❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

“TĂ«rmeti” i RamĂ«s

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Rajmonda Basha

E premtja për kryeministrin Edi Rama nuk ishte thjesht një ditë pune: ishte një sinjal alarmi për çdo hallkë të pushtetit vendor.

Takimi ishte i gjatë shumë, por mesazhi ishte i qartë: koha e justifikimeve ka marrë fund.

Për kryebashkiakët, dita nisi me paralajmërime dhe përfundoi me përgjegjësi të rënda mbi supe.

PĂ«r vartĂ«sit e tyre, situata u kthye nĂ« njĂ« “tĂ«rmet” administrativ.

Sepse për shumë prej tyre, puna që nuk u bë, tashmë do të paguhet me largim nga detyra.

Me një urdhër të prerë, kryeministri kërkoi shkarkimin e të gjithë nënkryetarëve të bashkive në vend.

Por nuk ndalet aty. Deri të hënën, të gjithë kryetarët e njësive administrative duhet të jenë jashtë zyrës.

Nga DurrĂ«si, nĂ« njĂ« takim me kryetarĂ«t e bashkive pĂ«r performancĂ«n e pushtetit vendor, Rama nuk u kursye tĂ« nxirrte nĂ« pah dobĂ«sitĂ« e deritanishme tĂ« strukturave lokale – dhe jo vetĂ«m.

Prej mĂ«simeve nga “gabimet” – pĂ«r tĂ« cilat paralajmĂ«roi se nuk duhet tĂ« jenĂ« mĂ« tĂ« njĂ«jtat – kryeministri kĂ«rkoi reformimin rrĂ«njĂ«sor tĂ« territorit.

“Do tĂ« duhet tĂ« bĂ«jmĂ« njĂ« reformĂ« qĂ« do duhet tĂ« pĂ«rfshijĂ« inspektoratin e territorit, IKMT, zyrat e UrbanistikĂ«s”, tha ai.

“ËshtĂ« e qartĂ« qĂ« nĂ« territore tĂ« caktuara deri nĂ« njĂ« bashki strategjike, si nĂ« HimarĂ«, nevoja pĂ«r burime njerĂ«zore tĂ« kualifikuara Ă«shtĂ« me rĂ«ndĂ«si”.

Sipas Ramës, duhet një reformë për të shërbyer në të gjitha këto territore me cilësinë më të mirë të mundshme të mendimit urbanistik dhe shërbimit ligjor për bashkitë, kompanitë, pronarët që me të drejtë duan të ndërtojnë në pronat e tyre.

“ËshtĂ« koha pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« sinteza tĂ« kĂ«tyre strukturave dhe pĂ«r tĂ« krijuar mĂ« shumĂ« shĂ«rbim pĂ«r bashkitĂ« duke mos e lidhur me çfarĂ« burimesh njerĂ«zore ka”.

Ai ka vijuar duke thĂ«nĂ« se “duhet njĂ« punĂ« e posaçme e pĂ«rbashkĂ«t edhe pĂ«r kĂ«to edhe pĂ«r rregullat e reja qĂ« duhet tĂ« kenĂ« kantierĂ«t qĂ« janĂ« bĂ«rĂ« njĂ« problem mĂ« vete, sa i pĂ«rket mbrojtjes sĂ« mjedisit, shqetĂ«simeve qĂ« krijojnĂ« jashtĂ« veprimtarisĂ« sĂ« tyre”.

“Kantiere qĂ« vendosen nĂ« kufi arbitrarĂ«, qĂ« zĂ«nĂ« trotuarĂ« siç ndodhte nĂ« Lungomaren e VlorĂ«s, ashtu edhe duhet njĂ« qasje nĂ« kĂ«tĂ« reformĂ« me legalizimet, me masat shtesĂ« qĂ« duhen marrĂ« pĂ«r tĂ« dekurajuar dhe pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« goditje pĂ«rfundimtare ndĂ«rtimeve pa leje, qĂ« ka rĂ«nĂ« shumĂ« po Ă«shtĂ« prezente gjithsesi”.

Zgjimi i strukturave

Strukturat i kanë mbajtur sytë gjysmë hapur e gjysmë mbyllur, tha ai që në nisje të fjalës, teka theksoi se Policitë Bashkiake janë struktura veçanërisht problematike.

Sipas tij, dobësitë institucionale të pushtetit vendor që kanë dalë në dritë vijnë si pasojë e një ndryshimi shumë të madh të mënyrës së funksionimit të vendit.

Kjo, referuar RamĂ«s, “pĂ«r shkak se vendi tanimĂ« nuk mban vetĂ«m banorĂ«t e ve, por mban edhe njĂ« ngarkesĂ« ekstra turistĂ«sh dhe vizitorĂ«sh nĂ« rritje qĂ« sjell me vete sfida tĂ« reja tĂ« komplikuara dhe ngarkesa tĂ« reja pĂ«r pushtetin vendor sidomos nĂ« territoret ku pĂ«rqendrimet e turistĂ«ve janĂ« tĂ« mĂ«dha”.

Ai është ndalur te rasti i Thethit, ku i ka cilësuar ndërtimet në leje një vepër edhe më të rëndë penale.

“Kjo Ă«shtĂ« njĂ« betejĂ«. NĂ«se nuk fillojnĂ« tĂ« gjitha hallkat dhe nĂ«se strukturat e pavarura tĂ« drejtĂ«sisĂ« nuk Ă«shtĂ« nĂ« dispozicion tĂ« kĂ«saj pĂ«rpjekjeje dhe nuk Ă«shtĂ« e gatshme zbatimin e ligjit, por pĂ«rkundrazi Ă«shtĂ« si njĂ« kullesĂ« makaronash, qĂ« gjĂ«rat rrjedhin dhe faktet e kryera mbeten nĂ« territor”.

Kjo – vijoi ai – Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rpjekje qĂ« duhet tĂ« shfaqet hera herĂ«s deri sa tĂ« gjithĂ« ta ndajnĂ« mendjen se nuk ka asnjĂ« llogari qĂ« tĂ« nxjerrĂ« fitues duke bĂ«rĂ« ndĂ«rtime pa leje.

Rama paralajmëroi se arkitektët që shkelin lejet e ndërtimit në bashkëpunim me ndërtuesit do te konsiderohet vepër penale dhe automatiksiht do humbasin të drejtën e licencës.

Sipas tij, ndërtimet pa leje nuk do të marrin shërbimin për të lidhur ujë dhe drita.

“NĂ« legjislacion do tĂ« forcohet roli i arkitektit dhe pĂ«rgjegjĂ«sia e arkitektit, siç e ka gjithĂ« bota”.

“Arkitekt qĂ« bashkĂ«punojnĂ« me ndĂ«rtuesit pĂ«r tĂ« shkelur lejet e nderimit nuk mund ta gĂ«zojnĂ« mĂ« licencĂ«n e arkitektit dhe duhet tĂ« pĂ«rballen me pasoja tĂ« natyrĂ«s penale, siç e ka bota, ndĂ«rkohĂ« qĂ« leje pĂ«rdorimi dhe shfrytĂ«zimi tĂ« godinave pa firmĂ«n pĂ«rfundimtare tĂ« arkitektit nuk mund mĂ« tĂ« jepen, ashtu sikur do shikojmĂ« qĂ« tĂ« marrin masa qĂ« mos tĂ« kĂ«tĂ« lidhje tĂ« ujit dhe dritave pĂ«r asnjĂ« ndĂ«rtim qĂ« nuk disponon lejen e ndĂ«rtimit zyrtarisht dhe nuk merr miratimin e strukturave pĂ«rkatĂ«se pĂ«r t’u lidhur me ujĂ« dhe dritat”.

Projekt i ri

Rama ka njoftuar, mes të tjerash, se Qeveria po ndërmerr një transformim teknologjik të inspektimeve territoriale, përmes një projekti të ri në bashkëpunim me Emiratet e Bashkuara, që do të përfshijë monitorim me kamera 24 orë dhe pajisje me GPS të të gjitha kantiereve ndërtimore.

Ai ravijëzoi nevojën për ngritjen e një qendre kombëtare të monitorimit dhe ka theksuar se rregullorja e re do të detyrojë kompanitë e ndërtimit të respektojnë transparencën, sigurinë dhe shmangien e evazionit fiskal.

“Kontrolle territori qĂ« kanĂ« filluar punĂ«n qĂ« te monitorimi i trafikut dhe do tĂ« bĂ«het tĂ«rĂ«sisht teknologjike me projektin e ri qĂ« kemi nisur me Emiratet e Bashkuara, e njĂ«jta gjĂ« do tĂ« ndodhĂ« edhe me territorin”.

Inspektimi i territorit do të mbështet nga një zhvillim i madh teknologjik, sipas tij.

“Duhet tĂ« ndĂ«rtojmĂ« qendrĂ«n e monitorimit tĂ« ndĂ«rtimeve. Agjencia e monitorimeve ka pĂ«rgatitur njĂ« rregullore tĂ« re dhe tĂ« gjitha kompanitĂ« e ndĂ«rtimit, flasim pĂ«r pallate, qĂ« kanĂ« impakt tĂ« caktuar pĂ«r jetĂ«n e qytetarĂ«ve dhe tĂ« banorĂ«ve, qĂ« kantieret tĂ« pajisen tĂ« gjitha me kamera online 24 orĂ« dhe tĂ« ndiqen online nga forcat e inspektimit”.

“TĂ« gjitha llojet e kantiereve tĂ« pajisen me GPS nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« monitorohen, pĂ«r hedhjen e mbetjeve apo edhe tĂ« futjes sĂ« materialeve, atje futjes sĂ« materialeve, pĂ«r tĂ« shmangur evazionet fiskale”, shtoi Rama.

Kohë ndryshimesh

ËshtĂ« koha pĂ«r njĂ« operator kombĂ«tar tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« ujit, tha po ashtu ai.

Sipas RamĂ«s, tĂ« gjitha llojet e eksperiencave, kalkulimeve “na nxjerrin nĂ« konkluzionin qĂ« Ă«shtĂ« koha pĂ«r njĂ« operator kombĂ«tar tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« ujit, njĂ«jte siç kemi pĂ«r energjinĂ«â€.

“Mund tĂ« pĂ«rfytyroni njĂ« zyrĂ« drejtori tĂ« njĂ« ujĂ«sjellĂ«si me 30 kĂ«shilltarĂ« staf, kĂ«shilltarĂ« sekretarĂ«? Nuk ka zyra ime as çerekun, as zyrat tuaja. Ndodhte nĂ« UKT TiranĂ«â€.

Ai tha se çudira ka pasur shumë, ka më pak në tërësi, por ka tepër për një vend si Shqipëria që nuk ka luksin të presë.

“Duhet tĂ« konsolidojmĂ« kĂ«tĂ« strukturĂ«, duhet tĂ« ndĂ«rtojmĂ« njĂ« tjetĂ«r ndĂ«rmarrje si ajo qĂ« kemi nĂ« fushĂ«n e energjisĂ«, qĂ« nga gropat mĂ« tĂ« mĂ«dha thithĂ«se tĂ« buxhetit janĂ« kthyer nĂ« ndĂ«rmarrje qĂ« janĂ« nĂ« gjendje tĂ« hyjnĂ« nĂ« marrĂ«dhĂ«nie me bankat”.

Jo më pasivitet 

Rama ka ngritur shqetësimin edhe për pasivitetin e mungesën e vizionit ekonomik në pushtetin vendor.

Ndonëse bashkitë marrin fonde nga buxheti i shtetit dhe paguajnë paga e investime, sipas tij, nuk po krijojnë ndërmarrje fitimprurëse dhe nuk po luajnë rolin që u takon në zhvillimin rural.

Rama theksoi se ende mbizotëron një qasje e vjetruar që e ndan qytetin nga fshati, ndërkohë që bashkitë duhet të jenë aktore aktive në jetën ekonomike të zonave rurale, përfshirë organizimin e fermerëve dhe lehtësimin e aksesit në financime.

Ai sakaq shprehu kritika pĂ«r departamentet e bujqĂ«sisĂ« nĂ« bashki, duke i cilĂ«suar “qesharake” dhe kĂ«rkoi njĂ« angazhim real pĂ«r tĂ« kthyer bashkitĂ« nĂ« nxitĂ«se tĂ« zhvillimit bujqĂ«sor.

“NjĂ« problem tjetĂ«r Ă«shtĂ« qasja filozofike, lekĂ« nga buxheti, rroga dhe investime ndĂ«rkohĂ« qĂ« ende nuk po ndĂ«rtohen ndĂ«rmarrje fitimprurĂ«se nĂ« bashki. Ka disa tentativa minimale, por shumĂ« tĂ« pamjaftueshme. Por, me reformat territoriale nuk kemi mĂ« bashki dhe komuna, por kemi bashki qĂ« merren me tĂ« dyja”.

“Akoma mentaliteti Ă«shtĂ« qĂ« komuna merret me punĂ«t komunale, por me jetĂ«n e fshatit, toka fshati, pĂ«rpunimi, eksporti, kĂ«to janĂ« nĂ« dorĂ« tĂ« atyre qĂ« punojnĂ« tokĂ«n dhe MinistrisĂ« sĂ« BujqĂ«sisĂ«, por ndĂ«rkohĂ« nĂ«se shkoni nĂ« vendet e tjera do tĂ« shikoni qĂ« bashkitĂ« janĂ« pjesĂ« e jetĂ«s sĂ« fshatit”, shtoi ai.

Sipas tij, sot ka një instrument më domethënës se sa kemi pasur deri dje, kredia e bankës, ku bashkitë duhet të jenë forcë udhëheqëse, bashkitë duhet që të bëjnë bashkë fermerët.

“Sigurisht qĂ« duke qenĂ« bashkitĂ« pjesĂ«, bĂ«het shumĂ« mĂ« e thjeshtĂ« pĂ«r bankat qĂ« tĂ« mbĂ«sht4esion fermerĂ«t pĂ«r kĂ«tĂ« kredi tĂ« butĂ« dhe pĂ«r pjesĂ«n e financimit, pas kĂ«saj edhe qeveria e ka mĂ« tĂ« lehtĂ«. Kush do ia bĂ«jĂ« mĂ« tĂ« lehtĂ« fermerĂ«ve nĂ« fshat, procesin pĂ«r tĂ« marrĂ« kredi, se tokĂ«n dinĂ« ta punojnĂ« vetĂ« ata, por para ekstra qĂ« tĂ« fusin pĂ«r tĂ« mos e lĂ«nĂ«, thjesht e vetĂ«m merr e shit, por mĂ« shumĂ« se kaq”.

Shkarkime masive

Gabimin më të madh duket se e mbajnë kryetarët e njësive administrative të Shqipërisë, për të cilët Rama kërkoj shkarkime gjithandej.

“TĂ« gjithĂ« kryetarĂ«t e njĂ«sive duhet tĂ« shkarkohen, tĂ« gjithĂ«. KryetarĂ«t e njĂ«sive administrative tĂ« RepublikĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« duhet tĂ« shkarkohen, pĂ«r t’iu dhĂ«nĂ« mundĂ«sia tĂ« tjerĂ«ve qĂ« tĂ« tregojnĂ« se mund tĂ« jenĂ« mĂ« mirĂ« se ata”.

Rama vijoi duke thĂ«nĂ« se “duhet qĂ« ta zgjerojmĂ« hapĂ«sirĂ«n edhe pĂ«r ata tĂ« tjerĂ«t tĂ« cilĂ«t nuk na njohin dhe nuk janĂ« çdo ditĂ« me ne, por na kanĂ« dhĂ«nĂ« votĂ«n”.

“ShqipĂ«rinĂ« nĂ« vitin 2030 nuk e bĂ«jmĂ« dot duke pĂ«rsĂ«ritur tĂ« njĂ«jtat gabime”, ka shtuar ai.

E gjitha sepse mandatet e marra nuk pranojnë asnjë justifikim.

“Sepse edhe po tĂ« ishte pĂ«r tĂ« justifikuar e kishin mundĂ«sinĂ« mĂ« shumĂ« njerĂ«zit pĂ«r t’u justifikuar. KĂ«shtu qĂ« pĂ«r ne nuk ka asnjĂ« justifikim, zero”.

Rama ka kërkuar gjithashtu publikisht që nënkryetarët e bashkive në të gjithë vendin të shkarkohen dhe të zëvendësohen, duke i konsideruar ata të lodhur dhe të paaftë për të vazhduar me ritmin e kërkuar në qeverisjen vendore.

Gjatë një takimi me kryetarët e bashkive, Rama u shpreh me tone të drejtpërdrejta se shumica e nënkryetarëve duken të rraskapitur dhe të pamotivuar për të përballuar sfidat e përditshme në administratë.

“NĂ«nkryetarĂ«t Ă«shtĂ« mirĂ« tĂ« ndryshojnĂ« sepse i shoh shumĂ« tĂ« lodhur, shumĂ« shumĂ« tĂ« lodhur, i shoh tĂ« rraskapitur. Ju qeshni, se e kuptoni qĂ« nuk ndryshoni dot, por edhe dy vjet keni, si tĂ« doni. I shoh shumĂ« tĂ« lodhur, Pjerin, nĂ«nkryetarĂ«t e tu. NĂ« nderin tĂ«nd Ă«shtĂ« t’i shkarkosh tĂ« gjithĂ«â€, tha Rama, duke iu drejtuar konkretisht kryebashkiakut tĂ« LezhĂ«s, Pjerin Ndreu.

Integrimi si derë jo automatike

Kreu i qeverisë u ndal dhe te integrimi i Shqipërisë në BE dhe rolin e pushtetit vendor në këtë rrugëtim.

Ai tha se vendi tashmë e ka derën e BE-së të hapur, por hyrja përfundimtare kërkon përgatitje të plotë dhe përmbushje standardesh.

“Duhet tĂ« provojmĂ« qĂ« jemi tĂ« veshur mirĂ«, tĂ« stĂ«rvitur mirĂ«, edukuar mirĂ« pĂ«r tĂ« hyrĂ« nĂ« atĂ« derĂ« dhe pĂ«r t’u ulur nĂ« atĂ« tryezĂ«â€, u shpreh Rama, duke nĂ«nvizuar se anĂ«tarĂ«simi Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« sesa njĂ« formalitet politik.

“ËshtĂ« njĂ« sfidĂ« praktike pĂ«r tĂ« provuar qĂ« ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« e gatshme tĂ« jetĂ« pjesĂ« e asaj skuadre”.

Sipas kryeministrit, procesi i integrimit ka avancuar sipas planit dhe ritmet e bashkëpunimit me Komisionin Evropian janë në përputhje me marrëveshjen dypalëshe për të përmbyllur procesin deri në fund të vitit 2027.

Ai theksoi se shumë prej reformave që lidhen me integrimin kanë ndikim të drejtpërdrejtë në nivelin vendor dhe kërkoi angazhim maksimal nga qeverisja vendore për përmbushjen e kritereve të BE.

Rama deklaroi gjithashtu se çdo bashki ka nevojë të krijojë një bërthamë të vogël njerëzish të dedikuar ndaj këtij procesi, në mënyrë që të nisë përshtatja institucionale dhe të gjitha nivelet të përfshihen në mënyrë aktive.

Edhe këshillat bashkiakë, tha Rama, duhet të jenë pjesë e pandashme e kësaj përfshirjeje.

“Kemi kaluar nga faza kur thjesht dĂ«shironim tĂ« afroheshim me BE-nĂ«, nĂ« fazĂ«n ku kemi derĂ«n e hapur dhe duhet tĂ« tregojmĂ« se jemi gati, tĂ« stĂ«rvitur dhe tĂ« edukuar pĂ«r tĂ« hyrĂ« nĂ« atĂ« derĂ« dhe pĂ«r t’u ulur nĂ« atĂ« tryezĂ«â€, deklaroi kreu i qeverisĂ«.

Ai vuri theksin te nevoja për kapacitete institucionale, kulturë bashkëjetese dhe ndërveprim të qëndrueshëm midis institucioneve shqiptare dhe atyre evropiane, si një kusht themelor për integrimin e plotë në Bashkimin Evropian.

Diaspora, si pjesë e kapaciteteve të bashkive 

Rama theksoi edhe rëndësinë e forcimit të kapaciteteve të pushtetit vendor për hartimin dhe zbatimin e projekteve zhvillimore, të cilat mundësojnë edhe fonde nga Bashkimi Evropian.

“Duhet tĂ« krijojmĂ« njĂ« krah tĂ« jashtĂ«m jashtĂ« ShqipĂ«risĂ«, duke pĂ«rfshirĂ« shqiptarĂ«t e diasporĂ«s, tĂ« cilĂ«t janĂ« tĂ« ditur dhe tĂ« gatshĂ«m pĂ«r tĂ« punuar me bashkitĂ« si shkrues projektesh dhe si bashkĂ«punĂ«torĂ« me bĂ«rthamĂ«n dhe kabinetin e bashkisĂ«â€, tha Rama.

Ai theksoi se, bazuar në aplikimet dhe përzgjedhjet, do të duhet të caktohet një fond për të paguar këta bashkëpunëtorë të jashtëm me një shumë të arsyeshme.

Sipas Ramës, kjo do të ndihmonte bashkitë që nuk kanë kapacitete të mjaftueshme brenda territorit të tyre për të hartuar projekte konkurruese.

“Bashkia e FushĂ«-ArrĂ«zit, ndoshta, nuk e ka kĂ«tĂ« kapacitet brenda territorit tĂ« saj, por e ka nĂ«se shkon jashtĂ« territorit dhe kĂ«rkon ndihmĂ«n e njerĂ«zve tĂ« vet qĂ« janĂ« nĂ« diasporĂ«â€, shtoi ai.

Kreu i qeverisë propozoi gjithashtu që të kërkohet bashkëpunim me vendet anëtare të BE-së për të atashuar ekspertë pranë bashkive, duke theksuar se mungesa e kapaciteteve për hartimin e projekteve është një boshllëk që pengon përfitimin e fondeve të BE-së./e.t

↗

Hipokrizia e opinionistëve dhe lufta për territor! Ligji dhe rrumpalla e preferuar

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Vermoshi vijnĂ« imazhe qĂ« pĂ«r disa janĂ« “tronditĂ«se”: fadroma qĂ« shembin ndĂ«rtime, zĂ«ra qĂ« ankohen pĂ«r “dhunĂ«n e shtetit” dhe njĂ« opozitĂ« qĂ« i del nĂ« mbrojtje çdo shkelĂ«si vetĂ«m e vetĂ«m qĂ« tĂ« godasĂ« qeverinĂ«. Por le tĂ« ndalemi njĂ« moment dhe tĂ« pyesim: ÇfarĂ« po ndodh realisht në Vermosh?

Janë shembur disa struktura, bujtina e objekte të tjera, të ndërtuara pa leje në një nga zonat më të bukura dhe të ndjeshme ekologjikisht të Shqipërisë. Sipas deklaratave zyrtare dhe raportimeve mediatike, pjesa më e madhe e këtyre ndërtimeve janë ngritur mbi tokë publike, pa dokumentacion, dhe pa respektuar asnjë procedurë ligjore.

Pra, nuk kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me ndonjĂ« “dhunĂ« ndaj pronĂ«s private”, siç pĂ«rpiqet ta paraqesĂ« opozita dhe disa zĂ«ra nĂ« media, por me zbatimin e ligjit nĂ« njĂ« vend ku pĂ«r dekada ka sunduar kultura e rrumpallĂ«s, e “ma bĂ«j hallall” dhe e “pĂ«r tanĂ«t lejohet gjithçka”.

A janĂ« kĂ«ta “pronarĂ«â€ tĂ« tokĂ«s? Apo janĂ« pushtues?

NjĂ« pjesĂ« e kĂ«tyre bizneseve nuk kanĂ« as titull pronĂ«sie, as leje ndĂ«rtimi, dhe shumĂ« pak respekt pĂ«r hapĂ«sirat publike. KanĂ« ngritur bujtina dhe struktura nĂ« natyrĂ«, pranĂ« lumenjve, nĂ« troje publike qĂ« i pĂ«rkasin tĂ« gjithĂ«ve, por i trajtojnĂ« sikur t’u jenĂ« lĂ«nĂ« trashĂ«gimi.

Kjo Ă«shtĂ« pikĂ«risht ajo çka na ka sjellĂ« kĂ«tu: njĂ« shoqĂ«ri qĂ« e sheh shtetin si armik kur ky i zbaton ligjin, por e do “shtetin mik” kur mbyll sytĂ« dhe lĂ« rrugĂ« tĂ« lirĂ« pĂ«r shkelje. Pse opozita ka zgjedhur tĂ« mbrojĂ« rrumpallĂ«n?

NĂ« vend qĂ« tĂ« mbajĂ« njĂ« qĂ«ndrim parimor dhe tĂ« kĂ«rkojĂ« zbatim tĂ« barabartĂ« tĂ« ligjit pĂ«r tĂ« gjithĂ«, opozita zgjedh tĂ« bĂ«jĂ« politikĂ« me çdo rast ku shteti tenton tĂ« vendosĂ« rregull. Edhe kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r hapĂ«sira tĂ« mbrojtura, pĂ«r pronĂ« publike dhe pĂ«r ndĂ«rtim pa leje — qĂ« nĂ« çdo shtet normal do tĂ« konsideroheshin shkelje tĂ« rĂ«nda — ajo ngre zĂ«rin nĂ« emĂ«r tĂ« “tĂ« pĂ«rndjekurve nga qeveria”.

Kjo nuk Ă«shtĂ« mbrojtje e qytetarit. ËshtĂ« mbrojtje e rrĂ«mujĂ«s. Sepse nĂ« rrĂ«mujĂ« ka pazar, ka hapĂ«sirĂ« pĂ«r abuzim, ka terren pĂ«r klientelizĂ«m. Dhe kĂ«tu qĂ«ndron ironia mĂ« e madhe: opozita qĂ« predikon “shtetin ligjor” sillet si aleate e çdo antishteti sa herĂ« qĂ« ligji preket me dorĂ«.

Nëse duam shtet, duhet ta duam edhe kur nuk na pëlqen

Askush nuk thotĂ« qĂ« shteti Ă«shtĂ« i pĂ«rsosur. As qĂ« Edi Rama Ă«shtĂ« i pagabueshĂ«m. Por Ă«shtĂ« e patolerueshme qĂ« zbatimi i ligjit tĂ« quhet “sulm” dhe tĂ« pĂ«rdoret si armĂ« politike.

Pastrimi i territorit publik nga ndĂ«rtime pa leje nuk Ă«shtĂ« dhunĂ«. ËshtĂ« domosdoshmĂ«ri. ËshtĂ« njĂ« hap drejt qytetĂ«rimit. Nuk mund tĂ« kĂ«rkosh turizĂ«m elitar, natyrĂ« tĂ« mbrojtur dhe zhvillim tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m, ndĂ«rkohĂ« qĂ« toleron çdo shkelĂ«s tĂ« ligjit qĂ« ndĂ«rton ku t’i teket, pa asnjĂ« kriter. Kjo nuk Ă«shtĂ« luftĂ« ndaj njerĂ«zve, por luftĂ« ndaj mentalitetit tĂ« uzurpatorit. Ndaj duhet mbĂ«shtetur, jo sulmuar./e.t

↗

A nuk mund të niste ky aksion pasi të përfundonte sezoni veror?

✇Gazeta Fjala
By: el da

Eduard Zaloshnja

Pasi fitoi mandatin e tij të parë kryeministror (më 2013), Rama shpalli programin e rilindjes urbane, që kishte dy komponentë: 1. Rregullimin dhe zbukurimin e qendrave të qyteteve; 2. Spastrimin e trotuareve nga tavolinat/tezgat/tendat/çadrat/strukturat/kioskat pa leje apo me leje abuzive. Dhe pasi trotuaret u spastruan dhe qendrat urbane u zbukuruan, u përcaktuan kritere strikte se ku dhe sa përqind të trotuareve mund të ziheshin nga bizneset në buzë të tyre.

Vijmë në vitin 2025. Pasi fitoi mandatin e tij të katërt kryeministror rradhazi, Rama konstatioi se trotuaret ishin zaptuar përsëri nga tavolinat/tezgat/tendat/çadrat/strukturat/kioskat pa leje apo me leje abuzive. Dhe duke filluar nga Lungomarja e tij e dashur e Vlorës, ai urdhëroi një aksion spastrimi të ngjashëm me atë të dikurshmin.

Duke e kuptuar qĂ« kriteret strikte se ku dhe sa pĂ«rqind tĂ« trotuareve mund tĂ« ziheshin nga bizneset nĂ« buzĂ« tĂ« tyre nuk ishin zbatuar nga zyrtarĂ«t lokalĂ« tĂ« bashkive, Rama “kĂ«rkoi” dorheqjen masive tĂ« tyre, dhe ata iu bindĂ«n “kĂ«rkesĂ«s” sĂ« tij. NdĂ«rkohĂ«, ai ka deklaruar se nĂ« shtator do tĂ« miratohet njĂ« paketĂ« e re ligjore territoriale nĂ« Kuvend, e cila do tĂ« pĂ«rcaktojĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« edhe mĂ« strikte se deri mĂ« sot kriteret e administrimit tĂ« territorit.

Rama ka dhënë pak detaje rreth paketës së re ligjore territoriale që do të miratohet në shtator. Por pyetja që natyrshëm mund të shtrohet është: A nuk duhej pritur miratimi i paketës së re ligjore territoriale në shtator, që pastaj të fillonte spastrimi i trotuareve nga tavolinat/tezgat/tendat/çadrat/strukturat/kioskat pa leje apo me leje abusive?

Për më tepër, në shtator përfundon edhe sezoni veror, që përbën pikun e turizmit të huaj e të brendshëm në Shqipëri


 

↗

Kur pësimi i Bashës nuk i bëhet mësim Lapajt

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Shpëtim Luku

NĂ« historinĂ« politike shqiptare ka disa veprime qĂ« pĂ«r nga absurditeti dhe pasoja, do tĂ« mbeten gjatĂ« nĂ« kujtesĂ«n kolektive. NjĂ« prej tyre Ă«shtĂ« ai i opozitĂ«s sĂ« para dy legjislaturave, kur nĂ«n drejtimin e Lulzim BashĂ«s, u ndĂ«rmor akti ekstrem i djegies sĂ« mandateve. TĂ« gjithĂ« e kujtojmĂ«, njĂ« vendim i marrĂ« nĂ«n flamurin e “radikalizimit tĂ« opozitĂ«s” qĂ« pĂ«rfundoi si njĂ« akt vetĂ«shkatĂ«rrues. Sepse, nĂ« demokraci, vendet bosh nĂ« parlament nuk qĂ«ndrojnĂ« bosh. Ato plotĂ«sohen, dhe ashtu ndodhi: u mbushĂ«n nga njĂ« listĂ« me emra qĂ« nuk i njihte askush, e qĂ« e rrĂ«nuan mĂ« tej imazhin e opozitĂ«s. E qĂ«, nĂ« fund tĂ« fundit, e zgjatĂ«n jetĂ«n parlamentare pa asnjĂ« ndalim, madje me pak mĂ« shumĂ« “show” sesa mĂ« parĂ«.

PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, mendon kushdo, ky precedent do duhej tĂ« shĂ«rbente si mĂ«sim pĂ«r çdokĂ«nd qĂ« aspiron tĂ« hyjĂ« nĂ« politikĂ«. Por ja qĂ« Adriatik Lapaj, qĂ« prej kohĂ«sh ka zgjedhur tĂ« fluturojĂ« mbi re populizmi e euforie, vendosi tĂ« pĂ«rsĂ«risĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n gabim nĂ« formĂ« tjetĂ«r: deklaroi se, nĂ«se koalicioni i tij merr vetĂ«m njĂ« mandat, ai nuk do ta marrĂ« atĂ«! NjĂ« gjest qĂ« i ngjan mĂ« shumĂ« njĂ« “dileme etike imagjinare” sesa njĂ« strategjie politike tĂ« menduar mirĂ«.

Deri këtu gjithçka mund të përtypej si një lapsus emocional, i justifikueshëm me pasionin e fushatës dhe me ndonjë falje të përtypur më pas. Por situata bëhet më interesante kur përballë këtij qëndrimi del një person nga fundi i listës, një punonjës ndërtimi, i cili nis të bëjë llogaritë: më mirë të më lodhet shpatulla në skelë apo të bëhem ligjvënës dhe të siguroj një të ardhme më të qetë, me status deputeti e pension të garantuar?
KĂ«shtu nis skenari qĂ« Lapaj nuk e kishte pĂ«rllogaritur. Sepse, nĂ« ShqipĂ«ri, nuk Ă«shtĂ« mĂ« koha e idealistĂ«ve qĂ« refuzojnĂ« mandatet. ËshtĂ« koha e pragmatistĂ«ve qĂ« pĂ«rfitojnĂ« nga çdo hapĂ«sirĂ« qĂ« hap sistemi, edhe kur ajo vjen si pasojĂ« e njĂ« deklarate tĂ« pamatur. E nĂ« kĂ«tĂ« rast, shanset qĂ« ndonjĂ« emĂ«r i panjohur, por i etur pĂ«r jetĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«, tĂ« zĂ«rĂ« vendin nĂ« Kuvend janĂ« mĂ« reale sesa fjalĂ«t qĂ« thuhen pĂ«r “moral politik”.

Prandaj, nĂ«se dikush do ta pyesĂ« Lapajn se çfarĂ« mendon sot pĂ«r deklaratĂ«n e tij, ndoshta pĂ«rgjigjja mĂ« e sinqertĂ« do ishte: “E thashĂ« nĂ« njĂ« moment entuziazmi”. Por ShqipĂ«ria nuk Ă«shtĂ« mĂ« nĂ« fazĂ«n e eksperimentimit me entuziazĂ«m. Ajo ka paguar shumĂ« pĂ«r politikĂ«n e vendimeve tĂ« nxituara. Dhe me sa duket, do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« paguajĂ«, sepse nĂ« vend qĂ« pĂ«simi tĂ« bĂ«het mĂ«sim, historia politike shqiptare preferon ta kthejĂ« gjithçka nĂ« rrethanĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritur, ku emrat ndryshojnĂ«, por gabimet mbeten po ato. Por nĂ«se nĂ« rastin e parĂ« bĂ«hej fjalĂ« pĂ«r njĂ« lloj tragjedie pĂ«r ato pasoja negative qĂ« i solli politikĂ«s dhe shoqĂ«risĂ« shqiptare, nĂ« rastin e dytĂ« historia ka tĂ«rĂ«sisht trajtĂ« komedie.

↗

Tmerri i ri nĂ« Tiranë  parkimi dysh

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi

Nga Leonard Veizi

Duhet tĂ« jesh polic qĂ« tĂ« kuptosh çfarĂ« do tĂ« thotĂ« njĂ« polic. Dhe jo, kjo nuk Ă«shtĂ« si ato barcaletat me policĂ« qĂ« dikur na bĂ«nin tĂ« qeshnim. Kjo Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« si njĂ« shfaqje absurde teatri, ku polici flet seriozisht dhe publiku s’mundet mĂ« tĂ« qeshĂ« nga frika se mos merret zvarrĂ« pĂ«r “shkelje tĂ« Kodit Penal”.

Pa të shohim si qëndron çështja?

Po e them troç që në filllim: përse duhet mbajtur në burg një person që ka bërë parkim të dyfishtë?

QĂ« ta mbash nĂ« burg do tĂ« thotĂ« t’i hapĂ«sh njĂ« proces gjyqĂ«sor, me prokuror, gjyqtar, sekretare gjyqĂ«sore, pĂ«rkthyes (nĂ«se drejtĂ«sia shqiptare Ă«shtĂ« nĂ« modĂ« ndĂ«rkombĂ«tare), dhe nĂ« fund njĂ« urdhĂ«r ekzekutimi. Dhe gjithĂ« kjo procedurë  pĂ«r njĂ« makinĂ« tĂ« parkuar dysh?

Para pa fund.

O Zot, na ruaj nga mendja!

Po pse gjithĂ« kjo? Sepse dikush, ndoshta njĂ« baba qĂ« po nxirrte fĂ«mijĂ«n me temperaturĂ« nga makina, pĂ«r ta çuar tek mjeku, “paska parkuar dysh”. NjĂ« tjetĂ«r, me njĂ« emergjencĂ« tĂ« rastĂ«sishme, parkon pĂ«r pak minuta jashtĂ« rregullit, jo nga qejfi, por nga halli. Natyrisht, parkimi dysh nuk Ă«shtĂ« qĂ«llim nĂ« vetvete. Dhe nĂ« fund tĂ« fundit, nĂ« njĂ« qytet kaotik si Tirana, ku trotuari Ă«shtĂ« i pushtuar nga tavolina kafenesh dhe tenda, kushdo mund tĂ« parkojĂ« gabimisht dysh.

Por shteti shqiptar, nĂ« vend qĂ« tĂ« sillet si njĂ« administratĂ« racionale – qĂ« vendos njĂ« gjobĂ« tĂ« mirĂ«filltĂ« (me gjasĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« se rroga minimale) dhe ia kalon tĂ« ardhurat buxhetit – vendos tĂ« bĂ«het pronar burgu pĂ«r çdo makinĂ« qĂ« prek vijat e bardha me njĂ« rrotĂ«.

Pra: në vend që të nxjerrë para, futet në borxh, sepse të mbash një njeri në burg nuk është më një koncept ndëshkimi, por një projekt shpenzimesh. Duhet bukë, roje, energji, ujë, sistem sigurie dhe një dyshek ortopedik që të ruash të burgosurin me shpinë drejt. Se ndryshe, ke shkelur të drejtat e njeriut dhe të bie mbi kokë Amnesty International.

NdĂ«rkohĂ«, ai person qĂ« mbahet me paratĂ« e mia dhe tĂ« tuat, jashtĂ« do ta nxirrte vetĂ« bukĂ«n e gojĂ«s, do tĂ« paguante taksa dhe ndoshta do e kuptonte se parkimi dysh nuk Ă«shtĂ« pĂ«r t’u pĂ«rsĂ«ritur. Por nĂ« burg, jo vetĂ«m qĂ« nuk reflekton, por na kushton mĂ« shumĂ« sesa na solli ndonjĂ«herĂ«.

Por jo. Drejtori i PolicisĂ« sĂ« Shtetit, z. Ilir Proda, ka vendosur qĂ« parkimi dysh Ă«shtĂ« tashmĂ« njĂ« kĂ«rcĂ«nim pĂ«r rendin publik dhe lirinĂ« qytetare. NĂ« njĂ« deklaratĂ« dramatike pĂ«r mediat, ai na kujton: “Parkimi i dyfishtĂ« nĂ« rrugĂ« nuk do tĂ« konsiderohet mĂ« si njĂ« shkelje e lehtĂ«, por si njĂ« bllokim i kalimit qĂ« cenon sigurinĂ« dhe lirinĂ« e qytetarĂ«ve
”

NjĂ«soj si tĂ« thuash: “Parkimi i dyfishtĂ« Ă«shtĂ« arma e re e terrorit urban.”

S’kemi mĂ« frikĂ« nga bombat, nga rrjetet e krimit, nga trafiku i drogĂ«s. FrikĂ«n na e sjell njĂ« Golf 4 i bardhĂ« qĂ« ka zĂ«nĂ« njĂ« gjysmĂ« rruge nĂ« Kinostudio.

Pastaj futemi nĂ« Kodin Penal, neni 293, ku shkruhet: “Pengimi i qarkullimit tĂ« mjeteve
 dĂ«nohet me gjobĂ« ose me burgim deri nĂ« tre vjet.”

Tre vjet për një parkim të gabuar?

NĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«, ShqipĂ«ria nuk ka mĂ« nevojĂ« pĂ«r burgje. Mjafton tĂ« ngremĂ« pallate me kangjella dhe t’i quajmĂ« “rezidenca penale”. NĂ« vend tĂ« administratorit, tĂ« ketĂ« roje burgu. NĂ« vend tĂ« ashensorit – polici me radio dore.

Në kohën e diktaturës, kishim nene për agjitacion e propagandë, për dëgjim të muzikës së huaj, për një fjalë të gabuar në kafene. Por, me gjithë çmendurinë e atyre kohëve, nuk kishte nen për parkimin dysh.

↗

Më shumë se ndërtesë

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Artan Shkreli


Spanja po ndĂ«rton njĂ« rrokaqiell (kullĂ«) qĂ« kultivon ushqim, prodhon energji dhe pastron ajrin – tĂ« gjitha nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«.

Koncesioni, pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« njĂ« kullĂ« nĂ« Valencia, u dha nga Bashkis veç falĂ« risisĂ« absolute teknologjike qĂ« ajo sjell
 Kulla nuk do tĂ« strehoje vetĂ«m njerĂ«z – por si njĂ« organizĂ«m me jetĂ«, merr frymĂ«, rritet dhe pastron.

“Verdetorre” (Kulla e GjelbĂ«r) Ă«shtĂ« rrokaqielli i parĂ« biotektural plotĂ«sisht i vetĂ«qĂ«ndrueshĂ«m nĂ« EvropĂ«, i projektuar pĂ«r tĂ« funksionuar si njĂ« organ i gjallĂ« brenda qytetit.

Çdo kat i kullĂ«s pĂ«rmban shtresa kopshtesh hidroponike qĂ« prodhojnĂ« fruta, perime dhe bimĂ« aromatike tĂ« freskĂ«ta – tĂ« mjaftueshme pĂ«r tĂ« ushqyer deri nĂ« 500 banorĂ«. Panelet diellore tĂ« integruara mbulojnĂ« sipĂ«rfaqet e jashtme dhe kanalet e erĂ«s kanalizojnĂ« rrjedhĂ«n e ajrit pĂ«rmes mikro-turbinave tĂ« montuara nĂ«pĂ«r mure, duke gjeneruar energji elektrike 24/7.

Por risia e vĂ«rtetĂ« qĂ«ndron nĂ« “lĂ«kurĂ«n” e kullĂ«, e cila funksionon si njĂ« fasadĂ« e gjallĂ« e bĂ«rĂ« nga gypa algash, myshqesh dhe membranash filtruese tĂ« ajrit. Kjo guaskĂ« e jashtme poroze pĂ«rthith nĂ« mĂ«nyrĂ« aktive CO₂, filtron ndotĂ«sit dhe njom ajrin, duke krijuar njĂ« membranĂ« atmosfere tĂ« pastĂ«r dhe tĂ« pasur me oksigjen rreth e rrotull kullĂ«s.

Kulla mbledh ujin e shiut pĂ«rmes tendave tĂ« pjerrĂ«ta tĂ« dritareve, e kanalizon atĂ« nĂ« rezervuarĂ« nĂ«ntokĂ«sorĂ« dhe e filtron pĂ«r t’u pirĂ« dhe natyrisht edhe pĂ«r ujitje. UjĂ«rat e zeza pĂ«rpunohen aty, nĂ« vend, pĂ«rmes njĂ« bioreaktori nĂ«ntokĂ«sor qĂ« pĂ«rdor ngarkesa mikrobike pĂ«r tĂ« pastruar dhe ricikluar çdo pikĂ« tĂ« lĂ«ngĂ«shme.

Brenda, rrjedha natyrale e ajrit, ndriçimi smart dhe kontrolli i klimĂ«s me inteligjencĂ« artificiale u lejojnĂ« banorĂ«ve tĂ« jetojnĂ« nĂ« rehati tĂ« plotĂ« pa u lidhur kurrĂ« me njĂ« rrjet tĂ« jashtĂ«m. Çdo apartament ka panelin e vet tĂ« energjisĂ« dhe regjistrin e vjeljes sĂ« ushqimit.

BĂ«n entuziast
 se Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se ndĂ«rtesĂ«. ËshtĂ« njĂ« ekosistem i vendosur vertikalisht; pra Ă«ndrra e utopistĂ«ve, arkitektura si njĂ« mjedis jetese./kb

↗

Adriatiku nuk ndan më, por bashkon! Modeli Italo-Shqiptar në qendër të Europës

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Monada Mehmetaj Myshketa, Strasbourg

Në një votim te rëndësishëm që ka marrë jehonë të gjerë, Parlamenti Europian ka vendosur të mbajë në raportin për Shqipërinë referencën për memorandumit e bashkëpunimit mes Italisë dhe Shqipërisë për çështjet e emigracionit. Ky vendim u përshëndet menjëherë nga eurodeputetët e grupimeve konservatore, përfshirë edhe Carlo Fidanza, i cili deklaroi se rezultati konfirmon vlerën dhe efikasitetin e këtij modeli si një formulë që duhet të merret parasysh në nivel europian.

Ky zhvillim ndodh nĂ« njĂ« moment tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r politikĂ«n e jashtme dhe tĂ« brendshme tĂ« Bashkimit Europian, i cili pĂ«rballet me sfida tĂ« vazhdueshme lidhur me emigracionin, sidomos atĂ« tĂ« parregullt. MarrĂ«veshja mes RomĂ«s dhe TiranĂ«s, e cila lejon transferimin e disa kĂ«rkesave pĂ«r azil drejt territorit shqiptar pĂ«r t’u pĂ«rpunuar atje, ka qenĂ« nĂ« qendĂ«r tĂ« debateve politike si brenda vendeve pĂ«rkatĂ«se, ashtu edhe nĂ« forumet e BE-sĂ«. Ajo Ă«shtĂ« promovuar nga qeveria italiane e udhĂ«hequr nga Giorgia Meloni, ndĂ«rsa Ă«shtĂ« kundĂ«rshtuar fort nga e majta italiane dhe grupe tĂ« caktuara tĂ« shoqĂ«risĂ« civile.

Një marrëveshje që ngjall debat dhe ndan Evropën

Sipas Carlo Fidanzas, ky votim tregon dy gjëra thelbësore. Së pari, ai e konsideron memorandumit një shembull të suksesshëm bashkëpunimi mes një vendi anëtar të BE-së dhe një vendi kandidat, duke theksuar se modeli i bashkëpunimit me Shqipërinë mund të shërbejë si udhërrëfyes për të gjitha vendet europiane që kërkojnë të menaxhojnë flukset migratore përmes bashkëpunimit rajonal. Për të, ky është një model pragmatik, i realizueshëm dhe efektiv, që reflekton një qasje të re, larg retorikës së zakonshme dhe politikave të paqarta.

SĂ« dyti, ai e interpreton vendimin si njĂ« izolim politik tĂ« PartisĂ« Demokratike (PD) dhe sĂ« majtĂ«s italiane nĂ« skenĂ«n europiane, duke theksuar se pĂ«rpjekjet e tyre pĂ«r tĂ« hequr nga raporti referencĂ«n pĂ«r marrĂ«veshjen dĂ«shtuan. “Rezultati i sotĂ«m pĂ«rgĂ«njeshtron kategorikisht zĂ«rat e atyre qĂ«, si PD dhe e majta italiane, kĂ«rkonin tĂ« fshinin marrĂ«veshjen me ShqipĂ«rinĂ« nga dokumentet e Parlamentit Europian,” shprehet Fidanza. Sipas tij, Europa ka zgjedhur tĂ« mbĂ«shtesĂ« politika konkrete, jo qĂ«ndrime ideologjike qĂ« pengojnĂ« zgjidhjet reale.

Nga “laborator politik” nĂ« precedent europian?

MarrĂ«veshja mes ItalisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ«, e nĂ«nshkruar nĂ« fund tĂ« vitit 2023, u pĂ«rshkrua fillimisht si njĂ« “laborator politik” i qeverisĂ« Meloni pĂ«r tĂ« testuar njĂ« formĂ« tĂ« re tĂ« menaxhimit tĂ« azilkĂ«rkuesve jashtĂ« territorit tĂ« Bashkimit Europian. Sipas dispozitave tĂ« saj, njĂ« pjesĂ« e emigrantĂ«ve qĂ« mbĂ«rrijnĂ« nĂ« brigjet italiane do tĂ« dĂ«rgohen nĂ« qendra tĂ« posaçme nĂ« ShqipĂ«ri pĂ«r shqyrtimin e kĂ«rkesave tĂ« tyre pĂ«r azil, nĂ«n pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e autoriteteve italiane. NdĂ«rsa qeveria shqiptare ka theksuar se kjo nuk cenon sovranitetin e saj, opozita nĂ« ShqipĂ«ri dhe organizatat pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut kanĂ« ngritur pikĂ«pyetje serioze pĂ«r pĂ«rputhshmĂ«rinĂ« e kĂ«tij modeli me tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare dhe praktikat e mira nĂ« fushĂ«n e azilit.

Megjithatë, përkrahësit e këtij modeli theksojnë se ai përfaqëson një përpjekje inovative për të shmangur mbingarkesën e sistemit azilant në Itali dhe për të ndërprerë rrugët e trafikimit të qenieve njerëzore. Qeveria italiane e ka paraqitur marrëveshjen si një instrument të fuqishëm për të rifituar kontrollin mbi kufijtë dhe për të sjellë më shumë rend në sistemin migrator europian.

Pozicionet e përplasura në Parlamentin Europian

Votimi i fundit nĂ« Parlamentin Europian nxori nĂ« pah polarizimin qĂ« ekziston midis grupimeve politike mbi çështjen e emigracionit. NĂ« njĂ«rĂ«n anĂ« qĂ«ndrojnĂ« grupet konservatore dhe tĂ« djathta, qĂ« e mbĂ«shtesin modelin si zgjidhje konkrete dhe tĂ« eksportueshme. NĂ« anĂ«n tjetĂ«r, grupet progresiste dhe tĂ« majta shprehin shqetĂ«sime pĂ«r respektimin e tĂ« drejtave tĂ« njeriut dhe pĂ«r rrezikun qĂ« paraqet normalizimi i “externalizimit” tĂ« procedurave tĂ« azilit.

PĂ«r PD-nĂ« dhe tĂ« majtĂ«n italiane, pĂ«rfshirja e marrĂ«veshjes nĂ« raportin pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« pĂ«rbĂ«n njĂ« legjitimim tĂ« njĂ« praktike qĂ«, sipas tyre, Ă«shtĂ« e papranueshme. Ata argumentojnĂ« se ajo minon standardet europiane pĂ«r mbrojtjen e emigrantĂ«ve dhe pĂ«rfaqĂ«son njĂ« tendencĂ« drejt “privatizimit” tĂ« pĂ«rgjegjĂ«sive publike pĂ«r mbrojtjen ndĂ«rkombĂ«tare.

Megjithatë, kjo linjë nuk gjeti mbështetje të mjaftueshme në votim, duke reflektuar ndoshta edhe një ndryshim të prirjeve në nivel europian, ku rritja e presionit migrator, tensionet sociale dhe kërkesat për siguri po shtyjnë institucionet drejt zgjidhjeve më praktike dhe jo domosdoshmërisht uniformisht liberale.

Shqipëria, më shumë se një vend pritës

Për Shqipërinë, përfshirja në këtë marrëveshje ka krijuar jo vetëm një hapësirë të re për bashkëpunim me Italinë, por edhe një rol më të gjerë në arkitekturën e sigurisë dhe menaxhimit të migracionit në Ballkanin Perëndimor. Ndërsa vendi mbetet në fazën e negociatave për anëtarësim në BE, pjesëmarrja në modele të tilla të bashkëpunimit mund të përforcojë profilin e tij si partner i besueshëm dhe i gatshëm për të marrë përgjegjësi të reja.

Nga ana tjetĂ«r, kjo gjithashtu ngre sfida pĂ«r kapacitetet institucionale tĂ« shtetit shqiptar, pĂ«r garantimin e standardeve ligjore dhe humane nĂ« qendrat ku do tĂ« priten emigrantĂ«t. Roli i shoqĂ«risĂ« civile dhe i institucioneve tĂ« pavarura nĂ« mbikĂ«qyrjen e zbatimit tĂ« kĂ«saj marrĂ«veshjeje do tĂ« jetĂ« thelbĂ«sor pĂ«r tĂ« garantuar qĂ« ShqipĂ«ria tĂ« mos kthehet nĂ« njĂ« “zonĂ« gri” pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut.

Përfundime: një Evropë në kërkim të ekuilibrit

Në fund të fundit, votimi në Parlamentin Europian për memorandumit Italo-Shqiptar është më shumë sesa një çështje teknike. Ai është një sinjal politik se BE-ja po kërkon të shkojë përtej ndasive tradicionale në trajtimin e emigracionit. Ndërkohë që të djathtat përpiqen të shtyjnë përpara modele bashkëpunimi që rrisin kontrollin dhe shpejtësinë e procedurave, të majtat ngrejnë shqetësime legjitime për ruajtjen e dinjitetit njerëzor dhe të drejtave themelore.

Ajo qĂ« mbetet pĂ«r t’u parĂ« Ă«shtĂ« nĂ«se ky model do tĂ« japĂ« rezultatet e premtuara dhe nĂ«se do tĂ« mund tĂ« balancojĂ« interesat e sigurisĂ« me detyrimet humanitare. Deri atĂ«herĂ«, modeli Italo-Shqiptar mbetet njĂ« precedent qĂ«, pĂ«rkrahĂ«sit e tij shpresojnĂ«, do tĂ« shĂ«rbejĂ« si udhĂ«rrĂ«fyes pĂ«r njĂ« politikĂ« mĂ« tĂ« koordinuar europiane nĂ« menaxhimin e migracionit por pĂ«r kritikĂ«t, rrezikon tĂ« kthehet nĂ« njĂ« rrĂ«shqitje tĂ« rrezikshme drejt praktikave qĂ« venĂ« nĂ« rrezik vlerat themelore tĂ« Bashkimit Europian. m.p.

↗

Ushtria e 4 Dhjetorit dhe ajo e 10 Korrikut

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi

Nga Leonard Veizi

Themelimi i ushtrisë së shtetit shqiptar daton më 4 dhjetor 1912, vetëm pak ditë pas shpalljes së pavarësisë kombëtare. Ishte një hap simbolik dhe politikisht i domosdoshëm, por me kufizime reale për sa i përket kapaciteteve luftarake. Kjo ushtri, e sapolindur dhe e brishtë, u përball në dekadat në vijim me kriza të brendshme, sulme të huaja dhe mungesë investimesh të qëndrueshme. Më 7 prill 1939, kur trupat fashiste italiane pushtuan Shqipërinë, ajo pushoi realisht së ekzistuari si forcë sovrane shtetërore.

Rezistenca që iu bë pushtimit ishte më shumë një shprehje vullneti qytetar sesa një mobilizim i organizuar ushtarak. Në disa pika bregdetare dhe qytete, popullata vendase, bashkë me oficerë të ndershëm dhe patriotë, u përballën me mjetet që kishin në dispozicion, ndërkohë që një pjesë e mirë e ushtrisë ose u shpërbë, ose iu bashkua pa kushte forcave pushtuese.

Më 10 korrik 1943, në kulmin e luftës së Dytë Botërore, Shtabi i Përgjithshëm i Ushtrisë Nacionalçlirimtare u krijua nga forcat komuniste shqiptare që po drejtonin Frontin Nacionalçlirimtar. Në përbërjen e tij hynin disa batalione të organizuara dhe shumë më tepër çeta partizane që vepronin në zona të ndryshme të vendit. Ky organizim shënoi një etapë të re në lëvizjen çlirimtare dhe u konsiderua pas Luftës si data e lindjes së ushtrisë së re popullore.

Pas çlirimit, 10 korriku u kremtua për dekada si dita zyrtare e Ushtrisë Popullore të Shqipërisë. Përmes paradave ushtarake, demonstrimeve të fuqisë dhe propagandës së centralizuar, ushtria u paraqit si mburojë e popullit dhe e pushtetit. Deri më 1974, Forcat e Armatosura shqiptare ishin të pajisura me tanke, artileri të rëndë, sisteme raketore dhe formacione të fryra numerikisht, të ndërtuara sipas modelit sovjetik dhe më pas atij kinez.

Pas vitit 1990, me rënien e sistemit komunist, 10 korriku ra në harresë, ndërsa autoritetet e reja e rikthyen 4 dhjetorin si datën zyrtare të themelimit të ushtrisë shqiptare, në përputhje me traditën institucionale të shtetit të vitit 1912.

MegjithatĂ«, ushtria shqiptare hyri nĂ« njĂ« periudhĂ« tĂ« gjatĂ« rrudhjeje dhe mosinvestimi. Pjesa mĂ« e madhe e mjeteve tĂ« mĂ«kanizuara, – qĂ« mbetĂ«n nga periudha e diktaturĂ«s –  dolĂ«n nĂ« ankande dhe u shitĂ«n pĂ«r skrap.

Në kushtet e tranzicionit të vështirë politik dhe ekonomik, dhe në një botë që dukej më paqësore, u krijua ideja se nuk kishte më rrezik lufte për Shqipërinë, dhe se siguria kolektive e NATO-s do ta mbronte vendin nga çdo kërcënim.

Kjo qasje u përforcua më tej kur Shqipëria u anëtarësua në NATO më 1 prill 2009, duke u bërë pjesë e një prej aleancave më të fuqishme ushtarake në botë. Shpenzimet për mbrojtjen u mbajtën në nivele të ulëta dhe ushtria u orientua drejt një modeli më të vogël, më të specializuar dhe më të ndërveprueshëm me standardet perëndimore.

Por zhvillimet gjeopolitike tĂ« viteve tĂ« fundit e kanĂ« tronditur kĂ«tĂ« qetĂ«si iluzore. Lufta nĂ« UkrainĂ«, krizat nĂ« Gaza, Lindjen e Mesme dhe tensionet me Iranin kanĂ« rritur ndjeshĂ«m shqetĂ«simin pĂ«r sigurinĂ« globale. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, koncepti i “paqes sĂ« pĂ«rhershme” Ă«shtĂ« venitur dhe po zĂ«vendĂ«sohet nga njĂ« strategji e ripĂ«rforcimit ushtarak nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n perĂ«ndimore.

NĂ« kĂ«tĂ« frymĂ«, nĂ« Samitin e HagĂ«s tĂ« NATO-s – qĂ« u mbajt mĂ« 24–25 qershor 2025, – udhĂ«heqĂ«sit e 32 vendeve anĂ«tare ranĂ« dakord tĂ« rrisin shpenzimet pĂ«r mbrojtje deri nĂ« 5% tĂ« PBB-sĂ« deri nĂ« vitin 2035, pĂ«rfshirĂ« 3.5% pĂ«r mbrojtjen bazĂ« dhe 1.5% pĂ«r kapacitete sigurie (si infrastrukturĂ« ushtarake, mbrojtje kibernetike, rezerva strategjike etj.).

Ky objektiv i ri pĂ«rbĂ«n njĂ« sfidĂ« tĂ« madhe pĂ«r vende si ShqipĂ«ria, e cila aktualisht shpenzon rreth 1.7–1.8% tĂ« PBB-sĂ« pĂ«r mbrojtjen, pĂ«rkatĂ«sisht 370–400 milionĂ« euro nĂ« vit. NĂ«se do tĂ« pĂ«rmbushte objektivin e ri prej 5%, ShqipĂ«ria do tĂ« duhej tĂ« investonte rreth 1.1 miliardĂ« euro nĂ« vit nĂ« sektorin ushtarak.

Kjo do të ishte një rritje më shumë se dyfish e buxhetit aktual, një barrë e rëndë për një ekonomi që përballet me sfida të mëdha sociale, demografike dhe infrastrukturore.

Në këtë pikë, Shqipëria ndodhet përballë një dileme strategjike:

ose të përpiqet të ndjekë ritmin e rritjes ushtarake të vendeve të NATO-s për të ruajtur seriozitetin në Aleancë,

ose të mbajë një qëndrim më të kujdesshëm, duke peshuar me realizëm nevojat kombëtare dhe mundësitë reale ekonomike.

NĂ« çdo rast, historia e dy datave tĂ« ushtrisĂ« shqiptare – 4 dhjetori dhe 10 korriku – pĂ«rfaqĂ«son dy vizione tĂ« ndryshme pĂ«r mbrojtjen:

njëra e lidhur me shtetformimin kombëtar,

tjetra me luftën partizane dhe trashëgiminë ideologjike të së majtës.

Sot, ShqipĂ«ria ndodhet nĂ« njĂ« çast ku forcimi i mbrojtjes Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« çështje domosdoshmĂ«rie strategjike sesa zgjedhje politike. NĂ«se historiana  ka mĂ«suar diçka, Ă«shtĂ« se paqja nuk Ă«shtĂ« e pĂ«rhershme dhe siguria kĂ«rkon pĂ«rgatitje – edhe nĂ« kohĂ« kur ajo duket e padukshme.

↗

Berisha sot i premtoi mandatin e pestë Ramës

✇Gazeta Fjala
By: el da

Sali Berisha, nĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« bĂ«rĂ« sot, njoftoi vazhdimin e asaj qĂ« ai e quajti “betejĂ« kundĂ«r farsĂ«s elektorale tĂ« 11 majit”, duke paralajmĂ«ruar protesta nĂ« shtator. NdĂ«rsa retorika e tij politike vijon me tĂ« njĂ«jtin intensitet si muajt e fundit, deklaratat e sotme u lexuan nga shumĂ« si njĂ« tjetĂ«r konfirmim se qeveria e Edi RamĂ«s nuk do tĂ« pĂ«rballet me ndonjĂ« sfidĂ« serioze opozitare.

Në vend që të jepte dorëheqjen dhe PD të reformohej për të rikthyer besimin e elektoratit opozitar, Berisha zgjodhi edhe një herë të flasë për protesta të paqarta dhe pa afate të sakta. Paralajmërimi për shtatorin duket më shumë si një përpjekje për të shtyrë përgjegjësinë dhe për të ruajtur një lloj mobilizimi artificial brenda mbështetësve të tij. Ndërkohë, qeveria e Ramës vijon mandatin e katërt pa asnjë merak dhe praktikisht, me këtë Berishë që nuk largohet, siguron edhe mandatin e pestë.

Kjo sjellje e përsëritur e Berishës dhe berishistëve ka krijuar një ndjesi dorëzimi në opinionin publik, duke e lënë hapur terrenin për mazhorancën që të vijojë të qeverisë deri në përjetësi. Protestat që paralajmërohen, por më shumë ngjajnë si ekskursione në shesh, si dhe mungesa e alternativës politike, po e forcojnë më tej pushtetin e Edi Ramës, i cili po ndërton mandatin e tij të pestë.

Rikonfirmimi i sotëm i këtij realiteti nga vetë Berisha tregon dështimin e opozitës për të dalë nga kriza e vet politike dhe për të qenë një alternativë e besueshme për shqiptarët. Ndërsa vjeshta afrohet me premtime për protesta, qytetarët duket se po përgatiten më shumë për një sezon tjetër apatie politike sesa për një ndryshim të vërtetë. m.p.

↗

Kush më shpjegon nga PD, se si është pasuruar familja e Sali Berishës?

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Nga Spartak Ngjela

Saliu vërtitet me gënjeshta fëmijësh për të fshehur korrupsionin e tij dhe të familjes së tij; kurse ata që në formë  ekspertësh drejtojnë SPAK qeshin me të dhe thonë:

Si e ka krijuar popullaritetin e vet politik në Shqipëri një individ që aktualisht duke dashur të shpëtojë nga akuza për korrupsion me nivelin e tij baritor po e provon dita ditës edhe më qartë përgjegjësinë e tij penale.

Nuk di se çfarë të thotë për komisionerët  e tij që nuk kanë konstatuar asnjë abuzim me zgjedhjet e majit 2025.

Nuk di se çfarë të thotë për paratë që i janë gjetur dhe ka familja e tij: miliona dollarë.

Nuk di të shpjegojë faktin se si është pasuruar familja e tij.

Saliu zmadhon gjithçka, ose zvogëlon gjithçka; dhe ajo më qesharakja është argumentimi për çështjen Partizani, e cila kuptohet se po e fundos.

Por hetim shkencor dhe me nivel ka një metodë që quhet progresive; sepse fakti nxjerr faktin në një hetim shkencor ku provat vijojnë me njëra-tjetrën.

Dhe koha e pasurisë Berisha duket se është në gjykim; por çfarë kuptohet nga psikika e të pandehurve nën këtë çështje?

Ata nuk kuptojnë sepse nuk e dinë dhe nuk mund ta kuptojnë dot se çfarë është porova në procesin penal dhe si garantohet juridikisht vërtetësia e saj në funksion të akuzës.

Të gjitha këto Saliut dhe  atyre që janë  përfshirë në këtë akuzë; u duken gjëra abstrakte dhe kjo i gëzon sepse janë delirantë në ndërtim dhe thonë: përderisa mua më duket abstrakte kjo akuzë, ajo nuk ekziston.

Dhe prandaj u duket se e kanë fituar çështjen; por sigurisht që neve gjithçka do të na i sqarojë ligjërisht me kuptueshmëri të saktë juridike provueshmëria juridike e kësaj çështjeje gjatë procesit gjyqësor; i cili ka filluar.

Por kriminologët e mëdhenj na kanë thënë se i akuzuari që nuk e kupton dot akuzëm që i është ngritur para një gjykate; edhe pse e di si drita e diellit që e ka kryer krimin; bie në delirin e madhështisë dhe nga deliri e kujton veten superior në mbrojtje, dhe nuk pyet as avokatin.

Si rregull këta kanë qenë diktatorët e akuzuar para një gjykate, por edhe ish- presidentët të cilët në mbrojtjen e tyre qesharake para gjykatës që po e  gjykon, mendojnë të bindur se e kanë mposhtur organin e akuzës; edhe pse në fakt kanë thënë si mbrojtje nonsense pa logjikë juridike./e.t

↗

SPAK dhe GJKKO i liruan nga arresti, paçi fatin e Berishëve

✇Gazeta Fjala
By: el da

Jakin Marena

NĂ« fillim ishte Sali Berisha ai qĂ« i dha fund ‘kĂ«ngĂ«s’ sĂ« pĂ«rditshme nĂ« majĂ« tĂ« ballkonit tĂ« katit tĂ« tetĂ« tĂ« pallatit tĂ« tij nĂ« qendĂ«r tĂ« TiranĂ«s, duke fituar lirinĂ« nga njĂ« vendim i gjykatĂ«s, e cila e liroi nga arresti shtĂ«piak! Kreu i PD, pas 11 muajsh izolimi brenda brenda pallatit tĂ« tij 10-katĂ«sh nĂ« rrugĂ«n “Mustafa Matohiti”, fitoi lirinĂ«. Gjykata e Posaçme vendosi ta lirojĂ« liderin e PD, duke shfuqizuar masĂ«n e sigurisĂ« “arrest nĂ« shtĂ«pi”, masĂ« e dhĂ«nĂ« ndaj tij mĂ« 30 dhjetor 2023.

Vendimi qĂ« i dha tĂ« drejtĂ« pretendimeve tĂ« BerishĂ«s pĂ«r revokim tĂ« masĂ«s, u shpall nga gjyqtarja Flojera Davidhi. Seanca nuk ishte njoftuar me herĂ«t nga gjykata, madje edhe nĂ« shĂ«nimin me dorĂ« tĂ« bĂ«rĂ« nĂ« listĂ«n ditore tĂ« seancave gjyqĂ«sore, nuk ishte emri i kĂ«rkuesit Sali Berisha, por i ProkurorisĂ« sĂ« Posaçme. NjĂ« ‘konspiracion’ i cili i ‘shpĂ«toi’ dhe gazetarĂ«ve mĂ« tĂ« vĂ«mendshĂ«m tĂ« kronikĂ«s, tĂ« cilĂ«t tĂ« mĂ«suar t’i marrin ‘direktivat’ tĂ« gatshme dhe tĂ« vijĂ«zuara me ngjyrĂ« tĂ« verdhĂ«, kĂ«tĂ« radhĂ« nuk patĂ«n ndonjĂ« ‘rrjedhje informacioni’.

Si gjithnjĂ« pĂ«r BerishĂ«n, nuk del as ‘miza’ nga SPAK. Gjyqtarja Davidhi dha verdiktin, duke e liruar BerishĂ«n. Teksa vlerĂ«soi se nuk ekzistojnĂ« mĂ« kushtet dhe kriteret pĂ«r zbatimin e kĂ«saj mase sigurie. PĂ«r mĂ« tepĂ«r qĂ« situata ishte dhe dhe nĂ« prag tĂ« zgjedhjeve parlamentare dhe sipas gjyqtares, ‘tata’ i rikthyer i politikĂ«s do tĂ« udhĂ«hiqte fushatĂ«n e PD, nĂ« vend qĂ« tĂ« pĂ«rgjigjej pĂ«r akuzat e rĂ«nda apo tĂ« shkruante kujtimet.

Por me sa duket ‘dhuratat’ nga drejtĂ«sia e re pĂ«r familjarĂ«t e BerishĂ«s nuk paskan tĂ« sosur. E themi kĂ«tĂ«, pasi kĂ«tĂ« tĂ« hĂ«nĂ« Ă«shtĂ« liruar nga arresti shtĂ«piak dhe dhĂ«ndri i vetĂ«m i familjes, JamarbĂ«r Malltezi! Kundrejt njĂ« garancie pasurore kjo. Pasi gjykata ka pranuar kĂ«rkesĂ«n pĂ«r revokim tĂ« masĂ«s sĂ« sigurisĂ« tĂ« Malltezit, kundrejt njĂ« garancie pasurore prej 3 milionĂ« lekĂ«sh. GjithĂ« ai korrupsion me pĂ«rfitime madhore dhe pĂ«r mĂ« tepĂ«r me involvimin e tĂ«rĂ« strukturave tĂ« shtetit nĂ« kĂ«tĂ« aferĂ«, si ajo e “Partizanit”, kishte njĂ« ‘çmim’ ordiner, vlente as mĂ« pak dhe as mĂ« shumĂ« por vetĂ«m 3 mijĂ« euro. Para xhepi. Kush nuk i paguan kaq lekĂ« pĂ«r tĂ« gĂ«zuar 5.4 milionĂ« euro!

NdĂ«rkohĂ« qĂ« Ă«shtĂ« rrĂ«zuar dhe kĂ«rkesa e gjyqtares Elsa Ulliri, kryesuese e treshes qĂ« do tĂ« gjykojĂ« dosjen ‘Partizani’, e cila kĂ«rkoi tĂ«rheqjen me argumentin se ishte kushĂ«rirĂ« e deputetes demokrate Andia Ulliri. Dhe ky njĂ« ‘bonus’ pĂ«r familjen Berisha, e cila Ă«shtĂ« e tĂ«ra e akuzuar pĂ«r aferĂ«n e privatizimit tĂ« ish kompleksit sportiv “Partizani’, ku nga njĂ« bythĂ« vend, prej 83 metrash katrorĂ«, e marrĂ« dhe kjo sipas akuzĂ«s me padrejtĂ«si nga ana e dhĂ«ndĂ«rit Malltezi, sepse thuhet se ishte kompensuar njĂ« herĂ« nĂ« kohĂ« tĂ« ItalisĂ«, dhe ku pĂ«rmes vendimeve tĂ« vjehrrit Berisha, u pĂ«rfituan territore tĂ« tĂ«ra nĂ« mes tĂ« kryeqytetit, duke ndĂ«rtuar kulla dhe pĂ«rfituar tĂ« paktĂ«n 5.4 milionĂ« euro po nga dhĂ«ndĂ«ri i BerishĂ«s. Kjo Ă«shtĂ« akuza zyrtare, qĂ« tĂ« mos na ‘tronditet’ Abi!

Dhe sipas SPAK, Berisha akuzohet pĂ«r korrupsion pasiv e po hetohet nĂ« liri, po ashtu dhe dhĂ«ndĂ«ri akuzohet pĂ«r korruptim tĂ« vjehrrit dhe pĂ«r pastrim parash, dhe nga e hĂ«na e kĂ«saj jave, Ă«shtĂ« dhe ai i lirĂ« si njĂ« ‘elektron’ pĂ«r t’u hetuar dhe me shumĂ« gjasa dhe pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar bashkĂ« me vjehrrin nga gjyqtarĂ«t dhe prokurorĂ«t e ‘shoqnisë’ sĂ« ArgitĂ«s. Nuk pĂ«rbĂ«n asgjĂ« çudi tani!

Praktikisht pas kĂ«tyre vendimeve tĂ« gjykatĂ«s sĂ« Posaçme, cinike nĂ« kuptimin mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« fjalĂ«s, por dhe tĂ« atakueshme moralisht, pasi nuk po hyjmĂ« nĂ« detaje tĂ« analizĂ«s pĂ«r punĂ«n e drejtĂ«sisĂ« sĂ« re, atĂ« nuk e diskutojmĂ«, ajo qĂ« ia vlen tĂ« theksohet Ă«shtĂ« se tani e tutje do tĂ« ketĂ« njĂ« shkallĂ« mĂ« tĂ« ulĂ«t besimi tĂ« qytetarĂ«ve shqiptarĂ« te prokurorĂ«t dhe gjyqtarĂ«t e posaçëm nĂ« lidhje me goditjen e korrupsionit madhor! Pasi me keqardhje konstatojmĂ« se SPAK tĂ« cilin e ka ‘dĂ«rguar baba me la gojĂ«n sa pĂ«r ta çuar dosjen deri nĂ« gjykatë’ dhe pĂ«r tĂ« mos ia ndjerĂ« mĂ« pĂ«r tĂ«, si dhe Gjykata e Posaçme, mbetĂ«n pikĂ«risht nĂ« ‘testin’ e vĂ«rtetĂ« tĂ« bĂ«rjes drejtĂ«si nĂ« kĂ«tĂ« vend. Pra u ‘thyen’ pĂ«rballĂ« BerishĂ«s e familjes sĂ« tij, nĂ« mos kanĂ« qĂ«nĂ« tĂ« ‘kĂ«putur’ qĂ« nĂ« fillim tĂ« herĂ«s, pavarĂ«sisht se bĂ«nin si ‘tigra’, me kĂ«ta tĂ« ‘urtĂ«t’ zyrtarĂ« tĂ« PS!

Aq mĂ« tepĂ«r qĂ« po veprohet me dy standarde, pasi Berisha dhe familja e tij, pas njĂ« presioni tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m ndaj prokurorĂ«ve dhe gjyqtarĂ«ve qĂ« janĂ« marrĂ« me hetimin apo me gjykimin e rekursve tĂ« tyre, duke i prekur deri nĂ« familje me emĂ«r dhe mbiemĂ«r madje dhe kĂ«rcĂ«nuar tĂ« gjithĂ« ata pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« drejtĂ«sisĂ« qĂ« kanĂ« lidhje me çështjet nĂ« ngarkim tĂ« tyre, kanĂ« arritur tĂ« marrin rezultate tĂ« vĂ«rteta nĂ« favor tĂ« tyre. NĂ« rastin konkret, janĂ« liruar nga arresti shtĂ«piak dhe po mbrohen nĂ« liri, si Berisha ashtu dhe Malltezi! Pasi me kĂ«to akuza, nĂ« njĂ« vend normal me drejtĂ«si normale, mĂ« e pakta do tĂ« ishin bashkĂ« nĂ« tĂ« njejtĂ«n qeli, qĂ« t’i bĂ«nin hyzmet njĂ«ri tjetrit!

Ndërkohë që të gjithë zyrtarët e tjerë që janë arrestuar me akuza më të lehta se kjo e Berishës dhe dhëndrit të tij, vijojnë të qëndrojnë në qeli! Për më tepër që në ndryshim nga Berisha, të cilit nuk i janë marrë në referencë kërcënimet ndaj gjyqtarëve e prokurorëve, sharje e kërcënime me libër shtëpie me një fjalë, ndaj zyrtarëve të tjerë të shtetit, kryesisht nga ata  të mazhorancës, dhe për ndonjë fjalë tepër që kanë hedhur, jo fyerje të kuptohemi, u janë përgjuar, shënuar dhe përfshirë nën akuza të reja, dhe muhabetet mes burrit dhe gruas! Madje dhe janë linçuar publikisht! Pra po përdoren dy standarde në fakt dhe kjo duket me sy të lirë fare!

Duke parĂ« apatinĂ« e drejtĂ«sisĂ« sĂ« re, ku s’kemi mĂ« shpresĂ« nĂ«se prokurorĂ«t e SPAK do tĂ« bĂ«jnĂ« rekurs nĂ« Apel lirimin e dhĂ«ndrit tĂ« BerishĂ«s, ia vlen tĂ« theksojmĂ« se nuk do tĂ« jetĂ« e largĂ«t dita qĂ« Berisha dhe tĂ« tijtĂ« do tĂ« lirohen nga tĂ« gjitha akuzat pĂ«r “Partizanin’, ndĂ«rkohĂ« qĂ« nuk do tĂ« guxojĂ« mĂ« askush qĂ« tĂ« çojĂ« deri nĂ« fund çështje tĂ« tilla sensitive pĂ«r tĂ« cilĂ«n u ngrit SPAK dhe GJKKO, si shpĂ«rthimi i korrupsionit tĂ« pĂ«rgjakshĂ«m tĂ« ‘GĂ«rdecit’, me 26 tĂ« vrarĂ« dhe mbi 300 tĂ« plagosur, ’21 janarin’ me katĂ«r dmenostrues tĂ« opozitĂ«s tĂ« vrarĂ« nga Garda e RepublikĂ«s nĂ« mes tĂ« trotuarit pĂ«rballĂ« kryeministrisĂ«, aferĂ«n mbi 500 milionĂ« euro tĂ« CEZ-DIA dhe krime e afera tĂ« tjera korruptive nĂ« ngarkim tĂ« familjes sĂ« BerishĂ«s.

Me sa duket ka ardhur koha qĂ« kush bie nĂ« burg apo merret nĂ«n hetim pĂ«r njĂ« akuzĂ« korrupsioni apo mĂ« tej, mjafton tĂ« deklarohet si i afĂ«rm me BerishĂ«n, dhe e ka tĂ« kryer daljen nga burgu, lehtĂ«simin nga akuzat e deri tek lirimi prej tyre. Me lekĂ«, miqĂ«si apo me çfarĂ«do qoftĂ«. Presioni i BerishĂ«s po bĂ«n punĂ«, po kryen punĂ« te drejtĂ«sia e re. NjĂ«herĂ«sh po e zhyt akoma mĂ« tej kĂ«tĂ« drejtĂ«si, e cila e ka tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« merret nĂ« mĂ«nyrĂ« lineare me familjen Berisha, tĂ« shpallur ‘non grata’ familjarisht nĂ« SHBA e BritaninĂ« e Madhe pĂ«r korrupsion madhor, minim tĂ« demokracisĂ«, shantazhim tĂ« drejtĂ«sisĂ« dhe lidhje me elementĂ«t kriminalĂ«.

Praktikisht drejtĂ«sia e re Ă«shtĂ« nĂ«n ndikimin e humorit tĂ« keq tĂ« BerishĂ«s, dhe ndjehet e detyruar qĂ« ta marrĂ« me tĂ« mirĂ« atĂ«, qĂ« tĂ« mos vihet nĂ«n presionin e sulmeve dhe tĂ« kĂ«rcĂ«nimeve, ta ‘llastojë’ deri nĂ« atĂ« farĂ« mase, sa tĂ« shkelĂ« e parimin bazĂ« mbi tĂ« cilin Ă«shtĂ« ngritur kjo drejtĂ«si: dhĂ«nia fund e pandĂ«shkueshmĂ«risĂ« sĂ« zyrtarĂ«ve tĂ« lartĂ« dhe trajtimi i tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«ve si tĂ« barabartĂ« pĂ«rballĂ« ligjit. Deri mĂ« tani kjo drejtĂ«sia e barabartĂ« nuk ka ndodhur, pasi dhe dikush qĂ« ka ngritur njĂ« çati pa leje diku nĂ« ndonjĂ« cep qyteti apo katundi, Ă«shtĂ« plasur nĂ« burg dhe Ă«shtĂ« hetuar, gjykuar e ka marrĂ« vendimin brenda qelisĂ«.

NdĂ«rkohĂ« qĂ« askush nuk duhet tĂ« pretendojĂ« nga kjo e hĂ«nĂ« se SPAK do t’i bjerĂ« pas dhe do tĂ« hetojĂ« se nga kanĂ« dalĂ« tĂ« ardhurat pĂ«r blerjen  e banesave nga vajza e BerishĂ«s nĂ« kryeqytetet mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« EvropĂ«s. E ka pranuar vetĂ« se i ka blerĂ«, me pagesa pĂ«rmes sistemit bankar!  Me gjithĂ« kĂ«to ‘llastime’ nga SPAK e GJKKO, ajo qĂ« na vjen nĂ« majĂ« tĂ« gjuhĂ«s tĂ« themi Ă«shtĂ«: ‘paç fatin e BerishĂ«s dhe familjarĂ«v e tĂ« tij”!/e.t

↗

Skuadrat shqiptare në Kupat e Europës: Kujdes euforinë!

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga ERVIN BAKU

NesĂ«r, e MartĂ«, 8 Korrik dhe tĂ« Enjten, 10 Korrik,  skuadrat shqiptare debutojnĂ« nĂ« Kupat e EuropĂ«s sĂ« UEFA-s, sezoni 2025-2026. Shorti, nĂ« letĂ«r, mund tĂ« duket dhe Ă«shtĂ« nĂ« fakt i favorshĂ«m. Por historia na mĂ«son qĂ« nĂ« EuropĂ« nuk ka mĂ« emra tĂ« vegjĂ«l. Europa nuk fitohet me “letĂ«r”, fitohet me karakter, disiplinĂ« dhe gjakftohtĂ«si. Sa herĂ« na ka pĂ«rgjumur ky iluzion i “shortit tĂ« lehtĂ«â€? Dhe sa herĂ« jemi zgjuar me zhgĂ«njim? Çdo ndeshje kĂ«rkon pĂ«rgatitje serioze, pĂ«rqendrim maksimal dhe respekt pĂ«r kundĂ«rshtarin. Nuk duhet nĂ«nvlerĂ«suar asnjĂ« minutĂ« e lojĂ«s. Sepse nĂ«se nuk shkon nĂ« EuropĂ« me kokĂ«n ulur dhe zemrĂ«n ngritur, Europa tĂ« ndĂ«shkon pa mĂ«shirĂ«! T’i marrim tri skuadrat me radhë 

Egnatia vs Breidablik
Tani fillon beteja e vërtetë!
Egnatia është në një pikë historike. Ajo nuk është më surprizë, por kampione! Kampione e madhe! Forca e parë e futbollit shqiptar! Tani nuk ka ku të fshihet. Asnjë epitet, asnjë trofe i fituar në Shqipëri nuk ka vlerë në Europë, nëse nuk përkthehet në personalitet ndërkombëtar.

Kujdes, kundĂ«rshtarĂ«t mund tĂ« duken modestĂ«, por Europa nuk tĂ« fal nĂ«se futesh nĂ« fushĂ« me mendjen nĂ« “superioritetin teorik”. Egnatia duhet tĂ« tregojĂ« se ka urinĂ« dhe pjekurinĂ« pĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer njĂ« pengesĂ« qĂ« Ă«shtĂ« mĂ« e rrezikshme se duket. NjĂ« pengesĂ« kalimi i sĂ« cilĂ«s do ta çonte me shumĂ« mundĂ«si nĂ« grupet e KonferencĂ« LigĂ«s.

Vllaznia vs Daugavpils
Non-sens total, Vllaznia pa “Loro Boriçin”!
ËshtĂ« absurde. ËshtĂ« e pafalshme. ËshtĂ« antikombĂ«tare! Vllaznia, skuadra mĂ« e vjetĂ«r nĂ« ShqipĂ«ri, krenaria e ShkodrĂ«s, luan EuropĂ«n nĂ« Elbasan dhe jo nĂ« shtĂ«pinĂ« e vet nĂ« “Loro Boriçi”!

Në vend që qyteti të gumëzhinte nga emocionet e Europës, tifozët duhet të udhëtojnë në Elbasan, ndërsa stadiumi modern qëndron bosh. Kjo është paaftësi. Mungesë vizioni. Mungesë respekti për ekipin, për qytetin dhe për historinë që mbart kjo fanellë.
Vllaznia ka potencialin pĂ«r t’ia dalĂ«. Duhet tĂ« japĂ« gjithçka nĂ« 180 minuta lufte. Duhet tĂ« luftojĂ« çdo sekondĂ«, si tĂ« ishte e fundit.

Kalju vs Partizani
Kujdes, krenaria nuk mjafton!
Partizani Ă«shtĂ« emĂ«r, Ă«shtĂ« histori, Ă«shtĂ« fanellĂ« e rĂ«ndĂ«. Por Europa nuk impresionohet nga lavdia e djeshme. Aty gjithçka nis nga zero. Dhe çdo gabim tĂ« kushton eliminim! Nuk duhet ta nĂ«nvlerĂ«sojĂ« rivalin, sepse ai ka vetĂ«m njĂ« mision: T’i rrĂ«zojĂ«. Dhe do tĂ« bĂ«jĂ« gjithçka pĂ«r kĂ«tĂ«. NĂ«se Partizani do tĂ« jetĂ« “Dem” i vĂ«rtetĂ«, duhet tĂ« luftojĂ« si kurrĂ« mĂ« parĂ«. Me krenari, por edhe me pĂ«rulĂ«si sportive!

I uroj, me shpirt, sukses të plotë klubeve tona! Për Dinamo City-n, që do e nisë nga turi i dytë rrugëtimin e saj europian, do të shkruaj kur të vijë momenti i duhur.

↗

Pse tĂ« gjithĂ« nĂ« PD janĂ« nĂ« garĂ« pĂ«r ‘bustin’ e BerishĂ«s?

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Namir Lapardhaja

Pas zgjedhjeve të 11 majit, në vend që Partia Demokratike të prodhonte një debat të brendshëm për dështimin elektoral, ajo është zhytur në një garë qesharake se kush përkëdhel më shumë sedrën e Sali Berishës.

Nëse analizojmë reagimet publike të deputetëve të PD-së, të atyre që kanë mbetur dhe atyre që u larguan, del një e përbashkët e çuditshme: për humbjen janë fajtorë të gjithë, përveç Berishës.

Nuk janĂ« vetĂ«m ‘garda e vjetĂ«r’ e kĂ«saj partie,  por çudia qĂ«ndron te zĂ«rat qĂ« do duhet tĂ« shfaqeshin tĂ« moderuar dhe objektiv, tĂ« cilĂ«t janĂ« rreshtuar nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n llogore absurde dhe qesharake.

PĂ«r hir tĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s,  shprehja qĂ« “pa BerishĂ«n, PD bĂ«het katĂ«rmbĂ«dhjetĂ« copa”, nuk Ă«shtĂ« krejtĂ«sisht e pavĂ«rtetĂ«.

Berisha Ă«shtĂ« njĂ«kohĂ«sisht pika mĂ« ‘e fortë’ dhe mĂ« e dobĂ«t e kĂ«saj partie.

Forca e tij qëndron në aftësinë për të mbajtur një grup të përçarë në kontroll, ndërsa dobësia qëndron në faktin se  ai nuk mundëson ardhjen e PD në pushtet, nuk lejon hapjen dhe demoktatizimin e saj dhe nuk mundëson një rinovim normal, për shkak të mendësisë sektare dhe tribale.

Në themel të kësaj gjendjeje qëndron kultura politike e liderit absolut, që nuk sfidohet, nuk kritikohet, dhe nuk zëvendësohet.

KĂ«shtu, Partia Demokratike Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« gjendjeje ‘stand by’ nĂ« pritjeje pĂ«r trashĂ«giminĂ« e BerishĂ«s. NĂ« vend tĂ« ideve, programit, debatit dhe ndryshimit, ajo ofron njĂ« garĂ« pĂ«r mbajtjen nĂ« kĂ«mbĂ« tĂ«Â â€˜bustit‘ tĂ« BerishĂ«s, sepse rĂ«nia e tij rrĂ«zon tĂ« gjithĂ« ‘status quo-n’ aktuale tĂ« asaj partie, qĂ« as fiton dot as hap rrugĂ«n pĂ«r tĂ« lĂ«nĂ« tĂ« tjerĂ«t tĂ« rriten dhe fitojnĂ«. NjĂ«kohĂ«sisht bĂ«het nga figura politike qĂ« nuk kanĂ« ditur tĂ« bĂ«jnĂ« hije, por janĂ« nĂ« atĂ« parti si pasojĂ« e hijeve tĂ« tĂ« tjerĂ«ve.

NĂ« kĂ«tĂ« kuptim, kjo garĂ« e ethshme mes deputetĂ«ve tĂ« vjetĂ«r dhe tĂ« rinj, bĂ«het vetĂ«m nga frika se mos “tjetri”, dhe jo ata vetĂ«, trashĂ«gon drejtimin, sepse poshtĂ« BerishĂ«s tĂ« gjithĂ« janĂ« nĂ« konflikt pĂ«r jetĂ« a vdekje me tĂ« gjithĂ« tĂ« tjerĂ«t, askush nuk do askĂ«nd dhe tĂ« gjithĂ«ve u Ă«shtĂ« mbushur mendja dhe kanĂ« Ă«ndrra tĂ« mĂ«dha pĂ«r tĂ« qenĂ« pasardhĂ«s, sepse vetĂ«m ata e meritojnĂ« dhe vetĂ«m ata e bĂ«jnĂ«.

Ndaj edhe sot e vetmja garĂ« qĂ« bĂ«het nĂ« PD Ă«shtĂ« ajo e deputetĂ«ve qĂ« nuk zhvillojnĂ« asnjĂ« debat tjetĂ«r veçse asaj qĂ« gjithkush Ă«shtĂ« fajtor pĂ«r humbjen, pĂ«rveç BerishĂ«s, sepse vetĂ«m kĂ«shtu shpresojnĂ« tĂ« marrin ‘bekimin’ e tij kur tĂ« vijë sahati dhe vetĂ«m kĂ«shtu shpresojnĂ« tĂ« mos lejojnĂ« tĂ« tjerĂ«t ta kenĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n mundĂ«si. /e.t

↗

Debati për nevojën e mosndryshimit të PD

✇Gazeta Fjala
By: el da
Nga Mero Baze

Ky debat që në PD të mos ketë debat për Berishën, është më i pazakonti në botë.
Në gjithë historinë e debateve në botë, filli i debateve nis dhe mbaron tek nevoja për ndryshim dhe çfarë duhet të ndryshojë pas një humbjeje. Në Partinë Demokratike në Shqipëri, shumë aktorë politikë të mbetur aty kanë gjetur një zgjidhje se si të flasin për nevojën për mosndryshim në PD.
Dhe ky është debati më i veçantë në PD.

Të gjithë ata që janë ende brenda PD-së, e nisin fjalinë që në PD duhen bërë shumë ndryshime përveçBerishës, dmth që nuk duhet të ndryshojmë asgjë.

Por nëse nuk duhet të ikë Berisha nga drejtimi i PD-së, atëherë pse ka humbur PD-ja dhe pse Berisha nuk ia ka dalë dot ta çojë në fitore?

Se PD nuk Ă«shtĂ« as ndonjĂ« Parti Demokratike vendimet e tĂ« cilĂ«s varen nga baza apo deputetĂ«t. NĂ« PD gjithçka e ka bĂ«rĂ« Berisha. Listat i ka bĂ«rĂ« ai, kryesinĂ« e ka bĂ«rĂ« ai, vendimet dhe udhĂ«zimet i ka prodhuar ai, strategjinĂ« elektorale e ka bĂ«rĂ« ai
 AtĂ«herĂ« nĂ«se nuk duhet tĂ« ndryshojĂ« ai, pĂ«rse duhet tĂ« flitet kot pĂ«r probleme brenda PD-sĂ«?

Nëse PD nuk ka problem në udhëheqjen e saj, ajo nuk duhet të përfshihet fare në debatin publik. Një parti që e ka në rregull liderin, dhe kur gjithë drejtuesit e saj janë të kënaqur me të, nuk ka pse të ankohet. Humbja në zgjedhje nuk është problem për udhëheqjen por për demokratët e thjeshtë. Por ata nuk i pyet njeri.

Një njeri normal do ngrinte dyshime serioze se kjo duhet të jetë ndonjë strategji për ta degraduar tërësisht PD-në që të bëhet e padobishme dhe për Berishën dhe familjen e tij.
Por as kjo nuk Ă«shtĂ«. ËshtĂ« dhe mĂ« keq. ËshtĂ« njĂ« betejĂ« e gjatĂ« 35-vjeçare e BerishĂ«s pĂ«r ta bĂ«rĂ« PD-nĂ« tĂ« padobishme pĂ«r çdo njeri tjetĂ«r pĂ«rveç tij.

Pra, tani aty nuk gjen asnjë njeri që e ndjen veten si në partinë e tij, por ndihen të gjithë si dhëndër brenda apo nuse në familjen Berisha, dhe duhet të lajnë këmbët e të madhit të shtëpisë çdo natë para se të flejë.
Çdo problem tjetĂ«r nĂ« PD ata e quajnĂ« problem mes njĂ«ri-tjetrit pĂ«r mĂ«nyrĂ«n dhe shkallĂ«n e pĂ«rkushtimit ndaj BerishĂ«s. Dhe debati Ă«shtĂ« sesi t’i shĂ«rbejnĂ« atij mĂ« mirĂ«.

PĂ«r kĂ«tĂ« nuk kemi shumĂ« fuqi t’i vlerĂ«sojmĂ«, por e sigurt Ă«shtĂ« se nĂ«se vazhdojnĂ« kĂ«shtu, do ta lĂ«nĂ« BerishĂ«n pa PD pĂ«rpara se ai tĂ« vdesĂ«.
LĂ«vizni nga pak, debatoni, qĂ« sĂ« paku tĂ« vdesin tĂ« dy nĂ« njĂ« ditĂ« e mos t’u ngelet merak qĂ« nuk e mori me  vete./kb

↗

Emigrimi si faturë e papaguar e biznesit

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Shpëtim Luku

Shumë vite më parë, në një bisedë me një biznesmen të njohur shqiptar, ai më theksoi se sfida më e madhe me të cilën përballej në aktivitetin e tij ishte vështirësia për të gjetur njerëzit e duhur për punë. I njëjti shqetësim më dilte përpara edhe në takime me biznesmenë të tjerë, duke krijuar bindjen se kjo ishte një problematikë e përbashkët, e përhapur, dhe jo një përjashtim i rrallë. Për mua personalisht nuk ishte ndonjë çudi. Duke qenë se për vite me radhë e kisha ndjekur nga afër krimin ekonomik, e dija fare mirë se toleranca e shtrirë ndaj punës së zezë, mosdeklarimit të pagave reale, mosshoqërimit të tyre me sigurimet përkatëse shoqërore dhe kufizimi i tyre në nivele minimale, do të sillnin patjetër një reagim negativ në plan afatgjatë.
Ky reagim tashmë është i prekshëm dhe i dhimbshëm: një mungesë masive e fuqisë punëtore, një tkurrje e paprecedent e popullsisë, dhe një valë e vazhdueshme emigrimi që i ka rrënjët te përjetimi negativ i punës në Shqipëri. Në mungesë të një klime tërheqëse e dinjitoze pune, shumë të rinj dhe profesionistë kanë zgjedhur rrugën e ikjes. Sot, bizneset shqiptare përpiqen të zëvendësojnë këtë boshllëk me punonjës të huaj nga Bangladeshi apo Filipinet, duke improvizuar zgjidhje që shpesh nuk janë as të qëndrueshme dhe as të mjaftueshme.
Në këtë realitet të ri, pyetja që duhet të shtrojmë me seriozitet është: Sa përgjegjës është vetë biznesi shqiptar për këtë fenomen të gjerë emigrimi? Në fund të fundit, emigrimi nuk është as spontan dhe as fatalitet. Ai është pasojë e drejtpërdrejtë e asaj që është përjetuar më parë, në mënyrë sistematike. Për vite të tëra, sektori privat në Shqipëri ka funksionuar me një logjikë të mbijetesës afatshkurtër, duke minimizuar koston e punës me çdo kusht, në vend që të ndërtonte një raport të drejtë e motivues me punonjësit.
Fakte konkrete flasin vetĂ«. Paga mesatare nĂ« sektorin privat vijon tĂ« jetĂ« mĂ« e ulĂ«t se ajo nĂ« sektorin publik, pavarĂ«sisht retorikĂ«s sĂ« vazhdueshme pĂ«r rritjen e pagave. Raporti kontribues–pĂ«rfitues nĂ« skemĂ«n e sigurimeve Ă«shtĂ« vetĂ«m 1.1:1, njĂ« tregues qĂ« pasqyron shkallĂ«n minimale tĂ« kontributit real dhe masĂ«n e lartĂ« tĂ« informalitetit. KĂ«to janĂ« tĂ« gjitha pasqyra tĂ« njĂ« modeli ekonomik ku pĂ«rfitimi afatshkurtĂ«r ka qenĂ« mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m sesa ndĂ«rtimi i njĂ« tregu pune tĂ« shĂ«ndetshĂ«m e tĂ«rheqĂ«s.
Pra, biznesi shqiptar mban një pjesë të rëndësishme të përgjegjësisë për fenomenin e emigrimit. Sepse për vite me radhë u mor më shumë me menaxhimin e kostove sesa me ndërtimin e burimeve njerëzore. Sepse nuk investoi mjaftueshëm në siguri, dinjitet, apo profesionalizëm. Sepse në shumë raste, punëmarrësi nuk është ndjerë partner, por i shfrytëzuar.
Kjo nuk do të thotë se i gjithë faji qëndron mbi sipërmarrjen, sepse në këtë ekuacion janë të përfshira edhe politika shtetërore, sistemi arsimor dhe mungesa e një vizioni të qartë zhvillimor. Por biznesi, si aktori që përballet drejtpërdrejt me tregun e punës, ka luajtur dhe vazhdon të luajë një rol kyç në formësimin e klimës së punës në vend.
Tani është momenti që ky rol të rishikohet. Nëse Shqipëria dëshiron të ndalë valën e ikjeve, nuk mjafton thirrja për patriotizëm. Duhet ndërtuar një realitet pune ku njerëzit duan të qëndrojnë sepse ndihen të vlerësuar, të mbrojtur dhe të shpërblyer siç duhet. Dhe kjo fillon pikërisht nga biznesi/kb

↗

Miti i kriminelëve shqiptarë si një alibi e Berishës për humbjen shkatërruese

✇Gazeta Fjala
By: el da
Nga Mero Baze
Një nga alibitë kryesore me të cilat Berisha po përpiqet të justifikojë humbjen e tij shkatërruese të 11 Majit është ndërhyrja e krimit të organizuar në zgjedhje. Edhe pse përpiqet të marrë si ilustrim votat e një kandidateje të PS në Elbasan që janë anomalisht të larta, dhe të fshehë faktin që një deputet i tij në Durrës është direkt pjesë e përleshjes së bandave me njëra-tjetrën, ai në të vërtetë më shumë sesa është duke i bërë ndonjë shërbim drejtësisë, është duke u bërë shërbim mitit të kriminelëve në shoqërinë shqiptare.

SPAK ka bërë një punë të lavdërueshme lidhur me krimin e organizuar. Më shumë sesa arrestime masive të grupeve kriminale dhe depërtimin brenda atyre përmes të penduarve, ai i ka bërë një shërbim të çmuar shoqërisë shqiptare duke bërë publike bisedat e krimit të organizuar shqiptar në encrochat apo aplikacionet e tjera me të cilat komunikojnë. Këto biseda të zbardhura, pavarësisht fuqisë së tyre ligjore të diskutueshme, kanë padiskutim një meritë të madhe, pasi çmitizojnë kriminelët shqiptarë si gjoja grupe të organizuara kriminale apo kriminelë që komandojnë politikën. Ato na tregojnë një tufë njerëzish të gjymtuar mendërisht, frikacakë, të pabesë, injorantë, herë-herë të dhunshëm në ekstrem në mënyrë disproporcionale me objektivat që kanë, dhe mbi të gjitha të çorganizuar. Deri më sot, nga ato që ka bërë publike SPAK, ne nuk kemi asnjë grup kriminal të strukturuar në një nivel të tillë që mund të merret në konsideratë si grup mafioz në kuptimin që mafia ka në Perëndim, sidomos në vendet fqinje me ne. Ne kemi thjesht një tufë kriminelësh që janë ushtarë të paguesit më të parë.

NĂ« kĂ«tĂ« aspekt, krijimi i njĂ« miti tĂ« rremĂ« pĂ«r pĂ«rfshirje tĂ« kriminelĂ«ve nĂ« zgjedhjet shqiptare, Ă«shtĂ« njĂ« vepĂ«r e mirĂ«filltĂ« “bamirĂ«sie” pĂ«r krimin nĂ« ShqipĂ«ri, kryesisht prej Sali BerishĂ«s, i cili duke u pĂ«rpjekur tĂ« justifikojĂ« humbjen e tij, po ngre njĂ« mit tĂ« rremĂ« qĂ« nuk ekziston.

Ideja se dy-tre kriminelë në Durrës apo Elbasan paskan vënë popullin në rresht të votojë, përveçse është fyese, është një sponsorizim direkt i krimit për të forcuar mitin e tyre.

E vërteta është se krimi shqiptar as ndikon dot në zgjedhje, as ka guximin të përfshihet direkt në fushatë. Shumë prej tyre, natyrisht, i përdorin fushatat për të zgjidhur ndonjë hall të tyre dhe për të bërë ndonjë pazar, por jo për të sjellë vota njërit apo tjetrit kandidat. Ndikimi i tyre, edhe në ato pak vende ku përfliten, si në Elbasan apo Durrës, mund të jetë shumë herë më i vogël se ndikimi i ndonjë biznesmeni të madh apo faktori të fuqishëm ekonomik lokal.

Ajo qĂ« e bĂ«n tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m krimin shqiptar Ă«shtĂ« pikĂ«risht ky debat pas zgjedhjeve, kjo pĂ«rpjekje e BerishĂ«s pĂ«r alibi, i cili pĂ«r tĂ« shpĂ«tuar “nderin” e tij, forcon “nderin” e kriminelĂ«ve, duke i mitizuar ata si mafiozĂ« qĂ« diktojnĂ« zgjedhjet nĂ« ShqipĂ«ri.

Niveli më i lartë i një banditi shqiptar është niveli i një gangsteri lokal që maksimumi mund të përfitojë nga lidhje klanore lokale.

KriminelĂ«t shqiptarĂ« bĂ«hen tĂ« rrezikshĂ«m pas zgjedhjeve, pikĂ«risht nĂ« momente tĂ« tilla kur pĂ«r ta flitet si pĂ«r aktorĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m. Ata qĂ« nĂ« fakt nĂ« fushata fshihen si minj, se mos i sulmon dikush politikisht dhe shkojnĂ« nĂ« burg, pas fushatĂ«s, nĂ« situata si kjo kur Sali Berisha i pĂ«rmend çdo ditĂ«, ata fillojnĂ« e faktorizohen dhe u imponohen drejtuesve lokalĂ«, por edhe pushtetarĂ«ve, si njerĂ«z me “merita”. Dhe kanĂ« si “fakte” sulmet e Sali BerishĂ«s pĂ«r ta.

Ndaj, nĂ«se ka njĂ« gjĂ« qĂ« duhet luftuar dhe ku qeveria duhet tĂ« bĂ«jĂ« kujdes, Ă«shtĂ« pikĂ«risht sponsorizimi qĂ« Sali Berisha i bĂ«n krimit tĂ« organizuar pĂ«r ta faktorizuar dhe pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« tĂ« drejta tĂ« kĂ«rkojĂ« meritat e njĂ« lufte qĂ« s’e ka bĂ«rĂ« kurrĂ«. Duke qenĂ« ortak me ta nĂ« kĂ«tĂ« betejĂ« pĂ«r t’u “dukur tĂ« fortĂ«â€, Sali Berisha nĂ« fakt Ă«shtĂ« sponsori mĂ« i madh i krimit shqiptar, i cili nuk Ă«shtĂ« as krim i organizuar dhe as faktor politik, por thjesht njĂ« bandĂ« gangsterĂ«sh qĂ« ndihen tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m falĂ« Sali BerishĂ«s./kb

↗

Sa mandate i kanë rënë PD-së nga mbështetja e Belerit?

✇Gazeta Fjala
By: el da

Ylli Pata

Ardit Bido, është deputeti i tretë me më shumë vota prefernciale i Partisë Socialiste në qarkun Vlorë. Drejtori i Përgjithshëm i Arkivit të Shtetit, e bazoi fushatën e tij zgjedhore, kryesisht me përqëndrimin  e çështjes nacionale.

PĂ«rkatĂ«sisht, Bido ishte njĂ« kandidat qartĂ«sisht kundĂ«r rastit apo kauzĂ«s “Beleri”, me tĂ« cilĂ«n Partia Demokratike e Sali BerishĂ«s, apo opozita aktuale e koalicionit tĂ« saj, u “armatos” qĂ« me zgjedhjet vendore tĂ« 14 majit 2023.

Beteja politike e Bidos ishte njĂ« zgjidhje e qartĂ« politike pĂ«r tĂ« çmontuar kauzĂ«n e “HimarĂ«s” greke, madje arriti edhe mĂ« tej duke e shtrirĂ« narracionin “patriotik” edhe mĂ« tej.

Në fund, kjo rezultoi e suksesshëm për Bidon, i cili tashmë nuk është vetëm një personazh politik me të cilin PS e Edi Ramës bëri aleancë politike zgjedhore, por sipas gjasave, do të jetë një nga politikanët e rëndësishëm të mazhorancës.

PS e Edi Ramës, që nga viti 2009, kur çoi në Gjykatën Kushtetuese marrëveshjen e detit të firmosur nga qeveria e Sali Berishës me qeverinë greke, ka vulosur në substraktin politik të saj, kauzën e qartë përplasëse me narracionin nacionalist të Athinës.

Kauzë, që Edi Rama, në mënyrë të qartë e ka dizenjuar politikisht në qeverisjen e Shqipërisë që nga viti 2013. Antagonistja më i rëndësishëm politik i Ramës ka qenë politika e qeverisë greke, me të cilën jo thjeshte është përplasur dhe ka bërë betejë, por Athina është angazhuar edhe politikisht për ta rrëzuar mazhorancën e PS-së.

Kjo që nga viti 2015, kur Athina tentoi të çajë mazhorancën qeverisëse në Shqipëri, duke dekoruar Ilir Metën, atëherë kryetar i Parlamentit të Shqipërisë, e deri më sot, kur përplasja Tiranë-Athinë, është kthyer në një nga kauzat e politikës së brendshme.

PD-ja, njĂ« pjesĂ« tĂ« elektoratit tĂ« saj jo vetĂ«m nĂ« jug, e ka pasur tĂ« angazhimit “nacionalist”, si njĂ« pjesĂ« tĂ« narracionit tĂ« saj ndĂ«r vite. i cili pas vitit 1997, u bĂ« si njĂ« pamflet pĂ«r tĂ« veshur edhe rrĂ«zimin e Sali BerishĂ«s nga pushteti nĂ« vitin e mbrapshtĂ«.

Marrëveshjet me qeverinë greke pas vitit 2005, që nga varrezat e ushtarëve grekë deri pakti detar në 2009-n, e rrëzuar rëndë këtë fabul të ashtuquajtur patriotike. Me rrëzimin nga pushteti në vitin 2013, pas aleancës së rëndësishme të qeverisë së Edi Ramës me Erdoganin, qasje pro-greke e Berishës u bë gjithnjë e më shumë më e fortë.

Për të mbërritur në vitin 2023, kur u vendos si kandidat i përbashkët i PD-LSI, Fredi Beleri në bashkinë Himarë. Rast që përveç betejës së ngushtë në bashkinë e bregut, ka marrë prej dy vjetësh një qasje nacionale në betejën politike. Madje duke kaluar edhe kufijtë e një relacioni Tiranë-Athinë, sa u transpaltua edhe në relacionet me Bashkimin Europian. Ku Tirana, arriti të sigurojë një fitore politike të rëndësishme.

BetejĂ« kjo, qĂ« ka pasur dhe ka “racionin” e saj elektoral nĂ« çdo pĂ«rballje, po veçanĂ«risht nĂ« zgjedhjet e 11 majit.

Po sa ka qenë realisht në territor kjo pjesë e rëndësishme politike në favor të PS-së. Në krahun tjetër, pra tek PD, duket qartë se pozicionimi në krah të Athinës zyrtare, veçanërisht agjendave të qarqeve nacionaliste greke, duket e ka penalizuar jo pak. Duke i hequr edhe atë pjesë të elektoratit të saj që e ka pasur kryesisht në pjesën e jugut.

KĂ«shtu, nĂ« fshatrat e bashkisĂ« HimarĂ«, PD ka pasur njĂ« fete tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« votave nĂ« “racionin” nacionanalist tĂ« kĂ«saj vote, kryesisht nĂ« Borsh, Pilur apo edhe nĂ« fshatrat e Lumit tĂ« VlorĂ«s. NdĂ«rkohĂ«, qĂ« elektorati i komunitetit çam, nĂ« qarkun VlorĂ«, duket qartĂ« se ka votuar kundĂ«r PD-sĂ«, pĂ«rkatĂ«sisht pĂ«r PS-nĂ«. Ky elektorat ka qenĂ« tradicionalisht i djathtĂ« dhe mĂ« i predispozuar tĂ« votojĂ« PD-nĂ« nĂ« historikun elektoral tĂ« vendit.

Përveç qarkut Vlorë, kjo pjesë e elektoratit është e përhapur edhe në qarkun Fier, qarkun Durrës, e sidomos në Tiranë, ku në disa zona dhe bashki të tij, ka përqendrimin më të madh.

Kjo shikohej në rezultatet e PDIU-së së Shpëtim Idrizit, e cila e ka humbur mbështetjen falë aleancës me çështjen Beleri. Ndërkaq, aleanca e PS-së me këtë supstrakt patriotik, ku Ardit Bido ishte përfaqësuesi më i spikatur, pati një benefit të qartë.

Së paku një mandat në Vlorë, një në Fier, një në Tiranë dhe gjysmë në Elbasan e Durrës, ka ardhur siç shikohet vetëm nga kjo pjesë e elektoratit. i cili së paku në sjelljen elektorale në zgjedhjet e zhvilluara në vite ka qenë më i afërti me Partinë Demokratike.

↗

ËshtĂ« koha e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« dhe meritĂ«s nĂ« administratë 

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Nga Fejzo Subashi

Jam ndër ata njerëz të medias që prej fillimit i kam dhënë mbështetje masave radikale të Kryeministrit Rama, kur këto masa kanë synuar përmirësimin e punës së institucioneve dhe respektimin e nevojave reale të komunitetit dhe qytetarëve. Në momentin që ai mori për herë të parë drejtimin e qeverisë, i jam drejtuar publikisht me një thirrje: Le të vendosë ministra sipas bindjes dhe dëshirës së tij me të cilët e krijon frymën e mirëkuptimit dhe bashkëpunimit me lehtësi, por drejtorët duhet të jenë ndër më të mirët, më të përgatiturit profesionalisht dhe më të ndershmit. Sepse pikërisht ata janë pika e kontaktit me qytetarin dhe garancia për funksionimin e shërbimeve bazë. Ata janë pasqyra dhe puna konkrete e një qeverie. Puna dhe sjellja e tyre është realiteti i kontributit të një qeverie, ku pa këtë rol dhe kontribut nuk kanë vlerë as ligjet, as vendimet.

ËshtĂ« tejkaluar koha kur postet nĂ« administratĂ« shpĂ«rndahen si shpĂ«rblim pĂ«r militantizmin, si “racion partie” pĂ«r ata qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« fushatĂ« apo kanĂ« mbajtur flamurin. Koha e “ushqimit politik” duhet tĂ« marrĂ« fund. ShumĂ« nga kĂ«ta tĂ« emĂ«ruar, jo vetĂ«m, kanĂ« rĂ«nĂ« shumĂ« mĂ« poshtĂ« nivelit tĂ« njĂ« specialisti mesatar, por kanĂ« sjellĂ« fenomene dhe risi qĂ« prishin imazhin e gjithĂ« institucionit, me pa aftĂ«sinĂ«, apo me fenomenet e veprimet korruptive. Ata nuk e shfrytĂ«zuan mundĂ«sinĂ« qĂ« iu dha nga partia dhe nga vetĂ« Rama pĂ«r tĂ« treguar veten, por u mbyllĂ«n nĂ« zyrĂ«, nĂ« vetĂ«kĂ«naqĂ«si dhe arrogancĂ«. Me tĂ« marrĂ« postin, harruan gjithçka tjetĂ«r: komunitetin, shĂ«rbimin, pĂ«rgjegjĂ«sinĂ«.

Më keq akoma, shumë prej tyre sillen sot si dikur kryetarët e kooperativave ose bajraktarët lokalë: autoritarë, të pakorrigjueshëm, të shkëputur nga realiteti dhe plotësisht të painteresuarm për qytetarin. Ata harrojnë se në vartësinë e tyre mund të kenë specialistë shumë më të kualifikuar, më të arsimuar dhe më të ndërgjegjshëm për rolin e shtetit.

Ky Ă«shtĂ« problemi i thellĂ« i administratĂ«s shqiptare: nuk vendosin tĂ« mirĂ«t, por tĂ« pĂ«rkĂ«dhelurit, servilĂ«t, tĂ« pa aftĂ«t. Dhe kur kĂ«ta nuk i pĂ«rgjigjen mĂ« nevojĂ«s sĂ« publikut, nuk mbajnĂ« mĂ« kontakt me realitetin, nuk reagojnĂ« ndaj problemeve elementare si mungesa e ujit apo shĂ«rbimeve, atĂ«herĂ« qytetari mbetet i pambrojtur. Madje ndodh qĂ« i njĂ«jti qytetar qĂ« i paguan me taksat e tij, duhet tĂ« sorollatet zyrave pĂ«r tĂ« marrĂ« njĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« thjeshtĂ«, ndĂ«rkohĂ« qĂ« kĂ«ta “drejtorĂ«â€ vazhdojnĂ« tĂ« sillen si pronarĂ« tĂ« shtetit.

NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, vendimi i Kryeministrit Rama pĂ«r tĂ« ndĂ«rhyrĂ« dhe kĂ«rkuar shkarkimin e disa drejtorĂ«ve tĂ« bashkisĂ« sĂ« VlorĂ«s, nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m i drejtĂ«, por Ă«shtĂ« i domosdoshĂ«m. Dhe i vonuar. Ka nga ata qĂ« thonĂ« se “nuk Ă«shtĂ« kompetenca e tij”, se “pushteti lokal Ă«shtĂ« i pavarur”. Por a mund tĂ« heshtĂ« njĂ« KryeministĂ«r pĂ«rballĂ« abuzimit, paaftĂ«sisĂ« dhe pĂ«rçmimit tĂ« qytetarit, vetĂ«m sepse kompetencat janĂ« ndarĂ« nĂ« letĂ«r?

NĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«, nuk Ă«shtĂ« mĂ« çështje teknike apo kushtetuese. ËshtĂ« çështje morali dhe drejtĂ«sie. Sepse partia nĂ« pushtet nuk ka njĂ« kontratĂ« me drejtorĂ«t e saj, as me kryetarĂ«t qĂ« i ngjiten RamĂ«s pĂ«r karrierĂ« personale. Kontrata e PartisĂ« Socialiste dhe e Kryeministrit Ă«shtĂ« me qytetarin shqiptar. Dhe vetĂ«m ai duhet tĂ« jetĂ« masĂ« matĂ«se dhe kriter vendimmarrjeje. Jo klanet, jo strukturat, jo heshtja.

VetĂ«korrigjimi Ă«shtĂ« shumĂ« mĂ« i vlefshĂ«m se kĂ«mbĂ«ngulja nĂ« gabim. Dhe ky reflektim duhet tĂ« jetĂ« shembull pĂ«r tĂ« gjithĂ« nivelet e administratĂ«s. Nuk mund tĂ« vazhdojmĂ« tĂ« justifikojmĂ« paaftĂ«sinĂ« me fjalĂ«n â€œĂ«shtĂ« i joni”. Nuk mund tĂ« heshtim pĂ«rballĂ« tĂ« keqes vetĂ«m se “dikur ishin kundĂ«rshtarĂ« dhe tani janĂ« me ne”.

UnĂ« e pĂ«rkrah kĂ«tĂ« sjellje tĂ« re tĂ« Kryeministrit Rama edhe nĂ«se ka natyrĂ« radikale, si qytetar, si njĂ«ri i medias, si zĂ« kritik i pĂ«rgjegjshĂ«m, sepse nuk ka mĂ« vend pĂ«r asnjanĂ«si apo frikĂ« nga pĂ«rplasja me strukturat. Administrata nuk Ă«shtĂ« pronĂ« partie, apo tĂ« vazhdoj thjeshtĂ« si e partisĂ«, por mjet i shĂ«rbimit publik. Dhe reforma e vĂ«rtetĂ« fillon nga spastrimi i mediokritetit dhe rikthimi i besimit te merita, pĂ«rkushtimi dhe profesionalizmi. Nuk besoj se do i vij ndonjĂ« e keqe klasĂ«s politike, apo armatĂ«s sĂ« partive opozitare, aq mĂ« pak partisĂ« Socialiste, nĂ«se qeveria, apo Kryeminstri Rama merr serizisht qĂ« administrata e çdo niveli tĂ« ngrihet nĂ« lartĂ«sinĂ« qĂ« duhet dhe kemi nevojĂ«. Nuk besoj se u prishet punĂ« kritikĂ«ve tĂ« RamĂ«s nĂ«se nĂ« drejtues vendosĂ«n tĂ« aftĂ«t, profesionistĂ«t dhe ata qĂ« kanĂ« kulturĂ« dhe pĂ«rgjegjshmĂ«ri qytetare. Nuk besoj se i bie reputacioni PS- sĂ«, se Rama mĂ« shumĂ« i pĂ«rkushtohet rolit dhe pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« qĂ« ka ndaj qytetarit dhe vendit, sesa njĂ« kryetari partie, apo bashkie

Ka ardhur koha qĂ« administrata tĂ« jetĂ« nĂ« dorĂ« tĂ« njerĂ«zve qĂ« mĂ« shumĂ« kanĂ« derdhur djersĂ« e kan sakrifikuar nĂ«pĂ«r auditor, jo pĂ«r ata qĂ« kanĂ« blerĂ« njĂ« diplomĂ« dhe mĂ« shumĂ« kan bredhur mbas flamurit tĂ« partisĂ« dhe konkurrentit tĂ« njĂ« force plitike. ËshtĂ« momenti qĂ« specialisti tĂ« vlerĂ«sohet nga vlerat , sjellja dhe qytetaria, jo vetĂ«m dhe thjeshtĂ« nga detyrimi i partisĂ« dhe pĂ«r partinĂ«.

↗

Si po i ushqejmë turistët?

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Nga Fatos Çoçoli

Rritja e ndjeshme e numrit tĂ« turistĂ«ve tĂ« huaj nĂ« gjashtĂ« muajt e parĂ« tĂ« kĂ«tij viti ka sjellĂ« shtimin e prodhimit bujqĂ«sor pĂ«r tregjet e uritura tĂ« brendshme. Turizmi po bĂ«het njĂ« nga faktorĂ«t mĂ« transformues tĂ« tregut ushqimor nĂ« ShqipĂ«ri. Me mbi 11.7 milionĂ« vizitorĂ« me pasaporta jo shqiptare nĂ« vitin e kaluar, sipas INSTAT, dhe me shtim dyshifror tĂ« tyre nĂ« gjashtĂ« muajt e parĂ« tĂ« kĂ«tij viti, sektori turistik jo vetĂ«m qĂ« po jep para dhe vlerĂ« tĂ« shtuar mĂ« shumĂ« se eksportet e mallrave tona dhe ndĂ«rtimi, por gjithashtu po ndikon ndjeshĂ«m nĂ« strukturĂ«n, vĂ«llimin dhe sezonalitetin e kĂ«rkesĂ«s pĂ«r prodhim bujqĂ«sor, veçanĂ«risht nĂ« zonat bregdetare dhe ato me potencial tĂ« agroturizmit. Konsumi i ushqimit nga turistĂ«t ka disa veçori qĂ« ndikojnĂ« drejtpĂ«rdrejt nĂ« zinxhirin ushqimor tĂ« vendit. Konsumi i turistĂ«ve rritet shumĂ« sidomos nĂ« muajt korrik–shtator nĂ« zonat turistike nĂ« bregdet dhe zonat e vizitueshme malore. NĂ« disa pika, si DhĂ«rmi, SarandĂ«, VelipojĂ«, ShĂ«ngjin apo Theth, popullsia shumohet me 3 deri 6 herĂ«, duke rritur ndjeshĂ«m kĂ«rkesĂ«n pĂ«r produkte tĂ« freskĂ«ta. Fokusi Ă«shtĂ« kryesisht nĂ« ushqimet e freskĂ«ta dhe tradicionale, tĂ« kĂ«rkuara nĂ« restorante tĂ« profilizuara nĂ« gastronomi shqiptare.

Sipas një studimi të fundit të Altax, gjatë muajve të sezonit turistik veror, konsumi total ushqimor në vend rritet me 10 deri 15 përqind, me përqendrim më të lartë në qarqet Vlorë, Durrës, Lezhë, Sarandë dhe Shkodër, ku rritja mund të jetë edhe 30 deri 50 përqind, krahasuar me muajt jashtë sezonit turistik veror. Edhe pse Ministria e Bujqësisë u ka ardhur në ndihmë reale këto dy vitet e fundit, këto zona përballen me kapacitete të kufizuara logjistike dhe mungesë planifikimi të furnizimit, që sjell ngarkesë të rrjeteve tregtare lokale, shtim çmimesh të produkteve ushqimore gjatë sezonit veror dhe raste mungese furnizimi. Kjo rritje e menjëhershme krijon jo vetëm presione mbi ofertën dhe çmime më të larta, por edhe rrit rrezikun e deformimeve të tregjeve lokale në zonat bregdetare dhe ato turistike malore. Sidomos në ato zona ku nuk kemi rezervë prodhimi ose infrastrukturë për grumbullim të shpejtë të produkteve.

Ministria e BujqĂ«sisĂ« kĂ«tĂ« shtim tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m tĂ« numrit tĂ« turistĂ«ve pĂ«r t’u ushqyer nuk mund ta pĂ«rballojĂ« e vetme. Nuk duhet lĂ«nĂ« vetĂ«m nĂ« krijimin e logjistikave tĂ« duhura tĂ« magazinimit tĂ« produkteve bujqĂ«sore nĂ« kohĂ«n dhe sasinĂ« e kĂ«rkuar. Ajo duhet ndihmuar me fonde emergjente pĂ«r tĂ« shĂ«rbyer pĂ«r kontratat paraprake tĂ« prodhuesve me hotelet dhe resortet turistike, pĂ«r diversifikimin e burimeve tĂ« prodhimit bujqĂ«sor e blegtoral. PĂ«r shkak tĂ« numrit tĂ« madh tĂ« vizitorĂ«ve, kemi pasur raste tĂ« shumta ku pritĂ«sit e turistĂ«ve janĂ« detyruar tĂ« zĂ«vendĂ«sojnĂ« produktet vendase me importe afatshkurtra, duke krijuar presion mbi bilancin tregtar dhe duke humbur vlerĂ«n e shtuar tĂ« mallrave bujqĂ«sore lokale. Ndihma, fondet dhe intensiteti i mbĂ«shtetjes sĂ« sektorit bujqĂ«sor dhe blegtoral duhet tĂ« vijĂ« nga tĂ« gjithĂ« ne, nga e gjithĂ« qeveria, por edhe mediat dhe opozita. Jemi nĂ« njĂ« periudhĂ« prove me ushqimin sa mĂ« cilĂ«sor e dinjitoz tĂ« turistĂ«ve dhe tĂ«rheqjen dhe imazhin e produkteve shqiptare nuk duhet ta humbim. PĂ«rpos rritjes sĂ« buxhetit tĂ« financimit direkt tĂ« sektorit bujqĂ«sor, nevojiten edhe njĂ« sĂ«rĂ« ndĂ«rhyrjesh tĂ« tjera si kryerja e studimeve tĂ« plota tĂ« tregut, pĂ«r tĂ« identifikuar produktet me kĂ«rkesĂ« tĂ« lartĂ« nga turizmi. Ne duhet tĂ« shikojmĂ« me pĂ«rparĂ«si nga respektimi i standardeve ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« cilĂ«sisĂ« pĂ«r produktet tona bujqĂ«sore, pĂ«rmes çertifikimeve Global GAP.

Çertifikime tĂ« tilla e rrisin reputacionin e produkteve tona, duke i bĂ«rĂ« ato mĂ« konkurruese si nĂ« tregjet e eksportit, ashtu edhe nĂ« atĂ« tĂ« turizmit nĂ« tregun e brendshĂ«m. Ne duhet tĂ« inkurajojmĂ« dhe pĂ«rshtasim teknologjitĂ« moderne bujqĂ«sore, pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar rendimentin dhe cilĂ«sinĂ« e produktit nĂ«pĂ«rmjet sistemeve tĂ« avancuara dhe praktikave tĂ« zgjuara bujqĂ«sore, duke pĂ«rdorur, pse jo, edhe informacionin satelitor. Qeveria duhet tĂ« sigurojĂ« para qĂ« Ministria e BujqĂ«sisĂ« tĂ« mbĂ«shtesĂ« fort dhe konkretisht investimet nĂ« industrinĂ« agro-pĂ«rpunuese, pĂ«r t’i shtuar vlerĂ«n ndjeshĂ«m produkteve tona bujqĂ«sore. Shtimi i produkteve tĂ« pĂ«rpunuara dhe tĂ« paketuara jo vetĂ«m qĂ« ka potencial mĂ« tĂ« lartĂ« eksporti, por gjithashtu plotĂ«son kĂ«rkesat e turistĂ«ve tĂ« huaj qĂ« ushqehen tek ne. Kjo kohĂ« e rritjes sĂ« fortĂ« tĂ« sektorit turistik Ă«shtĂ« kohĂ« prove pĂ«r tĂ« gjithĂ« ne. Nuk duhet ta lĂ«mĂ« vetĂ«m MinistrinĂ« e BujqĂ«sisĂ« dhe Zhvillimit Rural. Duhet t’i qĂ«ndrojmĂ« afĂ«r me fonde tĂ« shtuara, me kujdes dhe informacion tĂ« ndershĂ«m pĂ«r sigurinĂ« ushqimore, dhe jo alarme pĂ«r tĂ« shitur lajme tĂ« rreme nĂ« rrjetet sociale.

↗

Skllevërit e Sali Berishës dhe pse nuk ka shpresë për PD

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Spartak Ngjela

Kur dëshirat e një individi pleksen me politikën, dëshira kryesore e tij është ajo për pushtet.

Dhe kjo sigurisht që është sot një aksiomë për politikën dhe pushtetin politik.

I.

Pikërisht kjo situatë psikike në politikën, në Shqipëri e pushton tërësisht individin që lufton për pushtet; dhe prandaj ai e mendon dhe e kërkon mundësinë dhe mënyrën politike për të hyrë në politikë.

Dhe atë e favorizojnë rrethanat,

sepse kuptohet që ai ka karizëm në medje dhe prandaj bëhet anëtar i një prej dy partive të mëdha politike, të cilat janë vetëm dy: Dhe që të dyja konkurrojnë për pushtet, dhe janë vetëm ato: Partia Socialiste dhe Partia Demokratike.

Por dihet se pĂ«r tĂ« ardhur nĂ« pushtet gjithçka do tĂ« varet nga vota e popullit dhe, nĂ« gjendjen tonĂ« shoqĂ«rore: gjithçka do tĂ« varet nga pĂ«rkrahja qĂ« shqiptarĂ«t do t’i japin secilĂ«s nga tĂ« dy partitĂ«.

Përkrahja me e madhe do ta sjellë njërën prej tyre në pushtet.

Dhe shqiptarët dihet se janë pasionontë për politikën.

Por loja e vërtetë politike individuale vjen atëherë kur një individ, pasi ka kandiduar për deputet në një nga partitë konkurent PD ose PS; ai ka dalë deputet.

Dhe ai tani si deputet shkëlqen me elokuencën e tij në parlament, por dhe në media dhe po e konkuron në popull edhe kryetarin e partisë ku bën pjesë dhe deputet i së cilës ai është.

Por politikisht këtu tani vjen e kuptohet se kryetari aktual i partisë e ka konkurent këtë politikan edhe si kryeministër të mundshëm, por edhe si kryetar partie.

Dhe pikĂ«risht kĂ«tu fillon konflikti paqĂ«sor politik pĂ«r pushtet, dhe gjithçka nĂ« fillim varet se cili Ă«shtĂ« niveli i kryetari partisĂ«: ky, Ă«shtĂ« njĂ« mendjeshkurtĂ«r qĂ« e sundon tĂ«rĂ«sisht dĂ«shira pĂ«r pushtet absolut, apo Ă«shtĂ« njĂ« demokrat mendje – hapur?

Ka kjo është pyetja kryesore me një arsye normale. Kurse gjithçka do të varet nga fushata elektorale.

II.

Dhe fushata elektorale ka filluar, por ajo dihet se  krijon risi në ide që mund të jenë me shumë forcë, sidomos atëherë kur konkurentin e kryetarit po e dallon përkrahja popullore masive, e cila po e shtyn atë drejt kreut të partisë..

Dhe beteja vijon. Dhe kandidati i ri i partisë ka fituar përkrahje shumë të madhe popullore. Dhe shqiptarët po kuptohet se atë po e kërkojnë që të jetë edhe si kryetar partie të ngjyrës së tyre politike.

Po kryetari aktual?

Ja këtu fillon konkurenca në krye të Partisë, e cila tani ka fituar edhe zgjedhjet dhe po pret të formojë edhe qeverinë.

Po cili do të jetë kryeministri?

Po të jetë kjo gjendje politike në Perëndimin e lartë; kryeministër do të jetë ai që ka sjellë me elokuencën dhe idetë e tij, fitimin e zgjedhjeve elektorale të partisë së tyre.

Kurse në Shqipëri kjo ende nuk ka hapësirë si vlerë politike që të mund të ndodhë.

Këtu ende gjithçka është e përqendruar te pushteti absolut që kryetari i partisë ka mbi vetë partinë.

Kjo ndodh, sepse, kur  kryetari aktual i partisë e sheh që kandidati i ri del deputet dhe, me aftësinë e tij, po i marr edhe partinë, ky menjëherë fillon luftën me shpifje dhe intriga për ta përjashruar nga partia këtë konkurent të fuqishëm që përshkruam më lart.

Por një fenomen i tillë që po vepron në Shqipëri, nuk vepron më në Perëndim: as në Evropën Perëndimore dhe as në Shtetet e Bashkuara të Amerikës; por edhe në Australi

Në Perëndim kryetari aktual i jep dorën liderit të ri dhe ecin përpara, sepse kryetari aktual e kupton që  partia e tyre në pushtet mund të vijë vetëm me forcën dhe përkrahjen politike të politikanit që po e konkuron dhe po e mund, i cili, i fitoi zgjedhjet dhe prandaj u bë edhe kryetar partie.

Kurse në Shqipëri ndodh e kundërta në përplasjen midis liderit të vjetër dhe liderit të ri që po e përkrahin masivisht shqiptarët.

Sepse pikërisht këtu nis loja absurde: kush jam unë e kush je ti. Por kjo lojë absurde në Perëndim ka mbi një shekull që nuk ekziston më.

Po në Shqipëri?

Jo, shoqĂ«ria shqiptare ende sot nuk Ă«shtĂ« nĂ« nivelin evropiano – perĂ«ndimor nĂ« zgjedhjen e liderit tĂ« ri. Prandaj vetĂ« shoqĂ«ria shqiptare ka mbetur nĂ« njĂ« staniacion politik.

III.

Kurse në Perëndim; përkrahësi i fuqishëm që mbështetet nga populli me vota të shumta si deputet; del deputet dhe njëherësh merr edhe partinë si kryetar, sepse kjo në fakt është bërë koshienca e të gjithë partisë: audienca e madhe është domosdoshmëri për të qenë kryetar i një partie politike.

Dhe kjo në thelb është pikërisht ajo që ne i themi: një luftë e drejtë dhe paqësore për pushtet.

Prandaj po të vijë kjo frymë edhe këtu në Shqipëri, duhet thënë se vetëm kështu mund të themi se në Shqipëri është ndërtuar koshienca liberale në ndërtimin dhe drejtimin e Shqipërisë drejt demokracisë.

Por kur do të ndërtohet edhe në Shqipëri koshienca liberale në funksion të pushtetit politik?

Njëherë për njëherë kjo duket ende se nuk mund të jetë një fenomen i shpejtë për Shqipërinë.

DomethĂ«nĂ« që 

Në një demokraci, figura e re partiake që ka fituar zgjedhjet me idetë dhe elokuencën e tij dhe është edhe kryeministri aktual i shtetit të vet; me pasion ai kërkon që të bëhet domosdoshmërisht edhe kryetari i partisë së tij politike. Dhe sigurisht që ia arrin kësaj.

Por a mund të ndodhë kjo sot në Shqipëri?

Jo, kjo sot nuk mund të ndodhë dot në Shqipëri.

Dhe ja analiza konkrete;

Do ta pranonte Sali Berisha konkurrentin e tij si kryetar partie që ta merrte partinë duke e parë vetë se atë, shoqëria shqiptare e përkrahu më shumë se vetë Salinë?

Jo.  Drejtimi psikik i Sali Berishës në politikë është me aksiomën. Këtu jam unë, unë dhe vetëm unë.

Dhe pikërisht këtu merr fund gjithçka në lidhje me gjendjen politike aktuale të politikës në dy partitë e mëdha në Shqipëri.

Por gjithsesi midis dy partive: Partisë Socialiste dhe Partisë Demokratike; PS është më logjike dhe më pak pasiononte se Partia Demokratike, e cila është e gjitha e skllavëruar nga Sali Berisha.

Të nënshtruarit e PD janë të mërzitur, por nuk po gjejnë dot një rrugëzgjidhje për të dalë nga pushtimi Berisha e për të fituar zgjedhjet me një kryetar të ri./kb

❌