Donald Trump ka bërë një thirrje publike ndaj kompanisë Coca-Cola për të ndryshuar përbërjen e pijes së saj në tregun amerikan, duke kërkuar largimin e shurupit të misrit dhe rikthimin e formulës origjinale me sheqer kallami. Sipas Trump, kjo përbërje do të ishte më e shëndetshme për konsumatorët. Por a ka vërtet bazë kjo deklaratë?
Gazeta italiane Il Gusto i është drejtuar biologut dhe nutricionistit Domenicantonio Galatà, i cili është edhe president i Shoqatës Italiane të Nutricionistëve në Kuzhinë (AINC), për të sqaruar këtë çështje.
Çfarë është shurupi i misrit dhe si ndikon në përmbajtjen kalorike të produkteve?
Shurupi i misrit është një ëmbëlsues i përbërë nga glukozë, fruktozë dhe ujë, ku zakonisht fruktoza përbën rreth 90%. Ka rreth 4 kalori për gram – pak më pak se sheqeri i zakonshëm, për shkak të përmbajtjes së ujit – por ka një fuqi ëmbëlsuese më të lartë, rreth 1.5 herë më të madhe se sakaroza. Kjo bën që të përdoret në sasi më të vogla. Përveç kësaj, ai ka përparësi teknike në industrinë ushqimore, pasi ndihmon në ruajtjen e lagështisë dhe parandalimin e mykut në produktet e brumit.
Po sheqeri i kallamit? Si ndikon në trupin e njeriut?
Sheqeri i kallamit përbëhet kryesisht nga sakarozë – një përzierje e barabartë e glukozës dhe fruktozës (50-50%). Nga pikëpamja kimike dhe metabolike, është i ngjashëm me sheqerin e bardhë të rafinuar dhe gjithashtu ofron rreth 4 kalori për gram. Ndërkohë, shurupi i misrit përmban më shumë fruktozë, e cila, sipas disa studimeve, lidhet me rritjen e prodhimit të yndyrnave në mëlçi dhe zhvillimin e problemeve metabolike.
A ka arsye për shqetësim për sa i përket shurupit të misrit?
Robert F. Kennedy Jr., në rolin e tij si Sekretar për Shëndetësinë dhe drejtues i fushatës “Make America Healthy Again”, ka ngritur alarmin për efektet e mundshme të shurupit të misrit, veçanërisht te fëmijët, duke e lidhur atë me obezitetin dhe diabetin. Disa kërkime vërtet kanë treguar lidhje mes konsumit të lartë të pijeve me shurup misri dhe rritjes së rrezikut për këto sëmundje. Megjithatë, ekspertët theksojnë se nuk duhet fajësuar vetëm një përbërës, por mënyra e përgjithshme e të ushqyerit dhe stilit të jetesës.
Vlen të përmendet se fruktoza e pranishme në shurup nuk është e njëjtë me atë të frutave, e cila shoqërohet me fibra dhe antioksidantë që neutralizojnë efektet negative. Përkundrazi, fruktoza e përpunuar mund të nxisë inflamacione dhe të kontribuojë në sëmundje kronike dhe plakje të parakohshme.
A është më i shëndetshëm sheqeri i kallamit, siç pretendon Trump?
Nga pikëpamja kalorike, ndryshimi është i vogël. Sheqeri i kallamit ka një raport më të ekuilibruar midis glukozës dhe fruktozës, ndërsa shurupi i misrit është më i pasur në fruktozë, që në sasi të mëdha mund të shkaktojë shqetësime metabolike. Megjithatë, të dy mbeten sheqerna të thjeshtë që duhen konsumuar me masë. Ndërrimi i përbërësve mund të sjellë një përmirësim të lehtë në profilin metabolik të një pijeje, por nuk e bën automatikisht atë të shëndetshme.
Cilat janë alternativat më të shëndetshme për ëmbëlsuesit?
Ekzistojnë opsione të tjera si eritritoli, maltitoli dhe stevia – ëmbëlsues natyralë apo artificialë që konsiderohen të sigurt kur konsumohen në doza të kontrolluara. Sidoqoftë, edhe këta mund të kenë efekte anësore nëse përdoren në tepri. Balanca dhe moderimi janë thelbësore në çdo rast.
Sa është sasia e rekomanduar ditore e sheqerit?
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, sheqeri nuk duhet të përbëjë më shumë se 10% të kalorive ditore, ndërsa niveli ideal është rreth 5% – që për një të rritur përkthehet në 25 deri 50 gramë në ditë. Për krahasim, një kanaçe e vetme Coca-Cola përmban afërsisht 35-40 gramë sheqer, që është një sasi e konsiderueshme për një konsum të vetëm.
Si mund të vlerësohet nisma e Trump?
Trump duket se po ndjek linjën e fushatës “Make America Healthy Again” për të promovuar një imazh më “patriotik” të Coca-Cola-s dhe për të tërhequr vëmendjen ndaj çështjeve të produkteve të përpunuara. Por më shumë se një përpjekje për edukim ushqimor, kjo duket të jetë një lëvizje me natyrë politike dhe marketingu. Megjithatë, si zakonisht, ai ka arritur të ngjallë debat dhe të tërheqë vëmendjen publike./abcnews.al