet anĂ«tare tĂ« BE-sĂ«, partnerĂ«t tanĂ« tradicionalĂ«, pĂ«rballen me sfida ekonomike tĂ« mĂ«dha.
Radio Evropa e Lirë: A është kjo marrëveshje një alternativë ndaj status quo-së me BE-në?
Siljanovska Davkova: Jo. Nuk jam fataliste dhe nuk e pĂ«rdor shpesh shprehjen âsâkemi alternativĂ«â. Por Maqedonia Ă«shtĂ« pjesĂ« e EvropĂ«s â gjeografikisht, historikisht, kulturalisht dhe politikisht. Edhe zyrtarĂ«t britanikĂ« e kuptojnĂ« se dialogu me ne zhvillohet nĂ« kontekstin e integrimit evropian. Nuk ka alternativĂ«. MegjithatĂ«, tĂ« gjithĂ« nĂ« botĂ« po kĂ«rkojnĂ« burime pĂ«r zhvillim, dhe edhe ne jemi pjesĂ« e kĂ«saj pĂ«rpjekjeje. Investimet mĂ« tĂ« mĂ«dha britanike nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor janĂ« te ne.
Radio Evropa e Lirë: Si e vlerësoni punën e qeverisë gjatë vitit të kaluar? A keni konsultime të rregullta me kryeministrin Mickoski?
Siljanovska Davkova: Qeveria e merr legjitimitetin nga Kuvendi. Përgjegjësinë për ta vlerësuar e ka Kuvendi. Unë mund të flas për politikën e jashtme dhe sigurinë. Konsultohemi, kërkoj informacione, dhe secili qëndron brenda kompetencave të veta. Nuk ndërhyj në punët e brendshme të qeverisë dhe nuk lejoj ndërhyrje në fushën time.
Radio Evropa e Lirë: Sa ligje keni refuzuar me veto deri tani?
Siljanovska Davkova: Deri mĂ« tani vetĂ«m njĂ« ligj kam kthyer â qĂ« Ă«shtĂ« e paprecedentĂ« pĂ«r njĂ« vit. Por kam pasur vĂ«rejtje pĂ«r disa zgjidhje tĂ« tjera. Marr ligjet ndĂ«r tĂ« parat dhe shqyrtoj nĂ«se kanĂ« problematikĂ«. NĂ« disa raste Ă«shtĂ« intervenuar, nĂ« disa mĂ« kanĂ« sqaruar. NĂ«se ndonjĂ« zgjidhje nuk Ă«shtĂ« nĂ« pĂ«rputhje me parimet qĂ« pĂ«rfaqĂ«soj, do tĂ« pĂ«rdor veton.
Radio Evropa e Lirë: Si janë marrëdhëniet tuaja me BDI-në? Kjo parti ju ka akuzuar për anashkalim të mekanizmave për mbrojtjen nga majorizimi etnik.
Siljanovska Davkova: Kam pasur marrĂ«dhĂ«nie tĂ« mira me shumĂ« deputetĂ« tĂ« BDI-sĂ«, disa prej tyre janĂ« miqtĂ« e mi. Nuk Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ« qĂ« kam anashkaluar pĂ«rfaqĂ«simin etnik â ai Ă«shtĂ« kategori kushtetuese. Mesazhet e mia janĂ« gjithmonĂ« nĂ« pĂ«rputhje me KushtetutĂ«n dhe ligjin.
Gjykata Kushtetuese Ă«shtĂ« ajo qĂ« duhet tĂ« vendosĂ« pĂ«r kĂ«to çështje. Ne do tĂ« vlerĂ«sohemi nga BE jo vetĂ«m pĂ«r harmonizimin me acquis-nĂ«, por edhe pĂ«r zbatimin praktik tĂ« ligjeve. PĂ«r kĂ«tĂ« do tĂ« kujdesen Komisioni i Venecias dhe GRECO. NĂ« pĂ«rzgjedhjen e anĂ«tarĂ«ve tĂ« komisioneve â pĂ«r falje, dekorime, rininĂ« â gjithmonĂ« kam kushtuar vĂ«mendje pĂ«rfaqĂ«simit tĂ« drejtĂ« dhe mbi tĂ« gjitha, profesionalizmit.
Radio Evropa e Lirë: A ia keni dalë të jeni presidente e të gjithë qytetarëve, siç thatë në fillim të mandatit?
Siljanovska Davkova: Ky Ă«shtĂ« roli mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m â pavarĂ«sisht fokusit nĂ« politikĂ«n e jashtme. Legjitimitetin ma kanĂ« dhĂ«nĂ« qytetarĂ«t pĂ«rmes votĂ«s sĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ«. Angazhimi im Ă«shtĂ« i pĂ«rditshĂ«m, pĂ«rmes takimeve me tĂ« gjitha kategoritĂ« e qytetarĂ«ve, veçanĂ«risht me grupet mĂ« tĂ« ndjeshme. Sipas sondazheve, gĂ«zoj besimin e gjerĂ« tĂ« qytetarĂ«ve â tĂ« pĂ«rkatĂ«sive tĂ« ndryshme etnike, gjinore dhe shoqĂ«rore. BĂ«j pĂ«rpjekje, por nuk mjafton vetĂ«m vlerĂ«simi im. Kjo mund tĂ« verifikohet me metoda tĂ« besueshme./REL
The post Presidentja e Maqedonisë së Veriut: Diplomacia kreative dhe mbështetja austriake, çelësi për integrimin në BE appeared first on Sot News | Lajme.