Presidenti amerikan Donald Trump dhe Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, kanë shpallur një marrëveshje të gjerë tregtare që vendos tarifa 15% mbi shumicën e mallrave europiane, duke shmangur kështu kërcënimin e Trump për një tarifë 30% nëse nuk arrihej marrëveshje deri më 1 gusht.
Tarifat, ose taksat mbi importin që paguhen kur amerikanët blejnë produkte europiane, mund të rrisin çmimet për konsumatorët amerikanë dhe të godasin fitimet e kompanive europiane dhe partnerëve të tyre që sjellin mallra në SHBA.
Detaje ende të pazgjidhura
Njoftimi i Trump dhe von der Leyen, bërë gjatë një vizite të Trump në një nga fushat e tij të golfit në Skoci, lë pa përcaktuar shumë detaje thelbësore.
Shifra kryesore është tarifa 15% mbi rreth 70% të mallrave europiane që hyjnë në SHBA, përfshirë makinat, çipat kompjuterikë dhe produktet farmaceutike. Kjo është më e ulët se tarifa 20% që Trump kishte propozuar fillimisht, dhe shumë më e ulët se kërcënimet e mëparshme për tarifa 50% dhe pastaj 30%.
30% e mbetur e mallrave mbetet ende për t’u diskutuar dhe negociuar.
Von der Leyen tha se të dyja palët ranë dakord për tarifa zero në të dy anët për një gamë mallrash “strategjike”: aeroplanë dhe pjesë aeroplanësh, disa kimikate, pajisje për gjysmëpërçues, produkte bujqësore dhe disa burime natyrore dhe lëndë të para kritike. Por munguan specifikimet.
Ajo shtoi se të dyja palët “do të vazhdojnë të punojnë” për të shtuar më shumë produkte në listë.
Gjithashtu, kompanitë e Bashkimit Europian do të blejnë, sipas Trump, energji në vlerën e 750 miliardë dollarëve për tre vitet e ardhshme, gaz natyror, naftë dhe karburant, për të zëvendësuar furnizimet nga Rusia që Europa po përpiqet t’i braktisë.
Ndërkohë, kompanitë europiane do të investojnë edhe 600 miliardë dollarë në SHBA nën një angazhim politik që, sipas zyrtarëve, nuk është ligjërisht i detyrueshëm.
Ende jo në formë të shkruar
Brukseli dhe Uashingtoni do të publikojnë së shpejti një deklaratë të përbashkët që përshkruan marrëveshjen, por që ende nuk është e detyrueshme ligjërisht, në përputhje me politikat e Komisionit Europian.
Deklarata do të përmbajë “disa angazhime shumë të sakta dhe të tjera që do të duhet të specifikohen në mënyra të ndryshme”, tha një zyrtar i Komisionit.
Zyrtarët e BE-së thanë se lista me tarifa zero mund të përfshijë arra, ushqim për kafshët shtëpiake, produkte bulmeti dhe prodhime deti.
Tarifa e çelikut mbetet
Trump deklaroi se tarifa 50% mbi çelikun e importuar në SHBA do të mbetet. Von der Leyen tha se palët ranë dakord për negociata të mëtejshme për të luftuar mbiprodhimin global të çelikut, për të ulur tarifat dhe për të vendosur kuota importi, që do të thotë sasi të përcaktuara që mund të importohen me tarifa më të ulëta ose pa tarifë.
Trump po ashtu tha se produktet farmaceutike, një kategori kryesore importi nga BE në SHBA, nuk janë përfshirë në marrëveshje. Von der Leyen konfirmoi se kjo çështje ishte “në një faqe të veçantë” nga marrëveshja e së dielës.
Ajo shtoi se për produktet bujqësore, BE-ja bëri të qartë se “kishte tarifa që nuk mund të uleshin”, pa specifikuar cilat produkte bëhej fjalë.
“Më e mira që mundëm të bënim”
Tarifa 15% shmang kërcënimin e Trump për tarifë 30%, por në fakt e rrit tarifën mesatare mbi mallrat e BE-së nga 1.2% që ishte vitin e kaluar, në 17%. Kjo do të ulë produktin e brendshëm bruto të bllokut me 0.5%, sipas Jack Allen-Reynolds, zëvendës kryeekonomist për Eurozonën në Capital Economics.
Tarifat më të larta, ose taksat mbi importet, për mallrat europiane do të thotë që shitësit në SHBA ose do të rrisin çmimet për konsumatorët, duke rrezikuar humbje pjese tregu, ose do të përballojnë koston shtesë në formën e fitimeve më të ulëta. Këto tarifa pritet të dëmtojnë të ardhurat nga eksporti për kompanitë europiane dhe të ngadalësojnë rritjen ekonomike.
Von der Leyen tha se tarifa 15% ishte “më e mira që mundëm të bënim”, duke vlerësuar marrëveshjen për ruajtjen e aksesit në tregun amerikan dhe sigurimin e “stabilitetit dhe parashikueshmërisë për kompanitë nga të dyja palët”.
Çmimet e makinave
E pyetur nëse prodhuesit europianë të makinave mund të vazhdojnë të operojnë me fitim me tarifën 15%, von der Leyen tha se kjo normë ishte shumë më e ulët se 27.5%, tarifa aktuale që përfshin 25% nga Trump për të gjitha vendet dhe tarifën ekzistuese 2.5% për makinat e importuara.
Efekti pritet të jetë i rëndësishëm për disa kompani. Prodhuesi i automjeteve Volkswagen raportoi një goditje në fitime 1.3 miliardë euro gjatë gjysmës së parë të vitit, si pasojë e tarifave më të larta.
Shitësit e Mercedes-Benz në SHBA thanë se po mbanin të pandryshuara çmimet për modelet e vitit 2025 “deri në një njoftim të dytë”. Kompania gjermane ka një mbrojtje të pjesshme nga tarifat, pasi 35% e automjeteve Mercedes-Benz që shiten në SHBA prodhohen në Tuscaloosa, Alabama. Megjithatë, kompania deklaroi se pret rritje “të konsiderueshme” të çmimeve në vitet në vijim.
BE-ja pranoi gjithashtu të ulë tarifën për makinat e importuara nga SHBA në 2.5%, nga 10%.
Pabarazia tregtare
Para rikthimit të Trump në detyrë, SHBA dhe BE mbanin nivele të ulëta tarifash në marrëdhënien më të madhe dypalëshe tregtare në botë, me rreth 1.7 trilionë euro tregti vjetore.
Së bashku, SHBA dhe BE përbëjnë 44% të ekonomisë globale. Tarifa mesatare e SHBA për mallrat europiane ishte 1.47%, ndërsa ajo e BE-së për mallrat amerikane ishte 1.35%, sipas think tank-ut Bruegel në Bruksel.
Trump është ankuar për suficitin tregtar të BE-së prej 198 miliardë eurosh në mallra, që tregon se amerikanët blejnë më shumë nga bizneset europiane sesa anasjelltas, dhe ka deklaruar se tregu europian nuk është i hapur sa duhet për makinat amerikane.
Megjithatë, kompanitë amerikane kompensojnë një pjesë të kësaj pabarazie përmes shitjeve më të mëdha në shërbime, si cloud computing, rezervime udhëtimesh dhe shërbime ligjore dhe financiare. Për më tepër, rreth 30% e importeve europiane vijnë nga kompani në pronësi amerikane, sipas Bankës Qendrore Europiane. / Euronews
The post Marrëveshja tregtare SHBA-BE shmang përshkallëzimin e tarifave, por kërcënon rritjen ekonomike appeared first on Revista Monitor.