Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 23 July 2025Main stream

Berisha: 15 mijë vota të diasporës në Itali “u mbytën” për arsye politike

TIRANË, 23 korrik/ATSH/

Kryetari i Partisë Demokratike Sali Berisha u shpreh sot në konferencën për mediet se shumë nga zarfet e votimit në diasporë nuk u kthyen nga DHL në Shqipëri.

Duke u ndalur sërish tek zgjedhjet e 11 majit të cilat i cilëson farsë elektorale, Berisha tha se mbi 15 mijë vota të diasporës në Itali nuk u kthyen dhe se shumë zarfa të tjera janë zbuluar me firma të falsifikuara si vizë apo fjongo, ose ka patur raste kur kanë firmosur persona të tjerë dhe jo votuesi.

“Kam paraqitur disa ditë me radhë para medieve dhe publikut farsën zgjedhore të diasporës në Greqi. Skenarë të njëjtë me Greqinë janë zhvilluar edhe në zona të tëra të Italisë. Këtu, zgjedhës të miratuar në Itali kanë qenë 91 mijë. Zarfe të dërguar në Itali janë 91 mijë. Por zarfe të mbërritur në KQZ nga Italia janë 75 mijë apo 15 mijë më pak”, u shpreh Berisha.

Kjo, sipas tij, do të thotë se 15 mijë e 474 vota u mbytën në Adriatik për arsye politike.

“Grupi që po analizon ka shqyrtuar gjithsej 353 fatura që DHL ka paraqitur për dorëzimin e votave tek qytetarët shqiptarë. Nuk është u dorëzuar vota 7 për qind të votuesve, janë përjashtuar. Nuk është marrë firma tek 3 për qind e tyre. Kanë firmosur persona të tjerë në 21 për qind të rasteve”, tha Berisha.

Po ashtu, Berisha tha se ka patur edhe dorëzime të këtyre zarfeve pas zgjedhjeve të 11 majit.

Gjatë fjalës së tij, Berisha vazhdoi të thotë se edhe në votimin e diasporës janë realizuar të gjitha falsifikimet, deformimet, manipulimet si e si që ky proces të mos shprehë votën e qytetarëve.

The post Berisha: 15 mijë vota të diasporës në Itali “u mbytën” për arsye politike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Zjarri në grykën e Paliskës mbi Dukat, AKMC: Situata drejt përmirësimit të ndjeshëm

TIRANË, 23 korrik/ATSH/ Agjencia kombëtare e Mbrojtjes Civile informoi sot se falë angazhimit të koordinuar të të gjitha strukturave në nivel lokal dhe kombëtar, si dhe ndihmës së Mekanizmit Europian të Mbrojtjes Civile, situata në grykën e Paliskës, e cila lidhet me zonën e mbrojtur të Llogorasë, është drejt përmirësimit të ndjeshëm.
Sipas komunikimit të vazhdueshëm me drejtuesin e zonave të mbrojtura dhe shefin e Qendrës së Mbrojtjes Civile (QMC) Jug, të cilët ndodhen në terren bashkë me forca operacionale, situata aktuale është pozitive dhe pa rrezik të shtuar për zonën e Llogorasë apo për banorët e afërt.
Aktualisht, përpjekjet janë përqendruar në shuarjen e plotë të disa trungjeve ende të ndezur brenda vatrave tashmë të kontrolluara.
“Në vijim, në këtë segment do të ndërhyhet nga ajri me helikopterët “Cougar” të Forcave të Armatosura, për të përfunduar fazën e pastrimit dhe izolimit të plotë të çdo rreziku të mundshëm. Gjendja në të gjithë zonën mbetet e qëndrueshme, ndërsa strukturat mbeten në gatishmëri për çdo zhvillim të mundshëm”, theksoi AKMC.
AKMC falënderon çdo efektiv në terren dhe për mbështetjen e partnerëve ndërkombëtarë që po kontribuojnë në menaxhimin e kësaj situate me efikasitet dhe profesionalizëm.
/k.s/j.p/

The post Zjarri në grykën e Paliskës mbi Dukat, AKMC: Situata drejt përmirësimit të ndjeshëm appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KQZ ndan mandatet e 11 majit për qarkun e Tiranës

TIRANË, 23 korrik/ATSH/ Komisioneri Shtetëror i Zgjedhjeve, Ilirjan Celibashi ndau sot  37 mandatet e qarkut të Tiranës, sipas tabelës së rezultateve zgjedhore të 11 majit.

Bazuar në rezultatin zgjedhor të 11 majit, 19 mandate janë për Partinë Socialiste, 13 për Partinë Demokratike, 2 për “Mundësia”, 1 për Partinë Socialdemokrate, 1 për “Lëvizjen Bashkë” dhe 1 për koalicionin “Nisma Shqipëria Bëhet”.

Më poshtë lista e plotë emërore e shpërndarjes së mandateve në Tiranë:

PS: 19 mandate
Edi Rama
Ogerta Manastirliu
Elisa Spiropali
Lindita Nikolla
Taulant Balla
Adea Pirdeni
Albana Koçiu
Igli Hasani
Delina Ibrahimaj
Ilva Gjuzi
Iris Luarasi
Erion Malaj

Nga lista e hapur:
Blendi Gonxhja
Erion Braçe
Ervin Hoxha
Fatmir Xhafaj
Ornaldo Rakipi
Anila Denaj
Olta Xhaçka

PD: 13 mandate
Sali Berisha
Flamur Noka
Albana Vokshi
Belind Këlliçi
Tedi Blushi
Jozefina Topalli
Fatmir Mediu
Edi Paloka
Erisa Xhixho
Mesila Doda
Klevis Balliu
Besart Xhaferi

Nga lista e hapur: Jorida Tabaku

Partia Mundësia: 2 mandate
Agron Shehaj
Erald Kapri

Lëvizja Bashkë: 1 mandat

Redi Muçi

PSD: 1 mandat

Tedi Mula

Nisma Shqipëria bëhet: 1 mandat

Kleana Xhuveli

/m.m/j.p/

The post KQZ ndan mandatet e 11 majit për qarkun e Tiranës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

LONDËR – MB nis sanksionet kundër rrjeteve të trafikimit të qenieve njerëzore

LONDËR, 23 korrik /ATSH-DPA/ – Vala e parë e sanksioneve të Britanisë së Madhe, që synon figurat kryesore në rrjetet e trafikimit të qenieve njerëzore, ka hyrë në fuqi në një përpjekje për të synuar ata që lehtësojnë imigracionin e paligjshëm.

Njëzet e pesë individë dhe subjekte janë në shënjestër, përfshirë një furnizues të anijeve të vogla në Azi dhe udhëheqësit e rrjetit me bazë në Ballkan dhe Afrikën e Veriut.

Gjithashtu në shënjestër janë “ndërmjetësit” që transferojnë para nëpërmjet sistemit ligjor të transferimit të parave Hawala në Lindjen e Mesme, i përdorur për pagesat që lidhen me kalimet e La Manshit.

Alen Basil, një ish-përkthyes policie, i cili më vonë drejtoi një rrjet trafikimi në Serbi me ndihmën e oficerëve të korruptuar të policisë, është gjithashtu në listë.

Sekretari i Jashtëm David Lammy tha se ky ishte “një moment historik në angazhimin e qeverisë për të luftuar krimin e organizuar të imigracionit dhe për të zvogëluar migrimin e parregullt në Britaninë e Madhe”.

“Nga Evropa në Azi, ne po i trajtojmë kontrabandistët e njerëzve që lehtësojnë migrimin e parregullt, duke i synuar ata kudo që të jenë në botë dhe duke i detyruar ata të paguajnë për veprimet e tyre”, shtoi Lammy.

“Mesazhi im për bandat që rrezikojnë pa mëshirë jetët e cenueshme për fitim është ky: ne e dimë se kush jeni dhe do të punojmë me partnerët tanë në të gjithë botën për t’ju mbajtur përgjegjës”, tha Lammy.

Masat synojnë të synojnë bandat e krimit të organizuar kudo që ndodhen në botë dhe të ndërpresin rrjedhën e tyre të parave, përfshirë ngrirjen e llogarive bankare, pronës dhe aseteve të tjera./  /os/

The post LONDËR – MB nis sanksionet kundër rrjeteve të trafikimit të qenieve njerëzore appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Konsultime për draftprojektligjin e financimit të partive politike, Xhafaj: Duhet të ruajmë standardet më të mira

TIRANË, 23 korrik/ATSH-Maela Marini/ Kryetari i Komisionit të Posaçëm Antikorrupsion, Fatmir Xhafaj vlerësoi sot rëndësinë e hartimit të një drafti lidhur me çështjen e financimit të partive politike.

Gjatë një tryeze konsultimi të draftit paraprak të projektligjit “Për financimin e partive politike”, Xhafaj tha se kjo mbetet një çështje tejet e rëndësishme pasi lidhet me shtyllën antikorrupsion dhe është përcaktuar si prioritet në Planin e Veprimit.

Kjo, sipas tij, përkon njëkohësisht edhe me disa detyrime që ka Shqipëria në kuadrin e procesit të negociatave.

“Ky draft është kusht i përcaktuar nga BE, që do të duhet të jetë në listën e projekt-akteve që janë detyrim i shtetit shqiptar për t’u hartuar dhe miratuar”, tha Xhafaj, ndërsa pranoi se kjo është një vendimmarrje e vështirë.

Xhafaj nënvizoi se ky është një projekt shumë i vështirë, edhe për shkak se eksperienca është minimaliste dhe interesat në këtë aspekt janë shumë të forta.

“Këtu subjekte të drejtpërdrejta janë partitë politike. Por edhe për shkak të disa praktikave jo të shëndetshme që mendohen ose perceptohen që janë të pranishme sidomos kur bëhet fjalë për financimin e fushatave zgjedhore. Por ne nuk duam ta shohim çështjen e financimit vetëm në aspektin zgjedhor, por duam ta shohim shumë më gjerë”, shtoi Xhafaj.

Dilema, sipas tij, ka të bëjë me faktin nëse do të duhet të bëhen ndryshime në kuadrin ligjor ekzistues që ka vendi, apo të bëhet një ligj i ri që është i dedikuar vetëm për financimin e partive politike.

“Natyrisht edhe ne kemi këndvështrimet tona të cilat janë të diskutueshme, të debatueshme dhe kjo është arsyeja kryesore që ne kërkuam të kemi këtë tryezë sot për të tërhequr mendime nga ky auditor dhe në vijimësi edhe nga ekspertët ndërkombëtarë”, tha Xhafaj.

Sipas tij, “Bashkimi Europian ja ka deleguar Këshillit të Europës përgjegjësinë për të na asistuar edhe për shkak të eksperiencës të dedikuar dhe ekspertizës shumë të mirë që ka Këshilli i Europës në në këtë fushë”.

“Ndaj do të duhet të hartojmë një draft paraprak për ta parë me këtë ekspertizë. Ne do shohim se cila është më e përshtatshme, një ligj i posaçëm, i dedikuar për këtë çështje apo një amendim i legjislacionit ekzistues. Pasi të kemi zgjidhur këtë vendimmarrje do të kalojmë në hartimin e draftit. Më e rëndësishmja është të bëjmë diçka me standardet më të mira”, shtoi ai.

/m.m/j.p/

The post Konsultime për draftprojektligjin e financimit të partive politike, Xhafaj: Duhet të ruajmë standardet më të mira appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS – AFP: Gazetarët tanë në Gaza po vdesin urie

PARIS, 23 korrik /ATSH-AFP/ – Një grup gazetarësh në agjencinë e lajmeve Agence France-Presse po ngre alarmin për kushtet me të cilat përballen kolegët që punojnë në Gaza duke thënë se pa ndërhyrje të menjëhershme, gazetarët e fundit në Gaza do të vdesin, sipas AP.

Në një territor të shkatërruar nga lufta, ku Izraeli në përgjithësi u ndalon gazetarëve të jashtëm hyrjen, organizatat ndërkombëtare të lajmeve si AFP, ”The Associated Press” dhe Reuters mbështeten në ekipet lokale për të përhapur lajmet.

Ata janë penguar nga shqetësimet për sigurinë tek uria në Gaza, ku rreth 59 000 njerëz kanë vdekur në konfliktin 21-mujor, sipas autoriteteve lokale.

Shoqata e Gazetarëve në AFP, një shoqatë profesionistësh në agjencinë e lajmeve, detajoi se me çfarë po përballen kolegët e tyre në Gaza.

Ajo tha se ”ndan shqetësime për situatën e tmerrshme” dhe se ”po punon për të evakuuar punonjësit e saj të pavarur dhe familjet e tyre”.

“Për muaj të tërë, ne kemi parë që kushtet e tyre të jetesës përkeqësohen në mënyrë dramatike. Situata e tyre tani është e padurueshme, pavarësisht guximit të tyre shembullor, përkushtimit profesional dhe qëndrueshmërisë”, tha AFP në një deklaratë.

Një nga fotografët e AFP-së, i identifikuar si Bashar, dërgoi një mesazh në mediet sociale gjatë fundjavës dhe tha se ”nuk kam më forcë të punoj për median, pasi trupi im është i dobët dhe nuk mund të punoj më”.

”Bashar ka punuar për AFP-në që nga viti 2010. Që nga shkurti, ai ka jetuar në rrënojat e shtëpisë së tij në Qytetin e Gazës me nënën e tij dhe anëtarë të tjerë të familjes, dhe tha se një nga vëllezërit e tij kishte vdekur nga uria”, sipas grupit të gazetarëve.

Gazetarët marrin një pagë mujore nga AFP, por çmimet e larta nuk i lënë të blejnë shumë ushqim.

Që nga themelimi i AFP-së në vitin 1944, Shoqata e Gazetarëve tha se “kemi humbur gazetarë në konflikte, disa janë plagosur, të tjerë janë marrë robër, por askush prej nesh nuk mund të kujtojë kurrë të ketë parë kolegë të vdesin nga uria”.

“Ne refuzojmë t’i shohim ata të vdesin”, tha shoqata./  /os/

The post PARIS – AFP: Gazetarët tanë në Gaza po vdesin urie appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Mashtrimet me mikrokreditë, SPAK dërgon për gjykim 16 persona

TIRANË, 23 korrik/ATSH/ SPAK përfundoi hetimet në lidhje me mashtrimet me mikrokreditë, duke dërguar për gjykim 16 persona dhe 4 persona juridikë.

Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar njoftoi se personat në fjalë akuzohen si pjesë e një grupi të strukturuar kriminal, me aktivitet të paligjshëm në fushën e mikrokredisë dhe mbledhjes së detyrimeve financiare.

Ndër të tjera është vendosur sekuestrimi i llogarive bankare me mbi 420 milionë lekë dhe rreth 1.3 milionë euro. Këto shuma monetare janë sekuestruar në llogari personale, depozita, bono thesari dhe letra me vlerë të të pandehurve.

Të pandehurit janë:

Arben Meskuti, Elda Ibro, Alban Kote, Aldo Daka, Albert Gega, Andis Gjoka, Vasil Bakallbashi, Yliana Sejfo, Indrit Çuberi, Rigels Bejko, Altin Vako, Helidon Xhindi, Fatos Alimadhi, Lefter Canaj, Roland Deda, Endri Myftari.

Personat juridikë “Micro Credit Albania” sh.pk. dhe “ADCA” sh.p.k, akuzohen për kryerjen e veprave penale: “Mashtrim me pasoja të rënda”, “Falsifikim i dokumentave”, “Grup i strukturuar kriminal”, në rolin e ekzekutorit dhe “Kryerje e veprave penale nga organizata kriminale dhe grupi i strukturuar kriminal”.

Të njëjtat akuza rëndojnë edhe mbi personin juridik  “Final” sh.p.k. dhe “Zyra e Përmbarimit Privat TDR Group”.

Në përfundim të hetimeve ka rezultuar se të pandehurit dhe shoqëritë e sipërcituara kanë vepruar si shoqëri e vetme me karakteristika të qarta të një grupi  të strukturuar kriminal.

Sipas SPAK, qëllimi i skemës ishte të shumëfishojë në mënyrë të paligjshme detyrimet e qytetarëve përtej detyrimit të përcaktuar në urdhrat e ekzekutimit. Detyrimi shumëfishohej për shkak të aplikimit të interesave dhe kamatave ligjore të larta, deri 2% në ditë.

Të mblidhte detyrimin e detyrimit duke e kaluar këtë detyrim me metoda të paligjshme edhe tek familjarë apo të afërm të debitorëve që nuk kishin asnjë lidhje me kredinë fillestare. Përmes ristrukturimit të kredisë detyrimi kalonte tek familjarë që kishin mundësi pagese.

Të kalonin pasuri/prona të paluajtshme në ankande fiktive, në pronësi të institucioneve financiare jo banka: Micro Credit Albania sh.a/sh.p.k (MCA) dhe Final sh.p.k.

Për realizimin e qëllimit kriminal, punonjësit e këtyre shoqërive të urdhëruar nga drejtuesit apo organizatorët e kësaj skeme, kryen qindra mijëra njoftime të paligjshme dhe telefonata kërcënuese tek debitorët dhe familjarët e tyre. Dhjetëra – mijëra llogari bankare të qytetarëve u bllokuan dhe qëndruan të bllokuara në kundërshtim me ligjin për disa vite. Pasuri të paluajtshme u sekuestruan për vlera detyrimi minimale dhe u kaluan në pronësi të shoqërive MCA dhe Final me ankande fiktive. Përveç pasojave të kundraligjshme ekonomike, veprimtaria kriminale e këtij grupi të strukturuar kriminal, ka shkaktuar edhe pasoja shumë të rënda sociale.

Sekuestrimet

SPAk njoftoi se është vendosur sekuestrimi për subjektet financiare  MCA dhe Final mbi të gjitha asetet si pasuri të luajtshme dhe te paluajtshme të këtyre shoqërive.

Janë sekuestruar mbi 420 milionë lekë dhe rreth 1.3 milionë euro.

Këto shuma monetare janë sekuestruar në llogari personale, depozita, bono thesari dhe letra me vlerë të të pandehurve.

 

The post Mashtrimet me mikrokreditë, SPAK dërgon për gjykim 16 persona appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

SHBA – Republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve propozojnë t’i venë emrin e Melania Trump teatrit të operës së qendrës ”Kennedy”

UASHINGTON, 23 korrik /ATSH/ – Republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve miratuan dje një vendim që do ta riemërtojë teatrin e operës së qendrës ”Kennedy” për Artet Performuese sipas emrit të Zonjës së Parë, Melania Trump, në ndërkohë që presidenti Trump dhe aleatët e tij rrisin ndikimin e tyre mbi institucionin kulturor të Uashingtonit, sipas cbsnews.com.

Riemërtimi i propozuar u përfshi në një amendament të një projektligji që do të përcaktonte nivelet e financimit për vitin fiskal 2026 për Departamentin e Brendshëm dhe disa agjenci të tjera federale, përfshirë qendrën ”Kennedy”.

Amendamenti – dhe vetë projektligji – u miratuan nga Komiteti i Buxhetit të Dhomës së Përfaqësuesve në një seancë dëgjimore.

Riemërtimi u hartua nga përfaqësuesi republikan, Mike Simpson i Idaho-s, i cili vuri në dukje rolin e Zonjës së Parë si kryetare nderi e bordit të qendrës ”Kennedy”.

”Riemërtimi nuk u kërkua nga administrata Trump”, tha për CBS News në një email drejtoresha e komunikimit të Simpson, Lexi Hamel.

“Emërtimi i një teatri sipas saj është një mënyrë e shkëlqyer për të njohur vlerësimin e saj për artet”, shkroi Simpson, e cila kryeson Nënkomitetin e Brendshëm, Mjedisit dhe Agjencive të Lidhura të Komitetit të Buxhetit.

Demokratja kryesore e nënkomisionit, përfaqësuesja Chellie Pingree e Maine, kritikoi idenë e riemërtimit në seancën dëgjimore të së martës dhe tha se u habit kur mësoi për këtë.

“Republikanët, mendoj, futën fshehurazi diçka që është paksa përçarëse, që është riemërtimi i një pjese të qendrës ‘Kennedy’ sipas një anëtari të familjes së kësaj administrate”, tha ajo.

CBS News i është drejtuar Shtëpisë së Bardhë për koment./  a.jor.

The post SHBA – Republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve propozojnë t’i venë emrin e Melania Trump teatrit të operës së qendrës ”Kennedy” appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Skema e pagesës së energjisë për debitorët, Hima: Këste mujore nga 1200 lekë për detyrimet e krijuara deri në 2023-shin

TIRANË, 23 korrik/ATSH/ Të gjitha familjet, bizneset e vogla dhe institucionet që kanë fatura energjie të papaguara deri në dhjetor të vitit 2023, do të mund t’i shlyejnë me këste mujore.

Drejtori i Departamentit të Shitjes dhe Arkëtimit në OSHEE-së, Mentor Hima tha në një intervistë televizive se “më 21 korrik të këtij vitit OSHEE ka miratuar skemat e reja të aktmarrëveshjeve për t’i dhënë mundësinë të gjithë klientëve debitorë të shlyejnë detyrimet e prapambetura të krijuara deri në vitin 2023”.

“Në këtë skemë parashikohen të përfshihen të gjitha kategoritë e klientëve familjarë dhe jofamiljarë. Në skemë do të përfshihen edhe familjet në nevojë, personat me status të veçantë, pensionistët duke u dhënë mundësinë të shlyejnë detyrimet e prapambetura me këste minimale 1200 lekë apo 2800 lekë” theksoi Hima.

Por, vijoi Hima, kjo nuk përjashton mundësinë e një kësti alternativ për të gjithë ata klientë që duan ta shlyejnë detyrimin total të energjisë elektrike për një kohë më të shkurtër, gjithmonë duke iu përmbajtur afatit maksimal, prej jo me shumë se 240 këste.

“Nëse klientët paguajnë me një këst të vetëm, përfitojnë reduktim kamate nga 50-100% në varësi të kategorisë që i përkasin”, tha Hima.

Ai sqaroi se në skemat e aktmarrëveshjeve të vitit 2025 parashikohet shlyerja e detyrimeve të krijuara deri në 31 dhjetor 2023.

“Të gjithë klientët që kanë krijuar detyrime gjatë 2024 e në vijim nuk do të përfshihen në këto skema me kusht që të shlyejnë paraprakisht detyrimet e krijuara rishtazi pra të 2024-2025”, nënvizoi Hima.

Për sa i takon dokumentacionit që duhet paraqitur për të përfituar, Hima tha se “duhet ID e aplikantit, për bizneset e vogla është dokumentacioni ligjor, NIPTI, regjistrimi i biznesit në QKB, dhe përgjegjësia tatimore. Kërkohet edhe një dokument nga tatimet që të vërtetojnë përgjegjësinë tatimore që i takojnë biznesit të vogël. Kurse për familjet me status të veçantë kërkohet një vërtetim për statusin e tyre”.

SKEMA PËR KLIENTËT FAMILJARË 
-Pensionistët, ndihma ekonomike e status të veçantë, 1,200 lekë/muaj
-Klientët e tjerë familjarë, 2,800 lekë/ muaj
-Afati maksimal, 240 këste mujore
SKEMA PËR KLIENTËT JOFAMILJARË
Numri i kësteve     Vlera e detyrimit
-24 këste               100,000 – 500,000 lekë
-48 këste               500,001 – 1,000,000 lekë
-60 këste               1,000,001 – 5,000,000 lekë
-84 këste               5,000,001 – 10,000,000 lekë
-120 këste             mbi 10,000,000 lekë
REDUKTIMI I KAMATAVE/ PAGESË ME NJË KËST
-Klientët familjarë, reduktim në masën 70%
-Klientët jo-familjarë, reduktim në masën 50%
-Biznesi i vogël, përfiton falje të plotë 100%

/k.s/j.p/

The post Skema e pagesës së energjisë për debitorët, Hima: Këste mujore nga 1200 lekë për detyrimet e krijuara deri në 2023-shin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Një ikonë e rikthyer: Christina Aguilera në fustanin legjendar të Versace pas dy dekadash

By: Kult Plus
23 July 2025 at 13:59

Christina Aguilera është rikthyer në mënyrë magjepsëse, duke dëshmuar se është ende “e bukur në çdo kuptim”, sipas E! News

22 vjet pas fushatës ikonike të Versace për vjeshtën 2003, këngëtarja e “Genie in a Bottle” u shfaq me të njëjtin stil në premierën londineze të “Burlesque: The Musical” më 21 korrik. Me një fustan pa rripa, korse të kryqëzuar dhe fund me volane, ajo e kompletoi pamjen me çizme të zeza të gjata dhe buzë të errëta, ndërsa flokët biond platin i la të rrjedhin natyrshëm — një homazh i qartë për dukjen e dikurshme

Christina, producente e shfaqjes skenike të filmit të vitit 2010 ku luajti me Cher, riktheu jo vetëm stilin, por edhe frymën krijuese. Donatella Versace, e cila e zgjodhi atë për fushatën e vitit 2003, u shpreh: “Zëri i saj është i jashtëzakonshëm. Doja të ishim mikesha, kjo ishte më e rëndësishmja”.

Christina tha atëherë se ishte e emocionuar për të eksploruar një fushë të re, dhe ky vizion i saj vazhdon: “Jam më e përqendruar se kurrë në atë që dua të bëj”, tha ajo për Vogue. “Gjithmonë kam dashur të zbuloj pjesë të reja të vetes”./KultPlus.com

‘Nuk ka asgjë të përhershme, përveç ndryshimit’

By: Kult Plus
23 July 2025 at 13:45

Thënie nga Herakliti:

Njeriu bëhet më së shumti vetvetja kur arrin seriozitetin e një fëmije që është duke lozur.

Askush nuk mund ta kalojë të njëjtin lum dy herë, sepse ai rrjedh, dhe nuk është i njëjti lumë, dhe ai vetë ndryshon, nuk është më i njëjti njeri.

Nuk ka asgjë të përhershme, përveç ndryshimit.

Koha është një lojë që fëmijët e luajnë bukur.

Bollëku i informacionit nuk garanton urtësinë te njeriu.

Karakteri yt o njeri, është fati yt!

Është nëpërmjet ndryshimit që ne gjejmë qëllimin.

Shpirti është pikturuar me ngjyrat e mendimeve të tij.

Heshtja, shëron.

Çfarë është ndarë do të bashkohet, dhe çfarë është bashkuar do të shpërthejë.

Të zgjuarit ndajnë të njëjtën botë, ndërsa të fjeturit janë secili në botën e vet.

Rruga për t’u ngjitur dhe rruga për të zbritur është një dhe e njëjta.

Të gjitha gjërat vijnë në ekzistencë si konflikt midis dy të kundërtave.

Sytë dhe veshët janë dëshmitarë të këqinj për njeriun me shpirt barbar.

Historia është një fëmijë që bën kështjella prej rëre në breg të detit, ndërsa ai fëmija është gjithë madhështia e pushtetit të njeriut.

Nuk është asnjëherë tepër vonë për të kërkuar një botë të re.

Zjarri jeton për shkak të vdekjes së Tokës, ajri jeton për shkak të vdekjes së zjarrit, uji jeton prej vdekjes së ajrit, dhe Toka jeton prej vdekjes së ujit.

Natyrës i pëlqen të fshihet.

Njerëzit duhet t’i mbrojnë ligjet ashtu siç mbrohen muret e qytetit.

Pendimi

By: Kult Plus
23 July 2025 at 13:29

Poezi e shkruar nga Jorge Luis Borges.

Përktheu: Orjela Apolloni.

E kam ba nji prej mëkateve ma t’mëdhá
që nji njeri mundet me ba: s’kam qenë
i lumtun. Akullnajat e harresës m’gjejnë,
m’zvarrisin e pamëshirshëm m’lânë me ra.

Prindët m’lindën që ta lu’j
Nji lojë t’rrezikshme e t’bukur në këtë botë,
për tokë, ajër, zjarm e ujë.
I mashtrova. S’qeshë i lumtun.

Qe e kotëdëshira e tyne e rinisë. Trunin tim
ia fala me vullnet e këmbëngulje
simetrive t’artit gjithë lajlelule.
Ata m’lanë trashëgim vlerat. Unë s’kam qenë trim.

Nuk më braktis kurrë, gjithmonë më rri pran’
hija e të qenit nji mjeran.

Parku Kombëtar i Butrintit hap dy prej mozaikëve për publikun

By: Kult Plus
23 July 2025 at 13:09

Parku Kombëtar i Butrintit njoftoi vizitorët e tij, përmes rrjeteve sociale, për hapjen e dy prej mozaikëve të tij.

Mozaikët e hapur rishtazi për publikun janë: mozaiku i Termës Romake dhe mozaiku i Gjimnazit. Të dy këta mozaikë, të cilët u hapën dje (22 korrik) do të qëndrojnë të hapur deri më datën 15 gusht dhe më pas mbulohen përsëri për t’u ruajtuar.
Parku Kombëtar i Butrintit fton të zbuloni nga afër bukurinë dhe historinë që fshehin këto mozaikë të rrallë, të cilët gjatë një pjese të vitit qëndrojnë të mbyllur, mbuluar me rërë, për t’i ruajtur. Kjo ndodh edhe për shkak të nivelit të lartë të ujit të liqenit.

Butrinti është një nga qendrat arkeologjike dhe natyrore më të vizituara të Shqipërisë, që mbrohet nga UNESCO. Ritmi i turistëve këtë vit vlerësohet të jetë më i lartë se vitet pararendëse.

Butrinti, ashtu si shumë qendra të tjera të rëndësishme arkeologjike në Shqipëri, u shpall Monument Kulture, që në vitin 1948 me një Akt të Parë rregullues për Monumentet e Kulturës. Në vitin 1981, zona e pyllëzuar përreth Butrintit u shpall gjithashtu Monument Kulture sipas ligjeve ekzistuese, për mbrojtjen e zonave arkeologjike me rëndësi mjedisore. Në rrafshin ndërkombëtar, rëndësia e qytetit antik u njoh dhe u konfirmua si e tillë në vitin 1992, kur ai u përfshi në Listën e pasurive Botërore të UNESCO-s./atsh/KultPlus.com

Aristoteli, babai i logjikës dhe përplasjet me Platonin: Një ndikim që ka mbijetuar shekuj

By: Kult Plus
23 July 2025 at 13:00

Aristoteli lindi në vitin 384 p.e.s. në qytetin Stageira të Maqedonisë, në Greqinë e lashtë. Ishte biri i Nikomakut, një mjek oborri i mbretit të Maqedonisë, gjë që i dha Aristotelit qasje të hershme në rrethin e dijes dhe elitës.

Në moshën 17-vjeçare u dërgua në Athinë për të studiuar në Akademinë e Platonit, ku qëndroi për rreth 20 vjet. Megjithëse ishte nxënës i devotshëm, Aristoteli shpesh nuk pajtohej me mësuesin e tij, duke zhvilluar një qasje më empirike ndaj dijes në kontrast me idealizmin e Platonit. Pas vdekjes së Platonit, Aristoteli u largua nga Athina dhe u thirr nga mbreti Filipi II i Maqedonisë për të qenë mësuesi i djalit të tij, Aleksandrit të Madh. Kjo periudhë pati ndikim të madh në mendimin e Aristotelit, por edhe në përhapjen e ideve të tij më vonë, përmes ekspeditave të Aleksandrit. Pas kthimit në Athinë, ai themeloi shkollën e tij filozofike, Liceun, ku ligjëroi dhe shkroi për gati 13 vjet. Aristoteli kontribuoi në mënyrë madhore në një gamë të gjerë fushash: filozofi, logjikë, etikë, politikë, metafizikë, fizikë, biologji, retorikë dhe estetikë.

Ai është i njohur si themeluesi i logjikës formale përmes sistemit të silogjizmave dhe për trajtimin e lëndëve shkencore me metodë sistematike e të bazuar në vëzhgim. Ndryshe nga Platoni që mbështeste ekzistencën e botës së ideve, Aristoteli këmbëngulte se realiteti duhet studiuar në formën e tij konkrete. Në “Etika Nikomake”, një nga veprat e tij më të njohura, ai zhvillon konceptin e “mesit të artë”, duke theksuar se virtyti qëndron në ekuilibrin ndërmjet dy ekstremeve. Ndërkohë, në “Politika”, ai analizoi sistemet e qeverisjes, duke e përkufizuar njeriun si një “qenie politike” që lulëzon vetëm në shoqëri. Ai e shihte shtetin si mjetin kryesor për realizimin e të mirës së përbashkët. Në biologji, Aristoteli ishte një nga të parët që përshkroi me saktësi shumë specie kafshësh dhe hodhi themelet e klasifikimit natyror, një gjë e jashtëzakonshme për kohën, shkruan panorama.

Ai studioi gjithashtu letërsinë dhe në “Poetika”, ai dha një analizë të thellë të tragjedisë, duke prezantuar terma kyç si “katharsis”, “mimesis” dhe struktura dramatike. Pas vdekjes së Aleksandrit, klima politike në Athinë u bë armiqësore ndaj maqedonasve. I përballur me kërcënime, Aristoteli u largua në Kalkidë, ku vdiq në vitin 322 p.e.s. Trashëgimia e Aristotelit është monumentale. Veprat e tij u ruajtën pjesërisht nga nxënësit e tij dhe u rishfaqën në Europë gjatë Mesjetës përmes përkthimeve arabe. Ai u bë figura më e rëndësishme për mendimin mesjetar, duke ndikuar thellësisht në filozofinë islame dhe atë perëndimore. Qasja e tij empirike mbeti bazë e kërkimit shkencor deri në epokën moderne. Aristoteli mbetet një nga mendimtarët më me ndikim të historisë, një figurë që ndryshoi mënyrën se si njerëzimi e sheh vetveten, botën dhe dijen.

“Dasma shkodrane” – Vepra që mishëron kulturën dhe historinë e Shkodrës

By: Kult Plus
23 July 2025 at 12:45

Nga Albert Vataj

Ka çaste kur një vepër arti bëhet më shumë se një dritare mbi të shkuarën; ajo kthehet në një rit të gjallë, një këngë pa zë që rreh në zemrën e kujtesës. “Dasma shkodrane”, kjo kryevepër e Kol Idromenos e vitit 1924, është një prej atyre mrekullive ku historia dhe arti bashkëjetojnë në një përqafim të rrallë. Një kanavacë ku ngjyrat janë të rrahura nga drita e një qyteti që mbartte mbi supe peshën e traditës dhe hijeshinë e një elegance qytetare, që e shndërron momentin e dasmës në një ikonë të shpirtit kombëtar.
Vështroni këtë peizazh të gjallë: oborri me kalldrëm, muret e larta, portiku që hapet si një skenë teatri, aty ku përplasen zërat e këngëve dhe hapa të veshjeve të trasha, të gjera e të hijshme. Femrat me çitjane të zeza e përparëse të bardha, me shallin e mbështjellë rreth kokës, ecin në një ritëm solemn, një koreografi e lashtë që përçon rregulla dhe krenari. Fëmijët e vegjël, të veshur me rroba festive, mbahen prej dore nga nënat apo qëndrojnë kureshtarë në skaj, duke marrë pjesë pa e ditur në një liturgji të përjetshme. Në sfond, një minare e hollë përshëndet qiellin dhe tingujt e largët të qytetit.

Idromeno nuk e pikturoi thjesht një dasmë; ai ngriti një monument të një qytetërimi të tërë, një kod të heshtur zakonesh e marrëdhëniesh që merr formë përmes veshjes, qëndrimit dhe hapit. Dhe kjo tablo, e veshur me atë tejdukshmërinë e kujtesës që na bën të ndjehemi sikur jemi të fshehur pas xhamit të një dritareje, ose hipur mbi një pemë të lagjes, është një dëshmi e rrallë se si arti shndërrohet në dokument dhe rit njëherësh.
Në të vërtetë, kjo nuk është vetëm një pikturë, por një mjet për të eksploruar shpirtin e një bashkësie. Në fjalët e antropologut Clifford Geertz, një vepër arti është një mekanizëm që forcon rregullat, vlerat, lidhjet shoqërore. Dhe “Dasma shkodrane” bën pikërisht këtë, na lejon të lexojmë kodin e heshtur të një shoqërie ku familja, nderi dhe riti janë të shenjtë.
Nga kjo tablo mësojmë se si ndërtohej marrëdhënia midis fiseve, si peshoheshin rolet gjinore, si merreshin vendimet që mbartnin peshën e një fisi të tërë. Dhe ndonëse sot emocionet tona janë të tjera, ndonëse syri ynë modern sheh më shumë folklor se sa kod social, fuqia e kësaj vepre është se ajo i tejkalon kohët, ajo na lidh me një identitet që, edhe pse i kaluar, është ende i gjallë në rrënjët e shpirtit shqiptar.
Kështu, Kol Idromeno nuk na la thjesht një pikturë; ai na la një rrëfim të përjetshëm, një akt solemn dashurie ndaj qytetit të tij dhe kulturës që e ushqeu. Dhe çdo herë që sytë tanë ndalen mbi këtë kryevepër, ne bëhemi pjesë e asaj dasme, dëgjues të këngëve të vjetra, pjesëmarrës në një vallëzim që nuk resht kurrë.
“Dasma shkodrane” mbetet kështu një dritare drejt një kohe kur arti, tradita dhe jeta ishin një, dhe ku çdo hap i nuseve e çdo vështrim i burrave ishte një poezi e shkruar me ngjyrë e dritë.

Klementi XI Albani, papa me origjinë shqiptare

By: Kult Plus
23 July 2025 at 12:39

Muzeu Historik Kombëtar kujtoi sot papa Klementin XI (1649-1721) me rastin e përvjetorit të 376- të të lindjes, duke e cilësuar atë si një simbol të urtësisë, besimit, kulturës dhe diplomacisë evropiane.

Papa Klementi XI lindi më 23 korrik 1649, në Urbino (Itali), në një familje fisnikësh me origjinë shqiptare nga Laçi i Kurbinit. Emri i pagëzimit ishte Xhovani Françesko Albani.

U emërua kardinal nga papa Inocenti XI në vitin 1690, dhe u zgjodh papë më 23 nëntor 1700, rreth dy muaj pas vdekjes së Inocentit XII. Papa Klementi luftoi kundër nepotizmit brenda Kishës Katolike. Gjatë viteve 1715–1718, ai mbështeti Republikën e Venedikut dhe perandorin Karl VI në luftën kundër Osmanëve.

Ideoi dhe mbështeti projektin Illyricum Sacrum, një vepër monumentale historike me qëllim dokumentimin tërësor të historisë kishtare të trevave ilire përfshirë Shqipërinë dhe rajonin e Ballkanit.

Gjatë pontifikatit të tij, nën drejtimin e kryeipeshkvit të Tivarit, Vinçenc Zmajeviq, u mblodh Kuvendi i Arbërit në vitin 1703, dhe procesverbali i tij u botua më 1706, në shqip dhe latinisht.

Ky dokument me vlerë të dyfishtë, shërben si burim historik i rëndësishëm për traditën kishtare shqiptare dhe si dëshmi e hershme e përpjekjeve për ruajtjen e gjuhës amtare, arsimimin dhe vetëdijen kombëtare.

Papa Klementi XI i ashtuquajturi papë Albani, krenohej vazhdimisht me origjinën e tij kur pohonte se “me gjak ishte shqiptar”. Ai u nda nga jeta më 19 mars 1721, në Romë./atsh/KultPlus.com

Bashkëthemeluesit dhe fansat nderojnë Ozzy Osbourne, ikona e rock-ut

By: Kult Plus
23 July 2025 at 12:30

Ozzy Osbourne, vokalisti legjendar i grupit ikonik të heavy metal Black Sabbath, ka ndërruar jetë në moshën 76-vjeçare. Lajmi i hidhur ka tronditur botën e muzikës, ndërsa yje të shumtë, fansa dhe ish-anëtarë të grupit i kanë bërë homazhe figurës së pazëvendësueshme të skenës rok.

“Ne humbëm vëllain tonë,” u shpreh me dhimbje Tony Iommi, bashkëthemelues i grupit. Basisti Geezer Butler kujtoi me mall koncertin e fundit të tyre, ndërsa bateristi Bill Ward ndau një fotografi të vjetër që i tregonte së bashku në ditët e lavdisë, transmeton KultPlus.

Vdekja e ikonës së muzikës erdhi më pak se tri javë pas koncertit të lamtumirës në qytetin e tij të lindjes, Birmingham, ku Black Sabbath u rikthyen në skenë për herë të fundit. “Ai e donte muzikën dhe e jetonte skenën. Jam mirënjohës që u ribashkuam për t’i dhënë atij lamtumirën që e meritonte,” shtoi Iommi.

Grupi Metallica reagoi gjithashtu me një deklaratë emocionale në rrjetin X, ku e përshkruan Osbourne si “hero, ikonë, pionier, frymëzim, mentor dhe, mbi të gjitha, mik”.

Black Sabbath ishin pionierë të zhanrit heavy metal, me këngë të paharrueshme si Paranoid, War Pigs dhe Iron Man. Pas largimit nga grupi në vitin 1979 për shkak të mosmarrëveshjeve, Osbourne nisi një karrierë të suksesshme solo, ku kënga e tij e parë Crazy Train mbetet ndër më të famshmet.

Në vitet 2000, publiku e njohu ndryshe përmes reality-show-t të MTV-së The Osbournes, ku ai u portretizua si një baba i dashur dhe shpesh i hutuar, duke fituar zemrat e një brezi të ri fansash.
Ozzy Osbourne la pas gruan e tij Sharon Osbourne dhe gjashtë fëmijë nga dy martesat e tij. Muzika e tij do të jetojë gjatë, ndërsa trashëgimia që la pas do të frymëzojë breza të tërë artistësh./KultPlus.com

“Mua besoj më shpëtoi portreti” me regji nga Alban Muja në programin konkurrues në Sarejevo Film Festival 

By: KultPlus
23 July 2025 at 12:10

Pas shumë sukseseve nëpër festivale ndërkombëtare, filmi i shkurtër dokumentar “Mua besoj më shpëtoi portreti” me regji nga Alban Muja, do të shfaqet në Programin Konkurrues (Competition Programme – Documentary Film) të Filmit Dokumentar në Sarajevo Film Festival 2025. 

Filmi është prodhuar nga 038STUDIO në bashkëprodhim me AsfaltFilms, me producent Edon Rizvanolli dhe është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës. / KultPlus.com 

Shfrytëzimi i tokës bujqësore në rënie, Kosova humbi mbi 450 hektarë në 2024

23 July 2025 at 14:00

Gjatë vitit 2024, sipërfaqja e përgjithshme e tokës bujqësore të shfrytëzuar në Kosovë ishte 420 228,67 hektarë, përfshirë edhe tokën e përbashkët. Krahasuar me vitin paraprak 2023, kur kjo sipërfaqe ishte 420 688,21 hektarë, vërehet një rënie prej 456,3 hektarësh.

 

Agjencia e Statistikave të Kosovës ka publikuar rezultatet e Anketës së Ekonomive Bujqësore për vitin 2024, të cilat tregojnë një rënie në sipërfaqen e tokës bujqësore të shfrytëzuar krahasuar me vitin e kaluar.

Të dhënat përfshijnë edhe ndryshimet në strukturën e prodhimit bimor dhe blegtoral, duke pasqyruar zhvillimet më të fundit në sektorin bujqësor të vendit.

Rënie e sipërfaqes së tokës në shfrytëzim

Sipas ASK-së, gjatë vitit 2024 janë shfrytëzuar gjithsej 420 228,67 hektarë tokë bujqësore, përfshirë edhe tokën e përbashkët.

Krahasuar me vitin 2023, kur kjo sipërfaqe ishte 420 688,21 hektarë, vihet re një rënie prej 456,3 hektarësh.

Pjesa më e madhe e tokës bujqësore të shfrytëzuar është e dedikuar për livadhe dhe kullosa, që në vitin 2024 kanë zënë 216 534,33 hektarë apo 51,53% të sipërfaqes së përgjithshme, krahasuar me 216 979,55 hektarë në vitin 2023.

ASK njofton se kjo rënie lidhet me uljen e numrit të kafshëve, duke ndikuar drejtpërdrejt në përdorimin e tokës së përbashkët.

Rritje e lehtë te drithërat dhe kulturat industriale

Toka e punueshme (arat) përbën 44,93% të tokës bujqësore, ndërsa kopshtet zënë vetëm 0,22%. Brenda kësaj sipërfaqeje, kultura kryesore mbetet drithi, i cili kultivohet në 125 274,35 ha (66,4%).

Përveç drithërave, të dhënat tregojnë këtë ndarje të kulturave të tjera:

  • Bimë foragjere – 37 117,13 ha (19,7%)
  • Perime në fushë dhe serra – 8 914,65 ha (4,7%)
  • Patate – 3 806,07 ha (2,0%)
  • Bishtajore – 2 929,40 ha (1,6%)
  • Bimë industriale – 1 689,82 ha (0,9%)
  • Kultura të tjera – 2 633,81 ha (1,4%)
  • Tokë djerrinë – 6 429,78 ha (3,4%)

Sipërfaqe të ujitura dhe të trajtuara me pesticide

Të dhënat e AEB tregojnë se në vitin 2024 janë ujitur të paktën një herë gjithsej 34 070,28 hektarë tokë, ndërsa me pesticide janë trajtuar 122 570,50 hektarë.

Kjo paraqet një shkallë të lartë të ndërhyrjes për ruajtjen dhe mbrojtjen e prodhimit bujqësor.

Rënie e lehtë e fondit blegtoral

Në sektorin e blegtorisë, vërehet një rënie e lehtë në numrin e gjedheve. Në vitin 2024, numri i tyre ishte 240 848, krahasuar me 247 493 në vitin 2023.

Në anën tjetër, është shënuar rritje e lehtë te numri i deleve, që arriti në 211 220 në vitin 2024, nga 207 123 në vitin paraprak.

Të dhëna gjithëpërfshirëse dhe metodologji europiane

Ky publikim përmbledh të dhëna për:

  • shfrytëzimin e tokës bujqësore,
  • prodhimtarinë bimore dhe blegtorale,
  • përdorimin e inputeve bujqësore (plehra, pesticide),
  • therjet dhe shitjet në blegtori,
  • si dhe shpenzimet në ekonomitë bujqësore.

ASK bën të ditur se metodologjia e përdorur në këtë anketë është në përputhje me rekomandimet e Eurostat-it, duke siguruar krahasueshmëri dhe standarde të larta në përpunimin e të dhënave statistikore.

“Rezultatet e vitit 2024 konfirmojnë disa lëvizje të lehta në sektorin bujqësor të Kosovës, si në përdorimin e tokës ashtu edhe në fondin blegtoral. Rënia e tokës së shfrytëzuar dhe e numrit të gjedheve, përballë një rritjeje modeste në kultura bujqësore dhe tek delet, pasqyron një situatë që kërkon vëmendje më të madhe institucionale për qëndrueshmërinë dhe zhvillimin rural në vend”.

 

The post Shfrytëzimi i tokës bujqësore në rënie, Kosova humbi mbi 450 hektarë në 2024 appeared first on Revista Monitor.

Uria e nxitur nga ndryshimet klimatike do të ushqejë krizën e ardhshme të migracionit

23 July 2025 at 13:33

Nga Hermione Dace*

Në gjysmën e parë të vitit 2025, gati 20.000 persona kaluan Kanalin Anglez drejt Mbretërisë së Bashkuar me varka të vogla, një rritje 48% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Në Greqi, mbërritjet nga Libia janë rritur me 173% që nga fillimi i vitit 2024.

Për të frenuar emigracionin, udhëheqësit perëndimorë po forcojnë kontrollet kufitare dhe po arrijnë marrëveshje me vendet transit. Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, ka kërkuar kontrolle më të forta në kufijtë e kontinentit, ndërsa Kryeministri britanik, Keir Starmer, është zotuar të “shkatërrojë bandat” që mundësojnë kalimet e paligjshme.

Ndërkohë që numri i emigrantëve ndërkombëtarë është dyfishuar që nga viti 1990, presionet aktuale tw emigrimit janë vetëm një paralajmërim i asaj që pritet në të ardhmen, ndërsa ndryshimet klimatike rrezikojnë të përshpejtojnë ndjeshëm zhvendosjet. Udhëheqësit e alarmuar nga këto prirje duhet ta kuptojnë se këto janë vetëm dridhjet e para. Masat reaktive dhe afatshkurtra nuk do të jenë aspak të mjaftueshme për të ndalur valën në rritje të njerëzve të zhvendosur nga konfliktet dhe fatkeqësitë e shkaktuara nga klima.

Në vend të kësaj, qeveritë duhet të përballen me shkaqet rrënjësore të emigracionit. Më kryesorja është pasiguria ushqimore, e cila është në rritje në mbarë botën pasi ndryshimet klimatike po tronditin rëndë prodhimin bujqësor. Askund kjo situatë nuk është më kritike sesa në Afrikë, e cila sapo ka përjetuar dekadën më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë. Në vitin 2023, Kenia pësoi thatësirën më të rëndë në 40 vjet. Vitin pasues, Afrika Jugore u përball me thatësirën më të keqe nw të paktën njw shekull, duke reduktuar prodhimin e misrit në Zambi dhe Zimbabve me më shumë se gjysmën. Ndërkohë, përmbytje shkatërrimtare në Sudanin e Jugut zhdukën mbi 30 milionë kafshë ferme në vitin 2024.

Këto ndërprerje janë pararendëse të një të ardhmeje më të paqëndrueshme, të karakterizuar nga goditje klimatike gjithnjë e më të shpeshta dhe më të ashpra. Nëse prirjet aktuale vazhdojnë, rendimentet e të korrave në Afrikë mund të bien me 18% deri në vitin 2050, ndërkohë që popullsia e kontinentit parashikohet të dyfishohet deri në vitin 2070. Edhe në vende të tjera, produktiviteti bujqësor po bie pikërisht kur duhet të rritet ndjeshëm për të përmbushur kërkesat në rritje.

Efektet zinxhir të ndryshimeve klimatike nuk do të ndalen në kufijtë kombëtarë. Pasiguria ushqimore e shkaktuar nga klima është tashmë një nga forcat kryesore, që nxit emigrimin rekord nga zonat rurale drejt qyteteve. Me dështimin e të korrave dhe shkatërrimin e mjeteve të jetesës nga fenomenet ekstreme të motit, gjithnjë e më shumë njerëz do të detyrohen të largohen nga shtëpitë e tyre në kërkim të sigurisë, stabilitetit dhe mundësive. Konkurrenca në rritje për burimet në tkurrje pritet të ndezë paqëndrueshmëri politike dhe konflikte të dhunshme, duke forcuar më tej presionet e emigrimit.

Me sistemet ushqimore në kolaps, që tashmë po e vënë në provë qeverisjen dhe po testojnë qëndrueshmërinë e bashkëpunimit ndërkombëtar, investimi në bujqësinë e qëndrueshme ndaj klimës është mënyra më efektive për të garantuar stabilitetin global. Për udhëheqësit perëndimorë, kjo do të thotë të ndërmarrin hapa konkretë për të zgjeruar bujqësinë e qëndrueshme ndaj klimës jashtë vendit, duke filluar nga vendosja e sistemeve të paralajmërimit të hershëm dhe zgjerimi i kulturave rezistente ndaj thatësirës, deri te promovimi i praktikave agro-ekologjike që ofrojnë mbrojtje nga fenomenet ekstreme të motit.

Por për të bërë që këto zgjidhje të jenë gjerësisht të qasshme, do të nevojitet çmontimi i barrierave financiare dhe teknike që lënë fermerët pa mjetet, njohuritë dhe kapitalin që u nevojitet për t’u përshtatur.

Për këtë qëllim, politikëbërësit dhe institucionet financiare ndërkombëtare duhet të fokusohen në ndërhyrje që mund të pwrshkallëzohet shpejt. Për shembull, ndarja e të dhënave satelitore dhe meteorologjike do të forconte sistemet e paralajmërimit të hershëm, një burim jetik që u mundëson fermerëve dhe qeverive të ndërmarrin veprime parandaluese në kohë për të mbrojtur të korrat.

Megjithatë, këto sisteme mbeten të paarritshme për rreth 60% të popullsisë së Afrikës. Për të mbyllur këtë boshllëk, komuniteti ndërkombëtar duhet të mbështesë qendrat rajonale të trajnimit dhe fermat-model, që kryejnë praktikat agro-ekologjike të përshtatshme. Pajisja e fermerëve me ekspertizë të tillë do të rrisë qëndrueshmërinë lokale dhe do të ndihmojë në uljen e rrezikut të investimeve private në teknologjitë bujqësore inovative, veçanërisht kur kombinohet me instrumente financimi të përzier dhe garanci publike.

Në të njëjtën kohë, qeveritë perëndimore dhe organizatat shumëpalëshe duhet të përmbysin rënien dhjetëvjeçare të financimeve publike për kërkimin dhe zhvillimin në bujqësi, që ka dobësuar zinxhirin global të inovacionit pikërisht kur rreziqet klimatike po rriten. Siç thekson dokumenti më i fundit i Institutit Tony Blair, megjithëse kërkimi për kultivarë të qëndrueshëm ndaj klimës ka përparuar në vendet me të ardhura të larta, ai rrallëherë arrin te fermerët në ekonomitë në zhvillim, ku stimujt tregtarë janë të kufizuar.

Një zgjidhje premtuese janë angazhimet për tregje të sigurta, një mekanizëm që u mundëson qeverive dhe institucioneve ndërkombëtare si Banka Botërore, të krijojnë një treg për produkte të caktuara duke u zotuar t’i blejnë ose subvencionojnë sapo të zhvillohen. Zbatimi i këtij modeli për kulturat e qëndrueshme ndaj klimës mund të ndihmojë në çlirimin e investimeve të nevojshme për zgjerimin e tyre, duke u dhwnw përfitime fermerëve në Afrikë dhe më gjerë.

Me rritjen e popullsisë që shton kërkesën për tokë bujqësore, sistemet ushqimore të sotme nuk mund të përmbushin nevojat e së nesërmes pa inovacion të guximshëm dhe vullnet politik. Kuadrot rregullatore duhet të bëhen më të pwrshtatshwm dhe tw ndryshojnw mw shpejt, duke lejuar miratimin dhe adoptimin më të shpejtë të teknologjive të gjeneratës së ardhshme si bujqësia e saktë, kulturat e modifikuara gjenetikisht dhe ushqimet alternative për kafshët. Me kërkesën globale për zgjidhje në rritje, vendet që veprojnë shpejt do të jenë më të pozicionuara për të përfituar ekonomikisht.

Forcimi i qëndrueshmërisë bujqësore nuk është thjesht një çështje zhvillimi; në një epokë katastrofash gjithnjë e më të shpeshta të lidhura me klimën, është një domosdoshmëri gjeopolitike. Forcimi i kufijve përballë rritjes së emigracionit dhe kërkesave për azil, mbetet një zëvendësim i kushtueshëm dhe joefikas për përballimin e shkaqeve të thella të zhvendosjes, paqëndrueshmërisë dhe pasigurisë ushqimore. Pa një qasje thelbësisht ndryshe, presionet aktuale të emigracionit do të përshkallëzohen në një krizë, që asnjë qeveri nuk do të mund ta përballojë.

 

*Hermione Dace është këshilltare për politika në Institutin Tony Blair për Ndryshim Global.

 

Copyright: Project Syndicate, 2025.

[www.project-syndicate.org](http://www.project-syndicate.org)

The post Uria e nxitur nga ndryshimet klimatike do të ushqejë krizën e ardhshme të migracionit appeared first on Revista Monitor.

❌
❌