Nga Gazeta “SI”– Shprehjen “qan me lot krokodili” me siguri e kemi dëgjuar të gjithë qoftë si një akuzë për emocione të shtirura, qoftë si një mënyrë për të treguar një pendesë të rreme. Por çfarë fshihet pas kësaj shprehjeje që rrënjët i ka në një nga krijesat më të frikshme të botës shtazore?

Origjina e saj është më e lashtë sesa mund të mendohet dhe, siç ndodh shpesh me metaforat e qëndrueshme, është një përzierje midis realitetit dhe legjendës. Ideja se krokodilët qajnë ndërsa hanë prenë e tyre buron nga besime të hershme, që më pas janë zhvilluar në simbolikë morale e madje edhe në gjuhën e mjekësisë moderne.

Nga pikëpamja biologjike, ekziston një shpjegim për këtë sjellje të çuditshme. Krokodilët kanë gjëndra pranë syve, të cilat ndihmojnë në mbajtjen e syve të lagësht dhe në eliminimin e kripërave të tepërta. Gjatë procesit të të ushqyerit i cili përfshin një përpjekje të madhe muskulare dhe gojë të hapur për një kohë të gjatë  këto gjëndra mund të shtypen dhe të çlirojnë lëngje që ngjasojnë me lotët. Studime të mëvonshme, si ai i vitit 2006 i neurologut Malcolm Shaner dhe biologut Kent Vliet, kanë vëzhguar këtë fenomen tek aligatorët dhe caimanët, duke përforcuar idenë se “lotët” janë thjesht një reagim fiziologjik ndaj mënyrës së të ushqyerit.

E megjithatë, që nga Mesjeta, njerëzimi i ka dhënë një domethënie tjetër këtyre lotëve. Për herë të parë, shprehja “lotët e krokodilit” është përhapur në tregimet e Sir John Mandeville në shekullin XIV. Në to, përshkruhet një krokodil që qan teksa ha një njeri  një përfytyrim grotesk, por që mbante ngarkesë të thellë morale.

Kjo alegori u përqafua gjerësisht në letërsinë klasike. William Shakespeare e përdori shpesh si metaforë për hipokrizinë dhe mashtrimin emocional. Në “Othello”, në “Henry VI” dhe “Antony and Cleopatra”, krokodili shfaqet si simbol i pendesës së rreme. Një tjetër autor i njohur, Edmund Spenser, e përshkruan këtë krijesë si “dinak mizor”, që përdor lotët për të fshehur dredhitë.

Në vijim të kësaj tradite simbolike, figura e “lotëve të krokodilit” është përdorur për të stigmatizuar veçanërisht gratë, të cilat në rrëfimet moralizuese paraqiten si përdoruese të holla të emocioneve të rreme për të manipuluar burrat dhe realitetin. Kjo përplasje mes dhimbjes së dukshme dhe qëllimit të fshehur e bëri shprehjen të depërtojë thellë në gjuhën dhe kulturën popullore.

Madje, kjo shprehje ka gjetur vend edhe në mjekësi. “Sindroma e lotëve të krokodilit”, ose simptoma Bogorad, përshkruan një gjendje neurologjike ku një person derdh lot kur ha. E identifikuar për herë të parë në vitin 1926 nga neurologu rus F.A. Bogorad, kjo sindromë është pasojë e një dëmtimi të nervit të fytyrës, që bën që sinjalet e gjëndrave të pështymës të ngatërrohen me ato të gjëndrave lotsjellëse.

Sipas studiuesit Adam Britton, ndonëse është e vështirë të përcaktosh saktësisht prej nga buron miti i “lotëve të krokodilit”, është e lehtë të kuptosh pse ai është bërë kaq i përhapur: “Për një krijesë kaq të pamëshirshme, lotët mbi viktimën e saj janë një ironi e paharrueshme”, shkruan ai. Ironi që ka shërbyer si burim frymëzimi për shekuj me radhë në letërsi, në filozofi morale, në folklor dhe tashmë edhe në terminologjinë mjekësore.

The post ‘Lotët e krokodilit’, çfarë nënkupton shprehja alegorike për lotët e rremë appeared first on Gazeta Si.

Sipas studimeve gjuhësore, spanjishtja konsiderohet si gjuha më pozitive dhe emocionale në botë, jo për mënyrën si tingëllon, por për numrin e fjalëve të ngarkuara me ndjenja të mira.

Fjalë si “alegría” (gëzim), “amor” (dashuri), dhe “felicidad” (lumturi) janë të pranishme kudo në të përditshmen spanjolle. Jo më kot, bisedat në këtë gjuhë shpesh ndihen të ngrohta, pasionante dhe plot jetë.

Ndoshta nuk është vetëm gjuha, por edhe kultura që e mban gjallë.

Po ju, cila gjuhë ju bën të ndiheni më mirë kur e dëgjoni?

The post Gjuha më e lumtur në botë? Është spanjishtja! appeared first on iconstyle.al.

Nga Albert Vataj Nuk mund të thuhet se Rolls Royce Phantom Brougham De Ville ishte vetëm një dhuratë surprizë e një bashkëshorti për gruan e tij, por edhe makina më unike dhe e patëdytë e prodhuar me shasinë e Rolls Royce, një makine legjendare, që ishte dhe mbeti si e tillë. Brendësia në Rolls Royce Phantom Brougham De Ville, të vitit 1926, nuk je tamam si brenda një makine të personalizuar…

Source

Një meteorit i njohur si NWA 16788 dhe që është pjesa më e madhe e Marsit e gjetur në Tokë është shitur për 5.3 milionë dollarë, në ankand te një ofertues anonim.

Meteoritët janë ato që mbeten kur një kometë, asteroid ose meteoroid mbijeton kalimin e tij nëpër atmosferën e Tokës.

I zbuluar në nëntor 2023 në rajonin e largët Agadez të Nigerit, NWA 16788 është një “ekzemplar monumental” që është rreth 70% më i madh se pjesa tjetër më e madhe e Marsit e gjetur ndonjëherë në Tokë, sipas shtëpisë së ankandeve, Sotheby’s.

Meteori përbën rreth 7% të të gjithë materialit marsian të njohur në Tokë dhe është 70% më i madh se fragmenti i dytë më i madh i gjetur deri më sot. Testimet laboratorike kanë konfirmuar se ai ka përbërje identike me shkëmbinjtë marsianë të studiuar nga sonda “Viking” në vitin 1976.

Është gjithashtu tepër e rrallë, sepse vetëm rreth 400 meteoritë marsiane janë gjetur ndonjëherë në Tokë.

Sipas shkencëtarëve NWA 16788 është një zbulim me rëndësi të jashtëzakonshme — meteori më i madh marsian i gjetur ndonjëherë në Tokë dhe më i vlefshmi i këtij lloji i ofruar ndonjëherë në ankand.

The post Shitet për 5.3 milionë dollarë në ankand, meteori më i madh i Marsit në Tokë appeared first on Gazeta Si.

Tetë foshnja të lindura në Mbretërinë e Bashkuar me ADN nga tre persona, nuk bartin sëmundjet e trashëguara mitokondriale, sipas mjekëve britanikë. Kjo metodë revolucionare përdor material gjenetik nga një nënë, një baba dhe një grua donatore, për të parandaluar çrregullime të rënda dhe shpesh fatale që kalojnë nga nëna te fëmija. Teknika është zhvilluar në Universitetin e Newcastle dhe për…

Source

Meteoriti NWA 16788, me peshë 25 kilogramë, u shit së fundmi në një ankand të organizuar nga shtëpia prestigjioze e ankandeve Sotheby’s në New York, duke tërhequr vëmendjen e koleksionistëve dhe pasionantëve të hapësirës nga e gjithë bota.

Çmimi përfundimtar i shitjes, i cili përfshin edhe tarifat e ankandit, arriti në rreth 5.3 milionë dollarë amerikanë.

Me këtë shumë mbresëlënëse, NWA 16788 u bë meteoritin marsian më i shtrenjtë ndonjëherë i shitur në një ankand publik, duke thyer çdo rekord të mëparshëm për objekte të ngjashme.

Sipas informacioneve të dhëna nga Sotheby’s, ky shkëmb i rrallë kozmik është rezultat i një ngjarjeje të fuqishme në Mars – një përplasje me një asteroid që e nxori jashtë sipërfaqes së planetit të kuq, shkruan usatoday.

@spacedotcom Anyone have a few million dollars lying around? You could own the largest piece of Mars on Earth! #mars #spacenews #sothebys #auction #spacedotcom #planet ♬ original sound – Space.com

Pas kësaj përplasjeje, meteoriti udhëtoi një distancë të jashtëzakonshme prej mbi 225 milionë kilometrash përmes hapësirës përpara se të hynte në atmosferën e Tokës dhe të binte në sipërfaqe, ku më pas u gjet dhe u identifikua si një fragment i Marsit.

Përpara se të dilte në ankand, NWA 16788 ishte pjesë e një ekspozite të veçantë në Agjencinë Hapësinore Italiane në Romë, ku tërhiqte interesin e vizitorëve si një ndër dëshmitë më të prekshme të ekzistencës së objekteve jashtëtokësore në planetin tonë.

Ndërkohë, identiteti i blerësit të ri të këtij objekti të rrallë nuk është bërë i ditur, duke shtuar një element misteri rreth këtij transaksioni të jashtëzakonshëm.

Megjithatë, ekspertët besojnë se blerësi mund të jetë një koleksionist privat apo një institucion shkencor që synon ta ruajë dhe studiojë meteoritin për qëllime kërkimore apo edukative. /Telegrafi/

The post Meteoriti më i madh marsian në Tokë u shit për 5.3 milionë dollarë appeared first on Telegrafi.

I fshehur mes Alpeve, midis Zvicrës dhe Austrisë, Principata e Lihtenshtajnit duket si një përjashtim i çuditshëm në një botë të trazuar. Pa një aeroport kombëtar, pa një ushtri, madje as monedhë të vetën, ky shtet i vogël renditet ndër më të pasurit dhe më të sigurtët në botë.

Përdor frangën zvicerane përmes një marrëveshjeje monetare me Zvicrën, ndërsa banorët e tij udhëtojnë përmes aeroporteve në Zvicër apo Austri. Ushtria u shfuqizua që në vitin 1868 dhe siguria mbështetet vetëm në një forcë të vogël policie dhe bashkëpunim me fqinjët.

Por pavarësisht këtij “minimalizmi shtetëror”, Lihtenshtajni ka një PBB për frymë rreth 187,000 dollarë, pothuajse zero krim të organizuar, nivele të ulëta të burgosjes dhe një standard jetese që shumë vende vetëm mund ta ëndërrojnë.

Në një kohë kur shumica e shteteve përballen me tensione, korrupsion dhe pasiguri, ky vend i vogël ofron një model ndryshe: një shoqëri e bazuar në besim, thjeshtësi dhe mirëqenie të përbashkët, dëshmi se ndonjëherë, më pak është më shumë.

The post Pa aeroport, pa ushtri, pa monedhë, por ndër më të pasurit në Europë appeared first on iconstyle.al.

Një studim i ri nga Canine Cottages ka zbuluar se rrahjet e zemrës së qenve rriten me 46% kur ata dëgjojnë pronarin t’u thotë “Të dua”. Nga një mesatare prej 67 rrahjesh në minutë, zemra e tyre shkon në 98 bpm, vetëm nga një shprehje dashurie.

Hulumtimi u krye me monitorë zemre në katër qen dhe tregoi se qentë reagojnë emocionalisht ndaj fjalëve të ndjera, duke dëshmuar edhe një herë sa të lidhur janë me njerëzit e tyre.

Gjithashtu, studiuesit zbuluan se përqafimi ka efekt qetësues, duke ulur ndjeshëm rrahjet e zemrës, një tjetër shenjë që qentë ndjejnë çdo përkëdhelje dhe çdo emocion që ndajmë me ta.

Pra po, herën tjetër që i thua “Të dua” qenit tënd… ai e ndjen!

The post “Të dua” nuk është vetëm fjalë për qentë, zemra e tyre rreh më shpejt kur e dëgjojnë! appeared first on iconstyle.al.

Po, e lexove mirë! Një studim i ri shkencor konfirmon atë që shumica e vajzave e kanë thënë gjithmonë: në debate, ajo ka zakonisht të drejtë. Kjo nuk do të thotë që meshkujt janë gjithmonë gabim… por ndoshta ia vlen ta dëgjosh pak më shumë atë që po përpiqet të të thotë. Ndonjëherë të tërhiqesh […]

Zbuloni kuriozitetet dhe simbolet historike të Karabinierëve: granatën, ngjyrat, uniformat, moton dhe stemën. Një udhëtim në identitetin e Karabinierëve.

Karabinierët janë shumë më tepër sesa një agjenci ligjzbatuese: ata janë një pjesë integrale e kujtesës kolektive të Italisë, një prani e vazhdueshme në jetën e vendit. Të themeluar në vitin 1814, ata kanë tejkaluar epokat, duke ruajtur vlerat e tyre të besnikërisë, disiplinës dhe shërbimit. Por pas rolit uniform dhe institucional fshihen simbole, moto, tradita dhe detaje shpesh pak të njohura që tregojnë historinë dhe identitetin e thellë të këtij institucioni. Ja disa kuriozitete që na ndihmojnë të kuptojmë më mirë se çfarë i bën vërtet Karabinierët unikë.

1. Lindja e Karabinierëve: pse pikërisht “Karabinierët”?

Karabinierët zyrtarisht u krijuan më 13 korrik 1814, kur Viktor Emanueli I i Savojës lëshoi Patentat Mbretërore që themelonin Korpusin e Karabinierëve Mbretërorë, që synonte të siguronte rendin publik në Mbretërinë e Sardenjës. Karabinierët e parë u zgjodhën nga ushtarët më të mirë piemontezë, duke e bërë forcën një korpus elitar që nga fillimi. Vetë emri rrjedh nga arma që ata lëshuan: karabina, një pushkë e lehtë dhe e saktë, e përshtatshme për përdorim ushtarak dhe për sigurinë publike.

2. Pse “Benemerita”?

Korpusi ka nofkën “La Benemerita”, një term i përdorur zyrtarisht që në vitin 1864 nga Senati i Mbretërisë për të nderuar shërbimet e tij ndaj komunitetit. Termi ka mbetur në përdorim të zakonshëm si një simbol i respektit dhe besimit nga popullsia.

3. Çfarë “do të thotë” granata në kapak?

Një element tjetër dallues është granata e artë me trembëdhjetë cepa që flakëron, simboli i Korpusit që nga origjina e tij. Është një granatë e kurorëzuar me një flakë të stilizuar, e pranishme në kapak, në shpatull dhe brenda stemës heraldike. Ajo përfaqëson forcën, guximin dhe origjinën ushtarake të Korpusit.

4. Kuptimi i stemës heraldike

Stema aktuale e armëve , që daton që nga viti 2002, është e pasur me elementë simbolikë : kryqi i argjendtë në një sfond të kuq, dora që mban një gjarpër (simbol i maturisë), granata e artë flakëruese (e përsëritur dy herë), luani kalimtar (qëndrueshmëri dhe autoritet), trungu i lisit me lisa (forcë, dekorime, shpirt luftarak). E gjithë kjo kurorëzohet nga një kurorë me kullë dhe shoqërohet nga motoja heraldike.

5. Nga vjen motoja “Besnik nëpër shekuj” ?

Motoja zyrtare, “Besnik Gjatë Shekujve”, u krijua në vitin 1914 nga Kapiten Cenisio Fusi dhe u miratua zyrtarisht si moto heraldike në vitin 1933 nga Vittorio Emanuele III. Ajo zëvendësoi moton e mëparshme “Është zakon të bindesh në heshtje dhe të vdesësh në heshtje” dhe ende sot përfaqëson thelbin e betimit dhe misionit të Korpusit: besnikëri të vazhdueshme ndaj Republikës dhe qytetarëve të saj.

6. Simbolet dhe ngjyrat e uniformës

Uniforma e Karabinierëve është një nga aspektet më të dallueshme të këtij Korpusi.

Sot, mbizotëron e zeza , me thekse të kuqe si shiriti i famshëm vertikal i kuq në pantallona (përveç oficerëve dhe disa marshallëve). E kuqja dhe bluja, të miratuara që në vitin 1833, kujtojnë përkatësisht guximin dhe lidhjen me dinastinë Savoy. Karabinierët gjithashtu veshin një bandolier të bardhë (të mbajtur diagonalisht përgjatë shpatullës) dhe një çantë fishekësh (një çantë lëkure e përdorur fillimisht për të mbajtur municione, që tani ka vlerë simbolike), ndërsa marshallët dhe oficerët përdorin një rrip me rrip shpatullash.

7. Karabinierët janë institucioni më i dashur nga italianët

Respekti për Karabinierët konfirmohet gjerësisht nga anketa si ai i Eurispes, të cilat për vite me radhë i kanë renditur ata si institucionin më të dashur nga italianët. Ky besim fitohet nëpërmjet pranisë së vazhdueshme, efikasitetit, maturisë dhe përkushtimit ndaj shërbimit publik.

8. Karabinierët Ndihmës: kur ishte e mundur të kryeje shërbimin ushtarak në forcën ushtarake

Deri në vitin 2005, ishte e mundur të kryeje shërbimin ushtarak në Karabinieri si karabinier ndihmës, duke ndihmuar ushtarët e rregullt në detyrat e përditshme të rendit publik dhe sigurisë. Qindra të rinj italianë e patën këtë përvojë, përfshirë figura tani të famshme si aktori dhe regjisori Leonardo Pieraccioni, kantautori Biagio Antonacci, shefi i picave dhe sipërmarrësi Gino Sorbillo, gazetari i Tg5 Alberto Bilà dhe muzikanti dhe prezantuesi i radios Gegè Telesforo.

Burimi: focus.it/ nga Roberto Graziosi/ Përgatiti për botim: L.Veizi

Pas një vizite në Danimarkë, një nga vendet më të lumtura në botë, Marina Cooley, profesore në Goizueta Business School në Universitetin Emory dhe ish-punonjëse në kompani si Coca-Cola dhe IBM, vendosi të ndryshojë mënyrën si e konceptonte ekuilibrin punë-jetë.

Ajo vuri re se danezët i japin rëndësi të madhe pasioneve personale jashtë punës (hoby). Frymëzuar nga kjo kulturë, Marina ndërmori një eksperiment njëvjeçar, ku provoi 17 aktivitete për të zbuluar një mënyrë jetese më të ekuilibruar dhe të qëndrueshme. Në vazhdim renditen rezultatet dhe këshillat e saj pas kësaj përvoje:

1. Ndaloi zakonin e “doomscrolling”

Për të gjetur kohë për pasionet, hoqi dorë nga zakonet e përdirimit të pajisjeve dixhitale, që i konsumonin vëmendjen dhe kohën. Aktivitetet manuale dhe fizike e ndihmuan të çlirohej nga ekrani dhe stresi, duke e fokusuar në përfshirje të vetëdijshme.

2. Mësoi të “ruajë” lumturinë për më vonë

Jo çdo aktivitet ishte i përshtatshëm në atë fazë të jetës. Në vend që t’i përjashtonte, Marina i konsideroi si pasione të ardhshme, duke i dhënë vetes leje për të ëndërruar pa presion.

3. Kuptoi se puna e njërit është relaksimi i tjetrit

Aktivitetet që për ndikë janë barrë ose detyrim, për dikë tjetër mund të jenë terapi. Gatimi, për shembull, për të ishte punë, por për të tjerët ishte një burim qetësie. Çdo gjë që të sjell kënaqësi mund të jetë pasion.

4. Rishkroi përkufizimin e “kujdesit për veten”

Në vend të rutinave estetike, Marina zbuloi se pasionet që stimulojnë trurin, krijimtarinë dhe trupin i sjellin qetësi të vërtetë. Për të, ato u konkretizuan në Mahjong, punime me dorë dhe tenis.

5. U ndje më pak e vetmuar

Pasionet i sollën njohje të reja. Qoftë në fusha sporti apo aktivitete krijuese, ajo gjeti mbështetje dhe përkatësi që i mungonin më parë.

6. Nuk kishte më frikë nga bisedat e vogla

Pasionet u bënë mënyrë për të njohur të tjerët më thellë. Njerëzit ndanin histori autentike dhe lidhjet sociale u bënë më të sinqerta.

 

Studentët e saj shpesh thonë se do të merren me pasione kur të gjejnë kohë. Por Marina mësoi se ekuilibri ndërtohet përmes këtyre aktiviteteve dhe pasioneve. Sot, edhe pse eksperimenti ka përfunduar, pasionet mbeten pjesë e përditshme e jetës së saj dhe të familjes.

“Kam shumë pasione,” i tha një natë djali i saj dhe ajo e kuptoi se kishte krijuar një model të shëndetshëm jetese. / CNBC, Shqip.al

The post Sekreti i lumturisë në Danimarkë: Si pasionet mund të ndryshojnë jetën appeared first on Revista Monitor.

Nga Gazeta “SI”– Po të pyesësh vërdallë në Shqipërinë e mesme do të thonë se sata, është fjalë dialektikore për fjalën autobus. Por çfarë është kjo fjalë dhe nga na vjen?

Dihet se me 1 Qershor 1940, me një dekret të mëkëmbësisë së përgjithshme, u miratua veprimtaria e “Societa Albanese Transporti Automobilistici” ( Shoqëria shqiptare e transportit automobilistik) me leximin S.A.T.A.

Shoqata ishte themeluar me herët, në 19 Mars 1940 në zyrën e avokatit Mymtaz Kokalari, në Tiranë, prej dy italianëve Vincenzo Scarpa, përfaqësues i kompanisë Fiat në Itali dhe Frederico Vasconi, tregtar si dhe prej dy shqiptarëve Muharrem Gjoliku dhe Hasan Koka, të dy të vetëpunësuar.

Kapitalin fillestar e investoi prej njëqind mijë liretash e siguroi kompania Fiat e cila solli edhe autobusët e parë të markës Fiat 626 RN dhe RNL.

Sipas dokumentacionit që zotëron Drejtoria e Arkivave, linjat e transportit mbulonin të gjithë Shqipërinë. Linjat përfshinin iteneraret Tiranë-Shkodër dhe Tiranë- Vlorë duke ndaluar në Durrës. Por edhe në linja të tjera si Shkodër-Pukë. Elbasan-Burrel- Peshkopi etj. S.A.T.A e vazhdoi punën deri në verën e viti 1944.

Burimi: Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave

The post Pse autobusit dikur i thuhej SATA? appeared first on Gazeta Si.

Nuk ka asgjë më frustruese sesa të zgjohesh në mëngjes duke u ndjerë më i lodhur se natën e kaluar, edhe pse ke fjetur shtatë deri në tetë orë. Nëse nuk ndihesh i pushuar ose plot energji në mëngjes, diçka nuk shkon patjetër. Lexoni më poshtë për disa nga arsyet më të zakonshme që çojnë në mungesë pushimi dhe çfarë mund të bëni për të përmirësuar cilësinë e gjumit tuaj.

Lodhje

“Ka shumë arsye pse ndihemi të lodhur, por kjo nuk do të thotë që gjithmonë duam të flemë”, thotë Jennifer Martin, MD, profesoreshë e mjekësisë në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley. “Këto mund të përfshijnë dhimbje kronike, sindromën metabolike, mosfunksionimin e tiroides dhe sëmundjen kronike obstruktive pulmonare. Nëse ndjeni lodhje të pashpjegueshme, mund të dëshironi të vizitoni mjekun tuaj dhe mund të provoni një orar të ndryshëm gjumi, pasi tetë orët e rekomanduara mund të mos jenë të mjaftueshme për ju. Mund të shkoni në shtrat më herët ose të zgjoheni një orë më vonë dhe të shihni nëse kjo funksionon për ju . ”

Ekspozimi ndaj dritës blu
Të gjithë e dimë se ekspozimi ndaj dritës së ekranit nuk është gjëja më e mirë për të bërë para gjumit. Megjithatë, shpesh gjëja e fundit që shohim para se të flemë është ekrani i telefonit tonë. “Përdorimi i telefonave, tabletave, kompjuterëve ose televizorit shumë afër kohës së gjumit mund të pengojë çlirimin e melatoninës, hormonit të gjumit, dhe kështu të na bëjë të zgjohemi. Gjëja më e mirë që mund të bëjmë është të fikim pajisjet tona elektronike një orë para gjumit dhe të flemë në një dhomë të errët dhe jo shumë të ngrohtë”, thotë Dr. Peter Polos, anëtar i Akademisë Amerikane të Mjekësisë së Gjumit.

Ankth ose depresion
“Stresi dhe depresioni janë jashtëzakonisht të dëmshëm për shëndetin tonë, si dhe për gjumin tonë. Ato ndikojnë negativisht në kohën që na duhet për të rënë në gjumë, por edhe në sa shpesh zgjohemi gjatë natës. Në fakt, është treguar se, ndonjëherë, trajtimet për ankthin ose depresionin mund të shkaktojnë pagjumësi ose të bllokojnë fazat më të thella të gjumit”, vëren eksperti i gjumit dhe profesori i asociuar i mjekësisë në Universitetin e Kalifornisë, Dr. Raj Dasgupta.

Jetë sedentare
“Nëse trupi juaj është mësuar të prodhojë dhe shpenzojë nivele të ulëta energjie, për shkak të një stili jetese që nuk përfshin punë manuale ose ushtrime, atëherë mund të lodheni shumë shpejt kur kryeni aktivitete themelore të përditshme”, thotë Dr. Jennifer Martin. Organizata Botërore e Shëndetësisë rekomandon që të rriturit të bëjnë të paktën 2 orë aktivitet fizik të moderuar deri në të fuqishëm në javë.

Konsumimi i ushqimit të rëndë ose alkoolit

Kur flemë, sistemi përgjegjës për pushimin dhe tretjen aktivizohet në trup. Megjithatë, nëse, për shembull, konsumoni alkool, ushqime të rënda ose kafeinë afër kohës së gjumit, atëherë është e mundur që trupi juaj të ketë vështirësi në metabolizimin e ushqimit, duke u përqendruar në tretje dhe do të qëndroni zgjuar më gjatë se normalja. “Shmangni të ngrënit për të paktën dy orë para gjumit. Dhe nëse nuk e duroni dot, preferoni ushqime të lehta që treten lehtë. Ushqimet e rënda ose pijet alkoolike dhe kafeja kanë shumë të ngjarë ta pengojnë trupin tuaj të hyjë në fazat e gjumit REM, që është kur jemi plotësisht të pushuar“, sugjeron Robin M. Tucker, Ph.D., profesoreshë e asociuar e të ushqyerit dhe shkencës ushqimore në Universitetin e Miçiganit.

The post Pse zgjoheni gjithmonë të lodhur dhe çfarë të bëni në lidhje me këtë appeared first on iconstyle.al.

Një cikël të lashtë sa vetë koha. Por kur Hëna e Plotë e korrikut ngjitet në qiellin veror, ajo nuk është vetëm një disk i shndritshëm mbi horizont – ajo mban me vete një emër poetik, të trashëguar nga kohët kur njeriu orientonte jetën dhe shpresat sipas ritmeve të natyrës: Hëna e Drerit (Buck Moon).

Por çfarë e bën të veçantë këtë Hënë të korrikut? Dhe çfarë lidhje kanë drerët me yjësitë dhe brigjet e hënës?

Prej natyrës në qiell: origjina e emrit “Buck Moon”

Emri “Hëna e Drerit” ka rrënjë të thella në traditat e popujve indigjenë të Amerikës së Veriut dhe më vonë u përvetësua nga kolonët anglo-saksonë që i dhanë formë kalendarëve të hershëm bujqësorë. Sipas vëzhgimeve të tyre sezonale, muaji korrik ishte koha kur drerët meshkuj – të quajtur “bucks” – fillonin të rritnin brirët e rinj, një proces natyror i përsëritur çdo vit.

Brirët e drerëve, që bien në dimër dhe rriten sërish në verë, ishin simbol i fuqisë, ripërtëritjes dhe ciklit të jetës për këto popullsi. Dhe si për të lidhur tokën me qiellin, ata e emërtuan hënën e parë të plotë të korrikut sipas këtij procesi natyror të njohur dhe domethënës: Hëna e Drerit.

Një lidhje më shumë simbolike se shkencore

Nga pikëpamja astronomike, kjo hënë nuk ka ndonjë karakteristikë të veçantë – ajo është thjesht një hënë e plotë si çdo muaj tjetër. Por emri që i është dhënë nuk është aspak rastësor: ai reflekton një mënyrë të të jetuarit dhe të vëzhguarit të natyrës, ku gjithçka që ndodhte mbi tokë, në pyje e fusha, gjen pasqyrim në qiellin e natës.

Emërtimi “Buck Moon” u bë më i njohur në epokën moderne falë “Farmer’s Almanac”, një botim i njohur amerikan i themeluar në shekullin XIX, që kombinon kalendarin bujqësor me vëzhgime natyrore, parashikime moti dhe këshilla praktike për jetën në fshat. Këto emra të hënave të plota – si “Hëna e Lules” (maj), “Hëna e Korrjes” (shtator), “Hëna e Gjakut” (tetor) apo “Hëna e Ujit të Zi” (janar) – nuk janë shkencorë, por janë pjesë e një trashëgimie kulturore që lidh njeriun me stinët dhe me kohën e natyrshme.

Sot, këta emra shërbejnë më shumë si kujtesa poetike e një kohe kur njerëzit jetonin më pranë ritmeve të tokës – një lloj kalendari emocional dhe kulturor që plotëson datat zyrtare të astronomëve.

Një spektakël që na bashkon nën të njëjtin qiell

Në natën kur “Hëna e Drerit” del plot mbi kështjellat mesjetare të Abruzzos në Itali, siç e fotografoi Luca Di Cola më 11 korrik 2025, natyra duket se rikthehet në format e saj të thjeshta dhe madhështore. Nuk ka nevojë për teleskop apo instrumente shkencore për ta përjetuar: një shikim nga dritarja, një heshtje në pyll, një ecje buzë detit janë të mjaftueshme për të ndjerë fuqinë e saj simbolike.

Edhe pse emri “Hëna e Drerit” nuk i shton asgjë ciklit hënor, ai i shton një dimension njerëzor: dëshira për të kuptuar kohën, për të ndalur për një çast dhe për të vëzhguar. Në fund të fundit, edhe emrat që i japim hënës flasin më shumë për ne se për vetë hënën.

Përgatiti: L.Veizi

 

Nëse ushqehesh keq është e pamundur të largosh kilogramët e tepërt vetëm nëpërmjet aktivitetit fizik. Kur vjen puna tek rënia nga pesha, ushqimet që hani janë shumë herë më të rëndësishme se palestra. Kjo ndodh sepse pjesa më e madhe e dhjamit në trup akumulohet nga yndyrnat e pashëndetshme. Në këtë artikull të AgroWeb.org do […]

Fermerët në Italinë verilindore po përballen me një problem të pazakontë: flamingot. Këta zogj të mëdhenj me ngjyrë rozë, të cilët janë vendosur kohët e fundit në fushat e përmbytura të orizit në provincën Ferrara, zonë e njohur për prodhimin e orizit për rizoto, po dëmtojnë ndjeshëm të mbjellat.

Ndryshe nga shpendët e tjerë që kërkojnë farat e orizit, flamingot nuk ushqehen me bimën, por trazojnë baltën me këmbët e tyre për të kapur molusqe, insekte dhe alga. Si pasojë, farat e orizit shkatërrohen dhe kulturat pësojnë dëme të mëdha.

Fermerët vendas kanë nisur të patrullojnë ditën dhe natën për të trembur zogjtë, duke përdorur boritë e kamionëve, kazanë metalikë dhe madje edhe topa gazi që shpërthejnë me zhurmë. Megjithatë, përpjekjet kanë rezultuar të pafrytshme, pasi flamingot thjesht fluturojnë në një arë tjetër aty pranë.

“Kam humbur deri në 90% të prodhimit në disa zona. Është si të të marrin një fëmijë të sapolindur. Ke investuar aq shumë punë dhe kujdes, dhe në fund mbetesh pa gjë” u shpreh Enrico Fabbri, një fermer 63-vjeçar në Jolanda di Savoia.

Sipas ekspertëve, flamingot kanë migruar drejt këtyre zonave pas thatësirave në Spanjën jugore dhe janë vendosur në lagunat e Comacchio-s që nga viti 2000. Deri më tani, nuk dihet pse ata po kërkojnë ushqim më në brendësi të tokës, por përmbytja e fushave për mbjelljen e orizit duket se i tërheq.

Massimo Piva, zëvendëspresident i konfederatës lokale të fermerëve, thekson se situata është e bukur për natyralistët, por dramatike për fermerët.

“Ata janë zogj të bukur, por dëmi që shkaktojnë është shumë i madh. Duhet të kufizohet prania e tyre”, tha ai.

Ornitologu Roberto Tinarelli ka sugjeruar disa masa parandaluese, si rrethimi i fushave me pemë apo shkurre dhe, sidomos, ulja e nivelit të ujit në arat e sapombjella në 5-10 centimetra. Sipas tij, kjo do të ishte e mjaftueshme për rritjen e orizit, por jo tërheqëse për flamingot që kërkojnë ujë të thellë për të ushqyer.

Për momentin, fermerët janë të shqetësuar për sezonin e këtij viti, me dëme që po rriten dita-ditës. Ndërkohë, autoritetet dhe ekspertët kërkojnë zgjidhje që të ruajnë edhe biodiversitetin, por edhe prodhimin bujqësor të një prej kulturave më të rëndësishme të Italisë.

The post Flamingot ‘kërcënojnë’ italianët, u dëmtojnë rizoton appeared first on Gazeta Si.

A është e vërtetë që ditët po bëhen më të gjata? Si ishte niveli i detit miliona vjet më parë? A e dinit se Toka po bëhet më e trashë? Çfarë do të na ndodhë kur Dielli të bjerë në kolaps? Dhe sa hëna rrotullohen rreth nesh? 10 faktet më të habitshme rreth planetit tonë.

1 – Po, Toka nuk është në formë sferike të përkryer. Ashtu si disa nga banorët e saj, ajo shfaq një lloj varjeje të lehtë rreth belit. Ndërsa diametri i Tokës nga Poli i Veriut në atë të Jugut është 12,714 kilometra, diametri i saj përgjatë ekuatorit është 12,756 kilometra: afërsisht 42 kilometra më shumë, i shkaktuar nga rrotullimi i planetit tonë rreth boshtit të tij. Diferenca, e barabartë me 0.3% të diametrit të Tokës, është shumë e vogël për t’u dalluar kur shikohen fotot e Tokës nga hapësira.

Por ka më shumë. Studimet e fundit kanë treguar se planeti ynë po shton në peshë me 7 milimetra çdo 10 vjet, ndoshta për shkak të shkrirjes së masave të mëdha të akullit në Groenlandë dhe Antarktidë, të cilat, të transformuara në ujë, po shtyhen pikërisht drejt ekuatorit.

2 – Kur Toka u formua 4.6 miliardë vjet më parë, një ditë në Tokë zgjati rreth gjashtë orë. Si do të kishte qenë të mblidhnim të gjitha angazhimet tona në një ditë kaq të shkurtër? Për fat të mirë, 620 milionë vjet më parë, ditët ishin zgjatur tashmë në 21.9 orë. Dhe kjo nuk ka mbaruar ende. Sipas ekspertëve, dita mesatare 24-orëshe në Tokë po zgjatet me rreth 1.7 milisekonda çdo 100 vjet, për shkak të fërkimit baticor të shkaktuar nga tërheqja gravitacionale e Hënës, e cila ngadalëson – megjithëse në mënyrë të padukshme – rrotullimin e Tokës. Sa shumë e doni Tokën? Testoni dashurinë tuaj me një kuiz!

3 – Marrëdhënia midis pllakave tektonike të Tokës është e njohur për tensionin e saj. Ndërsa të gjithë jemi të njohur me Pangean, një masë e vetme e madhe tokësore, fragmentimi i së cilës, duke i dhënë jetë kontinenteve aktuale, filloi 180 milionë vjet më parë, jo të gjithë e dinë se formimi i superkontinenteve është ciklik.

Studimet e fundit sugjerojnë se ato formohen dhe shpërbëhen çdo 250 milionë vjet. Shkurt, e ardhmja mund të mbajë formimin e një superkontinenti të ri. Një hipotezë është e ashtuquajtura Pangea Ultima: një hapësirë ​​e vetme toke që do të shohë Afrikën të bashkuar me Amerikën e Veriut dhe zhdukjen e Oqeanit Atlantik.

4 – Midis 800 dhe 600 milionë vjet më parë, një sërë ndryshimesh të mëdha klimatike shkaktuan epokën më të rëndësishme të akullnajave të miliarda viteve të fundit. Sipas disa teorive – por tema është debatuar – detet ngrinë deri në ekuator gjatë asaj periudhe, duke e shndërruar Tokën në një “top dëbore” gjigant. Meqenëse pjesa më e madhe e dritës së diellit reflektohej, temperatura në Tokë duhet të ketë qenë rreth -50°C. Për fat të mirë, planeti ishte i populluar vetëm nga mikroorganizma në atë kohë.

5 – Vendi më i thatë në Tokë, Shkretëtira Atakama në Kili, ndodhet – ironikisht – pranë masës më të madhe ujore të planetit: Oqeanit Paqësor. Thuhet se qyteti i Kalamës, i vendosur këtu, nuk pa asnjë pikë shiu për 400 vjet, deri në vitin 1972, kur u godit nga një stuhi e papritur. Në disa zona të Atakamës (e cila, ndryshe nga shumë shkretëtira, është një vend i ftohtë), as cianobakteret, organizma fotosintetikë që rriten pranë shkëmbinjve, nuk jetojnë. Kjo është arsyeja pse shkencëtarët e NASA-s studiojnë ekosistemin e saj për ta krahasuar atë me vendet më të pafavorshme në Sistemin Diellor.

6 – Nëse Toka do të ishte një sferë e lëmuar si një kristal, fusha e saj gravitacionale do të ishte uniforme. Realiteti është shumë ndryshe: vargmalet si Himalajet, llogoret oqeanike si Llogore Mariana, uji që rrjedh dhe pllakat e Tokës që lëvizin shkaktojnë anomali gravitacionale, si pozitive ashtu edhe negative. Me satelitët e saj binjakë, misioni GRACE (Eksperimenti i Rimëkëmbjes së Gravitetit dhe Klimës) i NASA-s po hartëzon fushën gravitacionale të Tokës me saktësi të madhe (një paraqitje në imazh).

7 – Tetëmbëdhjetë mijë vjet më parë, gjatë kulmit të përparimit më të fundit akullnajor në planetin Tokë, akulli bllokoi aq shumë ujë sa nivelet e detit ranë 120 metra, duke ekspozuar pjesë të mëdha të shtratit të detit. Por në të kaluarën, nivelet e detit kanë përjetuar edhe disa faza “rritjeje”, duke arritur deri në 70 metra më lart se sa janë tani. Gjatë periudhës së fundit ndërakullnajore – e cila përfundoi 10,000-15,000 vjet më parë – ato ishin 5-7 metra më të larta se sa janë tani.

8 – Pasi të shterojë furnizimin me hidrogjen, Dielli do të shembet nën gravitetin e vet, duke u transformuar në një gjigant të kuq 100 herë më të madh dhe 2,000 herë më të ndritshëm. Gjatë këtij procesi, i cili ka të ngjarë të ndodhë pas 5 miliardë vjetësh, Toka do të avullohet. Arratisja para se të ndodhë kjo mund të kërkojë teknologji dhe burime që aktualisht nuk i zotërojmë (le të jemi të qartë: ku mund të shkojmë?). Por sipas disa parashikimeve, një yll mund të mbërrijë për të shpëtuar planetin tonë, duke prishur orbitën e Tokës dhe duke e ndarë planetin blu nga Dielli. Fatkeqësisht, në atë pikë, Tokësorët do të ngrinin për vdekje…

9 – Ekzistojnë dy trupa të tjerë qiellorë me orbita afër Tokës që shpesh quhen – megjithëse gabimisht – “hëna”. Njëri prej tyre është asteroidi 3753 Cruithne. I zbuluar në vitin 1986, ai rrotullohet rreth Diellit, por me një shpejtësi të ngjashme me atë të Tokës: kjo është arsyeja pse shkëmbi hapësinor duket se po “ndjek” planetin tonë. Ndërhyrësi i dytë është asteroidi 2002 AA29, i cili rrotullohet rreth Diellit një herë në vit në një shteg në formë patkoi që e afron atë me Tokën një herë në 95 vjet.

10-Nuk është thjesht një figurë e të folurit: ekziston një arsye e saktë shkencore pas ndjesisë së qetësisë përpara se të shpërthejë ferri – duke folur meteorologjikisht. Kur formohet një stuhi, ajri i ngrohtë dhe i lagësht tërhiqet nga atmosfera përreth dhe shtyhet drejt reve më të larta të stuhisë që po afrohet, të cilat mund të jenë deri në 16 kilometra të larta. Ajri më pas zbret në tokë, më i butë dhe më i thatë, dhe për këtë arsye më i qëndrueshëm. Kjo është arsyeja pse njerëzit që jetojnë në zonën ku një stuhi është gati të godasë përjetojnë këtë ndjesi të papritur qetësie.

Burimi: focus.it/ Nga Elisabetta Intini/ Përgatiti për botim: L.Veizi

 

 

 

Në një përpjekje për të kuptuar më mirë natyrën e veprimeve të një serial killeri, psikologët dhe kriminologët kanë studiuar ngushtësisht modelet e sjelljes dhe trurin e individëve të tillë. Serial killerët shpesh kanë një psikologji të ndërlikuar dhe një larmi arsyesh që i shtyn të kryejnë krime të tmerrshme. Pavarësisht nga variabiliteti i faktorëve që mund të kontribuojnë në formimin e një serial killeri, disa elemente janë të përbashkëta:

1. Psikopatologjia dhe Çrregullimet e Personalitetit
Serial killerët shpesh kanë çrregullime të personalitetit, si psikopatija ose sociopatia. Këta individë shpesh nuk ndiejnë ndjenja empatie dhe janë të paaftë për të kuptuar dhe ndjerë vuajtjen e viktimave të tyre. Ata kanë një nevojë të theksuar për kontroll dhe shpesh janë të fiksuar pas ideve të dominimit dhe pushtetit.

2. Trauma e Fëmijërisë
Shumë serial killerë kanë kaluar trauma të rënda në fëmijëri, si abuzimi fizik, emocional, apo neglizhenca. Këto përvoja mund të ndikojnë në zhvillimin e mendjes së tyre dhe mund të kontribuojnë në shkatërrimin e ndjenjës së empatisë dhe rritjen e sjelljes agresive dhe manipulative.

3. Fiksimi dhe Dëshirë për Të Krijuar Kaos
Serial killerët shpesh kanë një nevojë për të shpërthyer frikë dhe pasiguri te të tjerët. Ata ndjejnë një kënaqësi emocionale dhe shpesh një kënaqësi të thellë psikologjike në momentin që dominojnë dhe kontrollojnë jetët e të tjerëve. Kjo është shpesh e lidhur me një fiksim të thellë, ku ata mund të ndihen të fuqishëm dhe të shfryjnë një ndjenjë të frustruar ose boshllëku që ndjejnë në jetën e tyre.

4. Sjellja dhe Modeli i Krimeve
Një karakteristikë e zakonshme është se serial killerët zakonisht planifikojnë dhe ndjekin një model të caktuar. Krimet e tyre shpesh janë të diferencuara, por të ndërlidhura, dhe ata mund të zhvillojnë një ritual personal për çdo vrasje. Kjo mund të përfshijë mënyrën e veçantë të viktimave, vendet ku kryhen krimet, apo edhe mënyrën se si ata lënë pas gjurmë të caktuara për t’i provokuar autoritetet.

5. Mendësia e Kontrollit dhe Arsyetimi
Serial killerët shpesh veprojnë në një mënyrë të racionalizuar dhe të menduar. Ata kanë një arsyetim të pabesueshëm për veprimet e tyre, duke i parë viktimat si objekte për të kënaqur nevojat e tyre të thella, si dominimi, hakmarrja ose thjesht kënaqësia e frikës dhe dhunës.

6. Faktorë Gjenetikë dhe Biologjikë
Disa studime sugjerojnë se faktorët gjenetikë mund të luajnë një rol në zhvillimin e psikopatologjisë, ndërsa struktura e trurit dhe kimia e tij mund të ndikojnë gjithashtu në përceptimin e emocioneve dhe sjelljen agresive.

Mendja e një serial killeri është e ndërlikuar dhe shpesh e pamundur të kuptohet plotësisht. Ata mund të duken të qetë dhe të integruar në shoqëri, por të fshehur pas maskës së tyre të shoqërueshmërisë ndodhen mendime dhe sjellje të errëta. Studimi i mendjes së serial killerëve është një fushë që ende kërkon më shumë hetime dhe hulumtime për të kuptuar plotësisht se çfarë i shtyn këta individë në veprime të tmerrshme.

The post Si funksionon mendja e një serial killeri? appeared first on iconstyle.al.

Një pyetje që shpesh shqetëson shumë njerëz është sa shpesh duhet të lahemi për të ruajtur higjienën personale dhe për të mbajtur lëkurën tonë të shëndetshme. Edhe pse ka shumë faktorë që mund të ndikojnë në këtë përgjigje, është e rëndësishme të kuptojmë se lahet shumë shpesh mund të jetë gjithashtu i dëmshëm, ndërsa mos lahet mjaftueshëm gjithashtu mund të krijojë probleme higjienike.

Faktorët që Ndikojnë në Frekuencën e Lajit

Lloji i lëkurës: Disa lëkura janë më të ndjeshme dhe mund të thahet ose irritohet nëse lahen shumë shpesh. Lëkura e yndyrshme mund të kërkojë më shumë pastrim për të parandaluar aknet.

Aktiviteti fizik: Nëse bëni shumë aktivitet fizik ose ushtrime, do t’ju duhet të laheni më shpesh për të hequr djersën dhe papastërtitë.

Mjedisi: Ata që jetojnë në zona me lagështi të lartë ose të ngrohta mund të ndihen të detyruar të lahen më shpesh për të qëndruar freskët dhe të pastër.

Shëndeti dhe gjendja fizike: Disa kushte shëndetësore kërkojnë higjienë më të kujdesshme, ndërsa të tjerë mund të kërkojnë më pak lajm.

Sa Shpesh është e Këshillueshme?

Për shumicën e njerëzve, lahet 3 deri në 4 herë në javë është i mjaftueshëm për të mbajtur higjienën personale pa dëmtuar barrierën natyrale të lëkurës. Megjithatë, ky numër mund të ndryshojë në varësi të kushteve individuale, siç janë klima, aktivitetet ditore dhe nevojat e lëkurës.

Nëse laheni shumë shpesh, mund të shkatërroni shtresën mbrojtëse të lëkurës, duke çuar në lëkurë të thatë dhe ndjeshmëri të lartë ndaj irritimeve. Në të kundërt, mos lahet mjaftueshëm mund të shkaktojë grumbullim të papastërtive dhe baktereve, duke çuar në probleme të lëkurës si aknet ose infeksionet.

Frekuenca e larjes duhet të jetë e përshtatshme për nevojat tuaja personale. 3 deri në 4 herë në javë është një numër ideal për shumicën e njerëzve, por gjithçka varet nga lloji i lëkurës dhe jetesa juaj. Kujdesuni që të gjeni balancën e duhur për të mbajtur lëkurën tuaj të shëndetshme dhe të freskët.

The post Sa shpesh duhet të lahemi në të vërtetë? appeared first on iconstyle.al.

Dashuria mund të mos ketë çmim, por takimet romantike kanë

Me rritjen e vazhdueshme të kostos së jetesës, edhe romanca po bëhet më e kushtueshme. Nuk janë vetëm takimet e para që po preken nga inflacioni; edhe çiftet në lidhje afatgjata po kufizojnë daljet.

Kosto e një takimi ndryshon shumë nëpër Europë, duke pasqyruar nivelet e ndryshme të çmimeve në secilin vend. Ajo është rritur ndjeshëm në pesë vitet e fundit.

Po cilat janë qytetet më të shtrenjta dhe më të lira për një takim romantik?

Një studim nga Deutsche Bank Research, pjesë e raportit “Mapping the World’s Prices”, krahason koston e një takimi në 67 qytete në mbarë botën, nga të cilat pothuajse gjysma ndodhen në Europë.

Për qëllimet e studimit, një “takim i lirë” përfshin: një shishe verë, një palë xhinse, një fustan, dy kafe, një vakt për dy persona në një restorant mesatar, dy bileta për kinema dhe dy bileta për transport urban.

Qytetet zvicerane dhe nordike më të shtrenjtat për takime

Këtë vit, Zvicra kryesoi listën si vendi më i shtrenjtë në Europë për një takim “të lirë”. Për sa i përket qyteteve, Gjeneva kryeson me një kosto mesatare prej 400 €, e ndjekur nga afër nga Zyrihu me 393 €, duke zënë dy vendet e para në renditje.

Kopenhagen (337 €) dhe Oslo (321 €) ndjekin qytetet zvicerane në renditje. Në Europë, Stokholmi renditet i shtati me 292 €, ndërsa Helsinki zë vendin e nëntë me 286 €, duke i pozicionuar kryeqytetet nordike së bashku me Zvicrën, si vendet më të shtrenjta për një takim në kontinent.

Britania kryeson për sa i përket kostove të takimeve

Një takim “i lirë” kushton 313 € (269 £) në Londër dhe 297 € (255 £) në Edinburg, duke i pozicionuar dy qytetet britanike në vendin e 5-të dhe të 6-të në listë. Kjo gjithashtu e bën Mbretërinë e Bashkuar vendin më të shtrenjtë për takime në krahasim me katër ekonomitë më të mëdha të BE-së.

Në kryeqytetet e këtyre ekonomive, kostot janë dukshëm më të ulëta: 268 € në Paris, 248 € në Berlin, 224 € në Madrid dhe 200 € në Romë. Është interesante se disa qytete jo-kryeqytete janë më të shtrenjta se kryeqytetet, të tilla si Milano (275 €), Mynih (272 €), Frankfurt (251 €), ndërsa Barcelona është një përjashtim i vogël me 214 €.

Kostoja mesatare e një takimi të lirë në 28 qytete evropiane është 264 €.

Takime të lira: Stamboll, Pragë dhe Budapest

Stambolli renditet si qyteti më i lirë europian për takime, me 163 €, i ndjekur nga Praga (186 €) dhe Budapesti (192 €).

Megjithatë, këto shifra pasqyrojnë çmimet nominale dhe nuk marrin parasysh standardet e fuqisë blerëse (PPS). Për vendasit, këto kosto mund të duken ende të larta. Kur merren në konsideratë nivelet e të ardhurave, përballueshmëria ekonomike në të gjitha qytetet ka të ngjarë të ndryshojë ndjeshëm.

Qytete të tjera europiane me kosto relativisht të lira për një takim romantik përfshijnë Amsterdamin (290 €), Dublinin (283 €), Brukselin (275 €), Vjenën (253 €), Athinën (218 €) dhe Lisbonën (214 €).

Si krahasohen qytetet jo-europiane në kostot e takimeve?

Jashtë Europës, Nju Jorku renditet si qyteti më i shtrenjtë globalisht me 301 € (354 $), duke u renditur i 6-ti midis 67 qyteteve. Bangalore, Indi, është më i liri, me një takim që kushton vetëm 88 €.

Buenos Aires (252 €) është më i shtrenjtë se shumë qytete të mëdha europiane, si dhe destinacione të njohura globalisht si Los Angeles (244 €), Dubai (244 €) dhe Tokio (184 €). Nga ana tjetër, Shangai, Cape Town dhe Rio de Janeiro janë dukshëm më të lirë në terma nominalë, me koston e një takimi që bie nën 150 €.

Takimet janë bërë dukshëm më të shtrenjta

Në tetor 2022, inflacioni në BE arriti nivelin më të lartë në katër dekada, me koston e jetesës që u rrit ndjeshëm në pothuajse të gjitha shtetet anëtare. Kur krahasohet Indeksi i Takimeve të Lira nga viti 2020 deri në vitin 2025, është e dukshme një rritje e konsiderueshme.

Stambolli pa rritjen më të lartë, me koston e një takimi të lirë që u rrit me 84% në terma euro. Rritja është gjithashtu 40% ose më shumë në disa qytete të tjera: Edinburg (46%), Budapest (45%), Londër (41%) dhe Birmingham (40%).

Megjithatë, një pjesë e kësaj rritjeje ndikohet nga luhatjet e kursit të këmbimit. Në Mbretërinë e Bashkuar, për shembull, rritja aktuale do të ishte pak më e ulët kur llogaritet në monedhën vendase, rreth 33% në Londër.

Në Stamboll, ndikimi është edhe më dramatik: për shkak të zhvlerësimit të ndjeshëm të lirës turke në vitet e fundit, kostoja lokale e një takimi të lirë është rritur me mbi 840%.

Në shumicën e qyteteve europiane, kosto e një takimi të lirë është rritur me afërsisht 25-30% gjatë pesë viteve të fundit. Roma shquhet si qyteti i vetëm ku çmimet kanë rënë në terma euro me 2%. / Euronews, Shqip.al

 

 

The post Kostoja e dashurisë, qytetet më të shtrenjta dhe më të lira në Europë për një takim appeared first on Revista Monitor.