Moda e re ushqimore Ă«shtĂ« e qartĂ«: konsumatorĂ«t po braktisin dietat me pak kalori pĂ«r ushqimet e pasura me proteina. Nga qiqrat e pjekura te kefiri dhe proteina shtazore, tregu ushqimor global dhe ai shqiptar, po pĂ«rshtatet me njĂ« âuriâ tĂ« re qĂ« vjen nga palestrat, mediat sociale dhe dĂ«shira pĂ«r njĂ« trup mĂ« tĂ« fortĂ«. Kjo prirje, e nxitur nga influencuesit, reklamat dhe ndĂ«rgjegjĂ«simi i shtuar pĂ«r shĂ«ndetin, po kthehet nĂ« njĂ« mundĂ«si tĂ« artĂ« pĂ«r prodhuesit dhe tregtarĂ«t e ushqimeve, qĂ« po zhvillojnĂ« produkte tĂ« reja pĂ«r tĂ« kĂ«naqur konsumatorĂ«t e etur pĂ«r proteina. NjĂ« fiksim ushqimor qĂ« po shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« biznes fitimprurĂ«s?
Nga Deada Hyka
Në një kohë kur modelet ushqimore janë gjithnjë e më shumë të ndikuara nga influencuesit dhe trendet sociale, kërkesa për ushqime të pasura me proteina ka arritur nivele të papara më parë, duke shtuar fitimet e bizneseve ushqimore, edhe në Shqipëri.
Ushqimet âme shumĂ« proteinaâ kanĂ« zĂ«vendĂ«suar ushqimet âme pak kaloriâ si njĂ« trend i ri qĂ« mbizotĂ«ron nĂ« raftet e supermarketeve. NĂ« seksionet e ushqimeve tĂ« shpejta, pĂ«rveç patatinave, tashmĂ« mund tĂ« gjenden tĂ« gjitha produktet e pasura me proteina.
Në Shqipëri, tendenca është gjithashtu e dukshme. Seksionet e bulmetit janë mbushur me produkte të tilla si kefir, që njihen për përmbajtjen e lartë me proteina.
Për më tepër, dietat e pasura me proteina po fitojnë gjithnjë e më shumë popullaritet në media sociale, ku influencuesit e ushqyerjes dhe fitnesit këshillojnë përdorimin e këtyre produkteve.
Trupi i fortë dhe muskuloz ka marrë vëmendje të madhe, duke zëvendësuar pamjen e dobët, një tjetër aspekt që ka nxitur kërkesën për ushqime të pasura me proteina.
Një analizë e tregut në Shqipëri tregon se gjithnjë e më shumë individë janë duke kërkuar mënyra për të rritur marrjen e proteinave.
KĂ«rkimet online pĂ«r âdietĂ« me proteina tĂ« lartaâ kanĂ« arritur kulme tĂ« larta dhe e njĂ«jta tendencĂ« Ă«shtĂ« reflektuar nĂ« rritjen e shitjeve tĂ« produkteve tĂ« pasura me proteina nĂ« supermarkete dhe dyqanet online.
Si shpjegohet kjo dëshirë?
NjĂ« pjesĂ« e madhe e saj vjen nga ndĂ«rgjegjĂ«simi nĂ« rritje pĂ«r pĂ«rfitimet shĂ«ndetĂ«sore tĂ« konsumimit tĂ« proteinave, por gjithashtu ndikuar nga njĂ« âfiksimâ i trendeve tĂ« reja, qĂ« po merr pĂ«rmasa tĂ« njĂ« fenomeni kulturor tĂ« gjerĂ«.
Dëshira për proteina nuk është thjesht një trend kalimtar, por një transformim i qëndrueshëm në zakonet ushqimore dhe mënyrën e jetesës së konsumatorëve.
Disa faktorë të tjerë janë gjithashtu të përfshirë në këtë ndryshim të shpejtë: rritja e interesit për shëndetin dhe mirëqenien, rritja e njohurive mbi rolin e proteinave në ndihmën për forcimin e muskujve dhe menaxhimin e peshës, si dhe një ndryshim i perceptimit për trupin e bukur.
Trendi ka krijuar një mundësi të madhe për markat ushqimore, të cilat po shfrytëzojnë këtë kërkesë me produkte të reja dhe inovative, duke u ofruar konsumatorëve mundësi për të pasur një dietë të pasur me proteina, që është gjithashtu e përshtatshme dhe lehtë e konsumueshme.
âRritja e interesit pĂ«r produktet me pĂ«rmbajtje tĂ« lartĂ« proteinash Ă«shtĂ« njĂ« trend global qĂ« po reflektohet edhe nĂ« ShqipĂ«riâ, thotĂ« Diola Dosti, nutricioniste e njohur.
âPor, jo gjithmonĂ« etiketa âhigh proteinâ do tĂ« thotĂ« se kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me njĂ« produkt tĂ« shĂ«ndetshĂ«m. ShumĂ« nga kĂ«to produkte pĂ«rmbajnĂ« sheqerna tĂ« fshehura, yndyra tĂ« shtuara apo pĂ«rbĂ«rĂ«s artificialĂ«â.
Sipas saj, konsumatorët duhet të jenë të kujdesshëm dhe të lexojnë me vëmendje përbërjen ushqimore përpara se të vendosin çfarë të fusin në dietën e përditshme.
âKa shumĂ« keqkuptime, njerĂ«zit mendojnĂ« se nĂ«se njĂ« kos apo njĂ« biskotĂ« ka proteina, automatikisht Ă«shtĂ« i shĂ«ndetshĂ«m. Por nĂ« fakt, pĂ«rfitimet varen nga cilĂ«sia dhe burimi i proteinave, jo vetĂ«m nga sasiaâ.
Znj. Dosti thekson se trupi i njeriut ka nevojë për proteina, por në sasi të balancuara dhe të marra nga burime sa më natyrale.
âGjoksi i pulĂ«s, veza, peshku, bishtajoret, arrorĂ«t dhe qumĂ«shti janĂ« burime shumĂ« mĂ« tĂ« mira dhe tĂ« sigurta proteinash, nĂ« krahasim me produktet e pĂ«rpunuara qĂ« thjesht reklamohen si âfitâ apo âprotein snackââ. â shpjegon ajo.
Ajo thotĂ« gjithashtu se ânuk Ă«shtĂ« e nevojshme tĂ« konsumosh njĂ« produkt âprotein barâ nĂ«se ke ngrĂ«nĂ« njĂ« vakt tĂ« plotĂ«, me mish, perime dhe pak drithĂ«ra integrale.
Trupi e merr atĂ« qĂ« i nevojitet nga ushqimi i zakonshĂ«m, nuk ka nevojĂ« tĂ« bombardohesh me proteina nga çdo vakt apo ushqim i ndĂ«rmjetĂ«mâ.
MĂ« tej, Diola Dosti thekson rĂ«ndĂ«sinĂ« e edukimit ushqimor pĂ«r tĂ« shmangur vendime tĂ« gabuara qĂ« lidhen me trendet. âKa njĂ« iluzion qĂ« po krijohet, sa mĂ« shumĂ« proteina tĂ« konsumosh, aq mĂ« mirĂ« pĂ«r trupin tĂ«nd.
Por e vĂ«rteta Ă«shtĂ« qĂ« çdo lĂ«ndĂ« ushqyese, kur merret pa kriter, sjell pasoja. Proteina e tepĂ«rt, sidomos ajo nga suplementet apo produkte ultra tĂ« pĂ«rpunuara, mund tĂ« rĂ«ndojĂ« veshkat dhe sistemin tretĂ«sâ.
Ajo paralajmĂ«ron se shumĂ« njerĂ«z e lidhin konsumin e proteinave me dobĂ«simin, por nĂ« realitet, nuk Ă«shtĂ« aq e thjeshtĂ«. âDobĂ«simi kĂ«rkon njĂ« qasje tĂ« integruar si aktivitet fizik, deficit kalorik dhe ushqyerje cilĂ«sore.
Nuk Ă«shtĂ« njĂ« biskotĂ« proteinike ajo qĂ« do tĂ« tĂ« ndihmojĂ« tĂ« biesh nĂ« peshĂ«, nĂ«se pjesa tjetĂ«r e stilit tĂ« jetesĂ«s nuk mbĂ«shtet kĂ«tĂ« qĂ«llimâ.
Sipas saj, është e rëndësishme të bëhet një diferencim mes produkteve të krijuara për individë që bëjnë aktivitet intensiv fizik dhe atyre me një jetë sedentare.
âNuk mund tĂ« barazosh nevojat ushqimore tĂ« njĂ« personi qĂ« trajnohet çdo ditĂ« me ato tĂ« dikujt qĂ« kalon shumicĂ«n e ditĂ«s ulur nĂ« zyrĂ«. Dhe megjithatĂ«, tĂ« dy mund tĂ« konsumojnĂ« tĂ« njĂ«jtin produkt âprotein snackâ, duke menduar se po bĂ«jnĂ« njĂ« zgjedhje tĂ« shĂ«ndetshmeâ.
Znj. Dosti bĂ«n thirrje pĂ«r mĂ« shumĂ« vetĂ«dije. âNe nuk kemi nevojĂ« tĂ« ndjekim verbĂ«risht çdo trend qĂ« vjen nga jashtĂ«. ShĂ«ndeti ndĂ«rtohet me pĂ«rzgjedhje tĂ« qĂ«ndrueshme dhe tĂ« vetĂ«dijshme, jo me impulse qĂ« mbĂ«shteten te reklama apo âinfluencerâ tĂ« ushqimitâ.
NĂ« fund, nutricionistja thekson se arsyeja e kostos mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« ushqimeve proteinike si mishi, vezĂ«t etj., i shtyjnĂ« njerĂ«zit qĂ« tĂ« shkojnĂ« drejt zgjidhjeve mĂ« ekonomike si âprotein powderâ apo tĂ« ngjashme.
Kostoja
Kostoja ditore pĂ«r njĂ« person qĂ« ndjek njĂ« dietĂ« tĂ« orientuar proteinike nĂ« ShqipĂ«ri varet nga disa faktorĂ«: cilĂ«sia e produkteve tĂ« zgjedhura (bio, supermarket, lokal), sasia e konsumuar dhe nĂ«se gatuan vetĂ« apo pĂ«rdor shĂ«rbime tĂ« gatshme. Totali ditor (mesatarisht, nĂ«se gatuan vetĂ«) llogaritet rreth 1,200 lekĂ«. NĂ«se pĂ«rdor njĂ« shĂ«rbim kateringu qĂ« ofron 3 vakte tĂ« pĂ«rgatitura + snack me bazĂ« proteinĂ«, abonimet ditore zakonisht variojnĂ« nga 1,500â2,500 lekĂ«/ditĂ« nĂ« varĂ«si tĂ« pĂ«rbĂ«rjes, numrit tĂ« vakteve dhe cilĂ«sisĂ« sĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«sve.
Aktivitete fizike ndryshojnë mënyrën e të ushqyerit
Në Shqipëri, një shtysë e veçantë ka ardhur nga rritja e popullaritetit të aktiviteteve fizike dhe trendeve të fitnesit. Shumë njerëz po kalojnë më shumë kohë në palestër dhe janë të angazhuar në regjime ushqimore të mbështetura në proteinat e larta, si një mjet për të arritur forma trupore më të mira.
Ky trend ka ndikuar edhe në mënyrën se si industria ushqimore e sheh tregun shqiptar.
Kompanitë po krijojnë produkte të reja të pasura me proteina për të përmbushur kërkesën e konsumatorëve që po kërkojnë mundësi më të shëndetshme dhe të shpejta për të konsumuar proteina.
Gjithashtu, ka një rritje të konsumit të proteinave si pjesë e dietave të kontrolluara për humbje peshe dhe menaxhimin e niveleve të glukozës në trup.
âĂshtĂ« e vĂ«rtetĂ« qĂ« aktiviteti fizik ka fituar popullaritet dhe me tĂ«, edhe nevoja pĂ«r njĂ« ushqyerje qĂ« e mbĂ«shtet atĂ«. Por ajo qĂ« mĂ« shqetĂ«son Ă«shtĂ« keqkuptimi se sa dhe çfarĂ« lloj proteinash janĂ« tĂ« nevojshme pĂ«r njĂ« person qĂ« stĂ«rvitet.
Nuk Ă«shtĂ« thjesht çështje sasie â Ă«shtĂ« çështje cilĂ«sie dhe pĂ«rshtatjeje me stilin e jetesĂ«sâ, â thekson mjekja Matina Ăobo, dietologe klinike.
Ajo vĂ«ren se kompanitĂ« ushqimore janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« aktive nĂ« ofrimin e produkteve âtĂ« pasura me proteinaâ, por jo gjithmonĂ« kjo do tĂ« thotĂ« se janĂ« tĂ« shĂ«ndetshme.
âProduktet e pĂ«rpunuara, edhe kur pĂ«rmbajnĂ« proteina, shpesh kanĂ« sasi tĂ« larta kripe, yndyre tĂ« pashĂ«ndetshme apo pĂ«rbĂ«rĂ«s artificialĂ«. Konsumatori duhet tĂ« lexojĂ« etiketat dhe tĂ« kuptojĂ« qĂ« âproteinĂ«â nuk Ă«shtĂ« sinonim i âtĂ« shĂ«ndetshĂ«mââ.
Sipas saj, një tjetër arsye pse njerëzit po orientohen drejt proteinave është rritja e ndërgjegjësimit për menaxhimin e sëmundjeve kronike.
âĂshtĂ« e saktĂ« qĂ« dietat me pĂ«rmbajtje tĂ« moderuar proteine mund tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« kontrollin e glukozĂ«s apo nĂ« mbajtjen e njĂ« peshe tĂ« qĂ«ndrueshme. Por gjithçka duhet bĂ«rĂ« me udhĂ«zim mjekĂ«sor, jo nga âGoogleâ apo rrjetet sociale.â
Znj. Ăobo shton se roli i mjekut mbetet thelbĂ«sor nĂ« pĂ«rcaktimin e nevojave individuale pĂ«r proteina, sidomos pĂ«r ata qĂ« kanĂ« probleme me metabolizmin apo sĂ«mundje tĂ« veshkave. âKur flasim pĂ«r proteina, duhet tĂ« kujtojmĂ« se nuk janĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« njĂ«soj. Ato qĂ« pĂ«r njĂ« mund tĂ« jenĂ« ndihmĂ«, pĂ«r njĂ« tjetĂ«r mund tĂ« jenĂ« barrĂ«â.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm në këtë zhvendosje të prirjeve ushqimore është ndikimi i mediave sociale. Rrjetet janë kthyer në një hapësirë ku trupi nuk është më vetëm një element estetik, por edhe një mënyrë për të shprehur stil jetese, kontroll personal dhe sukses.
Sipas sociologes Marsi Simo, ârrjetet sociale kanĂ« krijuar njĂ« presion tĂ« heshtur estetik dhe funksional mbi trupin. Ato nuk diktojnĂ« vetĂ«m se si duhet tĂ« dukesh, por edhe çfarĂ« duhet tĂ« hash pĂ«r tâu dukur âsiç duhetââ.
Në këtë kontekst, influencuesit e fitnesit dhe ushqyerjes janë kthyer në figura me ndikim, që jo vetëm promovojnë receta apo produkte të caktuara, por formësojnë edhe zakonet e konsumit.
âNĂ«pĂ«rmjet influencuesve, dieta me shumĂ« proteina Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nga njĂ« zgjedhje shĂ«ndetĂ«sore nĂ« njĂ« simbol kulture moderne, tĂ« lidhur me suksesin personal dhe pĂ«rkujdesjen pĂ«r vetenâ, vĂ«ren znj. Simo.
Ajo shton se âkemi kaluar nga modeli i âtrupit tĂ« hollĂ«â qĂ« dominonte vitet 2000, tek ai i âtrupit funksionalâ, ku muskujt dhe energjia pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« status dhe kontroll mbi veten.â
Ndikimi i këtij transformimi kulturor është i dukshëm edhe në sjelljen e konsumatorëve shqiptarë. Ata janë më të ndërgjegjshëm, më të interesuar për informacion dhe më të gatshëm për të ndjekur trende globale, sidomos kur këto përçohen nga figura të ndjekura në rrjetet sociale.
âMediat sociale po e zhvendosin autoritetin nga mjekĂ«t dhe dietologĂ«t tradicionalĂ« te figura e influencuesit, duke krijuar njĂ« treg tĂ« ri ushqimor qĂ« mbĂ«shtetet mbi besimin dhe ndjekjen, jo gjithmonĂ« mbi shkencĂ«nâ, thekson sociologia.
NĂ« fund, znj. Simo nĂ«nvizon se kjo uri pĂ«r proteina ânuk Ă«shtĂ« vetĂ«m biologjike â Ă«shtĂ« edhe sociale. ĂshtĂ« njĂ« formĂ« pĂ«rkatĂ«sie dhe ndjekjeje tĂ« modelit tĂ« suksesshĂ«m qĂ« diktohet onlineâ.
Kjo e shpjegon mĂ« sĂ« miri faktin pse kĂ«rkesa pĂ«r produkte tĂ« pasura me proteina Ă«shtĂ« rritur ndjeshĂ«m dhe pritet tĂ« mbetet njĂ« tendencĂ« qĂ« do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« udhĂ«heqĂ« tregun ushqimorâ.
Ndërsa tregu ushqimor shqiptar po ndjek në mënyrë gjithnjë e më të dukshme modelet globale, një nga ndryshimet më të mëdha është zhvendosja e raportit të konsumatorit me ushqimin: nga një marrëdhënie e ndërtuar mbi traditën, shijen dhe përkatësinë kulturore, drejt një qasjeje funksionale, e orientuar drejt trupit të shëndetshëm dhe mirëqenies personale.
Në këtë realitet të ri, buka me djathë nuk është më thjesht një vakt i shpejtë, nëse nuk ka proteinat e duhura, ajo ndoshta nuk përmbush pritshmëritë.
âPo krijohet njĂ« brez i ri konsumatorĂ«sh qĂ« nuk ushqehen pĂ«r tĂ« ngopur barkun, por pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur njĂ« standard tĂ« caktuar fizik apo emocionalâ, â thotĂ« sociologia Marsi Simo.
Kjo prirje ka potencial të ndryshojë jo vetëm mënyrën si konsumojmë, por edhe mënyrën si prodhojmë dhe tregtojmë.
Tendenca
Ndërsa tregu ushqimor shqiptar po ndjek në mënyrë gjithnjë e më të dukshme modelet globale, një nga ndryshimet më të mëdha është zhvendosja e raportit të konsumatorit me ushqimin: nga një marrëdhënie e ndërtuar mbi traditën, shijen dhe përkatësinë kulturore, drejt një qasjeje funksionale, të orientuar nga performanca e trupit dhe mirëqenia personale. Në këtë realitet të ri, buka me djathë nuk është më thjesht një vakt i shpejtë, nëse nuk ka proteinat e duhura, ajo ndoshta nuk përmbush pritshmëritë.
Si po e reflekton tregu
Rritja e kërkesës për ushqime të pasura me proteina nuk ka kaluar pa u vënë re edhe nga prodhuesit dhe tregtarët vendas. Disa marka shqiptare kanë nisur të përshtatin linjat e tyre të prodhimit për të ofruar produkte që i përgjigjen kësaj prirjeje të re.
Nga kosi me proteina të shtuara te snack-et me bazë mishi apo bishtajore, po vërehet një përpjekje për të qenë konkurrues jo vetëm me çmim, por edhe me përmbajtje ushqyese.
NĂ« raftet e supermarketeve shqiptare, po bĂ«hen gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« zakonshme etiketa qĂ« dikur pĂ«rdoreshin vetĂ«m nĂ« importet nga PerĂ«ndimi: âhigh-proteinâ, âlow-carbâ, âketo-friendlyâ apo âno added sugarâ.
Këto etiketime nuk janë më vetëm mjet informues, por pjesë e strategjive të pozicionimit të markave, tregues i qartë se ushqimi nuk shitet më vetëm për shijen apo çmimin, por për mënyrën si përshtatet me identitetin dhe mënyrën e jetesës së konsumatorit.
NdĂ«rkohĂ«, platformat online tĂ« shitjes dhe zinxhirĂ«t e mĂ«dhenj tĂ« supermarketeve kanĂ« filluar tĂ« investojnĂ« nĂ« algoritme dhe kategori tĂ« personalizuara pĂ«r tâu dhĂ«nĂ« pĂ«rparĂ«si produkteve qĂ« pĂ«rputhen me kĂ«to kĂ«rkesa tĂ« reja.
Kërkimi për produkte të pasura me proteina është tashmë një kategori më vete, ndërsa klientët që ndjekin dieta specifike marrin rekomandime të personalizuara, duke e shndërruar përvojën e blerjes në një proces më të ndërgjegjshëm dhe më të informuar.
Rritja e vetëdijes ka ndikuar edhe në industrinë e shërbimit ushqimor.
Restorantet, veçanërisht ato urbane dhe të frekuentuara nga të rinjtë, kanë filluar të përfshijnë në menutë e tyre ushqime që theksojnë përmbajtjen e proteinave, nga tasa me mish të bardhë dhe drithëra të plotë, te alternativat vegjetariane me bazë thjerrëza, tofu apo qiqra.
Megjithatë, për prodhuesit vendas, ky transformim nuk vjen pa sfida. Përshtatja me standardet ndërkombëtare të etiketimit dhe certifikimeve është një proces që kërkon investim në teknologji, përmirësim të transparencës dhe komunikim më të saktë me konsumatorin.
Pa këto elemente, edhe produktet më cilësore mund të humbasin terren në një treg që po udhëhiqet gjithnjë e më shumë nga ndikimi vizual, rrjetet sociale dhe miratimi i influencuesve.
Kjo e bĂ«n âurinĂ« pĂ«r proteinaâ jo thjesht njĂ« çështje tĂ« zgjedhjeve personale, por njĂ« dinamikĂ« ekonomike qĂ« po riformĂ«son tregun ushqimor dhe mĂ«nyrĂ«n si kompanitĂ« ndĂ«rtojnĂ« produktin, komunikimin dhe imazhin e tyre.
âBiznesi i urisĂ«âÂ
âBiznesi i urisĂ«â nuk Ă«shtĂ« mĂ« thjesht ai qĂ« siguron ushqim, por ai qĂ« kupton dĂ«shirat e reja: fizike, estetike dhe emocionale, tĂ« konsumatorit modern.
Ămimet /
Protein Bar â 250 lekĂ«
Kefir â 240 lekĂ«
Mish pule: fileto 550 lekë/kg; pula 460 lekë/kg
Vezë: 35 lekë kokrra mesatarisht
Abonimi mujor me ushqim me bazë proteinike: 18 mijë lekë / 1 vakt dhe 1 snack
Protein Powder â 5000 lekĂ« mesatare./Monitor
Login
