❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Tatimet bllokojnë 76 ton produkte bujqësore

✇Revista Monitor
By: Ornela

Drejtoria e Tatimeve njoftoi se në 12 ditë, aksioni për formalizimin e tregut të produkteve bujqësore/blegtorale dhe rritjen e sigurisë ushqimore ka dhënë rezultate konkrete:

Sipas tatimeve janë 76.1 ton mallra të bllokuara dhe 209 subjekte të inspektuara.

Tatimet pohuan se aksioni vazhdon për të garantuar: Treg të formalizuar; Produkte të sigurta dhe të gjurmueshme; Mbrojtje për fermerin dhe prodhuesin e ndershëm.
Aksioni është pjesë e një përpjekjeje të përbashkët mes Tatimeve, Ministrisë së Financave dhe Ministrisë së Bujqësisë për të formalizuar sektorin bujqësor dhe për të siguruar gjurmueshmërinë e produkteve, përmes pajisjes së fermerëve me NIPT dhe lëshimit të faturave në çdo hallkë të zinxhirit tregtar.

Marketet e vogla mbeten pa furnizime qumështi; Tatimet sqarojnë si do të bëhen faturat

The post Tatimet bllokojnë 76 ton produkte bujqësore appeared first on Revista Monitor.

↗

100 individë fituan 33 mln euro nga rrjetet sociale: Tatimet nisin hetimet për mosdeklarim

✇Revista Monitor
By: Ornela

Drejtoria e Hetimit njoftoi se ka nisur hetimin ndaj 100 individëve/subjekteve për të ardhurat e përfituara nga platformat sociale. Bëhet fjalë për platformat Facebook; TikTok; YouTube; Instagram; Google; PayPal.

Tatimet bëjnë të ditur se nga verifikimet paraprake dyshohet se janë rreth 33 milionë euro të padeklaruara.

Administrata Tatimore ka njoftuar më datë 29 mars, përmes rrjeteve sociale, që individët dhe subjektet të përmbushin detyrimet ligjore nëpërmjet vetëdeklarimit në DIVA 2024.

Tatimet kanë ftuar tatimpaguesit që nuk kanë reaguar ende, të kryejnë sa më shpejt këtë detyrim, për të shmangur penalitete dhe masa të tjera që mund të sjellë një hetim i thelluar.

Vitet e fundit rrjetet sociale janë bërë një mjet i mirë nga influencer, personazhe të njohur apo të tjerë për të nxjerrë fitime të shumta. Shuma e deklaruar nga tatimet është relativisht e lartë, duke pasur parasysh që të ardhurat nga tregu i reklamave në Shqipëri në mediat tradicionale vlerësohen në rreth 70 milionë euro, pjesa më e madhe e të cilave vjen nga reklamat në televizione, sipas të dhënave zyrtare nga bilancet.

Biznesi i medias arrin rekordin e 72 milionë eurove, dominojnë televizionet, po ka dhe 748 portale

 

SI FITOHET NGA RRJETET SOCIALE

  1. Fitimi nga reklamat (Ad Revenue)

Platformat: YouTube, Facebook, Instagram, Google (AdSense)

Krijuesit e përmbajtjes (content creators) fitojnë të ardhura kur shikuesit shohin ose klikojnë reklamat që shfaqen në videot apo faqet e tyre.

Në YouTube, për shembull, fitimi bëhet përmes programit YouTube Partner Program (YPP) që shpërblen për çdo 1,000 shikime të monetizuara.

Në faqe web apo blogje, kjo realizohet përmes Google AdSense, që paguan për çdo klikim reklame.

  1. Sponsorizime nga marka (Brand Deals / Influencer Marketing)

Platformat: Instagram, TikTok, YouTube, Facebook

IndividĂ«t me ndjekĂ«s tĂ« shumtĂ« (“influencerĂ«t”) paguhen nga kompani pĂ«r tĂ« promovuar produkte, shĂ«rbime apo fushata.

Këto marrëveshje zakonisht janë direkte dhe nuk kalojnë përmes vetë platformës.

  1. Shitje produktesh apo shërbimesh (Online Shop, Merchandise)

Platformat: Instagram, Facebook, PayPal, TikTok Shop

 

Individët apo subjektet shesin produkte fizike apo dixhitale (si dizajne, kurse, trajnime) dhe marrin pagesa përmes PayPal ose llogarive bankare.

Pagesat e përfituara për këtë aktivitet janë të tatueshme.

  1. Pagesa për shërbime online (Freelancing, kurse, konsultim)

Platforma mbështetëse: YouTube, Facebook, PayPal

Shembuj: krijimi i videove me pagesë, shërbime dizajni, përkthime, mësim online etj.

Klientët paguajnë zakonisht përmes PayPal apo Stripe, ndërsa promovimi bëhet në rrjetet sociale.

The post 100 individë fituan 33 mln euro nga rrjetet sociale: Tatimet nisin hetimet për mosdeklarim appeared first on Revista Monitor.

↗

Kur tymi nga djegia e mbetjeve në landfillin e Vlorës ngrihet mbi qytet

✇Java News
By: Ornela Çuçi
Nga Ornela Çuçi
Kur tymi nga djegia e mbetjeve në landfillin e Vlorës ngrihet mbi qytet, nuk është më vetëm një erë e keqe, është një metaforë për gjithçka që djegim çdo ditë në këtë vend: shëndetin, turizmin, transparencën, dhe të ardhmen.
Në vend që të riciklojmë plastikën, po riciklojmë premtimet, siç edhe në këtë fushatë zgjedhore. Në vend që të mbledhim mbetjet, po mbledhim grimcat e dioksinave në mushkëri. Dhe ndërkohë që flitet për 12 milionë turistë, ata dhe gjithë banorët e Vlorës sot frymojmë PAH, PCB, dhe grimca PM2.5 në doza që as libri i toksikologjisë nuk i përballon pa maskë.
Dioksinat nuk kanë nevojë për pasaportë europiane për të hyrë në gjakun tonë, as për tender publik për të na dhënë kancer. Dhe plumbi që emetohet sot në Vlorë? Ai vendoset në tru të fëmijëve më shpejt se çdo plan mësimor.
Landfilli i SherishtĂ«s nuk Ă«shtĂ« mĂ« njĂ« problem teknik. ËshtĂ« njĂ« simbol tragjik i paaftĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« menaxhuar tĂ« djeshmen pa djegur tĂ« nesĂ«rmen.
NĂ«se ka njĂ« erĂ« qĂ« s’mund ta mbulojĂ« mĂ« as deti i Jonit, Ă«shtĂ« ajo e politikes qĂ« digjet nĂ« tĂ« njĂ«jtin zjarr me plehrat. Dhe siç ndodh gjithmonĂ«, ata qĂ« frymojnĂ« mĂ« shumĂ« janĂ« ata qĂ« kanĂ« fajin mĂ« pak.
NdĂ«rkohĂ«, ministrja e Turizmit dhe Mjedisit krijoi njĂ« Agjenci KombĂ«tare tĂ« Mbetjeve, jo pĂ«r tĂ« ndaluar djegien e plehrave, por ndoshta pĂ«r tĂ« djegur ndonjĂ« listĂ« tĂ« re pagash. Sepse ShqipĂ«ria nuk ka nevojĂ« pĂ«r njĂ« sistem funksional tĂ« mbetjeve, ka nevojĂ« pĂ«r disa vende pune dhe ca fonde ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« reja pĂ«r tĂ« justifikuar “angazhimin”.
Dhe kur tymi ngrihet, fondet zbresin rafishatë në manaxhim të ministrisë. Ironike, apo jo?
Sa për kryetarin e bashkisë, i ngarkuar me përgjegjësinë ligjore për të menaxhuar dhe mbrojtur qytetin nga ndotja, ka zgjedhur ta denoncojë landfillin në prokurori, si të ishte ndonjë kalimtar i rastësishëm që u kap i papërgatitur nga zjarri.
Edhe këtë vit ka vendosur që të ndjekë dikë në drejtim të paditur!
Po të mos e dinim që është vetë përgjegjës për menaxhimin e tij, do mendonim se e paska djegur ndonjë turist i dehur dhe jo paaftësia e institucioneve që kanë dekada që e mbulojnë problemin me baltë e më pas me zift.
E ndoshta ndonjë ditë do kuptojmë që flakët e landfillit nuk janë vetëm pasojë e mbetjeve, por e indiferencës sonë kolektive që digjet ngadalë, pa tym, por me pasoja shumë më të rënda.

The post Kur tymi nga djegia e mbetjeve në landfillin e Vlorës ngrihet mbi qytet first appeared on JavaNews.al.

↗

Shqipëria paralele e të rinjve të heshtur

✇Java News
By: Ornela Çuçi

Nga Ornela Çuçi

NĂ« ShqipĂ«ri kemi njĂ« zakon tĂ« keq: fajĂ«sojmĂ« rininĂ« pĂ«r gjithçka — “s’kanĂ« vullnet”, “nuk mĂ«sojnĂ«â€, “rrinĂ« vetĂ«m nĂ« TikTok”
 dhe ndĂ«rkohĂ« edhe jua mbyllim TikTok-un.

Po ku e kemi kĂ«rkuar kĂ«tĂ« rini qĂ« na mungon? Se mua mĂ« del pĂ«rpara çdo ditĂ«. E gjej tek djali i hidraulikut qĂ« punon 14 orĂ« nĂ« ditĂ« e pastaj vjen nĂ« universitet e mĂ« tregon se ç’ështĂ« pĂ«rgjegjĂ«sia. E gjej tek vajza e asaj gruas qĂ« punon nĂ« furrĂ«, qĂ« ngrihet nĂ« katĂ«r tĂ« mĂ«ngjesit, dhe kur ne akoma jemi nĂ« fazĂ«n REM, ajo Ă«shtĂ« nĂ« fazĂ«n “letĂ«r A4, 12 font, spacing 1.5”. E gjej tek fĂ«mijĂ«t e mĂ«suesve qĂ« s’kanĂ« mik nĂ« parti, por kanĂ« tru nĂ« kokĂ«.

Dje, nĂ« prezantimet e provimeve tĂ« gjysmĂ«-semestrit, u ndjeva si student, jo si pedagog. Sepse ka raste qĂ« studentĂ«t tanĂ« na edukojnĂ« mĂ« shumĂ« nga ç’provojmĂ« ne t’i edukojmĂ« ata. Dhe kjo Ă«shtĂ« e bukur. Dhe pak e turpshme, nĂ«se jemi tĂ« sinqertĂ«.

Por kjo rini ka nevojĂ« pĂ«r diçka qĂ« ne shpesh e harrojmĂ«: hapesirĂ«. Jo pĂ«r tĂ« parkuar tek kafja, por pĂ«r tĂ« qenĂ« vetja. PĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« pyetje tĂ« vĂ«shtira, pĂ«r tĂ« gabuar, pĂ«r tĂ« eksploruar. Dhe ne qĂ« jemi mĂ« “rritur”, duhet tĂ« bĂ«jmĂ« pak mĂ« shumĂ« vend
 nĂ« mendje, dhe mbase edhe nĂ« karrige


Kam pasur alergji gjithmonĂ« ndaj atyre profesorĂ«ve qĂ« thonĂ« “10 Ă«shtĂ« pĂ«r veten time”. A thua se Ă«shtĂ« byrek me spinaq qĂ« do e çosh nĂ« shtĂ«pi. Dija nuk Ă«shtĂ« pĂ«r t’u ruajtur nĂ« raft, Ă«shtĂ« pĂ«r t’u shpĂ«rndarĂ« si buka e ngrohtĂ« nĂ« furrĂ«. (Pa radhĂ«, nĂ«se Ă«shtĂ« e mundur.)

NĂ«se vĂ«rtet duam tĂ« ndryshojmĂ« kĂ«tĂ« vend, le tĂ« fillojmĂ« duke edukuar ata qĂ« edukojnĂ«. PedagogĂ«t dhe mĂ«suesit. TĂ« mos jenĂ« thjesht njerĂ«z me tituj, por njerĂ«z me zemĂ«r, me prani, me dĂ«shirĂ« pĂ«r tĂ« mĂ«suar edhe mbi tĂ« gjitha tĂ« kuptojmĂ« se jetojmĂ« nĂ« vitin 2025 – e jo vetĂ«m tĂ« jetojnĂ« nĂ« kujtimet e vitit kur morĂ«m diplomĂ«n.

Sepse rinia jonĂ« nuk ka nevojĂ« pĂ«r leksione — ka nevojĂ« pĂ«r udhĂ«zime, besim dhe
 pak hapĂ«sirĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« frymĂ«. Dhe kur ua jep kĂ«tĂ«, bĂ«jnĂ« mrekulli.

Dua tĂ« besoj se nĂ« ndonjĂ« univers paralel, edhe trasta e “10-ave” Ă«shtĂ« kthyer nĂ« çantĂ« qĂ« hapet e shpĂ«rndahet, jo qĂ« mbahet si thes me thesare personale.

Në këtë universin tonë, unë ende po përpiqem.

The post Shqipëria paralele e të rinjve të heshtur first appeared on JavaNews.al.

↗

Trump pezullon tarifat pĂ«r 90 ditĂ«, pĂ«rveç KinĂ«s –rriten ndjeshĂ«m bursat

✇Revista Monitor
By: Ornela

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka shpallur një pezullim të përkohshëm 90-ditor të tarifave ndaj një sërë vendesh partnere tregtare, duke përjashtuar Kinën, ndaj së cilës tarifat janë rritur ndjeshëm. Ky vendim vjen në një kohë të ndjeshme për ekonominë globale dhe është përshëndetur nga tregjet financiare ndërkombëtare, ndërsa ka nxitur reagime të përziera në Europë.

Sipas Associated Press (AP), njoftimi i presidentit shkaktoi një rritje të menjëhershme në bursat amerikane. Indeksi S&P 500 u rrit me 9.5%, ndërsa Nasdaq regjistroi një rritje të fortë prej 12.2%, shifra që nuk janë parë që nga periudha e pas Luftës së Dytë Botërore. Kjo u interpretua si një sinjal stabilizues për investitorët, pas muajsh të tërë pasigurie të lidhur me politikat tregtare të SHBA-së.

Nga ana tjetër, tarifat mbi importet kineze janë rritur deri në 125%, çka tregon se tensionet tregtare mes Uashingtonit dhe Pekinit po vazhdojnë të thellohen. Sipas një analize të Reuters, këto masa të reja mund të rrisin kostot për prodhuesit dhe konsumatorët amerikanë, duke ndikuar gjithashtu në zinxhirët globalë të furnizimit.

Europa, e cila ka qenĂ« shpeshherĂ« nĂ« shĂ«njestĂ«r tĂ« tarifave amerikane gjatĂ« administratĂ«s Trump, e ka mirĂ«pritur pezullimin e pĂ«rkohshĂ«m si njĂ« hap pozitiv, por tĂ« pamjaftueshĂ«m. Sipas Financial Times, zyrtarĂ« tĂ« Bashkimit Evropian nĂ« Bruksel kanĂ« shprehur lehtĂ«sim, duke deklaruar se “ky Ă«shtĂ« njĂ« moment pĂ«r tĂ« rifilluar dialogun konstruktiv mbi marrĂ«dhĂ«niet tregtare transatlantike”. ZyrtarĂ« nga Gjermania dhe Franca kanĂ« kĂ«rkuar qĂ« ky pezullim tĂ« pasohet nga negociata tĂ« reja, mĂ« tĂ« strukturuara, pĂ«r tĂ« shmangur kthimin e tarifave nĂ« njĂ« tĂ« ardhme tĂ« afĂ«rt.

NjĂ« zyrtar europian, i cituar nga Financial Times, tha: “Tarifat kanĂ« qenĂ« njĂ« pengesĂ« serioze pĂ«r eksportet tona nĂ« SHBA. Ky vendim i fundit i administratĂ«s Trump na jep pak hapĂ«sirĂ« pĂ«r frymĂ«marrje, por nuk mjafton pĂ«r tĂ« garantuar siguri ekonomike nĂ« planin afatgjatĂ«.”

NdĂ«rkohĂ«, sipas Reuters, Tajvani dhe vende tĂ« tjera aziatike i kanĂ« parĂ« zhvillimet e fundit si njĂ« mundĂ«si pĂ«r tĂ« avancuar nĂ« dialogun tregtar me Shtetet e Bashkuara. ZyrtarĂ« nga Tajvani kanĂ« deklaruar se pezullimi i tarifave “u jep kohĂ« dhe hapĂ«sirĂ« negociatave pĂ«r tĂ« arritur marrĂ«veshje mĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme”.

NĂ« SHBA, vendimi ka marrĂ« mbĂ«shtetje nga ligjvĂ«nĂ«s tĂ« PartisĂ« Republikane. Sipas AP, disa senatorĂ« kanĂ« theksuar se tarifat e vendosura mĂ« parĂ« kishin filluar tĂ« dĂ«mtonin eksportuesit amerikanĂ« dhe konsumatorĂ«t, ndaj ky veprim shihet si njĂ« korrigjim i nevojshĂ«m. “Ky Ă«shtĂ« njĂ« hap i duhur drejt qetĂ«simit tĂ« tregjeve dhe forcimit tĂ« pozitĂ«s sonĂ« nĂ« tregtinĂ« globale,” tha njĂ« senator republikan pĂ«r AP.

MegjithatĂ«, analizat e ekspertĂ«ve nuk janĂ« tĂ«rĂ«sisht optimiste. Sipas Breakingviews nga Reuters, edhe pse vendimi i Trump pĂ«r tĂ« pezulluar tarifat pĂ«r njĂ« periudhĂ« tremujore mund tĂ« ketĂ« efekte pozitive tĂ« menjĂ«hershme, pasojat e luftĂ«rave tregtare tĂ« viteve tĂ« fundit kanĂ« lĂ«nĂ« gjurmĂ« tĂ« thella nĂ« besimin e investitorĂ«ve dhe nĂ« marrĂ«dhĂ«niet ekonomike ndĂ«rkombĂ«tare. “DĂ«met janĂ« bĂ«rĂ«. Çdo pĂ«rmirĂ«sim do tĂ« kĂ«rkojĂ« kohĂ« dhe pĂ«rpjekje tĂ« koordinuara ndĂ«rkombĂ«tare,” thuhet nĂ« analizĂ«n e Reuters.

 

Tarifat me Europën

Më 9 prill 2025, Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, njoftoi një pezullim 90-ditor të rritjes së tarifave për shumicën e vendeve partnere tregtare, duke përfshirë Bashkimin Evropian (BE). Gjatë kësaj periudhe, tarifat për këto vende do të kthehen në nivelin prej 10%, ndërsa tarifat ekzistuese prej 25% mbi importet e çelikut, aluminit dhe automjeteve do të mbeten në fuqi.

Kjo do tĂ« thotĂ« se, pĂ«r BE-nĂ«, tarifat e pĂ«rgjithshme mbi importet nĂ« SHBA janĂ« reduktuar pĂ«rkohĂ«sisht nĂ« 10%, por tarifat specifike prej 25% mbi çelikun, aluminin dhe automjetet vazhdojnĂ« tĂ« aplikohen. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, tarifat mbi pjesĂ«t e automjeteve pritet tĂ« hyjnĂ« nĂ« fuqi mĂ« 3 maj. ​

NdĂ«rkohĂ«, tarifat mbi importet kineze janĂ« rritur nĂ« 125%, duke reflektuar tensionet e vazhdueshme tregtare mes SHBA-sĂ« dhe KinĂ«s. ​

Në përgjithësi, pezullimi i përkohshëm i tarifave synon të krijojë hapësirë për negociata të mëtejshme tregtare mes SHBA-së dhe partnerëve të saj, përfshirë BE-në. Megjithatë, tarifat mbi sektorë kyç, si çeliku, alumini dhe automjetet, mbeten një pikë tensioni në marrëdhëniet tregtare transatlantike.

The post Trump pezullon tarifat pĂ«r 90 ditĂ«, pĂ«rveç KinĂ«s –rriten ndjeshĂ«m bursat appeared first on Revista Monitor.

↗

“Dyndje” pĂ«r deklarimin e tĂ« ardhurave personale, bie serveri i tatimeve

✇Revista Monitor
By: Ornela

Sot është dita e parafundit për plotësimin e Deklaratës Vjetore të të Ardhurave Personale, siç njihet ndryshe DIVA. (afati ligjor është 31 marsi, por duke qenë se sot është ditë pushimi, deklarimi shtyhet për ditën e nesërme, në 1 prill).

Risia e këtij viti është ulja e kufirit të nivelit të ardhurave vjetore të deklaruesve dhe afrimi i afatit të dorëzimit nga 30 prilli, që ka qenë vitet e kaluara, në 31 mars).

Nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve parashikohet që numri i deklaruesve të DIVA 2024 të jetë mbi 144 mijë individë, duke pasur parasysh që me hyrjen në fuqi të ligjit të ri, me uljen e kufirit nga 2 milion në 1,2 milion, numri i deklaruesve pritet të jetë shumë më i lartë se vitet e mëparshme.

Numri i deklaruesve të rinj llogaritet të shtohet në mbi 70 mijë individë.

Por, një ditë përpara afatit, serveri rezulton të ketë rënë për shkak të fluksit të madh të individëve që po tentojnë të bëjnë deklarime. Nese faqja e tatimeve hapet nomalisht, nëse tenton të hysh për të bërë deklarimin e të ardhurave personale, faqja nuk hapet dhe del shënimi, siç është në foto.

Kjo situatë vazhdoi për rreth 2 orë, ndërsa më pas faqja u rregullua, por sërish përdoruesit raportojnë se ndonëse mund të hysh në faqe, nuk arrin që të bësh deklarimin final.

 

Si të plotësoni formularin DIVA; Afati i dorëzimit elektronik brenda 31 Marsit

The post “Dyndje” pĂ«r deklarimin e tĂ« ardhurave personale, bie serveri i tatimeve appeared first on Revista Monitor.

↗

Autoriteti i Konkurrencës autorizon shitjen e Sigal tek Avni Ponari

✇Revista Monitor
By: Ornela

Autoriteti i Konkurrencës ka autorizuar shitjen e kompanisë më të madhe të sigurimeve në vend, Sigal Uniqa Group Austria.

Sipas marrëveshjes së arritur në nëntor të vitit të kaluar, grupi austriak UNIQA ka rënë dakord të shesë paketën prej 90% të aksioneve në shoqëri te Sigal Business Center, shoqëri e kontrolluar 100% nga Avni Ponari, aksioner pakice dhe administrator i Sigal Uniqa Group Austria.

Kompania blerëse, Sigal Business Center ka për objekt të veprimtarisë së saj investimin e kapitalit dhe të burimeve të tjera financiare, për blerje të pasurive të luajtshme dhe të paluajtshme, dhënia me qera e pasurive; zhvillimi dhe kryerja e aktiviteteve të shërbimeve, ofrimi i shërbimeve të hotelerisë, etj.

Në tregun shqiptar, Sigal Uniqa Group Austria ka pjesëmarrje kontrolluese edhe në shoqërinë e sigurimit të jetës Sigal Life Uniqa Group Austria. Nga ana e saj, Sigal Life Uniqa Group Austria zotëron 51% të aksioneve në shoqërinë Sigal Uniqa Invest (49% e aksioneve zotërohen nga Avni Ponari).

Sigal vepron gjithashtu në tregun kosovar, me dy ndërmarrjet e kontrolluara 100% prej saj, Sigal Uniqa Group Austria dhe Sigal Life Uniqa Group Austria.

Në Maqedoninë e Veriut, kompania vepron nëpërmjet Uniqa AD Skopje, me 99,95% të aksioneve dhe Uniqa Life AD Skopje, me 100% të aksioneve.

Sipas analizës së Autoritetit të Konkurrencës, transaksioni i njoftuar përbën një përqendrim konglomerat, pasi ndërmarrjet që marrin pjesë në përqendrim nuk kanë as marrëdhënie horizontale (si konkurrentë në të njëjtin treg përkatës) dhe as vertikale (si prodhues edhe klientë).

Fushat e veprimtarisĂ« sĂ« palĂ«ve pjesĂ«marrĂ«se nĂ« transaksion janĂ« tĂ« ndryshme nga njĂ«ra – tjetra dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye Autoriteti i KonkurrencĂ«s vlerĂ«son se ky pĂ«rqendrim nuk do tĂ« ketĂ« ndikim nĂ« asnjĂ«rin prej tregjeve nĂ« tĂ« cilin secila nga shoqĂ«ritĂ« operon, duke mos sjellĂ« shqetĂ«sime pĂ«r konkurrencĂ«n nĂ« treg dhe duke mos ndikuar nĂ« pĂ«rjashtimin e konkurrentĂ«ve tĂ« tjerĂ« nga tregu.

Pas realizimit të transaksionit, shoqëria Sigal Uniqa Group Austria do të vijojë të ushtrojë veprimtarinë e sigurimit, si para realizimit të përqendrimit. Përderisa numri i ndërmarrjeve që operojnë në tregun përkatës nuk ndryshon dhe produktet e sigurimit i gjejmë përgjithësisht tek të gjitha shoqëritë e sigurimit që operojnë në treg, konsumatori ka mundësi zgjedhje mes produkteve të njëjta tek shoqëria që ofron besueshmërinë, cilësinë apo çmimin më të përshtatshëm për të.

Përqendrimi nuk do të krijojë mbivendosje ose marrëdhënie të rrjedhës së sipërme apo të poshtme midis aktiviteteve të palëve në nivel kombëtar dhe për këto arsye, transaksioni i synuar nuk do të sjellë ndryshim dhe nuk do të ketë ndikim në tregun shqiptar.

Bazuar në këtë analizë, Komisioni i Konkurrencës vendosi të autorizojë përqendrimin e realizuar nëpërmjet përftimit të kontrollit të shoqërisë Sigal Uniqa Group Austria nga shoqëria Sigal Business Center.

Përfundimi i procesit të shitjes duhet të marrë miratimin e Autoriteteve të Konkurrencës dhe Autoriteteve Mbikëqyrëse të sigurimeve, në të treja tregjet ku kompania vepron, përkatësisht në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.

Largimi i UNIQA përfaqëson zhvillimin më të rëndësishëm në strukturën e pronësisë së tregut të sigurimeve për më shumë se 15 vjet. Tashmë, pesha e kapitalit vendas në këtë treg rritet më tej, duke ndjekur një tendencë të ngjashme që ishte përvijuar pas vitit 2015 edhe në sektorin bankar. I vetmi grup i huaj në tregun e sigurimeve ngelet Vienna Insurance Group, që kontrollon kompanitë Sigma dhe Intersig.

Sipas pasqyrave të konsoliduara financiare, në fund të vitit 2023 Sigal Uniqa Group Austria zotëronte aktive totale në vlerën e rreth 20.6 miliardë lekëve dhe një kapital aksioner prej 5.4 miliardë lekësh. Në të përfshihen edhe më shumë se tre miliardë lekë fitime të akumuluara dhe të pashpërndara. Grupi e mbylli vitin 2023 me një fitim neto në vlerën e 768 milionë lekëve, ndërsa e ardhura gjithëpërfshirëse, e rregulluar me efektin negativ të kursit të këmbimit nga kompanitë jashtë Shqipërisë, ishte 558 milionë lekë.

Sigal është prej shumë vitesh kompania kryesuese e tregut të sigurimeve në Shqipëri për nga vlera e primeve të shkruara bruto. Sipas të dhënave nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare (AMF), në fund të vitit 2024, Sigal zotëronte 25.5% të primeve të shkruara bruto të sigurimit të Jo-Jetës dhe 39.6% të primeve të shkruara bruto të sigurimit të Jetës./ E.Shehu

 

The post Autoriteti i Konkurrencës autorizon shitjen e Sigal tek Avni Ponari appeared first on Revista Monitor.

↗

Përplasja Trump-Zelenskyy në Shtëpinë e Bardhë, bisedimet ndërpriten mes tensioneve

✇Revista Monitor
By: Ornela

Një takim i tensionuar mes Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, dhe Presidentit të Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, në Zyrën Ovale, përfundoi me një përplasje verbale të ashpër, duke sjellë ndërprerjen e parakohshme të bisedimeve dhe anulimin e një marrëveshjeje të rëndësishme ekonomike mes dy vendeve.

Sipas Financial Times, takimi, i cili filloi me njĂ« ton miqĂ«sor, mori shpejt njĂ« kthesĂ« negative kur Trump dhe nĂ«npresidenti JD Vance shprehĂ«n pakĂ«naqĂ«si pĂ«r qĂ«ndrimin e Zelenskyyt ndaj njĂ« marrĂ«veshjeje tĂ« mundshme paqeje me RusinĂ«. Trump e akuzoi presidentin ukrainas pĂ«r “mungesĂ« fleksibiliteti” dhe e cilĂ«soi “mosmirĂ«njohĂ«s” pĂ«r ndihmĂ«n e ofruar nga SHBA-ja nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« UkrainĂ«s.

Sipas Associated Press, tensionet kulmuan kur Trump e kritikoi hapur Zelenskyyn, duke i kĂ«rkuar tĂ« tregohej mĂ« i hapur pĂ«r negociata me Kremlinin, duke paralajmĂ«ruar se qĂ«ndrimi i tij mund tĂ« çonte nĂ« “njĂ« luftĂ« tĂ« tretĂ« botĂ«rore.” PĂ«rplasja verbale çoi nĂ« ndĂ«rprerjen e bisedimeve dhe dĂ«shtimin e njĂ« marrĂ«veshjeje tĂ« planifikuar pĂ«r zhvillimin e burimeve minerale tĂ« UkrainĂ«s nga kompani amerikane.

Reuters raportoi se ky incident ka ngritur shqetësime mbi të ardhmen e mbështetjes amerikane për Ukrainën, veçanërisht në kontekstin e konfliktit me Rusinë. Liderët evropianë kanë reaguar me shqetësim, duke theksuar se dobësimi i mbështetjes amerikane mund të ketë pasoja serioze për qëndrueshmërinë e Ukrainës në luftën e saj kundër agresionit rus.

Ndërkohë, në Ukrainë, përplasja është parë si një shenjë e vendosmërisë së Zelenskyyt për të mos bërë lëshime ndaj Rusisë. Reuters raporton se qytetarët ukrainas kanë shprehur mbështetje për liderin e tyre, duke e cilësuar qëndrimin e tij si një akt guximi në mbrojtje të sovranitetit të vendit.

Ky zhvillim ka përforcuar ndarjet në politikën e jashtme të SHBA-së dhe ka rritur pasiguritë mbi rolin e administratës Trump në ndërmjetësimin e një marrëveshjeje të mundshme paqeje mes Ukrainës dhe Rusisë.

The post Përplasja Trump-Zelenskyy në Shtëpinë e Bardhë, bisedimet ndërpriten mes tensioneve appeared first on Revista Monitor.

↗

Kosova voton, në garë katër kandidatë për kryeministër

✇Revista Monitor
By: Ornela

Në orën 07:00 janë hapur qendrat e votimit në Kosovë për zgjedhjet parlamentare dhe ato do të jenë të mbesin të hapura deri në orën 19:00. Mbi 2 milionë qytetarë, brenda dhe jashtë Kosovës, kanë të drejtë vote. Ata do të zgjedhin përbërjen e re parlamentare, e cila më pas zgjedh ekzekutivin e ri të Kosovës.

Fatos Shala

Sot qytetarët e Kosovës do të votojnë për zgjedhjet parlamentare duke zgjedhur kështu deputetët dhe qeverinë e re që do ta drejtojë Kosovën për 4 vitet e ardhshme.

Personat me tĂ« drejtĂ« vote do mund t’u drejtohen kutive tĂ« votimit nga ora 07:00 deri nĂ« ora 19:00.

QytetarĂ«t e KosovĂ«s do tĂ« vendosin se kush do t’i pĂ«rfaqĂ«soj nĂ« Kuvend e kush do tĂ« jetĂ« kryeministĂ«r.

Albin Kurti nga Lëvizja Vetëvendosje synon një mandat të tretë si shef qeverie, ndërsa Bedri Hamza nga Partia Demokratike e Kosovës dhe Lumir Abdixhiku nga Lidhja Demokratike e Kosovës pretendojnë të udhëheqin ekzekutivin për herë të parë. Ndërkohë, Ramush Haradinaj nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës synon të emërohet për herë të tretë në krye të qeverisë.

Zëdhënësi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve,  Valmir Elezi, ka njoftuar se përveç disa qendrave ku votimi nuk ka filluar me kohë, të gjitha qendrat e tjera janë hapur më kohë.

“NĂ« orĂ«t e hershme dhe me kohĂ« Ă«shtĂ« shpĂ«rndarĂ« materiali zgjedhor. Duke u mbĂ«shtetur nĂ« informacionet deri tash, nĂ« tĂ« gjitha qendrat e votimit nĂ« KosovĂ«, nĂ« 903 me gjithsej 2533 vendvotime ka filluar procesi i votimit. PĂ«rveç votimit tĂ« rregullt, siç e dini, KQZ ka caktuar 38 qendra tĂ« votimit me kusht, nga njĂ« nĂ« çdo komunĂ«â€.

Ndërkohë, Kryesuesi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Kreshnik Radoniqi, ka mbajtur një fjalim të shkurtër në një qendër të votimit në Pejë.

Radoniqi ka ftuar të gjithë qytetarët të dalin të votojnë, duke bërë thirrje për një proces të qetë e demokratik.

“Sot votohet nĂ« KosovĂ«, ditĂ« qĂ« KQZ Ă«shtĂ« pĂ«rgatitur qĂ« gjashtĂ« muaj e fundit, duke kaluar shumĂ« sfida. TanimĂ« gjithçka Ă«shtĂ« gati, puna nĂ« kĂ«tĂ« qendĂ«r tĂ« votimti ka filluar nĂ« ora 7 tĂ« mĂ«ngjesit
Sa i pĂ«rket procesit, ftoj tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«t me tĂ« drejtĂ« vote qĂ« tĂ« dalin sot tĂ« votojnĂ«, pĂ«r pĂ«rfaqĂ«suesit e tyre, pĂ«r pĂ«rzgjedhesin e tyre pĂ«r katĂ«r vitet e ardhshme pĂ«r qeveri, Kuvend. Po ashtu ftoj tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«t dhe aktorĂ«t tjerĂ« qĂ« nĂ« kĂ«tĂ« ditĂ« zgjedhjesh tĂ« respektojnĂ« tĂ« gjitha ligjet dhe rregullat zgjedhore, pĂ«r njĂ« process tĂ« qetĂ«, demokratik”.

Prokurori i Shtetit ka bërë të gjitha përgatitjet e nevojshme për të realizuar mbrojtjen e votës për zgjedhjet për Kuvendin e Kosovës të dielën.

Zyra e Prokurorit ka njoftuar se në këto zgjedhje janë angazhuar rreth 100 prokurorë dhe numër i mjaftueshëm i personelit të sistemit prokurorial, të cilët do të qëndrojnë kujdestarë deri në përfundim të procesit zgjedhor,  me qëllim të procedimit të çdo parregullsie që mund të ndodhë në zgjedhjet e sivjetme.

“ProkurorĂ«t do tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« zyrat e tyre nĂ« qytetet ku ekzistojnĂ« prokuroritĂ« themelore, ndĂ«rsa nĂ« ato vende ku prokuroria nuk ka objekt, prokurorĂ«t do tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« stacione policore, ku nĂ« bashkĂ«punim me hetuesit e PolicisĂ« sĂ« KosovĂ«s do tĂ« jenĂ« nĂ« mbrojtje tĂ« votĂ«s sĂ« lirĂ« tĂ« qytetarĂ«ve”.

Ndërkaq, koordinatorja nacionale për zgjedhje, prokuroja Laura Pula do ta mbikëqyrë gjithë mbarëvajtjen e zbatimit të detyrave të koordinatorëve rajonal, prokurorëve të angazhuar dhe prokurorit me detyrë në KQZ.

Prokurori i Shtetit ka bërë thirrje që të denoncohen tek prokuroritë përkatëse, çdo rast për të cilin kanë dyshime se po keqpërdoret ose manipulohet vota në çfarëdo mënyre dhe nga kushdo qoftë.

Në garë janë 28 subjekte politike. Kandidatë për kryeministër janë katër, ndërsa 1280 persona kandidojnë për deputetë.

Në këtë zgjedhje, me ndryshimet që janë bërë në Ligjin për Zgjedhje mund të votohen deri në 10 kandidatë për deputetë.

JanĂ« 941 qendra tĂ« votimit, prej tĂ« cilave 903 pĂ«r votim tĂ« rregullt – me 2 mijĂ« e 533 vendvotime, dhe 38 qendra tĂ« votimit me kusht (nga njĂ« pĂ«r çdo komunĂ«) me 56 vendvotime.

Sipas Ligjit pĂ«r zgjedhjet e pĂ«rgjithshme, nĂ« ditĂ«n e zgjedhjeve nĂ« vendvotime do tĂ« numĂ«rohet pjesa e fletĂ«votimit ku qytetarĂ«t kanĂ« votuar pĂ«r subjektet politike, ndĂ«rkaq njĂ« ditĂ« pas, do tĂ« fillojĂ« numĂ«rimi i pjesĂ«s tjetĂ«r tĂ« fletĂ«votimit – votat pĂ«r kandidatĂ« pĂ«r deputetĂ«

Këto do të jenë zgjedhjet e para që do të organizohen me praninë e kamerave.

Zgjedhjet parlamentare tĂ« 9 shkurtit do tĂ« monitorohen edhe nga mbi 100 vĂ«zhgues tĂ« Bashkimit Evropian, tĂ« cilĂ«t vijnĂ« nga 18 vende tĂ« ndryshme tĂ« BE-sĂ«, me qĂ«llim tĂ« “ruajtjes sĂ« standardeve demokratike”, me ftesĂ« nga presidentja e vendit, Vjosa Osmani.

Këto janë zgjedhjet e para të rregullta që Kosova mban që nga shpallja e pavarësisë më 2008. Deri më tani, në vend janë mbajtur një sërë zgjedhjesh të parakohshme.

 

 

 

 

 

The post Kosova voton, në garë katër kandidatë për kryeministër appeared first on Revista Monitor.

↗

Shqipëria organizatore e Konferencës Vjetore të IAIS për vitin 2025

✇Revista Monitor
By: Ornela

Shqipëria do të mikpresë në vitin 2025 për herë të parë Konferencën Vjetore të Organizatës Ndërkombëtare të Mbikëqyrësve në Sigurime (IAIS), eventin më të rëndësishëm global në fushën e sigurimeve, ku pritet të marrin pjesë përfaqësues nga mbi 150 autoritete mbikëqyrëse dhe rregullatore, si dhe përfaqësues të industrisë së sigurimeve, njoftoi AMF.

NĂ« Mbledhjen e PĂ«rgjithshme Vjetore tĂ« IAIS-it, zhvilluar mĂ« 5 dhjetor 2024 nĂ« Cape Town, Drejtoresha e PĂ«rgjithshme Ekzekutive e Autoritetit, znj. Mimoza Kaçi, prezantoi platformĂ«n dhe vizionin e Autoritetit pĂ«r organizimin e kĂ«tij eventi vitin e ardhshĂ«m nĂ« ShqipĂ«ri. NĂ« fjalĂ«n e mbajtur znj. Kaçi theksoi marrĂ«dhĂ«nien e shkĂ«lqyer me IAIS, dĂ«shmi e angazhimit tĂ« vazhdueshĂ«m tĂ« Autoritetit pĂ«r bashkĂ«punim ndĂ«rkombĂ«tar dhe harmonizim tĂ« praktikave mbikĂ«qyrĂ«se me standardet ndĂ«rkombĂ«tare nĂ« sigurime. GjatĂ« vitit 2024, bazuar nĂ« rekomandimet e ‘Raportit tĂ« VlerĂ«simit tĂ« PĂ«rputhshmĂ«risë’ tĂ« IAIS, janĂ« hartuar dhe propozuar ndryshimet pĂ«rkatĂ«se, si nĂ« ligjin e sigurimeve dhe risigurimeve, ashtu edhe nĂ« ligjin pĂ«r Autoritetin e MbikĂ«qyrjes Financiare, me qĂ«llim forcimin e kuadrit ligjor dhe rregullator.

Drejtoresha e PĂ«rgjithshme nĂ« prezantimin e saj, ndĂ«r tĂ« tjera, u shpreh: “QĂ«ndroj sot pĂ«rpara jush si dĂ«shmitare e transformimit tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m tĂ« vendit tim, ShqipĂ«risĂ«, tĂ« cilĂ«n do ta quaja thesari i vogĂ«l nĂ« zemĂ«r tĂ« EuropĂ«s. TrashĂ«gimia jonĂ« kulturore Ă«shtĂ« po aq e pasur, sa dhe unike. Ne jemi vendi i NĂ«nĂ« TerezĂ«s, shpirti i sĂ« cilĂ«s vazhdon tĂ« na frymĂ«zojĂ« dhe udhĂ«heqĂ«. DĂ«shiroj tĂ« jemi tĂ« gjithĂ« bashkĂ« vitin e ardhshĂ«m pĂ«r tĂ« pĂ«rjetuar magjinĂ« e vendit, qĂ« do tĂ« lĂ«rĂ« gjurmĂ« dhe do tĂ« mbetet gjatĂ« nĂ« mendjen tuaj.”

Konferenca Vjetore IAIS 2025, do të mbledhë në Tiranë mbi 500 drejtues të nivelit të lartë nga autoritetet mbikëqyrëse dhe tregu i sigurimeve nga mbarë bota, për të diskutuar mbi zhvillimet dhe sfidat në fushën e sigurimeve. Njëkohësisht, ky event do të jetë një mundësi e shkëlqyer për të promovuar Shqipërinë, si një destinacion të ri në fushën e turizmit. Pjesëmarrësit në aktivitet, shprehën interes të lartë, ndërsa vizituan stendën promovuese të Shqipërisë.

The post Shqipëria organizatore e Konferencës Vjetore të IAIS për vitin 2025 appeared first on Revista Monitor.

↗

Zgjedhjet dhe zgjidhjet: A është rendi botëror në tranzicion

✇Java News
By: Ornela Çuçi

Nga Ornela Çuçi

Teksa njerĂ«zimi po kalon nĂ«pĂ«r revolucionin e katĂ«rt industrial, ky vit, mund tĂ« themi pa mĂ«dyshje, paraqet edhe njĂ« udhĂ«kryq historik. Zgjedhjet nĂ« mbarĂ« globin po formĂ«sojnĂ« themelet e njĂ« epoke tĂ« re. Rendi botĂ«ror sikurse e njohim ne nĂ« ShqipĂ«ri, nĂ« Bashkimin Europian dhe nĂ« mbarĂ« botĂ«n perĂ«ndimore, po luhatet shumĂ«. Pas dekadash dominimi nga unipolariteti i udhĂ«hequr nga SHBA, bota po hyn nĂ« njĂ« epokĂ« tĂ« re, ku fuqi tĂ« tjera globale po kanĂ« nisur t’i rivizatojnĂ« vijat e ndikimit. Ky tranzicion nuk ka tĂ« bĂ«jĂ« vetĂ«m me ndryshimin e pushtetit, por edhe me krijimin e strukturave tĂ« reja tĂ« bashkĂ«punimit, partneriteteve dhe kristalizimit kush Ă«shtĂ« kush dhe me kĂ« (s’)Ă«shtĂ«?

Trump 2.0 dhe rendi botëror

Në këtë kuadër, pas fitores së tij të thellë, presidenca e dytë e Trump-it mund të sjellë ndryshime të thella për rendin global, veçanërisht për marrëdhëniet ndërkombëtare dhe sigurinë globale. Qasja e Trumpit ka qenë shpesh egocentrike, duke sfiduar dhe tërhequr SHBA-në nga disa institucione, aleanca apo marrëveshje shumëpalëshe ku më domethënësja është pikëpyetja e prezencës në NATO dhe iniciativa që synojnë të frenojnë ndikimin e Kinës, përfshirë AUKUS dhe Quad. Edhe pse mund të jetë e pamundur që Trump të shkatërrojë këto angazhime, mund të shohim një rritje të tërheqjes së SHBA-së nga marrëveshjet ndërkombëtare dhe një presion të shtuar ndaj aleatëve të ngushtë për të mbështetur interesat e tij strategjikë, sidomos ato që kanë të bëjnë me Kinën.

Në Lindjen e Mesme, Trump ka ndjekur një politikë të ashpër, përfshirë mbështetje të fuqishme për Izraelin dhe tërheqjen nga marrëveshje si ajo me Iranin. Nëse ky kurs vazhdon, mund të shohim një intensifikim të tensioneve rajonale, duke çuar në një pasiguri të mëtejshme për aleatët e SHBA-së dhe stabilitetin e përgjithshëm të rajonit. Të gjithë mendojnë, Iranin, Libanin, Palestinën por në fakt nëse do të shohësh në miniaturë sesi zhvillohet përplasja e forcave gjeopolitike duhet të ndjekësh Sirinë. Ky vend mban termometrin që mat temperaturën e përplasjeve të shumë aktorëve. SHBA-ja, Rusia, Turqia dhe Izraeli ndodhen në fushën e shahut të Sirisë. Aty përleshen mes tyre edhe me forcë edhe me strategji.

NĂ« lidhje me NATO-n, kĂ«rcĂ«nimi pĂ«r dobĂ«simin e bashkĂ«punimit transatlantik mbetet njĂ« shqetĂ«sim i madh. Dhe kjo mĂ« sĂ« shumti do tĂ« reflektohet nĂ« konfliktin Rusi-UkrainĂ«. NĂ«se Trump mbyll “bankomatin” pĂ«r tĂ« financuar qĂ«ndresĂ«n ukrainase Evropa do tĂ« duhet tĂ« zgjidhĂ« thesin e parave qĂ« e mban gjithnjĂ« me grykĂ«n pak tĂ« hapur. Ai ka shprehur pĂ«rbuzjen ndaj NATO-s dhe kjo mund tĂ« ndikojĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ«n sesi aleatĂ«t do tĂ« pĂ«rballen me kĂ«rcĂ«nimet e jashtme, duke e bĂ«rĂ« tĂ« pasigurt tĂ« ardhmen e aleancĂ«s dhe sigurinĂ« globale nĂ« pĂ«rgjithĂ«si.

Dy polet gjeopolitike dhe rendi i ri botëror

Bota po futet në një epokë polarteti, ku dy sisteme të mëdha me qeverisje, partneritete dhe ekonomitë e tyre po marrin formë. Nga njëra anë, Perëndimi, i udhëhequr nga SHBA dhe aleatët tradicionalë, synon të ruajë një sistem të hapur global të bazuar në rregullat e krijuara pas Luftës së Dytë Botërore. Nga ana tjetër, Rusia, Kina, India dhe një grup vendesh të tjera krijuan BRICS-in një forum ndërshtetëror politiko/financiar.

TashmĂ« antidoti amerikan, binomi Rusi – KinĂ«, ka pĂ«rftuar rrugĂ«s edhe shtete e aleatĂ« tĂ« tjerĂ« kanĂ« ndĂ«rtuar njĂ« partneritet strategjik qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« nivelin mĂ« tĂ« lartĂ« historik. Ky bashkĂ«punim nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m ekonomik por edhe ideologjik, duke synuar tĂ« sfidojĂ« dominimin perĂ«ndimor nĂ« fusha si teknologjia, tregtia dhe politika ndĂ«rkombĂ«tare. Brazili, IndinĂ« dhe AfrikĂ«n e Jugut, po shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« platformĂ« kyçe pĂ«r kĂ«to ndryshime.

Brazili, nën drejtimin e presidentit Luiz Inåcio Lula da Silva, është bërë një partner i rëndësishëm për Kinën, jo vetëm në aspektin ekonomik, por edhe si furnizues i lëndëve të para. Kina, e cila ka nevojë për rezervat strategjike për industrinë e saj në rritje, po ndërton partneritete të forta me vendet e Jugut Global për të siguruar aksesin në burime.

Lufta e parë financiare botërore?

Ky tranzicion nuk ka tĂ« bĂ«jĂ« vetĂ«m me ndryshime nĂ« gjeopolitikĂ«, por edhe me njĂ« “luftĂ« tĂ« parĂ« financiare botĂ«rore”. Kina dhe Rusia kanĂ« filluar tĂ« zhvillojnĂ« sisteme tĂ« reja pagesash dhe monedhash qĂ« synojnĂ« tĂ« shmangin dominimin e dollarit amerikan. NĂ« Kazan, janĂ« hedhur bazat pĂ«r njĂ« rrjet alternativĂ« financiare globale, duke sfiduar kontrollin perĂ«ndimor mbi tregjet ndĂ«rkombĂ«tare.

Ndërsa Jugu Global përpiqet të qëndrojë neutral, vende si India dhe Brazili po lundrojnë me kujdes midis dy blloqeve, duke shfrytëzuar avantazhet e tyre strategjike për të mbajtur një pozicion të pavarur por shumë me interes nga ana e përfitimeve ekonomike në tregje. Ky ekuilibër delikat mund të përcaktojë dinamikën globale në vitet që vijnë.

Një botë pa rregulla universale?

Në këtë realitet të ri, rendi botëror është në një fazë tranzicioni të thellë. Struktura të reja po marrin formë, ndërsa rivalitetet e mëdha po përshkallëzohen. Në këtë periudhë pasigurie, mbetet e paqartë se cili rend do të mbizotërojë. A do të shohim një botë të ndarë në dy blloqe, të ngjashme me Luftën e Ftohtë, apo një botë të fragmentuar ku fuqitë rajonale dhe aktorët më të vegjël diktojnë agjendën?

E sigurt është se epoka e të parit mes më të fortëve ka përfunduar. Tranzicioni global është në zhvillim, dhe të gjithë lojtarët e mëdhenj po përgatiten për rolin e tyre në këtë rend të ri.

Në çdo epokë ka një ftesë për të ndërtuar një botë të re, shkruante dikur filozofi dhe dhe poeti amerikan Henry David Thoreau. Kjo do të ishte padiskutim thirrja më e mirë për ta parë këtë moment të pasigurt si një mundësi për të krijuar një të ardhme tjetër, të ndryshme nga e sotmja.

The post Zgjedhjet dhe zgjidhjet: A është rendi botëror në tranzicion first appeared on JavaNews.al.

↗

Vrasja e të miturit / Bota jonë nuk dënon, por lëvdon dhunën

✇Java News
By: Ornela Çuçi

Nga Ornela Çuçi

Shoqëri në krizë, jo thjesht në tranzicion

Përgjatë gjithë ditës dje, e kam më fort se kurrë dëshirën të iki nga sytë këmbët nga ky Shqipëria. Për herë të parë që kur jam rikthyer, dje kam dashur të mos i mbaj më asnjë sekondë fëmijët e mi në këtë vend.

Dje, të gjithë në u zgjuam me një tjetër lajm tragjik. Një djalë 14-vjeçar humbi jetën në një sherr brenda një shkolle, viktimë e një konflikti të nisur në rrjetet sociale.

Ky ishte lajmi që, më tepër se një njoftim, ishte një përkujtim i asaj që ndodh çdo ditë në shkollat tona. Tmerre të pafundme, pjellë e një shoqërie e cila ka humbur udhën.

Fajet pĂ«r kĂ«tĂ« nuk mund t’i kenĂ« asnjĂ«herĂ« fĂ«mijĂ«t, paçka se ai qĂ« kreu aktin makabĂ«r ishte njĂ« fĂ«mijĂ«. Ato i kemi tĂ« gjithĂ« ne, bashkĂ«.

Ne tĂ« gjithĂ« qĂ« ju krijojmĂ« idenĂ« çdo ditĂ« qĂ« paraja e lehtĂ« Ă«shtĂ« vlerĂ«. Ne qĂ« i rrisim nĂ« familje me idenĂ« qĂ« je goxha burrĂ« vetĂ«m nĂ«se qĂ«ndron sa mĂ« pak nĂ« familje e sa mĂ« shumĂ« nĂ« qejfet e tua. Ne tĂ« gjithĂ« qĂ« tregojmĂ« se njĂ« “i fortĂ«â€ ka nĂ«n hyqĂ«m 100 “tĂ« shkolluar”. Ne qĂ« i ushqejmĂ« me dĂ«shirĂ«n pĂ«r tu bĂ«rĂ« drejtor ditĂ«n e parĂ« tĂ« punĂ«s, e kur tĂ« bĂ«hesh drejtor do tĂ« mund ta mbash atĂ« pozicion nĂ«se promovon nĂ«pĂ«r fushata elektorale modelet qĂ« do t’u ngjajnĂ« kĂ«ta fĂ«mijĂ«, fĂ«mijĂ«t tanĂ«.

Kultura që ushqen dhunën

Pse ndodhin këto gjwra në Shqipëri? Apo mw saktw, pse ndodhin kaq shpesh dhe ngjajnw kaq tw natyrshme? Sepse jetojmë në një vend ku dhuna nuk dënohet, por shpeshherë ajo glorifikohet. Kur djemtë e mi filluan adoleshencën fillova të mësoj këngët që i zgjonin në mëngjes ata. I di kaq shumë këngë të tyre dhe tw gjitha kanw dhunw e krim pwrbrenda.

“UnĂ«, unĂ« i kam dy hekra mrena çantĂ«s, pĂ«r me i la hesapet e mesnatĂ«s; pĂ«r me dalĂ« makinat janĂ« the fastest; ti ma njeh ekipin, we the hardest”, thotĂ« njĂ« prej tyre. MĂ« kujtohet si sot momenti kur e kisha dĂ«gjuar pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«. NĂ« fillim s’e kuptoja çfarĂ« po thoshte. DĂ«gjoja vetĂ«m melodinĂ«. Por, kur bĂ«ra lidhjen e fjalĂ«e, u tmerrova. Ishte njĂ« thirrje e hapur pĂ«r posedim e pĂ«rdorim armĂ«sh, pĂ«r qĂ«rim hesapesh. Pra, pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« krim.

Natyrisht, të tilla tekste nuk mund të bëhen këngë vetëm në shqip. Por, vetëm në shqip ato janë pjesë e përditshmërisë së fëmijëve të të gjitha moshave, padallim.

Këta jemi ne. Një shoqëri ku këngët që promovojnë krimin dëgjohen kudo dhe në çdo kohë. Përtej përditshmërisë, jo rrallëherë ato kanë shoqëruar edhe fushatat zgjedhore të partive politike. Krimet që janë kryer gjatë tyre ngjajnë si kobe të paralajmëruara në po ato këngë.

Kemi krijuar ne kĂ«tĂ« atmosferĂ«, ku njĂ« zĂ«nkĂ« nĂ« rrjetet sociale Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« keqkuptim – ajo Ă«shtĂ« njĂ« pasqyrim i tensioneve tĂ« pashprehura qĂ« ne, si shoqĂ«ri, nuk i kemi adresuar kurrĂ«. KĂ«to tensione janĂ« si plagĂ« tĂ« hapura qĂ« dalin nĂ« sipĂ«rfaqe aty ku duhet tĂ« kishte paqe: nĂ« shkolla, nĂ« sheshe lojĂ«rash, nĂ« biseda mes miqsh.

Po shkolla?

NjĂ« rrĂ«fim i trishtĂ«, aq sa sado t’i rrisĂ«sh rrogĂ«n zyshave, nuk ia rrit dot mesataren e shkollĂ«s 9-vjeçare asnjĂ« qeveri. Sepse po, nĂ« mĂ«suesi kanĂ« shkuar pĂ«rgjatĂ« 30 viteve tĂ« fundit shumica nxĂ«nĂ«s qĂ« e kanĂ« pas tĂ« vĂ«shtirĂ« shumĂ« shkollĂ«n e mesme nĂ« fakt (pa i pĂ«rgjithĂ«suar plotĂ«sisht, por ky Ă«shtĂ« realiteti i shumicĂ«s). Sepse po, universitetet e rretheve qĂ« kanĂ« pas nĂ« fokus mĂ«suesinĂ«, tĂ« gjithĂ« e dimĂ« se kanĂ« funksionuar si miniera pĂ«r stafin e tyre.

Shkollat tona nuk e kanë aspak fokusin në formimin e individit, sepse të gjesh një vend si mësues në një shkollë afër qendrës, do të duhet të kesh edhe kontribut partiak, jo vetëm professional. Nëse nuk e ke te plotë aftësinë profesionale, nuk përbën problem. Ke mikun e fortë. Sepse të fortët e të gjitha niveleve janë faktor.

A mund tĂ« presim fĂ«mijĂ« paqĂ«sorĂ« kur rreth tyre tĂ« gjitha modelet promovojnĂ« tĂ« kundĂ«rtĂ«n? Kur mediat japin hapĂ«sirĂ« pĂ«r tĂ« lavdĂ«ruar ata qĂ« kanĂ« “zgjidhur konfliktet” me armĂ«? Kur sukseset shihen si rezultat i arrogancĂ«s dhe jo i punĂ«s? Kjo tragjedi nuk ndodhi vetĂ«m nga njĂ« fjalĂ« e nxituar mes dy fĂ«mijĂ«ve. Ajo Ă«shtĂ« produkt i njĂ« shoqĂ«rie ku dhuna Ă«shtĂ« normalizuar dhe ku vlera shihet si dobĂ«si.

 Nevoja për një zgjim kombëtar

NĂ«se ky vend do tĂ« ketĂ« njĂ« tĂ« ardhme, atĂ«herĂ« duhet tĂ« ndalemi kĂ«tu. Kjo humbje e njĂ« jete tĂ« pafajshme duhet tĂ« na zgjojĂ«. Duhet tĂ« shohim mĂ« thellĂ« dhe tĂ« pranojmĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« tonĂ« kolektive. Nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m faj i shkollĂ«s qĂ« nuk ndĂ«rhyri, as i familjeve qĂ« nuk e parashikuan kĂ«tĂ« konflikt. ËshtĂ« faji i njĂ« kulture qĂ« nuk vlerĂ«son jetĂ«n e njeriut, qĂ« ushqen dhunĂ«n si njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« fituar respekt.

E vramë të gjithë ne atë fëmijë, në atë shkollë. Edhe fëmijës tjetër, që përdori thikën, ia shkatërruam ne jëtën, të ardhmen, e vramë për së gjalli.

Të gjithë!

Ne!

❌