Gjykata Komerciale e Kosovës ka njoftuar dje se ka anuluar pjesërisht vendimin e Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRRE) për daljen e bizneseve në tregun e lirë të energjisë elektrike, duke e cilësuar si të kundërligjshëm dhe të zbatuar në kundërshtim me procedurat ligjore.
Â
Gjykata Komerciale e Kosovës ka pezulluar vendimin e Zyrës së Rregullatorit për Energji që parasheh daljen e bizneseve në tregun e liberalizuar të energjisë elektrike.
Masa e pezullimit do të vlejë derisa Gjykata të marrë një vendim përfundimtar për këtë çështje.
Vendimi i ZRRE-së për liberalizimin e tregut të energjisë ka hyrë në fuqi më 1 qershor. Sipas vendimit, të gjitha kompanitë që kanë më shumë se 50 punëtorë ose qarkullim mbi 10 milionë euro në vit u detyruan të kalojnë në tregun e hapur të energjisë nga 1 qershori.
Kompanitë që nuk kanë arritur të lidhin kontratë me një furnizues, po furnizohen nga Korporata Energjetike e Kosovës (KEK), si mundësi e fundit për sigurimin e energjisë elektrike, për një periudhë 60-ditore.
Kjo periudhë, për ata që kanë lidhur kontratë me KEK-un, skadon më 31 korrik.
Për këtë datë është paralajmëruar se të gjitha bizneset në Kosovë me mbi 50 punëtorë, ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro, që nuk kanë lidhur kontratë me ndonjë furnizues të licencuar të energjisë elektrike, do të mbesin pa rrymë.
Por, në aktgjykimin e publikuar më 30 korrik, lidhur me padinë e ngritur nga kompania Proex kundër ZRRE-së, Gjykata Komerciale vendosi që të anulojë njoftimin e lëshuar nga ZRRE-ja më 12 mars, përmes së cilit njoftonte kompanitë për dalje në tregun e lirë, duke e cilësuar si të kundërligjshëm.
âTĂ« gjithĂ« konsumatorĂ«t qĂ« sipas njoftimit tĂ« paditurĂ«s [ZRRE-sĂ«] do tĂ« dalin ne treg tĂ« lirĂ« pĂ«r tâu furnizuar me energji elektrike, janĂ« njoftuar pĂ«r njĂ« ndryshim me rĂ«ndĂ«si kaq tĂ« lartĂ« vetĂ«m 2 muaj e gjysmĂ« paraprakisht. E paditura, pĂ«rveç faktit qĂ« ka dĂ«shtuar qe kĂ«tĂ« çështje ta rregullojĂ« pĂ«rmes aktitadministrativ, duke ju ofruar palĂ«ve arsyetimin, bazĂ«n ligjore, kĂ«shillĂ«n juridike si dhe çështjet e tjera me rendĂ«si pĂ«r njĂ« tranzicion tĂ« tillĂ«, ka dĂ«shtuar qĂ« fillimisht tĂ« ju ofroj konsumatorĂ«ve informata tĂ« nevojshme dhe jetike pĂ«r kĂ«tĂ« procesâ, u tha nĂ« vendimin e GjykatĂ«s.
Gjykata Komerciale tha se vendimi i ZRRE-sĂ« pĂ«r tĂ« nxjerrĂ« tĂ« gjithĂ« konsumatorĂ«t nĂ« treg tĂ« lirĂ«, tĂ« âbazuar nĂ« njĂ« interpretim tĂ« gabuarâ tĂ« dispozitave ligjore, pĂ«rbĂ«n shkelje tĂ« rĂ«ndĂ« tĂ« ligjit, pasi sipas gjykatĂ«s ZRRE-ja i ka trajtuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« padrejtĂ« konsumatorĂ«t, qĂ« sipas ligjit, plotĂ«sojnĂ« tĂ« paktĂ«n njĂ« nga kriteret e kĂ«rkuara pĂ«r dalje nĂ« treg tĂ« lirĂ«.
âRrjedhimisht, vendimi dhe njoftimi i tĂ« paditurĂ«s janĂ« tĂ« kundĂ«rligjshme, si pĂ«r nga pĂ«rmbajtja ligjore ashtu edhe pĂ«r nga forma procedurale, duke u bazuar nĂ« interpretim tĂ« pasaktĂ« tĂ« dispozitave dhe zbatim tĂ« gabuar tĂ« normave nĂ« dĂ«m tĂ« konsumatorĂ«veâ, tha Gjykata Komerciale, e cila po ashtu ka anuluar pikĂ«n 4 tĂ« vendimit tĂ« ZRRE-sĂ«, me tĂ« cilin, konsumatorĂ«t fundorĂ« kanĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« furnizohen me energji elektrike nĂ« tregun konkurrues.
Oda Ekonomike e KosovĂ«s ka mirĂ«pritur vendimin e GjykatĂ«s Komerciale, duke e vlerĂ«suar si vendim tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe qĂ« konfirmon shqetĂ«simet e ngritura nga komuniteti i biznesit dhe nga kjo odĂ« âlidhur me mĂ«nyrĂ«n e njĂ«anshme dhe jo transparente tĂ« zbatimit tĂ« kĂ«tij procesiâ.
âNĂ« mungesĂ« tĂ« njĂ« njoftimi tĂ« vlefshĂ«m dhe nĂ« mungesĂ« tĂ« njĂ« baze ligjore pĂ«r zbatim, Oda Ekonomike e KosovĂ«s kĂ«rkon nga ZRRE qĂ« tĂ« anulojĂ« vendimin e datĂ«s 05.04.2024, i cili nuk mund tĂ« prodhojĂ« mĂ« efekte juridike. ZRRE Ă«shtĂ« e detyruar tĂ« zbatojĂ« aktgjykimet pĂ«rfundimtare tĂ« gjykatĂ«s, dhe moszbatimi i tyre pĂ«rbĂ«n shkelje tĂ« rĂ«ndĂ« tĂ« rendit juridik qĂ« sjellĂ« pĂ«rgjegjĂ«si penaleâ, u tha nĂ« reagimin e OdĂ«s Ekonomike tĂ« KosovĂ«s.
NdĂ«rkaq, Oda Ekonomike Amerikane i bĂ«ri thirrje ZRRE-sĂ« qĂ« âtĂ« shfuqizojĂ« menjĂ«herĂ« vendimin e saj tĂ« kontestuar pĂ«r liberalizimin e tregut tĂ« energjisĂ«â.
âAktgjykimi i sotĂ«m, por edhe ato tĂ« para disa javĂ«ve, konfirmojnĂ« shqetĂ«simet e ngritura nga bizneset dhe Oda Amerikane, duke theksuar mĂ« tej tĂ« metat procedurale dhe substanciale nĂ« procesin e liberalizimit. Pasiguria juridike e krijuar muajve tĂ« fundit ka shkaktuar konfuzion tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« mesin e bizneseve, duke minuar parashikueshmĂ«rinĂ« rregullative dhe duke cenuar planifikimin operativâ, tha Oda Ekonomike Amerikane.
Deputetja e LDK-së, Hymete Bajrami, ka kërkuara edhe një herë nga Zyra e Rregullatorit për Energji që të pezulloi vendimin për përjashtimin e bizneseve nga shërbimi universal i furnizimit me energji.
Në nuk e bënë sot një gjë të tillë, ka thënë Bajrami, ZRrE do të hyjë në histori si armiku më i madh i ekonomisë në vend.
NĂ« profilin e saj nĂ« âFacebookâ, ajo ka shkruar se janĂ« nĂ« rrezik mbi 140 mijĂ« vende pune.
âZyra e Rregullatorit pĂ«r Energji, nĂ«se sot nuk e pezullon vendimin pĂ«r pĂ«rjashtimin e bizneseve nga shĂ«rbimi universal i furnizimit me energji, do tĂ« hyjĂ« nĂ« histori si armiku mĂ« i madh i ekonomisĂ« nĂ« vend. JanĂ« nĂ« rrezik mbi 140 mijĂ« vende pune dhe valĂ« e re inflacionit pĂ«r secilin produkt. E kemi thĂ«nĂ« qĂ« nĂ« fillimi: nuk ka treg tĂ« lirĂ«, bizneset nuk janĂ« tĂ« pĂ«rgatitura, as institucionet, andaj bizneset e pĂ«rjashtuara nga tregu i rregulluar ende nuk i kanĂ« faturat e muajit qershor. Prokuroria nuk duhet tĂ« ketĂ« pardon pĂ«r bordin e ZRRE-sĂ«. Nuk duhet tĂ« lejohet asnjĂ«herĂ« qĂ« njerĂ«z qĂ« paguhen me para publike me punu pĂ«r interesa privateâ, ka shkruar ajo, duke ia drejtuar disa pyetje ZRrE-sĂ«.
Edhe Dhoma Ekonomike e Grave të Kosovës (G7) ka mirëpritur vendimin e Gjykatës Komerciale për shfuqizimin e vendimit të Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRrE) që detyronte bizneset të dalin në tregun e lirë të energjisë elektrike.
Sipas njĂ« njoftimi pĂ«r media bĂ«het e ditur se ky vendim i GjykatĂ«s vjen si njĂ« konfirmim i asaj pĂ«r tĂ« cilĂ«n G7 dhe shumĂ« biznese tĂ« vogla e tĂ« mesme kanĂ« ngritur zĂ«rin vazhdimisht: imponimi i menjĂ«hershĂ«m dhe pa pĂ«rgatitje i daljeve nĂ« tregun e lirĂ« ishte i nxituar, i padrejtĂ« dhe i paqĂ«ndrueshĂ«m pĂ«r mijĂ«ra biznese qĂ« nuk kishin kapacitetin pĂ«r tâu pĂ«rballur me njĂ« treg tĂ« papĂ«rshtatshĂ«m dhe tĂ« paqĂ«ndruar.
âKy proces i imponuar i vendosur nga ZRrE jo vetĂ«m qĂ« rrezikonte mbylljen e dhjetĂ«ra bizneseve tĂ« udhĂ«hequra nga gra, por cenonte thellĂ«sisht barazinĂ« ekonomike dhe mundĂ«sinĂ« pĂ«r pjesĂ«marrje tĂ« drejtĂ« nĂ« treg. G7 rithekson se liberalizimi i tregut duhet tĂ« jetĂ« njĂ« proces i menaxhuar me kujdes, me politika tranzicioni, subvencione tĂ« drejta, mbĂ«shtetje teknike dhe informim tĂ« qartĂ« pĂ«r tĂ« gjitha palĂ«tâ, thuhet nĂ« njoftim.
Po ashtu siç thuhet nĂ« njoftimin G7-tĂ«s: âNuk mund tĂ« flasim pĂ«r njĂ« treg tĂ« lirĂ«, nĂ«se ai favorizon vetĂ«m tĂ« mĂ«dhenjtĂ« dhe pĂ«rjashton tĂ« vegjlitâ.
Më shumë se 1.300 biznese private tashmë janë pjesë e këtij tregu.
Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2016, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme.
Kurse nĂ« vendet e Bashkimit Evropian, procesi i liberalizimit tĂ« tregut tĂ« energjisĂ« ka filluar nĂ« fund tĂ« viteve â90 me qĂ«llim rritjen e konkurrencĂ«s, efikasitetit, sigurisĂ« dhe zgjedhjes pĂ«r konsumatorĂ«t.
Në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim e sipër.
Â
The post Beteja për energjinë në Kosovë: Gjykata ndal hovin e tregut të lirë, ZRRE ende pa qëndrim appeared first on Revista Monitor.