Nga Trendafile Visha

Ndonjëherë të shtunat si dua hiç, ndonjëherë i dua shumë…

E djeshmja?!

Ah ç’ditë e madhe për demokracinë!

(Ah ç’kafe e idhët pelin për t’u pirë te lokali i Likut, mu përballë News 24…!)

Dje, shteti ynë i dashur, i fortë, trim dhe me biceps kushtetues, vendosi të tregojë se kush komandon: rrethoi godinën e Televizionit News 24, sepse, mesa duket, ishte dita për të bërë provën generale si në filmat aksion.

Sigurisht, pati reagim masiv të gazetarëve, që si rrallëherë pas dekadash zbuluan fjalën “solidaritet”. Si në një film bardh e zi ata dolën në skenë për të mbrojtur “lirinë e fjalës”, atë fjalë që rastësisht, e kanë përdorur për 35 vite vetëm kur u është djegur çatia e vet.

E çuditshme… ku ishin kolegët e mi, kur Irfan Hysenbelliu, ky shkelës kronik i ligjit në tregun e medias (se mos vetëm ai), i kthente gazetaret në skllevër modernë?

Kur pagat vonoheshin (vonohen) me muaj?

Kur sigurimet shoqërore nuk paguheshin (nuk janë paguar prej 2 vitesh)?

Kur gazetarët paguanin (paguajnë) “nën dorë” për të regjistruar fëmijët në çerdhe a në kopshte?

Kur privoheshin të merrnin kredi (privohen) ? Heshtje. Heshtje e gjatë, e thellë, e turpshme.

Po shteti?

Ai i dha Irfanit një liri të artë; – lirinë për të bërë ç’të donte me punonjësit e mediave dhe të bizneseve të tjera në pronësi të tij. Tatimet (ky një institucion kaq i shigjetuar në media për korrupsion ndër vite), përveç një gjobe sa për sy e faqe, nuk morën asnjë masë. Sepse shteti dhe oligarku ishin (janë) si dy sy të së njëjtës fytyrë: njëri mbyllet, tjetri shikon anash.

Unë e di shumë mirë, sepse e kam përjetuar mbi shpinë këtë “bashkëjetesë” shtet–oligark.

Unë, modestja guxova para një viti të sfidoj padrejtësinë. Vetëm se atëherë padrejtësia quhej “punëdhënësi”. Çfarë ndodhi?

– Më kyçën derën e godinës ku kisha punuar 23 vite. Shkarravitën librezën time të punës me “braktisje detyre”, ndërkohë që detyrën e kishte braktisur pronari prej 6 muajsh pa më dhënë pagën.

Faji im?!

Kërkova të paguhesha për punën time, të më llogaritej vjetërsia, të më paguheshin sigurimet. Ky ishte krimi im…?

Dhe shteti?!

Shteti thjesht pa nga dritarja tjetër; – vendosi të mos më prishte “rehatinë”…

Tani, që shteti i tregoi muskujt Irfanit, ashtu si Irfani ua ka treguar dhjetëra e dhjetëra gazetarëve papritur kthehemi në Spartakë me mikrofon në dorë. Të gjithë dalin në shesh për “të drejtat e tyre”, pa përmendur se për

dekada kanë pranuar t’ua shkelin të drejtat më elementare.

Ndërsa shoh këtë revoltë kolektive, më duket sikur jam në një teatër absurd:

ku në aktin e parë, oligarku shkel gazetarët;

në aktin e dytë, shteti godet oligarkun (pasi e ka lënë atë që të mbush e të derdh kupën duke sfiduar ligjin);

dhe në fund, të gjithë dalin në skenë të përqafuar, duke recituar monologun “Liria e shtypit”.

Ndërsa shoh këtë revoltë, më dhemb, më dhemb shumë hipokrizia e reagimit.

Nuk di ndonjë vend tjetër në Europë ku të luhet një teatër i tillë, ku të drejtat e gazetarëve të shkelen kaq hapur, dhe ku vetë gazetarët ta kenë pranuar këtë shkelje si normalitet.

Kjo është Shqipëria: vendi ku liria e shtypit ngatërrohet me lirinë për të shtypur.

PËRSE HESHTA DJE?

– Respektova veten, kolegët, profesionin, ndonëse Tjetra ime më thoshte me ngulm: reago, reago tani!

Heshta pasi më duhej (t) që në peshore të vë gjithë situatën e krijuar, të cilën e shoh në dy nivele paralele:

1. Veprimi i shtetit – mbyllja pa paralajmërim (duhej bërë një njoftim publik) e sinjalit të transmetimit të një prej televizioneve më të mëdha në vend

(sidomos pa transparencë dhe pa ezauruar procedurat ligjore) është një precedent shumë i rrezikshëm për lirinë e medias. Është një sinjal presioni, jo vetëm për atë televizion, por për të gjithë spektrin mediatik. Nga ana tjetër, prona për të cilën shteti dhe Irfan Hysebelliu i tregojnë muskujt njëri-tjetrit; – ku shteti deklaron se është pronë shtetërore dhe se aty do të ngrihet fabrikë armësh, e ndërsa Irfani luan me kartën e kontratave të qirasë, dihet nga të gjithë gazetarët se është në pronësi të banorëve të Shkozës. A nuk është krim, që pronarët e vërtetë të pronës shohin teatrin që luhet para syve të tyre. Gazetarët e News 24 janë dëshmitarë, se si Lik Kasharit, një nga pronarët e tokës për të cilën grinden balozët, i ndalohej të parkonte makinën jashtë portës së News 24, në tokën e tij. Atë kohë e në gjithë kêtë kohë, të gjithë ne gazetarët bënim sehir, edhe pse pinim kafe çdo ditë te lokali i Likut. Të bësh duel ne ring për tokën që ju është vjedhur pronarëve të ligjshēm është e turpshme në radhë të parē për shtetin e pastaj për oligarkun Irfan Hysenbelliu, cili që nga viti 2022 është njoftuar në vijimësi për lirimin e ambienteve. Kolegët e mi dinë mirë këtë fakt. Por në këtë shfaqje të turpshme të humburit e mëdhenj janë ata, pasi janë flakur nē rrugë të madhe. 230 punonjës jo vetëm rrezikojnë vendin e punës, por rrezikojnë të mos marrin as rrogat e prapambetura dhe sigurimet shoqërore të pa paguara nga pronari i tyre i papërgjegjshëm.

2. Historia e pronarit Irfan Hysenbelliu është një shembull i modelit të pronarit që i sheh gazetarët si “mjet pune”, jo si profesionistë me të drejta të plota. Mos-pagesa e sigurimeve shoqërore, vonesat e pagave, presioni për të heshtur, këto janë shkelje të drejtpërdrejta të ligjit dhe etikës.

(Një detaj interesant: prej vitesh, për çdo muaj deri ditën e djeshme është kënduar në kompaninë e Irfanit, është kthyer në hit refreni i këngēs: – ēshtë hedhur rroga?

S’është hedhur rroga?

Po pse…?

Po kur…?

Po kam qira…,

Po kam kredi…,

Po s”kam shtëpi…)

…(nëse do hapje WhatsApp e gazetarëve që kanë punuar dhe punojnë në kompanitë mediatike të Irfanit, refreni i këngës për rrogat e fundmuajit do bëhej virale.

(Ky refren tronditës, thua se shteti ka vdekur, këndohet dhe në televizione të tjera, që nuk harrojnë t’i bëjnë qokën Irfanit.

– Nëse do të reagoja dje, pa dashje ose me dashje reagimi im do “ngatërrohej” në publik si mllef personal.

Do ngjante se “fishekun në pajë” e kisha ruajtur për individin (Irfanin), dhe jo për shtetin tim të dashur që flirton, bashkëpunon me oligarkët në kurriz të qytetarëve.

Shteti im i dashur ishte (është) në dijeni se Irfan Hysenbelliu është një ndër mëkatarët e mëdhenj të tregut, por në vijimësi mbyllte sytë, ose më e shumta e pickonte sa për t’i thënë: “Hej ti”!

Shteti im i dashur kërkonte (kërkon) që “gështenjat nga zjarri” t’i nxirrte (nxjerrin) me duart e të tjerëve.

Ç’hipokrizi!

Ç’tallje trapi!

Në një vend ku presupozohet se ka shtet dhe funksionon ligji, nuk krijohen situata të tilla absurde,

nuk mbijnë nga hiçi oligarkë që tallen me djersën e dinjitetin e gazetarëve.

Dhe gazetarët, të cilët nëpërkëmben nga mëngjesi në mbrëmje e heshtin, ta kursejnë frymën për të bërtitur për “të drejtën kushtetuese”, për “fjalën e lirë”.

Një gazetar që nuk mbron të drejtat bazike të tij, nuk mund tē mbroj të drejtat e qytetarëve të këtij vendi.

Si mundemi, si, të pretendojmë për një qeverisje më të mirë, për një të ardhme më të mirë në Shqipëri?!

Unë solidarizohem me kolegët e mi, por ata duhet të nisin të bëjnë ndryshimin nga vetja. Respekti nuk kërkohet, fitohet. Gazetarët

Duhet ta fshijnë nga memoria e tyre atë thënien prej skuthi: “larg nga b**** ime”!

…ose, ose…shëtttt, shëttt…

Çudia më e madhe në këtë vend tri ditë zgjat.

Tema

The post Shteti, Irfani dhe liria që ha vetveten… first appeared on JavaNews.al.

The post Nuk është mbyllur News24 first appeared on JavaNews.al.

The post Qeverisja votohet, prokuroria qeveris first appeared on JavaNews.al.

Nga Musa Kurtulaj

Prej vitesh, fermerët dhe prodhuesit shqiptarë përballen me një paradoks: nga njëra anë, Shqipëria ka potencial të mjaftueshëm për të siguruar perime, fruta, mish, bylmetra dhe prodhime të tjera bujqësore të sigurta dhe cilësore për konsum të brendshëm; nga ana tjetër, tregjet mbushen çdo ditë nga produkte të importuara, shpesh me çmime më të ulëta, që shkatërrojnë konkurrencën dhe dekurajojnë prodhuesit vendas.Kjo situatë është justifikuar prej kohësh nga qeveria me argumentin se vendi është pjesë e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë, një angazhim ndërkombëtar që ndalon bllokimin e mallrave të importuara apo rritjen e tarifave doganore.

Por sa i shërben kjo marrëveshje interesit të vendit kur praktikisht shndërrohet në një “kartë e bardhë” për të shkatërruar prodhimin vendas? Sot, prodhuesit shqiptarë nuk kanë vetëm konkurrencën e tregut të lirë, por edhe një sfidë të pabarabartë: mungesë subvencionesh serioze, vështirësi për të depërtuar në rrjetet e shitjes me pakicë, çmime të paqëndrueshme dhe mbi të gjitha, mungesë mbrojtjeje nga shteti.

Ndërkohë, prodhimet e importit vijnë shpesh nga vende me subvencione të larta për bujqësinë dhe me standarde që nuk kontrollohen njësoj si ato vendase.Në këto kushte, shembulli i fundit i Donald Trump në SHBA, që rriti tarifat për mallrat e huaja për të mbrojtur ekonominë dhe prodhimin amerikan, ngre një pyetje të drejtë: a është koha që edhe Shqipëria të rishikojë qëndrimin e saj ndaj importit të pakontrolluar?

Natyrisht, Shqipëria nuk është SHBA. Ekonomia jonë është shumë më e vogël dhe më e ekspozuar. Por kjo nuk përjashton nevojën për të vendosur masa të zgjuara mbrojtëse — qoftë përmes tarifave sezonale, rishikimit të marrëveshjeve, vendosjes së standardeve të detyrueshme për produktet e huaja, apo favorizimit të prodhimeve vendase në tregjet publike.

Tregtia e lirë nuk duhet të jetë sinonim i tregtisë së shfrenuar në dëm të interesit kombëtar. Liria në këtë rast, pa drejtësi ekonomike, nuk është as zhvillim, as integrim. Është falimentim i heshtur i fermës shqiptare.

Nëse Shqipëria nuk reagon, shumë shpejt tokat do të mbeten djerrë, fshati do të shkretohet akoma më shumë, dhe do të ushqehemi me produkte që nuk i njohim, nga vende që nuk i kontrollojmë.

Mbrojtja e prodhimit vendas nuk është nacionalizëm ekonomik. Është mbijetesë. /TEMA/

The post Modeli Trump me tarifat, pse mos të jetë pikë referimi edhe për Qeverinë Shqiptare?! first appeared on JavaNews.al.

Nga Niazi Jaho

Pak histori:

Para disa ditëve, u njoha me vendimin nr. 35, datë 27.05.2025 të Gjykatës Kushtetuese. Sipas këtij vendimi, rezulton se një e dhjeta e deputetëve kishte paraqitur në Kuvend një mocion në tëcilin pretendohej se deputeti V.S kishte kryer veprimtarifitimprurëse që buronte nga pasuria e shtetit ose e pushtetit vendor. Mocioni bazohej në nenin 70, pikat 3 dhe 4 të Kushtetutës.

Kuvendi kishte vendosur rrëzimin e këtij mocioni, ndërsa jo më pak se një e dhjeta e deputetëve të Kuvendit i ishte drejtuar Gjykatës Kushtetuese me kërkesën për deklarimin të papajtueshëm me Kushtetutën të vendimit nr. 5, datë 30.01.2025 të Kuvendit dhe detyrimin e tij për ti dërguar gjykatës mocionine rrëzuar.

Gjykata Kushtetuesen në vendimin nr. 35, datë 27.05.2025 që përmendëm më lart është shprehur se: “në çdo rast, një e dhjeta e deputetëve ka të drejtën të kërkojë nga Kuvendi me mocion që të dërgojë në gjykatë çështjen e papajtueshmërisë së deputetit në ushtrimin e mandatit dhe në rast të rrëzimit të një mocioni të tillë, aktivizohet e drejta e jo më pak se një të pestës së deputetëve për të vënë drejtëpërdrejt në lëvizje gjykimin kushtetues për shqyrtimin në themel të çështjes së papajtueshmërisë dhe deklarimin e mbarimit të mandatit të deputetit.” (Shih Par. 28)

Në rastet e mëparshme kur mocioni i një të dhjetës së deputetëve është rrëzuar nga Kuvendi dhe është vendosur mos dërgimi içështjes në gjykatë (siç ka qenë p.sh rasti i deputetes O.XH), qendrimi i gjykatës ka qenë krejt i ndryshëm. Që çështja të jetë e qartë për lexuesin e shikoj të nevojshme ti referohem vendimit të Gjykatës Kushtetuese, nr. 55, datë 10.07.2024, ku thuhet:

a) Kur Kuvendi vihet në lëvizje me mocion të Kryetarit tëKuvendit ose një të dhjetës së anëtarëve të tij, duhet të vendoset dërgimi i çështjes në Gjykatë Kushtetuese, e cila është organ i vetëm që ka kompetencë të shqyrtojë në themel çështjen…

b) Në rastet kur Kuvendi vihet në lëvizje sipas pikës 4 të nenit 70 të Kushtetutës “Kuvendi nuk mund të vejë në diskutim nocionin e paraqitur dhe nuk mund t’ja nënshtrojë atë debatit parlamentar…Kuvendi, në këto raste, nuk mund ti hyjë themelit të çështjes, pra vlerësimit nëse veprimet konkrete të pretenduara të kryera nga deputeti, janë të papajtueshme me mandatin e tij.” (Par. 39 ivendimit)

c) Lidhur me mosdërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese, në vendim theksohet se: “Kuvendi detyrimisht duhet të zbatojë vendimet e saj, konkretisht atë që sanksionohet në nenin 132 të Kushtetutës ku thuhet se “vendimet e Gjykatës Kushtetuese janë përfundimtare dhe të detyrueshme për zbatim.” (Par. 44 i vendimit)

d) Gjykata vlerëson se “parimi kushtetues i mandatit të lirë të deputetit nuk mund të kuptohet si liri absolute…Gjykata çmon se parimi i mandatit të lirë (jo detyrues) edhe pse është i zbatueshëm në procedurat parlamentare kur deputetët thirren në votim, nuk nënkupton se liria nëvotim e deputetëve është absolute. Përkundrazi kjo lirinë votimin e tij i nënshtrohet kufizimeve.” (Par. 58 ivendimit)
Kundër vendimit të mësipërm kam shprehur opinionin timkritik në një shkrim të publikuar në gazetën “Dita”, të datës16 janar 2025, të titulluar: “Ngërçin e ka krijuar vetë Gjykata Kushtetuese”.

Vendimi nr. 35, datë 27.05.2025 i gjykatës që ka ndryshuar thellësisht qëndrimet e saj të mëparshëm duke ç’bllokuar kështu ngërçin që vetë ajo ka krijuar, (në fakt edhe pse nuk shprehet) pranon se:

a) Qëndrimi i Kuvendit ka qenë i drejtë, dmth në pajtim me Kushtetutën. Ai nuk ka cenuar asnjë nen të Kushtetutës nërastet kur ka refuzuar mocionin dhe si pasojë nuk ishte i detyruar ti dërgonte çështjen Gjykatës Kushtetuese.

b) Neni 132 i Kushtetutës në një rast të tillë, nuk mund të zbatohej, sepse ndryshe nuk do të përfillej votimi i shumicës dhe autonomia e organit ligjvënës.

c) Të padrejta, jokorrekte, të pajustifikuara dhe të rënda kanë qenë shprehjet e përdorura në vendimin e gjykatës (është fjala për moszbatimin e nenit 132 të Kushtetutës) se Kuvendi ka cenuar “të gjithë strukturën e të drejtave dhe detyrimeve të parashikuara në Kushtetutë, ç’ka do të përbënte një precedent të rrezikshëm…” (Par. 58 ivendimit të Gj.K, Nr. 35, datë 10.07.2024)

Pas vendimit të mësipërm, gjykata nuk do ti kërkonte Kuvendit shfuqizimin e vendimit të refuzimit të mocionit dhe as do të përmendte detyrimin sipas nenit 132 të Kushtetutës, sepse vendimi i Kuvendit do të ishte legjitim dhe nuk do të përbënte, siç shprehej gjykata në vendimin e mësipërm të vitit 2024, “një precedent të rrezikshëm”.

Duke ju rikthyer vendimit të Gjykatës Kushtetuese që legjitimon një të pestën e deputetëve për të venë në lëvizje gjykatën në rastet kur Kuvendi rrëzon mocionet e një të dhjetës së deputetëve, është e nevojshme të trajtohen çështjet e mëposhtme:

Së pari: A ka ndryshuar gjykata praktikën e saj të mëparshme?

Së dyti: Nëse po, për këtë ndryshim a ka parashtruar ajo arsyet dhe argumentet përkatëse?

Së treti: Kjo praktikë e ndryshuar a përbën normë të re kushtetuese?

Në trajtimin e çështjeve të mësipërme e shohim të nevojshme të shprehim mendimet e mëposhtme: Gjykata ka ndryshuar praktikën e saj, por pa arsyetuar domosdoshmërinë e këtij ndryshimi. Në fakt praktika e gjykatës mund të ndryshojë nëraste të rralla, në kushte dhe rrethana të veçanta dhe sidomosnë zbatim të standardeve (shih vendimin e Gj.K, Nr. 30, dt. 17.06.2010).

Ne mendojmë gjithashtu se ndryshimi i praktikës që legjitimon një të pestën e deputetëve në rastet kur Kuvendi rrëzon mocionet e paraqitura nga një e dhjeta e deputetëve, krijon normë të re që siç dihet është atribut i legjislativit. Në këtë përfundim ka arrritur edhe pakica e anëtarëve të gjykatësqë janë shprehur se: “nëpërmjet legjitimimit të subjektit jo më pak se një e pesta e deputetëve, gjykata ka tejkaluar Kushtetutën duke krijuar normë të re kushtetuese”(vendimi nr. 35, datë 27.05.2025, paragrafi 24)

Në përfundim e shikjmë të nevojshme të theksojmë se gjykata(përfshi kështu edhe rastin e deputetit V.S) në vështrim të nenit 70, pikat 3 dhe 4 të Kushtetutës, më parë nuk ka legjitimuar vënien në lëvizje të saj nga një e pesta e deputetëve, me arsyetimin se neni 70 i Kushtetutës është dispozitë specifike.

The post Gjykata Kushtetuese ç’bllokon ngërçin që vetë ajo kishte krijuar first appeared on JavaNews.al.

Nga Bjorn Runa

Pse nuk i besojmë ligjit?

Teorikisht, ligji supozohet të shërbejë për të na mbrojtur, duke ndërhyrë si ndërmjetës për shmangien e konflikteve, të na garantojë të drejtat dhe t’i mbajë të pushtetshmit përgjegjës. Megjithatë, në praktikë – veçanëirsht në vende si Shqipëria – ligji në vend që të ekzistojë si pakt mes të barabartëve, kthehet në fakt në mjet survejimi dhe kontrolli të shoqërisë.

Por, nëse ligji nis qysh në fazën e hartimit me paragjykimin se qytetarët janë hileqarë, mashtrues, kriminelë që nuk iu zihet besë, atëherë çfarë shoqërie jemi duke ndërtuar dhe mbi të gjitha, nëse ligji nuk na beson, a duhet t’i besojmë ne atij?

Në episodin e 29-të të Apostrof Podcast, bisedoj me Nebi Bardhoshin – antropolog ligjor – puna kërkimore e të cilit fokusohet tek studimi i jetës politike dhe sociale të ligjit. Ai ka studiuar evoluimin e ligjit shtetëror në Shqipëri, mbijetesën e normave zakonore si Kanuni deri në ditët tona, dhe mënyrat se si sistemet ligjore funksionojnë përtej aspektit rregullator të tyre.

Një ndër konceptet që shfaqet shpesh në punën e tij është liminaliteti, ose të qenit në prag të transformimit nga një gjendje, në një tjetër. Sipas Bardhoshit, qysh nga pavarësia e deri sot, shoqëria shqiptare është mbajtur në një gjendje të vazhdueshme liminaliteti. Një popull që është gjatë gjithë kohës në tranzicion, pa mund asnjë herë ta realizojë transformimin e vet. Në këtë gjendje liminale, reformat ligjore nuk shërbejnë më për të vendosur drejtësi, por për të ushtruar kontroll.

Po aq shqetësuese është edhe mendësia në bazë të shumë prej ligjeve të reja. Pasi ka marrë pjesë si ekspert në një sërë komisonesh për hartimin e ligjeve, Bardhoshi shprehet i shqetësuar për mentalitetin që ekziston mes kolegëve të tij, por edhe ekspertëve të ndryshëm ligjorë, të cilët e shohin qytetarin gjithmonë si dikush që kërkon t’ia hedhë sistemit. Kjo lloj mendësie, që kërkon të hartojë ligje si grackë për qytetarin, për ta kapur atë në gabim, është sa cinike, aq edhe e rrezikshme, pasi prodhon ligje që ndëshkojnë vetëm të dobëtit.

Pavarësisht kësaj, Bardhoshi e sfidon fatalizmin, ndërsa na kujton se ka patur dhe ka akoma tradita lokale të pluralizmit legal, negociimit në komunitet dhe etika të tjera sociale, të cilat i rezistojnë dominimit. Ndonëse jo gjithmonë i drejtë apo egalitar, mbijetesa e të drejtës zakonore deri në ditët tona tregon se komunitetet vazhdojnë të kërkojnë legjitimitet, kuptim dhe drejtësi jashtë institucioneve shtetërore. /tema/

The post Pse nuk i besojmë ligjit? first appeared on JavaNews.al.

Nga Edmond Petraj – Avokat

Në çdo raport vjetor të Komisionit Evropian për Shqipërinë, vepra penale e shpërdorimit të detyrës është një pikë ndalese: jo për ta eliminuar, por për të kuptuar si përdoret. Ndërkohë që shteti shqiptar i trembet çdo gabimi të një administratori të zakonshëm dhe ngre akuza penale për çdo vendim joefektiv, Brukseli bën një kërkesë të qartë: Zbatoni ligjin, por mos e keqpërdorni atë.

Në Shqipëri, neni 248 i Kodit Penal “Shpërdorimi i detyrës” është kthyer në një mjet të gjithanshëm ndëshkimi, një nen “shelg” që përkulet sa herë do prokuroria, por rrallë herë qëndron drejt në themelin e drejtësisë. Në fakt, BE-ja e njeh këtë nen, por nuk e përdor si në Shqipëri.

Çfarë kërkon BE-ja në të vërtetë?

Kërkesa e Bashkimit Evropian është më shumë një thirrje për maturi ligjore sesa për shtrëngim penal. BE nuk thotë që “mos e dëno shpërdorimin”, por kërkon që Shqipëria:

Ta zbatojë vetëm kur ka një shkelje të rëndë ligjore, me qëllim përfitimi personal;

Të mos ndëshkojë penalisht gabimet administrative, që mund të jenë thjesht rezultat i paaftësisë, mungesës së përvojës apo keqinterpretimit;

Të zhvillojë një administratë publike që nuk funksionon me frikë, por me përgjegjësi të qartë dhe kontroll të brendshëm;

Të garantojë që ndjekja penale të mos jetë e instrumentalizuar politikisht apo selektive.

Shqipëria: gjithçka penale, edhe kur është thjesht burokraci

Në vendin tonë, shpërdorimi i detyrës është shpesh një grackë ligjore: nëse s’e firmos, akuzohesh për neglizhencë; nëse firmos, akuzohesh për tejkalim kompetencash. Funksionarët publikë ndihen më afër bankës së të pandehurit sesa zyrës ku duhet të shërbejnë.

Dhe këtu vjen thelbi i kërkesës së BE-së: nëse doni një administratë që punon me integritet, nuk mund ta mbani peng me një nen penal të paqartë dhe të gjithanshëm.

Europa ka standarde të qarta

Në shtetet anëtare të BE-së, vepra si “shpërdorimi i detyrës” është e kodifikuar ndryshe për shembull si:

Korrupsion aktiv ose pasiv,

Keqpërdorim i fondeve publike,

Kontrata fiktive apo falsifikime,

Ndikim i paligjshëm në vendimmarrje.

Pra, BE-ja nuk njeh një nen ku gjithçka mund të ndëshkohet me togfjalëshin “ka shkaktuar dëm ndaj interesit publik”. Aty ka saktësi, qëllim kriminal, pasojë të qartë dhe dëshmi të provueshme.

Jo çdo dështim është krim

Ky është mësimi që duhet të marrim nga kërkesa e Bashkimit Evropian. Nëse duam një shtet funksional, nuk mund ta ndëshkojmë çdo zyrtar që nuk ka bërë punën perfekt. Gabimi është pjesë e natyrshme e punës publike. Por abuzimi me pushtetin për përfitim personal – ky është krimi i vërtetë që BE kërkon të luftojmë.

Dhe në fund drejtësia europiane nuk është më e butë, është më e drejtë

Ndaj, Shqipëria nuk duhet të heqë dorë nga ndëshkimi i abuzuesve përkundrazi. Por duhet të ndalë abuzimin me ndëshkimin. Sepse një vend që i trajton të gjithë si të dyshuar, nuk mund të ndërtojë një shoqëri të lirë, transparente dhe evropiane.

The post Nga dënimi i çdo vendimi administrativ… tek një drejtësi europiane / Çfarë kërkon realisht BE-ja nga Shqipëria për “shpërdorimin e detyrës” first appeared on JavaNews.al.

The post Tiranë -Prishtinë, segmenti ajror i munguar në zemër të kombit dhe tregut first appeared on JavaNews.al.

Nga Alban Daci

Kriza dhe serioziteti i një subjekti politik kuptohet nga dialektika që përdor dhe kjo e fundit ndërtohet mbi bazën e supozimeve ose termave. Ndonjëherë bëhet për të krijuar politik dhe herë të tjera përdoret si justifikim se po prodhojnë politik.

Në versionin e parë ndodh kur procesi është serioz e qëllimi final është për reformim serioz.

Ndërsa në versionin e dytë është thjeshtë demagogji dhe zakonisht qëllim final ka për të justifikuar aksione ose të ashtuquajturit vendime brenda një subjekti për të justifikuar vendime të padrejta dhe të për të rikthyer status quon në pikën zero në shërbim të atyre që ndërmarrin nismën.

Fillimi e mbarim historia e “Rithemelimit” ka qenë e mbetet demagogji dhe kjo nuk ka nevojë për ndonjë shkencë për t’a kuptuar, sepse të rithemelosh diçka do të thotë se ajo “ç’ka” nuk ekzistonte.

Në fakt ajo ekzistonte, kishte struktura, grup parlamentar dhe çdo gjë çfarë i nevojitej një subjekti. Ajo që ndodhi në atë subjekt ishte rikapje e jo rithemelim, sepse ishi u kthye dhunshëm dhe e morì siç ishte pa ndryshuar asgjë e madje as skuadrën në thelb.

Tani po riqarkullon ideja se na paskan gënjyer me atë që e quajtën rithemelim, sepse paska qenë rikthim dhe tani është momenti të bëhet rithemelimi i vërtetë.

Pra, në çdo rast na paskan gënjyer. Në fakt kanë gënjyer ata që janë të detyruar të gënjehen për interesa personale duke ndryshuar qëndrime si ngjyra e kameleonit e kanë gënjyer të tjerët që për shkak të nostalgjisë dhe iluzionit të lidhur me ndjenjën e miltantizmit besonin ose ëndërron në rikthimin e liderit që e kanë shoqëruar në mitingje dhe kudo për të paktën 30 vite.

Gjithashtu, hapja e kësaj teme soț, lidhet me vështirësitë që po kalon ky subjekt për shkak të humbjes së zgjedhjeve e kështu duan ta adresojnë debatin në procese e zhvillime të brendshme për të harruar se dështuan në qëllimin final për të rrëzuar Ramën.

Pra, ky proces duhet pas shtatorit për t’i impenjuar militantët në forma fiktive e me shpresën se do të korrigjohen padrejtësitë e brendshme.

Gjithashtu, të bësh këtë proces pas zgjedhjeve, kur të tjerët kanë marr mandate e privilegje është sikur të tallesh me shumicën që mund t’u japësh ndonjë titull apo pozicion brenda, por në fakt është sikur të kenë çelsat e kashtesyperballe një Pozitë që ka gjithçka e s’ka nevojë për asgjë.

Gjithashtu, brenda llojit ose jashtë llojit ka shumë gjata që edhe në shtator “revolucioni” të nis nga fitorja në fitore.

The post Rithemelim, rikthim dhe revolucioni vazhdon! first appeared on JavaNews.al.

Nga Alban Daci

Shqipëria është një vend me polarizim të madh.

Madje, sot polarizimi politik i’a kalon edhe periudhës Komuniste!

Në kohën e Regjimit kishte “Bijtë e Partisë”, “Bijtë e Shqipërisë” dhe “Armiqtë e Partisë dhe të Shqipërisë”.

Të parët ishin njerëzit e pushtetit, të dytët edhe pse nuk kishin pushtet nuk kishin pengesa për arsim, punësim e mund të siguronin për atë kohë, një jetë të pranueshme. Ndërsa të fundit ishin sikur të mos ekzistonin, nuk gëzonin asnjë të drejtë!

Pra, Regjimi, kishte nevojë edhe për masat, qoftë për krahë pune e ashtu edhe si ushtarë të mundshëm në një luftë apo konflikt të nxehtë!

Sot, polarizimi politikë ka bërë të ketë vetëm dy kategori, “Bijtë e Partisë” që kanë gjithçka dhe “Armiqtë e Partisë” që kanë zgjedhur shpesh në këto 35 vite tranzicion, largimin dhe emigrimin si të vetmën shpresë për të jetuar në kushte të pranueshme!

Përdorimin e termit “Parti” e kam si simbolikë të forcës politike që ka pasur pushtetin në të kaluarën apo që e ka sot!

Për fat të keq karriera dhe mundësia për të jetuar mirë, qoftë edhe duke abuzuar e pasur privilegje në këto 35 vite tranzicion është e lidhur ngushtë me politikën dhe pushtetin politik!

Thuajse, asnjë nga ata që kanë qëndruar ose mbetur jashtë sferës së politikës nuk kanë bërë karrierë dhe nuk kanë krijuar pasuri.

Gjithmonë për të kuptuar “subjektet e reja” kam qenë i idesë dhe i mbetem se duhet t’i referohemi “Aleancës Kuq e Zi”, sepse ajo ishte gjeneza e mundësive të subjekteve anti-sistem!

Kjo nisi me shumë eufori dhe mbështetje, po goditjen kryesore të braktisjes e mori, kur ndjekësit e saj bënë llogaritë dhe u binden se forca që ndiqnin nuk ishte pjesë e likes së madhe të pushtetit.

Sinjali i qartë ishte kur AK refuzojë kualicion me Partinë Socialistë. Në atë moment ndjekësit e saj, përtej patriotizmit filluan të bëhen pragmatist duke bërë llogaritë personale për pushtet, karrierë apo për privilegje. Sigurisht, pas vendimi se AK s’do të ishte në kualicion me PS, shantazhet, joshjet e presionet do të ishin më të thjeshtë e do të shoqëroheshin me largime edhe masive.

Partitë e reja në 2025, në thelb kopje apo imitime të deformuar të AK, patën disa avantazhe dhe kjo i bëri pak më shumë të suksesshëm, por në thelb edhe jeta rezultuan humbëse ndaj sistemit.

Avantazhi i rëndësishëm për t’a ishte Drejtësia e re dhe protagonizmi i Spak që frenojë fenomenet që kishin ndarë ndodhur më parë.
Ligji dhe zbatimi i dekriminalizimit në vitet e fundit ka dhënë efektet e tij.

Një PD e lodhur ne lidership dhe e shpartalluar ishte në favor të subjekteve të reja.

Prandaj, rezultati që morën në 2025 ishte shumë më i mirë se i AK në 2013, por në fund edhe ky ishte humbës ndaj sistemit, sepse as nuk e tronditën e as nuk e rrëzuan.

Përkundrazi, kanë hyrë në një fazë të re dhe të fundit ndoshta, për të mundur përfundimisht veten deri në eliminim të plotë politik.

Pse ndodh kjo? Njerëzit e ndjekin një subjekt me shpresën për të marr pushtet dhe për të qenë të pushtetshëm. Nëse një subjekt ka marrë, qoftë edhe 60 mijë vota, por ka prodhuar vetëm një mandat, ky i fundit nuk i hynë në punë në misionin e tij as liderit e jo më ndjekësve!

Ndjekësit kthehen nga turma me emocione, në pragmaistë duke bërë llogari individuale. Humbja është arsye e këtij transformimi dhe për pasojë dhe goditja e shkatërrimit apo eliminimin politik i një subjekti anti- sistem që humb në jetën politike me këtë të fundit! Pushtet pak, do të thotë sofër e varfër dhe e vogël e për pasojë nuk ushqehen të gjithë e s’ka vend për të gjithë! Ata që janë pragmatistë fillojnë menjëherë të kërkojnë e të gjejmë një sofër më të madhe e me ushqim të bollshëm!

The post Një ndër arsyet që nuk bëjnë hajr partitë e reja është çështja e pushtetit! first appeared on JavaNews.al.

Nga Erion Delvina

Politikë e vjetër është që djemtë inteligjentë t’u hapin rrugë mediokërve, t’i ndjekin, t’u nënshtrohen, t’u përtypen edhe kur u hahet fjala.

Doni t’jua tregoj me emra, demek nuk i dini, tufat me tituj shkencorë e fjalëbukur, që ulën kryet e ndoqën rrugëtimet e pafundme të Berishës, Metës dhe Ramës?

Nuk është politikë e vjetër, që shpesh, inteligjentët t’ua kujtojnë me stil mediokërve vendin. Në Shqipëri kjo është e re! Bash kjo është politikë e re!

A është e bukur? E shëndetshme? Si fillim duket jo dhe aq. Mirëpo shfletimi i librit të vjetër të pluhuros disi. E disi alergjia bën të vetën. Edhe tështin. Edhe të krruhen sytë në fillim. Pastaj të çelen. Imuniteti nis e të mbron. Rritet.

Andaj moralin publik të dashamirësve të partive të reja se fintja e Shabanit me dajën, e kthen këtë të fundit te politika e vjetër, unë e gjej krejt pa vend.

Fare të palidhur.
Krejt e kundërta më duket e vërtetë!

E shoh ndryshe nga masa: Në atë lëvizje minimaliste me precizion të lartë pashë një politikan inteligjent. Krejt ndryshe. Që nuk hap rrugë nga Njëshit.

Shabani po kushtëzon fjalëmbajtje. Politika e vjetër nuk e bënte.

Jua shpjegoj edhe me Teori Loje po të doni: po nuk dua ta rëndoj me filozofi mëngjesore këtë status. Ndërrimi i rregullave të lojës në lojë e sipër, në një lojë si politika që është e përsëritshme, të jep faturë në besueshmëri.

Shabani nuk po ofrohet të jetë Tritan Shehu i Berishës 2.0 me theks jugor. Këtë po bën! Për këtë “po e shajnë”.

Sikur sapo t’u jepej rasti Ilir Metës t’ia prisnin rrugën ata burra inteligjentë dhe intelektualë që e ndiqnin në kapituj të ndryshëm në LSI, apo Berishës kur po egërsohej, apo Nanos kur i kishte humbur pasioni, apo Ramës oreksmadh për pushtete që nuk i takojnë, sot Shqipëria do të ishte Luksemburgu i Lindjes.

Lëvizja e Shabanit në distancë duket një komplot oborri, otomanizëm, por po ta vëzhgosh ftohtë është një sistem inteligjent dhe bashkëkohor që po instalohet: “për budalla nuk më merr dot!”.

Minimalisht sikur në politikën e vjetër, kushdo që ka investuar në vete, kushdo që i thoshte vetes intelektual të bëhej pengesë për rrugën e tiranucëve, aq sa mundej, ashtu si mundej, aq sa për të mos i marr si të mirëqenë, aq sa për të mos ecur dot zbathur mbi trupat e tyre, tjetërkund do të ishim.

Një kafe nuk e kam pirë me Shabanin, por me të jam!- sa i takon këtij rasti.

“E kanë rrudhur lojën në një mandat”, thonë.
Ç’thoni more?
E shpjegon Teoria e Lojës, prapë, shpërblimi i fitores së lojës së tyre, të kësaj loje, tani dhe këtu, në këtë kontekst të dhënë, aq është: një mandat.
Nuk janë as PS, e as PD.

E me qenë se jemi këtu, nga këtu ngre edhe shqetësimin kryesor: ku ishin, ku janë, ku do të jenë endrishabanët e PS dhe PD?

The post Shabani nuk po ofrohet të jetë Tritan Shehu i Berishës 2.0 first appeared on JavaNews.al.

Nga Ervin Lera

Pas një letre publike që zoti Baton Haxhiu, i drejton zonjës Eni Vasili si Drejtoreshë e Përgjithshme e RTSH, për të shpëtuar institucionin nga depresioni ku ka rënë, ose më saktë ku ka qënë gjatë gjithë ekzistencës së vet që në fillim vitet ’90, duke mos patur asnjë kontakt dhe njohje të drejtëpërdrejtë me asnjë prej tyre, po drejtohem nëpërmjet një letre të thjeshtë pas letrës publike.

Që të mos zgjatem me hyrje që shkëpusin vëmendjen, po kaloj drejt në ato me të cilat nuk pajtohem me zotin Haxhiu. Edhe pse nuk ngre dot pretendimin se di gjithçka, madje as shumë, mund të mbroj argumentat e mia kundërshtuese në lidhje me letrën.

Nga sa lexova nga letra e zotit Haxhiu, ajo që binte në sy – të paktën ajo që më tërhoqi vëmendjen mua – ishte fakti që edhe vetë lëtërshkruesi publik e pranon pa ndrojtje dhe pa asnjë hezitim, se nuk ka dështuar asnjëherë RTSH deri tani, por ka dështuar politika, e cila me ndërhyrjet dhe interesat e veta ka bërë që të mbetet RTSH, në një nivel, sipas zotit Haxhiu, të mjerueshëm.

Pra, nuk është paaftësia e drejtuesve të zgjedhur politikisht të RTSH, që kanë realizuar dështimin e RTSH, por janë drejtuesit më të lartë politikë që e kanë bërë këtë.

Por, a ka kjo një zgjidhje? PO! Kjo e ka një zgjidhje dhe që nuk është nevoja të hartohen strategji madfhështore për t’u arritur. Me ndihmën dhe mbështetjen e faktorëve dhe aktorëve me ndikim në jetën mediatike shqiptare, shoqërinë civile – ata dashamirës të asetit moral kombëtar RTSH – , me kontributin e disa njerëzve të përkushtuar brenda RTSH, të cilët reflektojnë largpamësi dhe zhvillim, mund të ngrihet një mburojë antipolitike në menaxhimin dhe zhvillimin e RTSH.

Mund të ndalohet dhe të konsiderohet i paligjshëm dhe i dënueshëm çdo ndikim politik në menaxhimin e RTSH dhe të respektohet pavarësia dhe depolitizimi i këtij institucioni që në fillim të ndryshimit të regjimit social-politik në Shqipëri.

RTSH është institucioni i parë që ka deklaruar depolitizimin, madje, para policisë dhe ushtrisë.
Organizimi i takimeve të ngjashme me atë që nxiti zotin Haxhiu të shkruajë letrën publike, drejtuar zonjës Vasili, është më shumë se i nevojshëm, pa diskutim duke përzgjedhur me më shumë kujdes pjesëmarrësit dhe protagonistë, dhe duke nxjerrë përfundime të qarta, dhe ngritur strategji afatmesme dhe afatgjata për zhvillimin e RTSH, dhe, duke qartësuar në çdo hollësi edhe rrugët dhe politikat menaxhuese se si do të arrihet kjo.

E para që mendoj se është e duhura në respekt edhe të pavarësisë dhe depolitizimit të RTSH, është që në këto tryeza të mos përfshihen emra dhe personalitete me angazhim të drejtëpërdrejtë politik dhe me interesa të përcaktuar partiakë.

Përmirësimi i kushteve të punës, trajnimi, zhvillimi dhe promovimi i vlerave të punonjësve të RTSH, aq shumë të injoruara nga zoti Haxhiu në letrën e tij, janë të mundshme të bëhen në çdo moment pa nevojën e specialistëve të BBC dhe/ose ARD.

Pikërisht përvoja e zotit Haxhiu me RTK, e cila lulëzoi në kohën kur ai ishte pjesë e Këshillit Drejtues të RTK dhe RTK asistohej nga BBC dhe ARD, është zhgënjim. As BBC dhe as ARD nuk do të stacionohen përjetësisht në RTSH, dhe nuk mendoj se zoti Haxhiu ka synim të rikthehet, tashmë në Shqipëri, në një funksion këshilltari pranë Këshillit Drejtues të RTSH. Nuk di ta them sepse nuk e njoh, RTK u rikthye dobët pas largimit të BBC dhe ARD, apo pas përfundimit të mandatit të zotit Haxhiu.

Orkestra e RTSH, artistët e trupës së të cilës, paguhen rreth 60% më pak se homologët e tyre të Orkestrës së Teatrit të Operas dhe Baletit, janë asete të patjetërsueshme të RTSH, sepse janë i vetmi sektor i RTSH që vijnë çdo ditë në punë, vetëm për të punuar dhe punojnë vërtetë.

Se si i kompensojnë ata nevojat dhe kërkesat familjare e personale për kushte më të mira jetese, në dasma apo sebepe të tjera, të paktën, janë të ndërshëm me veten dhe profesionin e tyre, sepse bëjnë atë që dinë të bëjnë, pa i hyrë në hak askujt në asgjë.

Shumë ndjesë cilitdo lexuesi, por meqë thuhet se në RTSH, nuk ka asnjë dokumentar të mirë, – edhe njëherë ndjesë për mungesën e modestisë – unë jam një nga ata që kam bërë dokumntar të mirë, reportazhe cilësore, të cilët janë transmetuar edhe në homologë të BBC dhe ARD në Europë.

Për mos t’u zgjatur më tej, përveç arkivës së saj, vërtetë shumë të pasur dhe që ka nevojë urgjente të digjitalizohet, dhe duke qënë se ato materiale të digjitalizuar do të jenë asete historike shumë të rëndësishme kombëtare, le të bëhet kjo në partneritet me agjenci shtetërore të cilat do të përfitojnë interesat e tyre të përdorimit. Por, përveç vlerës së paçmueshme të arkivës, RTSH ka me shumë vlerë edhe truallin mbi të cilin ngrihet dhe godina e saj. Madje e ka me aq shumë vlerë, sa sikur në atë trual të ngrihej ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, nuk do të ishte aspak çudi, që të dëgjinim thirrje të tilla si: Poshtë Imperializmi Amerikan!

Në qoftë se zonja Vasili ishte e sinqertë me veten dhe me publikun, në tryezën që organizoi dhe nxiti shkrimin e letrës publike, depersonalizuese për RTSH, le ta mbështesin dhe inkurajojnë të gjithë ata që munden me aq sa munden, duke përjashtuar çdo ndikim djallëzor politik apo me qëllime të tjera.

The post Letër për një letër publike first appeared on JavaNews.al.

The post Konflikti në Theth dhe një episod nga libri për Oso Kukën first appeared on JavaNews.al.

Nga Gentian Gaba

Po t’u besosh këtyre, është hera e tretë brenda pak muajsh që “pushojnë nga puna” ambasadoren Yuri Kim. Hera e parë, sipas tyre, ishte në shkurt (ka madje edhe artikuj online për këtë), hera e dytë në mars, ku pretendohej se ishte nën hetim intensiv, sipas “ekspertëve” të Tiranës, dhe hera e tretë sot.

Mesa duket, kanë menduar se “e treta e vërteta”, pas lajmit se Departamenti i Shtetit ka nisur të largojë nga puna mbi 1.300 punonjës, si pjesë e një riorganizimi të thellë të agjencisë, sipas burimeve zyrtare të vetë Departamentit.

Sipas raportimeve, bëhet fjalë për 1.107 zyrtarë të shërbimit civil dhe 246 të shërbimit të jashtëm, që preken në këtë fazë të ristrukturimit, në kuadër të përpjekjeve më të gjera të administratës Trump për të reduktuar madhësinë e qeverisë federale.

Tani, nuk e di nëse lajmet në Shqipëri vijnë më shpejt se në Uashington D.C., por nga sa kuptoj, deri më tani asnjë profil i lartë nuk është prekur. Aq më tepër kur kujtojmë se zonja Kim u emërua ambasadore pikërisht gjatë mandatit të parë të presidentit Trump.

Nga ajo që shoh, këtu lajmi është frymëzuar nga pamjet e protestës përballë godinës së Departamentit të Shtetit. Por pikërisht këtu qëndron edhe keqkuptimi, sepse ndërsa jashtë protestohet, brenda godinës zyrtarët në detyrë, të ndarë nga protesta, duartrokasin në mënyrë simbolike në nder të punonjësve civilë që po largohen, si shenjë respekti për kontributin e tyre.

Se çfarë do të ndodhë me Yuri Kim, është punë e saj. Por ajo që më ka argëtuar këto ditë është mënyra se si ndërtohen realitete paralele, pa asnjë lidhje me të vërtetën (në Tiranë e kishin “shkarkuar” disa herë më parë), për të justifikuar gabimet strategjike në raport me SHBA-në. Rrëfime që ngjajnë më shumë me një lojë pasqyrash, e ndërtuar për të çorientuar publikun.

Dhe mbi të gjitha, kjo është pjesa më problematike, kjo qasje tregon mungesë të thellë reflektimi. Asnjë përpjekje për të kuptuar ku është gabuar, vetëm këmbëngulje për të shpikur armiq të jashtëm, për të fshehur dështimin dhe për të shmangur reformimin dhe ndryshimin e nevojshëm. Ndryshim që është kusht i domosdoshëm për të ndërtuar partneritete serioze përtej Adriatikut, nëse vërtet duan të përballen me një kundërshtar si Edi Rama. /alfapres/

The post Ore, sa herë do e shkarkoni nga puna Yuri Kim? first appeared on JavaNews.al.

The post Bankers Petrolium “u arrestua” first appeared on JavaNews.al.

The post Rama, dora e “hekurt” dhe vera e gjatë e socialistëve first appeared on JavaNews.al.

The post Një replikë me Sonila Meçon, që ishte tmerruar se Tiranën po e “pushtojnë” emigrantët e huaj first appeared on JavaNews.al.

Nga Klevis Hoxhaj

Brenda pak orësh, në një zhvendosje të pazakontë por domethënëse, transmetuesi britanik GB News kaloi nga një artikull i mbushur me akuza të ashpra ndaj shqiptarëve – të artikuluara nga populisti Nigel Farage – në një artikull që lavdëronte Shqipërinë si destinacionin ideal të pushimeve për britanikët që kërkojnë plazhe me “rërë të artë” dhe çmime të lira.

The post Shqiptarët si shënjestër dhe Shqipëria si ofertë, strategjia e dyfishtë e GB News first appeared on JavaNews.al.

The post Pse nuk bashkohet nën një lidership opozita anti-Berisha? first appeared on JavaNews.al.

The post Për kosovarët injorantë, që mbështesin Iranin…. first appeared on JavaNews.al.