❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

34 vatra zjarri në 24 orët e fundit, mbi 950 forca dhe 6 helikopterë në terren

✇Java News
By: A R

Situata nga zjarret në vend vijon të mbetet kritike, ku gjatë 24 orëve të fundit janë evidentuar gjithsej 34 vatra zjarri në zona të ndryshme të Shqipërisë. Sipas të dhënave zyrtare të Ministrisë së Mbrojtjes, aktualisht 17 vatra janë ende aktive, 6 janë nën monitorim dhe 11 janë shuar plotësisht.

NĂ« terren janĂ« angazhuar 953 forca operacionale, 56 automjete zjarrfikĂ«se, si dhe 5 helikopterĂ« tĂ« Forcave tĂ« Armatosura dhe njĂ« avion “Canadair” italian, i vĂ«nĂ« nĂ« dispozicion pĂ«rmes Mekanizmit tĂ« Mbrojtjes Civile tĂ« Bashkimit Evropian.

Ndër zonat më problematike mbeten Parkun Kombëtar i Lurës, ku zjarri është përhapur në drejtim të Fushës së Pelave dhe kahut lindor të Gurë-Lurës, me një shtrirje të konsiderueshme mbi zonën e Pllajës dhe mbi fshatin Sinë të Arrasit. Mbi 54 forca janë angazhuar në terren për përballimin e flakëve.

Në Zall Gjoçaj të bashkisë Mat, zjarri me një gjatësi prej më shumë se 14 km po përhapet në tre kahe të ndryshme, ku vijon puna intensive me mbi 100 forca të kombinuara.

Në Qafë Buall të Bulqizës dhe në Malin e Allushit në Klos, përpjekjet për shuarjen e flakëve po mbështeten nga ndërhyrja ajrore dhe nga afro 130 forca në terren.

Në Kalas të Delvinës, zjarri është përhapur nga territori i Himarës dhe ka zbritur pranë një lagjeje të fshatit. Janë evakuuar disa banorë dhe situata është vënë nën kontroll nga 75 forca të operacionit dhe helikopteri i FA.

NĂ« Piqeras dhe Sasaj tĂ« HimarĂ«s, flakĂ«t u bĂ«nĂ« kĂ«rcĂ«nuese pĂ«r banesat gjatĂ« natĂ«s. Evakuimi i banorĂ«ve dhe ndĂ«rhyrja nga ajri, pĂ«rfshirĂ« avionin “Canadair” dhe helikopterĂ«t e FA, kanĂ« neutralizuar rrezikun.

Në fshatrat Fang dhe Kulme në Rrëshen, terreni i vështirë e pengon ndërhyrjen në disa pjesë, ndërsa situata në Kulme paraqitet më e qëndrueshme pas ndërhyrjes së afro 85 forcave.

Zjarre aktive ka gjithashtu në Dishnicë (Korçë), në Parkun e Prespës (Pustec), në Fushëbardhë e Skërficë (Gjirokastër), Dragobi dhe Shkëlzen (Tropojë), në Shëngjergj dhe Ibë (Tiranë), si dhe në Kuç të Vorës dhe Shetel të Shijakut, ku rreziku për banesat u shmang falë ndërhyrjes nga ajri.

NĂ« MalĂ«sinĂ« e Madhe, zjarri nĂ« BjeshkĂ«n e RahovicĂ«s mbetet aktiv dhe i vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u vĂ«nĂ« nĂ«n kontroll pĂ«r shkak tĂ« terrenit tĂ« thyer dhe sipĂ«rfaqes pyjore tĂ« dendur.

Shtatë vatra të tjera janë aktualisht nën monitorim, përfshirë Livadhet e Peladhisë (Bulqizë), Shashicën (Vlorë), pyjet e Gurakuqit (Librazhd), malin Lisec (Gramsh), Strelcën (Maliq), Konisbaltën (Dimal) dhe zona të tjera.

Sipas Institutit tĂ« Gjeoshkencave (IGJEO), sot parashikohen reshje tĂ« dobĂ«ta nĂ« disa qarqe, por nĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« territorit vijon tĂ« ketĂ« kushte pĂ«r rrezik tĂ« lartĂ« zjarresh. Niveli i rrezikut Ă«shtĂ« “i lartĂ«â€ pĂ«r qarqet DurrĂ«s, TiranĂ«, Elbasan, Fier, Berat, Korçë, VlorĂ« dhe GjirokastĂ«r, ndĂ«rsa “i moderuar” nĂ« qarqet ShkodĂ«r, KukĂ«s, DibĂ«r dhe LezhĂ«.

The post 34 vatra zjarri në 24 orët e fundit, mbi 950 forca dhe 6 helikopterë në terren first appeared on JavaNews.al.

↗

Bufi mbi bluzë, miu dhe bota e parë nga sytë blu të Emanuel Macron

✇Java News
By: A R

Nga Emmanuel Carrere, Corriere della Sera

Shkrimtari i madh ndoqi Emmanuel Macron nĂ« G7 nĂ« Kanada (me njĂ« ndalesĂ« nĂ« GroenlandĂ«). Dhe ai vĂ«ren detaje kurioze. PĂ«r shembull: “Me Trump, fjala ‘klimë’ Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« tabu absolute, si fjala ‘gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se’.” “‘Nuk i kuptoj adoleshentĂ«t’ (Ă«shtĂ« e rrallĂ« qĂ« Macron tĂ« thotĂ« se nuk kupton gjithëçka), ‘gruaja ime, i kupton mirĂ«.’ Dhe mĂ« shkoj mendja: ai ishte adoleshent kur u takuan
” Meloni? “Kur diçka e argĂ«ton, ajo shpĂ«rthen nĂ« tĂ« qeshura; kur diçka e mĂ«rzit, ajo rrotullon sytĂ« dhe psherĂ«tin me zĂ« tĂ« lartĂ«.”

1. Në këmbët e Hans Egede

Nuuk, kryeqyteti i GrenlandĂ«s, paraqitet si njĂ« grumbull i vogĂ«l ndĂ«rtesash modulare portokalli dhe blloqesh apartamentesh gri tĂ« vendosura nĂ« njĂ« plazh me guralecĂ«, nĂ« buzĂ« tĂ« oqeanit. Jo njĂ« pemĂ« e vetme, por njĂ« kodĂ«r nĂ« majĂ« ku qĂ«ndron statuja e Hans Egede – misionarit danez qĂ« predikoi ishullin mĂ« tĂ« madh nĂ« botĂ« nĂ« shekullin e 18-tĂ« dhe, pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, kĂ«rcĂ«nohet tĂ« hiqet nga antikolonialistĂ«t inuitĂ«. ËshtĂ« nĂ« kĂ«mbĂ«t e tij qĂ« pres kthimin e helikopterĂ«ve qĂ« transportonin kryeministrin e GroenlandĂ«s Jens-Frederik Nielsen, kryeministren daneze Mette Frederiksen (Groenlanda Ă«shtĂ« njĂ« territor autonom i DanimarkĂ«s) dhe presidentin francez Emmanuel Macron – i emĂ«ruar “njeriu i PR” gjatĂ« gjithĂ« udhĂ«timit – nga ekskursioni i tyre nĂ« akull. Shpresoja tĂ« hipja edhe unĂ« nĂ« njĂ« nga kĂ«to helikopterĂ«, dhe mendova se ishte njĂ« punĂ« e kryer kur, ndĂ«rsa delegacioni u nda midis disa tĂ« zgjedhurve qĂ« e shoqĂ«ronin nĂ« qiell dhe tĂ« tjerĂ«ve, ai mĂ« qĂ«lloi njĂ« nga ato syçelje tĂ« ditura qĂ« ai zakonisht, dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« habitshme, u bĂ«n atyre qĂ« hyjnĂ« nĂ« fushĂ«n e tij tĂ« shikimit.

U zhgĂ«njeva: ka shumĂ« vende nĂ« njĂ« aeroplan, e lĂ«re mĂ« nĂ« njĂ« helikopter, dhe Ă«shtĂ« njĂ« ngjarje PR+3, qĂ« do tĂ« thotĂ« PR plus tre persona tĂ« tjerĂ«, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« jashtĂ« nivelit tim. Si shkrimtar i pĂ«rfshirĂ« nĂ« delegacionin francez nĂ« G7, filloj tĂ« kem shanset e mia duke filluar nga PR+6 ose 7 – gjĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« aq keq. Nga kĂ«ndvĂ«shtrimi im, shoh njĂ« turmĂ« tĂ« vogĂ«l – nĂ« njĂ« shkallĂ« sa madhĂ«sia e GroenlandĂ«s – duke u mbledhur nĂ« port rreth tre foltoreve, sĂ« shpejti tĂ« cilave u bashkohen tre krerĂ«t e shteteve. Le ta sqarojmĂ« kontekstin. Mes rrjedhĂ«s sĂ« rrĂ«mbyeshme tĂ« dekreteve, njoftimeve, premtimeve tĂ« çmendura dhe kĂ«rcĂ«nimeve iluzive qĂ« synojnĂ«, sipas fjalĂ«ve tĂ« ideologut tĂ« Maga-s Steve Bannon, “tĂ« pĂ«rmbytin diskursin publik” – domethĂ«nĂ«, tĂ« bĂ«jnĂ« qĂ« çdo qytetar i TokĂ«s tĂ« mos dijĂ« mĂ« se cilĂ«s pĂ«rroi psiqik t’i pĂ«rmbahet – Donald Trump, nĂ« fjalimin e tij tĂ« inaugurimit, bĂ«ri tĂ« ditur se “Shtetet e Bashkuara e shohin veten pĂ«rsĂ«ri si njĂ« vend qĂ« zgjeron territorin e tij dhe qĂ« mban flamurin e tij nĂ« horizonte tĂ« reja dhe madhĂ«shtore” (ky vend, nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, dĂ«shiron tĂ« tĂ«rhiqet nga tĂ« gjitha angazhimet e jashtme).

Midis këtyre horizonteve të reja madhështore, Kanadaja qëndron e para, të cilën Trump beson se është e destinuar të bëhet shteti i 51-të amerikan, e ndjekur nga Kanali i Panamasë dhe së fundmi Groenlanda.

Aneksimi i saj, pĂ«rsĂ«ri sipas Trump, “ka njĂ« shans tĂ« mirĂ« tĂ« realizohet pa pĂ«rdorimin e forcĂ«s ushtarake – por tĂ« gjitha opsionet”, shtoi ai, pĂ«r t’i sqaruar gjĂ«rat, “janĂ« nĂ« tryezĂ«â€.

Menjëherë pas këtyre deklaratave, Zëvendëspresidenti J.D. Vance pati një tekë për të inspektuar kolonitë e tij të ardhshme të Groenlandës dhe për të marrë pjesë në një garë tradicionale me qen me slitë atje me gruan e tij, Usha.

Por atij iu rezervua njĂ« pritje kaq e ftohtĂ« (diçka sikur e gjithĂ« popullsia u mblodh pĂ«r t’i kthyer shpinĂ«n) saqĂ« ai vendosi tĂ« vizitojĂ« njĂ« bazĂ« ushtarake, ku gjithashtu e peirĂ«n ftohtĂ«. NĂ« kĂ«to kushte, komunikuesit politikĂ« e konsideruan njĂ« “gjest tĂ« fortĂ«â€ nga ana e Macronit, tĂ« ndalet pĂ«r disa orĂ« nĂ« Nuuk gjatĂ« rrugĂ«s pĂ«r nĂ« G7 dhe t’u drejtohet dy ose treqind njerĂ«zve qĂ« erdhĂ«n pĂ«r ta dĂ«gjuar me zĂ«rin e tij gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« gjallĂ« dhe joshĂ«s, duke luajtur me heshtjen shurdhuese e tĂ« zgjuar, prej tĂ« cilĂ«s groenlandezĂ«t ende nuk kanĂ« pasur kohĂ« t’i lodhin.

TĂ« mos e duash Macronin Ă«shtĂ« njĂ« sport kombĂ«tar nĂ« Francë—njĂ« sport qĂ« unĂ« personalisht nuk e praktikoj. KĂ«tu, nga ana tjetĂ«r, e adhurojnĂ«. Mund tĂ« mos e kenĂ« ditur se kush ishte dhjetĂ« ditĂ« mĂ« parĂ«, por sot Nuuk ndihet si njĂ« vatĂ«r makronistĂ«sh tĂ« zjarrtĂ«. Prania e tij Ă«shtĂ« njĂ« balsam dhe entuziazmi kulmon kur, pas njĂ« Qujonaq-u tĂ« fortĂ«! (‘faleminderit’ nĂ« grĂ«nlandisht) ai deklaroi, sĂ« pari, se Gronlanda nuk mund tĂ« shitet ose tĂ« pushtohet (duartrokitje tĂ« forta, sikur tĂ« kishte thĂ«nĂ« Ich bin ein Greenlander), pastaj se si shenjĂ« solidariteti tĂ« palĂ«kundur, Franca sĂ« shpejti do tĂ« hapĂ« njĂ« konsullatĂ« nĂ« Nuuk (duartrokitje mĂ« tĂ« pĂ«rmbajtura) dhe sĂ« fundmi se udhĂ«timi i tij me helikopter me dy kryeministrat i kishte lejuar tĂ« vĂ«zhgonte nga afĂ«r efektet e ngrohjes globale—ndaj sĂ« cilĂ«s GrĂ«nlanda, banorĂ«t e sĂ« cilĂ«s jetojnĂ« tĂ« gjithĂ« nĂ« rripin e ngushtĂ« bregdetar tĂ« njĂ« akullnaje gjigante qĂ« shkrihet me njĂ« shpejtĂ«si alarmante, Ă«shtĂ« veçanĂ«risht e ekspozuar.

NĂ« njĂ« seri fjalimesh tĂ« shkurtra nga tre krerĂ«t e shteteve, gara ishte se kush mund ta shqiptonte fjalĂ«n “klimĂ«â€ mĂ« shumĂ« herĂ« – pesĂ« pĂ«r Macronin, por unĂ« ende nuk e kisha kuptuar se sa provokuese ishin kĂ«to deklarata nĂ« dukje banale.

Në fund të fjalimeve, një gazetar e pyeti njeriun tonë të PR-it se sa larg do të shkonte solidariteti i tij nëse Trump do të pushtonte Groenlandën, dhe ai u përgjigj me një aluzion shumë të lehtë padurimi se nuk i pëlqente të humbiste kohë duke spekuluar mbi çështje që, për momentin, nuk lindin.

2. NĂ« aeroplan

Pothuajse shtatĂ« vjet mĂ« parĂ«, nĂ« shtator 2017, unĂ« tashmĂ« udhĂ«toja nĂ« kĂ«tĂ« aeroplan me njeriun e PR-it, profilin e tĂ« cilit po shkruaja pĂ«r Guardian. Ishte fillimi i mandatit tĂ« tij tĂ« parĂ« nĂ« detyrĂ« dhe gjithçka dukej se po shkonte mirĂ« pĂ«r tĂ«. Ne po shkonim nĂ« Saint-Martin, njĂ« territor pĂ«rtej detit i goditur nga njĂ« ciklon, pastaj nĂ« AthinĂ«, ku ai mbajti njĂ« fjalim tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m mbi qytetĂ«rimin evropian. Ato kohĂ«, duke parĂ« prapa tani, duken pothuajse tĂ« qeta kur marrim parasysh se udhĂ«timi ynĂ« sot zhvillohet nĂ« sfondin e luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«, shkatĂ«rrimit sistematik tĂ« GazĂ«s, katastrofĂ«s ekologjike tani tĂ« pakthyeshme, sĂ« cilĂ«s i janĂ« shtuar bombardimet izraelite tĂ« Iranit, tĂ« cilat disa e konsiderojnĂ« njĂ« prelud tĂ« LuftĂ«s sĂ« TretĂ« BotĂ«rore – dhe pyes veten nĂ«se, pas shtatĂ« vitesh tĂ« tjera, do tĂ« shohim prapa me nostalgji pĂ«r fatkeqĂ«sitĂ« tona aktuale, aq tĂ« pandreqshme dhe eksponenciale duket se Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« kaosi.

NĂ« shĂ«nimet e mia tĂ« asaj kohe, dhe ia dorĂ«zova Macronit, gjeta kĂ«tĂ« fjali qĂ« ai mĂ« kishte thĂ«nĂ«: “NĂ«se nuk do tĂ« ishim nĂ« njĂ« moment tragjik tĂ« historisĂ« sonĂ«, unĂ« nuk do tĂ« isha zgjedhur kurrĂ«. Nuk jam bĂ«rĂ« pĂ«r kohĂ« tĂ« qeta. ParaardhĂ«si im (François Hollande) ishte pĂ«r kohĂ« tĂ« qeta.UnĂ« jam bĂ«rĂ« pĂ«r stuhi.” “Voila,” komenton ai tani duke buzĂ«qeshur, “ja ku jemi.” Brenda vendit, duhet pranuar se ai nuk bĂ«ri asgjĂ« pĂ«r tĂ« qetĂ«suar stuhinĂ« duke vendosur, njĂ« vit mĂ« parĂ«, tĂ« shpĂ«rndante AsamblenĂ« KombĂ«tare – njĂ« elektroshok politik qĂ« ai sigurisht e pa si njĂ« kurĂ« shoku pĂ«r mungesĂ«n e popullaritetit tĂ« tij, tĂ« paparĂ« nĂ« historinĂ« e RepublikĂ«s sĂ« PestĂ«, por qĂ« e ka lĂ«nĂ« vendin, nĂ«se jo krejtĂ«sisht tĂ« paqeverisur, edhe mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u qeverisur se zakonisht – dhe, nĂ« çdo rast, jo mĂ« tĂ« qeverisur prej tij. MeqenĂ«se Presidenti(PR thirret nĂ« FrancĂ«) Ă«shtĂ« PR, pak i prirur pĂ«r autokritikĂ«, ai mbetet i bindur se historia do t’i japĂ« tĂ« drejtĂ«.

NĂ« rastin mĂ« tĂ« mirĂ«, ai pranoi, nĂ« urimin e tij tĂ« fundit tĂ« Vitit tĂ« Ri, se vendimi i tij ishte keqkuptuar dhe se njĂ« pjesĂ« e fajit pĂ«r kĂ«tĂ« keqkuptim i takonte atij – pa specifikuar se kush ishte pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r pjesĂ«n tjetĂ«r. SidoqoftĂ«, pavarĂ«sisht vĂ«shtirĂ«sive tĂ« brendshme, politika e jashtme mbetet tradicionalisht prerogativĂ« e presidentĂ«ve francezĂ« dhe mund tĂ« themi se, ndĂ«rsa i lodhur brenda vendit, Macron po ka sukses ndĂ«rkombĂ«tarisht.

“LĂ«vizje e mirĂ« karriere”, do tĂ« kishte thĂ«nĂ« Gore Vidal pasi dĂ«gjoi pĂ«r vdekjen e Truman Capote. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, kaosi botĂ«ror po rezulton tĂ« jetĂ« njĂ« nxitje e jashtĂ«zakonshme karriere pĂ«r Macron – duke pasur parasysh se ka njĂ« pozicion tĂ« lirĂ« nĂ« krye tĂ« EvropĂ«s. KĂ«shtu i sheh ai gjĂ«rat, gjithsesi, dhe nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« ai duket nĂ« formĂ« tĂ« shkĂ«lqyer. Imagjinova qĂ« portreti im i dytĂ« i tij do tĂ« ishte nĂ« kontrast tĂ« fortĂ« me tĂ« parin, rĂ«nien e PerandorisĂ« Romake pas kulmit tĂ« saj, veçanĂ«risht pasi disa ma kishin pĂ«rshkruar si tĂ« zymtĂ«, torturues, tĂ« braktisur nga tĂ« gjithĂ«, njĂ« shpirt tĂ« drobitur, Duke kafshuar derisa i rrjedhin gjak, tĂ« humbur nĂ« korridoret e njĂ« pallati presidencial ku asgjĂ« nuk vendoset mĂ«.

Nuk vura re asgjĂ« shekspiriane dhe e gjeta pak tĂ« ndryshuar, pĂ«rveçse kishte filluar qartĂ« tĂ« ngrinte pesha dhe, i veshur me njĂ« bluzĂ« tĂ« zezĂ« – ai ashtu i veshur hipi nĂ« aeroplan -duke treguar njĂ« biceps(kraharor) mjaft mbresĂ«lĂ«nĂ«s, ku Macron jo thjeshte I tregon por edhe e prek, me kĂ«naqĂ«si tĂ« dukshme.

Nga ana tjetĂ«r, gjithmonĂ« i qetĂ«, i shpejtĂ«, i disponueshĂ«m, sytĂ« e tij blu tĂ« fiksuar tek tuajat, dora e tij mban tuajĂ«n dhe vetĂ«m me ngurrim e kthen atĂ«, dhe dua tĂ« besoj se, mirĂ«, me tĂ« vĂ«rtetĂ« (gjithmonĂ« habitem kur e dĂ«gjoj tĂ« pĂ«rdorĂ« kĂ«tĂ« shprehjen adoleshente: “PĂ«r Zotin plako “), ai Ă«shtĂ« arrogant, egoist dhe i painteresuar pĂ«r askĂ«nd.

MegjithatĂ«, nĂ« sipĂ«rfaqe (gjĂ« qĂ«, sipas mendimit tim, nuk Ă«shtĂ« njĂ« deklaratĂ« e rreme), ai duket gjithmonĂ« i vĂ«mendshĂ«m, i pranishĂ«m ndaj bashkĂ«biseduesit tĂ« tij, kushdo qoftĂ« ai, dhe gjithmonĂ« i vendosur ta trajtojĂ« atĂ« si njĂ« individ tĂ« veçantĂ«. ËshtĂ« cilĂ«si e njĂ« politikani, e di, tĂ« tĂ« japĂ« pĂ«rshtypjen se vetĂ«m ti ke rĂ«ndĂ«si nĂ« sytĂ« e tij, se ai hipi nĂ« kĂ«tĂ« aeroplan pĂ«r tĂ« shijuar plotĂ«sisht gĂ«zimin e tĂ« qenit me ty, dhe se ai tĂ« njeh mĂ« mirĂ« sesa ti e njeh veten, por ai e çon kĂ«tĂ« cilĂ«si shumĂ« larg, dhe kushdo qĂ« bashkĂ«vepron me tĂ« mund tĂ« tregojĂ« njĂ« anekdotĂ« qĂ« e ilustron atĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« pothuajse mbinatyrore.

Ja ku Ă«shtĂ« e imja. Aeroplani presidencial Ă«shtĂ« i ndarĂ« nĂ« katĂ«r seksione. PĂ«rpara Ă«shtĂ« suita e PR, nĂ« tĂ« cilĂ«n vetĂ«m ai ka qasje. Pastaj vjen njĂ« sallĂ« pritjeje ku, me ftesĂ« tĂ« tij, njĂ« duzinĂ« njerĂ«zish mund tĂ« ulen rreth njĂ« tavoline tĂ« madhe ovale pĂ«r njĂ« seancĂ« pune, njĂ« pije ose njĂ« vakt tĂ« lehtĂ« – sa i pĂ«rket tij, ai duket se nuk ha asgjĂ« tjetĂ«r pĂ«rveç arrave. Pastaj vjen njĂ« kabinĂ« biznesi pĂ«r rrethin e parĂ«, PR+18, dhe sĂ« fundmi pjesa e pasme e aeroplanit, ku strehohen siguria, logjistika dhe gazetarĂ«t.

Sa pĂ«r mua, isha nĂ« kabinĂ«n PR+18 dhe u ftova tri herĂ« nĂ« tavolinĂ«n ovale, pranĂ« personit tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve me publikun i cili dukej i lumtur tĂ« fliste pĂ«r filmat francezĂ« tĂ« viteve 1970 – jo tĂ« Nouvelle vague, por filmat popullorĂ«, pjesĂ« e kujtesĂ«s kolektive, tĂ« Henri Verneuil dhe Claude Lelouch: jo tĂ« gjithĂ« tĂ« shkĂ«lqyer, pranon ai, Lelouch-Ă«t, por çfarĂ« nuk do t’i falje njeriut qĂ« bĂ«ri “Adventure Is Adventure”, njĂ« film kult argĂ«tues dhe tĂ« pavlerĂ«, dialogun e tĂ« cilit e transmeton me tĂ« njĂ«jtĂ«n besim me tĂ« cilin reciton vargjet e DianĂ«s franceze tĂ« AragonĂ«s – leximi i tij kĂ«to ditĂ«?

Vjen njĂ« moment, nĂ« kĂ«tĂ« stuhi tĂ« erudicionit kinematografik, kur diskutojmĂ« adaptimin e “Magjistarit tĂ« Kremlinit”, romanin e Giuliano da Empoli-t pĂ«r eminencĂ«n gri tĂ« Putinit, Vladislav Surkov, pĂ«r tĂ« cilin shkrova skenarin me dhe pĂ«r regjisorin Olivier Assayas. Jude Law luan rolin e Putinit; nxjerr telefonin tim pĂ«r t’i treguar personit tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve me publikun njĂ« pamje nga sheshi i xhirimit. «Jo keq», thotĂ« ai, duke mĂ« kthyer menjĂ«herĂ« telefonin, dhe pĂ«r njĂ« moment kam pĂ«rshtypjen se Ă«shtĂ« i bezdisur qĂ« Jude Law po luan Putinin dhe jo atĂ«, Macron. Por pse, pyet ai, e shkrova unĂ« skenarin? Pse jo Giuliano? (Ai thotĂ« «Giuliano»).

UnĂ« pĂ«rgjigjem se autori i njĂ« libri nuk Ă«shtĂ« domosdoshmĂ«risht nĂ« pozicionin mĂ« tĂ« mirĂ« pĂ«r ta pĂ«rshtatur atĂ«; nuk ka distancĂ«; unĂ« vetĂ« nuk bashkĂ«punoj nĂ« adaptimet e librave tĂ« mi. Ai ngre njĂ« vetull: “Por, a nuk ishe ti ai qĂ« pĂ«rshtate filmin The Snowmobile me Claude Miller?” NĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«, ju kĂ«rkoj t’i kushtoni vĂ«mendje. The Snowmobile, bazuar nĂ« njĂ« nga romanet e mia, daton pothuajse tridhjetĂ« vjet mĂ« parĂ«. Sipas mendimit tim, Ă«shtĂ« njĂ« film i mirĂ«, por nuk ka pasur sukses, as me kritikĂ«t dhe as me publikun. NĂ«se do tĂ« bĂ«nit njĂ« sondazh me dhjetĂ« nga tĂ« dashurit e mi, do tĂ« rezultonte se ndoshta njĂ« ose dy e kanĂ« parĂ«, dhe pĂ«rveç agjentit tim, i cili hartoi kontratĂ«n, askush nuk do tĂ« ishte nĂ« gjendje tĂ« thoshte nĂ«se kam bashkĂ«punuar apo jo nĂ« skenar.

“AsgjĂ« e habitshme, mĂ« thonĂ« kur e tregoj kĂ«tĂ« histori: ata pĂ«rgatisin shĂ«nime pĂ«r tĂ«, kaq Ă«shtĂ«.” Jo. Ose, nĂ«se ky Ă«shtĂ« shpjegimi, Ă«shtĂ« edhe mĂ« pak i besueshĂ«m se vetĂ« fakti. Le tĂ« supozojmĂ« madje se Macron mori kohĂ« pĂ«r tĂ« konsultuar njĂ« shĂ«nim pĂ«r mua; ai shĂ«nim do tĂ« duhej tĂ« ishte 15 faqe i gjatĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rfshirĂ« kĂ«tĂ« informacion. E pyes, i tronditur, “Por si e di kĂ«tĂ«?” Ai pĂ«rgjigjet, “UnĂ« fle pak dhe mirĂ«, kam kohĂ« tĂ« shikoj filma.”

3. Sherpa

E huazuar nga Himalajet, ku i referohet guidave, termi pĂ«rdoret nĂ« lidhje me samitet ndĂ«rkombĂ«tare: Sherpa shoqĂ«ron kreun e shtetit dhe, paraprakisht, pĂ«rgatit terrenin pĂ«r tĂ«. QĂ« nga viti 2017, Emmanuel Bonne ka qenĂ« Sherpa i Macron dhe kreu i njĂ«sisĂ« diplomatike nĂ« Pallatin ÉlysĂ©e – gjĂ« qĂ« e bĂ«n atĂ« njĂ« figurĂ« mĂ« pak publike, por shumĂ« mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme sesa ministrat e ndryshĂ«m tĂ« jashtem, qĂ« alternojnĂ« nga njĂ« qeveri nĂ« tjetrĂ«n (jam unĂ« qĂ« e them kĂ«tĂ«; ai sigurisht nuk do ta thoshte pĂ«r asgjĂ« nĂ« botĂ«). NjĂ« diplomat karriere, Bonne Ă«shtĂ« njĂ« pesĂ«dhjetĂ«vjeçar elegant me njĂ« zĂ« tĂ« bukur dhe tĂ« thellĂ«.

Pa devijuar nga stili i drejtpĂ«rdrejtĂ« dhe shoqĂ«ror i pĂ«rdorur me dhe nga PR, ai thotĂ« se zbaton moton jezuite, Perinde ac cadaver, nĂ« marrĂ«dhĂ«niet e tij me tĂ«: bindju “si njĂ« kufomĂ«â€. GjatĂ« pjesĂ«s sĂ« dytĂ« tĂ« udhĂ«timit, midis Nuuk dhe Calgary, nĂ« zemĂ«r tĂ« Maleve ShkĂ«mbore Kanadeze, e pyeta tĂ« shpjegonte rĂ«ndĂ«sinĂ« e samitit, dhe kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« vura re.

Kur ValĂ©ry Giscard d’Estaing krijoi G7-Ă«n nĂ« vitin 1975, vendet anĂ«tare tĂ« saj (Shtetet e Bashkuara, Franca, MbretĂ«ria e Bashkuar, Gjermania, Italia, Kanadaja dhe Japonia) pĂ«rbĂ«nin 75% tĂ« produktit tĂ« brendshĂ«m bruto botĂ«ror. Sot, ky raport Ă«shtĂ« 35%. Ato janĂ« kryesisht tĂ« nĂ«nshtruara ndaj konkurrencĂ«s dhe tĂ« kĂ«rcĂ«nuara nga vjetrimi nga tĂ« ashtuquajturat vende nĂ« zhvillim, tĂ« cilat kanĂ« bĂ«rĂ« shumĂ« mĂ« tepĂ«r sesa thjesht tĂ« dalin, veçanĂ«risht BRICS.

“Ne ishim,” pĂ«rmbledh Bonne, “kryetarĂ«t e bordit tĂ« drejtorĂ«ve, dhe tani nuk jemi mĂ« as aksionarĂ«t e shumicĂ«s.”

Prandaj Ă«shtĂ« edhe mĂ« jetike, qĂ« tĂ« mos zhdukemi plotĂ«sisht nga horizonti, tĂ« gjejmĂ« njĂ« zgjidhje ose tĂ« paktĂ«n tĂ« biem dakord pĂ«r njĂ« qĂ«ndrim nĂ« lidhje me njĂ«rĂ«n ose tjetrĂ«n nga problemet kryesore tĂ« planetit: Ukraina, Lindja e Mesme, mjedisi, taksat doganore – nuk ka rĂ«ndĂ«si se çfarĂ«, por diçka, nuk ka mungesĂ« elefantĂ«sh nĂ« dhomĂ«.

Qëllimi është të prodhohet një deklaratë që nuk ka forcë detyruese, por thjesht shpreh një vullnet, një orientim, objektiva të përbashkëta. Kjo nuk duhet të jetë shumë e vështirë, megjithatë është bërë e tillë pas Trump 2, dhe shembulli më flagrant i këtij fenomeni ka të bëjë me klimën. Deri më tani, të thuash se ngrohja globale është një kërcënim themelor dhe se të bësh gjithçka të mundshme për ta frenuar atë është një përparësi absolute, është një deklaratë parimore po aq konsensuale sa të thuash se je kundër luftës, për paqen, për uljen e pabarazisë e kështu me radhë.

Pasi u tha kjo, veprimet mund ose nuk mund tĂ« pasonin, por shpallja e saj nuk kushton asgjĂ«. Ka mbaruar. ZotĂ«ria i botĂ«s e konsideron klimĂ«n njĂ« çështje jo-çështje, kĂ«shtu qĂ« vendosja e saj nĂ« axhendĂ« Ă«shtĂ« jashtĂ« diskutimit, as si njĂ« mendim i dĂ«shiruar. Fjala “klimĂ«â€ Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« tashmĂ« njĂ« lloj fjale qĂ« fillon me C, ashtu siç pĂ«rdorej dikur fjala “N” pĂ«r zezakun ose xhevahirin: njĂ« tabu absolute, si fjala “gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se” ose ideja, provokuese nĂ« botĂ«n e Trump, se argumentet e provuara shkencĂ«risht mund dhe duhet tĂ« ndikojnĂ« nĂ« debatin politik.

Debati politik Ă«shtĂ« njĂ« shaka, dhe argumentet e provuara shkencĂ«risht janĂ« gjithashtu. Shkenca nuk Ă«shtĂ« objektive, shkenca Ă«shtĂ« gabim, shkenca Ă«shtĂ« zgjuar, ia jepja shkencĂ«s. TĂ« vetĂ«dijshĂ«m se hapĂ«sira pĂ«r manovrim Ă«shtĂ« e ngushtĂ«, kanadezĂ«t, tĂ« cilĂ«t pritĂ«n G7 kĂ«tĂ« vit, vendosĂ«n menjĂ«herĂ« se nuk do tĂ« ketĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t, vetĂ«m njĂ« lloj pĂ«rmbledhjeje neutrale, çdo fjalĂ« e peshuar me njĂ« peshore dhe sa mĂ« shumĂ« tĂ« jetĂ« e mundur e zbrazur nga çdo kuptim. TĂ« vendosur tashmĂ« nĂ« pozicionin mizor tĂ« tĂ« qenit i detyruar tĂ« mirĂ«presin si mysafir nderi dikĂ« qĂ« ka njoftuar qartĂ« qĂ«llimin e tij pĂ«r t’i nĂ«nshtruar, kanadezĂ«t janĂ« traumatizuar mĂ« tej nga kujtimi i G7-Ă«s sĂ« mĂ«parshme, tĂ« mbajtur nĂ« atdheun e tyre shtatĂ« vjet mĂ« parĂ«, samit i cili shkoi pĂ«r ibret.

Trump u bĂ« nervoz dhe u largua para fundit, duke refuzuar tĂ« nĂ«nshkruante komunikatĂ«n dhe duke akuzuar tĂ« zotin e shtĂ«pisĂ«, Justin Trudeau, se ishte “i dobĂ«t dhe i pandershĂ«m”.

TĂ« tmerruar se njĂ« incident i ngjashĂ«m mund tĂ« ndodhte pĂ«rsĂ«ri, kanadezĂ«t u pĂ«rgatiten tĂ« nĂ«nshtrohen, dhe nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, gjashtĂ« anĂ«tarĂ«t e klubit tĂ« ish-mjeshtrave tĂ« botĂ«s e kanĂ« bĂ«rĂ« njĂ« qĂ«llim mĂ« vete: shmangia e njĂ« sherri me tĂ« shtatin, kufizimi i dĂ«mit dhe pĂ«rqendrimi nĂ« çështje qĂ« nuk janĂ« shumĂ« shqetĂ«suese – kulmi i guximit ishte pĂ«rfshirja e zjarreve nĂ« pyje midis gjashtĂ« pikave tĂ« rendit tĂ« ditĂ«s, njĂ« çështje shqetĂ«suese, duhet pranuar, por njĂ« gjĂ« disi e habitshme ta shikosh tĂ« adresohet nĂ« nivelin e krerĂ«ve tĂ« shteteve.

NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, duhet tĂ« tregosh se ekziston dhe, ndĂ«rsa ul kokĂ«n, tĂ« frysh gjoksin. E kuptoj mĂ« mirĂ« pse ekipi i PR nĂ« Nuuk ka kĂ«mbĂ«ngulur kaq shumĂ« nĂ« fjalĂ«n “klimĂ«â€. Ushtrimi, pĂ«rmbledh Bonne gjatĂ« njĂ« meze tĂ« improvizuar nĂ« tryezĂ«n ovale rrepa, (sanduiçe me salmon dhe kastravec, arra me bollĂ«k), konsiston nĂ« “bĂ«rjen e zĂ«rit tĂ«nd tĂ« dĂ«gjohet, pa u dukur sikur nuk e respekton Trumpin”.

NjĂ« vĂ«zhgim i arsyeshĂ«m, ndaj tĂ« cilit Macron reagon duke hedhur, me tonin mĂ« tĂ« lehtĂ« nĂ« botĂ«, kĂ«tĂ« lajm tĂ« papritur: “E thirra dje nĂ« mĂ«ngjes. I thashĂ« se do tĂ« shkonim nĂ« GroenlandĂ«.” “Po ai?” “Ai tha, ‘ShkĂ«lqyeshĂ«m! Thuaju atyre se u uroj tĂ« gjitha tĂ« mirat.'” Edhe nĂ«se anglishtja nuk bĂ«n dallim midis “ti-sĂ«â€ joformale dhe “ju”-sĂ« formale, Macron nĂ« marrĂ«dhĂ«niet e tij me Trumpin, ose mĂ« saktĂ« nĂ« historinĂ« qĂ« tregon pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet e tij me Trumpin, ka zgjedhur “ti”-nĂ« joformale, dhe ai pĂ«rdor tĂ« gjitha aftĂ«sitĂ« e tij relacionale pĂ«r t’u imponuar si udhĂ«heqĂ«s i EvropĂ«s pĂ«rpara Trumpit, dhe gjithashtu si dikush qĂ« e njeh mirĂ« Trumpin, i cili Ă«shtĂ« nĂ« gjendje tĂ« bĂ«jĂ« vĂ«zhgime tĂ« zgjuara dhe tĂ« papritura rreth karakterit tĂ« tij (“Ai nuk Ă«shtĂ« aspak i ndjeshĂ«m – thotĂ« ai – dhe pĂ«r sa kohĂ« qĂ« tentojmĂ« tĂ« arrijmĂ« njĂ« marrĂ«veshje, atij nuk i intereson fare egoja e tij”, shkurt, dikush qĂ« di si ta trajtojĂ« bishĂ«n.

GjĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« e gabuar, dhe pĂ«r mĂ« tepĂ«r, edhe nĂ«se Ă«shtĂ« ende i ri (47 vjeç), pĂ«r sa i pĂ«rket jetĂ«gjatĂ«sisĂ« presidenciale, Macron Ă«shtĂ« dekani i krerĂ«ve tĂ« shteteve tĂ« mbledhur nĂ« G7, dhe Ă«shtĂ« pjesĂ« e klubit shumĂ« ekskluziv tĂ« atyre qĂ« kanĂ« shĂ«rbyer dy mandate – nĂ« njĂ« fare mĂ«nyre si regjisorĂ«t qĂ« kanĂ« fituar dy Palma tĂ« ArtĂ« nĂ« Festivalin e Filmit nĂ« KanĂ«. NĂ« njĂ« nga momentet e tij tĂ« mirĂ«sisĂ«, vetĂ« Trump, Bonne tregon do tĂ« kishte thĂ«nĂ« ai, duke e pĂ«rkĂ«dhelur nĂ« shpatull tha: “Do ta shohĂ«sh, unĂ« dhe ti do tĂ« bĂ«jmĂ« njĂ« tĂ« tretĂ«.” (Kushtetuta franceze, ashtu si Kushtetuta ruse, ndalon tre mandate presidenciale radhazi, por dikush mund tĂ« synojĂ« njĂ« tĂ« tretĂ« me kusht qĂ« tĂ« ketĂ« anashkaluar njĂ« raund: kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« bĂ«ri Putini duke ia lĂ«nĂ« kontrollet pĂ«r pesĂ« vjet njĂ« Medvedevi nĂ«n mbikĂ«qyrje tĂ« rreptĂ«, dhe Macron teorikisht mund tĂ« bĂ«nte tĂ« njĂ«jtĂ«n gjĂ«.

Nga ana tjetër, kjo nuk parashikohet nga Kushtetuta Amerikane, por Trump ka paralajmëruar tashmë se bota nuk mund të privohet nga ndriçimi i saj për kaq pak, se një Kushtetutë nuk është e gdhendur në mermer dhe se disa juristë patriotë tashmë po punojnë për të gjetur një zgjidhje).

4. Miu

Kur vajzat e tij tĂ« adoptuara ishin tĂ« vogla, romancieri i fantastiko-shkencor Philip K. Dick shpiku njĂ« variant tĂ« Monopolit pĂ«r to, duke synuar t’i bĂ«nte blerjet e pafundme tĂ« pasurive tĂ« patundshme, me tĂ« cilat ishin tĂ« fiksuara mĂ« pak tĂ« lodhshme. Banka, nĂ« kĂ«tĂ« variant, quhet Miu, dhe nĂ« vend qĂ« tĂ« kĂ«naqet me rolin e arbitrit, ajo mban fuqinĂ« diskrecionare pĂ«r tĂ« ndryshuar rregullat e lojĂ«s.

Sa herë që dëshiron, si të dojë, pa pasur askush të drejtë ta mbajë përgjegjëse për këto avaze, dhe pa i angazhuar ata për asgjë për pjesën tjetër të lojës.

ËshtĂ« njĂ« tabula rasa e pĂ«rjetshme, diktaturĂ« e pastĂ«r, mohimi i idesĂ« sĂ« tĂ« drejtave. QĂ« njĂ« lojĂ« tĂ« jetĂ« e suksesshme, lojtarĂ«t kanĂ« interes tĂ« zgjedhin mĂ« tĂ« ligun dhe mĂ« shpikĂ«sin midis tyre si Miu.

NjĂ« Mi i denjĂ« pĂ«r emrin, duhet tĂ« dijĂ« si tĂ« masĂ« mundimin qĂ« u shkakton lojtarĂ«ve tĂ« tij, duke i lĂ«nĂ« ata tĂ« supozojnĂ« se njĂ« plan udhĂ«heq vendimet e tij arbitrare, dhe, pĂ«rmes mashtrimeve mizore dhe inkurajimit mashtrues, t’i shkĂ«pusĂ« ata nga praktika e tyre e zakonshme e Monopolit, pa ua zbehur interesin, pĂ«r t’i zhytur nĂ« kaos.

Kur u zgjova nĂ« dhomĂ«n time nĂ« Canmore Lodge nĂ« Kananaskis – njĂ« fshat i vogĂ«l nĂ« Alberta, i dashur nga alpinistĂ«t dhe atmosfera e thjeshtĂ« e tĂ« cilit tĂ« kujton pak Twin Peaks – ishte ora 4 e mĂ«ngjesit dhe unĂ« isha i rraskapitur nga jet lag. Macron, i cili kishte shkuar nĂ« shtrat mĂ« vonĂ« se i gjithĂ« delegacioni sepse kishte darkuar me kryeministrin kanadez sapo kishte zbritur nga avioni, tashmĂ« po vraponte rrĂ«zĂ« maleve. NĂ« orĂ«n 8 tĂ« mĂ«ngjesit, pasi kaluam disa pika kontrolli nĂ« njĂ« rrugĂ« malore, mes njĂ« peizazhi madhĂ«shtor, ne, PR+6 dhe mĂ« shumĂ« anĂ«tarĂ« tĂ« delegacionit, arritĂ«m nĂ« hotelin e madh, plotĂ«sisht tĂ« izoluar – qĂ« tĂ« kujton Overlook nĂ« The Shining – ku u mbajt vetĂ« samiti, dhe kuptova se kisha ardhur gjithĂ« kĂ«tĂ« rrugĂ« pĂ«r tĂ« parĂ« njĂ« lojĂ« spektakolare tĂ« miut. Kostume dhe kravata tĂ« errĂ«ta pĂ«r burrat (shumica dĂ«rrmuese), kostume zyrtare pĂ«r gratĂ«, afĂ«rsisht 1,500 prej nesh, duke lĂ«vizur pa ndalur nga njĂ« dhomĂ« hoteli nĂ« tjetrĂ«n, nĂ«pĂ«r korridore tĂ« shtruara me qilim gjithashtu tĂ« furnizuara nga Overlook – njĂ« shaka nga njĂ« fotograf me tĂ« cilin jam miqĂ«suar: “Imagjinoni, dyert e ashensorit hapen dhe ju shihni dy Trump, binjakĂ«, duke dalĂ«â€.

Ka shumë vrapim, shumë pritje gjithashtu; për një peshk të vogël si unë, loja konsiston në shmangien e rojeve të ndryshme të sigurisë dhe kalimin nëpër dyer që, teorikisht, janë të mbyllura për mua. Dhe kështu, duke u kapur fjalë për fjalë pas Emmanuel Bonne, fitova qasje në sallën e madhe (PR+5) ku gjashtë krerët e zakonshëm të shteteve prisnin të shtatin të zbriste nga Olimpi i tij. Në të vërtetë, të gjashtë ishin vetëm pesë: madje edhe Merz, kancelari gjerman, mungonte. Nuk mund të fillonte pa të, e aq më pak pa Trump, kështu që biseduam, me mirësjelljet e zakonshme që u bënë një bisedë gjithnjë e më e çrregullt rrethanash. Carney, kryeministri kanadez, kishte pamjen e shqetësuar të një mysafiri që përsërit paksa me këmbëngulje se gjithçka është në rregull, gjithçka është shkëlqyeshëm. Pa u përpjekur shumë për të ushtruar interes, Ishiba, japonezi, dëgjoi Melonin, kryeministren italiane, duke i folur për pasionin e vajzës së saj për mangën letërsinë japoneze me ilustrime për fëmijë.

Pyesja veten nëse, me kryeministrin australian apo spanjoll, ajo do ta kishte përmendur pasionin e vajzës së tij për surfin apo ndeshjet me dema. Nuk jam i sigurt. E di që Meloni konsiderohet e ekstremit të djathtë dhe nuk duhet të flitet mirë për të, por le të themi vetëm se kjo grua e shkurtër bjonde spikati në G7 për sinqeritetin e saj të freskët dhe një kod veshjeje që nuk bënte lëshime ndaj klasikes. Mes kostumeve të rrepta, veshja e saj bojë qielli, e lehtë si pendë, pothuajse i ngjante një fustani plazhi. Ndërsa minutat kalonin, gjithnjë e më ngadalë, dikush pyeste veten se ku dreqin kishte shkuar Merz.

A ishte kapluar nga njĂ« panik i papritur? A ishte arratisur? Vonesa zgjati gjysmĂ« ore tĂ« mirĂ« – njĂ« kohĂ« e gjatĂ« pĂ«r njĂ« ngjarje tĂ« planifikuar tĂ« zgjaste saktĂ«sisht 36 orĂ«.

MĂ« nĂ« fund, dy tĂ« munguarit u rishfaqĂ«n. Merz, i dobĂ«t dhe gri, i ngathĂ«t nĂ« gjuhĂ«n e trupit, duke e bĂ«rĂ« tĂ« paqartĂ« nĂ«se ishte i zgjedhuri apo pengu; Trump, pikĂ«risht imazhi i tij – kostum blu i mesnatĂ«s, kravatĂ« e kuqe, fytyrĂ« portokalli, trup masiv dhe i ngurtĂ«, praktikisht pa buzĂ«qeshje.

Dy krerë shtetesh që fillojnë një diskutim kokë më kokë para hapjes zyrtare të samitit, më pëshpëriti Bonne në vesh, është krejtësisht joetike, një vrazhdësi e qartë dhe e qëllimshme, sigurisht jo në përputhje me sjelljet e të shkretitt Merz, një demokrat i krishterë i modës së vjetër, një fortesë e brishtë kundër një të djathte ekstreme gjermane që tashmë ishte përqafuar zyrtarisht nga zëvendëspresidenti Vance. Trump e kishte përdorur atë për të përcjellë mesazhin e zakonshëm: Unë bëj atë që dua.

Do t’ju kursej pĂ«rshĂ«ndetjet, fjalimet e mirĂ«seardhjes dhe fotot; diskutimi i parĂ« plenar filloi shpejt, nĂ« tĂ« cilin lejohen tĂ« marrin pjesĂ« vetĂ«m Sherpas (PR+1) – por unĂ« kisha qasje nĂ« sallĂ«n e transmetimit, ku mund tĂ« shohĂ«sh dhe dĂ«gjosh gjithçka sikur tĂ« ishe ulur nĂ« tavolinĂ«. Trump, pĂ«r fillestarĂ«t, tha se tĂ« gjitha ato fjalime ishin tĂ« pakuptimta nĂ« mungesĂ« tĂ« Putinit – i pĂ«rjashtuar nga klubi nga ai “Obama i paaftĂ«â€ pas aneksimit tĂ« KrimesĂ« nĂ« vitin 2014 – dhe e pĂ«rsĂ«riste kĂ«tĂ«, gjithnjĂ« e mĂ« i vrenjtur, sa herĂ« qĂ« dikush merrte guximin t’i thoshte diçka.

Macron u soll, kundĂ«r tĂ« gjitha provave, sikur tĂ« kishim njĂ« fillim tĂ« shkĂ«lqyer dhe kĂ«mbĂ«nguli me trimĂ«ri pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje tregtare dhe doganore qĂ« do t’u sillte dobi tĂ« gjithĂ«ve. PĂ«r ta mbĂ«shtetur, Meloni nxori dy harta tĂ« botĂ«s nga çanta e saj dhe ia tregoi Trumpit, duke thĂ«nĂ«:

“Shiko, Donald (“ti” Ă«shtĂ« e pasigurt, por ai e quajti Donald), shiko: e gjithĂ« kjo, me blu, jemi ne njĂ«zet vjet mĂ« parĂ«, kur ishim ende zotĂ«rinj. Dhe kjo, me tĂ« kuqe, Ă«shtĂ« tregtia sot, domethĂ«nĂ«, para sĂ« gjithash Kina. Pra, do tĂ« ishte mĂ« mirĂ« tĂ« gjendej njĂ« marrĂ«veshje midis nesh, bluve, sesa tĂ« kuqve, sepse çështja tani nuk Ă«shtĂ« aq shumĂ« se kĂ« lejojmĂ« tĂ« hyjĂ«, por si tĂ« shmangim dĂ«bimin.”

Në fund të bisedës, ajo pohoi me forcë me kokë, duke miratuar veten, dhe meqenëse po e gjeja gjithnjë e më simpatike, i bëra vetes këtë pyetje tjetër të sikletshme: nëse nuk do të isha francez, nëse do ta shihja nga larg, a do ta gjeja edhe Marine Le Pen simpatike?

NjĂ« gjĂ« qĂ« mund tĂ« thuhet pĂ«r Melonin, nĂ« çdo rast, Ă«shtĂ« se ajo Ă«shtĂ« personi mĂ« pak poker face(pa deshifrueshĂ«m) dhe mĂ« pak i padepĂ«rtueshĂ«m qĂ« ekziston: kur diçka e argĂ«ton, ajo shpĂ«rthen nĂ« tĂ« qeshura, kur diçka e mĂ«rzit, ajo rrotullon sytĂ« dhe psherĂ«tin me zĂ« tĂ« lartĂ«. Pas njĂ« ore e gjysmĂ«, siç pritej, asgjĂ« nuk ishte arritur. Trump na lejoi njĂ« shaka, duke i thĂ«nĂ« Starmerit, anglezit: “Ti thua se je demokraci, por kjo nuk Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«: ke njĂ« mbret.” Starmer qeshi, pak servilisht, i lehtĂ«suar si dikush qĂ« Ă«shtĂ« goditur nga rrufeja dhe, teorikisht, nuk do tĂ« goditet mĂ«. Ai gabohej: disa orĂ« mĂ« vonĂ«, ndĂ«rsa po kalonte pranĂ« Trump, ai hodhi disa letra nga njĂ« dosje dhe i shpĂ«rndau nĂ« dysheme.

MeqenĂ«se presidenti amerikan nuk ishte nĂ« humor t’i merrte, Starmer, pas njĂ« momenti hezitimi, u pĂ«rkul dhe u gjunjĂ«zua literalist nĂ« kĂ«mbĂ«t e zotit tĂ« tij – njĂ« imazh shkatĂ«rrues qĂ« me sa duket bĂ«ri xhiron e botĂ«s. MĂ« pas, nĂ« dhoma tĂ« vogla e diskrete ndenjeje, pati disa takime dypalĂ«she, siç quhen kur takohen dy krerĂ« shtetesh.

Unë ndoqa ato midis Macron dhe Starmer, pastaj përsëri midis Macron dhe Carney, kanadezit: nuk mbaj mend shumë prej tyre. Në fund të pasdites, Macron mbajti një konferencë të vogël dhe të improvizuar për shtyp jashtë, gjatë së cilës u pyet nëse e miratonte bombardimin izraelit të Iranit dhe perspektivën e ndryshimit të regjimit në Teheran.

Ai u pĂ«rgjigj se, pavarĂ«sisht se sa i urryer Ă«shtĂ« regjimi, revolucionet e imponuara nga jashtĂ« rrallĂ« japin rezultate tĂ« mira – shikoni Irakun ose LibinĂ«. Dhe çfarĂ« duhet tĂ« themi pĂ«r largimin e nxituar tĂ« Trump, vazhdoi gazetari? Shumica prej nesh qĂ« pamĂ« shkĂ«mbimin nuk ishim nĂ« dijeni tĂ« kĂ«tij largimi tĂ« nxituar; njoftimi na la tĂ« shtangur. VetĂ« Macron dukej, pĂ«r njĂ« moment, i habitur. “Mendoj,” tha ai, “ai shkoi pĂ«r tĂ« negociuar njĂ« armĂ«pushim midis Iranit dhe Izraelit.” NĂ«se e tha kĂ«tĂ«, sipas mendimit tim, e tha butĂ«sisht pĂ«r ta mbrojtur Trumpin nga akuza se ishte kapriçioz dhe i paedukatĂ«, por rrufeja nuk vonoi shumĂ«: duke mbĂ«rritur nĂ« Uashington disa orĂ« mĂ« vonĂ«, Trump tha se nuk po negocionte fare njĂ« armĂ«pushim, por “diçka shumĂ« mĂ« tĂ« madhe” (gjĂ« qĂ« ishte e vĂ«rtetĂ«, sepse pas tre ditĂ«sh hezitimi, Amerika u nis nĂ« luftĂ« pĂ«rkrah Izraelit) dhe se Emmanueli ishte njĂ« djalĂ« i mirĂ«, njĂ« “djalĂ« i mirĂ«â€, por si zakonisht, njĂ« kĂ«rkues publiciteti dhe pa ide. Personi nĂ« fjalĂ«, nga ana tjetĂ«r, ngriti supet pa mĂ«ri: nuk ishte i pari dhe nuk do tĂ« ishte shpĂ«rthimi i fundit i kĂ«tij lloji, njĂ« shaka midis miqve qĂ« grinden paksa me shaka, por nĂ« fund tĂ« fundit e duan njĂ«ri-tjetrin (siç tha Reagan kur iu tha, nĂ« vitin 1981, se Izraeli sapo kishte bombarduar njĂ« reaktor bĂ«rthamor irakian: “DjemtĂ« do tĂ« mbeten gjithmonĂ« djem”).

5. Bufi në bluzë

Sapo largohet Miu, tensioni lehtĂ«sohet. Ka njĂ« ndjesi qetĂ«sie, por Ă«shtĂ« e pamohueshme qĂ« loja po humbet interesin. KanadezĂ«t, tĂ« cilĂ«t kishin frikĂ« nga ajo qĂ« ndodhi mĂ« shumĂ« se çdo gjĂ« tjetĂ«r, duken nĂ« fund tĂ« fundit tĂ« lehtĂ«suar qĂ« ndodhi. Edhe pse dita e dytĂ« Ă«shtĂ« vetĂ«m gjysmĂ« dite, ajo zvarritet, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« edhe mĂ« mizore duke pasur parasysh se ylli i saj Ă«shtĂ« Zelensky. NjĂ« mysafir i G7, ai udhĂ«toi 5,000 kilometra vetĂ«m pĂ«r tĂ« parĂ« Trumpin, pĂ«r t’iu lutur edhe njĂ« herĂ« Trumpit tĂ« mos e braktisĂ« plotĂ«sisht UkrainĂ«n, dhe Trump e poshtĂ«roi sĂ«rish, duke u larguar pak para mbĂ«rritjes sĂ« tij.

Sa për mua, unë jam një nga ata që mendojnë se një skenë e tmerrshme si ajo e shkurtit të kaluar në Zyrën Ovale, vetëm sa e zvogëlon Trumpin dhe e ngre Zelenskyn. Unë gjithashtu besoj se, pavarësisht ndryshimit në madhësi, guximi dhe forca, përfshirë forcën fizike, janë në anën e Zelensky-t, dhe se në një botë ende normale, reagimi i tij normal do të ishte thjesht të kapte Trumpin nga jakat e xhaketës së tij blu të mesnatës dhe ta godiste me kokë në fytyrë.

Por ne jetojmĂ« nĂ«n sundimin e pakundĂ«rshtueshĂ«m tĂ« mĂ« tĂ« ligut tĂ« minjve. Zelensky po lufton pĂ«r vendin e tij nĂ« luftĂ«, dhe heroizmi nĂ« rastin e tij konsiston nĂ« gĂ«lltitjen e bretkosĂ«s pas bretkose dhe shprehjen e mirĂ«njohjes kur ai fyhet. TĂ« mbledhur rreth tij pĂ«r seancĂ«n e fundit plenare, anĂ«tarĂ«t e tjerĂ« tĂ« G7 po pĂ«rfitojnĂ« nga shikimi i Trump pĂ«r tĂ« mos treguar asgjĂ« tjetĂ«r pĂ«rveç shqetĂ«simit dhe mirĂ«kuptimit ndaj Zelensky-t. Kur Merz thotĂ« se qasja ushtarake Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« rrugĂ« pa krye, se ajo qĂ« nevojitet tani Ă«shtĂ« tĂ« pĂ«rmirĂ«sohen sanksionet, Zelensky pĂ«rgjigjet se po, sigurisht, ai Ă«shtĂ« pro sanksioneve, por ndĂ«rsa pret qĂ« ato tĂ« hyjnĂ« nĂ« fuqi, ai duhet tĂ« rezistojĂ«, ai duhet tĂ« rezistojĂ« nĂ« terren, dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye i duhen armĂ« (“MĂ« duhen municione”, gjithmonĂ«), dhe tĂ« gjithĂ« tundin kokĂ«n: tĂ« kuptojmĂ« ty, Volodymyr, jemi me ty, Volodymyr, dhe sigurisht Rusia Ă«shtĂ« agresorja – njĂ« deklaratĂ« kĂ«to ditĂ« po aq provokuese sa kĂ«mbĂ«ngulja pĂ«r katastrofĂ«n klimatike: e pabesueshme. Me entuziazmin e saj tĂ« zakonshĂ«m, Meloni e pĂ«rmbledh ndjenjĂ«n e pĂ«rgjithshme duke thĂ«nĂ«: “Mos u gĂ«njeni, miq. Nuk Ă«shtĂ« 20% e vendit tĂ« Volodimir-it qĂ« (Putini) dĂ«shiron tĂ« pĂ«rpijĂ«, Ă«shtĂ« 100%, dhe ai nuk do tĂ« ndalet. Ai dĂ«shiron tĂ« rivendosĂ« PerandorinĂ« e tij. Sikur ju (ajo vendos dorĂ«n nĂ« krahun e Macron-it) donit qĂ« gjysma e botĂ«s tĂ« ishte e juaja sepse ato dikur ishin koloni franceze, ose ju (ai tund mjekrĂ«n nga Starmer, ende i tronditur nga incidenti i njĂ« dite mĂ« parĂ«) Komonuelthi. Dhe shikoni, ndĂ«rsa jemi kĂ«tu, po sikur tĂ« rindĂ«rtoja PerandorinĂ« Romake?

Macron buzĂ«qesh me butĂ«si. Miku im fotograf, atĂ« mĂ«ngjes: “Ai Ă«shtĂ« shumĂ« dakord me largimin e Trump-it. Ai Ă«shtĂ« shefi tani.” Dhe me tĂ« vĂ«rtetĂ«, me krahĂ«t e kryqĂ«zuar, me bustin e mbĂ«shtetur prapa sikur tĂ« donte tĂ« distancohej mĂ« shumĂ«, njeriu ynĂ« i marrĂ«dhĂ«nieve me publikun merr rolin e tĂ« rriturit nĂ« dhomĂ« me shumĂ« kĂ«naqĂ«si. NĂ« fluturimin e kthimit, disa orĂ« mĂ« vonĂ«, ai pĂ«rsĂ«ri heq dorĂ« nga kostumi i tij pĂ«r bluzĂ«n e tij tĂ« zezĂ«, e cila vĂ«rej se Ă«shtĂ« e zbukuruar me njĂ« buf tĂ« vogĂ«l, dhe kjo mĂ« kujton papritur fjalimin qĂ« mbajti shtatĂ« vjet mĂ« parĂ«, njĂ« pĂ«rjetĂ«si mĂ« parĂ«, nĂ« AthinĂ«, mbi qytetĂ«rimin evropian. Ai kishte cituar njĂ« frazĂ« nga Hegeli pĂ«r “bufin e MinervĂ«s, i cili fluturon nĂ« muzg” – domethĂ«nĂ«, mençurinĂ« qĂ« duhet tĂ« presĂ« derisa historia tĂ« mbarojĂ« sĂ« shkruari veten pĂ«rpara se tĂ« mund tĂ« shpaloset. Ai Ă«shtĂ« i lumtur qĂ« e vura re: sigurisht, nuk Ă«shtĂ« rastĂ«si qĂ« bufi i vogĂ«l Ă«shtĂ« nĂ« bluzĂ«n e tij. Sigurisht – pĂ«r tĂ« huazuar mantrĂ«n e tij shumĂ« tĂ« tallur – ai dĂ«shiron tĂ« shkruajĂ« “njĂ«kohĂ«sisht” historinĂ« dhe ta kuptojĂ« atĂ«.

I shĂ«nova shpejt, aq shpejt sa e kam tĂ« vĂ«shtirĂ« t’i rilexoj, disa nga gjĂ«rat qĂ« mĂ« tha gjatĂ« darkĂ«s sĂ« fundit nĂ« tryezĂ«n ovale nĂ« aeroplan. Ishte shumĂ« e zhurmshme pĂ«r t’u regjistruar, njerĂ«zit flisnin me zĂ« tĂ« lartĂ«, qeshnin me tĂ« madhe, tĂ« gjithĂ« (PR+20, do tĂ« thoja) ishin pak euforikĂ« nga adrenalina, lodhja dhe fakti qĂ« gjĂ«rat nuk kishin shkuar aq keq – edhe pse, “dua tĂ« them, me tĂ« vĂ«rtetĂ«,” nuk sollĂ«m asgjĂ« nĂ« shtĂ«pi: asnjĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t, madje as hija e njĂ« plani rrugor pĂ«r asgjĂ«. Ai foli pĂ«r flluskat njohĂ«se (“Sigurisht qĂ« Trump jeton nĂ« njĂ« flluskĂ« njohĂ«se, por edhe unĂ«, edhe ju, duhet tĂ« jeni tĂ« paktĂ«n disi tĂ« vetĂ«dijshĂ«m pĂ«r kĂ«tĂ«â€), pĂ«r pĂ«rfitimet dhe rreziqet e tĂ« menduarit si njĂ« “kundĂ«rshtar” – domethĂ«nĂ«, tĂ« menduarit tĂ« kundĂ«rtĂ«n e asaj qĂ« mendoni (“U regjistrova, si njĂ« idiot, nĂ« llogarinĂ« e Mileit dhe e kuptoj kur lexoj postimet e tij se jam i aftĂ« tĂ« pajtohem me tĂ«â€), pĂ«r standardet e dyfishta, pĂ«r obsesionin e tij (“NĂ«se vazhdojmĂ« kĂ«shtu, midis UkrainĂ«s dhe GazĂ«s, do tĂ« humbasim atĂ« besueshmĂ«ri qĂ« na ka mbetur”). Por ajo qĂ« mĂ« bĂ«ri mĂ« shumĂ« pĂ«rshtypje ishte ajo qĂ« tha me njĂ« vrull tĂ« papritur pĂ«r adoleshencĂ«n – nuk e di mĂ« se si arritĂ«m atje: “Nuk kam qenĂ« kurrĂ« adoleshent. Nuk mĂ« pĂ«lqejnĂ« adoleshentĂ«t. Nuk i kuptoj (Ă«shtĂ« e rrallĂ« qĂ« Macron tĂ« thotĂ« se nuk kupton diçka). Gruaja ime, ajo i kupton ata.” Mendova me vete: ai ishte adoleshent kur u takuan, dhe ndoshta nĂ«se ajo nuk do t’i kishte kuptuar adoleshentĂ«t, ai nuk do tĂ« ishte nĂ« aeroplanin e tij tĂ« PR sot, me bufin e tij tĂ« vogĂ«l Minerva nĂ« bluzĂ«n e tij tĂ« zezĂ« tĂ« bodybuilding. Dhe pastaj, fjala e fundit, para se tĂ« flinte – edhe ai – dy ose tre orĂ«. Duket si njĂ« frazĂ« qĂ« pĂ«rdorte gjyshja e tij; ata pĂ«rreth tij e dinĂ« pĂ«rmendĂ«sh dhe e presin me njĂ« pĂ«rzierje argĂ«timi dhe ankthi, sepse poshtĂ« mirĂ«sisĂ« sĂ« tij fshihet njĂ« kĂ«rcĂ«nim: “Hajde, tĂ« gjithĂ« shkoni nĂ« shtrat. Kaloni natĂ«n qĂ« meritoni.”

The post Bufi mbi bluzë, miu dhe bota e parë nga sytë blu të Emanuel Macron first appeared on JavaNews.al.

↗

58 diplomatë letër Brukselit: Ndërpriteni bashkëpunimin me Izraelin, njihni Palestinën

✇Java News
By: A R

Një grup prej 58 ish-ambasadorësh të Bashkimit Evropian i janë drejtuar me një letër të hapur udhëheqjes së BE-së, duke bërë thirrje për masa urgjente ndaj Izraelit dhe njohjen zyrtare të shtetit të Palestinës.

Letra përbën një akt të fortë akuze ndaj politikave të ndjekura nga qeveria izraelite dhe një kritikë të ashpër ndaj qëndrimit të Bashkimit Evropian.

NĂ« tekstin e letrĂ«s dĂ«nohet masakra e Hamasit mĂ« 7 tetor 2023, por theksohet se ajo “nuk mund tĂ« justifikojĂ« pamjen e pĂ«rditshme tĂ« njĂ« Izraeli qĂ« kryen krime tĂ« rĂ«nda ndaj popullit palestinez, sidomos nĂ« Gaza, por edhe nĂ« Bregun PerĂ«ndimor tĂ« pushtuar”.

Sipas tyre, fushata izraelite pĂ«rbĂ«n njĂ« proces tĂ« qĂ«llimshĂ«m brutalizimi, çnjerĂ«zimi dhe zhvendosjeje tĂ« detyruar tĂ« popullsisĂ«, tĂ« cilĂ«n e cilĂ«sojnĂ« si “krim tĂ« rĂ«ndĂ« lufte” dhe “spastrimi etnik”.

Ish-diplomatĂ«t shprehen tĂ« alarmuar pĂ«r zhvendosjen masive tĂ« civilĂ«ve palestinezĂ« nĂ« “zona pĂ«rqendrimi”, tĂ« cilat i pĂ«rshkruajnĂ« si kampe militarizuara ku njerĂ«zit mbahen nĂ« kushte tĂ« padurueshme pĂ«r t’i detyruar tĂ« largohen “vullnetarisht”.

Letra dënon ashpër mosveprimin e BE-së, duke e cilësuar si bashkëfajësi përballë krimeve dhe një rrezik për reputacionin dhe influencën ndërkombëtare të unionit. Për këtë arsye, ata kërkojnë:

‱NdĂ«rprerjen e menjĂ«hershme tĂ« eksporteve tĂ« armĂ«ve dhe pajisjeve me pĂ«rdorim tĂ« dyfishtĂ« drejt Izraelit;

‱Ndalimin e çdo forme tregtie me vendbanimet ilegale izraelite nĂ« territoret e pushtuara palestineze;

‱Pezullimin e marrĂ«veshjeve tregtare preferenciale me Izraelin dhe pĂ«rjashtimin e tij nga programet kĂ«rkimore e akademike tĂ« BE-sĂ«;

‱Vendosjen e sanksioneve ndaj zyrtarĂ«ve izraelitĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r krime lufte;

‱Njohjen zyrtare tĂ« shtetit tĂ« PalestinĂ«s nĂ« KonferencĂ«n e OKB-sĂ« qĂ« zhvillohet mĂ« 28-29 korrik nĂ« Nju Jork.

“Bota do tĂ« mbajĂ« mend se si reagoi Bashkimi Evropian pĂ«rballĂ« kĂ«saj tragjedie. Heshtja dhe neutraliteti pĂ«rballĂ« njĂ« gjenocidi janĂ« bashkĂ«fajĂ«si. Mosveprimi inkurajon xhelatĂ«t dhe tradhton çdo parim qĂ« BE-ja pretendon tĂ« mbrojĂ«â€, shkruhet nĂ« pĂ«rmbyllje tĂ« letrĂ«s.

Apeli i ish-ambasadorëve përbën një thirrje të qartë për ndërgjegjësim dhe veprim konkret nga ana e BE-së, në një moment vendimtar për të ardhmen e konfliktit izraelito-palestinez.

The post 58 diplomatë letër Brukselit: Ndërpriteni bashkëpunimin me Izraelin, njihni Palestinën first appeared on JavaNews.al.

↗

U gjet e vdekur në banesën e djegur, dyshime se 52-vjeçarja në Pogradec është vrarë

✇Java News
By: A R

Policia dyshon se zjarri në banesën e 52-vjeçares Kozeta Teço, i cili i mori jetën, është ndezur qëllimisht. Sipas burimeve, në trupin e viktimës janë gjetur shenja dhune.

Prandaj pista e parë që po hetohet është ajo e vrasjes për motive pronësie. Kujtojmë se trupi i 52-vjeçares u gjet i pajetë në orët e para të mëngjesit në lagjen numër 1 të Pogradecit.

Paraprakisht policia tha se ajo humbi jetën si pasojë e asfiksisë, por këqyrja nga ekspertët mjeko-ligjorë të trupit të pajetë ka zbuluar se mund të bëhet fjalë për një ngjarje kriminale.

The post U gjet e vdekur në banesën e djegur, dyshime se 52-vjeçarja në Pogradec është vrarë first appeared on JavaNews.al.

↗

E bukur dhe e pavĂ«rtetĂ«! Supermodelja me IA e Guess nĂ« kopertinĂ«n e Vogue ‘pĂ«rçan’ opinionin

✇Java News
By: A R

NjĂ« supermodele e re, shumĂ« e bukur, bionde, me njĂ« fustan tĂ« gjatĂ« me vija dhe kominoshe me lule shfaqet nĂ« kopertinĂ«n e gushtit tĂ« Vogue
 por ajo s’ështĂ« e vĂ«rtetĂ«. NĂ« njĂ« cep tĂ« vogĂ«l, shkruhet se ajo Ă«shtĂ« krijuar pĂ«rmes InteligjencĂ«s Artificiale.

Vogue thotë se modelja me IA nuk ishte vendim editorial, por është hera e parë që një njeri i krijuar nga IA shfaqet në kopertinë.

Kopertina po merr kritika dhe pyetje se çfarë do të thotë kjo për modelet e vërteta që kanë luftuar për diversitet dhe për konsumatorët, sidomos të rinjtë, që përballen me standardet e pavërteta të kompanisë.

Pas reklamës së Guess, gjendet kompania Seraphinne Vallora. Themelueset e saj, Valentina Gonzalez dhe Andreea Petrescu, shprehen për BBC se bashkëthemeluesi i Guess, Paul Marciano, i kontaktoi përmes Instagramit dhe u kërkoi të krijonin një modele me IA për fushatën e verës.

“Ne krijuam 10 modele paraprake pĂ«r tĂ« dhe ai zgjodhi njĂ« grua brune dhe njĂ« bionde qĂ« ne i zhvilluam mĂ« tej”, thotĂ« Gonzalez. Ajo shpjegon se procesi nuk Ă«shtĂ« i lehtĂ«. Kompania ka pesĂ« punonjĂ«s qĂ« krijojnĂ« modele me IA dhe mund tĂ« duhet rreth njĂ« muaj nga ideja te produkti i pĂ«rfunduar. Çmimi varion nga i ulĂ«t deri nĂ« gjashtĂ« shifra pĂ«r klientĂ« si Guess.

NdĂ«rkohĂ«, pĂ«r modelen “plus-size”, Felicity Hayward, qĂ« ka rreth njĂ« dekadĂ« nĂ« inudustri, kĂ«to janĂ« hapa pas. Bota e modĂ«s nisi tĂ« pĂ«rparonte kur nĂ« 2010, Valentina Sampaio ishte modelja e parë  transgjinore nĂ« pasarelĂ«n e Victoria’s Secret, Halima Abden, modelja e parĂ« me shami nĂ« fushatat ndĂ«rkombĂ«tare kurse Savage x Fenty u pĂ«rfaqĂ«sua nga modelet “plus-size”.

Sipas Gonzalez dhe Petrescu, ato nuk rivendosin standarde bukurie. “Ne nuk krijojmĂ« paraqitje tĂ« paarritshme, nĂ« fakt modelja me IA pĂ«r Guess duket shumĂ« e vĂ«rtetĂ«â€, thotĂ« Petrescu. “NĂ« fund, tĂ« gjitha reklamat krijohen qĂ« tĂ« duken tĂ« pĂ«rsosura dhe zakonisht pĂ«rfshihen supermodelet, kĂ«shtu qĂ« ajo qĂ« po bĂ«jmĂ« nuk ndryshon.”

Ato pranojnë  se imazhet në faqen e Instagramit të kompanisë së  tyre nuk kanë larmishmëri dhe promovojnë standarde jo reale bukurie. Vajzat shprehen se janë përpjekur të bëhen më gjithëpërfshirëse, por janë përdoruesit ata që nuk angazhohen në këto postime.

ShqetĂ«simi pĂ«r standardet e bukurisĂ« dhe efektet e dĂ«mshme tĂ« tyre nuk janĂ« diçka e re. Por, ndryshe nga editimi i zakonshĂ«m qĂ« i bĂ«het njĂ« personi qĂ« ekziston, modelet me IA janĂ« tĂ« krijuara pĂ«r t’u dukur tĂ« pĂ«rsosura, pa tĂ« meta njerĂ«zore apo veçanti.

Veç kĂ«saj, si do tĂ« ndikojĂ« kjo teknologji nĂ« industri? Sara Ziff,  ish-modele dhe themeluese e Model  Alliance, thotĂ« se fushata e GuessÂ â€œĂ«shtĂ« mĂ« pak rreth risisĂ« dhe mĂ« shumĂ« rreth dĂ«shpĂ«rimit dhe nevojĂ«s pĂ«r tĂ« shkurtuar shpenzimet.” Ajo mendon se IA nĂ« modĂ« nuk Ă«shtĂ« shfrytĂ«zuese, por mund tĂ« jetĂ« e tillĂ« nĂ« kurriz tĂ« disa njerĂ«zve sepse ka mĂ« shumĂ« staf qĂ« merr pjesĂ« nĂ« njĂ« set fotografik sesa thjesht modelja dhe fotografi.

Gonzalez dhe Petrescu janë të bindura se kanë krijuar vende pune me kompaninë e tyre dhe procesi i të  krijuar modele me IA përfshin marrjen e një modeleje dhe fotografi të vërtetë për të parë si duket produkti realisht.

Por vetĂ« faqja e tyre nĂ« internet shkruan se ndĂ«r pĂ«rfitimet e bashkĂ«punimit me to Ă«shtĂ« kostoja sepse “eliminon nevojĂ«n pĂ«r sete tĂ« shtrenjta, grimierĂ«, skenografi,  fotografĂ«, udhĂ«time dhe modele.”

Pra, si do të jetë e ardhmja e industrisë së modës?

The post E bukur dhe e pavĂ«rtetĂ«! Supermodelja me IA e Guess nĂ« kopertinĂ«n e Vogue ‘pĂ«rçan’ opinionin first appeared on JavaNews.al.

↗

23-vjeçari i armatosur lëvizte me taksi për të shmangur kontrollet, arrestohet

✇Java News
By: A R

Policia e Tiranës ka arrestuar një 23-vjeçar, i cili lëvizte i armatosur në qytet, duke përdorur taksi për të mos u diktuar..

“Si rezultat i administrimit tĂ« menjĂ«hershĂ«m tĂ« informacioneve tĂ« siguruara nĂ« rrugĂ« operative, se njĂ« shtetas qĂ« lĂ«vizte me taksi, posedonte 1 armĂ« zjarri, shĂ«rbimet e Komisariatit tĂ« PolicisĂ« Nr. 4 finalizuan operacionin “Destinacioni”. GjatĂ« operacionit, u ndalua nĂ« RrugĂ«n e DibrĂ«s, taksia me tĂ« cilĂ«n lĂ«viznin shtetasi P. Gj., 23 vjeç dhe kushĂ«riri i tij, shtetasi Xh. Gj., 24 vjeç, tĂ« dy banues nĂ« LezhĂ«. Nga kontrollet, nĂ« çantĂ«n e 23-vjeçarit, u gjet 1 armĂ« zjarri pistoletĂ« me municion”, tha policia.

NĂ« pĂ«rfundim tĂ« veprimeve procedurale nĂ« lidhje me kĂ«tĂ« rast, shtetasi P. Gj. u arrestua pĂ«r veprĂ«n penale “Mbajtja pa leje dhe prodhimi i armĂ«ve, armĂ«ve shpĂ«rthyese dhe i municionit”, ndĂ«rsa 24-vjeçari u procedua nĂ« gjendje tĂ« lirĂ«, pĂ«r veprĂ«n penale “MoskallĂ«zimi i krimit”.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë së Tiranës, për veprime të mëtejshme.

The post 23-vjeçari i armatosur lëvizte me taksi për të shmangur kontrollet, arrestohet first appeared on JavaNews.al.

↗

Lapaj i shkruan KQZ-së: Mandati i gocës së tezes time më takon mua!

✇Java News
By: A R

“ShqipĂ«ria BĂ«het” ka ankimuar nĂ« Komisionin e Ankimimeve dhe Sanksioneve vendimin e Komisionit Qendror tĂ« Zgjedhjeve, qĂ« i dha mandatin e fituar nĂ« qarkun TiranĂ« vajzĂ«s sĂ« tezes sĂ« Adriatik Lapajt.

KQZ vendosi që mandatin në koalicionin e Nismës Shqipëria Bëhet ta marrë Kleana Xhuveli. Kandidatja e listës së mbyllur Kleana Xhuveli, e renditur e katërta, revokoi dorëheqjen dhe kërkoi të merrte mandatin.

Në kërkesën e tij, Lapaj pretendon se mandati i takon listës së hapur, duke kujtuar se kandidatët e listës së mbyllur kanë dhënë dorëheqjen nga kandidimi më datë 11 maj. Ai kërkon të mos pranohen revokimet nga dorëheqja të kandidatëve nga lista e mbyllur, përfshirë Kleana Xhuvelin.

The post Lapaj i shkruan KQZ-së: Mandati i gocës së tezes time më takon mua! first appeared on JavaNews.al.

↗

Ndezi zjarr në varreza, qytetari në Vaun e Dejës përfundon në pranga

✇Java News
By: A R

Një person përfundoi në pranga nga policia në Vaun e Dejës. Ai ndezi një zjarr në varrezat e fshatit Bardullush, por flakët dolën jashtë kontrollit.

Për pasojë u dogj një sipërfaqe e konsiderueshme toke me shkurre. Policia arriti të identifikojë autorin, të cilin e ka vënë në pranga.

“Nga flakĂ«t nuk janĂ« dĂ«mtuar varret”, njoftoi policia.

Uniformat blu i bëjnë thirrje qytetarëve që të mos ndezin zjarre. Ndërkohë vendi po përballet me situata problematike në disa zona të ndryshme.

The post Ndezi zjarr në varreza, qytetari në Vaun e Dejës përfundon në pranga first appeared on JavaNews.al.

↗

Alarmi që nuk ra! Google nuk dha sinjalin që mund të shpëtonte jetë në tërmetin e Turqisë

✇Java News
By: A R

Google ka pranuar se sistemi i tij për paralajmërimin e hershëm të tërmeteve nuk arriti të lëshonte alarmin e duhur gjatë tërmetit vdekjeprurës që goditi Turqinë në vitin 2023, duke lënë rreth 10 milionë persona pa paralajmërim për intensitetin e lëkundjeve.

Sipas BBC-sĂ«, kĂ«tyre banorĂ«ve, qĂ« ndodheshin brenda njĂ« rrezeje prej 158 kilometrash nga epiqendra, mund t’u ishte dĂ«rguar paralajmĂ«rimi mĂ« urgjent i sistemit “Android Earthquake Alerts” tĂ« Google, njĂ« alarm qĂ« mund t’u jepte deri nĂ« 35 sekonda kohĂ« pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar strehim.

Por nĂ« vend tĂ« kĂ«saj, pĂ«r tĂ«rmetin me magnitudĂ« 7.8 u dĂ«rguan vetĂ«m 469 paralajmĂ«rime tĂ« tipit “Merr MasĂ«â€, qĂ« janĂ« mĂ« seriozet dhe aktivizojnĂ« alarmin me zĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« telefon. Google tha se gjysmĂ« milioni njerĂ«z morĂ«n njĂ« paralajmĂ«rim mĂ« tĂ« lehtĂ« pĂ«r lĂ«kundje tĂ« buta, qĂ« nuk shfaqet nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n mĂ«nyrĂ« alarmante dhe nuk e ndĂ«rpret opsionin “Mos shqetĂ«so”.

MĂ« herĂ«t, kompania kishte deklaruar pĂ«r BBC-në se sistemi kishte “funksionuar mirĂ«â€. Por vetĂ«m tani Ă«shtĂ« zbuluar shkalla e plotĂ« e dĂ«shtimit.

Sistemi i Google Ă«shtĂ« aktiv nĂ« rreth 100 vende dhe funksionon pĂ«rmes telefonave Android, tĂ« cilĂ«t pĂ«rbĂ«jnĂ« mbi 70% tĂ« tregut nĂ« Turqi. Ai synon tĂ« veprojĂ« si njĂ« “rrjet sigurie global”, sidomos nĂ« vendet qĂ« nuk kanĂ« sistem kombĂ«tar paralajmĂ«rimi.

Në ditën e tërmetit, sistemi ishte aktiv, por algoritmet e tij nënvlerësuan ndjeshëm fuqinë e lëkundjeve. Në vend që të identifikonte magnitudën reale 7.8, sistemi llogariti lëkundje mes 4.5 dhe 4.9, duke e klasifikuar gabimisht si tërmet të lehtë.

TĂ«rmeti i parĂ« ndodhi nĂ« orĂ«n 04:17 tĂ« mĂ«ngjesit, ndĂ«rsa shumica e banorĂ«ve ishin nĂ« gjumĂ«. ParalajmĂ«rimi serioz “Merr MasĂ«â€ ishte i vetmi qĂ« mund tĂ« kishte shpĂ«tuar jetĂ«, pasi zgjohen pĂ«rdoruesin me alarm zĂ«ri dhe mesazh nĂ« ekran, por vetĂ«m pak vetĂ« e morĂ«n atĂ«.

Pas tĂ«rmetit, studiues tĂ« Google-it ndryshuan algoritmin dhe simuluan sĂ«rish skenarin. KĂ«saj here, sistemi gjeneroi 10 milionĂ« paralajmĂ«rime “Merr MasĂ«â€ dhe 67 milionĂ« “Jini tĂ« VetĂ«dijshĂ«m” pĂ«r zona mĂ« tĂ« largĂ«ta.

“Çdo sistem paralajmĂ«rimi pĂ«r tĂ«rmete pĂ«rballet me sfidĂ«n e saktĂ«sisĂ« pĂ«r ngjarje me magnitudĂ« tĂ« lartĂ«â€, tha Google. Por ekspertĂ«t paralajmĂ«rojnĂ« se transparenca Ă«shtĂ« kyçe.

Profesoresha Elizabeth Reddy nga Colorado School of Mines shprehu zhgĂ«njimin e saj pĂ«r vonesĂ«n nĂ« publikimin e tĂ« dhĂ«nave. “Nuk po flasim pĂ«r njĂ« ngjarje tĂ« vogĂ«l, njerĂ«zit humbĂ«n jetĂ«n dhe sistemi nuk funksionoi siç duhej.”

Ndërkohë, shkencëtarë të tjerë ngrejnë shqetësimin se disa vende mund të mbështeten shumë tek teknologjia e Google, duke neglizhuar ndërtimin e sistemeve të tyre kombëtare.

Sistemi Android Earthquake Alerts ka dhënë paralajmërime në 98 vende, por BBC thotë se ende nuk ka marrë përgjigje nga Google për mënyrën se si funksionoi ky sistem gjatë tërmetit të vitit 2025 në Myanmar.

The post Alarmi që nuk ra! Google nuk dha sinjalin që mund të shpëtonte jetë në tërmetin e Turqisë first appeared on JavaNews.al.

↗

BE financon FA me 15 milionë euro, Gonzato: Shqipëria, partner i afërt dhe i qëndrueshëm

✇Java News
By: A R

Ambasadori i BE-sĂ« nĂ« ShqipĂ«ri, Silvio Gonzato, e ka quajtur ShqipĂ«rinĂ« njĂ« “partner tĂ« afĂ«rt dhe tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m” pĂ«r politikĂ«n e jashtme dhe sigurinĂ« e bllokut europian.

Postimi i tij i fundit në rrjetin social Twitter mori për referencë një njoftim të fundjavës, kur Këshilli i Bashkimit Europian miratoi paketën e dytë të asistencës për Forcat e Armatosura Shqiptare.

15 milionë euro u ndanë për vendin nga Mekanizmi Europian për Paqen, duke e çuar në 28 milionë euro totalin e ndihmës për Shqipërinë.

“NjĂ« hap tjetĂ«r i rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« forcimin e bashkĂ«punimit BE–ShqipĂ«ri nĂ« fushĂ«n e sigurisĂ« dhe mbrojtjes. ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« vend partner i afĂ«rt dhe i qĂ«ndrueshĂ«m i Bashkimit Evropian nĂ« politikĂ«n e jashtme dhe tĂ« sigurisĂ«,” shkroi ambasadori Gonzato.

Kryediplomatja e BE-së, Kaja Kalla, po ashtu e konsideroi Shqipërinë një kontribues të rëndësishëm në operacionet e BE-së, duke qenë edhe aleat i NATO-s.

“Forcimi i bashkĂ«punimit pĂ«r sigurinĂ« dhe mbrojtjen me ShqipĂ«rinĂ« forcon drejtpĂ«rdrejt stabilitetin, sigurinĂ« dhe paqen e EuropĂ«s,” theksoi znj. Kallas, PĂ«rfaqĂ«suesja e LartĂ« e PunĂ«ve tĂ« Jashtme dhe Politikave tĂ« SigurisĂ«, njĂ«kohĂ«sisht edhe presidentja e KĂ«shillit tĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme.

MarrĂ«veshja pĂ«r njĂ« partneritet tĂ« ri BE–ShqipĂ«ri nĂ« fushĂ«n e sigurisĂ« u firmos nĂ« nĂ«ntor tĂ« vitit 2024, ndĂ«rsa nĂ« prill 2025 filloi Dialogu i pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r SigurinĂ« dhe Mbrojtjen. Ndihma e parĂ« prej 13 milionĂ« euro iu shpĂ«rnda ShqipĂ«rinĂ« nĂ« korrik 2024 nĂ«pĂ«rmjet Mekanizmit tĂ« krijuar rreth tri vite mĂ« herĂ«t, nĂ« vitin 2021.

The post BE financon FA me 15 milionë euro, Gonzato: Shqipëria, partner i afërt dhe i qëndrueshëm first appeared on JavaNews.al.

↗

Deri në 20 vite burg, çfarë rrezikojnë zjarrvënësit në Shqipëri

✇Java News
By: A R

Gjatë katër ditëve të fundit shtatë persona kanë rënë në pranga si përgjegjës për ndezjen e disa zjarreve në vend.

Në disa raste, vatrat e flakëve dolën jashtë kontrollit duke rrezikuar jetën e qytetarëve, pronat, tokat dhe bagëtitë e tyre.

Përveç të arrestuarve, nën hetim janë vënë edhe shtatë persona të tjerë për disa vatra në Sarandë, Fier, Kurbin, Dibër, Poliçan dhe Shkodër.

Nëse këta persona vërtetohen se janë përgjegjës të ndezjes së zjarreve, Kodi Penal i Shqipërisë parashikon dënime të rënda.

Më konkretisht, futen te veprat penale kundër mjedisit të parashikuara në nenet 206/a dhe 206/b.

Neni 206/a parashikon veprĂ«n penale “ShkatĂ«rrimi i pyjeve dhe i mjedisit pyjor”.

Sipas kĂ«tij neni, “shkatĂ«rrimi apo dĂ«mtimi me dashje, me pasoja tĂ« rĂ«nda materiale, i fondit pyjor, i fidanishtes pyjore, i grumbullit pyjor ose i çdo njĂ«sie tĂ« ngjashme me to, me zjarr, dĂ«nohet me burgim nga pesĂ« deri nĂ« tetĂ« vjet”.

Po kjo vepër, e kryer me qëllim ndryshimin e kategorisë dhe destinacionit të tokës, dënohet me burgim nga pesë deri në 15 vjet.

Kur kjo vepër ka shkaktuar pasoja të rënda për pronën, shëndetin ose jetën e njerëzve apo shkakton dëme të rënda dhe të zgjatura në kohë ndaj mjedisit apo zonave të mbrojtura, dënohet me burgim nga dhjetë deri në 20 vjet.

NdĂ«rsa neni 206/b parashikon veprĂ«n penale “shkatĂ«rrimi nga pakujdesia me zjarr i pyjeve dhe i mjedisit pyjor”.

Sipas kĂ«tij neni, “shkatĂ«rrimi apo dĂ«mtimi nga pakujdesia, me pasoja tĂ« rĂ«nda materiale, i fondit pyjor, i fidanishtes pyjore, i grumbullit pyjor ose i çdo njĂ«sie tĂ« ngjashme me to, me zjarr, dĂ«nohet me burgim nga dy deri nĂ« pesĂ« vjet”.

Po kjo vepër, kur ka shkaktuar pasoja të rënda për pronën, shëndetin ose jetën e njerëzve apo shkakton dëme të rënda dhe të zgjatura në kohë ndaj mjedisit apo zonave të mbrojtura, dënohet me burgim nga tre deri në tetë vjet.

Kujtojmë se së fundmi, Shqipëria është përballur me disa situata problematike si pasojë e vatrave të zjarrit.

Më rëndë ishte ajo në Delvinë ku u detyrua evakuimi i tre fshatrave. Njëkohësisht mbeti i lënduar edhe shefi i Komisariatit të Delvinës, Agim Troci, i cili ndërhyri për të shpëtuar disa banorë.

Në terren përveç forcave zjarrfikëse, policisë, ushtrisë dhe emergjencave civile janë vënë edhe helikopterët apo avionë të Mbrojtjes Civile Europiane, në përpjekje për të shuar zjarret.

The post Deri në 20 vite burg, çfarë rrezikojnë zjarrvënësit në Shqipëri first appeared on JavaNews.al.

↗

Magazina e veprave penale duhet zbrazur

✇Java News
By: A R

Nga Ylli Manjani

Qasja e disave, pĂ«rfshi edhe mediat, pĂ«r t’u marrĂ« me nene konkrete tĂ« projekt-kodit Ă«shtĂ« interesante pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« lajm. MirĂ«po rreziku Ă«shtĂ« qĂ« del dikush nga shkruesit e projektit dhe thotĂ« qĂ« “dakord e heqim atĂ« nen”
 Pyetja qĂ« mbetet Ă«shtĂ«: A u rregullua projekti nĂ«se neni x u hoq?

Duhen nxitur analiza më të plota, më përgjithuese. Si fillim duhet të biem dakord me një bosht llogjik, të drejtë e proporcional mbi bazën e të cilit ndërtohet një Kod Penal.

Ideja ime, fjala vjen është që vrasja dhe vjedhja të jenë majat e veprave penale.

Nuk mund tĂ« fillojĂ« magazina e veprave penale me “Krime kundĂ«r ligjit ndĂ«rkombĂ«tar”!!! Çdo me thĂ«nĂ« kjo mo? Do i bĂ«jm gjykatat tona gjykatĂ« Hage?!

Jalla!

Nejse, ndoshta dikush tjetĂ«r ka njĂ« ide tjetĂ«r. Por thelbi Ă«shtĂ« t’i marrim gjĂ«rat si koncepte dhe jo thjesht tĂ« tĂ«rheqim vemendjen publike me disa episode, qĂ« nĂ« fakt janĂ« absurde, pra tĂ« pallogjikshme e tĂ« padrejta.

Debati, fjala vjen, mbi ruajtjen e sekretit mund të ngrihej në nivel parimor. Thelbi është kush mban përgjegjësi për mos ruajtjen e sekretit, ai/ajo që ka për detyrë ta ruajë apo gazetari që ka për detyrë të informojë, pra ta nxjerrë sekretin?!

Nëse biem dakord se cila përgjigje është më e pranueshme atëherë e formulojmë edhe nenin ashtu siç duhet.

MeqĂ« ra fjala unĂ« jam qĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« penale e mban strikt ai/ajo qĂ« e ka detyrĂ« ta ruajĂ«. Askush tjetĂ«r. Ideja qĂ« “pĂ«rhapja e sekretit” tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« vepĂ«r penale Ă«shtĂ« e panatyrshme, abuzive e padrejtĂ« dhe jo proporcionale.

Kujdes, vjedhja e sekretit është tjetër gjë!!!

Ashtu siç duhet të mendojmë nëse do kemi vepra penale pa pasojë penale apo jo? Që do të thotë, a mund të kriminalizohet mendimi, fjala apo qoftë edhe disa veprime që nuk sjellin pasojë?!

A duhet të kemi vepra penale ku pretendohet paligjshmëri ndërkohë që janë krijuar pasoja të ligjshme?!

A mund tĂ« kemi dĂ«nueshmĂ«ri pa pasojĂ« penale? Psh a ka korrupsion pa plaçkĂ«n e korrupsionit tĂ« kapur? A mund tĂ« kriminalizohet dhĂ«nĂ«si i plaçkĂ«s sĂ« korrupsionit, si “aktivi”?! Si ka mundĂ«si qĂ« ai qĂ« tĂ« punon qindin quhet “pasiv”, dmth pĂ«r gjynah dhe, ai qĂ« detyrohet tĂ« paguajĂ« quhet “aktiv”?!

A ka armëmbajtje pa leje pa armë?!

Droga qĂ« futet nĂ« territor Ă«shtĂ« kontrabandĂ« apo trafik? Çdo me thĂ«nĂ« “trafik”? Ne sikur jemi gjykatĂ« ndĂ«rkombĂ«tare dhe jo njĂ« vend modest me sipĂ«rfaqe e popullsi tĂ« vogĂ«l. Fjala “trafik” nuk mund tĂ« ekzistojĂ« nĂ« kodin tinĂ« penal modest.

A duhet ti kërkojë hesap penal shqiptari shqiptarit për llogari të një vendi tjetër?!

Kontrabanda a mund të jetë evazion fiskal, apo thjesht ndalim i futjes në territor i sendeve të ndaluara?!

Pse eksportet quhen kontrabandë?!

A mund të quhesh anëtar grupi kur ti je thjesht punonjës me rrogë në një kompani, pronari i të cilës kryen krim?

A ka grup kriminal pa patur një qëllim, dhe pasojë kriminale?

A mund të kriminalizohet çdo shkelje disiplinore dhe administrative?! Nëse po pse na duhet administrada dhe policia?!

Etj, etj, etj


Mendoj se duhet të fokusohemi tek kjo lloj qasje që ta bëjmë më të plotë debatin mbi kodin Penal.

Në disa gjëra duhet të përmbysim disa koncepte dhe ti çojmë tek origjina e tyre.

Shpikjet e racionalizimet nuk na çojnë askund, veç na kthejnë pas.

Projekti ngjan sot me një magazinë që duhet zbarzur nga disa koncepte dhe vepra.

The post Magazina e veprave penale duhet zbrazur first appeared on JavaNews.al.

↗

Horoskopi Javor për data 28 korrik deri më 3 gusht 2025: Dashuri, punë dhe fat për shenjat e


✇Java News
By: A R

Kjo javë, nga e hëna 28 korrik deri të dielën më 3 gusht, sjell një klimë kozmike shumë të veçantë, me ndikime pozitive sidomos në sferën e dashurisë për disa shenja si Gaforrja, Luani dhe Shigjetari.

Yjet favorizojnë ndërveprime të sinqerta, vendime të rëndësishme emocionale dhe rikthimin e besimit në punë pas periudhave të pasigurta.

Venusi dhe Mërkuri luajnë një rol kyç, duke nxitur afërsinë në marrëdhënie dhe rikthimin e qartësisë në planet profesionale. Lexoni më poshtë parashikimin e zgjeruar për çdo shenjë!

♈ Dashi (21 mars – 20 prill)

⭐ 3 yje – JavĂ« mesatare

NĂ« dashuri, pĂ«r beqarĂ«t, njohjet e reja nuk ju mbushin me shpresĂ« – ka zhgĂ«njim dhe ndoshta mosqartĂ«si mbi atĂ« qĂ« vĂ«rtet dĂ«shironi. KĂ«shilla e Paolo Fox Ă«shtĂ« tĂ« mos nxitoheni nĂ« ndjenja: pritja do jetĂ« mĂ« shpĂ«rblyese sesa njĂ« pĂ«rfshirje e menjĂ«hershme.

PĂ«r çiftet, Ă«shtĂ« koha pĂ«r njĂ« pajtim tĂ« thellĂ«, veçanĂ«risht nĂ«se e kaluara ka shkaktuar tronditje. Edhe lidhjet qĂ« kanĂ« qenĂ« nĂ« krizĂ« mund tĂ« gjejnĂ« njĂ« dritare komunikimi ose njĂ« “rikthim tĂ« flakĂ«s sĂ« vjetĂ«r”.

Në punë ndiheni të ngarkuar: nuk toleroni përsëritjen e gabimeve të së shkuarës, dhe mendja po ju shtyn drejt një ndryshimi të madh jetësor. Javë reflektimi dhe rivendosjeje.

—

♉ Demi (21 prill – 20 maj)

⭐ 4 yje – JavĂ« e mirĂ«

Venusi ju favorizon nĂ« dashuri: nĂ«se jeni vetĂ«m, mund tĂ« ndiheni tĂ«rheqĂ«s dhe karizmatik. NjĂ« pĂ«lqim i ri mund tĂ« shndĂ«rrohet nĂ« diçka mĂ« shumĂ«, veçanĂ«risht nĂ«se i hapni rrugĂ« afrimit. Kujdes, megjithatĂ«, ndaj marrĂ«dhĂ«nieve tĂ« tensionuara me Ujorin – mĂ« shumĂ« luftĂ« nervash sesa dashuri.

Në çift, marrëdhënia ka kaluar kohë të vështira dhe mungesa e durimit ka krijuar largësi. Fundjava është një mundësi reale për qartësi dhe rikthim të besimit.

Në planin financiar, Mërkuri ka sjellë paqëndrueshmëri. Mund të duhet të kërkoni të drejtat tuaja ligjërisht ose të hapni një proces për shlyerje të prapambetura. Kujdes me shpenzimet!

—

♊ BinjakĂ«t (21 maj – 21 qershor)

⭐ 4 yje – JavĂ« e mirĂ«

Për beqarët, fillimi i gushtit sjell emocione dhe tërheqje të reja. Ditët e premte dhe e shtunë janë shumë të favorshme për takime që frymëzojnë dhe për të bërë hapin e parë drejt një lidhjeje.

Në çift, duhet të përballeni me sfidat me kurajo. Nëse dashuria është ende e fortë, kjo është java për të planifikuar pushime apo aktivitete që forcojnë lidhjen.

Në punë, është një javë që hap negociata: marrëveshje të reja, bashkëpunime ose avancime. Fundi i korrikut mund të sjellë firmosjen e një kontrate të rëndësishme për të ardhmen.

—

♋ Gaforrja (22 qershor – 22 korrik)

⭐ 5 yje – JavĂ« e shkĂ«lqyer

Në dashuri, jeni në kulmin e forcës emocionale. Beqarët do kenë njohje të reja, por edhe rilindje ndjenjash ndaj dikujt nga e kaluara. Venusi është në anën tuaj dhe ju bën shumë tërheqës e të hapur emocionalisht.

NĂ« çift, Ă«shtĂ« momenti pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« hapin vendimtar: bashkĂ«jetesĂ«, fejesĂ« apo martesĂ« – yjet ju mbĂ«shtesin.

Në punë, është koha për të kërkuar një rritje, për të aplikuar për një vend më të mirë ose për të marrë përgjigje pozitive nga një bisedë e mëparshme. E hëna është veçanërisht e favorshme për veprime konkrete.

—

♌ Luani (23 korrik – 22 gusht)

⭐ 5 yje – JavĂ« e shkĂ«lqyer

BeqarĂ«, shkĂ«lqimi juaj Ă«shtĂ« magnetik: takimet romantike janĂ« tĂ« favorizuara, veçanĂ«risht tĂ« shtunĂ«n. Mos lejoni krenarinĂ« tĂ« sabotojĂ« lidhjet potenciale – hapuni me sinqeritet.

Në çift, është periudhë e mbrojtur nga yjet, ideale për të krijuar familje apo për të formalizuar marrëdhënien.

Në punë, pas një periudhe pasigurie, paraqitet një shans i ri: mund të jetë një vend i ri pune, një ofertë në një qytet tjetër ose një pozicion me më shumë përgjegjësi. Koha për të marrë kontrollin!

—

♍ VirgjĂ«resha (23 gusht – 22 shtator)

⭐ 4 yje – JavĂ« e mirĂ«

Beqarët do të ndihen më të hapur ndaj njohjeve të reja, falë ndikimit pozitiv të Venusit. Edhe pse dashuria nuk është prioriteti kryesor tani, rastet nuk mungojnë. Dita e diel është shumë e favorshme për takime të qeta, por premtuese.

Në çift, është koha për të diskutuar çështje të ndërlikuara, me ndihmën e Marsit që ju jep forcë për të bërë ndryshime të nevojshme.

NĂ« punĂ«, keni duruar situata tĂ« vĂ«shtira pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« – tani mund tĂ« filloni tĂ« flisni qartĂ« dhe tĂ« kĂ«rkoni mĂ« shumĂ«. Dita e premte Ă«shtĂ« veçanĂ«risht e mirĂ« pĂ«r tĂ« prezantuar njĂ« ide apo propozim tĂ« ri.

—

♎ Peshorja (23 shtator – 22 tetor)

⭐ 4 yje – JavĂ« e mirĂ«

NĂ«se je beqar, njĂ« zhgĂ«njim i kaluar mund tĂ« tĂ« ketĂ« bĂ«rĂ« mosbesues ndaj dashurisĂ«. Kjo javĂ« kĂ«rkon qĂ« tĂ« mos e mbash distancĂ«n pĂ«r shumĂ« gjatĂ«: mos lejo qĂ« frika tĂ« fshehĂ« mundĂ«sinĂ« pĂ«r njĂ« njohje tĂ« bukur. Fundjava kĂ«rkon kujdes nĂ« marrĂ«dhĂ«niet me ShenjĂ«n e Bricjapit dhe Gaforres – mund tĂ« ketĂ« pĂ«rplasje.

Në çift, puna mund të zërë shumë hapësirë duke lënë mënjanë marrëdhënien, ndaj duhet të gjesh balancën. Nëse marrëdhënia po kalon një periudhë të vështirë, e marta dhe e mërkura janë ditë me potencial për të rikthyer dialogun.

Në punë, sidomos për ata me aktivitet të pavarur, Jupiteri në kundërshti kërkon që të sqaroni çështjet financiare dhe të shmangni çdo lëshim. Ditët e fundit të korrikut janë të mira për kontakte të reja dhe mundësi konkrete.

—

♏ Akrepi (23 tetor – 22 nĂ«ntor)

⭐ 4 yje – JavĂ« e mirĂ«

BeqarĂ«t ndihen mĂ« tĂ« hapur falĂ« ndikimit tĂ« AferditĂ«s qĂ« sjell dĂ«shirĂ« pĂ«r tĂ« dashuruar dhe pĂ«r tĂ« dalĂ« nga zona e rehatisĂ«. DitĂ«t mĂ« tĂ« favorshme pĂ«r takime janĂ« e hĂ«na dhe e diela – lĂ«re veten tĂ« surprizohesh.

Në çift, e shtuna mund të jetë ditë me tension, ndoshta për ndonjë lojë nervash që ti vetë provokon. Por nëse marrëdhënia është e fortë, gjithçka do të zgjidhet lehtë me pak butësi.

Në punë, je në ndjekje të objektivave dhe je i fokusuar për të mbyllur një fazë me sukses. E hëna sjell një takim të rëndësishëm që do të sjellë kthesë në drejtim të stabilitetit që kërkon.

—

♐ Shigjetari (23 nĂ«ntor – 21 dhjetor)

⭐ 5 yje – JavĂ« e shkĂ«lqyer

Fillimi i gushtit do tĂ« jetĂ« shkĂ«lqyeshĂ«m pĂ«r dashurinĂ«! BeqarĂ«t duhet tĂ« jenĂ« gati pĂ«r takime tĂ« papritura dhe tĂ«rheqĂ«se, veçanĂ«risht tĂ« shtunĂ«n – dita mĂ« pasionante e javĂ«s. Mos u tĂ«rhiq – emocionet e reja janĂ« shumĂ« pranĂ«.

Në çift, tensionet e mëparshme janë pas jush. Kjo është një javë për të përforcuar lidhjen, për të rifituar harmoninë dhe për të menduar për të ardhmen.

VetĂ«m e diela sjell pak ndjesi pasigurie emocionale, por kalon shpejt. NĂ« planin profesional, Ă«shtĂ« koha pĂ«r tĂ« qartĂ«suar dĂ«shirat e tua – diçka e madhe po vjen. E shtuna sjell njĂ« ide gjeniale, njĂ« ndriçim qĂ« mund tĂ« zgjidhĂ« njĂ« situatĂ« tĂ« ndĂ«rlikuar.

—

♑ Bricjapi (22 dhjetor – 20 janar)

⭐ 3 yje – JavĂ« mesatare

NĂ«se je beqar, nuk ndihesh i gatshĂ«m pĂ«r t’u pĂ«rfshirĂ« emocionalisht. PjesĂ«risht pĂ«r shkak tĂ« njĂ« mbylljeje tĂ« dhimbshme, pjesĂ«risht sepse nuk dĂ«shiron angazhime tĂ« rĂ«nda. NjĂ« marrĂ«dhĂ«nie “me kohĂ« tĂ« pjesshme” mund tĂ« jetĂ« opsioni mĂ« i lehtĂ« pĂ«r ty tani.

Në çift, fokusimi i tepërt tek çështjet e shtëpisë dhe shpenzimeve po rëndon lidhjen. Ndihesh i lodhur nga përgjegjësitë dhe e ke të vështirë të ruash qetësinë. Kujto se lumturia është po aq e rëndësishme sa stabiliteti.

NĂ« punĂ«, disa persona nuk i toleron mĂ« – ndoshta Ă«shtĂ« koha pĂ«r tĂ« rishikuar bashkĂ«punimet. Kujdes tĂ« martĂ«n, tĂ« mĂ«rkurĂ«n dhe tĂ« enjten – mund tĂ« ndihesh i irrituar mĂ« shumĂ« se zakonisht.

—

♒ Ujori (21 janar – 19 shkurt)

⭐ 4 yje – JavĂ« e mirĂ«

Në dashuri, javë vendimtare. Nëse je beqar, është koha për të sqaruar ndjenjat dhe për të shprehur veten. Nëse dikush nuk po të përgjigjet siç shpresoje, e shtuna mund të sjellë përplasje, por mos u shqetëso: fillimi i gushtit sjell shërim emocional.

NĂ« çift, Ă«shtĂ« koha pĂ«r vendime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, ndoshta bashkĂ«jetesĂ«, martesĂ« apo pĂ«rballje me tensione ekonomike. NĂ« punĂ«, je nĂ« formĂ« tĂ« mirĂ« – disa kanĂ« marrĂ« promovime, tĂ« tjerĂ«ve po u afrohet njĂ« ofertĂ« e madhe. E vetmja pengesĂ«: mund tĂ« ndjesh qĂ« pĂ«rpjekjet e tua nuk po shpĂ«rblehen siç meriton nĂ« aspektin financiar.

—

♓ Peshqit (20 shkurt – 20 mars)

⭐ 4 yje – JavĂ« e mirĂ«

NĂ« dashuri, diela Ă«shtĂ« e ndjeshme dhe kĂ«rkon shumĂ« kujdes – shmang diskutimet dhe konfliktet. Por mos u dorĂ«zo: nga fillimi i gushtit, Venusi kthehet nĂ« favorin tĂ«nd dhe do tĂ« rifillosh tĂ« ndjesh ngrohtĂ«si emocionale.

NĂ« çift, e hĂ«na Ă«shtĂ« ditĂ« pĂ«r t’u shmangur nĂ« biseda serioze. Disa tensione mund tĂ« lidhen me distanca emocionale ose probleme financiare qĂ« ndikojnĂ« nĂ« jetĂ«n bashkĂ«shortore.

Në punë, Jupiteri të ndihmon të rikuperosh terren, ndoshta me lajme të mira ose me një aprovim që ke pritur prej muajsh. VenerdÏ mund të sjellë një ide kreative shumë të frytshme për projektet që do të zhvillosh më tej.

The post Horoskopi Javor për data 28 korrik deri më 3 gusht 2025: Dashuri, punë dhe fat për shenjat e
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Analizë/ Tarifat trefishohen (pa arsye): Pse Europa vendosi të pajtohet me Amerikën e Trump-it?

✇Java News
By: A R

Bashkimi Europian po paguan njĂ« çmim tĂ« rĂ«ndĂ« nĂ« kĂ«mbim tĂ« asaj qĂ« quhet “stabilitet” nĂ« marrĂ«dhĂ«niet me Shtetet e Bashkuara. Termat e marrĂ«veshjes sĂ« arritur dje mes Donald Trump dhe Ursula von der Leyen pĂ«rbĂ«jnĂ« vĂ«rtet njĂ« “dush tĂ« ftohtĂ«â€ pĂ«r bizneset europiane dhe, pĂ«r pasojĂ«, pĂ«r fuqinĂ« e tyre punĂ«tore. NĂ« thelb, kjo Ă«shtĂ« njĂ« marrĂ«veshje politike: BE-ja nuk ka dashur tĂ« shkojĂ« nĂ« pĂ«rplasje tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« me SHBA-tĂ«.

Në epokën para Trump-it, tarifa mesatare doganore e vendosur nga SHBA-të mbi mallrat europiane ishte rreth 4.8%. Tani ajo është vendosur në 15%. Trefishi, pa ndonjë arsye reale ekonomike, pasi nuk qëndron pretendimi i Trump-it se Europa ka plaçkitur Amerikën gjatë viteve të fundit.

Brukseli dhe kryeqytetet europiane ishin ushqyer me iluzionin se ofensiva e presidentit amerikan, e nisur më 2 prill, dita kur u publikua lista e tarifave kundër pjesës tjetër të botës, do të mbytej nga stuhia financiare e Wall Street-it dhe bursave të tjera globale. Ose se do të ndalej nga alarmet që vinin nga zinxhiri amerikan i shpërndarjes: pesha e tarifave do të binte mbi çmimet, duke shtyrë inflacionin dhe duke dëmtuar konsumin, që është hallka kyçe e ekonomisë amerikane.

Me të drejtë ose pa të drejtë (do të shihet në statistikat e muajve të ardhshëm), Trump vazhdoi përpara, duke e vendosur Bashkimin Europian përballë një zgjedhjeje të vështirë: të pranonte përplasjen e drejtpërdrejtë ose të përpiqej të kufizonte dëmin. Komisioni, me pëlqimin e 27 vendeve anëtare, zgjodhi rrugën e dytë dhe që aty nisi një ndjekje e lodhshme dhe me frymë pas lepurit amerikan.

NĂ« tryezĂ«n e negociatave hyri gjithçka. Lista e kĂ«rkesave nga Uashingtoni u zgjat gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ«. Presidentja e Komisionit e gjeti veten gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« nĂ« njĂ« pozicion negociues tĂ« pafavorshĂ«m. NĂ« njĂ« moment, ajo u pĂ«rpoq tĂ« vendoste njĂ« vijĂ« pĂ«r tĂ« ndalur hemorragjinĂ« e lĂ«shimeve dhe dje vuri nĂ« tavolinĂ« kundĂ«rpeshĂ« qĂ« disa muaj mĂ« parĂ« dukeshin tĂ« paimagjinueshme: tarifa zero pĂ«r importet amerikane; angazhim pĂ«r tĂ« blerĂ« gaz tĂ« lĂ«ngshĂ«m nĂ« vlerĂ« prej 750 miliardĂ« dollarĂ«sh dhe, me fjalĂ«t e Trump-it, njĂ« “sasi tĂ« jashtĂ«zakonshme armĂ«sh”; investime tĂ« drejtpĂ«rdrejta nĂ« SHBA me vlerĂ« 600 miliardĂ« dollarĂ«.

Ursula, pse e bëre?

Ndoshta pĂ«r tĂ« shmangur njĂ« pĂ«rplasje politike qĂ« do tĂ« ndodhte brenda pak ditĂ«sh. Presidenti francez, Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman, Friedrich Merz po shfaqnin gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« pakĂ«naqĂ«si: strategjia pajtuese nuk po funksiononte. MĂ« 1 gusht, Trump do tĂ« çonte tarifat nĂ« 30%, dhe mĂ« 7 gusht Komisioni do t’i pĂ«rgjigjej me kundĂ«rmasa nĂ« vlerĂ« mbi 90 miliardĂ« dollarĂ«. NjĂ« skenar shkatĂ«rrues pĂ«r ekonominĂ« europiane, i shoqĂ«ruar, shumĂ« gjasĂ«, nga njĂ« tjetĂ«r stuhi financiare.

Von der Leyen u gjend pĂ«rballĂ« njĂ« zgjedhjeje mes njĂ« disfate tĂ« sigurtĂ«, por ndoshta tĂ« menaxhueshme, dhe njĂ« kolapsi me pasoja potencialisht katastrofike. Ajo zgjodhi tĂ« “pajtohej me dĂ«nimin” e propozuar nga Trump, sesa tĂ« pĂ«rfshihej nĂ« njĂ« pĂ«rballje tĂ« paprecedentĂ« dhe objektivisht tĂ« rrezikshme.

Gabimi, duhet thënë, është bërë katër muaj më parë, kur Europa nuk iu përgjigj me të njëjtën forcë ofensivës së Trump-it, siç bënë për shembull Kina apo Kanadaja. Dhe nuk përgenjështroi, me të dhëna konkrete për rritjen e PBB-së në 30 vitet e fundit, përrallën e një Amerike të shkatërruar nga europianët. Por ta bënte dje do të kishte qenë shumë vonë.

Tani europianët duhet të përballen me efektet konkrete të kësaj goditjeje.

I vetmi sektor që mund të marrë frymë lehtësisht është ai i makinave. Presidenti amerikan dëshiron që të gjitha makinat e shitura në SHBA të prodhohen në fabrikat amerikane. Për këtë arsye, ai kishte vendosur një tarifë prej 27.5% mbi automjetet e importuara. Tani tarifa u ul në 15%.

Mbetet pĂ«r t’u parĂ« nĂ«se kompanitĂ« europiane do tĂ« arrijnĂ« tĂ« rifitojnĂ« konkurrueshmĂ«rinĂ«. Apo nĂ«se vĂ«shtirĂ«sitĂ« qĂ« po hasin nĂ« tregun amerikan (dhe pĂ«rtej) janĂ« edhe tĂ« njĂ« natyre tjetĂ«r. Tarifat mbi çelikun dhe aluminin mbeten nĂ« 50%: kjo do tĂ« thotĂ« se procesi i zhvendosjes sĂ« eksporteve, qĂ« tashmĂ« ka filluar edhe nĂ« Itali, do tĂ« vazhdojĂ« drejt tregjeve tĂ« tjera.

Të dyja palët duhet të zgjidhin ende çështje me rëndësi strategjike. Një ndër to: sektori dixhital dhe furnizimi me çipa, komponentët elektronikë të përdorur në një spektër të gjerë aplikimesh industriale. Amerikanët kërkojnë që europianët të mos furnizohen më nga Kina.

Çështjet specifike tĂ« disa vendeve ndĂ«rthuren me probleme tĂ« karakterit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m. Dje, kryeministrja italiane Giorgia Meloni shprehu “kĂ«naqĂ«si” qĂ« gjithsesi BE-ja dhe SHBA-tĂ« gjetĂ«n njĂ« marrĂ«veshje. Por vuri nĂ« dukje se duhen parĂ« detajet pĂ«rpara se tĂ« jepet njĂ« vlerĂ«sim pĂ«r ndikimin qĂ« do tĂ« ketĂ« mbi ItalinĂ«.

Goditja, sidoqoftë, nuk mungon as për Italinë. Një shembull është ai i agroushqimit: ideja është të lidhen marrëveshje me importuesit amerikanë për të ndarë barrën e tarifës, në mënyrë që ajo të mos bjerë e gjitha mbi çmimet dhe të largojë konsumatorët.

Në planin europian, premtimi për të blerë shumë më tepër armë nga SHBA-të duket në kontrast me projektin për forcimin e industrisë ushtarake të Kontinentit të Vjetër, një hap kyç për ndërtimin e një mbrojtjeje të përbashkët europiane, më të pavarur nga Shtetet e Bashkuara.

Shkrim nga Corriere Della Sera

The post Analizë/ Tarifat trefishohen (pa arsye): Pse Europa vendosi të pajtohet me Amerikën e Trump-it? first appeared on JavaNews.al.

↗

“Arjani mĂ« ofroi lekĂ«â€, Konomi vijon sherrin me Shabanin: TĂ« jap unĂ« para pĂ«r Zeqirin? Boll kam shpenzuar


✇Java News
By: A R

Arjan Konomi, kandidati pĂ«r deputet i Adriatik Lapajt, i Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjur deklaratave tĂ« bĂ«ra nga kreu i Nisma Thurje, Endri Shabani, pas akuzave tĂ« hedhura ndaj njĂ«ri-tjetrit ditĂ«t e fundit.NĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r “Exclusive” nĂ« Top Channel, Konomi thotĂ« se Ă«shtĂ« absurde fakti qĂ« mund ti ketĂ« dhĂ«nĂ« lekĂ« Shabanit. MĂ« tej argumenton se ‘boll para ka shpenzuar pĂ«r fushatĂ«n’.

“Mbasi mbaroi kjo, filluan ‘hajde gjejmĂ« njĂ« zgjidhje’. E kupton? Vinte Arjan Konomi ‘jo po sa lekĂ« do ai’, e tĂ« tjera
 nuk shesin njerĂ«zit dinjitetin“, kĂ«shtu u shpreh Shabani pĂ«r Konomin gjatĂ« intervistĂ«s pĂ«r gazetaren Kristi Gongo.

Arjan Konomi u pĂ«rgjigj duke thĂ«nĂ« “Si mund tĂ« shpifĂ« njeriu gjĂ«ra tĂ« tilla?! UnĂ« po ofroj para? Para pĂ«rse? Boll kam shpenzuar (qesh). Ti ofroj para Zeqirit? ËshtĂ« absurde! Pastaj çfarĂ« Ă«shtĂ« kjo? UnĂ« nuk jam as oligark, as biznesmen, qĂ« tĂ« kem dhe para, se Zeqiri kĂ«rkon para shumĂ« ndoshta. Nuk kĂ«rkon njĂ« biletĂ« pĂ«r Antalyia. UnĂ« i kam mesazhet me Endrin, i kam thĂ«nĂ« ‘do tĂ« bĂ«hesh deputet? Do tĂ« mbĂ«shtes, tĂ« flas me Adritaikun’ dhe i kam folur gjera politike qĂ« tĂ« kĂ«naqĂ« egoizmin e Endrit nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« arrinim njĂ« marrĂ«veshje politiken dhe Zeqiri tĂ« tĂ«rhiqej. UnĂ« i kam thĂ«nĂ« qĂ« nuk e kemi bĂ«rĂ« kĂ«tĂ« sakrificë  i jam lutur, pĂ«rgjĂ«ruar, i kam kĂ«rkuar, kam dhjetĂ«ra mesazhe pĂ«r t’i kĂ«rkuar qĂ« tĂ« arrihej njĂ« pĂ«rfundim. Duke i ofruar gjĂ«ra politike, absolutisht para jo.”

The post “Arjani mĂ« ofroi lekĂ«â€, Konomi vijon sherrin me Shabanin: TĂ« jap unĂ« para pĂ«r Zeqirin? Boll kam shpenzuar
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Nga malet në burg, Meta rrëfen verën pas hekurave: 12 metrat janë edhe palestër, edhe bibliotekë

✇Java News
By: A R

Presidenti i PartisĂ« sĂ« LirisĂ«, Ilir Meta, rrĂ«fen nĂ« njĂ« intervistĂ« ekskluzive pĂ«r “Off the Record” me Andrea Dangllin nĂ« A2 CNN, se si po e kalon verĂ«n pas hekurave, ku ndodhet prej tetorit tĂ« vitit tĂ« kaluar.

“AsnjĂ«herĂ« mĂ« mirĂ« nuk kam qenĂ« me shĂ«ndet dhe nĂ« formĂ« fizike. I vetmi ‘’problem’’ Ă«shtĂ« se tensioni gjithmonĂ« Ă«shtĂ« 7–11, si nĂ« kulmin e dimrit, por edhe tĂ« verĂ«s. KĂ«to 12 m2 janĂ« edhe palestĂ«r edhe bibliotekĂ« edhe studio edhe kuzhinĂ«, pra zakonisht unĂ« nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« kam qenĂ« nĂ« zonat mĂ« malore tĂ« vendit duke i eksploruar dhe  promovuar ato. Por nuk mĂ« mungojnĂ« as kĂ«tu. Qelia, harrova tĂ« them se, Ă«shtĂ« edhe ekspozitĂ« me fotot e mia nĂ« majĂ«n e JezercĂ«s, nĂ« DobĂ«rdol, Korab, Theth, ShalĂ«, PrevallĂ«, MajĂ«n e ÇikĂ«s, etj. NdĂ«rkohĂ«, stĂ«rvitem çdo ditĂ« pĂ«r tĂ« ngjitur MajĂ«n e Hekurave sa mĂ« parĂ«â€, tha Meta.

Meta shpjegon edhe akuzat ndaj DrejtorisĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme tĂ« Burgjeve pĂ«r keqtrajtim. “Ne akuzojmĂ« Edi RamĂ«n, pasi ai “si ma nalt” urdhĂ«ron kĂ«ta poshtĂ« vetes pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« veprime krejt tĂ« papĂ«rgjegjshme dhe tĂ« paligjshme pĂ«r tĂ« mĂ« pamundĂ«suar deri edhe komunikimin e ligjshĂ«m me Sekretarin e PĂ«rgjithshĂ«m tĂ« PartisĂ« sĂ« LirisĂ«, Z. Tedi Blushi, numri i tĂ« cilit nuk “punon” mĂ« prej 40 ditĂ«sh edhe pse Ă«shtĂ« i regjistruar zyrtarisht. Nuk dua tĂ« pĂ«rmend shumĂ« detaje tĂ« tjera tĂ« cilat janĂ« bĂ«rĂ« publike, por u bĂ« tre javĂ« qĂ« ende nuk i japin avokatit tim vendimin e dytĂ« tĂ« dĂ«nimit nga Komisioni Disiplinor edhe pse ai ua ka kĂ«rkuar zyrtarisht”.

The post Nga malet në burg, Meta rrëfen verën pas hekurave: 12 metrat janë edhe palestër, edhe bibliotekë first appeared on JavaNews.al.

↗

Nga Obama tek Epstein, teoritë konspirative të Trump që tani po e ndjekin nga pas

✇Java News
By: A R

Që nga fillimet, teoritë konspirative janë shfaqur si një mënyrë e vazhdueshme për të sfiduar elitën politike, mediatike dhe juridike në SHBA. Sot, rreth 65% e amerikanëve besojnë se vrasja e presidentit John F. Kennedy ishte rezultat i një komploti, ku Oswald nuk ka qenë vetëm.

ShumĂ« tĂ« tjerĂ« besojnĂ« se zbritja nĂ« HĂ«nĂ« ishte xhiruar nĂ« njĂ« studio nĂ« Hollywood, se sulmet e 11 shtatorit ishin njĂ« “komplot i brendshĂ«m” nga vetĂ« shteti, apo se autoritetet fshehĂ«n provat pĂ«r praninĂ« e alienĂ«ve nĂ« Roswell, New Mexico.

Një rast që i shtohet kësaj narrative është ai i Jeffrey Epstein, miliarderit mik i Donald Trump-it, i cili vdiq në rrethana misterioze në burg në vitin 2019, ndërsa ishte nën hetim për trafik të miturish dhe abuzime seksuale. Ky rast ka ndezur sërish teoritë konspirative në SHBA, dhe ato nuk janë të njëanshme: përfshijnë si republikanët, ashtu edhe demokratët.

Por ndryshe nga presidentët e mëparshëm që përpiqeshin të rrëzonin këto teori për të ruajtur besimin në institucione, në rastin e Donald Trump-it ndodh e kundërta: konspiracionet janë kthyer në karburant të karrierës së tij politike.

Qysh në vitin 2008, ai përhapi mitin se Barack Obama nuk kishte lindur në SHBA, një gënjeshtër që nuk u shua as kur u publikua certifikata e tij e lindjes. Në vitin 2011, Trump pretendoi se Osama bin Laden nuk ishte vrarë dhe se Obama me Biden kishin eliminuar ekipin që kreu misionin, për të fshehur të vërtetën.

Në fushatën e vitit 2016, Trump akuzoi babain e senatorit republikan Ted Cruz për lidhje me vrasjen e Kennedy-t, duke publikuar një foto të tij me Oswald. Edhe pse pretendimi ishte i rremë, ndikoi në diskreditimin e kundërshtarit.

As detyra presidenciale nuk e ka ndalur Trump-in nga pĂ«rhapja e teorive tĂ« tilla. Ai vazhdon tĂ« pĂ«rsĂ«risĂ« se zgjedhjet e vitit 2020 iu “vodhĂ«n”, dhe ka hedhur dyshime edhe mbi rezervat e arit tĂ« SHBA-sĂ« nĂ« Fort Knox, duke lĂ«nĂ« tĂ« kuptohet se nuk Ă«shtĂ« i sigurt nĂ«se janĂ« ende aty. Kjo deklaratĂ« detyroi Sekretarin e Thesarit tĂ« sigurojĂ« publikun se “ari nuk Ă«shtĂ« vjedhur”.

Por më delikate është çështja Epstein, e cila po i kthehet Trump-it si një bumerang. Emri i tij ndodhet në dokumentet e hetimit, dhe mbështetësit e tij më të zellshëm, lëvizja MAGA, kërkojnë përgjigje. Tashmë, edhe nëse përpiqet të hedhë fajin mbi të tjerët, duke përdorur figura si Tulsi Gabbard për të akuzuar Obama-n, Clinton-in apo Biden-in, tema nuk zhduket.

Sepse, kur përqafon teoritë konspirative, është e pamundur të ndash ato që të shërbejnë nga ato që të fundosin.

The post Nga Obama tek Epstein, teoritë konspirative të Trump që tani po e ndjekin nga pas first appeared on JavaNews.al.

↗

Zjarri rrezikon banorët në Sasaj të Himarës, Balluku: Nuk kanë dëshirë të evakuohen

✇Java News
By: A R

Mbrëmjen e djeshme zjarri ka rrezikuar banesat dhe jetët e njerëzve në fshatin Sasaj të Himarës. Pas mesnate zëvendëskryeministrja dhe ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku ishte në vendngjarje, ku deklaroi se po punohet për menaxhimin e situatës së krijuar nga flakët e zjarrit që po vijon ende.

Së bashku me kryebashkiakun Vangjel Tavo, Balluku u shpreh se janë kërkuar disa forca për të ndihmuar në evakuimin e banorëve,  të cilët sipas saj nuk kanë dëshirë të largohen nga pronat e tyre.

“JanĂ« rreth 30 banorĂ« qĂ« jetojnĂ« nĂ« zonĂ«. Banesa janĂ« mĂ« shumĂ«. JanĂ« tĂ« gjitha forcat e emergjencave civile zjarrfikĂ«set dhe pajisjet qĂ« ka Bashkia HimarĂ«. kemi kĂ«rkuar disa forca qĂ« tĂ« vijnĂ« nĂ« ndihmĂ«. Por njerĂ«zit nuk kanĂ« dĂ«shirĂ« tĂ« largohen dhe tĂ« lĂ«nĂ« pronat e tyre”.

Balluku theksoi se të gjithë janë këmbë, por era nuk favorizon në shuarjen e flakëve. Ajo tha se është kërkuar ndihmë nga OSHE dhe bordi i kullimit për pompat me zhytje.

“Ka vatra aktive kemi kĂ«rkuar ndihmĂ«n e Bordit tĂ« Kullimit dhe OSSHE pĂ«r tĂ« vendosur pompa me zhytje nĂ« njĂ« kanal qĂ« ndodhet kĂ«tu nĂ« Sasaj dhe dĂ«rgon deri nĂ« Bunec. Jemi duke sjellĂ« tĂ« gjitha forcat”.

Kjo u konfirmua edhe nga kryebashkiaku Tavo, i cili tha se forcat e emergjencave civile, të ushtrisë, policia dhe të tjera janë në këmbë për shuarjen e flakëve.

The post Zjarri rrezikon banorët në Sasaj të Himarës, Balluku: Nuk kanë dëshirë të evakuohen first appeared on JavaNews.al.

↗

Del nga shinat treni me pasagjerë në Gjermani, viktima dhe të plagosur, shkak dyshohet


✇Java News
By: A R

NjĂ« tren rajonal me rreth 100 pasagjerĂ« ka dalĂ« nga shinat nĂ« afĂ«rsi tĂ« Riedlingen, nĂ« shtetin gjerman tĂ« Baden-WĂŒrttemberg, duke shkaktuar njĂ« aksident tĂ« rĂ«ndĂ« me pasoja fatale. Ngjarja ndodhi pasditen e sĂ« dielĂ«s, kur njĂ« stuhi e fortĂ« solli rrĂ«shqitje dheu mbi shina, e cila besohet tĂ« jetĂ« shkaku kryesor i daljes nga shinat.

Sipas autoriteteve, tre persona kanë humbur jetën, ndërsa të paktën 34 janë plagosur, disa prej të cilëve rëndë. Treni, që po udhëtonte nga Villingen-Schwenningen drejt Ulm-it, kishte kaluar stacionin e parafundit dhe ndodhej rreth 45 kilometra nga destinacioni kur ndodhi aksidenti.

Del nga shinat treni me 100 pasagjerë në Gjermani, viktima dhe të

Pamjet nga vendngjarja tregojnë vagonë të përmbysur dhe ekipe shpëtimi duke nxjerrë pasagjerët nga rrënojat, ndërsa dëgjohen thirrje për ndihmë. Një nga vagonët përfundoi i përmbysur, ndërsa lokomotiva ra nga një shpat rreth pesë metra, duke u përplasur në pemë.

Ministri i BrendshĂ«m i Baden-WĂŒrttembergut, Thomas Strobl, dhe Ministri Federal i Transportit, Patrick Schnieder, vizituan vendin e ngjarjes dhe e pĂ«rshkruan situatĂ«n si “tronditĂ«se”. NdĂ«rkohĂ«, kancelari gjerman Friedrich Merz u shpreh “i tmerruar” dhe shprehu ngushĂ«llime pĂ«r familjet e viktimave.

The post Del nga shinat treni me pasagjerë në Gjermani, viktima dhe të plagosur, shkak dyshohet
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Bulmeti nĂ« ShqipĂ«ri, 31.5 % mĂ« shtrenjtĂ« sesa nĂ« BE! NĂ« rajon i lĂ«mĂ« pas tĂ« gjithĂ« pĂ«r çmimet


✇Java News
By: A R

Pikërisht pas 2019-s, me uljen e TVSH-së së kreditueshme (nga 20% u bë 6%) prej vitit 2020, konsumatori shqiptar e ka blerë qumështin dhe produktet e bulmetit më shtrenjtë sesa shtetasit europianë dhe ballkanas.

Në vitin 2005, çmimet e produkteve të bulmetit në Shqipëri ishin sa 88.6% e mesatares së Bashkimit Europian (mesatarja e vendeve të BE=100) sipas të dhënave të Eurostat.

Kjo tregon se në atë periudhë, produktet e bulmetit në Shqipëri ishin më të lira se në shumicën e vendeve të BE-së. Një produkt që kushtonte 100 lekë në Europë, në Shqipëri blihej me 88.6 lekë. Eurostat e llogarit indeksin, sipas barazisë së fuqisë blerëse.

Në vitin 2000, pas ndryshimeve në skemën e TVSH-së, çmimet në Shqipëri filluan të tejkalojnë mesataren europiane, duke arritur në 104.9%, ose 4.9% më shtrenjtë se mesatarja e Europës.

Bulmeti u shtrenjtua vazhdimisht duke arritur në 131.5% të mesatares së BE-së në vitin 2024. Kjo do të thotë se për 2024, çmimet për qumësht, djathë dhe vezë në Shqipëri janë 31,5% më të larta se mesatarja europiane.

Sipas renditjes sĂ« Eurostat, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« e katĂ«rta nĂ« EuropĂ« pĂ«r çmimet mĂ« tĂ« shtrenjta tĂ« treguesit “qumĂ«sht, djathĂ« dhe vezĂ«â€, pas IrlandĂ«s (171.7%), ZvicrĂ«s (147.2%), NorvegjisĂ« (132%)

Në vitin 2024, Shqipëria renditet në krye të vendeve me çmimet më të larta të bulmetit në rajon, duke tejkaluar shtete si Greqinë (130.5%) Bullgarinë (125.7%), Malin e Zi (96.7%), Kosovën me 98.6 (Për Kosovën të dhënat janë për vitin 2022).

Për më tepër, çmimet në Shqipëri janë më të larta edhe se në disa vende me ekonomi më të zhvilluar si Italia (105%) dhe Austria (102.8%).

Në Europë, çmimet më të lira të bulmetit janë në Sllovaki (86% e mesatares së BE-së), Poloni (89.8%) dhe Maqedonia e Veriut (91.2%)

Pse në Maqedoninë e Veriut, bulmeti është ndër më të lirët në Europë

Ndryshe nga Shqipëria, në Maqedoninë e Veriut, skema e subvencionimit të prodhuesve të qumështit mbështet financiarisht fermerët në dy drejtime, si për krerët e lopëve edhe për qumështin e prodhuar.

Për  vitin 2025, skema përfshin pagesa për çdo litër qumështi të dorëzuar, për çdo lopë të mbajtur në fermë, si dhe një subvencion për viçat femra. Konkretisht, fermerët për çdo litër qumësht të prodhuar marrin 9.7 cent euro.

Nëse fermeri prodhon, për shembull, 6,000 litra në vit, kjo përkthehet në dhënie subvencionesh në masën 583 euro.

Për krerë lopësh, skema parashikon dhe dhënien e 130 eurove për krerë. Në zonat malore apo me kushte më të vështira prodhimi, këtyre pagesave u shtohet një bonus prej 15%.

Gjithashtu, për të nxitur rigjenerimin e tufës dhe rritjen e kapaciteteve të prodhimit, aplikohet edhe dhënie subvencionimi për viçat fermerë.

Masa e subvencionit  shkon 48.7 euro për krerë.

Në Shqipëri fermerët e fermave të lopëve përfitojnë vetëm një subvencion prej 10,000 lekë apo 95 euro për krerë lopë, si dhe dhënien e naftës falas për tokat e mbjella, por që nuk arrijnë të adresojnë problematikën me rritjen e kostos prodhuese të qumështit.

Për ekspertët e bujqësisë vlerësohet se politikat mbështetëse të subvencioneve që aplikon Maqedonia e Veriut janë më gjithëpërfshirëse dhe të lidhur direkt me prodhimin e qumështit, ndërsa Shqipëria ka ende një model të kufizuar subvencionesh.

Skemë për kompensimi 10% të TVSh-së te fermeri, gati projektligji

Pas përfundimit të aksionit të nisur për kontrollin e tregtimit me faturë të produkteve blegtorale prej fermerit drejt përpunuesve dhe grumbulluesve qeveria po synon të rikthejë skemën e kompensimit të TVSH-së për fermerët.

“Monitor” mĂ«son se qeveria ka gati projektligjin pĂ«r rimbursimin e TVSh-sĂ« te fermeri. Masa e propozuar e kompensimit do tĂ« jetĂ« 10%.

Projektligji pritet të miratohet dhe të zbatohet vitin e ardhshëm, si pjesë e një reforme më të gjerë për formalizimin e zinxhirit agroushqimor dhe uljen e kostove për prodhuesit vendas.

Deri tani, në rang vendi, rezultojnë të regjistruar 100 mijë fermerë të pajisur me NIPT që kanë të drejtë të shesin te përpunuesi, grumbulluesi apo supermaketet produktet e veta, pa faturë TVSH-je, por nëpërmjet autofaturës që plotësohet prej blerësit.

Pas heqjes së skemës së TVSH-së së rimbursueshme që përfitohej nga përpunuesit, kurse fermeri përfitonte tregtimin e produkteve me çmim të leverdishëm, u rrit kostoja e prodhimit, sepse TVSH-ja e paguar nuk kreditohet më dhe bëhet pjesë e kostos së lëndës së parë.

Deri në vitin 2017, rimbursimi i TVSH-së për përpunuesit ishte 20%, çka do të thotë se p.sh,. për çdo blerje të qumështit me faturë tatimore nga fermeri, përpunuesi mund të kreditonte këtë vlerë në TVSH-në e zbritshme.

Kjo skemë e bënte ekonomikisht të leverdishme blerjen edhe me çmim të lartë për fermerin dhe siguronte marzh të qëndrueshëm fitimi për industrinë.

Nga viti 2019 deri në vitin 2022, skema ndryshoi. TVSH-ja në blerje (nga fermerët) u ul në 6%. Ndërsa TVSH-ja në shitje e produkteve të bulmetit mbeti 20%. Kjo krijoi  pabarazi fiskale, pasi industria paguante më shumë në dalje sesa kreditonte në hyrje.

Skema e TVSH-së së kreditueshme u hoq plotësisht në vitin 2022, duke vendosur 0% TVSH të zbritshme për blerjet e qumështit nga fermerët.

Shoqata e Industrisë së Përpunuesve të Qumështit propozoi që skema të harmonizohej me praktikat e rajonit, ku TVSH-ja e blerjes dhe e shitjes të unifikohej në 6% ose 9%, për të shmangur pabarazitë tatimore.

Skema e vjetër të zëvendësohej me një mekanizëm neutral fiskal, jo penalizues për përpunuesin. Ky propozim nuk u pranua nga Ministria e Financave në buxhetin e vitit 2022.

Në vend të rimbursimit të TVSH-së, qeveria aplikoi subvencione direkte deri në 10,000 lekë për krerë bagëtie/lopë për fermerët.

Në atë kohë, përpunuesit theksuan se skema e subvencioneve nuk do të ketë efekt të drejtpërdrejtë në uljen e kostos së lëndës së parë për industrinë.

Nuk garanton formalizimin, sepse nuk është e lidhur me volumin real të qumështit të shitur.

Ndryshe nga rajoni, ku subvencionet jepen për litër qumësht të prodhuar e dorëzuar, në Shqipëri mungon kjo logjikë e orientuar drejt prodhimit të formalizuar.

Monitor

The post Bulmeti nĂ« ShqipĂ«ri, 31.5 % mĂ« shtrenjtĂ« sesa nĂ« BE! NĂ« rajon i lĂ«mĂ« pas tĂ« gjithĂ« pĂ«r çmimet
 first appeared on JavaNews.al.

❌