❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Tarifat trefishohen (pa arsye): Pse Europa vendosi të pajtohet me Amerikën e Trump-it?

✇Gazeta Fjala
By: el da

Bashkimi Europian po paguan njĂ« çmim tĂ« rĂ«ndĂ« nĂ« kĂ«mbim tĂ« asaj qĂ« quhet “stabilitet” nĂ« marrĂ«dhĂ«niet me Shtetet e Bashkuara. Termat e marrĂ«veshjes sĂ« arritur dje mes Donald Trump dhe Ursula von der Leyen pĂ«rbĂ«jnĂ« vĂ«rtet njĂ« “dush tĂ« ftohtĂ«â€ pĂ«r bizneset europiane dhe, pĂ«r pasojĂ«, pĂ«r fuqinĂ« e tyre punĂ«tore. NĂ« thelb, kjo Ă«shtĂ« njĂ« marrĂ«veshje politike: BE-ja nuk ka dashur tĂ« shkojĂ« nĂ« pĂ«rplasje tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« me SHBA-tĂ«.

Në epokën para Trump-it, tarifa mesatare doganore e vendosur nga SHBA-të mbi mallrat europiane ishte rreth 4.8%. Tani ajo është vendosur në 15%. Trefishi, pa ndonjë arsye reale ekonomike, pasi nuk qëndron pretendimi i Trump-it se Europa ka plaçkitur Amerikën gjatë viteve të fundit.

Brukseli dhe kryeqytetet europiane ishin ushqyer me iluzionin se ofensiva e presidentit amerikan, e nisur më 2 prill, dita kur u publikua lista e tarifave kundër pjesës tjetër të botës, do të mbytej nga stuhia financiare e Wall Street-it dhe bursave të tjera globale. Ose se do të ndalej nga alarmet që vinin nga zinxhiri amerikan i shpërndarjes: pesha e tarifave do të binte mbi çmimet, duke shtyrë inflacionin dhe duke dëmtuar konsumin, që është hallka kyçe e ekonomisë amerikane.

Me të drejtë ose pa të drejtë (do të shihet në statistikat e muajve të ardhshëm), Trump vazhdoi përpara, duke e vendosur Bashkimin Europian përballë një zgjedhjeje të vështirë: të pranonte përplasjen e drejtpërdrejtë ose të përpiqej të kufizonte dëmin. Komisioni, me pëlqimin e 27 vendeve anëtare, zgjodhi rrugën e dytë dhe që aty nisi një ndjekje e lodhshme dhe me frymë pas lepurit amerikan.

NĂ« tryezĂ«n e negociatave hyri gjithçka. Lista e kĂ«rkesave nga Uashingtoni u zgjat gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ«. Presidentja e Komisionit e gjeti veten gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« nĂ« njĂ« pozicion negociues tĂ« pafavorshĂ«m. NĂ« njĂ« moment, ajo u pĂ«rpoq tĂ« vendoste njĂ« vijĂ« pĂ«r tĂ« ndalur hemorragjinĂ« e lĂ«shimeve dhe dje vuri nĂ« tavolinĂ« kundĂ«rpeshĂ« qĂ« disa muaj mĂ« parĂ« dukeshin tĂ« paimagjinueshme: tarifa zero pĂ«r importet amerikane; angazhim pĂ«r tĂ« blerĂ« gaz tĂ« lĂ«ngshĂ«m nĂ« vlerĂ« prej 750 miliardĂ« dollarĂ«sh dhe, me fjalĂ«t e Trump-it, njĂ« “sasi tĂ« jashtĂ«zakonshme armĂ«sh”; investime tĂ« drejtpĂ«rdrejta nĂ« SHBA me vlerĂ« 600 miliardĂ« dollarĂ«.

Ursula, pse e bëre?

Ndoshta pĂ«r tĂ« shmangur njĂ« pĂ«rplasje politike qĂ« do tĂ« ndodhte brenda pak ditĂ«sh. Presidenti francez, Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman, Friedrich Merz po shfaqnin gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« pakĂ«naqĂ«si: strategjia pajtuese nuk po funksiononte. MĂ« 1 gusht, Trump do tĂ« çonte tarifat nĂ« 30%, dhe mĂ« 7 gusht Komisioni do t’i pĂ«rgjigjej me kundĂ«rmasa nĂ« vlerĂ« mbi 90 miliardĂ« dollarĂ«. NjĂ« skenar shkatĂ«rrues pĂ«r ekonominĂ« europiane, i shoqĂ«ruar, shumĂ« gjasĂ«, nga njĂ« tjetĂ«r stuhi financiare.

Von der Leyen u gjend pĂ«rballĂ« njĂ« zgjedhjeje mes njĂ« disfate tĂ« sigurtĂ«, por ndoshta tĂ« menaxhueshme, dhe njĂ« kolapsi me pasoja potencialisht katastrofike. Ajo zgjodhi tĂ« “pajtohej me dĂ«nimin” e propozuar nga Trump, sesa tĂ« pĂ«rfshihej nĂ« njĂ« pĂ«rballje tĂ« paprecedentĂ« dhe objektivisht tĂ« rrezikshme.

Gabimi, duhet thënë, është bërë katër muaj më parë, kur Europa nuk iu përgjigj me të njëjtën forcë ofensivës së Trump-it, siç bënë për shembull Kina apo Kanadaja. Dhe nuk përgenjështroi, me të dhëna konkrete për rritjen e PBB-së në 30 vitet e fundit, përrallën e një Amerike të shkatërruar nga europianët. Por ta bënte dje do të kishte qenë shumë vonë.

Tani europianët duhet të përballen me efektet konkrete të kësaj goditjeje.

I vetmi sektor që mund të marrë frymë lehtësisht është ai i makinave. Presidenti amerikan dëshiron që të gjitha makinat e shitura në SHBA të prodhohen në fabrikat amerikane. Për këtë arsye, ai kishte vendosur një tarifë prej 27.5% mbi automjetet e importuara. Tani tarifa u ul në 15%.

Mbetet pĂ«r t’u parĂ« nĂ«se kompanitĂ« europiane do tĂ« arrijnĂ« tĂ« rifitojnĂ« konkurrueshmĂ«rinĂ«. Apo nĂ«se vĂ«shtirĂ«sitĂ« qĂ« po hasin nĂ« tregun amerikan (dhe pĂ«rtej) janĂ« edhe tĂ« njĂ« natyre tjetĂ«r. Tarifat mbi çelikun dhe aluminin mbeten nĂ« 50%: kjo do tĂ« thotĂ« se procesi i zhvendosjes sĂ« eksporteve, qĂ« tashmĂ« ka filluar edhe nĂ« Itali, do tĂ« vazhdojĂ« drejt tregjeve tĂ« tjera.

Të dyja palët duhet të zgjidhin ende çështje me rëndësi strategjike. Një ndër to: sektori dixhital dhe furnizimi me çipa, komponentët elektronikë të përdorur në një spektër të gjerë aplikimesh industriale. Amerikanët kërkojnë që europianët të mos furnizohen më nga Kina.

Çështjet specifike tĂ« disa vendeve ndĂ«rthuren me probleme tĂ« karakterit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m. Dje, kryeministrja italiane Giorgia Meloni shprehu “kĂ«naqĂ«si” qĂ« gjithsesi BE-ja dhe SHBA-tĂ« gjetĂ«n njĂ« marrĂ«veshje. Por vuri nĂ« dukje se duhen parĂ« detajet pĂ«rpara se tĂ« jepet njĂ« vlerĂ«sim pĂ«r ndikimin qĂ« do tĂ« ketĂ« mbi ItalinĂ«.

Goditja, sidoqoftë, nuk mungon as për Italinë. Një shembull është ai i agroushqimit: ideja është të lidhen marrëveshje me importuesit amerikanë për të ndarë barrën e tarifës, në mënyrë që ajo të mos bjerë e gjitha mbi çmimet dhe të largojë konsumatorët.

Në planin europian, premtimi për të blerë shumë më tepër armë nga SHBA-të duket në kontrast me projektin për forcimin e industrisë ushtarake të Kontinentit të Vjetër, një hap kyç për ndërtimin e një mbrojtjeje të përbashkët europiane, më të pavarur nga Shtetet e Bashkuara.

Shkrim nga Corriere Della Sera/kb

↗

Nga Obama tek Epstein, teoritë konspirative të Trump që tani po e ndjekin nga pas

✇Gazeta Fjala
By: el da

Që nga fillimet, teoritë konspirative janë shfaqur si një mënyrë e vazhdueshme për të sfiduar elitën politike, mediatike dhe juridike në SHBA. Sot, rreth 65% e amerikanëve besojnë se vrasja e presidentit John F. Kennedy ishte rezultat i një komploti, ku Oswald nuk ka qenë vetëm.

ShumĂ« tĂ« tjerĂ« besojnĂ« se zbritja nĂ« HĂ«nĂ« ishte xhiruar nĂ« njĂ« studio nĂ« Hollywood, se sulmet e 11 shtatorit ishin njĂ« “komplot i brendshĂ«m” nga vetĂ« shteti, apo se autoritetet fshehĂ«n provat pĂ«r praninĂ« e alienĂ«ve nĂ« Roswell, New Mexico.

Një rast që i shtohet kësaj narrative është ai i Jeffrey Epstein, miliarderit mik i Donald Trump-it, i cili vdiq në rrethana misterioze në burg në vitin 2019, ndërsa ishte nën hetim për trafik të miturish dhe abuzime seksuale. Ky rast ka ndezur sërish teoritë konspirative në SHBA, dhe ato nuk janë të njëanshme: përfshijnë si republikanët, ashtu edhe demokratët.

Por ndryshe nga presidentët e mëparshëm që përpiqeshin të rrëzonin këto teori për të ruajtur besimin në institucione, në rastin e Donald Trump-it ndodh e kundërta: konspiracionet janë kthyer në karburant të karrierës së tij politike.

Qysh në vitin 2008, ai përhapi mitin se Barack Obama nuk kishte lindur në SHBA, një gënjeshtër që nuk u shua as kur u publikua certifikata e tij e lindjes. Në vitin 2011, Trump pretendoi se Osama bin Laden nuk ishte vrarë dhe se Obama me Biden kishin eliminuar ekipin që kreu misionin, për të fshehur të vërtetën.

Në fushatën e vitit 2016, Trump akuzoi babain e senatorit republikan Ted Cruz për lidhje me vrasjen e Kennedy-t, duke publikuar një foto të tij me Oswald. Edhe pse pretendimi ishte i rremë, ndikoi në diskreditimin e kundërshtarit.

As detyra presidenciale nuk e ka ndalur Trump-in nga pĂ«rhapja e teorive tĂ« tilla. Ai vazhdon tĂ« pĂ«rsĂ«risĂ« se zgjedhjet e vitit 2020 iu “vodhĂ«n”, dhe ka hedhur dyshime edhe mbi rezervat e arit tĂ« SHBA-sĂ« nĂ« Fort Knox, duke lĂ«nĂ« tĂ« kuptohet se nuk Ă«shtĂ« i sigurt nĂ«se janĂ« ende aty. Kjo deklaratĂ« detyroi Sekretarin e Thesarit tĂ« sigurojĂ« publikun se “ari nuk Ă«shtĂ« vjedhur”.

Por më delikate është çështja Epstein, e cila po i kthehet Trump-it si një bumerang. Emri i tij ndodhet në dokumentet e hetimit, dhe mbështetësit e tij më të zellshëm, lëvizja MAGA, kërkojnë përgjigje. Tashmë, edhe nëse përpiqet të hedhë fajin mbi të tjerët, duke përdorur figura si Tulsi Gabbard për të akuzuar Obama-n, Clinton-in apo Biden-in, tema nuk zhduket.

Sepse, kur përqafon teoritë konspirative, është e pamundur të ndash ato që të shërbejnë nga ato që të fundosin./kb

↗

Toleranca zero për zjarrvënësit, qeveria i nxjerr me emër e figurë

✇Gazeta Fjala
By: el da

Ashtu siç e kishte paralajmëruar zëvendëskryeministrja dhe ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku, më herët këtë të dielë, më 27 korrik, janë bërë me dije emrat dhe pamjet e personave të dyshuar për zjarrvënie të qëllimshme në vend.

NĂ« njĂ« postim tĂ« ndarĂ« nĂ« rrjetet sociale, zv.kryeministrja Balluku shkruan: “ZjarrvĂ«nĂ«sit kanĂ« fytyrĂ« dhe ligji ka forcĂ«!” Postimi shoqĂ«rohet me njĂ« video ku shfaqen personat e ndaluar, duke e bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« se nuk do tĂ« ketĂ« mĂ« tolerancĂ« pĂ«r zjarrvĂ«nĂ«sit.

I njëjti postim është ndarë në rrjetet sociale edhe nga anëtarë të tjerë të kabinetit qeveritar. Sipas njoftimit, 6 persona janë arrestuar në flagrancë, ndërsa 6 të tjerë janë proceduar në gjendje të lirë, për shkak të veprimeve që kanë shkaktuar ose favorizuar përhapjen e flakëve në disa zona të Shqipërisë./kb

 

↗

Freskohet moti! Ulje temperaturash dhe rrebeshe, ja çfarë pritet këtë javë

✇Gazeta Fjala
By: el da

Dita e sotme ka nisur e freskët dhe e gjithë kjo javë do të jetë më e freskët se java që lamë pas. Këtë paralajmëroi meteorologia e A2 CNN Tanja Porja në Dita Jonë. Sipas saj rënia e temperaturave do të vijojë gjatë gjithë javës.

“Do tĂ« kemi minimum prej 10 gradĂ«sh dhe maksimumi jo mĂ« shumĂ« se 34 gradĂ«â€.

Meteorologia e A2 CNN paralajmëroi gjithashtu se vonë në mbrëmje dhe ditën e nesërme d të ketë reshje dhe pjesërisht rrebeshe afatshkurtra.

“VonĂ« nĂ« mbrĂ«mje presim reshjet e para dhe gjatĂ« natĂ«s rrebeshe afatshkurta dhe nesĂ«r nĂ« tĂ« gjithĂ« territorin shqiptar. Reshjet fillimisht do tĂ« jenĂ« nĂ« veriperĂ«ndim dhe nĂ« gjithĂ« shtrirje perĂ«ndimore deri nĂ« Fier e VlorĂ«, veriperĂ«ndimi dhe perĂ«ndimi dhe pjesĂ«risht qarku i TiranĂ«s. Juglindja deri nĂ« mesnatĂ« do tĂ« mbetet pa shi”.

Sipas meteorologes termometri do të vijojë gjatë gjithë javës të shënojë rënie.

Po kështu edhe rajoni i Ballkanit do të jetë i freskët dhe me rrebeshe, kryesisht në brigjet perëndimore./kb

↗

Bulmeti në Shqipëri, 31.5 % më shtrenjtë sesa në BE!

✇Gazeta Fjala
By: el da

Pikërisht pas 2019-s, me uljen e TVSH-së së kreditueshme (nga 20% u bë 6%) prej vitit 2020, konsumatori shqiptar e ka blerë qumështin dhe produktet e bulmetit më shtrenjtë sesa shtetasit europianë dhe ballkanas.

Në vitin 2005, çmimet e produkteve të bulmetit në Shqipëri ishin sa 88.6% e mesatares së Bashkimit Europian (mesatarja e vendeve të BE=100) sipas të dhënave të Eurostat.

Kjo tregon se në atë periudhë, produktet e bulmetit në Shqipëri ishin më të lira se në shumicën e vendeve të BE-së. Një produkt që kushtonte 100 lekë në Europë, në Shqipëri blihej me 88.6 lekë. Eurostat e llogarit indeksin, sipas barazisë së fuqisë blerëse.

Në vitin 2000, pas ndryshimeve në skemën e TVSH-së, çmimet në Shqipëri filluan të tejkalojnë mesataren europiane, duke arritur në 104.9%, ose 4.9% më shtrenjtë se mesatarja e Europës.

Bulmeti u shtrenjtua vazhdimisht duke arritur në 131.5% të mesatares së BE-së në vitin 2024. Kjo do të thotë se për 2024, çmimet për qumësht, djathë dhe vezë në Shqipëri janë 31,5% më të larta se mesatarja europiane.

Sipas renditjes sĂ« Eurostat, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« e katĂ«rta nĂ« EuropĂ« pĂ«r çmimet mĂ« tĂ« shtrenjta tĂ« treguesit “qumĂ«sht, djathĂ« dhe vezĂ«â€, pas IrlandĂ«s (171.7%), ZvicrĂ«s (147.2%), NorvegjisĂ« (132%)

Në vitin 2024, Shqipëria renditet në krye të vendeve me çmimet më të larta të bulmetit në rajon, duke tejkaluar shtete si Greqinë (130.5%) Bullgarinë (125.7%), Malin e Zi (96.7%), Kosovën me 98.6 (Për Kosovën të dhënat janë për vitin 2022).

Për më tepër, çmimet në Shqipëri janë më të larta edhe se në disa vende me ekonomi më të zhvilluar si Italia (105%) dhe Austria (102.8%).

Në Europë, çmimet më të lira të bulmetit janë në Sllovaki (86% e mesatares së BE-së), Poloni (89.8%) dhe Maqedonia e Veriut (91.2%)

Pse në Maqedoninë e Veriut, bulmeti është ndër më të lirët në Europë

Ndryshe nga Shqipëria, në Maqedoninë e Veriut, skema e subvencionimit të prodhuesve të qumështit mbështet financiarisht fermerët në dy drejtime, si për krerët e lopëve edhe për qumështin e prodhuar.

Për  vitin 2025, skema përfshin pagesa për çdo litër qumështi të dorëzuar, për çdo lopë të mbajtur në fermë, si dhe një subvencion për viçat femra. Konkretisht, fermerët për çdo litër qumësht të prodhuar marrin 9.7 cent euro.

Nëse fermeri prodhon, për shembull, 6,000 litra në vit, kjo përkthehet në dhënie subvencionesh në masën 583 euro.

Për krerë lopësh, skema parashikon dhe dhënien e 130 eurove për krerë. Në zonat malore apo me kushte më të vështira prodhimi, këtyre pagesave u shtohet një bonus prej 15%.

Gjithashtu, për të nxitur rigjenerimin e tufës dhe rritjen e kapaciteteve të prodhimit, aplikohet edhe dhënie subvencionimi për viçat fermerë.

Masa e subvencionit  shkon 48.7 euro për krerë.

Në Shqipëri fermerët e fermave të lopëve përfitojnë vetëm një subvencion prej 10,000 lekë apo 95 euro për krerë lopë, si dhe dhënien e naftës falas për tokat e mbjella, por që nuk arrijnë të adresojnë problematikën me rritjen e kostos prodhuese të qumështit.

Për ekspertët e bujqësisë vlerësohet se politikat mbështetëse të subvencioneve që aplikon Maqedonia e Veriut janë më gjithëpërfshirëse dhe të lidhur direkt me prodhimin e qumështit, ndërsa Shqipëria ka ende një model të kufizuar subvencionesh.

Skemë për kompensimi 10% të TVSh-së te fermeri, gati projektligji

Pas përfundimit të aksionit të nisur për kontrollin e tregtimit me faturë të produkteve blegtorale prej fermerit drejt përpunuesve dhe grumbulluesve qeveria po synon të rikthejë skemën e kompensimit të TVSH-së për fermerët.

“Monitor” mĂ«son se qeveria ka gati projektligjin pĂ«r rimbursimin e TVSh-sĂ« te fermeri. Masa e propozuar e kompensimit do tĂ« jetĂ« 10%.

Projektligji pritet të miratohet dhe të zbatohet vitin e ardhshëm, si pjesë e një reforme më të gjerë për formalizimin e zinxhirit agroushqimor dhe uljen e kostove për prodhuesit vendas.

Deri tani, në rang vendi, rezultojnë të regjistruar 100 mijë fermerë të pajisur me NIPT që kanë të drejtë të shesin te përpunuesi, grumbulluesi apo supermaketet produktet e veta, pa faturë TVSH-je, por nëpërmjet autofaturës që plotësohet prej blerësit.

Pas heqjes së skemës së TVSH-së së rimbursueshme që përfitohej nga përpunuesit, kurse fermeri përfitonte tregtimin e produkteve me çmim të leverdishëm, u rrit kostoja e prodhimit, sepse TVSH-ja e paguar nuk kreditohet më dhe bëhet pjesë e kostos së lëndës së parë.

Deri në vitin 2017, rimbursimi i TVSH-së për përpunuesit ishte 20%, çka do të thotë se p.sh,. për çdo blerje të qumështit me faturë tatimore nga fermeri, përpunuesi mund të kreditonte këtë vlerë në TVSH-në e zbritshme.

Kjo skemë e bënte ekonomikisht të leverdishme blerjen edhe me çmim të lartë për fermerin dhe siguronte marzh të qëndrueshëm fitimi për industrinë.

Nga viti 2019 deri në vitin 2022, skema ndryshoi. TVSH-ja në blerje (nga fermerët) u ul në 6%. Ndërsa TVSH-ja në shitje e produkteve të bulmetit mbeti 20%. Kjo krijoi  pabarazi fiskale, pasi industria paguante më shumë në dalje sesa kreditonte në hyrje.

Skema e TVSH-së së kreditueshme u hoq plotësisht në vitin 2022, duke vendosur 0% TVSH të zbritshme për blerjet e qumështit nga fermerët.

Shoqata e Industrisë së Përpunuesve të Qumështit propozoi që skema të harmonizohej me praktikat e rajonit, ku TVSH-ja e blerjes dhe e shitjes të unifikohej në 6% ose 9%, për të shmangur pabarazitë tatimore.

Skema e vjetër të zëvendësohej me një mekanizëm neutral fiskal, jo penalizues për përpunuesin. Ky propozim nuk u pranua nga Ministria e Financave në buxhetin e vitit 2022.

Në vend të rimbursimit të TVSH-së, qeveria aplikoi subvencione direkte deri në 10,000 lekë për krerë bagëtie/lopë për fermerët.

Në atë kohë, përpunuesit theksuan se skema e subvencioneve nuk do të ketë efekt të drejtpërdrejtë në uljen e kostos së lëndës së parë për industrinë.

Nuk garanton formalizimin, sepse nuk është e lidhur me volumin real të qumështit të shitur.

Ndryshe nga rajoni, ku subvencionet jepen për litër qumësht të prodhuar e dorëzuar, në Shqipëri mungon kjo logjikë e orientuar drejt prodhimit të formalizuar./kb

↗

“TĂ«rmet Peçi do arrestohet para shtatorit”

✇Gazeta Fjala
By: el da

Deputeti i zgjedhur i Partisë Demokratike, Belind Këlliçi, tha se një ish-kryetari i Bashkisë së Tepelenës, Tërmet Peçi, mund të arrestohet për korrupsion para se të shkelë në Parlament dhe të nisë mandatin e tij të parë si deputet, në shtator.

“Prisni edhe njĂ« muaj e pak dhe do tĂ« shihni, edhe skandalet e reja tĂ« qeverisĂ«, edhe denoncimet e reja, do tĂ« shihni edhe çështjet e reja qĂ« do tĂ« ngrejĂ« opozita
 Nuk e dimĂ« a do tĂ« ketĂ« kohĂ« qĂ« tĂ« futet nĂ« Parlament nĂ« shtator, apo do tĂ« arrestohet para shtatorit?”, tha KĂ«lliçi nĂ« A2 CNN.

I pyetur se kush do ta arrestojĂ«, KĂ«lliçi u pĂ«rgjigj: “Oreksi i Edi RamĂ«s. Sa herĂ« i Ă«shtĂ« dashur, çdo dy tre muaj
 Nuk tĂ« bĂ«n pĂ«rshtypjen qĂ« Erion Veliaj nĂ« pĂ«rgjime thotĂ« qĂ« Agron Malaj dhe TĂ«rmet Peçi po bĂ«hen deputetĂ« pĂ«r t’i shpĂ«tuar drejtĂ«sisĂ« dhe kĂ«shtu duhet tĂ« vepronte edhe ai. Por pĂ«r ata kĂ«shtu kishte vendosur Rama, pĂ«r Veliajn kishte vendosur qĂ« duhet tĂ« bĂ«jĂ« burgun edhe pĂ«r shokĂ«t”. m.p.

↗

Ylli Pata: Çkodimi i ‘Rithemelimit 2.0’ qĂ« vjen nga baçja e parme e BerishĂ«s

✇Gazeta Fjala
By: el da

Kush e ka ndjekur për tashmë 34 vite Sali Berishën dhe sjelljen poitike të tij në pushtet dhe në opozitë, e di se ekziston një zakon.

Pak i çuditshĂ«m dhe nĂ« dukje paksa absurd qĂ« nĂ« vitet 90 tĂ« shekullit tĂ« shkuar, e jo mĂ« sot qĂ« duket mjaft anakronik, kur edhe “Perandori” mĂ« i fuqishĂ«m i botĂ«s “Donald the Orange” i ka treguar tĂ« gjithĂ«ve kuzhinĂ«n e perandorisĂ«.

Gjithsesi, fjalët anakronizëm, demode, apo të lashta nuk kanë shumë kuptim për politikën shqiptare, e cila ka nisur të duket si një rezervat tërheqës.

Pasi, mjedisi i saj nuk është thjeshte një rezervat i përshtatshëm për safari, por ka edhe më shumë se kaq. Mund të udhëtosh në kohë, natyrisht jo në rezervatet me marioneta high tech të Steven Spilgergut, por në një Jurasic Park të vërtetë.

Ku dinosaurit, ata me mish dhe kocka jo vetëm ekzistojnë, por janë edhe trend, ngaqë shumë spin-doktorë dhe profesorë të paneleve e pikturojnë si varianti ekzotik i komandantit Che.

E nĂ« kĂ«tĂ« jurasikun tonĂ« kĂ«tu, nuk ka nevojĂ« pĂ«r “OrigjinĂ«n e Specieve” pĂ«r tĂ« lexuar politikĂ«n, pasi miliona vite tĂ« dikurshme janĂ« koha qĂ« jetojmĂ«. Pa qenĂ« shprehje metaforike.

NĂ« kĂ«tĂ« logjikĂ«, pĂ«r tu kthyer te doket klasike tĂ« doktorit, “bahçja” e tij e mbĂ«shtetĂ«sve mediatike ka qenĂ« gjithmonĂ« kolorite nĂ« pĂ«rhapjen e legjendave urbane mbi sjelljen nĂ« publik dhe jashtĂ«.

Sipas njërës prej tyre, në qëndrimet e tij ka dy gjëra që duhet të dëshifrohen. Berisha ka dy palë spin-a; njërin që përfaqëson mendimin e tij zyrtar personal, e njërin që përfaqëson qëndrimin zyrtar të PD-së.

I pari, ka shumĂ« mĂ« rĂ«ndĂ«si se i dyti. i pari nuk punon nĂ« paradhomĂ«n e doktorit nĂ« PD, Ă«shtĂ« jashtĂ« aty ku gatuhet baruti dhe C4 e propagandĂ«s sĂ« fuqishme kundĂ«r armiqve tĂ« Sali BerishĂ«s. i dyti, Ă«shtĂ« zyrtar dhe skrivaninĂ« e ka afĂ«r doktorit nĂ« ish-selinĂ« e SHQUP, Ku koordinon pikat e pĂ«rgjithshme tĂ« PR-it kryesisht nĂ« panelet e darkĂ«s, ku dhe dĂ«rgohen apo “kĂ«shillohen” emrat e “kalorĂ«sve sulmues”.

Dhe kĂ«to ditĂ«, i pari pra, ai qĂ« pĂ«rfaqĂ«son mendimin “zyrtar” personal tĂ« Sali BerishĂ«s, hodhi kushtrimin e njĂ« “Rithemelimi 2.0”. Natyrisht qĂ« ai qĂ«ndrim nuk ka mahnitur askĂ«nd. Por ka dhĂ«nĂ« njĂ« sinjal, pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« mendojnĂ« se edhe mund tĂ« “cachet blloku” siç do tĂ« shprehej Frrok Çupi.

NĂ« PD ka njerĂ«z, tĂ« lashtĂ« qĂ« kanĂ« kaluar dertet e para me doktorin qĂ« i dinĂ« pĂ«rmendĂ«sh hiqet e doket e tij, por çuditĂ«risht edhe nga ata qĂ« nĂ« kohĂ«n e BerishĂ«s i ishin kĂ«rthinj ose me pantallona tĂ« shkurtra si pĂ«r shembull Gaz Bardhi apo Ervin Saljanji. MĂ«simi i kodeve dhe huqet Ă«shtĂ« njĂ« nga manualet qĂ« mĂ«sohet nĂ« armatĂ«n e “Che”-sĂ« sĂ« Jurasic Park-ut shqiptar.

E sipas “kodifikuesve” tĂ« vjetĂ«r tĂ« kĂ«saj gjuhe antike, i bie qĂ« “Rithemelimi 2.0” nuk Ă«shtĂ« gjĂ« tjetĂ«r, veçse njĂ« paralajmĂ«rim pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« kanĂ« menduar tĂ« rebelohen, qoftĂ« edhe pĂ«r “divanin e vezirĂ«ve”, pra pĂ«r njĂ« intrigĂ« mĂ« tĂ« vogĂ«l.

“Rithemelimi I” ndodhi si njĂ« skenar i pĂ«rgatitur nĂ« letĂ«r, ku partia do t’i merrej me çdo kusht Lul BashĂ«s dhe “pretorianĂ«ve” tĂ« tij me shkop bejzbolli dhe spry me piper, me çdo kusht e çdo mjet. Maksimumi do tĂ« thirren ata qĂ« kishin pranuar tĂ« tradhĂ«tonin “ish-delfinin” qĂ« u kthye nĂ« JudĂ« apo Brutt.

Këtë e kuptuan shumë mirë të vjetrit e PD-së, të cilët as nuk u afruan në rikthimin e Berishës, pasi e dinin se gjithçka është një skenar i shkruar. U afruan një pjesë e atyre që pas 8 janarit, natën vonë shkuan në zyrën e atit të 20, por edhe disa të tjerë.

Ca me iluzione se mund tĂ« çanin, si pĂ«rshembull Evi Kokalari, pore dhe tĂ« tjerĂ« “kokĂ«fortĂ«â€ qĂ« gjithĂ« jetĂ«n kanĂ« bĂ«rĂ« beteja nĂ« mjedisin e ashpĂ«r tĂ« PD-sĂ«, ku natyrisht nuk kanĂ« qenĂ« tĂ« mirĂ«pritur. Si Muslym Murrizi, Gazmend Oketa, AleksandĂ«r Biberaj e tĂ« tjerĂ«, tĂ« cilĂ«t nuk qĂ«ndruan gjatĂ«.

KĂ«saj radhe, kushtrimi pĂ« “Rithemelim”, ngjan si njĂ« thirrje me rreze tĂ« mesme veprimi. Pak a shumĂ« si te filmi “Kapedani”, ku xha Sulo bĂ«n shef Ă«ndĂ«rr se komandon bateritĂ« e topave me dt tĂ« shkulura tĂ« mustaqeve. Po doktori, vĂ«rtetĂ« Ă«shtĂ« xha Saliu, por mustaqe nuk se ka pasur, madje legjendat thonĂ« se nuk i janĂ« dirsur kurrĂ«. m.p.

↗

“Na fal Aron!” Deputetja socialiste reagon pĂ«r ngjarjen nĂ« VlorĂ«

✇Gazeta Fjala
By: el da

Deputetja më e re, e dalë nga zgjedhjet e 11 Majit, Marjana Koçeku ka nisur reagimin e saj me një falenderim dhe kërkese ndjese për 18-vjeçarin Aron Balaj, i cili u dhunua së fundmi nga ish-shefi i Rrugores në Vlorë, Adrian Isufi dhe miku i tij Leart Bimo (person me precedent krimanal).

Marjana pĂ«rmes kĂ«tij postimi Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« “njĂ«â€ me Aronin, pasi ashtu sikurse dhe i riu, edhe socialistja e di fare mirĂ« çfarĂ« do tĂ« thotĂ« tĂ« punosh me orĂ« tĂ« tĂ«ra, turnet e gjata, tavolinat e shumta, klientĂ«t e padurueshĂ«m dhe lodhjen e stĂ«rgjatĂ« qĂ« tĂ« jep puna gjatĂ« fluksit tĂ« sezonit.

MĂ« tej ajo thekson faktin se ashtu si dhe i riu kamarier, tĂ« gjithĂ« ata qĂ« pĂ«rballen me situata tĂ« tilla, duhet tĂ« ngrenĂ« fort zĂ«rin dhe t’i tregojnĂ« çdo “maskarai” qĂ« askush nuk Ă«shtĂ« mbi ligjin.

“Reagimi i fortĂ« i opinionit publik asht shpresĂ«, por na duhet me folĂ« edhe ma shumĂ«, qĂ« institucionet me veprue si duhet. Jam e bindun se ka edhe raste tjera, por reagimi shembullor sot duhet me i tregu çdo maskarai se askush s’asht mbi ligjin”, shkruan ajo ndĂ«r tĂ« tjera. m.p.

↗

“A e synoni postin e NokĂ«s nĂ« PD?” Kjo Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjja e KĂ«lliçit

✇Gazeta Fjala
By: el da

Deputeti i zgjedhur i PD, Belind Këlliçi, tha se objektivi i tij kryesor është rrëzimi i Edi Ramës, njëlloj siç bëri me Erion Veliajn, dhe jo ndonjë post brenda Partisë Demokratike.

I pyetur nĂ« A2 CNN nĂ«se do tĂ« ketĂ« ndryshime nĂ« funksionet e larta drejtuese tĂ« PD para nisjes sĂ« sesionit tĂ« ri parlamentar, dhe nĂ«se ka ai ambicie pĂ«r ndonjĂ« pozicion, si ai i Sekretarit tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m, qĂ« mbahet aktualisht nga Flamur Noka, ai u pĂ«rgjigj: “Absolutisht jo! Aktualisht jam drejtues politik i TiranĂ«s, jam anĂ«tar i kryesisĂ« sĂ« PD, jam deputet
 Mendoj qĂ« kjo forcĂ« politike mĂ« ka vlerĂ«suar jashtĂ« mase dhe jam pĂ«rgjigjur me punĂ« dhe pĂ«rkushtim. Nuk kam asnjĂ« ambicie pĂ«rveç rrĂ«zimit tĂ« Edi RamĂ«s. Po u arrit rrĂ«zimi i Edi RamĂ«s Ă«shtĂ« pĂ«rmbushur ambicia ime”.

“Pa post kam qenĂ« unĂ« prej vitit 2023, dhe i nxorĂ«m ujĂ«t e zi BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s pĂ«r 44 javĂ« me radhĂ«. MĂ« 11 maj nuk ka pasur zgjedhje. KĂ«tĂ« debat patĂ«m edhe mĂ« 14 maj 2023. Erion Veliaj nuk mundet, Ă«shtĂ« mĂ« i fortĂ« se kurrĂ«, dhe ja ku jemi sot kur Erion Veliaj Ă«shtĂ« nĂ« burg, i gjithĂ« shtabi i asaj fushate Ă«shtĂ« nĂ« burg dhe sot nuk ke mĂ« Bashki, por njĂ« aparat tĂ« shkatĂ«rruar tĂ« administratĂ«s publike”, shtoi KĂ«lliçi. m.p.

↗

Zhduket portugezi nĂ« SarandĂ«! U fut pĂ«r t’u larĂ« nĂ« det


✇Gazeta Fjala
By: el da

NjĂ« 57-vjeçar Ă«shtĂ« zhduku pasditen e kĂ«saj tĂ« diele nĂ« qytetin e SarandĂ«s. Policia njofton se rreth orĂ«s 18:00 nĂ« afĂ«rsi tĂ« lagunĂ«s, nĂ« vendin e quajtur “Buka e Vivarit”, turisti portugez, i cili ndodhej sĂ« bashku me disa miq tĂ« tij, nuk Ă«shtĂ« parĂ« mĂ« nga momenti qĂ« ka hyrĂ« me not nĂ« det.

Shërbimet e Policisë Kufitare Sarandë, në bashkëpunim dhe me patrullat nga toka janë duke vijuar kërkimet në det dhe në zonën përreth bregdet me qëllim gjetjen e portugezit 57-vjeçar me ininciale A.G.

Grupi hetimor i ngritur nga Komisariati i Policisë Sarandë po punon për sqarimin e plotë të rrethanave të ngjarjes. m.p.

↗

Nga pasioni te profesioni: Maturantë, zgjidhni programin tuaj të studimeve në UBT

✇Gazeta Fjala
By: el da

Prof. Dr. Fran Gjoka

“Natyra nuk Ă«shtĂ« njĂ« vend pĂ«r tĂ« vizituar. Ajo Ă«shtĂ« shtĂ«pia jonĂ«.”— Gary Snyder

Kjo thĂ«nie sublimon lidhjen tonĂ« tĂ« brendshme me natyrĂ«n dhe thekson se studimi nĂ« fushat e shkencave tĂ« jetĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« rrugĂ« pĂ«r tĂ« jetuar nĂ« harmoni me tĂ« – jo thjesht pĂ«r ta vizituar, por pĂ«r ta kuptuar dhe ruajtur si shtĂ«pinĂ« tonĂ«. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, studimi nĂ« kĂ«to fusha u jep studentĂ«ve njohuritĂ« dhe aftĂ«sitĂ« pĂ«r t’u pĂ«rballur me sfidat e kohĂ«s sonĂ«, si ndryshimet klimatike, sigurimi i ushqimit tĂ« shĂ«ndetshĂ«m dhe tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m, ruajtja e biodiversitetit, menaxhimi i ujit dhe tokĂ«s, si dhe zhvillimi i teknologjive tĂ« reja pĂ«r njĂ« mjedis mĂ« tĂ« shĂ«ndetshĂ«m.

Në Universitetin Bujqësor të Tiranës (UBT) besojmë se pasioni për natyrën dhe jetën është themeli i çdo karriere të suksesshme në shkencat e jetës. Nga toka dhe uji te bimët dhe kafshët, programet tona të studimit ju ftojnë të eksploroni, të mësoni dhe të ndërtoni të ardhmen tuaj profesionale. Në këtë shkrim të shkurtër prezantojmë ofertën e re akademike të UBT-së, me programe inovative dhe bursa për degët prioritare, që ju ndihmojnë të ktheni pasionin tuaj në profesion.

Zgjedhja e diplomës është hapi që përcakton rrugën tuaj drejt së ardhmes. Për mijëra maturantë, ky është vendimi më i rëndësishëm që formëson vitet e ardhshme dhe hap dyert drejt një karriere të qëndrueshme. Zgjedhja duhet të bazohet te pasionet personale, perspektivat e punësimit dhe cilësia e programeve. Prindërit kanë një rol të rëndësishëm udhëzues, por të rinjtë sot kanë më shumë autonomi për të ndjekur aftësitë dhe aspiratat e tyre.

UBT – lider nĂ« shkencat e jetĂ«s dhe mĂ« gjerĂ«. Universiteti BujqĂ«sor i TiranĂ«s, i themeluar nĂ« vitin 1951, Ă«shtĂ« institucioni mĂ« i madh dhe mĂ« i vjetĂ«r nĂ« vend pĂ«r shkencat e jetĂ«s – tokĂ«n, ujin, bimĂ«t, kafshĂ«t dhe ekosistemet – me njĂ« trashĂ«gimi tĂ« shkĂ«lqyer tĂ« ekselencĂ«s akademike dhe kĂ«rkimore.

Programet e reja, që përbëjnë ofertën akademike të UBT-së, janë të certifikuara nga Universiteti BOKU i Vjenës dhe përfshihen në listën e degëve prioritare që ofrojnë bursë shtetërore të barabartë me pagën minimale, sipas vendimit të qeverisë shqiptare. Kampusi i ri modern, laboratorët kërkimorë, fermat didaktike dhe stafi akademik i kualifikuar e i përkushtuar, së bashku me mundësinë për të ndjekur një pjesë të studimeve në universitetin partner BOKU, krijojnë kushte ideale për zhvillim profesional dhe personal. Studentët përfitojnë nga praktikat, kërkimet dhe rrjetet ndërkombëtare, duke u përgatitur në mënyrë konkurruese për tregun e punës, si në Shqipëri ashtu edhe jashtë saj.
Oferta e re akademike (2025–2026) pĂ«rfshin 9 programe Bachelor, prej tĂ« cilave 6 nĂ« shkencat e jetĂ«s:

1) Shkencat Bujqësore dhe Siguria Ushqimore, me profilet: Agronomi, Hortikulturë, Mbrojtje Bimësh, Zootekni, Akuakulturë dhe Peshkim.
2) Inxhinieri Mjedisi dhe Uji, me profilet: Menaxhimi i Ujit dhe Menaxhimi i Burimeve Natyrore.
3) Teknologji Informacioni (IT) nĂ« BujqĂ«si dhe Mjedis – teknologji digjitale pĂ«r menaxhim inteligjent.
4) Inxhinieri Pyjore, me profilet: Menaxhimi i Ekosistemeve Pyjore, Mbrojtja e Natyrës dhe Biodiversitetit.
5) Teknologji Ushqimore.
6) Ushqimi dhe Shkencat e tĂ« Ushqyerit – siguria ushqimore dhe shĂ«ndeti pĂ«rmes ushqyerjes.
Programe që lidhin shkencën me sipërmarrjen dhe krijimtarinë:
7. Ekonomiks, me profilet: Ekonomia dhe Politikat e Zhvillimit, Ekonomiksi i Aplikuar.
8. Menaxhimi i Biznesit, me profilet: Menaxhim Agrobiznesi, Menaxhim i Turizmit Rural.
9. Dizajni i Interierit dhe Inxhinieri Druri, me profilet: Teknologjia e Drurit, Dizajni i Mobiljeve dhe Interierit.

Bursa dhe përfitime: Të gjitha programet e reja janë në listën e degëve me bursë shtetërore të barabartë me pagën minimale, duke ulur ndjeshëm barrën financiare për familjet. Diplomat e UBT-së, të certifikuara nga BOKU e Vjenës, ofrojnë një avantazh real në tregun e punës, brenda dhe jashtë vendit.
Nga pasioni te profesioni: zgjidh shkencat e jetës dhe bëhu pjesë e ndryshimit që bota kërkon.

↗

Pushteti qĂ« rritet duke “pĂ«rpirĂ«â€ gjithçka rreth vetes

✇Gazeta Fjala
By: el da

RELDAR DEDA – ShqipĂ«ria vazhdon ende tĂ« jetĂ« e kĂ«rrusur nga pesha e aktiviteteve tĂ« rrjeteve tĂ« narkotrafikut, nga njĂ« qeveri e shkrirĂ« qartazi me kĂ«tĂ« rrjet, nga njĂ« kryeministĂ«r arrogant qĂ« s’heq dorĂ« pĂ«r tĂ« futur nĂ« grykĂ« tĂ« vet tĂ« gjitha pushtetet; nga njĂ« opozitĂ« e pafuqishme pĂ«r t’u pĂ«rballur me kĂ«tĂ« gjendje, qoftĂ« pĂ«r shkak tĂ« pĂ«rgjegjĂ«sive tĂ« veta, qoftĂ« pĂ«r shkak tĂ« degradimit tĂ« situatĂ«s; media tĂ« kontrolluara, elita akademike tĂ« korruptuara e tĂ« nĂ«nshtruara dhe njĂ« shoqĂ«ri civile e vĂ«nĂ« e tĂ«ra nĂ« shĂ«rbim tĂ« qeverisĂ«.

Zërat kritikë po pakësohen dita-ditës, dhe shoqëria po vazhdon të zhytet në një depresion të tillë, saqë ka filluar ta pranojë hapur perspektivën e një politike moniste, që secili prej nesh e kishte menduar si të mbyllur përgjithmonë.

A nuk menduam tĂ« gjithĂ« ne se koha kur shteti udhĂ«hiqej nga njĂ« burrĂ« i vetĂ«m, pĂ«r disa dekada me radhĂ«, kishte marrĂ« fund? A s’ishim ne dĂ«shmitarĂ« tĂ« shpalosjes sĂ« beftĂ« tĂ« revolucioneve nĂ«pĂ«r botĂ«n arabe, qĂ« çuan nĂ« rrĂ«zimin e Ben AlisĂ« nĂ« Tunizi, tĂ« Mubarakut nĂ« Egjipt apo tĂ« Gadafit nĂ« Libi? A nuk ishim ne ata qĂ« pamĂ« se si ushtria e dĂ«boi nga pushteti diktatorin 94-vjeçar tĂ« ZimbabvesĂ«, Robert Mugabe, pas afro dyzet vitesh nĂ« krye tĂ« shtetit?

Atëherë kur menduam se autoritarizmi, dhe mbi të gjitha regjimet autoritare, kishin marrë fund, Shqipërisë i kanoset rreziku i ngecjes në një purgator gjysmë-demokratik apo kinse-demokratik, ku kryeministri i vendit luan lojën e një demokracie fasadë, prapa së cilës fshihet një sistem i kapur plotësisht nga tentakulat kriminale dhe financiare.

Sigurisht, kohĂ«rat e sotme nuk prodhojnĂ« diktatura nĂ« kuptimin klasik tĂ« fjalĂ«s. Ato po prodhojnĂ« sisteme perfide, nĂ« tĂ« cilat demokracia rrĂ«shqet, kthehet mbrapsht dhe bĂ«het karikaturĂ« e vetvetes. SociologĂ«t e quajnĂ« kĂ«tĂ« “autoritarizĂ«m performativ”, ku lideri nuk ndalohet nga asgjĂ«, sepse Ă«shtĂ« kudo. Flet si opozitĂ«, qeveris si i vetmi autoritet, ndĂ«rton, shan, fal, pĂ«rsĂ«rit, ironizon, mbledh, çmonton dhe nĂ« fund tĂ« ditĂ«s Ă«shtĂ« i vetmi qĂ« ka tĂ« drejtĂ« tĂ« tregojĂ« historinĂ« e vendit.

A nuk e ka përshkruar Ismail Kadare një fenomen të ngjashëm tek Pashallëqet e mëdha, ku tregon se nën një sundim të gjatë, populli mësohet të mos imagjinojë më asgjë përtej sundimtarit? Dhe kur imagjinata vdes, nuk ka më demokraci. Ka vetëm zbrazëti me zë të lartë.

Në Shqipëri, pushteti nuk lufton më me zjarr, por ai djeg me heshtje. Nuk godet. As nuk shtyn. Thjesht thith. Tenton të kapë këdo që joshet nga madhështia e tij, dhe pasi ta kapë, e përpin. E bën pjesë të vetes, e mbyll në një zyrë me mobilie të reja, i jep një post, një bord, një konferencë për shtyp. Dhe më pas e lë të zbehet, të tretet, si një rrobë e vendosur në diellin e rremë të kompromisit.

NĂ« kĂ«tĂ« vend tĂ« lodhur nga tranzicioni, Edi Rama nuk e fsheh mĂ« as etjen pĂ«r pushtet, as strategjinĂ« pĂ«r ta zgjatur atĂ«. Por ajo qĂ« fsheh mjeshtĂ«risht Ă«shtĂ« njĂ« plan mĂ« i thellĂ«: pĂ«r ta bĂ«rĂ« tĂ« panevojshme vetĂ« ekzistencĂ«n e opozitĂ«s. Jo duke e ndaluar. Jo duke e goditur me grusht. Por pĂ«rkundrazi, duke e ftuar nĂ« tryezĂ«, duke e pĂ«rkĂ«dhelur, duke i thĂ«nĂ«: “Ejani, s’ka mĂ« ndasi. Jemi tĂ« gjithĂ« bashkĂ«.”

NĂ« njĂ« regjim tĂ« kalbur, kĂ«to fjalĂ« do tĂ« tingĂ«llonin si thirrje pĂ«r paqe. Por nĂ« njĂ« demokraci tĂ« dĂ«rrmuar, ato janĂ« kĂ«ngĂ« funerali pĂ«r pluralizmin. NĂ« muajt e fundit, Rama ka thirrur publikisht qĂ« figura “tĂ« shĂ«ndetshme” nga e djathta tĂ« bashkohen me qeverisjen. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« thirrje qĂ« nĂ« thelb tĂ« kujton njĂ« sulm tĂ« heshtur ndaj njĂ« partie qĂ« ai e di mirĂ« se Ă«shtĂ« ende aset kombĂ«tar: PartisĂ« Demokratike.

Sepse Rama e di: PD, me gjithĂ« plagĂ«t, pĂ«rçarjet, dĂ«shtimet, Ă«shtĂ« njĂ« institucion historik i kĂ«tij vendi. ËshtĂ« pjellĂ« e dhimbshme e viteve ’90, e atij momenti kur shqiptarĂ«t ndanĂ« pĂ«rfundimisht drithmĂ«n e frikĂ«s nga fryma e lirisĂ«. Dhe ajo qĂ« Rama s’mund ta falĂ«, Ă«shtĂ« pikĂ«risht kjo: qĂ« ekziston ende njĂ« forcĂ« qĂ« i kujton vendit se pushteti mund tĂ« ndĂ«rrohet. Dhe prandaj duhet bĂ«rĂ« i padukshĂ«m.

Ai ka nisur ta bëjë këtë me një mjeshtëri që do ta kishin zili edhe strukturat më të ftohta të Tabir Sarajit në Pallati i ëndrrave. Genc Doromemaj, dikur kryetar i PD-së në Vlorë, sot është në një pozicion të emëruar nga vetë qeveria. Në heshtje. Pa sherr. Pa kushte. U bë pjesë e sistemit. Si një ëndërr që nuk u interpretua, por u arkivua. Përherë. E mbuluar me pluhur qeveritar.

E gjithĂ« kjo strategji; pĂ«rvetĂ«simi i figurave tĂ« opozitĂ«s, thirrjet pĂ«r “afrim”, vendosja e kundĂ«rshtarĂ«ve politikĂ« nĂ« borde dhe poste publike, nuk Ă«shtĂ« thjesht manovĂ«r politike. ËshtĂ« pjesĂ« e njĂ« modeli mĂ« tĂ« thellĂ« autoritar, ku pushteti nuk mjaftohet mĂ« me kontrollin e institucioneve, por synon tĂ« kontrollojĂ« edhe perceptimin e realitetit.

TĂ« tjera figura janĂ« ftuar, publikisht apo prapa kuintave, qĂ« tĂ« ndalin sĂ« qeni kundĂ«rshtarĂ« dhe tĂ« kthehen nĂ« “bashkĂ«punĂ«torĂ«â€. TĂ« shndĂ«rrohen nga pjesĂ« e njĂ« alternative nĂ« argument tĂ« pushtetit aktual. Dhe ky Ă«shtĂ« momenti kur opozita nuk goditet, por zhbehet me pĂ«rqafim.

NĂ« romanin “Dimri i Madh”, Kadare pĂ«rshkruan njĂ« sistem qĂ« nuk kĂ«rkonte tĂ« asgjĂ«sonte kundĂ«rshtarin, por tĂ« zhdukte dallimin mes vetes dhe tij. KĂ«shtu, çdo kundĂ«rshtar bĂ«hej, pak nga pak, version i zbutur i PartisĂ«. Dhe kur dallimi humbet, humb edhe alternativa.

Rama nuk ndĂ«rton njĂ« regjim tĂ« dhunshĂ«m. Ai ndĂ«rton njĂ« gjendje ku gjithçka tjetĂ«r duket e panevojshme. “Pse na duhet njĂ« opozitĂ«?”, pyesin disa, “kur ai vetĂ« po sjell tĂ« djathtĂ«n brenda sĂ« majtĂ«s?” KĂ«shtu lind iluzioni i plotĂ«sisĂ«, qĂ« Ă«shtĂ« arma mĂ« e frikshme e autoritarizmit.

Në të vërtetë, ai nuk kërkon opozitarë që të mendojnë ndryshe. Kërkon figurantë që të justifikojnë dominimin e tij, si në një teatër ku gjithçka është vendosur paraprakisht. Në vend të garës, kemi përputhje. Në vend të përplasjes së ideve, kemi krahë që bien në prehrin e një njeriu të vetëm. Një simfoni njëzëri, që zëvendëson pluralizmin me një estetikë të pastër qeveritare, të kuruar, të heshtur dhe të vetëkënaqur.

Nëse një njeri qëndron 26 vjet në pushtet, fillimisht si ministër, më pas si kryetar bashkie, pastaj si kryetar partie dhe më në fund si kryeministër, ai nuk është më thjesht një njeri i pushtetit. Ai bëhet vetë pushteti.

Edi Rama, që hyri në skenën politike si ministër i Kulturës në vitin 1998, nuk është më një aktor në politikë. Ai është bërë skena vetë. Dhe kur skena është gjithmonë e njëjtë, spektakli ndryshon vetëm në rekuizita. Qytetarët nuk janë më spektatorë të lirisë, por të një rituali të përsëritur, ku lideri i vetëm mbetet gjithnjë figura qendrore.

Sot, Rama nuk qeveris më thjesht për të ruajtur pushtetin. Ai qeveris që të mos mbetet më asnjë fije nevoje për ta ndërruar atë. Dhe mënyra më e sigurt për ta arritur këtë është: të shndërrojë kundërshtarin në dekor. Të marrë zërin e tij, të përdorë fytyrën e tij, të bëjë sikur është bashkë, për të mos e lejuar kurrë të jetë përballë. m.p.

↗

Inter humbet 15 milionĂ« euro dhe “fajin” e ka Kristjan Asllani

✇Gazeta Fjala
By: el da

Kristjan Asllani nuk është në planet e Christian Chivu për sezonin e ri. Shqiptari nuk e ka bindur trajnerin e ri të zikaltërve, ndaj duhet të largohet diku tjetër. Mesfushori elbasanas është i vetëdijshëm për vendimin e Christian Chivu, por nuk pranon të largohet nga Inter.

“KokĂ«fortĂ«sia” e tij ka bĂ«rĂ« qĂ« Interi tĂ« humbĂ« 15 milionĂ« euro, pasi Asllani refuzoi tĂ« transferohej nĂ« La Liga te Real Betis. Klubi spanjoll ishte i gatshĂ«m tĂ« paguante 15 milionĂ« euro pĂ«r kartonin e tij, shifĂ«r brenda pritshmĂ«rive tĂ« Interit.

Asllani nuk pranoi te shkonte te Betis duke u justifikuar se nuk donte të ishte larg familjes së tij. Për shqiptarin ka interes edhe nga klubet e Serisë A, ku deri më sot janë përmendur Bologna dhe Fiorentina.

Dy klubet e sipër përmendura kërkojnë vetëm huazimin e thjeshtë të tij, ose huazim me të drejtë blerjeje, ndërsa Interit i intereson më shumë shitja përfundimtare e shqiptarit. m.p.

↗

“MĂ« kishin paralajmĂ«ruar pĂ«r Endrit Shabanin, por i besova dhe
”

✇Gazeta Fjala
By: el da

Kryetari i lĂ«vizjes “ShqipĂ«ria BĂ«het”, Adriatik Lapaj, ka komentuar sĂ«rish zhvillimet e fundit brenda koalicionit me tĂ« cilin ai mori pjesĂ« nĂ« zgjedhjet e 11 Majit dhe “prerjen tĂ« besĂ«â€ tĂ« ish-aleatit tĂ« tij tĂ« “NismĂ«s Thurrje”, Endrit Shaban.

I ftuar sĂ« fundmi nĂ« A2 CNN, Lapaj Ă«shtĂ« shprehur sĂ«rish i zhgĂ«njyer, duke pohuar se ndonĂ«se miq tĂ« shumtĂ« i kishin kĂ«rkuar qĂ« tĂ« mos i besonte Shabanit, ai vendosi qĂ« tĂ« “shtrĂ«ngonte duart” me shokun e tij prej 12-vitesh.

“Nuk e mendoja kurrĂ« qĂ« dikush mund t’i bĂ«nte njĂ« akt kamikaz rrugĂ«timit politik tĂ« ndryshimit nĂ« ShqipĂ«ri”, tha mĂ« tej Lapaj, duke theksuar se nuk e kishte imagjinuar asnjĂ«herĂ« njĂ« ndarje nĂ« kĂ«tĂ« formĂ«.

Ndërkohë, sa i takon deklaratës së tij të mëparshme se nuk do të hynte në Parlament nëse subjekti politik që ai drejtonte do të merrte vetëm një mandat, Lapaj theksoi se ishte bërë në funksion të motivimit të ekipit, para formimit të koalicionit dhe se nuk kishte synuar keqinterpretim të sistemit zgjedhor.

KujtojmĂ« se mĂ« 23 korrik, kreu i KQZ-sĂ« Ilirjan Celibashi, i dha drejtim sherrit tĂ« ditĂ«ve tĂ« fundit mes dy ish-aleatĂ«ve, Adriatik Lapajt dhe Endri Shabanit pĂ«r “karrigen” nĂ« Parlament.

Përfundimisht, sipas kreut të KQZ, Lapaj mbeti zyrtarisht jashtë Kuvendit të Shqipërisë, ndërkohë që mandati i deputetit të Nisma Shqipëria Bëhet i kaloi Kleana Xhuvelit, kushërirës së Lapajt.

NĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« shkurtĂ«r pĂ«r mediat, kjo e fundit u shpreh se do tĂ« mbajĂ« mandatin e saj deri nĂ« momentin qĂ« ai t’i rikthehet tĂ« zotit, pra Lapajt.

“Deri nĂ« ditĂ«t qe beteja ligjore do ta kthejĂ« te i Zoti, te njeriu mĂ« i besuar i tij Adriatik Lapaj. UnĂ« jam 27 vjeçe dhe jam kushĂ«rira e Adriatik Lapajt”, tha ajo shkurtimisht.

Kleana Xhuveli Ă«shtĂ« njĂ« juriste e re, e pĂ«rfshirĂ« nĂ« zgjedhjet e 11 majit 2025 me koalicionin “Nisma ShqipĂ«ria BĂ«het”, nĂ« bashkĂ«punim me Adriatik Lapajn. m.p.

↗

“PartitĂ« e reja janĂ« plani i RamĂ«s sipas modelit serb: opozitĂ« me 7-8 parti”

✇Gazeta Fjala
By: el da

Belind Këlliç sulmoi partitë e reja që morën pjesë në zgjedhjet e 11 majit, pasi i quajti pjesë të planit të Ramës për të përçarë opozitën.

“QytetarĂ«t shpresĂ«n te PD-ja e kanĂ«. Nuk e kanĂ« as te forca tĂ« tjera qĂ« thoshin do marrim 71 mandate dhe nĂ« fund zihen se kush do tĂ« marrĂ« njĂ« mandat, apo as te forcat Ă« tjera qĂ« ngrihen si forca pĂ«r tĂ« çarĂ« opozitĂ«n”, tha KĂ«lliçi nĂ« A2.

“TĂ« gjithĂ« pseudoforcat e reja qĂ« janĂ« ngritur. I ka ngritur Edi Rama, pse kush?! Pjesa dĂ«rrmuese e skemĂ«s politike sot ndiqet nga njĂ« plan i Edi RamĂ«s pĂ«r tĂ« fraksionuar opozitĂ«n, pĂ«r tĂ« ndjekur modelin e SerbisĂ«, pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« opozitĂ« me 7-8, me 10 parti, tĂ« cilat nuk bĂ«jnĂ« kurrĂ« koalicion dhe nuk vijnĂ« kurrĂ« nĂ« pushtet. Ka forca qĂ« dukshĂ«m janĂ« krijuar pĂ«r tĂ« hequr vota dhe mandate nga opozita dhe PD”. m.p.

↗

“KQZ levĂ« e qeverisĂ«, noter pĂ«r epshet elektorale tĂ« RamĂ«s”

✇Gazeta Fjala
By: el da

Deputeti i zgjedhur i Partisë Demokratike, Belind Këlliçi, akuzoi publikisht Komisionin Qendror të Zgjedhjeve se është thjesht noteri i Kryeministrit Edi Rama, pasi certifikoi zgjedhjet e 11 majit.

“Nuk besoj se ka pasur njeri dyshim pĂ«r vendimin e KQZ, Ă«shtĂ« paradhoma e Kryeministrit dhe levĂ« e QeverisĂ«. Pra e gjithĂ« kjo betejĂ« e bĂ«rĂ« nga Partia Demokratike, faktet e bĂ«ra publike, videot, fotot, e tĂ« gjitha, nuk besoj se ka pasur ndonjĂ«herĂ« ndonjĂ« qĂ«ndrim nga ana e PD qĂ« do tĂ« reflektonte KQZ. Ajo Ă«shtĂ« aty noter, pĂ«r epshet elektorale tĂ« Edi RamĂ«s dhe kĂ«tu mbyllet kjo histori”, tha KĂ«lliçi nĂ« “Off the Record” nga Andrea Danglli, nĂ« A2 CNN.

“Ne kĂ«tĂ« po e bĂ«jmĂ« pikĂ«sĂ«pari pĂ«r shqiptarĂ«t, dhe mbi tĂ« gjitha pĂ«r misionin e vĂ«zhguesve tĂ« OSBE/ODIHR-it, qĂ« ende kanĂ« kohĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rpiluar raportin pĂ«rfundimtar pĂ«r zgjedhjet dhe tĂ« gjithĂ« tĂ« shohin. Jemi nĂ« 27 korrik dhe po flasim akoma pĂ«r farsĂ«n elektorale. m.p.

↗

“Yuri Kim ia kaloi edhe RamĂ«s! Na quanit anti-amerikanĂ«, por tani e shihni
”

✇Gazeta Fjala
By: el da

Deputeti i zgjedhur i Partisë Demokratike, Belind Këlliçi, tha se Departamenti Amerikan i Shtetit u ka kërkuar ambasadave të saj në botë të mos komentojnë zgjedhjet aty ku janë të kontestuara, si në rastin e Shqipërisë.

“Jemi i vetmi vend nĂ« botĂ«, sepse DASH i kĂ«rkon ambasadave tĂ« mos komentojĂ« zgjedhjet aty ku janĂ« tĂ« kontestuara, dhe zgjedhjet janĂ« tĂ« kontestuara. Jam i bindur qĂ« do tĂ« kemi zhvillime nĂ« shtator. I qĂ«ndroj bindjes sime dhe koherencĂ«s sime. Edhe ato lajme qĂ« unĂ« u kam paraprirĂ«, do tĂ« vijnĂ«â€, tha KĂ«lliçi nĂ« A2 CNN.

Ai shtoi se ky është një ndryshim drastik i qasjes së SHBA, krahasuar me vitet kur në Tiranë përfaqësohej nga ambasadorja Yuri Kim.

“VetĂ«m tre javĂ« pas zgjedhjeve, ish-ambasadorja e SHBA ia kaloi edhe Edi RamĂ«s nĂ« urimin e saj, edhe tĂ« liderit tĂ« opozitĂ«s pĂ«r performancĂ«n nĂ« humbje
 Zoti Berisha u shpall “non grata” pa asnjĂ« provĂ« nga Sekretari i Shtetit, Blinken, i cili sot nuk lejohet tĂ« futet nĂ« asnjĂ« godinĂ« zyrtare tĂ« SHBA. Kur i kemi thĂ«nĂ« ne kĂ«to gjĂ«ra, konsideroheshim tĂ« çmendur, antiamerikanĂ« etj.”, shtoi KĂ«lliçi. m.p.

↗

“Ke lloj lloj injorantĂ«sh nĂ« rrjete sociale qĂ« janĂ« shumĂ« tĂ« famshĂ«m”

✇Gazeta Fjala
By: el da

Reperi i famshĂ«m shqiptar Getoar Selimi ka komentuar sherret mes reperĂ«ve, ndĂ«rsa ishte i ftuar nĂ« emisionin “Goca dhe Gra” nĂ« Top Channel.

Getoar Selimi: Jam munduar gjatĂ« gjithĂ« kohĂ«s tĂ« ruaj atĂ« imazhin tim, nuk kisha pĂ«r tĂ« humbur pĂ«r asnjĂ« ide qĂ« mund tĂ« ma cenojĂ« kĂ«tĂ« pjesĂ«. Na kanĂ« ndodhur shumĂ« herĂ« kĂ«to gjĂ«ra, kemi has shumĂ« herĂ«, ndodhin pĂ«r arsye tĂ« ndryshme, nuk Ă«shtĂ« ajo puna si nĂ« çift e fatit, fati Ă«shtĂ« i njĂ«anshĂ«m, nĂ«se unĂ« dua tĂ« bĂ«j keq, tĂ« bĂ«j keq edhe pse ti s’do, varet nga njerĂ«zit si mendojnĂ« qĂ« duhet tĂ« depĂ«rtosh, sot ke lloj lloj injorantĂ«sh nĂ« rrjete sociale qĂ« janĂ« shumĂ« tĂ« famshĂ«m, mbase bĂ«jnĂ« edhe shumĂ« lek me kĂ«tĂ« punĂ«, mĂ« parĂ« s’kemi pas rrjete sociale dhe s’e kemi ditur me kĂ« kemi tĂ« bĂ«jmĂ« dhe me kĂ« na takon jeta, sot edhe mund t’i shohĂ«sh se çfarĂ« prototipesh kemi. m.p.

↗

Baba Mondi “bekon” punimet e shtĂ«pisĂ«-muze tĂ« Agollit: Personalitet i kombit

✇Gazeta Fjala
By: el da

Në fshatin Menkulas të Devollit, vendlindjen e shkrimtarit të madh Dritëro Agolli, u hodhën themelet e Shtëpisë-Muze që do të ruajë përjetësisht kujtimin dhe trashëgiminë e një prej figurave më të ndritura të letërsisë shqipe. Ky projekt kulturor, përtej simbolikës, është një akt konkret vlerësimi për kontributin e jashtëzakonshëm të Agollit në letrat shqipe dhe një hap përpara në përçimin e këtyre vlerave tek brezat e rinj.

NĂ« ritin e kurbanit nĂ« themele tĂ« muzeut morĂ«n edhe kryegjyshi BotĂ«ror i Bektashinjve, Haxhi Dede Edmond Brahimaj – Baba Mondi – dhe Elona Agolli, vajza e shkrimtarit.

“DritĂ«roi Ă«shtĂ« njĂ« nga figurat e kombit shqiptar, ka lĂ«nĂ« njĂ« vepĂ«r tĂ« shkĂ«lqyer, ku ka frymĂ«zuar shumĂ« shqiptarĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar vĂ«shtirĂ«sitĂ«. FalĂ«nderoj familjen, arkitektin dhe tĂ« gjithĂ« dashamirĂ«sit e tij qĂ« po bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« muze, pĂ«r kĂ«tĂ« figurĂ« kaq madhe tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Ishte njĂ« personalitet i madh. Zoti na nderoftĂ« tĂ« gjithĂ«ve, Amin!” – u shpreh Baba Mondi.

Ndërsa Elona Agolli, me emocion dhe përulësi, solli për të pranishmit copëza nga jeta personale e të atit, duke e rikujtuar jo vetëm si një kolos të letrave, por si një baba.

“Jam e nderuar qĂ« marr pjesĂ« nĂ« ritin e kurbanit, njĂ« rit bektashian. Edhe rrĂ«njĂ«t e familjes sime i pĂ«rkasin kĂ«tij besimi, por edhe moralit bektashian. GjyshĂ«rit e DritĂ«roit dhe gjyshi im, Rizai, i pĂ«rkisnin besimit bektashi. PĂ«rherĂ« nĂ« familjen e tim eti kĂ«ndoheshin kĂ«ngĂ«t e bektashizmit, recitohej Abaz Aliu i Naim FrashĂ«rit. Jam e lumtur, pasi me realizimin, bĂ«rjen realitet tĂ« muzeut pĂ«r DritĂ«ro Agollin nĂ« fshatin e tij tĂ« lindjes, do tĂ« ketĂ« njĂ« mundĂ«si dhe hapĂ«sirĂ« tĂ« posaçme dedikuar traditave tĂ« familjes bektashiane, historisĂ« familjare tĂ« shkrimtarit” – u shpreh Elona Agolli, vajza e DritĂ«roit.

Shtëpia-Muze e Dritëro Agollit do të jetë një qendër kulturore e gjallë ku do të ekspozohen dorëshkrime, objekte personale, fotografi dhe dokumente arkivore. Ajo synon të bëhet një pikë referimi për çdo vizitor dhe të ri që dëshiron të njohë nga afër jetën dhe veprën e këtij personaliteti të shquar të kulturës shqiptare. m.p.

↗

Zjarri rrezikon banesat në Kalasë, MB: Në aksion një helikopter Black Hawk

✇Gazeta Fjala
By: el da

Në Kalasë, situata paraqitet serioze për shkak të përhapjes së zjarrit nga era e fuqishme pranë zonës së banuar.

Ministria e Mbrojtes bënë me dije se në aksion janë angazhuar zjarrfikësit e Delvinës dhe Sarandës, efektivët e Forcave të Armatosura, zjarrfikës nga Baza e Mbështetjes së Emergjencave Civile dhe një helikopter Black Haëk.

Ministri i Mbrojtjes, Pirro Vengu, dhe Kryetari i Bashkisë Delvinë Besmir Veli ndodhen në terren, ku po ndjekin nga afër operacionin në mbështetje të banorëve dhe përpjekjet për minimizimin e rrezikut për jetën e qytetarëve.

Ndërkohë, zjarri i ardhur nga Kalasa momentalisht po kalon mbi malin e Lukovës në sipërfaqe me bimësi të dendur. Fronti është në majë të malit në drejtim të Lukovës dhe Sasajt dhe po favorizohet edhe nga era. m.p.

❌