Open banking Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« âtelenovelĂ«â
Në fund të vitit të kaluar, Banka e Shqipërisë njoftoi licencimin e operatorëve të parë të e-money për shërbimet e open banking. Dy operatorët e parë kanë filluar ofrimin e shërbimit për klientët, por ende me një numër të kufizuar bankash.
Â
Një nga pritshmëritë kryesore të institucioneve të parasë elektronike ishte koncepti i open banking, që qëndron në themel të shërbimeve të reja të inicimit të pagesës dhe informimit mbi llogaritë.
ShĂ«rbimet e reja mund tĂ« ofrojnĂ« potenciale tĂ« reja biznesi pĂ«r institucionet e parasĂ« elektronike, pĂ«r tâi bĂ«rĂ« ato mĂ« konkurruese nĂ« raport me bankat tregtare.
MegjithĂ«se kanĂ« kaluar pesĂ« vjet nga miratimi i ligjit tĂ« ri âPĂ«r shĂ«rbimet e pagesaveâ, shĂ«rbimet e bazuara nĂ« open banking ofrohen me njĂ« numĂ«r tĂ« kufizuar bankash.
Dy prej institucioneve të parasë elektronike, Easypay dhe Union Financiar Tiranë kanë kryer testimet e para të suksesshme.
Administratori i Union Financiar TiranĂ«, Elton Ăollaku, thotĂ« se open banking Ă«shtĂ« njĂ« realitet dhe UFT Ă«shtĂ« angazhuar maksimalisht me tĂ« gjitha bankat e nivelit tĂ« dytĂ« pĂ«r tâi bĂ«rĂ« pjesĂ« tĂ« skemĂ«s sĂ« pĂ«rdorimit nĂ« UPay.
âIntegrimet janĂ« pĂ«rfunduar me pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« bankave tĂ« nivelit tĂ« dytĂ« dhe po vijojmĂ« finalizimin e integrimit edhe me bankat e tjera, qĂ« pĂ«r momentin kanĂ« kufizime nĂ« zgjidhjet e tyre teknike.
Ne kemi zhvilluar produkte tĂ« reja tĂ« cilat mbĂ«shteten nĂ« infrastrukturĂ«n e Open Banking pĂ«r tâu ofruar klientĂ«ve njĂ« pĂ«rvojĂ« âPay by Bankâ me zero kosto.
Gjithashtu, me pĂ«rfundimin e procesit tĂ« integrimeve, ne do tĂ« ofrojmĂ« njĂ« eksperiencĂ« âmulti-bankâ pĂ«r tĂ« gjithĂ« pĂ«rdoruesit e UPay, duke pĂ«rfshirĂ« kontrollin e llogarive dhe inicimin e pagesave. Kjo do tĂ« pĂ«rmirĂ«sojĂ« ndjeshĂ«m pĂ«rvojĂ«n e pĂ«rdoruesit dhe do tĂ« rrisĂ« transparencĂ«n nĂ« menaxhimin e financave personaleâ, thotĂ« z. Ăollaku.
Linda Shomo, drejtore e përgjithshme e Easypay, shprehet se deri tani ky institucion ka arritur integrimin me 10 banka në Shqipëri.
âDeri tani, ne kemi ndĂ«rtuar infrastrukturĂ«n, kemi bĂ«rĂ« teste pĂ«r integrimin e API. Mbi bazĂ«n e kĂ«saj infrastrukture komunikimi qĂ« Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar tani, kemi mundĂ«si tĂ« shtojmĂ« shĂ«rbime dhe tĂ« bĂ«jmĂ« biznes. MegjithatĂ«, deri tani, jemi nĂ« kĂ«tĂ« fazĂ«, si nga bankat, si nga ne. Tani çështja Ă«shtĂ« qĂ« kĂ«tĂ« investim ta kthejmĂ« nĂ« biznes dhe nĂ« tĂ« ardhura.
MegjithatĂ«, ka pasur probleme pĂ«r tĂ« kaluar nga faza e testimit nĂ« daljen âliveâ me ofrimin e shĂ«rbimit. Mendonim se kjo do tĂ« bĂ«hej mĂ« shpejt, por njĂ« gjĂ« e tillĂ« nuk ndodhi.
Kjo Ă«shtĂ« njĂ« çështje komplekse, sepse nuk kĂ«rkon vetĂ«m pĂ«rgatitjen e infrastrukturĂ«s teknologjike, por koordinimin procedural dhe burokratik nĂ« tĂ« gjitha hallkat e tjera tĂ« punĂ«s brenda bankave, duke pĂ«rfshirĂ« operacionet, pĂ«rputhshmĂ«rinĂ«, etj. Me sa duket, kĂ«to hallka nuk kanĂ« qenĂ« gati pĂ«r tĂ« kaluar âliveâ.
Pra, aktualisht ne jemi âliveâ vetĂ«m nĂ« produksion, kemi bĂ«rĂ« transaksionet e para, por jo nĂ« fazĂ«n e ofrimit tĂ« shĂ«rbimit pĂ«r klientĂ«t. Mendoj se kjo Ă«shtĂ« njĂ« çështje qĂ« kĂ«rkon edhe njĂ« rol tĂ« vazhdueshĂ«m tĂ« rregullatorit, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« gjitha palĂ«t tĂ« zbatojnĂ« detyrimet ligjoreâ, thotĂ« znj. Shomo.
NdĂ«rkohĂ«, Banka e ShqipĂ«risĂ« shprehet pĂ«r âMonitorâ se ka pasur komunikime tĂ« vazhdueshme me pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« bankave dhe tĂ« institucioneve tĂ« pagesave dhe institucioneve tĂ« parasĂ« elektronike (ofruesit e palĂ«ve tĂ« treta (TPP)), me qĂ«llim diskutimin e problematikave tĂ« ndeshura dhe gjetjen e zgjidhjeve pĂ«rkatĂ«se, si dhe mbi masat konkrete tĂ« marra pĂ«r vĂ«nien nĂ« funksionim dhe operacionalizimin e Open Banking.
âPrej disa muajsh, dy subjekte kanĂ« marrĂ« miratimin e BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« ofruar shĂ«rbimin e inicimit tĂ« pagesĂ«s (shĂ«rbimin nr. 7) dhe shĂ«rbimin e informimit tĂ« llogarisĂ« (shĂ«rbimin nr. 8), ndĂ«rsa janĂ« nĂ« shqyrtim pĂ«r tĂ« marrĂ« miratimin aplikimet e 6 subjekteve tĂ« tjera. Aktualisht shumica e bankave kanĂ« dalĂ« live dhe kanĂ« kryer transaksionet e para me TPP e miratuara, ndĂ«rsa mirĂ«presin aktorĂ« tĂ« tjerĂ« tĂ« interesuar pĂ«r tĂ« ofruar kĂ«to lloj shĂ«rbimesh.
Banka e ShqipĂ«risĂ« do tĂ« vijojĂ« tĂ« ndjekĂ« me prioritet zhvillimet dhe ecurinĂ« e funksionimit tĂ« Open Banking, ndĂ«rkohĂ« qĂ« inkurajon subjektet e interesuara qĂ« tĂ« aplikojnĂ« pĂ«r miratimin e shĂ«rbimeve tĂ« mĂ«sipĂ«rme. Subjektet qĂ« e kanĂ« marrĂ« kĂ«tĂ« miratim, i inkurajojmĂ« tĂ« komunikojnĂ« me klientĂ«t e tyre pĂ«r tâi njohur me kĂ«to shĂ«rbime dhe pĂ«rfitimet qĂ« marrin nga pĂ«rdorimi i tyreâ, â shprehet Banka e ShqipĂ«risĂ«.
Â
Veprimet me open banking⊠më shumë se 15 hapa
Për institucionet e parasë elektronike, një problem tjetër madhor i lidhur me open banking është mungesa e standardizimit të API (Application Programming Interface, protokollet që rregullojnë shkëmbimin e të dhënave mes sistemeve të ndryshme) mes bankave.
Akil Rajdho, drejtor i pĂ«rgjithshĂ«m i RPay, mendon se kjo e ka ngadalĂ«suar implementimin e open banking dhe mund tĂ« bĂ«jĂ« qĂ« institucionet e e-money tĂ« mos kenĂ« interes pĂ«r tâu integruar me bankat qĂ« kanĂ« numĂ«r mĂ« tĂ« vogĂ«l klientĂ«sh.
âProblemi kryesor me open banking nĂ« ShqipĂ«ri, pĂ«r mendimin tim, Ă«shtĂ« qĂ« secila bankĂ« ka ofruesit e vet tĂ« shĂ«rbimit tĂ« API. NĂ«se unĂ« dua tĂ« integrohem me tĂ« gjitha bankat, duhet tĂ« bĂ«j zhvillime tĂ« veçanta pĂ«r secilĂ«n.
Ne e kemi bërë për katër banka dhe po fusim të pestën, por sigurisht që kjo nuk është zgjidhja optimale. Kjo do të bëjë që bankat e vogla dhe me pak klientë të ngelen mbrapa në këtë proces, sepse logjikisht institucionet fintech do të përpiqen të integrohen me ato banka që kanë më shumë klientë.
Kjo do të kufizojë aksesin në shërbimet e open banking për klientët e bankave më të vogla.
Zgjidhja mĂ« e mirĂ« do tĂ« kishte qenĂ« njĂ« standardizim i API. Ne po punojmĂ« pĂ«r njĂ« zgjidhje tĂ« tillĂ«, nĂ« formĂ«n e njĂ« agregatori, qĂ« do ta ofrojmĂ« si shĂ«rbim edhe pĂ«r palĂ« tĂ« treta qĂ« mund tĂ« jenĂ« tĂ« interesuaraâ, â thotĂ« z. Rajdho.
Linda Shomo nga Easypay shton se zgjidhjet e ndryshme teknike që përdorin banka të ndryshme reflektohen edhe në vështirësimin e përvojës së përdoruesit.
âNuk duhet harruar se open banking po bĂ«het pĂ«r tâua lehtĂ«suar jetĂ«n klientĂ«ve, jo pĂ«r tâua bĂ«rĂ« mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ«. NĂ«se nĂ« EuropĂ«, njĂ« transaksion bĂ«het me 4-5 klikime nĂ« total, kĂ«tu te ne kĂ«rkon 15, 20, 25 klikime.
Pra, nëse shërbimet me open banking bëhen shumë të gjata dhe të vështira, atëherë kjo si risi nuk ka më kuptim, sepse nuk i sjell lehtësinë e pritshme klientit.
NjĂ« nga arsyet kryesore pse ndodh kjo Ă«shtĂ« sepse nuk ka API standarde, secila nga bankat pĂ«rdor API-n e vet. Kjo krijon diferenca mes bankave nĂ« kryerjen e njĂ« transaksioni. Ndaj mendoj se sfida e radhĂ«s do tĂ« jetĂ« standardizimi i API-veâ, thotĂ« ajo.
Â
BSH: Ligji është neutral për teknologjinë, bankat preferuan zgjidhje individuale
Megjithëse për institucionet fintech, mungesa e API të standardizuar është një nga problemet kryesore teknike dhe operacionale, Banka e Shqipërisë gjykon se kjo është një çështje e tejkaluar tashmë.
NĂ« njĂ« prononcim pĂ«r âMonitorâ, Banka e ShqipĂ«risĂ« shprehet se Ă«shtĂ« diskutuar me bankat dhe ShoqatĂ«n Shqiptare tĂ« Bankave, qĂ« nĂ« fazĂ«n pas miratimit (por para hyrjes nĂ« fuqi) tĂ« rregullores âPĂ«r autentifikimin e thelluar tĂ« klientit dhe standardet e pĂ«rbashkĂ«ta, tĂ« hapura dhe tĂ« sigurta tĂ« komunikimitâ, mbi mundĂ«sinĂ« e krijimit tĂ« njĂ« API tĂ« pĂ«rbashkĂ«t nĂ« nivel sistemi, por bankat preferuan zgjidhje dhe zgjedhje individuale tĂ« kĂ«tyre ndĂ«rfaqeve.
âVlen tĂ« theksohet se si Ligji âPĂ«r shĂ«rbimet e pagesaveâ qĂ« ka pĂ«rafruar DirektivĂ«n PSD2, edhe rregullorja âPĂ«r autentifikimin e thelluar tĂ« klientit dhe standardet e pĂ«rbashkĂ«ta, tĂ« hapura dhe tĂ« sigurta tĂ« komunikimitâ qĂ« ka pĂ«rafruar rregulloren pĂ«rkatĂ«se tĂ« BE-sĂ«, janĂ« teknologjikisht neutrale.
Por, pavarĂ«sisht se API qĂ« bankat pĂ«rdorin nuk janĂ« tĂ« njĂ«jta, rregullorja âPĂ«r autentifikimin e thelluar tĂ« klientit dhe standardet e pĂ«rbashkĂ«ta, tĂ« hapura dhe tĂ« sigurta tĂ« komunikimitâ kĂ«rkon qĂ« bankat tĂ« sigurojnĂ« qĂ« ndĂ«rfaqet e tyre tĂ« ndjekin standardet e komunikimit tĂ« aplikueshme nĂ« Bashkimin Europianâ, â shprehet Banka e ShqipĂ«risĂ«.
Një problem tjetër, sipas institucioneve fintech, është se deri tani, aksesi në llogari ofrohet vetëm për individët, por jo për bizneset. Një kufizim i tillë nuk është i parashikuar në ligj, por në diskutimet mes palëve është thënë se bankave u duhet kohë për ta testuar shërbimin fillimisht me individët.
Lidhur me kĂ«tĂ« problem, Banka e ShqipĂ«risĂ« shprehet se shĂ«rbimet Open Banking janĂ« tĂ« reja nĂ« tregun e pagesave dhe promovimi i tyre kĂ«rkon kohĂ« dhe pĂ«rpjekje nga ofruesit e kĂ«tyre shĂ«rbimeve, shumica e bankave kanĂ« krijuar API pĂ«r tĂ« ofruar shĂ«rbimet e Open Banking fillimisht pĂ«r individĂ«t dhe pĂ«r tâu shtrirĂ« mĂ« tej edhe te bizneset, nĂ« varĂ«si edhe tĂ« kĂ«rkesĂ«s pĂ«r kĂ«to shĂ«rbime.
Megjithatë, sipas Bankës së Shqipërisë, disa banka e kanë zhvilluar API për të ofruar shërbimet Open Banking si për individët, ashtu edhe për bizneset.
Banka e Shqipërisë shprehet se do të vijojë të ndjekë ecurinë e funksionimit të Open Banking dhe të komunikojë me subjektet për adresimin e ndonjë pengese apo vështirësie të hasur për përdorimin e këtyre shërbimeve.
Lexoni më shumë:
Â
Â
The post Open banking Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« âtelenovelĂ«â appeared first on Revista Monitor.