Flakët në malin Shashicë iu afruan landfilldit të Sherishtës. Ministri Pirro Vengu flet për situatën e vatrave aktive. #a2cnn #cnn #wildfire
827 views
Skuqet nga flakët maja e malit Shashicë. Pavarësisht se në majën e malit sipër Vlorës pati ndërhyrje nga toka dhe ajri, flakët ende nuk janë vendosur nën kontroll, shkruan A2. Jo vetëm që nuk janë vendosur nën kontroll, por mesa duket vatra e zjarrit është përhapur edhe më tej. Flakët po i afrohen më tepër shtëpive të banuara të Kaninës, duke e bërë të rrezikshme situatën. Ndërkohë, territori i djegur prej tyre është shtuar edhe më tepër. Ndërhyrja nga ajri është ndalur për shkak të errësirës. Flakët në terren po luftohen me forcat zjarrfikëse të Vlorës, të cilët pavarësisht punës së palodhur nuk po ia dalin dot t'i vendosin nën kontroll. Ndërkohë, shtëllungat e tymit kanë mbuluar në total bregdetin e Vlorës, duke u dukur nga kilometra larg. #A2CNN #lajmeshqip #ndiqa2cnn #foryoupage #albania #a2cnn #tiktok
2173 views
Rubrika "NĂ« Farmaci" nga Freskida Miloti, ju jep disa kĂ«shilla pĂ«r mĂ«nyrĂ«n sesi duhet t'i merrni barnat nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« sigurtĂ«. Barnat ndryshojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ«n se si veprojnĂ« nĂ« trup, prandaj Ă«shtĂ« shumĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tâi marrim saktĂ«sisht sipas udhĂ«zimeve. Ja disa pika qĂ« duhet tĂ« dimĂ«: Disa barna duhet tĂ« merren nĂ« njĂ« kohĂ« tĂ« caktuar tĂ« ditĂ«s, sepse veprimi i tyre lidhet me ritmet biologjike tĂ« trupit ose pĂ«rthithen mĂ« mirĂ« nĂ« njĂ« orar tĂ« caktuar. Shembull: Barnat pĂ«r tensionin e gjakut zakonisht merren nĂ« mĂ«ngjes, ndĂ«rsa disa pĂ«r kolesterolin â nĂ« darkĂ«. Disa barna duhet tĂ« merren pas ushqimit Sepse ushqimi ndihmon nĂ« pĂ«rthithjen e tyre, ose parandalon irritimin e stomakut. p.sh: ShumĂ« antibiotikĂ« ose barna kundĂ«r dhimbjeve mund tĂ« shkaktojnĂ« shqetĂ«sime nĂ« stomak nĂ«se merren esĂ«ll. Disa barna mund tĂ« ndĂ«rveprojnĂ« me barnat bimore Barnat bimore nuk janĂ« gjithmonĂ« tĂ« padĂ«mshme. Ato mund tĂ« ndĂ«rhyjnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ«n si pĂ«rthithet ose vepron njĂ« ilaç nĂ« trup. P.sh: Shafrani i IndisĂ«, ginsengu apo ekstrakti i rrushit mund tĂ« ndĂ«rveprojnĂ« me barnat pĂ«r hollimin e gjakut, tensionin apo diabetin. Kujdes! Marrja e barnave pa udhĂ«zim mjekĂ«sor ose pa respektuar mĂ«nyrĂ«n e pĂ«rdorimit mund tĂ« shkaktojĂ« efekte tĂ« padĂ«shiruara, ndonjĂ«herĂ« tĂ« rrezikshme pĂ«r shĂ«ndetin, gjithmonĂ« konsultohuni me farmacistin. #a2cnn #diagnoze #freskidamiloti #nefarmaci #barnat
4559 views
Pamje tĂ« trishta vijnĂ« nga fshati Kopaçez i bashkisĂ« DelvinĂ«, ku shihen bagĂ«ti qĂ« digjen tĂ« gjalla nga zjarri. A2 CNN raporton se pronari i tyre akuzon shtetin pĂ«r ndĂ«rhyrjen, sipas tij tĂ« vonuar, e cila thotĂ« ai ka shtuar mĂ« tepĂ«r dĂ«me. âShihni çfarĂ« masakre Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« nĂ« fshatin Kopaçez! Gjynah nga zoti janĂ« djegur delet pĂ«r sĂ« gjalli. Edhe shteti asnjĂ« lloj mase, kanĂ« vajtur atje poshtĂ« dhe kuvendojnĂ«, qeshin, tallen. Fshati Kopaçez Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« hi nuk ka ngelur mĂ« asgjĂ« nĂ« fshat asgjĂ« prej gjĂ«jeâ, dĂ«gjohet tĂ« thotĂ« ai nĂ« videon ku shihen bagĂ«titĂ« e djegura. #A2CNN #lajmeshqip #ndiqa2cnn #foryoupage #albania #a2cnn #tiktok
80.1K views
Në kategoritë e personave që mund të jenë të predispozuar që të zhvillojnë infeksione urinare janë edhe pacientët që kanë sëmundje të caktuara bashkëshoqëruese. Diabetikët duhet të kenë shumë kujdes pasi këta pacientë zënë një numër të konsiderueshëm të shfaqjes së infeksioneve. E ftuar në studion e emisionit Diagnozë të moderatores dhe autores Freskida Miloti, mjekja nefrologe Prof.Asoc Marsida Duli, nga Premium Clinic, tregoi se edhe personat me kristale, gurë apo dhe me kiste në veshka, ata me prostatë si dhe pacientët me zgjerim të kanalit urinar. Për më shumë informacione, videon e plotë të emisionit e gjeni në kanalin e A2CNN në YouTube. #A2CNN #Diagnoze #FreskidaMiloti #MarsidaDuli #Infeksionet #Veshkat #Semundjaveshkave
7604 views
Gratë shtatëzëna janë një nga kategoritë që preken më së shumti nga infeksionet urinare. Një gjëndje shëndetësore e cila duhet monitoruar nën kujdesin e mjekut nefrolog, për të bërë të mundur shmangien e përdorimit të antibiotikëve. Por edhe kur infeksioni përparon, mjekët kanë një zgjidhje sërish. E ftuar në studion e emisionit Diagnozë të moderatores dhe autores Freskida Miloti, mjekja nefrologe Prof.Asoc Marsida Duli, nga Premium Clinic, tha se ka një gamë antibiotikësh që nuk kalojnë barrierën placentare dhe nuk sjellin dëmtim të fetusit. Për më shumë informacione, videon e plotë të emisionit e gjeni në kanalin e A2CNN në YouTube. #A2CNN #Diagnoze #FreskidaMiloti #MarsidaDuli #Infeksionet #Veshkat #Semundjaveshkave
4622 views
PRISHTINĂ, 26 korrik /ATSH/ DeputetĂ«t kanĂ« dĂ«shtuar tĂ« konstituojnĂ« Kuvendin e KosovĂ«s edhe nĂ« vazhdimin e seancĂ«s pak para mesnatĂ«s.
Kryesuesi i seancës konstituive, Avni Dehari i Lëvizjes Vetëvendosje, ka tentuar sërish të formojë komisionin e fshehtë për votimin e kryeparlamentarit, por kjo nuk është mbështetur nga partitë e tjera parlamentare.
Vazhdimi i kësaj seance u bë pak para mesnatës, pas një tjetre që u mbajt mesditën e së shtunës.
Kjo ishte tentativa e fundit për konstituimin e Kuvendit pak para se të mbyllet afati 30-ditor, i vendosur nga Gjykata Kushtetuese për zgjedhjen e trupave të Kuvendit.
Sipas vendimit të Kushtetueses, deputetët nuk do të mund të marrin asnjë veprim apo vendim lidhur me konstituimin e legjislaturës së nëntë nga 27 korriku e deri më 8 gusht. /KosovaPress/
The post Dështon tentativa e fundit për konstituimin e Kuvendit të Kosovës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.
TIRANĂ, 26 korrik /ATSH/ Ministri i Mbrojtjes, Pirro Vengu ndodhet sot nĂ« qarkun e Beratit, ku po ndjek nga afĂ«r operacionin pĂ«r shuarjen zjarrit nĂ« zonĂ«n e Shpiragut dhe monitorimin nga baza e KuçovĂ«s, prej nga ngrihen edhe avionĂ«t e ardhur nga misionet e vendeve partnere.
Në një deklaratë për mediet nga kjo bazë, Vengu bëri një pasqyrë të situatës në 12 qarqet.
Vengu informoi për situatën e vatrave të zjarrit, aksionin nga toka dhe ajri, rreziqet dhe masat e marra deri tani.
Ministri shpjegoi se sot ka qenë një nga ditët më të nxehta që nuk e favorizuan situatën e zjarreve, me temperatura 44-45 gradë, teksa ndërhyrjet vijojnë me intensitet.
Numërohen 36 vatra zjarri vetëm gjatë 24 orëve të fundit, ku janë shuar 12 dhe 24 mbeten aktive. Tre qarqe janë problematike: Vlorë, Berat dhe Dibër. Aktive në misione edhe baza e helikopterëve të Farkës.
âGjendemi nĂ« bazĂ«n e KuçovĂ«s, nga ku monitorohet situata dhe janĂ« angazhuar forca, pĂ«rfshi edhe avionĂ«t Canadair prej 48 orĂ«sh nĂ« tĂ« gjitha vatrat e zjarreve nĂ« mbarĂ« vendin, sikurse edhe nĂ« bazĂ«n e FarkĂ«s, nga ku operojnĂ« helikopterĂ«t. Situata shkoi edhe sipas parashikimeve, pasi temperaturat ishin tĂ« larta, kapĂ«n shifra ekstreme deri nĂ« 44-45 gradĂ« celcius. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye kemi pasur njĂ« situatĂ« me 36 vatra tĂ« deklaruara nĂ« mbarĂ« vendin dhe pĂ«r tĂ« cilat punohet me tĂ« gjitha mjetet pĂ«r fikjen e tyre. JanĂ« shuar 12 prej tyre dhe 24 janĂ« ende aktive. NĂ« terren ndodhen edhe forcat e shumta nĂ« tĂ« gjitha bashkitĂ«. Aktualisht operacioni nga ajri Ă«shtĂ« pezulluar pĂ«r shkak tĂ« errĂ«sirĂ«s dhe do rinisi nesĂ«r. BĂ«hen plane punĂ« operacionale pĂ«r ndĂ«rhyrje njĂ« ditĂ« paraâ, tha ministri.
Ai dha detaje edhe për hartën e zjarreve dhe zonat më kritike ku është përqëndruar vëmendja e trupave dhe institucioneve.
âMĂ« tĂ« prekura janĂ« 3 qarqe, i VlorĂ«s, DibrĂ«s, ku angazhohen edhe dy helikopter dhe forca nga Tirana dhe situata Ă«shtĂ« pĂ«rmirĂ«suar ndjeshĂ«m. Ka pasur intensitet tĂ« vatrĂ«s. Si dhe nĂ« qarkun e Beratit, ku ka pasur vatra aktive, por e kemi mbajtur nĂ«n kontroll situatĂ«n si nĂ« Paftal, ashtu edhe nĂ« Shpirag, ku jemi mbĂ«shtetur nga helikopterĂ«t, si dhe forcave aleate kroate dhe italiane qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« fluturime nĂ« disa qarqe. Jemi pĂ«rqendruar nĂ« Borsh, Piqeras, SelenicĂ«, ShashicĂ«, kaninĂ« dhe forcat janĂ« tĂ« angazhuara nĂ« terren. Mbahen nĂ«n kontroll dhe me pĂ«rqĂ«ndrim banesat, antenat, urbanistika, tunelet, transformatorĂ«t dhe kemi njĂ« kontroll tĂ« situatĂ«s me forca nĂ« terren dhe do qĂ«ndrojmĂ« nĂ« gatishmĂ«ri gjatĂ« gjithĂ« natĂ«s, pĂ«r tĂ« rinisur nĂ« mĂ«ngjesâ, tha ai.
Ministri deklaroi se edhe mbështetja që kanë gjetur nga vënedet partnere dhe Mekanizmi Europian i Mbrojtjes Civile ka qenë i madh.
âKemi pasur mbĂ«shtetje tĂ« plotĂ« tĂ« forcave aleate, ka vajtje-ardhje tĂ« mjeteve tĂ« kĂ«tyre aleatĂ«ve, shkojnĂ« dhe vijnĂ« pĂ«r misione. Por janĂ« prezentĂ« edhe nga vende tĂ« tjera dhe do vijojnĂ«, ku i gjithĂ« mekanizmi i mbrojtjes europiane Ă«shtĂ« nĂ« gatishmĂ«riâ, theksoi Vengu.
/gj.m/
Â
Â
Â
The post Vengu nga Baza e Kuçovës: 36 vatra zjarri në 24 orët e fundit, të gjitha forcat në gatishmëri nga ajri e toka appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.
Poezi nga Ismail Kadare
Ja dhe perëndimi,
Bota kapitaliste,
Me stuardesa të bukura,
Me drita të shumëngjyreshme.
Eci mbi perëndimin,
Sâlexoj reklamat e ndezura
Por tymrat e fabrikave,
Flokët e tyre të zeza.
NĂ«n oxhaqet gjigande
Celik punëtoret shkrijnë.
Nga zemërimi u çohen
Flokët uzinave.
Mirëmbrëma perëndim!
Cdo gjë është e qartë
Reklamat ndritin poshtë,
Oxhaket nxijnë lartë./ KultPlus.com
Shqipëria turistike në syrin e botës
Â
ShqipĂ«ria vijon tĂ« mbetet njĂ« destinacion me interes pĂ«r tĂ« huajt nĂ« aspektin turistik, edhe pse ritmi i rritjes Ă«shtĂ« ngadalĂ«suar nĂ« raport me njĂ« vit mĂ« parĂ«. NĂ« platforma tĂ« udhĂ«timit bĂ«hen çdo ditĂ« mijĂ«ra komente pĂ«r atĂ« se çfarĂ« pĂ«lqejnĂ« apo jo vizitorĂ«t, ku nuk mungojnĂ« komentet pozitive dhe negative. Plazhet dhe bekimi qĂ« na ka dhĂ«nĂ« natyra janĂ« nĂ« krye tĂ« vlerĂ«simeve pozitive, ashtu sikurse mbeturinat qĂ« gjenden kudo, ndĂ«rtimet pa kriter, çmimet e shtrenjta ku nuk pĂ«rputhet shĂ«rbimi me atĂ« qĂ« paguan janĂ« shpesh arsye pĂ«r komente tĂ« gjata negative. Jugu i vendit mbetet mes dy ekstremesh ku disa e duan e tĂ« tjerĂ« thonĂ« âkurrĂ« mĂ«â, DurrĂ«si ku vijnĂ« me pak pritshmĂ«ri shihet si njĂ« surprizĂ« e kĂ«ndshme, kurse Velipoja mbetet ende jashtĂ« radarit me pak vizitorĂ«, por ama me vlerĂ«simin mĂ« pozitiv nga ajo pakicĂ« qĂ« e zgjedh.
Â
Â
Nertila Maho
Shqipëria u vizitua në 6 muajt e parë të vitit nga 4.76 milionë të huaj të cilët janë një miks, mes interesit kulturor, kulinar por edhe atij të detit dhe rërës. Rritja në muajt e parë të vitit, edhe pse më modeste se një vit më parë, sërish foli për një destinacion që ngjall kuriozitet, teksa vera pritet të jetë një tjetër kapitull që po shfaqet me luhatje.
Pritshmëritë e operatorëve turistikë janë që sezoni veror të shënojë më pak turistë se sezoni veror i vitit të kaluar dhe shkak për këtë pesimizëm janë bërë rezervimet paraprake individuale, që ishin më të ulëta se e njëjta periudhë e një viti më parë.
BĂ«het fjalĂ« pĂ«r rezervimet qĂ« vijnĂ« nga Europa PerĂ«ndimore nga ku po vjen pjesa mĂ« e madhe e tĂ« huajve qĂ« kulturĂ«n e planifikimit tĂ« pushimeve e kanĂ« pjesĂ« tĂ« tyre duke mos lĂ«nĂ« gjĂ«ra pĂ«r âlast minuteâ (rezervim tĂ« minutĂ«s sĂ« fundit.
Vetëm italianët në një përqindje të vogël mund të jenë një rast i rezervimeve të momentit të fundit, nisur nga afërsia dhe alternativat e transportit që janë më të larmishme dhe ofertat që mund të gjejnë.
Gjithsesi, të huajt po vijojnë të vijnë dhe të shumtë janë ata që Shqipërinë e konsiderojnë një zbulim të bukur, një vend që nuk duhet humbur, një alternativë për pushime ekonomike dhe ushqim të mirë.
Komentet pozitive nuk mungojnĂ« nĂ« rrjete sociale dhe platformat e posaçme pĂ«r udhĂ«timet si Tripadvisor apo Google Review ashtu sikurse nuk mungojnĂ« ato negative madje deri nĂ« ekstrem pĂ«r njĂ« vend qĂ« âfamaâ turistike e gjeti disi tĂ« papĂ«rgatitur.
Këto platforma, të cilat bashkojnë zërat e miliona turistëve, duhet të jenë në fakt pasqyra ku qeveria, biznesi dhe gjithë industria turistike sheh veten dhe korrigjon atë që nuk shkon.
âMonitorâ pĂ«rzgjodhi pĂ«r rajone tĂ« ndryshme nĂ« vend, disa nga kritikat qĂ« kanĂ« tĂ« huajt sa i takon turizmit, pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« zĂ« dhe si njĂ« formĂ« pĂ«r tĂ« reflektuar nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ShqipĂ«ria tĂ« vijojĂ« tĂ« ketĂ« shkĂ«lqimin turistik qĂ« po pĂ«rjeton viteve tĂ« fundit.
Por cilat janë në fakt disa nga aspektet që të huajt vlerësojnë dhe kritikojnë këtë vit? Hapësirat më të shumta të plazheve publike këtë vit, janë një nga pikat që vlerësohet. Të huajt përgjithësisht parapëlqejnë të shkojnë drejt këtyre hapësirave nisur edhe nga fakti që e vizitojnë vendin tonë si turistë në buxhet.
Duan të shpenzojnë pak dhe çadrat e shezlonet nuk janë diçka që e shohin si të arsyeshme për ta paguar, aq më shumë me çmime të kripura ku në disa plazhe 15-20 euro është standard.
Dashurojnë ushqimin dhe mikpritjen e vendasve ashtu sikurse kritikojnë çmimet e ekzagjeruara që aplikohen për disa shërbime në industrinë turistike vetëm sepse janë turistë.
Mbetjet janë një kryefjalë e përbashkët e të gjithëve, nga Jugu në Veri dhe i shqetëson normaliteti me të cilin vendasit lënë mbeturinat në plazhet që frekuentojnë apo mënyra sesi sillen me natyrën.
NdĂ«rtimet qĂ« kanĂ« pushtuar bregdetin, sidomos nĂ« Jug, janĂ« pjesĂ« e albumeve fotografike qĂ« ngarkohen nĂ« platforma ku sigurisht fjalĂ«t nuk janĂ« pĂ«r tâi pĂ«rgĂ«zuar, por pĂ«r ndryshimin dramatik qĂ« po i bĂ«het peizazhit mahnitĂ«s qĂ« po zĂ«vendĂ«sohet me beton.
Por si e sheh sot bota me syrin e saj një vend të vogël si Shqipëria? Nga Saranda në Velipojë çfarë po thonë turistët për ne.
Â
Â
Saranda ndan turistët, e bukur por kaotike dhe çmimet janë të shtrenjta
Saranda mbetet njĂ« nga destinacionet e parapĂ«lqyera tĂ« tĂ« huajve tĂ« cilĂ«t joshĂ«n pĂ«r tĂ« vizituar Jugun e ShqipĂ«risĂ« nga âthirrjaâ e plazheve tĂ« kristalta, perĂ«ndimeve idilike apo jetĂ«s vibrante tĂ« qytetit.
Për rrjedhojë, pritshmëria dhe realiteti që gjejnë, shpesh i bën vizitorët të ndahen në dy ekstreme. Pra, Sarandën ose do ta duash ose do ta urresh. Panorama që të shfaqet në komentet e shumta që mund të hasësh varet se cilës platformë i drejtohesh.
Në Google Review, për vende specifike në Sarandë do të gjesh një miks mes komenteve pozitive dhe negative por në Tripadvisor, thuajse të gjithë vlerësimet e reja janë negative.
Kjo ka ulur vlerësimin e përgjithshëm të destinacionit në 2.7 nga 5 që duhet të jenë. Por çfarë kanë kritikuar në fakt pushuesit?
Tepër e mbipopulluar, rrugët dhe shoferët të tronditin. Plazhi publik është 1/10. Turp që kaq shumë plazhe janë privatizuar.
E vetmja gjĂ« e mirĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« vend ishte mundĂ«sia pĂ«r tĂ« dalĂ« pĂ«r nĂ« Korfuz. Kisha shumĂ« dĂ«shirĂ« tĂ« vija kĂ«tu, por jam e zhgĂ«njyer. Ka kaq shumĂ« vende mĂ« tĂ« mira pĂ«r tĂ« vizituar. Mos u lodh fare tĂ« vish deri kĂ«tu pĂ«r kĂ«tĂ« zhgĂ«njimâ, â komenton Michele T.
NjĂ« tjetĂ«r turist duket se kritikon tendencĂ«n pĂ«r tĂ« mos qenĂ« i drejtĂ« me turistĂ«t sa i takon konvertimit tĂ« eurove qĂ« lĂ«nĂ« si dhe çmimet e shtrenjta. âKudo hajdutĂ« tĂ« tmerrshĂ«m. MashtrojnĂ« turistĂ«t nĂ« çdo vend.
Kini kujdes mashtrojnĂ« me Euro dhe Lek, ushqimi Ă«shtĂ« i shtrenjtĂ« dhe i tmerrshĂ«mâ komenton Lendrit K.
Mbipopullimi i qytetit kur ndërkohë i mungon infrastruktura për të përballuar këtë fluks është një shqetësim që përsëritet vit pas viti. Një pushues britanik Robert J (Ipswich, UK) i cili vizitoi Sarandën me familjen e cilësoi gabim qëndrimin në Sarandë pikërisht për këtë arsye.
Ishte një gabim të qëndronim në Sarandë, është një destinacion shumë i ngarkuar turistik, por nuk ka infrastrukturë për të mbështetur fluksin e turistëve. Ka disa restorante të mira, por nuk mjaftojnë për të kompensuar mungesat.
Plazhet nĂ« qytet janĂ« tĂ« ndotura dhe tĂ« mbushura, kĂ«shtu qĂ« tĂ« duhet makinĂ«, qĂ« do tĂ« thotĂ« tĂ« pĂ«rjetosh ndjesinĂ« tĂ« dhĂ«nit tĂ« makinĂ«s me stilin e tmerrshĂ«m tĂ« vendasve qĂ« Ă«shtĂ« e frikshme dhe e rrezikshmeâ nĂ«nvizon ai.
Kaotizmi dhe mënyra sesi vendasit sillen në timon duket se është bërë shkak për një seri komentesh negative.
âMendoj se kam qenĂ« mjaft bujar qĂ« i kam dhĂ«nĂ« dy yje, dhe kjo vetĂ«m sepse kemi ngrĂ«nĂ« disa vakte shumĂ« tĂ« mira me çmime tĂ« arsyeshme megjithatĂ« drejtimi i makinĂ«s Ă«shtĂ« kaotik, parkim nuk ka dhe jemi vetĂ«m nĂ« qershor (jo sezoni i pikut).
Mund ta kuptoj që të rinjtë mund të shijojnë jetën e natës këtu, por nëse kërkoni pushime çlodhëse si unë, me pak eksplorim largohuni nga Saranda!
Do tĂ« rekomandoja ta vizitoni ShqipĂ«rinĂ«, por shkoni nĂ« veri ku ka plazhe shumĂ« tĂ« mira dhe vende interesante historikeâ shprehet njĂ« tjetĂ«r turist.
Një tjetër arsye për zhgënjim duket se është petku shkëlqyes që Sarandës i është veshur në artikujt promovues dhe ndoshta pritshmëritë janë bërë aq të larta sa realiteti duket si mashtrim.
Antonia komenton se kishte shumĂ« pritshmĂ«ri por nĂ« realitet drejtimi i makinĂ«s kĂ«tu Ă«shtĂ« shumĂ« i komplikuar, nuk ka vende parkimi, nuk ekziston as njĂ« sistem i mirĂ« autobusĂ«sh. âJemi shumĂ« tĂ« zhgĂ«njyer nga kjo pĂ«rvojĂ« dhe nuk do tĂ« kthehemi mĂ«â thotĂ« ajo komentin e saj.
Â
Ksamili, vlerësohen plazhet por jo shërbimi, problem mbetjet, muzika, dendësia e çadrave
Ksamili këtë sezon duket se ka rikuperuar disa pikë në imazh nëse u referohemi komenteve që turistët që e kanë vizituar kanë bërë në Google Review. Sigurisht meritat për këtë i merr natyra e cila e ka bekuar këtë rajon me plazhe mahnitëse dhe peizazhe që rrëmbejnë zemrat e atyre që i shohin.
Por edhe në këtë rast, Tripadvisor ndryshe nga Google ka marrë më shumë vlerësime negative për Ksamilin dhe kjo lidhet më shumë me mënyrën sesi menaxhohet sezoni në një nga perlat turistike të vendit që është kthyer në imazhin promovues ndërkombëtar.
Turistët kritikojnë dendësinë e çadrave që vendosen në plazhe, mbeturinat që gjenden kudo apo garën që lokalet bëjnë me njëri-tjetrin se cili e ka muzikën më të lartë.
Komentuesi 0586irenet në Tripadvisor që vizitoi Ksamilin çift shkuan se nuk do ta vizitojë kurrë më.
âAspekte pozitive: Deti i bukur dhe mikpritja e shqiptarĂ«ve. PĂ«r pjesĂ«n tjetĂ«r, vend tepĂ«r turistik, pa mundĂ«si shpĂ«timi, edhe nĂ«se pĂ«rpiqesh tĂ« gjesh njĂ« plazh mĂ« tĂ« izoluar nuk Ă«shtĂ« e mundur; çadrat janĂ« tĂ« gjitha ngjitur me njĂ«ra-tjetrĂ«n (nga 15 ⏠e sipĂ«r) me shezlonĂ« tĂ« vjetĂ«r e tĂ« rrĂ«nuar.
Qendra e Ksamilit Ă«shtĂ« njĂ« karnavale, njĂ« grumbull restorantesh tĂ« shtrenjtĂ« dhe me cilĂ«si tĂ« dobĂ«t. PĂ«rreth ka plot mbeturina. Nuk kam qenĂ« nĂ« vende tĂ« tjera nĂ« ShqipĂ«ri, por kĂ«tu me siguri nuk kthehem mĂ«â vlerĂ«son ai.
Sarah nga Italia, e cilëson se plazhet janë si në Karaibe, por atmosfera irrituese.
âPlazhet e Ksamilit janĂ« padyshim tĂ« bukura, por⊠JanĂ« shumĂ« tĂ« vogla dhe shezlonĂ«t praktikisht janĂ« ngjitur me njĂ«ri-tjetrin.
Që nga mesi i qershorit plazhet janë të tejmbushura me fëmijë, të cilëve prindërit ua lejojnë çdo gjë, duke krijuar një ambient shumë të zhurmshëm që e bën të pamundur çdo formë relaksi. Kudo ndihet se qyteti është përshtatur shumë shpejt për turizëm masiv, ka lokale ngado.
Supermarketet e vegjël nuk kanë thuajse asgjë nga ato që duhen për një pazar normal, duke i detyruar njerëzit të hanë jashtë në vende aspak të lira. Supermarketet kanë çmime tepër të larta, më të larta se në Itali.
Në plazhe nuk ka rregulla, njerëz që pinë duhan, bërtasin. Trafiku në rrugë është i tmerrshëm, turistët në këmbë dhe makinat ndajnë rrugët pa asnjë logjikë. Për dy shezlonë dhe një çadër duhet të paguash të paktën 20 euro (rrallë 15), por çmimet rriten edhe më shumë për çdo shërbim shtesë.
Tualetet e plazheve janĂ« nĂ«n pragun e sĂ« pranueshmes. ĂshtĂ« njĂ« vend qĂ« po rritet me shpejtĂ«si pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr turistĂ«t, por ndĂ«rkohĂ«, pĂ«rveç lokaleve, nuk ka ofruar shĂ«rbime tĂ« tjera tĂ« domosdoshme.
Preferojnë (në mënyrë këmbëngulëse) pagesën cash, pa dhënë fatura dhe fakti që do të paguash me kartë, me përjashtime të rralla, nuk mirëpritet dhe shpesh nuk e fshehin irritimin.
NĂ«se zgjidhni Ksamilin, pĂ«rgatituni tĂ« shpenzoni shumĂ«, madje edhe pĂ«r shĂ«rbime qĂ« nuk janĂ« aspak nĂ« lartĂ«sinĂ« e pagesĂ«s. Do tĂ« kthehesha vetĂ«m pĂ«r plazhet, por pĂ«r asnjĂ« arsye tjetĂ«râ shprehet ajo.
Â
Nga mbeturinat te ndërtimet e parkimet, çfarë zhvlerëson bukurinë e Jugut
Plazhet në Jug të vendosur duket sikur janë në një bursë të luhatshme ku vit pas viti, herë fitojnë e herë humbin pikë. Problematikat e tyre mbeten të vjetra apo edhe të reja që vijnë me zhvillimin që pëson zona ku ndodhen.
Borshi që një vit më parë ishte plazhi ku dominuan kryesisht vendasit dhe plazhi me çmimet më ekonomike duket se këtë vit është bërë një pikë e preferuar edhe për të huajt, të cilët janë të ndarë në opinionet që kanë.
Frederique Bertrand, i cili vizitoi së fundmi këtë plazh, komenton se ka cigare kudo dhe uji nuk është shumë i pastër. Në fund ai shton se nuk e rekomandon.
Komentuesi tjetër Der Ehrliche që i ka dhënë vetëm tre yje rendit si problem sjelljen jo shumë të përgjegjshme të vendasve, sa u takon organizimeve që bëjnë në plazhe dhe pastrimit të mbetjeve.
âPlazhi Ă«shtĂ« i gjatĂ« dhe ka shumĂ« vende parkimi, falas. TĂ« gjithĂ« njerĂ«zit nĂ« plazh janĂ« tĂ« kĂ«ndshĂ«m â kryesisht shqiptarĂ«. UjĂ« i bukur. Plazh me guralecĂ«. Mund tĂ« ecni gjatĂ« dhe larg nĂ«se doni. DallgĂ« tĂ« kĂ«ndshme.
Gjenden edhe hapësira shumë të mira për hije, nëse gjeni ndonjë të lirë.
NdonjĂ«herĂ« ka shumĂ« ndĂ«rtime spontane, vende tĂ« improvizuara pĂ«r zjarr dhe âbarbecueâ. NjerĂ«zit bĂ«jnĂ« âbarbecueâ dhe ndezin zjarre nĂ« hapĂ«sira tĂ« hapura dhe asgjĂ« nuk pastrohet. Duhet kujdes me zonat e hapura tĂ« plazhit, larg klubeve, sepse ndonjĂ«herĂ« mund tĂ« ecni mes bajgave tĂ« lopĂ«ve.
NjĂ« hotel i ri po ndĂ«rtohet kĂ«tu, do tĂ« jetĂ« njĂ« kompleks gjigant, dhe pakĂ«naqĂ«sia tashmĂ« Ă«shtĂ« shprehur me grafiti. ĂshtĂ« mjaft interesante tĂ« shihet si po zhvillohet ky vendâ, â vlerĂ«son ai.
Adrian Martinez, një tjetër vizitor, nënvizon se plazhet nuk janë shumë të mbushur por rrugët janë kaotike dhe si kudo këtu ka mbeturina. Të njëjtën përshtypje ka lënë edhe Carlo Regazzo.
âPlazh i zakonshĂ«m, me guralecĂ«, ujĂ« relativisht i pastĂ«r, shumĂ« vende pĂ«r tĂ« ngrĂ«nĂ«, por i zhytur nĂ« atĂ« neglizhencĂ«n e zakonshme shqiptare: mbeturina kudo, rrugĂ« tĂ« pakalueshme, kaos me makinat, duhet tĂ« pĂ«rshtatesh, nĂ«se mundeshâ shprehet ai.
Për Dhërmiun duket se investimet e bëra në lokale plazhi janë mbresëlënëse por muzika e lartë dhe mungesa e parkimit janë arsye për stres.
âNuk ka vende parkimi tĂ« mirĂ«fillta. KĂ«shtu qĂ« bĂ«het shumĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« gjesh ku tĂ« parkosh makinĂ«n, ose duhet tĂ« paguash 5 euro dikujt qĂ« ka liruar njĂ« copĂ« tokĂ« tĂ« braktisur. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, ne nĂ« pĂ«rgjithĂ«si nuk do tĂ« shkojmĂ« mĂ« nĂ« DhĂ«rmiâ, â komenton njĂ« turiste britanike.
Lianne M nga Holanda shprehet se plazhi Ă«shtĂ« shumĂ« i bukur, por âpothuajse tĂ« gjithĂ« beach club-et konkurrojnĂ« se cili vendos muzikĂ«n mĂ« tĂ« lartĂ«. Prandaj, çlodhja nĂ« plazhin e DhĂ«rmiut Ă«shtĂ« e pamundurâ.
Ămimet janĂ« njĂ« tjetĂ«r arsye pĂ«r kritikĂ«. âKush vjen nĂ« ShqipĂ«ri me idenĂ« e çmimeve tĂ« ulĂ«ta duhet ta harrojĂ«. 15 euro pĂ«r njĂ« çadĂ«r plazhi. Mund tĂ« mos duket shumĂ« e lartĂ«, por duhet tĂ« ishte 5 euro.
Të mos flasim për çmimet në minimarkete: 4 euro/kg për bananet dhe 4 euro për një akullore të paketuar.
Kjo Ă«shtĂ« dyfishi i çmimeve nĂ« TiranĂ«, tĂ« cilat tashmĂ« janĂ« tĂ« lartaâ, komentoi njĂ« pushues italian, Mario Bianchi pas njĂ« vizite nĂ« plazhin e Drimadhes. Petr PetrK shprehet se teksa plazhet janĂ« pjesa e bukur e vendit ka njĂ« tjetĂ«r anĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« edhe aq e bukur.
âRealitet i trishtuar janĂ« kantieret e ndĂ«rtimit pas plazhit, nuk dua ta pĂ«rfytyroj tĂ« ardhmen e kĂ«tij vendiâ shprehet ai.
Livadhi dhe Himara duket se janë plazhet që kanë marrë më pak kritika në këtë rajon nisur këtu edhe nga prania e plazhit publik në njërën anë, alternativave më të shumta të pazareve në qytet, si dhe çmimeve jo shumë të ekzagjeruara të shezloneve përfshi këtu edhe mundësinë e parkimit.
Â
Â
Durrësi, pritshmëri të ulëta, por vlerësimi pozitiv më i qëndrueshëm në platforma
Durrësi që mbetet aktualisht modeli më i qëndrueshëm i turizmit në vend duket se e reflekton këtë edhe në komentet që merr nga turistët individualë që e vizitojnë.
Qyteti dhe plazhet rrethues të tij ndoshta nuk janë më idealet nëse krahasohen me Jugun por avantazhi i madh që kanë është se janë ranorë dhe më të përshtatshëm për familjet me fëmijë, çmimet më ekonomike, oferta e larmishme për aktivitetet që mund të zhvillosh.
Pikërisht këto i kanë siguruar qytetit një vlerësim me 4.1 nga 5 në Google Review. Ndryshe nga sa ndodh me Jugun, ata që vijnë në qytet nuk kanë prtishmëri shumë të larta për plazhin dhe ujin dhe gjithsesi një pjesë e mirë e tyre befasohen pozitivisht.
Michele Braone komentoi pozitivisht përvojën e tij në qytet.
âShĂ«titorja buzĂ« detit Ă«shtĂ« e bukur, me shumĂ« bare, restorante dhe veçanĂ«risht tezga qĂ« shesin suvenire tĂ« çdo lloji. Por mĂ« sĂ« shumti mĂ« pĂ«lqyen spektaklet e shitĂ«sit tĂ« akullores, me konĂ«t qĂ« fluturonin dhe zhdukeshinâ shprehet ai.
Lenka KovĂĄÄovĂĄ, njĂ« tjetĂ«r turiste, vlerĂ«son faktin qĂ« ka njĂ« plazh publik dhe qĂ« Ă«shtĂ« relativisht i pastĂ«r. âDuhet tĂ« paguash pĂ«r shezlonĂ«t, por ne nuk i pĂ«rdorĂ«m. Ka shumĂ« bare dhe biznese tĂ« ndryshme.
Gjenden edhe karuselaâ nĂ«nvizoi ai. Berkin Tasgun vlerĂ«son se deti Ă«shtĂ« me rĂ«rĂ«, ndaj mund tĂ« duket pak i pistĂ«, por nĂ« fakt Ă«shtĂ« krejt nĂ« rregull.
âPaguam 700 lekĂ« (7 âŹ) pĂ«r dy shezlonĂ«. ZgjodhĂ«m tĂ« blinim birra dhe snacks nga marketi dhe jo nga pronari i shezlonĂ«ve, gjĂ« qĂ« ishte njĂ« ide e mirĂ«â nĂ«nvizoi ai. Por jo tĂ« gjithĂ« e kanĂ« parĂ« kaq pozitivisht. Valiantsin Pcholkin e komenton si vendin mĂ« tĂ« pistĂ« nĂ« botĂ« ku i Ă«shtĂ« dashur tĂ« notojĂ«.
âGjithçka Ă«shtĂ« nĂ« mbeturinaâ shprehet ai. Ade P.O. qĂ« vizitoi DurrĂ«sin nĂ« javĂ«n e dytĂ« tĂ« korrikut vlerĂ«son se 90% e plazhit Ă«shtĂ« i mbushur me shezlonĂ« dhe çadra me pagesĂ«, por ka tabela qĂ« e tregojnĂ« qartĂ« se plazhi Ă«shtĂ« publik, dhe ka disa hapĂ«sira tĂ« vogla ku njerĂ«zit ulen me peshqirĂ«t e tyre nĂ« tokĂ« ose çadrat e sjella nga shtĂ«pia.
âPlazhi me rĂ«rĂ« Ă«shtĂ« relativisht i pastĂ«r. Po bĂ«hen pĂ«rpjekje pĂ«r mbledhjen e mbeturinave dhe pĂ«rmirĂ«simin e pastĂ«rtisĂ«. Uji Ă«shtĂ« relativisht i pastĂ«r, por Ă«shtĂ« i ngjashĂ«m me Mar Menorin dhe Ă«shtĂ« i cekĂ«t pavarĂ«sisht sa larg shkon.
Nuk ka dallgĂ«. Frekuentohet nga vendas dhe familje. Nuk ka dushe. ShĂ«titorja Ă«shtĂ« plot me bare, restorante, dyqane. Pas orĂ«s 18:00, atmosfera (dhe temperatura) Ă«shtĂ« mĂ« e kĂ«ndshmeâ shprehet ajo.
Plazhi i Currilave është një tjetër pikë që ka hyrë pozitivisht në vlerësimet e turistëve, të cilët komentojnë se është i përshtatshëm për familjarët por duhet të vini herët në mëngjes të gjeni parkim dhe shezlonë bosh.
Krejt e kundërta në fakt duket se ndodh me Qerretin që i takon Kavajës. Pavarësisht sesa popullor është ai, turistët kritikojnë se uji është i pisët, dhe nuk ka dhoma zhveshjeje. Pavarësisht standardit të ulët, të paktën çmimet gjykohen se janë të arsyeshme.
âKalova njĂ« javĂ« me njĂ« grup miqsh. Standard shumĂ« i ulĂ«t.
Nga njëra anë palma, nga ana tjetër grumbuj mbeturinash, erë kanalizimesh, plazhi nuk pastrohet, nuk i kushtohet shumë vëmendje pastërtisë. Restorantet me çmime të pranueshme.
Dyqanet janĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« lira. QĂ«ndruam nĂ« njĂ« apartament, akomodimi ishte shumĂ« i mirĂ«, 50 euro nata pĂ«r apartament pĂ«r 2 personaâ vlerĂ«son Ănika MĂ thĂš nĂ« Google Review.
Pylli me pisha shihet si një avantazh. Miguel komenton se plazhet private janë mirë, por publikët të pistë, dhe pylli me pisha pas tyre nuk mund të ishte në gjendje më të keqe. Mbeturinat janë të shpërndara kudo.
Kurse Oleh Us e krahason me Detin Azov, shumë i cekët, uji është i turbullt nga rëra.
âPor pozitiv Ă«shtĂ« fakti se ka njĂ« pyll halor aty pranĂ«, qĂ« krijon hijeâ shprehet ai. .
Â
Shëngjini mes dy kontrasteve, Rana e Hedhun merr zemrat e të huajve
Promovimi i turizmit në mediat ndërkombëtare që zakonisht ka si fjalë kyçe të qenët destinacion i lirë dhe si foto plazhet e Jugut ka bërë që eksplorimi i të huajve në plazhet e Veriut të jetë më i ulët. Sigurisht prania e tyre nuk mungon por nuk është aq e dukshme sa në Sarandë, Vlorë apo Durrës.
KureshtarĂ«t qĂ« kanĂ« zgjedhur Veriun kanĂ« arritur tĂ« shkĂ«pusin tĂ« paktĂ«n nga ShĂ«ngjini âdunĂ«nâ e magjishme tĂ« rĂ«rĂ«s e njohur si Rana e Hedhun.
PĂ«r pjesĂ«n e ShĂ«ngjinit kjo duket tĂ« jetĂ« pika mĂ« e rekomanduar pĂ«r tâu vizituar sipas Google Review. Plazhi i qytetit kritikohet pĂ«r shezlonet e shumtĂ«, jo se tek Rana nuk ndodh diçka e tillĂ« ama.
âPlazh ranor. FatkeqĂ«sisht uji Ă«shtĂ« shumĂ« i errĂ«t dhe duket i ndotur. KĂ«ndshĂ«m pĂ«r tâu zhytur pĂ«r njĂ« orĂ« si ndalesĂ« gjatĂ« rrugĂ«s dhe kjo Ă«shtĂ« e gjithaâ, â komenton Nadia pĂ«r ShĂ«ngjinin.
Një turist francez Val0u38 rekomandon që kush do të vizitojë këtë zonë për plazh të mos humbasë kohë në qytet.
âKa shumĂ« plazhe tĂ« tjera mĂ« tĂ« mira dhe jo shumĂ« larg.
Ky plazh Ă«shtĂ« plot me shezlonĂ« shumĂ« pranĂ« njĂ«ri-tjetrit, e pamundur tĂ« qĂ«ndrosh nĂ« qetĂ«si, ndaj nuk u vendosĂ«m fare aty, shumĂ« i ngarkuar pĂ«r ne. Gjithashtu shumĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« parkoshâ komenton ai.
Por krejt ndryshe nga plazhi i qytetit i njëjti vizitor komenton se Rana e Hedhun është mjaft interesante dhe mund të kalosh gjithë ditën aty.
âKa njĂ« plazh shumĂ« tĂ« bukur me rĂ«rĂ«, shumĂ« i madh, ideal pĂ«r fĂ«mijĂ«t sepse deti Ă«shtĂ« i cekĂ«t dhe ka parkim falas kudo.
Ka disa bare, dhe morëm me qira shezlonë e çadër. Na pëlqeu shumë ky plazh, pasi është i qetë dhe larg turmave të plazhit të Shëngjinit, ku shezlonët janë ngjitur me njëri-tjetrin.
Ndodhet vetĂ«m 5 km larg qytetitâ shprehet ai. NjĂ« tjetĂ«r vizitor Christian Chelu vlerĂ«son pozitivisht kĂ«tĂ« pjesĂ« e bregdetit shqiptar.
âNjĂ« dunĂ« mahnitĂ«se qĂ« bashkohet papritur me detin. FatkeqĂ«sisht, vendasit hedhin mbeturina kudo dhe duket se nuk kanĂ« asnjĂ« problem tĂ« rrinĂ« tĂ« rrethuar nga plehrat nĂ« plazhâ, â shprehet ai.
Duke parë kantieret e ndërtimit që kanë zënë vend kudo nëpër bregdet duket se edhe në pjesën e Ranës së Hedhur ekziston frika se mund të nisë të ndërtohet.
âPlazh publik, i gjithi pĂ«r vete shpresoj tĂ« mos fillojnĂ« sĂ« shpejti tĂ« ndĂ«rtojnĂ« resorte. MegjithatĂ«, rĂ«ra ishte pak e pistĂ«, me shumĂ« mbeturina tĂ« hedhuraâ, nĂ«nvizon njĂ« tjetĂ«r pushues.
Â
Velipoja më pak e promovuar, por vlerësime pozitive
Plazhi i Velipojës mbetet ndoshta ndër më pak të promovuarit por vlerësimet në Google Review edhe pse të pakta e cilësojnë atë të një niveli 4.5 nga 5.
Ky është një rezultat mjaft i mirë në raport me gjithë plazhet e vendit por kjo më së shumti lidhet me faktin që vizitorët që hyjnë online për të bërë një vlerësim janë ende në numër të kufizuar.
Gjithsesi komentet pozitive të Velipojës nuk mungojnë dhe lidhen më së shumti me ngarkesën më të paktë që ka rajoni me turistë, çmimet ekonomike ku mund të gjesh shezlone mes 500-1000 lekë apo ushqimit me çmim të lirë që mund të hash në restorante.
Emil Haas komenton se plazhi është me rërë, i pastër dhe i qetë ndërsa Shams Haque që shoqëron komentin e tij me foto të plazhit dhe ushqimit shprehet se ky është një plazh i mrekullueshëm për të kaluar pushimet.
Rritja e çmimeve në struktura akomoduese në Durrës dhe në Jugun e vendit kanë bërë që Velipoja dhe Shëngjini të jenë kryesisht destinacone edhe më të përqendruara se më parë për shqiptarët e Kosovës.
Â
Â
The post Nga bukuritë natyrore te kaosi, plehrat e shtrenjtimi içmimeve; Shqipëria turistike në syrin e botës appeared first on Revista Monitor.
Kostoja e lartë e prodhimit të qumështit si lëndë e parë prej mungesës së ekonomisë së shkallës e subvencioneve dhe konkurrenca nga importet po rrisin vështirësitë te industria përpunuese. Fabrikat po përballen me kosto të lartë të prodhimit, ndërsa produktet vendase po humbasin konkurrueshmërinë përballë importeve më të lira. Prej katër vitesh, konsumatori blen mallrat e bulmetit me çmime që kalojnë mesataren e BE-së. Për uljen e kostove, qeveria synon të rikthejë skemën e kompensimit të TVSH-së te fermeri në masën 10%.
Â
Dorina Azo
Në Shqipëri, për të prodhuar 1 kg djathë lope me feta, më shumë se gjysma e kostos shkon vetëm për qumështin. Në Gjermani, qumështi si lëndë e parë zë gati 37% të kostos, sepse lënda e parë qumësht ndaj përpunuesit shitet nga fermat, mesatarisht 35 deri në 40% më lirë sesa në Shqipëri.
Aktualisht nga fermat, qumështi i lopës po tregtohet sipas përpunuesve me çmim shitjeje 80 lekë/litër me TVSH. Teksa në derën e fermave në Gjermani, çmimi i shitjes ka arritur 46 cent euro apo 46 lekë për litër me TVSH.
Ămimi i shitjes nĂ« vend rezulton rreth 44% mĂ« shtrenjtĂ« sesa nĂ« Gjermani.
Për prodhimin e 1 kg djathë lope, përpunuesit sqarojnë se nevojiten mesatarisht 7,5 litra qumësht.
Në Shqipëri, me çmimin aktual të qumështit prej 80 lekësh për litër, vetëm lënda e parë kushton 600 lekë (6 euro), që përbën rreth 65% të kostos totale të prodhimit.
Në disa raste, përpunuesit pohojnë se lënda e parë përbën edhe deri në 75% të kostos së prodhimit për këtë produkt bulmeti.
Në Gjermani, me çmim mesatar prej 46 cent (46 lekë) për litër, kostoja e qumështit për të njëjtën sasi është 3.45 euro (345 lekë), që përfaqëson vetëm 37% të kostos totale.
Kjo tregon qartë pabarazinë strukturore në koston e prodhimit të lëndës së parë që po ndikon te çmimet dhe humbja e konkurrueshmërisë së produkteve të bulmetit në tregun shqiptar dhe të huaj.
Për drejtuesin e fabrikës së përpunimit të qumështit ADG, z. Luis Ndreka problematika me koston e mallrave të bulmetit nuk është te procesi i prodhimit të tyre, por te kostoja e lartë e prodhimit të qumështit, ku më shumë se gjysma e qumështit të prodhuar si lëndë të parë vjen nga një sistem bujqësor me sfida strukturore.
âĂmimi i qumĂ«shtit nga ferma pĂ«rbĂ«n rreth 65% tĂ« kostos totale tĂ« prodhimit tĂ« 1 kg djathĂ«.
Ky është faktori kryesor që ndikon në çmimin përfundimtar të produktit. Në Shqipëri, ne e blejmë qumështin mesatarisht 35-40% më shtrenjtë sesa në Europë, dhe kjo ndodh për disa arsye kryesore.
Së pari, klima e thatë për shkak të pozicionit gjeografik të Shqipërisë në jug të Europës.
Klima mesdhetare dhe e thatë rrit koston e ushqimit për kafshët, sepse bari i njomë është më pak në dispozicion. Ushqimi për lopët duhet të blihet më shpesh dhe shpesh edhe të importohet. Kjo rrit shpenzimet për fermerët dhe në fund, çmimin e qumështit.
SĂ« dyti, shumica e qumĂ«shtit vjen nga ferma tĂ« vogla. Mbi gjysma e qumĂ«shtit prodhohet nĂ« ferma me pak lopĂ«, qĂ« nuk kanĂ« efikasitet dhe teknologji moderne. Nuk pĂ«rfitojnĂ« nga ekonomia e shkallĂ«s, pra prodhojnĂ« me kosto mĂ« tĂ« lartĂ« pĂ«r njĂ«siâ, pohon z. Ndreka.
Edhe përpunues të tjerë thonë se prodhimi me kosto të lartë i lëndës së parë të qumështit mbetet faktori kryesor që po ndikon në humbjen e konkurrueshmërisë së bulmetit shqiptar.
Problematikat kryesore që po rrisin kostot e prodhimit, sipas tyre, janë: Fragmentimi i lartë i tokave bujqësore dhe mungesa e bashkëpunimit për përdorim të përbashkët të burimeve.
Ferma të vogla dhe të shumta në numër, që operojnë me mjete të kufizuara dhe pa qasje në teknologji moderne. Mungesë e sistemeve vaditëse, çka rrit ndjeshëm kostot për prodhimin e ushqimit për kafshët.
Â
Â
Kostoja e lartë për prodhimin e ushqimit të kafshëve
Sipas anëtarëve të Shoqatës së Blegtorëve Prodhues të Qumështit, faktorët që po e bëjnë prodhimin vendas më të shtrenjtë janë të shumtë dhe kompleksë, duke filluar që nga struktura e fermave e deri te mungesa e investimeve në infrastrukturë bujqësore.
Fermerë me mbi 1,000 krerë bagëti, anëtarë të Shoqatës së Blegtorëve Prodhues të Qumështit raportojnë se kostoja e ushqimit të kafshëve është sfida më e madhe që po përballojnë.
Edhe pse kanë marrë me qira dhe bashkuar toka për kultivimin e misrit dhe ushqimeve të tjera për bagëtinë, mungesa e vaditjes po sjell pasoja të drejtpërdrejta në xhepat e tyre.
âPĂ«r njĂ« vaditje tĂ« njĂ« sipĂ«rfaqeje prej 10 hektarĂ«sh, ne duhet tĂ« paguajmĂ« rreth 30,000 lekĂ« vetĂ«m pĂ«r ujin, qĂ« e marrim nga lumi.
Ndërkohë, nëse do të kishim një sistem të brendshëm vaditjeje, kostoja do të përgjysmohej.
Misri, pĂ«r shembull, kĂ«rkon mesatarisht tre vaditje deri nĂ« fazĂ«n e prodhimit. NĂ«se nuk prodhojmĂ« misĂ«r dhe jonxhĂ« me kosto tĂ« ulĂ«t, nuk kemi as qumĂ«sht tĂ« lirĂ«â, pohojnĂ« drejtues sĂ« ShoqatĂ«s sĂ« BlegtorĂ«ve Prodhues tĂ« QumĂ«shtit.
Për blegtorët e Shoqatës së Prodhimit të Qumështit, edhe kur ushqimi blihet i importuar në Shqipëri për shkak të kostos dhe marzheve të fitimit të shitësve të shumicës tregtohet 20 deri në 30% më shtrenjtë.
Â
Shpenzimet e tjera
Përveç kostos së lëndës së parë në vlera të konsiderueshme për përpunuesit shqiptarë mbeten edhe kostot e tjera për prodhimin e bulmetit. Ata thonë se kostoja nga shpenzimet e tjera, ku përfshijnë transportin, energjinë, koston e fuqisë punëtore, taksat etj., llogaritet se arrin 20 deri në 25%.
Përpunuesit thonë se Shqipëria ka kosto më të ulëta të fuqisë punëtore krahasuar me vendet e BE-në, por mungesa e trajnimit profesional të punonjësve të stallave po ndikon në produktivitet.
Energjia dhe transporti janë më të lira në vlerë absolute, por infrastruktura e dobët, po ndikon negativisht te zinxhiri i shpërndarjes dhe magazinimit të produkteve, që shkakton humbje kohe dhe rritje të kostove operative.
Â
Marzhi i fitimit
Drejtuesit e fabrikave të përpunimit të qumështit llogarisin se marzhi i fitimit në Shqipëri llogaritet 5 deri në 10%.
Sipas tyre, marzhi i fitimit është më i ulët krahasuar me rajonin për të mbetur konkurrues në treg. Për shkak të fuqisë blerëse më të ulët të konsumatorit shqiptar, fabrikat nuk mund të vendosin çmime të larta pa humbur klientelën.
Â
Â
Si ndryshoi skema e TVSH-së dhe pasojat që paralajmëruan përpunuesit e qumështit
Përveç problematikës me kostot e larta të prodhimit të lëndës ushqyese për kafshët, edhe taksa e TVSH-së vlerësohet si një nga faktorët kryesorë që ka ndikuar te kostoja.
Përfaqësues të industrisë së përpunimit të bulmetit kanë ngritur në mënyrë të vazhdueshme shqetësimin për ndikimin negativ të heqjes së skemës së TVSH-së së kreditueshme, që sipas tyre ka ndikuar drejtpërdrejt në rritjen e kostove të prodhimit dhe uljen e konkurrueshmërisë së produkteve vendase.
Deri në vitin 2017, rimbursimi i TVSH-së për përpunuesit ishte 20%, çka do të thotë se për çdo blerje të qumështit me faturë tatimore nga fermeri, përpunuesi mund të kreditonte këtë vlerë në TVSH-në e zbritshme.
Kjo skemë e bënte ekonomikisht të leverdishme blerjen edhe me çmim të lartë dhe siguronte marzh të qëndrueshëm fitimi për industrinë.
Nga viti 2019 deri në 2022, skema ndryshoi. TVSH në blerje (nga fermerët) u ul në 6%. Ndërsa TVSH-ja në shitje e produkteve të bulmetit mbeti 20%. Kjo krijoi pabarazi fiskale, pasi industria paguante më shumë në dalje sesa kreditonte në hyrje.
Prej vitit 2022, skema e TVSH-së së kreditueshme u hoq plotësisht, duke vendosur 0% TVSH të zbritshme për blerjet e qumështit nga fermerët.
âMenjĂ«herĂ« pas heqjes sĂ« skemĂ«s, pasojat u reflektuan te pĂ«rpunuesit. Nga 2019, me uljen e TVSH-sĂ« sĂ« kreditueshme deri nĂ« 2022, me heqjen e skemĂ«s, u rrit kostoja e prodhimit, sepse TVSH e paguar nuk kreditohet mĂ« dhe bĂ«het pjesĂ« e kostos sĂ« lĂ«ndĂ«s sĂ« parĂ«.
Po ashtu ndikon nĂ« rritjen e çmimit pĂ«r konsumatorit final dhe ul marzhet e fitimit pĂ«r pĂ«rpunuesin, pasi gjendet nĂ« presionin e likuiditetit deri te krijimi i pozitĂ«s tĂ« dobĂ«t konkurruese ndaj produkteve tĂ« importitâ, pohon drejtuesi i fabrikĂ«s sĂ« pĂ«rpunimit tĂ« qumĂ«shtit ADG, Luis Ndreka.
Shoqata e Industrisë së Përpunuesve të Qumështit propozoi që skema të harmonizohej me praktikat e rajonit, ku TVSH-ja e blerjes dhe e shitjes të unifikohej në 6% ose 9%, për të shmangur pabarazitë tatimore.
Skema e vjetër të zëvendësohej me një mekanizëm neutral fiskal, jo penalizues për përpunuesin. Ky propozim nuk u pranua nga Ministria e Financave në buxhetin e vitit 2022.
Në vend të rimbursimit të TVSH-së, qeveria aplikoi subvencione direkte deri në 10,000 lekë për krerë bagëtie/lopë për fermerët.
Në atë kohë, përpunuesit theksuan se skema e subvencioneve nuk do të ketë efekt të drejtpërdrejtë në uljen e kostos së lëndës së parë për industrinë.
Nuk garanton formalizimin, sepse nuk është e lidhur me volumin real të qumështit të shitur. Ndryshe nga rajoni, ku subvencionet jepen për litër qumësht të prodhuar e dorëzuar, në Shqipëri mungon kjo logjikë e orientuar drejt prodhimit të formalizuar.
Â
ĂfarĂ« rekomandohet pĂ«r njĂ« sektor mĂ« konkurrues tĂ« qumĂ«shtit dhe bulmetit nĂ« ShqipĂ«ri?
Sipas përfaqësuesit të industrisë Luis Ndreka, zgjidhja për rritjen e konkurrueshmërisë së produkteve shqiptare nuk qëndron vetëm te subvencionet, por te një qasje e integruar e ekonomisë së shkallës që nis nga prodhimi në arë e përfundon me politikën fiskale.
Â
The post Zinxhiri jo konkurrues i qumështit, me kosto të larta prodhimi appeared first on Revista Monitor.
Pikërisht pas 2019-s, me uljen e TVSH-së së kreditueshme (nga 20% u bë 6%) prej vitit 2020, konsumatori shqiptar e ka blerë qumështin dhe produktet e bulmetit më shtrenjtë sesa shtetasit europianë dhe ballkanas.
Në vitin 2005, çmimet e produkteve të bulmetit në Shqipëri ishin sa 88.6% e mesatares së Bashkimit Europian (mesatarja e vendeve të BE=100) sipas të dhënave të Eurostat.
Kjo tregon se në atë periudhë, produktet e bulmetit në Shqipëri ishin më të lira se në shumicën e vendeve të BE-së. Një produkt që kushtonte 100 lekë në Europë, në Shqipëri blihej me 88.6 lekë. Eurostat e llogarit indeksin, sipas barazisë së fuqisë blerëse.
Në vitin 2000, pas ndryshimeve në skemën e TVSH-së, çmimet në Shqipëri filluan të tejkalojnë mesataren europiane, duke arritur në 104.9%, ose 4.9% më shtrenjtë se mesatarja e Europës.
Bulmeti u shtrenjtua vazhdimisht duke arritur në 131.5% të mesatares së BE-së në vitin 2024. Kjo do të thotë se për 2024, çmimet për qumësht, djathë dhe vezë në Shqipëri janë 31,5% më të larta se mesatarja europiane.
Â
Burimi: Eurostat
Â
Sipas renditjes sĂ« Eurostat, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« e katĂ«rta nĂ« EuropĂ« pĂ«r çmimet mĂ« tĂ« shtrenjta tĂ« treguesit âqumĂ«sht, djathĂ« dhe vezĂ«â, pas IrlandĂ«s (171.7%), ZvicrĂ«s (147.2%), NorvegjisĂ« (132%)
Në vitin 2024, Shqipëria renditet në krye të vendeve me çmimet më të larta të bulmetit në rajon, duke tejkaluar shtete si Greqinë (130.5%) Bullgarinë (125.7%), Malin e Zi (96.7%), Kosovën me 98.6 (Për Kosovën të dhënat janë për vitin 2022).
Për më tepër, çmimet në Shqipëri janë më të larta edhe se në disa vende me ekonomi më të zhvilluar si Italia (105%) dhe Austria (102.8%).
Në Europë, çmimet më të lira të bulmetit janë në Sllovaki (86% e mesatares së BE-së), Poloni (89.8%) dhe Maqedonia e Veriut (91.2%)
Â
Burimi: Eurostat
Â
Pse në Maqedoninë e Veriut, bulmeti është ndër më të lirët në Europë
Ndryshe nga Shqipëria, në Maqedoninë e Veriut, skema e subvencionimit të prodhuesve të qumështit mbështet financiarisht fermerët në dy drejtime, si për krerët e lopëve edhe për qumështin e prodhuar.
Për vitin 2025, skema përfshin pagesa për çdo litër qumështi të dorëzuar, për çdo lopë të mbajtur në fermë, si dhe një subvencion për viçat femra. Konkretisht, fermerët për çdo litër qumësht të prodhuar marrin 9.7 cent euro.
Nëse fermeri prodhon, për shembull, 6,000 litra në vit, kjo përkthehet në dhënie subvencionesh në masën 583 euro.
Për krerë lopësh, skema parashikon dhe dhënien e 130 eurove për krerë. Në zonat malore apo me kushte më të vështira prodhimi, këtyre pagesave u shtohet një bonus prej 15%.
Gjithashtu, për të nxitur rigjenerimin e tufës dhe rritjen e kapaciteteve të prodhimit, aplikohet edhe dhënie subvencionimi për viçat fermerë.
Masa e subvencionit shkon 48.7 euro për krerë.
Në Shqipëri fermerët e fermave të lopëve përfitojnë vetëm një subvencion prej 10,000 lekë apo 95 euro për krerë lopë, si dhe dhënien e naftës falas për tokat e mbjella, por që nuk arrijnë të adresojnë problematikën me rritjen e kostos prodhuese të qumështit.
Për ekspertët e bujqësisë vlerësohet se politikat mbështetëse të subvencioneve që aplikon Maqedonia e Veriut janë më gjithëpërfshirëse dhe të lidhur direkt me prodhimin e qumështit, ndërsa Shqipëria ka ende një model të kufizuar subvencionesh.
Â
Skemë për kompensimi 10% të TVSh-së te fermeri, gati projektligji
Pas përfundimit të aksionit të nisur për kontrollin e tregtimit me faturë të produkteve blegtorale prej fermerit drejt përpunuesve dhe grumbulluesve qeveria po synon të rikthejë skemën e kompensimit të TVSH-së për fermerët.
âMonitorâ mĂ«son se qeveria ka gati projektligjin pĂ«r rimbursimin e TVSh-sĂ« te fermeri. Masa e propozuar e kompensimit do tĂ« jetĂ« 10%.
Projektligji pritet të miratohet dhe të zbatohet vitin e ardhshëm, si pjesë e një reforme më të gjerë për formalizimin e zinxhirit agroushqimor dhe uljen e kostove për prodhuesit vendas.
Deri tani, në rang vendi, rezultojnë të regjistruar 100 mijë fermerë të pajisur me NIPT që kanë të drejtë të shesin te përpunuesi, grumbulluesi apo supermaketet produktet e veta, pa faturë TVSH-je, por nëpërmjet autofaturës që plotësohet prej blerësit.
Pas heqjes së skemës së TVSH-së së rimbursueshme që përfitohej nga përpunuesit, kurse fermeri përfitonte tregtimin e produkteve me çmim të leverdishëm, u rrit kostoja e prodhimit, sepse TVSH-ja e paguar nuk kreditohet më dhe bëhet pjesë e kostos së lëndës së parë.
Deri në vitin 2017, rimbursimi i TVSH-së për përpunuesit ishte 20%, çka do të thotë se p.sh,. për çdo blerje të qumështit me faturë tatimore nga fermeri, përpunuesi mund të kreditonte këtë vlerë në TVSH-në e zbritshme.
Kjo skemë e bënte ekonomikisht të leverdishme blerjen edhe me çmim të lartë për fermerin dhe siguronte marzh të qëndrueshëm fitimi për industrinë.
Nga viti 2019 deri në vitin 2022, skema ndryshoi. TVSH-ja në blerje (nga fermerët) u ul në 6%. Ndërsa TVSH-ja në shitje e produkteve të bulmetit mbeti 20%. Kjo krijoi pabarazi fiskale, pasi industria paguante më shumë në dalje sesa kreditonte në hyrje.
Skema e TVSH-së së kreditueshme u hoq plotësisht në vitin 2022, duke vendosur 0% TVSH të zbritshme për blerjet e qumështit nga fermerët.
Shoqata e Industrisë së Përpunuesve të Qumështit propozoi që skema të harmonizohej me praktikat e rajonit, ku TVSH-ja e blerjes dhe e shitjes të unifikohej në 6% ose 9%, për të shmangur pabarazitë tatimore.
Skema e vjetër të zëvendësohej me një mekanizëm neutral fiskal, jo penalizues për përpunuesin. Ky propozim nuk u pranua nga Ministria e Financave në buxhetin e vitit 2022.
Në vend të rimbursimit të TVSH-së, qeveria aplikoi subvencione direkte deri në 10,000 lekë për krerë bagëtie/lopë për fermerët.
Në atë kohë, përpunuesit theksuan se skema e subvencioneve nuk do të ketë efekt të drejtpërdrejtë në uljen e kostos së lëndës së parë për industrinë.
Nuk garanton formalizimin, sepse nuk është e lidhur me volumin real të qumështit të shitur.
Ndryshe nga rajoni, ku subvencionet jepen për litër qumësht të prodhuar e dorëzuar, në Shqipëri mungon kjo logjikë e orientuar drejt prodhimit të formalizuar.
Â
Â
The post Ămimet e bulmetit nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« tĂ« katĂ«rtat mĂ« tĂ« shtrenjtat nĂ« EuropĂ« appeared first on Revista Monitor.
Shtimi i kostove ushqyese për kafshët, emigracioni i të rinjve dhe mungesa e fuqisë punëtore janë faktorë që vijojnë të reflektojnë negativisht te blegtoria në vend.
Edhe për 2024, numri i kafshëve prodhuese për qumësht që përdoret si lëndë e parë nga industria përpunuese vijon të jetë në rënie në pjesën më dërrmuese të qarqeve në vend, me tradita në zhvillimin e bregtorisë.
Â
Burimi: INSTAT
Â
Sipas të dhënave të INSTAT, në vitin 2024, numri i lopëve në vend arriti në 224 mijë krerë nga 232 mijë në vitin 2023, me rënie 3,5%.
Rënia e numrit të lopëve është shënuar për qarqet, si: Berat, Korçë, Gjirokastër, Shkodër dhe Elbasan.
Berati është qarku që ka pësuar uljen më të madhe të numrit të lopëve në nivel kombëtar. Numri i lopëve ka rënë nga 11,2 mijë në 9,1 mijë, një tkurrje prej rreth 18,2%. Kjo tregon një tendencë të fortë në tkurrjen e blegtorisë në këtë zonë.
Korça, një nga qarqet më të njohura për blegtorinë, ka pësuar ulje të ndjeshme prej 15,8%. Nga 27,3 mijë lopë në vitin 2023, numri i tyre ka rënë në 23 mijë në 2024.
Edhe pse një nga qarqet me numër të lartë lopësh, Shkodra ka shënuar një ulje prej 13,7% nga 23,8 mijë krerë në 2023, në rreth 21 mijë krerë lopë për 2024.
Gjirokastra gjithashtu ka pësuar rënie të numrit të lopëve prej 6,3%, nga 9,2 mijë në 8,7 mijë lopë. Edhe për Qarkun e Elbasani, numri i lopëve ka pësuar një rënie prej 5,8%, ku nga 18,4 mijë krerë që ishin në 2023, numri i tyre për 2024 arriti në 17,3 mijë lopë.
Â
Burimi: INSTAT
Â
Rënie nëpër qarqe është shënuar edhe te numri i deleve. Qarku me rënien më të madhe është Berati, ku numri i deleve ka rënë nga 62 mijë në 51,3 mijë, që përkthehet në një ulje prej rreth 17,2%. Korça gjithashtu ka pasur ulje të ndjeshme, nga rreth 140 mijë krerë në 126 mijë, apo 10% më pak.
Vlora ka pësuar rënie prej rreth 4,7% nga rreth 283 mijë krerë në 270 mijë. Qarqet e Dibrës dhe Durrësit kanë pësuar ulje të vogla, përkatësisht rreth 2,3% dhe 5,2%. Elbasani ka pasur rënie prej 4,6%. Kukësi ka rënë me rreth 2%.
Në anën tjetër, disa qarqe kanë pasur rritje të lehtë të numrit të deleve, si: Fieri me një rritje prej 1,1%. Gjirokastra pothuajse e pandryshuar. Lezha, Shkodra dhe Tirana kanë shënuar rritje të vogla nga 2-5%.
Â
Burimi: INSTAT
Â
Po ashtu, në vitin 2024, numri i dhive ka pësuar ndryshime në qarqe të ndryshme. Qarqet Berat, Dibër, Durrës, Elbasan, Fier, Korçë, Kukës, Lezhë dhe Tiranë kanë shënuar rënie në numrin e dhive, me rënien më të madhe në Berat prej rreth 19,7%.
Gjirokastra është e qëndrueshme me një ndryshim minimal, ndërsa Shkodra dhe Vlora kanë regjistruar rritje të dukshme përkatësisht 19% dhe 11,3%.
Â
Grumbullimi i qumështit ndjek tendencën rënëse të bagëtive
Sasia e qumështit të grumbulluar në vend ka vijuar rënien edhe gjatë 2024-s, duke ndjekur tendencën e pakësimit të numrit të krerëve të bagëtive, veçanërisht për fermat e vogla.
Sipas të dhënave të INSTAT për vitin 2024 në vend është grumbulluar gjithsej një sasi qumështi prej 95 mijë tonësh nga 101 mijë tonë që u grumbullua në 2023.
Krahasuar me 2023, sasia e qumështit të grumbulluar ka shënuar një rënie prej 6,6%.
Rënia është shënuar për të gjitha llojet e sasisë së qumështit të grumbulluar.
Qumështi i lopës përbën pjesën më të madhe të sasisë të grumbulluar në 2024 me 75 mijë tonë, me rënie prej 6,5% krahasuar me 2023. Sasia e grumbulluar e qumështit të deles arriti në 12 mijë tonë, me një rënie prej 9,7% në raport me 2023.
Ndërsa sasia e qumështit të dhisë ishte rreth 8 mijë tonë, me një rënie prej 3,1%.
Â
Burimi: INSTAT
Â
Nga sasia totale e qumështit të grumbulluar, rreth 12 mijë tonë u përdorën për prodhimin e qumështit për konsum njerëzor, pjesa tjetër shkoi për përpunim.
Struktura e qumështit të prodhuar për konsum dominohet nga qumështi i plotë i përpunuar 88,2%, 7,3% qumësht gjysmë i skremuar, 4,0% qumësht i papërpunuar dhe 0,5% qumësht i skremuar.
Përpunuesit e qumështit në vend raportojnë rënie të ndjeshme të sasisë së qumështit të grumbulluar, e ndikuar drejtpërdrejt nga mbyllja progresive e fermave të vogla me 4, 5 apo 10 krerë bagëti.
Sipas tyre, ky trend ka ardhur si pasojë e dy faktorëve kryesorë.
Së pari, emigracionit masiv në zonat rurale, që ka boshatisur familjet dhe ka lënë fermat pa trashëgimtarë aktivë.
Së dyti, kostove të papërballueshme të fuqisë punëtore, sidomos për punët në stallë, ku mungesa e të rinjve e ka bërë të domosdoshme punësimin e stafit të paguar.
âShumĂ« prej drejtuesve tĂ« fermave tĂ« vogla janĂ« tĂ« moshuar dhe nuk mund tâi pĂ«rballojnĂ« mĂ« punĂ«t e pĂ«rditshme tĂ« fermĂ«s. Ata janĂ« tĂ« detyruar tĂ« punĂ«sojnĂ« tĂ« rinj, por aktualisht njĂ« punĂ«tor stalle kushton nga 800 deri nĂ« 1,000 euro nĂ« muaj.
Kjo kosto Ă«shtĂ« e papĂ«rballueshme pĂ«r fermat me pak krerĂ«â, â pohon njĂ« nga drejtuesit e fabrikave tĂ« pĂ«rpunimit tĂ« qumĂ«shtit nĂ« vend.
Kjo situatë po krijon një zinxhir pasojash në sektor, duke ulur ndjeshëm volumin e përpunimit dhe duke vënë në rrezik vazhdimësinë e kapaciteteve prodhuese, ndërkohë që tregu po përballet me konkurrencë gjithnjë e më të fortë të mallrave të gatshme që vijnë nga importi.
Po ashtu, për shkak të çmimit më të lirë të shitjes së qumështit jashtë, importet vijojnë të jenë në nivele të larta, pasi qumështi i prodhuar jashtë po përdoret, kryesisht në sezonin e verës, si lëndë e parë për përpunuesit vendas.
Sipas të dhënave të Doganave, në periudhën janar-prill 2024 u importuan 6 milionë litra qumësht. Kjo ishte sasia më e lartë e qumështit të importuar prej 2016-s. Në janar-prill 2025 u importuan 5,1 milionë litra qumësht.
Krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, importet janë ulur 15,4%.
Â
The post Problemet e blegtorisë nga rënia e kafshëve te sasia e qumështit të prodhuar appeared first on Revista Monitor.
Shprehja latine âSi vis pacem, para bellumâ, qĂ« do tĂ« thotĂ« âNĂ«se do paqe, pĂ«rgatitu pĂ«r luftĂ«â, shpreh idenĂ« e mbajtjes dhe pĂ«rgatitjes sĂ« forcave ushtarake si mjet parandalues.
Sot përdoret si një thirrje për riarmatim që nuk mbaron vetëm këtu, pasi për të pasur një ushtri të fortë, kërkohen para, madje shumë para dhe përqindje të ndjeshme nga Prodhimi i Brendshëm Bruto i një vendi.
Â
MSc Roland Tashi, Ekspert i çështjeve të sigurisë
Fraza âSi vis pacem, para bellumâ i atribuohet Publius Flavius Vegetius Renatus, njĂ« autor romak i shekullit IV pas Krishtit.
Ai e shkroi kĂ«tĂ« ide nĂ« veprĂ«n e tij âEpitoma Rei Militarisâ, traktat pĂ«r artin ushtarak dhe organizimin e ushtrisĂ« romake.
Si duhet kuptuar sot, pse kushton kaq shumë ky koncept ushtarak ndërkohë që gjeopolitika dhe krizat e sigurisë në Lindjen e Mesdhe dhe lufta në Ukrainë po e vërtetojnë çdo ditë se çfarë kostoje ekonomike ka përgatitja për luftë dhe vetë lufta.
Në thelb është një filozofi e parandalimit nëpërmjet tregimit të forcës, një ide që ka ndikuar në shumë doktrina ushtarake, në programet politike në historinë botërore deri në ditët e sotme, duke u ndalur në dy momente kryesore:
Le të ndalemi pak në histori për të kuptuar sa kushton sot kjo shprehje latine, e rregulluar, rrotulluar, ndonjëherë fshehur dhe përdorur në kontekste të ndryshme, sipas kohës dhe qëllimit.
NjĂ« nga tĂ« parĂ«t qĂ« mbĂ«shteti idenĂ« se nĂ«se do paqe duhet tĂ« pĂ«rgatitesh pĂ«r luftĂ« ishte Platoni, filozofi grek i shekullit IV para Krishtit, nĂ« veprĂ«n e tij âLigjetâ.
Edhe autorë të tjerë latinë kanë përdorur shprehje me kuptim të ngjashëm të cilat e konsideronin përgatitjen për luftë si element mbrojtës, si mënyrë për të garantuar paqen.
NjĂ« shekull para Krishtit, Ciceroni nĂ« âFilipikat e shtataâ shkruante, âSi pace frui volumus, bellum gerendum estâ qĂ« do tĂ« thotĂ« âNĂ«se duam tĂ« gĂ«zojmĂ« paqen, duhet tĂ« bĂ«jmĂ« luftĂ«â.
NĂ« tĂ« njĂ«jtin shekull, historiani Korneli Nepoti pĂ«rdori shprehjen âParitur pax belloâ, âPaqja arrihet me luftĂ«â.
Nuk dihet se kush e ka përdorur për herë të parë frazën në formën që njohim, por një fakt mbetet i saktë, duhet të jetë përdorur atëherë kur njerëzimi filloi ta përdorë luftën si mjet dhune.
Koncepti i mbajtjes së forcës për të parandaluar luftën është shprehur edhe nga autorë të periudhës mesjetare dhe moderne, përfshirë Machiavellin.
ĂshtĂ« gjithashtu i njohur fakti qĂ« shprehje tĂ« ngjashme qĂ« lidhin paqen me luftĂ«n janĂ« shkruar qĂ« nĂ« fillim tĂ« shekullit XIX nĂ« njĂ« libĂ«r memorie nga sekretari i Napoleon Bonapartit, Louis Antoine Fauvelet de Bourrienne.
Gjithashtu, nĂ« fund tĂ« shekullit XIX, njĂ« fabrikĂ« armĂ«sh gjermane, Deutsche Waffen und Munitionsfabriken, pĂ«rdori pjesĂ«n e dytĂ« tĂ« frazĂ«s, âPara bellumâ pĂ«r tĂ« identifikuar njĂ« produkt tĂ« tyre, pistoletĂ«n âLuger parabellumâ, shumĂ« tĂ« pĂ«rhapur deri nĂ« LuftĂ«n e DytĂ« BotĂ«rore.
Frazën latine e kanë përdorur në variantin origjinal apo variante të ngjashme edhe shumë vende gjatë shekullit XX për të argumentuar rritjen e buxhetit ushtarak dhe militarizimin e shoqërisë.
Â
Â
Por a është gjithmonë e vërtetë që, nëse do paqe, duhet të përgatitesh për luftë?
Le të kthehemi në realitetin e sotëm ku lufta ka pësuar ndryshime shumë të mëdha pasi nuk është vetëm një konflikt i armatosur ndërmjet dy ushtrive, ajo që njihet si lufta simetrike, por zhvillohet mbi të tjera parime dhe operacione, ku karakteristika të saj janë edhe lufta hibride, lufta asimetrike, lufta kibernetike, terrorizmi, etj.
Teza, nëse do paqe duhet të përgatitesh për luftë, pra të armatosesh deri në dhëmbë, nuk është gjithmonë e bazuar mirë.
Në disa raste, parimi i mbajtjes dhe prezantimit të forcës mund ta parandalojë, siç ndodhi gjatë Luftës së Ftohtë, kur disponimi i arsenaleve atomike shumë të mëdha ishte një nga arsyet që nuk ndodhi përplasja direkte mes dy superfuqive SHBA-së dhe Bashkimit Sovjetik.
Në raste të tjera, disponimi i armëve nxiti luftën dhe e favorizoi shpërthimin e saj, sepse ndikoi që shtetet të ndiheshin të forta dhe gati për betejë.
Shumë historianë kanë vënë re se prania e madhe e armëve dhe fabrikave ushtarake, për shkak të zhvillimeve teknologjike dhe revolucionit të dytë industrial, ishte një nga shkaqet e shpërthimit të Luftës së Parë Botërore, pasi shtetet europiane u nxituan të luftonin në vend që të zgjidhnin konfliktet me diplomaci.
Në samitin historik të NATO-s, mbajtur në Hagë më 25 Qershor, anëtarët e aleancës ranë dakord me kërkesën e presidentit amerikan Donald Trump për rritjen graduale të shpenzimeve për mbrojtjen nga niveli aktual 2% në 5%, duke arritur nivelin më të lartë që nga Lufta e Ftohtë. Objektivi gjithsesi parashikohet të realizohet jo më herët se viti 2035 si dhe do të ketë rishikim në vitin 2029.
Shpenzimet e larta për mbrojtjen, shoqërohen me disa pyetje;
Të gjitha vendet në aleancë kanë doktrinat dhe strategjitë e tyre kombëtare, megjithatë pjesëmarrja në aleancë shton nivelin e sigurisë dhe mbrojtjes.
Kancelari gjerman zoti Friedrich Merz e quajti samitin âHistorikâ por theksoi se Gjermania nuk do tĂ« rrisĂ« shpenzimet e mbrojtjes pĂ«r shkak tĂ« presidentit Trump, por pĂ«r shkak tĂ« situatĂ«s aktuale tĂ« rrezikshme. âRusia nuk kĂ«rcĂ«non vetĂ«m UkrainĂ«n, Rusia kĂ«rcĂ«non tĂ« gjithĂ« paqen, tĂ« gjithĂ« rendin politik tĂ« kontinentit tonĂ«â.
Kryeministrja e ItalisĂ«, zonja Giorgia Meloni, e pĂ«rdori kĂ«tĂ« shprehje nĂ« datĂ«n 24 qershor 2025, gjatĂ« seancĂ«s nĂ« DhomĂ«n e Senatit tĂ« Parlamentit italian nĂ« Palazzo Madama, nĂ« kuadĂ«r tĂ« diskutimeve mbi komunikimet e saj para KĂ«shillit Europian, pĂ«r tĂ« argumentuar se forca mbrojtĂ«se krijon deterrencĂ«, duke shmangur luftĂ«n nĂ«pĂ«rmjet gatishmĂ«risĂ« ushtarake, jo si mjet agresioni. âSi vis pacem, para bellumâ, e artikuluar nga kryeministrja, Ă«shtĂ« vazhdimi i linjĂ«s, programit tĂ« saj politik i cili mbĂ«shtet konceptin se âPaqja nuk kultivohet vetĂ«m me fjalĂ«, por edhe me kapacitete reale mbrojtĂ«seâ.
GjatĂ« Samitit tĂ« NATO-s, kryeministrja e vendit fqinjĂ« nĂ« vazhdim tĂ« vizionit tĂ« saj politik mbi mbrojtjen, shpjegoi se âshpenzimet e miratuara janĂ« tĂ« domosdoshme pĂ«r tĂ« forcuar mbrojtjen dhe sigurinĂ« tonĂ«.
Nuk do tĂ« heqim asnjĂ« euro nga pĂ«rparĂ«sitĂ« e qeverisĂ« dhe qytetarĂ«ve italianĂ«â.
NĂ« referencĂ« pĂ«r marrĂ«veshjen 5%, zonja Meloni theksoi gjithashtu se, âato janĂ« burime qĂ« na shĂ«rbejnĂ« pĂ«r ta mbajtur kĂ«tĂ« komb tĂ« fortĂ«, ashtu siç ka qenĂ« gjithmonĂ«â.
Shqipëria jonë, si një vend anëtar i aleancës, do të përballet në vijim me një rikalkulim të shpenzimeve për përballimin e këtij vendimi.
Rritja ekonomike, sipas INSTAT, deri në vitin 2024 llogaritet në 25.7 miliardë euro.
Për të përmbushur objektivin e NATO-s prej 2%, vendi ynë duhet të shpenzonte afërsisht deri në 514 milionë euro në vit, por me vendimin më të fundit prej 5%, Shqipëria pritet të shpenzojë për të njëjtën periudhë rreth 1.3 miliardë euro, që përbën 2,6 herë më shumë se shpenzimet aktuale.
Duhet kuptuar se vendimet e aleancës por edhe të vendeve europiane në nivel kombëtar, janë thirrje për armatim dhe investime të mëdha në fushën ushtarake, duke u mbështetur në konceptin e mbajtjes dhe tregimit të forcës si element parandalues, pasi nëse ke një ushtri të fortë është më pak e mundur që dikush të vendosë të sulmojë.
MegjithatĂ« gjykoj se bota do tĂ« ishte mĂ« e qetĂ«, me mĂ« pak shpenzime pĂ«r ushtritĂ« e saj, nĂ« rast se shprehja legjendĂ« latine, âNĂ«se do paqe, pĂ«rgatitu pĂ«r luftĂ«â, tĂ« fillonte tĂ« zĂ«vendĂ«sohej me shprehjen âNĂ«se do paqe, pĂ«rgatitu pĂ«r paqeâ.
Â
Â
Â
Â
The post ĂfarĂ« do tĂ« thotĂ« âSi vis pacem, para bellumâ; A justifikohen shpenzimet ushtarake nĂ« rritje? appeared first on Revista Monitor.
Përqendrimi i qeverive tek industria prodhuese bazohet në mite dhe mund të sjellë pasoja të kundërta për zhvillimin ekonomik, shkruan The Economist
Â
Në mbarë botën, politikanët janë të kapur pas idesë së rikthimit të prodhimit brenda vendit. Presidenti Donald Trump kërkon të rikthejë gjithçka në SHBA, nga prodhimi i çelikut tek ai i medikamenteve dhe po vendos barriera doganore për ta arritur këtë.
Britania po shqyrton subvencionimin e faturave të energjisë për prodhuesit; kryeministri indian Narendra Modi po ofron stimuj për prodhuesit e automjeteve elektrike, duke e zgjeruar më tej skemën e subvencioneve industriale.
Qeveritë nga Gjermania në Indonezi kanë treguar interes për prodhuesit e çipave dhe baterive. Megjithatë, përpjekja globale për të ringjallur prodhimin nuk do të ketë sukses. Në fakt, ka gjasa të sjellë më shumë dëme sesa përfitime.
Entuziazmi aktual për prodhimin vendas ka shumë qëllime. Në Perëndim, politikanët duan të rikthejnë punën me paga të mira në fabrika dhe lavdinë e humbur të rajoneve industriale; vendet më të varfra synojnë të nxisin zhvillimin dhe të hapin vende pune.
Ndërkohë, lufta në Ukrainë ka treguar rëndësinë e zinxhirëve të qëndrueshëm të furnizimit, sidomos për armatime dhe municione.
Politikanët shpresojnë që fuqia industriale të përkthehet në forcë kombëtare. Mbi të gjitha qëndron mbizotërimi i jashtëzakonshëm industrial i Kinës, që ngjall njëherësh frikë dhe smirë.
Â
Ide e gabuar
PunĂ«simi, rritja dhe qĂ«ndrueshmĂ«ria janĂ« objektiva tĂ« arsyeshme. FatkeqĂ«sisht, ideja se rruga pĂ«r tâi arritur kĂ«to synime kalon nĂ«pĂ«rmjet promovimit tĂ« prodhimit industrial Ă«shtĂ« e gabuar. Arsyeja Ă«shtĂ« se kjo ide mbĂ«shtetet nĂ« njĂ« sĂ«rĂ« keqkuptimesh mbi natyrĂ«n e ekonomisĂ« moderne.
Një prej këtyre keqkuptimeve lidhet me punën në fabrika. Politikanët shpresojnë se mbështetja për prodhimin do të krijojë vende të mira pune për punëtorët pa diplomë universitare ose, në vendet në zhvillim, për ata që kanë emigruar nga zonat rurale.
Por puna në fabrikë është bërë gjithnjë e më shumë e automatizuar. Globalisht, ajo ofron 20 milionë vende pune më pak, ose 6% më pak sesa në vitin 2013, edhe pse vlera e prodhimit është rritur me 5%.
ĂshtĂ« e pamundur qĂ« tĂ« gjitha shtetet tĂ« zgjerojnĂ« pjesĂ«n e tyre nĂ« njĂ« sektor qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« tkurrje.
Shumë nga vendet e mira të punës që krijohen nga linjat moderne të prodhimit janë për teknikë dhe inxhinierë, jo për punëtorë të thjeshtë. Më pak se një e treta e vendeve të punës në prodhimin amerikan sot janë role të mirëfillta prodhimi të kryera nga punonjës pa diplomë.
Sipas një vlerësimi, rikthimi në vend i një sasie të tillë prodhimi që do të mund të mbyllte deficitin tregtar të Amerikës, do të krijonte vende të reja pune me vetëm 1% të fuqisë punëtore.
Prodhimi nuk i paguan më punëtorët pa diplomë më mirë sesa sektorët e krahasueshëm, si ndërtimi. Meqenëse rritja e produktivitetit është më e ulët në industri sesa në shërbime, edhe rritja e pagave pritet të jetë e dobët.
Një tjetër keqkuptim është ideja se prodhimi është thelbësor për rritjen ekonomike. Pesha e prodhimit industrial në PBB-në e Indisë qëndron rreth dhjetë pikë përqindjeje më poshtë nga objektivi 25% i Modit. Por kjo nuk e ka penguar ekonominë indiane të rritet me ritme mbresëlënëse. Në vitet e fundit, Kina ka pasur vështirësi për të përmbushur objektivat e saj të rritjes, edhe pse ka dominuar në shumë sektorë të prodhimit, si energjia e rinovueshme dhe automjetet elektrike.
Sa për argumentin se, për shkak të luftës në Ukrainë dhe tensioneve me Kinën, bota e pasur duhet të rikthejë industrializimin për hir të sigurisë kombëtare, ky duket bindës në pamje të parë. Sigurisht që mbështetja te fabrikat e huaja mund të jetë e rrezikshme.
Pandemia e COVID-19 shkaktoi panik të madh në zinxhirët e furnizimit. Disa varësi përbëjnë realisht pengesa kritike në zinxhirët e furnizimit.
Pothuajse monopoli i Kinës në përpunimin e mineraleve të rralla i ka dhënë asaj kohët e fundit mundësinë të frenojë prodhimin global të makinave, duke fituar avantazh ndaj SHBA-së.
ĂshtĂ« gjithashtu e arsyeshme, qĂ« PerĂ«ndimi tĂ« ndĂ«rtojĂ« rezerva armatimesh dhe municionesh, tĂ« sigurojĂ« qĂ« infrastruktura kritike tĂ« vijĂ« nga aleatĂ«t, si dhe tĂ« fillojĂ« ndĂ«rtimin e pajisjeve qĂ« kĂ«rkojnĂ« kohĂ«, si anijet, pĂ«rpara se tĂ« shpĂ«rthejĂ« njĂ« konflikt.
Por në botën e sotme tepër të specializuar, subvencionet e përgjithshme për rikthimin e industrisë nuk do të bëjnë shumë për të rritur gatishmërinë ushtarake. Të prodhosh raketa Tomahawk nuk ka asnjë lidhje me prodhimin e një makine Tesla.
Në vend që të tregojë se vendet në paqe duhet të ndërtojnë kapacitete të shumta për prodhimin e dronëve, lufta në Ukrainë ka treguar se një ekonomi lufte mund të inovojë dhe të shumëfishojë vëllimin e prodhimit në mënyrë të jashtëzakonshme dhe të shpejtë.
Â
Iluzioni
Iluzioni i prodhimit po i shtyn vendet të mbrojnë industrinë vendase dhe të garojnë për vende pune që nuk ekzistojnë më. Kjo do të çojë vetëm në ulje pagash, rënie të produktivitetit dhe dobësim të nxitjes për inovacion, duke e lënë Kinën të pakonkurrueshme në fuqinë e saj industriale. Mania për prodhimin industrial nuk është thjesht e gabuar. Ajo është vetëshkatërruese.
Â
Â
Dominimi kinez
Një nga keqkuptimet kryesore është mendimi se dominimi industrial i Kinës vjen nga ndërhyrja shtetërore dhe se vendet e tjera duhet të përgjigjen me politika të ngjashme.
Kina e shtrembëron tregun në shumë mënyra, dhe në fillim të këtij shekulli prodhonte një sasi të pazakontë për nivelin e saj të zhvillimit. Por ato kohë kanë kaluar.
Që nga viti 2013, Kina nuk ka qenë imune ndaj tkurrjes globale të vendeve të punës në fabrika. Pjesa e fuqisë punëtore që punon në industri është tashmë e krahasueshme me atë të SHBA-së; dhe më e ulët sesa ishte në shumicën e ekonomive të pasura dikur.
Pjesa e Kinës në vlerën globale të shtuar në industri, 29%, është kryesisht rezultat i madhësisë së saj, jo i strategjisë.
Pas shumë vitesh rritjeje të shpejtë, Kina ka ndërtuar një treg të brendshëm të madh që mbështet prodhuesit vendas.
Inovacioni po gjeneron më shumë inovacion; një sektor i ri teknologjik me dronë dhe taksi fluturuese është në prag zhvillimi.
Megjithatë, edhe pse eksportet kineze të mallrave janë rritur me 70% në raport me PBB-në globale që nga viti 2006, pesha e tyre në ekonominë kineze është përgjysmuar.
Â
Konteksti real i prodhimit industrial
Mënyra për të rivalizuar fuqinë prodhuese të Kinës nuk është shkëputja nga ekonomia e saj, por sigurimi që një bllok mjaftueshëm i madh ta rivalizojë atë në përmasa.
Kjo arrihet më së miri nëse aleatët bashkëpunojnë dhe tregtojnë në një ekonomi të hapur dhe të rregulluar lehtë; fabrikat në Amerikë, Gjermani, Japoni dhe Korenë e Jugut së bashku krijojnë më shumë vlerë sesa ato në Kinë.
Siç tregoi pandemia, zinxhirët e furnizimit të larmishëm janë shumë më të qëndrueshëm sesa ata kombëtarë.
Fatkeqësisht, sot qeveritë po lëvizin pikërisht në drejtim të kundërt. Iluzioni i prodhimit po i shtyn vendet të mbrojnë industrinë vendase dhe të garojnë për vende pune që nuk ekzistojnë më.
Kjo do të çojë vetëm në ulje pagash, rënie të produktivitetit dhe dobësim të nxitjes për inovacion, duke e lënë Kinën të pakonkurrueshme në fuqinë e saj industriale.
Mania për prodhimin industrial nuk është thjesht e gabuar. Ajo është vetëshkatërruese.
Â
Â
Â
The post Koha pĂ«r tâu shkĂ«putur nga iluzioni i prodhimit industrial appeared first on Revista Monitor.
Por a do të lulëzojë në epokën elektrike?
Â
Qyteti i zakonshëm i Maranellos, pranë thesareve arkitekturore si Bolonja dhe Modena, ndan pak nga hijeshia e tyre. Megjithatë, atraksioni i tij kryesor është një simbol i kulturës italiane.
Një statujë e kalit në një rreth-rrotullim u kujton vizitorëve se kjo është shtëpia e Ferrarit.
Dizajni italian, ekskluziviteti dhe trashëgimia në garat me makina e kanë bërë kompaninë kampione të industrisë automobilistike dhe, njëkohësisht, diçka krejt tjetër, shkruan The Economist.
Ekzistojnë dallime të mëdha midis Ferrarit dhe pjesës më të zakonshme të industrisë automobilistike.
Mund të merret për krahasim Stellantis, prodhuesi masiv i automjeteve krijuar nga bashkimi në vitin 2021 i Fiat Chrysler, që e shiti Ferrarin në 2016, me Grupin PSA, shtëpinë e markave Peugeot dhe Citroën.
Ferrari dhe Stellantis kanë një të përbashkët: Exor, kompaninë investuese të familjes Agnelli, themeluesit e Fiat, e cila zotëron aksione në të dyja firmat (si dhe në kompaninë mëmë të The Economist).
Ngjashmëritë përfundojnë këtu. Vitin e kaluar, Stellantis shiti 5.7 milionë automjete; Ferrari më pak se 14,000.
E megjithatë, kapitalizimi i tregut i Ferrarit, në nivelin 76 miliardë euro, tejkalon së tepërmi atë të Stellantis, që vlen 25 miliardë euro. Mes prodhuesve të makinave, vetëm Tesla, Toyota dhe BYD kanë vlerë më të madhe tregu.
Ferrari, me një libër porosish të mbushur për dy vitet e ardhshme, kishte një marzh fitimi operativ 28% vitin e kaluar, ndërsa shumica e prodhuesve masivë operojnë me marzhe minimale.
Â
Â
Kompania ka pasur rritje mbresëlënëse që kur u shkëput nga Fiat Chrysler. Vitin e kaluar ajo shiti gati dyfishin e automjeteve që shiste në vitin 2015 dhe gjeneroi më shumë se dyfishin e të ardhurave.
Vlera e saj në treg është rreth nëntë herë më e lartë se kur u listua në bursë (shih grafikun).
Një pjesë e madhe e suksesit të fundit i atribuohet drejtimit të Benedetto Vigna, drejtuesit energjik të Ferrarit, i emëruar në vitin 2021.
Në një shmangie nga tradita në një industri ku zakonisht drejtuesit dalin nga brenda sektorit, ai më parë ishte drejtues në STMicroelectronics, firmë prodhuese çipash.
Prejardhja e tij si fizikan teorik duket qartë kur ai ilustron idetë me skica në letër, si profesor në dërrasën e zezë.
Ai pohon jo vetëm se Ferrari është një kompani e mallrave luksoze, e krahasueshme në disa aspekte me HermÚs, firma franceze me vlerë tregu më të lartë në këtë industri, por edhe se është një markë krejtësisht unike.
Prodhuesi i makinave sportive tĂ« klasit sĂ« lartĂ« ka arritur tĂ« rrisĂ« shitjet, duke i qĂ«ndruar besnik motos sĂ« themeluesit Enzo Ferrari, i cili nĂ« vitin 1947 deklaroi se firma duhet tĂ« shesĂ« ânjĂ« makinĂ« mĂ« pak se sa kĂ«rkon treguâ.
Pavarësisht zgjerimit, Ferrari këmbëngul se mbetet po aq ekskluziv sa më parë, me rritjen më të shpejtë në rajone si Lindja e Mesme, ku shitjet dikur ishin të pakta.
Në vitet e fundit, kompania ka rritur çmimet me ritme shumë më të larta se më parë.
Siç vëren Stephen Reitman nga Bernstein, një kompani ndërmjetëse, çmimi i modeleve të reja dikur ishte 3-5% më i lartë se i modelit paraardhës; ndërkohë, modeli i ri 12Cilindri kushton 30% më shumë sesa modeli paraardhës 812 Superfast.
E njëjta logjikë vlen edhe për makinat ikonike të Ferrarit, tepër fitimprurëse, të cilat dalin në treg në intervale kohore të parregullta, me justifikimin e përmirësimit të teknologjisë të mësuar nga garat.
Dorëzimet për modelin më të fundit, F80, që kushton 3.6 milionë euro, pritet të fillojnë së shpejti, 12 vjet pas daljes në treg të LaFerrari-t, që kushtonte rreth 1 milion euro.
Të ardhurat totale nga F80 do të tejkalojnë 2.3 miliardë euro, sipas Bankës Jefferies.
Për të mbushur boshllëkun kohor mes hedhjeve në treg të modeleve fitimprurëse, Ferrari ka nisur të prodhojë edhe modele të limituara, si Daytona SP3 e prezantuar në vitin 2021 (çmimi: 2 milionë euro).
Sot, Ferrari ofron shumë më tepër mundësi personalizimi, nga ngjyrat me porosi, te fibrat e karbonit e deri te tapiceritë luksoze.
Këto shtesa mund të rrisin çmimin e makinave me 20%, dhe sipas llogaritjeve të bankës Barclays, blerësit vitin tjetër do të shpenzojnë mesatarisht mbi 500,000 euro për një Ferrari.
Kompania mund të kërkojë çmime kaq të larta falë përkushtimit të fansave besnikë.
Rreth 80% e klientĂ«ve janĂ« pronarĂ« tĂ« makinave Ferrari. ShumĂ« prej tyre bĂ«jnĂ« njĂ« âpelegrinazhâ nĂ« fabrikĂ«; disa, tĂ« mbushur me emocione, thuhet se shpĂ«rthejnĂ« nĂ« lot.
Duke mbajtur kontakt të afërt me rreth 180 koncesionarë në mbarë botën, Ferrari arrin të kuptojë klientelën dhe të afrojë koleksionistët më të zjarrtë në rrethin e brendshëm.
Rritja e çmimeve për shkak të tarifave doganore nuk ka ndikuar aspak te porositë nga Shtetet e Bashkuara.
Â
Shitjet
Shitjet e F80 (nga të cilat Ferrari do të prodhojë vetëm 799 copë) u shumëfishuan përtej kapacitetit.
PĂ«r tâu pĂ«rzgjedhur si blerĂ«s, tĂ« interesuarit duhej tĂ« kishin blerĂ« mĂ« parĂ« disa Ferrari tĂ« tjerĂ« dhe tĂ« vepronin si ambasadorĂ« tĂ« markĂ«s, pĂ«rfshirĂ« pjesĂ«marrjen nĂ« evente tĂ« organizuara nga kompania (me shpenzimet personale).
Edhe kjo nuk garantonte pĂ«rzgjedhjen. KlientĂ«t e kuptojnĂ« se Ferrari nuk mund tĂ« kĂ«naqĂ« tĂ« gjithĂ«, shpjegon Enrico Galliera, drejtori i marketingut i kompanisĂ«, i quajtur âz. Joâ pĂ«r shkak tĂ« refuzimeve tĂ« tij tĂ« shpeshta ndaj kĂ«rkesave.
Ata ndihen se çdo shenjĂ« pakĂ«naqĂ«sie mund tâi rrĂ«zojĂ« nga listat e pritjes nĂ« tĂ« ardhmen.
E gjithë kjo ngjan shumë me mënyrën se si funksionojnë markat më elitare të modës, si HermÚs. Por z. Vigna mendon se Ferrari ka më shumë për të ofruar sesa një prodhues çantash luksoze.
Kompania e tij bashkon trashëgiminë me teknologjinë më të avancuar. Ajo mori pjesë në gara si Grand Prix në Britani më 6 korrik, evente që janë në zemër të strategjisë së marketingut të markës. (HermÚs organizon turne me kuaj, klas, por pa adrenalinë.)
Konsumatorët kinezë, që kohët e fundit janë më të përmbajtur në shpenzime, përbëjnë vetëm 8% të shitjeve të Ferrarit, krahasuar me deri në dy të pestat për HermÚs.
Dhe Ferrari mbështetet pothuajse ekskluzivisht te të pasurit e vërtetë, më rezistentë ndaj krizave ekonomike.
Një pjesë e mirë e të ardhurave të HermÚs vjen nga produkte më të lira si shajet, kravatat dhe parfumet, që u shiten konsumatorëve të pasur, por jo tejet të pasur.
Â
ĂfarĂ« mund tĂ« shkojĂ« keq pĂ«r yllin e industrisĂ« sĂ« makinave?
Disa thonë se rritja e çmimeve po bëhet shumë agresive. Një zgjerim i mëtejshëm i prodhimit mund të rrezikojë perceptimin e ekskluzivitetit të markës.
Edhe të ardhurat nga personalizimi kanë kufijtë e tyre.
Ferrari gjithashtu ndan një sfidë me prodhuesit e zakonshëm të makinave: kalimin në përdorimin e baterive për energji. Elettrica, modeli i parë elektrik i kompanisë, do të dalë në treg vitin e ardhshëm.
Kompania ka dyfishuar së fundmi kapacitetin e fabrikës në Maranello, duke krijuar fleksibilitet për të prodhuar automjetin elektrik pa reduktuar numrin e modeleve ekzistuese.
Megjithatë, supermakinat elektrike të tjera janë pritur me indiferencë. Nëse Ferrari nuk arrin të bëjë përshtypje, imazhi i saj mund të dëmtohet.
Dhe fakti më shqetësues: më 17 qershor, dolën raportime se kompania do të vonojë me dy vjet hedhjen në treg të modelit të dytë elektrik, deri në vitin 2028.
Z. Vigna ka ende një sfidë të vështirë për të zgjidhur.
Â
Â
The post Ferrari po ngjan më pak me një prodhues makinash dhe më shumë me HermÚs appeared first on Revista Monitor.
Login
