❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Dy miliard euro për shtatë vite, pse Berlini refuzoi buxhetin e Brukselit?

✇Opinion.al
By: b b

Dy bilionë euro për shtatë vjet: Komisioni Evropian ka plane të mëdha me një buxhet edhe më të madh. Por qeveria gjermane nuk është dakord, as ekonomia e shoqatat mjedisore.

Berlini zyrtar nuk e pranon buxhetin e BE e priten negociata të vështira në këshillimet midis shteteve anëtare dhe Parlamentit Evropian në të ardhmen.

Qeveria gjermane i ka kritikuar propozimet kryesore të Komisionit Evropian për planet e ardhshme të buxhetit. Qeveria gjermane nuk e ka të mundur ta pranojë propozimin e Komisionit, sipas zëdhënësit të qeverisë Stefan Kornelius.

“NjĂ« rritje e pĂ«rgjithshme nĂ« buxhetin e BE Ă«shtĂ« e panegociueshme nĂ« njĂ« kohĂ« kur tĂ« gjitha shtetet anĂ«tare po bĂ«jnĂ« pĂ«rpjekje tĂ« konsiderueshme pĂ«r tĂ« konsoliduar buxhetet e tyre kombĂ«tare,” tha Kornelius.

Gjermania kontribuon me pothuajse një të katërtën

Në të ashtuquajturin Kornizë Financiare Shumëvjeçare (KFSH), Komisioni Evropian propozon një buxhet prej dy bilionë eurosh për periudhën 2028-2034. Kjo është e barabartë me rreth 700 miliardë euro më shumë sesa për periudhën aktuale buxhetore shtatëvjeçare.

Ndër të tjera, janë planifikuar më shumë para për mbrojtjen dhe konkurrueshmërinë. Si shteti anëtar me peshën më të madhe ekonomike, Gjermania në përgjithësi kontribuon me pothuajse një të katërtën e fondeve.

KFSH është krijuar për një periudhë shtatëvjeçare dhe fillimisht propozohet nga Komisioni Evropian përpara se të debatohet nga shtetet anëtare të BE dhe Parlamenti Evropian.

Buxheti afatgjatë përcakton kufijtë maksimalë për shpenzimet vjetore të BE dhe mënyrën se si përdoren ato.

Kritika ndaj taksimit shtesë të korporatave

Si një nga burimet e reja të të ardhurave për buxhetin e BE, Komisioni propozon një taksë mbi kompanitë e mëdha me një qarkullim vjetor prej më shumë se 100 milionë eurosh.

Edhe kjo taksë shtesë mbi kompanitë e mëdha, e cila synon të lehtësojë buxhetet e shteteve anëtare, nuk e ka mbështetjen e qeverisë federale gjermane.

Ministri gjerman i Financave, Lars Klingbeil deklaroi në kuadër të një takimi të ministrave të Financave të G-20-ës në Afrikën e Jugut se qeveria gjermane dëshiron të forcojë ekonominë gjermane, të garantojë punësimin dhe të tërheqë investime në vend.

“Dhe nĂ« kĂ«tĂ« kontekst, taksa e korporatave e propozuar tani nga Komisioni Evropian, nĂ« formĂ«n aktuale, dĂ«rgon sinjal tĂ« gabuar.

Klingbeili kritikoi gjithashtu nivelin e planifikuar tĂ« shpenzimeve tĂ« Komisionit: “Ne duhet tĂ« ruajmĂ« njĂ« proporcion absolut nĂ« aspektin e financave. Nuk mendoj se po pĂ«rmbushet”, tha politikani i SPD-sĂ«.

Megjithatë, qeveria gjermane mirëpret qasjen reformuese të Komisionit Evropian, veçanërisht zhvendosjen në buxhet drejt prioriteteve të reja si konkurrueshmëria dhe aftësia mbrojtëse.

Brukseli deklaroi në projektbuxhet, ndër të tjera, se do të zvogëlojë numrin e programeve të ndihmës në mënyrë që të shpërndajë më shumë fonde në mënyrë më të zhdërvjellët.

Kritika nga biznesi, cënohet rritja ekonomike

Shoqatat e biznesit janĂ« veçanĂ«risht tĂ« kujdesshme ndaj rregullave tĂ« mundshme tatimore pĂ«r kompanitĂ«: shoqata e industrisĂ« automobilistike VDA kishte deklaruar mĂ« parĂ« se kompanitĂ« nĂ« Gjermani dhe EvropĂ« janĂ« nĂ« njĂ« situatĂ« jashtĂ«zakonisht tĂ« vĂ«shtirĂ« ekonomike. “Prandaj, çdo rritje e taksave ose futja e taksave shtesĂ« Ă«shtĂ« e pabĂ«shme, si nĂ« nivel kombĂ«tar ashtu edhe nĂ« atĂ« evropian”, deklaroi Presidentja e VDA Hildegard MĂŒller.

Një taksë e veçantë mbi fitimet duhet të konsiderohet veçanërisht e dëmshme për rritjen, pasi do të dobësonte konkurrueshmërinë e kompanive të BE.

Dhoma Gjermane e IndustrisĂ« dhe TregtisĂ« (DIHK) kishte deklaruar qĂ« para prezantimit tĂ« propozimit tĂ« Komisionit se njĂ« masĂ« e tillĂ« do tĂ« dĂ«rgonte “sinjal krejtĂ«sisht tĂ« gabuar”.

Sipas Drejtoreshës së Përgjithshme Helena Melnikov, kompanitë kanë nevojë për një nxitje, jo për taksa shtesë.

“NjĂ« zero pĂ«r mbrojtjen e natyrĂ«s”

Grupet mjedisore besojnĂ« se interesat e tyre nuk merren mjaftueshĂ«m parasysh nĂ« projektbuxhet: Federata Gjermane pĂ«r Mjedisin dhe Mbrojtjen e NatyrĂ«s (BUND) e quan propozimin e Komisionit “njĂ« zero pĂ«r mbrojtjen e natyrĂ«s”.

Sipas presidentit të saj, Olaf Bandt, mungojnë angazhime konkrete financimi, për shembull, për zbatimin e Aktit të BE-së për Rivendosjen e Natyrës për restaurimin e natyrës.

WWF kritikoi shkurtimet e propozuara pĂ«r mbrojtjen e mjedisit dhe natyrĂ«s pavarĂ«sisht krizave nĂ« pĂ«rkeqĂ«sim, “dhe kjo nĂ« njĂ« verĂ« tjetĂ«r me valĂ« tĂ« nxehti, zjarre pyjore dhe pĂ«rmbytje”./DW

↗

Tiranë/Shpërthim me lëndë plasëse në një lokal në rrugën e Durrësit

✇Opinion.al
By: b b

Një shpërthim me lëndë plasëse ka ndodhur në orët e para të mëngjesit, në një lokal në Rrugën e Durrësit.

Mësohet se lënda plasëse ishte vendosur pranë derës hyrëse të lokalit.

Si pasojë, janë shkaktuar vetëm dëme materiale dhe raportohet se nuk ka persona të lënduar.

“TiranĂ«/Informacion paraprak

Rreth orës 03:45, në Rrugën e Durrësit, në lokalin në pronësi të shtetasit A. S., dyshohet se ka plasur një sasi e vogël lënde plasëse, e vendosur pranë derës hyrëse të lokalit.

Si pasojĂ« janĂ« shkaktuar vetĂ«m dĂ«me materiale. Nuk ka persona tĂ« lĂ«nduar”, njofton policia.

Grupi hetimor po vijon punën për identifikimin dhe kapjen e autorit/autorëve, si dhe për zbardhjen e plotë të rrethanave të ngjarjes.

↗

Rrjetet që përdor Rusia për rekrutim të shtetasve të vet për luftë

✇Opinion.al
By: b b

Kur presidenti rus, Vladimir Putin e ka urdhĂ«ruar atĂ« qĂ« e ka quajtur “mobilizim tĂ« pjesshĂ«m” tĂ« burrave tĂ« moshĂ«s sĂ« lejuar pĂ«r luftĂ«, shtatĂ« muaj pas nisjes sĂ« luftĂ«s sĂ« RusisĂ« nĂ« UkrainĂ«, mĂ« 2022, efekti i vendimit ishte vĂ«rejtur nĂ«pĂ«r rrugĂ« dhe kufijtĂ« shtetĂ«rorĂ«.

Rekrutuesit kanë bastisur zyra, kanë vëzhguar jashtë ndërtesave të banimit dhe stacioneve të trenave, në kërkim të burrave që do të duhej të lajmëroheshin për luftë. Ndërkohë qindra mijëra rusë kanë ikur nga shteti për të shmangur luftën, duke iu bashkuar kështu eksodit të nisur në ditët e para të luftës.

Më vonë Putini duket se ka dashur ta shmangë këtë hap dhe ushtria ruse u është kthyer metodave tjera për të siguruar numrin e nevojshëm të ushtarëve, qoftë përmes rekrutimeve nëpër burgje, apo edhe nëpër qendra të strehimit për të varfrit, ndonëse disa prej këtyre formave janë ilegale.

NĂ« dhjetor tĂ« vitit 2023, Skemat dhe Sistema – dy njĂ«si pĂ«r hulumtime nĂ« shĂ«rbimet ruse dhe ukrainase tĂ« Radios Evropa e LirĂ« – kanĂ« zbuluar se Redut, njĂ« kompani private mercenarĂ«sh, qĂ« ka dĂ«rguar mijĂ«ra burra pĂ«r tĂ« luftuar nĂ« UkrainĂ«, Ă«shtĂ« njĂ« fakt njĂ« entitet i kontrolluar nga shteti, njĂ« rrjet rekrutimi qĂ« udhĂ«hiqet nga agjencia kryesore e inteligjencĂ«s ushtarake tĂ« RusisĂ«, e njohur si GRU.

NjĂ« hulumtim i ri i Sistemas tregon se si ushtria e ka zgjeruar rrjetin e vet duke pĂ«rdorur njĂ« sistem alternativ tĂ« quajtur Dobrokor – shkurtesĂ« pĂ«r Dobrovolchesky Korpus (Korpusi i VullnetarĂ«ve) – pĂ«r t’i joshur tĂ« rekrutuarit qĂ« mund t’i kundĂ«rshtojnĂ« rregullat ose kushtet qĂ« i paraqesin agjencia Redut apo Ministria e Mbrojtjes.

Angazhimi nĂ« luftĂ« pĂ«rmes kĂ«tyre kompanive, Redut apo Dobrokor, dallon nga nĂ«nshkrimi i njĂ« kontrate me MinistrinĂ« e Mbrojtjes. Kontratat me ministrinĂ« zgjaten automakisht deri nĂ« pĂ«rfundim tĂ« atij qĂ« Rusia e quan “operacion special ushtarak”, qĂ« nĂ«nkupton se kĂ«ta ushtarĂ« nuk lirohen derisa tĂ« pĂ«rfundojĂ« lufta.

NĂ« kontratat e kompanive mercenare pĂ«rmenden afatet kohore – zakonisht gjashtĂ«, tetĂ« apo 12 muaj – dhe ato nuk vazhdohen automatikisht.

Mirëpo, këtu ekziston një pengesë potencialisht vdekjeprurëse, pasi ka të dhëna se ushtarët e rekrutuar përmes rrjeteve vullnetare mund të shihen nga pjesëtarët e ushtrisë si mish për top për ushtrinë ruse teksa ajo përparon në fushëbetejë. Deri në verë të këtij viti besohet se Rusia i ka humbur mbi 1 milion ushtarë.

“KĂ«mbĂ«sori e dorĂ«s sĂ« dytĂ«â€

NĂ« njĂ« bisedĂ« tĂ« incizuar me oficerĂ«, e cila ka qarkulluar nĂ« fund tĂ« vitit tĂ« kaluar, Aleksandr Borodai, ligjvĂ«nĂ«s rus qĂ« udhĂ«heq grupin e titulluar Sindikata e VullnetarĂ«ve tĂ« Donbasit, ka thĂ«nĂ« se ushtarĂ«t i shohin vullnetarĂ«t si “kĂ«mbĂ«sori tĂ« dorĂ«s sĂ« dytĂ«â€, dhe qĂ« detyra e tyre Ă«shtĂ« “dĂ«rrmimi i forcĂ«s sĂ« armikut” sa mĂ« shumĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e mundshme, para se tĂ« nisĂ« sulmi i njĂ«siteve tĂ« rregullta ushtarake.

NĂ« incizimin e njĂ«jtĂ«, ai iu referohet vullnetarĂ«ve si “fuqi punĂ«tore e shpenzueshme”.

Dobrokor dhe Redut udhëhiqen prej GRU-së dhe të dyja rekrutojnë individë me interesa të ndryshme, nisur nga bindjet nacionaliste apo ato ortodokse, të tjerë fokusohen në tifozë futbolli apo grupime tjera. Në faqen e Dobrokorit renditen 27 njësite në total.

Të gjithë burrat e moshave 18-55 dhe gratë e moshave 18-45 mund të anëtarësohen përmes kompanive Dobrokor dhe Redut. Gratë shërbejnë në njësitet mjekësore.

Pagesa nis nga 2.600 dollarë në muaj dhe mund të jetë edhe më e lartë, varësisht nga roli i mercenarit.

MegjithatĂ«, ekziston njĂ« dallim i madh mes kĂ«tyre dy kompanive. Kompania Redut operon nĂ« njĂ« zonĂ« gri, gjysmĂ« ligjore – çka i ka tĂ« mirat dhe tĂ« metat pĂ«r rusĂ«t qĂ« anĂ«tarĂ«sohen pĂ«rmes saj.

MĂ« 2023, personat e rekrutuar nga kompania Redut, i kanĂ« treguar Radios Evropa e LirĂ« se nĂ« mesin e pĂ«rfitimeve pĂ«rfshihet mundĂ«sia pĂ«r t’u larguar nga lufta edhe para pĂ«rfundimit tĂ« kontratĂ«s, pa ndonjĂ« kĂ«rcĂ«nim pĂ«r pĂ«rfundim nĂ« gjyq, si dhe pagesat mund tĂ« kryhen me para tĂ« gatshme, çka mundĂ«son fshehjen e tĂ« hyrave nga kreditorĂ«t, gjykatat apo qeveria.

Kompania Redut Ă«shtĂ« krijuar “qĂ« njerĂ«zit tĂ« mund t’iu shmangen taksave apo ndonjĂ« pagese nĂ« gjykatĂ«â€, ka thĂ«nĂ« njĂ« rekrut pĂ«r Sisteman nĂ« atĂ« kohĂ«.

MĂ«nyra mĂ« e lehtĂ« pĂ«r t’iu bashkuar ushtrisĂ« Ă«shtĂ« pĂ«rmes kompanisĂ« Redut. KĂ«rkesat pĂ«r kontrolle shĂ«ndetĂ«sore dhe mirĂ«qenie nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, janĂ« shumĂ« fleksibile dhe nuk ka ndonjĂ« barrierĂ« nĂ«se dikush ka ndonjĂ« rast tĂ« hapur nĂ« gjyq.

Por, ekzistojnë edhe të metat nga rekrutimi përmes saj. Rekrutët nuk mund të përfitojnë nga bonueset rajonale, e që janë të konsiderueshme dhe mund të jetë shumë e vështirë për veteranët apo të mbijetuarit që të sigurojnë pensione për ndonjë paaftësi apo vështirësi tjera.

‘Inekzistent’

Një vullnetar i rekrutuar përmes sistemit Dobrokor e ka statusin e një anëtari në shërbim ushtarak dhe atij i garantohen të gjitha pagesat sociale, ka treguar një i rekrutuar në njësitin e ashtuquajtur Nevsky, në disa përgjigje për Sisteman.

Ai ka thĂ«nĂ« se nĂ«se dikush angazhohet pĂ«rmes kompanisĂ« Redut, nĂ« aspektin ligjor ai person “nuk ekziston”.

“Nuk i ofrohet hospitalizim, as rehabilitim, asgjĂ«â€.

Për qëllime të këtij artikulli, gazetarët e Sistemas i kanë telefonuar kompanitë rekrutuese përmes kontakteve publike.

NĂ«se njĂ« rekrut anĂ«tarĂ«sohet pĂ«rmes Dobrokorit, ai konsiderohet mĂ« i sigurt dhe ka qasje nĂ« pĂ«rfitime dhe bonuse. MirĂ«po, pĂ«r dallim prej kompanisĂ« Redut, njĂ« rekrut i Dobrokorit nuk mund tĂ« tĂ«rhiqet edhe para se t’i skadojĂ« kontrata pa rrezikuar ndonjĂ« pasojĂ«, pĂ«rfshirĂ« padi penale pĂ«r dezertim.

“Nuk mund tĂ« ikĂ«sh – tĂ« paktĂ«n jo pa telashe”, ka treguar Irina, njĂ« e rekrutuar, nĂ« disa pĂ«rgjigje pĂ«r Sisteman.

Deri në muajin maj, prokurorët ushtarakë kanë dërguar në gjykatat ruse më shumë se 20.000 raste të dezertimit, të cilat datojnë prej ditëve të para të luftës, ka raportuar platforma në gjuhën ruse Mediazona.

Bonuset për të rekrutuarit përmes kompanisë Dobrokor janë më të vogla sesa ato për ata që shkojnë përmes Ministrisë së Mbrojtjes, ku përfitimet mund të shkojnë në deri 46.000 dollarë.

“Burra prej rajoneve tĂ« ndryshme shkruajnĂ« ‘bonusi kĂ«tu Ă«shtĂ« 1.280 dollarĂ«, kĂ«tu Ă«shtĂ« 640 dollarĂ«â€, ka treguar njĂ« i rekrutuar nĂ« njĂ«sitin e mercenarĂ«ve Vostok, nĂ« disa pĂ«rgjigje pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.

Përveç kompanive Dobrokor dhe Redut, Ministria e Mbrojtjes e ka krijuar edhe një tjetër kanal rekrutimi, BARS.

Disa organizata rekrutimi, sikurse Sindikata e Vullnetarëve të Donasit, i mbledhin rekrutët përmes këtyre tri sistemeve.

NjĂ« tjetĂ«r dallim mes kompanive Redut dhe Dobrokor: tĂ« rekrutuarit pĂ«rmes Dobrokorit pajisjen me uniforma dhe gjĂ«ra tjera bazike, ndĂ«rsa ata tĂ« kompanisĂ« Redut “me asgjĂ«â€, ka thĂ«nĂ« njĂ« i rekrutuar nĂ« disa pĂ«rgjigje pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.

TĂ« paktĂ«n jo nĂ« fillim. TĂ« rekrutuarit pĂ«rmes kompanisĂ« Redut kanĂ« thĂ«nĂ« se u jepet njĂ« kompensim prej 640 dollarĂ«ve pĂ«r blerjet qĂ« i kanĂ« bĂ«rĂ«, dhe atĂ« nĂ« muajin e tretĂ« tĂ« shĂ«rbimit ushtarak – nĂ«se janĂ« gjallĂ« deri atĂ«herĂ«./REL

↗

Nga tregjet bujqësore te thertoret, aksioni për faturimin do shtrihet në 3 faza

✇Opinion.al
By: b b

Prej disa ditësh tatimorët kanë nisur aksionin për kontrollin e tregtimit të produkteve bujqësore me qëllim gjurmueshmërinë e mallrave për forcimin e sigurisë ushqimore.

Ndërmarrja e aksionit parashikohet të zbatohet nëpërmjet disa fazave sipas Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve (DPT), ku përveç subjekteve në Tiranë aksioni do të zhvendoset drejt rretheve dhe më pas te pikat e grumbullimit dhe përpunimit.

Gjatë këtyre ditëve aksioni i tatimorëve është fokusuar në tregjet e mëdha të tregtimit të mallrave bujqësore dhe blegtorale, baxhot dhe thertoret në Tiranë.

Në Tiranë në 3 ditët e para të aksionit janë kontrolluar 87 subjekte dhe janë sekuestruar 20 ton mallra blegtorale që kanë rezultuar se tregtoheshin pa faturë.

“Fokusi i aksionit pĂ«r tregtimin e mallrave me faturĂ« do tĂ« jenĂ« tregjet e mĂ«dha, thertoret, baxhot, mĂ« pas grumbulluesit dhe pĂ«rpunuesit tĂ« cilat kanĂ« volum tregtar tĂ« lartĂ« qĂ« mĂ« pas tregtohen nĂ« tĂ« gjithĂ« vendin.

Nga kontrollet e kryesore deri tani mĂ« problematik pĂ«r tregtim tĂ« mallit pa faturĂ« rezultojnĂ« tregjet e mĂ«dha tĂ« mallrave bujqĂ«sore dhe blegtorale dhe thertoret”, pohon administrata tatimore.

Në fazën e dytë, sipas drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve përveç Tiranës dhe zonave përreth saj, aksioni do të shtrihet edhe në rrethe, ku fokusi do të jenë tregjet e mëdha, baxhot e grumbullit të qumështit dhe thertoret e kafshëve.

Në fazën e tretë, administrata tatimore parashikon që aksioni të shtrihet te pikat e grumbullimit dhe përpunimit të mallrave blegtorale.

Administrata Tatimore thekson sërish se fokusi i aksionit është forcimi i kontrollit në terren mbi lëshimin e autofaturës për tregtimin e produkteve blegtorale, te tregjet e mëdha të tregtimit të mallrave bujqësore, thertoret, baxhot dhe më pas grumbulluesit dhe përpunuesit e mëdhenj.

Tatimet pohojnë se tregtarët e vegjël dhe ambulantët nuk janë në fokus të aksionit. Ndërsa numri i supermarketeve të kontrolluara deri tani mbetet i ulët. Aksioni i ndërmarrë nga aksioni tatimet synojnë të rrisin të ardhurat, dhe të forcojnë sistemin për gjurmueshmërinë e mallit.

Në mbyllje të aksionit nëpërmjet të cili synohet të rritet autofaturime për mallrat e tregtuara nga fermeri, qeveria parashikon të nisë zbatimin e skemës së rimbursimit të TVSH-së në masën 10% për fermerin. Projektligji për kthimin e skemës së kompensimit të TVSh-së pritet të shqyrtohet për miratim vitin e ardhshëm, ku dhe do të nisë zbatimin.

Pas ndryshimeve që u bënë në vitin 2019 në skemën e rimbursimit të TVSH-së ku nga 20% u ul në 6%, prej 2022 TVSH-ja e kreditueshme për blerjet e mallrave nga fermerët u shfuqizua./Monitor

↗

Parashikimi i motit 18 korrik 2025

✇Opinion.al
By: b b

Ditën e premte, vendi ynë do të jetë nën ndikimin e kushteve atmosferike relativisht të qëndrueshme.

Moti parashikohet i kthjellët si dhe vranësira përgjatë maleve, kryesisht në veri dhe jug nga ku do të pasohen me reshje të dobëta shiu në formë pikash.

Era me drejtim nga kuadrati i perëndimit me shpejtësi mesatare 6 m/s, ndërsa përgjatë vijës bregdetare e dhe zonat luginore, era fiton shpejtësi 6-10 m/s.

Valëzimi i detit pritet të jetë 1-2 ballë.

↗

Horoskopi për ditën e sotme, 18 korrik 2025

✇Opinion.al
By: b b

Dashi – Mund tĂ« ndiheni tĂ« ngarkuar nga pĂ«rgjegjĂ«sitĂ«, por intuita ju udhĂ«heq drejt vendimeve tĂ« drejta. Kujdes me shpenzimet impulsive.

Demi – Dita favorizon komunikimin me persona tĂ« afĂ«rt. NjĂ« lajm i mirĂ« financiar mund tĂ« vijĂ« nga njĂ« burim i papritur.

BinjakĂ«t – Yjet ju shtyjnĂ« drejt eksplorimit tĂ« ideve tĂ« reja. Kujdes nĂ« marrĂ«dhĂ«nie, njĂ« keqkuptim i vogĂ«l mund tĂ« rritet nĂ«se nuk menaxhohet.

Gaforrja – Me Diellin ende nĂ« shenjĂ«n tuaj, dita Ă«shtĂ« e mbushur me energji pozitive. Ndiheni tĂ« mbĂ«shtetur emocionalisht, ideal pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« njĂ« hap tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m personal.

Luani – Dita nis me energji tĂ« ulĂ«t, por gradualisht rritet. Mos lejoni qĂ« komentet e tĂ« tjerĂ«ve tĂ« ndikojnĂ« nĂ« vetĂ«besimin tuaj.

VirgjĂ«resha – NjĂ« takim i papritur mund tĂ« sjellĂ« njĂ« mundĂ«si tĂ« re pune apo bashkĂ«punimi. BĂ«huni tĂ« hapur, por ruani kujdesin nĂ« vendimmarrje.

Peshorja – Fokusohuni te balanca mes jetĂ«s personale dhe asaj profesionale. NjĂ« projekt i lĂ«nĂ« pezull kĂ«rkon vĂ«mendjen tuaj.

Akrepi – Ka tension nĂ« ajĂ«r, por ju dini si ta menaxhoni. NjĂ« çështje e vjetĂ«r emocionale mund tĂ« rishfaqet, mos e shmangni pĂ«rballjen.

Shigjetari – Rritet dĂ«shira pĂ«r tĂ« udhĂ«tuar ose pĂ«r tĂ« mĂ«suar diçka tĂ« re. Dita Ă«shtĂ« e favorshme pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« plane afatgjata.

Bricjapi – Fokusohuni te stabiliteti financiar. ËshtĂ« momenti tĂ« rishikoni prioritetet dhe tĂ« flisni hapur pĂ«r atĂ« qĂ« dĂ«shironi.

Ujori – Mund tĂ« ndiheni tĂ« pavendosur pĂ«r njĂ« çështje personale. Yjet ju kĂ«shillojnĂ« tĂ« dĂ«gjoni zemrĂ«n, jo vetĂ«m mendjen.

Peshqit – Intuita juaj Ă«shtĂ« e fortĂ« sot, besojini ndjesive tĂ« para. NjĂ« bisedĂ« e sinqertĂ« me njĂ« mik mund tĂ« sjellĂ« qartĂ«si.

↗

Sulmi në Kishën në Gaza, Netanyahu pranon se ishte një gabim

✇Opinion.al
By: b b

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, ka shprehur keqardhjen për sulmin e sotëm të ndodhur në një Kishë Katolike në Gaza, ku mbetën të vrarë tri persona.

Netanyahu e ka cilĂ«suar njĂ« “tragjedi”, ndĂ«rsa shtoi se ndaj dhimbjen me familjarĂ«t e viktimave dhe tĂ« plagosurve.

“Izraeli shpreh keqardhje tĂ« thellĂ« qĂ« njĂ« e shtĂ«nĂ« e paqĂ«llimshme goditi KishĂ«n e Familjes sĂ« ShenjtĂ« nĂ« Gaza. Çdo jetĂ« e pafajshme e humbur Ă«shtĂ« njĂ« tragjedi. Ne ndajmĂ« dhimbjen e familjeve dhe besimtarĂ«ve”, ka thĂ«nĂ« ai.

Ndërsa më herët Shtëpia e Bardhë, tha se Donald Trump ka telefonuar kryeministrin Netanyahu, pas sulmit ndaj kishës.

Sipas zĂ«dhĂ«nĂ«ses sĂ« ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ«, Caroline Levitt, deklaroi se Netanyahu pranoi se ishte njĂ« “gabim”.

↗

Putin: Refuzimi i gazit rus nga BE-ja çon në pasoja negative

✇Opinion.al
By: b b

Politika e Bashkimit Evropian për uljen graduale të pjesës së gazit rus në tregun e saj ka rezultuar tashmë në pasoja negative për ekonominë e saj, tha Presidenti rus Vladimir Putin në takimin me kreun e Shoqatës Ruse të Prodhuesve të Plehrave, Andrey Guryev.

“Sektori petrokimik pothuajse e ka ndaluar punĂ«n e tij“, tha Guryev.

“Ka mĂ« shumĂ«,” vuri nĂ« dukje kreu i shtetit.

“Prodhimi i qelqit gjithashtu. Ekziston njĂ« zinxhir i tĂ«rĂ« pasojash negative,” tha Putin.

Komisioni Evropian po shtyn përpara synimet për të refuzuar plotësisht gazin rus. Tashmë janë futur kufizime të mëdha për vendet e BE-së, duke çuar në nevojën për blerjen e karburantit më të shtrenjtë, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara.

 

↗

Analiza: Pse presidenti Zelensky po ndryshon qeverinë në Ukrainë?

✇Opinion.al
By: b b

Në Ukrainë pritet ndryshimi më i madh i kabinetit qeveritar që nga fillimi i luftës. Cili është qëllimi i Presidentit Zelenski me emërimet e reja?

Parlamenti ukrainas e ka konfirmuar tĂ« enjten ish-Ministren e Çështjeve Ekonomike Yulia Svyrydenko si Kryeministren e re. ParaardhĂ«si i saj, Shmyhal, do tĂ« bĂ«het MinistĂ«r i Mbrojtjes.

ZĂ«rat pĂ«r ndryshime nĂ« qeveri kanĂ« kohĂ« qĂ« kanĂ« qarkulluar nĂ« Ukrainë  tani ato janĂ« bĂ«rĂ« realitet. TĂ« mĂ«rkurĂ«n, parlamenti ukrainas miratoi dorĂ«heqjen e kryeministrit Denys Shmyhal. Kabineti u shpĂ«rbĂ« automatikisht. Shmyhal kishte shĂ«rbyer mĂ« parĂ« pĂ«r mĂ« shumĂ« se pesĂ« vjet – mĂ« gjatĂ« se çdo kryetar tjetĂ«r qeverie ukrainas para tij. Dy ditĂ« mĂ« parĂ«, Presidenti Volodymyr Zelensky kishte propozuar ish-Ministren e EkonomisĂ«, Yulia Svyrydenko nĂ« krye tĂ« qeverisĂ« sĂ«. 39-vjeçarja kishte qenĂ« mĂ« parĂ« zĂ«vendĂ«se e Shmyhal dhe u bĂ« e njohur gjatĂ« negociatave disajavore pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r lĂ«ndĂ«t e para me Shtetet e Bashkuara,  e cila u nĂ«nshkruan nĂ« Uashington nĂ« fund tĂ« prillit. Svyrydenko dĂ«shmoi tĂ« ishte njĂ« negociatore e fortĂ«.

Zelenskyi tha se ishte e nevojshme të ristrukturohej ekzekutivi në vend, mënyrë që të zbatoheshin marrëveshjet e arritura me partnerët ndërkombëtarë. Presidenti ukrainas deklaroi se priste së shpejti një program të ri qeveritar.

A mund të bëhet ndryshim qeverie nën gjendjen e jashtëzakonshme?

Parlamenti ukrainas pritet tĂ« votojĂ« qeverinĂ« e re qĂ« tĂ« enjten (17 korrik). MegjithatĂ«, neni 10 i gjendjes sĂ« jashtĂ«zakonshme thotĂ« se kompetencat e presidentit, parlamentit, qeverisĂ«, BankĂ«s KombĂ«tare dhe disa organeve tĂ« tjera shtetĂ«rore nuk mund tĂ« ndĂ«rpriten gjatĂ« vendosjes sĂ« tij. PĂ«rfaqĂ«suesit e opozitĂ«s dyshojnĂ« nĂ« legjitimitetin e ndryshimit tĂ« qeverisĂ«. “Parlamenti kohĂ«t e fundit e zgjati afatin e gjendjes sĂ« jashtĂ«zakonshme dhe mund tĂ« shkelĂ« Nenin 10 me kĂ«tĂ«, megjithĂ«se tĂ« gjithĂ« bien dakord se legjislacioni duhet tĂ« mĂ« parĂ« precizohet ose ndryshohet “, tha Yaroslav Zheleznyak, njĂ« anĂ«tar i fraksionit opozitar “Holos”- “ZĂ«ri”.

Ishte presidenti i pakënaqur me qeverinë?

Studiuesi i shkencave politike dhe bashkĂ«themeluei i PlatformĂ«s KombĂ«tare pĂ«r QĂ«ndrueshmĂ«ri dhe Kohezion, Oleh Saakyan, Ă«shtĂ« i mendimit, se parlamenti do tĂ« votojĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« rezolutĂ« pĂ«r shkak tĂ« oportunitetit politik, duke injoruar ligjet. Saakyan argumenton se ky ndryshim i qeverisĂ« â€œĂ«shtĂ« i vonuar”, nĂ« fakt ai ishte planifikuar pĂ«r vitin 2024.

Arsyet kryesore pĂ«r kĂ«tĂ« janĂ« tensionet e vazhdueshme brenda qeverisĂ« dhe “njĂ« numĂ«r problemesh tĂ« dukshme tĂ« menaxhimit” nĂ« fusha tĂ« ndryshme tĂ« politikave qeverisĂ«se – nga sektori i mbrojtjes te infrastruktura dhe politika sociale. “Qeveria dĂ«shiron tĂ« qetĂ«sojĂ« publikisht disa nga kĂ«to tensione. Ata duan tĂ« fitojnĂ« ‘kredibilitet tĂ« ri’, si tĂ« thuash, nĂ« kohĂ«n e duhur”, thekson eksperti.

NdĂ«rsa Volodymyr Fesenko, politolog dhe kreu i QendrĂ«s Ukrainase pĂ«r Studimet Politike tĂ« Aplikuara “Penta”, dyshon megjithatĂ« se ndryshimi i kreut tĂ« qeverisĂ« do tĂ« sjellĂ« ndryshime tĂ« mĂ«dha politike tĂ« brendshme. “Vendimet kryesore politike do tĂ« vazhdojnĂ« tĂ« merren nĂ« zyrĂ«n presidenciale dhe Svyrydenko, ashtu si qeveria, do t’i zbatojĂ« ato”, tha Fesenko. Svyrydenko, qĂ« mĂ« parĂ« ka qenĂ« zĂ«vendĂ«skryetare e administratĂ«s presidenciale nĂ«n Andriy Yermak, konsiderohet si e besuara e Zelensky-t dhe njĂ« politikane e re dhe dinamike qĂ« potencialisht mund tĂ« sjellĂ« qasje tĂ« reja. Fesenko thekson se Svyrydenko ka “pĂ«rvojĂ«n e nevojshme nĂ« punĂ«n nĂ« kushte lufte dhe nĂ« marrĂ«dhĂ«niet me institucionet ndĂ«rkombĂ«tare”.

Do të ndryshojë puna e qeverisë?

Petro Oleshchuk, ekspert i politikĂ«s nĂ« Universitetin Taras Shevchenko nĂ« Kiev, beson se pavarĂ«sisht disa skandaleve tĂ« korrupsionit nĂ« kabinetin qeveritar, Zelensky dĂ«shiron tĂ« tregojĂ« se ai ende ka njĂ« ekip qĂ« do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« punojĂ« me tĂ« – aq mĂ« tepĂ«r qĂ« qeveria nuk do tĂ« ndryshohet plotĂ«sisht dhe njĂ« numĂ«r ministrash do tĂ« mbeten nĂ« detyrĂ«.

Edhe Denys Shmyhal nuk pritet tĂ« largohet plotĂ«sisht nga qeveria, pĂ«rkundrazi pritet tĂ« bĂ«het MinistĂ«r i Mbrojtjes. “Transferimi i Shmyhal nĂ« njĂ« pozicion tjetĂ«r brenda qeverisĂ« synon tĂ« tregojĂ« se nuk ka mosmarrĂ«veshje tĂ« brendshme. KĂ«to janĂ« thjesht ndryshime personeli brenda njĂ« ekipi”, tha Oleshchuk pĂ«r DW.

Nga ana tjetĂ«r, eksperti Oleh Saakyan beson se ndryshimi i pjesshĂ«m i qeverisĂ« tregon njĂ« mungesĂ« akute tĂ« personelit tĂ« kualifikuar dhe tĂ« besueshĂ«m. Ministrat e rinj dhe ata aktualĂ« janĂ« tĂ« detyruar tĂ« japin rezultate shpejt. Saakyan Ă«shtĂ« skeptik nĂ« lidhje me perspektivat afatgjata. “Kjo Ă«shtĂ« njĂ« dozĂ« adrenaline pĂ«r qeverinĂ« aktuale. Por nuk do ta ndryshojĂ« nĂ« thelb cilĂ«sinĂ«â€, thekson eksperti politik ukrainas.

Ndërkohë, Presidenti Zelenski ka përcaktuar tashmë prioritetet kryesore për qeverinë e re të ardhshme, duke përfshirë rritjen e prodhimit vendas të armëve, zhvillimin e projekteve të mbrojtjes dhe liberalizimin gjithëpërfshirës të ekonomisë./ DW

↗

Kyçe të fryra dhe shenja në duar, ja si paraqitet gjendja shëndetësore e Trump

✇Opinion.al
By: b b

Presidenti Donald Trump është diagnostikuar me pamjaftueshmëri kronike venoze, një gjendje e zakonshme shëndetësore që prek qarkullimin e gjakut në këmbë, bëri të ditur të enjten Shtëpia e Bardhë.

Sipas një deklarate zyrtare të lexuar nga sekretarja e shtypit, Karoline Leavitt, Trump, 79 vjeç, iu nënshtrua një ekzaminimi të plotë nga Njësia Mjekësore e Shtëpisë së Bardhë pasi kishte vërejtur ënjtje të lehtë në gjymtyrët e poshtme.

Mjeku i presidentit, kapiten Sean Barbabella, sqaroi nĂ« njĂ« shĂ«nim se “ekografia Doppler e kryer nĂ« kĂ«mbĂ« zbuloi pamjaftueshmĂ«ri kronike venoze, njĂ« gjendje e shpeshtĂ« tek personat mbi 70 vjeç, qĂ« ndodh kur valvulat nĂ« venat e kĂ«mbĂ«ve nuk mbyllen siç duhet dhe lejojnĂ« gjakun tĂ« grumbullohet”.

Megjithatë, nuk ka vend për shqetësim.

“Nuk u konstatua trombozĂ« e thellĂ« venoze apo probleme me arteriet. Testet laboratorike dhe ekokardiograma rezultuan brenda normĂ«s, pa shenja tĂ« dĂ«mtimit tĂ« zemrĂ«s, veshkave apo sĂ«mundjeve sistemike”, theksoi Leavitt.

Pamjaftueshmëria venoze është një problem që prek rreth 150 mijë njerëz çdo vit vetëm në SHBA, dhe simptomat përfshijnë ënjtje, dhimbje, ndryshime të lëkurës apo vena me variçe. Zakonisht menaxhohet me trajtim mjekësor ose procedura të specializuara, në varësi të fazës së gjendjes.

Ekspertët shëndetësorë kanë konfirmuar se ky është një zhvillim normal për një person të moshës dhe peshës së ish-presidentit.

“Nuk ka arsye pĂ«r alarm. Kjo Ă«shtĂ« diçka qĂ« vjen me moshĂ«n, veçanĂ«risht pĂ«r dikĂ« qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« kategorinĂ« mbipeshĂ« apo obez”, u shpreh Dr. Jeremy Faust nga Harvard Medical School.

NdĂ«rkohĂ«, janĂ« vĂ«rejtur edhe mavijosje nĂ« dorĂ«n e djathtĂ« tĂ« Trump, pĂ«r tĂ« cilat Leavitt tha se janĂ« rezultat i “shtrĂ«ngimit tĂ« shpeshtĂ« tĂ« duarve” dhe pĂ«rdorimit tĂ« aspirinĂ«s si pjesĂ« e njĂ« regjimi parandalues pĂ«r sĂ«mundjet e zemrĂ«s.

Pavarësisht diagnozës, Trump mbetet në gjendje të mirë shëndetësore dhe nuk po përjeton ndonjë shqetësim, u bë e ditur nga Shtëpia e Bardhë.

↗

Situata e zjarreve në vend, MM: Janë raportuar 18 vatra zjarri, tetë ende aktive

✇Opinion.al
By: b b

Situata problematike me zjarret në vendin tonë vijon të jetë prezente. Sipas të dhënave të raportuara në Qendrën Kombëtare Operacionale të Emergjencave Civile në AKMC, deri në orën16:00 janë raportuar 18 vatra zjarri, nga të cilat janë shuar 10 dhe janë aktive 8.

Pas një pune të pandërprerë të forcave operacionale në terren u bë i mundur izolimi i plotë dhe shuarja e vatrave në:

-Në fshatin Poshnje, njësia administrative Poshnje, bashkia Dimal, vatër e cila është vendosur plotësisht nën kontroll në segmentin, ku ishin në rrezik banesat dhe reparti ushtarak. Aktualisht, po kryhet komtrolli i zonës për të shmangur riaktivizimin e flakëve. Situata është nën monitorim të vazhdueshëm dhe do të vijojnë ndërhyrjet sipas nevojës.

-Në fshatin Kotë, njësia administrative Kotë, bashkia Selenicë

-Në fshatin Vrion, njësia administrative Finiq, bashkia Finiq

-NĂ« vendin e quajtur“Qafa e Lacit”, bashkia Vau-DejĂ«s

-Në fshatin Mengël, njësia administrative Labinot-Fushë, bashkia Elbasan

-Në zonën e Liqenit të Thatë, njësia administrative Farkë, bashkia Tiranë

-NĂ« rrugĂ«n “Haki StĂ«rmilli”, njĂ«sia administrative Nr.6, bashkia TiranĂ«

-Në lagjen Nr.5, njësia administrative Kavajë, bashkia Kavajë

-Në fshatin Zagorë, njësia administrative Shkrel, bashkia Shkodër

-Në fshatin Radanj, njësia administrative Qender Leskovik, bashkia Kolonjë

Aktualisht, janë aktive vatrat në:

Qarku Dibër

-Vendin e quajtur “Liqeni i Luleve”, pjesĂ« e Parkut KombĂ«tar LurĂ«, njĂ«sia administrative LurĂ«, bashkia DibĂ«r, ku ka vijuar puna pĂ«r shuarjen e zjarrit tĂ« rĂ«nĂ« nĂ« datĂ« 07.07.2025 nĂ« njĂ« sipĂ«rfaqe pyjore me pisha dhe livadh. NĂ« operacionin e shuarjes sĂ« zjarrit u angazhuan 30 forca operacionale dhe 30 forca nga FA. Si pasojĂ«, deri tani Ă«shtĂ« pĂ«rshkuar njĂ« sipĂ«rfaqe rreth 200 ha me pyje pishe dhe ahu.

-Vendin e quajtur “Mali i PeladhisĂ«â€, njĂ«sia administrative Zerqan, bashkia BulqizĂ«, ku ka vazhduar puna pĂ«r shuarjen e zjarriti cili ishte riaktivizuar nĂ« datĂ« 13.07.2025. Zjarri Ă«shtĂ« aktiv nĂ« 2 vatra me zhvillim tĂ« ngadaltĂ«, ku njĂ«ra zhvillohet nĂ« drejtim tĂ« fshatit Vlashaj dhe tjetra nĂ« drejtim tĂ« fshatit KrajkĂ«. NĂ« operacionin sot marrin pjesĂ« rreth 35 forca operacionale.

Qarku Fier

-Fshatin Drenovë, njësia administrative Qendër Dukas, bashkia Mallakastër, ku ka vazhduar puna për shuarjen e zjarrit të rënë në një sipërfaqe me shkurre dhe ferra, i cili ishte riaktivizuar në datë 14.07.2025. Në vendngjarje punuan shërbimi vendor i MZSH të bashkisë Mallakastër 36 forca, 40 forca ushtarake nga FA, 2 helikopterë dhe 4 automjete zjarrfikëse nga FA. Terreni malor dhe era e fortë e kanë vështirësuar situatën. Vatra e zjarrit kaloi në fshatin Gorishovë, nj.adm. Cakran, bashkia Fier.

Qarku Vlorë

-Në fshatin Borsh, njësia administrative Lukovë, bashkia Himarë, ka rënë zjarr në një sipërfaqe pyjore. Në vendngjarje shkuan Shërbimi vendor i MZSH të bashkisë Himarë me 2 automjete zjarrfikëse me 6 efektivë, të cilët po punojnë për shuarjen e tij.

Qarku Gjirokastër

-Në fshatin Kosinë, njësia administrative Qendër Piskovë, bashkia Përmet ka rënë zjarr në një sipërfaqe me shkurre dhe pisha. Në vendngjarje shkuan shërbimi vendor i MZSH të bashkive Përmet me 2 automjete zjarrfikëse me 6 efektivë, të cilët po punojnë për shuarjen e tij.

Qarku Elbasan

-Në fshatin Gjevur, njësia administrative Përparim, bashkia Peqin, ka rënëzjarr në një sipërfaqe pyjore. Në vendngjarje ka shkuar Shërbimi vendor i MZSH të bashkisë Peqin me 2 automjete zjarrfikëse dhe 7 efektivë, të cilët po punojnë për shuarjen e tij.

-Në fshatin Dufshan, njësia administrative Sult, bashkia Gramsh, ka rënë zjarr në një sipërfaqe pyjore. Në vendngjarje ka shkuar Shërbimi vendor i MZSH të bashkisë Gramsh me 2 automjete zjarrfikëse dhe 8 efektivë, të cilët po punojnë për shuarjen e tij.

-Në njësinë administrative Hotolisht, bashkia Librazhd, ka rënë zjarr në një sipërfaqe pyjore. Në vendngjarje ka shkuar Shërbimi vendor i MZSH të bashkisë Librazhd me 1automjet zjarrfikës dhe 4 efektivë, të cilët po punojnë për shuarjen e tij.

Në operacionet për shuarjen e zjarreve u angazhuan 29 automjete zjarrfikëse dhe 291 forca operacionale. Gjithashtu në operacionet e ditës së sotme marrin pjesë edhe FA me 2 helikopterë, 120 trupa dhe 4 automjete zjarrfikëse.

↗

Britani:Tetë foshnja lindin të shëndetshme pas përdorimit të ADN-së nga tre persona

✇Opinion.al
By: b b

TetĂ« foshnja tĂ« shĂ«ndetshme kanĂ« lindur nĂ« Britani me ndihmĂ«n e njĂ« teknike eksperimentale qĂ« pĂ«rdor ADN-nĂ« e tre personave, pĂ«r t’i ndihmuar nĂ«nat tĂ« shmangin transmetimin e sĂ«mundjeve tĂ« rralla dhe tĂ« rĂ«nda te fĂ«mijĂ«t e tyre.

Shumica e ADN-së gjendet në bërthamën e qelizës dhe përbëhet nga materiali gjenetik i trashëguar nga nëna dhe babai. Por, një pjesë e vogël e ADN-së ndodhet jashtë bërthamës, në struktura të quajtura mitokondri. Mutacionet e rrezikshme në këtë pjesë mund të shkaktojnë sëmundje serioze te fëmijët, si dobësi muskulore, kriza epileptike, vonesa në zhvillim, dështim të organeve dhe vdekje.

Testimet gjatë procesit të fekondimit artificial (in vitro) zakonisht mund të identifikojnë nëse janë të pranishme këto mutacione. Por, në raste të rralla, kjo nuk është e qartë.

Studiuesit kanë zhvilluar një teknikë që përpiqet ta shmangë këtë rrezik duke përdorur mitokondri të shëndetshme nga një vezë dhuruese. Ata raportuan për herë të parë në vitin 2023 se kanë lindur foshnjat e para me këtë metodë, në të cilën materiali gjenetik i vezës apo embrionit të nënës transferohet në një vezë apo embrion dhurues me mitokondri të shëndetshme, por pa pjesën tjetër të ADN-së origjinale.

“Kjo Ă«shtĂ« njĂ« arritje e rĂ«ndĂ«sishme”, tha Dr. Zev Williams, drejtor i QendrĂ«s sĂ« Fertilitetit nĂ« Universitetin Kolumbia, i cili nuk ishte i pĂ«rfshirĂ« nĂ« studim.

“Zgjerimi i mundĂ«sive riprodhuese do t’iu japĂ« mĂ« shumĂ« çifteve mundĂ«sinĂ« tĂ« ndjekin shtatzĂ«ni tĂ« sigurta dhe tĂ« shĂ«ndetshme”.

Me kĂ«tĂ« metodĂ«, embrioni pĂ«rmban ADN nga tre persona – nga veza e nĂ«nĂ«s, sperma e babait dhe mitokondria e dhurueses – dhe pĂ«r ta lejuar atĂ«, nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar Ă«shtĂ« ndryshuar ligji nĂ« vitin 2016. Kjo teknikĂ« lejohet edhe nĂ« Australi, por jo nĂ« shumĂ« vende tĂ« tjera, pĂ«rfshirĂ« Shtetet e Bashkuara.

Ekspertë nga Universiteti Newcastle në Britani dhe Universiteti Monash në Australi raportuan në revistën New England Journal of Medicine se teknika u aplikua në embrione të fekonduara nga 22 paciente, dhe solli në lindjen e tetë foshnjave që duken pa sëmundje mitokondriale. Një grua është ende shtatzënë.

Njëra nga foshnjat e lindura kishte nivele pak më të larta të mitokondrive jonormale sesa pritej, tha Robin Lovell-Badge, ekspert i qelizave burimore dhe gjenetikës zhvillimore në Institutin Francis Crick. Ai shtoi se kjo nuk konsiderohet ende nivel që shkakton sëmundje, por duhet monitoruar gjatë zhvillimit të fëmijës.

Dr. Andy Greenfield, ekspert i shĂ«ndetit riprodhues nĂ« Universitetin e Oksfordit, e quajti kĂ«tĂ« “njĂ« triumf tĂ« inovacionit shkencor” dhe theksoi se teknika do tĂ« pĂ«rdoret vetĂ«m pĂ«r njĂ« numĂ«r tĂ« vogĂ«l grash pĂ«r tĂ« cilat metodat e tjera pĂ«r tĂ« shmangur sĂ«mundjet gjenetike, si testimi i embrioneve nĂ« fazĂ« tĂ« hershme, nuk janĂ« efektive.

Lovell-Badge theksoi se sasia e ADN-së nga dhuruesja është e papërfillshme dhe nuk ndikon në karakteristikat e fëmijës. ADN-ja nga veza e dhuruar përbën më pak se 1% të përbërjes gjenetike të fëmijës së lindur me këtë teknikë.

“NĂ«se merrni njĂ« transplant palce kockore nga njĂ« dhurues 
 do tĂ« keni shumĂ« mĂ« tepĂ«r ADN nga njĂ« person tjetĂ«r”, tha ai.

Në Britani, çdo çift që kërkon të ketë fëmijë me mitokondri të dhuruara, duhet të marrë miratimin e rregullatorit shtetëror për fertilitetin.

Deri në këtë muaj, 35 paciente janë autorizuar për këtë procedurë.

Kritikët kanë ngritur shqetësime, duke paralajmëruar se është e pamundur të dihet se çfarë ndikimi mund të kenë këto teknika të reja në brezat e ardhshëm.

“PĂ«r momentin, transferimi pronuklear nuk lejohet pĂ«r pĂ«rdorim klinik nĂ« SHBA, kryesisht pĂ«r shkak tĂ« kufizimeve rregullative ndaj teknikave qĂ« sjellin ndryshime tĂ« trashĂ«gueshme nĂ« embrion”, tha Williams nga Columbia pĂ«rmes emailit. “NĂ«se kjo do tĂ« ndryshojĂ«, mbetet e pasigurt dhe do tĂ« varet nga zhvillimet shkencore, etike dhe politike”.

Për gati një dekadë, Kongresi amerikan ka përfshirë ndalime në ligjet e buxhetit vjetor që ndalojnë Agjencinë shtetërore të ilaçece të shqyrtojë kërkesa për hulumtime klinike që përfshijnë krijimin apo modifikimin e embrioneve me ndryshime gjenetike të trashëgueshme.

Por, në vendet ku kjo teknikë lejohet, mbështetësit thonë se ajo mund të ofrojë një alternativë premtuese për disa familje.

Liz Curtis, vajza e së cilës Lily vdiq nga një sëmundje mitokondriale në vitin 2006, tani punon me familje të tjera të prekura. Ajo tha se ishte shkatërruese të dëgjoje se nuk kishte trajtim për vajzën e saj tetëmuajshe dhe se vdekja ishte e pashmangshme.

Ajo tha se diagnoza “na pĂ«rmbysi jetĂ«n, dhe megjithatĂ« askush nuk mund tĂ« na thoshte shumĂ« – çfarĂ« ishte kjo sĂ«mundje apo si do ta prekte Lilyn”. Curtis mĂ« vonĂ« themeloi Fondacionin Lily nĂ« emĂ«r tĂ« vajzĂ«s sĂ« saj pĂ«r tĂ« rritur vetĂ«dijen dhe pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur kĂ«rkimin pĂ«r kĂ«tĂ« sĂ«mundje, pĂ«rfshirĂ« edhe punĂ«n e fundit nĂ« Universitetin e Newcastle-it.

“ËshtĂ« diçka shumĂ« emocionuese pĂ«r familjet qĂ« nuk kanĂ« shumĂ« shpresĂ« nĂ« jetĂ«n e tyre”, tha Curtis./rel

↗

Trump dhe Zelensky po diskutojnĂ« pĂ«r njĂ« “marrĂ«veshje tĂ« madhe”!

✇Opinion.al
By: b b

Presidenti i UkrainĂ«s, Volodymyr Zelensky, ka dhĂ«nĂ« sĂ« fundmi njĂ« intervistĂ« pĂ«r New York Post, ku ka zbuluar se po zhvillon bisedime me presidentin amerikan Donald Trump pĂ«r njĂ« “marrĂ«veshje gjigante” mes dy vendeve, e cila do tĂ« pĂ«rfshijĂ« shkĂ«mbim tĂ« teknologjive ushtarake dhe bashkĂ«punim nĂ« fushĂ«n e dronĂ«ve.

Sipas Zelenskyt, Ukraina i ka ofruar Shteteve të Bashkuara eksperiencën dhe të dhënat teknike të grumbulluara gjatë luftës me Rusinë, me theks të veçantë në përdorimin e dronëve në luftën moderne. Në këmbim, Kievi do të blejë sisteme të avancuara armësh amerikane, duke forcuar më tej bashkëpunimin strategjik dypalësh.

“Populli amerikan ka nevojĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« teknologji. Duhet ta keni nĂ« arsenalin tuaj,” u shpreh Zelensky, duke iu referuar dronĂ«ve tĂ« rinj ukrainas qĂ« kanĂ« depĂ«rtuar nĂ« sistemet ruse tĂ« mbrojtjes ajrore dhe kanĂ« goditur objektiva deri nĂ« 800 milje brenda territorit tĂ« RusisĂ«.

Nëse marrëveshja ecën përpara, ajo pritet të ketë ndikim të madh në sigurinë kombëtare amerikane, në një kohë kur zyrtarët në Uashington po paralajmërojnë se SHBA po mbetet prapa Rusisë dhe Kinës në garën për dronë ushtarakë. Vetë ministri i Mbrojtjes i SHBA-së, Pete Hegseth, ka dhënë urdhër për thjeshtimin e procedurave për prodhimin e dronëve brenda vendit, duke e quajtur këtë një hap urgjent për të përballuar sfidat e reja globale.

Në këtë kuadër, startup-i kalifornian Neros do të furnizojë Ukrainën këtë vit me 6,000 UAV, pas testimeve të suksesshme në frontin ukrainas.

Zelensky shtoi se përvoja ushtarake e Ukrainës do të ndahet me SHBA-në dhe partnerët e NATO-s, ndërsa janë në zhvillim bisedime edhe me Daninë, Norvegjinë dhe Gjermaninë, për zgjerimin e bashkëpunimit teknologjik dhe ushtarak.

Kjo marrĂ«veshje e mundshme vjen nĂ« njĂ« moment kur dronĂ«t po kthehen nĂ« armĂ«n kryesore tĂ« luftĂ«s, me ekspertĂ«t qĂ« e konsiderojnĂ« konfliktin nĂ« UkrainĂ« si njĂ« “paralajmĂ«rim” pĂ«r luftĂ«rat e sĂ« ardhmes tĂ« dominuara nga teknologjia.

↗

Erdogani akuzon Izraelin se po pĂ«rdor druzĂ«t pĂ«r t’u zgjeruar nĂ« Siri

✇Opinion.al
By: b b

Presidenti i TurqisĂ«, Recep Tayyip Erdogan e ka akuzuar tĂ« enjten Izraelin se Ă«shtĂ« duke e pĂ«rdorur pakicĂ«n e druzĂ«ve nĂ« Siri, si pretekst pĂ«r t’u zgjeruar nĂ« kĂ«tĂ« shtet tĂ« shkatĂ«rruar nga lufta.

“Izraeli, duke i pĂ«rmendur druzĂ«t si arsyetim, Ă«shtĂ« duke zgjeruar banditizmin e vet nĂ«pĂ«r lagje tĂ« SirisĂ« nĂ« dy ditĂ«t e fundit”, ka thĂ«nĂ« Erdogan nĂ« njĂ« fjalim televiziv.

“Dua ta theksoj edhe njĂ« herĂ«, qartĂ« dhe direkt, Izraeli Ă«shtĂ« shtet i paligjshĂ«m dhe pa parime”.

“NĂ« kĂ«tĂ« drejtim, problem ynĂ« mĂ« i madh nĂ« rajon Ă«shtĂ« agresioni i Izraelit, dhe nĂ«se nuk ndalet menjĂ«herĂ«, ai nuk do tĂ« hezitojĂ« qĂ« t’ia vĂ« flakĂ«n rajonit tonĂ« dhe mĂ« pas botĂ«s”.

Provinca Sveida e druzëve, në jug të Sirisë, ka qenë në qendër të konfliktit të përgjakshëm sektarian prej të dielës. Qindra persona është raportuar të jenë vrarë në përleshje mes luftëtarëve druzë kundër fiseve sunite beduine dhe ushtrisë me aleatë.

Izraeli i ka goditur trupat ushtarake qeveritare me sulme ajrore kur ato janë pozicionuar në provincat jugore, ashtu sikurse edhe selinë ushtarake në Damask, duke paralajmëruar që sulmet do të intensifikohen derisa Qeveria të tërhiqet.

Shtetet e Bashkuara – aleate tĂ« ngushta tĂ« Izraelit, qĂ« janĂ« duke tentuar t’i rikrijojnĂ« lidhjet me SirinĂ« – kanĂ« thĂ«nĂ« Ă«shtĂ« arritur njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r ta qetĂ«suar situatĂ«n nĂ« atĂ« zonĂ«.

Erdogani ka thënë se ka biseduar me presidentin e përkohshëm të Sirisë, Ahmed al-Sharaa përmes telefonit, pas largimit të trupave siriane nga Sveida.

↗

Irak/ Zjarr në qendrën tregtare, raportohet për 60 viktima

✇Opinion.al
By: b b

Një zjarr i përmasave të mëdha ka përfshirë një qendër tregtare pesëkatëshe në qytetin juglindor të Kutit, rreth 160 kilometra nga Bagdadi.

Deri më tani raportohet për 60 persona që kanë humbur jetën dhe dhjetëra të tjerë janë plagosur zjarri shkatërrues.

Tragjedia ndodhi të mërkurën në mbrëmje, vetëm shtatë ditë pas hapjes së qendrës tregtare, e cila tashmë është shndërruar në një vend zie.

Ministria e Brendshme e Irakut konfirmoi se mes viktimave ka edhe 14 trupa të djegur që nuk janë identifikuar ende, ndërsa shumica e jetëve të humbura u regjistruan në banjat e ndërtesës, ku njerëzit kishin kërkuar strehim nga flakët. Sipas deklaratës, 45 persona janë shpëtuar nga brenda godinës.

Pamjet qĂ« qarkullojnĂ« nĂ« rrjetet sociale dhe nĂ« median shtetĂ«rore tregojnĂ« skena dramatike tĂ« flakĂ«ve qĂ« pĂ«rfshijnĂ« katet e sipĂ«rme tĂ« qendrĂ«s tregtare “Corniche”, ndĂ«rsa zjarrfikĂ«sit pĂ«rpiqen tĂ« shpĂ«tojnĂ« njerĂ«z nga çatia. Pamje tĂ« tjera tregojnĂ« brendĂ«sinĂ« e ndĂ«rtesĂ«s tĂ«rĂ«sisht tĂ« djegur.

Guvernatori rajonal, Mohammed al-Miyahi, e cilĂ«soi ngjarjen si “njĂ« tragjedi dhe njĂ« fatkeqĂ«si”, duke premtuar hetime tĂ« thelluara dhe ngritje padish ndaj pronarit tĂ« qendrĂ«s. Ai shpalli gjithashtu tre ditĂ« zie zyrtare nĂ« rajon.

Shkaku i saktë i zjarrit nuk është bërë ende i ditur, por autoritetet kanë nisur hetimet.

↗

Migracioni i paligjshëm, nënshkruhet marrëveshja mes Gjermanisë dhe Britanisë

✇Opinion.al
By: b b

Kryeministri britanik, Keir Starmer ka nënshkruar një traktat me kancelarin gjerman Friedrich Merz, i cili përfshin përpjekje për të ndaluar kalimin e anijeve të vogla.

Friedrich Merz thotĂ« se Ă«shtĂ« krenar qĂ« ndodhet nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar dhe pajtohet me kryeministrin se sot â€œĂ«shtĂ« vĂ«rtet njĂ« ditĂ« historike”.

Kancelari gjerman thotĂ« se traktati i sotĂ«m hyn nĂ« “sfidat kryesore tĂ« kohĂ«s sonĂ«â€.

KĂ«to, thotĂ« Merz, pĂ«rfshijnĂ« daljen e BritanisĂ« nga Evropa – tĂ« cilĂ«n Merz thotĂ« se e konsideroi “tĂ« mjerueshme” – si dhe RusinĂ« qĂ« “trondit arkitekturĂ«n e sigurisĂ« evropiane”.

“ËshtĂ« nĂ« kĂ«to kushte qĂ« ne synojmĂ« tĂ« sigurojmĂ« lirinĂ« dhe prosperitetin e popujve tĂ« tĂ« dy vendeve tona. Kjo Ă«shtĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« marrĂ«veshja qĂ« tĂ« dy kemi nĂ«nshkruar.”

Merz shton se siguria Ă«shtĂ« “fija qĂ« kalon nĂ«pĂ«r” traktat.

“NĂ« fund tĂ« fundit, kjo do tĂ« thotĂ« qĂ« ne i sigurojmĂ« njĂ«ri-tjetrit se do ta ndihmojmĂ« njĂ«ri-tjetrin nĂ« rast tĂ« njĂ« sulmi tĂ« armatosur.”

Ai shton se Mbretëria e Bashkuar dhe Gjermania duan të sigurohen që Deti i Veriut të mbrohet më mirë nga kërcënimet hibride, si dhe të ndihmojnë në forcimin e krahut lindor të NATO-s.

Lidhur me UkrainĂ«n, Merz vlerĂ«son “iniciativĂ«n e rĂ«ndĂ«sishme” tĂ« Donald Trump pĂ«r furnizimin e Kievit me armĂ« nĂ«pĂ«rmjet UkrainĂ«s.

“E gjithĂ« kjo do tĂ« rrisĂ« presionin mbi Putinin qĂ« mĂ« nĂ« fund tĂ« negociojĂ« pĂ«r paqen nĂ« EvropĂ« dhe Shtetet e Bashkuara.”

Më parë ata nënshkruan traktatin e parë Britani-Gjermani që nga Lufta e Dytë Botërore, Traktati i Kensingtonit, i quajtur kështu sepse u nënshkrua në Muzeun V&A të Londrës.

Starmer thotĂ« se “shkalla e sfidave” me tĂ« cilat pĂ«rballet Evropa e ka bashkuar MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar dhe GjermaninĂ«.

“Ne synojmĂ« t’i takojmĂ« ata drejtpĂ«rdrejt. Por gjithashtu shohim shkallĂ«n e mundĂ«sive, kĂ«shtu qĂ« kemi njĂ« vendosmĂ«ri tĂ« pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r tĂ« ofruar siguri pĂ«r njerĂ«zit qĂ« punojnĂ«.”

Starmer vazhdon duke thĂ«nĂ« se MbretĂ«ria e Bashkuar dhe Gjermania bĂ«nĂ« diçka “vĂ«rtet tĂ« pashembullt” sot, pasi marrĂ«veshja Ă«shtĂ« “traktati i parĂ« i madh dypalĂ«sh midis MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar dhe GjermanisĂ«â€.

Starmer e pĂ«rshkruan gjithashtu traktatin si njĂ« plan pune “praktik” – me 17 projekte tĂ« konfirmuara.

Kryeministri thotë se traktati përfshin akses në portën elektronike për udhëtarët e shpeshtë të biznesit në Gjermani dhe plane për një lidhje direkte hekurudhore.

“Po punojmĂ« gjithashtu sĂ« bashku kundĂ«r migracionit tĂ« paligjshĂ«m”, shton Starmer. “ËshtĂ« njĂ« shenjĂ« e qartĂ« se e kemi seriozisht – po i ndjekim bandat ilegale nĂ« çdo mĂ«nyrĂ« qĂ« mundemi.”

Starmer përmend gjithashtu thirrjet për një armëpushim në Gaza dhe ndikimin e luftës në Ukrainë.

“Ky Ă«shtĂ« njĂ« partneritet me njĂ« qĂ«llim,” thotĂ« ai sipas Sky News.

↗

Osmani paralajmĂ«ron se do t’i drejtohet Kushtetueses nĂ«se Kuvendi nuk konstituohet..

✇Opinion.al
By: b b

Presidentja e KosovĂ«s, Vjosa Osmani, ka paralajmĂ«ruar se do t’i drejtohet GjykatĂ«s Kushtetuese nĂ« javĂ«n e ardhshme, nĂ«se Kuvendi i KosovĂ«s nuk do tĂ« konstituohet edhe nĂ« fundjavĂ«.

Ajo i ka bërë këto deklarata në një konferencë të mbajtur me gazetarë, pas kthimit nga vizitat në Shtetet e Bashkuara dhe Letoni, dhe në ditën kur është shënuar përpjekja e 48-të për konstituim të Kuvendit, pas zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit, pa ndonjë sukses.

“Ne jemi duke e pĂ«rgatitur lĂ«ndĂ«n pĂ«r Kushtetuese dhe nĂ«se edhe gjatĂ« fundjavĂ«s nuk ka marrĂ«veshje qĂ« mund tĂ« rezultojĂ« me institucione tĂ« konstituuara, nĂ« fillim tĂ« javĂ«s do t’i drejtohemi GjykatĂ«s, por nuk e dimĂ« sa kohĂ« do t’i duhet asaj pĂ«r t’u pĂ«rgjigjur”, ka thĂ«nĂ« Osmani.

Mes tjerash, Osmani e ka theksuar se asaj nuk i takon të negociojë koalicione qeveritare dhe se diçka të tillë e ka të ndaluar me Kushtetutë.

Gjykata e ka përcaktuar 26 korrikun si afat të fundit për konstituim, ajo nuk ka ofruar më shumë hollësi se çfarë ndodh tutje nëse partitë nuk merren vesh deri atëherë.

“UnĂ« jam e bindur qĂ« sikur pĂ«r çdo afat tjetĂ«r, afat detyrues, edhe pĂ«r kĂ«tĂ« afat tĂ« cilin Gjykata e ka shpallur tĂ« detyrueshĂ«m dhe kushtetues, nĂ«se nuk respektohet, duhet tĂ« ketĂ« pasoja juridike. Nuk po flas pĂ«r pasoja penale. Pasoja juridike nĂ«nkupton se çfarĂ« ndodh me institucionet nĂ«se ato nuk konstituohen deri mĂ« 26 korrik?”, ka pyetur Osmani.

Pavarësisht se 26 korriku po afrohet secilën herë e më shumë, partitë politike duken të betonuara në qëndrimet e tyre dhe fajësojnë njëra-tjetrën për situatën e krijuar.

Megjithatë, mbetet të shihet se çfarë do të ndodhë në fundjavë, pasi deputetja e Nismës Socialdemokrate, Xhevahire Izmaku, ka thënë më herët gjatë së enjtes se pret që kryetari i partisë, Fatmir Limaj, të takohet me liderin e Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, për një marrëveshje të mundshme në fundjavë.

“Presim qĂ« nĂ« fundjavĂ« tĂ« ketĂ« njĂ« epilog pozitiv, pra shpresojmĂ« se kĂ«to bisedime qĂ« kanĂ« vazhduar me muaj tĂ« tĂ«rĂ«, tĂ« prodhojnĂ« rezultat dhe Kosova tĂ« ketĂ« institucione”, ka thĂ«nĂ« Izmaku pĂ«r gazetarĂ«.

Sipas saj, temĂ« e bisedimeve Ă«shtĂ« qĂ« Limaj tĂ« jetĂ« kandidat pĂ«r kryetar tĂ« Kuvendit, duke shtuar se “mĂ« nĂ« fund dikush po del mbi egot personale dhe partiake, e ky duket qĂ« do tĂ« jetĂ« zoti Limaj pra, sepse nga fillimi e ka ndryshuar diskursin nĂ« kĂ«tĂ« vend”.

Situata Ă«shtĂ« bllokuar pasi Partia Demoratike e KosovĂ«s, Lidhja Demokratike e KosovĂ«s , Aleanca pĂ«r ArdhmĂ«rinĂ« e KosovĂ«s dhe Lista Serbe – partia mĂ« e madhe e serbĂ«ve nĂ« KosovĂ« – nuk pranojnĂ« tĂ« propozojnĂ« nga njĂ« kandidat pĂ«r formim tĂ« njĂ« komisioni pĂ«r votim tĂ« fshehtĂ«, me arsyetimin se mĂ«nyra e ndryshimit tĂ« votimit nga kryesuesi i seancĂ«s Avni Dehari Ă«shtĂ« jokushtetuese.

LĂ«vizja VetĂ«vendosje, partia qĂ« ka fituar mĂ« sĂ« shumti vota nĂ« zgjedhje, kĂ«rkon qĂ« pĂ«r Albulena Haxhiun – tĂ« propozuar pĂ«r kryeparlamentare – tĂ« votohet vetĂ«m njĂ« herĂ« pĂ«rmes votimit tĂ« fshehtĂ« dhe nĂ«se nuk i siguron 61 votat e nevojshme, ajo do tĂ« tĂ«rhiqet nga gara.

Ajo nuk i ka siguruar votat e nevojshme në disa seanca radhazi që janë mbajtur me votim të hapur. Për disa parti, ajo është figurë përçarëse dhe e papranueshme.

Pjesëtarë të shoqërisë civile kanë protestuar disa herë para ndërtesës së Kuvendit duke i thirrur deputetët në përgjegjësi./rel

↗

Spiropali nĂ« Turqi, kryeparlametarja nderon Mustafa Qemal AtatĂŒrkun

✇Opinion.al
By: b b

Kryetarja e Parlamentit, Elisa Spiropali, ndodhet në Turqi ku ka zhvilluar një vizitë zyrtare. Kjo vizitë erdhi pas festës së homologut të saj turk, Numan Kurtulmus.

Pas zhvillimit tĂ« njĂ« konference tĂ« pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r shtyp, dy kryeparlamentarĂ«t  u ndalĂ«n nĂ« Anıtkabir, ku vendosĂ«n kurora nĂ« nderim tĂ« Mustafa Qemal AtatĂŒrkut.

Pamjet nga zhvillimi i ceremonisë për vendosjen e kurorave, Spiropali i ndau me ndjekësit të rrjetet sociale.

‘Ceremonia e vendosjes sĂ« kurorĂ«s nĂ« Anıtkabir, nĂ« nderim tĂ« Mustafa Qemal AtatĂŒrkut, Atit Themelues tĂ« TurqisĂ« moderne dhe Presidentit tĂ« parĂ« tĂ« RepublikĂ«s’, shkruan Spiropali nĂ« rrjetet sociale.

↗

Kush janë druzët dhe pse i mbron Izraeli?

✇Opinion.al
By: b b

Zyrtarët e Qeverisë në Siri dhe udhëheqësit e komunitetit druz njoftuan se kanë arritur një armëpushim, pas disa ditësh me përleshje, që rrezikonin të prishnin tranzicionin politik në këtë vend dhe shkaktuan ndërhyrjen ushtarake të Izraelit.

Forcat qeveritare filluan tërheqjen nga qyteti Suveida, por nuk është e sigurt nëse armëpushimi do të respektohet.

NjĂ« armĂ«pushim i mĂ«parshĂ«m – i shpallur tĂ« martĂ«n – u prish shpejt, ndĂ«rsa njĂ« udhĂ«heqĂ«s i njohur druz, sheiku Hikmat Al-Hijri, e hodhi poshtĂ« marrĂ«veshjen e re.

Sulmet izraelite vazhduan edhe pas shpalljes së armëpushimit.

Kush janë druzët?
Druzët janë një pakicë etno-fetare që flet arabisht dhe jeton në Siri, Liban, Izrael dhe Lartësitë e pushtuara të Golanit.

Besimi druz Ă«shtĂ« njĂ« degĂ« e Islamit shiit – me identitet dhe rite tĂ« veta unike.

Rreth gjysma e ndjekĂ«sve tĂ« kĂ«tij besimi – me gjithsej afro njĂ« milion pjesĂ«tarĂ« – jetojnĂ« nĂ« Siri, ku pĂ«rbĂ«jnĂ« rreth 3% tĂ« popullsisĂ«.

Në Izrael, ky komunitet konsiderohet në masë të madhe si besnik ndaj shtetit, për shkak të pjesëmarrjes së pjesëtarëve të tij në shërbimin ushtarak.

Sipas ByrosĂ« Qendrore tĂ« Statistikave tĂ« Izraelit, rreth 152.000 druzĂ« jetojnĂ« nĂ« Izrael dhe nĂ« LartĂ«sitĂ« Golan – tĂ« pushtuara nga Izraeli.

Historikisht, druzët kanë pasur një pozitë të pasigurt në rendin politik të Sirisë.

Gjatë luftës civile gati 14-vjeçare, ata vepruan me milicitë e tyre në jug të këtij vendi.

Që nga rrëzimi i regjimit të Bashar al-Assadit në dhjetor, druzët u kanë rezistuar përpjekjeve të shtetit për të vendosur autoritetin në jug të Sirisë.

Fraksionet druze nĂ« Siri nuk kanĂ« qĂ«ndrim tĂ« njĂ«jtĂ« ndaj autoriteteve tĂ« reja – disa tregohen tĂ« kujdesshme, e tĂ« tjerat i refuzojnĂ« hapur.

Megjithatë, shumë prej tyre kundërshtojnë praninë e forcave zyrtare të sigurisë në Suveida dhe nuk pranojnë të bashkohen me ushtrinë siriane, duke u mbështetur në forcat e tyre lokale për mbrojtje.

Megjithëse Qeveria siriane i dënoi sulmet e fundit ndaj komunitetit druz dhe premtoi se do ta rikthejë rendin në jug të Sirisë, forcat e saj u akuzuan edhe për sulme ndaj kësaj pakice.

VĂ«zhguesi Sirian pĂ«r tĂ« Drejtat e Njeriut, me seli nĂ« Britani, dokumentoi “ekzekutime tĂ« menjĂ«hershme” tĂ« druzĂ«ve nga forcat qeveritare.

Raportet e tilla shtuan mosbesimin e disa pjesëtarëve të komunitetit druz ndaj autoriteteve në Damask.

Pas rrëzimit të papritur të Assadit, Izraeli filloi të afrohej me komunitetin druz pranë kufirit të tij verior, në përpjekje për të krijuar aleanca me pakicat në Siri.

Izraeli po pĂ«rpiqet tĂ« paraqitet si mbrojtĂ«s i kĂ«tyre pakicave – pĂ«rfshirĂ« kurdĂ«t, druzĂ«t dhe alavitĂ«t – ndĂ«rkohĂ« qĂ« vazhdon t’i godasĂ« forcat qeveritare dhe objektivat ushtarake brenda SirisĂ«.

Gjatë përleshjeve sektare në maj, Izraeli kreu sulme pranë pallatit presidencial në Damask, duke thënë se ato ishin një paralajmërim kundër sulmeve ndaj komunitetit druz.

Megjithatë, disa figura druze në Siri dhe në Liban e akuzuan Izraelin se po nxit përçarje sektare për të avancuar qëllimet e veta ekspansioniste në rajon.

Pse Izraeli po e sulmon tani Sirinë?
Izraeli po sulmon SirinĂ« pĂ«r t’i penguar forcat siriane qĂ« tĂ« ushtrojnĂ« kontroll ushtarak nĂ« jug tĂ« vendit, pranĂ« kufirit me Izraelin.

Ai do qĂ« kjo zonĂ« tĂ« mbetet pa ushtri pĂ«r t’i shmangur rreziqet, sidomos nga luftĂ«tarĂ«t islamistĂ« qĂ« janĂ« afĂ«r kufirit.

Më 15 korrik, Izraeli goditi forcat e sigurisë në qytetin Suveida, ndërsa më 16 korrik sulmet u zgjeruan, duke goditur selinë e ushtrisë dhe Ministrinë e Mbrojtjes në Damask.

Siria i dënoi këto sulme.

Ato ishin më të rëndat që nga fundi i vitit 2024, kur Izraeli goditi bazat ushtarake siriane dhe mori nën kontroll një zonë kufitare.

Izraeli dëshiron ta dobësojë ushtrinë siriane për të mos u rrezikuar, dhe paralajmëroi se sulmet do të vazhdojnë.

Ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz, pas sulmit tĂ« parĂ« ajror nĂ« Damask, shkroi nĂ« X se “goditjet e dhimbshme kanĂ« filluar”.

Ai tha se ushtria izraelite “do tĂ« vazhdojĂ« t’i sulmojĂ« forcat e regjimit derisa ato tĂ« tĂ«rhiqen nga zona dhe, sĂ« shpejti, do tĂ« rrisĂ« nivelin e pĂ«rgjigjeve ndaj regjimit, nĂ«se mesazhi nuk kuptohet”.

Cilat ishin reagimet në botë?
Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, tha se SHBA-ja Ă«shtĂ« “shumĂ« e shqetĂ«suar” pĂ«r dhunĂ«n.

“Kemi rĂ«nĂ« dakord pĂ«r hapa specifikĂ« qĂ« do t’i japin fund kĂ«saj situate shqetĂ«suese dhe tĂ« tmerrshme”, tha ai mĂ« 16 korrik, pa dhĂ«nĂ« mĂ« shumĂ« detaje.

Disa shtete arabe, përfshirë Libanin, Irakun, Katarin, Jordaninë, Egjiptin dhe Kuvajtin, i dënuan sulmet e Izraelit në Siri.

Irani i pĂ«rshkroi sulmet si “shumĂ« tĂ« parashikueshme”.

Turqia tha se ato janĂ« “njĂ« akt sabotimi kundĂ«r pĂ«rpjekjeve tĂ« SirisĂ« pĂ«r tĂ« siguruar paqen dhe stabilitetin”.

Sekretari i përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, i dënoi gjithashtu sulmet e Izraelit në Suveida dhe Damask./rel

↗

Plagosja e dyfishtë në Sarandë, policia shpall në kërkim dy vëllezërit

✇Opinion.al
By: b b

Një ngjarje e rëndë është regjistruar në Sarandë mesditën e sotme, ku në lagjen numër 4 të qytetit ka pasur të shtëna me armë zjarri, dhe për pasojë kanë mbetur të plagosur dy persona.

Burimet bëjnë me dije se Policia e Sarandës, me mbështetjen e forcave të ndërhyrjes së shpejtë (FNSH), është vënë në kërkim të dy vëllezërve të dyshuar si autorë të një plagosjeje të ndodhur së fundmi në qytet.

TĂ« dyshuarit pĂ«r ngjarjen janĂ« Ramadan Zoto alias Ramadan Canaj, 43 vjec, i dĂ«nuar mĂ« parĂ« nĂ« Greqi pĂ«r vrasje dhe armĂ«mbajtje pa leje, aktualisht nĂ« proces gjyqĂ«sor nĂ« SarandĂ« pĂ«r “goditje pĂ«r shkak tĂ« detyrĂ«s”.

Ramadan Canaj konsiderohet person me rrezikshmëri të lartë, pasi gjatë veprimtarisë në Greqi ka shkëmbyer zjarr edhe me policinë greke disa vite më parë. Në kërkim është shpallur edhe Erjon Canaj, 35 vjec, vellai tij.

Canaj në dhjetor 2022 ka dhunuar rojen e spitalit të Sarandës, ndërsa në shkurt 2024 është arrestuar në banesë me 2 pistoleta por është shpallur i pafajshëm nga Gjykata e Sarandës disa muaj më parë.

 

❌