❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 5 August 2025Main stream

Tirana, një nga dhjetë vendet më të mira në Europë për nomadët dixhitalë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
5 August 2025 at 10:00

Komuniteti global i nomadëve dixhitalë ka kaluar shifrën e 40 milionë personave në vitin 2025, sipas DemandSage, një rritje prej 149% që nga viti 2019.

“Stili i jetesĂ«s si nomad dixhital Ă«shtĂ« krijimi i njĂ« jete qĂ« ndĂ«rthur fleksibilitetin profesional me eksplorimin personal,” shpjegon Keith Spencer nga FlexJobs. Qytetet mĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«r kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« jetese ofrojnĂ« lidhje tĂ« mirĂ« interneti, kosto tĂ« ulĂ«ta jetese, kulturĂ« tĂ« pasur dhe komunite pĂ«r punonjĂ«sit nĂ« distancĂ«.

Ai shton se për të bërë një zgjedhje tëmirë, duhen marrë parasysh edhe elementë si përputhshmëria e orës me klientët, infrastruktura, gjuha dhe aspektet tatimore. Sipas tij, jeta si nomad kërkon planifikim, stabilitet financiar dhe përshtatje, por liria që ofron tejkalon këto sfida.

Media amerikane Travel + Leisure ka përpiluar një listë me 10 destinacionet më të mira në Europë për nomadët dixhitalë, bazuar në përvojat e punonjësve në distancë dhe emigrantëve, dhe Tirana zë një vend të veçantë mes tyre.

Tirana, Shqipëri

Kryeqyteti shqiptar po ngjitet shpejt nĂ« hartĂ«n e destinacioneve mĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«r punonjĂ«sit remote. NĂ« krahasim me qytetet e mbipopulluara tĂ« EuropĂ«s, Tirana ofron njĂ« kombinim unik tĂ« pĂ«rballueshmĂ«risĂ« ekonomike, autenticitetit dhe energjisĂ« urbane nĂ« zhvillim. ËshtĂ« njĂ« vend qĂ« po tĂ«rheq gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« profesionistĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, jo vetĂ«m pĂ«r çmimet e ulĂ«ta, por edhe pĂ«r mikpritjen dhe stilin e jetesĂ«s qĂ« ofron.

Ajo që e bën Shqipërinë veçanërisht të favorshme është politika e saj e hapur ndaj shtetasve amerikanë: ata mund të qëndrojnë deri në një vit pa vizë, pa nevojë për aplikime apo dokumentacion shtesë. Pas kësaj periudhe, mund të aplikojnë për një leje qëndrimi, një proces që është relativisht i thjeshtë dhe mund të kryhet online.

Për nomadët që kërkojnë të vendosen për disa muaj apo më shumë, Tirana ofron gjithçka që u nevojitet: ambiente bashkëkohore për punë, kafene të shumta me internet të mirë dhe mundësi të shumta për të eksploruar brenda dhe përreth qytetit.

Ndërsa qytete të tjera europiane po përballen me rritje çmimesh dhe mungesë hapësirash të lira për banim, Tirana ofron një alternativë më të qetë dhe më të përballueshme për të njëjtën mënyrë jetese fleksibël. Kombinuar me një skenë kulturore në zhvillim, komunitet ndërkombëtar në rritje dhe infrastrukturë në përmirësim, ajo është kthyer në një pikë të nxehtë për nomadët dixhitalë që kërkojnë të punojnë në distancë pa sakrifikuar cilësinë e jetës.

Nëntë vendet e tjera që u renditën në listë

Madeira, Portugali

Me klimĂ« tĂ« butĂ« dhe njĂ« “fshat pĂ«r nomadĂ«t dixhitalĂ«â€ nĂ« Ponta do Sol, Ă«shtĂ« njĂ« destinacion i strukturuar pĂ«r punonjĂ«sit remote qĂ« duan komunitet dhe natyrĂ«.

Kotor, Mali i Zi

Një qytet mesjetar me ritëm të qetë jete dhe pamje mahnitëse. Mali i Zi ofron leje njëvjeçare qëndrimi për të huajt.

Pistoia, Itali

Perlë e fshehur në Toskanë me lidhje të mira hekurudhore dhe atmosferë relaksuese. Italia ka vënë në zbatim një vizë të posaçme për nomadët dixhitalë.

PragĂ«, Çeki

Qytet me histori, jetë nate dhe çmime të arsyeshme. Nomadët dixhitalë mund të aplikojnë për licencë tregtare si profesionistë të lirë.

Bratislavë, Sllovaki

Qytet i vogël dhe i qetë, i pështatshëm për ata që kërkojnë fokus në punë pa shumë shpërqendrime.

Ljubljanë, Slloveni

E pastër, e sigurt dhe me shumë ambjente në natyrë për fundjava relaksuese, Ljubjana ofron leje qëndrimi për të vetëpunësuar.

Dubrovnik, Kroaci

I njohur për muret e lashta dhe pamjet nga Adriatiku. Kroacia ka vizë për nomadët dixhitalë që lejon qëndrime deri në 18 muaj.

Athinë, Greqi

Kombinon historinë me gjallërinë urbane. Qyteti ofron vizë për nomadët dixhitalë me të ardhura të mjaftueshme mujore.

Tallin, Estoni

Një nga pionierët në vizat për nomadët dixhitalë. Ofron infrastrukturë teknologjike të përparuar dhe kushte të mira për punë në distancë.

/ Travel + Leisure

The post Tirana, një nga dhjetë vendet më të mira në Europë për nomadët dixhitalë appeared first on Revista Monitor.

Yesterday — 4 August 2025Main stream

Ohri ndĂ«r liqenet mĂ« tĂ« bukura tĂ« EuropĂ«s pĂ«r t’u vizituar kĂ«tĂ« verĂ«

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
4 August 2025 at 12:00

Ndërsa temperaturat mbetetn të larta në brigjet e Mesdheut, një arratisje drejt liqeneve të Europës ofron freski, natyrë të egër dhe pasuri kulturore.

Me kalatë mesjetare, manastire bizantine, plazhe natyrore dhe fshatra piktoreske, këto pesë liqene janë zgjedhje ideale për pushime verore.

1. Liqeni Konstanca, Gjermani

Liqeni i Konstancës është pjesë e Gjermanisë, Austrisë dhe Zvicrës, duke ofruar një mozaik kulturor dhe natyror të Europës Qendrore. Me një rrugë për ciklistët 260 km të gjatë, qytete historike si Meersburg dhe Konstanz, dhe kopshte mesdhetare në ishullin Mainau, ky liqen është ideal për eksplorime, sporte ujore dhe pushim me stil alpin. Temperatura verore qëndron rreth 25°C, e përkryer për aktivitete jashtë.

2. Liqeni i Madh Alqueva, Portugali

NĂ« zemĂ«r tĂ« Alentejos, ky rezervuar i madh pranĂ« kufirit me SpanjĂ«n ofron njĂ« tjetĂ«r anĂ« tĂ« PortugalisĂ«: plazhe liqenore si Praia Fluvial de Monsaraz, sporte ujore dhe fshati mesjetar i Monsarazit, i shtrirĂ« nĂ« njĂ« kodĂ«r me kala dhe rrugica me kalldrĂ«m. PĂ«r njĂ« pĂ«rvojĂ« unike, eksploroni qiellin e natĂ«s nĂ« “Alqueva Dark Sky Reserve”, destinacioni i parĂ« nĂ« botĂ« pĂ«r turizmin astronomik.

3. Liqeni Bohinj, Slloveni

I ndodhur brenda Parkut Kombëtar Triglav, vetëm gjysmë ore larg nga Liqeni Bled, Bohinj është më i qetë dhe më i egër. Me sfondin e Alpeve Juliane dhe ujëra të kristalta deri në 24°C, është një parajsë për not, kanoe, ngjitje dhe shëtitje në natyrë. Fshati Ukanc, i rrethuar nga pyje e male, është pikënisje për eksplorime, ndërsa ujëvara Savica ofron një spektakël natyror 78 metra i lartë.

4. Liqeni Peruča, Kroaci

NĂ« Hinterlandin Dalmat, pranĂ« bregdetit kroat, gjendet njĂ« perlĂ« e fshehur: Liqeni Peruča. I rrethuar nga male dhe plazhe tĂ« qeta, ky liqen artificial Ă«shtĂ« i pĂ«rsosur pĂ«r t’u shkĂ«putur nga turmat e turistĂ«ve. Kampingu buzĂ« liqenit ofron mundĂ«si pĂ«r aktivitete tĂ« ndryshme, nga lundrimet me kajak e zhytjet, te ecjet nĂ« mal dhe kalĂ«rimi. Mos humbisni “Syrin e TokĂ«s” (Izvor Cetine), burimin me ujĂ« kristal tĂ« lumit Cetina.

5. Liqeni i Ohrit, Maqedonia e Veriut

Midis maleve të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë Lindore, Liqeni i Ohrit është ndër më të vjetrit dhe më të thellët në Europë. Me ujëra të kristalta dhe perëndime që lënë pa frymë, qyteti i Ohrit ofron një përzierje të rrallë natyre e historie. Vizitoni kishat ortodokse, kalatë mesjetare dhe restorantet buzë liqenit me specialitete tradicionale. Më tej ndodhet manastiri i Shën Naumit dhe fshati i epokës së bronzit në Gjirin e Kockave, atraksione që nuk duhen humbur. / NatGeo, Shqip.al

The post Ohri ndĂ«r liqenet mĂ« tĂ« bukura tĂ« EuropĂ«s pĂ«r t’u vizituar kĂ«tĂ« verĂ« appeared first on Revista Monitor.

Before yesterdayMain stream

ÇfarĂ« duhet (dhe nuk duhet) tĂ« besoni pĂ«r hidratimin gjatĂ« verĂ«s

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
3 August 2025 at 11:34

Mendoni se keni nevojë për 8 gota ujë në ditë? Apo se kafeja ju dehidraton? Ekspertët rrëzojnë disa nga keqkuptimet më të zakonshme rreth hidratimit.

Edhe pse uji është substanca më e bollshme në trupin e njeriut, ai shpesh nënvlerësohet. Një sondazh i vitit 2023 në SHBA zbuloi se gati gjysma e të rriturve pinë më pak ujë sesa rekomandohet. Kjo është problematike, sepse hidratimi është kyç për rregullimin e temperaturës trupore, lubrifikimin e kyçeve, tretjen, detoksifikimin, transportin e lëndëve ushqyese dhe funksionimin e zemrës e trurit.

“NjerĂ«zit shpesh janĂ« lehtĂ«sisht tĂ« dehidratuar, pa e kuptuar,” thotĂ« mjekja Dana Cohen. Kjo çon nĂ« lodhje, dhimbje koke, vĂ«shtirĂ«si pĂ«r t’u pĂ«rqendruar dhe madje ndjesi urie qĂ« nĂ« fakt Ă«shtĂ« thjesht etje.

Në vazhdim renditen disa keqkuptime të zakonshme rreth pirjes së ujit dhe hidratimit:

Duhet të pini 8 gota ujë në ditë

Kjo shifër është e thjeshtuar. Sipas Akademisë Kombëtare të Shkencave në SHBA, gratë kanë nevojë për rreth 2.7 litra lëngje në ditë, ndërsa burrat për rreth 3.7 litra. Në verë, veçanërisht kur jeni aktiv apo jashtë, kjo sasi rritet. Edhe pa djersitje të dukshme, trupi humbet ujë përmes frymëmarrjes dhe avullimit nga lëkura.

Etja është tregues i besueshëm që keni nevojë për ujë

Etja shpesh është një sinjal i vonuar. Nëse prisni deri atëherë, jeni tashmë të dehidratuar. Kjo vlen veçanërisht për të moshuarit, pasi ndjesia e etjes dobësohet me moshën. Humbja e vetëm 1-2% të ujit trupor ndikon në performancën fizike dhe mendore.

Një mënyrë më e mirë për të kuptuar nëse jeni të hidratuar? Frekuenca dhe ngjyra e urinës, çdo 2-3 orë dhe ngjyrë e verdhë e lehtë janë shenja të mira.

Vetëm pijet hidratojnë

Rreth 20% të lëngjeve i marrim nga ushqimi, fruta, perime, supa, etj. Ushqimet si shalqiri, trangujt, domatet dhe manaferrat janë burime të shkëlqyera hidratimi.

Pirja e shpejtë e ujit ju mban të hidratuar

Pirja e ujit nĂ« sasi tĂ« madhe dhe pĂ«rnjĂ«herĂ«sh nuk Ă«shtĂ« efikase dhe mund tĂ« jetĂ« e rrezikshme. Teprica mund tĂ« çojĂ« nĂ« hiponatremi, ulje tĂ« natriumit nĂ« gjak. ËshtĂ« mĂ« mirĂ« tĂ« pini ujĂ« me gllĂ«njka gjatĂ« gjithĂ« ditĂ«s. PĂ«rdorni aplikacione nĂ« telefon apo shishe me shĂ«nues kohe pĂ«r ta bĂ«rĂ« zakon.

Kafeja ose çaji ju dehidratojnë

Kjo është e pavërtetë. Të dyja janë të përbëra kryesisht nga ujë dhe llogariten si pjesë e marrjes së lëngjeve. Edhe uji me gaz është po aq hidratues sa ai i thjeshti.

Pijet izotonike janë më të mira se uji gjatë aktivitetit fizik

Jo domosdoshmërisht. Për ushtrime nën 1 orë në kushte të freskëta, uji mjafton. Por për aktivitete më të gjata, në nxehtësi ose nëse djersisni shumë, është e rëndësishme të shtoni elektrolite (natrium dhe kalium). Dietologët rekomandojnë të pini rreth 600 ml lëngje një orë para stërvitjes dhe disa gllënjka çdo 20 minuta gjatë saj, plus një tjetër 600 ml pas përfundimit.

Hidratimi nuk është thjesht çështje e pirjes së ujit, por e mënyrës, sasisë dhe burimeve të ndryshme që përdorni. Shmangia e miteve dhe keqkuptimeve të zakonshme ju ndihmon të qëndroni më të shëndetshëm, më energjikë dhe më të kthjellët çdo ditë. / NatGeo, Shqip.al

The post ÇfarĂ« duhet (dhe nuk duhet) tĂ« besoni pĂ«r hidratimin gjatĂ« verĂ«s appeared first on Revista Monitor.

Drejtuesit e kompanive teknologjike thonë se IA po shkakton shkurtime masive, ekspertët kundështojnë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
2 August 2025 at 12:30

Gjatë muajve të fundit, shumë kompani të mëdha teknologjike kanë shpallur shkurtime masive në staf, duke përmendur si arsye përparimin e inteligjencës artificiale (IA). Por sipas ekspertëve, kjo është vetëm një pjesë e panoramës.

Në njoftimet e zakonshme për pushime nga puna gjatë vitit 2025, CEO-t e kompanive të teknologjisë shpesh lënë të kuptohet se IA është shkaktari kryesor i humbjes së vendeve të punës. Në realitet, arsyet janë më të ndërlikuara. Kompanitë po përpiqen të tregojnë se po ristrukturohen për të qenë më efikase, ndërsa përgatiten për transformime më të mëdha që do të sjellë IA në mënyrën e punës.

Sipas një raporti të ri nga platforma e punësimit Indeed, shpalljet për vende pune në sektorin e teknologjisë në korrik 2025 janë 36% më të ulëta krahasuar me nivelin e tyre në fillim të vitit 2020. Por kjo rënie nuk ka të bëjë vetëm me zëvendësimin e punonjësve nga IA.

Ekonomisti Brendon Bernard nga Indeed Hiring Lab thotĂ« se “tregu i punĂ«s nĂ« teknologji Ă«shtĂ« i dobĂ«t pĂ«r momentin, por i gjithĂ« tregu i punĂ«s Ă«shtĂ« ftohur nĂ« njĂ« ritĂ«m tĂ« ngjashĂ«m”. Sipas tij, shpalljet pĂ«r vende pune nĂ« teknologji po ndjekin tendencat e pĂ«rgjithshme ekonomike dhe jo domosdoshmĂ«risht ndikimin e drejtpĂ«rdrejtĂ« tĂ« IA-sĂ«.

MegjithatĂ«, kjo qasje e balancuar rrallĂ« pasqyrohet nĂ« komunikatat zyrtare. CEO i Workday, Carl Eschenbach, shkruante mĂ« herĂ«t kĂ«tĂ« vit se “kompanitĂ« nĂ« mbarĂ« botĂ«n po rikonceptojnĂ« mĂ«nyrĂ«n si bĂ«het puna” dhe pĂ«rmendi “kĂ«rkesĂ«n nĂ« rritje” pĂ«r IA si arsye pĂ«r shkurtime.

E njĂ«jta retorikĂ« Ă«shtĂ« pĂ«rdorur edhe nga gjiganti indian i teknologjisĂ« Tata Consultancy, i cili arsyetoi pushimin e 12,000 punonjĂ«sve me nevojĂ«n pĂ«r tĂ« “zbatuar IA nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ«â€.

Sipas ekspertëve, nuk është IA që po zëvendëson punonjësit, por më tepër nevoja për të financuar përhapjen e saj. Kompanitë e teknologjisë po përpiqen të justifikojnë investime miliarda dollarëshe në qendra të dhënash, çipa dhe konsum të lartë energjie për ndërtimin e sistemeve të IA.

Bryan Hayes nga Zacks Investment Research e quan kĂ«tĂ« “njĂ« shpatĂ« me dy tehe”: kompanitĂ« po kĂ«rkojnĂ« tĂ« ruajnĂ« njĂ« numĂ«r tĂ« pĂ«rshtatshĂ«m punonjĂ«sish, ndĂ«rkohĂ« qĂ« IA fiton terren.

Sipas Hayes, largimet masive kanĂ« ndihmuar nĂ« pĂ«rmirĂ«simin e marzheve tĂ« fitimit pĂ«r kompanitĂ«, por pasojat pĂ«r tĂ« ardhmen e punĂ«simit mbeten tĂ« paqarta. “A do tĂ« zĂ«vendĂ«sojĂ« IA disa prej kĂ«tyre vendeve pune? Absolutisht. Por gjithashtu do tĂ« krijojĂ« shumĂ« tĂ« tjera,” thotĂ« ai.

Punonjësit që arrijnë të tregojnë se dinë të përdorin IA për të ndihmuar inovacionin dhe zhvillimin e produkteve të reja, do të jenë më të kërkuarit në treg, shton Hayes. Ai përmend Meta Platforms, e cila po ofron paga të majme për të rekrutuar shkencëtarë elitë të IA nga konkurrentë si OpenAI.

Raporti i Indeed tregon se specialistët e IA po pozicionohen më mirë se inxhinierët e zakonshëm të softuerit, megjithatë edhe për këto pozicione është vënë re një rënie në shpalljet për punë. Sipas Bernard, kjo ndodh për shkak të luhatjeve ciklike të sektorit teknologjik.

Ndikimi mĂ« i madh i IA Ă«shtĂ« ndjerĂ« te pozicionet fillestare tĂ« punĂ«s nĂ« sektorĂ« si marketingu, asistenca administrative dhe burimet njerĂ«zore, pozicione qĂ« pĂ«rmbajnĂ« detyra tĂ« cilat IA gjeneruese mund t’i kryejĂ« me lehtĂ«si.

Në kontrast, vendet e punës që kërkojnë më shumë se pesë vite përvojë janë prekur më pak nga këto zhvillime.

“RĂ«nia e punĂ«simeve nĂ« teknologji nisi pĂ«rpara bumit tĂ« IA, por kĂ«rkesat pĂ«r pĂ«rvojĂ« mĂ« tĂ« madhe janĂ« njĂ« tendencĂ« mĂ« e re,” thotĂ« Bernard.

Nga ana tjetër, disa profesione duket se janë më të mbrojtura nga ndikimi i IA, përfshirë punonjësit në shëndetësi që marrin gjak, ndihmësinfermierët, punonjësit e çmontimit të materialeve të rrezikshme e shumë të tjerë.

NdĂ«rsa IA po transformon botĂ«n e punĂ«s, ndikimi i saj Ă«shtĂ« mĂ« kompleks sesa pohimi i thjeshtĂ« se “IA zĂ«vendĂ«son njerĂ«zit”. Shkurtimet nĂ« teknologji janĂ« po aq tĂ« lidhura me ciklet ekonomike dhe ristrukturimet financiare, sa me pĂ«rparimin teknologjik. Dhe pĂ«r shumĂ« punonjĂ«s, sfida mĂ« e madhe nuk Ă«shtĂ« IA, por pĂ«rshtatja me tĂ«. / Euronews, Shqip.al

The post Drejtuesit e kompanive teknologjike thonë se IA po shkakton shkurtime masive, ekspertët kundështojnë appeared first on Revista Monitor.

Plazhet sekrete të Europës për të zbuluar këtë verë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
1 August 2025 at 12:28

Nëse jeni lodhur nga turmat dhe çmimet e larta, ja disa parajsa bregdetare larg syve të publikut

Ndërsa plazhet me famë si Malaga, St. Tropez apo St. Ives mbeten destinacione klasike të verës, ato gjithashtu sjellin me vete radhë për shezlongë, fotografi të njëjta në Instagram dhe shumë njerëz që konkurrojnë për një hapësirë nën diell. Por këtë vit, sipas platformës së udhëtimeve Hellotickets, luksi i vërtetë është privatësia.

Playa de Gulpiyuri

PĂ«r tĂ« ndihmuar udhĂ«tarĂ«t qĂ« kĂ«rkojnĂ« qetĂ«si dhe natyrĂ« tĂ« paprekur, Hellotickets publikoi listĂ«n e 10 plazheve mĂ« tĂ« izoluara pĂ«r tĂ« vizituar nĂ« EuropĂ« gjatĂ« verĂ«s. TĂ« aksesueshĂ«m vetĂ«m me varkĂ«, makinĂ« 4×4 apo ecje tĂ« gjatĂ«, kĂ«to vende janĂ« larg rrugĂ«ve tĂ« zakonshme turistike, por ofrojnĂ« bukuri tĂ« rrallĂ«.

Në krye të listës është Playa de Saleccia në bregun verior të Korsikës, në mes të shkretëtirës së Agriates. Me rërë të bardhë dhe gjire të fshehura, uji i kristaltë është ideal për zhytje, dhe hapësira e bollshme ju lejon të shtriheni pa u shqetësuar nga fqinjët. Megjithatë, është mirë të merrni me vete ushqim, ujë dhe krem dielli, pasi plazhi nuk ka shumë hije apo shërbime.

Në vendin e gjashtë, plazhi Seixal në Madeira ofron një pamje krejt ndryshe: rërë e zezë vullkanike dhe ujëra të kaltërta të rrethuara nga shkëmbinj të gjelbër. Nga aty mund të eksploroni edhe pyllin Laurissilva përmes shtegut të ecjes që kalon pranë një shtëpie guri, dikur strehë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Plazhi ofron edhe dushe, kajakë me qira dhe një bar për freskim.

Madeira

Nëse doni më shumë aktivitete, provoni Golden Beach në ishullin Paros të Greqisë. Plazhi ofron shezlongë, çadra dhe ture zhytjeje për të eksploruar shpellën Panderonisi. Për aventurierët, është edhe një nga vendet më të mira për sporte si windsurf dhe kitesurf. Pas aktiviteteve, mund të shijoni një vakt në restorantet buzë detit.

Paros

Lista e plotë e plazheve sekrete të Europës për verën 2025:

  1. Playa de Saleccia, Korsikë, Francë
  2. Playa Gulpiyuri, Asturias, Spanjë
  3. Praia da Marinha, Algarve, Portugali
  4. Cala Goloritzé, Sardenjë, Itali
  5. Elafonissi Beach, Kretë, Greqi
  6. Seixal Beach, Madeira, Portugali
  7. Golden Beach, Paros, Greqi
  8. Kleopatra Beach, Alanya, Turqi
  9. Ramla Bay, Gozo, Maltë
  10. Luskentyre Beach, Harris, Skoci

Në këto vende, verën mund ta shijoni në paqe, me natyrë të egër, ujëra të kthjellta dhe qetësinë që plazhet më të njohura nuk mund ta ofrojnë. / Time Out, Shqip.al

The post Plazhet sekrete të Europës për të zbuluar këtë verë appeared first on Revista Monitor.

Profesionet që do të zhduken më shpejt deri në vitin 2030

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
31 July 2025 at 12:30

Ndërsa teknologjia po transformon me ritme të shpejta tregun global të punës, një sërë profesionistësh po përballen me rënie drastike të kërkesës.

Nga automatizimi te inteligjenca artificiale, shumë role tradicionale po zëvendësohen ose ndryshojnë rrënjësisht, duke sjellë pasoja për miliona punonjës.

Sipas Raportit për të Ardhmen e Punës 2025 të Forumit Ekonomik Botëror (WEF), i cili bazohet në një sondazh me mbi 1,000 kompani që përfaqësojnë 14.1 milionë punonjës në mbarë botën, këto janë 15 profesionet që do të zhduken më shpejt deri në vitin 2030.

Profili i profesioneve mĂ« nĂ« rĂ«nie (2025–2030):

Profesioni RĂ«nia neto (%)
 Nëpunës të Shërbimit Postar -40%
 Arkëtarë bankash dhe punonjës të ngjashëm -35%
 Operatorë të të dhënave / Data Entry Clerks -34%
 Arkëtarë dhe kontrollorë biletash -30%
 Asistentë administrativë dhe sekretarë ekzekutivë -28%
 Punonjës të shtypshkronjave dhe sektorëve të ngjashëm -26%
 Kontabilistë, përpunues pagash dhe të ngjashëm -24%
 Punonjës të regjistrimit të mallrave dhe mbajtjes së stokut -22%
 Kontrollorë dhe përcjellës transporti -21%
 Shitës derë më derë, shitës gazetash dhe tregtarë rrugorë -20%
 Dizajnues grafik -20%
 Vlerësues dhe hetues dëmesh në sigurime -19%
 Zyrtarë ligjorë -18%
 Sekretarë ligjorë -17%
 Telemarketues -16%

Rënia më e madhe, rolet zyrtare dhe administrative

Në krye të listës ndodhen profesionet e zyrave. Nëpunësit e postës pritet të pësojnë një rënie dramatike prej 40%, të ndjekur nga arkëtarët e bankave (-35%) dhe operatorët e të dhënave (-34%).

Arsyeja? Një pjesë e madhe e punëve të tyre janë tashmë lehtësisht të zëvendësueshme nga teknologjitë automatike dhe mjetet e inteligjencës artificiale.

Presion mbi sektorin e shitjes me pakicë dhe punët mbështetëse

Pozicione si arkëtarët në dyqane, ndihmësit administrativë dhe kontrollorët e biletave po përballen gjithashtu me tkurrje për shkak të përhapjes së e-commerce dhe teknologjive si vetëshërbimi në pikat e shitjes.

Megjithatë, pavarësisht parashikimeve, disa prej këtyre roleve nuk do të zhduken aq shpejt sa mendohet.

PĂ«r shembull, nĂ« vitin 2024, sistemi i Amazon pĂ«r “Just Walk Out” (dil pa paguar fizikisht) u reklamua si plotĂ«sisht i drejtuar nga IA. Por raportime tĂ« shumta zbuluan se funksionimi i tij mbĂ«shtetej nĂ« qindra punonjĂ«s nĂ« Indi, qĂ« kontrollonin manualisht blerjet, pĂ«r tĂ« shmangur gabime.

NĂ« tĂ« njĂ«jtin vit, McDonald’s vendosi tĂ« ndĂ«rpriste testimin e teknologjisĂ« pĂ«r porositĂ« me zĂ« nĂ« drive-thru, pĂ«r shkak tĂ« vĂ«shtirĂ«sive nĂ« pĂ«rpunimin e porosive komplekse dhe problemeve me audion.

ÇfarĂ« nĂ«nkuptojnĂ« kĂ«to ndryshime?

Raporti nënvizon se rolet që përfshijnë punë rutinë dhe procese të strukturuara janë më të rrezikuarat. Automatizimi, dixhitalizimi dhe IA po ofrojnë mënyra më të shpejta dhe më të lira për të kryer këto funksione.

Ndërkohë, puna krijuese, ligjore apo edhe ajo me klientin, që dikur cilësohej më e sigurt, nuk janë më të mbrojtura nga ndryshimet teknologjike. Dizajnuesit grafik dhe sekretarët ligjorë janë në mesin e profesioneve me rënie dyshifrore të kërkesës. / VC, WEF

The post Profesionet që do të zhduken më shpejt deri në vitin 2030 appeared first on Revista Monitor.

Ekonomia amerikane rimëkëmbet në tremujorin e dytë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
30 July 2025 at 15:16

Rritja ekonomike në Shtetet e Bashkuara është rimëkëmbur më fuqishëm se sa pritej në tremujorin e dytë, por ky rezultat paraqet një mbivlerësim të gjendjes së vërtetë të ekonomisë, pasi rënia e importeve përbën pjesën më të madhe të përmirësimit dhe shpenzimet e konsumatorëve u rritën në mënyrë të moderuar.

Prodhimi i Brendshëm Bruto (PBB) u rrit me një ritëm vjetor të përshtatur 3.0% gjatë tremujorit të fundit, sipas vlerësimit paraprak të publikuar nga Byroja e Analizës Ekonomike pranë Departamentit Amerikan të Tregtisë. Ekonomia ishte tkurrur me një ritëm 0.5% gjatë periudhës janar-mars, që përbën rënien e parë të PBB-së në tre vjet.

Shifra kryesore e PBB-së ishte e ndikuar ndjeshëm nga tregtia, ashtu si edhe në tremujorin e parë. Ekonomistët thonë se politika proteksioniste tregtare e Presidentit Donald Trump, përfshirë tarifat e gjera ndaj importeve si dhe vonesat në vendosjen e tarifave më të larta, e kanë bërë të vështirë krijimin e një ideje të qartë për ecurinë e ekonomisë.

Ekonomistët këshillojnë që vëmendja të përqendrohet te treguesi i shitjeve përfundimtare te blerësit privatë vendas, që shihet si një barometër i rëndësishëm i rritjes së brendshme bazë të ekonomisë amerikane, si nga ekonomistët ashtu edhe nga politikbërësit.

Një rritje e ndjeshme e importeve në tremujorin e parë, e nxitur nga përpjekjet për të shmangur tarifat, çoi në një deficit rekord të tregtisë së mallrave, që rëndoi mbi ekonominë. Ky trend u përmbys në tremujorin e dytë.

Një sondazh i Reuters parashikonte rimëkëmbje të PBB-së me ritëm vjetor 2.4%. Megjithatë, sondazhi kishte përfunduar përpara publikimit të të dhënave të së martës, të cilat treguan se deficiti i tregtisë së mallrave ishte ngushtuar në nivelin më të ulët në gati dy vjet gjatë muajit qershor, ndërsa inventarët ishin rritur në mënyrë marxhinale.

Kjo i shtyu ekonomistët të përmirësonin parashikimet e tyre për rritjen e PBB-së me deri në 0.8 pikë përqindje, duke e çuar ritmin e rritjes në 3.3%. Tregtia dhe inventarët janë ndër komponentët më të paqëndrueshëm të PBB-së.

Ekonomistët parashikojnë një rritje të dobët ekonomike gjatë gjysmës së dytë të vitit. Megjithëse Shtëpia e Bardhë ka shpallur disa marrëveshje tregtare, ekonomistët thonë se norma efektive e tarifave në vend, mbetet një nga më të lartat që nga vitet 1930 dhe vënë në dukje se rreth 60% e importeve të vendit vazhdojnë të mbeten jashtë mbulimit të ndonjë marrëveshjeje.

EkonomistĂ«t presin qĂ« Rezerva Federale tĂ« mbajĂ« normĂ«n bazĂ« tĂ« interesit nĂ« intervalin 4.25%–4.50% pas pĂ«rfundimit tĂ« mbledhjes dyditore tĂ« politikĂ«s monetare tĂ« mĂ«rkurĂ«n, duke i rezistuar presionit tĂ« Presidentit Trump pĂ«r tĂ« ulur kostot e huamarrjes. Fed uli normat e interesit tre herĂ« gjatĂ« vitit 2024, me uljen e fundit qĂ« ndodhi nĂ« dhjetor. /Reuters

The post Ekonomia amerikane rimëkëmbet në tremujorin e dytë appeared first on Revista Monitor.

Ishujt më të bukur në botë për të vizituar në vitin 2025

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
30 July 2025 at 12:40

Plazhe me rërë të butë, gjethe palmash që lëkunden në erë, ujëra kristal dhe një koktej në dorë, kush mund të ankohet për një udhëtim në ishull?

Sigurisht, jo tĂ« gjithĂ« ishujt i pĂ«rmbushin kĂ«to pĂ«rshkrime, por kĂ«to copa tĂ« izoluara toke shpesh pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« njĂ« arratisje tĂ« vĂ«rtetĂ« nga realiteti. Çdo ishull nĂ« planet ka veçantinĂ« dhe historinĂ« e tij, por cili Ă«shtĂ« ai qĂ« i pĂ«rshtatet mĂ« shumĂ« stilit tuaj tĂ« udhĂ«timit?

Platforma e njohur e rezervimeve të udhëtimeve, Expedia, ka analizuar të dhënat e saj, duke marrë në konsideratë faktorë si aksesueshmëria, përfshirja, klima, siguria, çmimet e akomodimit, vlerësimet e udhëtarëve dhe më shumë, për të hartuar listën e saj të parë Expedia Island Hot List, një përmbledhje e mrekullueshme e ishujve më të mirë.

Për adhuruesit e aventurës: Republika Dominikane

Në krye të listës renditet Republika Dominikane, ishulli i dytë më i madh në Karaibe. Ky destinacion ofron një sërë aktivitetesh që rrisin adrenalinën, si ziplining, canyoning, kalërim dhe udhëtime në natyrë të egër.

Një eksperiencë që nuk duhet humbur është ecja përmes pyllit deri te 27 Charcos de Damajagua, një seri prej 27 ujëvarash ku mund të hidheni dhe të notoni për një përvojë të paharrueshme.

Për ata që kërkojnë qetësi: Bali, Indonezi

Në anën tjetër të spektrit ndodhet Bali, i shpallur si ishulli më i mirë për relaksim. Ky destinacion tropikal ofron klube plazhi miqësore me mjedisin, lagje të rrethuara me fusha orizi, kafene të vendosura në kodra si Akasa Coffee me pamje spektakolare, si dhe vende për të bërë joga.

Për një relaksim të vërtetë, rezervoni një masazh tradicional. Për një përvojë edhe më luksoze, vizitoni Senses Spa në Jimbaran, ku masazhi zhvillohet pranë detit nën zhurmën e valëve.

Për jetën e natës: Påros, Greqi

Kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r argĂ«tim dhe jetĂ« nate, rekomandohet PĂĄros nĂ« Greqi, qĂ« Ă«shtĂ« shpallur si “Ishulli mĂ« i mirĂ« nĂ« botĂ« pĂ«r vitin 2025” nga revista Travel + Leisure. NĂ« qytetin kryesor tĂ« ishullit, Parikia, gjeni njĂ« vijĂ« bregdetare tĂ« mbushur me bare, ndĂ«rsa nĂ« Naoussa ndodhen restorante panoramike, klube dhe bare koktejsh.

Ishujt më të mirë në botë për të vizituar në vitin 2025, sipas Expedia:

  • Aruba (MĂ« i miri pĂ«r diell gjatĂ« gjithĂ« vitit)
  • Bali, Indonezi (MĂ« i miri pĂ«r relaksim)
  • Republika Dominikane (MĂ« i miri pĂ«r aventurĂ«)
  • Fixhi (MĂ« i miri pĂ«r komunitet)
  • Xhamajka (MĂ« i miri pĂ«r kulturĂ«)
  • Koh Samui, TajlandĂ« (MĂ« i miri pĂ«r luks tĂ« pĂ«rballueshĂ«m)
  • Maldivet (MĂ« i miri pĂ«r romancĂ«)
  • Oahu, Havai (MĂ« i miri pĂ«r sĂ«rf)
  • Paros, Greqi (MĂ« i miri pĂ«r jetĂ«n e natĂ«s)
  • Sardinia, Itali (MĂ« i miri pĂ«r dashamirĂ«sit e ushqimit)

/ Time Out, Expedia, Shqip.al

The post Ishujt më të bukur në botë për të vizituar në vitin 2025 appeared first on Revista Monitor.

Pendesa, si e përdorin njerëzit me inteligjencë emocionale për të forcuar marrëdhëniet

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
29 July 2025 at 12:30

Pendesat janë të pashmangshme: një fjalë e thënë gabim, një veprim i nxituar, apo një mundësi e humbur. Ato sjellin ndjenja trishtimi dhe zhgënjimi që mund të na paralizojnë.

Por çfarë ndodh nëse i shohim pendesat jo si dështime, por si mjete për të mësuar dhe për të marrë vendime më të mira?

Justin Bariso, autor i librit EQ Applied, sjell njĂ« qasje tĂ« fuqishme nĂ« ndĂ«rtimin e inteligjencĂ«s emocionale, pĂ«rmes asaj qĂ« ai e quan “Rregulli i PendesĂ«s”: Nuk mund ta ndryshosh tĂ« kaluarĂ«n, por mund tĂ« mĂ«sosh prej saj.

Ky koncept mbështetet edhe nga shkenca. Sipas neuroshkencëtares Lisa Feldman Barrett, truri ynë nuk reagon thjesht ndaj botës, por e parashikon atë. Ai merr sinjale nga jashtë dhe krijon supozime për të kuptuar situatat dhe për të ruajtur mirëqenien tonë. Në këtë kuadër, pendesa është një sinjal, që truri e përdor për të përmirësuar parashikimet dhe zgjedhjet e ardhshme.

Pra, nĂ« vend qĂ« tĂ« ngecim nĂ« mendime negative pĂ«r tĂ« kaluarĂ«n, duhet tĂ« pĂ«rpiqemi t’i japim pendesĂ«s njĂ« funksion ndĂ«rtues. Kjo kĂ«rkon vetĂ«re-flektim dhe disa pyetje tĂ« sinqerta:

  • Cili Ă«shtĂ« mĂ«simi qĂ« nxora?
  • ÇfarĂ« do tĂ« kisha bĂ«rĂ« ndryshe?
  • A mund tĂ« pĂ«rgatitem ndryshe pĂ«r njĂ« situatĂ« tĂ« ngjashme nĂ« tĂ« ardhmen?
  • A mund ta ndaloj veten para se tĂ« reagoj keq? Apo tĂ« kĂ«rkoj ndihmĂ« nga dikush tjetĂ«r?

Ky lloj vizualizimi i ndihmon njerëzit të trajnojnë mendjen dhe të jenë më të përgatitur emocionalisht. Por Rregulli i Pendesës shkon përtej vetes. Duke ndarë përvojat me të tjerët, miq, kolegë apo të afërm, ne mund të ndihmojmë edhe ata të shmangin gabimet që kemi bërë vetë.

Po ashtu, një pjesë e rëndësishme e këtij procesi është falja e vetes. Ndjenja e pendesës tregon se ne jemi në një mendësi të ndryshme sot. Falja nuk do të thotë të justifikosh të shkuarën, por të pranosh ndryshimin dhe të ecësh përpara.

Në fund të fundit, siç thekson Bariso, kur mësojmë të përdorim pendesën si mjet dhe jo si pengesë, ne rrisim vetëdijen, marrim vendime më të mira dhe ndërtojmë marrëdhënie më të forta. Pendesat nuk duhet të na mbajnë të lidhur pas së shkuarës, ato mund të jenë një shtysë për të jetuar më mirë, sot. / INC, Shqip.al

The post Pendesa, si e përdorin njerëzit me inteligjencë emocionale për të forcuar marrëdhëniet appeared first on Revista Monitor.

ÇfarĂ« nuk shkon me ushqimin tonĂ«? Obesiteti, industria ushqimore dhe barnat e shtrenjta

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
28 July 2025 at 15:04

Në dy libra të fundit, njëri me ton shkencor e njerëzor dhe tjetri polemik e i zjarrtë, David Kessler dhe Stuart Gillespie analizojnë shkaqet e thella të krizës globale të obezitetit, duke vënë në qendër ushqimin e përpunuar, varësinë dhe rolin e industrive të mëdha.

David Kessler, ish-drejtor i FDA-sĂ« dhe figurĂ« me ndikim nĂ« shĂ«ndetĂ«sinĂ« publike nĂ« SHBA, pranon nĂ« librin e tij tĂ« ri Diet, Drugs and Dopamine se Ă«shtĂ« pĂ«rballur gjatĂ« gjithĂ« jetĂ«s me problemet e peshĂ«s. Por ai thekson se nuk Ă«shtĂ« thjesht mungesĂ« vullneti qĂ« njerĂ«zit shtojnĂ« nĂ« peshĂ«, por njĂ« industri ushqimore qĂ« krijon produkte tĂ« ashtuquajtura “ultra tĂ« formuluara”, tĂ« dizajnuara pĂ«r tĂ« shkaktuar varĂ«si.

Këto produkte, të ngarkuara me yndyrna, sheqer dhe kripë, janë krijuar për të qenë jashtëzakonisht të shijshme, por me vlerë ushqyese minimale. Ato ndikojnë në sistemin e shpërblimit të trurit dhe hormonin dopaminë, duke nxitur konsumin e tepruar dhe duke dëmtuar ndjesinë e ngopjes.

Pasoja? Rritje e yndyrës toksike në organe jetike, si mëlçia dhe pankreasi, dhe rrezik më i lartë për diabet, sëmundje zemre e goditje në tru.

Kessler i sheh ilaçet e reja për humbjen në peshë, si Wegovy dhe Ozempic, si revolucionare. Ato imitojnë hormonin GLP-1 që shton ndjesinë e ngopjes dhe ulin oreksin.

Por paralajmëron: këto nuk janë zgjidhje të përhershme. Efektet anësore janë të forta dhe, në mungesë të trajtimeve psikologjike dhe ndryshimeve në stilin e jetesës, pesha kthehet sapo ndërpriten.

Ai thekson paradoksin absurd: njĂ« industri ushqimore qĂ« na sĂ«mur dhe njĂ« tjetĂ«r farmaceutike qĂ« pasurohet duke shitur ilaçe pĂ«r tĂ« na kuruar. “Por ky Ă«shtĂ« realiteti ku ndodhemi,” shkruan ai.

Ndërkohë, në librin Food Fight, Stuart Gillespie shkon më thellë, duke analizuar strukturat ekonomike globale që na kanë çuar në këtë krizë. Sipas tij, sistemi aktual ushqimor është në zemër të një varg krizash të ndërlidhura: obezitet dhe kequshqyerje, krizë klimatike, humbje të biodiversitetit, varfëri dhe pabarazi.

Gillespie identifikon tri faza historike të këtij sistemi: kolonializmi, koha e Luftës së Ftohtë dhe epoka korporative. Faza aktuale, sipas tij, dominohet nga një numër i vogël korporatash transnacionale, më të fuqishme se vetë shtetet. Këto kompani kontrollojnë zinxhirin e prodhimit dhe shpërndarjes së ushqimit, ndikojnë në politikat publike dhe kanë favorizuar përhapjen e ushqimeve ultraprocesuara në mbarë botën.

Duke u mbështetur në përvoja të gjata në terren në Indi, Afrikë dhe Amerikën Latine, Gillespie flet me pasion për dëmet e shkaktuara nga pabarazitë në sistemin ushqimor. Food Fight është një thirrje e fuqishme për veprim kundër një sistemi që prodhon fitime për pak dhe sëmundje për shumë.

Në thelb, të dy autorët bien dakord: për të përballuar krizën e ushqimit dhe obezitetit, nuk mjafton vetëm ndërgjegjësimi individual. Duhet të ndryshohet vetë struktura e fuqisë që kontrollon ushqimin tonë.

Të dy librat sjellin një analizë të thelluar mbi një krizë globale që nuk është më thjesht çështje individuale, por rezultat i një sistemi të manipuluar nga interesa të mëdha.

Ushqimet ultra të procesuara po ndikojnë drejtpërdrejt në shëndetin tonë fizik dhe mendor, ndërsa barnat e reja japin shpresë, por nuk ofrojnë zgjidhje të qëndrueshme pa ndërhyrje strukturore.

Siç thekson Gillespie, kriza ushqimore është e lidhur me varfërinë, pabarazinë dhe degradimin e mjedisit, e përforcuar nga pushteti i pakufishëm i korporatave globale.

Lufta kundër obezitetit dhe kriza globale e ushqimit nuk mund të reduktohen në zgjedhje personale apo ndërhyrje të shpejta mjekësore. Ato janë simptoma të një sistemi ekonomik dhe ushqimor që nxit konsum të dëmshëm dhe përfitim për një pakicë.

Për të ndryshuar këtë realitet, kërkohen politika publike të guximshme, ndërhyrje rregullatore ndaj industrive ushqimore dhe farmaceutike, promovimi i edukimit ushqimor dhe mbështetje për bujqësinë e qëndrueshme. Shëndeti i popullatave dhe i planetit varet nga ndarja më e drejtë e burimeve, një sistem ushqimor i kontrolluar më pak nga korporatat dhe më shumë nga interesat publike.

/ FT, Shqip.al

The post ÇfarĂ« nuk shkon me ushqimin tonĂ«? Obesiteti, industria ushqimore dhe barnat e shtrenjta appeared first on Revista Monitor.

Si po qëndrojnë të informuar njerëzit në vitin 2025

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
28 July 2025 at 13:49

Si qëndrojnë të informuar sot njerëzit rreth asaj që ndodh në botë? Në shumicën e vendeve, televizioni, gazetat dhe faqet tradicionale të lajmeve po humbasin terren.

Sipas raportit më të fundit të Reuters Institute, interesi për mediat tradicionale është në rënie, me besim të ulët, angazhim të dobët dhe abonime që nuk po rriten më.

Ku po i lexojnë lajmet njerëzit në 2025? Dhe cilat janë pasojat?

Rritja e mediave sociale dhe videove

NĂ« njĂ« kohĂ« pasigurie politike dhe ekonomike, krizash klimatike dhe konfliktesh tĂ« vazhdueshme, nuk mungojnĂ« temat pĂ«r t’u raportuar. Por publiku po i drejtohet burimeve tĂ« reja pĂ«r t’u informuar, kryesisht rrjeteve sociale, platformave tĂ« videove dhe faqeve pĂ«rmbledhĂ«se online.

Përdorimi i rrjeteve sociale për të ndjekur lajme po rritet në shumë vende, veçanërisht në SHBA, Amerikën Latine, Afrikë dhe disa vende të Azisë Juglindore. Në SHBA, për herë të parë, përdorimi i rrjeteve sociale dhe videove për të lexuar lajmet ka tejkaluar televizionin dhe faqet tradicionale të lajmeve.

Edhe në Europë, ku mediat tradicionale janë treguar më rezistente, përdorimi i rrjeteve sociale për lajme është në rritje. Në Mbretërinë e Bashkuar dhe Francë, rreth një në pesë persona tashmë informohen kryesisht përmes rrjeteve sociale, një rritje e ndjeshme krahasuar me një dekadë më parë.

NĂ« tĂ« gjitha vendet e pĂ«rfshira nĂ« raport, konsumi i videove pĂ«r lajme Ă«shtĂ« nĂ« rritje. Ky trend Ă«shtĂ« mĂ« i fortĂ« tek tĂ« rinjtĂ«: 44% e personave 18–24 vjeç dhe 38% e grupmoshĂ«s 25–34 vjeç thonĂ« se rrjetet sociale dhe videot janĂ« burimet e tyre kryesore tĂ« informacionit.

Tendenca të reja: Podcastet dhe inteligjenca artificiale

Raporti thekson dy tendenca tĂ« reja. E para Ă«shtĂ« rritja e pĂ«rdorimit tĂ« njĂ« “ekosistemi alternativ mediatik”, ku njerĂ«zit ndjekin mĂ« shumĂ« podcaste dhe krijues pĂ«rmbajtjesh nĂ« platforma si YouTube dhe TikTok, ky i fundit Ă«shtĂ« rrjeti qĂ« po rritet mĂ« shpejt.

Në disa vende, personazhe të njohur dhe ndikues online (influencer) po luajnë një rol kyç në formësimin e debateve publike. Në SHBA, për shembull, podkasti i Joe Rogan arrin tek një në pesë qytetarë. Në Francë, 22% e personave nën 35 vjeç ndjekin Hugo Travers, një krijues lajmesh në YouTube dhe TikTok.

Influencerë të rinj po marrin gjithashtu një rol të rëndësishëm në shumë vende të Azisë, sipas raportit.

Tendenca e dytë ka të bëjë me përdorimin e inteligjencës artificiale si burim lajmesh. Ndërsa motorët e kërkimit dhe platformat e tjera po integrojnë lajmet në kohë reale në produktet e tyre, 7% e njerëzve po marrin lajme përmes chatbot-eve çdo javë. Kjo shifër rritet në 15% tek ata nën 25 vjeç.

Rreziqet e dezinformimit

Besimi i përgjithshëm në media qëndron në nivelin 40%, sipas raportit. Por shumë njerëz shprehin shqetësim për mënyrën se si po ndryshon mënyra e konsumimit të lajmeve.

Edhe pse disa janĂ« optimistĂ« pĂ«r pĂ«rfitimet e mundshme qĂ« sjell inteligjenca artificiale, si pĂ«rmbledhja apo pĂ«rkthimi i lajmeve, shumĂ« tĂ« tjerĂ« janĂ« skeptikĂ«, duke menduar se ajo mund t’i bĂ«jĂ« lajmet mĂ« pak tĂ« sakta, transparente apo tĂ« besueshme. Gjithashtu, ekziston frika se publiku mund tĂ« humbasĂ« lajme tĂ« rĂ«ndĂ«sishme.

Nga ana tjetër, personazhet e famshëm online dhe influencerët shihen gjithashtu si një burim i mundshëm dezinformimi. Kjo përputhet edhe me gjetjet e raportit të fundit të Forumin Ekonomik Botëror për Rreziqet Globale, ku dezinformimi dhe keqinformimi u renditën si rreziqet më shqetësuese për dy vitet e ardhshme.

Më shumë se gjysma e njerëzve të anketuar në raportin e Reuters-it shprehën shqetësim për dallimin midis lajmeve online të vërteta dhe atyre të rreme. Mediat e besueshme të lajmeve mbeten vendi kryesor ku njerëzit shkojnë për të verifikuar vërtetësinë e një informacioni.

Edukimi dixhital dhe përdorimi i përgjegjshëm i IA

Sipas raportit të Forumit Ekonomik Botëror, përdorimi në rritje i platformave dixhitale dhe i përmbajtjes së gjeneruar nga IA po e bën më të zakonshëm përhapjen e lajmeve të rreme dhe përçarëse. Kjo përforcon risqe të tjera globale, që nga konfliktet ushtarake deri te ngjarjet ekstreme klimatike.

Raporti përfundon se po bëhet gjithnjë e më e vështirë për njerëzit të kuptojnë se ku duhet të drejtohen për informacion të besueshëm.

Për këtë arsye, sugjerohet që qeveritë, bizneset dhe organizatat e shoqërisë civile të ndërmarrin programe ndërgjegjësimi dhe edukimi dixhital për të ndihmuar qytetarët të kuptojnë rreziqet e mjedisit online dhe të identifikojnë përmbajtjet e rrezikshme ose të njëanshme.

Përmirësimi i transparencës dhe i mekanizmave të përgjegjshmërisë për përdorimin e IA-së do të jetë gjithashtu një pjesë e rëndësishme e zgjidhjes. / WEF, Shqip.al

The post Si po qëndrojnë të informuar njerëzit në vitin 2025 appeared first on Revista Monitor.

Zyrihu, qyteti ku arti fshihet në çdo cep

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
27 July 2025 at 13:15

Nga hotelet luksoze te rrugicat e mbushura me instalacione, Zyrihu është një qytet me një prezencë të fortë por të qetë artistike.

Nëse Bazeli shkëlqen gjatë javës së artit, Zyrihu ofron një skenë kulturore të pasur gjatë gjithë vitit, ku krijimtaria shndërrohet në përvojë.

NĂ« hyrje tĂ« hotelit luksoz Dolder Grand, nĂ« vend tĂ« njĂ« klienti tĂ« lodhur, njĂ« vizitor mund tĂ« ndeshet me një  instalacion arti. Ky resort pĂ«rrallor nĂ« kodrat e qytetit nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« vend pĂ«r pushim me peizazhe alpine, por edhe njĂ« galeri me mbi 100 vepra tĂ« artistĂ«ve si Salvador DalĂ­, Joan MirĂł, Takashi Murakami e madje edhe Sylvester Stallone.

Dodler Grand Hotel

Zyrihu është qyteti që i dha botës Dadaizmin, lëvizjen që shpërtheu në Cabaret Voltaire në vitin 1916, duke hapur rrugën për surrealizmin dhe pop-art. Më vonë, aty lindi stili grafik zviceran që ndikoi dizajnin botëror, nga tipografia Helvetica te format vizuale që shohim sot në çdo faqe interneti.

Por kjo trashĂ«gimi nuk Ă«shtĂ« thjesht muzeale. Sipas Jacqueline Uhlmann, drejtuese e qendrĂ«s sĂ« artit LöwenbrĂ€ukunst, “Zyrihu Ă«shtĂ« plot gjallĂ«ri. Krijimtaria kĂ«tu Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« substancĂ« sesa trend.”

Cabaret Voltaire

NĂ« zonĂ«n e re industriale Zurich-West, njĂ« fabrikĂ« birre Ă«shtĂ« kthyer nĂ« kompleks kulturor me galeritĂ« mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme bashkĂ«kohore tĂ« EuropĂ«s, si Kunsthalle ZĂŒrich dhe Hauser & Wirth. Artet, arkitektura dhe teknologjia ndĂ«rthuren nĂ« mĂ«nyrĂ« organike.

NĂ« qendĂ«r, Kunsthaus ZĂŒrich Ă«shtĂ« muzeu mĂ« i madh i arteve nĂ« ZvicĂ«r, me vepra nga Giacometti, Chagall dhe Sophie Taeuber-Arp. Por ekspozitat pĂ«rfshijnĂ« edhe tema bashkĂ«kohore. GjatĂ« Zurich Art Weekend, mbi 70 ekspozita hapen falas nĂ« qytet, njĂ« mundĂ«si pĂ«r tĂ« eksploruar artin nĂ« tĂ« gjitha format.

Edhe hotelet bëhen pjesë e rrëfimit. 25hours Hotel Zurich West, dizajnuar nga Alfredo HÀberli, është një përvojë vizuale më vete, ndërsa Boutique & Art Hotel Helvetia ofron ambiente të mbushura me skulptura dhe piktura.

Kunsthaus ZĂŒrich

Në Dolder Grand, çdo hap është një zbulim, nga koktejet që frymëzohen nga vepra arti te skulptura gjigande e Keith Haring në kopsht.

Por mĂ« i paharrueshmi mbetet “UdhĂ«tari” i Duane Hanson, figura mashtruese nĂ« lobin e hotelit. Ai nuk flet, por tregon gjithçka qĂ« duhet tĂ« dish pĂ«r Zyrihun: kĂ«tu, arti nuk Ă«shtĂ« mbyllur nĂ« xham. Ai vĂ«zhgon, provokon dhe bĂ«het pjesĂ« e pĂ«rvojĂ«s suaj.

Sepse Zyrihu nuk është vetëm një qytet ku arti ekspozohet, është një vend ku ai lind. / Euronews, Shqip.al

The post Zyrihu, qyteti ku arti fshihet në çdo cep appeared first on Revista Monitor.

Java e punës 4-ditore: Përfitimet që askush nuk i priste

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
26 July 2025 at 13:34

Kur Juliet Schor publikoi librin e saj “The Overworked American” nĂ« vitin 1992, debati pĂ«r reduktimin e orarit tĂ« punĂ«s mori vĂ«mendje kombĂ«tare nĂ« SHBA. Por entuziazmi u zbeh shpejt, derisa pandemia e vitit 2020 riktheu nĂ« qendĂ«r pyetjen thelbĂ«sore: A po punojmĂ« shumĂ« pĂ«r njĂ« jetĂ« qĂ« nuk na kĂ«naq?

Schor, profesore e ekonomisĂ« dhe sociologjisĂ« nĂ« Boston College, Ă«shtĂ« tashmĂ« ndĂ«r zĂ«rat kryesorĂ« nĂ« iniciativĂ«n globale “4 Day Week”, qĂ« ka pilotuar modele pune me 4 ditĂ« (32 orĂ«) pa ulje page nĂ« mbi 245 organizata me 8,700 punonjĂ«s nĂ« SHBA, Kanada, EuropĂ« e Australi.

Rezultatet? Punonjësit raportuan më pak stres, lodhje dhe ankth, përmirësim të shëndetit mendor dhe fizik, dhe një ndjesi më të fortë kontrolli mbi jetën. Produktiviteti u rrit, fitimet e bizneseve u përmirësuan dhe shkalla e dorëheqjeve u zhduk thuajse plotësisht.

“Nuk e prisnim kĂ«tĂ« ndjesi mirĂ«qenieje tĂ« pĂ«rgjithshme qĂ« punonjĂ«sit kishin,” tregon Schor. “Ata ndihen mĂ« tĂ« freskĂ«t tĂ« hĂ«nave, mĂ« tĂ« motivuar dhe mĂ« tĂ« pĂ«rkushtuar.”

NjĂ« tjetĂ«r surprizĂ«? AsnjĂ« rritje nĂ« numrin e punonjĂ«sve qĂ« gjejnĂ« njĂ« punĂ« tĂ« dytĂ«. NĂ« fakt, ai numĂ«r ra. Dhe ndryshe nga ç’pritej, ritmi i punĂ«s nuk u pĂ«rshpejtua nĂ« 4 ditĂ«t e mbetura, ishte njĂ« riorganizim i pĂ«rgjithshĂ«m i proceseve, jo thjesht njĂ« ngjeshje orari.

Po pse atëherë nuk po e përqafojnë më shumë kompani këtë model?

Sipas Schor, pengesat kryesore janĂ« kultura e kontrollit dhe frika nga ndryshimi. ShumĂ« menaxherĂ« ndihen tĂ« kĂ«rcĂ«nuar kur duhet tĂ« “lirojnĂ« kohĂ«â€ pĂ«r stafin e tyre. Edhe kthimi me detyrim nĂ« zyrĂ«, sipas saj, ka mĂ« shumĂ« tĂ« bĂ«jĂ« me kontrollin sesa me produktivitetin real.

Nga ana tjetĂ«r, e premtja po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« njĂ« ditĂ« “gjysmĂ« pushimi” nĂ« shumĂ« kompani, çka tregon njĂ« tranzicion natyror drejt javĂ«s 4-ditore.

A ekziston rreziku qĂ« ky model tĂ« sjellĂ« ulje page? Sipas rregullave tĂ« pilotimeve, jo. “Paga nuk mund tĂ« ulet,” thekson Schor. Uljet e pavullnetshme tĂ« pagĂ«s janĂ« tĂ« papranueshme pĂ«r shumicĂ«n e njerĂ«zve. Por ka shqetĂ«sime se disa kompani mund tĂ« ngadalĂ«sojnĂ« rritjen e pagave me kalimin e kohĂ«s, sidomos nĂ«se rriten produktiviteti dhe pĂ«rdorimi i teknologjisĂ«.

Po roli i inteligjencës artificiale? Schor paralajmëron se nëse IA zëvendëson punonjësit pa një plan për reduktim të orarit të punës, rreziku i papunësisë masive është real. Alternativa më e qëndrueshme është ndarja e përfitimeve të produktivitetit duke ulur orët e punës, jo vendet e punës.

Ndërsa debati për legjislacionin mbetet i hapur, Schor beson se rruga drejt një jave 4-ditore kërkon më shumë përhapje praktike fillimisht. Vetëm atëherë do të jetë e mundur të bëhet një standard kombëtar.

Për momentin, është një ide që po ecën ngadalë, por me hapa të sigurt drejt normalitetit. / CNBC, Shqip.al

The post Java e punës 4-ditore: Përfitimet që askush nuk i priste appeared first on Revista Monitor.

Sa shumë po konsumon Europa kafe dhe kush paguan më shumë për filxhan?

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
25 July 2025 at 13:13

A po paguani më shumë sesa duhet për kafenë tuaj?

PĂ«r shumĂ« prej nesh, njĂ« filxhan kafeje, ose disa, Ă«shtĂ« njĂ« rit i pĂ«rditshĂ«m qĂ« na ndihmon tĂ« pĂ«rballojmĂ« ditĂ«n e punĂ«s. NĂ« 2023 – 2024, u konsumuan rreth 10.62 miliardĂ« kilogramĂ« kafe nĂ« botĂ«, sipas Statista.

Disa mjaftohen me njĂ« kafe tĂ« lirĂ« tĂ« pĂ«rgatitur nĂ« zyrĂ«, ndĂ«rsa tĂ« tjerĂ« parapĂ«lqejnĂ« njĂ« “kafe luksoze”, shpesh e pĂ«rgatitur nga baristĂ« me pĂ«rparĂ«se. Por sa na kushton kjo kĂ«naqĂ«si nĂ« EuropĂ«?

Sa kafe blejnë europianët?

Sipas njĂ« sondazhi tĂ« Pressat (janar-mars 2025), britanikĂ«t kryesojnĂ« pĂ«r konsumin e kafesĂ« me 1.96 filxhanĂ« nĂ« ditĂ«, ndjekur nga Belgjika (1.79), Polonia (1.77), Franca (1.76) dhe Rumania (1.68). NdĂ«r vendet mĂ« kursimtare janĂ« Luksemburgu (0.82), Hungaria (0.83), Çekia (0.84) dhe Suedia (0.9).

Megjithëse Franca është ndër konsumatorët më të mëdhenj, ajo ka edhe çmimin më të lartë për një filxhan kafeje takeaway (me vete): mesatarisht 3.42 euro. E preferuara e francezëve? Caffe latte (17%), jo espresso siç besohet zakonisht.

Në vend të dytë renditet Lituania (3.39 euro), ku kapucino dhe kortado janë më të përhapurat. Ndërkohë, çmimi më i ulët është në Danimarkë (1.89 euro), ku preferohet Americano dhe konsumohen mesatarisht 1.32 kafe në ditë.

Vetëm Danimarka ka një çmim nën 2 euro. Vendet më afër janë Sllovakia (2.08 euro) dhe Qipro (2.09 euro).

Indeksi i kapuccino-s

Sipas Numbeo, kappuccino më i shtrenjtë në kryeqytetet europiane blihet në Kopenhagën: mesatarisht 5.81 euro. Islanda (5.33 euro) dhe Zvicra (5.27 euro) ndjekin pas. Në Skandinavi, Mbretërinë e Bashkuar, Belgjikë, Holandë dhe Austri, çmimet kapërcejnë 4 euro.

Në anën tjetër janë vendet e Europës Lindore, Ballkanit dhe Italia. Në Romë, një kapucino kushton 1.53 euro. Më lirët janë Kosova (1.27 euro) dhe Ukraina (1.36 euro). Në Varshavë, cappuccino kushton 3.64 euro, më shtrenjtë se të gjitha vendet fqinje të Polonisë, përveç Gjermanisë.

Në rajonin e Ballkanit, Shqipëria ka një çmim mesatar 1.76 euro për një kapucino, duke e renditur ndër vendet me koston më të ulët në Europë.

A po na mashtrojnë me çmimet?

Një espresso kërkon 7-9 g kafe, që kushton rreth 0.00009 euro për dozë, bazuar në çmimet e kafesë arabika, dukshëm më lirë sesa çmimi final. Por kjo nuk përfshin koston e stafit, gotave prej kartoni, energjisë, qumështit apo shurupit.

Kostoja mesatare e energjisë për bizneset në BE është 155.80 euro/MWh (2024). Irlanda paguan më shumë (254.30 euro), e ndjekur nga Kroacia, Hungaria dhe Luksemburgu (të gjitha mbi 200 euro).

Vendet me energjinë më të lirë janë Norvegjia (79.10 euro), Spanja dhe Italia.

A përputhen çmimet me pagat?

Në Francë, paga mesatare neto është 32,354 euro dhe një kafe përbën 0.0106% të të ardhurave. Në Danimarkë, me pagë 43,913 euro, kjo shifër është vetëm 0.004%. Lituanezët kanë pagën më të ulët (15,909 euro), ndërsa kostoja për kafe është 0.021% e pagës, pra, vlera më e ulët.

Në Luksemburg, me një pagë mesatare 50,410 euro dhe çmim kafeje 3 euro, përqindja është 0.005%, ndër më të leverdishmet.

Sa kappuccino blen një paga?

Sipas Numbeo, në Romë mund të blihen 1,399 kapuccino në muaj me pagën mesatare. Berna në Zvicër ndjek me 1,378, pastaj Luksemburgu me 1,347.

Indeksi ndan Europën në dy pjesë: në Perëndim (përjashto Portugalinë) një pagë të lejon të blesh mbi 750 kapucino në muaj, ndërsa në Lindje ky numër është ndjeshëm më i ulët.

Në rajonin e Ballkanit, Shqipëria renditet në nivel mesatar me 451 filxhanë kapuccino, që mund të blihen me pagën mesatare mujore, më pak se Mali i Zi (585), Kosova (522) dhe Maqedonia e Veriut (401), por dukshëm më mirë se Greqia, ku një pagë mesatare mjafton vetëm për 310 filxhanë. / Euronews, Shqip.al

 

The post Sa shumë po konsumon Europa kafe dhe kush paguan më shumë për filxhan? appeared first on Revista Monitor.

Rritja e energjisë diellore në BE ngadalësohet për herë të parë në dekadë, shkurtohen subvencionet

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
24 July 2025 at 15:23

Zgjerimi i energjisë diellore në Bashkimin Europian është në rrugën drejt një ngadalësimi vjetor për herë të parë në më shumë se një dekadë, ndërsa disa qeveri po reduktojnë subvencionet për panelet diellore në çatitë e shtëpive.

Ky trend pasqyron ndryshimin e prioriteteve politike në Europë, ndërsa disa shtete anëtare kanë ulur angazhimet për masa ekologjike ose kanë reduktuar mbështetjen për energjinë e pastër, për shkak të buxheteve të tendosura nga shpenzimet për mbrojtjen dhe mbështetjen e industrive vendore.

Sipas shoqatës së industrisë SolarPower Europe, BE është në rrugën për të instaluar 64.2 gigavat kapacitet të ri të energjisë diellore në vitin 2025, një rënie 1.4% nga 65.1 GW që u instaluan vitin e kaluar.

“Ka njĂ« lloj paralize. Interesi ekziston ende, por njerĂ«zit nuk po marrin vendime,” tha Peter Knuth, drejtor menaxhues i kompanisĂ« gjermane tĂ« instalimeve fotovoltaike, Enerix.

Sipas Knuth, blerjet gjatë viteve 2022 dhe 2023, së bashku me normat në rritje të interesit dhe pasigurinë ekonomike, kanë ndikuar në rënien e kërkesës dhe jo çmimet më të ulëta të energjisë elektrike.

Rënia vjetore do të shënonte herën e parë që nga viti 2015, që rritja e tregut të energjisë diellore në Europë ngadalësohet, një goditje për një nga fushat ku kontinenti ka pasur progres të shpejtë në kalimin drejt energjisë së pastër. Rritja e kapacitetit diellor ishte rritur me 51% në vitin 2023, megjithëse në atë vit rritja kishte filluar të ngadalësohej në 3%.

Muajin e kaluar, energjia diellore përbënte 22% të prodhimit total të energjisë elektrike në BE, duke u bërë burimi më i madh i vetëm i prodhimit të energjisë për atë muaj.

Por, sipas ritmit aktual të instalimeve, BE-ja do të mbetet pas me rreth 27 GW nga objektivi 750 GW kapacitet diellor, që SolarPower Europe ka përcaktuar si të nevojshëm deri në vitin 2030 për të përmbushur objektivat klimatike dhe për të eliminuar varësinë nga energjia ruse.

Gjermania dhe Franca janë ndër vendet që kanë ulur pagesat për tarifat e furnizimit me energji nga panelet diellore në çati, ndërkohë që Holanda gjithashtu po redukton mbështetjen për familjet që eksportojnë energjinë e tepërt diellore në rrjet.

Shkaku kryesor i ngadalĂ«simit Ă«shtĂ« numri mĂ« i ulĂ«t i instalimeve tĂ« paneleve diellore nĂ« sektorin rezidencial, njĂ« segment qĂ« pritet tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« vetĂ«m 15% tĂ« kapacitetit tĂ« ri kĂ«tĂ« vit, duke u pĂ«rgjysmuar nga rreth 30% qĂ« mbajti mes viteve 2020–2023.

Sipas Knuth, komunikimi i paqartë rreth një ligji të miratuar nga qeveria e mëparshme gjermane në shkurt, i cili anulon kompensimin për energjinë diellore të injektuar në rrjet gjatë orëve të pikut, si dhe ndryshimet në ligjin për ngrohjen me energji të rinovueshme, gjithashtu kanë goditur kërkesën.

Planet e qeverisë së re gjermane për të rishikuar nevojën për burime të rinovueshme, si dhe premtimet për zgjerimin e termocentraleve me gaz, nuk po ndihmojnë, shton ai.

Kur u pyet se çfarĂ« mund tĂ« bĂ«jĂ« qeveria gjermane pĂ«r tĂ« ndihmuar tregun, Knuth tha: “MĂ« mirĂ« tĂ« mos thonĂ« asgjĂ«. Sinqerisht. Debatet e pafundme mbi energjinĂ« e rinovueshme janĂ« kundĂ«rproduktive.” / Reuters

The post Rritja e energjisë diellore në BE ngadalësohet për herë të parë në dekadë, shkurtohen subvencionet appeared first on Revista Monitor.

“Kriza e heshtur” nĂ« vendin e punĂ«s: Fenomeni qĂ« po ndikon mirĂ«qenien e punonjĂ«sve

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
24 July 2025 at 13:39

Çdo ditĂ« zgjoheni, shkoni nĂ« punĂ« dhe kryeni detyrat tuaja me pĂ«rkushtim. Por a Ă«shtĂ« e mundur qĂ« po pĂ«rjetoni njĂ« “krizĂ« tĂ« heshtur” pa e kuptuar?

Ky term i ri, “quiet cracking”, po pĂ«rdoret gjithnjĂ« e mĂ« shpesh pĂ«r tĂ« pĂ«rshkruar mungesĂ«n e ndjenjĂ«s sĂ« pĂ«rmbushjes nĂ« vendin e punĂ«s, qĂ« lidhet me pakĂ«naqĂ«sinĂ«, ngarkesĂ«n, mungesĂ«n e mundĂ«sive pĂ«r rritje, apo faktorĂ« tĂ« tjerĂ«.

Ndryshe nga “quiet quitting” (dorĂ«heqja e heshtur), kjo krizĂ« nuk shfaqet domosdoshmĂ«risht nĂ« performancĂ«n e punonjĂ«sit, por ndikon drejtpĂ«rdrejt nĂ« lumturinĂ« dhe motivimin e tij.

“NĂ« fillim, studentĂ«t qĂ« sapo diplomohen hyjnĂ« nĂ« punĂ« me entuziazĂ«m,” thotĂ« Wayne Hochwarter, profesor nĂ« Fakultetin e Biznesit tĂ« Universitetit ShtetĂ«ror tĂ« FloridĂ«s. “Por pas tre apo pesĂ« vitesh, nisin tĂ« pyesin veten: ‘A Ă«shtĂ« kjo ajo qĂ« dua? A po mĂ« çon kjo nĂ« drejtimin e duhur?’”

Një shqetësim i përhapur

Ky nuk Ă«shtĂ« problem vetĂ«m pĂ«r tĂ« rinjtĂ«. NjĂ« anketim i vitit 2025 nga TalentLMS tregon se mbi gjysma e tĂ« punĂ«suarve e kanĂ« pĂ«rjetuar kĂ«tĂ« gjendje, ndĂ«rsa 1 nĂ« 5 thanĂ« se e ndiejnĂ« “vazhdimisht”.

Edhe njĂ« raport i Gallup tregon tĂ« njĂ«jtĂ«n situatĂ«: 52% e punonjĂ«sve nĂ« AmerikĂ«n e Veriut janĂ« “tĂ« paintegruar” nĂ« punĂ«n e tyre dhe 17% janĂ« “aktivisht tĂ«paangazhuar”. KĂ«to shifra nuk lidhen me moshĂ«n, por mĂ« shumĂ« me pasojat e pandemisĂ« dhe pasiguritĂ« qĂ« ajo solli.

“Nuk Ă«shtĂ« njĂ« fenomen qĂ« prek vetĂ«m nivelet e ulĂ«ta apo tĂ« mesme, Ă«shtĂ« i pĂ«rhapur nĂ« tĂ« gjitha nivelet,” thekson Hochwarter.

ÇfarĂ« po i largon punonjĂ«sit nga pĂ«rfshirja?

ShumĂ« punonjĂ«s e ndiejnĂ« kĂ«tĂ« shkĂ«putje pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« sigurisĂ« nĂ« punĂ«: frika nga shkurtime, mungesa e mundĂ«sive pĂ«r ngritje apo rreziku pĂ«r t’u zĂ«vendĂ«suar nga inteligjenca artificiale. “Sot mund tĂ« ndihen tĂ« sigurt, por pĂ«r tĂ« nesĂ«rmen janĂ« shumĂ« mĂ« pak tĂ« sigurt,” thekson TalentLMS.

“PunonjĂ«sit nuk ndihen nĂ« kontroll. Dhe kur menaxhimi nuk Ă«shtĂ« i aftĂ« pĂ«r t’u marrĂ« me kĂ«to ndjenja, krijohet njĂ« stuhi perfekte pĂ«r shkĂ«putje nga puna,” shton Hochwarter.

Ai tregon se në sektorin e shëndetësisë, veçanërisht te infermierët, ndjenja e zhgënjimit është e theksuar: ata ndihen më pak të përfshirë në kujdesin ndaj pacientëve dhe më shumë të ngarkuar me punë burokratike apo trajnime për sisteme të reja. Diçka e ngjashme ndodh edhe me mësuesit që ndihen të kufizuar nga kurrikula apo testimet standarde.

KĂ«to profesione, si dhe ato qĂ« kanĂ« kontakt tĂ« vazhdueshĂ«m me klientĂ«, rrezikojnĂ« tĂ« bien pre e “lodhjes nga dhembshuria” (compassion fatigue). “Kur ke tĂ« bĂ«sh gjithĂ« ditĂ«n me njerĂ«z dhe nuk ke kohĂ« pĂ«r veten, lodhja emocionale Ă«shtĂ« e pashmangshme,” thotĂ« Hochwarter.

Ankthi, IA dhe lodhja mendore

Hochwarter beson se fuqia punĂ«tore sot Ă«shtĂ« mĂ« e ngarkuar emocionalisht sesa mĂ« parĂ«, pĂ«r shkak tĂ« pasigurive, zhvillimeve teknologjike dhe lajmeve tĂ« vazhdueshme negative. “Dikur tĂ« hĂ«nĂ«n shkohej me energji pĂ«r punĂ«. Sot, nis i lodhur.”

A ka zgjidhje?

Gallup sugjeron trajnime më të mira për menaxherët, por edhe ata shpesh janë ndër më të shkëputurit nga puna.

Për punonjësit, një zgjidhje mund të jetë të marrin hapa konkretë për të ndryshuar situatën, të kujdesen për shëndetin mendor, të eksplorojnë mundësi të reja brenda organizatës ose të ndërrojnë vend pune nëse është e nevojshme.

“Duhet tĂ« rigjejmĂ« motivimin, dhe kjo ndonjĂ«herĂ« kĂ«rkon njĂ« ndryshim tĂ« mjedisit,” thekson Hochwarter.

Kriza e heshtur” nuk Ă«shtĂ« njĂ« bllokim nĂ« punĂ«, Ă«shtĂ« njĂ« zbehje e qĂ«llimit. Dhe pĂ«r ta shmangur, punonjĂ«sit dhe punĂ«dhĂ«nĂ«sit duhet tĂ« punojnĂ« bashkĂ« pĂ«r tĂ« krijuar mĂ« shumĂ« pĂ«rfshirje, kuptim dhe qartĂ«si pĂ«r tĂ« ardhmen. / The Hill, Shqip.al

The post “Kriza e heshtur” nĂ« vendin e punĂ«s: Fenomeni qĂ« po ndikon mirĂ«qenien e punonjĂ«sve appeared first on Revista Monitor.

Udhëtoni në zemrën e qytetërimeve të lashta

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
23 July 2025 at 14:00

Nga piramidat e Egjiptit te rrënojat e mbuluara nga xhungla në Angkor Wat, nga qyteti-shkëmb i Petra-s në Jordani te jeta e përditshme romake e ruajtur në Pompeii, këto vende të lashta nuk janë thjesht mrekulli arkeologjike.

Ata na kujtojnë kush kemi qenë dhe çfarë mund të mësojmë për të ardhmen. Lexoni më poshtë për të mësuar më shumë për destinacionet e jashtëzakonshme që ia vlejnë të vizitohen të paktën një herë.

1. Piramidat e Gizës, Egjipt

Monumente madhështore të shekullit XXVI p.e.s. që ndodhen pranë qendrës urbane të Kairos. Vizitojini herët në mëngjes për të shmangur nxehtësinë dhe turmat.

Merrni një udhërrëfyes për të kuptuar më mirë historinë dhe për të shmangur shitësit informalë. Përfshini në vizitë edhe Muzeun e ri Egjiptian të sapohapur.

2. Chichén Itzå, Meksikë

Një nga vendet e ruajtura më mirë të qytetërimit Maja. Piramida e Kukulkån është një kalendar prej guri me 365 shkallë.

Vizita bëhet më domethënëse kur përqendroheni te simbolika dhe mënyra e jetesës së banorëve të dikurshëm.

3. Angkor Wat, Kamboxhia

Kompleksi më i madh fetar në botë, i shekullit XII. Vizitoni tempullin Bayon në mesditë për qetësi, dhe Ta Prohm në pasdite për dritën magjike mes xhunglës.

Blerja e një bilete tre-ditore dhe marrja me qira e një biçiklete është mënyra më e mirë për të eksploruar të gjithë parkun.

4. Akropoli, Greqi

Qendra simbolike e qytetërimit perëndimor. Parthenoni dhe muzeu përballë tij sjellin në jetë demokracinë, filozofinë dhe arkitekturën klasike.

Vizitojeni nĂ« mĂ«ngjes ose nĂ« mbrĂ«mje pĂ«r tĂ« shmangur temperaturat e larta. NjĂ« udhĂ«rrĂ«fyes vendas do t’ju ndihmojĂ« tĂ« kuptoni mitet dhe historinĂ«.

5. Pompeii, Itali

Një dritare në jetën e përditshme romake të vitit 79 të erës sonë. Mund të ecni mes rrugëve me kalldrëm, të shihni mure të dekoruara me afreske, furrat e bukës dhe tregjet.

Një përvojë unike që sjell në jetë përditshmërinë e një qyteti romak, me detaje që rrallë gjenden gjetkë. Vizitoni herët për të shmangur turmat dhe për të shijuar qetësinë e rrënojave.

6. Petra, Jordani

Qyteti i lashtë i Nabateanëve është një mrekulli e gdhendur në shkëmb. Përvoja e parë përballë Thesarit (al-Khazneh) është e paharrueshme.

Vizitoni Manastirin nĂ« mbrĂ«mje pĂ«r ndriçim pĂ«rrallor. Mund tĂ« hyni edhe pĂ«rmes “derĂ«s sĂ« pasme”, njĂ« shteg qĂ« zgjat 2-3 orĂ« nga Little Petra.

7. Machu Picchu, Peru


Qyteti inka në majë të Andeve është një kryevepër arkitekturore e harmonizuar me natyrën dhe kozmosin. Me ndërtesa prej guri të përpunuar me saktësi, terasa bujqësore dhe sistem ujësjellës, ai dëshmon për mjeshtërinë arkitekturore dhe inxhinierike të civilizimit inka.

Pozicionimi i tij sipas orientimeve kozmike e shton misterin dhe madhështinë. Për një përvojë më të plotë, përfshini edhe vizitën në Cusco dhe Luginën e Shenjtë përreth. / NatGeo, Shqip.al

The post Udhëtoni në zemrën e qytetërimeve të lashta appeared first on Revista Monitor.

Barcelona do të mbyllë dy terminale të anijeve turistike për të frenuar fluksin e vizitorëve

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
22 July 2025 at 13:32

Porti i kroçerave në Barcelonë do të mbyllë dy nga terminalet e tij vitin e ardhshëm, duke i ulur ato në pesë gjithsej, si pjesë e një marrëveshjeje me bashkinë për të frenuar mbingarkesën turistike në qytet.

Marrëveshja përfshin gjithashtu financimin e një studimi mbi mënyrën se si lëvizin pasagjerët e kroçerave në qytet, hap i parë drejt një plani për mobilitet të qëndrueshëm.

Po ashtu, do të modernizohen infrastrukturat portuale, përfshirë ndërtimin e linjave të energjisë elektrike të gjelbër për kroçerat që qëndrojnë në port, në mënyrë që të mos përdorin motorët dhe të reduktojnë ndotjen.

Investimi total për këtë plan arrin në 185 milionë euro, fond publik dhe privat.

Barcelona është përballur vitet e fundit me protesta të banorëve kundër turizmit masiv, i cili konsiderohet si shkaktar i mbipopullimit dhe mungesës së banesave të përballueshme për vendasit, për shkak të dhënies me qira për turistët afatshkurtër.

Një protestë e famshme në korrik 2024 përfshiu edhe sulme me ujë ndaj turistëve.

Porti i Barcelonës, më i madhi në Europë për kroçera, priti 1.6 milionë pasagjerë në tranzit gjatë vitit 2024.

Shumica e tyre zbresin në mëngjes për të vizituar qytetin dhe kthehen pasdite për të vazhduar udhëtimin, duke shkaktuar mbipopullim në rrugë si La Rambla dhe lagjen e vjetër Gotike.

Ky vendim vjen pas një sërë masash të mëparshme: në tetor 2023 u mbyll terminali verior i portit për anijet turistike, ndërsa në marrëveshjen e vitit 2018 u vendos zhvendosja e aktivitetit të kroçerave larg qendrës urbane për qëllime të qëndrueshmërisë.

Terminali Maremagnum tashmë është shndërruar në një hapësirë për restorante, dyqane, një marinë dhe akuarium. / CNN, Shqip.al

The post Barcelona do të mbyllë dy terminale të anijeve turistike për të frenuar fluksin e vizitorëve appeared first on Revista Monitor.

TED2025 : Frymëzim nga drejtues të suksesshëm për kulturën e re të punës

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
22 July 2025 at 11:30

Në një botë ku inteligjenca artificiale po fiton gjithnjë e më shumë fuqi dhe teknologjia po automatizon gjithçka, pyetja që TED2025 vendosi në qendër ishte thellësisht njerëzore: për çfarë do të jenë të nevojshëm njerëzit?

Konferenca me temĂ«n “Humanity Reimagined”, mblodhi nĂ« njĂ« javĂ« tĂ« vetme drejtues, krijues, shkencĂ«tarĂ« dhe sipĂ«rmarrĂ«s nga e gjithĂ« bota, qĂ« sollĂ«n pĂ«rgjigje konkrete pĂ«rmes veprĂ«s sĂ« tyre, jo vetĂ«m pĂ«r tĂ« ardhmen e njerĂ«zimit, por pĂ«r atĂ« qĂ« mund dhe duhet tĂ« jetĂ« njĂ« “kulturĂ« pune mĂ« e mençur, mĂ« njerĂ«zore dhe mĂ« me kuptim”.

Një nga zërat më të fuqishëm ishte Wawira Njiru nga Kenia, e cila përmes organizatës së saj Food4Education po shndërron mënyrën se si shkollat afrikane ushqejnë fëmijët. Mbi 450 mijë nxënës marrin çdo ditë një vakt të ngrohtë falë kuzhinave vendore të menaxhuara nga gratë e komunitetit, me energji të pastër dhe një sistem të organizuar me efikasitet.

PĂ«rtej njĂ« modeli suksesi nĂ« sektorin social, kjo Ă«shtĂ« njĂ« histori e fuqizimit vendor, ku ekipi bĂ«het pjesĂ« aktive e zgjidhjes dhe jo vetĂ«m zbatues i njĂ« projekti tĂ« jashtĂ«m. ËshtĂ« njĂ« mĂ«sim i qartĂ« pĂ«r tĂ« gjitha organizatat, qĂ« duan tĂ« ndĂ«rtojnĂ« kulturĂ« pune qĂ« rrit angazhimin pĂ«rmes qĂ«llimit tĂ« pĂ«rbashkĂ«t.

Nga ana tjetër, holandezi Boyan Slat, i cili themeloi The Ocean Cleanup që në moshën 18-vjeçare, tregoi se edhe idetë më të mëdha mund të vihen në jetë, nëse organizata ndërton një kulturë që lejon eksperimentimin dhe dështimin.

Teknologjia që ai ka zhvilluar për të pastruar oqeanet nga plastika është vetëm një aspekt; më e rëndësishmja është se përmes një ekipi të përkushtuar dhe vizioni të qartë, ai po krijon një organizatë që u tregon të rinjve se mund të zgjidhin problemet më të mëdha të epokës sonë.

Teknologjia si mjet për gjithëpërfshirje u mishërua në historinë e M-PESA Africa, platformës financiare që u ka dhënë qasje miliona afrikanëve në pagesa, kredi e shërbime të tjera dixhitale, shpeshherë pa pasur një llogari bankare.

CEO i saj, Sitoyo Lopokoiyit, ndau pĂ«rvojĂ«n sesi ekipi i tij dizajnoi njĂ« orĂ« smart pĂ«r tĂ« verbrit, qĂ« u mundĂ«son tĂ« kryejnĂ« transaksione nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur. Kjo nuk Ă«shtĂ« thjesht teknologji, Ă«shtĂ« njĂ« kulturĂ« pune qĂ« nis çdo ditĂ« me pyetjen: si t’i pĂ«rfshijmĂ« ata qĂ« janĂ« lĂ«nĂ« jashtĂ«?

Kultura e bashkëpunimit ndërdisiplinor u shfaq fuqishëm edhe në fjalimin e Chris Bahl, themelues i AI Proteins, një kompani që përdor inteligjencën artificiale për të dizajnuar proteina të reja, që komunikojnë drejtpërdrejt me qelizat për të luftuar kancerin, diabetin dhe sëmundje të tjera.

Ajo që e bën të veçantë qasjen e tij është aftësia për të kombinuar shkencën me imagjinatën, një kulturë kërkimi që e inkurajon ekipin të mendojë ndryshe, të eksperimentojë dhe të ndërtojë zgjidhje nga e para.

Dr. Dean Ornish, nga ana tjetër, solli një qasje të thjeshtë por të fuqishme: kujdesi për shëndetin fizik dhe emocional të individit nuk është luks; është baza e një organizate që funksionon mirë. Ai tregoi se ushqimi i shëndetshëm, lëvizja, reduktimi i stresit dhe ndërtimi i lidhjeve sociale jo vetëm që përmirësojnë jetën, por edhe ndryshojnë në mënyrë të matshme shëndetin në nivel gjenetik.

Për çdo menaxher që pyet si të rrisë qëndrueshmërinë e ekipit, përgjigjja është e thjeshtë: filloni nga mirëqenia.

Për të mbyllur me një shembull që vjen nga bota e artit dhe mjeshtërisë, pastiçieri francez Amaury Guichon, i njohur për skulpturat e tij prej çokollate, foli për rëndësinë e përkushtimit ndaj procesit, durimit dhe respektit për materialin.

Pas krijimeve të tij madhështore që bëjnë xhiron e rrjeteve sociale qëndron një etikë pune e përpiktë, ku çdo detaj ka rëndësi. Në një kohë ku produktiviteti matet shpesh në shpejtësi, Guichon na kujton se kultura e ekselencës ndërtohet me përkushtim të qëndrueshëm, jo me rezultate të menjëhershme.

Nga kuzhinat e Kenias te laboratorët e proteinave me IA, nga pastrimi i lumenjve te skulpturat prej çokollate, TED2025 na kujton se në thelb të çdo organizate të suksesshme është një kulturë pune që ndërton kuptim, nxit bashkëpunim dhe vendos njeriun në qendër.

Dhe ndoshta pikĂ«risht kjo Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjja mĂ« e mirĂ« ndaj pyetjes sĂ« madhe tĂ« kohĂ«s sonĂ«: pĂ«r çfarĂ« janĂ« njerĂ«zit? PĂ«r tĂ« krijuar, pĂ«r tĂ« lidhur, pĂ«r t’u kujdesur dhe pĂ«r tĂ« udhĂ«hequr me mendje dhe me zemĂ«r. / Nice News, Shqip.al

The post TED2025 : Frymëzim nga drejtues të suksesshëm për kulturën e re të punës appeared first on Revista Monitor.

Portugalia forcon rregullat për aksesin në plazhe mes rritjes së resorteve luksoze

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
21 July 2025 at 13:46

Qeveria portugeze dhe Agjencia Portugeze për Mjedisin (APA) kanë premtuar forcimin e zbatimit të rregullave për aksesin publik përgjatë një segmenti të njohur 45-kilometra të vijës bregdetare, ku ndërtimi i shpejtë i resorteve luksoze po ngre shqetësime për rritjen e çmimeve të banesave, kufizimin e aksesit në plazhe dhe humbjen e identitetit lokal.

Zona si Melides, Comporta dhe Troia janë shndërruar nga vende kampingu e fshatra peshkimi në enklava luksoze që tërheqin investitorë ndërkombëtarë dhe turistë të pasur. Kjo ka sjellë rritje të ndjeshme të kostove të jetesës dhe kufizim të aksesit në hapësira publike, veçanërisht plazhe.

Pas inspektimit të 22 plazheve në këtë segment bregdetar, APA konstatoi se nëntë prej tyre kishin kufizime, dy me hyrje të kontrolluar dhe shtatë të bllokuara nga prona private. Në disa raste, qasja është e mundur vetëm përmes zonave të kontrolluara nga resorte, me kërkesë për dokument identifikimi ose rrugë alternative të vështira, ndërkohë që mungesa e parkimeve e vështirëson edhe më tej aksesin.

Një nga plazhet e prekura, Galé-Fontainhas, është aktualisht i aksesueshëm vetëm përmes resortit Costa Terra, në pronësi të investitorit amerikan Mike Meldman. Resorti përfshin ambiente luksoze, fusha sportive private dhe kopshte organike.

Ministrja e Mjedisit njoftoi se asnjë zhvillim i ri turistik nuk do të miratohet në vijën bregdetare të Portugalisë kontinentale, pa garantuar më parë akses publik në plazh.

Ndikimi tek komuniteti lokal

Në Comporta, një destinacion turistik gjithnjë e më i shtrenjtë, përdorimi i gjuhëve të huaja në rrugë dhe rritja e çmimeve kanë zbehur praninë e komunitetit vendas. Shërbimet dhe ndërtimet i adresohen gjithnjë e më shumë një publiku elitar, ndërsa kostot e jetesës janë bërë të papërballueshme për banorët.

Punonjës të zonës përmendin çmime të majme për akomodim, mungesë qasjeje të lirë në plazhe dhe tarifa të larta për shërbime bazë si parkimi dhe qiraja e çadrave. Në disa raste, çmimet për një set çadër dhe shezlongë arrijnë deri në 200 euro në ditë.

Ministria ka premtuar gjithashtu se do të rregullojë çmimet e produkteve dhe shërbimeve në plazhe, përfshirë çadrat, ujin dhe kafenë.

Ndryshimet shqetësojnë edhe turistët

Disa vizitorë e vënë në dyshim vlerën e përvojës në këto zona për shkak të kostove të larta. Shtëpitë me qira arrijnë deri në 1,000 euro nata, duke e bërë zonën të papërballueshme edhe për turistët me të ardhura mesatare.

Stilisti Christian Louboutin, vizitor i hershĂ«m i ComportĂ«s, Ă«shtĂ« zhvendosur mĂ« nĂ« jug nĂ« Melides pĂ«r t’i shpĂ«tuar mbingarkesĂ«s dhe zhvillimit tĂ« tepĂ«rt. Ai ka theksuar rĂ«ndĂ«sinĂ« e ruajtjes sĂ« autenticitetit tĂ« rajonit dhe se Melides nuk duhet tĂ« ndjekĂ« modelin e destinacioneve si Saint-Tropez.

PavarĂ«sisht shqetĂ«simeve publike, pĂ«rfshirĂ« njĂ« peticion me mbi 10,000 firma qĂ« kĂ«rkonte mbrojtje mĂ« tĂ« fortĂ« pĂ«r Gadishullin e Troias, parlamenti portugez e rrĂ«zoi kĂ«rkesĂ«n. AktivistĂ«t lokalĂ« kanĂ« paralajmĂ«ruar se do tĂ« vazhdojnĂ« presionin ndaj autoriteteve dhe kanĂ« planifikuar njĂ« protestĂ« mĂ« 27 korrik nĂ« plazhin e Melides gjatĂ« maratonĂ«s “Atlantic UltraMarathon”. / Euronews, Shqip.al

The post Portugalia forcon rregullat për aksesin në plazhe mes rritjes së resorteve luksoze appeared first on Revista Monitor.

❌
❌