UASHINGTON, 24 korrik /ATSH-DPA/ – Presidenti i SHBA-së Donald Trump tha dje se Shtetet e Bashkuara janë të përgatitura të ulin tarifat e kërcënuara për mallrat evropiane nëse Bashkimi Evropian hap më tej tregun e tij për kompanitë amerikane.

“Nëse ata bien dakord të hapin unionin për bizneset amerikane, atëherë ne do t’i lejojmë ata të paguajnë një tarifë më të ulët”, tha Trump në një aktivitet të fokusuar në inteligjencën artificiale, duke iu referuar negociatave të vazhdueshme me BE-në.
Ai shtoi se bisedime serioze ishin aktualisht duke u zhvilluar.

SHBA ka negociuar me BE-në për javë të tëra për një marrëveshje tregtare për të parandaluar që tarifat amerikane prej 30% për importet nga blloku të hyjnë në fuqi më 1 gusht.

Ndërkohë, kancelari gjerman, Friedrich Merz dhe presidenti francez, Emmanuel Macron paraqitën një front të bashkuar gjatë bisedimeve në Berlin të mërkurën, duke sinjalizuar se BE është e përgatitur të përgjigjet nëse negociatat me Uashingtonin dështojnë.

Zëdhënësi i qeverisë gjermane Stefan Kornelius tha se të dy udhëheqësit ranë dakord të mbanin në tryezë opsionin e masave shtesë tregtare nëse bisedimet me SHBA-në dështojnë.

Ai shtoi se Merz dhe Macron ishin gjithashtu të përgatitur të hartonin instrumente të reja, nëse është e nevojshme.

Kornelius tha se Gjermania dhe Franca gjithashtu planifikojnë të koordinohen ngushtë me Italinë dhe Komisionin Evropian, ndërsa bisedimet me Uashingtonin hyjnë në fazën e tyre përfundimtare./ /os/

The post SHBA – Trump: Lehtësimi i tarifave i mundur nëse BE-ja hap tregun për firmat amerikane appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 24 korrik /ATSH/ Ilir Manlliku, në fshatin Vaqarr kultivon prej vitesh rrush dhe domate në 1.5 hektarë serra.

Ai duke bashkuar përvojën me teknologjinë ka arritur të sigurojë prodhim cilësor “Made in Albania”, që shkon i freskët në treg.

Ministrja e  Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, ndau në rrjete sociale historinë e tij teksa vuri në dukje se, Iliri është përfitues i Skemës Kombëtare për naftën dhe inputet bujqësore në serra.

“Përmes mbështetjes nga Skema Kombëtare, ai ka ulur kostot dhe rritur rendimentin, duke forcuar ekonominë familjare dhe ndikuar pozitivisht në zhvillimin ekonomik të zonës”, tha Denaj.

Ministrja theksoi angazhimin e qeverisë për rritjen e mbështetjes financiare të fermerëve në të gjithë vendin.

“Përmes Skemës Kombëtare të Investimeve, me 50% grant dhe mbështetjes nga Kredia e Butë të kombinuar me Garancinë Sovrane, çdo fermer mund të përfitojë financim me normë interesi vetëm 2% dhe mbulim kolateral deri në 70%”, tha ajo. /j.p/

 

 

The post Skema Kombëtare, mbështetje për uljen e kostove dhe rritjen e rendimentit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 24 korrik /ATSH/ Autoriteti i Aviacionit Civil i Shqipërisë është njohur nga NATO për vlefshmërinë ajrore.

Lajmin e bëri të ditur Kryeministri Edi Rama, i cili u shpreh se Autoriteti i Aviacionit Civil përmbush plotësisht standardet e përcaktuara nga Aleanca e Atlantikut.

Rama e cilësoi një lajm të mirë për vendin dhe një dëshmi të përparimit të Shqipërisë në përmbushjen e kritereve ndërkombëtare në sektorin e aviacionit.

“Autoriteti i Aviacionit Civil i Shqipërisë është njohur nga NATO për Vlefshmërinë Ajrore, duke përmbushur plotësisht standardet e përcaktuara nga Aleanca e Atlantikut”, shkroi Rama në rrjetet sociale.

“NATO arrin në përfundimin se Autoriteti i Aviacionit Civil i Shqipërisë është plotësisht në përputhje me kërkesat për t’u bërë një autoritet i vlefshmërisë ajrore i njohur nga NATO, siç përcaktohet nga NAWP dhe sipas procesit të njohjes së NATO-s (NRP)”, thuhet në videon e ndarë nga kryeministri Rama.

/gj.m/j.p/

 

The post Rama: Autoriteti i Aviacionit Civil njihet nga NATO, përmbush plotësisht standardet appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 24 korrik /ATSH/ Seksioni për Hetimin e Krimeve Ekonomiko-Financiare të DVP Fier në drejtimin e Prokurorisë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Fier, pas një pune hetimore disamujore, në kuadër të një procedimi penal të vitit 2025, ka finalizuar operacionin policor “Parking”.

Në kuadër të tij u ekzekutuan masat e sigurisë “Arrest në shtëpi” për shtetasen A. H., 34 vjeçe, banuese në Fier, ish-drejtoreshë e Përgjithshme e Taksave dhe Urbanistikës së Bashkisë Fier dhe ish-zëvendëskryetare e bashkisë Fier, për veprat penale “Shpërdorimi i detyrës” dhe “Ushtrim i ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike.

“Arrest në shtëpi” dhe “Pezullim i ushtrimit të një detyre a shërbimi publik” për shtetasin V. C., 41 vjeç, banues në Fier, drejtor në Drejtorinë e Verifikimit dhe Koordinimit në Terren për rajonin jugor në Drejtorinë Rajonale Tatimore Fier, për veprën penale “Shpërdorimi i detyrës”.

“Pezullim i ushtrimit të një detyre a shërbimi publik”, për shtetasen A. C., 38 vjeçe, banuese në Fier, Drejtoreshë në Drejtorinë e Taksave dhe Tarifave Vendore në Bashkinë Fier, për veprën penale “Shpërdorimi i detyrës”.

“Pezullim i ushtrimit të një detyre a shërbimi publik” dhe “Ndalimi i daljes jashtë shtetit”, për shtetasin M. D, 57 vjeç, banues në Fier, sekretar i Përgjithshëm i Bashkisë Fier, për veprën penale “Ushtrimi i ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike”.

Këta shtetas, duke mos vepruar sipas kuadrit ligjor për vendosjen e kasës së fiskalizimit për parkimin nëntokësor që administron bashkia Fier, nuk kanë arkëtuar shumën prej rreth 40 milionë lekë në arkat e bashkisë Fier.

Gjithashtu, këta shtetas nëpërmjet shpërdorimit të detyrës kanë ulur taksat e subjekteve të ndryshme tregtare në Fier kundrejt përfitimit.

Materialet i kaluan Prokurorisë Fier, për veprime të mëtejshme.

/gj.m/j.p/

 

The post Nuk arkëtuan 40 milionë lekë nga taksat e parkingut, arrest shtëpie për ish-nënkryetaren e bashkisë Fier dhe 3 zyrtarë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 24 korrik/ATSH/ Eksportet e grupit të mineraleve dhe lëndëve djegëse shënuan rritje me 43,8% gjatë gjysmës së parë të këtij viti, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Në vlerë ato llogariten mbi 55,8 miliardë lekë, nga 38.8 miliardë lekë që ishin në të njëjtën periudhë të 2024-ës.

Gjatë kësaj periudhe grupi “minerale, lëndë djegëse, energji elektrike” dha një kontribut prej 8.6 pikë përqindje në totalin e eksporteve.

Sipas të dhënave nga Instituti i Statistikave, në këtë periudhë sasia më e madhe e mineraleve dhe e lëndëve djegëse kishte për destinacion Kosovën.

Në periudhën janar-qershor, eksportet e këtij grupi drejt Kosovës llogariten 25.5 miliardë lekë. /j.p/

The post Eksportet e mineraleve dhe energjisë elektrike, rritje me 43,8% appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

MOSKË, 24 korrik /ATSH-DPA/ – Një aeroplan pasagjerësh, me 49 persona në bord, është rrëzuar në Rusinë lindore, thanë autoritetet.

”Ekipet e shpëtimit po kërkojnë një aeroplan pasagjerësh që u zhduk të enjten në rajonin rus të Lindjes së Largët, Amur”, thanë zyrtarët lokalë.

Guvernatori i rajonit, Vasily Orlov, tha se 49 persona ishin në bordin e ”Antonov An-24”, raportuan agjencitë ruse të lajmeve.

Avioni ishte në rrugë nga qyteti i Blagoveshchensk për në Tynda, pranë kufirit kinez, kur u zhduk nga radari pak para se të arrinte në destinacionin e tij.

An-24 është një nga avionët më të vjetër pasagjerësh që ende janë në funksion në të gjithë botën.

Sektori i aviacionit të Rusisë po përballet me sfida në rritje, pjesërisht për shkak të sanksioneve të vendosura nga vendet perëndimore pas pushtimit të plotë të Ukrainës të urdhëruar nga presidenti rus, Vladimir Putin në vitin 2022./  a.jor.

The post RUSI – Një avion ”Antonov An-24” rrëzohet në lindje të vendit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 24 korrik /ATSH/ Qendra Spitalore Rajonale Tiranë “Shefqet Ndroqi” e cila u shërben pacientëve me sëmundje respiratore në mbarë vendin është pajisur me një tjetër aparaturë mjekësore jetëshpëtuese për trajtimit e pacientëve me stenoza të kalcifikuara dhe fibrotike në arteriret koronare.

Ministrja Koçiu ndau sot lajmin, ndërsa tha se inovacioni në shërbim të pacientit mbetet gjithmonë një prioritet.

Sipas Koçiut, “pajisja Rotablator, e para e këtij lloji në Shqipëri, tashmë është në funksion dhe po përdoret me sukses për trajtimin e stenozave të kalcifikuara dhe fibrotike në arteriet koronare”.

“Kjo teknologji e avancuar bën të mundur realizimin e procedurave të ndërlikuara të angioplastikës, duke shmangur operacionet e hapura dhe ofruar një trajtim modern, të sigurt dhe minimalisht invaziv për pacientët me koronaropati”, tha Koçiu.

Mjeku kardiolog Argron Meshi, pranë Qendrës Spitalore Rajonale Tiranë “Shefqet Ndroqi”, shprehet se “Rotablator është një pajisje e re me anë të së cilës realizohen procedura të vështira stentimi”.

“Kjo do të thotë se stenoza të kalcifikuara dhe fibrotike që e bëjnë shumë të vështirë të kalohen nëpërmjet stendës ose me balonë, falë kësaj pajisjeje arrihet të bëhet një gërryerje e pjesës së kalcifikuar që të realizohet kalimi i stendit dhe i balonit, si edhe stendimi në mënyrë të suksesshme”, tha ai.

“Kjo është një pajisje që futet për herë të parë në Shqipëri dhe falë kësaj duke arritur suksesin e procedurës së stenimit, shumë pacientë shpëtojnë nga operacioni bypass. Deri tani që nuk e kemi pasur këtë pajisje, kemi qenë të detyruar t’i çojmë pacientët në kirurgji”, përfundoi Meshi.

/e.i/j.p/

The post Koçiu: “Shefqet Ndroqi” pajiset me aparaturën jetëshpëtuese, e para e këtij lloji në Shqipëri appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS, 24 korrik /ATSH-AFP/ – Presidenti francez, Emmanuel Macron dhe bashkëshortja Brigitte ngritën një padi për shpifje në Shtetet e Bashkuara kundër blogeres amerikane, Candace Owens për përhapjen dhe shfrytëzimin e gjerë, në një video, të informacionit të rremë se Brigitte Macron “ka lindur burrë”.

Ky lajm i rremë, i cili është rishfaqur rregullisht në mediat sociale në Francë që nga zgjedhjet e para të Emmanuel Macron në 2017, ka lulëzuar jashtë vendit, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara pasi blogerja e ekstremit të djathtë Candace Owens e shfrytëzoi atë në mars 2024 duke i dhënë asaj jehonë globale që nga janari 2025 me një seri videosh të titulluara “Duke u bërë Brigitte”.

Çifti presidencial ngriti dje një padi për shpifje, në një gjykatë në Delaware duke kërkuar dëmshpërblim “shembullor” që do të përcaktohet në gjyq.

Avokatët e tyre pohojnë në padi se Candace Owens ishte plotësisht në dijeni të falsitetit të këtyre akuzave dhe hodhi poshtë sistematikisht të gjitha kërkesat për korrigjim, duke vazhduar në “fushatën e saj të shpifjes” për të “fituar famë dhe për të fituar para” duke vënë në dukje se ajo tani ka 6,9 milionë abonentë në llogarinë e saj X dhe 4,7 milionë në YouTube.

Sipas lajmit të rremë që e nisi këtë aferë, e cila qarkulloi gjerësisht në Francë nga grupe duke përfshirë teoricienë konspiracioni, skeptikë të COVID dhe të djathtën ekstreme, Brigitte Macron, mbiemri i vajzërisë Trogneux, nuk ka ekzistuar kurrë, por vëllai i saj Jean-Michel e mori këtë identitet pasi iu nënshtrua një ndryshimi gjinor.

Dy gra, Natacha Rey dhe Amandine Roy, të cilat e kishin përhapur gjerësisht atë, u urdhëruan nga gjykatat franceze në shtator të paguanin disa mijëra euro dëmshpërblim për Brigitte Macron dhe 5 000 euro për Jean-Michel Trogneux, por ato u liruan nga akuzat në apel më 10 korrik.

Brigitte Macron dhe vëllai i saj e kanë apeluar këtë vendim./  a.jor.

The post FRANCË – Çifti Macron padit blogeren amerikane për shpifje lidhur me gjininë e Brigitte Macron appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

RENACER HUMANO / Përktheu Klodeta Dibra

Nuk shtyp, prek lehtazi.
Nuk ngallmon, është ngasëse.
Nuk është e zgjuar, është e mençur.
Nuk miklon, dëften mprehtësisht udhën.
Nuk ka ngut, pret dekikën e duhur.
Nuk vepron, rrëshqet ngadalë.
Nuk fluturon, lëviz dallgë-dallgë.
Nuk merakoset për sasinë, pëlqen cilësinë.
Nuk shikon, vrojton.
Nuk çapitet, shkon e vjen.
Nuk mëton, thjesht pëlqen të shijojë.
Nuk gjykon, zbërthen.
Nuk ngushëllon, ndez zemrën.
Nuk kërkon, zgjon ndjesi.
Nuk robëron, jep lirì.
Nuk josh, magjeps.
Nuk është ngulmuese, është përzgjedhëse.
Nuk lëshon dritë, është e dritësuar.
Nuk pëlqen ta shohin, pëlqen të dëgjohet.
Nuk parashikon, rrok me mendje.
Nuk flet për seksin, ajo është një mjeshtre në artin e dashurisë.
Nuk është e butë, është e epshme.
Nuk urdhëron, udhërrëfen.
Nuk rilind, është në lulzim të pandërprerë.
E s’fundmi një Grua e pjekur është një e tërë e të gjitha bukurive të gjasshme
sepse është një Grua.

Poezi nga Dritëro Agolli

Kam dashur çdo grua pa masë,
Në rrugë, në dhomë e kuzhinë,
Madje dhe lart në tarracë,
Ku ndejnë rroba e fshijnë.
Në zënka s’kam sharë asnjë grua,
S’kam shkruar keq në asnjë fletë.
Do vdes.
Do flasin gratë për mua:
“Ky ishte poet i vërtetë”./ KultPlus.com

Tirana, një destinacion i jashtëzakonshëm – për pushime në qytet – që ofron kulturë autentike, peizazhe piktoreske, kuzhinë të shijshme dhe çmime të përballueshme, në zemër të Shqipërisë, sipas “Travel and Tour World” (TTW).

Një thesar i fshehur për turistët me buxhet të kufizuar

Tirana, kryeqyteti i gjallë i Shqipërisë, po fiton shpejt popullaritet në mesin e vizitorëve që duan të eksplorojnë pa shpenzuar shumë.

Ndërsa vendi shpesh vlerësohet për bregdetin e tij mahnitës, ky xhevahir urban i vendosur në zemër të Shqipërisë po vendoset në qendër të vëmendjes.

Ndërsa shumë turistë po bëhen më të kujdesshëm me shpenzimet e tyre dhe kërkojnë përvoja kuptimplote, Tirana ofron një ndërthurje perfekte të kulturës, çmimeve të përballueshme dhe sharmit natyror.

Ripërcaktimi i një udhëtimi miqësor me buxhetin

Ndërsa kostot e udhëtimeve vazhdojnë të rriten në të gjithë botën, shumë turistë po e zhvendosin fokusin e tyre nga pikat tradicionale turistike në qytete më pak të njohura që ofrojnë po aq shumë – por me më pak para.

Një eksperte e udhëtimeve nga Britania e Madhe vizitoi së fundmi Tiranën.

Në vend që të vizitonte qytete të mbipopulluara me çmime marramendëse, ajo eksploroi kryeqytetin shqiptar – i cili ofron akomodim dhe ushqim të përballueshëm.

Vizitorët mund të eksplorojnë kuzhinën tradicionale shqiptare dhe të shijojnë ëmbëlsirat ballkanike për vetëm 45 qindarka.

Një ndërthurje e kulturës dhe kuzhinës

Ajo që e bën Tiranën një vend kaq magjepsës nuk është vetëm çmimi i përballueshëm, por edhe mënyra se si vizitorët njihen me jetën e përditshme autentike, mjedisin e bukur dhe kulturën ushqimore.

I fshehur midis kodrave dhe vargmaleve, ky qytet ofron një arratisje paqësore së bashku me energjinë e gjallë urbane.

Një destinacion i spikatur për adhuruesit e natyrës është Mali i Dajtit, i vendosur jashtë qytetit, i cili ofron ecje fantastike, pamje panoramike dhe një mënyrë të shkëlqyer për të përjetuar bukurinë natyrore të Shqipërisë.

Kultura e kafeneve të kryeqytetit është një tjetër pikë referimi. Rrugët janë të mbushura me vende për t’u ulur në natyrë, ku vendasit pushojnë në diell, pinë kafe dhe bisedojnë me miqtë.

Ndër vendet më të mira për një vakt të shijshëm vendas është “Kernace Zgare Fatosi”, një vend i njohur që ofron qofte të shijshme, bukë të freskët dhe gatime tradicionale me bazë kosi.

Vendasit sugjerojnë ta vizitoni gjatë muzgut, kur mjedisi bëhet vërtet magjik dhe ushqimi është në formën e tij më të mirë.

“Restorant GjinoKastra” shërben pjata tradicionale, për turistët që janë të hapur ndaj përvojave unike kulinare.

Dhe sigurisht, asnjë vizitë në Tiranë nuk do të ishte e plotë pa provuar një filxhan kafe autentike turke.

Megjithatë, udhëtarët duhet të dinë se kafenetë e qytetit janë gjithmonë plot jetë, një shenjë se sa të rëndësishme janë këto kafene në jetën e përditshme.

Eksploroni zemrën e qytetit

Përtej ushqimit, Tirana është e pasur me vende kulturore dhe monumente historike. Vizitorët mund të zbulojnë një ndërthurje të ndikimeve osmane, italiane dhe të epokës socialiste, të gjitha në një vend.

Disa atraksione që duhen vizituar me patjetër përfshijnë:

Sheshi Skënderbej, qendra e qytetit, që mban emrin e heroit kombëtar të Shqipërisë, e rrethuar nga institucione kulturore.

Kalaja e Tiranës ofron një pamje të rrënjëve osmane të qytetit – e shndërruar në një qendër kulturore dhe kulinare.

Pazari i Ri, një treg në ambient të hapur, plot me prodhime të freskëta, produkte të punuara me dorë dhe shije lokale.

Sofra e Ariut – një vend vërtet unik ku vizitorët mund të darkojnë në një mjedis të qetë që i sjell ata afër natyrës dhe jetës së egër.

Këto vende jo vetëm që pasqyrojnë thellësinë e historisë shqiptare, por gjithashtu u lejojnë vizitorëve të lidhen më thellë me mënyrën lokale të jetesës.

Jeta e gjallë e natës

Një nga transformimet më dramatike të Tiranës ka ndodhur në lagjen e Bllokut.

Dikur një zonë e kufizuar për zyrtarët komunistë, tani është lagjja më e gjallë e qytetit, ku ndodhen disa nga baret, restorantet dhe kafenetë më të mira.

Nëse dëshironi të provoni kokteje, birrë artizanale apo thjesht një ekspres të mirë pas darkës, Blloku i ofron me stil dhe shpirt.

Për një mbrëmje më të relaksuar dhe piktoreske, tarraca në “Hotel Xheko Imperial” ofron pamje marramendëse të horizontit të qytetit.

Është vendi i përsosur për t’u çlodhur dhe për të bërë foto të paharrueshme, veçanërisht gjatë perëndimit të diellit.

Kombinimi i flladit të freskët, pijeve dhe pamjeve panoramike e bën atë një vend të preferuar si për vendasit ashtu edhe për vizitorët e huaj.

Tirana, një nga opsionet më të mira në Evropë

Gjithnjë e më shumë, turistët po kërkojnë destinacione që ofrojnë përvoja autentike, mundësi të përballueshme dhe që janë të paprekura nga turizmi masiv – krahasuar me qytetet tradicionale evropiane. Tirana është pikërisht qyteti që i plotëson këto dëshira.

Ndërsa turistët vazhdojnë t’i japin përparësi komoditetit dhe cilësisë – qytete si Tirana ka të ngjarë të gëzojnë një rritje të vazhdueshme të popullaritetit.

Kjo gjithashtu mund të ndihmojë në lehtësimin e barrës së qyteteve të mbipopulluara si Parisi, Roma ose Barcelona, duke lejuar që turizmi të shpërndahet në mënyrë më të barabartë dhe të qëndrueshme, në të gjithë kontinentin.

Një i paraburgosur ka humbur jetën në ambientet e Urgjencës së QSUT-së. Besnik Koçiu ishte vendosur ë Institucionin e Ekzekutimit të Vendimeve Penale (IEVP) “Jordan Misja” që prej datës 16 korrik 2025, ardhur nga Drejtoria e Policisë Tiranë.

Sipas informacioneve rreth orës 07:00 të datës 24 korrik, personeli infermieror është njoftuar se shtetasi Koçiu ishte pa ndjenja në dhomën e tij. Ai është transportuar menjëherë me urgjencë në QSUT dhe është trajtuar nga ekipi mjekësor i urgjencës. Pavarësisht ndërhyrjes mjekësore, nuk ka arritur të mbijetojë.

Shtetasi Koçiu në momentin e pranimit në institucion ka deklaruar se vuante nga Diabet Mellitus, Hipertension Arterial dhe një AVC ishemik të kaluar rreth gjashtë muaj më parë, për të cilat kishte terapi të vazhdueshme referencë për të cilën i është hapur dhe kartelë mjekësore për kryerjen e ekzaminimeve të vazhdueshme. Shtetasi Koçiu ishte në hetim për veprën penale “Armëmbajtje pa leje dhe prodhim i armëve”. Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve shpreh ngushëllimet më të sinqerta familjes së të ndjerit./e.t

Jo “Made in Germany”, por “Made for Germany”- Gjigantë të ekonomisë bashkohen e premtojnë investime miliardëshe në Gjermani.

Ekonomia është gjithmonë pak psikologji. Kjo u pa edhe në samitin e fundit për investime, të mbajtur me kancelarin, Friedrich Merz, sepse kur kompanitë janë të sigurta se do të ecin mirë në të ardhmen, ato investojnë seriozisht. Nëse perspektiva duket e zymtë, ata i frenojnë investimet e tyre.

Kriza ekonomike prej disa vitesh

Pandemia e koronavirusit dhe problemet ndërkombëtare të furnizimit, lufta në Ukrainë, kriza energjetike dhe inflacioni, ngadalësimi i ekonomisë kineze – të gjitha këto e kanë goditur rëndë ekonominë gjermane të orientuar drejt eksportit. Gjermania ka qenë në recesion që atëherë.

Statistikat nga Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD) në vendet e industrializuara tregojnë se Gjermania do të ketë përsëri normën më të ulët të investimeve midis të gjithë 38 anëtarëve në vitin 2024.

631 miliardë euro premtim investimesh – Made For Germany

Por kjo gjendje tani pritet të ndryshojë. Të paktën sipas premtimit të krerëve të kompanive kryesore që operojnë në Gjermani. 61 prej tyre, përfshirë Rheinmetall, SAP, Volkswagen, BMW, Mercedes, Airbus, bursën gjermane – por edhe gjigantët amerikanë si Nvidia, BlackRock dhe Blackstone  po bashkojnë forcat në një iniciativë të quajtur “Made for Germany”.

Emri nuk u zgjodh rastësisht: ai kujton vulën e famshme gjermane të cilësisë “Made in Germany”. Së bashku gjigantët ekonomikë planifikojnë të investojnë 631 miliardë euro në Gjermani gjatë tre viteve të ardhshme – në mjedise prodhimi, makineri dhe pajisje, si dhe në kërkim dhe zhvillim. “Ne duam rritje ekonomike, duam të forcojmë konkurrueshmërinë e Gjermanisë, duam të mbrojmë dhe zgjerojmë avantazhin tonë teknologjik”, tha njëri nga dy iniciatorët, shefi i Siemens, Roland Busch, pas një takimi me biznesmenë dhe politikanë nga qeveria gjermane në Kancelari në Berlin.

Merz: “Gjermania është kthyer”

Sa i përket rëndësisë ekonomike, këto 61 kompani përfaqësojnë rreth një të tretën e ekonomisë gjermane. Christian Zewing, kreu i Deutsche Bank dhe një tjetër iniciator i iniciativës, supozon se më shumë kompani do t’u bashkohen atyre.

Qëllimi i përbashkët është që Gjermania të bëhet përsëri një “motor rritjeje për një Evropë të fortë”. “Rrallë ka pasur mundësi më të mira se tani – investitorët dhe kompanitë ndërkombëtare janë të gatshme të investojnë në ekonominë tonë. Ata e vlerësojnë Gjermaninë si një partner të qëndrueshëm dhe të besueshëm, veçanërisht në këto kohë të paqëndrueshme”, tha Zewing.

Politikanët janë të kënaqur. “Gjermania është rikthyer, ia vlen të investohet përsëri në Gjermani”, tha kancelari Friedrich Merz (CDU) pas takimit. “Po përballemi me një nga iniciativat më të mëdha të investimeve në dekadat e fundit. Nuk jemi një ekonomi e së kaluarës, por e së tashmes dhe mbi të gjitha e së ardhmes.”

Nga erdhi ky ndryshim i disponimit?

Atmosfera në samitin e biznesit me kancelarin ishte e shkëlqyer. “Patëm një shkëmbim të shkëlqyer pikëpamjesh”, përmblodhi Christian Zewing. Por nga erdhi kthes? Gjermania aktualisht është ende në vështirësi ekonomike dhe po përballet me një vit të tretë radhazi pa rritje ekonomike. Po t’i shtohet kësaj edhe politika kërcënuese tarifore e Presidentit të SHBA-së Donald Trump, perspektivat janë gjithçka tjetër përveçse të mira.

Megjithatë, kursi politik tani është qartësisht i ndryshëm. Rigjallërimi i ekonomisë është përsëri përparësia absolute e qeverisë së re federale. Që nga fillimi i majit, koalicioni i partive konservatore, CDU/CSU dhe Socialdemokratët po ndërmarrin hapa konkretë. Hapat e parë janë ndërmarrë tashmë – Gjermania do të marrë borxhe të mëdha.

Bundestagu dhe Bundesrati e kanë miratuar një fond të posaçëm prej 500 miliardë eurosh, të destinuar për investime shtesë shtetërore në infrastrukturë dhe mbrojtje të klimës. Kjo përfshin investime në rinovimin e rrugëve të rrënuara, rrjetet e energjisë, dixhitalizimin dhe kërkimin.

Çmimi i energjisë elektrike për industrinë do të ulet dhe ekonomia do të lehtësohet ndjeshëm nga barra e saj tatimore. Para së gjithash, duke bërë investime në impiantet e prodhimit, makineritë, uzina, si dhe në kërkim dhe zhvillim, të cilat njihen kryesisht gjatë llogaritjes së taksave. Në afat të mesëm, është planifikuar gjithashtu një ulje e përhershme e disa taksave për kompanitë. Pikërisht këtë i ka kërkuar ekonomia qeverisë së mëparshme, të përbërë nga SPD, të Gjelbrit dhe FDP, por pa sukses. Qeveria e tanishme ka premtuar se do të ndryshojë politikat e ky ndryshim ka filluar.

Një afrim i ri midis politikës dhe biznesit

“Sot kemi filluar një formë të re bashkëpunimi”, tha shefi i Siemens, Roland Busch. “Biseda tregoi se politika dhe biznesi po lëvizin në të njëjtin drejtim.” Kreu i Deutsche Bank, Christian Zewing, shtoi: “Mendoj se kemi një qeveri që po bën një hap të rëndësishëm. Gjërat më të rëndësishme – rritja dhe konkurrueshmëria – janë në krye të agjendës.”

Sipas mendimit të tyre, që kompanitë të investojnë miliardat e premtuara, politika duhet të zvogëlojë rregulloret dhe t’u japë kompanive më shumë liri.

Ekonomia po kërkon veçanërisht reforma kur bëhet fjalë për burokracinë dhe kontributet sociale, të cilat rrisin ndjeshëm kostot e punës. Punëdhënësit dhe punonjësit në Gjermani mbajnë në mënyrë të barabartë kostot e sigurimit të detyrueshëm shëndetësor, pensional dhe të papunësisë. Kontributet e sigurimit shëndetësor u rritën ndjeshëm në fillim të vitit, dhe një rritje e re është shpallur tashmë për vitin 2026.

Çfarë do të ndodhë me pensionet?

Plot 42 përqind e produktit të brendshëm bruto – domethënë, prodhimi i përgjithshëm ekonomik – tashmë shkon në fondet sociale. Barra më e madhe mbahet nga fondet e pensioneve. Gjermania është një vend që po plaket me shpejtësi. Që shteti të vazhdojë të financojë pensionet, ai duhet të ndajë gjithnjë e më shumë fonde nga buxheti çdo vit.

OECD e konsideron reformën e sistemit të sigurimeve shoqërore si sfidën më të madhe për të ardhmen ekonomike të Gjermanisë. Nëse nuk ndryshon asgjë, shteti do të duhet të marrë hua gjithnjë e më shumë për të ruajtur sistemin e tij social.

Kancelari Federal Friedrich Merz ka njoftuar se reforma e sistemit social do të jetë pika tjetër në agjendën politike të koalicionit. Rezultatet e para priten në vjeshtë./ DW

Kryeministri Edi Rama, përmes një postimi në rrjetin e tij social Facebook, ka bërë të ditur se Autoriteti i Aviacionit Civil i Shqipërisë është njohur zyrtarisht nga NATO për Vlefshmërinë Ajrore, duke plotësuar të gjitha standardet e kërkuara nga Aleanca e Atlantikut të Veriut.

Rama e cilësoi një lajm të mirë për vendin dhe një dëshmi të përparimit të Shqipërisë në përmbushjen e kritereve ndërkombëtare në sektorin e aviacionit.
“Mirëmëngjes dhe me lajmin e mirë se Autoriteti i Aviacionit Civil i Shqipërisë është njohur nga NATO për Vlefshmërinë Ajrore, duke përmbushur plotësisht standardet e përcaktuara nga Aleanca e Atlantikut, ju uroj një ditë të mbarë”, shkruan Kryeministri./kb

Në periferi të Tiranës, Kryeministri Edi Rama mbledh sot kabinetin qeveritar në një mbledhje të formës “retrat” me fokus realizimin e objektivave dhe reformave të nisura në terren.

Kabineti qeveritar do të raportojë lidhur me ecurinë në sektorin përkatës dhe për përmbushjen e detyrave të ngarkuara nga Kryeministria.

Mbledhja vjen në vijim të operacioneve për lirimin e hapësirave të zëna në mënyrë të paligjshme dhe në kushtet kur ka nisur reformimi i të gjitha njësive të qeverisjes vendore.

Sipas burimeve, Rama synon që mandatin e katërt ta drejtojë përmes një faze të re zhvillimi dhe reformash në territor, me fokus Shqipërinë Evropiane.

Në këtë linjë, pritet që brenda pak javësh Partia Socialiste të mbledhë strukturat më të larta për të formalizuar drejtimin e ri politik të qeverisë./e.t

Pensionistët në zonat rurale e gëzojnë pensionin së paku 7.3 vite më shumë se ata që jetojnë në qytet tregojnë të dhënat zyrtare nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore.

Në nivel kombëtar, koha mesatare e gëzimit të pensionit arriti 22.4 vite në vitin 2024 me një rënie të lehtë me 4 muaj në krahasim me 2023-n. Koha e gëzimit të pensionit mbeti e pandryshuar në 10 vitet e fundit, pasi edhe në 2015 ishte 22.3 vite.

Por duke analizuar ndarjen fshat-qytet, shihet së në zonat rurale pensionistët e gëzojnë pensionin shumë më gjatë se në qytete. Në vitin e 2024 koha mesatare e gëzimit të pensionit në fshat ishte 28.2 vite, ndërsa në qytet 20.9 vite. Të dhënat e katër viteve të fundit tregojnë se për pensionit e qytetit koha e gëzimit të pensionit po vjen duke u ulur ndërsa atyre në fshat po rritet.

Në zonat urbane, koha e përfitimit të pensionit ka mbetur pothuajse e pandryshuar gjatë katër viteve të fundit, duke u luhatur lehtësisht nga 20.9 vite nga 2021 në 2025. Jeta në qytete po ndikohet faktorë të tillë si nivelet më të larta të stresit, ritmi më i lartë i jetës, cilësi e dobët ajrit dhe jetës sedentare.

 

 

Ndërkohë, në zonat rurale vërehet një rritje më e fortë dhe e qëndrueshme. Në vitin 2021, koha e përfitimit të pensionit në këto zona ishte 26.5 vite, dhe në vitin 2024 ajo ka arritur në 28.4 vite. Kjo rritje mund lidhet edhe me stilin e jetesës më të qetë në zonat rurale, me më pak ndotje, lidhje më e fortë me natyrën dhe jetë më aktive për të moshuarit, të cilat ndikojnë pozitivisht në jetëgjatësi.

Arsyet pse koha e gëzimit të pensionit në zonat rurale është dukshëm më e gjatë se në zonat urbane lidhen edhe me faktin se shumë banorë të zonave rurale, veçanërisht ata që kanë punuar në bujqësi, dalin në pension në një moshë më të re krahasuar me punonjësit në sektorin urban dhe shtetëror.

Po nga ana tjetër jeta në fshat përfshin më shumë aktivitet fizik, punë në tokë, ecje, kontakt me natyrën, më pak ndotje ajri dhe zhurmë, si dhe një regjim ushqimor më të natyrshëm dhe tradicional. Këta faktorë kontribuojnë në një jetë më të gjatë dhe shpesh më të shëndetshme pas daljes në pension. Gjithashtu ritmi i jetës në zonat rurale është më i qetë dhe lidhjet familjare dhe komunitare janë më të ngushta.

Në 2023, shqiptarët kanë jetuar më gjatë se asnjëherë tjetër, në 79.6 vjeç, pas një ndikimi afatshkurtër që pati pandemia, kur pritjet për jetëgjatësinë u shkurtuan me rreth dy vite për shkak të efektit që dha Covid në shëndetin e popullatës.

Të dhënat historike të Kombeve të Bashkuara bëjnë të ditur se gjatë viteve të tranzicionit, ndonëse jetëgjatësia është rritur gradualisht nuk është shënuar ndonjë ndryshim i dukshëm.

Që nga viti 1990, jetëgjatësia e pritshme në lindje është rritur me 6.3 vjet. Në fillim të tranzicionit, mesatarisht një banor në Shqipëri pritej që të jetonte 72.7 vjeç.

Ndryshimi më i madh është bërë ngjate 1960-1990. Në Shqipëri, sipas Kombeve të Bashkuara, në vitin 1950, kur raportohet e dhëna më e hershme, pritshmëria për të jetuar ishte vetëm 44.5 vjeç./ Monitor

Konflikti midis Izraelit dhe Iranit, i cili shpërtheu në qershor dhe përfundoi, të paktën zyrtarisht pas 12 ditësh bastisjesh dhe hakmarrjeje reciproke, me bombardimin e centraleve bërthamore të regjimit të Ajatollahut nga Shtetet e Bashkuara, mund të mos ketë mbaruar plotësisht . Zyrtarët iranianë të cituar në mënyrë anonime nga New York Times raportojnë se incidente të shumta të regjistruara në javët e fundit në vende të ndryshme në të gjithë Republikën Islamike mund të jenë shkaktuar nga sabotimi izraelit. Disa shpërthime dhe zjarre kanë shkatërruar ndërtesa banimi, rafineri nafte, një fabrikë këpucësh dhe një rrugë pranë një aeroporti të madh. Frika, e cila vetëm pëshpëritet, është se shpërthimi kishte për qëllim të mbillte dyshim dhe frikë midis gjyqtarëve dhe prokurorëve se ata kishin përfunduar në listën e zezë të Izraelit, siç ndodhi me shkencëtarët bërthamorë.

Deri më tani, autoritetet iraniane kanë shpjeguar zyrtarisht se incidentet, të cilat ndodhin pothuajse çdo ditë, janë për shkak të rrjedhjeve të gazit, zjarreve të mbeturinave dhe infrastrukturës së vjetëruar. Megjithatë, brenda qarqeve të pushtetit të Teheranit, qarkullojnë hipoteza shumë të ndryshme. Kjo konfirmohet nga deklaratat e bëra për New York Times nga tre zyrtarë iranianë, përfshirë një anëtar të Gardës Revolucionare. Edhe pse regjimi teokratik ka shumë armiq që do të donin ta shihnin të rrëzohej, shkruan gazeta amerikane, dyshimet kryesore janë të përqendruara te Izraeli, i cili ka kryer veprime të ngjashme në të kaluarën. Një burim evropian ka pranuar gjithashtu se beson se operacione sabotimi janë duke u zhvilluar në Iran, të organizuara nga operativë izraelitë./kb

Tirana, një destinacion i jashtëzakonshëm – për pushime në qytet – që ofron kulturë autentike, peizazhe piktoreske, kuzhinë të shijshme dhe çmime të përballueshme, në zemër të Shqipërisë, sipas “Travel and Tour World” (TTW).

Një thesar i fshehur për turistët me buxhet të kufizuar

Tirana, kryeqyteti i gjallë i Shqipërisë, po fiton shpejt popullaritet në mesin e vizitorëve që duan të eksplorojnë pa shpenzuar shumë.

Ndërsa vendi shpesh vlerësohet për bregdetin e tij mahnitës, ky xhevahir urban i vendosur në zemër të Shqipërisë po vendoset në qendër të vëmendjes.

Ndërsa shumë turistë po bëhen më të kujdesshëm me shpenzimet e tyre dhe kërkojnë përvoja kuptimplote, Tirana ofron një ndërthurje perfekte të kulturës, çmimeve të përballueshme dhe sharmit natyror.

Ripërcaktimi i një udhëtimi miqësor me buxhetin

Ndërsa kostot e udhëtimeve vazhdojnë të rriten në të gjithë botën, shumë turistë po e zhvendosin fokusin e tyre nga pikat tradicionale turistike në qytete më pak të njohura që ofrojnë po aq shumë – por me më pak para.

Një eksperte e udhëtimeve nga Britania e Madhe vizitoi së fundmi Tiranën.

Në vend që të vizitonte qytete të mbipopulluara me çmime marramendëse, ajo eksploroi kryeqytetin shqiptar – i cili ofron akomodim dhe ushqim të përballueshëm.

Vizitorët mund të eksplorojnë kuzhinën tradicionale shqiptare dhe të shijojnë ëmbëlsirat ballkanike për vetëm 45 qindarka.

Një ndërthurje e kulturës dhe kuzhinës

Ajo që e bën Tiranën një vend kaq magjepsës nuk është vetëm çmimi i përballueshëm, por edhe mënyra se si vizitorët njihen me jetën e përditshme autentike, mjedisin e bukur dhe kulturën ushqimore.

I fshehur midis kodrave dhe vargmaleve, ky qytet ofron një arratisje paqësore së bashku me energjinë e gjallë urbane.

Një destinacion i spikatur për adhuruesit e natyrës është Mali i Dajtit, i vendosur jashtë qytetit, i cili ofron ecje fantastike, pamje panoramike dhe një mënyrë të shkëlqyer për të përjetuar bukurinë natyrore të Shqipërisë.

Kultura e kafeneve të kryeqytetit është një tjetër pikë referimi. Rrugët janë të mbushura me vende për t’u ulur në natyrë, ku vendasit pushojnë në diell, pinë kafe dhe bisedojnë me miqtë.

Ndër vendet më të mira për një vakt të shijshëm vendas është “Kernace Zgare Fatosi”, një vend i njohur që ofron qofte të shijshme, bukë të freskët dhe gatime tradicionale me bazë kosi.

Vendasit sugjerojnë ta vizitoni gjatë muzgut, kur mjedisi bëhet vërtet magjik dhe ushqimi është në formën e tij më të mirë.

“Restorant GjinoKastra” shërben pjata tradicionale, për turistët që janë të hapur ndaj përvojave unike kulinare.

Dhe sigurisht, asnjë vizitë në Tiranë nuk do të ishte e plotë pa provuar një filxhan kafe autentike turke.

Megjithatë, udhëtarët duhet të dinë se kafenetë e qytetit janë gjithmonë plot jetë, një shenjë se sa të rëndësishme janë këto kafene në jetën e përditshme.

Eksploroni zemrën e qytetit

Përtej ushqimit, Tirana është e pasur me vende kulturore dhe monumente historike. Vizitorët mund të zbulojnë një ndërthurje të ndikimeve osmane, italiane dhe të epokës socialiste, të gjitha në një vend.

Disa atraksione që duhen vizituar me patjetër përfshijnë:

Sheshi Skënderbej, qendra e qytetit, që mban emrin e heroit kombëtar të Shqipërisë, e rrethuar nga institucione kulturore.

Kalaja e Tiranës ofron një pamje të rrënjëve osmane të qytetit – e shndërruar në një qendër kulturore dhe kulinare.

Pazari i Ri, një treg në ambient të hapur, plot me prodhime të freskëta, produkte të punuara me dorë dhe shije lokale.

Sofra e Ariut – një vend vërtet unik ku vizitorët mund të darkojnë në një mjedis të qetë që i sjell ata afër natyrës dhe jetës së egër.

Këto vende jo vetëm që pasqyrojnë thellësinë e historisë shqiptare, por gjithashtu u lejojnë vizitorëve të lidhen më thellë me mënyrën lokale të jetesës.

Jeta e gjallë e natës

Një nga transformimet më dramatike të Tiranës ka ndodhur në lagjen e Bllokut.

Dikur një zonë e kufizuar për zyrtarët komunistë, tani është lagjja më e gjallë e qytetit, ku ndodhen disa nga baret, restorantet dhe kafenetë më të mira.

Nëse dëshironi të provoni kokteje, birrë artizanale apo thjesht një ekspres të mirë pas darkës, Blloku i ofron me stil dhe shpirt.

Për një mbrëmje më të relaksuar dhe piktoreske, tarraca në “Hotel Xheko Imperial” ofron pamje marramendëse të horizontit të qytetit.

Është vendi i përsosur për t’u çlodhur dhe për të bërë foto të paharrueshme, veçanërisht gjatë perëndimit të diellit.

Kombinimi i flladit të freskët, pijeve dhe pamjeve panoramike e bën atë një vend të preferuar si për vendasit ashtu edhe për vizitorët e huaj.

Tirana, një nga opsionet më të mira në Evropë

Gjithnjë e më shumë, turistët po kërkojnë destinacione që ofrojnë përvoja autentike, mundësi të përballueshme dhe që janë të paprekura nga turizmi masiv – krahasuar me qytetet tradicionale evropiane. Tirana është pikërisht qyteti që i plotëson këto dëshira.

Ndërsa turistët vazhdojnë t’i japin përparësi komoditetit dhe cilësisë – qytete si Tirana ka të ngjarë të gëzojnë një rritje të vazhdueshme të popullaritetit.

Kjo gjithashtu mund të ndihmojë në lehtësimin e barrës së qyteteve të mbipopulluara si Parisi, Roma ose Barcelona, duke lejuar që turizmi të shpërndahet në mënyrë më të barabartë dhe të qëndrueshme, në të gjithë kontinentin./e.t

Meteorologia, Tanja Porja, ka paralajmëruar se ditët e premte dhe e shtunë do të shënojnë temperatura të larta, që mund të arrijnë deri në 43-44 gradë Celsius, duke qenë kështu ditët më të nxehta të verës 2025.

Sipas saj, edhe dita e enjte dhe dita e premte në Shqipëri do të regjistrojnë temperatura të larta, ndërsa vendet fqinje, si qendra e Italisë dhe zonat jugore, do të përjetojnë temperatura edhe më të larta.

Megjithatë, ndryshimi i madh i motit pritet të nisë që nga dita e diel, kur termometri do të zbresë me rreth 5 gradë Celsius. Në veri dhe në zonat malore do të ketë rrebeshe afatshkurtra shiu, ndërsa të hënën temperaturat do të ulen edhe më tej, por nuk priten më reshje shiu.

Ky ndryshim i papritur i motit vjen si një kthesë e fortë pas ditëve të nxehta dhe paralajmëron për një fundjavë me kontraste të forta klimatike, nga vapë e madhe në mot më të freskët dhe me reshje. /e.t

Shumica e bashkive të vendit janë duke parë tkurrje të forta të popullatës dhe për rrjedhojë edhe të bizneseve.

Të dhënat zyrtare nga INSTAT tregojnë se në 36 bashki nga 61 gjithsej numri i bizneseve person fizik që zakonisht përfshijnë të vetëpunësuar ose biznese me xhiro deri në 2 milionë lekë është ulur në mënyrë të ndjeshme.

Në rang vendi si biznese person fizik ishin aktive mbi 97 mijë subjekte me 2024, me rritje vjetore vetëm 0.5%, por në bashki të vogla ka rënie të fortë për shkak të rënies së popullsisë. Personat fizikë përbënin 74% të ndërmarrjeve gjithsej, (pa përfshirë fermerët), ndërsa pjesa tjetër janë të regjistruar si persona juridikë, sipas INSTAT.

Sipas të dhënave të përpunuara për ndryshimin vjetor të bizneseve “Person Fizik” në vitin 2024 krahasuar me 2023, vihet re një polarizim i fortë mes zonave të mëdha urbane dhe bashkive më të vogla. Në pjesën më e madhe e bashkive ka rënie, ndërsa vetëm një pjesë e kufizuar ka shënuar rritje.

Në bashkitë me krizën më të madhe të bizneseve person fizik kryeson Pusteci me një rënie drastike prej -25% të bizneseve, e ndjekur nga Konispoli -7.2%, Tropoja -6.7%, Mati me –6.5% dhe Selenica -6.1%.

Këto bashki janë tipike të vogla kanë nivel të lartë emigrimi, plakje të popullsisë dhe mungesë mundësish për zhvillim të qëndrueshëm të aktivitetit privat. Rënia e bizneseve tregon jo vetëm largimin e popullsisë, por edhe mbylljen e iniciativave të vetëpunësimit për shkak të mungesës së tregut lokal.

Në të kundërt bashkitë më rritje më të madhe të bizneseve person fizik janë ajon Këlcyrës +10.7%, e ndjekur nga Delvina +8.9%, Sarandë +7.5% dhe Vorë me 6.6%, të cilat kanë lidhje të forta turistike ose logjistike, si Saranda që ka përfituar nga turizmi, apo Vora që ndodhet në korridorin industrial mes Tiranës dhe Durrësit. Po ashtu, Gjirokastra dhe Libohova kanë përfituar nga investime në agroturizëm.

Tirana, Durrësi dhe Shkodra shfaqin rritje të lehtë, çka tregon një stabilitet në aktivitetin ekonomik në qendrat urbane, të cilat ende grumbullojnë popullsi nga zonat rurale dhe në këtë mënyrë ruajnë edhe dinamikën në bizneset e vogla.

Trendët demografike janë duke u bërë përcaktuese në ekonominë rajonale. Pakësimi dhe plakja e popullsisë po çon në faliment bizneset e vogla për shkak të ngushtimit të kërkesës por edhe të emigrimit të qendrave më të mëdha urbane.

Popullsia e vendit nga viti 2011 në vitin 2024 ka rënë me 17 për qind, ndërsa ritmet e rënies po thellohen vitet e fundit nga ikja e të rinjve dhe nivelet tejet të ulëta të lindjeve. / Monitor