Ish-shefi i krimeve në komisariatin nr.3 në Tiranë Erjon Dani është vetëdorëzuar në policinë e Himarës, pasi është informuar nga mediat se ndaj tij kishte një urdhër arresti të firmosur nga SPAK.
Raportohet se Erjon Dani dyshohet për veprat penale ushtrim i ndikimit të paligjshëm dhe shpërdorimit të detyrës gjatë kohës që ndodhej në radhët e policisë së shtetit. SPAK goditi ditën e sotme një grup kriminal që operonte në trafikun e drogës nga Amerika Latine drejt vendeve të BE-së.
Në pranga përfunduan 8 persona, përfshi dhe Erjon Danin që u vetëdorëzua ndërsa 5 të tjerë mbeten në kërkim. Grupi kriminal u godit nga zbërthimi i komunikimeve në SKYEC
Nga Gazeta âSIâ â NĂ« njĂ« komunikim pĂ«r mediat, drejtuesi i PolicisĂ« sĂ« Shtetit Ilir Proda paralajmĂ«roi se parkimi i dyfishtĂ« nĂ« rrugĂ« nuk do tĂ« jetĂ« mĂ« shkelje administrative, por shkelje penale.
Proda tha se parkimi i dyfishtë do të bazohet në nenin 293 të Kodit Penal, që parashikon dënim me gjobë ose me burgim gjer në tre vjet
âParkimi i dyfishtĂ« nĂ« rrugĂ« nuk do tĂ« konsiderohet mĂ« si njĂ« âshkelje e lehtĂ«â thjesht administrative, por si njĂ« bllokim i kalimit tĂ« mjeteve qĂ« cenon sigurinĂ« e qytetarĂ«ve dhe kufizon dhunshĂ«m tĂ« drejtĂ«n e tyre pĂ«r tĂ« lĂ«vizur lirisht. Strukturat policore do tĂ« kryejnĂ« veprimet hetimore duke e trajtuar parkimin e dyfishtĂ« si vepĂ«r penale bazuar nĂ« nenin 293 tĂ« Kodit Penal. Ky fenomen i shĂ«mtuar dhe i rrezikshĂ«m do tĂ« zhbĂ«het, me çdo kusht. Me tĂ« gjithĂ« respektin pĂ«r drejtuesit e automjeteve, qyteti Ă«shtĂ« nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ« i kĂ«mbĂ«sorĂ«ve dhe megjithĂ« mirĂ«kuptimin pĂ«r vĂ«shtirĂ«sitĂ« e parkimit, rruga Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« qarkulluar, jo pĂ«r tĂ« parkuar nĂ« mes tĂ« sajâ, tha Proda pĂ«r mediat.
Nga Gazeta âSIâ â Dhoma Amerikane e TregtisĂ« i ka bĂ«rĂ« thirrje qeverisĂ« pĂ«r ndĂ«rhyrje nĂ« sektorin turistik, pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« eksperiencĂ« sa mĂ« pozitive pĂ«r vendasit, bizneset dhe tĂ« huajt.
Në një deklaratë për mediat, AmCham përmend problematikat për të cilat kërkon zgjidhje nga qeveria si mungesa e ujit të pijshëm, menaxhimi i ujërave të zeza, djegiet e mbetjeve dhe ndërtimet gjatë sezonit.
âInformacionet e pĂ«rcjella nga anĂ«tarĂ«t tanĂ«, pjesĂ« e kĂ«tij sektori, flasin pĂ«r zona bregdetare ku vazhdojnĂ« tĂ« mbeten shqetĂ«suese mungesa e ujit tĂ« pijshĂ«m, keqmenaxhimi i ujĂ«rave tĂ« zeza, djegia e mbetjeve nĂ« landfille apo vazhdimi i aktiviteteve tĂ« ndĂ«rtimit edhe gjatĂ« sezonit turistik, duke ndikuar nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« funksionimin e strukturave akomoduese, por edhe cilĂ«sinĂ« e jetesĂ«s sĂ« qytetarĂ«ve dhe turistĂ«ve nĂ« kĂ«to komuniteteâ, thuhet nĂ« deklaratĂ«.
MĂ« tej, Dhoma Amerikane thekson mungesĂ«n e fuqisĂ« punĂ«tore tĂ« kualifikuar si njĂ« pengesĂ« madhore pĂ«r rritjen e mĂ«tejshme tĂ« sektorit. âNevojitet njĂ« strategji afatgjatĂ« pĂ«r tĂ« zhvilluar, trajnuar dhe motivuar stafin qĂ« i shĂ«rben industrisĂ« turistike,â thuhet nĂ« deklaratĂ«, duke shtuar se mungesa e punonjĂ«sve tĂ« trajnuar po vĂ« nĂ« vĂ«shtirĂ«si shumĂ« biznese, duke cenuar konkurrueshmĂ«rinĂ« e ShqipĂ«risĂ« nĂ« rajon.
Në përfundim, Dhoma i bën thirrje qeverisë qendrore, pushtetit lokal dhe institucioneve përgjegjëse të reagojnë me seriozitet për të zgjidhur këto problematika, në mënyrë që të ruhet dhe forcohet ritmi i zhvillimit të një prej sektorëve më të rëndësishëm për ekonominë shqiptare.
Ămimi i kafes u rrit kĂ«tĂ« tĂ« enjte pasi Donald Trump njoftoi se do tâi vendoste Brazilit njĂ« tarifĂ« 50%, prodhuesit mĂ« tĂ« madh tĂ« kafe nĂ« botĂ«.
Me anĂ« tĂ« rrjeteve sociale, Trump tha se edhe Brazili do tĂ« tarifohej nga 1 gushti, duke e akuzuar shtetin latin se ka kufizuar fjalĂ«n e lirĂ«n dhe i ka bĂ«rĂ« âgjueti shtrigashâ ish-presidentit tĂ« djathtĂ«, Jair Bolsonaro.
Kjo ka tronditur tregun e kafesë, pasi SHBA-ja është blerësi kryesor i Brazilit dhe ndikimi do të jetë i fortë.
Giuseppe Lavazza, pronar i kafes Lavazza tha se njĂ« lĂ«vizje e tillĂ« do tâi peshonte konsumatorĂ«ve amerikanĂ«.
âProblemi nuk Ă«shtĂ« tĂ« kemi tarifa midis AmerikĂ«s dhe EuropĂ«s. Problemi Ă«shtĂ« tĂ« kemi tarifa midis SHBA-sĂ« dhe Brazilit, SHBA-sĂ« dhe Vietnamit, SHBA-sĂ« dhe tĂ« gjitha vendeve ku prodhohet kafejaâ, tha Lavazza. âRezultati pĂ«rfundimtar do tĂ« jetĂ« njĂ« rritje nĂ« koston e kafesĂ« nĂ« SHBA. KĂ«shtu qĂ« tregu amerikan bĂ«het mĂ« i shtrenjtĂ« pĂ«r konsumatorĂ«t.â
Ămimet e kafesĂ« arabica dhe robusta kanĂ« qenĂ« tĂ« larta gjatĂ« viteve tĂ« fundit pasi tĂ« korrat e dobĂ«ta nĂ« vendet kryesore tĂ« rritjes nĂ« botĂ«, Brazili dhe Vietnami, kanĂ« reduktuar furnizimet dhe spekulatorĂ«t janĂ« futur nĂ« treg.
Kontratat e së ardhmes robusta në Londër, pikë referimi globale, arritën një rekord prej afro 5.700 dollarë për ton në fillim të këtij viti, nga një mesatare historike prej 1.700 dollarësh, ndërsa çmimi i kokrrave të kafesë arabica të nivelit më të lartë u rrit 70% vitin e kaluar në 4.20 dollarë për paund.
Por çmimet e arabica dhe robusta kanë rënë nga nivelet më të larta në muajt e fundit me shpresën për përmirësimin e të korrave./FinancialTimes
Një grup i organizuar kriminal që merrej me shpërndarjen e kokainës në Londër dhe në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar është dënuar me mbi 65 vite burg pas një hetimi të gjatë dhe të detajuar nga Policia Metropolitane e Londrës në bashkëpunim me Agjencinë Kombëtare të Krimit.
Në qendër të këtij grupi ishte Redon Bushi, 32 vjeç, nga Cherry Crescent, Brentford, i cili për vite me radhë udhëhoqi rrjetin e trafikut të drogës, duke bashkëpunuar me importues dhe korrierë të shumtë.
Sipas policisë Metropolitane të Londrës, ai pranoi fajësinë në Gjykatën e Lartë në Kingston-upon-Thames më 10 korrik 2024 për: dy akuza për komplot për furnizim me lëndë narkotike të klasit A, komplot për transferim të pasurisë kriminale, posedim të pasurisë kriminale.
Më 9 korrik 2025, ai u dënua me gjithsej 24 vite e 10 muaj burg.
Redon Bushi
Trafiku i zbuluar përmes EncroChat dhe Signal
Përdorimi i aplikacioneve të koduara si EncroChat dhe Signal zbuloi se Bushi kishte komplotuar për të shpërndarë të paktën 832 kg kokainë me vlerë deri në 81.6 milionë paund.
Pas identifikimit tĂ« tij nĂ« EncroChat me pseudonimin âSealvermouthâ, hetuesit e Met-it dhe NCA-sĂ« nisĂ«n njĂ« operacion tĂ« targetuar pĂ«r tĂ« çmontuar rrjetin.
Hetimi dhe arrestimet
Policia përdori teknika të avancuara hetimore, duke shqyrtuar pajisje elektronike, biseda të koduara, orë të tëra pamje nga kamerat e sigurisë, dhe përdori metoda të fshehta për të ndjekur aktivitetin kriminal.
Në qershor 2020, një nga korrierët e Bushit, Ahmad Jabarkhill, u ndalua dhe iu gjetën gati 700.000 paund cash.
Më tej, hetuesit identifikuan tre korrierë të tjerë: Arline Sida, Luke Ferguson, Kelvin Hoxha.
NĂ« gusht 2023, Sida dhe Hoxha u arrestuan nĂ« Brentford, duke pasur nĂ« posedim 6 kilogramĂ« kokainĂ«. MĂ« pas, Ferguson u arrestua nĂ« njĂ« âshtĂ«pi tĂ« sigurtâ nĂ« Brentford, ku iu gjetĂ«n 72 kg kokainĂ«, me vlerĂ« tĂ« pĂ«rllogaritur nĂ« 6.24 milionĂ« paund.
Pas arrestimeve tĂ« pjesĂ«tarĂ«ve tĂ« rrjetit, u nis njĂ« kĂ«rkim intensiv pĂ«r Bushin, i cili qĂ«ndroi nĂ« disa hotele pĂ«r tâiu shmangur policisĂ«, duke pĂ«rdorur telefona tĂ« rinj dhe mbi 3.000 paund nĂ« para.
Ai u arrestua disa ditë më vonë në Reading.
Ahmad Jabarkhill, 32 vjeç, u dënua më 22 korrik 2020 me 2 vite e 3 muaj burg për posedim pasurie kriminale.
Arline Sida, 23 vjeç, nga Amersham, u dënua më 9 korrik 2025 me 12 vite e 9 muaj burg.
Kelvin Hoxha, 23 vjeç, nga Brentford, u dënua më 9 korrik 2025 me 11 vite e 8 muaj burg.
Luke Ferguson, 32 vjeç, nga Shepherdâs Bush, u dĂ«nua mĂ« 9 korrik 2025 me 14 vite e 5 muaj burg.
Arlind Sida
Kelvin Hoxha
Hetuesi David Leitner deklaroi: âKy rast dĂ«shmon vendosmĂ«rinĂ« tonĂ« pĂ«r tĂ« luftuar krimin e organizuar, duke shfrytĂ«zuar mundĂ«sitĂ« unike qĂ« ofroi zbulimi i EncroChat.
Bushi besonte se kĂ«to platforma e mbronin nga ligji, por nĂ« fakt ato na ofruan provat kyçe pĂ«r ta dĂ«nuar atĂ« dhe bashkĂ«punĂ«torĂ«t e tij. Policia Metropolitane mbetet e pĂ«rkushtuar pĂ«r tĂ« luftuar shpĂ«rndarĂ«sit e drogĂ«s qĂ« ndikojnĂ« negativisht nĂ« komunitetet tona.â
Nga Gazeta âSIâ â KreditĂ« me probleme u rritĂ«n lehtĂ« gjatĂ« muajit maj, raporton Banka e ShqipĂ«risĂ«.
PĂ«rqindja e kĂ«tij treguesi ndaj totalit tĂ« kredive arriti nĂ« 4.12%, pas disa muajsh âstanjacionâ nĂ« 4%. PĂ«r ekspertĂ«t e fushĂ«s, njĂ« rritje e tillĂ« nuk Ă«shtĂ« domethĂ«nĂ«se dhe mund tĂ« jetĂ« edhe vetĂ«m sezonale.
Ekspertët e Bankës së Shqipërisë, por edhe anketat tregojnë një aftësi paguese të përmirësuar të familjarëve, por dhe një ndikim të zhvlerësimit të euros në statistika.
Vendimi i fundit nga BSH për të ulur normën e interesit në 2.5% pritet të lehtësojë më tej barrën e qytetarëve kredimarrës.
Nga ana tjetër, pas shumë thirrjesh për një moderim të kreditimit për sektorin imobiliar, si rrezik i shtimit të kredive të këqija, Banka e Shqipërisë mori disa masa kufizimi. BSH vendosi heqjen e financimit të plotë për banesat dhe kreditimin deri në 85% të vlerës në lekë e 70% në valutë.
Nga Gazeta âSIâ â NĂ« 2024-n, sasia e qumĂ«shtit tĂ« grumbulluar nĂ« ShqipĂ«ri arriti rreth 95 mijĂ« tonĂ«, duke shĂ«nuar njĂ« rĂ«nie prej 6.6%, krahasuar me vitin 2023.
Qumështi i lopës përbën pjesën më të madhe me 75 mijë tonë, me një rënie prej 6.5%. Qumështi i deles arriti në 12 mijë tonë, me një rënie prej 9.7%.
Qumështi i dhisë ishte rreth 8 mijë tonë, me një rënie prej 3.1%. Nga sasia totale e qumështit të grumbulluar, rreth 12 mijë tonë u përdorën për prodhimin e qumështit për konsum njerëzor.
Pjesa më e madhe shkon për përpunim të mëtejshëm.
Struktura e qumështit për konsum ishtem 88.2% qumësht i plotë i përpunuar 7.3% qumësht gjysmë i skremuar 4% qumësht i papërpunuar 0.5% qumësht i skremuar.
Për të njëjtën periudhë, prodhimi i djathit ra me 9.9%, duke arritur në 10.487 tonë. Djathi i prodhuar nga qumështi i lopës ra me 9.9%, ai nga qumështi i deles me 5.9%, dhe ai nga dhia me 16.8%.
Prodhimi i gjalpit arriti në 657 tonë, ku 96.4% është gjalpë tradicional dhe 3.6% gjalpë i shkrirë.
Pas hetimeve të kryera nga Prokuroria e Romës, është goditur një organizatë kriminale në Itali, duke çuar në arrestimin e 28 anëtarëve të Ndranghetës.
Të arrestuarit, siç shkruajnë mediat italiane, akuzohen në nivele të ndryshme për organizatë kriminale të destinuar për trafik ndërkombëtar të drogës si dhe për krime të torturës dhe armëmbajtjes.
Në krye të grupit dyshohet të jetë një 57-vjeçar kalabrez, i dënuar më parë si anëtar i Ndranghetës. Ky person u transferua në Romë në fillim të viteve 2000, ku mori kontrollin e zonës San Basilio, duke formuar një organizatë ku përfshihen edhe tre fëmijët e tij, me lidhje të qëndrueshme me një strukturë kriminale shqiptare e cila mbante në dorë logjistikën (nxjerrjen e ngarkesave nga portet e Spanjës dhe Holandës dhe transportin e mëtejshëm), si dhe shpërndarjen e drogës në zona të ndryshme të kryeqytetit.
Sipas hetimeve, kokaina blihej nĂ« AmerikĂ«n e Jugut dhe vinte pĂ«rmes kontenierĂ«ve nĂ« portet e SpanjĂ«s, Roterdamit nĂ« HolandĂ« dhe Gioia Tauros nĂ« Itali, pĂ«r tâu shitur mĂ« pas nĂ« tregun e RomĂ«s.
Në total, ndaj të hetuarve rëndojnë 80 akuza për trafik droge, ndërsa është sekuestruar mbi 1 ton kokainë e 1,497 kg hashash. Plus këtyre, është dokumentuar edhe një rast torture me metodë mafioze, ndaj katër personave që dyshohet se privuan nga liria një trafikant droge. Torturat janë filmuar me telefon dhe videot janë shpërndarë për të krijuar frikë dhe nënshtrim ndaj kësaj organizate.
Gjithashtu, u zbulua se të arrestuarit përdornin sisteme të avancuara kriptofonike për komunikim operativ, duke shmangur kontrollin policor. Këto pajisje furnizoheshin nga një qendër në Romë, e drejtuar nga një 46-vjeçar shqiptar.
Ky operacion, thonë mediat italiane, konfirmon aleancën e qëndrueshme midis Ndranghetës dhe organizatave kriminale shqiptare, të cilat, përmes rrjetit të tyre në shumë vende europiane dhe më gjerë, sigurojnë kanale alternative furnizimi dhe kontrollojnë portet.
Nga Gazeta âSIâ â Nisma e kryeministrit Edi Rama ka shkaktuar zemĂ«rim edhe nĂ« qytetin e Laçit, ku shumĂ« tregtarĂ« dolĂ«n nĂ« protestĂ« para bashkisĂ«.
Atyre iu Ă«shtĂ« kĂ«rkuar largimi nga hapĂ«sirat ku ushtronin aktivitetin nĂ« kuadĂ«r tĂ« fushatĂ«s sĂ« âspastrimitâ tĂ« hapĂ«sirave publike.
Qytetarët kërkojnë një zgjidhje nga autoritetet të cilët i kanë lënë pa asnjë opsion për të vazhduar biznesin e tyre.
Për mediat, ata shprehen të revoltuar dhe të prekur, duke e quajtur të padrejtë vendimin.
âKemi dalĂ« mĂ« protestĂ« sepse dje policia bashkiake na tha qĂ« duhet tĂ« largohemi sepse kemi zĂ«nĂ« hapĂ«sirat publike. Kam shtatĂ« vite qĂ« punoj aty, shes thuajse nĂ« trotuar afĂ«r urĂ«s dhe paguaj 180 mijĂ« lekĂ« qira. Jam pa pĂ«rkrahje sociale, pa asnjĂ« lloj ndihme ekonomike. Ne mbahemi me shitjet qĂ« bĂ«jmĂ«â, shtoi njĂ« shitĂ«s.
âKam 16 anĂ«tarĂ« nĂ« familje, gruan e kam sĂ«murĂ«. Bashkia nuk na ka ofruar asnjĂ« zgjidhje. Ku do tĂ« shkojmĂ« ne, asnjĂ« lloj tĂ« ardhure nuk kemiâ, tha njĂ« shitĂ«s ambulant.
Nga ana tjetër, Bashkia Kurbin, sqaroi se këta tregtarë nuk janë të formalizuar dhe kanë zaptuar hapësira publike, zone ku pritet të nisë investimi për rehabilitimin e përroit të qytetit. Si zgjidhje bashkia ka në plan ndërtimin e një tregu të ri, por pa dhënë një afat kur mund të nisë investimi.
Nga Gazeta âSIâ â Kryeministri Edi Rama ka reaguar sĂ«rish ndaj fenomenit tĂ« zaptimit tĂ« hapĂ«sirave publike dhe dhĂ«nies sĂ« lejeve me shkelje, duke njoftuar reformĂ« tĂ« re ligjore pĂ«r kontrollin e territorit.
NĂ« njĂ« postim nĂ« âXâ, Rama thotĂ« se âtoleranca ndaj tokave tĂ« zĂ«na nĂ« kurriz tĂ« komunitetit apo lejeve me shkelje nĂ« kurriz tĂ« qytetit, qĂ« janĂ« pranuar nga qeverisja vendore si bashkĂ«udhĂ«tare tĂ« jetĂ«s urbane do tĂ« marrĂ« fundâ.
Paralelisht kryeministri paralajmëron dhe reforma të tjera si për ujin, mbetjet, naftën dhe shërbimit spitalor.
âToleranca ndaj tokave tĂ« xanuna nĂ« kurriz tĂ« komunitetit apo lejeve me shkelje nĂ« kurriz tĂ« qytetit, qĂ« janĂ« pranuar nga qeverisja vendore si bashkĂ«udhĂ«tare tĂ« jetĂ«s urbane, ndĂ«rkohĂ« qĂ« inspektoriatet e mbrojtjes sĂ« territorit dhe policitĂ« bashkiake janĂ« bĂ«rĂ« nĂ« tĂ« shumtĂ«n e rasteve pjesĂ« e problemit, do tĂ« adresohet rrĂ«njĂ«sisht me njĂ« reformĂ« tĂ« re ligjore tĂ« kontrollit e tĂ« zhvillimit tĂ« territorit, pĂ«r tĂ« cilĂ«n kemi nisur nga puna paralelisht me disa reforma tĂ« reja tĂ« shĂ«rbimit me ujĂ« tĂ« pishĂ«m, tĂ« sistemit tĂ« pastrimit e tĂ« pĂ«rpunimit tĂ« mbetjeve, tĂ« furnizimit tĂ« popullit me naftĂ« e me barna, si edhe tĂ« shĂ«rbimit spitalor, qĂ« do tĂ« jenĂ« piketat e hyrjes nĂ« rrugĂ«n e mandatit tonĂ« tĂ« katĂ«rt pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« 2030 nĂ« Bashkimin Europianâ, shkruan Rama.
Ămimet e bakrit kanĂ« prekur njĂ« rekord tĂ« pasi Donald Trump tha se do ta taksonte atĂ« me 50%.
âSot e ka radhĂ«n bakriâ, tha Trump para njĂ« takimi me kabinetin e tij.
Vendimi hapi një front të ri në luftën tregtare të presidentit amerikan, i cili njoftoi më shumë se 12 shtete se nga 1 gushti do të përballen me tarifa të reja. Ai tha se do të njoftojë edhe 7 vende të tjera. Spektri i tarifave më të larta të bakrit shkaktoi një nxitim për të bllokuar furnizimet dhe çmimet për metalin, i cili përdoret gjerësisht në elektronikë, ndërtim dhe pajisje industriale.
Hoëard Lutnick, sekretari i tregtisë, tha në një intervistë se ai priste që tarifat e bakrit të viheshin në fuqi në fund të këtij muaji ose në fillim të gushtit.
Sipas të dhënave të FactSet, kontratat e së ardhmes së bakrit të tregtuara në Nju Jork u rritën me 13% në 5.69 dollarë për paund, duke shënuar një mbyllje të lartë të të gjitha kohërave dhe kërcimin më të madh në rekordet që shtrihen deri në vitin 1969.
Aksionet e minierës amerikane të bakrit Freeport-McMoRan u rritën pothuajse 3%.
âPritja jonĂ« Ă«shtĂ« konfirmimi zyrtar i njĂ« norme prej 50% brenda javĂ«sh dhe zbatimi brenda 30 ditĂ«ve,â thanĂ« analistĂ«t e Citi.
âNe mendojmĂ« se ky Ă«shtĂ« njĂ« moment vendimtar pĂ«r tregun e bakrit nĂ« vitin 2025 pasi zbatimi i menjĂ«hershĂ«m i tarifave tĂ« flamurit duhet tĂ« mbyllĂ« papritur dritaren pĂ«r dĂ«rgesat e mĂ«tejshme tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« bakrit nĂ« SHBA â ndoshta pĂ«r pjesĂ«n tjetĂ«r tĂ« vitit 2025â, shtuan ata.
Ămimet nĂ« Nju Jork panĂ« nĂ«j rritje âtĂ« paprecedentĂ«â prej 25% mbi kontratat e sĂ« ardhmes nĂ« BursĂ«n e Metaleve tĂ« LondrĂ«s, tha Daniel Hynes, njĂ« strateg i lartĂ« i mallrave nĂ« ANZ.
Kili është deri tani furnizuesi më i madh i bakrit të rafinuar në SHBA, duke llogaritur rreth 70% të importeve e ndjekur nga Kanadaja dhe Peruja./FinancialTimes
Nga Gazeta âSIâ âKomisioni Europian ka publikuar raportin âSundimi i Ligjitâ pĂ«r ShqipĂ«rinĂ«, ku prek dhe problemin e tregut mediatik.
KE shpreh shqetësim për pavarësinë e AMA-s, Autoriteti Rregullator të Medias Audio-Vizual, për shkak të formulës dypartiake për zgjedhjen e anëtarëve të bordit dhe përkatësisë së tyre politike. Kjo ka hapësirë për të pasur ndikim politik në institucion dhe ka lejuar të mso zbatohet kodi i Transmetimit në mediat që shfaqin kryesisht përmbajtje politike e regjistruar paraprakisht nga qeveria ose partitë politike.
ShqetĂ«simet nĂ« lidhje me pavarĂ«sinĂ« e transmetuesit publik janĂ« rritur, ku pĂ«rmenden dhe parregullsitĂ« procedurale nĂ« procesin e zgjedhjes sĂ« Drejtorit tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m tĂ« ri nĂ« janar 2025. Sipas raportit kĂ«to parregullsi dĂ«mtuan mĂ« tej parimet e pĂ«rzgjedhjes bazuar nĂ« meritĂ« dhe pavarĂ«sisĂ« sĂ« RTSH.Â
Në raport thuhet se përqendrimi i lartë i pronësisë së medias vazhdon të ndikojë negativisht në pavarësinë e medias, ku thuhet më tej se depërtimi në tregun mediatik nga grupe biznesi të profilit të lartë me lidhje politike mbetet gjithashtu një shqetësim serioz.
âMangĂ«sitĂ« nĂ« aspektin e ndarjes sĂ« drejtĂ« tĂ« reklamave shtetĂ«rore dhe burimeve tĂ« tjera shtetĂ«rore, si dhe tĂ« drejtĂ«s pĂ«r akses nĂ« informacion mbeten. Sulmet verbale dhe fizike, fushatat e shpifjes dhe paditĂ« strategjike kundĂ«r pjesĂ«marrjes publike qĂ« synojnĂ« gazetarĂ«t janĂ« njĂ« shkak i vazhdueshĂ«m shqetĂ«simi dhe vetĂ«rregullimi mbetet i dobĂ«tâ, thuhet ndĂ«r tĂ« tjera.
Platforma e KĂ«shillit tĂ« EuropĂ«s pĂ«r tĂ« promovuar mbrojtjen e gazetarisĂ« dhe sigurinĂ« e gazetarĂ«ve ka publikuar pesĂ« alarme qĂ« nga korriku 2024, nĂ« lidhje me kĂ«rcĂ«nime, njĂ« fushatĂ« shpifjesh dhe sulme fizike qĂ« synojnĂ« gazetarĂ«t dhe ndjekjen penale tĂ« gazetarĂ«ve. Projekti i Reagimit tĂ« ShpejtĂ« pĂ«r LirinĂ« e Medias raporton 42 alarme qĂ« nga korriku 2024, tĂ« pĂ«rbĂ«rĂ« nga 8 âsulme fizikeâ, 32 âsulme verbaleâ, 1 âsulm ndaj pronĂ«sâ, 3 âincidente ligjoreâ dhe 12 ândĂ«rhyrje. Siguria e kufizuar nĂ« punĂ« dhe kushtet e kĂ«qija tĂ« punĂ«s pĂ«r gazetarĂ«t, tĂ« kombinuara me vetĂ«censurĂ«, presionin nga aktorĂ«t politikĂ« dhe pronarĂ«t e mediave, vazhdojnĂ« tĂ« paraqesin sfida serioze pĂ«r median. PĂ«r kĂ«to arsye, MPM 2025 e rriti mĂ« tej treguesin e rrezikut nĂ« zonĂ« nĂ« rrezik tĂ« mesĂ«m deri tĂ« lartĂ«.
KE pĂ«rmend edhe kufizimin e aksesit nĂ« informacion. Autoritetet publike vazhdojnĂ« praktikĂ«n e mbajtjes sĂ« informacionit bazuar nĂ« referenca tĂ« pĂ«rgjithshme pĂ«r âinteresin publikâ, i cili ende nuk Ă«shtĂ« pĂ«rcaktuar qartĂ«, duke u dhĂ«nĂ« kĂ«shtu institucioneve publike diskrecion tĂ« konsiderueshĂ«m pĂ«r tĂ« kufizuar ose mohuar ligjĂ«risht aksesin nĂ« informacion, bazuar nĂ« vĂ«llimin e madh tĂ« kĂ«rkesave pĂ«r informacion, çështjet e tĂ« drejtave tĂ« autorit dhe klauzolat e konfidencialitetit nĂ« kontratat publike. Kjo i prek gazetarĂ«t nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« disproporcionale, pasi ata paraqesin shumicĂ«n e kĂ«rkesave pĂ«r informacion.
Nga Gazeta âSIâ â ZĂ«vendĂ«skryeministrja, njĂ«herĂ«sh Ministrja e InfrastrukturĂ«s dhe EnergjisĂ«, Belinda Balluku nĂ« prezantimin e raportit tĂ« OrganizatĂ«s pĂ«r BashkĂ«punim dhe Zhvillim Ekonomik MpĂ«r sektorin energjetik Ă«shtĂ« shprehur se janĂ« rritur kapacitetet nga burimet e rinovueshme, referuar parqeve fotovoltaike.
Po ashtu, Shqipëria është renditur e para për qëndrueshmërinë energjetike nga Forumi Ekonomik Botëror, duke lënë pas vende të zhvilluara si Suedia, Zvicra dhe Franca.
Balluku ndër të tjera theksoi se raporti konfirmon se Shqipëria ka qenë ndër vendet që ka ofruar mbështejen më të lartë direkte fiskale për sektorin energjetik.
âDo ndalem nĂ« çështjen thelbĂ«sore qĂ« ka tĂ« bĂ«jĂ« me mbĂ«shtetjen qĂ« qeveria shqiptare i ka dhĂ«nĂ« sektorit energjetik. Raporti konfirmon se ShqipĂ«ria ka qenĂ« ndĂ«r vendet qĂ« ka ofruar mbĂ«shtejen mĂ« tĂ« lartĂ« direkte fiskale pĂ«r sektorin energjetik. Kjo mbĂ«shtetje nuk ka qenĂ« thjesht njĂ« numĂ«r nĂ« tabelĂ«, por njĂ« mburojĂ« pĂ«r cdo familje shqiptare. Do tĂ« vazhdojĂ« nĂ« kĂ«tĂ« rrugĂ« qĂ« ka nisur pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«n pĂ«r tĂ« krijuar qĂ«ndrueshmĂ«ri energjetike, jo vetĂ«m pĂ«r vendin tonĂ«, por edhe pĂ«r rajonin. Por pa lĂ«nĂ« pĂ«r asnjĂ« moment pas dore fokusin qĂ« kemi ndaj qytetarĂ«ve shqiptarĂ« dhe ekonomisĂ« shqiptare pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« çmime sa mĂ« tĂ« ulta dhe pĂ«r tĂ« incentivuar programe dhe edukim sa i pĂ«rket eficiencĂ«s sĂ« energjisĂ«â, theksoi Balluku.
Ndër të tjera, në fjalën e saj Balluku u ndal edhe tek kriza e çmimeve pas luftës në Ukrainë, ku përmendi ndërhyrjen e qeverisë për mosrritjen e çmimit të energjisë elektrike.
âGjatĂ« krizĂ«s energjetike botĂ«rore nĂ« filim tĂ« viti 2022 tregjet e energjisĂ« u pĂ«rballĂ«n me çmime tĂ« pahasura mĂ« parĂ« dhe tĂ« gjitha qeveritĂ« kanĂ« qenĂ« tĂ« papĂ«rgatitura dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye nĂ« vitin 2022 unĂ« dua tâju jam vetĂ«m disa shifra pĂ«r tĂ« kuptuar se si ka qenĂ« situata nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«. KESH pĂ«rfitoi nga qeveria shqiptare njĂ« injektim kapital prej 168 milionĂ« euro pĂ«r tĂ« garantuar qĂ« tarifa pĂ«r energjinĂ« elektrike tĂ« mos ndryshonte.
PavarĂ«sisht njĂ« rritje nĂ« treg unĂ« kam njĂ« datĂ« qĂ« e pĂ«rsĂ«ris gjithmonĂ« 31 gushti kur çmimi kaloi 1000 euro. Sipas vlerĂ«simit nĂ« raport pĂ«r tĂ« mbyllur hendekun tarifat e rregulluara pĂ«r familjarin do duhej tĂ« rriteshin me 29% nĂ« rast tĂ« njĂ« skenari konservator ose me 114% nĂ« rastin e njĂ« skenari maksimal. NĂ« rast se qeveria shqiptare nuk do tĂ« ndĂ«rhynte pĂ«r tĂ« ndryshuar kĂ«tĂ« abonenti duhet tĂ« paguante minimalisht 29% mĂ« shumĂ« nmĂ« afturĂ«n e tij ose maksimalisht 114%, diçka e papranueshme pĂ«r politikĂ«n e qeverisĂ« shqiptareâ, tha Balluku.
Gjithashtu Balluku theksoi gjithashtu se përmes investimeve në energjinë e rinovueshme, sidomos në parqe fotovoltaike, Shqipëria po rrit kapacitetet e prodhimit dhe po synon një model të qëndrueshëm energjetik.
Nga Gazeta âSIâ â NĂ« njĂ« takim me Guvernatorin e BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«, ambasadori i ri i SpanjĂ«s, Gabriel Cremades Ventura shprehu mbĂ«shtetjen ndaj vendit tonĂ«, nĂ« procesin e integrimit nĂ« BE.
Guvernatori Gent Sejko i prezantoi Ambasadorit panoramën ekonomike të vendit, duke u shprehur se ekonomia shqiptare dhe treguesit kryesorë të stabilitetit ekonomik, monetar e financiar të saj janë në një trend pozitiv zhvillimi.
âZhvillimet ekonomike dhe financiare nĂ« vend kanĂ« qenĂ« pozitive gjatĂ« vitit 2025. Aktiviteti ekonomik Ă«shtĂ« rritur, inflacioni Ă«shtĂ« stabilizuar nĂ« nivele tĂ« ulĂ«ta, tregjet financiare kanĂ« qenĂ« tĂ« qeta me kushte financimi akomoduese. Gjithashtu parashikimet pĂ«r zhvillimet ekonomike nĂ« tĂ« ardhmen mbeten pozitive,â- u shpreh Guvernatori.
Ambasadori theksoi rëndësinë e zbatimit të reformave ekonomike e strukturore, të cilat do të kontribuojnë në rritjen e bashkëpunimit ekonomik me Spanjën si partner strategjik, në fushën e marrëdhënieve tregtare dhe në rritjen e investimeve të huaja në Shqipëri. Ai theksoi se nëpërmjet politikës së saj monetare, Banka e Shqipërisë ka krijuar kushte të përshtatshme për kthimin e qëndrueshëm dhe në kohë të inflacionit në objektiv, duke siguruar njëkohësisht një ambient financiar të shëndetshëm e kreditim të bollshëm.
Në përfundim, Guvernatori dhe Ambasadori ndanë të njëjtin mendim mbi vullnetin e tyre për të zhvilluar më tej bashkëpunimin midis Bankës së Shqipërisë dhe Bankës së Spanjës, kryesisht në fushën e sistemit financiar.
Nga Gazeta âSIâ â Ish-ministri i Transportit i RusisĂ«, Roman Starovoit, u gjet i vrarĂ« tĂ« hĂ«nĂ«n, pasi u shkarkua nga Presidenti Vladimir Putin, thanĂ« autoritetet ruse. Lajmi Ă«shtĂ« raportuar nga faqja e internetit e gazetĂ«s âIzvestiaâ.
Starovoit u gjet i vdekur në makinën e tij me një plagë të shkaktuar nga arma e zjarrit në Odintsovo pranë Moskës.
Pas 14 muajsh në detyrë, presidenti rus Vladimir Putin e shkarkoi sot nga posti Ministrin e Transportit Roman Starovoit.
Kremlini e njoftoi këtë në kanalin e tij Telegram pa dhënë arsyet e vendimit. Zëvendësministri Andrei Nikitin u emërua ministër i përkohshëm në pritje të miratimit nga Duma dhe u prit nga vetë Putini.
âShpresoj qĂ« ju do tĂ« pĂ«rdorni energjinĂ«, njohuritĂ« dhe aftĂ«sitĂ« tuaja organizative pĂ«r tĂ« zgjidhur çështjet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« kĂ«tĂ« fushĂ«â, i tha Putin ministrit tĂ« ri, duke theksuar se transporti Ă«shtĂ« ânjĂ« nga fushat kryesore tĂ« aktivitetit nĂ« vendâ.
Roman Starovoit, i cili ishte 52 vjeç, u bë Ministër i Transportit në maj 2024. Më parë, ai kishte qenë guvernator i rajonit Kursk për pesë vjet, i cili më pas u pushtua pjesërisht nga trupat ukrainase duke filluar nga gushti i vitit të kaluar.
Nga Gazeta âSIâ â Nisma e kryeministrit Edi Rama pĂ«r tĂ« âpastruar mjedisinâ nga shtesat e bizneseve akomoduese apo bar-restorantet ka nxitur njĂ« debat virtual midis tij dhe prokurorisĂ« sĂ« ShkodrĂ«s.
Rama publikoi disa pamje nga një operacion i IKMT-së në Theth, ku po shembeshin ndërtime të ngritura pa leje në zonën e mbrojtur të Parkut Kombëtar.
Rama e cilĂ«soi ndĂ«rtuesin si âkriminelâ dhe akuzoi publikisht prokuroren e ShkodrĂ«s, Elsa Gjeli, pĂ«r mosveprim dhe pĂ«r hedhjen ânĂ« koshâ tĂ« denoncimit tĂ« policisĂ« pĂ«r ndĂ«rtimet e paligjshme nĂ« kĂ«tĂ« zonĂ« tĂ« ndjeshme ekologjike.
âNjĂ« kriminel ka hedhur betonin e dynjasĂ« pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar âfshatin e tij turistikâ pa asnjĂ« leje, njĂ« krim i shumĂ«fishtĂ« pĂ«r tĂ« cilin njĂ« prokurore e quajtur Elsa Gjeli ka refuzuar tĂ« hapĂ« çështjenâ, deklaroi Rama. Ai shtoi se operacioni do tĂ« vazhdojĂ« dhe se Ministria e DrejtĂ«sisĂ« Ă«shtĂ« duke pĂ«rgatitur njĂ« denoncim zyrtar nĂ« KĂ«shillin e LartĂ« tĂ« ProkurorisĂ« ndaj prokurores Gjeli.
Reagimi i âDrejtĂ«sisĂ«â
Pas akuzave tĂ« forta tĂ« kryeministrit, ka reaguar zyrtarisht Prokuroria e ShkodrĂ«s, e cila argumenton se vendimi pĂ«r mosfillimin e hetimeve ndaj ndĂ«rtuesit nĂ« Theth Ă«shtĂ« marrĂ« nĂ« pĂ«rputhje me ligjin, konkretisht me nenin 290/c tĂ« Kodit tĂ« ProcedurĂ«s Penale, sipas tĂ« cilit njĂ« procedim nuk mund tĂ« hapet nĂ«se âfakti nuk pĂ«rbĂ«n vepĂ«r penale ose nuk ekzistonâ.
Sipas prokurorisĂ«, strukturat nĂ« fjalĂ« ishin kontejnerĂ« tĂ« pĂ«rkohshĂ«m pa themele, tĂ« cilat nuk pĂ«rmbushin kriteret pĂ«r tâu konsideruar objekte ndĂ«rtimi nĂ« kuptimin penal tĂ« fjalĂ«s. Institucioni i akuzĂ«s kujton gjithashtu se Ă«shtĂ« njĂ« organ kushtetues i pavarur, dhe se çdo ndĂ«rhyrje apo presion politik, qoftĂ« edhe nĂ« formĂ«n e komenteve publike, cenon ndarjen e pushteteve dhe besimin e qytetarĂ«ve te drejtĂ«sia.
Kundërpërgjigja e qeverisë
NĂ« njĂ« reagim tĂ« dytĂ«, kryeministri Rama pĂ«rsĂ«riti akuzat ndaj prokurores Gjeli dhe theksoi se kabinat do tĂ« konfiskohen dhe zona do tĂ« pastrohet. Ai e konsideroi veprimin e saj si âdĂ«mtim tĂ« zemrĂ«s sĂ« Thethitâ dhe shtoi se operacioni nuk do tĂ« ndalet.
âSkuadra e BashkisĂ« ShkodĂ«r nuk do tĂ« largohet nga Thethi pa e shĂ«ruar zemrĂ«n e qytezĂ«s magjike. NdĂ«rkohĂ«, Ministria e DrejtĂ«sisĂ« po pĂ«rgatit denoncimin e çështjes âGjeliâ nĂ« KĂ«shillin e LartĂ« tĂ« ProkurorisĂ«,â u shpreh Rama nĂ« rrjetet sociale.
Vera 2025 do të shënohet në histori si sezoni kur Europa iu hakërrye turizmit.
Vendasit qĂ« nuk kishin rrugĂ« pĂ«r tĂ« kaluar qĂ«lluan turistĂ«t me pistoleta me ujĂ«. MijĂ«ra dolĂ«n nĂ« protesta kundĂ«r turizmit nĂ« Majorka. RezidentĂ«t nĂ« Xhenova mbushĂ«n rrugĂ«t me pankarta kundĂ«r pĂ«rmbytjeve sezonale qĂ« shkaktohen nga lundrimet e turistĂ«ve. NĂ« Paris, punonjĂ«sit e muzeut tĂ« Luvrit kundĂ«rshtuan vizitat masive nga tĂ« huaj. Jeff Bezos u detyrua tĂ« hiqte dorĂ« nga dĂ«shira pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« ceremoninĂ« e martesĂ«s nĂ« zemĂ«r tĂ« Venecias pasi qytetarĂ«t dolĂ«n nĂ« rrugĂ« me pankarta âShpĂ«toni Venecian nga Bezosâ.
Turizmi po rikuperon shifrat e pandemisĂ« dhe vendet tradicionale pĂ«r turistĂ«t po vuajnĂ« atĂ« qĂ« njihet si âmbiturizĂ«mâ, pika kulmore kur jeta e vendasve bĂ«het e padurueshme nga vizitat. NĂ« 2023-shin, njĂ« nga pikat mĂ« tĂ« mbivizituara tĂ« EuropĂ«s, Zakynthos, shĂ«noi 150 herĂ« mĂ« shumĂ« turistĂ« se banorĂ«. NĂ« 2024-n, 756 mln turistĂ« vizituan EuropĂ«n, rritje vjetore 46 mln.
Turistët sjellin para dhe krijojnë vende pune. Por krijojnë edhe ndotje të madhe, presion mbi shërbimet bazike dhe tkurrje të tregut të banesave. Trendi i qirave afatshkurtër si Airbnb përkthehet në më pak shtëpia për banim për vendasit. Ata që kanë mundur të gjejnë një shtëpi banimi detyrohen të jetojnë ngjitur me turistët që festojnë tërë natën. Ndërsa bizneset lokale ndjekin eurot, dyqanet e dhuratave dhe akulloret zëvendësojnë dyqanet e nevojshme për banorët. Vizitorët me shpenzime të larta i rrisin çmimet deri në pikën kur vendasit nuk mund të përballojnë më pushimet në vendin e tyre. Në destinacionet e plazhit, fluksi vjetor i kërkuesve të diellit kërcënon mjedisin dhe rëndon burimet si uji. I gjithë zinxhiri i ishujve të Cyclades në Greqi u vendos në listën e trashëgimisë në rrezik në vitin 2024 për shkak të ndikimit të zhvillimit të turizmit në peizazhin dhe kulturën lokale.
Pikat më të nxehta
Ata priren tĂ« ndahen nĂ« tre kategori: vendpushimet e plazhit mesdhetar, qytetet e skive alpine dhe qytetet historike tĂ« njohura pĂ«r pushime tĂ« shkurtra. Ishujt e GreqisĂ«, bregu verior i KroacisĂ« dhe fshatrat e skive nĂ« rajonin e Tirolit tĂ« AustrisĂ«, tĂ« gjitha janĂ« veçanĂ«risht tĂ« kĂ«qija kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r turistĂ«t qĂ« janĂ« mĂ« tĂ« shumtĂ« se sa vendasit. (KĂ«to janĂ« tĂ« gjitha vende me popullsi dukshĂ«m tĂ« ulĂ«t gjatĂ« gjithĂ« vitit, sepse shumĂ« punĂ«torĂ« kĂ«rkojnĂ« punĂ« diku tjetĂ«r kur mbaron sezoni.) PĂ«r sa i pĂ«rket vĂ«llimit tĂ« madh tĂ« turistĂ«ve nĂ« njĂ« zonĂ« urbane, qytetet mund ta kenĂ« mĂ« keq, veçanĂ«risht Parisi, me mĂ« shumĂ« se 400.000 vizitorĂ« pĂ«r kilometĂ«r katror nĂ« 2024, 20 herĂ« mĂ« shumĂ« se banorĂ«t lokalĂ« â popullsia e saj qendrore, afĂ«rsisht 80.000 pĂ«r kilometĂ«r) dhe Kopenhagen (64.000). Ka disa pĂ«rjashtime nga ato kategori tĂ« gjera: Ishujt Kanarie spanjolle tĂ« Lanzarote dhe Fuerteventura nĂ« brigjet e AfrikĂ«s gjithashtu pĂ«rjetojnĂ« njĂ« çekuilibĂ«r akut vizitor-banor, siç, çuditĂ«risht, ndodhin ishujt e Detit tĂ« Veriut tĂ« GjermanisĂ« dhe brigjeve Baltike.
Edhe destinacionet e nivelit tĂ« dytĂ« po pĂ«rjetojnĂ« disa nga efektet e mbiturizmit. ShqipĂ«ria, kĂ«ndi i fundit disi-por jo krejtĂ«sisht i pazhvilluar i Mesdheut, tani ka paketa kryesore turistike nga Europa Qendrore dhe Lindore. Sa i pĂ«rket qyteteve âtĂ« pazbuluaraâ, rritja dhe ngritja e linjĂ«s ajrore buxhetore e ka ulur numrin e tyre deri nĂ« pikĂ«n ku njĂ« vend si Porto, i shpallur prej kohĂ«sh si njĂ« alternativĂ« mĂ« pak e egĂ«r ndaj LisbonĂ«s, tani Ă«shtĂ« pothuajse po aq e zĂ«nĂ« sa kryeqyteti portugez.
Kush e ka fajin?
FajtorĂ«t e mundshĂ«m drejtojnĂ« gishtin nga njĂ«ri-tjetri. Airbnb thotĂ« se hotelet po e nxisin problemin sepse ata dominojnĂ« sektorin, duke pĂ«rbĂ«rĂ« 80% tĂ« qĂ«ndrimeve vjetore tĂ« natĂ«s nĂ« EuropĂ«. Tui, operatori mĂ« i madh i hoteleve nĂ« EuropĂ«, Ă«shtĂ« kundĂ«rpĂ«rgjigjur, duke thĂ«nĂ« se fajin e ka Airbnb, sepse sektori i qĂ«ndrimit tĂ« shkurtĂ«r bĂ«n mĂ« shumĂ« dĂ«m duke ngrĂ«nĂ« drejtpĂ«rdrejt tregun e qirave afatgjate. Disa mikpritĂ«s me qĂ«ndrim tĂ« shkurtĂ«r sugjerojnĂ« se qiratĂ« nĂ« rritje dhe prishja e bizneseve vendase nuk janĂ« pĂ«r shkak tĂ« turistĂ«ve, por ânomadĂ«ve digjitalĂ«â relativisht tĂ« pasur, qĂ«ndrimet mesatare tĂ« tĂ« cilĂ«ve nĂ« qytete si Lisbona dhe Berlini shtrydhin vendasit mĂ« tĂ« varfĂ«r me kohĂ« tĂ« plotĂ«.
Zyrtarët qeveritarë dënojnë mbiturizmin, ndërkohë që ndriçojnë hotelet e reja dhe zgjerimet e aeroporteve për të thithur akoma më shumë vizitorë. Sjellja e ndryshimit të turistëve mund të përkeqësojë problemin: Ka një rritje të udhëtimeve në vende që janë në mode, që i bën turistët të vrapojnë midis pikave të famshme të mbiturizmit. Në vend që thjesht të përjetojnë një qytet apo një rajon dhe të thithin rastësisht atmosferën, njerëzit grumbullohen në pika të bëra të famshme në mediat sociale, si Rue Cremieux në Paris ose Ponte dei Salti i Zvicrës, të cilat nuk mund të thithin turmat e mëdha.
A është me të vërtetë kaq i keq mbiturizmi?
Qeveritë që kanë përqafuar turizmin e shohin atë si një krijues pasurie më pak shkatërruese mjedisore sesa industria, dhe një mënyrë për të financuar ruajtjen e trashëgimisë së tyre kombëtare. Kënaqësia e udhëtimit dhe përjetimit të të panjohurës mbetet një pikë kryesore e jetës së shumë njerëzve dhe, kur kryhet në një mënyrë të qëndrueshme, rrit mirëkuptimin dhe vlerësimin midis vizitorëve dhe mikpritësve. Edhe sot, disa destinacione relativisht të nënvizituara mund të mirëpresin në mënyrë aktive më shumë vizitorë.
ĂshtĂ« e mundur qĂ« turizmi i tepĂ«rt tĂ« jetĂ« bĂ«rĂ« njĂ« kok turku pĂ«r probleme tĂ« tjera tĂ« ndryshme. Me gjithĂ« sharjet e pĂ«rdoruesve tĂ« Airbnb, mungesat e banesave tĂ« pĂ«rballueshme ka mĂ« shumĂ« gjasa tĂ« zgjidhen duke ndĂ«rtuar mĂ« shumĂ« shtĂ«pi sesa duke ndaluar lejimet pĂ«r qĂ«ndrim tĂ« shkurtĂ«r. Shpesh, armiqĂ«sia e vendasve drejtohet jo kundĂ«r vetĂ« turistĂ«ve, por ndaj industrisĂ« qĂ« u shĂ«rben atyre. Parullat e protestĂ«s thĂ«rrasin idetĂ« e drejtĂ«sisĂ« sociale dhe barazisĂ«, dhe idenĂ« se biznesi i madh po monopolizon fitimet nga turizmi nĂ« dĂ«m tĂ« komuniteteve pritĂ«se. OperatorĂ«t e lundrimit marrin njĂ« pĂ«rmendje tĂ« veçantĂ« pasi inkurajojnĂ« klientĂ«t tĂ« hanĂ« dhe tĂ« argĂ«tohen nĂ« bord pĂ«rpara se tâi shpĂ«rndajnĂ« me mijĂ«ra nĂ« qytete dhe qytete tĂ« lashta me popullsi tĂ« dendur.
MegjithatĂ«, nĂ«se turistĂ«t me tĂ« vĂ«rtetĂ« marrin dhe nuk japin, qeveritĂ« nuk do tĂ« pĂ«rkuleshin prapa pĂ«r tâi mirĂ«pritur ata. Industria e udhĂ«timit e GreqisĂ« fitoi njĂ« rekord prej 21.7 miliardĂ« eurosh tĂ« ardhura direkte pĂ«r vendin nĂ« vitin 2024. TĂ« ardhurat e saj indirekte nga turizmi â duke pĂ«rfshirĂ« paratĂ« qĂ« vizitorĂ«t shpenzuan nĂ« bare dhe restorante â ishin 42.7 miliardĂ« euro, kĂ«shtu qĂ« nuk janĂ« vetĂ«m hotelet dhe kompanitĂ« turistike qĂ« fitojnĂ« para.
Gjithsesi, për ata që jetojnë në destinacionet më të njohura turistike, ka pak rehati në njohjen e industrisë që grumbullon rrugët tuaja, duke ju prishur gjumin dhe duke rritur qiranë tuaj po ndihmon gjithashtu dyqanin ngjitur. Pandemia mund të ketë ulur tolerancën e njerëzve ndaj turistëve. Gjatë periudhës ndërmjet përfundimit të bllokimeve dhe rifillimit të gjerë të udhëtimeve masive, shumë njerëz arritën të rizbulonin vendlindjet e tyre pa turistë, duke i lejuar ata të riimagjinonin një qytet që u përket vetëm atyre që jetojnë atje. Tani që numri i vizitorëve po i afrohet ose po i tejkalon edhe një herë nivelet para pandemisë, heqja dorë nga ajo paqe relative mund të ndihet e vështirë.
Lufto mbrapsht!
QeveritĂ« po pĂ«rpiqen tĂ« menaxhojnĂ« mĂ« mirĂ« numrin e turistĂ«ve duke promovuar destinacione alternative. Disa autoritete tĂ« qytetit kanĂ« lĂ«vizur pĂ«r tĂ« parandaluar shndĂ«rrimin e apartamenteve me qira afatgjatĂ« nĂ« Airbnb me kohĂ« tĂ« plotĂ«, duke kufizuar numrin e netĂ«ve qĂ« njĂ« njĂ«si mund tĂ« marrĂ« me qira çdo vit â 90 ditĂ« nĂ« vit nĂ« LondĂ«r dhe Paris, pĂ«r shembull. NĂ« Skoci dhe shumĂ« zona tĂ« KalifornisĂ«, pritĂ«sit po detyrohen tĂ« aplikojnĂ« pĂ«r njĂ« numĂ«r tĂ« kontrolluar licencash me qira tĂ« shkurtĂ«r. EkzistojnĂ« gjithashtu ndalime tĂ« drejtpĂ«rdrejta: Nju Jorku ndalon dhĂ«nien e apartamenteve pĂ«r qĂ«ndrime mĂ« pak se 30 ditĂ«, ndĂ«rsa Barcelona ka ndaluar dhĂ«nien e licencave, qĂ« do tĂ« thotĂ« se lejet ligjore pĂ«r qĂ«ndrim tĂ« shkurtĂ«r do tĂ« zhduken pas vitit 2028.
Taksimi është një mënyrë tjetër për të penguar vizitorët, ose të paktën për të fituar më shumë të ardhura për të zbutur efektet e tyre negative. Venecia ka ngarkuar një tarifë hyrjeje (5 ⏠deri në katër ditë para mbërritjes, 10 ⏠më pas) në 54 ditët më të ngarkuara të vitit, ndërsa Zelanda e Re vendos një tarifë të konsiderueshme mbërritjeje një herë (nga e cila australianët përjashtohen) prej 100 dollarë NZD (59 dollarë USD).
Disa qytete kanë shtrënguar rregullat e planifikimit për të ndaluar turizmin që të pengojë ekonominë lokale. Barcelona u ka dhënë mbrojtje dyqaneve historike, ndërsa Amsterdami ka ndaluar dyqanet e reja të qendrës së qytetit që ofrojnë ushqim vetëm për turistët dhe ka ofruar fonde për organizatat jofitimprurëse të komunitetit për të ngritur pika alternative të shitjes me pakicë.
PĂ«r tĂ« adresuar mbipopullimin, faqja kryesore e marketingut turistik tĂ« Amsterdamit rendit tani pamjet mĂ« pak tĂ« vizituara â njĂ« kĂ«shtjellĂ« periferike, njĂ« qendĂ«r arti nĂ« njĂ« fabrikĂ« gazi tĂ« konvertuar, njĂ« fabrikĂ« birre qĂ« nuk prodhon Heineken â ndĂ«r atraksionet kryesore tĂ« qytetit. NĂ« njĂ« qasje mĂ« tĂ« ashpĂ«r, autoritetet kanĂ« kĂ«rkuar tĂ« pengojnĂ« turmat nĂ« pikat e njohura pranĂ« malit Fuji tĂ« JaponisĂ« dhe nĂ« Alpet austriake duke ngritur barriera pĂ«r tĂ« bllokuar pamjet e njohura nga gjuetarĂ«t e fotografive.
Asnjë qeveri europiane nuk po kërkon të reduktojë turizmin. Ishulli grek i Santorinit, mjedisi i të cilit po afrohet afër pikës së thyerjes, po kufizon mbërritjet nga deti me 8.000 në ditë, me përparësi anijeve më të qëndrueshme dhe ka ndaluar shtimin e mëtejshëm të hapësirës së hotelit. Por shkurtimi i qëllimshëm i numrit të njerëzve që vizitojnë Greqinë dhe kombet e tjera të Mesdheut do të ishte politikisht dhe ekonomikisht i paqëndrueshëm pasi disa nga këto vende varen nga të ardhurat nga taksat turistike për të shërbyer borxhet e rënda kombëtare.
A funksionojnë masat për trajtimin e mbiturizmit?
Me njĂ« fjalĂ«, jo. Ose tĂ« paktĂ«n, jo ende. Ligjet qĂ« kufizojnĂ« numrin e netĂ«ve qĂ« mund tĂ« lihet njĂ« apartament janĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r tâu kontrolluar nga policia, qĂ« do tĂ« thotĂ« se mikĂ«pritĂ«sit mund tĂ« thyejnĂ« ligjin dhe tâi shpĂ«tojnĂ« atij. Dhe ndalimet si ai i vendosur nĂ« BarcelonĂ« nuk e kanĂ« lehtĂ«suar domosdoshmĂ«risht krizĂ«n e banesave tĂ« qytetit, pjesĂ«risht pĂ«r shkak se ish-pronarĂ«t me qĂ«ndrim tĂ« shkurtĂ«r i japin me qira njĂ«sitĂ« e tyre si qira afatmesme tĂ« parregulluara, me çmime mĂ« tĂ« larta nĂ« vend qĂ« tâi bĂ«jnĂ« ato tĂ« disponueshme pĂ«r banorĂ«t me qĂ«ndrim afatgjatĂ«. Do tĂ« jetĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« gjykohet nĂ«se politika e kryeqytetit katalanas ka funksionuar derisa tĂ« hyjĂ« nĂ« fuqi tĂ« plotĂ« nĂ« vitin 2028.
Taksat turistike mund tĂ« korrin tĂ« ardhura shtesĂ« pa kontrolluar aktualisht numrin e vizitorĂ«ve. Sipas Greg Richards, njĂ« lektor nĂ« Universitetin e Shkencave tĂ« Aplikuara Breda, hulumtimi nĂ« Amsterdam sugjeroi se taksa e qytetit pĂ«r qĂ«ndrimet gjatĂ« natĂ«s, aktualisht nĂ« 12.5%, do tâi pengonte vizitorĂ«t vetĂ«m nĂ«se trefishohej. Dhe ndĂ«rsa ka disa prova qĂ« promovimi i destinacioneve mĂ« tĂ« qeta tĂ«rheq vizitorĂ« drejt tyre, rritja e pĂ«rgjithshme e turizmit do tĂ« thotĂ« qĂ« kĂ«ta turistĂ« mĂ« tĂ« guximshĂ«m thjesht zĂ«vendĂ«sohen nĂ« pikat e zakonshme tĂ« nxehta nga vizitorĂ« tĂ« freskĂ«t, pa rĂ«nie tĂ« dukshme tĂ« numrit.
Vjelja e tarifave mund të jetë gjithashtu një bekim dhe një mallkin. Në Parc Guell të stërngarkuar prej kohësh të Barcelonës, të projektuar nga Gaudi, numri i vizitorëve është përgjysmuar pasi u futën tarifat dhe rezervimet. Vendasit nuk kanë nevojë të paguajnë, por duhet të rezervojnë hyrjen, kështu që parku nuk është më i aksesueshëm për ta./ Bloomberg
Nga qyteti i Vlorës deri në fshatin e Ksamilit, riviera shqiptare është cilësuar si Maldivet e Europës. E vërtetë që gjen plazhe të panumërta me rërë të bardhë, ujë të kristaltë, resorte luksoze dhe gjire të izoluara. Por riviera shqiptarë ështëë më shumë se thjesht det: ka fshatra me ullinj shekullorë, rrënoja të lashtësisë dhe gjurmë të së shkuarës komuniste.
Udhëtimi atje tani është më e lehtë se kurrë falë një numri në rritje të fluturimeve direkte që lidhin Mbretërinë e Bashkuar me kryeqytetin e Shqipërisë, Tiranën, një udhëtim dy-orësh nga Vlora. Pastaj mund të shkoni në jug përgjatë SH8, rrugës kryesore bregdetare të Rivierës, duke patur detin e shkëlqyer të Jonit në shikimin tuaj periferik pothuajse gjatë gjithë rrugës. Pikat kryesore të rajonit mund të eksplorohen gjatë një fundjave, por ndaloni për më gjatë për të zbuluar më shumë nga thesaret e tij arkeologjike dhe kaloni pasdite të qeta duke u çlodhur në plazhet e tij më pak të njohura.
Dita 1: Historia dhe vendet e fshehura në kodra
Mëngjesi: Filloni në Vlorë, qyteti i tretë më i madh i Shqipërisë dhe vendlindja e kombit modern. Në Sheshin e Flamurit, Monumenti i Pavarësisë qëndron pranë vendit ku flamuri shqiptar u ngrit për herë të parë në vitin 1912, duke shënuar fundin e shekujve të sundimit osman. Për të mësuar më shumë, shkoni poshtë Bulevardit Ismail Qemali, i emëruar sipas kryeministrit të parë të Shqipërisë, drejt Muzeut Kombëtar të Pavarësisë, i cili gjurmon ngjarjet dhe aktorët kryesorë pas vetëqeverisjes së vendit.
Pastaj, drejtoni pesë milje në jug përgjatë bregut të detit, duke kaluar pikën në të cilën detet ndryshojnë nga Adriatiku në Jon, për drekë në Qendrën e Peshkimit në fshatin Radhimë. Zgjidhni nga peshku i freskët i kapur në tezgën e tregut në hyrje të dyqanit dhe shijojeni atë me pamje nga porti i vogël. Pasdite: Shëtisni pas drekës në Parkun Kombëtar të Llogarasë, një orë me makinë në jug të Vlorës. Shtegu i Qafës së Cezarit fillon jashtë Hotel Sofo Llogara dhe ndjek rrugën që thuhet se ka ndjekur Jul Cezari në ndjekje të Pompeut, një gjeneral romak dhe rivali i betuar i Cezarit. Ngjitja gjysmë ore gjarpëron përmes pyllit me pisha, duke kulmuar në një platformë me pamje mbi Gjirin e Vlorës.
Rruga që del nga malet ofron pamjen e parë të plazheve, por rezistoni tundimit të tyre dhe vazhdoni drejt gjirit të Porto Palermos. Një fortesë, e ndërtuar në vitin 1804 nga sundimtari osman Ali Pasha, ruan hyrjen në portin natyror të gjirit. Turët kalojnë nëpër kalime dhe dhoma të errëta, duke përfshirë një burg të frikshëm të errët.
Mbrëmje: Vazhdoni drejt jugut për një shëtitje përgjatë shëtitores së ndriçuar nga llambat midis bareve të ndritshme dhe plazhit me guralecë të fshatit Qeparo Fushë. Bari i koktejleve Sunset Boulevard përzien mojito të jashtëzakonshme me limonadë vendas dhe është një vend i shkëlqyer për të parë perëndimin e diellit përtej ishullit grek të Korfuzit, i cili shtrihet në perëndim të bregdetit shqiptar. Një udhëtim i shkurtër me makinë nëpër kodra të çon në fshatin Qeparo Fshat, i cili paraqet një mënyrë jetese më tradicionale. Pas rënies së komunizmit, ai u tkurr, por zemra e tij mbetet e paprekur. Në Restorantin Ida & Xhorxhi, Ida Thanasi nxjerr çdo gjë të freskët dhe të stinës për klientët që të hanë në verandën e mbuluar me hardhi, ndërsa burri i saj Xhorxhi shërben gota raki përpara.
Dita 2: Shkoni në ujë
Mëngjesi: Pas një mëngjesi me petulla të buta (qofte të skuqura brumi) dhe kafe turke, kthehuni në Restorantin Ida & Xhorxhi, bredhni nëpër rrugicat e pjerrëta të Qeparo Fshatit. Shumë nga shtëpitë e rrënuara po rindërtohen duke përdorur materiale të rikuperuara nga prona të tjera të braktisura, për të ruajtur estetikën origjinale të fshatit. Rrugicat të çojnë në pamje panoramike, me pamje nga bregdeti ose luginat malore.
Kthehuni nĂ« SH8, duke pĂ«rqafuar shpatet e kodrave mbi det, pĂ«rpara se tĂ« ktheheni nĂ« njĂ« shteg tĂ« pashtruar (menjĂ«herĂ« para tabelĂ«s rrugore âLukoveâ) qĂ« tĂ« çon nĂ« Plazhin e Bunecit. UjĂ«rat e buta kĂ«tu janĂ« ideale pĂ«r tâu zhytur nga skela prej guri, ose pĂ«r tĂ« eksploruar me kajak ose dĂ«rrasĂ« me vozitje nĂ« kĂ«mbĂ« (qiraja Ă«shtĂ« e disponueshme nga mesi i plazhit).
Pasdite: Ndiqni shtegun pĂ«rgjatĂ« Bunecit deri nĂ« jug, pasi do tĂ« arrini njĂ« drekĂ« me koce tĂ« pjekur nĂ« skarĂ« nĂ«n çatinĂ« prej kashte tĂ« TavernĂ«s Nikolas. Pastaj, largohuni nga bregu drejt burimit tĂ« Syrit tĂ« KaltĂ«r. ââAi fryn nga thellĂ«sia poshtĂ« lumit BistricĂ«, duke krijuar njĂ« pellg tĂ« errĂ«t si iris brenda blu-jeshile tĂ« rrethinave mĂ« tĂ« cekĂ«ta. Dikur, vetĂ«m ish-diktatori Enver Hoxha dhe zyrtarĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« PartisĂ« Komuniste lejoheshin ta vizitonin, por tani Ă«shtĂ« njĂ« nga vendet mĂ« tĂ« njohura tĂ« ShqipĂ«risĂ« (pritni qĂ« tĂ« jetĂ« i mbushur me njerĂ«z nĂ« verĂ«). NjĂ« shĂ«titje 20-minutĂ«she nga parkingu i makinave tĂ« çon nĂ« njĂ« platformĂ« vĂ«zhgimi qĂ« ofron pamjet mĂ« tĂ« mira poshtĂ« humnerĂ«s. Noti nĂ« Syrin e KaltĂ«r nuk lejohet, por mund tĂ« pĂ«rballeni me lumin e ftohtĂ« vetĂ«m njĂ« shĂ«titje tĂ« shkurtĂ«r poshtĂ« rrjedhĂ«s sĂ« lumit.
Mbrëmja: Kthimi drejt bregdetit, duke shkuar drejt Liqenit të Butrintit. Ujërat e tij të cekëta dhe të kripura janë perfekte për rritjen e midhjeve, dhe fermeri Soraldo Nebo organizon ture me varkë për të demonstruar se si janë mbledhur butakët këtu për shekuj me radhë. Më pas, shikojeni atë duke përgatitur molusqet e ziera në avull në një lëng hudhre, ose të kripura dhe të pjekura në skarë dhe duke i vënë disa në provë, të shoqëruara me një gotë verë të bardhë shqiptare.
Shikoni ditën gjysmë ore larg me makinë në plazhin privat të resortit Kep Merli, i fshehur në periferi të fshatit të zhurmshëm të Ksamilit. Vetëm një numër i caktuar vizitorësh ditorë lejohen në barin e plazhit; Rezervoni paraprakisht për të shijuar kokteje duke u çlodhur në rërën më të butë të Rivierës.
Tre vende arkeologjike për të vizituar
Orikumi
Në rrugën për në Orikum, në skajin jugor të Gjirit të Vlorës, ka pak gjëra që sugjerojnë se një vend historik ndodhet pak përpara. Fragmente bunkerësh të epokës komuniste grumbullohen në anë të rrugës, të ripërdorur si mbrojtje bregdetare; kuajt kullosin pranë kazermave të braktisura. Por kjo harrohet shpejt ndërsa ktheheni në park, dikur një port i rëndësishëm tregtar, ku perandoritë e njëpasnjëshme kanë lënë gjurmët e tyre që nga shekulli i gjashtë. Blloqet e rrënuara të një porti helenistik zhyten në lagunë, të mbështetura nga mure perimetrale të përforcuara gjatë epokës bizantine. Shtigjet në kodër lidhin shtëpitë romake me një teatër grek. Edhe Jul Cezari ishte këtu në vitin 48 p.e.s., duke mbikëqyrur postin gjatë fushatës së tij të luftës civile kundër Pompeut.
Finiq
Duke zënë një pozicion në majë të kodrës pranë qytetit të Sarandës, me pamje nga luginat dhe fushat përreth, Finiq ishte një qendër e madhe e mbretërisë së lashtë greke të Epirit. Ka më pak vizitorë sesa parqet e tjera arkeologjike në zonë, por është i bekuar me bukuri natyrore, me një shtresë lulesh të egra që çelin të verdhë, rozë, të bardhë dhe blu midis blloqeve të lashta. Një teatër helenistik i lakuar ndodhet brenda një palosjeje të kodrës, dikur i pozicionuar në mënyrë perfekte akustike; sot, ai bën jehonë tingullit të kambanave të dhive nëpër lugina. Në kontrast me mbetjet e antikitetit, një kompleks i vogël bunkerësh të epokës komuniste, të lidhur nga një rrjet tunelesh, krijon një përleshje interesante nëntokësore.
Butrinti
Mbi 2,500 vjet histori janë të shtresuara mbi këtë qytet të lashtë, një Vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në skajin jugor të Rivierës. Siç është rasti me Orikumin, perandoritë pushtuese ndërtuan mbi atë që kishte qenë më parë, duke krijuar një përzierje kulturash dhe stilesh. Ndërtesat e lashta greke, romake, bizantine dhe veneciane janë të gjitha të shpërndara brenda mureve të mëdha rrethuese prej guri gëlqeror, me më shumë që zbulohen çdo vit. Në kulmin e lulëzimit të saj, deri në 16,000 njerëz jetonin këtu, duke përdorur banjot romake, një forum dhe një nimfe (struktura të dedikuara për nimfat). Më mbresëlënëse janë mbetjet e ujësjellësit romak, i cili dikur shtrihej shumë larg përtej liqenit të Butrintit, duke sjellë ujë burimi nga kodrat e largëta.
Shkruar nga reporteri Dom Tulett, National Geographic
Nga Gazeta âSIâ â Reperi shqiptar, Rigels Rajku, i njohur si Noizy Ă«shtĂ« arrestuar mbrĂ«mjen e djeshme nĂ« aeroportin e Zyrihut.
Mediat zvicerane raportojnë se reperi ishte në kërkim nga nga Prokuroria e Krimeve të Rënda dhe të Dhunshme, pa dhënë detaje për cilën ngjarje bëhet fjalë.
Noizy zbriti në Zyrih për të performuar në një klub nate aty, por tashmë nuk ka më asnjë njoftim online nga biznesi.
Noizy u arrestua në Shqipëri në gushtin e kaluar, përsëri rrugës për një koncert, por atëherë në Shëngjin. Reperi Noizy akuzohej se kishte sulmuar rëndë një qytetar të Kosovës, në bashkëpunim me disa të tjerë.
Rajku thuhet se pagoi 15 mijë euro për lirimin me kusht.
Parku natyror Drilon-Tushemisht në liqenin e Ohrit ka nevojë për masa urgjente ose do të arrijë një pikë degradimi, pa kthim.
Ky është rekomandimi i UNESCO, publikuar nga Forumi shqiptar për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore, që pritet të zyrtarizohet gjatë javës.
Në një paragraf të raportit, UNESCO thotë që ky park do të vendoset në listën e pasurive të rrezikuara, pas ndikimit tejet negativ që kanë pasur projektet urbane, infrastruktura dhe ndërhyrjet e papërshtatshme aty.
âMisioni i vitit 2024 konfirmon gjetjet e misioneve tĂ« mĂ«parshme, duke arritur nĂ« pĂ«rfundimin se ndikimet kumulative dhe tĂ« vazhdueshme â duke pĂ«rfshirĂ« zhvillimin urban, mangĂ«sitĂ« nĂ« planifikimin hapĂ«sinor, ndĂ«rhyrjet e papĂ«rshtatshme, eutrofikimin e liqenit, infrastrukturĂ«n nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ« dhe projekte tĂ« tjera kanĂ« shkaktuar pĂ«rkeqĂ«sim serioz tĂ« atributeve kryesore tĂ« parkut, duke rezultuar nĂ« degradim tĂ« pakthyeshĂ«m nĂ«se nuk merren masa vendimtare, dhe konsideron se kushtet pĂ«r regjistrimin e pronĂ«s nĂ« ListĂ«n e TrashĂ«gimisĂ« BotĂ«rore nĂ« Rrezik janĂ« pĂ«rmbushur, nĂ« pĂ«rputhje me paragrafĂ«t 179-180 tĂ« UdhĂ«zimeveOperacionaleâ â thuhet nĂ« rekomandimin e UNESCO.Â
Në tre raporte të mëparshme UNESCO i kërkonte qeverisë shqiptare dhe asaj të Maqedonisë së Veriut ndërhyrje në Ohër, për ndërtimet e paligjshme dhe planifikimet e gabuara, por të shmangur futjen në Listën e Pasurive të Rrezikuara.