ZyrtarĂ«t e Bashkimit Evropian e kanĂ« kaluar javĂ«n e kaluar duke finalizuar njĂ« plan pĂ«r tâu kundĂ«rpĂ«rgjigjur Shteteve tĂ« Bashkuara nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« tarifave tĂ« Presidentit Trump, duke hedhur themelet pĂ«r tĂ« goditur importet amerikane me vlerĂ« mbi 100 miliardĂ« dollarĂ« me taksa nĂ«se negociatat pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje tĂ« re tregtare dĂ«shtojnĂ«.
Por një pyetje lind mbi këtë përpjekje.
âNĂ«se do tĂ« vijĂ« nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«, a do tĂ« ndodhĂ«?â, pyeti Frances Burwell, njĂ« bashkĂ«punĂ«tore nĂ« QendrĂ«n Evropiane tĂ« KĂ«shillit Atlantik, njĂ« organizatĂ« kĂ«rkimore.
ZyrtarĂ«t nga blloku 27-vendesh kanĂ« kaluar muaj duke u pĂ«rgatitur pĂ«r tâu hakmarrĂ«, vetĂ«m pĂ«r tâu tĂ«rhequr nĂ« favor tĂ« mĂ« shumĂ« bisedimeve.
Në prill, politikëbërësit e BE-së miratuan një plan për të vendosur tarifa mbi 21 miliardë euro mallra amerikane.
Por ata i pezulluan papritur ato në një shfaqje vullneti të mirë kur Trump ndryshoi qëndrim në minutën e fundit dhe ndaloi disa tarifa të rënda të aplikuara në mënyrë të përgjithshme.
Qëllimi ishte të negociohej.
Nuk pati asnjë marrëveshje.
Në vend të kësaj, Trump tha në mediat sociale javën e kaluar se planifikonte të vendoste tarifa prej 30 për qind në bllok duke filluar nga 1 gushti.
Pas kĂ«tij njoftimi, zyrtarĂ«t e BE-sĂ« zgjodhĂ«n tĂ« vononin pĂ«rsĂ«ri atĂ« grup tĂ« parĂ« tĂ« tarifave hakmarrĂ«se â tĂ« cilat ishin pezulluar vetĂ«m deri mĂ« 14 korrik â pĂ«r tĂ« lĂ«nĂ« hapĂ«sirĂ« pĂ«r mĂ« shumĂ« bisedime.
Por ata gjithashtu kanĂ« dyfishuar premtimin e tyre pĂ«r tâu pĂ«rgjigjur me forcĂ« nĂ«se Ă«shtĂ« e nevojshme.
Zyrtarët e tregtisë së BE-së tani po përfundojnë një listë të dytë tarifash që do të synonin një listë edhe më të gjatë të mallrave amerikane, një që arrin në 72 miliardë euro mallra që përfshin aeroplanë Boeing dhe burbon Kentucky.
Versioni përfundimtar iu dërgua shteteve anëtare të hënën, raporton New York Times duke cituar diplomatët që folën me kusht anonimiteti për të diskutuar një proces të brendshëm. Përfaqësuesit kombëtarë ende nuk kanë votuar për listën.
Kjo shtytje pĂ«r tâu pĂ«rgatitur pĂ«r hakmarrje Ă«shtĂ« e rrĂ«njosur nĂ« njĂ« realitet tĂ« pakĂ«ndshĂ«m.
Bashkimi Evropian do të preferonte të gjente një zgjidhje të negociuar dhe të shmangte një luftë tregtare të dhimbshme dhe të zgjatur, por bisedimet mund të dështojnë ende.
Forca, theksuan shumë politikanë dhe ministra, duket se është e vetmja gjuhë negociuese që Trump e kupton.
ĂshtĂ« e nevojshme tĂ« âtregojmĂ« muskujtâ, tha tĂ« hĂ«nĂ«n Lars Lokke Rasmussen, ministri i jashtĂ«m danez. âNĂ«se doni paqe, duhet tĂ« pĂ«rgatiteni pĂ«r luftĂ«, dhe mendoj se jemi nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«â.
Maros Sefcovic, komisioneri i tregtisĂ« i BE-sĂ«, tha se ministrat evropianĂ« ishin bĂ«rĂ« mĂ« tĂ« vendosur pĂ«r tâu kundĂ«rpĂ«rgjigjur nĂ«se nuk mund tĂ« arrihej njĂ« zgjidhje e negociuar.
Sefcovic ka fluturuar në Washington në mënyrë të përsëritur dhe ka zhvilluar telefonata të rregullta me zyrtarë amerikanë, përfshirë Howard Lutnick, sekretarin e tregtisë, për të provuar të arrinin një marrëveshje.
Ai ka qenĂ« i qartĂ« se mendonte se ishte afĂ«r â vetĂ«m pĂ«r nxjerrĂ« situatĂ«n nga kontrolli pasi Trump lĂ«shoi kĂ«rcĂ«nimin e tij javĂ«n e kaluar pĂ«r tĂ« vendosur tarifa prej 30 pĂ«r qind.
âNe duhet tĂ« mbrojmĂ« vendet e punĂ«s, ju duhet tĂ« mbroni biznesetâ, tha Sefcovic nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp nĂ« Bruksel tĂ« hĂ«nĂ«n.
MegjithatĂ«, ndjekja e planit pĂ«r tâu kundĂ«rpĂ«rgjigjur nuk do tĂ« ishte njĂ« zgjedhje e lehtĂ«.
Vendosja e tarifave pĂ«r sojĂ«n, çantat, makineritĂ« dhe mallrat e tjera amerikane do tâi bĂ«nte kĂ«to produkte mĂ« tĂ« shtrenjta pĂ«r konsumatorĂ«t dhe bizneset nĂ« FrancĂ«, Gjermani, Itali dhe shtete tĂ« tjera anĂ«tare tĂ« BE-sĂ«.
Duke pasur parasysh këtë, diskutimet mbi produktet që Brukseli duhet të synojë kanë qenë intensive.
Tarifat që u përgatitën dhe pothuajse hynë në fuqi në prill mund të zbatoheshin shumë shpejt, sepse ato u finalizuan dhe nuk janë më në diskutim.
Por ato gjithmonë janë parashikuar vetëm si një hap i parë: mallra me vlerë 21 miliardë euro nuk janë shumë në kontekstin e një marrëdhënieje tregtare transatlantike prej 1.6 trilion eurosh.
âNe do tĂ« vazhdojmĂ« tĂ« pĂ«rgatisim kundĂ«rmasa tĂ« mĂ«tejshme nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« jemi plotĂ«sisht tĂ« pĂ«rgatiturâ, tha tĂ« dielĂ«n Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Evropian.
Shtetet anëtare të BE-së do të duhet të votojnë ende për të miratuar grupin e dytë të tarifave të propozuara që do të zbatoheshin për mallra me vlerë 72 miliardë euro.
Lista fillimisht përfshinte produkte me vlerë 95 miliardë euro, por u shkurtua pas reagimeve dhe lobimit.
Pas kësaj, zyrtarët mund të merrnin në konsideratë përdorimin e një mjeti të ri, të ashtuquajturin instrument anti-shtrëngim, për të synuar firmat e mëdha të teknologjisë ose kompanitë e tjera amerikane të shërbimeve duke u imponuar atyre kufizime tregtare ose investimesh.
NjĂ« veprim i tillĂ« mund tĂ« godiste xhepin e bizneseve amerikane, por pĂ«r shkak se do tĂ« ishte shumĂ« i dhimbshĂ«m dhe do tĂ« rrezikonte pĂ«rshkallĂ«zimin e luftĂ«s tregtare, ndonjĂ«herĂ« quhet âopsioni bĂ«rthamorâ nĂ« Bruksel.
âNuk jemi ende atjeâ, tha von der Leyen tĂ« dielĂ«n, kur u pyet pĂ«r pĂ«rdorimin e mjetit. âKjo Ă«shtĂ« shumĂ« e rĂ«ndĂ«sishme. Tani Ă«shtĂ« koha pĂ«r negociataâ.
Evropa ende po përpiqet të flasë butësisht duke i kujtuar botës se mban disa shkopinj të mëdhenj.
Do të preferonte të mos i përdorte ato.
Zyrtarët shpresojnë që një marrëveshje e negociuar të mund të arrihet në javët e ardhshme dhe që tarifat e kërcënuara prej 30 për qind të mos hyjnë kurrë në fuqi.
Tarifat dëmtojnë konsumatorët në të dy anët e Atlantikut, argumentojnë ata. Sipas kësaj logjike, thonë ata, vonimi i hakmarrjes është një shenjë racionaliteti, jo droje.
âNuk mendoj se kjo Ă«shtĂ« dobĂ«siâ, tha Lokke Rasmussen, ministri i jashtĂ«m danez. âĂshtĂ« njĂ« sinjal i qartĂ« se nuk duam tâi pĂ«rshkallĂ«zojmĂ« gjĂ«ratâ.
Përpjekja për të mbështetur vullnetin e mirë dhe për të shpresuar për më të mirën nuk ka qenë një strategji fituese deri më sot.
Por âpragu i dhimbjes Ă«shtĂ« mjaft i lartĂ«â qĂ« Evropa tĂ« vendosĂ« tĂ« hakmerret, tha Mujtaba Rahman, drejtor menaxhues pĂ«r EvropĂ«n nĂ« Eurasia Group, njĂ« konsulencĂ« pĂ«r rrezikun politik.
Rahman shtoi se gjĂ«rat do tĂ« duhet tĂ« shkojnĂ« shumĂ« keq â njĂ« normĂ« tarifore gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se prej ndoshta 15 pĂ«r qind, sĂ« bashku me tarifa mbi sektorĂ«t â qĂ« Evropa tĂ« kundĂ«rpĂ«rgjigjet.
Zyrtarët do të duan të shmangin zemërimin e administratës Trump, veçanërisht në një kohë kur blloku varet shumë nga Shtetet e Bashkuara për të ndihmuar me luftën në Ukrainë.
âAmerikanĂ«t do tĂ« duhet tĂ« çmenden vĂ«rtet nĂ«se evropianĂ«t do tĂ« hakmerrenâ, tha ai.
Por nĂ«se Trump vazhdon me kĂ«rcĂ«nimin e tij tĂ« fundit, kjo do ta shtynte bllokun drejt skajit, parashikoi Ignacio GarcĂa Bercero, njĂ« ish-zyrtar i BE-sĂ«.
âNjĂ« tarifĂ« prej 30 pĂ«r qind nuk do tĂ« ishte zgjidhje tjetĂ«r veçse hakmarrjaâ, tha ai./ New York TimesÂ