Njëri do marrëveshje ndërsa tjetri fitore, Trump dhe Putin drejt një përplasjeje?
BBC-Steve Rosenberg
A ka dalë nga shinat marrëdhënia mes Donald Trump dhe Vladimir Putin?
Një gazetë e njohur ruse mendon se po. Ajo iu referua trenave për të ilustruar gjendjen aktuale të marrëdhënieve SHBA-Rusi.
âNjĂ« pĂ«rplasje kokĂ« mĂ« kokĂ« duket e pashmangshmeâ, deklaroi sĂ« fundmi tabloidi Moskovsky Komsomolets.
âLokomotiva Trump dhe lokomotiva Putin po lĂ«vizin me shpejtĂ«si drejt njĂ«ra-tjetrĂ«s. Dhe asnjĂ«ra nuk ka ndĂ«rmend tĂ« ndalojĂ« apo tĂ« kthehet pas.â
PĂ«r âlokomotivĂ«n e Putinitâ, Ă«shtĂ« avull i plotĂ« pĂ«rpara me tĂ« ashtuquajturĂ«n âOperacioni Special Ushtarakâ, luftĂ«n e RusisĂ« nĂ« UkrainĂ«. Kreu i Kremlinit nuk ka shfaqur asnjĂ« dĂ«shirĂ« pĂ«r tĂ« ndalur armiqĂ«sitĂ« apo pĂ«r tĂ« shpallur njĂ« armĂ«pushim afatgjatĂ«.
NdĂ«rkohĂ«, âlokomotiva Trumpâ ka rritur pĂ«rpjekjet pĂ«r tĂ« ushtruar presion ndaj MoskĂ«s pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftimeve: Ka dhĂ«nĂ« afate, ultimatume, kĂ«rcĂ«nime pĂ«r sanksione shtesĂ« kundĂ«r RusisĂ« dhe tarifa tĂ« rĂ«nda ndaj partnerĂ«ve tregtarĂ« tĂ« saj, si India dhe Kina.
Shto këtu edhe dy nëndetëset bërthamore amerikane që Presidenti Trump pretendon se i ka afruar pranë Rusisë.
Kur kalon nga metaforat me lokomotiva te nëndetëset bërthamore, kuptohet që gjërat janë bërë serioze.
Por a do tĂ« thotĂ« kjo se ShtĂ«pia e BardhĂ« Ă«shtĂ« realisht nĂ« njĂ« âkurs pĂ«rplasjejeâ me Kremlinin pĂ«r çështjen e UkrainĂ«s?
Apo vizita kĂ«tĂ« javĂ« nĂ« MoskĂ« nga i dĂ«rguari i posaçëm i Donald Trump, Steve Witkoff, Ă«shtĂ« njĂ« shenjĂ« se, pavarĂ«sisht retorikĂ«s, njĂ« marrĂ«veshje mes RusisĂ« dhe AmerikĂ«s pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s mbetet ende e mundur?
Një fillim i ngrohtë pas rikthimit të Trump
Në javët e para të mandatit të dytë të Trump si president, Moska dhe Uashingtoni dukeshin në rrugë të mbarë për të rindezur marrëdhëniet mes tyre.
AsnjĂ« shenjĂ« pĂ«rplasjeje. PĂ«rkundrazi. NĂ« disa momente dukej sikur Vladimir Putin dhe Donald Trump ndodheshin nĂ« tĂ« njĂ«jtin vagon, duke udhĂ«tuar nĂ« tĂ« njĂ«jtin drejtim. NĂ« shkurt, Shtetet e Bashkuara dolĂ«n nĂ« krah tĂ« RusisĂ« nĂ« Kombet e Bashkuara, duke kundĂ«rshtuar njĂ« rezolutĂ« tĂ« hartuar nga Evropa qĂ« dĂ«nonte âagresioninâ e RusisĂ« nĂ« UkrainĂ«.
Në një telefonatë gjatë atij muaji, të dy presidentët diskutuan për vizita në vendet e njëri-tjetrit. U krijua ndjesia se një samit Putin-Trump mund të ndodhte nga momenti në moment.
Ndërkohë, administrata Trump po ushtronte presion ndaj Kievit, jo ndaj Moskës, dhe po përplasej me aleatë tradicionalë të Amerikës, si Kanadaja dhe Danimarka. Në fjalime dhe intervista televizive, zyrtarët amerikanë ishin shumë kritikë ndaj NATO-s dhe udhëheqësve evropianë.
E gjitha kjo ishte muzikë për veshët e Kremlinit.
âAmerika tani ka mĂ« shumĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta me RusinĂ« sesa me Brukselin apo Kievinâ, deklaroi nĂ« mars pĂ«r gazetĂ«n Izvestia, Konstantin Blokhin, nga Qendra pĂ«r Studime tĂ« SigurisĂ« nĂ« AkademinĂ« Ruse tĂ« Shkencave.
Po ajo gazetë shkruante në prill:
âTrumpistĂ«t janĂ« revolucionarĂ«. JanĂ« pĂ«rmbysĂ«s tĂ« sistemit. Ata vetĂ«m mund tĂ« mbĂ«shteten pĂ«r kĂ«tĂ«. Uniteti i PerĂ«ndimit nuk ekziston mĂ«. Gjeopolitikisht nuk Ă«shtĂ« mĂ« njĂ« aleancĂ«. Trumpizmi e ka shkatĂ«rruar konsensusin transatlantik me vendosmĂ«ri dhe shpejtĂ«si.â
Ndërkohë, i dërguari i Trumpit, Steve Witkoff, ishte bërë një vizitor i rregullt në Rusi. Ai bëri katër vizita në pak më shumë se dy muaj, duke kaluar orë të tëra në bisedime me Putinin. Pas një takimi, lideri i Kremlinit i dhuroi një portret të Donald Trump për ta çuar në Shtëpinë e Bardhë.
Presidenti Trump thuhet se ishte ândjerĂ« i emocionuarâ nga gjesti.
Por ai kërkonte më shumë sesa një pikturë nga Moska. Donte që Presidenti Putin të pranonte një armëpushim të plotë dhe të pakushtëzuar në Ukrainë.
Zhgënjimi në rritje i Trump
I sigurt në avantazhin e tij në fushëbetejë, Vladimir Putin ka qenë i papërkulur për të ndalur luftën, pavarësisht pretendimeve të tij se Moska është e hapur për një zgjidhje diplomatike.
Kjo është arsyeja pse Donald Trump është gjithnjë e më i zhgënjyer me Kremlinin.
NĂ« javĂ«t e fundit, ai ka dĂ«nuar sulmet e pandalshme tĂ« RusisĂ« ndaj qyteteve ukrainase si âtĂ« neveritshmeâ, âtĂ« turpshmeâ dhe ka akuzuar Putin se flet ânjĂ« mal me marrĂ«ziraâ pĂ«r UkrainĂ«n.
Muajin e kaluar, Trump shpalli njĂ« ultimatum 50-ditor ndaj Putin pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s, duke kĂ«rcĂ«nuar me sanksione dhe tarifa. MĂ« pas, ai e shkurtoi atĂ« afat nĂ« vetĂ«m dhjetĂ« ditĂ«. Ky afat skadon nĂ« fundjavĂ«n qĂ« vjen. Deri tani, nuk ka asnjĂ« shenjĂ« se Putin do tâi nĂ«nshtrohet presionit tĂ« Uashingtonit.
Por, sa presion ndjen realisht Vladimir Putin?
âPasi Trump i ka ndryshuar aq shumĂ« herĂ« afatet dhe Ă«shtĂ« kthyer sa nĂ« njĂ« drejtim sa nĂ« njĂ« tjetĂ«r, nuk besoj se Putin e merr seriozishtâ, thotĂ« Nina Khrushcheva, profesore e marrĂ«dhĂ«nieve ndĂ«rkombĂ«tare nĂ« New School, New York.
âPutini do tĂ« luftojĂ« sa tĂ« mundet, pĂ«rveç nĂ«se Ukraina thotĂ«: âJemi lodhur, jemi tĂ« gatshĂ«m tĂ« pranojmĂ« kushtet tuajaâ. Besoj se Putin rri nĂ« Kremlin dhe mendon se po realizon Ă«ndrrat e carĂ«ve rusĂ« dhe tĂ« sekretarĂ«ve tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m si Stalini, duke i treguar PerĂ«ndimit se Rusia nuk duhet trajtuar me pĂ«rçmim.â
Një marrëveshje është ende e mundur
Nga tabloja që kemi paraqitur deri tani, mund të duket sikur përplasja mes lokomotivave Trump dhe Putin është e pashmangshme.
Por jo domosdoshmërisht.
Donald Trump e sheh veten si mjeshtër të marrëveshjeve dhe, nga sa kuptohet, ende nuk ka hequr dorë nga përpjekjet për të siguruar një të tillë me Vladimir Putin.
Steve Witkoff pritet të kthehet këtë javë në Rusi për bisedime me kreun e Kremlinit. Nuk dihet çfarë oferte mund të sjellë me vete.
Por disa komentues nĂ« MoskĂ« parashikojnĂ« se do tĂ« ketĂ« mĂ« shumĂ« karrota sesa shkopinj. Nuk kaloi pa u vĂ«nĂ« re fakti qĂ« tĂ« dielĂ«n, Presidenti Trump tha se Rusia âduket se Ă«shtĂ« shumĂ« e aftĂ« pĂ«r tĂ« shmangur sanksionetâ.
TĂ« hĂ«nĂ«n, Ivan Loshkarev, pedagog i teorisĂ« politike nĂ« Universitetin MGIMO nĂ« MoskĂ«, i tha Izvestia-s se, pĂ«r tĂ« nxitur dialogun, Witkoff mund tĂ« paraqesĂ« âoferta bashkĂ«punimi tĂ« favorshme [pĂ«r RusinĂ«], qĂ« do tĂ« mundĂ«soheshin pas njĂ« marrĂ«veshjeje pĂ«r UkrainĂ«nâ.
A do të mjaftojë kjo për të bindur Kremlinin të pranojë paqen pas tre vitesh e gjysmë lufte?
Nuk ka asnjë garanci.
Sepse deri tani, Vladimir Putin nuk ka lëvizur asnjë hap nga kërkesat e tij maksimale për territore, për neutralitetin e Ukrainës dhe për përmasat e ushtrisë ukrainase.
Donald Trump kërkon një marrëveshje. Vladimir Putin kërkon një fitore.