❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Kush i zotëron të drejtat e autorit për punën e krijuar nga Inteligjenca Artificiale?

✇Java News
By: B K

Inteligjenca Artificiale (AI) gjeneruese ka ngritur dy dilema kryesore mbi të drejtat e autorit. E para ka të bëjë me kompensimin për veprat që përdoren për të trajnuar modelet e AI-së. E dyta, më pak e diskutuar, lidhet me veprat që AI-ja vetë prodhon. Ligji i të drejtave të autorit i njeh këto të drejta autorëve njerëzorë, por çfarë ndodh me veprat që nuk kanë një autor njerëzor?

SHBA-tĂ« ka vendosur njĂ« precedent tĂ« qartĂ«. NĂ« vitin 2023, ZyrĂ«s sĂ« tĂ« Drejtave tĂ« Autorit iu dha mbrojtje pĂ«r romanin grafik Zarya of the Dawn, por u refuzua mbrojtja pĂ«r çdo imazh tĂ« krijuar nga AI, duke ruajtur vetĂ«m tekstin dhe organizimin njerĂ«zor. Gjykata e Apelit federale vendosi po atĂ« vit se vepra e krijuar nga AI “A Recent Entrance to Paradise” nuk mund tĂ« pĂ«rfitonte mbrojtje, sepse veprat duhet tĂ« jenĂ« tĂ« “autorizuara fillimisht nga njĂ« njeri”. Mesazhi Ă«shtĂ« i qartĂ«: VetĂ«m pĂ«rdorimi i AI-sĂ«, pa ndĂ«rhyrjen njerĂ«zore kreative, nuk jep tĂ« drejtĂ«n e autorĂ«sisĂ«.

Kina ka zgjedhur rrugën e kundërt. Gjykata e Internetit e Pekinit vendosi se imazhet e krijuara nga AI mund të marrin mbrojtje të të drejtave të autorit, duke konsideruar se investimi intelektual i përdoruesit në zgjedhjen e komandave dhe përmirësimin e rezultateve përbën krijimtari njerëzore.

Britania e Madhe dhe Irlanda zĂ«nĂ« njĂ« pozicion tĂ« ndĂ«rmjetĂ«m: TĂ« dy vendet ofrojnĂ« mbrojtje pĂ«r “veprat e gjeneruara nga kompjuteri”, megjithĂ«se kjo mbrojtje mund tĂ« jetĂ« e pasigurt. Konsultimet e fundit sugjerojnĂ« se ky sistem mund tĂ« ndryshohet, dhe KĂ«shilli Irlandez pĂ«r AI ka rekomanduar njĂ« mbrojtje tĂ« kufizuar pĂ«r disa vepra tĂ« krijuara nga AI, njĂ« propozim qĂ« ka hasur rezistencĂ« nga sektori kreativ.

Divergjenca ligjore globale krijon sfida për bizneset. E njëjta vepër e krijuar nga AI mund të ketë mbrojtje ligjore në Pekin, por të jetë në domen publik në Boston. Kjo ka implikime për softuerin, kodin kompjuterik dhe transaksionet korporative, ku pronësia e materialeve është kyçe.

Ekspertët paralajmërojnë se strategjia e së ardhmes duhet të përfshijë rishkrimin e kontratave, strukturimin e strategjive të pronësisë intelektuale dhe përdorimin e sekreteve tregtare dhe konfidencialitetit për mbrojtjen e përmbajtjeve të krijuara nga AI. Ligjet tradicionale të të drejtave të autorit po sfidohen nga makinat që mund të komponojnë, programojnë dhe krijojnë në shkallë të madhe, duke kërkuar një riformulim të rregullave të pronësisë intelektuale për epokën digjitale.

The post Kush i zotëron të drejtat e autorit për punën e krijuar nga Inteligjenca Artificiale? first appeared on JavaNews.al.

↗

Pengu pĂ«r udhĂ«timin qĂ« nuk u bĂ« kurrĂ« me Artur Zhejin! Harruam qĂ« na dĂ«gjonte ‘vejusha e zezë’

✇Java News
By: Roland Bejko

Nga Roland Bejko

U bĂ«nĂ« tashmĂ« disa miqtĂ« dhe tĂ« njohurit e mi me tĂ« cilĂ«t kemi bĂ«rĂ« plane, por qĂ« nuk ka qenĂ« e thĂ«nĂ« t’i realizonim nĂ« kĂ«tĂ« jetĂ« pĂ«r arsyen e thjeshtĂ« se ne harrojmĂ« qĂ« mortjen e kemi gjithmonĂ« pranĂ« vetes nĂ« çdo sekondĂ« qĂ« kalon.

Ajo na dëgjon çdo bisedë, na zbulon çdo dëshirë, çdo ëndër, dhe qesh me ne me ironi me sigurinë tonë për gjithçka që planifikojmë, e si cinike që është na pyet, po mirë, mua më keni marrë gjë leje për planet që bëni mor bukuroshë?!

Kjo mĂ« ka ndodhur me tĂ« ndjerĂ«t Miftar Gjana, Arben Bajo, Nebil Çika, dhe sĂ« fundmi me Artur Zhejin. Turi e kishte fiksim njĂ« tur nĂ« fshatin e tĂ« parĂ«ve tĂ« tij. VerĂ«n e kaluar mĂ« tha se do donte shumĂ« tĂ« shkonte njĂ«herĂ« nĂ« Zhej tĂ« ZagorisĂ«. Kur tĂ« duash, i thash, kur tĂ« tĂ« bĂ«het mbarĂ«, mĂ« thuaj disa ditĂ« para dhe shkojmĂ«. Por, nuk shkuam dot. Nuk e di pse.

Në maj ishin zgjedhjet. Pasi mbaruam një emision me debate politike, në kafe ma kujtoi prapë. Nuk e bëmë atë turin e Jugut në Zhej, tha. Kur do shkojmë? Mbarojnë zgjedhjet dhe ikim, po të duash shkojmë edhe në Sopik, fshati i Branko Merxhanit, i them, është zonë shumë e bukur, dhe nuk janë larg prej njëri-tjetrit.

Takimi i fundit ishte disa ditë më parë te sheshi pranë Universitetit të Arteve. Zbriti nga makina me çunin e vet.

Gjatë gushtit jam i lirë, i thashë, cakto një ditë dhe shkojmë ta bëjmë atë turin jugor. Aha, tha, druaj se nuk do shkojmë dot as këtë radhë. Nuk e kam për mbarë.

M’u duk i lodhur. NĂ« fytyrĂ« pak mĂ« i zbehtĂ« se zakonisht. Nuk e pyeta pĂ«r shĂ«ndetin. Por mĂ« ngeli nĂ« mendje se atĂ« ngjyrĂ« lĂ«kure e kisha dalluar ca ditĂ« mĂ« parĂ« se tĂ« ndĂ«rronte jetĂ« edhe te Nebil Çika. MĂ« vjen keq tha, se nuk kam qenĂ« kurrĂ« nĂ« Zhej, po jam shumĂ« kurioz ta shikoja njĂ«herĂ«. Ndoshta nga vjeshta, zbutet dhe koha, tani Ă«shtĂ« vapĂ«, bĂ«hemi njĂ« grup miqsh dhe ikim. Duhet tĂ« jetĂ« kĂ«ndshĂ«m apo jo?

Ka njĂ« natyrĂ« dhe njerĂ«z tĂ« mrekullueshĂ«m, ata pak qĂ« kanĂ« mbetur aty, i thashĂ«. PĂ«rgjithĂ«sisht fshatrat janĂ« bosh. Por tek-tuk gjen ndonjĂ« njeri. Kur tĂ« shkojmĂ« do ta shikosh qĂ« koha duket sikur ka ngecur nĂ« kohĂ«n e Çajupit.

Hahaha, po më intrigon dhe më motivon edhe më shumë. Atëherë në shtator-tetor, do shkojmë patjetër, dhe në kthim një xhiro te rrapi në Libohovë, në mbyllje kafen do ta pimë në Lazarat, darkën në Gjirokastër.

U tha, u bë, i thashë.

U përshëndetëm dhe u ndamë, për të mos u parë më kurrë në gjallje, duke i uruar njëri-tjetrit pushime të mira.

U tha, por nuk u bĂ« dhe nuk ka pĂ«r t’u bĂ«rĂ«. Jo nĂ« kĂ«tĂ« jetĂ«. Mbase nĂ« tjetrĂ«n nĂ«se ka njĂ« tĂ« tillĂ«. Se tĂ« dy harruam qĂ« aty pranĂ« nesh na dĂ«gjonte e padukshme ajo “vejusha e zezĂ«â€ siç e quante ai, zonja vdekje.

Dje, ajo vendosi që ta merrte përjetësisht me vete Tur Zhejin e mirë. RIP Artur Zheji, u prehsh në paqe vëlla! Ngushëllime familjes!

The post Pengu pĂ«r udhĂ«timin qĂ« nuk u bĂ« kurrĂ« me Artur Zhejin! Harruam qĂ« na dĂ«gjonte ‘vejusha e zezë’ first appeared on JavaNews.al.

↗

Jahti i tij u zhduk rrugës për në Mykonos, gjendet pas 19 ditësh trupi i biznesmenit turk

✇Java News
By: B K

Pas 19 ditësh kërkimesh intensive, autoritetet turke kanë gjetur në një thellësi prej 68 metrash trupin e biznesmenit Halit Yukay, varka e të cilit ishte gjetur gjysmë e fundosur dhe e dëmtuar pranë brigjeve të Artaki, në Detin e Marmarasë.

Thrilleri nisi mĂ« 4 gusht, kur biznesmeni Halit Yukay lundroi i vetĂ«m drejt Mykonos, me varkĂ«n e tij “Graywolf” dhe pati njĂ« fund tragjik. Po atĂ« ditĂ«, nĂ« orĂ«n 15:10, tĂ« afĂ«rmit e tij njoftuan autoritetet, pasi nuk kishin lajme pĂ«r tĂ«. MĂ« 5 gusht, rreth orĂ«s 14:30, njĂ« anije tregtare qĂ« lundronte pranĂ« Turanköy raportoi se pjesĂ« tĂ« varkĂ«s ishin gjysmĂ« tĂ« fundosura nĂ« sipĂ«rfaqen e detit.

Që nga ai moment, filloi një operacion në shkallë të gjerë, ku morën pjesë forca nga Roja Bregdetare e Propontisë Jugore, Drejtoria e Përgjithshme e Sigurisë Bregdetare dhe njësi speciale të policisë detare nga Samsuni, Dardanelet, Izmiri dhe Gjalova.

Kërkimet vazhduan pa ndërprerje për më shumë se dy javë. Në ditën e 19-të të kërkimit Halit Yukay u gjet 68 metra thell në det nga zona e konsideruar si zona ku ndodhi aksidenti.

Vendndodhja u përcaktua nëpërmjet një pajisjeje speciale Sonar të Rojës Bregdetare, ndërsa konfirmimi erdhi nga një robot nënujor (ROV), i cili regjistroi imazhe si të trupit ashtu edhe të pjesëve të motorit dhe të pllakave të varkës.

Procesi i nxjerrjes sĂ« trupit Ă«shtĂ« planifikuar tĂ« bĂ«het duke pĂ«rdorur njĂ« sistem special “ashensori”, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« procesi tĂ« mund tĂ« kryhet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« sigurt nga shtrati i detit pa shkaktuar dĂ«me tĂ« mĂ«tejshme. ZhytĂ«sit ushtarakĂ« do tĂ« koordinojnĂ« operacionin, i cili pritet tĂ« pĂ«rfundojĂ« brenda orĂ«ve tĂ« ardhshme.

I lindur në vitin 1982, Halit Yukay ishte pronar i kompanisë Mazu Yachts, e cila prodhon jahte luksoze. Ai e filloi karrierën e tij profesionale si punëtor ndërtimi anijesh dhe kishte një ëndërr për të krijuar kompaninë e tij. Diçka që e arriti në vitin 2011 me Mazu Yachts që njihet në Turqi për dizajnet dhe teknologjitë që përdor.

Kompania e tij ka ndërtuar disa seri jahtesh vitet e fundit, nga Mazu 82, 24.9 metra deri te anija e saj kryesore, 132 DS 40.2 metra.

The post Jahti i tij u zhduk rrugës për në Mykonos, gjendet pas 19 ditësh trupi i biznesmenit turk first appeared on JavaNews.al.

↗

Mbyllen homazhet, gazetari Artur Zheji përcillet për në banesën e fundit

✇Java News
By: B K
Rreth 2 orë e gjysmë zgjatën homazhet për gazetarin Artur Zheji, i cili u nda nga jeta në mënyrë të papritur për shkak të një arresti kardiak.Familjarë, miq e bashkëpunëtorë i dhanë lamtumirën e fundit në Universitetin e Arteve të Bukura.

Gazetari dhe publicisti, i dalluar për mprehtësinë e fjalës dhe thellësinë e mendimit, ndërroi jetë befasisht nga një arrest kardiak ditën e shtunë, në Sarandë, ku po festonte ditëlindjen e të birit.

Zheji vinte nga një familje e shquar në botën e artit dhe letrave. I ati Petro Zheji, i përkiste plejadës si përkthyes e dijetar, ndërsa e ëma, Besa Imami, ishte aktore.

Artur Zheji studioi pĂ«r regji, e mĂ« pas punoi si dramaturg. NĂ« vitet e para tĂ« demokracisĂ« punoi nĂ« median italiane, pĂ«r t’u rikthyer gjatĂ« luftĂ«s sĂ« KosovĂ«s, me emisionin “LuftĂ« apo Paqe”. Ka mbajtur funksione drejtuese nĂ« disa media, si tek RTSH, ATSH dhe gazeta Mapo.

QĂ« nga viti 2017, Zheji drejtonte emisionin “360 GradĂ«â€, njĂ« tryezĂ« debati pĂ«r çështjet tĂ« vendit dhe botĂ«s. Ai spikaste nĂ« debatin publik, dhe me guxim, shkruante pĂ«r shumëçka, edhe pĂ«r vdekjen, “ZonjĂ«n MadhĂ«shtore, tĂ« pa korruptueshmen absolute”, siç e cilĂ«sonte nĂ« njĂ« refleksion, njĂ« vit mĂ« parĂ«.

The post Mbyllen homazhet, gazetari Artur Zheji përcillet për në banesën e fundit first appeared on JavaNews.al.

↗

“Nga Amantia drejt Olimpit’ nĂ« DitĂ«n Olimpike tĂ« Amantias

✇Java News
By: B K

“Nga Amantia drejt Olimpit’, titullohej veprimtaria historike, kuturore dhe sportive, organizuar tĂ« shtunĂ«n me iniciativĂ« tĂ« Presidentit tĂ« KOKSH Fidel Ylli, Komitetit Olimpik Shqiptar dhe AkademisĂ« Olimpike organizuar nĂ« DitĂ«n Olimpike tĂ« Amantias.

Me pjesĂ«marrjen e shumĂ« sportistĂ«ve dhe fĂ«mijĂ«ve, qĂ« zhvilluan gara tĂ« ndryshme sportive, nĂ« qytezĂ«n e vjetĂ«r tĂ« Amatias. PĂ«rreth stadiumit tĂ« Amantias, njĂ« pasuri e trashĂ«gimisĂ« historike dhe sportive, u zhvilluan aktivitete sportive nĂ« disiplina si Atletika, Gjimnastika, Judo, Taekwondo, Boks, Ping Pong, Hark, Volejboll, Mundje, PeshĂ«ngritje, Shah, Rally, si dhe aktiviete pĂ«r fĂ«mijĂ«, duke veshur kĂ«tĂ« ditĂ« me ngjyrat Olimpike. TĂ« pranishĂ«m nĂ« veprimtari ishin Kryetari i BashkisĂ« sĂ« SelenicĂ«s Nertil Bellaj, Presidenti i KOKSH Fidel Ylli dhe Kryetari i “VajzĂ« Fest” Sokol Sadushi, tĂ« cilĂ«t pĂ«rshĂ«ndetĂ«n pjesĂ«marrĂ«sit e kĂ«tij aktiviteteti.

Si një prej qendrave të lindjes së qytetërimit modern, që daton prej shekullit të III p.e.s, Amantia është një dëshmi e gjallë e një historie të pasur, me tradita kulturore, historike dhe sportive.

The post “Nga Amantia drejt Olimpit’ nĂ« DitĂ«n Olimpike tĂ« Amantias first appeared on JavaNews.al.

↗

Braçe denoncon përndjekësin e mjekes me pamje: Dritare më dritare dhe me kamera të paligjshme, Policia hesht! 

✇Java News
By: B K

Deputeti Erion Braçe ka vijuar serinë e denoncimeve publike me video-postime në rrjetin social të fenomeneve të ndryshme të paligjshme në zona të ndryshme të Tiranës, ligjvënës i të cilës u zgjodh me votë në zgjedhjet e 11 majit.

Ai ka publikuar pamjet e një personi për të cilin thotë se përndjek një mjeke, rast që e kishte denoncuar edhe më herët. Teksa jep momentin kur qytetari shfaqet në një ndërtim që Braçe thotë se jo vetëm është i paligjshëm dhe në hapësirë publike, është legalizuar edhe në mënyrë skandaloze nga zyrtarët e korruptuar.

Personi hipĂ«n me shkallĂ« nĂ« ndĂ«rtesĂ« dhe duket se monitoron kamerat qĂ« ka vendosur aty pĂ«r tĂ« pĂ«rndjekur mjekĂ«n “dritare mĂ« dritare”, teksa ajo ndodhet nĂ« punĂ«n e saj me pacientĂ«t.

Braçe kritikon edhe Policinë e Shtetit që nuk zbaton ligjin, as për heqjen e kamerave të paligjshme që ky person ka vendosur, por as për lirimin e hapësirës publike.
Postimi i plotë i Erion Braçes në Instagram:

“E mbani mend atĂ« kamerĂ«n me tĂ« cilĂ«n njĂ« pĂ«rndjekĂ«s pĂ«rndiqte njĂ« mjeke nĂ« punĂ«n e saj? AtĂ« qĂ« shkova dhe e hoqa unĂ«!

Urdhëroni, ky është përndjekësi në dy ditë të ndryshme, brenda katër ditëve.

Shiheni ç’bĂ«n: HipĂ«n me shkallĂ« nĂ« tarracĂ«n e njĂ« ndĂ«rtimi tĂ« paligjshĂ«m dhe i shkon dritare mĂ« dritare mjekes, pĂ«rndjek atĂ« dhe pacientĂ«t e saj. Mjekja Ă«shtĂ« nĂ« ambientin e saj tĂ« punĂ«s, pronĂ« e saj.

Tani, është habi e madhe se si Policia e Shtetit, e vënë në dijeni të faktit të përndjekjes përmes kamerës së paligjshme, në shkelje të çdo ligji e norme njerëzore, nuk i jep fund kësaj përndjekjeje kriminale që ndodh çdo ditë.

Ka hequr kamera të paligjshme pafund, por kamerat me të cilat ky përndjek një mjeke në punën e saj, Jooo!

Ka ndaluar pafund pisa të këtij lloji-perversë që përndjekin njerëzit në punë të tyre edhe fizikisht, por këtë JOOO!

Ju tregova ditë të shkuara se ky ku përndjekësi vë këmbët është ndërtim në hapësirë publike, i legalizuar në mënyrë skandaloze e në kundërshtim me ligjin, madje duke i marrë pronën tjetrit e duke i rënë më qafë gjithë banorëve të pallatit, në një rrugë ku ky operacion për lirimin e hapësirës publike, edhe pse në mes të Tiranës, nuk ka mbërritur!

Tani nĂ« vend qĂ« ndaj kĂ«tij tĂ« zbatohet ligji, tĂ« hetohet legalizimi skandaloz nĂ« hapĂ«sirĂ« publike, tĂ« hetohet ky dhe zyrtarĂ«t e korruptuar qĂ« e kanĂ« bĂ«rĂ«, tĂ« shembet e tĂ« çlirohet hapĂ«sira publike, pĂ«rfituesi shkon dhe mĂ« tej, pĂ«rndjek njerĂ«zit nĂ« punĂ« tĂ« tyre, duke shkelur çdo ligj!”

The post Braçe denoncon përndjekësin e mjekes me pamje: Dritare më dritare dhe me kamera të paligjshme, Policia hesht!  first appeared on JavaNews.al.

↗

Rama rikthehet në zyrë pas pushimeve, pritet Asambleja e PS dhe qeveria e re

✇Java News
By: B K

Kryeministri Edi Rama është rikthyer këtë të hënë në zyrën e tij në Tiranë, pas tre javësh pushimi në vilën qeveritare në Dhërmi.

Kreu i qeverisë duket i veshur sportiv, me rroba të zeza, teksa hyn në godinën e Kryeministrisë.

NĂ« ditĂ«t nĂ« vijim, Partia Socialiste pritet tĂ« mbledhĂ« AsamblenĂ« KombĂ«tare, ku Rama do tĂ« prezantojĂ« pĂ«rbĂ«rjen e kabinetit tĂ« ri qeveritar, i njohur si “Rama 4”.

The post Rama rikthehet në zyrë pas pushimeve, pritet Asambleja e PS dhe qeveria e re first appeared on JavaNews.al.

↗

Homazhet për Artur Zhejin, Berisha: Personalitet i gazetarisë, analizën e tij e respektoje edhe po të mos ishe dakord

✇Java News
By: B K
Ish-kryeministri dhe kreu i PD-së Sali Berisha ka shprehur ngushëllimet e tij për ndarjen nga jeta të gazetarit, analistit dhe publicistit Artur Zheji.

Në një deklaratë për mediat ne homazhet e mbajtura ndaj tij, Berisha vlerësoi figurën e Zhejit si një personalitet të spikatur në fushën e gazetarisë dhe analizës politike.

Ai shtoi se ndan dhimbjen me familjen dhe të afërmit e Zhejit në këtë moment të vështirë, duke i uruar që shpirti i tij të gjejë paqen e merituar.

“Erdha tĂ« shpreh ngushĂ«llimet mĂ« tĂ« ndjera dhe nderimin tim tĂ« thellĂ« pĂ«r Artur Zhejin, njĂ« personalitet i mirĂ«njohur i gazetarisĂ« me njĂ« eksperiencĂ« tĂ« gjatĂ«, i analizĂ«s, publicistikĂ«s, botimeve.

Artur Zheji ishte një zë në vete në analizat e tij, në të cilat edhe po të mos ishe dakord me pikëpamjen, mënyrën civile të servirjes dhe të shtruar të mbrojtjes që ai bënte, do ta respektoje patjetër.

Me kĂ«tĂ« rast shpreh ngushĂ«llimet mĂ« tĂ« ndjera familjes sĂ« tij tĂ« nderuar, miqve, shokĂ«ve dhe lutem sĂ« bashku me ta qĂ« shpirti i tij, shpirti i Artur Zhejit tĂ« gjejĂ« paqen e merituar”, tha Berisha.

The post Homazhet për Artur Zhejin, Berisha: Personalitet i gazetarisë, analizën e tij e respektoje edhe po të mos ishe dakord first appeared on JavaNews.al.

↗

Kolegji Zgjedhor rrëzon Adriatik Lapajn, mandati i deputetit mbetet te Ana Dajko

✇Java News
By: B K

Kolegji Zgjedhor ka lënë në fuqi vendimin e KAS, i cili ia la mandatin e vetëm të Nismës Shqipëria Bëhet së parës në listë, Ana Dajkos.

Adriatik Lapaj ndryshoi sot kërkesën që kishte depozituar për të marrë mandatin, dhe duke kërkuar lënien në fuqi të vendimit të KQZ-së, që ia dha mandatin kushërirës së tij, Kleana Xhuveli.

Por sot Kolegji Zgjedhor ka vulosur qĂ« mandati do t’i mbetet Ana Dajkos.

The post Kolegji Zgjedhor rrëzon Adriatik Lapajn, mandati i deputetit mbetet te Ana Dajko first appeared on JavaNews.al.

↗

“Biznesi Ă«shtĂ« i keq”, si po e dĂ«mton lufta tregtare provincĂ«n ekonomike kryesore tĂ« KinĂ«s

✇Java News
By: B K

Gjatë periudhës së lulëzimit të prodhimit me kosto të ulët në Kinë, qyteti Houjie ishte i njohur për këpucëtarët e tij dhe jetën e zhurmshme të natës që ofronte për mijëra blerës vendas dhe të huaj që e vizitonin çdo vit.

Si shumë qytete të tjera në provincën e Guangdongu-t, edhe Houjie lulëzoi pasi Kina u bë fuqia kryesore eksportuese në botë, dhe kjo provincë jugore u shndërrua në një fushë prove për kapitalizmin dhe investimet e huaja, si shtëpia e zonave të para speciale ekonomike të vendit.

Por tani sipas banorëve shumë prej fabrikave të saj janë bosh, dhe restorantet e biznese përreth po vuajnë, ndërsa tensionet tregtare të shkaktuara nga presidenti amerikan Donald Trump po përkeqësojnë rënien strukturore të prodhimit me kosto të ulët dhe sentimentin e dobët të konsumatorëve.

Zhvendosja e prodhimit nĂ« AzinĂ« juglindore e ka lĂ«nĂ« tĂ« izoluar dhe tĂ« vetĂ«m kuzhinierin Li Jilei, qĂ« u zhvendos nĂ« qytetin industrial tĂ« Houjie para mĂ« shumĂ« se njĂ« dekade nĂ« kĂ«rkim tĂ« punĂ«s. “Biznesi Ă«shtĂ« i keq
 shumĂ« fabrika janĂ« larguar,” tha Li. “Por fĂ«mijĂ«t tanĂ« janĂ« nĂ« shkollĂ« kĂ«tu. Nuk mund tĂ« zhvendosemi.”

Kina dhe SHBA-të janë të përfshira në negociata të zgjatura për tregtinë. Ndërsa Uashingtoni ka ulur tarifat shtesë mbi mallrat kineze në 30 për qind gjatë negociatave, askush nuk dyshon për ndikimin që kanë tarifat e rritura dhe pasiguria e shtuar. Me eksportet që arritën gati 821 miliardë dollar vitin e kaluar, Guangdongu është i prekur.

“Do tĂ« jetĂ« shumĂ« e madhe,” tha Alicia GarcĂ­a-Herrero, ekonomiste kryesore pĂ«r rajonin Azi-PaqĂ«sor nĂ« “Natixis“. “KompanitĂ« nĂ« Guangdong janĂ« nĂ« zemĂ«r tĂ« luftĂ«s tregtare.”

NdĂ«rsa faktorĂ« tĂ« tillĂ« si ngadalĂ«simi i sektorit tĂ« pronave dhe kĂ«rkesa e brendshme nĂ« rĂ«nie filluan tĂ« ndikojnĂ« “shumĂ« kohĂ« para” tarifave tĂ« kĂ«tij viti kundĂ«r mallrave kineze, sulmi i fundit tregtar i Uashingtonit do tĂ« godasĂ« perspektivat e rritjes sĂ« rajonit, tha ajo.

“Nuk Ă«shtĂ« njĂ« provincĂ« qĂ« po ecĂ«n aq mirĂ« sa dikur,” shtoi GarcĂ­a-Herrero. “Diçka nuk po funksionon si duhet.”

Guangdongu u rrit vetëm me 3.5 për qind vitin e kaluar, duke mos arritur objektivin për herën e tretë radhazi dhe duke mbetur shumë nën normën kombëtare prej 5 për qind.

Shenzheni, një qendër teknologjike dhe një nga qytetet më të pasura të Kinës, ishte i vetmi qytet në provincë që arriti një rritje më të lartë se mesatarja kombëtare në vitin 2024.

Rritja vjetore në kryeqytetin provincial, Guangzhou, ishte vetëm me 2.1 për qind. Foshan, qyteti fqinj i njohur për prodhimin e mobilieve dhe pajisjeve shtëpiake, u rrit me 1.3 për qind.
Ekonomia e Shantou, një qytet bregdetar që ishte një nga zonat origjinale speciale ekonomike të Kinës, u rrit vetëm me 0.02 për qind.

Kredencialet eksportuese të provincës datojnë që nga shekulli i 17-të, kur ishte një nga vendet e para në Kinë që ishte pjesërisht e hapur për tregtarët e huaj. Në vitin 1957, pas panairit të parë të Cantonit, u bë kanali përmes të cilit kryhej pjesa më e madhe e tregtisë së jashtme të Kinës.

Prodhimi i brendshëm bruto për frymë në Guangdong u rrit më shumë se 220 herë në 40 vitet nga 1978-ta deri në 2018-ën. Sot, ekonomia e saj është pak më e madhe se ajo e Koresë së Jugut.

Por edhe para rizgjedhjes së Trump-it, largimi i prodhimit me kosto të ulët drejt qendrave më të lira kishte dëmtuar vrullin e rritjes së provincës.

E nxitur nga spekulimet intensive gjatĂ« viteve tĂ« lulĂ«zimit, çmimet e pasurive tĂ« paluajtshme nĂ« provincĂ« kanĂ« qenĂ« mĂ« tĂ« ngadalta nĂ« rimĂ«kĂ«mbje krahasuar me rajonet e tjera tĂ« pasura. Ajo Ă«shtĂ« gjithashtu shtĂ«pia e disa prej zhvilluesve mĂ« tĂ« mĂ«dhenj dhe borxhlinj tĂ« KinĂ«s, pĂ«rfshirĂ« “Evergrande“, “Kaisa“, “Vanke” dhe “Country Garden”.

Analistët thonë se rënia ka kontribuar edhe në besimin e brishtë të konsumatorëve dhe bizneseve, me tregues si shitjet me pakicë që performojnë ndjeshëm më keq se mesatarja kombëtare.

Ngadalësimi në Guangdong ka gjithashtu implikime kombëtare.

Provinça kontribuon më shumë në të ardhurat nga taksat për qeverinë qendrore sesa çdo provincë tjetër. Në vitet e fundit, një ngadalësim kombëtar ka bërë që Pekini të ridrejtojë një pjesë më të madhe të atyre të ardhurave për të stimuluar rritjen në rajonet më të varfra.
“Ekonomia nĂ« pĂ«rgjithĂ«si nuk po ecĂ«n shumĂ« mirĂ«, por ju duhet tĂ« paguani taksat,” tha Sam Kwok, analist nĂ« “Fitch Ratings”.

NdĂ«rsa eksportet kanĂ« qenĂ« njĂ« ndihmĂ« jetike pĂ«r ekonominĂ« kineze vitet e fundit, GarcĂ­a-Herrero e “Natixis” tha se tensionet e fundit tregtare amerikane po shtyjnĂ« edhe eksportuesit e teknologjisĂ« sĂ« lartĂ«, si prodhuesi i makinave elektrike “BYD” me bazĂ« nĂ« Guangdong, qĂ« tĂ« shikojnĂ« pĂ«r ta zhvilluar prodhimin jashtĂ« vendit.

Anulimi nga Trump i pĂ«rjashtimeve tatimore tĂ« quajtura “de minimis” pĂ«r dĂ«rgesat me vlerĂ« tĂ« vogĂ«l do tĂ« godasĂ« gjithashtu Guangdong-un nĂ« mĂ«nyrĂ« disproporcionale, duke pasur parasysh qĂ« shumĂ« furnizues tĂ« “Shein” dhe “Temu”, dy nga pĂ«rdoruesit mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« kĂ«tij pĂ«rjashtimi, janĂ« bazuar nĂ« provincĂ«.

Pak vende e përmbledhin më mirë premtimin e ngecur të modelit eksportues të Guangdong-ut sesa Ronggui, një nën-distrikt prodhimi në deltën e lumit Pearl.

Ronggui ishte i pari qytet që arriti një prodhim total industrial mbi 100 miliardë renminbi (valuta vendase). Por rritja e Ronggui-t, e cila mbështetet në prodhimin e kondicionerëve dhe frigoriferëve, ka ngelur në vend. Marzhet për produkte të nivelit të mesëm kanë rënë, ndërsa industritë teknologjike të larta janë zhvilluar në vende të tjera.

Rritja nĂ« Foshan-in fqinj ka rĂ«nĂ« gjithashtu ndjeshĂ«m. “Po arrij tĂ« siguroj jetesĂ«n time,” tha Zhou Jingjing, njĂ« shitĂ«se ambulante qĂ« shet byrekĂ« me vlerĂ« 6 renminbi (0.83 dollarĂ«) jashtĂ« njĂ« parku industrial. Ajo shtoi se tĂ« ardhurat nga stenda e saj nĂ« mbrĂ«mje kanĂ« pĂ«suar rĂ«nie pasi mĂ« pak fabrika nĂ« zonĂ« po kĂ«rkojnĂ« qĂ« punonjĂ«sit tĂ« punojnĂ« orĂ« shtesĂ«.

Liang, një punëtor metali 35-vjeçar në një fabrikë frigoriferësh në Ronggui, tha se të ardhurat e tij mujore kanë rënë në rreth 7 mijë renminbi nga 9 mijë renminbi gjatë dy viteve të fundit pasi kërkesa për eksport gjatë periudhës së Covid-it u zbeh.

NdĂ«rsa ishte i sigurt se fabrika do t’i siguronte tĂ« ardhura tĂ« qĂ«ndrueshme, vlera e pronĂ«s sĂ« tij ka pĂ«suar gjithashtu rĂ«nie pĂ«r shkak tĂ« ngadalĂ«simit tĂ« tregut tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme nĂ« tĂ« gjithĂ« vendin.“Kam njĂ« hipotekĂ« kĂ«tu dhe fĂ«mijĂ«t e mi janĂ« nĂ« shkollĂ«,” tha ai. “Nuk guxoj tĂ« dal tĂ« gjej punĂ« tjetĂ«r.”

The post “Biznesi Ă«shtĂ« i keq”, si po e dĂ«mton lufta tregtare provincĂ«n ekonomike kryesore tĂ« KinĂ«s first appeared on JavaNews.al.

↗

Me gomone drejt Qeparoit, shpëtohen turistët gjermanë që rrezikuan të mbyteshin

✇Java News
By: A R

Policia Kufitare njofton se shpëtoi dy turistë gjermanë të cilët kishin lënë jahtin e tyre dhe po lundronin me një gomone drejt bregdetit të Qeparoit.

Berhard Michael, 70 vjeç, dhe Ute Dorothea, 63 vjeçe, u transportuan me siguri nĂ« portin e HimarĂ«s. Rreth 100 metra larg bregut, ata u gjetĂ«n mbi njĂ« gomone plastike pa motor, vetĂ«m me lopata, me emrin “Timini”. Çifti ishte shkĂ«putur nga jahti i tyre personal “Tiaman” dhe pĂ«r shkak tĂ« erĂ«s sĂ« fortĂ« nuk kishin mundur tĂ« ktheheshin nĂ« breg.

Ngjarja ndodhi mbrëmjen e së dielës, rreth orës 22:00, kur Salla e Komisariatit të Policisë Himarë mori njoftim për dy persona në vështirësi. Menjëherë, mjeti lundrues i Policisë Kufitare u nis drejt zonës së Qeparoit dhe rreth orës 22:45 konstatoi dy turistët gjermanë mbi gomone.

Rreth orës 00:30, ata mbërritën në port në gjendje të mirë shëndetësore.

The post Me gomone drejt Qeparoit, shpëtohen turistët gjermanë që rrezikuan të mbyteshin first appeared on JavaNews.al.

↗

Seanca në Kolegj, Lapaj ndryshon mendje: Mos ia jepni mandatin tezes, por gocës së tezes

✇Java News
By: A R

NĂ« Kolegjin Zgjedhor po mbahet seanca ku po shqyrtohet padia e Adriatik Lapajt ndaj KAS dhe KQZ-sĂ«, i cili kĂ«rkoi mandatin e vetĂ«m tĂ« fituar nga koalicioni “Nisma ShqipĂ«ria BĂ«het” nĂ« zgjedhjet e 11 majit.

Por Lapaj ka ndryshuar mendje dhe tashmĂ« nuk e kĂ«rkon mandatin pĂ«r vete. Ai ka kĂ«rkuar qĂ« tĂ« lihet nĂ« fuqi vendimi i KQZ-sĂ« qĂ« mandati t’i jepet kushĂ«rirĂ«s sĂ« tij, Kleana Xhuveli dhe rrĂ«zimin e vendimit tĂ« KAS-it, i cili e kaloi te e para nĂ« listĂ«, Ana Dajko.

Në ankimimin e tij më 4 gusht në Kolegjin Zgjedhor, Lapaj kërkonte që të njihet si fitues i listës së hapur me votat preferenciale të qytetarëve. Ai kërkonte gjithashtu mosnjohjen si të vlefshme të revokimit të dorëheqjeve më 15 dhe 17 korrik nga Zeqir Kordhoni, daja i Endri Shabanit, që pretendoi i pari se firma e dorëheqjes së tij duhej verifikuar pasi nuk mbante mend si dhe të kushërirës së Lapajt, Kleana Xhuveli, të cilën KQZ-ja e shpalli fituese.

Sipas marrëveshjes paraprake të koalicionit, të gjithë emrat e listës së mbyllur do të dorëzonin mandatin dhe në Kuvend do të hynte më i votuari i listës së hapur. Por tërheqja e Kordhonit nga dorëheqja i bllokoi rrugën Lapajt për në parlament dhe solli përplasjen publike me Shabanin. Në këtë ngërç, kushërira e Lapajt, Kleana Xhuveli, e 4-ta në listë, po ashtu shpalli ambicien për të marrë mandatin.

Celibashi ia dha mandatin Xhuvelit, por KAS e riktheu te Ana Dajko, e para në listë.

Me vendimin qĂ« pritet tĂ« marrĂ« Kolegji sot, pritet qĂ« t’i hapet rruga edhe certifikimit zyrtar tĂ« 11 majit.

The post Seanca në Kolegj, Lapaj ndryshon mendje: Mos ia jepni mandatin tezes, por gocës së tezes first appeared on JavaNews.al.

↗

“Dhurata” 850 milionĂ« dollarĂ«, SHBA miraton dĂ«rgimin e raketave ERAM nĂ« UkrainĂ«

✇Java News
By: A R

Shtetet e Bashkuara kanë miratuar një marrëveshje me vlerë rreth 850 milionë dollarë për të furnizuar Ukrainën me 3,350 raketa të tipit ERAM, sipas një raportimi të The Wall Street Journal, që citon zyrtarë amerikanë.

Dërgesa pritet të arrijë në duart e forcave ukrainase brenda gjashtë javësh, ndërsa financimi i kësaj pakete ushtarake do të mbulohet kryesisht nga vendet evropiane. Përveç raketave, paketa përfshin edhe pajisje të tjera ushtarake shtesë.

Raketat ERAM kanë aftësi për të goditur objektiva në një distancë që varion nga 241 deri në 450 kilometra. Megjithatë, përdorimi i tyre do të kërkojë një autorizim të veçantë nga Departamenti Amerikan i Mbrojtjes.

Miratimi i kësaj pakete ishte vonuar përkohësisht për shkak të bisedimeve midis presidentit rus Vladimir Putin dhe presidentit amerikan Donald Trump në Alaskë, si dhe diskutimeve me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në Uashington.

Sipas The Wall Street Journal, edhe pse SHBA nuk ka njoftuar pĂ«r dĂ«rgesa tĂ« tjera raketash, armĂ« tĂ« tjera tĂ« blera nga qeveritĂ« evropiane nĂ«pĂ«rmjet Uashingtonit — si sistemet e mbrojtjes ajrore dhe raketat GMLRS me njĂ« rreze prej rreth 150 kilometrash, mund tĂ« forcojnĂ« mĂ« tej arsenalin ushtarak tĂ« UkrainĂ«s.

Më herët, gazeta kishte raportuar se Pentagoni kishte kufizuar për disa muaj përdorimin nga Ukraina të armëve me rreze të gjatë ndaj objektivave në territorin rus.

The post “Dhurata” 850 milionĂ« dollarĂ«, SHBA miraton dĂ«rgimin e raketave ERAM nĂ« UkrainĂ« first appeared on JavaNews.al.

↗

Lamtumirë Artur Zheji! Mbahen homazhet për gazetarin dhe publicistin e ndjerë

✇Java News
By: A R

I jepet sot (25 gusht) lamtumira e fundit gazetarit dhe publicistit të ndjerë, Artur Zheji, i cili u nda nga jeta 2 ditë më parë. Homazhet po zhvillohen në ambientet e Universitetit të Arteve të Bukura, ku familjarë, miq dhe kolegë po i japin lamtumirën e fundit.

Më pas, arkëmorti me trupin e pajetë do të përcillet drejt banesës së fundit, pranë varrezave të Tufinës. Artur Zheji konsiderohet si një personalitet e spikatura në fushën e gazetarisë.

Ai ishte drejtues i Radio Televizionit Shqiptar, i Agjencisë Telegrafike Shqiptare dhe disa medieve të shkruara, duke dalluar për shkrimet analitike dhe stilin kritik.

Një karrierë e pasur në shërbim të medies

Artur Zheji njihej si një nga penat më të spikatura të gazetarisë shqiptare, i specializuar në analizë dhe opinion. Me një veprimtari të pasur, ai shërbeu në funksione drejtuese në disa media, duke kulmuar me postin e Drejtorit të Përgjithshëm të Radio Televizionit Shqiptar.

Përmes shkrimeve të tij si editorialist, analizave politike dhe drejtimit të programeve televizive, ai la një gjurmë të pashlyeshme në fushën e medies, duke u bërë një zë i rëndësishëm për debatin publik në vend.

Artur Zheji ishte i njohur jo vetëm për kontributin e tij në media, por edhe për trashëgiminë e pasur kulturore. Si djalë i eruditit Petro Zheji dhe aktores Besa Imami, ai vetë la gjurmë si dramaturg, një anë e talentit të tij të vlerësuar nga Teatri Kombëtar, i cili shprehu dhimbjen për humbjen e tij.

“NĂ« krijimtarinĂ« e tij, fjala u bĂ« reflektim i kohĂ«s dhe i shoqĂ«risĂ«, duke pasuruar jo vetĂ«m medien dhe debatin publik, por edhe skenĂ«n tonĂ« kombĂ«tare”, thuhet nĂ« mesazhin e Teatrit KombĂ«tar.

Zheji la pas dy vajza dhe një djalë, së bashku me bashkëshorten e tij. Humbja e tij e papritur ka tronditur jo vetëm familjen, por edhe kolegët dhe opinionin publik, të cilët e shihnin si një figurë me integritet dhe profesionalizëm të lartë. Vdekja e tij është një humbje e madhe për gazetarinë, analizën politike dhe medien shqiptare në përgjithësi.

The post Lamtumirë Artur Zheji! Mbahen homazhet për gazetarin dhe publicistin e ndjerë first appeared on JavaNews.al.

↗

ShqipĂ«ri – Letoni/ Nga sot dalin nĂ« shitje biletat fizike pranĂ« stadiumit “Air Albania”

✇Java News
By: A R

Federata e Futbollit njofton se nga sot tĂ« gjithĂ« futbolldashĂ«sit dhe tifozĂ«t e KombĂ«tares kanĂ« mundĂ«si tĂ« blejnĂ« biletat edhe fizikisht pĂ«r ndeshjen e 9 shtatorit, ShqipĂ«ri – Letoni, e vlefshme pĂ«r kualifikueset e KupĂ«s sĂ« BotĂ«s 2026.

Departamenti i Komunikimit nĂ« FSHF bĂ«n me dije se biletat mund tĂ« sigurohen pranĂ« pikĂ«s sĂ« shitjes qĂ« ndodhet tek hyrja e tribunĂ«s kryesore tĂ« stadiumit “Air Albania”. Pika fizike do tĂ« jetĂ« e hapur çdo ditĂ« nga ora 10:00 deri nĂ« 18:00.

Ky vendim vjen për shkak të kërkesave të vazhdueshme të tifozëve për bileta fizike, ndërkohë, vazhdon edhe shitja online e biletave në ebileta.al në këtë link .

The post ShqipĂ«ri – Letoni/ Nga sot dalin nĂ« shitje biletat fizike pranĂ« stadiumit “Air Albania” first appeared on JavaNews.al.

↗

Studimi: Përdorimi i paracetamolit gjatë shtatzënisë mund të rrisë rrezikun e autizmit, ADHD

✇Java News
By: A R

Fëmijët që ekspozohen ndaj acetaminofenit, i cili gjendet në medikamentet si paracetamoli apo Tylenol, mund të kenë më shumë gjasa që të pësojnë çrregullime gjatë zhvillimit të sistemit të tyre nervor, si autizmi apo ADHD-ja (çrregullim me deficit të vëmendjes ose hiperaktivitet).

Studimi i Shkollës së Harvardit për Shëndetin Publik dhe Mount Sinai dhe autorë nga institucione të ndryshme, analizoi të dhënat nga më shumë se 100 mijë njerëz. Autori kryesor është dekani i fakultetit të Harvardit, i cili është po ashtu një profesor për lëndën e shëndetit mjedisor.

Studiuesit analizuan rezultatet e 46 studimeve tĂ« mĂ«parshme me kĂ«ta pacientĂ« pĂ«r tĂ« zbuluar lidhjen e mundshme midis pĂ«rdorimit tĂ« acetaminophenit para lindjes dhe çrregullimet neurozhvillimore te fĂ«mijĂ«t pas lindjes. Ekipet identifikuan se kur ishte pĂ«rdorur paracetamoli – nĂ« tremujorin e parĂ«, dytĂ« ose tretĂ« – apo gjatĂ« gjithĂ« shtatzĂ«nisĂ«, duke bĂ«rĂ« mĂ« pas lidhjen me dosjen mjekĂ«sore tĂ« nĂ«nave.

Paracetamoli Ă«shtĂ« medikament qĂ« mjekĂ«t e japin pĂ«r ethet e dhimbjet gjatĂ« shtatzĂ«nisĂ«, por mund t’i dĂ«mtojĂ« fĂ«mijĂ«t dhe duhet pĂ«rdorur rrallĂ«, theksuan studiuesit.

“Duke qenĂ« se ky medikament pĂ«rdoret gjerĂ«sisht, edhe njĂ« rritje sado e vogĂ«l e rrezikut mund tĂ« ketĂ« ndikim tĂ« madh nĂ« shĂ«ndetin publik. RekomandojmĂ« pĂ«rdorim me masĂ« tĂ« acetaminofenit, dozĂ«n mĂ« tĂ« vogĂ«l efektive nĂ« njĂ« kohĂ«zgjatje sa mĂ« tĂ« shkurtĂ«r, sipas udhĂ«zimeve tĂ« mjekut, nĂ« bazĂ« tĂ« vlerĂ«simeve individuale pĂ«r rreziqet dhe favoret qĂ« mund tĂ« sjellĂ«, dhe jo tĂ« kufizohet fare,” thonĂ« studiuesit, duke shtuar se dhimbjet dhe ethet e patrajtuara po ashtu mund ta dĂ«mtojnĂ« beben.

Studimi këshillon që mjekët të rekomandojnë edhe mjekime që nuk përfshijnë përdorimin e lëndëve kimike mjekësore.

Vitin e kaluar, paracetamoli ishte në fokusin e një tjetër studimi në Univesitetin e Notingamit, që nxori se përdorimi i paracetamolit mund të sillte një rritje me 24 për qind deri në 36 për qind të rrezikut nga ulçera në stomak ose gjakosje në zorrë. Marrja e medikamentit po ashtu mund të rrisë rrezikun nga sëmundjet kronike të veshkave me 19 për qind, sëmundjet e zemrës me 9 për qind, dhe hipertensionin me 7 për qind. /Harvard, NDTV

The post Studimi: Përdorimi i paracetamolit gjatë shtatzënisë mund të rrisë rrezikun e autizmit, ADHD first appeared on JavaNews.al.

↗

Gjermania ndeshet me krizën e pensioneve: A mund ta ndryshojnë 10 euro në muaj mënyrën si investojnë njerëzit?

✇Java News
By: A R

Kancelari gjerman Friedrich Merz ka nxitur tĂ« rinjtĂ« qĂ« tĂ« mos mbĂ«shteten vetĂ«m tek pensionet shtetĂ«rore, por tĂ« investojnĂ« rregullisht shuma tĂ« vogla nĂ« tregun e aksioneve, njĂ« nismĂ« qĂ« ka nxitur reagime tĂ« ashpra nga sindikatat. Sindikata e fuqishme IG Metall e ka quajtur kĂ«tĂ« qasje “tĂ« ndarĂ« nga realiteti dhe tĂ« rrezikshme”, duke kĂ«rkuar pĂ«rforcimin e sistemit publik tĂ« pensioneve.

Sistemi publik gjerman i pensioneve, themeluar nga Otto von Bismarck nĂ« 1889, po pĂ«rballet me sfida tĂ« mĂ«dha pĂ«r shkak tĂ« plakjes dhe zvogĂ«limit tĂ« fuqisĂ« punĂ«tore: Deri nĂ« vitin 2036, 19.5 milionĂ« gjermanĂ« do tĂ« jenĂ« pensionuar, ndĂ«rsa vetĂ«m 12.5 milionĂ« punonjĂ«s tĂ« rinj do t’i bashkohen tregut tĂ« punĂ«s.

Qeveria aktuale synon të inkurajojë kursimet private të pensioneve përmes llogarive individuale me bazë kapitali, duke nisur një subvencion të ri prej 10 eurosh në muaj për fëmijët nga 6 deri në 18 vjeç, që do të investohen në një plan aksionesh dhe do të mbahen deri në moshën e pensionit. Ekspertët paralajmërojnë se efekti real ekonomik mund të jetë modest, por qëllimi është ndryshimi i sjelljes financiare të familjeve dhe të rinjve për të rritur ndërgjegjësimin për investimet.

Për shumë gjermanë, investimet në aksione mbeten të panjohura: Vetëm 17% e popullsisë posedon aksione ose fonde investimi, krahasuar me 39% në Mbretërinë e Bashkuar dhe 62% në SHBA. Sipas profesorëve të financave, përfitimet më të mëdha priten nga përvoja praktike dhe kultura e kursimeve të kapitalit, jo vetëm nga subvencionet simbolike.

Historikisht, tentativat për të promovuar pensionet private kanë dështuar. Shembuj janë produktet si Riester Pension, të cilat shpesh kanë rezultuar të shtrenjta dhe me kthime të ulëta. Merz dhe këshilltarët e tij shpresojnë që nisma e re, duke filluar nga një investim i vogël mujor prej 10 eurosh, mund të krijojë një efekt afatgjatë duke nxitur të rinjtë të investojnë më shumë dhe të ndërgjegjësojnë familjet për sigurinë financiare në të ardhmen.

Sipas llogaritjeve, me një kthim mesatar vjetor prej 7%, një investim prej 10 eurosh në muaj për fëmijët mund të rritet në rreth 65,000 euro në 50 vjet, megjithëse inflacioni mund të zvogëlojë vlerën reale. Megjithatë, ekspertët theksojnë se përfitimet më të mëdha janë psikologjike dhe kulturore, duke ndikuar tek mënyra se si gjermanët menaxhojnë kursimet dhe investimet gjatë dekadave të ardhshme.

The post Gjermania ndeshet me krizën e pensioneve: A mund ta ndryshojnë 10 euro në muaj mënyrën si investojnë njerëzit? first appeared on JavaNews.al.

↗

Një rastësi e trishtë: Edhe Lame, edhe Zheji kryen ndërhyrje në një nga qendrat më të avancuara në botë, por


✇Java News
By: A R

Artur Zheji, gazetari dhe analisti i njohur, ndĂ«rroi jetĂ« mĂ« 23 gusht 2025, nĂ« moshĂ«n 64-vjeçare, pas njĂ« arresti kardiak teksa ndodhej nĂ« SarandĂ« me familjen e tij. Ngjarja ndodhi nĂ« njĂ« restorant nĂ« rrugĂ«n “Butrinti”, ku Zheji po festonte ditĂ«lindjen e djalit tĂ« tij. PavarĂ«sisht ndihmĂ«s sĂ« shpejtĂ« mjekĂ«sore, ai nuk arriti tĂ« mbijetojĂ«.

Disa kohë më parë Zheji kreu një ndërhyrje në Gjermani.

“E vĂ«rteta Ă«shtĂ« se, kĂ«to dy tre muajt e fundit, u kujdesa pĂ«r shĂ«ndetin, mĂ« me vĂ«mendje se mĂ« parĂ«, pasi bĂ«ra njĂ« ndĂ«rhyrje kirurgjikale tĂ« lehtĂ« dhe tĂ« shpejtĂ«, nĂ« GjermaninĂ« e bekuar nga Zoti” – tha ai pas ndĂ«rhyrjes, nĂ« njĂ« intervistĂ« nĂ« media.

Vetëm disa muaj më parë, më 22 maj 2025, Artan Lame, ish-drejtor i Agjencisë së Kadastrës dhe një figurë e njohur në fushën e trashëgimisë kulturore shqiptare, ndërroi jetë në moshën 58-vjeçare.

Edhe Lame kreu ndërhyrje në zemër në Mynih, Gjermani. Ai vdiq pikërisht aty pas ndërhyrjes. Lame kishte vuajtur prej vitesh nga probleme kardiake dhe humbi jetën pas daljes nga gjendja e komës.

Sistemi shëndetësor gjerman është ndër më të avancuarit në botë dhe ka standarde shumë të rrepta profesionale dhe etike. Me sa kuptohet nga këto raste, ndërlikimet pas ndërhyrjeve kirurgjikale ndodhin, edhe kur trajtimi është i nivelit të lartë.

Zemra Ă«shtĂ« njĂ« organ delikat, dhe pas njĂ« operacioni – sidomos nĂ« moshĂ« tĂ« mesme apo tĂ« shtyrĂ« – çdo trup reagon ndryshe.

Këto dy humbje të njëpasnjëshme janë kujtesë mbi rëndësinë e kujdesit shëndetësor, veçanërisht për personat me histori të problemeve kardiake. Pra ndërhyrjet kirurgjikale, edhe kur kryhen në qendra të avancuara mjekësore si Gjermania, mbartin rreziqe, veçanërisht për pacientët me sëmundje kronike.

Dita

The post Një rastësi e trishtë: Edhe Lame, edhe Zheji kryen ndërhyrje në një nga qendrat më të avancuara në botë, por
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Edhe Jean-Claude Trichet i alarmuar si Draghi: BE është një xhuxhe mes SHBA dhe Kinës

✇Java News
By: A R

“Bota ka ndryshuar qĂ« kur presidenti i Shteteve tĂ« Bashkuara vendosi tĂ« imponojĂ« ligjin e mĂ« tĂ« fortit. MĂ«nyra e vetme qĂ« ne evropianĂ«t tĂ« reagojmĂ« Ă«shtĂ« tĂ« promovojmĂ« zbatimin e projektit federal, dhe nuk mund tĂ« jemi pesimistĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« qĂ«llim”.

Kështu ka deklaruar ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane, Jean-Claude Trichet, i cili shpreh shqetësim për dobësinë politike të Bashkimit Evropian përballë sfidave globale. Në një analizë të fundit, ekonomisti francez dhe paraardhësi i Mario Draghi-t në Bankën Qendrore evropiane, thekson nevojën urgjente për thellimin e integrimit evropian dhe ndërtimin e një federate të vërtetë politike.

Ashtu si Draghi, “me tĂ« cilin ndaj pĂ«rfundimet e raportit, besoj se Evropa duhet tĂ« ecĂ« pĂ«rpara nĂ« procesin e integrimit”.

Ai shton se Evropa ndodhet mes dy forcave destabilizuese: “Kemi njĂ« autokrat agresiv rus dhe njĂ« president amerikan qĂ« dĂ«shiron tĂ« na braktisĂ« nĂ« fatin tonĂ«, megjithatĂ« besoj se pikĂ«risht nga bashkimi i kĂ«tyre dy forcave negative do tĂ« lindĂ« vendosmĂ«ria e EvropĂ«s pĂ«r tĂ« realizuar gradualisht projektin e saj afatgjatĂ«, i cili duhet tĂ« jetĂ« ai i njĂ« federate tĂ« vĂ«rtetĂ« politike. Do t’ia dalim”.

INTERVISTA

Ekonomia është paralizuar nga zgjedhjet e Trump-it. Presidenti i Fed-it, Jerome Powell, dha miratimin për një ulje të parë të normave të interesit: A është ky fillimi i një trendi?

“Le tĂ« shohim anĂ«t pozitive: Powell ka riafirmuar pavarĂ«sinĂ« e bankave qendrore duke rezistuar ndaj sulmeve verbale tĂ« paprecedenta nga administrata amerikane. Dhe ky Ă«shtĂ« thelbi. Tani ai mendon, duke u bazuar vetĂ«m nĂ« tĂ« dhĂ«na, veçanĂ«risht ato negative pĂ«r punĂ«simin qĂ« dolĂ«n menjĂ«herĂ« pas mbledhjes sĂ« fundit tĂ« Fed-it, se ka ardhur momenti pĂ«r njĂ« ulje tĂ« moderuar tĂ« normave nĂ« mbledhjen e ardhshme tĂ« shtatorit. E kam vlerĂ«suar shumĂ« faktin qĂ« Powell konfirmoi synimin pĂ«r tĂ« mbajtur pritshmĂ«ritĂ« pĂ«r inflacionin tĂ« ankoruara fort rreth 2% nĂ« afat tĂ« mesĂ«m. BQE Ă«shtĂ« nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n linjĂ«. NĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme, zhvillimet e ardhshme tĂ« politikĂ«s monetare do tĂ« varen nga tĂ« dhĂ«na tĂ« reja, tĂ« cilat mbeten kryesisht tĂ« paparashikueshme pĂ«r shkak tĂ« ndikimit tĂ« ardhshĂ«m tĂ« vendimeve tĂ« administratĂ«s aktuale amerikane pĂ«r tarifat doganore, emigracionin dhe politikĂ«n buxhetore”.

Por si mund të mbrohet Evropa nëse aleati historik i kthehet kundër?

“Strategjia e vetme e mundshme Ă«shtĂ« tĂ« pĂ«rshpejtojmĂ« ndĂ«rtimin e projektit federal. Ekonomia Ă«shtĂ« thelbĂ«sore. Duhet tĂ« pĂ«rfundojmĂ« shpejt tregun unik pĂ«r bankat dhe kapitalet: BE-ja Ă«shtĂ« njĂ« xhuxh financiar krahasuar me Shtetet e Bashkuara dhe KinĂ«n. Nevojitet njĂ« treg i vetĂ«m pĂ«r platformat dixhitale, telekomunikacionin, industrinĂ« e armĂ«ve, energjinĂ« dhe sektorĂ« tĂ« tjerĂ«. VetĂ«m me njĂ« bashkim tĂ« vĂ«rtetĂ« mund tĂ« financohen investimet qĂ« nuk mund tĂ« shtyhen mĂ«. Tregu unik nuk mjafton, kĂ«tĂ« e kemi parĂ« qartĂ« nĂ« diskutimet tregtare: partneri amerikan pĂ«rfiton sidomos nga diplomacia e tij e unifikuar, mbrojtja unike, ekzekutivi i unifikuar. NĂ« tĂ« gjitha negociatat, jo vetĂ«m me Shtetet e Bashkuara, “tavani ynĂ« i xhamtĂ«â€ Ă«shtĂ« se ende nuk jemi bĂ«rĂ« njĂ« federatĂ« e plotĂ«â€.

Në veçanti, për unionin bankar, a do të mjaftonte zgjidhja e pengesës për sigurimin e kursimeve të depozituesve?

“Jo, pĂ«r fat tĂ« keq kjo Ă«shtĂ« e nevojshme, por jo e mjaftueshme. Dhe kjo Ă«shtĂ« e pashpjegueshme kur mendon se nĂ« disa sektorĂ« industrialĂ« ia kemi dalĂ«: Airbus ka tĂ« njĂ«jtĂ«n peshĂ« me Boeing nĂ« aviacionin civil, nĂ« industrinĂ« e makinave janĂ« realizuar bashkime gjigante. NĂ« financĂ«, pĂ«rkundrazi, pengesat duken tĂ« pakapĂ«rcyeshme. Mund tĂ« projektojmĂ« zgjidhjet teknike mĂ« tĂ« sofistikuara pĂ«r tĂ« pĂ«rfunduar unionin, dhe Ă«shtĂ« absolutisht e nevojshme ta bĂ«jmĂ« kĂ«tĂ«, por gjithmonĂ« do tĂ« na duhet tĂ« kapĂ«rcejmĂ« paragjykimet kombĂ«tare, mungesĂ«n e besimit tĂ« ndĂ«rsjellĂ«, rezistencat ndaj bashkimeve qĂ« mund tĂ« krijonin mĂ« nĂ« fund grupe evropiane mjaftueshĂ«m tĂ« mĂ«dha pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar gjigantĂ«t amerikanĂ« dhe kinezĂ«. PĂ«rndryshe, do tĂ« jemi tĂ« dĂ«nuar pĂ«rjetĂ«sisht tĂ« pĂ«rjashtohemi nga gara botĂ«rore qĂ« po zhvillohet mes dy blloqeve tĂ« mĂ«dha, Uashingtonit dhe Pekinit. Pika jonĂ« e dobĂ«t Ă«shtĂ« qĂ« nuk jemi njĂ« federatĂ«â€.

Realisht, sa shpresa duhet të kemi?

“Nuk jam naiv. Rruga drejt njĂ« federate tĂ« vĂ«rtetĂ« Ă«shtĂ« politikisht e vĂ«shtirĂ« nĂ« tĂ« gjitha vendet tona dhe do tĂ« jetĂ« e gjatĂ«. Por nuk besoj se Evropa mund tĂ« pranojĂ« pĂ«rgjithmonĂ« tĂ« jetĂ« njĂ« xhuxh politik qĂ« thjesht vĂ«shtron pasivisht negociatat mes gjigantĂ«ve – sot amerikanĂ«, kinezĂ« dhe rusĂ«, nesĂ«r India, Pakistani, Brazili, Indonezia e me radhĂ«, tĂ« gjitha federata politike. Situata aktuale, nĂ« tĂ« cilĂ«n Evropa neglizhohet nga Shtetet e Bashkuara nĂ« negociatat tregtare, pĂ«rjashtohet nga negociatat pĂ«r UkrainĂ«n dhe nuk ka rol nĂ« Lindjen e Mesme, nuk mund tĂ« zgjasĂ« pĂ«rjetĂ«sisht”./tvklan.al

MarrĂ« nga “La Repubblica“

The post Edhe Jean-Claude Trichet i alarmuar si Draghi: BE është një xhuxhe mes SHBA dhe Kinës first appeared on JavaNews.al.

↗

I dehur në timon dhe në parakalim, arrestohet 23-vjeçari që vrau me makinë dy motrat nga Delvina

✇Java News
By: A R

Ka rënë në prangat e Policisë autori i aksidentit trafgjik që u mori jetën natën e mbremshme motrave Elvisa dhe Rozina Dhimaku.

Burime nga blutë bëjnë me dije se Kevi Norra, 23 vjeç, ka qenë në drejtimin e mjetit tip Audi në gjendje të dehur dhe duke parakaluar gabimisht. Ky ka qenë edhe momenti kur Norra ka përplasur automjetin Lancia ku ndodheshin motrat Dhimaku, nga Delvina.

Nga aksidenti i rëndë ka mbetur e plagosur edhe Antonela Zhupa teksa ajo ndodhej në mjetin e motrave Dhimaku.

Aksidenti u regjistrua tĂ« dielĂ«n rreth orĂ«s 20:15 tĂ« mbrĂ«mjes nĂ« vendin e quajtur “Pularia”. NĂ« vendin e aksidentit shkuan forca tĂ« shumta policie, ambulanca dhe zjarrfikĂ«se, tĂ« cilat kanĂ« ndĂ«rhyrĂ« pĂ«r nxjerrjen e trupave dhe pĂ«r ndihmĂ«n e tĂ« plagosurit.

The post I dehur në timon dhe në parakalim, arrestohet 23-vjeçari që vrau me makinë dy motrat nga Delvina first appeared on JavaNews.al.

❌