Përpjekjet e presidentit amerikan Donald Trump për të ndërmjetësuar fundin e luftës në Ukrainë kanë ringjallur fushatën e tij për të fituar Çmimin Nobel për Paqe.
Më 18 gusht, gjatë një takimi në Shtëpinë e Bardhë me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelenskyy dhe disa liderë europianë, Trump deklaroi: “Kam përfunduar gjashtë luftëra”. Një ditë më pas, ai e korrigjoi veten duke thënë se në fakt kishte zgjidhur shtatë konflikte.
Sipas një analize të Lara Keay për Sky News, Trump nuk ka fshehur kurrë dëshirën e tij për të fituar këtë çmim prestigjioz, ndërsa përpjekjet për ta nominuar si kandidat kanë nisur që gjatë mandatit të tij të parë.
Një fushatë e hershme për Nobel-in
Në shkurt 2019, Trump pretendoi se ish-kryeministri japonez, Shinzo Abe, e kishte nominuar pas samitit me liderin e Koresë së Veriut, Kim Jong Un. Ai u krahasua shpesh me paraardhësin e tij Barack Obama, i cili e fitoi Çmimin Nobel vetëm në muajin e nëntë të presidencës së tij. Trump u shpreh se “Obamës ia dhanë pa e ditur as vetë pse, ndërsa unë ndoshta nuk do ta marr kurrë”.
Në 2020, ai ankohej pse nuk e kishte fituar çmimin në vend të kryeministrit etiopian, Abiy Ahmed Ali, i cili u vlerësua për marrëveshjen e paqes me Eritrenë. Trump pretendonte se edhe ai kishte luajtur një rol vendimtar në proces.
Në vitin 2024, gjatë një mitingu zgjedhor, ai tha: “Po të quhesha Obama, do ta kisha marrë Nobel-in për 10 sekonda”. Në shkurt 2025, gjatë një takimi me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, Trump përsëriti: “E meritoj, por nuk do ma japin kurrë”.
Shtatë konfliktet që Trump pretendon se ka “përfunduar”
Pas deklaratës së tij për “fundin e shtatë luftërave”, Shtëpia e Bardhë publikoi listën e konflikteve ku ai pretendon se ka ndërhyrë:
• Armenia dhe Azerbajxhani – një marrëveshje paqeje e nënshkruar në Uashington më 8 gusht 2025, e cilësuar nga analisti Dr. Theo Zenou si një “arritje e vërtetë”, megjithëse e ndikuar nga dobësimi i Rusisë në rajon.
• Tajlanda dhe Kamboxhia – pas përplasjes së dhunshme në korrik 2025, Trump kërcënoi me tarifa tregtare dhe u arrit një armëpushim. Ekspertët vërejnë se ishte më shumë menaxhim ekonomik sesa zgjidhje e thellë.
• Ruanda dhe Kongo – në qershor 2025, pas muajsh lufte të ashpër, palët nënshkruan një marrëveshje në Shtëpinë e Bardhë. Por mungesa e përfaqësimit të grupit rebel M23 e lë konfliktin të hapur.
• Izraeli dhe Irani – pas bombardimeve amerikane ndaj tre objekteve bërthamore iraniane, Trump shpalli fundin e “Luftës 12-ditore”. Megjithatë, ekspertët theksojnë se nuk pati marrëveshje paqeje dhe palët mbeten realisht në konflikt.
• India dhe Pakistani – një armëpushim pas tensioneve në Kashmir në maj 2025, të cilin Pakistani ia atribuon Trump-it, por India e mohon ndërhyrjen amerikane.
• Egjipti dhe Etiopia – lidhur me konfliktin për digën e Nilit, Trump pretendoi se SHBA e kishte financuar pjesërisht, gjë që Etiopia e hodhi poshtë. Marrëveshje konkrete nuk është arritur.
• Serbia dhe Kosova – Trump pretendon se ka parandaluar një përplasje të madhe përmes kërcënimeve tregtare, duke u mbështetur edhe te marrëveshja e vitit 2020 për normalizimin ekonomik.
A mund ta fitojë Trump Nobel-in?
Trump është nominuar mbi 10 herë për Çmimin Nobel, nga figura të tilla si Benjamin Netanyahu, kryeministri kamboxhian Hun Manet, një politikan ukrainas, si dhe ligjvënës nga SHBA, Suedia dhe Norvegjia.
Dr. Zenou thekson se shumë prej këtyre nominimeve janë më shumë gjeste diplomatike sesa vlerësime të sinqerta. Ai shton se Ardhja e Abraham Accords në vitin 2020, që solli njohjen e Izraelit nga disa shtete arabe për herë të parë në pothuajse 50 vite, është arritja më e madhe diplomatike e Trump-it, një moment historik që mbetet i rëndësishëm edhe sot.
Ekspertët bien dakord se përpjekjet e tij në Ukrainë do të jenë testi vendimtar për ambicien Nobel. Dr. Samir Puri dallon midis “menaxhimit të konflikteve” dhe “zgjidhjes së tyre”, duke thënë se Trump ka arritur vetëm të administrojë përkohësisht krizat, shpesh me mjete ekonomike, por jo t’i zgjidhë në rrënjë.
Në fund, analiza e Sky News nënvizon se pretendimet e Trump-it shpesh janë të ekzagjeruara, por ndërhyrjet e tij, edhe pse të paplota, shpesh kanë shmangur përshkallëzime të mëdha pa përfshirë drejtpërdrejt ushtrinë amerikane (përveç rastit me Iranin).
The post Pse Trump ëndërron “Nobelin për Paqe”? (Madje pretendon se ka “përfunduar 7 luftëra”) first appeared on JavaNews.al.