Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayExit

Gratë nga zonat rurale, heroina të panjohura

By: ns
23 December 2022 at 08:52

Ato jetojnë nëzonat rurale të Shkupit. Shumica prej tyre  kanë  bërë  vizitën e fundit  te gjinekologu kur kanë sjellë në jetë fëmijën e tyre të fundit dhe tema më e madhe tabu është dhuna me bazë gjinore në familje, e cila për fat të keq, ende konsiderohet një gjë normale në familje.

Vetëm 38% e grave në zonat rurale konsiderohen ekonomikisht aktive, por vetëm 5% e tyre kanë pronë në emër të tyre. Këto janë shifra që kanë mbetur të njëjta prej vitesh dhe nuk kanë ndryshuar në rritje, dhe pse është kështu, përgjigja duket se është e pamundur të gjendet. A janë stereotipet apo barrierat tradicionale që ende nuk i lejojnë gratë nga mjedisi rural të gjejnë vendin e tyre në shoqëri? Apo kanë shumë detyrime që lidhen me kujdesin për shtëpinë, familjen, arat, që marrin deri në 11 orë në ditë (në krahasim me 9,5 orë për burrat), kështu që nuk u mbetet shumë kohë për të të jetë aktiv në komunitet? Është vërtet e vështirë të thuhet.

Vendosja e pasigurt, puna e papaguar, pasiviteti ekonomik në tregun e punës dhe të ardhurat e paqëndrueshme dhe të ulëta, të cilat janë ulur edhe më shumë për deri në 84% të grave nga zonat rurale gjatë pandemisë Covid – të gjitha këto shkaktojnë efekte negative serioze dhe afatgjata. mbi fuqizimin e tyre ekonomik dhe përfshirjen sociale. Përveç kësaj, pikërisht për shkak të padukshmërisë së tyre në tregun e punës, për shkak të informacionit të pamjaftueshëm dhe përfshirjes në flukset sociale, gratë përballen edhe me sfidën e pushimit të lehonisë pa pagesë, si dhe të pushimit mjekësor për shkak të lëndimeve në vendin e punës.

Pandemia e Covid-it ka nxjerrë në sipërfaqe sfidat e kahershme me të cilat përballen vazhdimisht gratë në zonat rurale: përkatësisht aksesin në shërbimet sociale dhe shëndetësore. Në shumicën e komunave rurale nuk ka autoambulanca dhe nuk ka transport publik për gratë që të vizitojnë mjekun ose një qendër specifike për mbrojtje sociale. Shumica prej tyre kanë pasur vizitën e fundit te gjinekologu kur kanë sjellë në jetë fëmijën e tyre të fundit dhe tema më e madhe tabu është dhuna me bazë gjinore në familje, e cila për fat të keq ende konsiderohet një gjë normale në familje. Shumë pak nga gratë vendosin të denoncojnë një dhunë të tillë për shkak të turpit dhe dënimit nga komuniteti, por edhe për shkak se nuk ka qendra për mbrojtjen dhe mbështetjen e viktimave të dhunës në familje edhe në qytetet e brendshme të vendit. lëre më në fshatra. Fakti që gjatë pandemisë rreth 42% e grave nga zonat rurale kishin sfida në sigurimin e ushqimit dhe mjeteve bazë të higjienës, krahasuar me 22% të grave nga zonat urbane, është dërrmues.

Gratë nuk përdorin masa sistematike për të mbështetur punën e tyre sepse nuk ka masa të ndjeshme gjinore dhe transformuese që do të nënkuptonin buxhetim me përgjegjësi gjinore dhe një nga arsyet për këtë është se ato nuk njihen nga sistemi, d.m.th. hyjnë në të ashtuquajturën ekonomi informale. Dhe këtu do të përmendja edhe një fakt që mund të jetë vendimtar që gjërat më në fund të fillojnë të ecin lart, dhe ai është përfshirja e grave në proceset vendimmarrëse në komunitetin lokal. Situata reale është e tillë që pothuajse nuk ka asnjë grua në strukturat vendimmarrëse, kështu që nga 257 komunitete lokale në 17 komuna, vetëm 5 janë gra, që sipas hulumtimit të Koalicionit Rural është vetëm 3% në niveli i rajoneve planifikuese dhe i shtetit. Ajo reflektohet dukshëm në çdo nivel të vendimmarrjes publike,

Qasja sistematike, koordinimi dhe komunikimi ndërsektorial, vendosja e barazisë gjinore dhe përfshirja e perspektivës gjinore në krijimin e politikave, dokumenteve strategjike dhe programeve në çdo fushë si temë horizontale, ashtu siç kërkon Bashkimi Evropian, duhet të jenë në krye të axhendën e çdo institucioni.

EU funded RDN

Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.

Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.

The post Gratë nga zonat rurale, heroina të panjohura appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Bien vdekjet nga dhuna në familje, ende shqetësuese

By: ns
20 December 2022 at 18:14

Në Shqipëri gjatë rreth gjashtë grave u vranë nga një aktual ose ish-partner, 4000 të tjera u denoncuan dhunën në familje ndaj tyre dhe u kërkuan rreth 150 urdhra mbrojtjeje, sipas të dhënave zyrtare, një rënie nga viti 2021, por ende shqetësuese.

Mbi 53% e grave shqiptare do të vuajnë të paktën një formë të dhunës në familje të paktën një herë në jetën e tyre, ndërkohë që femicidet u rritën me 13% në vitin 2021 dhe më shumë se gjysma e shqiptarëve të anketuar nga OKB në 2019 menduan se gratë “duhet të tolerojnë njëfarë dhune. për të mbajtur familjen e saj të bashkuar”.

Mamani, një psikologe e regjistruar në Urdhrin e Psikologëve, i tha Zërit të Amerikës se gratë me vështirësi ekonomike janë më të rrezikuara nga dhuna.

“Familjet me probleme ekonomike kanë më shumë raste të dhunës ndaj grave. Pushteti qendror, pushteti vendor dhe shoqatat duhet të ngrenë zërin, duke e ndërgjegjësuar viktimën. E para është denoncimi i dhunës, ndërgjegjësimi i personit që dhunon se po kryen një vepër penale”, tha ajo.

Rreth 20 gra u vranë në vitin 2021, një rritje prej 13% nga një vit më parë, me një të tretën e të gjitha vrasjeve në vend që ishin vajza ose gra nga duart e partnerit, ish-partnerit ose një anëtari të familjes së tyre.

Përveç shkallës shqetësuese të vrasjeve, një studim i fundit i UN Women  zbuloi  se një e treta e grave shqiptare ndihen të pasigurta në shtëpitë e tyre për shkak të dhunës në familje. Rreth 53% thanë se kishin përjetuar dhunë dhe 80% thanë se mendonin se rreziku ishte rritur që nga fillimi i pandemisë.

Ndërkohë, shumica dërrmuese e incidenteve të dhunës në familje mbeten të paraportuara për shkak të frikës së viktimës nga hakmarrja ose mungesës së besimit te autoritetet policore. Dhuna në familje është gjithashtu një shtysë e shumë kërkesave për azil në BE dhe MB nga gratë  që ikin  nga partnerët abuzues.

Ndërkohë, sipas një organi të Këshillit të Evropës për dhunën ndaj grave dhe dhunën në familje (GREVIO), ligji shqiptar duhet të mbyllë disa nga hallkat kur bëhet fjalë për viktimat e dhunës në familje në betejat e paraburgimit.

Raporti i tretë i organizatës që nga fillimi i saj u përqendrua në çështjet që kanë të bëjnë me ligjin e kujdestarisë, të drejtat e vizitës dhe dhunën në familje, duke gjetur se shumë vendeve u mungon mbrojtja e mjaftueshme për fëmijët dhe viktimat e dhunës në familje që kërkojnë të lënë abuzuesit e tyre.

“Gratë viktima të dhunës në familje, të cilat shpesh i lënë abuzuesit e tyre, ballafaqohen me kërcënime për dëmtim të fëmijëve të tyre… dhe një shkallë alarmante e vrasjeve si të grave ashtu edhe të fëmijëve viktima… raportohet rregullisht në media në të gjithë Evropën,” thekson raporti.

Raporti GREVIO theksoi gjithashtu se shumica e vendeve anëtare dështojnë të ofrojnë kujdes dhe mbrojtje specifike për moshën ose përfshijnë dispozita që marrin parasysh provat e dhunës në familje kur caktojnë të drejtat e kujdestarisë ose vizitës.

“Në Shqipëri, Belgjikë, Itali, Monako, Poloni, San Marino dhe Slloveni, GREVIO nuk gjeti asnjë referencë të qartë për dhunën në familje si një kriter ligjor që duhet marrë parasysh kur vendoset për të drejtat e kujdestarisë dhe/ose të vizitës”, thuhet në raport.

Raporti gjithashtu vuri në dukje se “Shtetet priren t’i japin përparësi mbajtjes së kontaktit me të dy prindërit me çdo kusht, pavarësisht nga dhuna e dëshmuar”.

Në këto raste, mbrojtja e tjetërsimit prindëror përdoret për të “minuar pikëpamjet e fëmijëve viktima të dhunës në familje, të cilët kanë frikë nga kontakti me autorët e abuzimit në familje, pavarësisht nga rreziqet e dukshme si për viktimat e rritura ashtu edhe për fëmijët”.

EU funded RDN

Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.

Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.

The post Bien vdekjet nga dhuna në familje, ende shqetësuese appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Punëtorët shqiptarë të fundit në Evropë për përballimin e jetesës

By: ns
9 December 2022 at 21:02

Pothuajse 70% e punëtorëve shqiptarë hasin vështirësi në plotësimin e nevojave të tyre mujore, përqindja më e lartë në Europë, sipas një studimi të Komisionit Europian.

Gjetjet u publikuan në një raport të fundit mbi kushtet e punës dhe implikimet e ardhshme. Anketa kryhet një herë në pesë vjet përmes anketave të 70,000 punëtorëve në 36 vende evropiane.

Këtu përfshihen shtetet anëtare të BE-së, plus Mbretëria e Bashkuar, Norvegjia, Zvicra, Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia.

Pas Shqipërisë renditen vendet e tjera të Ballkanit, por ato ende kanë një rezultat dukshëm të ndryshëm nga Shqipëria. Vendi i dytë ku punonjësit raportojnë se nuk arrijnë të plotësojnë nevojat e tyre mujore është Kosova, me 57% të të punësuarve, e ndjekur nga Mali i Zi, Serbia dhe Maqedonia e Veriut në afërsisht të njëjtat nivele dhe Bosnje-Hercegovina me 54%.

Sondazhi u kërkoi të anketuarve të vlerësonin aftësinë e familjes së tyre për të përballuar jetesën, duke marrë parasysh të ardhurat totale mujore nga burime të ndryshme në një shkallë gjashtëpikëshe nga “shumë e lehtë” në “me shumë vështirësi”.

Dallimet varionin shumë në vende të ndryshme për sa i përket përqindjes së punëtorëve që luftonin për të përballuar jetesën, duke filluar nga 5% në Danimarkë në 69% në Shqipëri.

Bullgaria ishte shteti anëtar i BE-së me përqindjen më të lartë të punëtorëve në vështirësi ekonomike, me 42% që e kishin të vështirë të përballonin bukën e gojës.

EU funded RDN

Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.

Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.

The post Punëtorët shqiptarë të fundit në Evropë për përballimin e jetesës appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Fuqizimi i grave në fshatrat e Kosovës

By: ns
1 December 2022 at 15:53

Dita Ndërkombëtare e Grave Rurale festohet këtë vit me temën “  Gratë rurale kultivojnë ushqim të mirë për të gjithë ”. OKB-ja po bën thirrje për të njohur punën e këtyre heroinave në sistemet ushqimore të botës dhe për të kërkuar zona rurale me mundësi të barabarta për të gjithë.

Fahrije Hoti, një grua fshatare e cila drejton një biznes të suksesshëm bujqësor në fshatin Krushë të Madhe, iu dha çmimi “Evropianja e Vitit 2022” nga Zyra e BE-së në Kosovë për të nderuar punën e saj të palodhur dhe kontributin e saj në shoqërinë kosovare. Fahrije fitoi besimin dhe respektin e publikut kur dhimbjen për burrin e saj të humbur gjatë luftës e ktheu në forcë dhe u fokusua në përpjekjet për të ardhmen e fëmijëve të saj. Falë nismës së saj, shumë gra fshatare u punësuan në një biznes bujqësor të sapokrijuar për të prodhuar ajvar dhe turshi, i cili më pas eksportohej edhe në Evropë. Historia goditëse e mbijetesës ka zgjuar interesimin e regjisores Blerta Basholli e cila solli në ekran jetën e Fahrijes përmes “Hive”, film i cili fitoi të gjitha çmimet kryesore në Festivalin e Filmit Sundance 2021.

Fahrije është vetëm një shembull që tregon se si gratë rurale luajnë një rol kyç në familjet dhe komunitetet e tyre. Nëse u jepen mundësi të barabarta dhe qasje në burime, gratë rurale mund të kontribuojnë në mënyrë thelbësore në zhvillimin ekonomik në Kosovë. Por tradicionalisht gratë rurale në Kosovë kishin burime të kufizuara financiare dhe qasje në arsim dhe trajnim. Ata e kalonin shumicën e kohës në punë të papaguara, si gatim, pastrim dhe kujdes për fëmijët dhe pleqtë. Informaliteti është i përhapur edhe në sektorin e bujqësisë. Megjithëse nuk ka të dhëna të sakta, shumë gra merren me kultivimin e perimeve dhe frutave, kujdesin për bagëtinë dhe prodhimin e bimëve mjekësore dhe aromatike.

Në studimin “Përmes një lente gjinore: kush vendos çfarë në familjet rurale në Kosovë?” Instituti Riinvest i publikuar së fundmi sugjeron se statusi i punësimit të grave luan një rol të rëndësishëm në vendimmarrjen familjare. Më saktësisht, vendimmarrja është më e balancuar gjinore në amvisëri ku është e punësuar bashkëshortja, sipas të dhënave të mbledhura në terren në amvisëritë rurale në 10 komuna të Kosovës. Sipas këtij studimi, vendimmarrja e grave në nivel familjar, në përgjithësi, është më e dobët në krahasim me burrat, më së shumti për shkak të të drejtave dhe mundësive të pabarabarta ekonomike, shkallës më të ulët të punësimit të grave, pronës së ulët të tokës dhe pronës nga gratë.

Dita Ndërkombëtare e Grave Rurale festohet këtë vit me temën “ Gratë rurale kultivojnë ushqim të mirë për të gjithë ”. OKB-ja po bën thirrje për të njohur punën e këtyre heroinave në sistemet ushqimore të botës dhe për të kërkuar zona rurale me mundësi të barabarta për të gjithë.

Republika e Kosovës në këtë ditë i bashkohet thirrjeve për fuqizim të grave rurale dhe barazi gjinore. Por që kjo të ndodhë, duhet të shohim një përkushtim më të madh të institucioneve kombëtare dhe lokale të Kosovës, të mbështetur nga partnerët zhvillimorë dhe organizatat e shoqërisë civile. Për të arritur këtë fuqizim, është e nevojshme të ulet barra e grave për t’u kujdesur për fëmijët dhe të moshuarit, duke ofruar më shumë institucione të kujdesit ndaj fëmijëve dhe parashkollor në zonat rurale, ofrimin e programeve arsimore dhe trajnimi për to, shpjegimin e përfitimeve të punësimit formal, mbështetjen e tyre me paketa stimuluese, akses për të financuar dhe angazhuar në proceset vendimmarrëse.

Kosova ka shumë gra të afta si Fahrije Hoti, por duhet krijuar mundësi për to. Fuqizimi i grave rurale në Kosovë nuk është një opsion, është një domosdoshmëri për të arritur një të ardhme të qëndrueshme për të gjithë!

EU funded RDN

Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.

Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.

The post Fuqizimi i grave në fshatrat e Kosovës appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Autostrada Prishtinë-Medvegjë do bëhet realitet me ndihmën e Federatës ‘Vatra’ në SHBA

By: ns
21 November 2022 at 18:05

Kryetari i Federatës Gjithshqiptare ‘Vatra’, Elmi Berisha gjatë një vizite në Medvegjë, javën e shkuar mërkurën premtoi se do të lobojë në SHBA për bërjen realitet të autostradës Prishtinë–Medvegjë.

Kjo autostrada, që do të jetë degëzim i Korridorit të 10-të, është projekt i pafilluar prej vitesh, por që mund të zbatohet në të ardhmen e afërt.

Kryetari i Forumit Shqiptar për Zhvillim Ekonomik (AFEDS) Muharrem Salihu thotë së nëse realzohet ky projekt, ai do ta ndryshojë pozitën e shqiptarëve në Medvegjë.

“Kjo autostradë do u mundësojë medvegjasve kthimin në shtëpitë e tyre, do ju mundësojë gjallërinë, do ju mundësojë jetën, ajo do u jep një lloj sigurie, e cila u ka munguar deri më tani. Kjo rrugë do t’i jepte dritë Medvegjës dhe do ta nxirrte nga getoja ku është tani”, shprehet ai.

Në Medvegjë, Berisha ka vizituar fabrikën e Salihut të përpunimit të çorapëve dhe ka biseduar me të. Salihu i ka kërkuar atij të ndihmojë në jetësimin e Referendumit të 1-2 marsit 1992, qoftë edhe përmes një bashkësie të komunave të përkohëshme.

Berishës ka vizituar disa fshatra shqiptare—përfshi vendlindjen e Xhim Xhemës në Tupallën, shkollën fillore “Zenel Hajdini” në Gjylekreshtë dhe zyrën e Këshillit Nacional në Medvegjë. Aty është takuar me deputetin e vetëm shqiptarë në parlamentin e Serbisë, Shaip Kamberi, me kryetarin e Këshillit Nacional, Ragmi Mustafën e përfaqësues të tjerë, të cilët kanë kërkuar ndihmë për realizimin e Planit Shtatë-Pikëshit, një plan që është zvarritur nga qeveria serbe prej shumë vitesh tashmë.

“Po, ne jemi shumë të interesuar të intensifikojmë lobimin për çështjen e Luginës së Preshevës në SHBA dhe shohim si partner Vatrën”, ka pohuar  Ragmi Mustafa.

Kjo vizitë është shoqëruar edhe me mesazhe inkurajuese. Përveç çështjeve të të drejtave të njeriut dhe pozitave të shqiptarëve në Serbi, Berisha ka premtuar një përkushtim të madh edhe për zhvillimin ekonomik të këtyre krahinave shqiptare.

“Mesazhi i tij është se tani ka ardhur radha që të zgjidhet çështja jonë, pas zgjidhjes së Kosovës e cila është në përfundim e sipër”, thotë Salihu.

Në rend dite është problem i shqiptarëve në Serbi dhe këtu mesa duket Xhim Xhema dëshiron të investojë vërtet për vendlindjen e tij sepse ai po dedikohet shumë Medvegjës—vazhdon Salihu.

Pra, lobimi do përqëndrohet për shqiptarët në Serbi për tre komunat, por në veçanti për Medvegjën, që do të ngrihet në nivelin e merituar si dy komunat e tjera dhe të bëhët një zgjidhje e përhershme në paketë në të njëjtën pozitë me dy komuat e tjera duke përfshirë edhe kthimin e adresave të pasivizuara.”

Kjo është vizita e parë që një përfaqësues i Federatës gjithshqiptare “Vatra” me qendër në Amerikë, bën në komunat me shumicë shqiptare në Serbi.

Kjo vizitë me thënë është historike, është pak—thotë Muharrem Salihu, kryetari i Forumit Shqiptar për Zhvillim Ekonomik (AFEDS)—sepse Lëvizja Vatra përgjatë 110 viteve të eksiztencës së saj, nuk ka dërguar asnjëherë ndonjë përfaqësues në trojet e saj, në Serbi.

“Dhe kjo vizitë nga vetë kryetari i kësaj lëvizjeje, përbën një inkurajim të madh”— përfundon Muharrem Salihu.

Elmi Berisha në Medvegjë
Elmi Berisha në Medvegjë

The post Autostrada Prishtinë-Medvegjë do bëhet realitet me ndihmën e Federatës ‘Vatra’ në SHBA appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Arrestohet pasi mbajti mbyllur familjen për 6 vite në Tiranë

By: ns
7 November 2022 at 19:00

Një 52-vjeçar është arrestuar në Tiranë pasi ka mbajtur të mbyllur gruan dhe dy fëmijët e tij në një shtëpi pa ujë dhe energji elektrike deri në gjashtë vjet, ndërsa i dhunonte fizikisht dhe emocionalisht.

Në bashkëpunim me Policinë e Shtetit, Drejtoria e Antiterrorizmit bastisi shtëpinë pas raportimeve nga fqinjët e shqetësuar. Specialistët e antiterrorizmit kishin marrë gjithashtu informacione se ai ishte radikal në besimet e tij fetare.

Në njoftimin e policisë thuhet: “Për shkak të bindjeve të tij radikale, ai ka mbajtur të mbyllur gruan dhe fëmijët e mitur për më shumë se gjashtë vjet dhe i ka abuzuar sistematikisht me ta… në pronë u gjetën dy mjete prerëse, thika dhe municione ushtarake”.

Sipas autoriteteve, ai ishte dënuar më parë për armëmbajtje pa leje.

Burri dyshohet se kishte mbajtur të mbyllur gruan dhe fëmijët e tij deri në gjashtë vjet, madje duke refuzuar t’i lejonte fëmijët të ndiqnin shkollën. Ai i kërcënonte rregullisht me armë dhe madje i bllokonte xhamat për t’i penguar të shikonin jashtë.

Fqinjët thanë për mediat se kur u shkatërrua shtëpia e mëparshme e familjes, burri u bë i paqëndrueshëm mendor dhe kërcënoi të hidhej nga maja e një ndërtese deri në vdekje. Që atëherë, ata u izoluan, ku vetëm ai u pa duke ardhur e duke shkuar nga prona e dytë, e cila gjithashtu është e ndërtuar në mënyrë të paligjshme dhe nuk ka asnjë lidhje uji dhe rryme.

Ata thanë se burri shkonte vetëm për në punë ndonjëherë dhe për të marrë pjesë në namazin e së Premtes në xhami, e cila gjithashtu u sillte atyre ushqim herë pas here.

Pas ndërhyrjes së policisë, gruaja dhe fëmijët e saj janë dërguar në qendrën e rehabilitimit, ndërsa i akuzuari ndodhet në paraburgim.

EU funded RDN

Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.

Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.

The post Arrestohet pasi mbajti mbyllur familjen për 6 vite në Tiranë appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Presidenti shqiptar nuk fton asnjë përfaqësues politik të shqiptarëve të Medvegjës

By: ns
4 November 2022 at 21:36

Vetëm pak ditë nga mbyllja e regjistrimit të përgjithshëm të popullsisë në Serbi, Presidenti Bajram Begaj ka pritur në zyrën e tij një delegacion shqiptar nga Lugina e Preshevës.

Në të delegacion kishte përfaqësues vetëm nga dy tre komunat me popullsi shqiptare, nga Komuna e Preshëvës dhe e Bujanocit, por jo nga ajo e Medvegjës.

Mungesa e ftesës për shqiptarët e kësaj komune të rëndësishme la përshtypje negative dhe është pritur me komente e reagime të forta.

Numri i popullsisë shqiptare në Medvegjë ka ardhur duke u ulur vitet e fundit, ndërkohë që Serbia po përpiqet të minojë identifikimin e shqiptarëve atje për ta deklaruar komunën me një popullsi të papërfillshme shqiptare.

Me këtë qëllim, autoritetet Serbe tentojnë ta anashkalojë atë me të gjitha format e mundshme. Fatkeqësisht të njëjtën gjë ka bërë edhe presidenti Begaj, duke u bërë pjesë e kësaj fushate të injorimit të Medvegjës.

“Kjo është pjesë e luftës hibride—thotë Muharrem Salihu, Kryetar i Forumit Shqiptar për Zhvillim Ekonomik në Serbi. Pjesëmarrja ka rëndësi të madhe e në këtë rast jetik për Medvegjën. Jo vetëm tani, por vazhdimisht Medvegja anashkalohet nëpër këto takime.”

Sami Salihu, Kryetari Kuvendit të Komunës në Preshevë i pranishëm në takimin me Presidentin Begej mendon se do ishtë një sinjal i mirë sikur të kishte të paktën një përfaqësues të pranishëm nga Medvegja.

“Vlerësoj nëse Presheva dhe Bujanoci këto momente po ndihen të entuziazmuar nga numri i banorëve dhe regjistrimi i fundit, jo pa dashje mund të them që Medvegja është në një zi përsa i përket regjistrimit—thotë i brengosur Salihu—duke pasur parasysh se në vitin 1981 atje jetonin afërsisht 6000 shqiptarë, kurse sot numri është për të ardhur keq dhe gjithë ajo krahinë shqiptare është spastruar.

Si duket tashmë është arritur qëllimi, por nuk është e hijshme që të mos ketë vëmendjen e shtetit shqiptar dhe të mos ketë as vëmendjen e politikës së Bujanocit dhe Preshevës,“ përfundon ai.

Edhe Kushtrim Kadriu, kryetari i Lëvizjes “Vatra” mendon se mungesa e një përfaqësuesi nga Medvegja është një gjë shumë e gabuar.

“Këtu shohim një krijim të madh të amullisë nga zyra e Presidentit të tanishëm të Republikës së Shqipërisë dhe mbi të gjitha fakti se mungesa e përfaqësuesve nga Medvegja është turpshme e papranueshme.”

Theksojmë se Medvegja është një komunë me një hapësirë territorial prej 524 km2 dhe synimi i qeverisë Serbe në shekuj ka qënë zaptimi i territoreve shqiptare duke reduktuar popullsinë shqiptare me të gjitha mënyrat e mundshme.

“Vetë fakti që nuk ftohet Medvegja që është gjysma e territorit nuk është aspak serioze, dhe ky takim nuk është aspak serioz”— thekson Muharrem Salihu.

“Presidenti i Republikës së Shqipërisë do duhej ta trajtonte këtë takim si një takim në prag të zgjedhjeve për Këshillin Nacional, pasi aty mbizotëronin përfaqësues të Këshillit dhe nuk mund ta trajtonte si një takim me përfaqësuesit nga Lugina e Preshevës me qëllim për të qarë hallet e shqiptarëve, pasi nuk ishte i tillë.

Nëse ata duan të vazhdojnë me kriterin e numrave, unë vazhdoj të insistoj me kriterin e sipërfaqeve, të territoreve sepse lufta po bëhet për terrritore dhe jo për njerëz,” përfundon Salihu.

The post Presidenti shqiptar nuk fton asnjë përfaqësues politik të shqiptarëve të Medvegjës appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Protesta në Tiranë pas vdekjes së të riut në paraburgim

By: ns
24 October 2022 at 18:36

Protestuesit dolën në rrugët e Tiranës të premten dhe të dielën pasi një 32-vjeçar vdiq në paraburgimin e policisë javën e kaluar, duke shkaktuar zemërim dhe grindje politike publike.

Sipas raportimeve, policia ndaloi Lear Kurtin dhe i kërkoi të identifikohej, por ai nuk pranoi të bashkëpunonte dhe u largua prej tyre. Policia më pas e arrestoi dhe e dërgoi në komisariat. Ai raportoi se nuk ndihej mirë dhe u dërgua në Spitalin e Traumës. Mjekët thanë se ai kishte vdekur pas mbërritjes, ndërsa policia tha se ishte ende gjallë kur e lanë atje.

“Pacienti me inicialet LK ka ardhur në spital pa shenja jete. Në raste të tilla, Spitali Universitar i Traumës njofton Morgun e Tiranës dhe më pas ndiqet procedura e ekspertizës mjeko-ligjore prej tyre”, thuhet në Spitalin e Traumës.

Mirëpo, anëtarët e opozitës publikuan një foto ku duket se burri po trajtohet në spital, por ende nuk është verifikuar.

Instituti i Mjekësisë Ligjore tha se në stomak i është gjetur një qese e bardhë e grisur me përmasa 5cm x 5cm dhe dyshohet se është paketim narkotik. Hetimet janë në vijim, por efektivët që u përfshinë në arrestimin e tij janë pezulluar deri në përfundimin e çështjes.

Prokurorët thanë se në trupin e tij nuk kishte shenja dhune.

Duke shtuar pasigurinë rreth vdekjes së Kurtit, videot e publikuara në media janë shfaqur ku shihet njeriu duke ecur dhe duke folur në telefonin e tij dhe më pas policia është në ndjekje të tij, duke kundërshtuar kështu llogaritë e policisë. Duket se ai është pa ndjenja pak kohë më pas para se të ngrihet nga krahët e policisë.

Kryeministri Edi Rama i quajti “hiena” ata që qëndrojnë pas akuzave që “kërkojnë vetëm kaos, konflikt dhe gjak nëse është e mundur”. Ai tha gjithashtu se ata “po bëjnë detyrën e Rusisë” dhe u bëri thirrje njerëzve të presin për rezultatin e të gjitha hetimeve.

Gjatë protestave të së dielës, të thirrur nga opozita, një grup i vogël protestuesish hodhën domate dhe miell ndaj oficerëve dhe kërkuan dorëheqjen e ministrit të Brendshëm Bledi Çuçi. Të tjerët ndezën qirinj në kujtim të Kurtit dhe thanë se do të protestojnë sërish të hënën.

Në dhjetor 2020, polici Nevaldo Hajdari qëlloi dhe vrau 25-vjeçarin Klodian Rasha teksa ia mbathte pasi u kap duke shkelur shtetrrethimin për COVID-19.

Policia u përpoq të mbulonte krimin duke thënë se ai kishte një armë, por kjo rezultoi e rreme pas publikimit të pamjeve të kamerave.

Kjo çoi në një sërë protestash, të cilat panë shpërthimin e konfliktit midis oficerëve dhe publikut, dhe përdorimin e gazit lotsjellës. Si pasojë dha dorëheqjen edhe ministri i atëhershëm i Brendshëm Sandër Lleshaj.

EU funded RDN

Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.

Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.

The post Protesta në Tiranë pas vdekjes së të riut në paraburgim appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Regjistrimi elektronik po legalizon krimin e pasivizimit të shqiptarëve në Serbi

By: ns
22 October 2022 at 19:11

Kanë mbetur vetëm disa ditë nga afati i fundit të regjistrimit elektronik të popullsisë në Serbi, i cili ka filluar në 1 tetor dhe përfundon në datën 31 tetor 2022, por për shqiptarët e pasivizuar ky është një fund tragjik, pasi ata po përjashtohen përfundimisht nga procesi i regjistirimit duke humbur kështu të gjitha të drejtat civile të garantuara me Kushtetutën e Serbisë.

Komiteti i Helsinkit, i cili e ka cilësuar pasivizimin e shqiptarëve si “Spastrimi etnik administrativ”  gjatë kësaj periudhe të regjistrimit të popullatës ka pranuar disa ankesa nga qytetarë të Serbisë me kombësi shqiptare të cilët nuk janë në gjendje të regjistrohen sepse “sistemi i regjistrimit” nuk i pranon.

Këta shqiptarë që sistemi i përjashton nga regjistrimi janë të gjithë shqiptarë të pasivizuar, të cilët jetojnë në Serbi apo jashtë saj dhe shumica prej tyre nuk kanë asnjëlloj dokument identifikimi.

Haki Hajminoviç, jeton si emigrant në Zvicër prej disa vitesh dhe që prej tre javësh ai është kthyer në vendin e tij, në Tupallë të Medvegjës dhe po qëndron aty për të bërë regjistrimin e tij dhe të familjes së tij si shtetas serb.
Së bashku me shqiptarë të tjetë të pasivizuar ai ka kërkuar që t’i bëhet regjistrimi por kjo nuk është pranuar nga regjistruesja pasi Hakiu rezulton i pasivizuar.

Hakiu në ato momente që i është refuzuar e drejta për tu regjistruar është revoltuar dhe për këtë arësye regjistruesja e ka denoncuar atë në polici me preteksitin se po e kërcënonte. Haki Hajminoviç tani rrezikon të përgjigjet edhe penalisht vetëm se pse ka kërkuar të regjistrohet.

Muharrem Salihu, Forumit Shqiptar për Zhvillim Ekonomik në Serbi (AFEDS) thotë se “shqiptarët e pasivizuar në Serbi janë të indinjuar thellësisht me përfaqësuesit e tyre, të cilët premtuan se do të regjistroheshin për të rikthyer adresat, ndërkohë atyre u mohohet kjo e drejtë elementare, si veprim i radhës për të mbuluar krimin e pasivizimit, i cili gjithashtu kishte për qëllim që të mbulonte krimin e deportimit të dhunshëm pas luftës në Kosovë.”

Komiteti i Helsinkit nga ana tjetër apelon që të gjendet një zgjidhje institucionale për zgjidhjen sa më të shpejtë të kësaj situate.
Ligji për Regjistrimin e Popullsisë, Familjeve dhe Banesave në vitin 2022, i cili u miratua nga Kuvendi Kombëtar më 7 Prill 2021, nuk përfshin shtetasit vendas të pasivizuar.

Ky ligj parashikon banesat dhe objektet e banuara si objekt regjistrimi, por, nuk parashikon pronarët e tyre – edhe nëse janë shtetas të Republikes së Serbisë.

Duhet të kemi parasysh që popullsisë shqiptare të Serbisë i është bërë një pasivizim sistematik prej shekujsh, por së fundmi pasivizimi ka filluar në kohën e luftës në Kosovë dhe vazhdon edhe tani.

Mijëra shqiptarë të pasivizuar jetojnë në Kosovë pa asnjë lloj dokumenti identifikimi dhe mijëra shqiptarë të tjerë të pasivizuar kanë marrë udhën e emigracionit në vende të ndryshme të Evropës dhe botës. Kjo gjë sipas Muharrem Salihut është krejtësisht e qëllimshme.

“Gjendja reale tani në Medvegjë dhe në komunat e tjera më shumicë shqiptarë është dramatike. Shqiptarët përfudimisht nuk do mund të regjistrohen dhe nuk të kemi në statistika numrin e saktë të shqitarëve që jetojnë këtu. Ky regjistrim është një mjet për të fshirë një herë e përgjithmonë popullsinë shqiptare nga këto troje.” përfundon Muharremi

The post Regjistrimi elektronik po legalizon krimin e pasivizimit të shqiptarëve në Serbi appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

Shqipërinë po e lënë familjet, jo vetëm individët

By: ns
21 October 2022 at 18:32
Të dhënat indirekte të INSTAT tregojnë se numri i familjeve në Shqipëri po bie me shpejtësi nga viti në vit, kryesisht për shkak të emigrimit të lartë.

Në vrojtimin vjetor të buxhetit familjar, INSTAT raportoi se  numri i familjeve vitin e kaluar arriti në 765551 ose 3412 banesa më pak se në 2020.

Të dhënat tregojnë se numri i familjeve u rrit deri në vitin 2018, por më pas filloi rënia. Në vitin 2019 kishte pothuajse 1000 familje më pak se në vitin 2018 dhe në vitin 2021 7100 familje ose 1% më pak se në vitin 2018, kur u regjistrua numri më i lartë i familjeve në dekadën e fundit.

Pas vitit 2014, emigracioni masiv i familjeve u përhap përmes kërkesave për azil ekonomik në vendet e BE-së, kryesisht në Gjermani dhe Francë. Këtë vit, një rrugë e re e emigrimit në Mbretërinë e Bashkuar përmes gomones ka bërë që mijëra njerëz të tjerë të largohen.

Gjithashtu bashkimet familjare me emigrantët e arratisur në dekadën e parë të emigracionit po e zbrazin gjithnjë e më shumë vendin. Kjo, së bashku me një normë në rënie të lindjeve, përbën një rrezik të konsiderueshëm demografik për të ardhmen.

Gjeografia e emigracionit në dekadën e fundit ka prekur edhe qarqet me standardin më të lartë të jetesës, si Tirana, Fieri dhe Durrësi, ku të ardhurat mesatare të familjes janë përgjithësisht mbi mesataren kombëtare.

Popullsia e Qarkut të Tiranës është ulur me 13.7%, ose 102,000 persona, gjatë viteve 2011-2019, por 77,000 persona kanë migruar të grupuar në familje. Sondazhi zbuloi se Tirana ka emigracionin më të lartë të njësive familjare krahasuar me qarqet e tjera. Gjatë periudhës emigruan 10.3% e familjeve të rrethit.

Në vendin e pestë për emigracionin e lartë vjen Elbasani, ku emigruan 12.5% ​​e popullsisë rezidente të regjistruar në vitin 2011, ku 5.2% e tyre ishin të grupuar në familje. Në vendin e gjashtë, Qarku i Kukësit, i cili ka humbur 12.4% të popullsisë nga emigracioni gjatë dekadës, ka më shumë se 10 mijë banorë.

EU funded RDN

Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.

Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.

The post Shqipërinë po e lënë familjet, jo vetëm individët appeared first on Exit | Shpjegon Shqipërinë.

❌
❌