Dhimbjet e kokës cervikogjene janë një lloj dhimbjeje koke që burojnë nga problemet në qafë. Ndryshe nga migrena apo dhimbjet e kokës nga tensioni, të cilat kanë shkaqe neurologjike ose muskulare, dhimbjet cervikogjene shkaktohen nga çrregullime në shtyllën kurrizore të qafës

Ass. MSc. PT. Rilind Shala
Master i Shkencave të Fizioterapisë,
Tel: +38344 361 176

Këto dhimbje shpesh zhvillohen si pasojë e qëndrimit të keq, lëndimeve në qafë, artritit ose tendosjes muskulare. Dhimbja zakonisht ndihet në njërën anë të kokës, shpesh duke filluar nga baza e kafkës dhe duke u përhapur drejt ballit, ose prapa syrit. Shumë njerëz gjithashtu përjetojnë ngurtësi të qafës, kufizim në lëvizshmëri dhe shqetësim që përkeqësohet me lëvizje të caktuara ose qëndrime të zgjatura. Për shkak se simptomat mund të jenë të ngjashme me lloje të tjera dhimbjesh koke, diagnostikimi i dhimbjeve cervikogjene mund të jetë sfidues.

Ekzaminimi bazohet në ekzaminime fizike, imazheri ose bllokime nervore për të konfirmuar burimin e dhimbjes. Trajtimi zakonisht fokusohet në korrigjimin e problemeve të qafës përmes terapive fizike, përmirësimit të qëndrimit, terapive manuale dhe ndonjëherë edhe me ilaçe ose injeksione. Duke kuptuar lidhjen mes shëndetit të qafës dhe dhimbjeve të kokës, individët mund të marrin masa për t’i menaxhuar dhe parandaluar këto dhimbje, duke përmirësuar kështu cilësinë e tyre të jetës.

Dhimbja e kokës cervikogjene shpesh vjen si pasojë e problemeve në qafë, duke ndikuar në muskujt dhe artikulacionet e saj. Nga këndvështrimi i fizioterapisë, këto dhimbje lidhen me qëndrimin e keq, tensionin muskulor dhe kufizimet në lëvizje. Njohja e simptomave kryesore ndihmon në përcaktimin e trajtimit më të përshtatshëm.

1. Dhimbje në njërën anë të kokës e lidhur me qafën

Zakonisht, dhimbja e kokës cervikogjene ndihet vetëm në njërën anë të kokës dhe fillon nga pjesa e pasme e qafës, duke u përhapur drejt ballit, tëmthit ose prapa syrit. Kjo dhimbje shpesh përkeqësohet nga lëvizjet e qafës ose qëndrimet e zgjatura.

2. Vështirësi në lëvizjen e qafës

Pacientët shpesh përjetojnë ngurtësi dhe kufizim në lëvizjen e qafës, sidomos në pjesën e sipërme të shtyllës kurrizore. Disa lëvizje, si kthimi i kokës majtas ose djathtas, mund të jenë të dhimbshme ose të kufizuara.

3. Tension muskulor dhe pika trigger

Muskujt si trapezi i sipërm, sternokleidomastoideusi, levator scapulae dhe muskujt suboksipitalë shpesh janë të tendosur ose kanë pika trigger që shkaktojnë dhimbje koke. Me teknika të duhura të terapive manuale dhe ushtrime për çlirimin e muskujve, ky tension mund të lehtësohet.

4. Problemet me qëndrimin dhe pozicioni i kokës përpara

Një nga shkaqet kryesore të kësaj dhimbjeje është qëndrimi i keq, veçanërisht kur koka është e shtyrë përpara për një kohë të gjatë, si gjatë punës në kompjuter apo përdorimit të telefonit. Zgjidhja gjehet përmes ushtrimeve dhe këshillave ergonomike.

5. Përkeqësimi i dhimbjes me lëvizjet ose qëndrimet e zgjatura

Qëndrimi për një kohë të gjatë në një pozicion të caktuar, si leximi ose përdorimi i pajisjeve elektronike, shpesh e përkeqëson dhimbjen. Një strategji e rëndësishme është ndërgjegjësimi për pozicionin dhe ndryshimi i shpeshtë i qëndrimit për të shmangur tensionin e tepërt.

6. Përmirësimi i simptomave me terapinë manuale dhe korrigjimin e qëndrimit

Një nga treguesit kryesorë të dhimbjes cervikogjene është përmirësimi i saj pas trajtimeve fizioterapeutike si manipulimet artikulare, mobilizimet dhe ushtrimet për forcimin e muskujve të qafës.

Diagnoza e dhimbjeve kokës cervikogjenike zakonisht përfshin një vlerësim të hollësishëm klinik nga një profesionist shëndetësor. Kjo përfshin vlerësimin e simptomave, ekzaminimin fizik për të vlerësuar lëvizshmërinë e qafës, ngurtësinë e muskujve dhe ndjeshmërinë, si dhe përjashtimin e llojeve të tjera të dhimbjeve të kokës. Mund të përdoren imazhe diagnostikuese (p.sh., MRI ose X-ray) për të konfirmuar funksionimin e gabuar të shtyllës kurrizore të qafës. Shpesh, përdoret një bllok diagnostik (injeksion) për të konfirmuar burimin e dhimbjes.

Diagnoza e dhimbjeve kokës cervikogjenike

1. Vlerësimi klinik: Historia e simptomave dhe ekzaminimi fizik për të vlerësuar lëvizshmërinë dhe ndjeshmërinë e qafës.
2. Përjashtimi i llojeve të tjera të dhimbjeve të kokës: Profesionisti shëndetësor mund të përjashtojë migrenën ose dhimbjet e tjera.
3. Bllokimi diagnostik: Injeksioni i anestezikut rreth strukturave të qafës mund të konfirmojë diagnozën.
4. Imazheria MRI ose X-ray mund të përdoren për të zbuluar probleme strukturore në shtyllën kurrizore.

Fizioterapia për dhimbjet kokës cervikogjenike fokusohet në lehtësimin e dhimbjes dhe përmirësimin e funksionit. Përdoren teknika si terapitë manuale, si mobilizimi i nyjave dhe lirimi i myofashial për të adresuar disfunksionet e shtyllës kurrizore të qafës. Ushtrimet e forcimit për muskujt e qafës dhe shpinës së sipërme ndihmojnë në stabilitet dhe parandalimin e dhimbjeve. Rutinat e shtrirjes ndihmojnë për të lehtësuar ngurtësinë muskulore, ndërsa trajnimet për qëndrimin e duhur e reduktojnë stresin. Përdorimi i aplikacioneve të nxehtësisë, akullit ose stimulimit elektrik ndihmojnë gjithashtu në lehtësimin e dhimbjes dhe inflamacionit. Pacientët inkurajohen të praktikojnë ushtrimet në shtëpi për të parandaluar përsëritjen e dhimbjeve. Strategjitë e menaxhimit të vetëpërkujdesjes, si korrigjimi i qëndrimit dhe shtrirjet periodike, ndihmojnë në reduktimin e tensionit në shtyllën kurrizore të qafës.

Lexo po ashtu Dhimbjet e qafës: Cilat janë opsionet?

Këtu janë disa ushtrime efektive për menaxhimin e dhimbjeve kokës cervikogjenike:

• Tërheqja e mjekrës (Chin Tuck): Qëndroni drejt dhe tërhiqni butësisht mjekrën brenda pa lëvizur kokën. Mbajeni për 5-10 sekonda dhe përsëriteni 10 herë.
• Shtrirja e trapezit të sipërm: Anoni kokën në njërën anë derisa të ndjeni shtrirje në qafë dhe shpatull. Mbajeni për 20-30 sekonda dhe përsëriteni në anën tjetër.
• Rotacioni i qafës: Ktheni kokën butësisht në njërën anë, mbajeni për 10-15 sekonda dhe përsëriteni në anën tjetër.
• Forcimi i muskujve fleksorë të qafës: Shtrihuni në shpinë, bëni një lëvizje të lehtë të mjekrës dhe mbajeni për disa sekonda.
• Retraksioni i shpatullave: Shtyni shpatullat prapa, duke i mbajtur të relaksuara, mbajeni për disa sekonda dhe përsëriteni 10 herë.

Këto ushtrime ndihmojnë në përmirësimin e qëndrimit, reduktimin e tensionit dhe forcimin e muskujve të qafës për të zvogëluar dhimbjet e kokës. /Telegrafi/

The post Kokëdhimbjet cervikogjenike: Cilat janë opsionet? appeared first on Telegrafi.

Sindroma komplekse e dhimbjes regjionale (CRPS) është një dhimbje kronike, gjendje e karakterizuar nga dhimbja spontane, që zakonisht fillon në një ekstremitet distal dhe që është disproporcionale në kohëzgjatje me rrjedhën tipike të dhimbjeve pas traumave të ngjashme të indeve

Ass. MSc. PT. Rilind Shala
Master i Shkencave të Fizioterapisë,
Tel: +38344 361 176

Simptomat janë më të shpeshta në gjymtyrë dhe karakterizohen nga dhimbja (dhimbje spontane, hiperalgjezi, alodinia), çrregullime të lëvizjes aktive dhe pasive (përfshirë një dridhje fiziologjike e shtuar), rregullim jonormal i qarkullimit të gjakut dhe djersitjes, edemë e lëkurës dhe indeve nënlëkurore dhe ndryshimet trofike të lëkurës, organeve të lëkurës dhe indeve nënlëkurore. Perceptimi i ndryshuar i trupit dhe proprioceptimi mund të jetë gjithashtu i prekur, i reflektuar në pozicionimin e reduktuar të gjymtyrëve, saktësi, vonesa në njohjen e lateralitetit të gjymtyrëve, ndjesi jonormale të referuara dhe perceptim taktil.

Natyra dramatike e paraqitjes, kuptimi i kufizuar i mekanizmave dhe mungesa e shpeshtë e përgjigjes ndaj ndërhyrjes ka çuar në konfuzion klinik dhe keqkuptim në të kaluarën. Hulumtimi në CRPS dhe rrjedhimisht kuptimi i gjendjes janë rritur gjerësisht në 20 vitet e fundit, megjithëse ende kuptimi mbetet i paplotë.

Siç është konceptuar aktualisht, CRPS ndahet në tipin I dhe tipin II në bazë të mungesës ose pranisë të shenjave klinike të lëndimit të nervit periferik (të tilla si anomalitë e përcjelljes nervore). Pavarësisht nga ky dallim klinik, tiparet kryesore diagnostike janë identike në të dy nëntipet, gjë që shton konfuzionin rreth rolit të mekanizmave neuropatikë.

CRPS I (i njohur më parë si distrofia simpatike refleksive) zakonisht zhvillohet pas një traume të vogël pa lezione të dukshme ose të vogla nervore (p.sh., thyerje kockore, ndrydhje, mavijosje, lezione të lëkurës ose kirurgji). CRPS I mund të zhvillohet gjithashtu pas një traume të largët në domenin visceral ose edhe pas një dëmtimi të SNQ (p.sh., goditje në tru).

Karakteristikat e rëndësishme të CRPS I janë se ashpërsia e simptomave është në disproporcion me ashpërsinë e traumës dhe dhimbja ka tendencë të përhapet distalisht në gjymtyrën e prekur. Simptomat nuk kufizohen në zonën e inervimit të një nervi individual. Kështu, të gjitha simptomat e CRPS I mund të jenë të pranishme pavarësisht nga lloji i lezionit të mëparshëm. Për më tepër, vendi i lezionit në gjymtyrë nuk përcakton vendndodhjen e simptomave.

CRPS II (lezion nervor i pranishëm) është sipas përkufizimit një sindromë e dhimbjes neuropatike. Megjithatë, CRPS I i zakonshëm nuk ka gjasa të jetë një sindromë e dhimbjes neuropatike. Pacientët me CRPS I nuk kanë një dëmtim të dukshëm nervor, por dhimbja neuropatike rezulton nga lëndimet ose sëmundjet që prekin sistemin nervor periferik ose SNQ.

Aktualisht, diagnoza e CRPS bazohet në ekzaminimin klinik. Sipas një takimi të fundit konsensusi të grupit të interesit të veçantë të Shoqatës Ndërkombëtare për Studimin e Dhimbjes (IASP), diagnoza e CRPS mund të bëhet nëse plotësohen kriteret e mëposhtme:

1. Ngjarje e mëparshme e dëmshme pa lezion (CRPS I) ose me lezion të dukshëm nervor (CRPS II);
2. Dhimbje spontane ose hiperalgjezi/hiperestezi jo i kufizuar në një territor të vetëm nervor dhe në disproporcion me ngjarjen nxitëse;
3. Edema, rrjedhje gjaku e lëkurës (temperatura) ose sudomotor anomalitë, simptomat motorike ose ndryshimet trofike janë të pranishme në gjymtyrën e prekur, veçanërisht në vendet distale;
4. Diagnozat e tjera janë të përjashtuara.

Këto kritere janë lehtësisht për t’u diferencuar dhe bëhen për përdorim klinik.
Për kërkimin shkencor, megjithatë, këto kritere janë ende jo të mjaftueshme dhe i mungojnë specifikat e nevojshme.

77% e pacientëve me CRPS kanë dobësi të vendit të prekur. Në fazat akute kjo mund të jetë një dobësi mbrojtëse e varur nga dhimbja. Amplituda e lëvizjes zvogëlohet nga edema në fazat akute, në fazat kronike mund të ndodhë tkurrja dhe fibroza, veçanërisht në anët palmare dhe dorzale të duarve ose këmbëve. Në 50% mund të shihet tremor. Në 30 % mund të ndodhë mioklonus ose distoni fokale, kryesisht në CRPS II pas një dëmtimi nervor. Rreth 45% e pacientëve kanë reflekse të ekzagjeruara tendinore të thella në ekstremitetin e prekur pa shenja të traktit piramidal.

Gjatë stadeve akute 81% e pacientëve kanë edemë të gjymtyrëve distale. Në muajt e parë të CRPS posttraumatike lëkura është zakonisht e kuqe dhe e nxehtë. Më vonë në fazat kronike, lëkura bëhet e ftohtë.

Përveç ekzaminimit klinik, disa mjete diagnostikuese teknike mund të mbështesin diagnozën. Megjithatë, CRPS nuk mund të vërtetohet me asnjë masë konkrete diagnostikuese. Një rezultat negativ në këto teste nuk duhet të vërë në dyshim një CRPS tipik klinikCRPS dhe në asnjë mënyrë nuk duhet të vonojë trajtimin.

Qëllimet e terapisë tek CRPS janë lehtësimi i dhimbjes dhe mirëmbajtjen ose rikthimin e funksionit. Për të arritur këtë, terapia duhet të fillojë sa më shpejt që të jetë e mundur.

Trajtimet më të shpeshta që përdoren tek CRPS, dhe niveli i evidencës duke u bazuar në studimet e randomizuara klinike

Ekzistojnë të dhëna të pamjaftueshme për të udhëhequr trajtimin e CRPS vetëm në bazë të studimeve, megjithëse provat sugjerojnë se ndërhyrja më e përdorur (blloku simpatik) është ndoshta joefektive për pacientin mesatar.

Mbështetje për efikasitetin e stimulimit të palcës kurrizore në CRPS rrjedh nga një RCT e vetme. Ka disa prova për efikasitetin e terapisë fizike dhe profesionale, bisfosfonateve, ketamina subanestetike, radikal i lirë pastrues dhe kortikosteroideve (për CRPS akute). Antidepresantë analgjezik, antikonvulsant dhe lidokaina transdermale mendohet të jetë efektive klinikisht, megjithëse efikasiteti i tyre në CRPS nuk është vlerësuar në mënyrë adekuate në RCT.

Është klinikisht e pranuar se kujdesi standard duhet theksojnë terapitë funksionale që synojnë funksionalitetin. Përdoren gjithashtu teknika farmakologjike, intervenuese dhe psikologjike sepse lehtësojnë pjesëmarrjen në terapitë funksionale dhe në mënyrë ideale përmirësojnë cilësinë e jetës.

Numri i provave klinike të ndërhyrjeve specifike të CRPS po rritet, duke rritur shpresën se përfundimisht mund të shfaqen trajtime më efektive. /Telegrafi/

The post Sindroma CRPS: çka duhet të dimë për të? appeared first on Telegrafi.