Tirani që s’vdes kurrë/ ‘Jul Cezari’ pushton Splitin nën regjinë e Qëndrim Rijanit

“Jul Cezari” si reflektim i tiranisë moderne në vizionin e Rijanit
Teatri Kombëtar i Splitit dhe Festivali “Vera e Splitit” i kanë besuar regjisorit Qëndrim Rijani një ndër tri shfaqjet më të rëndësishme të vitit në Kroaci. “Jul Cezari” do të pushtojë skenën në Pallatin e Dioklecianit më 8 gusht, derisa do të përmbyll edhe edicionin e 71-të të Festivalit Veror të Splitit, shkruan Alsat.
“Jul Cezari” nën direktivat e regjisorit shqiptar Qëndrim Rijani do të jetësohet nga Ansambli i Dramës Split .
Në një intervistë të dhënë për Festivalin e Verës në Split, bëhet me dije se Rijani do të sjellë në Split një inskenim të ri të “Jul Cezarit” të Shekspirit, një dramë politike aktualiteti i së cilës nuk shuhet kurrë.
Në dramën e Shekspirit “Jul Cezari”, vritet që në gjysmën e dramës, por prania e tij vazhdon të përndjekë pjesën tjetër të shfaqjes.
Derisa Rijani, në këtë intervistë tregon se ideja e tij ishte për të ndërtuar dy “jetë paralele” – jetën e të gjallëve dhe jetën e të vdekurve.
“Shekspiri e shkroi këtë vepër për publikun anglez të shekullit XVI, duke përdorur një episod historik të shekullit I para Krishtit për të transmetuar mesazhe politike për kohën e vet dhe për popullin e tij. Kjo pikë ishte baza e rëndësishme si për mua ashtu edhe për dramaturgen tonë të shkëlqyer, Karla Leko. Në adaptimin tonë ne udhëtojmë nëpër kohë: drama nis në shekullin I para Krishtit dhe përfundon në shekullin XX. Nga ky udhëtim lindi edhe ideja ime për të ndërtuar dy “jeta paralele”: jetën e të gjallëve dhe jetën e të vdekurve. Pra, jo vetëm shpirti i Cezarit, por edhe të gjithë personazhet që vriten gjatë shfaqjes nuk e lënë skenën. Ata mbeten të pranishëm, vazhdojnë veprimin artistik dhe krijojnë një botë paralele brenda veprës. Shekspiri e mbajti të “gjallë” shpirtin e Cezarit për të na kujtuar se krijesa e tij ideologjike – tirania – vazhdon të jetojë”, tha Rijani.
Rijani, po ashtu tregoi se në shfaqjen “Jul Cezari”, trupat e aktorëve janë si gurë shahu në një lojë politike, duke theksuar kështu që lëvizjet e tyre nuk janë të rastësishme.
“Në “Jul Cezari”, trupat e aktorëve janë si gurë shahu në një lojë politike. Lëvizjet e tyre nuk janë të rastësishme – ato janë të koduara, rituale, siç janë edhe maskat që përdorim për të shprehur transformimin e tyre të brendshëm. Kori është një entitet i gjallë që merr forma të ndryshme dhe i jep publikut ndjesinë e presionit kolektiv, të opinionit publik që lëviz si një masë e verbër, por e rrezikshme”, u shpreh regjisori Rijani.
Kjo shfaqje ngjashëm si shfaqjet e tjera që Rijani, ka inskenuar ndonëse ka një tekst të shkruar në shekullin XVI, flet mjaft qartë edhe për të tashmen, për shekullin XXI. Kjo sipas asaj që e thotë edhe vet regjisori Qëndrim Rijani, se “në këtë shfaqje nuk ka kostume historike, nuk ka ndarje të qartë kohore – sepse e kaluara, e tashmja dhe e ardhmja janë njësoj kur bëhet fjalë për tiraninë”.
Kujtojmë sërish se premiera vjen më 8 gusht me fillim nga ora 21:00 në skenën e re në Portën e Argjendtë, derisa reprizat do të vazhdojnë nga 9 gusht e tutje./ Alsat.mk/ KultPlus.com
