Rusia tani âpo prodhon tre herĂ« mĂ« shumĂ« municion brenda tre muajsh sesa e gjithĂ« NATO-ja gjatĂ« njĂ« vitiâ, deklaroi sĂ« fundi sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte, pĂ«r New York Times.
Radio Evropa e LirĂ« (REL) dhe Conflict Intelligence Team (CIT), analizuan prodhimin e armĂ«ve ruse dhe perĂ«ndimore pĂ«r tĂ« vlerĂ«suar nĂ«se Rusia vĂ«rtet ka njĂ« epĂ«rsi kaq tĂ« madhe tĂ« prodhimit ndaj Shteteve tĂ« Bashkuara dhe aleatĂ«ve tĂ« tij â dhe nĂ« cilat kategori armĂ«sh â artileri, municion, tanke, aeroplanĂ«, raketa, dronĂ« dhe mbrojtje ajrore â secila palĂ« ka epĂ«rsi.
Fakt apo ekzagjerim? Prodhimi i municioneve për artileri të NATO-s dhe Rusisë
Nuk Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« Rutte pretendon se Rusia po e tejkalon NATO-n sa i pĂ«rket prodhimit tĂ« artilerisĂ«. NĂ« prill, gjatĂ« njĂ« interviste pĂ«r CBS, ai tha se Rusia âpo prodhon katĂ«r herĂ« mĂ« shumĂ« municion sesa e gjithĂ« NATO-ja prodhon pĂ«r njĂ« vitâ.
Zyrtarët ukrainas dhe perëndimorë vlerësojnë se Rusia kishte prodhuar rreth 2-2.3 milionë municione për artileri më 2024, një rritje krahasuar me rreth 1.25 milionë të prodhuara më 2022, teksa Moska po investon shumë në zgjerimin e kapaciteteve të saj prodhuese.
NdĂ«rkaq, SHBA-ja planifikon tĂ« rrisĂ« prodhimin e predhave 155-milimetĂ«rshe nĂ« 1.2 milion nĂ« vit deri nĂ« fund tĂ« vitit 2025, teksa Evropa prodhon pothuajse tĂ« njĂ«jtin numĂ«r â vetĂ«m nĂ« fabrikĂ«n Rheinmetall nĂ« Gjermani planifikohen tĂ« prodhohen deri nĂ« 700.000 nĂ« vit â sipas vlerĂ«simeve konservatore.
Prodhimi aktual në SHBA i predhave është 40.000 në muaj, apo pak më pak se gjysmë milioni në vit, që do të thotë se në total, SHBA-ja dhe BE-ja kanë prodhuar rreth 1.7 milion predha këtë vit.
Për të prodhuar tri herë më shumë brenda tre muajve, ashtu siç tha Rutte, fabrikat e Rusisë do të duhej të prodhonin një sasi masive prej 20.5 milionë predhash këtë vit.
Sipas analizĂ«s sĂ« CIT-it, zgjerimet e fabrikave nĂ« Bijsk, Kazan dhe vende tĂ« tjera mund tâi lejojnĂ« RusisĂ« tĂ« prodhojĂ« rreth 4 milionĂ« predha 152-milimetrĂ«she dhe 122-milimetrĂ«she nĂ« vit.
Predhat kanë nevojë për armë
Rusia vazhdon të mbështetet shumë në rezervat e saj të sistemeve të artilerisë të epokës sovjetike për predhat që prodhon, ndërsa numri i obusëve që ka prodhuar ka rënë nga rreth 12.000 më 2022 në mbi 6.000 në mesin e vitit 2024. Sipas analistëve të CIT-it, Rusia prodhon më pak se 100 obusë vetëlëvizës në vit të llojeve Msta-S, Giatsint-K dhe Malva.
NATO ka epërsi të qartë në këtë aspekt: Franca planifikon të prodhojë 144 sisteme të artilerisë CAESAR në vitin 2025, ndërsa Polonia do të dyfishojë prodhimin e AHS Krab në 100 njësi në vit. Sllovakia pritet të prodhojë 40 obusë Zuzana, ndërsa SHBA-ja prodhon çdo vit 216 tuba topash për armët M777.
Armët e rënda
Një aspekt ku Rusia me gjasë ka epërsi janë tanket.
Sikurse artileria, shumica e prodhimit tĂ« saj tĂ« tankeve vjen nga riparimi dhe modernizimi i tankeve sovjetike qĂ« ka nĂ« stoqe. Kjo pĂ«rbĂ«n shumicĂ«n e rreth 1.500 tankeve qĂ«, sipas Christopher Cavoli, ish-komandant i lartĂ« i NATO-s pĂ«r EvropĂ«n, pritet qĂ« Rusia tâia japĂ« ushtrisĂ« sĂ« saj mĂ« 2025.
MegjithatĂ«, Rusia ka rritur ndjeshĂ«m prodhimin ânga e paraâ tĂ« tankut tĂ« saj modern T-90M, duke prodhuar rreth 280 nĂ« vit.
Shumica e shteteve nĂ« EvropĂ«, ndĂ«rkaq, prodhojnĂ« shumĂ« pak tanke. Franca nuk ka prodhuar asnjĂ« tank Leclerc qĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« dekadĂ«, ndĂ«rsa Britania ka porositur 148 tanke tĂ« reja Challenger 3, qĂ« pritet tâi dorĂ«zohen deri nĂ« vitin 2030. Gjermania bĂ«n pĂ«rjashtim, pasi prodhon 50 tanke Leopard 2A8 nĂ« vit.
SHBA-ja 109 tanke M1A2 Abrams nĂ« vit â ushtria thotĂ« se kjo shifĂ«r mund tĂ« rritet deri nĂ« 420 nĂ«se Ă«shtĂ« e nevojshme â dhe po ashtu modernizon deri nĂ« 200 modele mĂ« tĂ« vjetra.
Epërsia ajrore
PĂ«rderisa Rusia prodhon mĂ« shumĂ« tanke, SHBA-ja dhe BE-ja ia kalojnĂ« tĂ« paktĂ«n pĂ«r katĂ«r herĂ« MoskĂ«s sa i pĂ«rket prodhimit tĂ« aeroplanĂ«ve luftarakĂ«. Rusia vlerĂ«sohet se mund tĂ« prodhojĂ« 50-60 aeroplanĂ« luftarakĂ« nĂ« vit, pĂ«rfshirĂ« aeroplanĂ« qĂ« mund tĂ« pĂ«rdoren pĂ«r qĂ«llime tĂ« ndryshme sikurse Su-57 dhe bombardues strategjikĂ« sikurse Tu-160M2. PavarĂ«sisht sanksioneve, shteti po prodhon mĂ« shumĂ« aeroplanĂ« se para se tĂ« niste pushtimin e UkrainĂ«s â nĂ« vitin 2018, ushtria ruse kishte pranuar vetĂ«m 36 aeroplanĂ« tĂ« rinj luftarakĂ«.
Megjithatë, prodhimi i NATO-s është shumë më i lartë. Kompania amerikane Lockheed Martin do të dorëzojë mbi 170 aeroplanë luftarakë F-35 këtë vit, përveç dhjetëra aeroplanëve Rafale (Franca), Eurofighter Typhoon (konsorciumi evropian) dhe Gripen (Suedia) që prodhohen nga vendet e BE-së dhe aleatët e tjerë të NATO-s.
Mbrojtja ajrore
Teksa Rusia lëshon breshëri raketash në Ukrainë, dhe dronët ukrainas godasin thellë brenda Rusisë, prodhimi i sistemeve të mbrojtjes ajrore është vendosur në qendër të vëmendjes.
Sipas Military Balance, njĂ« vlerĂ«sim vjetor i kapaciteteve ushtarake nĂ« mbarĂ« botĂ«n, kishte 248 bateri S-400 nĂ« vitin 2024 dhe ka shtuar edhe 18 tĂ« tjera nĂ« vitin 2025, qĂ« nĂ«nkupton njĂ« kapacitet prodhimi prej rreth 36 sistemesh nĂ« vit. Prodhimi i sistemeve tĂ« tjera, si Tor, Buk dhe Pantsir, Ă«shtĂ« mĂ« i vĂ«shtirĂ« pĂ«r tâu vlerĂ«suar, pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« tĂ« dhĂ«nave.
Raytheon prodhon rreth 12 sisteme të mbrojtjes nga raketat Patriot në vit, ndërsa kompania gjermane Diehl planifikon të prodhojë tetë sisteme IRIS-T në vitin 2025, si dhe 800 deri në 1.000 raketa për to çdo vit. NATO gjithashtu prodhon sistemin NASAMS, i zhvilluar nga Norvegjia dhe SHBA-ja, i cili mund të përdorë raketat AIM-120 AMRAAM ose AIM-9X. SHBA-ja prodhon 1.200 përkatësisht 2.500 njësi të secilës raketë në vit.
MegjithatĂ«, mungesa e tĂ« dhĂ«nave tĂ« plota e bĂ«n tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« pĂ«rcaktohet qartĂ« se sa sisteme dhe raketa tĂ« mbrojtjes ajrore prodhojnĂ« tĂ« dy palĂ«t. Ajo qĂ« Ă«shtĂ« e qartĂ« Ă«shtĂ« se, me UkrainĂ«n dhe RusinĂ« qĂ« vazhdojnĂ« tĂ« pĂ«sojnĂ« goditje nga dronĂ« tĂ« thjeshtĂ«, normat aktuale tĂ« prodhimit nuk mjaftojnĂ« pĂ«r tâi mbrojtur nĂ« mĂ«nyrĂ« efektive nga njĂ« prej tipareve mĂ« tĂ« reja dhe tĂ« qĂ«ndrueshme tĂ« kĂ«saj lufte: dronĂ«t goditĂ«s tĂ« prodhuar nĂ« masĂ« dhe me kosto tĂ« ulĂ«t.
Lufta e dronëve
Sipas Ukrainës, Rusia prodhon çdo muaj afër 5.000 dronë me rreze të gjatë veprimi të llojeve të ndryshme, apo 60.000 në vit. Këtu përfshihen dronët sulmues Geran-2 (versioni rus i dronëve Shahed të Iranit) dhe Gerbera, një dron që nuk ka municion dhe përdoret si dron mashtrues me qëllim që të mbingarkojë sistemet ukrainase të mbrojtjes ajrore.
NATO-ja aktualisht nuk prodhon asnjë dron të krahasueshëm me këta dronë të lirë kamikazë, ndërkaq SHBA-ja ka zgjedhur që të përdorë fluturake pa pilot shumë më të kushtueshëm, sikurse Reaper dhe Global Hawk.
Rusia po ashtu prodhon mbi 200 raketa lundruese dhe balistike në muaj, sipas agjencisë së inteligjencës ushtarake të Ukrainës, duke bërë që prodhimi vjetor të arrijë nga 2.400 deri në 3.000 raketa. SHBA-ja, ndërkaq, vlerësohet se prodhon 700 raketa lundruese të llojit JASSM dhe 500 raketa balistike ATACMS në vit.
Kjo bën që Rusia të ketë epërsi sa i përket dronëve kamikazë dhe lundrues.
Në rast të një lufte mes Rusisë dhe NATO-s, mbrojtja ajrore e NATO-s do të ishte në një pozicion më të mirë për të neutralizuar kërcënimin nga dronët, krahasuar me mbrojtjen ajrore të Ukrainës, e cila ka vuajtur nga mungesa e aeroplanëve luftarakë që nga fillimi i pushtimit, thanë analistët nga CIT.
Teksa Rusia ka përparësi në prodhimin e raketave, mbrojtja e saj ajrore, që shpesh ka vështirësi edhe kundër dronëve të thjeshtë ukrainas, ka gjasa të ketë probleme serioze për të mbrojtur hapësirën ajrore të vendit nga raketat e NATO-s./REL
Login
