❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Yesterday — 26 July 2025Main stream

Java e punës 4-ditore: Përfitimet që askush nuk i priste

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
26 July 2025 at 13:34

Kur Juliet Schor publikoi librin e saj “The Overworked American” nĂ« vitin 1992, debati pĂ«r reduktimin e orarit tĂ« punĂ«s mori vĂ«mendje kombĂ«tare nĂ« SHBA. Por entuziazmi u zbeh shpejt, derisa pandemia e vitit 2020 riktheu nĂ« qendĂ«r pyetjen thelbĂ«sore: A po punojmĂ« shumĂ« pĂ«r njĂ« jetĂ« qĂ« nuk na kĂ«naq?

Schor, profesore e ekonomisĂ« dhe sociologjisĂ« nĂ« Boston College, Ă«shtĂ« tashmĂ« ndĂ«r zĂ«rat kryesorĂ« nĂ« iniciativĂ«n globale “4 Day Week”, qĂ« ka pilotuar modele pune me 4 ditĂ« (32 orĂ«) pa ulje page nĂ« mbi 245 organizata me 8,700 punonjĂ«s nĂ« SHBA, Kanada, EuropĂ« e Australi.

Rezultatet? Punonjësit raportuan më pak stres, lodhje dhe ankth, përmirësim të shëndetit mendor dhe fizik, dhe një ndjesi më të fortë kontrolli mbi jetën. Produktiviteti u rrit, fitimet e bizneseve u përmirësuan dhe shkalla e dorëheqjeve u zhduk thuajse plotësisht.

“Nuk e prisnim kĂ«tĂ« ndjesi mirĂ«qenieje tĂ« pĂ«rgjithshme qĂ« punonjĂ«sit kishin,” tregon Schor. “Ata ndihen mĂ« tĂ« freskĂ«t tĂ« hĂ«nave, mĂ« tĂ« motivuar dhe mĂ« tĂ« pĂ«rkushtuar.”

NjĂ« tjetĂ«r surprizĂ«? AsnjĂ« rritje nĂ« numrin e punonjĂ«sve qĂ« gjejnĂ« njĂ« punĂ« tĂ« dytĂ«. NĂ« fakt, ai numĂ«r ra. Dhe ndryshe nga ç’pritej, ritmi i punĂ«s nuk u pĂ«rshpejtua nĂ« 4 ditĂ«t e mbetura, ishte njĂ« riorganizim i pĂ«rgjithshĂ«m i proceseve, jo thjesht njĂ« ngjeshje orari.

Po pse atëherë nuk po e përqafojnë më shumë kompani këtë model?

Sipas Schor, pengesat kryesore janĂ« kultura e kontrollit dhe frika nga ndryshimi. ShumĂ« menaxherĂ« ndihen tĂ« kĂ«rcĂ«nuar kur duhet tĂ« “lirojnĂ« kohĂ«â€ pĂ«r stafin e tyre. Edhe kthimi me detyrim nĂ« zyrĂ«, sipas saj, ka mĂ« shumĂ« tĂ« bĂ«jĂ« me kontrollin sesa me produktivitetin real.

Nga ana tjetĂ«r, e premtja po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« njĂ« ditĂ« “gjysmĂ« pushimi” nĂ« shumĂ« kompani, çka tregon njĂ« tranzicion natyror drejt javĂ«s 4-ditore.

A ekziston rreziku qĂ« ky model tĂ« sjellĂ« ulje page? Sipas rregullave tĂ« pilotimeve, jo. “Paga nuk mund tĂ« ulet,” thekson Schor. Uljet e pavullnetshme tĂ« pagĂ«s janĂ« tĂ« papranueshme pĂ«r shumicĂ«n e njerĂ«zve. Por ka shqetĂ«sime se disa kompani mund tĂ« ngadalĂ«sojnĂ« rritjen e pagave me kalimin e kohĂ«s, sidomos nĂ«se rriten produktiviteti dhe pĂ«rdorimi i teknologjisĂ«.

Po roli i inteligjencës artificiale? Schor paralajmëron se nëse IA zëvendëson punonjësit pa një plan për reduktim të orarit të punës, rreziku i papunësisë masive është real. Alternativa më e qëndrueshme është ndarja e përfitimeve të produktivitetit duke ulur orët e punës, jo vendet e punës.

Ndërsa debati për legjislacionin mbetet i hapur, Schor beson se rruga drejt një jave 4-ditore kërkon më shumë përhapje praktike fillimisht. Vetëm atëherë do të jetë e mundur të bëhet një standard kombëtar.

Për momentin, është një ide që po ecën ngadalë, por me hapa të sigurt drejt normalitetit. / CNBC, Shqip.al

The post Java e punës 4-ditore: Përfitimet që askush nuk i priste appeared first on Revista Monitor.

Before yesterdayMain stream

Sa shumë po konsumon Europa kafe dhe kush paguan më shumë për filxhan?

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
25 July 2025 at 13:13

A po paguani më shumë sesa duhet për kafenë tuaj?

PĂ«r shumĂ« prej nesh, njĂ« filxhan kafeje, ose disa, Ă«shtĂ« njĂ« rit i pĂ«rditshĂ«m qĂ« na ndihmon tĂ« pĂ«rballojmĂ« ditĂ«n e punĂ«s. NĂ« 2023 – 2024, u konsumuan rreth 10.62 miliardĂ« kilogramĂ« kafe nĂ« botĂ«, sipas Statista.

Disa mjaftohen me njĂ« kafe tĂ« lirĂ« tĂ« pĂ«rgatitur nĂ« zyrĂ«, ndĂ«rsa tĂ« tjerĂ« parapĂ«lqejnĂ« njĂ« “kafe luksoze”, shpesh e pĂ«rgatitur nga baristĂ« me pĂ«rparĂ«se. Por sa na kushton kjo kĂ«naqĂ«si nĂ« EuropĂ«?

Sa kafe blejnë europianët?

Sipas njĂ« sondazhi tĂ« Pressat (janar-mars 2025), britanikĂ«t kryesojnĂ« pĂ«r konsumin e kafesĂ« me 1.96 filxhanĂ« nĂ« ditĂ«, ndjekur nga Belgjika (1.79), Polonia (1.77), Franca (1.76) dhe Rumania (1.68). NdĂ«r vendet mĂ« kursimtare janĂ« Luksemburgu (0.82), Hungaria (0.83), Çekia (0.84) dhe Suedia (0.9).

Megjithëse Franca është ndër konsumatorët më të mëdhenj, ajo ka edhe çmimin më të lartë për një filxhan kafeje takeaway (me vete): mesatarisht 3.42 euro. E preferuara e francezëve? Caffe latte (17%), jo espresso siç besohet zakonisht.

Në vend të dytë renditet Lituania (3.39 euro), ku kapucino dhe kortado janë më të përhapurat. Ndërkohë, çmimi më i ulët është në Danimarkë (1.89 euro), ku preferohet Americano dhe konsumohen mesatarisht 1.32 kafe në ditë.

Vetëm Danimarka ka një çmim nën 2 euro. Vendet më afër janë Sllovakia (2.08 euro) dhe Qipro (2.09 euro).

Indeksi i kapuccino-s

Sipas Numbeo, kappuccino më i shtrenjtë në kryeqytetet europiane blihet në Kopenhagën: mesatarisht 5.81 euro. Islanda (5.33 euro) dhe Zvicra (5.27 euro) ndjekin pas. Në Skandinavi, Mbretërinë e Bashkuar, Belgjikë, Holandë dhe Austri, çmimet kapërcejnë 4 euro.

Në anën tjetër janë vendet e Europës Lindore, Ballkanit dhe Italia. Në Romë, një kapucino kushton 1.53 euro. Më lirët janë Kosova (1.27 euro) dhe Ukraina (1.36 euro). Në Varshavë, cappuccino kushton 3.64 euro, më shtrenjtë se të gjitha vendet fqinje të Polonisë, përveç Gjermanisë.

Në rajonin e Ballkanit, Shqipëria ka një çmim mesatar 1.76 euro për një kapucino, duke e renditur ndër vendet me koston më të ulët në Europë.

A po na mashtrojnë me çmimet?

Një espresso kërkon 7-9 g kafe, që kushton rreth 0.00009 euro për dozë, bazuar në çmimet e kafesë arabika, dukshëm më lirë sesa çmimi final. Por kjo nuk përfshin koston e stafit, gotave prej kartoni, energjisë, qumështit apo shurupit.

Kostoja mesatare e energjisë për bizneset në BE është 155.80 euro/MWh (2024). Irlanda paguan më shumë (254.30 euro), e ndjekur nga Kroacia, Hungaria dhe Luksemburgu (të gjitha mbi 200 euro).

Vendet me energjinë më të lirë janë Norvegjia (79.10 euro), Spanja dhe Italia.

A përputhen çmimet me pagat?

Në Francë, paga mesatare neto është 32,354 euro dhe një kafe përbën 0.0106% të të ardhurave. Në Danimarkë, me pagë 43,913 euro, kjo shifër është vetëm 0.004%. Lituanezët kanë pagën më të ulët (15,909 euro), ndërsa kostoja për kafe është 0.021% e pagës, pra, vlera më e ulët.

Në Luksemburg, me një pagë mesatare 50,410 euro dhe çmim kafeje 3 euro, përqindja është 0.005%, ndër më të leverdishmet.

Sa kappuccino blen një paga?

Sipas Numbeo, në Romë mund të blihen 1,399 kapuccino në muaj me pagën mesatare. Berna në Zvicër ndjek me 1,378, pastaj Luksemburgu me 1,347.

Indeksi ndan Europën në dy pjesë: në Perëndim (përjashto Portugalinë) një pagë të lejon të blesh mbi 750 kapucino në muaj, ndërsa në Lindje ky numër është ndjeshëm më i ulët.

Në rajonin e Ballkanit, Shqipëria renditet në nivel mesatar me 451 filxhanë kapuccino, që mund të blihen me pagën mesatare mujore, më pak se Mali i Zi (585), Kosova (522) dhe Maqedonia e Veriut (401), por dukshëm më mirë se Greqia, ku një pagë mesatare mjafton vetëm për 310 filxhanë. / Euronews, Shqip.al

 

The post Sa shumë po konsumon Europa kafe dhe kush paguan më shumë për filxhan? appeared first on Revista Monitor.

Rritja e energjisë diellore në BE ngadalësohet për herë të parë në dekadë, shkurtohen subvencionet

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
24 July 2025 at 15:23

Zgjerimi i energjisë diellore në Bashkimin Europian është në rrugën drejt një ngadalësimi vjetor për herë të parë në më shumë se një dekadë, ndërsa disa qeveri po reduktojnë subvencionet për panelet diellore në çatitë e shtëpive.

Ky trend pasqyron ndryshimin e prioriteteve politike në Europë, ndërsa disa shtete anëtare kanë ulur angazhimet për masa ekologjike ose kanë reduktuar mbështetjen për energjinë e pastër, për shkak të buxheteve të tendosura nga shpenzimet për mbrojtjen dhe mbështetjen e industrive vendore.

Sipas shoqatës së industrisë SolarPower Europe, BE është në rrugën për të instaluar 64.2 gigavat kapacitet të ri të energjisë diellore në vitin 2025, një rënie 1.4% nga 65.1 GW që u instaluan vitin e kaluar.

“Ka njĂ« lloj paralize. Interesi ekziston ende, por njerĂ«zit nuk po marrin vendime,” tha Peter Knuth, drejtor menaxhues i kompanisĂ« gjermane tĂ« instalimeve fotovoltaike, Enerix.

Sipas Knuth, blerjet gjatë viteve 2022 dhe 2023, së bashku me normat në rritje të interesit dhe pasigurinë ekonomike, kanë ndikuar në rënien e kërkesës dhe jo çmimet më të ulëta të energjisë elektrike.

Rënia vjetore do të shënonte herën e parë që nga viti 2015, që rritja e tregut të energjisë diellore në Europë ngadalësohet, një goditje për një nga fushat ku kontinenti ka pasur progres të shpejtë në kalimin drejt energjisë së pastër. Rritja e kapacitetit diellor ishte rritur me 51% në vitin 2023, megjithëse në atë vit rritja kishte filluar të ngadalësohej në 3%.

Muajin e kaluar, energjia diellore përbënte 22% të prodhimit total të energjisë elektrike në BE, duke u bërë burimi më i madh i vetëm i prodhimit të energjisë për atë muaj.

Por, sipas ritmit aktual të instalimeve, BE-ja do të mbetet pas me rreth 27 GW nga objektivi 750 GW kapacitet diellor, që SolarPower Europe ka përcaktuar si të nevojshëm deri në vitin 2030 për të përmbushur objektivat klimatike dhe për të eliminuar varësinë nga energjia ruse.

Gjermania dhe Franca janë ndër vendet që kanë ulur pagesat për tarifat e furnizimit me energji nga panelet diellore në çati, ndërkohë që Holanda gjithashtu po redukton mbështetjen për familjet që eksportojnë energjinë e tepërt diellore në rrjet.

Shkaku kryesor i ngadalĂ«simit Ă«shtĂ« numri mĂ« i ulĂ«t i instalimeve tĂ« paneleve diellore nĂ« sektorin rezidencial, njĂ« segment qĂ« pritet tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« vetĂ«m 15% tĂ« kapacitetit tĂ« ri kĂ«tĂ« vit, duke u pĂ«rgjysmuar nga rreth 30% qĂ« mbajti mes viteve 2020–2023.

Sipas Knuth, komunikimi i paqartë rreth një ligji të miratuar nga qeveria e mëparshme gjermane në shkurt, i cili anulon kompensimin për energjinë diellore të injektuar në rrjet gjatë orëve të pikut, si dhe ndryshimet në ligjin për ngrohjen me energji të rinovueshme, gjithashtu kanë goditur kërkesën.

Planet e qeverisë së re gjermane për të rishikuar nevojën për burime të rinovueshme, si dhe premtimet për zgjerimin e termocentraleve me gaz, nuk po ndihmojnë, shton ai.

Kur u pyet se çfarĂ« mund tĂ« bĂ«jĂ« qeveria gjermane pĂ«r tĂ« ndihmuar tregun, Knuth tha: “MĂ« mirĂ« tĂ« mos thonĂ« asgjĂ«. Sinqerisht. Debatet e pafundme mbi energjinĂ« e rinovueshme janĂ« kundĂ«rproduktive.” / Reuters

The post Rritja e energjisë diellore në BE ngadalësohet për herë të parë në dekadë, shkurtohen subvencionet appeared first on Revista Monitor.

“Kriza e heshtur” nĂ« vendin e punĂ«s: Fenomeni qĂ« po ndikon mirĂ«qenien e punonjĂ«sve

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
24 July 2025 at 13:39

Çdo ditĂ« zgjoheni, shkoni nĂ« punĂ« dhe kryeni detyrat tuaja me pĂ«rkushtim. Por a Ă«shtĂ« e mundur qĂ« po pĂ«rjetoni njĂ« “krizĂ« tĂ« heshtur” pa e kuptuar?

Ky term i ri, “quiet cracking”, po pĂ«rdoret gjithnjĂ« e mĂ« shpesh pĂ«r tĂ« pĂ«rshkruar mungesĂ«n e ndjenjĂ«s sĂ« pĂ«rmbushjes nĂ« vendin e punĂ«s, qĂ« lidhet me pakĂ«naqĂ«sinĂ«, ngarkesĂ«n, mungesĂ«n e mundĂ«sive pĂ«r rritje, apo faktorĂ« tĂ« tjerĂ«.

Ndryshe nga “quiet quitting” (dorĂ«heqja e heshtur), kjo krizĂ« nuk shfaqet domosdoshmĂ«risht nĂ« performancĂ«n e punonjĂ«sit, por ndikon drejtpĂ«rdrejt nĂ« lumturinĂ« dhe motivimin e tij.

“NĂ« fillim, studentĂ«t qĂ« sapo diplomohen hyjnĂ« nĂ« punĂ« me entuziazĂ«m,” thotĂ« Wayne Hochwarter, profesor nĂ« Fakultetin e Biznesit tĂ« Universitetit ShtetĂ«ror tĂ« FloridĂ«s. “Por pas tre apo pesĂ« vitesh, nisin tĂ« pyesin veten: ‘A Ă«shtĂ« kjo ajo qĂ« dua? A po mĂ« çon kjo nĂ« drejtimin e duhur?’”

Një shqetësim i përhapur

Ky nuk Ă«shtĂ« problem vetĂ«m pĂ«r tĂ« rinjtĂ«. NjĂ« anketim i vitit 2025 nga TalentLMS tregon se mbi gjysma e tĂ« punĂ«suarve e kanĂ« pĂ«rjetuar kĂ«tĂ« gjendje, ndĂ«rsa 1 nĂ« 5 thanĂ« se e ndiejnĂ« “vazhdimisht”.

Edhe njĂ« raport i Gallup tregon tĂ« njĂ«jtĂ«n situatĂ«: 52% e punonjĂ«sve nĂ« AmerikĂ«n e Veriut janĂ« “tĂ« paintegruar” nĂ« punĂ«n e tyre dhe 17% janĂ« “aktivisht tĂ«paangazhuar”. KĂ«to shifra nuk lidhen me moshĂ«n, por mĂ« shumĂ« me pasojat e pandemisĂ« dhe pasiguritĂ« qĂ« ajo solli.

“Nuk Ă«shtĂ« njĂ« fenomen qĂ« prek vetĂ«m nivelet e ulĂ«ta apo tĂ« mesme, Ă«shtĂ« i pĂ«rhapur nĂ« tĂ« gjitha nivelet,” thekson Hochwarter.

ÇfarĂ« po i largon punonjĂ«sit nga pĂ«rfshirja?

ShumĂ« punonjĂ«s e ndiejnĂ« kĂ«tĂ« shkĂ«putje pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« sigurisĂ« nĂ« punĂ«: frika nga shkurtime, mungesa e mundĂ«sive pĂ«r ngritje apo rreziku pĂ«r t’u zĂ«vendĂ«suar nga inteligjenca artificiale. “Sot mund tĂ« ndihen tĂ« sigurt, por pĂ«r tĂ« nesĂ«rmen janĂ« shumĂ« mĂ« pak tĂ« sigurt,” thekson TalentLMS.

“PunonjĂ«sit nuk ndihen nĂ« kontroll. Dhe kur menaxhimi nuk Ă«shtĂ« i aftĂ« pĂ«r t’u marrĂ« me kĂ«to ndjenja, krijohet njĂ« stuhi perfekte pĂ«r shkĂ«putje nga puna,” shton Hochwarter.

Ai tregon se në sektorin e shëndetësisë, veçanërisht te infermierët, ndjenja e zhgënjimit është e theksuar: ata ndihen më pak të përfshirë në kujdesin ndaj pacientëve dhe më shumë të ngarkuar me punë burokratike apo trajnime për sisteme të reja. Diçka e ngjashme ndodh edhe me mësuesit që ndihen të kufizuar nga kurrikula apo testimet standarde.

KĂ«to profesione, si dhe ato qĂ« kanĂ« kontakt tĂ« vazhdueshĂ«m me klientĂ«, rrezikojnĂ« tĂ« bien pre e “lodhjes nga dhembshuria” (compassion fatigue). “Kur ke tĂ« bĂ«sh gjithĂ« ditĂ«n me njerĂ«z dhe nuk ke kohĂ« pĂ«r veten, lodhja emocionale Ă«shtĂ« e pashmangshme,” thotĂ« Hochwarter.

Ankthi, IA dhe lodhja mendore

Hochwarter beson se fuqia punĂ«tore sot Ă«shtĂ« mĂ« e ngarkuar emocionalisht sesa mĂ« parĂ«, pĂ«r shkak tĂ« pasigurive, zhvillimeve teknologjike dhe lajmeve tĂ« vazhdueshme negative. “Dikur tĂ« hĂ«nĂ«n shkohej me energji pĂ«r punĂ«. Sot, nis i lodhur.”

A ka zgjidhje?

Gallup sugjeron trajnime më të mira për menaxherët, por edhe ata shpesh janë ndër më të shkëputurit nga puna.

Për punonjësit, një zgjidhje mund të jetë të marrin hapa konkretë për të ndryshuar situatën, të kujdesen për shëndetin mendor, të eksplorojnë mundësi të reja brenda organizatës ose të ndërrojnë vend pune nëse është e nevojshme.

“Duhet tĂ« rigjejmĂ« motivimin, dhe kjo ndonjĂ«herĂ« kĂ«rkon njĂ« ndryshim tĂ« mjedisit,” thekson Hochwarter.

Kriza e heshtur” nuk Ă«shtĂ« njĂ« bllokim nĂ« punĂ«, Ă«shtĂ« njĂ« zbehje e qĂ«llimit. Dhe pĂ«r ta shmangur, punonjĂ«sit dhe punĂ«dhĂ«nĂ«sit duhet tĂ« punojnĂ« bashkĂ« pĂ«r tĂ« krijuar mĂ« shumĂ« pĂ«rfshirje, kuptim dhe qartĂ«si pĂ«r tĂ« ardhmen. / The Hill, Shqip.al

The post “Kriza e heshtur” nĂ« vendin e punĂ«s: Fenomeni qĂ« po ndikon mirĂ«qenien e punonjĂ«sve appeared first on Revista Monitor.

Udhëtoni në zemrën e qytetërimeve të lashta

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
23 July 2025 at 14:00

Nga piramidat e Egjiptit te rrënojat e mbuluara nga xhungla në Angkor Wat, nga qyteti-shkëmb i Petra-s në Jordani te jeta e përditshme romake e ruajtur në Pompeii, këto vende të lashta nuk janë thjesht mrekulli arkeologjike.

Ata na kujtojnë kush kemi qenë dhe çfarë mund të mësojmë për të ardhmen. Lexoni më poshtë për të mësuar më shumë për destinacionet e jashtëzakonshme që ia vlejnë të vizitohen të paktën një herë.

1. Piramidat e Gizës, Egjipt

Monumente madhështore të shekullit XXVI p.e.s. që ndodhen pranë qendrës urbane të Kairos. Vizitojini herët në mëngjes për të shmangur nxehtësinë dhe turmat.

Merrni një udhërrëfyes për të kuptuar më mirë historinë dhe për të shmangur shitësit informalë. Përfshini në vizitë edhe Muzeun e ri Egjiptian të sapohapur.

2. Chichén Itzå, Meksikë

Një nga vendet e ruajtura më mirë të qytetërimit Maja. Piramida e Kukulkån është një kalendar prej guri me 365 shkallë.

Vizita bëhet më domethënëse kur përqendroheni te simbolika dhe mënyra e jetesës së banorëve të dikurshëm.

3. Angkor Wat, Kamboxhia

Kompleksi më i madh fetar në botë, i shekullit XII. Vizitoni tempullin Bayon në mesditë për qetësi, dhe Ta Prohm në pasdite për dritën magjike mes xhunglës.

Blerja e një bilete tre-ditore dhe marrja me qira e një biçiklete është mënyra më e mirë për të eksploruar të gjithë parkun.

4. Akropoli, Greqi

Qendra simbolike e qytetërimit perëndimor. Parthenoni dhe muzeu përballë tij sjellin në jetë demokracinë, filozofinë dhe arkitekturën klasike.

Vizitojeni nĂ« mĂ«ngjes ose nĂ« mbrĂ«mje pĂ«r tĂ« shmangur temperaturat e larta. NjĂ« udhĂ«rrĂ«fyes vendas do t’ju ndihmojĂ« tĂ« kuptoni mitet dhe historinĂ«.

5. Pompeii, Itali

Një dritare në jetën e përditshme romake të vitit 79 të erës sonë. Mund të ecni mes rrugëve me kalldrëm, të shihni mure të dekoruara me afreske, furrat e bukës dhe tregjet.

Një përvojë unike që sjell në jetë përditshmërinë e një qyteti romak, me detaje që rrallë gjenden gjetkë. Vizitoni herët për të shmangur turmat dhe për të shijuar qetësinë e rrënojave.

6. Petra, Jordani

Qyteti i lashtë i Nabateanëve është një mrekulli e gdhendur në shkëmb. Përvoja e parë përballë Thesarit (al-Khazneh) është e paharrueshme.

Vizitoni Manastirin nĂ« mbrĂ«mje pĂ«r ndriçim pĂ«rrallor. Mund tĂ« hyni edhe pĂ«rmes “derĂ«s sĂ« pasme”, njĂ« shteg qĂ« zgjat 2-3 orĂ« nga Little Petra.

7. Machu Picchu, Peru


Qyteti inka në majë të Andeve është një kryevepër arkitekturore e harmonizuar me natyrën dhe kozmosin. Me ndërtesa prej guri të përpunuar me saktësi, terasa bujqësore dhe sistem ujësjellës, ai dëshmon për mjeshtërinë arkitekturore dhe inxhinierike të civilizimit inka.

Pozicionimi i tij sipas orientimeve kozmike e shton misterin dhe madhështinë. Për një përvojë më të plotë, përfshini edhe vizitën në Cusco dhe Luginën e Shenjtë përreth. / NatGeo, Shqip.al

The post Udhëtoni në zemrën e qytetërimeve të lashta appeared first on Revista Monitor.

Barcelona do të mbyllë dy terminale të anijeve turistike për të frenuar fluksin e vizitorëve

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
22 July 2025 at 13:32

Porti i kroçerave në Barcelonë do të mbyllë dy nga terminalet e tij vitin e ardhshëm, duke i ulur ato në pesë gjithsej, si pjesë e një marrëveshjeje me bashkinë për të frenuar mbingarkesën turistike në qytet.

Marrëveshja përfshin gjithashtu financimin e një studimi mbi mënyrën se si lëvizin pasagjerët e kroçerave në qytet, hap i parë drejt një plani për mobilitet të qëndrueshëm.

Po ashtu, do të modernizohen infrastrukturat portuale, përfshirë ndërtimin e linjave të energjisë elektrike të gjelbër për kroçerat që qëndrojnë në port, në mënyrë që të mos përdorin motorët dhe të reduktojnë ndotjen.

Investimi total për këtë plan arrin në 185 milionë euro, fond publik dhe privat.

Barcelona është përballur vitet e fundit me protesta të banorëve kundër turizmit masiv, i cili konsiderohet si shkaktar i mbipopullimit dhe mungesës së banesave të përballueshme për vendasit, për shkak të dhënies me qira për turistët afatshkurtër.

Një protestë e famshme në korrik 2024 përfshiu edhe sulme me ujë ndaj turistëve.

Porti i Barcelonës, më i madhi në Europë për kroçera, priti 1.6 milionë pasagjerë në tranzit gjatë vitit 2024.

Shumica e tyre zbresin në mëngjes për të vizituar qytetin dhe kthehen pasdite për të vazhduar udhëtimin, duke shkaktuar mbipopullim në rrugë si La Rambla dhe lagjen e vjetër Gotike.

Ky vendim vjen pas një sërë masash të mëparshme: në tetor 2023 u mbyll terminali verior i portit për anijet turistike, ndërsa në marrëveshjen e vitit 2018 u vendos zhvendosja e aktivitetit të kroçerave larg qendrës urbane për qëllime të qëndrueshmërisë.

Terminali Maremagnum tashmë është shndërruar në një hapësirë për restorante, dyqane, një marinë dhe akuarium. / CNN, Shqip.al

The post Barcelona do të mbyllë dy terminale të anijeve turistike për të frenuar fluksin e vizitorëve appeared first on Revista Monitor.

TED2025 : Frymëzim nga drejtues të suksesshëm për kulturën e re të punës

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
22 July 2025 at 11:30

Në një botë ku inteligjenca artificiale po fiton gjithnjë e më shumë fuqi dhe teknologjia po automatizon gjithçka, pyetja që TED2025 vendosi në qendër ishte thellësisht njerëzore: për çfarë do të jenë të nevojshëm njerëzit?

Konferenca me temĂ«n “Humanity Reimagined”, mblodhi nĂ« njĂ« javĂ« tĂ« vetme drejtues, krijues, shkencĂ«tarĂ« dhe sipĂ«rmarrĂ«s nga e gjithĂ« bota, qĂ« sollĂ«n pĂ«rgjigje konkrete pĂ«rmes veprĂ«s sĂ« tyre, jo vetĂ«m pĂ«r tĂ« ardhmen e njerĂ«zimit, por pĂ«r atĂ« qĂ« mund dhe duhet tĂ« jetĂ« njĂ« “kulturĂ« pune mĂ« e mençur, mĂ« njerĂ«zore dhe mĂ« me kuptim”.

Një nga zërat më të fuqishëm ishte Wawira Njiru nga Kenia, e cila përmes organizatës së saj Food4Education po shndërron mënyrën se si shkollat afrikane ushqejnë fëmijët. Mbi 450 mijë nxënës marrin çdo ditë një vakt të ngrohtë falë kuzhinave vendore të menaxhuara nga gratë e komunitetit, me energji të pastër dhe një sistem të organizuar me efikasitet.

PĂ«rtej njĂ« modeli suksesi nĂ« sektorin social, kjo Ă«shtĂ« njĂ« histori e fuqizimit vendor, ku ekipi bĂ«het pjesĂ« aktive e zgjidhjes dhe jo vetĂ«m zbatues i njĂ« projekti tĂ« jashtĂ«m. ËshtĂ« njĂ« mĂ«sim i qartĂ« pĂ«r tĂ« gjitha organizatat, qĂ« duan tĂ« ndĂ«rtojnĂ« kulturĂ« pune qĂ« rrit angazhimin pĂ«rmes qĂ«llimit tĂ« pĂ«rbashkĂ«t.

Nga ana tjetër, holandezi Boyan Slat, i cili themeloi The Ocean Cleanup që në moshën 18-vjeçare, tregoi se edhe idetë më të mëdha mund të vihen në jetë, nëse organizata ndërton një kulturë që lejon eksperimentimin dhe dështimin.

Teknologjia që ai ka zhvilluar për të pastruar oqeanet nga plastika është vetëm një aspekt; më e rëndësishmja është se përmes një ekipi të përkushtuar dhe vizioni të qartë, ai po krijon një organizatë që u tregon të rinjve se mund të zgjidhin problemet më të mëdha të epokës sonë.

Teknologjia si mjet për gjithëpërfshirje u mishërua në historinë e M-PESA Africa, platformës financiare që u ka dhënë qasje miliona afrikanëve në pagesa, kredi e shërbime të tjera dixhitale, shpeshherë pa pasur një llogari bankare.

CEO i saj, Sitoyo Lopokoiyit, ndau pĂ«rvojĂ«n sesi ekipi i tij dizajnoi njĂ« orĂ« smart pĂ«r tĂ« verbrit, qĂ« u mundĂ«son tĂ« kryejnĂ« transaksione nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur. Kjo nuk Ă«shtĂ« thjesht teknologji, Ă«shtĂ« njĂ« kulturĂ« pune qĂ« nis çdo ditĂ« me pyetjen: si t’i pĂ«rfshijmĂ« ata qĂ« janĂ« lĂ«nĂ« jashtĂ«?

Kultura e bashkëpunimit ndërdisiplinor u shfaq fuqishëm edhe në fjalimin e Chris Bahl, themelues i AI Proteins, një kompani që përdor inteligjencën artificiale për të dizajnuar proteina të reja, që komunikojnë drejtpërdrejt me qelizat për të luftuar kancerin, diabetin dhe sëmundje të tjera.

Ajo që e bën të veçantë qasjen e tij është aftësia për të kombinuar shkencën me imagjinatën, një kulturë kërkimi që e inkurajon ekipin të mendojë ndryshe, të eksperimentojë dhe të ndërtojë zgjidhje nga e para.

Dr. Dean Ornish, nga ana tjetër, solli një qasje të thjeshtë por të fuqishme: kujdesi për shëndetin fizik dhe emocional të individit nuk është luks; është baza e një organizate që funksionon mirë. Ai tregoi se ushqimi i shëndetshëm, lëvizja, reduktimi i stresit dhe ndërtimi i lidhjeve sociale jo vetëm që përmirësojnë jetën, por edhe ndryshojnë në mënyrë të matshme shëndetin në nivel gjenetik.

Për çdo menaxher që pyet si të rrisë qëndrueshmërinë e ekipit, përgjigjja është e thjeshtë: filloni nga mirëqenia.

Për të mbyllur me një shembull që vjen nga bota e artit dhe mjeshtërisë, pastiçieri francez Amaury Guichon, i njohur për skulpturat e tij prej çokollate, foli për rëndësinë e përkushtimit ndaj procesit, durimit dhe respektit për materialin.

Pas krijimeve të tij madhështore që bëjnë xhiron e rrjeteve sociale qëndron një etikë pune e përpiktë, ku çdo detaj ka rëndësi. Në një kohë ku produktiviteti matet shpesh në shpejtësi, Guichon na kujton se kultura e ekselencës ndërtohet me përkushtim të qëndrueshëm, jo me rezultate të menjëhershme.

Nga kuzhinat e Kenias te laboratorët e proteinave me IA, nga pastrimi i lumenjve te skulpturat prej çokollate, TED2025 na kujton se në thelb të çdo organizate të suksesshme është një kulturë pune që ndërton kuptim, nxit bashkëpunim dhe vendos njeriun në qendër.

Dhe ndoshta pikĂ«risht kjo Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjja mĂ« e mirĂ« ndaj pyetjes sĂ« madhe tĂ« kohĂ«s sonĂ«: pĂ«r çfarĂ« janĂ« njerĂ«zit? PĂ«r tĂ« krijuar, pĂ«r tĂ« lidhur, pĂ«r t’u kujdesur dhe pĂ«r tĂ« udhĂ«hequr me mendje dhe me zemĂ«r. / Nice News, Shqip.al

The post TED2025 : Frymëzim nga drejtues të suksesshëm për kulturën e re të punës appeared first on Revista Monitor.

Portugalia forcon rregullat për aksesin në plazhe mes rritjes së resorteve luksoze

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
21 July 2025 at 13:46

Qeveria portugeze dhe Agjencia Portugeze për Mjedisin (APA) kanë premtuar forcimin e zbatimit të rregullave për aksesin publik përgjatë një segmenti të njohur 45-kilometra të vijës bregdetare, ku ndërtimi i shpejtë i resorteve luksoze po ngre shqetësime për rritjen e çmimeve të banesave, kufizimin e aksesit në plazhe dhe humbjen e identitetit lokal.

Zona si Melides, Comporta dhe Troia janë shndërruar nga vende kampingu e fshatra peshkimi në enklava luksoze që tërheqin investitorë ndërkombëtarë dhe turistë të pasur. Kjo ka sjellë rritje të ndjeshme të kostove të jetesës dhe kufizim të aksesit në hapësira publike, veçanërisht plazhe.

Pas inspektimit të 22 plazheve në këtë segment bregdetar, APA konstatoi se nëntë prej tyre kishin kufizime, dy me hyrje të kontrolluar dhe shtatë të bllokuara nga prona private. Në disa raste, qasja është e mundur vetëm përmes zonave të kontrolluara nga resorte, me kërkesë për dokument identifikimi ose rrugë alternative të vështira, ndërkohë që mungesa e parkimeve e vështirëson edhe më tej aksesin.

Një nga plazhet e prekura, Galé-Fontainhas, është aktualisht i aksesueshëm vetëm përmes resortit Costa Terra, në pronësi të investitorit amerikan Mike Meldman. Resorti përfshin ambiente luksoze, fusha sportive private dhe kopshte organike.

Ministrja e Mjedisit njoftoi se asnjë zhvillim i ri turistik nuk do të miratohet në vijën bregdetare të Portugalisë kontinentale, pa garantuar më parë akses publik në plazh.

Ndikimi tek komuniteti lokal

Në Comporta, një destinacion turistik gjithnjë e më i shtrenjtë, përdorimi i gjuhëve të huaja në rrugë dhe rritja e çmimeve kanë zbehur praninë e komunitetit vendas. Shërbimet dhe ndërtimet i adresohen gjithnjë e më shumë një publiku elitar, ndërsa kostot e jetesës janë bërë të papërballueshme për banorët.

Punonjës të zonës përmendin çmime të majme për akomodim, mungesë qasjeje të lirë në plazhe dhe tarifa të larta për shërbime bazë si parkimi dhe qiraja e çadrave. Në disa raste, çmimet për një set çadër dhe shezlongë arrijnë deri në 200 euro në ditë.

Ministria ka premtuar gjithashtu se do të rregullojë çmimet e produkteve dhe shërbimeve në plazhe, përfshirë çadrat, ujin dhe kafenë.

Ndryshimet shqetësojnë edhe turistët

Disa vizitorë e vënë në dyshim vlerën e përvojës në këto zona për shkak të kostove të larta. Shtëpitë me qira arrijnë deri në 1,000 euro nata, duke e bërë zonën të papërballueshme edhe për turistët me të ardhura mesatare.

Stilisti Christian Louboutin, vizitor i hershĂ«m i ComportĂ«s, Ă«shtĂ« zhvendosur mĂ« nĂ« jug nĂ« Melides pĂ«r t’i shpĂ«tuar mbingarkesĂ«s dhe zhvillimit tĂ« tepĂ«rt. Ai ka theksuar rĂ«ndĂ«sinĂ« e ruajtjes sĂ« autenticitetit tĂ« rajonit dhe se Melides nuk duhet tĂ« ndjekĂ« modelin e destinacioneve si Saint-Tropez.

PavarĂ«sisht shqetĂ«simeve publike, pĂ«rfshirĂ« njĂ« peticion me mbi 10,000 firma qĂ« kĂ«rkonte mbrojtje mĂ« tĂ« fortĂ« pĂ«r Gadishullin e Troias, parlamenti portugez e rrĂ«zoi kĂ«rkesĂ«n. AktivistĂ«t lokalĂ« kanĂ« paralajmĂ«ruar se do tĂ« vazhdojnĂ« presionin ndaj autoriteteve dhe kanĂ« planifikuar njĂ« protestĂ« mĂ« 27 korrik nĂ« plazhin e Melides gjatĂ« maratonĂ«s “Atlantic UltraMarathon”. / Euronews, Shqip.al

The post Portugalia forcon rregullat për aksesin në plazhe mes rritjes së resorteve luksoze appeared first on Revista Monitor.

Sekreti i themeluesve të suksesshëm dhe pse duhet ta ndiqni edhe ju

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
20 July 2025 at 13:00

Pushimet me kolegët e punës (retreat), të cilat duken si pushime të maskuara ose strategjike, po shndërrohen në një mjet strategjik për themeluesit që kërkojnë të kapërcejnë ngërçet dhe të çlirojnë frymëzim të ri.

KĂ«to pushime tĂ« planifikuara krijojnĂ« efekt tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m nĂ« rritje. MĂ« poshtĂ« janĂ« pesĂ« arsye kyçe pse çdo themelues duhet t’i pĂ«rshijĂ« pushimet me stafin nĂ« kalendarin veror.

1. Ndërtojnë marrëdhënie të thella e të qëndrueshme
NĂ« dallim nga eventet e shkurtra tĂ« “networking” (krijimit tĂ« kontakteve profesionale), retreats ofrojnĂ« njĂ« pĂ«rvojĂ« ku marrĂ«dhĂ«niet forcohen pĂ«rmes bisedave tĂ« hapura, aktiviteteve argĂ«tuese dhe ambientit tĂ« relaksuar. KĂ«to lidhje kthehen nĂ« rrjete mbĂ«shtetĂ«se gjatĂ« periudhave tĂ« vĂ«shtira dhe mund tĂ« shndĂ«rrohen nĂ« partneritete biznesi.

2. Shkurtojnë shpërqendrimet dhe përmirësojnë vendimmarrjen
Larg lajmeve, njoftimeve dhe krizave të përditshme, themeluesit fitojnë qartësi mendimi. Në këtë hapësirë pa ndërprerje, diskutimet strategjike bëhen më të thella dhe kreativiteti ndizet, qoftë në workshop-e, biseda në grup apo aventura në natyrë.

3. Nxisin shkëmbimin e njohurive dhe zgjidhjen e problemeve
Workshop-et drejtohen nga operatorë dhe investitorë me përvojë praktike; këshillat e tyre janë konkrete dhe të zbatueshme menjëherë. Po aq të vlefshme janë bisedat themelues-me-themelues, ku secili ndan dështime, fitime apo taktika çmimesh, duke ofruar mësime të drejtpërdrejta për rritje.

4. Përmirësojnë shëndetin mendor dhe nxisin kreativitetin
Larg “zhurmĂ«s” sĂ« startup-it, pjesĂ«marrĂ«sit marrin kohĂ« pĂ«r reflektim e rilidhje. Workshop-et, meditimet ose aktivitetet sportive krijojnĂ« “reset” mendor; kur kthehen, ata janĂ« mĂ« tĂ« shlodhur, me energji dhe me ide tĂ« reja pĂ«r sfidat ekzistuese.

5. Furnizojnë mentorime dhe mbështetje afatgjatë
Marrëdhëniet që krijohen në retreat, shpesh kthehen në mentorime të çmuara. Shkëmbimet e sinqerta me kolegë që kuptojnë ritmin e ndërtimit të një biznesi ofrojnë këndvështrime dhe këshilla që zgjasin përtej eventit.

 

PĂ«r investitorĂ«t, njĂ« retreat ndĂ«rton besim mĂ« tĂ« thellĂ« me themeluesit; pĂ«r ekipet, sjellin kreativitet dhe bashkĂ«punim; pĂ«r liderĂ«t, ofrojnĂ« pauzĂ«n strategjike qĂ« ushqen qartĂ«si, lidhje dhe energji tĂ« re kur mĂ« sĂ« shumti nevojitet. NĂ« vend qĂ« t’i shihni si luks, planifikojini si katalizatorĂ« tĂ« rritjes suaj. / Entrepreneur, Shqip.al

The post Sekreti i themeluesve të suksesshëm dhe pse duhet ta ndiqni edhe ju appeared first on Revista Monitor.

Si të kombinoni punën me pushimet dhe të keni dyfish përfitime

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
19 July 2025 at 12:30

Një prirje e re po përhapet mes profesionistëve që kërkojnë ekuilibër, kursim dhe përvojë: bleisure është kryefjala.

GjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« punonjĂ«s po i bashkojnĂ« udhĂ«timet e punĂ«s me pak kohĂ« pĂ«r veten. Kjo prirje e re, e quajtur “bleisure”, njĂ« kombinim i fjalĂ«ve business (punĂ«) dhe leisure (kohĂ« e lirĂ«), po pĂ«rhapet me shpejtĂ«si, sidomos nĂ« njĂ« kohĂ« kur rritja e kostove i ka zbehur pushimet tradicionale.

Koncepti është i thjeshtë: gjatë një udhëtimi pune, zgjateni qëndrimin edhe për disa ditë për të eksploruar destinacionin, me shpenzimet personale. Shumë kompani po e përkrahin këtë model, si mënyrë për të shmangur burnout dhe për të nxitur mirëqenien e punonjësve.

Përfitime të dyanshme
Për punonjësit, përfitimi është i qartë: fluturimi dhe akomodimi gjatë ditëve të punës paguhen nga kompania, ndërsa pjesa e pushimit mbulohet vetë. Kështu, një pjesë e konsiderueshme e shpenzimeve kursehen. Për shembull, një udhëtim pune në Paris mund të zgjatet lehtësisht me një fundjavë në Bruksel apo Amsterdam, pa kosto shtesë për kompaninë.

Nga ana tjetër, për kompanitë, kjo qasje është një mënyrë për të rritur angazhimin dhe motivimin pa shpenzime shtesë. Platforma si Navan tashmë ofrojnë opsione, që ndajnë automatikisht shpenzimet e biznesit nga ato personale, duke ruajtur transparencën financiare.

Si ta planifikoni si duhet
Ekspertët këshillojnë që gjithçka të bëhet me transparencë: flisni me menaxherin tuaj dhe kërkoni aprovimin për të zgjatur udhëtimin. Sigurohuni që shpenzimet personale të jenë të ndara qartë nga ato të punës dhe mbani faturat në mënyrë të organizuar.

Një tjetër këshillë: mbrojeni kohën tuaj të lirë. Nëse keni rënë dakord të kontrolloni email-et vetëm një herë në ditë, mos e ktheni pushimin në një zyrë tjetër. Ju e keni fituar të drejtën për pak kohë për veten, prandaj përfitoni prej saj.

Në epokën e punës hibride dhe në distancë, bleisure po bëhet më i lehtë dhe më i pranueshëm. Ekspertët e udhëtimeve dhe drejtuesit e kompanive po bien dakord për një gjë: një punonjës i cili ka pushuar dhe është i frymëzuar, është më i angazhuar dhe produktiv.

Ndaj herĂ«n tjetĂ«r qĂ« ju bie tĂ« udhĂ«toni pĂ«r punĂ«, mendoni tĂ« shtoni edhe disa ditĂ« pĂ«r tĂ« shijuar vendin. ËshtĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« e zgjuar pĂ«r tĂ« udhĂ«tuar mĂ« shpesh, me mĂ« pak shpenzime, dhe pa ndjenja faji. / Huffpost, Shqip.al

The post Si të kombinoni punën me pushimet dhe të keni dyfish përfitime appeared first on Revista Monitor.

CEO i Nvidia: Drejtimi që do të ndiqja në universitet po të isha 20 vjeç

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
18 July 2025 at 15:30

Jensen Huang është bashkëthemelues dhe CEO i Nvidia, kompania që ka udhëhequr revolucionin e inteligjencës artificiale (IA) dhe është bërë ndër më të vlefshmet në botë nën drejtimin e tij.

GjatĂ« njĂ« vizite nĂ« Pekin, Huang u pyet nga njĂ« gazetar: “Po tĂ« ishe njĂ« 22-vjeçar qĂ« sapo Ă«shtĂ« diplomuar sot nĂ« vitin 2025, por me tĂ« njĂ«jtĂ«n ambicie si mĂ« parĂ«, nĂ« cilĂ«n fushĂ« do tĂ« pĂ«rqendroheshe?”

Ai u pĂ«rgjigj: “Jenseni i ri, 20-vjeçar, qĂ« sapo Ă«shtĂ« diplomuar, me shumĂ« gjasĂ« do tĂ« kishte zgjedhur mĂ« tepĂ«r shkencat fizike sesa shkencat e softuerit,” duke shtuar se ai vetĂ« ishte diplomuar nga kolegji dy vite mĂ« herĂ«t, nĂ« moshĂ«n 20-vjeçare.

Shkencat fizike, në dallim nga ato të jetës, janë një degë e gjerë që fokusohet në studimin e sistemeve jo të gjalla, përfshirë fizikën, kiminë, astronominë dhe shkencat e tokës.

Huang ka përfunduar studimet në inxhinieri elektrike në Oregon State University në vitin 1984, ndërsa diplomën master në të njëjtën fushë e ka marrë nga Stanford University në vitin 1992.

Rreth njĂ« vit mĂ« pas, nĂ« prill tĂ« vitit 1993, ai bashkĂ«themeloi kompaninĂ« Nvidia me inxhinierĂ«t Chris Malachowsky dhe Curtis Priem, gjatĂ« njĂ« dreke nĂ« njĂ« restorant Denny’s nĂ« San Jose, Kaliforni. NĂ«n drejtimin e Huang si CEO, kompania Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« njĂ« nga mĂ« tĂ« fuqishmet nĂ« botĂ«.

Nvidia u bë gjithashtu kompania e parë në botë që arriti një kapitalizim tregu prej 4 trilionë dollarësh javën e kaluar.

Edhe pse Huang nuk e sqaroi qartĂ« arsyen pse sot do tĂ« zgjidhte shkencat fizike, ai Ă«shtĂ« shprehur mĂ« parĂ« shumĂ« entuziast pĂ«r atĂ« qĂ« e quan “IA Fizike”, ose siç e pĂ«rshkruan ai, “faza e radhĂ«s”.

Gjatë 15 viteve të fundit, sipas tij, bota ka kaluar disa faza të zhvillimit të inteligjencës artificiale. Në muajin prill, në një forum në Uashington D.C., ai shpjegoi këtë evolucion:

“IA moderne hyri nĂ« vĂ«mendjen globale rreth 12 deri nĂ« 14 vite mĂ« parĂ«, kur u prezantua AlexNet dhe u arrit njĂ« pĂ«rparim i madh nĂ« vizionin kompjuterik,” tha ai.

AlexNet ishte një model kompjuterik i paraqitur në një garë në vitin 2012, i cili tregoi se makineritë mund të njohin imazhe duke përdorur të mësuarin e thellë, një zhvillim që ndihmoi në nisjen e bumit modern të IA-së.

Kjo fazĂ« e parĂ« njihet si “IA e perceptimit”, shpjegoi Huang.

MĂ« pas erdhi vala e dytĂ«, e quajtur “IA gjenerative”, “ku modeli i IA-sĂ« ka mĂ«suar jo vetĂ«m tĂ« kuptojĂ« informacionin, por edhe ta pĂ«rkthejĂ« atĂ«â€ nĂ« gjuhĂ« tĂ« ndryshme, imazhe, kode e tĂ« tjera.

“Jemi tani nĂ« epokĂ«n qĂ« quhet ‘IA e arsyetimit’, ku kemi IA qĂ« mund tĂ« kuptojĂ«, tĂ« gjenerojĂ«, tĂ« zgjidhĂ« probleme dhe tĂ« njohĂ« kushte qĂ« nuk janĂ« parĂ« mĂ« parĂ«,” tha ai. Sot, inteligjenca artificiale Ă«shtĂ« nĂ« gjendje tĂ« pĂ«rdorĂ« arsyetimin pĂ«r tĂ« zgjidhur probleme.

“IA e arsyetimit na lejon tĂ« krijojmĂ« njĂ« formĂ« robotĂ«sh dixhitalĂ«. I quajmĂ« agjentĂ« tĂ« IA,” shtoi Huang. KĂ«ta agjentĂ« tĂ« IA janĂ«, nĂ« thelb, “punĂ«torĂ« dixhitalĂ«â€ tĂ« aftĂ« pĂ«r tĂ« arsyetuar. Aktualisht, kĂ«ta agjentĂ« janĂ« nĂ« fokusin kryesor tĂ« shumĂ« kompanive tĂ« teknologjisĂ«.

Duke parĂ« nga e ardhmja, faza tjetĂ«r quhet “IA fizike”.

“Vala e ardhshme kĂ«rkon qĂ« ne tĂ« kuptojmĂ« gjĂ«ra si ligjet e fizikĂ«s, friksioni, inercia, shkaku dhe pasoja,” tha Huang nĂ« Uashington, nĂ« muajin prill.

Ai shtoi se aftësi të tilla si arsyetimi fizik, për shembull koncepti i qëndrueshmërisë së objekteve edhe kur nuk shihen, do të jenë themelore në këtë fazë të ardhshme të inteligjencës artificiale.

Zbatimet e këtij arsyetimi fizik përfshijnë: parashikimin se nga do të rrokulliset një top, vlerësimin e forcës së duhur për të kapur një objekt pa e dëmtuar, apo të kuptuarit e pranisë së një këmbësori pas një makine.

“Dhe kur IA fizike vendoset nĂ« njĂ« objekt fizik, tĂ« quajtur robot, atĂ«herĂ« kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me robotikĂ«,” shtoi ai. “Kjo Ă«shtĂ« jashtĂ«zakonisht e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r ne tani, sepse po ndĂ«rtojmĂ« fabrika nĂ« tĂ« gjithĂ« SHBA-nĂ«.”

“Shpresoj qĂ«, nĂ« dhjetĂ« vitet e ardhshme, ndĂ«rsa ndĂ«rtojmĂ« kĂ«tĂ« brez tĂ« ri fabrikash, ato tĂ« jenĂ« tĂ« automatizuara, tĂ« mbĂ«shtetura nĂ« robotikĂ« dhe tĂ« na ndihmojnĂ« tĂ« pĂ«rballojmĂ« mungesĂ«n serioze tĂ« fuqisĂ« punĂ«tore qĂ« po pĂ«rjetojmĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n,” pĂ«rfundoi Huang. / CNBC, Shqip.al

The post CEO i Nvidia: Drejtimi që do të ndiqja në universitet po të isha 20 vjeç appeared first on Revista Monitor.

Kohëzgjatja mesatare e jetës së punës në BE arriti në 37.2 vjet në 2024

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
18 July 2025 at 13:09

Në vitin 2024, kohëzgjatja mesatare e pritshme e jetës së punës për moshën mbi 15-vjeç në Bashkimin Europian ishte 37.2 vjet, sipas Eurostat. Megjithatë, kohëzgjatja mesatare e pritshme e jetës të punës ndryshonte shumë midis vendeve të BE-së.

Në 6 vende të BE-së, kohëzgjatja mesatare e jetës së punës ishte 40 vjet ose më e lartë: Holanda (43.8 vjet), Suedia (43.0), Danimarka (42.5), Estonia (41.4), Irlanda (40.4) dhe Gjermania (40.0). Në të kundërt, kohëzgjatjet më të ulëta të jetës në punë u regjistruan në Rumani (32.7 vjet), Itali (32.8) dhe Kroaci, Greqi dhe Bullgari (secila 34.8).

Për burrat, kohëzgjatja e pritshme e jetës së punës ishte mesatarisht 39.2 vjet në BE, me kohëzgjatjet më të mëdha të regjistruara në Holandë (45.7 vjet), Danimarkë (44.2) dhe Suedi (40.0 vjet), dhe më të shkurtra në Rumani (35.9), Kroaci dhe Bullgari (secila nga 36.0).

Sa i përket grave, kohëzgjatja mesatare e jetës së punës në BE ishte 35.0 vjet, me kohëzgjatjet më të mëdha të regjistruara në Estoni (42.2), e ndjekur nga Suedia (42.0) dhe Holanda (41.8). Kohëzgjatjet më të shkurtra u regjistruan në Itali (28.2), Rumani (29.2) dhe Greqi (31.1).

Në dhjetë vitet e fundit, kohëzgjatja mesatare e pritshme e jetës së punës në BE u rrit me 2.4 vjet, nga 34.8 në 37.2 vjet që është aktualisht. / Eurostat

The post Kohëzgjatja mesatare e jetës së punës në BE arriti në 37.2 vjet në 2024 appeared first on Revista Monitor.

BE përgatit një listë me tarifa potenciale për shërbimet amerikane

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
18 July 2025 at 11:28

Brukseli po shqyrton gjithashtu kontrollin e eksporteve në rast të dështimit të bisedimeve tregtare me Uashingtonin

Bashkimi Europian po përgatit një listë me tarifa të mundshme ndaj shërbimeve amerikane, si dhe masa për kontrollin e eksporteve, si pjesë e një pakete kundërpërgjigjeje në rast se bisedimet tregtare me SHBA-të dështojnë, thanë dy zyrtarë të përfshirë në negociata.

Komisioni Europian, që është duke hartuar këtë listë masash, si reagim ndaj tarifave të shpallura nga presidenti amerikan Donald Trump, ende nuk e ka paraqitur dokumentin për miratim në shtetet anëtare të BE-së.

Trump ka njoftuar se planifikon të vendosë tarifa 30 për qind mbi importet nga BE-ja duke filluar nga data 1 gusht.

Megjithëse Brukseli ka paralajmëruar më herët se, nëse dështojnë përpjekjet për të shmangur këto tarifa, mund të zgjerojë luftën tregtare transatlantike edhe në sektorin e shërbimeve, deri tani nuk janë paraqitur masa konkrete.

Një nga zyrtarët theksoi se lista nuk do të fokusohet vetëm te kompanitë amerikane të teknologjisë, të cilat kanë ndikim të madh lobues në Shtëpinë e Bardhë të presidentit Trump.

Kjo listë do të shtohet mbi një paketë të mëparshme hakmarrjeje që prek 72 miliardë euro importe vjetore nga SHBA, e cila aktualisht po diskutohet në nivel të vendeve anëtare dhe përfshin tarifa mbi avionët Boeing, makinat dhe bourbon amerikan.

Një person i njohur me draftin e ri propozoi, që në listë të përfshihen edhe taksa për shërbimet dixhitale. Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, kishte kërcënuar me një masë të tillë më parë.

“NjĂ« shembull Ă«shtĂ« vendosja e njĂ« tarife mbi tĂ« ardhurat nga reklamat e shĂ«rbimeve dixhitale”, deklaroi ajo.

Bernd Lange, kryetar i komisionit të tregtisë në Parlamentin Europian dhe një nga figurat që informohet rregullisht mbi ecurinë e bisedimeve, e përshëndeti këtë hap. Ai theksoi se ndërsa SHBA ka deficit në tregtinë e mallrave me BE-në, në sektorin e shërbimeve ka suficit, çka e bën më të prekshme nëse do të ketë kundërmasa në këtë fushë.

“Nuk ka shumĂ« gjasa qĂ« tĂ« arrihet njĂ« marrĂ«veshje e pranueshme dhe e balancuar mes SHBA-sĂ« dhe BE-sĂ«. Prandaj Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« jemi tĂ« pĂ«rgatitur,” tha Lange.

“GjigantĂ«t amerikanĂ« tĂ« teknologjisĂ« gjenerojnĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« madhe tĂ« tĂ« ardhurave tĂ« tyre nĂ« EuropĂ« dhe SHBA ka njĂ« suficit vjetor rreth 100 miliardĂ« dollarĂ« nĂ« tregtinĂ« e shĂ«rbimeve. Ndaj duhet pĂ«rgatitur njĂ« hap i tretĂ«: njĂ« taksĂ« mbi shĂ«rbimet dixhitale.”

Blloku mund të përdorë mekanizmin e vet të zbatimit për të përpiluar listën e shërbimeve që do të tarifohen, por kjo do të kërkojë miratimin e shteteve anëtare.

Paketa më e fundit përfshin gjithashtu për herë të parë kontrollin e eksporteve, përmes tarifave që do të vendosen për eksportin e çelikut dhe disa kimikateve.

BE dhe SHBA janĂ« nĂ« negociata pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje tregtare qĂ« nga prilli, kur Trump njoftoi tarifa “reciproke” 20 pĂ«r qind mbi importet nga BE. MĂ« pas, ai i uli pĂ«rkohĂ«sisht nĂ« 10 pĂ«r qind pĂ«r tĂ« krijuar hapĂ«sirĂ« pĂ«r negociata deri mĂ« 9 korrik, njĂ« afat qĂ« mĂ« pas u shty pĂ«r mĂ« 1 gusht.

MĂ« 13 korrik, Trump kĂ«rcĂ«noi se do t’i rriste tarifat nĂ« 30 pĂ«r qind duke nisur nga 1 gushti.

Sipas dy zyrtarëve, BE-ja mund të pranojë tarifat 10 për qind, por kërkon që çdo marrëveshje të përfshijë uljen e tarifave sektoriale të veçanta prej 25 për qind, të zbatuara aktualisht për makinat. Gjithashtu, Brukseli dëshiron garanci për përjashtim nga tarifat sektoriale që Trump ka paralajmëruar për sektorë si farmaceutika dhe gjysmëpërçuesit.

Komisioneri europian pĂ«r TregtinĂ«, MaroĆĄ Ć efčovič, ndodhet aktualisht nĂ« Uashington pĂ«r diskutime me homologĂ«t amerikanĂ«. TĂ« hĂ«nĂ«n, ai paralajmĂ«roi se “ende ka njĂ« hendek tĂ« madh” mes dy palĂ«ve. Edhe pse BE-ja e ka si opsion primar arritjen e njĂ« marrĂ«veshjeje, ai deklaroi se “tĂ« gjitha instrumentet” po merren nĂ« konsideratĂ« pĂ«r masat e mundshme tĂ« hakmarrjes.

Komisioni gjithashtu ka shtyrĂ« deri mĂ« 6 gusht njĂ« plan tĂ« veçantĂ« qĂ« synon tĂ« vendosĂ« tarifa mbi 21 miliardĂ« euro importe vjetore nga SHBA — njĂ« plan i pĂ«rgatitur si reagim ndaj tarifave qĂ« Trump ka zbatuar ndaj çelikut, aluminit dhe makinave europiane — pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« mĂ« shumĂ« kohĂ« negociatave. / FT

The post BE përgatit një listë me tarifa potenciale për shërbimet amerikane appeared first on Revista Monitor.

Destinacionet mĂ« tĂ« mira pĂ«r t’i shpĂ«tuar vapĂ«s kĂ«tĂ« verĂ«

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
17 July 2025 at 15:30

Në qershor, temperaturat në të gjithë Europën shënuan rekorde të reja, ndërsa një valë e fortë e të nxehtit përfshiu pjesën më të madhe të Shteteve të Bashkuara, duke sjellë temperatura përvëluese në shumë zona të globit.

Ndërsa verërat po bëhen gjithnjë e më të nxehta, shumë udhëtarë po kërkojnë pushime në vende me klimë më të freskët dhe të qëndrueshme, atje ku edhe në muajt më të nxehtë, një xhup i hollë mund të jetë i mjaftueshëm.

Kërkimi për destinacione të tilla është rritur ndjeshëm. Sipas një analize nga kompania turistike britanike Inghams Walking, interesimi për vende me klimë të butë dhe larg vapës është rritur me mbi 600 % gjatë vitit të fundit.

Për të ndihmuar udhëtarët që të zgjedhin vendin e duhur për pushime verore më të freskëta, ekipi i Inghams analizoi rreth 100 destinacione të ndryshme në Europë, duke marrë në konsideratë rritjen e kërkimeve online për hotele, fluturime dhe pyetje të lidhura me destinacionin.

Në krye të listës për vitin 2025 u rendit qyteti Akureyri në Islandë, një vend i vogël por mbresëlënës në veri të vendit. Popullariteti i tij është rritur me 264 %, falë përzierjes unike të natyrës së egër dhe kulturës urbane që ofron.

I njohur si “kryeqyteti i veriut” i IslandĂ«s, Akureyri ka vetĂ«m rreth 19 mijĂ« banorĂ«, por u ofron vizitorĂ«ve pĂ«rvoja tĂ« pasura: nga Muzeu i Artit dhe Muzeu i Aviacionit, deri te kisha karakteristike Akureyrarkirkja dhe kopshtet botanike qĂ« datojnĂ« nga viti 1912, parku i parĂ« publik nĂ« IslandĂ«. UjĂ«rat pĂ«rreth janĂ« gjithashtu tĂ« njohura pĂ«r vĂ«zhgimin e balenave.

Cortina d’Ampezzo

NĂ« vendin e dytĂ« u rendit Tisvilde, DanimarkĂ«, njĂ« fshat i vogĂ«l bregdetar pĂ«rgjatĂ« asaj qĂ« njihet si “Riviera Daneze”, i rrethuar nga plazhe me rĂ«rĂ« tĂ« artĂ« dhe restorante tĂ« vogla qĂ« shĂ«rbejnĂ« ushqime lokale. Ky destinacion ka tĂ«rhequr prej kohĂ«sh artistĂ« e shkrimtarĂ«, pĂ«rfshirĂ« edhe Hans Christian Andersen, i cili kaloi disa javĂ« aty nĂ« shekullin XIX.

Nuuk

ListĂ«s i bashkohen edhe Nuuk nĂ« GroenlandĂ« (vendi i 3-tĂ«), Cortina d’Ampezzo nĂ« Itali, Parku KombĂ«tar Lahemaa nĂ« Estoni, Lucerna nĂ« ZvicĂ«r, Malmö nĂ« Suedi, Arlberg nĂ« Austri, si dhe dy destinacione nĂ« BelgjikĂ«: Riviera belge dhe qyteti Ghent.

Ghent

Të gjitha këto vende ofrojnë klimë të freskët, bukuri natyrore dhe kulturë të pasur, alternativa ideale për pushime larg zhurmës dhe vapës së verës. / Travel + Leisure, Shqip.al

The post Destinacionet mĂ« tĂ« mira pĂ«r t’i shpĂ«tuar vapĂ«s kĂ«tĂ« verĂ« appeared first on Revista Monitor.

Destinacionet më shumëngjyrëshe në botë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
16 July 2025 at 14:12

Ngjyrat nuk janë thjesht një element estetik; ato krijojnë gjallëri, frymëzim dhe një ndjesi të veçantë në çdo cep të botës. E ndërsa qytetet me ngjyra neutrale mund të kenë sharmin e tyre, si ndërtesat art-deco në Londër, është e pamohueshme që një shpërthim ngjyrash e sjell në jetë çdo peizazh.

PikĂ«risht kĂ«tĂ« ka synuar tĂ« vĂ«rtetojĂ« edhe njĂ« analizĂ« e re nga studio krijuese Berlew, e cila ka renditur 125 prej destinacioneve mĂ« tĂ« njohura turistike sipas asaj qĂ« ata e quajnĂ« “diversitet kromatik” dhe “intensitet ngjyrash”.

Përmes teknologjisë së vizionit kompjuterik, janë analizuar imazhe me rezolucion të lartë të shkrepura nga fotografë për të identifikuar pesë ngjyrat dominuese në çdo destinacion. Rezultati: 625 paleta ngjyrash dhe një renditje mbresëlënëse e vendeve më shumëngjyrëshe në botë.

Në krye të listës pozicionohet Burano, ishulli i vogël pranë Venecias që duket sikur është zhytur në një gotë me bojëra uji, me shtëpi të lyera me blu, të kuqe, të gjelbër e të verdhë, nga dritaret deri te dyert dhe grilat. Chefchaouen në Marok dhe Guatapé në Kolumbi renditen pas tij.

Dhjetë destinacionet më shumëngjyrëshe në botë:

1. Burano, Itali

Burano, Italy
Ky ishull piktoresk në lagunën e Venecias është një shpërthim ngjyrash në çdo rrugicë. Shtëpitë shumëngjyrëshe janë kthyer në simbol të qytetit dhe një destinacion i preferuar për turistët që vizitojnë Venecian.

2. Chefchaouen, Marok

Morocco
I njohur si “qyteti blu”, Chefchaouen tĂ« mahnit me rrugĂ«t me kalldrĂ«m dhe fasadat nĂ« nuanca tĂ« ndryshme tĂ« blusĂ«, qĂ« dhurojnĂ« njĂ« ndjesi qetĂ«sie dhe freskie.

3. Guatapé, Kolumbi

Guatapé, Colombia
NjĂ« qytet i vogĂ«l por shumĂ« i dashur pĂ«r fasadat e dekoruara me murale dhe motive tradicionale. Çdo cep i GuatapĂ© Ă«shtĂ« njĂ« kartolinĂ«.

4. Willemstad, Curaçao

Willemstad, Curaçao
Kryeqyteti kolonial i ishullit të Karaibeve tërheq me arkitekturën holandeze të lyer në ngjyra pastel të ndezura rozë, portokalli, e gjebër e më shumë.

5. Havana, Kubë

Havana, Cuba
Qyteti historik ofron një përzierje të arkitekturës koloniale dhe makinave retro me ngjyra të ndezura, si një skenë filmi.

6. Cinque Terre, Itali

Vernazza in Cinque Terre
Fshatrat bregdetarë të këtij rajoni janë të ndërtuar në shpate shkëmbore dhe çdo shtëpi duket sikur është një ngjyrë tjetër në paletën e piktorit.

7. Buenos Aires (La Boca), Argjentinë

Buenos Aires, Argentina
Lagjja La Boca është një galeri e hapur arti, me ndërtesa të pikturuara me ngjyra të forta dhe një shpirt artistik që pulson në çdo rrugë.

8. Jodhpur, Indi

Jodhpur
Njohur si “qyteti blu i IndisĂ«â€, Jodhpur Ă«shtĂ« njĂ« labirint me ndĂ«rtesa blu tĂ« lehtĂ« qĂ« bien nĂ« kontrast me shkretĂ«tirĂ«n pĂ«rreth.

9. San Juan, Porto Riko

San Juan, Puerto Rico
Qyteti i vjetër i San Juan-it është i njohur për rrugët me kalldrëm dhe ndërtesat koloniale me ngjyra plot gjallëri, që reflektojnë ritmin tropikal.

10. Istanbul (Balat), Turqi

Balat, Istanbul
Lagjja historike e Balat në Stamboll është kthyer në një atraksion për fotografë dhe vizitorë, me shtëpi shumëngjyrëshe, shumë shkallë dhe kafe të vogla tradicionale. / Time Out, Shqip.al

The post Destinacionet më shumëngjyrëshe në botë appeared first on Revista Monitor.

Kinematë në natyrë më të bukura në Europë

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
15 July 2025 at 14:30

Filmat? Nuk janë më thjesht një mënyrë për të kaluar një mbrëmje me shi. Në fakt, falë kinemave verore, të shkuarit për të parë një film në një ekran veror ka nisur të kthehet në një nga aktivitetet më të pëlqyera të stinës.

Sipas platformës Time Out, kinemaja më e bukur në natyrë në botë është shpallur Westpac OpenAir në Sidnei. Por, lista e përditësuar përfshin një sërë vendesh mbresëlënëse edhe në Europë, dhe e para prej tyre është Pavilion Mies van der Rohe në Barcelonë.

Westpac Openai Sidney

Kjo perlĂ« arkitekturore u projektua nga Ludwig Mies van der Rohe dhe Lilly Reich si pavioni gjerman pĂ«r EkspozitĂ«n NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« BarcelonĂ«s mĂ« 1929. U shemb njĂ« vit mĂ« vonĂ«, por nĂ« vitin 1986 u rindĂ«rtua nĂ« vendndodhjen origjinale, nĂ« MontjuĂŻc. Prej disa vitesh aty zhvillohet ‘Pantalla Pavelló’: cikĂ«l filmash me temĂ« arkitekturĂ«n, qĂ« projektohen mbi murin prej mermeri travertin, ndĂ«rsa publiku i ndjek i ulur rreth.

Pavilion Mies van der Rohe

Por Spanja duket se e ka gjetur formulën, pasi edhe Amante në Ibiza, Sala Montjuïc po në Barcelonë, dhe Cinema Lliure a la Platja në Katalonjë janë përfshirë në renditje.

Rathausplatz Vjenë

Vendi i dytĂ« europian nĂ« listĂ« Ă«shtĂ« CinĂ©ma de la Plage nĂ« KanĂ«, e hapur qĂ« prej vitit 2001. E treta Ă«shtĂ« Rathausplatz nĂ« VjenĂ«, qĂ« ofron shfaqje falas tĂ« “operave tĂ« Offenbach dhe koncerteve tĂ« Rolling Stones pĂ«rballĂ« bashkisĂ« me stil gotik tĂ« qytetit.

Adventure Cinema Lowther Castle

Kinematë më të bukura në natyrë në Europë:

Pavilion Mies van der Rohe, Barcelonë
Cinéma de la Plage, Kanë
Rathausplatz, Vjenë
Arene de Pula, Kroaci
Cine Thisio, Athinë
Amante, Ibiza
Piazza Grande, Lokarno
Fortress Cinema, Kosovë
Adventure Cinema në Kështjellën Lowther, Cumbria
Rooftop Film Club, Londër
Sala Montjuïc, Barcelonë
Cinema Lliure a la Platja, Katalonjë
West Beach (Film) Festival, Amsterdam
Open Air Cinema Kamari, Santorini
Gare aux Docs, Paris
Kreuzberg Open-Air Cinema, Berlin
Cine Manto, Mykonos
Cinemoving San Polo, Venecia
Moonflicks, Chester, Mbretëria e Bashkuar

/ Time Out, Shqip.al

The post Kinematë në natyrë më të bukura në Europë appeared first on Revista Monitor.

Pak reflektim si zgjidhje për drejtuesit e mbingarkuar

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
15 July 2025 at 12:00

ÇfarĂ« do tĂ« ndodhte nĂ«se drejtuesit e korporatave do tĂ« ndaleshin pĂ«r njĂ« moment, jo vetĂ«m pĂ«r tĂ« reflektuar mbi objektivat qĂ« duhet tĂ« pĂ«rmbushin, por edhe mbi atĂ« se kush duan tĂ« jenĂ« si liderĂ«?

Mund të duket paksa i tepërt, por një studim i fundit nga McKinsey tregon se reflektimi mund të ndihmojë në përballimin e një problemi gjithnjë e më të pranishëm në botën e menaxhimit: lodhja e thellë nga drejtimi i pandërprerë dhe presionet e vazhdueshme.

Reflektimi ose analiza personale është një mënyrë efektive për të zhvilluar aftësi thelbësore njerëzore si empatia, bujaria, ndjeshmëria dhe përshtatshmëria, cilësi që ndihmojnë në shmangien e lodhjes emocionale dhe ruajtjen e ekuilibrit mendor. Ai nxit guximin, mbështet një mendësi të qëndrueshme drejtimi dhe forcon performancën afatgjatë.

McKinsey thekson se organizatat qĂ« investojnĂ« nĂ« kapitalin njerĂ«zor kanĂ« 1.5 herĂ« mĂ« shumĂ« gjasa tĂ« ruajnĂ« standarde tĂ« larta. “Gjithçka ka tĂ« bĂ«jĂ« me mĂ«nyrĂ«n se si drejtuesit pĂ«rballen me tĂ« papriturat dhe si arrijnĂ« tĂ« pĂ«rfshijnĂ« nĂ« kĂ«tĂ« proces njerĂ«zit qĂ« udhĂ«heqin,” thotĂ« Dana Maor, partnere e lartĂ« nĂ« McKinsey dhe njĂ« nga autorĂ«t qĂ« mbĂ«shtet kĂ«tĂ« kĂ«rkim.

Libri, me titull “The Journey of Leadership: How CEOs Learn to Lead from the Inside Out”, pĂ«rqendrohet nĂ« zhvillimin personal dhe profesional tĂ« drejtuesve pĂ«rballĂ« sfidave moderne tĂ« lidershipit. PĂ«rmes rrĂ«fimeve konkrete dhe strategjive tĂ« zbatuara, autorĂ«t, tĂ« gjithĂ« partnerĂ« nĂ« McKinsey, promovojnĂ« njĂ« model udhĂ«heqjeje tĂ« orientuar nga njeriu, ku pĂ«rulĂ«sia, vetĂ«dija dhe mĂ«simi i vazhdueshĂ«m janĂ« themeli i suksesit nĂ« njĂ« mjedis tĂ« ndryshueshĂ«m. Ata theksojnĂ« rĂ«ndĂ«sinĂ« e veprime tĂ« vogla tĂ« pĂ«rditshme qĂ« forcojnĂ« qĂ«llimin dhe ndihmojnĂ« drejtuesit tĂ« ruajnĂ« qartĂ«sinĂ« dhe motivimin.

Ndërsa presioni mbi drejtuesit rritet nga dita në ditë, qoftë përmes vendimeve të vështira apo pasojave të objektivave të papërmbushura, lodhja e lidershipit është kthyer në një dukuri të zakonshme. Vetëm gjatë vitit të kaluar, në SHBA dhanë dorëheqjen 2,221 CEO, një rritje me 16%, ndërsa qëndrueshmëria mesatare në drejtimin e kompanive Fortune ra nga gjashtë në pesë vjet.

Në këtë sfond, gjithnjë e më shumë ekspertë e cilësojnë lidershipin e përqendruar te njeriu si një domosdoshmëri, veçanërisht në kohë të pasigurta. Ata sugjerojnë që vetë-reflektimi duhet të jetë hapi i parë: drejtuesit të kërkojnë reagime të sinqerta nga bashkëpunëtorë të besuar dhe të bëjnë pyetje thelbësore për veten:

Si po e menaxhoj kohën?
ÇfarĂ« mĂ« motivon?
Si mund të rris performancën?
Si mund të frymëzoj ekipin dhe të sjell ndikim pozitiv?

McKinsey thekson gjithashtu se shumica e drejtuesve të sotëm nuk janë të përgatitur për sfidat që i presin në krye të organizatës. Sipas tyre, 83% e drejtuesve në mbarë botën ndihen të papërgatitur për rolet më të larta, pasi strategjia dhe inteligjenca nuk mjaftojnë më.

AftĂ«sitĂ« njerĂ«zore, si ndjeshmĂ«ria, komunikimi i hapur, pĂ«rulĂ«sia dhe ndĂ«rtimi i besimit, janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r t’u lidhur me ekipet dhe pĂ«r tĂ« nxitur njĂ« kulturĂ« bashkĂ«punimi dhe mĂ«simi. GatishmĂ«ria e njĂ« drejtuesi pĂ«r tĂ« treguar ndjeshmĂ«ri apo pĂ«r tĂ« pranuar gabime, krijon besim dhe kontribuon nĂ« ndĂ«rtimin e njĂ« mjedisi tĂ« shĂ«ndetshĂ«m organizativ.

Udhëheqësit duhet të ndërtojnë një ekuilibër mes cilësive që shpesh perceptohen si të kundërta si guximi dhe përulësia, vetëbesimi dhe fleksibiliteti. Ata që arrijnë këtë ekuilibër kuptojnë se bujaria dhe ndjeshmëria krijojnë një klimë pune ku të gjithë ndihen të vlerësuar dhe të motivuar.

Për më tepër, liderët kuptojnë se kujdesi për të tjerët fillon me kujdesin për veten. Përfitimet janë të qarta: drejtuesit janë më të aftë të frymëzojnë ekipet, të sigurojnë mirëqenie dhe të arrijnë rezultate më të mira. Puna e brendshme për të zhvilluar aftësitë njerëzore i ndihmon drejtuesit të ndërtojnë organizata më të shëndetshme dhe më të qëndrueshme, ku njerëzit dhe rezultatet ecin paralelisht. / INC, Shqip.al

The post Pak reflektim si zgjidhje për drejtuesit e mbingarkuar appeared first on Revista Monitor.

Sekreti i lumturisë në Danimarkë: Si pasionet mund të ndryshojnë jetën

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
14 July 2025 at 13:00

Pas një vizite në Danimarkë, një nga vendet më të lumtura në botë, Marina Cooley, profesore në Goizueta Business School në Universitetin Emory dhe ish-punonjëse në kompani si Coca-Cola dhe IBM, vendosi të ndryshojë mënyrën si e konceptonte ekuilibrin punë-jetë.

Ajo vuri re se danezët i japin rëndësi të madhe pasioneve personale jashtë punës (hoby). Frymëzuar nga kjo kulturë, Marina ndërmori një eksperiment njëvjeçar, ku provoi 17 aktivitete për të zbuluar një mënyrë jetese më të ekuilibruar dhe të qëndrueshme. Në vazhdim renditen rezultatet dhe këshillat e saj pas kësaj përvoje:

1. Ndaloi zakonin e “doomscrolling”

Për të gjetur kohë për pasionet, hoqi dorë nga zakonet e përdirimit të pajisjeve dixhitale, që i konsumonin vëmendjen dhe kohën. Aktivitetet manuale dhe fizike e ndihmuan të çlirohej nga ekrani dhe stresi, duke e fokusuar në përfshirje të vetëdijshme.

2. MĂ«soi tĂ« “ruajĂ«â€ lumturinĂ« pĂ«r mĂ« vonĂ«

Jo çdo aktivitet ishte i pĂ«rshtatshĂ«m nĂ« atĂ« fazĂ« tĂ« jetĂ«s. NĂ« vend qĂ« t’i pĂ«rjashtonte, Marina i konsideroi si pasione tĂ« ardhshme, duke i dhĂ«nĂ« vetes leje pĂ«r tĂ« Ă«ndĂ«rruar pa presion.

3. Kuptoi se puna e njërit është relaksimi i tjetrit

Aktivitetet qĂ« pĂ«r ndikĂ« janĂ« barrĂ« ose detyrim, pĂ«r dikĂ« tjetĂ«r mund tĂ« jenĂ« terapi. Gatimi, pĂ«r shembull, pĂ«r tĂ« ishte punĂ«, por pĂ«r tĂ« tjerĂ«t ishte njĂ« burim qetĂ«sie. Çdo gjĂ« qĂ« tĂ« sjell kĂ«naqĂ«si mund tĂ« jetĂ« pasion.

4. Rishkroi pĂ«rkufizimin e “kujdesit pĂ«r veten”

Në vend të rutinave estetike, Marina zbuloi se pasionet që stimulojnë trurin, krijimtarinë dhe trupin i sjellin qetësi të vërtetë. Për të, ato u konkretizuan në Mahjong, punime me dorë dhe tenis.

5. U ndje më pak e vetmuar

Pasionet i sollën njohje të reja. Qoftë në fusha sporti apo aktivitete krijuese, ajo gjeti mbështetje dhe përkatësi që i mungonin më parë.

6. Nuk kishte më frikë nga bisedat e vogla

Pasionet u bënë mënyrë për të njohur të tjerët më thellë. Njerëzit ndanin histori autentike dhe lidhjet sociale u bënë më të sinqerta.

 

Studentët e saj shpesh thonë se do të merren me pasione kur të gjejnë kohë. Por Marina mësoi se ekuilibri ndërtohet përmes këtyre aktiviteteve dhe pasioneve. Sot, edhe pse eksperimenti ka përfunduar, pasionet mbeten pjesë e përditshme e jetës së saj dhe të familjes.

“Kam shumĂ« pasione,” i tha njĂ« natĂ« djali i saj dhe ajo e kuptoi se kishte krijuar njĂ« model tĂ« shĂ«ndetshĂ«m jetese. / CNBC, Shqip.al

The post Sekreti i lumturisë në Danimarkë: Si pasionet mund të ndryshojnë jetën appeared first on Revista Monitor.

Fokusohuni te lumturia, jo perfeksioni

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
13 July 2025 at 15:00

Në mars të vitit 2025, Alysa Liu shkëlqeu në Kampionatin Botëror të Patinazhit Artistik të organizuar në Boston, duke fituar medaljen e artë dhe duke befasuar botën e sportit me rikthimin e saj të jashtëzakonshëm.

Por më i rëndësishëm se rezultati ishte transformimi që ajo pësoi gjatë rrugës së saj për rikthim: nga përpjekja për perfeksion në fokusin te lumturia dhe mirëqenia personale.

Vetëm pak javë pas Lojërave Olimpike Dimërore të vitit 2022, Liu kishte njoftuar tërheqjen nga garat. Në moshën 16-vjeçare, ajo ndjehej e lodhur dhe emocionalisht e shkëputur nga sporti që dikur e kishte dashur. Angazhimi intensiv, mungesa e pushimeve dhe frika për të humbur ritmin e përgatitjeve kishin çuar në lodhje të thellë dhe burnout. Ishte një periudhë ku trajnimi u kthye në barrë dhe jo në pasion.

Pas një pushimi 18-mujor, Liu u rikthye në pistën e akullit në fund të vitit 2023. Nuk ishte më e motivuar nga medaljet apo perfeksioni, por nga dëshira për të shijuar emocionin dhe lirinë që patinazhi mund të ofronte.

Ndryshe nga e kaluara, ajo filloi të ndërtonte programet e saj artistike duke zgjedhur muzikë që e frymëzonte vërtet. Edhe pamja e saj në performancë e tregonte këtë ndryshim: më shumë spontanitet, më pak formalitet.

Kjo qasje e re solli rezultate të jashtëzakonshme. Pas kualifikimit në kampionatin kombëtar amerikan, Liu arriti të triumfonte edhe në arenën botërore. Por, përtej medaljes së artë, ajo fitoi diçka më të qëndrueshme: lumturinë personale dhe një ekuilibër të shëndetshëm mes sportit dhe jetës.

Psikologët theksojnë gjithnjë e më shumë rëndësinë e qëllimeve të brendshme për mirëqenien afatgjatë. Një meta-analizë e vitit 2022 nga Australian Catholic University vëren se individët, që përqendrohen te shëndeti, marrëdhëniet dhe kënaqësia personale kanë më shumë gjasa të jenë të lumtur, krahasuar me ata që ndjekin famën apo pasurinë.

Ndërkohë, ekspertët theksojnë se njerëzit që jetojnë me një ndjesi kënaqësie ditore kanë më pak pendesa në fund të jetës.

Rasti i Alysa Liu është një dëshmi konkrete e kësaj filozofie. Ajo nuk u rikthye për të dëshmuar përsosmërinë, por për të përjetuar lirinë e zgjedhjes dhe gëzimin, që vjen kur ndjek pasionin sipas ritmit tënd. Performanca e saj jo vetëm që rrëmbeu titullin botëror, por tregoi se suksesi nuk është gjithmonë produkt i përpjekjes për të qenë perfekt.

Në një botë ku presioni për të arritur më shumë është i vazhdueshëm, historia e Liu-së kujton se lumturia dhe autenticiteti janë po aq të rëndësishëm sa çdo trofe. / CNBC, Shqip.al

The post Fokusohuni te lumturia, jo perfeksioni appeared first on Revista Monitor.

Qytetet më të mira për të jetuar për 2025

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi
12 July 2025 at 12:30

Sipas Indeksit Global të Jetueshmërisë për vitin 2025, i përgatitur nga The Economist Intelligence Unit, qyteti më i banueshëm në botë është Kopenhageni, duke i dhënë fund epërsisë trevjeçare të Vjenës. Ky indeks vlerëson mbi 30 tregues të shpërndarë në pesë kategori: stabilitet, shëndetësi, kulturë dhe mjedis, arsim dhe infrastrukturë.

Kopenhageni arriti rezultatin më të lartë të përgjithshëm me 98 pikë nga 100 të mundshme, falë notave maksimale në stabilitet, arsim dhe infrastrukturë. Vjena dhe Zyrihu ndajnë vendin e dytë me nga 97.1 pikë.

Vjenë

Melburni dhe Gjeneva renditen më pas, ndërsa Australia konfirmon dominimin e saj në renditje me tre qytete në dhjetëshen e parë: Melburn, Sidnej dhe Adelaide.

Ndërkohë, Vankuveri është i vetmi qytet nga Amerika e Veriut që mbetet në listë, pasi Kalgari ra nga vendi i pestë në të tetëmbëdhjetin, për shkak të rënies së vlerësimeve në sektorin e kujdesit shëndetësor.

Zvicra gjithashtu shënon një prani të fortë me dy qytete, Zyrihun dhe Gjenevën, dhe është shpallur vendi më i mirë për të jetuar dhe punuar për vitin 2025.

Zyrih

Në rastin e Vjenës, rënia në renditje lidhet me një kërcënim për bombë para një koncerti të Taylor Swift dhe një sulm të planifikuar në një stacion treni, të cilat ndikuan negativisht në pikët për stabilitetin.

Në përgjithësi, qytetet e Europës Perëndimore dhe rajonit Azi-Paqësor vazhdojnë të dominojnë renditjen. Megjithëse rezultati mesatar global i jetueshmërisë mbeti i pandryshuar nga viti 2024 në 76.1 pikë, ka një rënie të vazhdueshme në kategorinë e stabilitetit për shkak të tensioneve gjeopolitike dhe trazirave civile në shumë pjesë të botës.

Renditja e 10 Qyteteve më të Banueshme në Botë për 2025:

1. Kopenhagen – DanimarkĂ« – 98.0
2. VjenĂ« – Austri – 97.1
3. Cyrih – ZvicĂ«r – 97.1
4. Melburn – Australi – 97.0
5. GjenevĂ« – ZvicĂ«r – 96.8
6. Sidnej – Australi – 96.6
7. Osaka – Japoni – 96.0
8. Auckland – ZelandĂ« e Re – 96.0
9. Adelaide – Australi – 95.9
10. Vankuver – Kanada – 95.8

/ VC, Shqip.al

The post Qytetet më të mira për të jetuar për 2025 appeared first on Revista Monitor.

❌
❌