❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 21 August 2025Main stream

OKB: Politikat fiskale tĂ« ShqipĂ«risĂ« kanĂ« “nxitur” pabarazinĂ«

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 23:02

Politikat fiskale tĂ« ShqipĂ«risĂ« kishin ndikim shumĂ« tĂ« dobĂ«t nĂ« uljen e pabarazisĂ« sipas ”World Social Report 2025” nga Kombet e Bashkuara.

Botimi i OKB-së argumentoi se si politikat fiskale ndikojnë në uljen e pabarazisë në vende të ndryshme të botës. Psh në Europën Perëndimore dhe Amerikën e Veriut politikat fiskale arrijnë të ulin ndjeshëm pabarazinë, në shumë vende të tjera, të tilla si Shqipëria ndikimi mbetet i kufizuar.

Vendi ynë renditet në mesin e vendeve ku roli i politikës fiskale në uljen e pabarazisë është i dobët. Në grafikun e mëposhtëm ajo renditet pranë Federatës Ruse, Serbisë dhe Malajzisë, me një diferencë shumë të vogël midis koeficientit Gini të të ardhurave të tregut dhe atyre të disponueshme pas taksave dhe transfertave (Koeficienti Gini i të ardhurave të tregut tregon sa e pabarabartë është shpërndarja e të ardhurave para se të ndërhyjë shteti, ndërsa Koeficienti Gini i të ardhurave të disponueshme tregon pabarazinë pas taksave dhe pas përfitimeve që jep shteti, pensione, ndihma sociale, shërbime publike).

Bazuar në këtë matje studimi i Kombeve të Bashkuara tregon se sistemi fiskal shqiptar, përfshirë taksat dhe programet e shpërndarjes sociale, nuk arrin të zvogëlojë ndjeshëm hendekun mes shtresave të pasura dhe të varfra.

Në kontrast, vendet e Europës Veriore si Irlanda, Belgjika, Finlanda dhe Austria shënojnë ndikimin më të madh, duke arritur të reduktojnë pabarazinë me mbi 12 deri në 16 pikë përqindjeje. Kjo diferencë e madhe thekson se politikat fiskale në Shqipëri kanë një efekt modest dhe se barra e taksave dhe shpërndarja e burimeve publike nuk arrijnë të funksionojnë si mekanizma të fortë për balancimin social.

Ndërsa shumë vende të rajonit apo edhe më tej arrijnë të përdorin politikën fiskale si instrument për uljen e pabarazisë, Shqipëria edhe pse me një qeverisje socialiste rrezikon të mbetet në një spirale ku diferencat sociale thellohen, duke penguar zhvillimin e qëndrueshëm dhe progresin e kapitalit njerëzor.

Raporti i OKB -së vë në dukje se Shqipëria ka ende një rrugë të gjatë për të ndërtuar një model më të drejtë shpërndarjeje të të ardhurave, ku shteti të ketë një rol më aktiv në mbrojtjen e shtresave të brishta dhe reduktimin e pabarazisë.

Sipas World Social Report 2025 të Kombeve të Bashkuara, Shqipëria mbetet në grupin e vendeve me të ardhura të mesme të larta, por përballet ende me sfida të mëdha në drejtim të pabarazisë, punësimit dhe mbrojtjes sociale.

Raporti thekson se pasiguria në tregun e punës mbetet një fenomen i përhapur edhe në vendet me të ardhura mesatare, përfshirë Shqipërinë. Një pjesë e madhe e punësimit zhvillohet në sektorin informal, duke i ekspozuar punëtorët ndaj kushteve të pasigurta dhe të ardhurave të paqëndrueshme. Ky fenomen pengon rritjen e qëndrueshme ekonomike dhe ul besimin tek institucionet./ B.Hoxha

The post OKB: Politikat fiskale tĂ« ShqipĂ«risĂ« kanĂ« “nxitur” pabarazinĂ« appeared first on Revista Monitor.

Plani i rritjes se BE për Ballkanin, tre projektet e para të Shqipërisë 32 mln euro

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 23:01

Bashkimi Europian ka miratuar një paketë mbështetjeje prej 87.7 milionë eurosh në  kuadër të Planit të Rritjes, për projektet e para që do të financohen përmes Kornizës së investimeve të Ballkanit Perëndimor (WBIF). Nga faza e parë e financimit Shqipëria përfiton 32 milionë euro për tre projekte.

Projekti i parĂ« Ă«shtĂ« “Digjitalizimi i sistemit tĂ« transmetimit tĂ« energjisĂ«â€, i cili pĂ«rfshin 40 nĂ«nstacione tĂ« tensionit tĂ« lartĂ« nĂ« gjithĂ« vendin, duke rritur kĂ«shtu  kapacitetin e rrjetit dhe duke ulur humbjet. Vlera e projektit arrin nĂ« 95.3 milionĂ« euro, ku BE kontribuon me 10.5 milionĂ« euro. Afati i pĂ«rfundimit Ă«shtĂ« viti 2030.

Projekti i dytë është rikonstruksioni i Hidrocentralit të Fierzës. investimi synon të zgjasë jetën e hidrocentralit edhe 30 vite, duke rritur efikasitetin me 4% dhe prodhimin me 10%. Faza e dytë e projektit mbështetet nga fondet e Planit të Rritjes me 13.6 milionë euro, në një investim total prej 64.2 milionë euro. Afati i përfundimit të punimeve edhe për këtë projekt është viti 2030.

Projekti i dytĂ« Ă«shtĂ« Linja e re Rrashbull – TiranĂ« dhe Unaza e TiranĂ«s. NdĂ«rtimi i linjĂ«s sĂ« transmetimit 400/220 kV synon zgjerimin e rrjetit pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar kĂ«rkesĂ«n nĂ« rritje nĂ« Kryeqytet. Investimi kap vlerĂ«n 61.1 milionĂ« euro, ndĂ«rsa BE kontribuon me 8 milionĂ« euro. Projekti pritet tĂ« pĂ«rfundojĂ« kĂ«tĂ« vit.

Plani i Rritjes i Bashkimit Europian për Ballkanin Perëndimor i ka projektet e para në fushën e energjisë së pastër pothuajse në të gjitha vendet e rajonit. Shqipëria është ndër përfitueset më të mëdha.

Shqipëria në këtë fazë ka tre projekte madhore, që arrijnë vlerën mbi 220 milionë euro, ku BE kontribuon me 33 mln euro.

Vlera e projekteve në Mal të zi në fazën e parë të planit të Rritjes është rreth 54 milionë euro, ku BE kontribuon me më pak se 10 milionë.

Serbia është vendi me projektet më të orientuara drejt diversifikimit të energjisë (hidro + diellore). Të dy projektet kanë vlerë 186 milionë euro dhe BE kontribuon me rreth 41 mln euro./ B.Hoxha

The post Plani i rritjes se BE për Ballkanin, tre projektet e para të Shqipërisë 32 mln euro appeared first on Revista Monitor.

Jo vetëm ushqimet, po shtrenjtohen dhe produktet e tjera

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 23:00

Inflacioni bazë u rrit për të pestin muaj radhazi në korrik dhe ka arritur nivelet më të larta që prej fillimit të vitit 2024.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, inflacioni bazë u rrit në 2.91%, nga 2.69% që kishte qenë për qershorin. Inflacioni bazë ka përvijuar gjithashtu një tendencë të qëndrueshme të rritjes me bazë vjetore. Në qershorin e vitit të kaluar ai kishte qenë në nivelin 2.29%

NĂ«nshporta qĂ« mat inflacionin bazĂ« Ă«shtĂ« zgjeruar lehtĂ«sisht me rishikimin e peshave nĂ« vitin 2025, nĂ« 69.6% tĂ« totalit tĂ« shportĂ«s sĂ« IÇK-sĂ«, nga 69% nĂ« vitin 2024.

Inflacioni bazë përjashton kryesisht ato produkte që kanë luhatshmëri të lartë, produktet ushqimore dhe ato energjetike dhe ka si qëllim kryesor ta zhveshë rritjen e përgjithshme të çmimeve nga luhatjet me natyrë më afatshkurtër.

Në raportin e fundit të politikës monetare, Banka e Shqipërisë vlerësonte se inflacioni vazhdon të jetë nën objektivin prej 3%, i ndikuar nga rënia e inflacionit nga jashtë, mbiçmimi i kursit të këmbimit dhe goditjet e përsëritura të ofertës. Por, nga ana tjetër presionet e brendshme inflacioniste mbeten të qëndrueshme, duke sugjeruar se aktiviteti ekonomik është pranë potencialit.

Sipas Bankës së Shqipërisë, inflacioni bazë ngelet mbi inflacionin total dhe mbi mesataren e vet të dekadës së fundit, ndërkohë që inflacioni i brendshëm kaloi vlerën e inflacionit total në muajin qershor dhe vijon të mbetet mbi mesataren respektive, duke filluar nga muaji mars i këtij viti. Këto vlerësime konfirmojnë qëndrueshmërinë e presioneve inflacioniste, por, megjithatë, në muajin korrik, Banka e Shqipërisë vendosi të ulë normën bazë të interesit nga 2.75% në 2.5%. Kjo ishte ulja e tretë e normës bazë të interesit në harkun e një viti.

Rritja e vazhdueshme e inflacionit bazë deri në kufirin e 3% mund të jetë një sinjal i një ndryshimi të ri në kursin e politikës monetare në muajt e ardhshëm.

Paralelisht me inflacionin bazĂ«, edhe inflacioni bazĂ« neto pĂ«r qershorin u rrit nĂ« 3.04%, nga 2.45% qĂ« kishte qenĂ« pĂ«r qershorin. Inflacioni bazĂ« neto pĂ«rjashton mĂ« tej nga inflacioni edhe nĂ«ngrupet e ushqimeve tĂ« pĂ«rpunuara (pĂ«rfshirĂ« bukĂ«n dhe drithĂ«rat) dhe matet mbi 44.6% tĂ« shoqĂ«risĂ« sĂ« IÇK-sĂ«.

Ndërkohë, inflacioni që përjashton të gjitha produktet ushqimore dhe energjetike për muajin korrik u rrit në 2.94%, nga 2.45% që kishte qenë në muajin qershor.

Sipas INSTAT, inflacioni total në ekonomi, i matur për të gjithë shportën e mallrave dhe shërbimeve të konsumit për korrikun u rrit më tej në 2.5%, nga 2.4% që kishte qenë për muajin qershor dhe 2.1% që kishte qenë një vit më parë./ E.Shehu

 

https://monitor.al/cmimet-e-ushqimeve-pershpejtojne-inflacionin-e-korrikut-ne-2-5-niveli-me-i-larte-nga-shkurti-2024/

 

Burimi: BSH

The post Jo vetëm ushqimet, po shtrenjtohen dhe produktet e tjera appeared first on Revista Monitor.

Yesterday — 20 August 2025Main stream

FDA ngre alarmin, karkalecat e paketuar të dyshuar për kontaminim radioaktiv

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 15:30

Administrata e Ushqimit dhe Barnave e SHBA-së (FDA) ka paralajmëruar qytetarët amerikanë të mos konsumojnë disa produkte karkalecash të ngrirë të markës Great Value, të shitur në rrjetin e supermarketeve Walmart, për shkak të dyshimeve për kontaminim me Cesium-137, një izotop radioaktiv.

FDA bĂ«ri tĂ« ditur se kushdo qĂ« ka blerĂ« produktet duhet t’i hedhĂ« menjĂ«herĂ« dhe tĂ« mos i konsumojĂ«. ParalajmĂ«rimi erdhi pasi Dogana dhe Mbrojtja e Kufijve e SHBA-sĂ« (CBP) zbuloi praninĂ« e Cs-137 nĂ« disa kontejnerĂ« transporti nĂ« katĂ«r porte amerikane – Los Angeles, Houston, Savannah dhe Miami. KontejnerĂ«t e prekur janĂ« bllokuar dhe nuk janĂ« lejuar tĂ« hyjnĂ« nĂ« vend.

Hetimi dhe shqetësimet e FDA-së

Agjencia tha se po “heton nĂ« mĂ«nyrĂ« aktive” rastin e kontaminimit me Cs-137 nĂ« ngarkesat e ardhura nga Indonezia. Deri tani, nuk ka prova qĂ« ndonjĂ« produkt i kontaminuar tĂ« ketĂ« hyrĂ« nĂ« tregun amerikan, por FDA thekson se karkalecat mund tĂ« jenĂ« “pĂ«rgatitur, paketuar ose ruajtur nĂ« kushte tĂ« pasigurta higjienike” qĂ« i ekspozuan ndaj rrezikut.

“NĂ«se keni blerĂ« karkaleca tĂ« papĂ«rpunuar tĂ« ngrirĂ« nĂ« Walmart qĂ« pĂ«rputhen me kĂ«tĂ« pĂ«rshkrim, mos i konsumoni. Hidhini menjĂ«herĂ«,” – theksoi FDA nĂ« njoftimin zyrtar.

Agjencia shtoi se edhe ekspozimi i kufizuar ndaj Cs-137 rrit rrezikun pĂ«r zhvillimin e kancerit, pasi izotopi dĂ«mton ADN-nĂ« e qelizave tĂ« gjalla. SasitĂ« e gjetura janĂ« nĂ«n nivelin e shqetĂ«simit pĂ«r ushqimet e importuara, por FDA thekson se kujdesi lidhet me “ekspozimin e pĂ«rsĂ«ritur dhe afatgjatĂ« nĂ« doza tĂ« vogla.”

Reagimi i Walmart

Walmart ka konfirmuar tĂ«rheqjen e produkteve dhe njoftoi se klientĂ«t qĂ« i kanĂ« blerĂ« mund t’i kthejnĂ« pĂ«r rimbursim tĂ« plotĂ«.
“ShĂ«ndeti dhe siguria e klientĂ«ve tanĂ« Ă«shtĂ« prioriteti kryesor,” – tha njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i kompanisĂ« pĂ«r TIME. “Ne kemi bllokuar menjĂ«herĂ« shitjen dhe kemi hequr produktin nga dyqanet e prekura, ndĂ«rkohĂ« qĂ« po bashkĂ«punojmĂ« me furnitorin pĂ«r tĂ« hetuar rastin.”

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« Cesium-137?

Sipas Agjencisë Amerikane për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA), Cs-137 është izotopi radioaktiv më i zakonshëm i Cesium-it. Ai prodhohet përmes fisionit bërthamor dhe përdoret në pajisje mjekësore, instrumente matëse dhe në terapinë me rrezatim për trajtimin e kancerit.

Megjithatë, Cs-137 është edhe një nënprodukt i mbetjeve nga reaktorët bërthamorë dhe shpesh është zbuluar në zonat pranë aksidenteve bërthamore. Në tokë mund të qëndrojë për dekada, duke hyrë në ciklin ushqimor. Ekspozimi i zakonshëm ndodh në nivele shumë të ulëta, të padëmshme për shëndetin, por FDA paralajmëron se edhe këto nivele, nëse grumbullohen me kohën, përbëjnë rrezik.

Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), sasi më të larta të Cs-137 mund të shkaktojnë djegie, sëmundje nga rrezatimi dhe në raste ekstreme edhe vdekje.

The post FDA ngre alarmin, karkalecat e paketuar të dyshuar për kontaminim radioaktiv appeared first on Revista Monitor.

NAREA: Rivlerësim me 3% për banesat, lehtësi të përhershme tatimore për shtëpinë e parë

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 15:19

Shoqata Kombëtare e Ndërmjetësve të Pasurive të Paluajtshme të Shqipërisë (NAREA) ka dalë me disa propozime zyrtare për projektligjin për rivlerësimin e Pasurive të Paluajtshme dhe për trajtimin fiskal të të ardhurave nga shitja e pronave.

NAREA propozon që tatimi për banesat të vendoset në masën 3% dhe për çdo tipologji tjetër pasurie në masën 5%. Projektligji i propozuar nga qeveria parashikon nivelin 5% për të gjitha pronat. Sipas NAREA-s, ky lehtësim për banesat do të ndihmonte në uljen e barrës fiskale për kategorinë e pronave për strehim duke e bërë atë më të përballueshëm. Gjithashtu, një lehtësim i tillë do të inkurajonte shtimin e ofertës në treg dhe lehtësonte transaksionet me synim strehimin.

periudha e Rivlerësimit të jetë të paktën 12-mujore dhe jo 9-mujore, siç propozohet në projektligj. NAREA shprehet se nga 4.5 milionë pasuri të paluajtshme, vlerësohet se vetëm 250 mijë pasuri kanë arritur të rivlerësohen në të shkuarën.

Duke marrë në konsideratë eksperiencën në 3 periudhat e rivlerësimit, kur janë procesuar mesatarisht 30 mijë -33 mijë aplikime në vit, periudha 9 mujore e propozuar në projektligj vlerësohet si shumë e shkurtër dhe që nuk do arrij efektet e synuara.

MbĂ«shtetur nĂ« tĂ« dhĂ«nat e INSTAT, CENSI 2023, 2/3 e banesave nĂ« pĂ«rdorim nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« mbi 25 vite tĂ« vjetra dhe vetĂ«m 12.3% janĂ« mĂ« tĂ« reja se 10 vite. NAREA mbi kĂ«tĂ« bazĂ« vlerĂ«son se rreth 500 mijĂ« banesa janĂ« potencialisht pĂ«r t’u rivlerĂ«suar.

NAREA propozon gjithashtu që të përfshihen si objekt i këtij ligji edhe rivlerësimi i pasurive të paluajtshme që janë në proces, nëpërmjet kontratave të porosive, të cilat janë depozituar dhe

regjistruar në ASHK në përputhje me legjislacionin në fuqi.

Gjithashtu, NAREA propozon edhe ndryshime në legjislacionin tatimor, për të mundësuar lehtësi të përhershme lidhur me të ardhurat nga shitja e shtëpisë së parë.

Në momentin e kalimit të titullit të pronësisë, nëse pasuria në transaksion ka shërbyer

si vendbanim kryesor për të paktën tre vite nga momenti i marrjes në pronësi, ose nëse

provohet që ka shërbyer si banesë e parë për të paktën 50% të kohës së zotërimit, NAREA propozon që transaksioni me këtë pasuri të përjashtohet nga tatimi mbi fitimin kapital të

realizuar.

Gjithashtu, propozohet qĂ« nĂ« momentin e kalimit tĂ« titullit tĂ« pronĂ«sisĂ«, nĂ«se ka fitim kapital tĂ« tatueshĂ«m, baza e tatueshme (çmimi i shitjes – çmimi i blerjes/marrjes nĂ« pronĂ«si) tĂ« korrigjohet me normĂ«n e inflacionit vjetor, pĂ«r çdo vit nga momenti i blerjes deri nĂ« atĂ« tĂ« shitjes, si dhe

me kostot financiare të gjeneruara në momentin e marrjes në pronësi apo dhe gjatë zotërimit (kostot e financimit të blerjes, interesat e huave bankare hipotekare, ato të restaurimeve etj). Nëse rezulton kapital i realizuar, pasi baza e tatueshme është korrigjuar si me sipër, ky kapitali i realizuar të tatohet me jo më tepër se 3%.

The post NAREA: Rivlerësim me 3% për banesat, lehtësi të përhershme tatimore për shtëpinë e parë appeared first on Revista Monitor.

Depozitat në Bankën Qendrore të Kosovës arrin në 1.58 miliardë euro

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 15:00

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës, ka njoftuar se depozitat në BQK, deri më 31 korrik 2025 ishin 1.58 miliard euro, duke shënuar rritje prej 64.69 milionë euro nga periudha paraprake.

Prej tyre, 636.33 milionë euro janë nga Buxheti i Republikës së Kosovës, 616.99 milionë euro nga bankat komerciale, 186.95 milionë euro nga AKP dhe 135.64 milionë euro nga burimet tjerat.

“Asetet e BQK-sĂ« – nĂ« fund tĂ« muajit korrik 2025 arritĂ«n vlerĂ«n prej 1.86 miliard euro, duke shĂ«nuar rritje prej 68.71 milionĂ« euro krahasuar me muajin qershor 2025. Kjo rritje ishte kryesisht si rezultat i rritjes sĂ« depozitave tĂ« Buxhetit tĂ« RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s (Llogaria e Thesarit), AgjencisĂ« Kosovare tĂ« Privatizimit (AKP), Fondeve pensionale dhe Fondi pĂ«r Sigurimin e Depozitave”.

Sipas raportit, nga gjithsej asetet vlera e investimeve në depozita dhe letra me vlerë jashtë vendit më 31 korrik 2025 ishte 1.39 miliard euro.

“Krahasuar me muajin paraprak investimet e BQK-sĂ« jashtĂ« vendit nĂ« formĂ« tĂ« depozitave dhe letrave me vlerĂ« janĂ« rritur pĂ«r 70.64 milionĂ« euro, prej tĂ« cilave investimet nĂ« depozita janĂ« rritur 101.39  milionĂ« euro, ndĂ«rsa investimet nĂ« letra me vlerĂ« janĂ« zvogĂ«luar pĂ«r 30.76 milionĂ« euro”.

BQK njofton se kapitali i BQK-së deri më 31 korrik 2025 ishte 118.77 milionë euro.

“Asetet e RezervĂ«s ndĂ«rkombĂ«tarenĂ« fund tĂ« muajit korrik shĂ«nuan vlerĂ«n 1.46 miliard euro, duke shĂ«nuar njĂ« rritje prej 50.4 milionĂ« euro krahasuar me muajin paraprak. Kjo ka ardhur kryesisht nga rritja e depozitave pĂ«r 77.4 milionĂ« euro dhe zvogĂ«limi i investimeve nĂ« letra me vlerĂ« pĂ«r 28.6 milionĂ« euro”.

The post Depozitat në Bankën Qendrore të Kosovës arrin në 1.58 miliardë euro appeared first on Revista Monitor.

Metodologjia e EUROSAT: Çmimet u rriten 2.4% nĂ« korrik, ushqimet me ndikimin mĂ« tĂ« madh

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 14:34

Rritja mesatare e çmimeve sipas metodologjisë së Eurostat ishte 2.4 % në korrik, një vlerë e ngjashme me inflacionin mesatar të vendeve të BE-së në këtë muaj.

Sipas ndryshimit vjetor tĂ« matur nga Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve tĂ« Konsumit nĂ« muajin Korrik 2025  Rritja mĂ« e madhe e çmimeve prej 12,0 % vĂ«rehet nĂ« grupin “ArgĂ«tim dhe kulturĂ«â€, pasuar nga grupet “Pije alkoolike dhe duhan” dhe “Hotele, kafene dhe restorante” me 3,3 % secili. Grupi  “Mobilim, pajisje shtĂ«pie dhe mirĂ«mbajtje” u rrit me 2,7 %, “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 1,8 %, “ShĂ«rbimi arsimor” dhe “Mallra dhe shĂ«rbime tĂ« ndryshme” me 1,6 % secili, “Komunikimi” me 1,4 %, “ShĂ«ndeti” me 1,0 %, “Veshje dhe kĂ«pucĂ«â€ me 0,4 %, “Qira, ujĂ«, lĂ«ndĂ« djegĂ«se dhe energji” me 0,3 %.

Nga ana tjetĂ«r, çmimet e grupit “Transporti” u ulĂ«n me 0,8 %.

NdĂ«rsa ndryshimi mujor i matur nga Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve tĂ« Konsumit Ă«shtĂ« -0,2 %. Ky ndryshim Ă«shtĂ« ndikuar kryesisht nga ulja e çmimeve tĂ« grupit “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 1,1 %, pasuar nga grupet “Qira, ujĂ«, lĂ«ndĂ« djegĂ«se dhe energji” me 0,3 %, “Veshje dhe kĂ«pucĂ«â€, “Mobilim, pajisje shtĂ«pie dhe mirĂ«mbajtje” dhe “ShĂ«ndeti” me 0,2 % secili, “Transporti” me 0,1 % .

Nga ana tjetĂ«r, çmimet e grupit “ArgĂ«tim dhe kulturĂ«â€ u rritĂ«n me 1,7 %, pasuar nga grupet dhe “Hotele, kafene dhe restorante” me 0,5 %, “Pije alkoolike dhe duhan” me 0,3 %, “Mallra dhe shĂ«rbime tĂ« ndryshme” me 0,2 %.

Rumania u përball me rritjen më të madhe te çmimeve me 6.7% në korrik, e ndjekur nga Estonia dhe Slovakia, ndërsa Zvicra dhe Qipro kishin rritjen më të ulët me pak se 0.3%.

Ndryshe nga ICK, Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve tĂ« Konsumit (IHÇK) mat ndryshimin e nivelit tĂ« çmimeve me pakicĂ« tĂ« mallrave dhe shĂ«rbimeve nga pikĂ«pamja e strukturĂ«s sĂ« shpenzimeve tĂ« cilat konsumatori (vendas dhe i huaj) synojnĂ« pĂ«r konsumin final nĂ« territorin e ShqipĂ«risĂ«. IHÇK pĂ«rdoret pĂ«r monitorimin e lĂ«vizjes sĂ« çmimeve me pakicĂ« nĂ« vendet Evropiane, duke krahasuar pĂ«rqindjen e inflacionit ndĂ«rmjet vendeve tĂ« EvropĂ«s dhe si inflacion zyrtar i BankĂ«s Qendrore Evropiane duke siguruar stabilitetin e çmimeve nĂ« Bashkimin Ekonomik dhe Monetar

Burim: INSTAT

Burim: INSTAT

Burim: INSTAT

Burim: INSTAT

 

The post Metodologjia e EUROSAT: Çmimet u rriten 2.4% nĂ« korrik, ushqimet me ndikimin mĂ« tĂ« madh appeared first on Revista Monitor.

Prodhuesi i këpucëve paralajmëron zhvendosje në Kukës pas shtrenjtimit të energjisë në Kosovë

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 14:00

Gjendja e prodhuesve në Kosovë është bërë tepër e rëndë. Disa kompani tashmë kanë filluar të reduktojnë prodhimin, ndërsa disa të tjera po shqyrtojnë mundësinë e zhvendosjes jashtë vendit.

Prodhuesi i njohur i kĂ«pucĂ«ve “Solid Shoes”, me bazĂ« nĂ« SuharekĂ«, po paralajmĂ«ron zhvendosjen e njĂ« pjese tĂ« prodhimit nĂ« KukĂ«s, ShqipĂ«ri, pĂ«r shkak tĂ« krizĂ«s sĂ« vazhdueshme me furnizimin me energji elektrike nĂ« KosovĂ«. Ky zhvillim ngre shqetĂ«sime pĂ«r ndikimin e mundshĂ«m nĂ« tregun e punĂ«s dhe nĂ« kapacitetet eksportuese tĂ« vendit.

Pronari i kompanisĂ«, Ahmet Kuçi, deklaron se ndĂ«rprerjet e shpeshta dhe kostot e papritura e kanĂ« bĂ«rĂ« situatĂ«n “shumĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ«â€. Ai kujton se kompania ka paditur operatorin e shpĂ«rndarjes sĂ« energjisĂ« KEDS, por procesi gjyqĂ«sor ende nuk ka pĂ«rfunduar.

Sipas tij, KEK i ka kërkuar një garanci prej 15 mijë eurosh, pa ndonjë shpjegim të qartë, ndërkohë që fatura e fundit ishte 2,200 euro më e lartë se zakonisht. Kuçi dyshon se këto kërkesa po përdoren si bazë për rritje artificiale të çmimit të energjisë.

“Solid Shoes”, qĂ« operon prej dy dekadash dhe eksporton mbi 76% tĂ« prodhimit tĂ« saj nĂ« tregjet evropiane, Ă«shtĂ« nĂ«n presion tĂ« madh pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur kontratat afatgjata me partnerĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ«. “Ne nuk mund tĂ« ndalemi. Prodhimi ynĂ« Ă«shtĂ« i lidhur ngushtĂ« me partnerĂ« evropianĂ« dhe duhet tĂ« vazhdojmĂ« pavarĂ«sisht kostove shtesĂ«,” – theksoi ai.

Kompania ka mbi 20 vite përvojë dhe punëson qindra punëtorë në Kosovë, ndërkohë që operon edhe me një degë prodhimi në Serbi, respektivisht në Preshevë, ku siguron vende pune për dhjetëra punëtorë lokalë. Paralajmërimi për zhvendosje në Kukës shihet si një sinjal alarmi për stabilitetin e industrisë prodhuese në Kosovë, ku energjia e pasigurt mbetet ndër pengesat kryesore për investime.

Humbja e njĂ« pjese tĂ« kapaciteteve prodhuese tĂ« “Solid Shoes” nĂ« KosovĂ« do tĂ« kishte ndikim jo vetĂ«m nĂ« punĂ«sim, por edhe nĂ« bilancin e eksporteve tĂ« vendit, pasi kjo kompani renditet ndĂ«r kontribuuesit mĂ« tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« sektorit tĂ« kĂ«pucarisĂ« nĂ« tregjet ndĂ«rkombĂ«tare.

Drejtori i Odës së Afarizmit të Kosovës, Kushtrim Ahmeti, ka ngritur shqetësime lidhur me humbjet që po pësojnë bizneset pas daljes në tregun e lirë të energjisë.
Ai tha se ende nuk ka të dhëna të sakta për shkallën e humbjeve, pasi çdo biznes ka specifikat e veta.
“Ende nuk dihet saktĂ« se sa janĂ« humbjet, sepse secili biznes Ă«shtĂ« ndryshe nga tjetri. TĂ« shtunĂ«n iu kanĂ« shkuar me polici, nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« dhunshme, thuajse po kapnin njĂ« hajdut tĂ« rrymĂ«s e jo njĂ« biznes qĂ« e ka paguar vazhdimisht,” – u shpreh Ahmeti.

Ai gjithashtu ngriti çështjen e mungesës së përgjegjësisë për dëmet e shkaktuara.
“PĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« rikyçjen duhet tĂ« paguhet njĂ« kosto shtesĂ« dhe bĂ«het kur tĂ« dojĂ« KEDS. Disa biznese janĂ« nĂ« pritje tĂ« pĂ«rgjigjes sĂ« GjykatĂ«s Komerciale, por kush do t’i mbulojĂ« dĂ«met qĂ« po u shkaktohen?”

Edhe Lidhja e Bizneseve të Kosovës është shprehur e shqetësuar për gjendjen e krijuar.
“NjĂ« situatĂ« e tillĂ«, pĂ«rveçse shkatĂ«rron prodhimin vendor, ndikon drejtpĂ«rdrejt edhe nĂ« mirĂ«qenien e qytetarĂ«ve tanĂ«. Mbyllja ose dobĂ«simi i bizneseve prodhuese nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m problem i ndĂ«rmarrĂ«sve, por problem kombĂ«tar qĂ« cenon ekonominĂ« e vendit dhe tĂ« ardhmen e mijĂ«ra familjeve qĂ« jetojnĂ« nga puna nĂ« sektorin e prodhimit.”

Shoqata e Prodhueseve në kuadër të Lidhjes së Bizneseve të Kosovës ka shprehur gjithashtu shqetësim për këtë situatë të rëndë.
“Ne kĂ«rkojmĂ« nga institucionet e vendit qĂ« tĂ« reflektojnĂ« urgjentisht, tĂ« ndalojnĂ« presionin e panevojshĂ«m ndaj prodhuesve dhe tĂ« ndĂ«rmarrin masa konkrete pĂ«r tĂ« mbrojtur dhe pĂ«rkrahur prodhimin vendor, si shtyllĂ«n kryesore tĂ« zhvillimit ekonomik tĂ« KosovĂ«s.”

Gjatë ditës së djeshme, Oda Ekonomike e Kosovës (OEK) ka njoftuar se ka dorëzuar padi në Gjykatën Supreme kundër Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRrE) për detyrimin e bizneseve që të dalin menjëherë në tregun e lirë të energjisë.

OEK, në një postim në Facebook, ka publikuar dokumentin e padisë. Sipas saj, kjo kërkesëpadi është ushtruar me qëllim mbrojtjen e bizneseve, ekonomisë së Kosovës dhe konsumatorëve, kundër vendimit të padrejtë të ZRrE-së.

Më 31 korrik, të gjitha bizneset në Kosovë me mbi 50 punëtorë ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro, që nuk kanë lidhur kontratë me ndonjë furnizues të licencuar të energjisë, do të mbesin pa rrymë. Kjo do të thotë se ato do të kalojnë në furnizim me çmime që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.

Deri më tani, më shumë se 1,300 kompani me mbi 9,367 njësi matëse elektrike janë përfshirë në tregun e hapur. Një kompani mund të ketë më shumë se një njësi matëse elektrike.

Nuk dihet ende numri i saktë i kompanive që kanë lidhur kontrata me furnizues të licencuar komercialë, por në ZRrE thonë se janë 2,198 njësi matëse të tilla.

NĂ« KosovĂ«, liberalizimi i tregut tĂ« energjisĂ« Ă«shtĂ« paraparĂ« me Ligjin pĂ«r EnergjinĂ« Elektrike tĂ« miratuar nĂ« vitin 2016, por zbatimi i tij Ă«shtĂ« shtyrĂ« pĂ«r shkak tĂ« rrethanave tĂ« ndryshme. NdĂ«rkohĂ«, nĂ« vendet e Bashkimit Evropian, procesi i liberalizimit tĂ« tregut tĂ« energjisĂ« ka nisur nĂ« fund tĂ« viteve ’90 me qĂ«llim rritjen e konkurrencĂ«s, efikasitetit, sigurisĂ« dhe zgjedhjes pĂ«r konsumatorĂ«t.

The post Prodhuesi i këpucëve paralajmëron zhvendosje në Kukës pas shtrenjtimit të energjisë në Kosovë appeared first on Revista Monitor.

Sistemi i ri i Menaxhimit tĂ« Çështjeve GjyqĂ«sore, shpallet fituesi i kontratĂ«s 9.2 mln euro

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 13:02

Sistemi i ri i menaxhimit tĂ« çështjeve gjyqĂ«sore do tĂ« ndĂ«rtohet pĂ«r 9.24 milionĂ« euro. TĂ« paktĂ«n kjo Ă«shtĂ« oferta e shpallur fituese nga KĂ«shilli i LartĂ« GjyqĂ«sor pĂ«r kontratĂ«n “Sistemi i Integruar i Menaxhimit tĂ« Çështjeve GjyqĂ«sore (ICMIS)”. Sipas shpalljes sĂ« bĂ«rĂ« kĂ«tĂ« tĂ« mĂ«rkurĂ« nĂ« sistemin e AgjencisĂ« sĂ« Prokurimit Publik, kompania fituese Ă«shtĂ« KREATX. Procedura nĂ« fjalĂ« u çel nĂ« shkurt tĂ« kĂ«tij viti dhe synon tĂ« unifikojĂ« nĂ« njĂ« tĂ« vetĂ«m dy sisteme tĂ« ndryshĂ«m.

Në dokumente thuhet se që nga viti 2005, në gjykatat shqiptare funksionojnë dy sisteme të ndryshme elektronike të menaxhimit të çështjeve (ArklT dhe ICMIS). Aktualisht rezulton se nga 38 gjykata në territorin shqiptar, 36 prej tyre përdorin sistemin ICMIS. Ndërsa vetëm dy gjykata, përkatësisht Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar, përdorin sistemin ArklT.

“TĂ« dy programet kompjuterike nuk bazohen nĂ« proceset e biznesit dhe pĂ«r shumicĂ«n e konfigurimeve ose ndryshimeve nĂ« ndĂ«rfaqe dhe funksionalitet, ato duhet tĂ« programohen dhe kodi duhet tĂ« shkruhet nga zhvilluesit e softuerit. Arkitektura aktuale nuk Ă«shtĂ« e centralizuar dhe secila prej gjykatave ka njĂ« instalim lokal nĂ« infrastrukturĂ«n e tyre. TĂ« dy programet janĂ« tĂ« bazuara nĂ« web dhe aksesohen nga brenda rrjetit tĂ« secilĂ«s gjykatĂ«. Bazat e tyre tĂ« tĂ« dhĂ«nave, qĂ« janĂ« lokale pĂ«r secilĂ«n nga gjykatat, replikohen çdo ditĂ« nĂ« njĂ« server qendror” – thuhet nĂ« dokument.

Programet, edhe pse tĂ« pĂ«rmirĂ«suara dhe tĂ« mirĂ«mbajtura, sĂ«rish kanĂ« kufizimet e tyre, ndĂ«rkohĂ« qĂ« arkitektura qĂ« kanĂ« nuk lejon dixhitalizimin e mĂ«tejshĂ«m tĂ« proceseve tĂ« punĂ«s qĂ« zhvillojnĂ« gjykatat nĂ« vend. “Vlen tĂ« theksohet se programet aktuale nĂ« pĂ«rdorim nuk ofrojnĂ« mundĂ«sinĂ« pĂ«r njĂ« sistem, ku tĂ« mundĂ«sohet ndĂ«rveprimi nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« unifikuar i sistemeve tĂ« tjerĂ«, si dhe i gjithĂ« aktorĂ«ve tĂ« jashtĂ«m tĂ« sistemit tĂ« drejtĂ«sisĂ«, qĂ« janĂ« tĂ« domosdoshĂ«m nĂ« statusin ekzistues tĂ« sistemit tĂ« drejtĂ«sisĂ«. Gjithashtu, Ă«shtĂ« shumĂ« e kufizuar mundĂ«sia pĂ«r tĂ« krijuar dhe gjeneruar raporte statistike tĂ« integruara e tĂ« unifikuara mbi volumin dhe efikasitetin e funksionimit tĂ« gjykatave nga sistemi aktual” – theksohet nĂ« dokument.

KLGJ vlerëson se sistemi i ri i menaxhimit të çështjeve gjyqësore ICMIS do të jetë një zgjidhje dhe sistem që do të integrohet me të gjitha institucionet e drejtësisë, jo vetëm për gjykatat, si dhe do të aksesohet direkt ose nëpërmjet ndërveprimit nga palët/individët e autorizuar.

The post Sistemi i ri i Menaxhimit tĂ« Çështjeve GjyqĂ«sore, shpallet fituesi i kontratĂ«s 9.2 mln euro appeared first on Revista Monitor.

FMN: Zbatimi efikas i reformave mund të rrisë me 9% PBB -në e Shqipërisë në periudhën afatmesme

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 12:00

Efikasiteti i zbatimit të reformave do të rrisë ekonominë e Shqipërisë dhe në përgjithësi atë të Ballkanit Perëndimor me rreth 9 për qind në periudhën afatmesme, sipas vlerësimeve të FMN-së, në një dokument të fundit mbi prioritetet e reformave strukturore në Evropë.

Duke analizuar prioritetet e reformave strukturore për Bosnjë-Hercegovinën, Kosovën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Serbinë, FMN vuri dukje se vendi ynë se po përballet me sfida të thella në tregun e punës, kapitalin njerëzor, rregulloret e biznesit, efikasitetin e qeverisjes dhe sundimin e ligjit.

Fondi vuri në dukje se Shqipëria duhet të rrisë më tej efikasitetin e shpenzimeve publike dhe forcimin e menaxhimit të investimeve. Përmirësimi i performancës së ndërmarrjeve shtetërore dhe transparenca fiskale janë pjesë e reformave të domosdoshme.

Të dhënat e brendshme tregojnë se, qeveria shqiptare po shfaq dobësi në realizimin e shpenzimeve buxhetore sipas planit. Vendi ynë ka nevoja të mëdha për investime në infrastrukturë, shëndetësi dhe arsim, por nga ana tjetër mosrealizimi në kohë i planeve buxhetore për investime në këto fusha i heq vendit shanset për një ritme më të lartë të rritjes ekonomike. Në 2024 rreth 420 mln euro nuk u shpenzuan nga plani buxhetor i vitit. Gjysma e kësaj shumë ishte pjesë e fondit të pagave dhe shpërblimit të pensionistëve, ndërsa pjesa tjetër u kursye për interesat e borxhit dhe investime.

Shqipëria përballet me emigracion të lartë dhe mungesë fuqie punëtore të kualifikuar. FMN sugjeron politika që nxisin pjesëmarrjen në tregun e punës, sidomos për të rinjtë, gratë dhe punëtorët më të moshuar. Njëkohësisht, është e nevojshme rritja e cilësisë së arsimit dhe programeve të trajnimit profesional. Shqipëria ka bërë hapa pas në arritjet mësimore në testin Global PISA ndërmjet 2018-2022 në një kohë që numri i nxënësve në shkolla po bie me shpejtësi nga rënia e lindjeve dhe emigrimi i moshave të reja. Rritja e cilësisë se arsimit shihet si mjet kryesor për të kaluar në një model ekonomik me produktivitet më të lartë nga ai që  kemi aktualisht që bazohet kryesisht në krahun e lirë të punës.

Sipërmarrësit në Shqipëri përballen ende me pengesa nga burokracitë dhe procedurat komplekse. FMN rekomandon thjeshtimin e rregulloreve, lehtësimin e procedurave të licencimit dhe përmirësimin e kushteve për hyrjen dhe daljen e bizneseve në treg.

Forcimi i institucioneve dhe kontrolli i korrupsionit janë thelbësore për Shqipërinë sipas FMN-së. Në Shqipëri, reforma në drejtësi dhe përmirësimi i klimës së investimeve konsiderohen kusht për të tërhequr kapital të huaj dhe për të rritur besimin e biznesit. Pa këto reforma, efektet e çdo politike tjetër ekonomike mbeten të kufizuara.

FMN vlerëson se për Shqipërinë sfidat mbeten të mëdha, sidomos në fushën e qeverisjes dhe në rritjen e produktivitetit, por potenciali për fitime ekonomike është i konsiderueshëm nëse reformat kryhen./B.Hoxha

 

The post FMN: Zbatimi efikas i reformave mund të rrisë me 9% PBB -në e Shqipërisë në periudhën afatmesme appeared first on Revista Monitor.

Pedonale e re brenda Parkut të Karavastasë, AKZM shpall fituesin për hartimin e projektit

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 11:00

Parku KombĂ«tar DivjakĂ«-Karavasta, pritet tĂ« ketĂ« njĂ« pedonale tĂ« re. Kjo e fundit do tĂ« jetĂ« zgjatim i asaj ekzistuese qĂ« pĂ«rfundon pranĂ« kullĂ«s 360 gradĂ« qĂ« ndodhet nĂ« zemĂ«r tĂ« kĂ«tij parku. Agjencia KombĂ«tare e Zonave tĂ« Mbrojtura njoftoi se ka shpallur fituesin pĂ«r kantatĂ«n “ Hartim Projekti- NdĂ«rtimi i pedonales nĂ« DivjakĂ« Karavasta”, kompaninĂ« “INFRATECH”.  Sipas AKZM kjo pedonale Ă«shtĂ« shumĂ« e domosdoshme, pasi u vjen nĂ« ndihmĂ« tĂ« gjithĂ« vizitorĂ«ve tĂ« cilĂ«t zhvillojnĂ« ecje pasi janĂ« komplet tĂ« ‘pĂ«rjashtuar’’ nga rruga automobilistike dhe ndihen akoma edhe mĂ« tĂ« sigurt gjatĂ« vizitĂ«s nĂ« park.

“Duke qenĂ« se rruga automobilistike Ă«shtĂ« i vetmi akses i futjes nĂ« zonĂ«n e parkut pĂ«r tĂ« vazhduar me tej deri nĂ« bregdetin e plazhit tĂ« DivjakĂ«s, lind nevoja pĂ«r njĂ« zgjatje tĂ« kĂ«saj pedonaleje ekzistuese. Duke filluar nga pĂ«rfundimi i pedonales ekzistuese nĂ« KullĂ«n 360o ose pranĂ« Zyrave tĂ« AdZM Fier dhe pĂ«r tĂ« vazhduar paralel me rrugĂ«n automobilistike nĂ« tĂ« djathtĂ«n e saj, duke gjarpĂ«ruar midis drurĂ«ve tĂ« pishĂ«s mesdhetare pa i dĂ«mtuar dhe pa prerĂ« asnjĂ« dru deri nĂ« zonĂ«n qĂ« njihet ndryshe edhe si Qendra e Parkut pranĂ« Divjaka Resort” thuhet nĂ« dokumentet e procedurĂ«s.

Pedonalja do të jetë me punim druri duke e bërë atë të përshtatshme për një park kombëtar dhe duke eliminuar kështu ndikimet negative në mjedis.

Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta është një ndër pikat e rëndësishme turistike që vizitohet përgjatë vitit. Në vitin që lamë pas ajo u vizitua nga 274 mijë vizitorë vendas dhe 105 mijë të huaj.

Sipas AKZM Zona e Parkut Kombëtar Divjakë-Karavasta konsiderohet si një zonë me vlera të veçanta për natyrën dhe biodiversitetin. Ky park shquhet për popullatë të shumëllojshme floristike e faunistike, endemike, subendemike, të rralla, të kërcënuara e të rrezikuara në zhdukje./ N.Maho

The post Pedonale e re brenda Parkut të Karavastasë, AKZM shpall fituesin për hartimin e projektit appeared first on Revista Monitor.

Profesionistët për referencat: Nuk përjashtojnë pastrimin e parave, do shtrenjtojnë apartamentet

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
20 August 2025 at 10:05

Aleanca e Profesionistëve të Lirë (APL) me një letër drejtuar Ministrisë të Financave ngre shqetësimin se projektvendimi i propozuar për përcaktimin e çmimit të referencës për shitblerjen e apartamenteve në rrethe, nuk pasqyron realitetin e tregut të pasurive të paluajtshme dhe rrezikon të deformojë tregun dhe të shtrembërojë çmimet mesatare të apartamenteve.

Ndër problematikat kryesore për të cilën ngrihet shqetësimi lidhet me transparencën e metodologjisë së çmimeve referencë dhe vendosjen e një vlere dysheme.

NĂ« analizĂ«n e detajuar pĂ«r projektvendimin “PĂ«r miratimin e metodologjisĂ«, rregullave dhe procedurave pĂ«r pĂ«rcaktimin e vlerĂ«s sĂ« taksueshme tĂ« pasurisĂ« sĂ« paluajtshme ‘ndĂ«rtesa’, llogaritjen e taksĂ«s mbi ndĂ«rtesĂ«n dhe pagesĂ«n e saj” profesionistĂ«t e lirĂ« theksojnĂ« se nĂ« formĂ«n aktuale, drafti pĂ«r pĂ«rcaktimin e çmimeve tĂ« referencĂ«s nuk jep asnjĂ« garanci se janĂ« filtruar transaksionet e fryra apo tĂ« lidhura me fenomene tĂ« paligjshme, si p.sh. pastrimi i parave, çka mund tĂ« shtrembĂ«rojĂ« mĂ« tej çmimet mesatare.

APL paralajmëron se çmimet e referencës nuk ndjekin tendencën  e tregut, për rrjedhojë politika të tilla do të nxisin tendencën rritëse të çmimeve të shitjes së apartamenteve.

“Legjislacioni aktual mbi tatimin e tĂ« ardhurave ka vendosur tashmĂ« njĂ« vlerĂ« minimale nĂ«n tĂ« cilĂ«n transaksionet e shitblerjes nuk pranohen. Projektvendimi ndjek tĂ« njĂ«jtĂ«n qasje duke mos reflektuar rastet e rĂ«nies sĂ« çmimeve, edhe kur kĂ«to pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« prirje reale tregu.

NjĂ« politikĂ« e tillĂ« nxit vetĂ«m prirjet rritĂ«se tĂ« çmimeve, duke penguar funksionimin natyral tĂ« ofertĂ«s dhe kĂ«rkesĂ«s. Si rrjedhojĂ«, çmimet referencĂ« rrezikojnĂ« tĂ« pĂ«rdoren mĂ« shumĂ« si instrument fiskal pĂ«r rritjen e tĂ« ardhurave, sesa si tregues real i tregut”, theksohet nĂ« letrĂ«n e APL.

Profesionistët rekomandojnë rishikimin e dispozitave problematike duke vendosur kritere objektive, të matshme dhe të verifikueshme, si dhe kufizime të qarta për të shmangur arbitraritetin dhe deformimet në treg.

Po ashtu APL thekson se përdorimi i metodave alternative për llogaritjen e taksës pa kritere të qarta mund të ngarkojë tatimpaguesit për shkak të boshllëqeve e mosharmonizimit institucional.

Pas publikimit për konsultim publik të projektvendimit të metodologjisë së llogaritjes së taksës së ndërtesës ku propozohet rritje e çmimeve të referencës në rrethe, Aleanca e Profesionistëve të Lirë (APL) i është drejtuar edhe me një letër të mëparshme ministrit të Financave Petrit Malaj ku rekomandonin që banesa e parë e qytetarëve të përjashtohej nga taksa e ndërtesës. Sipas tyre, një ndryshim i tillë ndikon drejtpërdrejt në shtresat e mesme dhe në familjet që zotërojnë vetëm një pronë për banim.

 

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

MINISTRIA E FINANCAVE, KRYEMINISTRIA, MEDIA

Drejtuar: Ministrit të Financave

PĂ«r Dijeni: Zyra e Kryeministrit, Media

Nga: Aleanca e Profesionistëve të Lirë (APL)

LĂ«nda: Objeksione dhe rekomandime mbi Projektvendimin: “PĂ«r miratimin e metodologjisĂ«, rregullave dhe procedurave pĂ«r pĂ«rcaktimin e vlerĂ«s sĂ« taksueshme tĂ« pasurisĂ« sĂ« paluajtshme ‘ndĂ«rtesa’, llogaritjen e taksĂ«s mbi ndĂ«rtesĂ«n dhe pagesĂ«n e saj”

 

TĂ« nderuar,

 

Në kuadër të konsultimit publik mbi projektvendimin në fjalë, paraqiten më poshtë disa vërejtje dhe problematika me karakter ekonomik, juridik dhe administrativ:

 

  1. Mungesa e transparencës metodologjike dhe vështirësia për të reflektuar realitetin e tregut

 

NĂ« relacionin shoqĂ«rues parashikohet se çmimet e referencĂ«s janĂ« pĂ«rllogaritur mbi bazĂ«n e transaksioneve tĂ« viteve 2022–2024, duke pĂ«rjashtuar ato qĂ« “nuk kanĂ« logjikĂ« ekonomike” ose qĂ« janĂ« nĂ«n nivelin e referencĂ«s.

 

Termi “mungesĂ« logjike ekonomike” nuk shoqĂ«rohet me ndonjĂ« kriter tĂ« qartĂ«, objektiv apo teknik, gjĂ« qĂ« krijon pasiguri ligjore dhe rrezik pĂ«r subjektivitet nĂ« pĂ«rzgjedhjen e tĂ« dhĂ«nave. PĂ«rjashtimi selektiv i transaksioneve qĂ« shĂ«nojnĂ« çmime mĂ« tĂ« ulĂ«ta nga referenca, pa njĂ« argumentim tĂ« qartĂ«, priret tĂ« krijojĂ« njĂ« pasqyrĂ« tĂ« njĂ«anshme tĂ« tregut dhe tĂ« prodhojĂ« njĂ« efekt rritĂ«s artificial tĂ« çmimeve, duke cenuar parimin e neutralitetit fiskal. Nuk jepet asnjĂ« garanci se janĂ« filtruar transaksionet e fryra apo tĂ« lidhura me fenomene tĂ« paligjshme, si p.sh. pastrimi i parave, çka mund tĂ« shtrembĂ«rojĂ« mĂ« tej çmimet mesatare.

 

  1. Kufizimi i mekanizmave të tregut përmes vendosjes së vlerës dysheme

 

Legjislacioni aktual mbi tatimin e të ardhurave ka vendosur tashmë një vlerë minimale nën të cilën transaksionet e shitblerjes nuk pranohen. Projektvendimi ndjek të njëjtën qasje duke mos reflektuar rastet e rënies së çmimeve, edhe kur këto përfaqësojnë prirje reale tregu.

 

Një politikë e tillë nxit vetëm prirjet rritëse të çmimeve, duke penguar funksionimin natyral të ofertës dhe kërkesës. Si rrjedhojë, çmimet referencë rrezikojnë të përdoren më shumë si instrument fiskal për rritjen e të ardhurave, sesa si tregues real i tregut.

 

  1. Përdorimi i projekteve të ardhshme si faktor përcaktues çmimi

 

Projektvendimi parashikon që çmimi të ndikohet nga projekte të ardhshme zhvillimore apo plane strategjike urbane. Kjo qasje mbart rrezik, pasi përdor projeksione ende të pasigurta dhe jo të realizuara për të justifikuar çmime më të larta, ndërkohë që të dhënat reale të tregut përjashtohen si të papërshtatshme. Përdorimi i pritshmërive të pasigurta si faktorë çmim-formues është i pabazuar në logjikën ekonomike dhe mund të çojë në deformim të tregut.

 

  1. Neni 2, pika 12(c) – Njohja fiskale e poseduesve pa dokumentacion ligjor

 

Dispozita e cila e konsideron “pĂ«rdorues” edhe individin qĂ« mban nĂ« posedim njĂ« njĂ«si pa leje ndĂ«rtimi apo dokument pronĂ«sie, pa aplikuar pĂ«r legalizim, krijon precedent tĂ« diskutueshĂ«m. Kjo pĂ«rbĂ«n njĂ« formĂ« njohjeje fiskale tĂ« njĂ« situate tĂ« paligjshme, duke rrezikuar tĂ« perceptohet si nxitje indirekte e ndĂ«rtimit informal. NjĂ« dispozitĂ« e tillĂ« dobĂ«son pĂ«rpjekjet pĂ«r uljen e informalitetit nĂ« sektorin e ndĂ«rtimit dhe krijon perceptim pĂ«r legjitimim tĂ« faktit tĂ« kryer.

 

  1. Neni 4 – Hierarkia e burimeve tĂ« tĂ« dhĂ«nave dhe pasojat juridike

Jepet përparësi të dhënave të verifikuara nga bashkia në terren kur këto rezultojnë më të mëdha se sipërfaqja e regjistruar në ASHK. Kjo qasje mund të përfshijë edhe ndërtime informale ose zgjerime të paligjshme, të cilat në këtë mënyrë trajtohen si fakte të kryera për qëllime fiskale. Mungesa e kufizimeve të qarta për zbatimin e kësaj dispozite krijon pasiguri juridike dhe hap rrugë për arbitraritet administrativ.

 

  1. Neni 5 – Klasifikimi i njĂ«sive tĂ« ndĂ«rtimit

 

Dispozitat e nenit 5 lejojnë klasifikimin fiskal të njësive ndërtimore në mënyrë të pavarur nga destinacioni i përdorimit të përcaktuar në dokumentet ligjore (leje ndërtimi, certifikata përdorimi, certifikata pronësie etj.). Ky rregullim rrezikon të relativizojë aktet juridike të planifikimit dhe zhvillimit të territorit, duke krijuar mospërputhje mes dokumentacionit ligjor dhe trajtimit fiskal. Kjo bie ndesh me parimin e ligjshmërisë dhe krijon standard të dyfishtë mes subjekteve që respektojnë legjislacionin dhe atyre që veprojnë në mënyrë informale.

 

  1. Neni 16 – VlerĂ«simi alternativ i detyrimit tatimor

 

Projektvendimi parashikon përdorimin e metodave alternative për përcaktimin e vlerës së taksueshme në mungesë të të dhënave zyrtare. Kjo dispozitë rrezikon të transferojë barrën e pasojave të mungesës së administrimit apo koordinimit institucional mbi tatimpaguesin, edhe kur ai nuk ka vepruar në kundërshtim me ligjin.

 

Përdorimi i metodës alternative duhet të kufizohet vetëm në raste të identifikuara të shmangies së qëllimshme tatimore, jo si mekanizëm i përgjithshëm për të mbuluar boshllëqet administrative. Në të kundërt, kjo bie ndesh me parimin e mirëbesimit, barazisë tatimore dhe sigurisë juridike.

 

PĂ«rfundim

 

Projektvendimi, në formën aktuale, paraqet disa pasiguri dhe situata te diskutueshme për funksionimin e tregut të pasurive të paluajtshme, për sigurinë juridike dhe për parimin e barazisë tatimore. Rekomandohet rishikimi i dispozitave problematike duke vendosur kritere objektive, të matshme dhe të verifikueshme, si dhe kufizime të qarta për të shmangur arbitraritetin dhe deformimet në treg.

 

Aleanca e ProfesionistĂ«ve tĂ« Lirë  – APL

 

 

The post Profesionistët për referencat: Nuk përjashtojnë pastrimin e parave, do shtrenjtojnë apartamentet appeared first on Revista Monitor.

Ikin të rinjtë, rritet punësimi tek të moshuarit

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 23:02

Personat në pension janë duke u angazhuar gjithnjë  më shumë në tregun e punës dike plotësuar hendekun që po lënë të rinjtë e ikur në emigracion.

Të dhënat e INSTAT tregojnë se nga viti në vit grup-mosha mbi 65  po rrit pjesëmarrjen në tregun e punës dhe shkallën e punësimit.

Në vitin 2024, shkalla e punësimit për personat mbi 65 vjeç arriti në 25.0%, nga vetëm 17.6% në vitin 2023. Kjo përfaqëson një rritje të konsiderueshme prej 7.4 pikë përqindjeje vetëm në një vit.

Një pjesë e kësaj rritjeje shpjegohet me jetëgjatësinë, por edhe me nevojën ekonomike për të qëndruar më gjatë në tregun e punës për shkak të pensioneve të ulëta dhe mungesës së kursimeve të mjaftueshme për pleqërinë.

Rritja e shkalles së punësimit për pensionistët nga 2023 në 2024 është më e madhe se në të gjitha kategoritë e tjera të grup-moshave.

Psh  me grup moshën aktive 15-64 vjeç, që në vitin 2024 ka një shkallë punësimi prej 68.6%  me rritje vetëm 1.7 pikë %.

Gjithashtu shkalla e punësimit tek të rinjtë 25-29 vjeç u rrit 5% ndërmjet 2023 dhe 2024.

Rritja e vazhdueshme e këtij treguesi për moshën +65 mund të sinjalizojë edhe një tendencë që do të thellohet në të ardhmen, për shkak të ndryshimeve demografike ku strukturave e popullsisë po zhvendoset me shpejtësi në favor të moshave të vjetra.

Rritja e punësimit në moshën e tretë nisi të forcohej pas pandemisë, kur flukset e emigrimit filluan të shtohen sërish, duke lënë mangësi në tregun e punës.

Në njërën anë, hapësirat e lëna bosh nga të rinjtë në tregun e punës dhe në tjetrën pensionet e ulëta, po shtyjnë gjithnjë e më shumë pensionistët të punojnë.

Puna pas pensionit është e pranishme në të gjithë sektorët, madje edhe në sektorin publik.

NĂ« qarqet e vendit, ende shumĂ« pensionistĂ« punojnĂ« nĂ« sektorĂ«t e arsimit, shĂ«ndetĂ«sisĂ«, etj., pĂ«r shkak se nuk ka tĂ« rinj pĂ«r t’i zĂ«vendĂ«suar. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ«, tregu i punĂ«s Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« mĂ« pak tĂ«rheqĂ«s pĂ«r tĂ« rinjtĂ«.

Gjatë periudhës tetor-dhjetor të vitit 2024, sipas të dhënave nga Anketa e Forcës së Punës, papunësia tek të rinjtë më arsim të lartë ishte rritur në krahasim me 2023.

Zhvillimet në tregun e punës po tregojnë se Shqipëria po përballet me sfidën e re të integrimit te të moshuarve në tregun e punës./B.Hoxha

Burimi: INSTAT

 

The post Ikin të rinjtë, rritet punësimi tek të moshuarit appeared first on Revista Monitor.

Bizneset shqiptare përdorin Inteligjencën Artificiale më shumë se Rajoni dhe BE-ja

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 23:01

Megjithëse Shqipëria ka hendek teknologjik në krahasim me Rajonin dhe vendet BE, bizneset tona janë duke e përdorur inteligjencën Artificiale (IA) me shumë se ato të rajonit në Ballkanin Perëndimor, madje më shumë se BE-ja.

Sipas raportit tĂ« fundit “Western Balkans Digital Economy and Society index 2024” nga KĂ«shilli i BashkĂ«punimit Rajonal, bizneset shqiptare kryesojnĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor pĂ«r pĂ«rdorimin e InteligjencĂ«s Artificiale (IA) dhe teknologjive tĂ« avancuara. TĂ« dhĂ«nat tregojnĂ« se nĂ« vitin 2023, 12% e ndĂ«rmarrjeve shqiptare pĂ«rdorin pĂ«rdoren IA-nĂ«, nivel ky mbi dyfishin e mesatares rajonale prej vetĂ«m 5% dhe mbi nivelin mesatar tĂ« Bashkimit Europian, qĂ« arrin nĂ« 7%.

Përveç IA-së, bizneset shqiptare përdoren gjerësisht teknologji të tjera. Psh përdorimi i analizës së të dhënave përfshiu 33% të ndërmarrjeve, duke e vendosur Shqipërinë mbi mesataren e rajonit 31% dhe në nivel të krahasueshëm me BE-në, 32%. Edhe e-faturimi është i konsoliduar, me 54% të bizneseve që e përdorin, krahasuar me 41% në rajon dhe 38% në BE.

Shqipëria kryeson gjithashtu me përqindjen të lartë të kompanive që përdorin rrjetet sociale dhe mjete të tjera të komunikimit digjital sesa vendet fqinje.

Megjithatë, raporti i KBR-së thekson se rritja e përdorimit të teknologjive të avancuara nuk po shoqërohet gjithmonë me aftësi të mjaftueshme digjitale të fuqisë punëtore, çka mund të kufizojë përfitimet afatgjata.

Bizneset shqiptare janë më të prirura të përdorin teknologjinë për të shmangur kostot që po vijnë nga mungesa e fuqisë punëtore në vend. Anketat rajonale kanë treguar se bizneset shqiptare janë më të shqetësuarat për mungesën stafeve në të gjitha nivelet.

Në vitin 2023, vetëm 43% e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (NVM-të) në 6 vendet e Ballkanit Perëndimor arritën një nivel bazik të intensitetit digjital, krahasuar me 58% në BE.

Angazhimi online përmes mediave sociale po përmirësohet gradualisht. Në vitin 2023, 26% e ndërmarrjeve në Rajon përdorën dy ose më shumë lloje platformash të mediave sociale, pak më poshtë mesatares së BE-së prej 31%. Përdorimi i teknologjive të avancuara digjitale gjithashtu tregon përparim në vitin 2023.

Përdorimi i cloud computing u rrit në 26%, megjithatë mbetet pas mesatares së BE-së prej 38%.

Adoptimi i analizës së të dhënave u rrit ndjeshëm në 31%, duke ngushtuar pothuajse diferencën me BE-në, nga vetëm 6% në vitin 2020.

 

Burimi: RCC, Shqiperia dhe Serbia të dhena 2023, të tjera 2025

Rreth 5% e ndërmarrjeve të Rajon raportuan përdorimin e inteligjencës artificiale në 2023, krahasuar me 7% në BE./ B.Hoxha

The post Bizneset shqiptare përdorin Inteligjencën Artificiale më shumë se Rajoni dhe BE-ja appeared first on Revista Monitor.

91% e tregut të sigurimit të pronës është e përqendruar në Tiranë

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 23:00

Pothuajse 91% e primeve të sigurimit nga katastrofat natyrore janë të përqendruara në qarkun e Tiranës.

Të dhënat nga raporti i Gjeografisë së Sigurimeve, nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare (AMF), tregojnë se sigurimi i pronave vazhdon të ketë një shkallë shumë të lartë përqendrimi në kryeqytet, ndërsa pjesa tjetër e vendit ka një mbulim të papërfillshëm kundrejt fatkeqësive natyrore, zjarrit apo dëmtimeve të tjera në pronë.

Vitin e kaluar, primet e sigurimit nga zjarri, forcat e natyrës dhe dëmeve të tjera në pronë arritën vlerën e 2.61 miliardë lekëve ose rreth 26.5 milionë eurove.

Kjo shumë përkthehet në vetëm 11 euro prime sigurimi në vit për frymë ose rreth 35 euro për familje.

Veç diferencave në zhvillimin ekonomik mes Tiranës dhe pjesës tjetër të vendit, përqendrimi i këtij produkti në kryeqytet lidhet shumë edhe me tregun e pasurive të paluajtshme dhe me ecurinë e kredisë bankare.

Ndërgjegjësimi për sigurimin vullnetar të pronës nga fatkeqësitë natyrore është shumë i ulët dhe ky produkt dominohet nga sigurimi, faktikisht i detyrueshëm nga ana e bankave, për pronat që janë lënë si kolateral për kreditë bankare.

Duke qenë se një pjesë e konsiderueshme e blerjeve të pasurive të paluajtshme financohen me kredi dhe duke qenë se tregu i pronave dominohet nga Tirana, edhe primet e sigurimit nga katastrofat janë tejet të përqendruara në Tiranë. Një arsye që e rrit edhe më shumë përqendrimin e primeve në Tiranë është vlera e pronave të siguruara. Duke qenë se në Tiranë vlera e pronës apo e përgjegjësisë së siguruar është më e lartë, atëherë edhe primet e sigurimit janë në vlera më të mëdha.

I matur si numër kontratash, përqendrimi i këtij produkti në Tiranë është disi më i ulët, me rreth 80% të totalit të kontratave të sigurimit.

Vitin e kaluar, në Shqipëri u shitën rreth 58 mijë polica për sigurimin e pronës nga katastrofat, nga të cilat më shumë se 46 mijë i takonin Qarkut të Tiranës.

NĂ«se tĂ« gjitha policat e sigurimit tĂ« pronĂ«s do t’i llogarisnim a priori si sigurime banesash, do tĂ« rezultonte se nĂ« ShqipĂ«ri, nĂ« rastin mĂ« tĂ« mirĂ«, janĂ« tĂ« siguruara jo mĂ« shumĂ« se 5.4% e numrit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m tĂ« banesave (duke iu referuar Censit 2023).

Në muajin korrik, qeveria shqiptare riktheu për konsultim publik projektligjin për sigurimin e detyrueshëm të banesave nga tërmetet. Ai përcakton detyrimin për sigurimin e të gjitha banesave në vend, me pak përjashtime (psh. shtëpitë e ndërtuara prej argjile, qerpiçi, kallami apo ndërtesat me vendndodhje të lëvizshme apo të përkohshme).

Skema e sigurimit do të administrohet nga një ent i posaçëm me kapital shtetëror që do të ngrihet për këtë qëllim, Fondi Kombëtar për Sigurimin e Detyrueshëm nga Tërmetet.

Shuma e sigurimit do të përcaktohet me vendim të Këshillit të Ministrave, ndërsa primi i sigurimit që do të paguajnë pronarët e banesave do të përcaktohet nga Fondi për tërmetet, pas marrjes së pëlqimit nga ministri përgjegjës për Financat. Për shtresat nevojë, primi i sigurimit do të financohet nga buxheti i shtetit. / E.Shehu

The post 91% e tregut të sigurimit të pronës është e përqendruar në Tiranë appeared first on Revista Monitor.

Before yesterdayMain stream

Drafti/Propozohet organizimi i ri, institucionet e varësisë do bashkohen me agjencitë autonome

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 17:00

Qeveria ka propozuar ndryshime në organizimin e institucioneve të administratës publike, duke reduktuar kategorinë e institucioneve jo-ministrore nga 3 që janë aktualisht në 2, me qëllim rritjen e funksionimit dhe llogaridhënies. Për krijimin e institucioneve të varësisë nga ministritë është propozuar vendosja e një pragu minimal të punonjësve që do të justifikojë krijimin e tyre.

Ndryshimet janĂ« propozuar nĂ« projektligjin “PĂ«r disa shtesa dhe ndryshime nĂ« ligjin nr.90/2012, “PĂ«r organizimin dhe funksionimin e administratĂ«s shtetĂ«rore” tĂ« publikuar te konsultimet publike.

Sipas projektligjit për ndryshimet në Ligjin nr. 90/2012, i cili është pjesë e Reformës në Administratën Publike, numri i tipologjive të institucioneve joministrore do të reduktohet nga 3 në 2, në funksion të qartësimit të rolit dhe përgjegjësive të tyre. Drafti propozon bashkimin e Institucioneve të Varësisë dhe Agjencitë Autonome në një kategori të vetme, ndërsa Autoritetet Rregullatore do të rikonceptohen si një lloj i veçantë me autonomi funksionale të garantuar sipas standardeve evropiane.

“Legjislacioni nĂ« fuqi parashikon tre lloje tĂ« trupave joministrore: Institucionet e VarĂ«sisĂ« (IV), AgjencitĂ« Autonome (AA), tĂ« dyja nĂ« varĂ«si tĂ« ministrive dhe qĂ« kryejnĂ« tĂ« njĂ«jtat funksione tĂ« zbatimit tĂ« politikave, por me regjime tĂ« ndryshme juridike tĂ« organizimit dhe funksionimit, dhe Autoritetet apo Entet Rregullatore (ARr) qĂ« janĂ« krijuar me ligje tĂ« veçanta, dhe qĂ« i raportojnĂ« Kuvendit dhe kryejnĂ« gjithashtu funksione tĂ« zbatimit tĂ« politikave, por specifikisht tĂ« natyrĂ«s rregullatore (tregjeve dhe industrive).

Dallimi aktual midis institucioneve tĂ« varĂ«sisĂ« dhe agjencive autonome nuk bazohet nĂ« kritere tĂ« dallimit funksional. Gjithashtu, mbajtja e autoriteteve rregullatore jashtĂ« mbikĂ«qyrjes sĂ« qeverisĂ«, sjell problematika nĂ« zbatimin e parimit tĂ« ndarjes sĂ« pushteteve, fragmentarizmin e aftĂ«sisĂ«/pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« sĂ« qeverisĂ« pĂ«r hartimin dhe zbatimin e politikave shtetĂ«rore dhe vakum nĂ« sistemin e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« e llogaridhĂ«nies qeveritare”, citohet nĂ« relacion.

Projektligji propozon ekzistencĂ«n e vetĂ«m dy llojeve tĂ« trupave joministrore/ekzekutive, pra mbajtjen e institucioneve klasike tĂ« varĂ«sisĂ« (IV) ku sipas kĂ«tij propozimi do tĂ« pĂ«rfshihen edhe agjencitĂ« aktuale autonome, dhe ri-konceptimi tĂ«rĂ«sor i Agjencive Autonome pĂ«r tĂ« akomoduar tipologjinĂ« aktuale tĂ« Autoriteteve Rregullatore, duke rregulluar regjimin e tyre juridik tĂ« organizimit dhe funksionimit tĂ« aftĂ« pĂ«r tĂ« garantuar njĂ« autonomi funksionale tĂ« plotĂ« nĂ« kryerjen e funksioneve rregullatore, siç kĂ«rkohet nga legjislacioni evropian pĂ«r secilin nga rregullatorĂ«t”, citohet nĂ« relacion.

 

Në projektligj gjithashtu sillet në vëmendje edhe situata problematike me institucionet e vogla në varësi të ministrive, duke nënvizuar nevojën për rregullimin e funskionimit të tyre.

“Nga njĂ« analizĂ« e situatĂ«s, rezulton se pĂ«r shkak tĂ« mungesave nĂ« ligjin 90, ka njĂ« tendence tĂ« shkĂ«putjes sĂ« njĂ«sive tĂ« brendshme administrative tĂ« ministrive (drejtorive/drejtorive tĂ« pĂ«rgjithshme) nga aparati i ministrive duke u krijuar si institucione vartĂ«sie mĂ« vehte. Kjo mungesĂ« ka pas sjellĂ« nĂ« disa raste krijimin e trupave/institucioneve tĂ« varĂ«sisĂ« shumĂ« tĂ« vogla, qĂ« nuk kanĂ« realisht kapacitate pĂ«r funksionimin e tyre ndarazi jashtĂ« ministrisĂ« mĂ«mĂ«. Projektligji propozon vendosjen e njĂ« pragu minimal tĂ« punonjĂ«sve qĂ« justifikojnĂ« krijimin e njĂ« institucioni varĂ«sie, dhe njohjen e njĂ« lloji tĂ« ri drejtorie me status tĂ« posaçëm brenda aparatit tĂ« ministrisĂ«, pa personalitet juridik por me autonomi tĂ« rritur nĂ« bazĂ« tĂ« delegimit tĂ« ministrit”.

Po ashtu edhe sistemi i mbikëqyrjes apo llogaridhënies së institucioneve për trupat jo ministrore rezulton se nuk është i uniformizuar. Projektligji, propozon gjithashtu krijimin e një sistemi të detyrueshëm, të uniformizuar të mbikëqyrjes/llogaridhënies së trupave joministrore bazuar në rezultatet e institucionit.

Ndërsa për institucionet në varësi të Kryeministrit legjislacioni aktual nuk ka dispozita apo kufizime për to,  duke i trajtuar ato njësoj si institucionet në varësi të ministrive. Në relacion theksohet se me kalimin e viteve kjo ka krijuar një mbingarkesë në funksionimin normal të qendrës së qeverisjes si pasojë e një numri të konsiderueshëm institucionesh në varësi të kryeministrit.

Projektligji propozon shtimin e disa dispozitave për krijimin e institucioneve në varësi të Kryeministrit. Dispozitat parashikojnë kritere pozitive dhe negative.

Projektligji propozon edhe dy ndĂ«rhyrje specifike sipas tĂ« cilave: i) “Drejtoria” bĂ«het niveli thelbĂ«sor i vendimmarrjes ekskluzive nĂ« njĂ« ministri dhe titullari i drejtorisĂ« (drejtori) Ă«shtĂ« ekskluzivisht pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r tĂ« gjithĂ« vendimmarrjen brenda fushĂ«s sĂ« kompetencave tĂ« drejtorisĂ« pĂ«rkatĂ«se, me pĂ«rjashtim, sigurisht, tĂ« asaj vendimmarrjeje qĂ« i ngarkohet nĂ« mĂ«nyrĂ« eksplicite me legjislacion menaxherĂ«ve tĂ« tjerĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« (nĂ«punĂ«sve civilĂ« tĂ« kategorisĂ« tĂ« lartĂ« drejtuese) ose vetĂ« ministrit, dhe ii) pĂ«rcaktohen njĂ« set rregullash tĂ« thjeshta qĂ« lejojnĂ« delegimin brenda varĂ«sisĂ« sĂ« njĂ« tipologjie vendimmarrjeje apo njĂ« vendimmarrjeje konkrete.

Ndër të tjera në draft propozohen rregulla të reja për kontroll më të fortë të ndryshimeve institucionale, duke kërkuar analiza të detajuara nga ministritë para krijimit të institucioneve të reja dhe duke i besuar Departamentit të Administratës Publike rolin kryesor në këtë proces.

The post Drafti/Propozohet organizimi i ri, institucionet e varësisë do bashkohen me agjencitë autonome appeared first on Revista Monitor.

Rënia e yield-eve zbeh interesin e investitorëve të huaj për borxhin e qeverisë

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 15:01

Rënia e ndjeshme e yield-eve të instrumenteve të borxhit të qeverisë shqiptare ka ulur interesin e investitorëve të huaj. Sipas informacionit nga Banka e Shqipërisë, huamarrja e re neto e qeverisë në tregun e brendshëm u shtua me 18.4 miliardë lekë në tremujorin e dytë.

Shtesa konsistoi tĂ«rĂ«sisht nĂ« obligacione tĂ« maturitetit nga 2 – 20-vjeçar. Pothuajse e gjithĂ« shtesa e huamarrjes u pĂ«rballua nga bankat, ndĂ«rsa portofoli i titujve i zotĂ«ruar nga individĂ«t dhe jorezidentĂ«t nuk pati ndryshime.

Sipas Bankës së Shqipërisë, kjo sjellje reflektoi hezitimin e këtyre aktorëve të tregut për të shtuar pjesëmarrjen në ankandet e zhvilluara, si pasojë e normave të ulëta të interesit, kombinuar edhe me strukturën që pati shtesa e huamarrjes në këtë periudhë. Kjo e fundit konsistoi thuajse tërësisht, 90%, në tituj referencë 3- dhe 5-vjeçarë, të cilët zotërohen në masën më të madhe nga bankat e nivelit të dytë. Nga ana tjetër, huamarrja neto në bono thesari, aty ku individët zotërojnë rreth 20% të portofolit, u reduktua me 3.6 miliardë lekë.

Sipas Bankës së Shqipërisë, vitin e kaluar investitorët nga jashtë vendit blenë 14.4 miliardë lekë ose rreth 143 milionë euro instrumente borxhi në lekë të qeverisë shqiptare vitin e kaluar.

Shuma e investuar prej tyre përbënte 29% të shtesës së huamarrjes së brendshme për vitin 2024.

Investitorët e huaj kanë luajtur një rol të rëndësishëm në rritjen e kërkesës në tregun e titujve të borxhit në lekë të qeverisë shqiptare. Kjo rritje e kërkesës ndikoi edhe në uljen e mëtejshme të yield-eve të bonove dhe obligacioneve për vitin e kaluar.

Por, rënia e ndjeshme e yield-eve, duket se i ka bërë këto instrumente më pak tërheqëse. Në tremujorin e dytë të këtij viti, instrumentet e borxhit afatgjatë arritën nivelet më të ulëta historike. Ndërkohë, edhe instrumentet afatshkurtra (bonot e thesarit) shënuan nivele minimale relative, në raport me normën bazë të interesit, duke zbritur madje poshtë saj.

Ndërkohë, edhe investimet e individëve në ankandet e bonove dhe obligacioneve të qeverisë janë në rënie për të dytin vit radhazi. Të dhënat e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare (AMF) treguan se për 6-mujorin 2025, individët investuan 14.6 miliardë lekë në tregun primar të bonove dhe obligacioneve, me një tkurrje prej 20.3% krahasuar me gjysmën e parë të vitit të kaluar.

Rënie u shënua edhe në numrin e transaksioneve, që zbriti në 4224, me një rënie vjetore prej 30.3%. Sipas llojit të instrumenteve financiare, rënia është shtrirë njëkohësisht si në bono, ashtu edhe në obligacione.

Vlera e blerjeve të bonove në tregun primar zbriti në 11.24 miliardë lekë, me një rënie vjetore prej 23.4%. Ndërkohë, investimi në obligacione arriti në 3.34 miliardë lekë, 7.7% më pak krahasuar me 6-mujorin I 2024.

Edhe frenimi i investimit të individëve në bono dhe obligacione vlerësohet të ketë ardhur kryesisht si rezultat i rënies së mëtejshme të yield-eve./ E.Shehu

https://monitor.al/zbarkimi-i-investitoreve-te-huaj-ne-tregun-e-borxhit-te-qeverise/

The post Rënia e yield-eve zbeh interesin e investitorëve të huaj për borxhin e qeverisë appeared first on Revista Monitor.

Pas dështimeve dhe vendimit të Gjykatës, Kuvendi i Kosovës mblidhet të mërkurën për konstituim

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 14:00

Seanca e radhës e Kuvendit, e cila ishte ndërprerë për shkak të bllokadës trejavore, do të vazhdojë nesër. Ky hap vjen pas aktgjykimit të plotë të Gjykatës Kushtetuese, sipas të cilit Kuvendi duhet të konstituohet brenda një afati prej 30 ditësh.

Deputetët e Kuvendit të Kosovës do të mblidhen më 20 gusht, për të vazhduar seancën konstituive të legjislaturës së dalë nga zgjedhjet e shkurtit.

Sipas njoftimit të Kuvendit, seanca do të mbahet në orën 11:00 dhe ka në rend të ditës dy pika të papërfunduara:

  • Zgjedhja e Kryetarit tĂ« Kuvendit,

  • Zgjedhja e nĂ«nkryetarĂ«ve tĂ« Kuvendit.

Vazhdimi i seancës vjen pasi më 18 gusht ka nisur rrjedhja e afatit 30-ditor për konstituimin e organit ligjvënës.

Kjo, pasi Gjykata Kushtetuese publikoi aktgjykimin e plotë, përmes së cilit ka urdhëruar Kuvendin që brenda 30 ditësh të zgjedhë kryeparlamentarin e ri përmes votimit të hapur, duke e hedhur në votim të njëjtin kandidat jo më shumë se tri herë.

Seanca konstituive ka nisur më 15 prill, por ajo deri më tani nuk është përmbyllur për shkak të mospajtimeve mes partive politike lidhur me formën e votimit të kryeparlamentarit.

Pasi kandidatja e Lëvizjes Vetëvendosje për kryeparlamentare, Albulena Haxhiu, dështoi të zgjidhej në krye të organit ligjvënës në gjashtë votime të hapura, Dehari më 1 maj ndryshoi rendin e ditës.

Ai më pas kërkoi nga Partia Demokratike, Lidhja Demokratike, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dhe Lista Serbe që të propozonin nga një anëtar për një komision që do të mbikëqyrte votimin e fshehtë për kryeparlamentarin.

Kjo u kundërshtua nga partitë që në mandatin e kaluar ishin në opozitë, të cilat refuzuan të propozonin anëtar për këtë Komision.

Fillimisht, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës iu drejtua Kushtetueses për çështjen e ngërçit. Gjykata u përgjigj më 26 qershor, duke thënë se votimi duhej të bëhej sipas praktikave të deritanishme. Ajo u dha deputetëve 30 ditë afat ta përmbyllnin procesin e konstituimit, por ky afat u shpëfill.

Në ndërkohë, PDK-ja dhe LDK-ja dorëzuan lëndë të ndara për çështjen e votimit të kryeparlamentarit.

Kushtetuesja vendosi masë të përkohshme nga 27 qershori deri më 8 gusht, duke ua ndaluar deputetëve që të ndërmerrnin vendime dhe veprime për konstituimin e Kuvendit.

MĂ« 8 gusht, Kushtetuesja njoftoi pĂ«r vendimin pĂ«r dy lĂ«ndĂ«t e paraqitura – aktgjykimin e plotĂ« tĂ« tĂ« cilit e publikoi mĂ« 18 gusht – pĂ«rmes sĂ« cilit tha se ndryshimi i rendit tĂ« ditĂ«s ishte shkelje, duke e obliguar Kuvendin qĂ« t’i kthehet votimit tĂ« hapur.

Asnjëra nga subjektet nuk ka fituar vota të mjaftueshme për të krijuar shumicën dhe po ashtu nuk është arritur një marrëveshje politike.

LVV-ja e kryeministrit në detyrë, Albin Kurti, fitoi 48 ulëse gjatë zgjedhjeve të 9 shkurtit dhe partitë e tjera parlamentare nuk kanë pranuar ta votojnë kandidaten e saj për kryetare të Kuvendit, për emërimin e së cilës nevojiten të paktën 61 vota.

Derisa LVV-ja ngul kĂ«mbĂ« se Albulena Haxhiu Ă«shtĂ« kandidate meritore, disa prej partive mĂ« tĂ« mĂ«dha parlamentare, si PDK, LDK dhe AAK, e pĂ«rjashtojnĂ« atĂ« si “pĂ«rçarĂ«se”.

PDK-ja doli e dyta me 24 ulĂ«se, LDK-ja e treta me 20, pasuar nga Lista Serbe – partia mĂ« e madhe e serbĂ«ve nĂ« KosovĂ« me 9 – dhe koalicioni mes AAK-sĂ« dhe NismĂ«s Socialdemokrate, me 8 tĂ« tilla.

Edhe 11 ulëse të tjera i takojnë pakicave.

The post Pas dështimeve dhe vendimit të Gjykatës, Kuvendi i Kosovës mblidhet të mërkurën për konstituim appeared first on Revista Monitor.

Importet e ushqimeve ndjekin turizmin, rriten me 3.2% në 7-mujor

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 13:00

Importet e ushqimeve kane qenë në rritje vitet e fundit duke ndjekur të njëjtat trende të shtimit të vizitoreve të huaj në vendin tonë. Të dhënat mbi tregtinë e jashtme tregojnë se në 7- mujorin 2025 importet e ushqimeve u rritën me 3.2 për qind në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Importet e ushqimeve kanë shënuar një zgjerim të qëndrueshëm pas pandemisë, duke arritur në 93 miliardë lekë në janar-korrik 2025 nga 90.1 miliardë lekë në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Rritja prej 3.2% është e lidhur ngushtë me flukset e larta turistike që po përjeton vendi, sidomos gjatë sezonit veror, duke shtuar kërkesën për ushqime, pije dhe produkte të tjera të konsumit. Në 6 mujorin e parë të vitit numri i turistëve të huaj shënoi rritje vjetore me 4.8%.

Në krye të listës qëndrojnë pijet dhe alkooli, me një zgjerim të importit me gati 10% në 7- mujor. Ky trend pasqyron drejtpërdrejt konsumin e lartë në hotele, bare dhe restorante të pijeve, të cilat në pjesën më të madhe janë nga importi.

Një tjetër grup me rritje të fortë janë kafeja, çaji dhe erëzat, me 34% më shumë se një vit më parë. Shqipëria është ndër vendet me konsum të lartë të kafesë, por flukset e turizmit kanë zgjeruar edhe më tej kërkesën për këto produkte.

Frutat dhe arrat e ngrënshme regjistruan një rritje prej 13.6%, ndërsa produktet e përpunuara të zarzavateve shënuan një zgjerim rekord prej 41%. Ky trend tregon qartë se industria e mikpritjes po kërkon furnizim të vazhdueshëm me produkte të gatshme dhe gjysmë të gatshme, të cilat janë më praktike për përdorim në restorante dhe struktura hoteliere. Po ashtu, produktet e bulmetit dhe mjaltit janë rritur me mbi 11%, ndërsa ushqimet e gatshme me bazë mishi, peshku dhe molusqe u zgjeruan me 14.7%.

Përkundër këtyre rritjeve, disa kategori shënuan tkurrje të dukshme. Importet e kafshëve të gjalla ranë me 16.8%, duke reflektuar edhe një orientim të tregut drejt produkteve të përpunuara të mishit.  Zarzavatet e freskëta pësuan ulje me 6.8%, si rrjedhojë e zëvendësimit të tyre me prodhime nga vendi.

Të dhënat tregojnë se rritja e importeve nuk është e shpërndarë njëtrajtësisht ne të gjitha kategorive, por është me theksuar me grupet më të lidhura me konsumin e turistëve. Rreth 4.7 milionë turistë që kanë hyrë në Shqipëri në 6 mujorin e parë të vitit ka rritur kërkesën për pije, ushqime të përpunuara dhe produkte freskuese.

Turizmi nuk po ndikon vetëm degët e ekonomisë dhe punësimin, por edhe strukturën e tregtisë së jashtme./ B.Hoxha

 

Burimi:INSTAT

 

The post Importet e ushqimeve ndjekin turizmin, rriten me 3.2% në 7-mujor appeared first on Revista Monitor.

Rritja e kredisë ul kapitalizimin e sektorit bankar për të tretin tremujor radhazi

✇Revista Monitor
By: Armela Toska
19 August 2025 at 12:00

Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit të sektorit bankar pësoi rënie për të tretin tremujor radhazi.

Sipas Bankës së Shqipërisë, raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit në fund të qershorit zbriti në 19.25%, nga 19.5% që kishte qenë në tremujorin e mëparshëm. Ky tregues ka pësuar gjithashtu një rënie shumë të lehtë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Në mesin e vitit të kaluar, raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit kishte qenë 19.27%.

Rënia e raportit të mjaftueshmërisë së kapitalit është ndikuar sidomos nga rritja e shpejtë e kredisë, por pjesërisht edhe nga rënia e fitimeve dhe shpërndarja e dividendëve nga aksionerët e bankave.

Raporti minimal bazë i mjaftueshmërisë së kapitalit për sektorin bankar është 12%, por pas vitit 2019 ka nisur aplikimi i shtesave të tjera të lidhura me kuadrin e ri makroprudencial, si edhe atë për rimëkëmbjen dhe ndërhyrjen e jashtëzakonshme. Kjo i ka rritur ndjeshëm kërkesat për kapital, duke ndikuar edhe në një rritje graduale të niveleve mesatare të këtij treguesi për sektorin.

Treguesi i mjaftueshmërisë së kapitalit mat vlerën e kapitalit rregullator të sektorit bankar në raport me vlerën e aktiveve të ponderuara me koeficientët përkatës të rrezikut.

Vlera e kapitalit rregullator të sektorit bankar në mesin e këtij viti arriti në 212.4 miliardë lekë, në rritje me 1.5% krahasuar me një tremujor më parë dhe me 9% krahasuar me një vit më parë. Kapitali rregullator i sektorit bankar shqiptar në pjesën dërrmuese është kapital i nivelit të parë, që përfshin instrumentet më cilësore të kapitalit, kryesisht kapitalin e paguar aksioner, primet e aksioneve, rezervat dhe fitimet e pashpërndara.

Nga ana tjetër, vlera e aktiveve të ponderuara me koeficientë rreziku në mesin e vitit 2025 arriti në 1103 miliardë lekë, në rritje me 2.7% krahasuar me tremujorin e parë dhe me 9.3% me bazë vjetore. Grupi kryesor i aktiveve me rrezik në bilancet e bankave janë kreditë për sektorin privat.

Rritja e kërkesave për kapital i bën bankat më të sigurta ndaj humbjeve të mundshme në të ardhmen. Por, nga ana tjetër, nivelet e larta të mjaftueshmërisë së kapitalit ndikojnë në uljen e rentabilitetit dhe në rritjen e kostove që i përcillen publikut.

Sot sektori bankar për çdo 100 lekë kredi të dhënë ka pothuajse 20 lekë kapitale të vetat. Nevoja për rritje të kapitalit dikton marzhe dhe kosto fikse më të larta për huamarrësit dhe publikun shqiptar në përgjithësi.

Sektori bankar ka kërkuar me këmbëngulje prej vitesh që së paku kërkesat shtesë për kapital të aplikohen sipër një pragu minimal prej 8%, siç ndodh në Eurozonë. Por, sipas Bankës së Shqipërisë, një gjë e tillë mund të ndodhë vetëm pas certifikimit të ekuivalencës së mbikëqyrjes bankare në Shqipëri. Ky proces ka nisur në fund të vitit të kaluar ka si qëllim të certifikojë që kuadri i mbikëqyrjes bankare në Shqipëri është i barazvlefshëm me atë të BE-së. Pas ekuivalenca e mbikëqyrjes të jetë certifikuar, Banka e Shqipërisë ka lënë të hapur mundësinë që kërkesa bazë e mjaftueshmërisë së kapitalit edhe në Shqipëri të ulet në nivelin 8%.

 

The post Rritja e kredisë ul kapitalizimin e sektorit bankar për të tretin tremujor radhazi appeared first on Revista Monitor.

❌
❌