❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Pesë helikopterë për një Shqipëri në flakë

✇Java News
By: Java News

Nga Klevis Hoxhaj

Shqipëria po digjet.

Në një situatë që ngjan me një skenar apokaliptik, vendi po përballet prej 48 orësh me mbi 30 vatra aktive zjarri të shpërndara në të gjitha qarqet.

Ndërsa në dispozicion janë vetëm pesë helikopterë për të përballuar flakët që kanë rrezikuar banesa, jetë njerëzish dhe zona të mbrojtura.

Një numër që, përballë përmasave të situatës, është i pamjaftueshëm dhe i prirur për katastrofa.

Një i tillë nisi me një zjarr të ndezur në oborrin e një shtëpie në fshatin Kullollas, ku një 80-vjeçar humbi jetën, duke u bërë viktima e parë e kësaj vale zjarresh.

Flakët u përhapën në mënyrë të rrufeshme, duke djegur gjithçka, përfshirë shtëpi, bagëti dhe pyje.

“Isha vetĂ«m, gruaja dhe djali nĂ« spital. Nuk doja tĂ« ikja, kisha shtĂ«pinĂ« dhe bagĂ«titĂ«. Situata Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ«, Ă«shtĂ« djegur çdo gjĂ«â€, tha njĂ« banor i SkĂ«nderbegasit, i asfiksuar nga tymi, tashmĂ« i shtruar nĂ« spital.

Vetëm në zonën e Gramshit, u raportuan mbi gjashtë fshatra të evakuuar dhe dhjetëra banorë të asfiksuar.

Kreu i Urgjencës Kombëtare, Skënder Brataj, e cilësoi situatën si të vështirë.

“JanĂ« 6 ekipe kĂ«tu tĂ« UrgjencĂ«s dhe helikopteri tĂ« fusha e sportit dhe sipas emergjencĂ«s do i nisim drejt TiranĂ«s. Deri tani nuk ka raste tĂ« tilla, po i pĂ«rballojmĂ« kĂ«tu, spitali i Gramshit nĂ« gatishmĂ«ri, madje kemi edhe nga Trauma dhe Elbasani nĂ«se do tĂ« jetĂ« e nevojshme”.

NĂ« terren, veprojnĂ« pesĂ« helikopterĂ« – njĂ« nga Forcat Ajrore shqiptare, dy nga Emiratet e Bashkuara Arabe, njĂ« çek dhe njĂ« sllovak. Por mungesa e avionĂ«ve Canadair, qĂ« kanĂ« qenĂ« tĂ« pranishĂ«m gjatĂ« operacioneve tĂ« 11 gushtit, Ă«shtĂ« ndjerĂ« nĂ« kĂ«tĂ« krizĂ«.

Ndërhyrja ajrore është vendimtare në zona të paarritshme nga toka, si në Parkun Natyror të Gërmenjit, ku flakët përparojnë mbi një territor të minuar nga predha të mbetura nga lufta.

Edhe në Xhath të Fushë Arrëzit, forcat tokësore e kanë pasur të pamundur të hyjnë në pyllin me pisha për shkak të terrenit.

Ndërkohë, vendet fqinje janë vetë të përfshira nga zjarre të përmasave të mëdha.

Greqia, që zakonisht dërgon avionët e saj Canadair në ndihmë të Shqipërisë, këtë herë ka kërkuar ndihmë vetë, duke u gjunjëzuar përballë flakëve në ishujt Zante dhe në Peloponez.

Një krizë që ka përfshirë gjithë Mesdheun, me temperatura ekstreme dhe thatësira të zgjatura.

Në Finiq dhe Delvinë, flakët kërcënojnë Parkun e Syrit të Kaltër.

Në Berat, situata në Poliçan ka dalë jashtë kontrollit, me zjarre që rrezikojnë fshatrat përreth dhe zonën e mbrojtur Balloll, ndërsa në Tiranë, zjarret përparojnë drejt zonave të banuara në Pezë Helmës dhe Vaqarr.

Kryeministri Edi Rama e cilësoi më parë zjarrvënien një krim që duhet të barazohet me vrasjen në Kodin Penal, duke paralajmëruar ashpërsim të ligjit. Deri tani, janë proceduar 120 persona për zjarrvënie, nga të cilët 21 janë arrestuar.

“Si ka mundĂ«si tĂ« digjet ShqipĂ«ria pĂ«r dy minuta? Ne shikonim zjarret nga malet, ai na erdhi te shtĂ«pia”, thotĂ« i njĂ«jti banor nga Gramshi.

Në terren janë angazhuar mijëra forca zjarrfikëse, ushtarake, punonjës bashkiakë dhe vullnetarë.

Por Ă«shtĂ« gjithnjĂ« e mĂ« e qartĂ« se pĂ«rballja me kĂ«tĂ« krizĂ« nuk mund tĂ« mbĂ«shtetet vetĂ«m te forcat tokĂ«sore – kur zjarret prekin zona malore, tĂ« pyllĂ«zuara apo tĂ« mbrojtura, ndĂ«rhyrja nga ajri Ă«shtĂ« e vetmja mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« shpĂ«tuar çfarĂ« ka mbetur.

Ndërsa Evropa mban frymën, e mbytur nga një valë e re e të nxehtit, Shqipëria përballet me sfidën e saj më të madhe të kësaj vere.

Dhe pyetja që ngrihet është: A është e përgatitur për krizën tjetër që mund të vijë nesër?

The post Pesë helikopterë për një Shqipëri në flakë first appeared on JavaNews.al.

↗

Toka pjellore e Pilincëve!

✇Java News
By: Java News

Nga Lavdrim Lita

Gjermani Otto Witte, me profesion akrobat orvatej rrugëve të Stambollit, takon papritur një mik që e njihte prej kohësh, Ismail Arsim, djali i një tregtari të pasur, që më parë kishte dashur të bëhej artist, por që ndërkohë shërben në shërbimin informativ të ushtrisë turke.

Otto Witte nuk ndodhej në ditë të mira dhe kishte nevojë për para. Miku i tij e këshillon të futet në ushtrinë turke. Otto kryen shërbime shumë të vlefshme, si p.sh., sigurimi i materialeve sekrete në Beograd dhe Sofje, të cilat e ndihmojnë të bëjë karrierë duke u graduar oficer e më vonë major.

Drejtimi i ushtrisĂ« turke nĂ« kĂ«tĂ« kohĂ« po kalonte njĂ« kohĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« dhe gjendja ishte shumĂ« e tensionuar. NdĂ«rkaq edhe ShqipĂ«ria, nĂ« fillim tĂ« vitit 1913, po shkĂ«putej nga Turqia dhe nĂ« vend ndodheshin vetĂ«m dy trupa ushtarake, ndĂ«rkohĂ« qĂ« FuqitĂ« e MĂ«dha akoma nuk e kishin caktuar mbretin e provincĂ«s shqiptare, megjithĂ«se kishte kohĂ« qĂ« pĂ«rflitej pĂ«r Halim Eddin-in. NĂ« kĂ«tĂ« kohĂ« Ottos i lind njĂ« ide e çuditshme: pĂ«r t’u bĂ«rĂ« mbret i ShqipĂ«risĂ«.

Ai dërgon dy telegrame rresht në emër të princit, ku njofton ardhjen e tij në Shqipëri mbas dy ditëve. Ndërkohë ai ka marrë me qira edhe një uniformë në Vjenë dhe pikërisht më datë 15 shkurt 1913 mbërrin në portin e Durrësit, i shoqëruar edhe nga miku i tij, që i shërbente si adjutant. Prej andej mendohet të ketë lëvizur në drejtim të Kavajës dhe diku aty mendohet të jetë vendosur në një çadër mbretërore.

Telegramet që kishin mbërritur me parë dhe ngjashmëria e tij me princin e vërtetë, bënë të mundur që ai të kurorëzohej si mbret. Siç i ka hije një mbreti, ai dha edhe pritje, dhe organizoi parada ushtarake, ndërkohë që të bindurit e tij i ofruan edhe një harem.

Lajmi u përhap nga korrespondentët perëndimorë në të gjithë botën dhe natyrisht arriti edhe Stambollin. Sulltani u çudit tej mase nga ky lajm, sepse kishte dijeni që nipi i tij ishte ndërkohë me pushime në Vjenë.

Nga ana tjetër qeveria osmane dukej e kënaqur, që princi i vuri të gjithë kundërshtarët e mundshëm përpara faktit të kryer duke marrë kurorën e mbretit. Ndërkohë që Princi Halim Edinne njoftonte nga Vjena se ishte i habitur për lajmet që vinin nga Shqipëria.

KĂ«shtu qĂ« monarkut tĂ« rremĂ« do t’i duhej tĂ« braktiste njĂ« orĂ« e mĂ« parĂ« mbretĂ«rinĂ« e tij 5-ditĂ«she. KĂ«tu mbaruan edhe ditĂ«t mbretĂ«rore tĂ« Ottos, i cili tani ndihej shumĂ« i pasigurt dhe e dinte se çfarĂ« e priste. Largohet nga sytĂ« kĂ«mbĂ«t, duke i shpĂ«tuar pĂ«r mrekulli edhe njĂ« urdhĂ«rarresti tĂ« Esat PashĂ«s. Mendohet se pikĂ«risht vajzat e haremit e kanĂ« ndihmuar tĂ« arratiset dhe tĂ« shkojĂ« me varkĂ« nĂ« Bari.

Në tokën pjellore të princvë Pilinç ka gjithmonë një shaka të madh me këtë vend.

The post Toka pjellore e Pilincëve! first appeared on JavaNews.al.

↗

UÇK e bĂ«ri historinĂ«. Quo vadis Hagë 

✇Java News
By: Java News

Nga Prof. Dr. Kristaq Xharo *

Haga ndodhet nĂ« hall
 NĂ« pamundĂ«si pĂ«r t’u pĂ«rballur me ngjarjet e mĂ«dha tĂ« kohĂ«s me rreth 110 konflikte tĂ« ndezura nĂ« botĂ« ku 61 janĂ« midis shteteve, me numrin mĂ« tĂ« madh qĂ« nga Lufta e DytĂ« BotĂ«rore dhe pa asnjĂ« mundĂ«si tĂ« ketĂ« ndonjĂ« rol nĂ« konfliktin nĂ« luftĂ«n e RusisĂ« nĂ« UkrainĂ« e aq mĂ« pak nĂ« luftĂ«n nĂ« Gaza, ajo pĂ«rpiqet me intensitet tĂ« plotĂ« propagande ‘tĂ« japĂ« drejtĂ«si’ pĂ«r atĂ« qĂ« ndodhi nĂ« KosovĂ« 20 vite mĂ« parë 

Gjykata e Posaçme e Kosovës, jashtë Kosovës, në Hagë po zhvillon një dramë që do ja kish zili ta shkruante as makineria më e sofistikuar e propagandës, ku për të gjithë është e qartë se skenari i saj nuk është aspak produkt i drejtësisë ndërkombëtare, por fryt i tabulateve të vjetra të shërbimeve sekrete serbe. Paradoks në parodi, një gjykatë e ngritur për të ndëshkuar krimet më të rënda të luftës ka zgjedhur të merret jo me ata që dogjën, masakruan, përdhunuan e dëbuan, por me ata që i ndalën ato krime.

Shfaqja e aktakuzës së prokurorit Smith, pak ditë para takimit Thaçi-Trump-Vuçiç, në Uashington, ishte si një lojë ku arbitri vendos të luajë sulmues. Beogradi, pa dyshim, kishte gati fishekzjarrët. Kur skenari vjen nga bodrumet e shërbimeve sekrete serbe, premiera në Hagë është vetëm formalitet. Ishte qershor 2020 kur Smith publikoi një aktakuzë ende të pakonfirmuar, por të përsosur për efekt politik, duke minuar takimin që mund të sillte një marrëveshje historike. Drejtësia, në vend të paanshme, zgjodhi të bëhej lojtar-një goditje që do hapte shishet e shampanjës në Beograd.

Akuza, nĂ« letĂ«r, Ă«shtĂ« kundĂ«r individĂ«ve, por nĂ« realitet vinte si njĂ« proces kundĂ«r gjithĂ« luftĂ«s. Arrestimi i gjithĂ« zinxhirit komandues tĂ« UshtrisĂ« Çlirimtare tĂ« KosovĂ«s nuk ishte thjesht njĂ« akt juridik, por njĂ« pozicionim politik: gjykohej drejtimi, fryma dhe kuptimi i njĂ« lufte çlirimtare. Avokati i famshĂ«m amerikan Pierre-Richard Prosper, njĂ« nga njohĂ«sit mĂ« tĂ« shquar tĂ« tribunaleve ndĂ«rkombĂ«tare dhe ish-ambasador i SHBA pĂ«r krimet e luftĂ«s, paralajmĂ«roi mĂ« qartĂ«: “NĂ« HagĂ« nuk po gjykohen individĂ«, por po gjykohet historia, narracioni i luftĂ«s dhe e ardhmja e KosovĂ«s.” Dhe kur njĂ« gjykatĂ« merr pĂ«rsipĂ«r tĂ« gjykojĂ« historinĂ«, ajo nuk Ă«shtĂ« mĂ« gjykatĂ« – ajo Ă«shtĂ« paradoksi i njĂ« redaksie politike.

Dhe paradoksi mĂ« i madh Ă«shtĂ« shmangia e plotĂ« e kontekstit. Nga qershori 1999, sigurinĂ« nĂ« KosovĂ« e garantonin UNMIK, EULEX dhe NATO. Por, kjo nuk pĂ«rmendet, sepse do tĂ« rrĂ«zonte fabulĂ«n se UÇK-ja kishte kontroll absolut mbi territorin dhe humbiste koncepti i ‘krim lufte’, lufta kish mbaruar
 apo autoriteti i kontrollit ishte diku tjetĂ«r. NĂ« vend tĂ« fakteve, akuza u mbĂ«shtet nĂ« trillimet e Beogradit dhe nĂ« dĂ«shmitarĂ« qĂ« nuk kanĂ« parĂ« asgjĂ«, por “kanĂ« dĂ«gjuar”, por edhe mund tĂ« kenĂ« parĂ« diçka – dĂ«shmi me aromĂ« skenari tĂ« lirĂ« filmi, jo procesi serioz gjyqĂ«sor.

Kjo nuk Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« Haga operon me standarde tĂ« dyfishta. Carla Del Ponte, ish-kryeprokurore e Tribunalit tĂ« HagĂ«s, pranoi nĂ« kujtimet e saj se kishte ngritur akuza pĂ«r trafik organesh nĂ« KosovĂ«, por mĂ« pas e pranoi se “asnjĂ« provĂ« konkrete nuk iu paraqit ndonjĂ«herĂ« gjyqtarĂ«ve”. MegjithatĂ«, dĂ«mi ndaj reputacionit tĂ« KosovĂ«s dhe UÇK-sĂ« mbeti i pakrahasueshĂ«m mbĂ«shtetur edhe nga indiferenca dhe miopia e elitave politike nĂ« tĂ« dy anĂ«t tĂ« asaj kohe.

Akuza aktuale pĂ«rshkruan UÇK-nĂ« si “ndĂ«rmarrje e pĂ«rbashkĂ«t kriminale”, pa asnjĂ« ndryshim me gjuhĂ«n qĂ« pĂ«rdorte Millosheviçi. Paradoksi: njĂ« ushtri qĂ« respektonte rregullat ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« luftĂ«s, paraqitej nĂ«n uniformĂ« me shenja dalluese, strukturĂ« tĂ« qartĂ« dhe refuzonte kategorikisht bashkĂ«punimin me grupe islamike, nĂ« aleancĂ« dhe bashkĂ«veprim me NATO-n dhe me fuqitĂ« e mĂ«dha tĂ« perĂ«ndimit a mund tĂ« etiketohet si njĂ« bandĂ« kriminale? Me kĂ«tĂ« logjikĂ«, edhe batalioni i dashur e i famshĂ«m “Atlantiku” me vullnetarĂ«t shqiptarĂ« qĂ« lanĂ« punĂ«t e jetĂ«n e qetĂ« nĂ« PerĂ«ndim pĂ«r tĂ« luftuar pĂ«r lirinĂ« e KosovĂ«s, sipas kĂ«saj gjykate tĂ« mbushur me parodi e paradokse i bie tĂ« jenĂ« pjesĂ« e njĂ« mafie ndĂ«rkombĂ«tare
 fale kĂ«tĂ« gjykatĂ« o zot..

Çdo fjali e aktakuzĂ«s mban erĂ«n e rĂ«ndĂ« tĂ« komunikatave tĂ« luftĂ«s sĂ« Beogradit (1998–1999). Edhe zgjerimi absurd i “ndĂ«rmarrjes kriminale” nĂ« territorin e ShqipĂ«risĂ« verilindore Ă«shtĂ« njĂ« kopje e propagandĂ«s serbe qĂ« justifikonte bombardimet e KukĂ«sit. Kjo nuk Ă«shtĂ« rastĂ«si. ËshtĂ« bashkĂ«punim i heshtur: Serbia furnizon me “prova” dhe Haga e reciton nĂ« sallĂ«. ÇfarĂ« bĂ«jnĂ« shtete shqiptare
tĂ« zĂ«nĂ« nĂ« dilemat e mĂ«dha tĂ« pushtetit
 jo tĂ« kombit nuk kanĂ« asnjĂ« strategji e nĂ« mungesĂ« tĂ« saj, Alvin Toffler thotĂ«: “NĂ« mungesĂ« tĂ« strategjisĂ« tĂ«nde, shpejt ose pak mĂ« vonĂ« bĂ«hesh pjesĂ« e strategjisĂ« sĂ« dikujt tjetĂ«r” .

Në këtë rrëfim të stisur, mbi 100 masakrat e dokumentuara të ushtrisë dhe paramilitarëve serbë janë zhdukur. Dhjetëra mijëra viktima janë zëvendësuar në tekst me shifra të përshtatura, aq të përshtatura sa përkojnë çuditërisht me versionin serb të ngjarjeve. A është ky një akt i hapur falsifikimi historik, i ndihmuar nga mungesa e një reagimi mbarëkombëtar strategjik shqiptar.
Rezultati Ă«shtĂ« qĂ« viktimat reale – populli shqiptar i KosovĂ«s – zhvendosen nĂ« periferi tĂ« procesit.

Gjykata, në parodi pretendon se po jep drejtësi për ta, por në fakt po bën shërbimin më të vyer për agresorët. Dosjet prej krimeve serbe pluhurosen në sirtarë, ndërsa në tavolinën e punës merren në shqyrtim vetëm dosjet e përgatitura në Beograd.
MĂ« 7 gusht 2025, rrugĂ«t e PrishtinĂ«s dhanĂ« pĂ«rgjigjen qĂ« duhet t’i shkundĂ« jo vetĂ«m muret e HagĂ«s, por edhe PrishtinĂ«s e TiranĂ«s: qindra mijĂ«ra veteranĂ« dhe qytetarĂ«, por mĂ« shumĂ« tĂ« rinj marshuan duke brohoritur “UÇK Ă«shtĂ« lavdi, jo aktakuzĂ«â€. Ishte njĂ« kujtesĂ« e gjallĂ« se historia nuk rishkruhet me vendime tĂ« porositura. Ishte njĂ« mesazh se legjitimiteti i luftĂ«s nuk do tĂ« mund tĂ« zbĂ«het nga asnjĂ« vendim i stisur, por pĂ«r kĂ«tĂ« heshtja Ă«shtĂ« vetĂ«vrasĂ«se.

Protestat, sado madhĂ«shtore, nuk mjaftojnĂ«, dhe asnjĂ« betejĂ« nuk fitohet vetĂ«m me retorikĂ«, por njĂ« mobilizim i plotĂ« institucional, moral dhe shoqĂ«ror. NĂ« PrishtinĂ« e TiranĂ« duhet tĂ« lĂ«nĂ« mĂ«njanĂ« ‘hesapet’ e vogla dhe tĂ« pĂ«rqendrohen nĂ« çmontimin e akuzave. Parlamentet duhet tĂ« flasin me njĂ« zĂ«. JuristĂ«t tĂ« dalin nĂ« ballĂ«. ShoqĂ«ria civile tĂ« dalĂ« nga gjumi dhe tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« kĂ«tĂ« proces. Mediat tĂ« ekspozojnĂ« absurditetin me fakte.

Akademia të prodhojë argumente dhe studime të pakundërshtueshme.

Sepse nĂ« HagĂ« nuk po gjykohet thjesht njĂ« grup individĂ«sh. Po gjykohet historia e KosovĂ«s, legjitimiteti i lirisĂ« dhe e ardhmja e saj politike. Siç ka thĂ«nĂ« Nelson Mandela: “TĂ« mohosh historinĂ« e dikujt Ă«shtĂ« tĂ« mohosh identitetin e tij.” NĂ«se sot rrimĂ« spektatorĂ«, nesĂ«r do tĂ« zgjohemi pa historinĂ« tonĂ« dhe pa tĂ« drejtĂ«n tonĂ«. Dhe atĂ«herĂ«, as paradoksi, as parodia nuk do tĂ« jenĂ« mĂ« argĂ«tuese – do tĂ« jenĂ« epitafi ynĂ«.

*Lektor për Marrëdhëniet Ndërkombëtare në UET

The post UÇK e bĂ«ri historinĂ«. Quo vadis Hagë  first appeared on JavaNews.al.

↗

Shteti, Irfani dhe liria që ha vetveten


✇Java News
By: Java News

Nga Trendafile Visha

NdonjĂ«herĂ« tĂ« shtunat si dua hiç, ndonjĂ«herĂ« i dua shumë 

E djeshmja?!

Ah ç’ditĂ« e madhe pĂ«r demokracinĂ«!

(Ah ç’kafe e idhĂ«t pelin pĂ«r t’u pirĂ« te lokali i Likut, mu pĂ«rballĂ« News 24
!)

Dje, shteti ynë i dashur, i fortë, trim dhe me biceps kushtetues, vendosi të tregojë se kush komandon: rrethoi godinën e Televizionit News 24, sepse, mesa duket, ishte dita për të bërë provën generale si në filmat aksion.

Sigurisht, pati reagim masiv tĂ« gazetarĂ«ve, qĂ« si rrallĂ«herĂ« pas dekadash zbuluan fjalĂ«n “solidaritet”. Si nĂ« njĂ« film bardh e zi ata dolĂ«n nĂ« skenĂ« pĂ«r tĂ« mbrojtur “lirinĂ« e fjalĂ«s”, atĂ« fjalĂ« qĂ« rastĂ«sisht, e kanĂ« pĂ«rdorur pĂ«r 35 vite vetĂ«m kur u Ă«shtĂ« djegur çatia e vet.

E çuditshme
 ku ishin kolegĂ«t e mi, kur Irfan Hysenbelliu, ky shkelĂ«s kronik i ligjit nĂ« tregun e medias (se mos vetĂ«m ai), i kthente gazetaret nĂ« skllevĂ«r modernĂ«?

Kur pagat vonoheshin (vonohen) me muaj?

Kur sigurimet shoqërore nuk paguheshin (nuk janë paguar prej 2 vitesh)?

Kur gazetarĂ«t paguanin (paguajnĂ«) “nĂ«n dorĂ«â€ pĂ«r tĂ« regjistruar fĂ«mijĂ«t nĂ« çerdhe a nĂ« kopshte?

Kur privoheshin të merrnin kredi (privohen) ? Heshtje. Heshtje e gjatë, e thellë, e turpshme.

Po shteti?

Ai i dha Irfanit njĂ« liri tĂ« artĂ«; – lirinĂ« pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« ç’tĂ« donte me punonjĂ«sit e mediave dhe tĂ« bizneseve tĂ« tjera nĂ« pronĂ«si tĂ« tij. Tatimet (ky njĂ« institucion kaq i shigjetuar nĂ« media pĂ«r korrupsion ndĂ«r vite), pĂ«rveç njĂ« gjobe sa pĂ«r sy e faqe, nuk morĂ«n asnjĂ« masĂ«. Sepse shteti dhe oligarku ishin (janĂ«) si dy sy tĂ« sĂ« njĂ«jtĂ«s fytyrĂ«: njĂ«ri mbyllet, tjetri shikon anash.

UnĂ« e di shumĂ« mirĂ«, sepse e kam pĂ«rjetuar mbi shpinĂ« kĂ«tĂ« “bashkĂ«jetesĂ«â€ shtet–oligark.

UnĂ«, modestja guxova para njĂ« viti tĂ« sfidoj padrejtĂ«sinĂ«. VetĂ«m se atĂ«herĂ« padrejtĂ«sia quhej “punĂ«dhĂ«nĂ«si”. ÇfarĂ« ndodhi?

– MĂ« kyçën derĂ«n e godinĂ«s ku kisha punuar 23 vite. ShkarravitĂ«n librezĂ«n time tĂ« punĂ«s me “braktisje detyre”, ndĂ«rkohĂ« qĂ« detyrĂ«n e kishte braktisur pronari prej 6 muajsh pa mĂ« dhĂ«nĂ« pagĂ«n.

Faji im?!

Kërkova të paguhesha për punën time, të më llogaritej vjetërsia, të më paguheshin sigurimet. Ky ishte krimi im
?

Dhe shteti?!

Shteti thjesht pa nga dritarja tjetĂ«r; – vendosi tĂ« mos mĂ« prishte “rehatinĂ«â€â€Š

Tani, qĂ« shteti i tregoi muskujt Irfanit, ashtu si Irfani ua ka treguar dhjetĂ«ra e dhjetĂ«ra gazetarĂ«ve papritur kthehemi nĂ« SpartakĂ« me mikrofon nĂ« dorĂ«. TĂ« gjithĂ« dalin nĂ« shesh pĂ«r “tĂ« drejtat e tyre”, pa pĂ«rmendur se pĂ«r

dekada kanĂ« pranuar t’ua shkelin tĂ« drejtat mĂ« elementare.

Ndërsa shoh këtë revoltë kolektive, më duket sikur jam në një teatër absurd:

ku në aktin e parë, oligarku shkel gazetarët;

në aktin e dytë, shteti godet oligarkun (pasi e ka lënë atë që të mbush e të derdh kupën duke sfiduar ligjin);

dhe nĂ« fund, tĂ« gjithĂ« dalin nĂ« skenĂ« tĂ« pĂ«rqafuar, duke recituar monologun “Liria e shtypit”.

Ndërsa shoh këtë revoltë, më dhemb, më dhemb shumë hipokrizia e reagimit.

Nuk di ndonjë vend tjetër në Europë ku të luhet një teatër i tillë, ku të drejtat e gazetarëve të shkelen kaq hapur, dhe ku vetë gazetarët ta kenë pranuar këtë shkelje si normalitet.

Kjo është Shqipëria: vendi ku liria e shtypit ngatërrohet me lirinë për të shtypur.

PËRSE HESHTA DJE?

– Respektova veten, kolegĂ«t, profesionin, ndonĂ«se Tjetra ime mĂ« thoshte me ngulm: reago, reago tani!

Heshta pasi më duhej (t) që në peshore të vë gjithë situatën e krijuar, të cilën e shoh në dy nivele paralele:

1. Veprimi i shtetit – mbyllja pa paralajmĂ«rim (duhej bĂ«rĂ« njĂ« njoftim publik) e sinjalit tĂ« transmetimit tĂ« njĂ« prej televizioneve mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« vend

(sidomos pa transparencĂ« dhe pa ezauruar procedurat ligjore) Ă«shtĂ« njĂ« precedent shumĂ« i rrezikshĂ«m pĂ«r lirinĂ« e medias. ËshtĂ« njĂ« sinjal presioni, jo vetĂ«m pĂ«r atĂ« televizion, por pĂ«r tĂ« gjithĂ« spektrin mediatik. Nga ana tjetĂ«r, prona pĂ«r tĂ« cilĂ«n shteti dhe Irfan Hysebelliu i tregojnĂ« muskujt njĂ«ri-tjetrit; – ku shteti deklaron se Ă«shtĂ« pronĂ« shtetĂ«rore dhe se aty do tĂ« ngrihet fabrikĂ« armĂ«sh, e ndĂ«rsa Irfani luan me kartĂ«n e kontratave tĂ« qirasĂ«, dihet nga tĂ« gjithĂ« gazetarĂ«t se Ă«shtĂ« nĂ« pronĂ«si tĂ« banorĂ«ve tĂ« ShkozĂ«s. A nuk Ă«shtĂ« krim, qĂ« pronarĂ«t e vĂ«rtetĂ« tĂ« pronĂ«s shohin teatrin qĂ« luhet para syve tĂ« tyre. GazetarĂ«t e News 24 janĂ« dĂ«shmitarĂ«, se si Lik Kasharit, njĂ« nga pronarĂ«t e tokĂ«s pĂ«r tĂ« cilĂ«n grinden balozĂ«t, i ndalohej tĂ« parkonte makinĂ«n jashtĂ« portĂ«s sĂ« News 24, nĂ« tokĂ«n e tij. AtĂ« kohĂ« e nĂ« gjithĂ« kĂȘtĂ« kohĂ«, tĂ« gjithĂ« ne gazetarĂ«t bĂ«nim sehir, edhe pse pinim kafe çdo ditĂ« te lokali i Likut. TĂ« bĂ«sh duel ne ring pĂ«r tokĂ«n qĂ« ju Ă«shtĂ« vjedhur pronarĂ«ve tĂ« ligjshēm Ă«shtĂ« e turpshme nĂ« radhĂ« tĂ« parē pĂ«r shtetin e pastaj pĂ«r oligarkun Irfan Hysenbelliu, cili qĂ« nga viti 2022 Ă«shtĂ« njoftuar nĂ« vijimĂ«si pĂ«r lirimin e ambienteve. KolegĂ«t e mi dinĂ« mirĂ« kĂ«tĂ« fakt. Por nĂ« kĂ«tĂ« shfaqje tĂ« turpshme tĂ« humburit e mĂ«dhenj janĂ« ata, pasi janĂ« flakur nē rrugĂ« tĂ« madhe. 230 punonjĂ«s jo vetĂ«m rrezikojnĂ« vendin e punĂ«s, por rrezikojnĂ« tĂ« mos marrin as rrogat e prapambetura dhe sigurimet shoqĂ«rore tĂ« pa paguara nga pronari i tyre i papĂ«rgjegjshĂ«m.

2. Historia e pronarit Irfan Hysenbelliu Ă«shtĂ« njĂ« shembull i modelit tĂ« pronarit qĂ« i sheh gazetarĂ«t si “mjet pune”, jo si profesionistĂ« me tĂ« drejta tĂ« plota. Mos-pagesa e sigurimeve shoqĂ«rore, vonesat e pagave, presioni pĂ«r tĂ« heshtur, kĂ«to janĂ« shkelje tĂ« drejtpĂ«rdrejta tĂ« ligjit dhe etikĂ«s.

(NjĂ« detaj interesant: prej vitesh, pĂ«r çdo muaj deri ditĂ«n e djeshme Ă«shtĂ« kĂ«nduar nĂ« kompaninĂ« e Irfanit, Ă«shtĂ« kthyer nĂ« hit refreni i kĂ«ngēs: – ēshtĂ« hedhur rroga?

S’ështĂ« hedhur rroga?

Po pse
?

Po kur
?

Po kam qira
,

Po kam kredi
,

Po s”kam shtĂ«pi
)


(nëse do hapje WhatsApp e gazetarëve që kanë punuar dhe punojnë në kompanitë mediatike të Irfanit, refreni i këngës për rrogat e fundmuajit do bëhej virale.

(Ky refren tronditĂ«s, thua se shteti ka vdekur, kĂ«ndohet dhe nĂ« televizione tĂ« tjera, qĂ« nuk harrojnĂ« t’i bĂ«jnĂ« qokĂ«n Irfanit.

– NĂ«se do tĂ« reagoja dje, pa dashje ose me dashje reagimi im do “ngatĂ«rrohej” nĂ« publik si mllef personal.

Do ngjante se “fishekun nĂ« pajĂ«â€ e kisha ruajtur pĂ«r individin (Irfanin), dhe jo pĂ«r shtetin tim tĂ« dashur qĂ« flirton, bashkĂ«punon me oligarkĂ«t nĂ« kurriz tĂ« qytetarĂ«ve.

Shteti im i dashur ishte (Ă«shtĂ«) nĂ« dijeni se Irfan Hysenbelliu Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«r mĂ«katarĂ«t e mĂ«dhenj tĂ« tregut, por nĂ« vijimĂ«si mbyllte sytĂ«, ose mĂ« e shumta e pickonte sa pĂ«r t’i thĂ«nĂ«: “Hej ti”!

Shteti im i dashur kĂ«rkonte (kĂ«rkon) qĂ« “gĂ«shtenjat nga zjarri” t’i nxirrte (nxjerrin) me duart e tĂ« tjerĂ«ve.

Ç’hipokrizi!

Ç’tallje trapi!

Në një vend ku presupozohet se ka shtet dhe funksionon ligji, nuk krijohen situata të tilla absurde,

nuk mbijnë nga hiçi oligarkë që tallen me djersën e dinjitetin e gazetarëve.

Dhe gazetarĂ«t, tĂ« cilĂ«t nĂ«pĂ«rkĂ«mben nga mĂ«ngjesi nĂ« mbrĂ«mje e heshtin, ta kursejnĂ« frymĂ«n pĂ«r tĂ« bĂ«rtitur pĂ«r “tĂ« drejtĂ«n kushtetuese”, pĂ«r “fjalĂ«n e lirĂ«â€.

NjĂ« gazetar qĂ« nuk mbron tĂ« drejtat bazike tĂ« tij, nuk mund tē mbroj tĂ« drejtat e qytetarĂ«ve tĂ« kĂ«tij vendi.

Si mundemi, si, të pretendojmë për një qeverisje më të mirë, për një të ardhme më të mirë në Shqipëri?!

Unë solidarizohem me kolegët e mi, por ata duhet të nisin të bëjnë ndryshimin nga vetja. Respekti nuk kërkohet, fitohet. Gazetarët

Duhet ta fshijnĂ« nga memoria e tyre atĂ« thĂ«nien prej skuthi: “larg nga b**** ime”!


ose, ose
shëtttt, shëttt


Çudia mĂ« e madhe nĂ« kĂ«tĂ« vend tri ditĂ« zgjat.

Tema

The post Shteti, Irfani dhe liria që ha vetveten
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Nuk është mbyllur News24

✇Java News
By: Java News

Nga Indrit Vokshi

Nuk dua tĂ« dal “kontrapedal” nĂ« gjithçka, sikur jam unĂ« mĂ« i mençuri!

Thjesht i është marrë godina shtetërore, nuk i është mbyllur televizioni. Kush tha që iu hoq licensa televizionit?

Ta vendosë televizionin në pronat e veta si psh Bashkim Ulaj që e ka te kulla e vet dhe Dulaku që ka Vizionin të pallatet e veta. Pse duhet domosdoshmërisht të kesh një godinë publike-shtetërore për televizionin tënd privat? Për më tepër, ke humbur të gjitha gjyqet prej 2022 deri në korrik 2025. Pse thonë nuk ka njoftim e vendim gjykate?

ÇfarĂ« mĂ« shqetĂ«son? Po i zhvlerĂ«sojmĂ« fjalĂ«n e lirĂ«, median, demokracinĂ«, duke dashur t’i pĂ«rdorim si slogane pĂ«r tĂ« mbrojtur paligjshmĂ«rinĂ«.

Ska dyshim, Edi RamĂ«s nuk i plas shumĂ« pĂ«r ligj; tĂ« vetĂ«ve edhe ua toleron shkeljet, atyre qĂ« si do pĂ«r klientĂ« nuk ua lejon, zbaton vendimin. KĂ«ta tani, ankohen “pse nuk na i lejon edhe ne shkeljet, siç ua lejon atyre”? TĂ« jemi tĂ« drejtĂ« nĂ« paligjshmĂ«ri? ShumĂ« dakord. Na lejoni edhe ne tĂ« tjerĂ«ve tĂ« pĂ«rdorim godina shtetĂ«rore apo toka shtetĂ«rore publike. Pse jo? Jemi mĂ« pak burra tĂ« mirĂ« se Irfani, apo tjetri, apo tjetri? Aspak.

Sa pĂ«r “media e fjalĂ«s sĂ« lirĂ«â€, dritares e tĂ« vĂ«rtet etj. se kĂ«tu shpĂ«rthen ky lloj patetizmi, ka qenĂ« media nĂ« dispozicion tĂ« Erion Veliajt. Shyqyr qĂ« nuk na transmetonte Veliajn kur zgjohej nga gjumi.

Shenjtërinë e demokracisë duam ta përdorim për të mbrojtur ata që veç me demokracinë skanë lidhje. Shenjtërinë e medias si media, duam ta përdorim si mburojë për të mbrojtur ata që nuk duan të zbatojnë vendime gjykatash. Ndonjëri prej jush që e lexon ketë shkrim, a ka guxim të mos zbatojë një vendim gjykate?

Mos na i zhvlerësoni e mos na i diskretitoni çështjet e rëndësishme si demokracia e liria e medias, duke i përdorur për këto punë. Sepse, pastaj, herë tjerët, kur të jetë e nevojshme vërtet të mbrohen, reagimi është i vakët, nuk rebelohet kush për demokraci e liri mediaje, ngaqë janë zhvlerësuar duke i përdorur si mburoja vend e pa vend.

Televizioni nuk Ă«shtĂ« mbyllur, gazetarĂ«t do tĂ« jenĂ« pĂ«rsĂ«ri aty, shpresojmĂ« qĂ« pas kĂ«tij rasti ai televizion ta rrisĂ« aktivitetin e tij opozitar.. dhe jemi nĂ« rregull. Pse duhet tĂ« fusim lirinĂ«, demokracinĂ«, Kristaq RamĂ«n, Havzi NelĂ«n, Spiro KolekĂ«n, tek njĂ« çështje ku gjykata ka marrĂ« vendim qĂ« televizioni t’i kthejĂ« godinĂ«n shtetit shqiptar ngaqĂ« shteti nuk ia ka rinovuar kontratĂ«n e qerasĂ« a çfarĂ« ka pasur?

The post Nuk është mbyllur News24 first appeared on JavaNews.al.

↗

Qeverisja votohet, prokuroria qeveris

✇Java News
By: Java News

Kodi i ri Penal duhet të mbyllë boshllëqet ligjore që sot paralizojnë vendimmarrjen publike dhe vendosin qeverisjen demokratike nën frikën penale

Nga Plarent Ndreca

NĂ« ShqipĂ«ri, nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m paaftĂ«sia apo korrupsioni ai qĂ« pengon administratĂ«n tĂ« funksionojĂ« cilĂ«sisht dhe me efiçencĂ«. Sot Ă«shtĂ« mbizotĂ«ruese frika. Frika se njĂ« firmĂ«, edhe kur Ă«shtĂ« e ligjshme, e dhĂ«nĂ« nĂ« mirĂ«besim dhe jashtĂ« çdo konflikti interesi, mund tĂ« interpretohet si krim nesĂ«r nga njĂ« prokuror qĂ« e lexon ndryshe ligjin. Madje, sa mĂ« i aftĂ« tĂ« jetĂ« administratori publik, aq mĂ« shumĂ« rritet kujdesi dhe prirja pĂ«r t’i qĂ«ndruar larg rreziqeve. KĂ«shtu, çdo ditĂ« e mĂ« shumĂ«, administratorĂ«t mĂ« tĂ« aftĂ« i largohen administratĂ«s publike edhe pse shteti sot ofron paga shumĂ« konkurruese nĂ« treg.

Kjo frikĂ« Ă«shtĂ« reale. ËshtĂ« kthyer nĂ« njĂ« mekanizĂ«m tĂ« heshtur, por tĂ« fuqishĂ«m, qĂ« po ngurtĂ«son çdo nivel tĂ« administratĂ«s, investimeve dhe shĂ«rbimeve publike. Projekte tĂ« planifikuara nuk nisin, tenderĂ« anulohen, leje tĂ« ligjshme refuzohen, jo pĂ«r mungesĂ« fondesh, kriteresh apo aktesh rregullatore (tĂ« cilat madje ndodhen nĂ« nivel tĂ« lartĂ« inflacioni), por nga frika se vendimmarrja do tĂ« kthehet nĂ« objekt akuze penale.

Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« MinistrisĂ« sĂ« Financave, jemi nĂ« vitin mĂ« tĂ« mirĂ« nga pikĂ«pamja e tĂ« ardhurave buxhetore, por investimet publike janĂ« realizuar nĂ« nivelin mĂ« tĂ« ulĂ«t tĂ« viteve tĂ« fundit. ParatĂ« janĂ« mbledhur, por nuk janĂ« shpenzuar. Pse? Sepse ka marrĂ« hov ajo qĂ« quhet “burokracia ndaluese”, njĂ« administratĂ« qĂ«, nga frika e ndjekjes penale, zgjedh tĂ« mos vendosĂ« fare.

Kjo nuk ndodh vetëm për shkak të mungesës së kapaciteteve apo stafit të kualifikuar, fenomene të njohura dhe të pranishme në çdo kohë, por për shkak të një faktori të ri dhe tashmë dominues: prokuroria ka hyrë në terrenin e vendimmarrjes administrative.

Prokuroria, veçanĂ«risht ajo e Posaçme, ndryshe nga prokuroritĂ« e zakonshme, qĂ« pĂ«rgjithĂ«sisht janĂ« mĂ« tĂ« kujdesshme, ka ndĂ«rhyrĂ« nĂ« vlerĂ«simin e ligjshmĂ«risĂ« sĂ« akteve administrative duke zĂ«vendĂ«suar drejtĂ«sinĂ« administrative. Ka marrĂ« pĂ«rsipĂ«r tĂ« gjykojĂ« vendime tĂ« pushtetit ekzekutiv pa pasur asnjĂ« tagĂ«r kushtetues pĂ«r kĂ«tĂ«. E pĂ«r kĂ«tĂ« i ka ardhur nĂ« “ndihmĂ«â€ edhe njĂ« Kod Penal ku shumĂ« nene janĂ« “blancket” (dispozita tĂ« bardha, tĂ« pĂ«rgjithshme e tĂ« paqarta), qĂ« i referohen ligjeve administrative tĂ« miratuara me shumicĂ« tĂ« thjeshtĂ« (71 vota) dhe qĂ« nuk bĂ«jnĂ« dallim tĂ« qartĂ« mes shkeljes administrative dhe veprĂ«s penale . Praktikisht, sot nĂ« ShqipĂ«ri shumĂ« funksionarĂ« publikĂ« gjykohen apo edhe janĂ« dĂ«nuar jo mbi bazĂ«n e njĂ« parashikimi tĂ« qartĂ« tĂ« Kodit Penal, qĂ« miratohet me shumicĂ« tĂ« cilĂ«suar prej 84 votash, por mbi ligje administrative tĂ« varura nga vullneti i njĂ« shumice tĂ« thjeshtĂ« qeverisĂ«se, madje edhe mbi akte nĂ«nligjore qĂ« nuk kanĂ« fare fuqinĂ« e ligjit.

Rezultati është i qartë: administrata shmang çdo vendim të guximshëm, politikat publike mbeten në letër dhe madje vendimarrje apo kontrata ekzekutive për projekte publike tentojnë të ngjiten lart për miratim, drejt organeve kolegjiale deri në Parlamentin e Shqipërisë, jo për transparencë, jo si ushtrim kopetencash (madje shpesh jashtë kopetencave të organeve kolegjiale), por për të shmangur përgjegjësinë penale.

Kur vendimmarrja administrative kriminalizohet pa kufij të qartë, nis një efekt zinxhir shkatërrues. Administrata humbet funksionin e saj proaktiv. Rritet kultura e shmangies së përgjegjësisë. Vendimmarrja shpërndahet në mënyrë kolegjiale, jo për të rritur transparencën, por për të fragmentuar dhe relativizuar përgjegjësinë penale.

Kështu deformohet vetë koncepti i përgjegjësisë publike: askush nuk vendos, që të mos jetë përgjegjës. Kjo nuk është më burokraci e kujdesshme, por një burokraci ndaluese, kulturë e institucionalizuar frike që nuk prodhon siguri, por kolaps vendimmarrës.

Kodi i ri Penal nuk duhet të ushqejë frikën, por të garantojë përgjegjësi të përcaktuara qartë dhe kufij të prerë të ndjekjes penale. Kjo arrihet vetëm duke vendosur disa rregulla themelore:

1. Ndarja e prerë mes shkeljeve administrative dhe atyre penale.

Kodi i ri duhet të përshkruajë qartë veprimet që përbëjnë vepër penale. Një gabim administrativ nuk mund të kthehet menjëherë në krim; ai mund të penalizohet vetëm nëse përsëritet (recedivizmi) me dashje, pasi është ndëshkuar më parë administrativisht (siç ndodh p.sh. në veprat penale në fushën fiskale).

2. Asnjë ndjekje penale pa vendim administrativ paraprak.

Një akt administrativ nuk mund të shërbejë si bazë akuze penale pa një vendim të organit kompetent ose të drejtësisë administrative që e vlerëson ligjshmërinë e aktit.

3. Mbrojtja e vendimmarrjes në mirëbesim.

NĂ«npunĂ«sit civilĂ« qĂ« veprojnĂ« nĂ« mirĂ«besim (jo nĂ« mashtrim tĂ« ligjit, jo me falsifikim, jo me korrupsion dhe jo me konflikt interesi) duhet tĂ« kenĂ« garanci se nuk do tĂ« ndĂ«shkohen penalisht vetĂ«m sepse prokuroria e interpreton ndryshe ligjin. Atyre duhet t’u garantohet mbrojtje ligjore nga vetĂ« organi shtetĂ«ror nĂ« emĂ«r tĂ« tĂ« cilit veprojnĂ«. Ata firmosin nĂ« emĂ«r tĂ« RepublikĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«, ashtu siç firmos njĂ« prokuror apo gjyqtar, tĂ« cilĂ«ve shteti u ka garantuar imunitet funksional, kur veprojnĂ« nĂ« mirĂ«besim.

Vendimmarrja e marrë në mirëbesim dhe në ushtrim të diskrecionit administrativ, jashtë korrupsionit, falsifikimit apo mashtrimit, duhet të mbrohet nga presioni penal. Pa këtë mbrojtje, funksioni publik jo vetëm paralizohet, por shndërrohet në një administratë që ka frikë të qeverisë

Standardet evropiane kĂ«rkojnĂ« qĂ« kontrolli mbi administratĂ«n tĂ« jetĂ« proporcional dhe i pĂ«rcaktuar qartĂ« me ligj. Gjykata e Strasburgut ka theksuar se askush nuk mund tĂ« ndiqet penalisht pĂ«r njĂ« veprim administrativ pa njĂ« normĂ« qartĂ«sisht tĂ« parashikueshme dhe pa njĂ« vendim nga gjykata kompetente qĂ« ka tĂ« drejtĂ« tĂ« vlerĂ«sojĂ« ligjshmĂ«rinĂ« e veprimit. Ky Ă«shtĂ« thelbi i parimit tĂ« “gjykatĂ«s sĂ« krijuar me ligj”, njĂ« garanci themelore kundĂ«r arbitraritetit juridiksional.

Nëse Kodi i ri Penal nuk i mbyll këto boshllëqe, do të trashëgojmë një administratë të frikësuar, një ekzekutiv të paralizuar dhe një pushtet penal që arbitron çdo vendim publik. Ky është rrugëtimi më i shpejtë drejt asgjësimit të demokracisë përfaqësuese

Kur qeverisja demokratike bie nën thundrën e frikës penale, shteti pushon së qeverisuri dhe sundon akuza.

Kodi i ri Penal nuk duhet të jetë thjesht një listë nenesh, por një arkitekturë moderne, e ndërtuar mbi themelet e parimeve tona Kushtetuese dhe e frymëzuar nga vlerat më të larta evropiane, të mishëruara në Konventën Evropiane të të Drejtave të Njeriut.

Kodi i ri Penal, veç të tjerave, duhet të jetë garancia që frika nuk do të mbetet më arma me të cilën paralizohet qeverisja.

E para ishte qeverisja. Pastaj erdhi mirëqeverisja. Sot, rrezikojmë që, në emër të mirëqeverisjes të mos qeverisim fare. Ose të na qeveris prokurori.

The post Qeverisja votohet, prokuroria qeveris first appeared on JavaNews.al.

↗

Modeli Trump me tarifat, pse mos të jetë pikë referimi edhe për Qeverinë Shqiptare?!

✇Java News
By: Java News

Nga Musa Kurtulaj

Prej vitesh, fermerët dhe prodhuesit shqiptarë përballen me një paradoks: nga njëra anë, Shqipëria ka potencial të mjaftueshëm për të siguruar perime, fruta, mish, bylmetra dhe prodhime të tjera bujqësore të sigurta dhe cilësore për konsum të brendshëm; nga ana tjetër, tregjet mbushen çdo ditë nga produkte të importuara, shpesh me çmime më të ulëta, që shkatërrojnë konkurrencën dhe dekurajojnë prodhuesit vendas.Kjo situatë është justifikuar prej kohësh nga qeveria me argumentin se vendi është pjesë e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë, një angazhim ndërkombëtar që ndalon bllokimin e mallrave të importuara apo rritjen e tarifave doganore.

Por sa i shĂ«rben kjo marrĂ«veshje interesit tĂ« vendit kur praktikisht shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« “kartĂ« e bardhĂ«â€ pĂ«r tĂ« shkatĂ«rruar prodhimin vendas? Sot, prodhuesit shqiptarĂ« nuk kanĂ« vetĂ«m konkurrencĂ«n e tregut tĂ« lirĂ«, por edhe njĂ« sfidĂ« tĂ« pabarabartĂ«: mungesĂ« subvencionesh serioze, vĂ«shtirĂ«si pĂ«r tĂ« depĂ«rtuar nĂ« rrjetet e shitjes me pakicĂ«, çmime tĂ« paqĂ«ndrueshme dhe mbi tĂ« gjitha, mungesĂ« mbrojtjeje nga shteti.

Ndërkohë, prodhimet e importit vijnë shpesh nga vende me subvencione të larta për bujqësinë dhe me standarde që nuk kontrollohen njësoj si ato vendase.Në këto kushte, shembulli i fundit i Donald Trump në SHBA, që rriti tarifat për mallrat e huaja për të mbrojtur ekonominë dhe prodhimin amerikan, ngre një pyetje të drejtë: a është koha që edhe Shqipëria të rishikojë qëndrimin e saj ndaj importit të pakontrolluar?

Natyrisht, ShqipĂ«ria nuk Ă«shtĂ« SHBA. Ekonomia jonĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« mĂ« e vogĂ«l dhe mĂ« e ekspozuar. Por kjo nuk pĂ«rjashton nevojĂ«n pĂ«r tĂ« vendosur masa tĂ« zgjuara mbrojtĂ«se — qoftĂ« pĂ«rmes tarifave sezonale, rishikimit tĂ« marrĂ«veshjeve, vendosjes sĂ« standardeve tĂ« detyrueshme pĂ«r produktet e huaja, apo favorizimit tĂ« prodhimeve vendase nĂ« tregjet publike.

Tregtia e lirĂ« nuk duhet tĂ« jetĂ« sinonim i tregtisĂ« sĂ« shfrenuar nĂ« dĂ«m tĂ« interesit kombĂ«tar. Liria nĂ« kĂ«tĂ« rast, pa drejtĂ«si ekonomike, nuk Ă«shtĂ« as zhvillim, as integrim. ËshtĂ« falimentim i heshtur i fermĂ«s shqiptare.

Nëse Shqipëria nuk reagon, shumë shpejt tokat do të mbeten djerrë, fshati do të shkretohet akoma më shumë, dhe do të ushqehemi me produkte që nuk i njohim, nga vende që nuk i kontrollojmë.

Mbrojtja e prodhimit vendas nuk Ă«shtĂ« nacionalizĂ«m ekonomik. ËshtĂ« mbijetesĂ«. /TEMA/

The post Modeli Trump me tarifat, pse mos të jetë pikë referimi edhe për Qeverinë Shqiptare?! first appeared on JavaNews.al.

↗

Gjykata Kushtetuese ç’bllokon ngĂ«rçin qĂ« vetĂ« ajo kishte krijuar

✇Java News
By: Java News

Nga Niazi Jaho

Pak histori:

Para disa ditëve, u njoha me vendimin nr. 35, datë 27.05.2025 të Gjykatës Kushtetuese. Sipas këtij vendimi, rezulton se një e dhjeta e deputetëve kishte paraqitur në Kuvend një mocion në tëcilin pretendohej se deputeti V.S kishte kryer veprimtarifitimprurëse që buronte nga pasuria e shtetit ose e pushtetit vendor. Mocioni bazohej në nenin 70, pikat 3 dhe 4 të Kushtetutës.

Kuvendi kishte vendosur rrëzimin e këtij mocioni, ndërsa jo më pak se një e dhjeta e deputetëve të Kuvendit i ishte drejtuar Gjykatës Kushtetuese me kërkesën për deklarimin të papajtueshëm me Kushtetutën të vendimit nr. 5, datë 30.01.2025 të Kuvendit dhe detyrimin e tij për ti dërguar gjykatës mocionine rrëzuar.

Gjykata Kushtetuesen nĂ« vendimin nr. 35, datĂ« 27.05.2025 qĂ« pĂ«rmendĂ«m mĂ« lart Ă«shtĂ« shprehur se: “nĂ« çdo rast, njĂ« e dhjeta e deputetĂ«ve ka tĂ« drejtĂ«n tĂ« kĂ«rkojĂ« nga Kuvendi me mocion qĂ« tĂ« dĂ«rgojĂ« nĂ« gjykatĂ« çështjen e papajtueshmĂ«risĂ« sĂ« deputetit nĂ« ushtrimin e mandatit dhe nĂ« rast tĂ« rrĂ«zimit tĂ« njĂ« mocioni tĂ« tillĂ«, aktivizohet e drejta e jo mĂ« pak se njĂ« tĂ« pestĂ«s sĂ« deputetĂ«ve pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« drejtĂ«pĂ«rdrejt nĂ« lĂ«vizje gjykimin kushtetues pĂ«r shqyrtimin nĂ« themel tĂ« çështjes sĂ« papajtueshmĂ«risĂ« dhe deklarimin e mbarimit tĂ« mandatit tĂ« deputetit.” (Shih Par. 28)

Në rastet e mëparshme kur mocioni i një të dhjetës së deputetëve është rrëzuar nga Kuvendi dhe është vendosur mos dërgimi içështjes në gjykatë (siç ka qenë p.sh rasti i deputetes O.XH), qendrimi i gjykatës ka qenë krejt i ndryshëm. Që çështja të jetë e qartë për lexuesin e shikoj të nevojshme ti referohem vendimit të Gjykatës Kushtetuese, nr. 55, datë 10.07.2024, ku thuhet:

a) Kur Kuvendi vihet nĂ« lĂ«vizje me mocion tĂ« Kryetarit tĂ«Kuvendit ose njĂ« tĂ« dhjetĂ«s sĂ« anĂ«tarĂ«ve tĂ« tij, duhet tĂ« vendoset dĂ«rgimi i çështjes nĂ« GjykatĂ« Kushtetuese, e cila Ă«shtĂ« organ i vetĂ«m qĂ« ka kompetencĂ« tĂ« shqyrtojĂ« nĂ« themel çështjen


b) NĂ« rastet kur Kuvendi vihet nĂ« lĂ«vizje sipas pikĂ«s 4 tĂ« nenit 70 tĂ« KushtetutĂ«s “Kuvendi nuk mund tĂ« vejĂ« nĂ« diskutim nocionin e paraqitur dhe nuk mund t’ja nĂ«nshtrojĂ« atĂ« debatit parlamentar
Kuvendi, nĂ« kĂ«to raste, nuk mund ti hyjĂ« themelit tĂ« çështjes, pra vlerĂ«simit nĂ«se veprimet konkrete tĂ« pretenduara tĂ« kryera nga deputeti, janĂ« tĂ« papajtueshme me mandatin e tij.” (Par. 39 ivendimit)

c) Lidhur me mosdĂ«rgimin e çështjes nĂ« GjykatĂ«n Kushtetuese, nĂ« vendim theksohet se: “Kuvendi detyrimisht duhet tĂ« zbatojĂ« vendimet e saj, konkretisht atĂ« qĂ« sanksionohet nĂ« nenin 132 tĂ« KushtetutĂ«s ku thuhet se “vendimet e GjykatĂ«s Kushtetuese janĂ« pĂ«rfundimtare dhe tĂ« detyrueshme pĂ«r zbatim.” (Par. 44 i vendimit)

d) Gjykata vlerĂ«son se “parimi kushtetues i mandatit tĂ« lirĂ« tĂ« deputetit nuk mund tĂ« kuptohet si liri absolute
Gjykata çmon se parimi i mandatit tĂ« lirĂ« (jo detyrues) edhe pse Ă«shtĂ« i zbatueshĂ«m nĂ« procedurat parlamentare kur deputetĂ«t thirren nĂ« votim, nuk nĂ«nkupton se liria nĂ«votim e deputetĂ«ve Ă«shtĂ« absolute. PĂ«rkundrazi kjo lirinĂ« votimin e tij i nĂ«nshtrohet kufizimeve.” (Par. 58 ivendimit)
KundĂ«r vendimit tĂ« mĂ«sipĂ«rm kam shprehur opinionin timkritik nĂ« njĂ« shkrim tĂ« publikuar nĂ« gazetĂ«n “Dita”, tĂ« datĂ«s16 janar 2025, tĂ« titulluar: “NgĂ«rçin e ka krijuar vetĂ« Gjykata Kushtetuese”.

Vendimi nr. 35, datĂ« 27.05.2025 i gjykatĂ«s qĂ« ka ndryshuar thellĂ«sisht qĂ«ndrimet e saj tĂ« mĂ«parshĂ«m duke ç’bllokuar kĂ«shtu ngĂ«rçin qĂ« vetĂ« ajo ka krijuar, (nĂ« fakt edhe pse nuk shprehet) pranon se:

a) Qëndrimi i Kuvendit ka qenë i drejtë, dmth në pajtim me Kushtetutën. Ai nuk ka cenuar asnjë nen të Kushtetutës nërastet kur ka refuzuar mocionin dhe si pasojë nuk ishte i detyruar ti dërgonte çështjen Gjykatës Kushtetuese.

b) Neni 132 i Kushtetutës në një rast të tillë, nuk mund të zbatohej, sepse ndryshe nuk do të përfillej votimi i shumicës dhe autonomia e organit ligjvënës.

c) TĂ« padrejta, jokorrekte, tĂ« pajustifikuara dhe tĂ« rĂ«nda kanĂ« qenĂ« shprehjet e pĂ«rdorura nĂ« vendimin e gjykatĂ«s (Ă«shtĂ« fjala pĂ«r moszbatimin e nenit 132 tĂ« KushtetutĂ«s) se Kuvendi ka cenuar “tĂ« gjithĂ« strukturĂ«n e tĂ« drejtave dhe detyrimeve tĂ« parashikuara nĂ« KushtetutĂ«, ç’ka do tĂ« pĂ«rbĂ«nte njĂ« precedent tĂ« rrezikshĂ«m
” (Par. 58 ivendimit tĂ« Gj.K, Nr. 35, datĂ« 10.07.2024)

Pas vendimit tĂ« mĂ«sipĂ«rm, gjykata nuk do ti kĂ«rkonte Kuvendit shfuqizimin e vendimit tĂ« refuzimit tĂ« mocionit dhe as do tĂ« pĂ«rmendte detyrimin sipas nenit 132 tĂ« KushtetutĂ«s, sepse vendimi i Kuvendit do tĂ« ishte legjitim dhe nuk do tĂ« pĂ«rbĂ«nte, siç shprehej gjykata nĂ« vendimin e mĂ«sipĂ«rm tĂ« vitit 2024, “njĂ« precedent tĂ« rrezikshĂ«m”.

Duke ju rikthyer vendimit të Gjykatës Kushtetuese që legjitimon një të pestën e deputetëve për të venë në lëvizje gjykatën në rastet kur Kuvendi rrëzon mocionet e një të dhjetës së deputetëve, është e nevojshme të trajtohen çështjet e mëposhtme:

Së pari: A ka ndryshuar gjykata praktikën e saj të mëparshme?

Së dyti: Nëse po, për këtë ndryshim a ka parashtruar ajo arsyet dhe argumentet përkatëse?

Së treti: Kjo praktikë e ndryshuar a përbën normë të re kushtetuese?

Në trajtimin e çështjeve të mësipërme e shohim të nevojshme të shprehim mendimet e mëposhtme: Gjykata ka ndryshuar praktikën e saj, por pa arsyetuar domosdoshmërinë e këtij ndryshimi. Në fakt praktika e gjykatës mund të ndryshojë nëraste të rralla, në kushte dhe rrethana të veçanta dhe sidomosnë zbatim të standardeve (shih vendimin e Gj.K, Nr. 30, dt. 17.06.2010).

Ne mendojmĂ« gjithashtu se ndryshimi i praktikĂ«s qĂ« legjitimon njĂ« tĂ« pestĂ«n e deputetĂ«ve nĂ« rastet kur Kuvendi rrĂ«zon mocionet e paraqitura nga njĂ« e dhjeta e deputetĂ«ve, krijon normĂ« tĂ« re qĂ« siç dihet Ă«shtĂ« atribut i legjislativit. NĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rfundim ka arrritur edhe pakica e anĂ«tarĂ«ve tĂ« gjykatĂ«sqĂ« janĂ« shprehur se: “nĂ«pĂ«rmjet legjitimimit tĂ« subjektit jo mĂ« pak se njĂ« e pesta e deputetĂ«ve, gjykata ka tejkaluar KushtetutĂ«n duke krijuar normĂ« tĂ« re kushtetuese”(vendimi nr. 35, datĂ« 27.05.2025, paragrafi 24)

Në përfundim e shikjmë të nevojshme të theksojmë se gjykata(përfshi kështu edhe rastin e deputetit V.S) në vështrim të nenit 70, pikat 3 dhe 4 të Kushtetutës, më parë nuk ka legjitimuar vënien në lëvizje të saj nga një e pesta e deputetëve, me arsyetimin se neni 70 i Kushtetutës është dispozitë specifike.

The post Gjykata Kushtetuese ç’bllokon ngĂ«rçin qĂ« vetĂ« ajo kishte krijuar first appeared on JavaNews.al.

↗

Pse nuk i besojmë ligjit?

✇Java News
By: Java News

Nga Bjorn Runa

Pse nuk i besojmë ligjit?

Teorikisht, ligji supozohet tĂ« shĂ«rbejĂ« pĂ«r tĂ« na mbrojtur, duke ndĂ«rhyrĂ« si ndĂ«rmjetĂ«s pĂ«r shmangien e konflikteve, tĂ« na garantojĂ« tĂ« drejtat dhe t’i mbajĂ« tĂ« pushtetshmit pĂ«rgjegjĂ«s. MegjithatĂ«, nĂ« praktikĂ« – veçanĂ«irsht nĂ« vende si ShqipĂ«ria – ligji nĂ« vend qĂ« tĂ« ekzistojĂ« si pakt mes tĂ« barabartĂ«ve, kthehet nĂ« fakt nĂ« mjet survejimi dhe kontrolli tĂ« shoqĂ«risĂ«.

Por, nĂ«se ligji nis qysh nĂ« fazĂ«n e hartimit me paragjykimin se qytetarĂ«t janĂ« hileqarĂ«, mashtrues, kriminelĂ« qĂ« nuk iu zihet besĂ«, atĂ«herĂ« çfarĂ« shoqĂ«rie jemi duke ndĂ«rtuar dhe mbi tĂ« gjitha, nĂ«se ligji nuk na beson, a duhet t’i besojmĂ« ne atij?

NĂ« episodin e 29-tĂ« tĂ« Apostrof Podcast, bisedoj me Nebi Bardhoshin – antropolog ligjor – puna kĂ«rkimore e tĂ« cilit fokusohet tek studimi i jetĂ«s politike dhe sociale tĂ« ligjit. Ai ka studiuar evoluimin e ligjit shtetĂ«ror nĂ« ShqipĂ«ri, mbijetesĂ«n e normave zakonore si Kanuni deri nĂ« ditĂ«t tona, dhe mĂ«nyrat se si sistemet ligjore funksionojnĂ« pĂ«rtej aspektit rregullator tĂ« tyre.

Një ndër konceptet që shfaqet shpesh në punën e tij është liminaliteti, ose të qenit në prag të transformimit nga një gjendje, në një tjetër. Sipas Bardhoshit, qysh nga pavarësia e deri sot, shoqëria shqiptare është mbajtur në një gjendje të vazhdueshme liminaliteti. Një popull që është gjatë gjithë kohës në tranzicion, pa mund asnjë herë ta realizojë transformimin e vet. Në këtë gjendje liminale, reformat ligjore nuk shërbejnë më për të vendosur drejtësi, por për të ushtruar kontroll.

Po aq shqetĂ«suese Ă«shtĂ« edhe mendĂ«sia nĂ« bazĂ« tĂ« shumĂ« prej ligjeve tĂ« reja. Pasi ka marrĂ« pjesĂ« si ekspert nĂ« njĂ« sĂ«rĂ« komisonesh pĂ«r hartimin e ligjeve, Bardhoshi shprehet i shqetĂ«suar pĂ«r mentalitetin qĂ« ekziston mes kolegĂ«ve tĂ« tij, por edhe ekspertĂ«ve tĂ« ndryshĂ«m ligjorĂ«, tĂ« cilĂ«t e shohin qytetarin gjithmonĂ« si dikush qĂ« kĂ«rkon t’ia hedhĂ« sistemit. Kjo lloj mendĂ«sie, qĂ« kĂ«rkon tĂ« hartojĂ« ligje si grackĂ« pĂ«r qytetarin, pĂ«r ta kapur atĂ« nĂ« gabim, Ă«shtĂ« sa cinike, aq edhe e rrezikshme, pasi prodhon ligje qĂ« ndĂ«shkojnĂ« vetĂ«m tĂ« dobĂ«tit.

Pavarësisht kësaj, Bardhoshi e sfidon fatalizmin, ndërsa na kujton se ka patur dhe ka akoma tradita lokale të pluralizmit legal, negociimit në komunitet dhe etika të tjera sociale, të cilat i rezistojnë dominimit. Ndonëse jo gjithmonë i drejtë apo egalitar, mbijetesa e të drejtës zakonore deri në ditët tona tregon se komunitetet vazhdojnë të kërkojnë legjitimitet, kuptim dhe drejtësi jashtë institucioneve shtetërore. /tema/

The post Pse nuk i besojmë ligjit? first appeared on JavaNews.al.

↗

Nga dĂ«nimi i çdo vendimi administrativ
 tek njĂ« drejtĂ«si europiane / ÇfarĂ« kĂ«rkon realisht BE-ja nga ShqipĂ«ria pĂ«r “shpĂ«rdorimin e detyrĂ«s”

✇Java News
By: Java News

Nga Edmond Petraj – Avokat

Në çdo raport vjetor të Komisionit Evropian për Shqipërinë, vepra penale e shpërdorimit të detyrës është një pikë ndalese: jo për ta eliminuar, por për të kuptuar si përdoret. Ndërkohë që shteti shqiptar i trembet çdo gabimi të një administratori të zakonshëm dhe ngre akuza penale për çdo vendim joefektiv, Brukseli bën një kërkesë të qartë: Zbatoni ligjin, por mos e keqpërdorni atë.

NĂ« ShqipĂ«ri, neni 248 i Kodit Penal “ShpĂ«rdorimi i detyrĂ«s” Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« mjet tĂ« gjithanshĂ«m ndĂ«shkimi, njĂ« nen “shelg” qĂ« pĂ«rkulet sa herĂ« do prokuroria, por rrallĂ« herĂ« qĂ«ndron drejt nĂ« themelin e drejtĂ«sisĂ«. NĂ« fakt, BE-ja e njeh kĂ«tĂ« nen, por nuk e pĂ«rdor si nĂ« ShqipĂ«ri.

ÇfarĂ« kĂ«rkon BE-ja nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«?

KĂ«rkesa e Bashkimit Evropian Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« njĂ« thirrje pĂ«r maturi ligjore sesa pĂ«r shtrĂ«ngim penal. BE nuk thotĂ« qĂ« “mos e dĂ«no shpĂ«rdorimin”, por kĂ«rkon qĂ« ShqipĂ«ria:

Ta zbatojë vetëm kur ka një shkelje të rëndë ligjore, me qëllim përfitimi personal;

Të mos ndëshkojë penalisht gabimet administrative, që mund të jenë thjesht rezultat i paaftësisë, mungesës së përvojës apo keqinterpretimit;

Të zhvillojë një administratë publike që nuk funksionon me frikë, por me përgjegjësi të qartë dhe kontroll të brendshëm;

Të garantojë që ndjekja penale të mos jetë e instrumentalizuar politikisht apo selektive.

Shqipëria: gjithçka penale, edhe kur është thjesht burokraci

NĂ« vendin tonĂ«, shpĂ«rdorimi i detyrĂ«s Ă«shtĂ« shpesh njĂ« grackĂ« ligjore: nĂ«se s’e firmos, akuzohesh pĂ«r neglizhencĂ«; nĂ«se firmos, akuzohesh pĂ«r tejkalim kompetencash. FunksionarĂ«t publikĂ« ndihen mĂ« afĂ«r bankĂ«s sĂ« tĂ« pandehurit sesa zyrĂ«s ku duhet tĂ« shĂ«rbejnĂ«.

Dhe këtu vjen thelbi i kërkesës së BE-së: nëse doni një administratë që punon me integritet, nuk mund ta mbani peng me një nen penal të paqartë dhe të gjithanshëm.

Europa ka standarde të qarta

NĂ« shtetet anĂ«tare tĂ« BE-sĂ«, vepra si “shpĂ«rdorimi i detyrĂ«s” Ă«shtĂ« e kodifikuar ndryshe pĂ«r shembull si:

Korrupsion aktiv ose pasiv,

Keqpërdorim i fondeve publike,

Kontrata fiktive apo falsifikime,

Ndikim i paligjshëm në vendimmarrje.

Pra, BE-ja nuk njeh njĂ« nen ku gjithçka mund tĂ« ndĂ«shkohet me togfjalĂ«shin “ka shkaktuar dĂ«m ndaj interesit publik”. Aty ka saktĂ«si, qĂ«llim kriminal, pasojĂ« tĂ« qartĂ« dhe dĂ«shmi tĂ« provueshme.

Jo çdo dështim është krim

Ky Ă«shtĂ« mĂ«simi qĂ« duhet tĂ« marrim nga kĂ«rkesa e Bashkimit Evropian. NĂ«se duam njĂ« shtet funksional, nuk mund ta ndĂ«shkojmĂ« çdo zyrtar qĂ« nuk ka bĂ«rĂ« punĂ«n perfekt. Gabimi Ă«shtĂ« pjesĂ« e natyrshme e punĂ«s publike. Por abuzimi me pushtetin pĂ«r pĂ«rfitim personal – ky Ă«shtĂ« krimi i vĂ«rtetĂ« qĂ« BE kĂ«rkon tĂ« luftojmĂ«.

Dhe në fund drejtësia europiane nuk është më e butë, është më e drejtë

Ndaj, Shqipëria nuk duhet të heqë dorë nga ndëshkimi i abuzuesve përkundrazi. Por duhet të ndalë abuzimin me ndëshkimin. Sepse një vend që i trajton të gjithë si të dyshuar, nuk mund të ndërtojë një shoqëri të lirë, transparente dhe evropiane.

The post Nga dĂ«nimi i çdo vendimi administrativ
 tek njĂ« drejtĂ«si europiane / ÇfarĂ« kĂ«rkon realisht BE-ja nga ShqipĂ«ria pĂ«r “shpĂ«rdorimin e detyrĂ«s” first appeared on JavaNews.al.

↗

Tiranë -Prishtinë, segmenti ajror i munguar në zemër të kombit dhe tregut

✇Java News
By: Java News

Nga Feliks Baci

“NjĂ« distancĂ« e shkurtĂ«r, njĂ« ndĂ«rprerje fluturimesh dhe njĂ« mungesĂ« e gjatĂ«â€Šâ€

Sot pas hapjes sĂ« korridorit ajror midis ShqipĂ«risĂ« dhe KosovĂ«s — falĂ« pĂ«rpjekjeve tĂ« qeverive respektive dhe mbĂ«shtetjes sĂ« NATO-s — fluturimi nga Tirana nĂ« PrishtinĂ« zgjat vetĂ«m 17 minuta. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« kohĂ« simbolike, qĂ« dĂ«shmon pĂ«r afĂ«rsinĂ« fizike dhe shpirtĂ«rore tĂ« dy vendeve tona, por edhe pĂ«r njĂ« mundĂ«si tĂ« madhe ende tĂ« pashfrytĂ«zuar.

Një histori që lindi nga përkushtimi dhe kushtrimi

Lidhja ajrore Tiranë–PrishtinĂ« lindi menjĂ«herĂ« pas luftĂ«s. NĂ« njĂ« kohĂ« kur ende ndihej aroma e barutit, aeroporti i PrishtinĂ«s (Sllatina) kontrollohej nga forcat ruse, qĂ« kishin mbĂ«rritur tĂ« parat nĂ« njĂ« nga lĂ«vizjet mĂ« simbolike tĂ« tensionit ushtarak nĂ« rajon. BashkĂ« me z. Remzi Ejupi, simbol i kĂ«saj pĂ«rpjekjeje, dhe me ndihmĂ«n e z. Xhavit Haliti (nĂ« bashkĂ«punim me njĂ« gjeneral britanik), u punua pĂ«r tĂ« marrĂ« njĂ« leje tĂ« posaçme pĂ«r fluturime civile.  Fillimisht leja u dha per fluturime humanitare nga Gjeneva nĂ« PrishtinĂ«, pĂ«rmes Albanian Airlines.

Leja per operime ajrore nga Tirana per ne Prishtine  u sigurua me argumentin se do tĂ« pĂ«rdornim njĂ« avion rus Tupolev 134, gjĂ« qe per fat ndikoi nĂ« tejkalimin e skepticizmit rus. KĂ«shtu nisi njĂ« “urĂ« ajrore” qĂ« pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« shkurtĂ«r u bĂ« lidhja mĂ« e shpejtĂ«, mĂ« e sigurt dhe mĂ« e domosdoshme mes ShqipĂ«risĂ« dhe KosovĂ«s.

Fluturimet zhvilloheshin me ritme tĂ« qĂ«ndrueshme — nga 7–9 nĂ« javĂ« — edhe pse Serbia nuk jepte  shĂ«rbim navigacional mbi KosovĂ«, çka e detyronte rrugĂ«n ajrore tĂ« kalonte pĂ«rmes MaqedonisĂ« sĂ« Veriut. MegjithatĂ«, klima ekonomike ishte e favorshme dhe optimiste. ShumĂ« biznese nga  shqiperia zhvendosĂ«n aktivitetin nĂ« PrishtinĂ«, ndĂ«rsa lidhjet ndĂ«rkombĂ«tare u konsoliduan pĂ«rmes kĂ«saj linje.

Rruga automobilistike, por jo zëvendësuese

MĂ« pas, me ndĂ«rtimin e RrugĂ«s sĂ« Kombit, nevoja pĂ«r fluturime u zvogĂ«lua. Transporti tokĂ«sor u bĂ« mĂ« i lehtĂ« dhe mĂ« ekonomik. Por ndĂ«rprerja e fluturimeve nuk mund tĂ« konsiderohet si njĂ« “zgjidhje pĂ«rfundimtare”. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« anomali qĂ« nuk qĂ«ndron nĂ« njĂ« kontekst evropian modern, ku edhe distancat mĂ« tĂ« shkurtra trajtohen si lidhje strategjike pĂ«r zhvillim.

Nevoja për rikthim të linjës ajrore

Lidhja ajrore Tiranë–PrishtinĂ« duhet tĂ« rikthehet. Jo thjesht pĂ«r arsye simbolike, por pĂ«r shkak tĂ« nevojave reale tĂ« tregut,  tĂ« diplomacisĂ« dhe levizjes  se qytetarĂ«ve tĂ« tĂ« dy vendeve.

ËshtĂ« e kuptueshme qĂ« kompanitĂ« ajrore nuk do tĂ« operojnĂ« nĂ« destinacione ku nuk ka leverdi ekonomike. Por kjo Ă«shtĂ« pikĂ«risht arsyeja pse nevojitet mbĂ«shtetje institucionale.

ÇfarĂ« kĂ«rkohet konkretisht?

NjĂ« thirrje publike e pĂ«rbashkĂ«t nga administratat respektive te aviacionit civil te ShqipĂ«risĂ« dhe te KosovĂ«s pĂ«r tĂ« promovuar linjĂ«n Tiranë–PrishtinĂ«  dhe vv si interes strategjik dhe kombĂ«tar.

Krijimi i një skeme mbështetëse (subvencioni) për 2 vitet e para të operimit, me ndihmën e fondeve të Komisionit Evropian.

Lehtesira aeroportuale nga te dy anet, ne çeshtje te perpunimit te udhetareve ne nje linje te detikuar te checkin- t dhe kalilit kufitar vetem me karta identiteti, ulje taksash ku hapesira rregullatore e lejon.

PĂ«rdorimi i mekanizmit PSO – Public Service Obligationm (Detyrim pĂ«r ShĂ«rbim Publik), njĂ« instrument qĂ« BE e pĂ«rdor pĂ«r tĂ« subvencionuar linjat ajrore kur ato kanĂ« vlerĂ« publike, por mungesĂ« fitimprurjeje tregtare.

PSO nuk Ă«shtĂ« “ndihmĂ« shtetĂ«rore” nĂ« kuptiminm klasik — Ă«shtĂ« njĂ« mpĂ«rjashtim qĂ« lejon financimin e linjave tĂ« domosdoshme. Ëizz Air, pĂ«r shembull, ka pĂ«rfituar kĂ«tĂ« status pĂ«r linjĂ«n Budapest–TiranĂ«.

Kush mund te garoje ne rastin e aplikimit PSO ?

Të gjitha kompanitë ajrore shqiptare apo të rajonit te kenë mundësi të konkurrojnë për këtë linjë, përmes një procesi të hapur, transparent dhe me kritere të qarta.

Paralelisht, duhet të zhvillohet një fushatë informimi dhe ndërgjegjësimi në të dy anët e kufirit, për të rritur kërkesën dhe për të afirmuar këtë linjë si pjesë e një vizioni të përbashkët zhvillimi kombëtar dhe evropian.

Tirana dhe Prishtina janë më pranë se kurrë. Por fluturimi midis tyre duhet të jetë po aq i shpejtë dhe i natyrshëm sa vetë lidhja që na bashkon.

The post Tiranë -Prishtinë, segmenti ajror i munguar në zemër të kombit dhe tregut first appeared on JavaNews.al.

↗

Rithemelim, rikthim dhe revolucioni vazhdon!

✇Java News
By: Java News

Nga Alban Daci

Kriza dhe serioziteti i një subjekti politik kuptohet nga dialektika që përdor dhe kjo e fundit ndërtohet mbi bazën e supozimeve ose termave. Ndonjëherë bëhet për të krijuar politik dhe herë të tjera përdoret si justifikim se po prodhojnë politik.

Në versionin e parë ndodh kur procesi është serioz e qëllimi final është për reformim serioz.

Ndërsa në versionin e dytë është thjeshtë demagogji dhe zakonisht qëllim final ka për të justifikuar aksione ose të ashtuquajturit vendime brenda një subjekti për të justifikuar vendime të padrejta dhe të për të rikthyer status quon në pikën zero në shërbim të atyre që ndërmarrin nismën.

Fillimi e mbarim historia e “Rithemelimit” ka qenĂ« e mbetet demagogji dhe kjo nuk ka nevojĂ« pĂ«r ndonjĂ« shkencĂ« pĂ«r t’a kuptuar, sepse tĂ« rithemelosh diçka do tĂ« thotĂ« se ajo “ç’ka” nuk ekzistonte.

Në fakt ajo ekzistonte, kishte struktura, grup parlamentar dhe çdo gjë çfarë i nevojitej një subjekti. Ajo që ndodhi në atë subjekt ishte rikapje e jo rithemelim, sepse ishi u kthye dhunshëm dhe e morÏ siç ishte pa ndryshuar asgjë e madje as skuadrën në thelb.

Tani po riqarkullon ideja se na paskan gënjyer me atë që e quajtën rithemelim, sepse paska qenë rikthim dhe tani është momenti të bëhet rithemelimi i vërtetë.

Pra, në çdo rast na paskan gënjyer. Në fakt kanë gënjyer ata që janë të detyruar të gënjehen për interesa personale duke ndryshuar qëndrime si ngjyra e kameleonit e kanë gënjyer të tjerët që për shkak të nostalgjisë dhe iluzionit të lidhur me ndjenjën e miltantizmit besonin ose ëndërron në rikthimin e liderit që e kanë shoqëruar në mitingje dhe kudo për të paktën 30 vite.

Gjithashtu, hapja e kĂ«saj teme soț, lidhet me vĂ«shtirĂ«sitĂ« qĂ« po kalon ky subjekt pĂ«r shkak tĂ« humbjes sĂ« zgjedhjeve e kĂ«shtu duan ta adresojnĂ« debatin nĂ« procese e zhvillime tĂ« brendshme pĂ«r tĂ« harruar se dĂ«shtuan nĂ« qĂ«llimin final pĂ«r tĂ« rrĂ«zuar RamĂ«n.

Pra, ky proces duhet pas shtatorit pĂ«r t’i impenjuar militantĂ«t nĂ« forma fiktive e me shpresĂ«n se do tĂ« korrigjohen padrejtĂ«sitĂ« e brendshme.

Gjithashtu, tĂ« bĂ«sh kĂ«tĂ« proces pas zgjedhjeve, kur tĂ« tjerĂ«t kanĂ« marr mandate e privilegje Ă«shtĂ« sikur tĂ« tallesh me shumicĂ«n qĂ« mund t’u japĂ«sh ndonjĂ« titull apo pozicion brenda, por nĂ« fakt Ă«shtĂ« sikur tĂ« kenĂ« çelsat e kashtesyperballe njĂ« PozitĂ« qĂ« ka gjithçka e s’ka nevojĂ« pĂ«r asgjĂ«.

Gjithashtu, brenda llojit ose jashtĂ« llojit ka shumĂ« gjata qĂ« edhe nĂ« shtator “revolucioni” tĂ« nis nga fitorja nĂ« fitore.

The post Rithemelim, rikthim dhe revolucioni vazhdon! first appeared on JavaNews.al.

↗

Një ndër arsyet që nuk bëjnë hajr partitë e reja është çështja e pushtetit!

✇Java News
By: Java News

Nga Alban Daci

Shqipëria është një vend me polarizim të madh.

Madje, sot polarizimi politik i’a kalon edhe periudhĂ«s Komuniste!

NĂ« kohĂ«n e Regjimit kishte “BijtĂ« e PartisĂ«â€, “BijtĂ« e ShqipĂ«risĂ«â€ dhe “ArmiqtĂ« e PartisĂ« dhe tĂ« ShqipĂ«risĂ«â€.

Të parët ishin njerëzit e pushtetit, të dytët edhe pse nuk kishin pushtet nuk kishin pengesa për arsim, punësim e mund të siguronin për atë kohë, një jetë të pranueshme. Ndërsa të fundit ishin sikur të mos ekzistonin, nuk gëzonin asnjë të drejtë!

Pra, Regjimi, kishte nevojë edhe për masat, qoftë për krahë pune e ashtu edhe si ushtarë të mundshëm në një luftë apo konflikt të nxehtë!

Sot, polarizimi politikĂ« ka bĂ«rĂ« tĂ« ketĂ« vetĂ«m dy kategori, “BijtĂ« e PartisĂ«â€ qĂ« kanĂ« gjithçka dhe “ArmiqtĂ« e PartisĂ«â€ qĂ« kanĂ« zgjedhur shpesh nĂ« kĂ«to 35 vite tranzicion, largimin dhe emigrimin si tĂ« vetmĂ«n shpresĂ« pĂ«r tĂ« jetuar nĂ« kushte tĂ« pranueshme!

PĂ«rdorimin e termit “Parti” e kam si simbolikĂ« tĂ« forcĂ«s politike qĂ« ka pasur pushtetin nĂ« tĂ« kaluarĂ«n apo qĂ« e ka sot!

Për fat të keq karriera dhe mundësia për të jetuar mirë, qoftë edhe duke abuzuar e pasur privilegje në këto 35 vite tranzicion është e lidhur ngushtë me politikën dhe pushtetin politik!

Thuajse, asnjë nga ata që kanë qëndruar ose mbetur jashtë sferës së politikës nuk kanë bërë karrierë dhe nuk kanë krijuar pasuri.

GjithmonĂ« pĂ«r tĂ« kuptuar “subjektet e reja” kam qenĂ« i idesĂ« dhe i mbetem se duhet t’i referohemi “AleancĂ«s Kuq e Zi”, sepse ajo ishte gjeneza e mundĂ«sive tĂ« subjekteve anti-sistem!

Kjo nisi me shumë eufori dhe mbështetje, po goditjen kryesore të braktisjes e mori, kur ndjekësit e saj bënë llogaritë dhe u binden se forca që ndiqnin nuk ishte pjesë e likes së madhe të pushtetit.

Sinjali i qartĂ« ishte kur AK refuzojĂ« kualicion me PartinĂ« SocialistĂ«. NĂ« atĂ« moment ndjekĂ«sit e saj, pĂ«rtej patriotizmit filluan tĂ« bĂ«hen pragmatist duke bĂ«rĂ« llogaritĂ« personale pĂ«r pushtet, karrierĂ« apo pĂ«r privilegje. Sigurisht, pas vendimi se AK s’do tĂ« ishte nĂ« kualicion me PS, shantazhet, joshjet e presionet do tĂ« ishin mĂ« tĂ« thjeshtĂ« e do tĂ« shoqĂ«roheshin me largime edhe masive.

Partitë e reja në 2025, në thelb kopje apo imitime të deformuar të AK, patën disa avantazhe dhe kjo i bëri pak më shumë të suksesshëm, por në thelb edhe jeta rezultuan humbëse ndaj sistemit.

Avantazhi i rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r t’a ishte DrejtĂ«sia e re dhe protagonizmi i Spak qĂ« frenojĂ« fenomenet qĂ« kishin ndarĂ« ndodhur mĂ« parĂ«.
Ligji dhe zbatimi i dekriminalizimit në vitet e fundit ka dhënë efektet e tij.

Një PD e lodhur ne lidership dhe e shpartalluar ishte në favor të subjekteve të reja.

Prandaj, rezultati që morën në 2025 ishte shumë më i mirë se i AK në 2013, por në fund edhe ky ishte humbës ndaj sistemit, sepse as nuk e tronditën e as nuk e rrëzuan.

Përkundrazi, kanë hyrë në një fazë të re dhe të fundit ndoshta, për të mundur përfundimisht veten deri në eliminim të plotë politik.

Pse ndodh kjo? Njerëzit e ndjekin një subjekt me shpresën për të marr pushtet dhe për të qenë të pushtetshëm. Nëse një subjekt ka marrë, qoftë edhe 60 mijë vota, por ka prodhuar vetëm një mandat, ky i fundit nuk i hynë në punë në misionin e tij as liderit e jo më ndjekësve!

NdjekĂ«sit kthehen nga turma me emocione, nĂ« pragmaistĂ« duke bĂ«rĂ« llogari individuale. Humbja Ă«shtĂ« arsye e kĂ«tij transformimi dhe pĂ«r pasojĂ« dhe goditja e shkatĂ«rrimit apo eliminimin politik i njĂ« subjekti anti- sistem qĂ« humb nĂ« jetĂ«n politike me kĂ«tĂ« tĂ« fundit! Pushtet pak, do tĂ« thotĂ« sofĂ«r e varfĂ«r dhe e vogĂ«l e pĂ«r pasojĂ« nuk ushqehen tĂ« gjithĂ« e s’ka vend pĂ«r tĂ« gjithĂ«! Ata qĂ« janĂ« pragmatistĂ« fillojnĂ« menjĂ«herĂ« tĂ« kĂ«rkojnĂ« e tĂ« gjejmĂ« njĂ« sofĂ«r mĂ« tĂ« madhe e me ushqim tĂ« bollshĂ«m!

The post Një ndër arsyet që nuk bëjnë hajr partitë e reja është çështja e pushtetit! first appeared on JavaNews.al.

↗

Shabani nuk po ofrohet të jetë Tritan Shehu i Berishës 2.0

✇Java News
By: Java News

Nga Erion Delvina

PolitikĂ« e vjetĂ«r Ă«shtĂ« qĂ« djemtĂ« inteligjentĂ« t’u hapin rrugĂ« mediokĂ«rve, t’i ndjekin, t’u nĂ«nshtrohen, t’u pĂ«rtypen edhe kur u hahet fjala.

Doni t’jua tregoj me emra, demek nuk i dini, tufat me tituj shkencorĂ« e fjalĂ«bukur, qĂ« ulĂ«n kryet e ndoqĂ«n rrugĂ«timet e pafundme tĂ« BerishĂ«s, MetĂ«s dhe RamĂ«s?

Nuk Ă«shtĂ« politikĂ« e vjetĂ«r, qĂ« shpesh, inteligjentĂ«t t’ua kujtojnĂ« me stil mediokĂ«rve vendin. NĂ« ShqipĂ«ri kjo Ă«shtĂ« e re! Bash kjo Ă«shtĂ« politikĂ« e re!

A është e bukur? E shëndetshme? Si fillim duket jo dhe aq. Mirëpo shfletimi i librit të vjetër të pluhuros disi. E disi alergjia bën të vetën. Edhe tështin. Edhe të krruhen sytë në fillim. Pastaj të çelen. Imuniteti nis e të mbron. Rritet.

Andaj moralin publik të dashamirësve të partive të reja se fintja e Shabanit me dajën, e kthen këtë të fundit te politika e vjetër, unë e gjej krejt pa vend.

Fare të palidhur.
Krejt e kundërta më duket e vërtetë!

E shoh ndryshe nga masa: Në atë lëvizje minimaliste me precizion të lartë pashë një politikan inteligjent. Krejt ndryshe. Që nuk hap rrugë nga Njëshit.

Shabani po kushtëzon fjalëmbajtje. Politika e vjetër nuk e bënte.

Jua shpjegoj edhe me Teori Loje po të doni: po nuk dua ta rëndoj me filozofi mëngjesore këtë status. Ndërrimi i rregullave të lojës në lojë e sipër, në një lojë si politika që është e përsëritshme, të jep faturë në besueshmëri.

Shabani nuk po ofrohet tĂ« jetĂ« Tritan Shehu i BerishĂ«s 2.0 me theks jugor. KĂ«tĂ« po bĂ«n! PĂ«r kĂ«tĂ« “po e shajnĂ«â€.

Sikur sapo t’u jepej rasti Ilir MetĂ«s t’ia prisnin rrugĂ«n ata burra inteligjentĂ« dhe intelektualĂ« qĂ« e ndiqnin nĂ« kapituj tĂ« ndryshĂ«m nĂ« LSI, apo BerishĂ«s kur po egĂ«rsohej, apo Nanos kur i kishte humbur pasioni, apo RamĂ«s oreksmadh pĂ«r pushtete qĂ« nuk i takojnĂ«, sot ShqipĂ«ria do tĂ« ishte Luksemburgu i Lindjes.

LĂ«vizja e Shabanit nĂ« distancĂ« duket njĂ« komplot oborri, otomanizĂ«m, por po ta vĂ«zhgosh ftohtĂ« Ă«shtĂ« njĂ« sistem inteligjent dhe bashkĂ«kohor qĂ« po instalohet: “pĂ«r budalla nuk mĂ« merr dot!”.

Minimalisht sikur në politikën e vjetër, kushdo që ka investuar në vete, kushdo që i thoshte vetes intelektual të bëhej pengesë për rrugën e tiranucëve, aq sa mundej, ashtu si mundej, aq sa për të mos i marr si të mirëqenë, aq sa për të mos ecur dot zbathur mbi trupat e tyre, tjetërkund do të ishim.

Një kafe nuk e kam pirë me Shabanin, por me të jam!- sa i takon këtij rasti.

“E kanĂ« rrudhur lojĂ«n nĂ« njĂ« mandat”, thonĂ«.
Ç’thoni more?
E shpjegon Teoria e Lojës, prapë, shpërblimi i fitores së lojës së tyre, të kësaj loje, tani dhe këtu, në këtë kontekst të dhënë, aq është: një mandat.
Nuk janë as PS, e as PD.

E me qenë se jemi këtu, nga këtu ngre edhe shqetësimin kryesor: ku ishin, ku janë, ku do të jenë endrishabanët e PS dhe PD?

The post Shabani nuk po ofrohet të jetë Tritan Shehu i Berishës 2.0 first appeared on JavaNews.al.

↗

Letër për një letër publike

✇Java News
By: Java News

Nga Ervin Lera

Pas njĂ« letre publike qĂ« zoti Baton Haxhiu, i drejton zonjĂ«s Eni Vasili si DrejtoreshĂ« e PĂ«rgjithshme e RTSH, pĂ«r tĂ« shpĂ«tuar institucionin nga depresioni ku ka rĂ«nĂ«, ose mĂ« saktĂ« ku ka qĂ«nĂ« gjatĂ« gjithĂ« ekzistencĂ«s sĂ« vet qĂ« nĂ« fillim vitet ’90, duke mos patur asnjĂ« kontakt dhe njohje tĂ« drejtĂ«pĂ«rdrejtĂ« me asnjĂ« prej tyre, po drejtohem nĂ«pĂ«rmjet njĂ« letre tĂ« thjeshtĂ« pas letrĂ«s publike.

Që të mos zgjatem me hyrje që shkëpusin vëmendjen, po kaloj drejt në ato me të cilat nuk pajtohem me zotin Haxhiu. Edhe pse nuk ngre dot pretendimin se di gjithçka, madje as shumë, mund të mbroj argumentat e mia kundërshtuese në lidhje me letrën.

Nga sa lexova nga letra e zotit Haxhiu, ajo qĂ« binte nĂ« sy – tĂ« paktĂ«n ajo qĂ« mĂ« tĂ«rhoqi vĂ«mendjen mua – ishte fakti qĂ« edhe vetĂ« lĂ«tĂ«rshkruesi publik e pranon pa ndrojtje dhe pa asnjĂ« hezitim, se nuk ka dĂ«shtuar asnjĂ«herĂ« RTSH deri tani, por ka dĂ«shtuar politika, e cila me ndĂ«rhyrjet dhe interesat e veta ka bĂ«rĂ« qĂ« tĂ« mbetet RTSH, nĂ« njĂ« nivel, sipas zotit Haxhiu, tĂ« mjerueshĂ«m.

Pra, nuk është paaftësia e drejtuesve të zgjedhur politikisht të RTSH, që kanë realizuar dështimin e RTSH, por janë drejtuesit më të lartë politikë që e kanë bërë këtë.

Por, a ka kjo njĂ« zgjidhje? PO! Kjo e ka njĂ« zgjidhje dhe qĂ« nuk Ă«shtĂ« nevoja tĂ« hartohen strategji madfhĂ«shtore pĂ«r t’u arritur. Me ndihmĂ«n dhe mbĂ«shtetjen e faktorĂ«ve dhe aktorĂ«ve me ndikim nĂ« jetĂ«n mediatike shqiptare, shoqĂ«rinĂ« civile – ata dashamirĂ«s tĂ« asetit moral kombĂ«tar RTSH – , me kontributin e disa njerĂ«zve tĂ« pĂ«rkushtuar brenda RTSH, tĂ« cilĂ«t reflektojnĂ« largpamĂ«si dhe zhvillim, mund tĂ« ngrihet njĂ« mburojĂ« antipolitike nĂ« menaxhimin dhe zhvillimin e RTSH.

Mund të ndalohet dhe të konsiderohet i paligjshëm dhe i dënueshëm çdo ndikim politik në menaxhimin e RTSH dhe të respektohet pavarësia dhe depolitizimi i këtij institucioni që në fillim të ndryshimit të regjimit social-politik në Shqipëri.

RTSH është institucioni i parë që ka deklaruar depolitizimin, madje, para policisë dhe ushtrisë.
Organizimi i takimeve të ngjashme me atë që nxiti zotin Haxhiu të shkruajë letrën publike, drejtuar zonjës Vasili, është më shumë se i nevojshëm, pa diskutim duke përzgjedhur me më shumë kujdes pjesëmarrësit dhe protagonistë, dhe duke nxjerrë përfundime të qarta, dhe ngritur strategji afatmesme dhe afatgjata për zhvillimin e RTSH, dhe, duke qartësuar në çdo hollësi edhe rrugët dhe politikat menaxhuese se si do të arrihet kjo.

E para që mendoj se është e duhura në respekt edhe të pavarësisë dhe depolitizimit të RTSH, është që në këto tryeza të mos përfshihen emra dhe personalitete me angazhim të drejtëpërdrejtë politik dhe me interesa të përcaktuar partiakë.

Përmirësimi i kushteve të punës, trajnimi, zhvillimi dhe promovimi i vlerave të punonjësve të RTSH, aq shumë të injoruara nga zoti Haxhiu në letrën e tij, janë të mundshme të bëhen në çdo moment pa nevojën e specialistëve të BBC dhe/ose ARD.

Pikërisht përvoja e zotit Haxhiu me RTK, e cila lulëzoi në kohën kur ai ishte pjesë e Këshillit Drejtues të RTK dhe RTK asistohej nga BBC dhe ARD, është zhgënjim. As BBC dhe as ARD nuk do të stacionohen përjetësisht në RTSH, dhe nuk mendoj se zoti Haxhiu ka synim të rikthehet, tashmë në Shqipëri, në një funksion këshilltari pranë Këshillit Drejtues të RTSH. Nuk di ta them sepse nuk e njoh, RTK u rikthye dobët pas largimit të BBC dhe ARD, apo pas përfundimit të mandatit të zotit Haxhiu.

Orkestra e RTSH, artistët e trupës së të cilës, paguhen rreth 60% më pak se homologët e tyre të Orkestrës së Teatrit të Operas dhe Baletit, janë asete të patjetërsueshme të RTSH, sepse janë i vetmi sektor i RTSH që vijnë çdo ditë në punë, vetëm për të punuar dhe punojnë vërtetë.

Se si i kompensojnë ata nevojat dhe kërkesat familjare e personale për kushte më të mira jetese, në dasma apo sebepe të tjera, të paktën, janë të ndërshëm me veten dhe profesionin e tyre, sepse bëjnë atë që dinë të bëjnë, pa i hyrë në hak askujt në asgjë.

ShumĂ« ndjesĂ« cilitdo lexuesi, por meqĂ« thuhet se nĂ« RTSH, nuk ka asnjĂ« dokumentar tĂ« mirĂ«, – edhe njĂ«herĂ« ndjesĂ« pĂ«r mungesĂ«n e modestisĂ« – unĂ« jam njĂ« nga ata qĂ« kam bĂ«rĂ« dokumntar tĂ« mirĂ«, reportazhe cilĂ«sore, tĂ« cilĂ«t janĂ« transmetuar edhe nĂ« homologĂ« tĂ« BBC dhe ARD nĂ« EuropĂ«.

PĂ«r mos t’u zgjatur mĂ« tej, pĂ«rveç arkivĂ«s sĂ« saj, vĂ«rtetĂ« shumĂ« tĂ« pasur dhe qĂ« ka nevojĂ« urgjente tĂ« digjitalizohet, dhe duke qĂ«nĂ« se ato materiale tĂ« digjitalizuar do tĂ« jenĂ« asete historike shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme kombĂ«tare, le tĂ« bĂ«het kjo nĂ« partneritet me agjenci shtetĂ«rore tĂ« cilat do tĂ« pĂ«rfitojnĂ« interesat e tyre tĂ« pĂ«rdorimit. Por, pĂ«rveç vlerĂ«s sĂ« paçmueshme tĂ« arkivĂ«s, RTSH ka me shumĂ« vlerĂ« edhe truallin mbi tĂ« cilin ngrihet dhe godina e saj. Madje e ka me aq shumĂ« vlerĂ«, sa sikur nĂ« atĂ« trual tĂ« ngrihej ambasada e Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s, nuk do tĂ« ishte aspak çudi, qĂ« tĂ« dĂ«gjinim thirrje tĂ« tilla si: PoshtĂ« Imperializmi Amerikan!

Në qoftë se zonja Vasili ishte e sinqertë me veten dhe me publikun, në tryezën që organizoi dhe nxiti shkrimin e letrës publike, depersonalizuese për RTSH, le ta mbështesin dhe inkurajojnë të gjithë ata që munden me aq sa munden, duke përjashtuar çdo ndikim djallëzor politik apo me qëllime të tjera.

The post Letër për një letër publike first appeared on JavaNews.al.

↗

Konflikti në Theth dhe një episod nga libri për Oso Kukën

✇Java News
By: Java News

Nga Indrit Vokshi

Diçka për Thethin!

Pata pyetur dikĂ« pĂ«r leje ndĂ«rtimi nĂ« tokĂ« time. MĂ« tha, bĂ«jĂ«, se s’tĂ« thotĂ« askush asgjĂ«, s’tĂ« vjen kush. I thashĂ« jo. NĂ«se unĂ« ndĂ«rtoj pa leje veç me fjalĂ«n e dikuj, jam unĂ« qĂ« po luaj bixhoz me lekĂ«t e mia. NesĂ«r ta shemb e ske çfarĂ« i thua!

Shteti nuk flet me fjalĂ«, shteti s’ka gojĂ«, shteti flet me akte e me vendime – ato janĂ« goja e shtetit. Me shtetin s’ka besĂ« as fjalĂ«, ka veç vendime. NĂ«se do tĂ« luash bixhoz duke u bazuar te fjala private e zyrtarĂ«ve tĂ« shtetit, qoftĂ« edhe kryeministri, luaj.

Para 18 vjetësh pata lexuar një libër për Oso Kukën. Më ka mbetur në mend diçka, shteti i kohës donte të rregullonte një rrugë që lehtësonte kalimin në ato malsi. Dikush i thotë jo, nuk na pëlqen shumë hapja e rrugës, se po u hap rruga, siç vijnë njerëzit e mallrat, vjen edhe ushtria më kollaj. Ne duam të ruajmë autonominë dhe kanunin, nuk e duam ushtrinë e shtetit prezente në këto malsi.

Ka dy zgjidhje, ose të pranosh ndërtimin e rrugës, të pranosh ardhjen e mallrave, të pranosh investimet, të pranosh hapjen, ose të mos i pranosh këto dhe të çmosh më shumë autonominë dhe pavarësinë historike kanunore.

Nuk mundesh t’i kĂ«rkosh shtetit edhe rrugĂ«n, dhe investimet, edhe aksesin, dhe mirĂ«qenien, por njĂ«kohĂ«sisht edhe tĂ« mos e pranosh autoritetin e shtetit. Mundesh mirĂ«po shteti s’ta pranon ketĂ« lloj “pazari”.

Ajo çka duhej dhe duhet kërkuar për ato zona janë titujt e pronësisë dhe plani rregullues në përputhje me karakteristikat e zonës; që njerëzit të kenë siguri për biznes dhe të munden të fitojnë nga turizmi, të munden të pasurohen me pronat e tyre.

Këto pretendimet se kemi 2000 vjet këtu, është toka jonë, na ka rrejt apo pre në besë Rama, janë romanticizma epike, por vetëm kaq. Ketë gjë duhet ta kishin kërkuar përfaqësuesit e malsive në fjalë. Nuk e kanë kërkuar.

Dhe votat nuk janë dhënë në ketë marrëdhënie, por janë dhënë me tifozeri, burrë i mirë ky, burrë i mirë ai, komunizmi kështu, ballistët ashtu. Tani paguajnë faturën e qasjes në fjalë.

Fakti se qeveria ka lejuar dikë tjetër diku tjetër për të ndërtuar pa leje, nuk ndihmon askënd. Sepse çfarë po thua? Po thua më lejo edhe mua pa leje?

Këtu ka lloj-lloj pretendimesh, veç pretendimi për ligjshmëri, për siguri ligjore, për investim dhe zhvillim mbi baza të sigurta, nuk shihet askund.

KĂ«to raste nĂ« vend qĂ« tĂ« shĂ«rbejnĂ« pĂ«r tĂ« reflektuar se çfarĂ« modeli i zhvillimi na duhet, shĂ«rbejnĂ« pĂ«r tĂ« risjellĂ« historira e steriotipe. Jo na ka hy komunizmi nĂ« malsi, jo s’ka hy turku, jo na preu nĂ« besĂ« Edi Rama
!

Dakord, janĂ« tĂ« mira kĂ«to pĂ«r t’i gjetur kuptim jetĂ«s, mirĂ«po s’kanĂ« lidhje me situatĂ«n e tanishme.

Tani duhet t’i kĂ«rkohet shtetit siguri dhe zhvillim mbi baza tĂ« qĂ«ndrueshme. Pronat i ndĂ«rtojnĂ« vetĂ«, shteti ka detyrĂ« tĂ« krijojĂ« kuadrin pĂ«r zhvillim tĂ« sigurt e afatgjatĂ«.

The post Konflikti në Theth dhe një episod nga libri për Oso Kukën first appeared on JavaNews.al.

↗

Ore, sa herë do e shkarkoni nga puna Yuri Kim?

✇Java News
By: Java News

Nga Gentian Gaba

Po t’u besosh kĂ«tyre, Ă«shtĂ« hera e tretĂ« brenda pak muajsh qĂ« “pushojnĂ« nga puna” ambasadoren Yuri Kim. Hera e parĂ«, sipas tyre, ishte nĂ« shkurt (ka madje edhe artikuj online pĂ«r kĂ«tĂ«), hera e dytĂ« nĂ« mars, ku pretendohej se ishte nĂ«n hetim intensiv, sipas “ekspertĂ«ve” tĂ« TiranĂ«s, dhe hera e tretĂ« sot.

Mesa duket, kanĂ« menduar se “e treta e vĂ«rteta”, pas lajmit se Departamenti i Shtetit ka nisur tĂ« largojĂ« nga puna mbi 1.300 punonjĂ«s, si pjesĂ« e njĂ« riorganizimi tĂ« thellĂ« tĂ« agjencisĂ«, sipas burimeve zyrtare tĂ« vetĂ« Departamentit.

Sipas raportimeve, bëhet fjalë për 1.107 zyrtarë të shërbimit civil dhe 246 të shërbimit të jashtëm, që preken në këtë fazë të ristrukturimit, në kuadër të përpjekjeve më të gjera të administratës Trump për të reduktuar madhësinë e qeverisë federale.

Tani, nuk e di nëse lajmet në Shqipëri vijnë më shpejt se në Uashington D.C., por nga sa kuptoj, deri më tani asnjë profil i lartë nuk është prekur. Aq më tepër kur kujtojmë se zonja Kim u emërua ambasadore pikërisht gjatë mandatit të parë të presidentit Trump.

Nga ajo që shoh, këtu lajmi është frymëzuar nga pamjet e protestës përballë godinës së Departamentit të Shtetit. Por pikërisht këtu qëndron edhe keqkuptimi, sepse ndërsa jashtë protestohet, brenda godinës zyrtarët në detyrë, të ndarë nga protesta, duartrokasin në mënyrë simbolike në nder të punonjësve civilë që po largohen, si shenjë respekti për kontributin e tyre.

Se çfarĂ« do tĂ« ndodhĂ« me Yuri Kim, Ă«shtĂ« punĂ« e saj. Por ajo qĂ« mĂ« ka argĂ«tuar kĂ«to ditĂ« Ă«shtĂ« mĂ«nyra se si ndĂ«rtohen realitete paralele, pa asnjĂ« lidhje me tĂ« vĂ«rtetĂ«n (nĂ« TiranĂ« e kishin “shkarkuar” disa herĂ« mĂ« parĂ«), pĂ«r tĂ« justifikuar gabimet strategjike nĂ« raport me SHBA-nĂ«. RrĂ«fime qĂ« ngjajnĂ« mĂ« shumĂ« me njĂ« lojĂ« pasqyrash, e ndĂ«rtuar pĂ«r tĂ« çorientuar publikun.

Dhe mbi të gjitha, kjo është pjesa më problematike, kjo qasje tregon mungesë të thellë reflektimi. Asnjë përpjekje për të kuptuar ku është gabuar, vetëm këmbëngulje për të shpikur armiq të jashtëm, për të fshehur dështimin dhe për të shmangur reformimin dhe ndryshimin e nevojshëm. Ndryshim që është kusht i domosdoshëm për të ndërtuar partneritete serioze përtej Adriatikut, nëse vërtet duan të përballen me një kundërshtar si Edi Rama. /alfapres/

The post Ore, sa herë do e shkarkoni nga puna Yuri Kim? first appeared on JavaNews.al.

↗

Bankers Petrolium “u arrestua”

✇Java News
By: Java News
Nga Indrit Vokshi
Kur ra Sulltani në 1919, ajo çka ngeli prej Perandorisë Osmane do të merrej e të sundohej nga fituesit e luftës, Britani, Francë, ShBA.

Harta e re e Versajës 1920 u qep e tillë, ndante territoret në shtete të vogla, shtete pa mundësi për tu rritur e për të qenë rivalë gjeopolitikë. Lindja e Mesme u nda në Arabi, Liban, Irak, Siri, Jordani, shtete nën kontrollin franko-britanik. Magrebi gjithashtu. Ballkani në Jugosllavi të kontrolluar nga Franca e Britania. Greqi britanike. Shqipëri e cila u njoh ndërkombëtarisht vetëm pasi Entoni Iden, kryeministër i mëvonshëm në Britani, erdhi në Tiranë takoi Abdi Toptanin dhe kërkoi të rrëzohej qeveria pro-italiane e Durrësit dhe të mbahej kongres (Kongresi i Lushnjes) e Britania do ta njihte Shqipërinë shtet. Ashtu ndodhi. U rrëzua Durrësi, u vra Esad pasha, lindi rendi politik i Kongresit të Lushnjës.

Shtetet si ShqipĂ«ria u lanĂ« tĂ« vogla, pa burime, me gjymtime territoresh e resursesh me qĂ«llim qĂ« tĂ« mos kishin mundĂ«si pĂ«r tĂ« qenĂ« tĂ« forta, pĂ«rkundrazi tĂ« ishin sa mĂ« pak sovrane. Vazhdoi “Koncerti Europian” i themeluar nĂ« VjenĂ« 1815. Veçse nĂ« nivel tjetĂ«r, pa GjermaninĂ«, pa AustrinĂ«, pa PerandorinĂ« Osmane, me AmerikĂ«n qĂ« u shtua si fuqi e re. Shtetet e mĂ«dha manaxhojnĂ« territore dhe zona influence.

Sadami u vra, pati guxuar të shtetëzojë naftën në një vend të cilin Britania e shpalli shtet prej naftës në Mosul e Kirkuk dhe si bazë për të sunduar Lindjen e Mesme. Naseri u bombardua nga Franca e Britania në krizën e Kanalit të Suezit, pastaj Sadati u vra në paradë ushtarake. Mbreti i Arabisë Feisal u vra në 1975 sepse synonte ta përdorte naftën si mjet politik qëndrese. Në 1977 u vra presidenti i Jemenit, Kolonel Ibrahim al Hamdi.

PĂ«r t’i sunduar kĂ«to territore tĂ« fituara nga mposhtja e PerandorisĂ« Osmane dhe e AustrisĂ«, ka pasur njĂ« kusht: Elitat sunduese tĂ« ishin sa mĂ« tĂ« korruptuara dhe sa mĂ« tradhĂ«tare tĂ« interesave tĂ« popujve tĂ« tyre. Rendin ndĂ«rkombĂ«tar nuk munden ta qĂ«ndisin vende tĂ« vogla si Shqiperia por elitat nevojiten tĂ« korruptuara dhe anti-vend qĂ« sunduesit tĂ« marrin “pazar tĂ« lirĂ«â€, tĂ« mos negociohet asgjĂ« pĂ«r interesat e shtetit, kompanitĂ« tĂ« marrin pasuritĂ« dhe tĂ« mos paguajnĂ« asgjĂ«, siç nuk kanĂ« paguar miliona euro taksa e tatime.

Nuk dihet ku Ă«shtĂ« prishur pazari me Bankersin dhe atĂ« çka Bankers pĂ«rfaqĂ«son, pazari nuk Ă«shtĂ« prishur nĂ« TiranĂ«. Nuk mundemi dhe nuk duhet tĂ« jemi kundĂ«r investimeve tĂ« huaja pasi lĂ«ndĂ«t e para nuk munden tĂ« lihen pa pĂ«rpunuar. MirĂ«po ShqipĂ«ria ka pasur dhe ka nevojĂ« pĂ«r elita qĂ« negociojnĂ« “pazar” sa mĂ« tĂ« favorshĂ«m pĂ«r vendin.

The post Bankers Petrolium “u arrestua” first appeared on JavaNews.al.

↗

Rama, dora e “hekurt” dhe vera e gjatĂ« e socialistĂ«ve

✇Java News
By: Java News

Nga Vitjon Nina

Vera e vitit 2025 nuk do të jetë veçanërisht shplodhëse për socialistët, të cilët vijnë nga një fitore dërrmuese në zgjedhjet e 11 majit dhe nga konsolidimi i një mandati të fuqishëm me 83 mandate për katër vitet e ardhshme.

Ndoshta, do tĂ« jetĂ« krejt e kundĂ«rta dhe pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r kĂ«tĂ« – jo fajtor – Ă«shtĂ« kryeministri Edi Rama, kreu i PartisĂ« Socialiste dhe nga sa duket, “dora e hekur” e njĂ« vere tĂ« gjatĂ« qĂ« PS-ja ka pĂ«rpara.

Tre ditët e fundit nuk kanë qenë veçanërisht të qeta për të majtët.

Fillimisht, njĂ« takim i jashtĂ«zakonshĂ«m – edhe pse pas skenave i paralajmĂ«ruar – nĂ« VlorĂ«, i bĂ«ri njĂ« dush tĂ« ftohtĂ« strukturave vendore, nĂ« krye tĂ« njĂ« sezoni turistik, i cili nuk ka nisur fort mirĂ« pĂ«r qytetin bregdetar, mes problematikave tĂ« mĂ«dha me ujin.

Në fakt, Rama shkoi personalisht. Takoi jo vetëm kryetarin e Bashkisë, Ermal Dredha, por edhe kupolën drejtuese të drejtorive.

Në fund, fjala ishte një dhe e vetme: Dorëheqja e të gjithëve!

E nĂ« fakt kĂ«shtu ndodhi. DrejtorĂ«t e BashkisĂ« VlorĂ« tĂ« nesĂ«rmen u panĂ« kokĂ«ulur tĂ« dilnin nga institucioni, tĂ« gjithĂ« tashmĂ« tĂ« dorĂ«hequr dhe vetĂ« institucioni i lartĂ« i pushtetit vendor nĂ« qarkun ndoshta mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m gjatĂ« sezonit veror, ka njĂ« mal pĂ«rpara, pĂ«r tĂ« vijuar sfidat e mĂ«dha dhe dyndjen gjithnjĂ« e mĂ« “uzurpuese” tĂ« pushuesve.

Po brenda ditës, Rama në Tiranë zhvilloi një mbledhje urgjente dhe të paparalajmëruar publikisht me deputetët e zgjedhur të Qarkut Tiranë, me ministra, me drejtuesen e komanduar të Bashkisë, ku pak detaje u bënë me dije, përpos faktit se koordinimi i punës në terren dhe shtimi i forcave përgjatë verës, do të ishte kryefjalë e këtij sezoni pa angazhime parlamentare dhe ndoshta, edhe pa pushime për vetë politikanët e majtë.

As ditëlindja e vet nuk e gjeti më të relaksuar Ramën.

Në 4 korrikun edhe të Pavarësisë amerikane, ai mblodhi që në mëngjes në selinë rozë ministrat.

Kërkesat dhe detyrat ishin shumë të qartë: Angazhim maksimal për të ndihmuar strukturat vendore.

Hapësira publike, parkingjet, shërbimet dhe lejet e ndërtimit. Këto janë katër pikat për të cilat Rama ka kërkuar mobilizim të veçantë.

Vetë ministritë do të shihen si mbështetëse në çdo problematikë, e cila lihet të kuptohet se nuk do të tolerohet më.

Fjala bie, për hapësirat publike do të kujdeset Anuela Ristani, drejtuese e komanduar e kryeqytetit, së bashku me ministren e Arsimit dhe Sportit, Ogerta Manastirliu, e cila ishte edhe bashkëdrejtuese e qarkut në fushatë.

Problematikat me trafikun do të shohin angazhim të shtuar të Blendi Gonxhes dhe Ervin Hoxhës.

Apo, edhe tĂ« gjithĂ« tĂ« tjerĂ«t, nĂ« takime nĂ« terren me qytetarĂ«t, ose deri edhe te angazhimi i posaçëm i ministrit tĂ« Financave, Petrit Malaj dhe ministres sĂ« SipĂ«rmarrjes dhe KlimĂ«s sĂ« Biznesit, Delina Ibrahimaj, pĂ«r t’u angazhuar me pjesĂ«n e financave.

PunĂ«n “pisk” do ta kenĂ« edhe bizneset nga sa lihet tĂ« kuptohet. S’ka mĂ« asnjĂ« tolerancĂ« pĂ«r zaptimin e hapĂ«sirave publike dhe ndjekja penale e pret çdokĂ«nd qĂ« vepron ndryshe.

Vetë Rama e lajmëroi këtë, si një aksion të gjerë kombëtar kundër zaptimit të hapësirave publike në qytetet kryesore të vendit, duke paralajmëruar masa të forta ndaj abuzuesve që kanë uzurpuar trotuare, hapësira ndërmjet pallateve dhe zona të përbashkëta me trarë, tenda, objekte të paautorizuara dhe struktura të tjera penguese për jetën komunitare.

Në një komunikim të drejtpërdrejtë me qytetarët përmes rrjeteve sociale, kryeministri njoftoi po ashtu se pas takimeve në Vlorë dhe Tiranë, qeveria do të organizojë një seri konsultimesh në Durrës, Fier, Elbasan dhe Shkodër, me qëllim përgatitjen e një aksioni dyjavor për evidentimin e çdo problematike që lidhet me keqpërdorimin e hapësirave publike.

ËshtĂ« e qartĂ« pĂ«rmes kĂ«saj tĂ« kuptohet se nĂ« fakt, vera shplodhje s’do tĂ« ketĂ«. SocialistĂ«t kanĂ« shumĂ« punĂ« pĂ«rpara


The post Rama, dora e “hekurt” dhe vera e gjatĂ« e socialistĂ«ve first appeared on JavaNews.al.

↗

NjĂ« replikĂ« me Sonila Meçon, qĂ« ishte tmerruar se TiranĂ«n po e “pushtojnĂ«â€ emigrantĂ«t e huaj

✇Java News
By: Java News

Nga Dr. Loina Prifti

Në ditët e fundit, dy përmbajtje që qarkulluan në media më kanë nxitur në një reflektim të thellë. Njëra është një opinion i gazetares së njohur Sonila Meço, publikuar në gazetën Tema, mbi transformimin demografik dhe kulturor të Tiranës, ku shtjellon  shqetësimet për humbjen e identitetit dhe boshatisjen e vendit nga të rinjtë shqiptarë.

Tjetra, njĂ« video ku njĂ« eksperte e ftuar nĂ« Opinion nĂ« TV Klan, analizon “inteligjencĂ«n e popujve” nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ngre pyetje serioze mbi pĂ«rhapjen e gjeneralizimeve nĂ« emĂ«r tĂ« shkencĂ«s.

E kam ndjekur gjithmonë me vlerësim punën e Sonila Meços për mënyrën si ka trajtuar tema të vështira me guxim dhe integritet. Qëllimi i saj nuk është paragjykimi, por nxitja e debatit për sfidat që po përballon vendi. E megjithatë, edhe kur diskutojmë tema të vërteta dhe të dhimbshme, gjuha që përdorim, përqendrimi i vëmendjes dhe narrativat që ndërtojmë kanë rëndësi thelbësore.

Shqipëria po ndryshon. Ky është realiteti. Dhe ashtu si çdo vend që përjeton ndryshime të mëdha demografike, përmes emigracionit apo imigracionit, ndjen tension, pasiguri dhe nganjëherë konfuzion identitar. Kjo është njerëzore. Por mënyra si përballemi me këtë tension do të përcaktojë nëse do të ndërtojmë një shoqëri më të fortë, apo një shoqëri më të mbyllur e më të frikësuar.

NĂ« shkrimin e Meços shqetĂ«simi pĂ«r zĂ«vendĂ«simin e shqiptarĂ«ve nga punĂ«torĂ« tĂ« huaj, tĂ« ardhur kryesisht nga Azia Jugore, ngre njĂ« pyetje reale pĂ«r qasjen shtetĂ«rore ndaj migracionit, mungesĂ«n e strategjive pĂ«r integrim dhe qasjen mbi zhvillimin e qĂ«ndrueshĂ«m urban. Por, ajo qĂ« mĂ« shqetĂ«son Ă«shtĂ« rreziku i pĂ«rgjithĂ«simeve qĂ« ndĂ«rtojnĂ« ndarje midis “nesh” dhe “atyre”.

Rreziku qĂ« pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« tĂ«ra komuniteteve tĂ« identifikohen me etiketa si “jo tĂ« integrueshĂ«m”, “kĂ«rcĂ«nim pĂ«r rendin”, apo thjesht si “tĂ« tepĂ«rt”.

Këto janë të njëjtat narrativa që shohim në vendet e tjera ndaj emigrantëve shqiptarë, në Itali, Greqi, apo më gjerë. Edhe atje, shumë herë jemi përballur me etiketime kolektive, me përjashtim, me frikë. Ndaj është paradoksale që ne, një popull me kaq shumë përvojë emigrimi, po rrëshqasim sot në një diskurs përjashtues ndaj atyre që vijnë për të punuar e jetuar në vendin tonë.

Unë vetë kam jetuar jashtë për shumë vite. Dhe pavarësisht sfidave, kam pasur fatin dhe

jam ndjerë e respektuar për atë që sjell si profesioniste dhe si njeri. Asnjëherë nuk jam paragjykuar për pasaportën apo ngjyrën e lëkurës. Kjo nuk ka ndodhur rastësisht, ka qenë rezultat i një kulture që i jep rëndësi vlerave, jo prejardhjes. Dhe pikërisht këtu është thelbi i çështjes: çfarë vlerash duam të ndërtojmë në Shqipëri?

NĂ« kĂ«tĂ« sfond, edhe videoja e pĂ«rmendur, qĂ« klasifikon popuj sipas inteligjencĂ«s sĂ« tyre, Ă«shtĂ« shembull i njĂ« tjetĂ«r forme pĂ«rjashtimi tĂ« maskuar si shkencĂ«. Edhe nĂ«se ka studime statistikore qĂ« evidentojnĂ« dallime mesatare nĂ« performancĂ«n shkollore nĂ« vende tĂ« ndryshme, Ă«shtĂ« e rrezikshme tĂ« shndĂ«rrosh kĂ«to dallime nĂ« etiketime kombĂ«tare mbi “inteligjencĂ«n”.

Kultura, arsimi, varfĂ«ria, gjuha, historia koloniale – tĂ« gjitha ndikojnĂ« nĂ« atĂ« qĂ« masim si “inteligjencĂ«â€. Dhe çdo gjeneralizim mbi baza etnike Ă«shtĂ«, nĂ« fund tĂ« fundit, njĂ« lloj paragjykimi.

Prandaj ka ardhur koha të dalim nga ky cikël gjykimi. Të ndërtojmë një diskurs të ri, ku të huajt nuk shihen si kërcënim, por si pjesë e një realiteti të ri shoqëror që ka nevojë për menaxhim, jo frikë. Nuk mund të kërkojmë respekt jashtë, nëse nuk jemi të gatshëm ta ofrojmë atë brenda.

Media dhe figurat publike kanë një rol kyç në këtë rrugëtim. Fjalët e tyre formësojnë perceptime, ndikojnë narrativat kombëtare, dhe shpesh shërbejnë si busull morale për shoqërinë. Prandaj, ndërsa debati mbi identitetin, zhvillimin urban dhe migracionin është i nevojshëm, ai duhet të bëhet me ndjeshmëri, me maturi, dhe mbi të gjitha me respekt për njeriun, përtej kombësisë apo origjinës së tij.

Në fund të ditës, çfarë Shqipërie duam të ndërtojmë? Një vend që mbrohet duke mbyllur dyert? Apo një vend që e forcon veten duke hapur mendjen, duke rregulluar institucionet dhe duke ushqyer një shoqëri ku dinjiteti i çdo njeriu respektohet? Unë besoj në të dytën. (TemA)

The post NjĂ« replikĂ« me Sonila Meçon, qĂ« ishte tmerruar se TiranĂ«n po e “pushtojnĂ«â€ emigrantĂ«t e huaj first appeared on JavaNews.al.

❌