FOKUS – ”iThems”: Nxehtësia ndryshon ritmin e orës biologjike
TOKIO, 24 korrik /ATSH-ANSA/ – Kur temperaturat rriten, ora jonë e brendshme biologjike detyrohet të ndryshojë ritmin për të qëndruar e sinkronizuar me ciklin e saj 24-orësh, pasi aktiviteti i gjeneve të përfshira, në fakt, ndryshon me përshpejtime dhe ngadalësime të përsëritura rregullisht.
Kjo u zbulua, falë fizikës, në një studim të botuar në revistën ‘’PLOS Computational Biology’’, të udhëhequr nga Qendra Japoneze Riken për Shkencat Teorike dhe Matematikore Ndërdisiplinore (iThems).
Ky proces jo vetëm që ndihmon në mbajtjen e orës të qëndrueshme, por ndikon edhe në mënyrën se si ajo sinkronizohet me ditën dhe natën, duke u bërë më pak e ndjeshme ndaj stimujve të jashtëm mjedisorë.
Ora jonë biologjike bazohet në molekulat e ARN-së, lloji i ARN-së që përkthen udhëzimet e përmbajtura në ADN për të mundësuar prodhimin e proteinave përkatëse.
Këto ARNi lindin nga aktivizimi dhe çaktivizimi ritmik i gjeneve të caktuara, por problemi është se shumica e reaksioneve kimike në trup përshpejtohen ndërsa temperaturat rriten.
Për këtë arsye, mënyra se si trupi kompenson këto ndryshime gjatë gjithë vitit ose gjatë gjithë ditës, si kur lëvizim midis nxehtësisë së jashtme dhe freskisë së ambienteve të brendshme me ajër të kondicionuar, ka mbetur një mister.
Studiuesit e udhëhequr nga Gen Kurosawa kanë zbuluar se çelësi qëndron te ritmi: kur është më ngrohtë, nivelet e mRNA-së rriten më shpejt dhe ulen më ngadalë, duke e mbajtur gjatësinë e përgjithshme të ciklit konstante.
Ky ritëm i ndryshuar rezulton në një valë që nuk është më simetrike, por e shtrembëruar.
Për më tepër, kur vala shtrembërohet, ora bëhet më e qëndrueshme dhe stimujt e jashtëm si drita dhe errësira kanë më pak efekt mbi të.
“Në të ardhmen shkalla e shtrembërimit të formës së valës në gjenet e orës biologjike mund të bëhet një biomarkues që na ndihmon të kuptojmë më mirë çrregullimet e gjumit, jet lag dhe efektet e plakjes”, thekson Kurosawa. /os/
The post FOKUS – ”iThems”: Nxehtësia ndryshon ritmin e orës biologjike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.