❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Drafti i ri i Kodit Penal / Avokati: 900 nene sikur i kanë përkthyer me Google Translate


✇Java News
By: A R

Avokati Bledar Meminaj ka shprehur kritika tĂ« forta ndaj projekt-kodit tĂ« ri penal, nĂ« emisionin “Debat”. Ai e cilĂ«soi procesin si tĂ« papĂ«rgatitur dhe tĂ« paqartĂ«, duke vĂ«nĂ« nĂ« pikĂ«pyetje qartĂ«sinĂ« dhe cilĂ«sinĂ« e dokumentit ligjor.

“Minimalja, kjo duhej tĂ« ndahej nĂ« faza qĂ« tĂ« adaptohej shoqĂ«ria. Si mund tĂ« veprojmĂ« me 900 nene? Edhe ne qĂ« jemi profesionistĂ« dhe gjyqtarĂ«t qĂ« marrin vendime, e mbajnĂ« kodin pĂ«rpara, sepse nuk i mbajnĂ« dot tĂ« gjitha pĂ«rmendĂ«sh. KĂ«tu do tĂ« kemi shumĂ« punĂ«, edhe juristĂ«t do tĂ« kenĂ« nevojĂ« pĂ«r kĂ«shillime,” u shpreh Meminaj.

Sipas tij, projekt-dokumenti nuk është vetëm i ngarkuar, por edhe i përkthyer keq, duke sjellë paqartësi dhe mospërputhje në përmbajtje.

“PĂ«r mua Ă«shtĂ« pĂ«rkthyer keq. Diku Ă«shtĂ« marrĂ« nga njĂ« gjuhĂ« e huaj, por Ă«shtĂ« pĂ«rkthyer sikur Ă«shtĂ« pĂ«rdorur Google Translate, pa u lodhur fare. Bie ndesh paragrafi me paragrafin,” shtoi ai.

Meminaj ngriti shqetësim edhe për afatin e konsultimeve me publikun dhe juristët për këtë projektligj, duke e konsideruar kohën njëvjeçare si të pamjaftueshme.

“NĂ«se do tĂ« kemi vetĂ«m njĂ« vit kohĂ« pĂ«r konsultim, Ă«shtĂ« shumĂ« pak. Si jurist, kjo Ă«shtĂ« çështja thelbĂ«sore pĂ«r mua”.

The post Drafti i ri i Kodit Penal / Avokati: 900 nene sikur i kanë përkthyer me Google Translate
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Çështja e KosovĂ«s dhe administrata Trump, Baton Haxhiu: NĂ« nĂ«ntor i vjen rradha Ballkanit


✇Java News
By: A R

Baton Haxhiu, i ftuar nĂ« emisionin “TĂ« Paekspozuarit” nĂ« MCN TV, deklaroi se nĂ« nĂ«ntor tĂ« kĂ«tij viti pritet tĂ« shqyrtohet problemi “serbo-shqiptar”, duke iu referuar KosovĂ«s, pasi SHBA ka njĂ« hierarki tĂ« prioriteteve, ku Ballkani nuk zĂ« ndonjĂ« vend tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m.

“NĂ«se shkojmĂ« te hierarkia e deklaratĂ«s sĂ« Trump, ai tha qĂ« unĂ« solla paqen mes IndisĂ« dhe Pakistanit qĂ« sipas tij “budallallĂ«qet e Biden e shkatĂ«rruan”. Ata hynĂ« nĂ« luftĂ« pĂ«r çështje tĂ« kufirit atje, problemi ka patur vetĂ«m njĂ« emĂ«r, Kina, qĂ« ka qenĂ« shumĂ« brenda nĂ« Pakistan dhe ka bĂ«rĂ« presion tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m.

Amerika, siç e hoqi me urdhĂ«r nĂ« Maqedoni, tha tĂ« gjitha firmat kineze nuk i dua kĂ«tu dhe sot e ka larguar KinĂ«n nga Maqedonia. NĂ« Serbi Ă«shtĂ« brenda ende. Problemi i KinĂ«s, e eleminoi. E dyta, ka tĂ« bĂ«jĂ« me njĂ« proces, ajo qĂ« quhej luftĂ« brenda ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ«, mes trampistĂ«ve tĂ« vĂ«rtetĂ«, ose grupit tĂ« Vance, njĂ« grup radikal, fitoi grupi i Sekretarit tĂ« Shtetit dhe Jared Kushner bashkĂ« me IvankĂ«n. ÇfarĂ« ndodhi? GjĂ«ja e ardhshme Ă«shtĂ« Tajvani, pastaj vjen Ukraina, ose ndarja e UkrainĂ«s, si tĂ« doni quajeni, nĂ« fund pastaj nga nĂ«ntori vjen çështja e Ballkanit. NĂ« nĂ«ntor, hapet çështja ose problemi serbo-shqiptar”, tha ndĂ«r tĂ« tjera Haxhiu.

The post Çështja e KosovĂ«s dhe administrata Trump, Baton Haxhiu: NĂ« nĂ«ntor i vjen rradha Ballkanit
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Medvedev i pĂ«rgjigjet Trump: Rusia nuk Ă«shtĂ« as Izraeli dhe as Irani! Çdo ultimatum Ă«shtĂ« njĂ« hap drejt luftĂ«s

✇Java News
By: A R

NĂ«nkryetari i KĂ«shillit tĂ« SigurisĂ« Ruse, Dmitry Medvedev, nĂ« njĂ« postim nĂ« “X”, ka reaguar pas deklaratĂ«s sĂ« presidentit tĂ« SHBA-sĂ« Donald Trump, pĂ«r armĂ«pushimin nĂ« UkrainĂ« dhe sanksionet kundĂ«r RusisĂ«.

Medvedev akuzoi Trumpin se po luan lojëra të rrezikshme me Rusinë, duke lëshuar vazhdimisht ultimatume të reja.

“NdonjĂ«herĂ« 50 ditĂ«, ndonjĂ«herĂ« 10, Trump nuk duhet tĂ« harrojĂ« dy gjĂ«ra: SĂ« pari, Rusia nuk Ă«shtĂ« as Izraeli dhe as Irani. SĂ« dyti, çdo ultimatum i ri Ă«shtĂ« njĂ« kĂ«rcĂ«nim dhe njĂ« hap drejt luftĂ«s. Jo midis RusisĂ« dhe UkrainĂ«s, por me vendin e tij”, shkroi Medvedev nĂ« X.

NĂ« fund tĂ« postimit tĂ« tij, Medvedev bĂ«ri njĂ« koment sarkastik, duke i bĂ«rĂ« thirrje Trump tĂ« mos ndjekĂ« rrugĂ«n e ‘sleeping Joe’, duke iu referuar ish-presidentit amerikan, Joe Bidenit.

Presidenti i SHBA-së tha se po i jep Moskës dhe Kievit një afat prej 50 ditësh për të arritur një marrëveshje, duke kërcënuar në të kundërt se do të vendosë tarifa tregtare 100% jo vetëm për Rusinë, por edhe për vendet që bashkëpunojnë me të.

Megjithatë, të hënën, Trump u shfaq edhe më i paduruar, duke shprehur zhgënjim me Moskën dhe duke e shkurtuar afatin në 10-12 ditë.

The post Medvedev i pĂ«rgjigjet Trump: Rusia nuk Ă«shtĂ« as Izraeli dhe as Irani! Çdo ultimatum Ă«shtĂ« njĂ« hap drejt luftĂ«s first appeared on JavaNews.al.

↗

“S’dihet nĂ«se do jetojĂ« apo jo”, avokati pĂ«r policin qĂ« rrahu kamarierin: ËshtĂ« braktisur nga tĂ« gjithĂ«

✇Java News
By: A R

Avokati Kujtim Cakrani tha në emisionin Now në Euronews Albania se dhuna e ushtruar nga policit Ardian Isufi në Vlorë është goditje ndaj policisë së shtetit.

Cakrani tregoi se polici është dëmtar shumë rëndë dhe në rrezik për jetën ndërsa theksoi se asnjë zyrtar policie nuk ka shkuar ta shohë apo ta pyes se çfarë ka ndodhur.

“ËshtĂ« nĂ« reanimacion polici i policisĂ« sĂ« shtetit dhe nuk ka shkuar sot asnjĂ« zyrtar i policisĂ« ta pyesĂ«, ta kontrollojĂ« çfarĂ« ja ka ndodhur. E kuptoni nĂ« çfarĂ« shteti terrorist jetojmĂ«. Po pamjet kur i dhanĂ« dorĂ«n njĂ«ri-tjetri dhe i kĂ«rkuar falje babait pĂ«r fĂ«mijĂ«n pse nuk dalin, janĂ« ulur kanĂ« pirĂ« kafe gjysmĂ« ore. Po fshihet njĂ« krim qĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« ndaj njĂ« oficeri policie. Ai nuk dihet do ketĂ« jetĂ« apo nuk do ketĂ«, Ă«shtĂ« dĂ«mtuar shumĂ« rĂ«ndĂ« dhe nuk e ka vizituar askush
 se ato pamje qĂ« kanĂ« hedhur aty qĂ« po goditet ai fĂ«mija, Ă«shtĂ« braktisur polici i shteti ka 20 e ca vite nĂ« polici”, tha Cakrani.

The post “S’dihet nĂ«se do jetojĂ« apo jo”, avokati pĂ«r policin qĂ« rrahu kamarierin: ËshtĂ« braktisur nga tĂ« gjithĂ« first appeared on JavaNews.al.

↗

Zjarret “rrethojnĂ«â€ TurqinĂ«, gjendje e rĂ«ndĂ« nĂ« Greqi dhe Bullgari

✇Java News
By: A R

Zjarrfikësit turq kanë luftuar me flakët pasi të hënën kanë përfshirë tre provinca të shtetit, si pasojë e erërave të forta që frynë pas disa ditësh me temperatura jashtëzakonisht të larta.

Shtëllunga tymi e kanë mbuluar provincën malore të Karabukut, që ndodhet në veri të kryeqytetit, Ankara, ndërsa zjarri në një pyll, që po digjej për ditën e gjashtë me radhë, e ka detyruar evakuimin e shumë banorëve të fshatrave përreth.

Në Bursë tre zjarrfikës kanë vdekur të dielën, kur automjeti i tyre ka dalë nga rruga, kanë njoftuar në Ministrinë e Pyjeve të Turqisë.

Rasti ka ndodhur teksa ekipet e zjarrfikësve kanë luftuar kundër zjarreve, pas evakuimit të më se 3.600 personave nga vendbanimet në provincat jugore të Mersinit dhe Antaljas. Përveç Turqisë, me zjarre janë përballur edhe Greqia dhe Bullgaria.

Vetëm të dielën, në Greqi u raportua për zjarre të mëdha në pothuajse të gjithë vendin, teksa autoritetet kanë evakuuar numër të madh banorësh nga zonat më të goditura, vetëm 30 kilometra në veri të kryeqytetit Athinë.

The post Zjarret “rrethojnĂ«â€ TurqinĂ«, gjendje e rĂ«ndĂ« nĂ« Greqi dhe Bullgari first appeared on JavaNews.al.

↗

Baton Haxhiu: Kujt i ha qoshja për non-gratën e Berishës? Paradigma e re e botës është e tmerrshme


✇Java News
By: A R

Baton Haxhiu, i ftuar nĂ« emisionin “TĂ« Paekspozuarit” nĂ« MCN TV, ka folur pĂ«r mundĂ«sinĂ« e heqjes sĂ« non-gratĂ«s sĂ« BerishĂ«s nga administrata Trump.

Haxhiu deklaroi se nuk ka ndonjĂ« interes as pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« dhe Ballkanin, jo mĂ« pĂ«r Sali BerishĂ«n duke e pĂ«rmbyllur kĂ«tĂ« çështje me frazĂ«n, “kujt i ha qoshja pĂ«r non-gratĂ«n e BerishĂ«s?”.

Biseda në studio: 

Ylli Rakipi: A ka ndonjĂ« shpresĂ« qĂ« BerishĂ«s t’i hiqet non-grata? A ka ndonjĂ« rĂ«ndĂ«si kjo çështje pĂ«r opozitĂ«n apo thjesht pĂ«r doktorin?

Baton Haxhiu: Bota, pradigma e re e botës është e tmerrshme. Kujt i ha qoshja për non-gratën e berishës? Asnjeriu nuk i ha qoshja për Shqipërinë dhe Ballkanin, nuk ka kohë.

Ylli Rakipi: Si malësor nuk e duron dot ai të jetë non-grata, nuk ka faj i shkreti, se po të bësh non-grata, duhet të bësh të paktën 15-20 vetë.

Baton Haxhiu: Non-grata nuk ka më kuptim. Berisha e ka hequr non-gratën vetë, ka fituar legjitimitetin në PD. Ai është në opozitë dhe non-grata nuk ka asnjë peshë.

Andi Bushati: NĂ«se Trump i kthehet ndonjĂ« ideje tĂ« çmendur pĂ«r KosovĂ«n, do tĂ« shohĂ«sh qĂ« i pari qĂ« do t’i ngulĂ« thikĂ«n KosovĂ«s, do tĂ« jetĂ« Edi Rama dhe Rama do tĂ« afrohet me Trump dhe Berisha prapĂ« mund tĂ« mbetet larg Trump.

Ylli Rakipi: Epo pret Presidentin tjetĂ«r qĂ« do tĂ« vijĂ«, kushedi kush do tĂ« jetë 

Andi Bushati: Por ishalla nuk ndodh, jo për Berishën, por për Kosovën.

The post Baton Haxhiu: Kujt i ha qoshja për non-gratën e Berishës? Paradigma e re e botës është e tmerrshme
 first appeared on JavaNews.al.

↗

SHBA-tĂ« marrin gazin dhe investimet, BE “dorĂ«zon” tregun! Kush buzĂ«qesh nĂ« fund?

✇Java News
By: A R

Artikull i Associated Press – pĂ«rshtatur nĂ« shqip

Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, dhe Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, kanë shpallur një marrëveshje të gjerë tregtare që vendos tarifa prej 15% për rreth 70% të mallrave evropiane që hyjnë në SHBA. Marrëveshja shmang një përshkallëzim të mundshëm, pasi Trump kishte kërcënuar më herët me tarifa 30% nëse nuk arrihej një marrëveshje deri më 1 gusht.

Kjo tarifë do të ndikojë në çmimet për konsumatorët amerikanë dhe do të ulë fitimet për kompanitë evropiane dhe partnerët e tyre që eksportojnë në SHBA. Megjithatë, shumë detaje të marrëveshjes mbeten të paqarta, dhe dokumenti final nuk është ende gati.

ÇfarĂ« pĂ«rfshin marrĂ«veshja:

-Tarifë 15% për rreth 70% të mallrave evropiane që hyjnë në SHBA, përfshirë makina, mikroçipa dhe produkte farmaceutike.

-30% e mallrave të tjera janë ende subjekt i negociatave të mëtejshme.

-Lista e mallrave strategjike me zero tarifa përfshin: aeroplanë dhe pjesë të tyre, kimikate të caktuara, pajisje për gjysmëpërçues, disa produkte bujqësore dhe lëndë të para kritike, por pa specifikime të plota.

-SHBA do të mbajë tarifën 50% mbi çelikun, por të dy palët do të negociojnë për kufizime dhe kuota importi.

-Farmaceutikët janë lënë jashtë kësaj marrëveshjeje, dhe do të trajtohen veçmas.

Shkëmbimet energjetike dhe investimet:

-BE do të blejë 750 miliardë $ energji amerikane (gaz natyror, naftë dhe karburant bërthamor) në tre vitet e ardhshme, për të zëvendësuar furnizimin nga Rusia.

-Kompanitë evropiane do të investojnë 600 miliardë $ në SHBA, në bazë të një angazhimi politik jo detyrues.

Reagimet në Evropë:

-Kancelari gjerman Friedrich Merz e mirĂ«priti marrĂ«veshjen si njĂ« shmangie tĂ« “pĂ«rshkallĂ«zimit tĂ« panevojshĂ«m” dhe ruajtje tĂ« interesave kryesore.

-Franca kritikoi marrĂ«veshjen si tĂ« pabalancuar. Komisioneri francez pĂ«r StrategjinĂ«, ClĂ©ment Beaune, tha se “Evropa nuk e pĂ«rdori fuqinĂ« e saj”.

Efektet ekonomike:

-Tarifa efektive rritet nga 1.2% në 17%, sipas Capital Economics.

-BE mund të humbasë 0.5% të PBB-së për shkak të ndikimit negativ në eksportet.

-Volkswagen raportoi humbje 1.3 miliardë euro në gjysmën e parë të vitit për shkak të tarifave.

-Mercedes Benz paralajmëron rritje të çmimeve, megjithëse prodhon 35% të makinave për SHBA-të në Alabama.

-BE ka rënë dakord të ulë tarifën për makinat amerikane nga 10% në 2.5%.

SHBA-të dhe BE përbëjnë së bashku rreth 44% të ekonomisë globale me rreth 2 trilionë dollarë tregti vjetore. Para rikthimit të Trump në detyrë, tarifat mes tyre ishin përgjithësisht të ulëta: 1.47% për mallrat evropiane në SHBA dhe 1.35% për mallrat amerikane në BE.

Trump ka shprehur pakënaqësi për suficitin tregtar të BE-së prej 198 miliardë euro, ndërsa kompensimi amerikan ka ardhur kryesisht përmes shërbimeve si cloud computing, turizmi dhe financat. Rreth 30% e importeve evropiane janë nga kompani në pronësi amerikane, sipas Bankës Qendrore Evropiane.

The post SHBA-tĂ« marrin gazin dhe investimet, BE “dorĂ«zon” tregun! Kush buzĂ«qesh nĂ« fund? first appeared on JavaNews.al.

↗

“570 video vetĂ«m nga Tirana”, KĂ«lliçi del me akuza tĂ« reja: KomisionerĂ«t e PS kĂ«rcĂ«nuan votuesit!

✇Java News
By: A R

Deputeti demokrat Belind KĂ«lliçi, i ftuar nĂ« studion e Klan News pĂ«rballĂ« gazetarit Besard Jacaj, vijoi me akuzat ndaj PartisĂ« Socialiste dhe Komisionit Qendror tĂ« Zgjedhjeve pĂ«r atĂ« qĂ« e cilĂ«son “farsĂ« elektorale tĂ« 11 majit”.

Ai deklaroi se vetëm nga qarku i Tiranës janë depozituar 570 video në vetëm dy ditë, ndërsa pritet publikimi i pamjeve të tjera zyrtare nga vetë KQZ për zonat më problematike si Zall-Bastar, Petrelë apo Kashar.

“KomisionerĂ«t e PS-sĂ« kanĂ« kĂ«rcĂ«nuar votuesit dhe u kanĂ« hyrĂ« nĂ« dhomĂ«n e fshehtĂ« tĂ« votimit. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« shkelje flagrante”, tha KĂ«lliçi.

Ai shtoi se KQZ nuk ka asnjĂ« pavarĂ«si institucionale, duke e cilĂ«suar atĂ« si “paradhomĂ« tĂ« kryeministrit” dhe duke theksuar se drejtuesi (Ilirjan Celibashi) Ă«shtĂ« ish-ministĂ«r socialist.

“Nuk kemi pritur vendimmarrje tjetĂ«r nga KQZ-ja dhe nuk presim mĂ« asgjĂ« prej tyre,” deklaroi deputeti.

Këlliçi ngriti gjithashtu shqetësimin për përballje të drejtuesve të PD-së me banda kriminale në disa qytete të vendit.

“Kur ke pĂ«rballĂ« banda nĂ« DurrĂ«s, Elbasan apo ShkodĂ«r, çfarĂ« mund tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« qytetar i pambrojtur?”, shtoi ai.

U pyet edhe për Chris LaCivita dhe se sa është paguar ai gjatë fushatës elektorale.

“Kur tĂ« depozitohen nĂ« KQZ, janĂ« tĂ« dhĂ«na qĂ« do tĂ« bĂ«hen publike. S’ka asgjĂ« pĂ«r t’u mbajtur sekret”, u pĂ«rgjigj KĂ«lliçi.

The post “570 video vetĂ«m nga Tirana”, KĂ«lliçi del me akuza tĂ« reja: KomisionerĂ«t e PS kĂ«rcĂ«nuan votuesit! first appeared on JavaNews.al.

↗

Avokati i Ilir Metës, që mbron edhe policin Isufi: E ka fajin kamarieri, përdori fjalor joetik!

✇Java News
By: A R

Kujtim Cakrani, avokati i policit Ardian Isufi tha në emisioni Now në Euronews Albania se linçimi publik që po i bëhet klientit të tij pa u zbardhur e gjithë e vërteta është padrejtësi.

Ai tregoi se pronari i resortit ku ndodhi ngjarja ka hedhur në media vetëm pjesën e pamjeve nga ngjarja që i intereson atij, ndërkohë që dhuna barbare e ushtruar ndaj policit nga mbi 10 persona është fshehur.

Sipas Cakranit, shkak i ngjarjes ka qenë vetëm kamarieri 18-vjeçar i cili siç tha është treguar joetik në komunikimin me klientët.

“Ka pasur njĂ« konflikt mes djalit kamarier qĂ« ka qenĂ« shkaktari i tĂ« gjithĂ« kĂ«saj problematike se nuk ka pĂ«rdorur njĂ« etikĂ« siç duhet ta pĂ«rdorte ndaj 2 klientĂ«ve. Po mbroj policin se ka qenĂ« mĂ« i dhunuari dhe mĂ« i sulmuari nĂ« kĂ«tĂ« histori. Ai djali pa etik ka pĂ«rdorur njĂ« fjalor qĂ« nuk duhet tĂ« pĂ«rdorte, dhe Ă«shtĂ« ngritur polici dhe i ka thĂ«nĂ« qĂ« nuk duhet tĂ« flasĂ«sh ashtu, nuk e ka qĂ«lluar ai. Pasi  ndodhi ngjarja situata Ă«shtĂ« qetĂ«suar, polici dhe miku i tij kanĂ« qenĂ« tĂ« ulur nĂ« verandĂ«n e hotelit kanĂ« biseduar me babanĂ« e djalit i kanĂ« kĂ«rkuar falje. Ka ardhur edhe menaxheri i lokalit qĂ« iu ka pohuar se djali ishte problematik por se e kishin tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« gjenin punonjĂ«s. Pas gjysmĂ« orĂ«, kanĂ« ardhur aty 10-12 persona bashkĂ« me pronarin dhe kanĂ« goditur pas koke me hekur dhe mjete tĂ« forta. Polici sot Ă«shtĂ« pa gjysmĂ«n e shpatullĂ«s dhe pa gjysmĂ«n e fytyrĂ«s, nuk ka lidhje fare me djalin. Ngjarja Ă«shtĂ« qetĂ«suar edhe me familjarĂ«t dhe pas gjysmĂ« ore kanĂ« ardhur tĂ« organizuar. KanĂ« shkarkuar vetĂ«m ato sekuenca tĂ« videos qĂ« i kanĂ« interesuar pronarit dhe vazhdon tĂ« qarkullojĂ« nĂ« media”, tha Cakrani.

The post Avokati i Ilir Metës, që mbron edhe policin Isufi: E ka fajin kamarieri, përdori fjalor joetik! first appeared on JavaNews.al.

↗

Serbia fton Trumpin në Beograd, ambasadori i ri dorëzon letrat kredenciale në Shtëpinë e Bardhë

✇Java News
By: A R

Ambasadori i ri i Serbisë në Shtetet e Bashkuara, Dragan Shutanovac, i dorëzoi presidentit amerikan, Donald Trump letrat kredenciale në Shtëpinë e Bardhë dhe e ftoi atë për një vizitë në Beograd.

Në një postim në rrjetet sociale, Shutanovac tha se gjatë takimit me Trumpin është diskutuar për mundësinë e forcimit të marrëdhënieve mes dy vendeve, përfshirë bashkëpunimin në fusha si: energjia, inteligjenca artificiale, infrastruktura dhe mbrojtja.

“NĂ« njĂ« atmosferĂ« miqĂ«sore dhe konstruktive, biseduam pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet mes SerbisĂ« dhe Shteteve tĂ« Bashkuara. I kujtova presidentit Trump se asnjĂ« president amerikan nuk e ka vizituar SerbinĂ« qĂ« nga viti 1980 – dhe e ftova ta ndryshojĂ« kĂ«tĂ«â€, shkroi Shutanovac.

Sipas tij, mesazhi i kĂ«tij takimi ishte i qartĂ«: “Ta bĂ«jmĂ« partneritetin strategjik serbo-amerikan madhĂ«shtor sĂ«rish” – njĂ« shprehje qĂ« i referohet sloganit tĂ« njohur tĂ« fushatĂ«s sĂ« Trumpit.

Ambasadori Shutanovac theksoi se Serbia dhe SHBA-ja po shqyrtojnë mundësi bashkëpunimi në disa drejtime me rëndësi strategjike.

The post Serbia fton Trumpin në Beograd, ambasadori i ri dorëzon letrat kredenciale në Shtëpinë e Bardhë first appeared on JavaNews.al.

↗

Denoncimi: Nga borxhi i burrit te humbja e makinës. Skema e fajdes që më detyroi të largohem nga Shqipëria

✇Java News
By: A R

Një grua nga Tirana ka denoncuar një rast të rëndë të fajdes, mashtrimit dhe zhvatjes përmes kërcënimeve, ku humbi makinën e saj me vlerë rreth 4 milionë lekë, pasi bashkëshorti i saj mori një borxh prej vetëm 1 milion lekësh.

Sipas rrëfimit të saj, i publikuar edhe në një emision investigativ, burri i saj kishte marrë hua tek një person me precedentë penalë, i dënuar më parë për fajde. Marrëveshja fillestare ishte që të paguhej një shumë mujore prej 200 eurosh , por këto pagesa nuk ulnin borxhin, pasi interesi rritej në mënyrë arbitrare dhe kushtet ndryshoheshin vazhdimisht nga fajdexhiu.

“Filloi ta kĂ«rcĂ«nonte dhe t’i kĂ«rkonte mĂ« shumĂ« para. I dĂ«rgonte mesazhe ku e shantazhonte pĂ«r dhunĂ« fizike. Frika mĂ« bĂ«ri qĂ« tĂ« nĂ«nshkruaja njĂ« prokurĂ« pĂ«r pĂ«rdorimin e makinĂ«s, por mĂ« pas zbulova se e kishte kaluar lejen e qarkullimit nĂ« emrin e tij. Pra, ia kishte shitur vetes makinĂ«n time,” – tregon ajo.

E detyruar nga frika pĂ«r jetĂ«n, gruaja thotĂ« se ka lĂ«nĂ« ShqipĂ«rinĂ« dhe nuk jeton mĂ« nĂ« vend pĂ«r shkak tĂ« kĂ«rcĂ«nimeve tĂ« vazhdueshme. “Makina ime vlente katĂ«rfishin e shumĂ«s qĂ« ai i kishte dhĂ«nĂ« burrit tim. Ai s’mund tĂ« marrĂ« pasurinĂ« time pĂ«r njĂ« borxh tĂ« paligjshĂ«m qĂ« nuk ishte as nĂ« emrin tim,” – shprehet ajo.

NĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« rikuperuar makinĂ«n, ajo ka kontaktuar me noteren qĂ« ka hartuar aktin e prokurĂ«s dhe shitjes. Por pĂ«rgjigjja e noteres ishte se gruaja ka nĂ«nshkruar vullnetarisht dokumentin qĂ« i lejonte personit tĂ« tretĂ« ta shiste makinĂ«n, madje edhe “vetes”.

“UnĂ« nuk di çfarĂ« detyrimesh keni patur ju me tĂ«. NĂ« letĂ«r ju ia keni dhĂ«nĂ«,” thotĂ« noterja. NĂ« njĂ« tjetĂ«r bisedĂ« telefonike, personi qĂ« ka marrĂ« makinĂ«n pranon se nuk e ka takuar kurrĂ« gruan personalisht. “UnĂ« nuk tĂ« njoh ty. S’kemi fol kurrĂ« bashkĂ«. Fol me Lencin” i thotĂ« ai. MegjithatĂ«, ai nuk pranon tĂ« tregojĂ« shumĂ«n qĂ« pretendohet si borxh, por thotĂ« qartĂ«: “MĂ« sillni lekĂ«t qĂ« t’jua jap makinĂ«n.”

Kjo është një tjetër provë që makina është marrë në mënyrë të qartë si garanci për një borxh me fajde, i cili sipas Kodit Penal të Republikës së Shqipërisë është vepër penale.

Sipas Ligjit nr. 7895, datĂ« 27.01.1995 (Kodi Penal i RepublikĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«), i ndryshuar sĂ« fundmi mĂ« 3 prill 2024, neni 143/a parashikon se: “Organizimi dhe vĂ«nia nĂ« funksion e skemave mashtruese dhe piramidale tĂ« huamarrjes me qĂ«llim fitimin material dĂ«nohet me burgim nga 3 deri nĂ« 10 vjet.”

PĂ«r mĂ« tepĂ«r, dhĂ«nia e parave me fajde (interes tĂ« lartĂ«, jashtĂ« sistemit bankar, dhe me qĂ«llim pĂ«rfitimi pĂ«rmes shfrytĂ«zimit tĂ« nevojĂ«s sĂ« huamarrĂ«sit) pĂ«rbĂ«n shkelje tĂ« rĂ«ndĂ« penale. Zonja i bĂ«n thirrje institucioneve tĂ« drejtĂ«sisĂ« dhe medias qĂ« tĂ« mos mbyllin sytĂ« ndaj kĂ«tij fenomeni “Nuk mundet qĂ« pĂ«r 1 milion lekĂ« borxh tĂ« mĂ« merren 4 milionĂ« lekĂ« pasuri. Nuk mund tĂ« lejojmĂ« qĂ« fajdexhinjtĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« ligjin, tĂ« kĂ«rcĂ«nojnĂ« njerĂ«zit dhe tĂ«â€.

The post Denoncimi: Nga borxhi i burrit te humbja e makinës. Skema e fajdes që më detyroi të largohem nga Shqipëria first appeared on JavaNews.al.

↗

VIDEO / Dhuna ndaj kamarierit në Vlorë, dalin pamjet e plota: Si vijoi më pas sherri


✇Java News
By: A R

Kanë dalë pamjet e rrahjes së oficerit të policisë (ish-shefit të Rrugores në Vlorë), Arjan Isufit, pasi ky i fundit, sëbashku me një mikun e tij, dhunuan një kamarier 18-vjeçar në ambientet e një hoteli në Vlorë.

Nga pamjet e siguruara, duket gartë momenti i konfliktit dhe njerëzit që largohen me vrap nga njësia hoteliere, në kushtet e panikut.

Kujtojmë se ditën e djeshme, vëllai i oficerit të Policisë deklaroi se Ardian Isufi u dhunua nga të paktën 15 persona, miq të pronarit të hotelit.

The post VIDEO / Dhuna ndaj kamarierit në Vlorë, dalin pamjet e plota: Si vijoi më pas sherri
 first appeared on JavaNews.al.

↗

BE “i kthen shpinĂ«n” Izraelit, shqyrton masĂ« serioze pĂ«r krizĂ«n nĂ« Gaza

✇Java News
By: A R

Komisioni Evropian po shqyrton pezullimin e pjesĂ«marrjes sĂ« Izraelit nĂ« programin kĂ«rkimor dhe inovativ mĂ« tĂ« madh tĂ« BE-sĂ«, “Horizon Europe”, nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« dĂ«shtimit tĂ« Tel Avivit pĂ«r tĂ« zbatuar marrĂ«veshjen pĂ«r ndihmĂ«n humanitare nĂ« Gaza. Kjo e fundit, u arrit mĂ« 10 korrik dhe parashikonte rritje tĂ« ndjeshme tĂ« ndihmĂ«s ushqimore dhe mbrojtje tĂ« punonjĂ«sve humanitarĂ« nĂ« Gaza.

Mësohet se komisionerët do të diskutojnë sot, 28 korrik, pezullimin e pjesshëm të marrëveshjes, një masë që nuk kërkon unanimitet nga 27 shtetet anëtare.

“Gjendja nĂ« Gaza Ă«shtĂ« katastrofike. Edhe pse ndihma po hyn, shpĂ«rndarja po bĂ«het nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rgjakshme,” tha njĂ« burim i BE-sĂ« pĂ«r Euronews.

Nëse Komisioni e miraton, propozimi do të hidhet për diskutim dhe më pas për votim nga ambasadorët e vendeve anëtare që të martën, 29 korrik.

BE-ja është akuzuar vazhdimisht nga diplomatët për mosveprim dhe heshtje të zgjatur ndaj shkeljeve të të drejtave të njeriut në Gaza.

Edhe pse vende si Austria, Gjermania, Hungaria dhe Çekia shihen si kundĂ«rshtare tĂ« forta tĂ« masave kundĂ«r Izraelit, presioni politik mbi Tel Avivin po rritet ndjeshĂ«m, sipas diplomatĂ«ve evropianĂ«.

The post BE “i kthen shpinĂ«n” Izraelit, shqyrton masĂ« serioze pĂ«r krizĂ«n nĂ« Gaza first appeared on JavaNews.al.

↗

“Berisha Ă«shtĂ« njĂ« njeri nĂ« hall
”, Haxhiu: Si doli blof LaCivita pĂ«r Sorosin dhe non-gratĂ«n


✇Java News
By: A R

Që prej rikthimit të Donald Trump në Presidencë në SHBA, Partia Demokratike dhe Sali Berisha kanë patur shpresë se kjo do të sjellë të mira edhe për ta. Por çfarë ka arritur PD me ndryshimin e administratës në SHBA dhe me angazhimin e lobistit të Trump në fushatë?

Baton Haxhiu, e quajti BerishĂ«n njĂ« “njeri nĂ« hall”, qĂ« gaboi me marrjen e LaCivita si strategjist i fushatĂ«s.

“Po flasim pĂ«r njĂ« njeri qĂ« ishte nĂ« hall dhe njĂ« njeri nĂ« hall gjen hapĂ«sirĂ« pĂ«r t’u rikthyer nĂ« fitore duke pĂ«rdorur edhe LaCivita, pĂ«rrallĂ«n pĂ«r Trump dhe duke provuar tĂ« manipulojĂ« opinionin publik se ai Ă«shtĂ« shpĂ«timi i ShqipĂ«risĂ«. Ai ishte shpĂ«timi i BerishĂ«s dhe jo i ShqipĂ«risĂ«. Nuk ishte arsye qĂ« do tĂ« fitonte zgjedhjet. NjĂ« i huaj nuk t’i fiton zgjedhjet, njĂ« i huaj mund tĂ« tĂ« rrĂ«zojĂ« vetĂ«m nga pushteti. LaCivita ishte projekt i cili kishte dy rrugĂ«. E para, gĂ«njeshtra se do tĂ« hiqet non-grata dhe e dyta, do tĂ« bindĂ« shqiptarĂ«t qĂ« ky Ă«shtĂ« pĂ«rfaqĂ«sues i Trump dhe Trump e ka vrarĂ« gjarpĂ«rin Soros dhe kĂ«shtu do tĂ« ndodhĂ« edhe me RamĂ«n.

TĂ« dy rrugĂ«t dĂ«shtuan dhe dĂ«shtimi ishte jo pak i vogĂ«l, spektakolar. U vĂ«rtetua se njĂ« strategjist i huaj nuk ndĂ«rton rrĂ«fimin pĂ«r fitore, nĂ«se nuk e ke idenĂ« e fitores dhe seriozitetin e saj. Nuk e ndĂ«rton rrĂ«fimin brenda vendit nĂ«se nuk ke rrĂ«fim tĂ«ndin. Berisha nuk pati rrĂ«fim, ideologjikisht ishte i mangĂ«t, fyes dhe nĂ« momente tĂ« caktuara nuk kishte ide pĂ«rse e kĂ«rkon pushtetin. Shpresa e madhe e kishtĂ« emrin LaCivita, por pĂ«r mua ai ka qenĂ« dĂ«shtim i madh dhe arsyeja pse nuk duhej thirrur. E kam thĂ«nĂ« nuk Ă«shtĂ« njeriu i duhur, sepse njeriu i duhur Ă«shtĂ« njeriu shqiptar”, tha Haxhiu.

The post “Berisha Ă«shtĂ« njĂ« njeri nĂ« hall
”, Haxhiu: Si doli blof LaCivita pĂ«r Sorosin dhe non-gratĂ«n
 first appeared on JavaNews.al.

↗

Zjarret nĂ« Dukat tĂ« VlorĂ«s, ‘lind’ njĂ« tjetĂ«r vatĂ«r, flakĂ«t rrezikojnĂ« hapĂ«sira tĂ« mĂ«dha

✇Java News
By: A R

Në Vlorë zjarret mesa duket nuk paskan të ndalur, duke rrezikuar të djegin pjesë të mëdha të territorit.

Fshati Dukat vijon tĂ« mbetet mĂ« i prekuri prej flakĂ«ve. NjĂ« tjetĂ«r vatĂ«r e re mesa duket ka “lindur” sot nĂ« Dukat dhe po vijon prej orĂ«sh tĂ« djegĂ« hapĂ«sira tĂ« gjĂ«ra, me kullota, bimĂ«si dhe pyje.

Zjarri ka rënë pranë rrugës nacionale që e lidh fshatin me zona të tjera dhe dyshohet se është vendosur qëllimisht.

Flakët po favorizohen nga era e fortë duke ju afruar më tepër shtëpive. Në terren kanë zbarkuar efektivët zjarrfikës, ata të ushtrisë, shtabi i emergjencave civile, si dhe ADZM.

Njëkohësisht për shuarjen e tyre po punohet edhe nga ajri për ti vendosur në kontroll, por situata vijon të jetë ende problematike.

The post Zjarret nĂ« Dukat tĂ« VlorĂ«s, ‘lind’ njĂ« tjetĂ«r vatĂ«r, flakĂ«t rrezikojnĂ« hapĂ«sira tĂ« mĂ«dha first appeared on JavaNews.al.

↗

34 vatra zjarri në 24 orët e fundit, mbi 950 forca dhe 6 helikopterë në terren

✇Java News
By: A R

Situata nga zjarret në vend vijon të mbetet kritike, ku gjatë 24 orëve të fundit janë evidentuar gjithsej 34 vatra zjarri në zona të ndryshme të Shqipërisë. Sipas të dhënave zyrtare të Ministrisë së Mbrojtjes, aktualisht 17 vatra janë ende aktive, 6 janë nën monitorim dhe 11 janë shuar plotësisht.

NĂ« terren janĂ« angazhuar 953 forca operacionale, 56 automjete zjarrfikĂ«se, si dhe 5 helikopterĂ« tĂ« Forcave tĂ« Armatosura dhe njĂ« avion “Canadair” italian, i vĂ«nĂ« nĂ« dispozicion pĂ«rmes Mekanizmit tĂ« Mbrojtjes Civile tĂ« Bashkimit Evropian.

Ndër zonat më problematike mbeten Parkun Kombëtar i Lurës, ku zjarri është përhapur në drejtim të Fushës së Pelave dhe kahut lindor të Gurë-Lurës, me një shtrirje të konsiderueshme mbi zonën e Pllajës dhe mbi fshatin Sinë të Arrasit. Mbi 54 forca janë angazhuar në terren për përballimin e flakëve.

Në Zall Gjoçaj të bashkisë Mat, zjarri me një gjatësi prej më shumë se 14 km po përhapet në tre kahe të ndryshme, ku vijon puna intensive me mbi 100 forca të kombinuara.

Në Qafë Buall të Bulqizës dhe në Malin e Allushit në Klos, përpjekjet për shuarjen e flakëve po mbështeten nga ndërhyrja ajrore dhe nga afro 130 forca në terren.

Në Kalas të Delvinës, zjarri është përhapur nga territori i Himarës dhe ka zbritur pranë një lagjeje të fshatit. Janë evakuuar disa banorë dhe situata është vënë nën kontroll nga 75 forca të operacionit dhe helikopteri i FA.

NĂ« Piqeras dhe Sasaj tĂ« HimarĂ«s, flakĂ«t u bĂ«nĂ« kĂ«rcĂ«nuese pĂ«r banesat gjatĂ« natĂ«s. Evakuimi i banorĂ«ve dhe ndĂ«rhyrja nga ajri, pĂ«rfshirĂ« avionin “Canadair” dhe helikopterĂ«t e FA, kanĂ« neutralizuar rrezikun.

Në fshatrat Fang dhe Kulme në Rrëshen, terreni i vështirë e pengon ndërhyrjen në disa pjesë, ndërsa situata në Kulme paraqitet më e qëndrueshme pas ndërhyrjes së afro 85 forcave.

Zjarre aktive ka gjithashtu në Dishnicë (Korçë), në Parkun e Prespës (Pustec), në Fushëbardhë e Skërficë (Gjirokastër), Dragobi dhe Shkëlzen (Tropojë), në Shëngjergj dhe Ibë (Tiranë), si dhe në Kuç të Vorës dhe Shetel të Shijakut, ku rreziku për banesat u shmang falë ndërhyrjes nga ajri.

NĂ« MalĂ«sinĂ« e Madhe, zjarri nĂ« BjeshkĂ«n e RahovicĂ«s mbetet aktiv dhe i vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u vĂ«nĂ« nĂ«n kontroll pĂ«r shkak tĂ« terrenit tĂ« thyer dhe sipĂ«rfaqes pyjore tĂ« dendur.

Shtatë vatra të tjera janë aktualisht nën monitorim, përfshirë Livadhet e Peladhisë (Bulqizë), Shashicën (Vlorë), pyjet e Gurakuqit (Librazhd), malin Lisec (Gramsh), Strelcën (Maliq), Konisbaltën (Dimal) dhe zona të tjera.

Sipas Institutit tĂ« Gjeoshkencave (IGJEO), sot parashikohen reshje tĂ« dobĂ«ta nĂ« disa qarqe, por nĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« territorit vijon tĂ« ketĂ« kushte pĂ«r rrezik tĂ« lartĂ« zjarresh. Niveli i rrezikut Ă«shtĂ« “i lartĂ«â€ pĂ«r qarqet DurrĂ«s, TiranĂ«, Elbasan, Fier, Berat, Korçë, VlorĂ« dhe GjirokastĂ«r, ndĂ«rsa “i moderuar” nĂ« qarqet ShkodĂ«r, KukĂ«s, DibĂ«r dhe LezhĂ«.

The post 34 vatra zjarri në 24 orët e fundit, mbi 950 forca dhe 6 helikopterë në terren first appeared on JavaNews.al.

↗

Bufi mbi bluzë, miu dhe bota e parë nga sytë blu të Emanuel Macron

✇Java News
By: A R

Nga Emmanuel Carrere, Corriere della Sera

Shkrimtari i madh ndoqi Emmanuel Macron nĂ« G7 nĂ« Kanada (me njĂ« ndalesĂ« nĂ« GroenlandĂ«). Dhe ai vĂ«ren detaje kurioze. PĂ«r shembull: “Me Trump, fjala ‘klimë’ Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« tabu absolute, si fjala ‘gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se’.” “‘Nuk i kuptoj adoleshentĂ«t’ (Ă«shtĂ« e rrallĂ« qĂ« Macron tĂ« thotĂ« se nuk kupton gjithëçka), ‘gruaja ime, i kupton mirĂ«.’ Dhe mĂ« shkoj mendja: ai ishte adoleshent kur u takuan
” Meloni? “Kur diçka e argĂ«ton, ajo shpĂ«rthen nĂ« tĂ« qeshura; kur diçka e mĂ«rzit, ajo rrotullon sytĂ« dhe psherĂ«tin me zĂ« tĂ« lartĂ«.”

1. Në këmbët e Hans Egede

Nuuk, kryeqyteti i GrenlandĂ«s, paraqitet si njĂ« grumbull i vogĂ«l ndĂ«rtesash modulare portokalli dhe blloqesh apartamentesh gri tĂ« vendosura nĂ« njĂ« plazh me guralecĂ«, nĂ« buzĂ« tĂ« oqeanit. Jo njĂ« pemĂ« e vetme, por njĂ« kodĂ«r nĂ« majĂ« ku qĂ«ndron statuja e Hans Egede – misionarit danez qĂ« predikoi ishullin mĂ« tĂ« madh nĂ« botĂ« nĂ« shekullin e 18-tĂ« dhe, pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, kĂ«rcĂ«nohet tĂ« hiqet nga antikolonialistĂ«t inuitĂ«. ËshtĂ« nĂ« kĂ«mbĂ«t e tij qĂ« pres kthimin e helikopterĂ«ve qĂ« transportonin kryeministrin e GroenlandĂ«s Jens-Frederik Nielsen, kryeministren daneze Mette Frederiksen (Groenlanda Ă«shtĂ« njĂ« territor autonom i DanimarkĂ«s) dhe presidentin francez Emmanuel Macron – i emĂ«ruar “njeriu i PR” gjatĂ« gjithĂ« udhĂ«timit – nga ekskursioni i tyre nĂ« akull. Shpresoja tĂ« hipja edhe unĂ« nĂ« njĂ« nga kĂ«to helikopterĂ«, dhe mendova se ishte njĂ« punĂ« e kryer kur, ndĂ«rsa delegacioni u nda midis disa tĂ« zgjedhurve qĂ« e shoqĂ«ronin nĂ« qiell dhe tĂ« tjerĂ«ve, ai mĂ« qĂ«lloi njĂ« nga ato syçelje tĂ« ditura qĂ« ai zakonisht, dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« habitshme, u bĂ«n atyre qĂ« hyjnĂ« nĂ« fushĂ«n e tij tĂ« shikimit.

U zhgĂ«njeva: ka shumĂ« vende nĂ« njĂ« aeroplan, e lĂ«re mĂ« nĂ« njĂ« helikopter, dhe Ă«shtĂ« njĂ« ngjarje PR+3, qĂ« do tĂ« thotĂ« PR plus tre persona tĂ« tjerĂ«, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« jashtĂ« nivelit tim. Si shkrimtar i pĂ«rfshirĂ« nĂ« delegacionin francez nĂ« G7, filloj tĂ« kem shanset e mia duke filluar nga PR+6 ose 7 – gjĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« aq keq. Nga kĂ«ndvĂ«shtrimi im, shoh njĂ« turmĂ« tĂ« vogĂ«l – nĂ« njĂ« shkallĂ« sa madhĂ«sia e GroenlandĂ«s – duke u mbledhur nĂ« port rreth tre foltoreve, sĂ« shpejti tĂ« cilave u bashkohen tre krerĂ«t e shteteve. Le ta sqarojmĂ« kontekstin. Mes rrjedhĂ«s sĂ« rrĂ«mbyeshme tĂ« dekreteve, njoftimeve, premtimeve tĂ« çmendura dhe kĂ«rcĂ«nimeve iluzive qĂ« synojnĂ«, sipas fjalĂ«ve tĂ« ideologut tĂ« Maga-s Steve Bannon, “tĂ« pĂ«rmbytin diskursin publik” – domethĂ«nĂ«, tĂ« bĂ«jnĂ« qĂ« çdo qytetar i TokĂ«s tĂ« mos dijĂ« mĂ« se cilĂ«s pĂ«rroi psiqik t’i pĂ«rmbahet – Donald Trump, nĂ« fjalimin e tij tĂ« inaugurimit, bĂ«ri tĂ« ditur se “Shtetet e Bashkuara e shohin veten pĂ«rsĂ«ri si njĂ« vend qĂ« zgjeron territorin e tij dhe qĂ« mban flamurin e tij nĂ« horizonte tĂ« reja dhe madhĂ«shtore” (ky vend, nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, dĂ«shiron tĂ« tĂ«rhiqet nga tĂ« gjitha angazhimet e jashtme).

Midis këtyre horizonteve të reja madhështore, Kanadaja qëndron e para, të cilën Trump beson se është e destinuar të bëhet shteti i 51-të amerikan, e ndjekur nga Kanali i Panamasë dhe së fundmi Groenlanda.

Aneksimi i saj, pĂ«rsĂ«ri sipas Trump, “ka njĂ« shans tĂ« mirĂ« tĂ« realizohet pa pĂ«rdorimin e forcĂ«s ushtarake – por tĂ« gjitha opsionet”, shtoi ai, pĂ«r t’i sqaruar gjĂ«rat, “janĂ« nĂ« tryezĂ«â€.

Menjëherë pas këtyre deklaratave, Zëvendëspresidenti J.D. Vance pati një tekë për të inspektuar kolonitë e tij të ardhshme të Groenlandës dhe për të marrë pjesë në një garë tradicionale me qen me slitë atje me gruan e tij, Usha.

Por atij iu rezervua njĂ« pritje kaq e ftohtĂ« (diçka sikur e gjithĂ« popullsia u mblodh pĂ«r t’i kthyer shpinĂ«n) saqĂ« ai vendosi tĂ« vizitojĂ« njĂ« bazĂ« ushtarake, ku gjithashtu e peirĂ«n ftohtĂ«. NĂ« kĂ«to kushte, komunikuesit politikĂ« e konsideruan njĂ« “gjest tĂ« fortĂ«â€ nga ana e Macronit, tĂ« ndalet pĂ«r disa orĂ« nĂ« Nuuk gjatĂ« rrugĂ«s pĂ«r nĂ« G7 dhe t’u drejtohet dy ose treqind njerĂ«zve qĂ« erdhĂ«n pĂ«r ta dĂ«gjuar me zĂ«rin e tij gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« gjallĂ« dhe joshĂ«s, duke luajtur me heshtjen shurdhuese e tĂ« zgjuar, prej tĂ« cilĂ«s groenlandezĂ«t ende nuk kanĂ« pasur kohĂ« t’i lodhin.

TĂ« mos e duash Macronin Ă«shtĂ« njĂ« sport kombĂ«tar nĂ« Francë—njĂ« sport qĂ« unĂ« personalisht nuk e praktikoj. KĂ«tu, nga ana tjetĂ«r, e adhurojnĂ«. Mund tĂ« mos e kenĂ« ditur se kush ishte dhjetĂ« ditĂ« mĂ« parĂ«, por sot Nuuk ndihet si njĂ« vatĂ«r makronistĂ«sh tĂ« zjarrtĂ«. Prania e tij Ă«shtĂ« njĂ« balsam dhe entuziazmi kulmon kur, pas njĂ« Qujonaq-u tĂ« fortĂ«! (‘faleminderit’ nĂ« grĂ«nlandisht) ai deklaroi, sĂ« pari, se Gronlanda nuk mund tĂ« shitet ose tĂ« pushtohet (duartrokitje tĂ« forta, sikur tĂ« kishte thĂ«nĂ« Ich bin ein Greenlander), pastaj se si shenjĂ« solidariteti tĂ« palĂ«kundur, Franca sĂ« shpejti do tĂ« hapĂ« njĂ« konsullatĂ« nĂ« Nuuk (duartrokitje mĂ« tĂ« pĂ«rmbajtura) dhe sĂ« fundmi se udhĂ«timi i tij me helikopter me dy kryeministrat i kishte lejuar tĂ« vĂ«zhgonte nga afĂ«r efektet e ngrohjes globale—ndaj sĂ« cilĂ«s GrĂ«nlanda, banorĂ«t e sĂ« cilĂ«s jetojnĂ« tĂ« gjithĂ« nĂ« rripin e ngushtĂ« bregdetar tĂ« njĂ« akullnaje gjigante qĂ« shkrihet me njĂ« shpejtĂ«si alarmante, Ă«shtĂ« veçanĂ«risht e ekspozuar.

NĂ« njĂ« seri fjalimesh tĂ« shkurtra nga tre krerĂ«t e shteteve, gara ishte se kush mund ta shqiptonte fjalĂ«n “klimĂ«â€ mĂ« shumĂ« herĂ« – pesĂ« pĂ«r Macronin, por unĂ« ende nuk e kisha kuptuar se sa provokuese ishin kĂ«to deklarata nĂ« dukje banale.

Në fund të fjalimeve, një gazetar e pyeti njeriun tonë të PR-it se sa larg do të shkonte solidariteti i tij nëse Trump do të pushtonte Groenlandën, dhe ai u përgjigj me një aluzion shumë të lehtë padurimi se nuk i pëlqente të humbiste kohë duke spekuluar mbi çështje që, për momentin, nuk lindin.

2. NĂ« aeroplan

Pothuajse shtatĂ« vjet mĂ« parĂ«, nĂ« shtator 2017, unĂ« tashmĂ« udhĂ«toja nĂ« kĂ«tĂ« aeroplan me njeriun e PR-it, profilin e tĂ« cilit po shkruaja pĂ«r Guardian. Ishte fillimi i mandatit tĂ« tij tĂ« parĂ« nĂ« detyrĂ« dhe gjithçka dukej se po shkonte mirĂ« pĂ«r tĂ«. Ne po shkonim nĂ« Saint-Martin, njĂ« territor pĂ«rtej detit i goditur nga njĂ« ciklon, pastaj nĂ« AthinĂ«, ku ai mbajti njĂ« fjalim tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m mbi qytetĂ«rimin evropian. Ato kohĂ«, duke parĂ« prapa tani, duken pothuajse tĂ« qeta kur marrim parasysh se udhĂ«timi ynĂ« sot zhvillohet nĂ« sfondin e luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«, shkatĂ«rrimit sistematik tĂ« GazĂ«s, katastrofĂ«s ekologjike tani tĂ« pakthyeshme, sĂ« cilĂ«s i janĂ« shtuar bombardimet izraelite tĂ« Iranit, tĂ« cilat disa e konsiderojnĂ« njĂ« prelud tĂ« LuftĂ«s sĂ« TretĂ« BotĂ«rore – dhe pyes veten nĂ«se, pas shtatĂ« vitesh tĂ« tjera, do tĂ« shohim prapa me nostalgji pĂ«r fatkeqĂ«sitĂ« tona aktuale, aq tĂ« pandreqshme dhe eksponenciale duket se Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« kaosi.

NĂ« shĂ«nimet e mia tĂ« asaj kohe, dhe ia dorĂ«zova Macronit, gjeta kĂ«tĂ« fjali qĂ« ai mĂ« kishte thĂ«nĂ«: “NĂ«se nuk do tĂ« ishim nĂ« njĂ« moment tragjik tĂ« historisĂ« sonĂ«, unĂ« nuk do tĂ« isha zgjedhur kurrĂ«. Nuk jam bĂ«rĂ« pĂ«r kohĂ« tĂ« qeta. ParaardhĂ«si im (François Hollande) ishte pĂ«r kohĂ« tĂ« qeta.UnĂ« jam bĂ«rĂ« pĂ«r stuhi.” “Voila,” komenton ai tani duke buzĂ«qeshur, “ja ku jemi.” Brenda vendit, duhet pranuar se ai nuk bĂ«ri asgjĂ« pĂ«r tĂ« qetĂ«suar stuhinĂ« duke vendosur, njĂ« vit mĂ« parĂ«, tĂ« shpĂ«rndante AsamblenĂ« KombĂ«tare – njĂ« elektroshok politik qĂ« ai sigurisht e pa si njĂ« kurĂ« shoku pĂ«r mungesĂ«n e popullaritetit tĂ« tij, tĂ« paparĂ« nĂ« historinĂ« e RepublikĂ«s sĂ« PestĂ«, por qĂ« e ka lĂ«nĂ« vendin, nĂ«se jo krejtĂ«sisht tĂ« paqeverisur, edhe mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u qeverisur se zakonisht – dhe, nĂ« çdo rast, jo mĂ« tĂ« qeverisur prej tij. MeqenĂ«se Presidenti(PR thirret nĂ« FrancĂ«) Ă«shtĂ« PR, pak i prirur pĂ«r autokritikĂ«, ai mbetet i bindur se historia do t’i japĂ« tĂ« drejtĂ«.

NĂ« rastin mĂ« tĂ« mirĂ«, ai pranoi, nĂ« urimin e tij tĂ« fundit tĂ« Vitit tĂ« Ri, se vendimi i tij ishte keqkuptuar dhe se njĂ« pjesĂ« e fajit pĂ«r kĂ«tĂ« keqkuptim i takonte atij – pa specifikuar se kush ishte pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r pjesĂ«n tjetĂ«r. SidoqoftĂ«, pavarĂ«sisht vĂ«shtirĂ«sive tĂ« brendshme, politika e jashtme mbetet tradicionalisht prerogativĂ« e presidentĂ«ve francezĂ« dhe mund tĂ« themi se, ndĂ«rsa i lodhur brenda vendit, Macron po ka sukses ndĂ«rkombĂ«tarisht.

“LĂ«vizje e mirĂ« karriere”, do tĂ« kishte thĂ«nĂ« Gore Vidal pasi dĂ«gjoi pĂ«r vdekjen e Truman Capote. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, kaosi botĂ«ror po rezulton tĂ« jetĂ« njĂ« nxitje e jashtĂ«zakonshme karriere pĂ«r Macron – duke pasur parasysh se ka njĂ« pozicion tĂ« lirĂ« nĂ« krye tĂ« EvropĂ«s. KĂ«shtu i sheh ai gjĂ«rat, gjithsesi, dhe nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« ai duket nĂ« formĂ« tĂ« shkĂ«lqyer. Imagjinova qĂ« portreti im i dytĂ« i tij do tĂ« ishte nĂ« kontrast tĂ« fortĂ« me tĂ« parin, rĂ«nien e PerandorisĂ« Romake pas kulmit tĂ« saj, veçanĂ«risht pasi disa ma kishin pĂ«rshkruar si tĂ« zymtĂ«, torturues, tĂ« braktisur nga tĂ« gjithĂ«, njĂ« shpirt tĂ« drobitur, Duke kafshuar derisa i rrjedhin gjak, tĂ« humbur nĂ« korridoret e njĂ« pallati presidencial ku asgjĂ« nuk vendoset mĂ«.

Nuk vura re asgjĂ« shekspiriane dhe e gjeta pak tĂ« ndryshuar, pĂ«rveçse kishte filluar qartĂ« tĂ« ngrinte pesha dhe, i veshur me njĂ« bluzĂ« tĂ« zezĂ« – ai ashtu i veshur hipi nĂ« aeroplan -duke treguar njĂ« biceps(kraharor) mjaft mbresĂ«lĂ«nĂ«s, ku Macron jo thjeshte I tregon por edhe e prek, me kĂ«naqĂ«si tĂ« dukshme.

Nga ana tjetĂ«r, gjithmonĂ« i qetĂ«, i shpejtĂ«, i disponueshĂ«m, sytĂ« e tij blu tĂ« fiksuar tek tuajat, dora e tij mban tuajĂ«n dhe vetĂ«m me ngurrim e kthen atĂ«, dhe dua tĂ« besoj se, mirĂ«, me tĂ« vĂ«rtetĂ« (gjithmonĂ« habitem kur e dĂ«gjoj tĂ« pĂ«rdorĂ« kĂ«tĂ« shprehjen adoleshente: “PĂ«r Zotin plako “), ai Ă«shtĂ« arrogant, egoist dhe i painteresuar pĂ«r askĂ«nd.

MegjithatĂ«, nĂ« sipĂ«rfaqe (gjĂ« qĂ«, sipas mendimit tim, nuk Ă«shtĂ« njĂ« deklaratĂ« e rreme), ai duket gjithmonĂ« i vĂ«mendshĂ«m, i pranishĂ«m ndaj bashkĂ«biseduesit tĂ« tij, kushdo qoftĂ« ai, dhe gjithmonĂ« i vendosur ta trajtojĂ« atĂ« si njĂ« individ tĂ« veçantĂ«. ËshtĂ« cilĂ«si e njĂ« politikani, e di, tĂ« tĂ« japĂ« pĂ«rshtypjen se vetĂ«m ti ke rĂ«ndĂ«si nĂ« sytĂ« e tij, se ai hipi nĂ« kĂ«tĂ« aeroplan pĂ«r tĂ« shijuar plotĂ«sisht gĂ«zimin e tĂ« qenit me ty, dhe se ai tĂ« njeh mĂ« mirĂ« sesa ti e njeh veten, por ai e çon kĂ«tĂ« cilĂ«si shumĂ« larg, dhe kushdo qĂ« bashkĂ«vepron me tĂ« mund tĂ« tregojĂ« njĂ« anekdotĂ« qĂ« e ilustron atĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« pothuajse mbinatyrore.

Ja ku Ă«shtĂ« e imja. Aeroplani presidencial Ă«shtĂ« i ndarĂ« nĂ« katĂ«r seksione. PĂ«rpara Ă«shtĂ« suita e PR, nĂ« tĂ« cilĂ«n vetĂ«m ai ka qasje. Pastaj vjen njĂ« sallĂ« pritjeje ku, me ftesĂ« tĂ« tij, njĂ« duzinĂ« njerĂ«zish mund tĂ« ulen rreth njĂ« tavoline tĂ« madhe ovale pĂ«r njĂ« seancĂ« pune, njĂ« pije ose njĂ« vakt tĂ« lehtĂ« – sa i pĂ«rket tij, ai duket se nuk ha asgjĂ« tjetĂ«r pĂ«rveç arrave. Pastaj vjen njĂ« kabinĂ« biznesi pĂ«r rrethin e parĂ«, PR+18, dhe sĂ« fundmi pjesa e pasme e aeroplanit, ku strehohen siguria, logjistika dhe gazetarĂ«t.

Sa pĂ«r mua, isha nĂ« kabinĂ«n PR+18 dhe u ftova tri herĂ« nĂ« tavolinĂ«n ovale, pranĂ« personit tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve me publikun i cili dukej i lumtur tĂ« fliste pĂ«r filmat francezĂ« tĂ« viteve 1970 – jo tĂ« Nouvelle vague, por filmat popullorĂ«, pjesĂ« e kujtesĂ«s kolektive, tĂ« Henri Verneuil dhe Claude Lelouch: jo tĂ« gjithĂ« tĂ« shkĂ«lqyer, pranon ai, Lelouch-Ă«t, por çfarĂ« nuk do t’i falje njeriut qĂ« bĂ«ri “Adventure Is Adventure”, njĂ« film kult argĂ«tues dhe tĂ« pavlerĂ«, dialogun e tĂ« cilit e transmeton me tĂ« njĂ«jtĂ«n besim me tĂ« cilin reciton vargjet e DianĂ«s franceze tĂ« AragonĂ«s – leximi i tij kĂ«to ditĂ«?

Vjen njĂ« moment, nĂ« kĂ«tĂ« stuhi tĂ« erudicionit kinematografik, kur diskutojmĂ« adaptimin e “Magjistarit tĂ« Kremlinit”, romanin e Giuliano da Empoli-t pĂ«r eminencĂ«n gri tĂ« Putinit, Vladislav Surkov, pĂ«r tĂ« cilin shkrova skenarin me dhe pĂ«r regjisorin Olivier Assayas. Jude Law luan rolin e Putinit; nxjerr telefonin tim pĂ«r t’i treguar personit tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve me publikun njĂ« pamje nga sheshi i xhirimit. «Jo keq», thotĂ« ai, duke mĂ« kthyer menjĂ«herĂ« telefonin, dhe pĂ«r njĂ« moment kam pĂ«rshtypjen se Ă«shtĂ« i bezdisur qĂ« Jude Law po luan Putinin dhe jo atĂ«, Macron. Por pse, pyet ai, e shkrova unĂ« skenarin? Pse jo Giuliano? (Ai thotĂ« «Giuliano»).

UnĂ« pĂ«rgjigjem se autori i njĂ« libri nuk Ă«shtĂ« domosdoshmĂ«risht nĂ« pozicionin mĂ« tĂ« mirĂ« pĂ«r ta pĂ«rshtatur atĂ«; nuk ka distancĂ«; unĂ« vetĂ« nuk bashkĂ«punoj nĂ« adaptimet e librave tĂ« mi. Ai ngre njĂ« vetull: “Por, a nuk ishe ti ai qĂ« pĂ«rshtate filmin The Snowmobile me Claude Miller?” NĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«, ju kĂ«rkoj t’i kushtoni vĂ«mendje. The Snowmobile, bazuar nĂ« njĂ« nga romanet e mia, daton pothuajse tridhjetĂ« vjet mĂ« parĂ«. Sipas mendimit tim, Ă«shtĂ« njĂ« film i mirĂ«, por nuk ka pasur sukses, as me kritikĂ«t dhe as me publikun. NĂ«se do tĂ« bĂ«nit njĂ« sondazh me dhjetĂ« nga tĂ« dashurit e mi, do tĂ« rezultonte se ndoshta njĂ« ose dy e kanĂ« parĂ«, dhe pĂ«rveç agjentit tim, i cili hartoi kontratĂ«n, askush nuk do tĂ« ishte nĂ« gjendje tĂ« thoshte nĂ«se kam bashkĂ«punuar apo jo nĂ« skenar.

“AsgjĂ« e habitshme, mĂ« thonĂ« kur e tregoj kĂ«tĂ« histori: ata pĂ«rgatisin shĂ«nime pĂ«r tĂ«, kaq Ă«shtĂ«.” Jo. Ose, nĂ«se ky Ă«shtĂ« shpjegimi, Ă«shtĂ« edhe mĂ« pak i besueshĂ«m se vetĂ« fakti. Le tĂ« supozojmĂ« madje se Macron mori kohĂ« pĂ«r tĂ« konsultuar njĂ« shĂ«nim pĂ«r mua; ai shĂ«nim do tĂ« duhej tĂ« ishte 15 faqe i gjatĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rfshirĂ« kĂ«tĂ« informacion. E pyes, i tronditur, “Por si e di kĂ«tĂ«?” Ai pĂ«rgjigjet, “UnĂ« fle pak dhe mirĂ«, kam kohĂ« tĂ« shikoj filma.”

3. Sherpa

E huazuar nga Himalajet, ku i referohet guidave, termi pĂ«rdoret nĂ« lidhje me samitet ndĂ«rkombĂ«tare: Sherpa shoqĂ«ron kreun e shtetit dhe, paraprakisht, pĂ«rgatit terrenin pĂ«r tĂ«. QĂ« nga viti 2017, Emmanuel Bonne ka qenĂ« Sherpa i Macron dhe kreu i njĂ«sisĂ« diplomatike nĂ« Pallatin ÉlysĂ©e – gjĂ« qĂ« e bĂ«n atĂ« njĂ« figurĂ« mĂ« pak publike, por shumĂ« mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme sesa ministrat e ndryshĂ«m tĂ« jashtem, qĂ« alternojnĂ« nga njĂ« qeveri nĂ« tjetrĂ«n (jam unĂ« qĂ« e them kĂ«tĂ«; ai sigurisht nuk do ta thoshte pĂ«r asgjĂ« nĂ« botĂ«). NjĂ« diplomat karriere, Bonne Ă«shtĂ« njĂ« pesĂ«dhjetĂ«vjeçar elegant me njĂ« zĂ« tĂ« bukur dhe tĂ« thellĂ«.

Pa devijuar nga stili i drejtpĂ«rdrejtĂ« dhe shoqĂ«ror i pĂ«rdorur me dhe nga PR, ai thotĂ« se zbaton moton jezuite, Perinde ac cadaver, nĂ« marrĂ«dhĂ«niet e tij me tĂ«: bindju “si njĂ« kufomĂ«â€. GjatĂ« pjesĂ«s sĂ« dytĂ« tĂ« udhĂ«timit, midis Nuuk dhe Calgary, nĂ« zemĂ«r tĂ« Maleve ShkĂ«mbore Kanadeze, e pyeta tĂ« shpjegonte rĂ«ndĂ«sinĂ« e samitit, dhe kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« vura re.

Kur ValĂ©ry Giscard d’Estaing krijoi G7-Ă«n nĂ« vitin 1975, vendet anĂ«tare tĂ« saj (Shtetet e Bashkuara, Franca, MbretĂ«ria e Bashkuar, Gjermania, Italia, Kanadaja dhe Japonia) pĂ«rbĂ«nin 75% tĂ« produktit tĂ« brendshĂ«m bruto botĂ«ror. Sot, ky raport Ă«shtĂ« 35%. Ato janĂ« kryesisht tĂ« nĂ«nshtruara ndaj konkurrencĂ«s dhe tĂ« kĂ«rcĂ«nuara nga vjetrimi nga tĂ« ashtuquajturat vende nĂ« zhvillim, tĂ« cilat kanĂ« bĂ«rĂ« shumĂ« mĂ« tepĂ«r sesa thjesht tĂ« dalin, veçanĂ«risht BRICS.

“Ne ishim,” pĂ«rmbledh Bonne, “kryetarĂ«t e bordit tĂ« drejtorĂ«ve, dhe tani nuk jemi mĂ« as aksionarĂ«t e shumicĂ«s.”

Prandaj Ă«shtĂ« edhe mĂ« jetike, qĂ« tĂ« mos zhdukemi plotĂ«sisht nga horizonti, tĂ« gjejmĂ« njĂ« zgjidhje ose tĂ« paktĂ«n tĂ« biem dakord pĂ«r njĂ« qĂ«ndrim nĂ« lidhje me njĂ«rĂ«n ose tjetrĂ«n nga problemet kryesore tĂ« planetit: Ukraina, Lindja e Mesme, mjedisi, taksat doganore – nuk ka rĂ«ndĂ«si se çfarĂ«, por diçka, nuk ka mungesĂ« elefantĂ«sh nĂ« dhomĂ«.

Qëllimi është të prodhohet një deklaratë që nuk ka forcë detyruese, por thjesht shpreh një vullnet, një orientim, objektiva të përbashkëta. Kjo nuk duhet të jetë shumë e vështirë, megjithatë është bërë e tillë pas Trump 2, dhe shembulli më flagrant i këtij fenomeni ka të bëjë me klimën. Deri më tani, të thuash se ngrohja globale është një kërcënim themelor dhe se të bësh gjithçka të mundshme për ta frenuar atë është një përparësi absolute, është një deklaratë parimore po aq konsensuale sa të thuash se je kundër luftës, për paqen, për uljen e pabarazisë e kështu me radhë.

Pasi u tha kjo, veprimet mund ose nuk mund tĂ« pasonin, por shpallja e saj nuk kushton asgjĂ«. Ka mbaruar. ZotĂ«ria i botĂ«s e konsideron klimĂ«n njĂ« çështje jo-çështje, kĂ«shtu qĂ« vendosja e saj nĂ« axhendĂ« Ă«shtĂ« jashtĂ« diskutimit, as si njĂ« mendim i dĂ«shiruar. Fjala “klimĂ«â€ Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« tashmĂ« njĂ« lloj fjale qĂ« fillon me C, ashtu siç pĂ«rdorej dikur fjala “N” pĂ«r zezakun ose xhevahirin: njĂ« tabu absolute, si fjala “gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se” ose ideja, provokuese nĂ« botĂ«n e Trump, se argumentet e provuara shkencĂ«risht mund dhe duhet tĂ« ndikojnĂ« nĂ« debatin politik.

Debati politik Ă«shtĂ« njĂ« shaka, dhe argumentet e provuara shkencĂ«risht janĂ« gjithashtu. Shkenca nuk Ă«shtĂ« objektive, shkenca Ă«shtĂ« gabim, shkenca Ă«shtĂ« zgjuar, ia jepja shkencĂ«s. TĂ« vetĂ«dijshĂ«m se hapĂ«sira pĂ«r manovrim Ă«shtĂ« e ngushtĂ«, kanadezĂ«t, tĂ« cilĂ«t pritĂ«n G7 kĂ«tĂ« vit, vendosĂ«n menjĂ«herĂ« se nuk do tĂ« ketĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t, vetĂ«m njĂ« lloj pĂ«rmbledhjeje neutrale, çdo fjalĂ« e peshuar me njĂ« peshore dhe sa mĂ« shumĂ« tĂ« jetĂ« e mundur e zbrazur nga çdo kuptim. TĂ« vendosur tashmĂ« nĂ« pozicionin mizor tĂ« tĂ« qenit i detyruar tĂ« mirĂ«presin si mysafir nderi dikĂ« qĂ« ka njoftuar qartĂ« qĂ«llimin e tij pĂ«r t’i nĂ«nshtruar, kanadezĂ«t janĂ« traumatizuar mĂ« tej nga kujtimi i G7-Ă«s sĂ« mĂ«parshme, tĂ« mbajtur nĂ« atdheun e tyre shtatĂ« vjet mĂ« parĂ«, samit i cili shkoi pĂ«r ibret.

Trump u bĂ« nervoz dhe u largua para fundit, duke refuzuar tĂ« nĂ«nshkruante komunikatĂ«n dhe duke akuzuar tĂ« zotin e shtĂ«pisĂ«, Justin Trudeau, se ishte “i dobĂ«t dhe i pandershĂ«m”.

TĂ« tmerruar se njĂ« incident i ngjashĂ«m mund tĂ« ndodhte pĂ«rsĂ«ri, kanadezĂ«t u pĂ«rgatiten tĂ« nĂ«nshtrohen, dhe nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, gjashtĂ« anĂ«tarĂ«t e klubit tĂ« ish-mjeshtrave tĂ« botĂ«s e kanĂ« bĂ«rĂ« njĂ« qĂ«llim mĂ« vete: shmangia e njĂ« sherri me tĂ« shtatin, kufizimi i dĂ«mit dhe pĂ«rqendrimi nĂ« çështje qĂ« nuk janĂ« shumĂ« shqetĂ«suese – kulmi i guximit ishte pĂ«rfshirja e zjarreve nĂ« pyje midis gjashtĂ« pikave tĂ« rendit tĂ« ditĂ«s, njĂ« çështje shqetĂ«suese, duhet pranuar, por njĂ« gjĂ« disi e habitshme ta shikosh tĂ« adresohet nĂ« nivelin e krerĂ«ve tĂ« shteteve.

NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, duhet tĂ« tregosh se ekziston dhe, ndĂ«rsa ul kokĂ«n, tĂ« frysh gjoksin. E kuptoj mĂ« mirĂ« pse ekipi i PR nĂ« Nuuk ka kĂ«mbĂ«ngulur kaq shumĂ« nĂ« fjalĂ«n “klimĂ«â€. Ushtrimi, pĂ«rmbledh Bonne gjatĂ« njĂ« meze tĂ« improvizuar nĂ« tryezĂ«n ovale rrepa, (sanduiçe me salmon dhe kastravec, arra me bollĂ«k), konsiston nĂ« “bĂ«rjen e zĂ«rit tĂ«nd tĂ« dĂ«gjohet, pa u dukur sikur nuk e respekton Trumpin”.

NjĂ« vĂ«zhgim i arsyeshĂ«m, ndaj tĂ« cilit Macron reagon duke hedhur, me tonin mĂ« tĂ« lehtĂ« nĂ« botĂ«, kĂ«tĂ« lajm tĂ« papritur: “E thirra dje nĂ« mĂ«ngjes. I thashĂ« se do tĂ« shkonim nĂ« GroenlandĂ«.” “Po ai?” “Ai tha, ‘ShkĂ«lqyeshĂ«m! Thuaju atyre se u uroj tĂ« gjitha tĂ« mirat.'” Edhe nĂ«se anglishtja nuk bĂ«n dallim midis “ti-sĂ«â€ joformale dhe “ju”-sĂ« formale, Macron nĂ« marrĂ«dhĂ«niet e tij me Trumpin, ose mĂ« saktĂ« nĂ« historinĂ« qĂ« tregon pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet e tij me Trumpin, ka zgjedhur “ti”-nĂ« joformale, dhe ai pĂ«rdor tĂ« gjitha aftĂ«sitĂ« e tij relacionale pĂ«r t’u imponuar si udhĂ«heqĂ«s i EvropĂ«s pĂ«rpara Trumpit, dhe gjithashtu si dikush qĂ« e njeh mirĂ« Trumpin, i cili Ă«shtĂ« nĂ« gjendje tĂ« bĂ«jĂ« vĂ«zhgime tĂ« zgjuara dhe tĂ« papritura rreth karakterit tĂ« tij (“Ai nuk Ă«shtĂ« aspak i ndjeshĂ«m – thotĂ« ai – dhe pĂ«r sa kohĂ« qĂ« tentojmĂ« tĂ« arrijmĂ« njĂ« marrĂ«veshje, atij nuk i intereson fare egoja e tij”, shkurt, dikush qĂ« di si ta trajtojĂ« bishĂ«n.

GjĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« e gabuar, dhe pĂ«r mĂ« tepĂ«r, edhe nĂ«se Ă«shtĂ« ende i ri (47 vjeç), pĂ«r sa i pĂ«rket jetĂ«gjatĂ«sisĂ« presidenciale, Macron Ă«shtĂ« dekani i krerĂ«ve tĂ« shteteve tĂ« mbledhur nĂ« G7, dhe Ă«shtĂ« pjesĂ« e klubit shumĂ« ekskluziv tĂ« atyre qĂ« kanĂ« shĂ«rbyer dy mandate – nĂ« njĂ« fare mĂ«nyre si regjisorĂ«t qĂ« kanĂ« fituar dy Palma tĂ« ArtĂ« nĂ« Festivalin e Filmit nĂ« KanĂ«. NĂ« njĂ« nga momentet e tij tĂ« mirĂ«sisĂ«, vetĂ« Trump, Bonne tregon do tĂ« kishte thĂ«nĂ« ai, duke e pĂ«rkĂ«dhelur nĂ« shpatull tha: “Do ta shohĂ«sh, unĂ« dhe ti do tĂ« bĂ«jmĂ« njĂ« tĂ« tretĂ«.” (Kushtetuta franceze, ashtu si Kushtetuta ruse, ndalon tre mandate presidenciale radhazi, por dikush mund tĂ« synojĂ« njĂ« tĂ« tretĂ« me kusht qĂ« tĂ« ketĂ« anashkaluar njĂ« raund: kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« bĂ«ri Putini duke ia lĂ«nĂ« kontrollet pĂ«r pesĂ« vjet njĂ« Medvedevi nĂ«n mbikĂ«qyrje tĂ« rreptĂ«, dhe Macron teorikisht mund tĂ« bĂ«nte tĂ« njĂ«jtĂ«n gjĂ«.

Nga ana tjetër, kjo nuk parashikohet nga Kushtetuta Amerikane, por Trump ka paralajmëruar tashmë se bota nuk mund të privohet nga ndriçimi i saj për kaq pak, se një Kushtetutë nuk është e gdhendur në mermer dhe se disa juristë patriotë tashmë po punojnë për të gjetur një zgjidhje).

4. Miu

Kur vajzat e tij tĂ« adoptuara ishin tĂ« vogla, romancieri i fantastiko-shkencor Philip K. Dick shpiku njĂ« variant tĂ« Monopolit pĂ«r to, duke synuar t’i bĂ«nte blerjet e pafundme tĂ« pasurive tĂ« patundshme, me tĂ« cilat ishin tĂ« fiksuara mĂ« pak tĂ« lodhshme. Banka, nĂ« kĂ«tĂ« variant, quhet Miu, dhe nĂ« vend qĂ« tĂ« kĂ«naqet me rolin e arbitrit, ajo mban fuqinĂ« diskrecionare pĂ«r tĂ« ndryshuar rregullat e lojĂ«s.

Sa herë që dëshiron, si të dojë, pa pasur askush të drejtë ta mbajë përgjegjëse për këto avaze, dhe pa i angazhuar ata për asgjë për pjesën tjetër të lojës.

ËshtĂ« njĂ« tabula rasa e pĂ«rjetshme, diktaturĂ« e pastĂ«r, mohimi i idesĂ« sĂ« tĂ« drejtave. QĂ« njĂ« lojĂ« tĂ« jetĂ« e suksesshme, lojtarĂ«t kanĂ« interes tĂ« zgjedhin mĂ« tĂ« ligun dhe mĂ« shpikĂ«sin midis tyre si Miu.

NjĂ« Mi i denjĂ« pĂ«r emrin, duhet tĂ« dijĂ« si tĂ« masĂ« mundimin qĂ« u shkakton lojtarĂ«ve tĂ« tij, duke i lĂ«nĂ« ata tĂ« supozojnĂ« se njĂ« plan udhĂ«heq vendimet e tij arbitrare, dhe, pĂ«rmes mashtrimeve mizore dhe inkurajimit mashtrues, t’i shkĂ«pusĂ« ata nga praktika e tyre e zakonshme e Monopolit, pa ua zbehur interesin, pĂ«r t’i zhytur nĂ« kaos.

Kur u zgjova nĂ« dhomĂ«n time nĂ« Canmore Lodge nĂ« Kananaskis – njĂ« fshat i vogĂ«l nĂ« Alberta, i dashur nga alpinistĂ«t dhe atmosfera e thjeshtĂ« e tĂ« cilit tĂ« kujton pak Twin Peaks – ishte ora 4 e mĂ«ngjesit dhe unĂ« isha i rraskapitur nga jet lag. Macron, i cili kishte shkuar nĂ« shtrat mĂ« vonĂ« se i gjithĂ« delegacioni sepse kishte darkuar me kryeministrin kanadez sapo kishte zbritur nga avioni, tashmĂ« po vraponte rrĂ«zĂ« maleve. NĂ« orĂ«n 8 tĂ« mĂ«ngjesit, pasi kaluam disa pika kontrolli nĂ« njĂ« rrugĂ« malore, mes njĂ« peizazhi madhĂ«shtor, ne, PR+6 dhe mĂ« shumĂ« anĂ«tarĂ« tĂ« delegacionit, arritĂ«m nĂ« hotelin e madh, plotĂ«sisht tĂ« izoluar – qĂ« tĂ« kujton Overlook nĂ« The Shining – ku u mbajt vetĂ« samiti, dhe kuptova se kisha ardhur gjithĂ« kĂ«tĂ« rrugĂ« pĂ«r tĂ« parĂ« njĂ« lojĂ« spektakolare tĂ« miut. Kostume dhe kravata tĂ« errĂ«ta pĂ«r burrat (shumica dĂ«rrmuese), kostume zyrtare pĂ«r gratĂ«, afĂ«rsisht 1,500 prej nesh, duke lĂ«vizur pa ndalur nga njĂ« dhomĂ« hoteli nĂ« tjetrĂ«n, nĂ«pĂ«r korridore tĂ« shtruara me qilim gjithashtu tĂ« furnizuara nga Overlook – njĂ« shaka nga njĂ« fotograf me tĂ« cilin jam miqĂ«suar: “Imagjinoni, dyert e ashensorit hapen dhe ju shihni dy Trump, binjakĂ«, duke dalĂ«â€.

Ka shumë vrapim, shumë pritje gjithashtu; për një peshk të vogël si unë, loja konsiston në shmangien e rojeve të ndryshme të sigurisë dhe kalimin nëpër dyer që, teorikisht, janë të mbyllura për mua. Dhe kështu, duke u kapur fjalë për fjalë pas Emmanuel Bonne, fitova qasje në sallën e madhe (PR+5) ku gjashtë krerët e zakonshëm të shteteve prisnin të shtatin të zbriste nga Olimpi i tij. Në të vërtetë, të gjashtë ishin vetëm pesë: madje edhe Merz, kancelari gjerman, mungonte. Nuk mund të fillonte pa të, e aq më pak pa Trump, kështu që biseduam, me mirësjelljet e zakonshme që u bënë një bisedë gjithnjë e më e çrregullt rrethanash. Carney, kryeministri kanadez, kishte pamjen e shqetësuar të një mysafiri që përsërit paksa me këmbëngulje se gjithçka është në rregull, gjithçka është shkëlqyeshëm. Pa u përpjekur shumë për të ushtruar interes, Ishiba, japonezi, dëgjoi Melonin, kryeministren italiane, duke i folur për pasionin e vajzës së saj për mangën letërsinë japoneze me ilustrime për fëmijë.

Pyesja veten nëse, me kryeministrin australian apo spanjoll, ajo do ta kishte përmendur pasionin e vajzës së tij për surfin apo ndeshjet me dema. Nuk jam i sigurt. E di që Meloni konsiderohet e ekstremit të djathtë dhe nuk duhet të flitet mirë për të, por le të themi vetëm se kjo grua e shkurtër bjonde spikati në G7 për sinqeritetin e saj të freskët dhe një kod veshjeje që nuk bënte lëshime ndaj klasikes. Mes kostumeve të rrepta, veshja e saj bojë qielli, e lehtë si pendë, pothuajse i ngjante një fustani plazhi. Ndërsa minutat kalonin, gjithnjë e më ngadalë, dikush pyeste veten se ku dreqin kishte shkuar Merz.

A ishte kapluar nga njĂ« panik i papritur? A ishte arratisur? Vonesa zgjati gjysmĂ« ore tĂ« mirĂ« – njĂ« kohĂ« e gjatĂ« pĂ«r njĂ« ngjarje tĂ« planifikuar tĂ« zgjaste saktĂ«sisht 36 orĂ«.

MĂ« nĂ« fund, dy tĂ« munguarit u rishfaqĂ«n. Merz, i dobĂ«t dhe gri, i ngathĂ«t nĂ« gjuhĂ«n e trupit, duke e bĂ«rĂ« tĂ« paqartĂ« nĂ«se ishte i zgjedhuri apo pengu; Trump, pikĂ«risht imazhi i tij – kostum blu i mesnatĂ«s, kravatĂ« e kuqe, fytyrĂ« portokalli, trup masiv dhe i ngurtĂ«, praktikisht pa buzĂ«qeshje.

Dy krerë shtetesh që fillojnë një diskutim kokë më kokë para hapjes zyrtare të samitit, më pëshpëriti Bonne në vesh, është krejtësisht joetike, një vrazhdësi e qartë dhe e qëllimshme, sigurisht jo në përputhje me sjelljet e të shkretitt Merz, një demokrat i krishterë i modës së vjetër, një fortesë e brishtë kundër një të djathte ekstreme gjermane që tashmë ishte përqafuar zyrtarisht nga zëvendëspresidenti Vance. Trump e kishte përdorur atë për të përcjellë mesazhin e zakonshëm: Unë bëj atë që dua.

Do t’ju kursej pĂ«rshĂ«ndetjet, fjalimet e mirĂ«seardhjes dhe fotot; diskutimi i parĂ« plenar filloi shpejt, nĂ« tĂ« cilin lejohen tĂ« marrin pjesĂ« vetĂ«m Sherpas (PR+1) – por unĂ« kisha qasje nĂ« sallĂ«n e transmetimit, ku mund tĂ« shohĂ«sh dhe dĂ«gjosh gjithçka sikur tĂ« ishe ulur nĂ« tavolinĂ«. Trump, pĂ«r fillestarĂ«t, tha se tĂ« gjitha ato fjalime ishin tĂ« pakuptimta nĂ« mungesĂ« tĂ« Putinit – i pĂ«rjashtuar nga klubi nga ai “Obama i paaftĂ«â€ pas aneksimit tĂ« KrimesĂ« nĂ« vitin 2014 – dhe e pĂ«rsĂ«riste kĂ«tĂ«, gjithnjĂ« e mĂ« i vrenjtur, sa herĂ« qĂ« dikush merrte guximin t’i thoshte diçka.

Macron u soll, kundĂ«r tĂ« gjitha provave, sikur tĂ« kishim njĂ« fillim tĂ« shkĂ«lqyer dhe kĂ«mbĂ«nguli me trimĂ«ri pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje tregtare dhe doganore qĂ« do t’u sillte dobi tĂ« gjithĂ«ve. PĂ«r ta mbĂ«shtetur, Meloni nxori dy harta tĂ« botĂ«s nga çanta e saj dhe ia tregoi Trumpit, duke thĂ«nĂ«:

“Shiko, Donald (“ti” Ă«shtĂ« e pasigurt, por ai e quajti Donald), shiko: e gjithĂ« kjo, me blu, jemi ne njĂ«zet vjet mĂ« parĂ«, kur ishim ende zotĂ«rinj. Dhe kjo, me tĂ« kuqe, Ă«shtĂ« tregtia sot, domethĂ«nĂ«, para sĂ« gjithash Kina. Pra, do tĂ« ishte mĂ« mirĂ« tĂ« gjendej njĂ« marrĂ«veshje midis nesh, bluve, sesa tĂ« kuqve, sepse çështja tani nuk Ă«shtĂ« aq shumĂ« se kĂ« lejojmĂ« tĂ« hyjĂ«, por si tĂ« shmangim dĂ«bimin.”

Në fund të bisedës, ajo pohoi me forcë me kokë, duke miratuar veten, dhe meqenëse po e gjeja gjithnjë e më simpatike, i bëra vetes këtë pyetje tjetër të sikletshme: nëse nuk do të isha francez, nëse do ta shihja nga larg, a do ta gjeja edhe Marine Le Pen simpatike?

NjĂ« gjĂ« qĂ« mund tĂ« thuhet pĂ«r Melonin, nĂ« çdo rast, Ă«shtĂ« se ajo Ă«shtĂ« personi mĂ« pak poker face(pa deshifrueshĂ«m) dhe mĂ« pak i padepĂ«rtueshĂ«m qĂ« ekziston: kur diçka e argĂ«ton, ajo shpĂ«rthen nĂ« tĂ« qeshura, kur diçka e mĂ«rzit, ajo rrotullon sytĂ« dhe psherĂ«tin me zĂ« tĂ« lartĂ«. Pas njĂ« ore e gjysmĂ«, siç pritej, asgjĂ« nuk ishte arritur. Trump na lejoi njĂ« shaka, duke i thĂ«nĂ« Starmerit, anglezit: “Ti thua se je demokraci, por kjo nuk Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«: ke njĂ« mbret.” Starmer qeshi, pak servilisht, i lehtĂ«suar si dikush qĂ« Ă«shtĂ« goditur nga rrufeja dhe, teorikisht, nuk do tĂ« goditet mĂ«. Ai gabohej: disa orĂ« mĂ« vonĂ«, ndĂ«rsa po kalonte pranĂ« Trump, ai hodhi disa letra nga njĂ« dosje dhe i shpĂ«rndau nĂ« dysheme.

MeqenĂ«se presidenti amerikan nuk ishte nĂ« humor t’i merrte, Starmer, pas njĂ« momenti hezitimi, u pĂ«rkul dhe u gjunjĂ«zua literalist nĂ« kĂ«mbĂ«t e zotit tĂ« tij – njĂ« imazh shkatĂ«rrues qĂ« me sa duket bĂ«ri xhiron e botĂ«s. MĂ« pas, nĂ« dhoma tĂ« vogla e diskrete ndenjeje, pati disa takime dypalĂ«she, siç quhen kur takohen dy krerĂ« shtetesh.

Unë ndoqa ato midis Macron dhe Starmer, pastaj përsëri midis Macron dhe Carney, kanadezit: nuk mbaj mend shumë prej tyre. Në fund të pasdites, Macron mbajti një konferencë të vogël dhe të improvizuar për shtyp jashtë, gjatë së cilës u pyet nëse e miratonte bombardimin izraelit të Iranit dhe perspektivën e ndryshimit të regjimit në Teheran.

Ai u pĂ«rgjigj se, pavarĂ«sisht se sa i urryer Ă«shtĂ« regjimi, revolucionet e imponuara nga jashtĂ« rrallĂ« japin rezultate tĂ« mira – shikoni Irakun ose LibinĂ«. Dhe çfarĂ« duhet tĂ« themi pĂ«r largimin e nxituar tĂ« Trump, vazhdoi gazetari? Shumica prej nesh qĂ« pamĂ« shkĂ«mbimin nuk ishim nĂ« dijeni tĂ« kĂ«tij largimi tĂ« nxituar; njoftimi na la tĂ« shtangur. VetĂ« Macron dukej, pĂ«r njĂ« moment, i habitur. “Mendoj,” tha ai, “ai shkoi pĂ«r tĂ« negociuar njĂ« armĂ«pushim midis Iranit dhe Izraelit.” NĂ«se e tha kĂ«tĂ«, sipas mendimit tim, e tha butĂ«sisht pĂ«r ta mbrojtur Trumpin nga akuza se ishte kapriçioz dhe i paedukatĂ«, por rrufeja nuk vonoi shumĂ«: duke mbĂ«rritur nĂ« Uashington disa orĂ« mĂ« vonĂ«, Trump tha se nuk po negocionte fare njĂ« armĂ«pushim, por “diçka shumĂ« mĂ« tĂ« madhe” (gjĂ« qĂ« ishte e vĂ«rtetĂ«, sepse pas tre ditĂ«sh hezitimi, Amerika u nis nĂ« luftĂ« pĂ«rkrah Izraelit) dhe se Emmanueli ishte njĂ« djalĂ« i mirĂ«, njĂ« “djalĂ« i mirĂ«â€, por si zakonisht, njĂ« kĂ«rkues publiciteti dhe pa ide. Personi nĂ« fjalĂ«, nga ana tjetĂ«r, ngriti supet pa mĂ«ri: nuk ishte i pari dhe nuk do tĂ« ishte shpĂ«rthimi i fundit i kĂ«tij lloji, njĂ« shaka midis miqve qĂ« grinden paksa me shaka, por nĂ« fund tĂ« fundit e duan njĂ«ri-tjetrin (siç tha Reagan kur iu tha, nĂ« vitin 1981, se Izraeli sapo kishte bombarduar njĂ« reaktor bĂ«rthamor irakian: “DjemtĂ« do tĂ« mbeten gjithmonĂ« djem”).

5. Bufi në bluzë

Sapo largohet Miu, tensioni lehtĂ«sohet. Ka njĂ« ndjesi qetĂ«sie, por Ă«shtĂ« e pamohueshme qĂ« loja po humbet interesin. KanadezĂ«t, tĂ« cilĂ«t kishin frikĂ« nga ajo qĂ« ndodhi mĂ« shumĂ« se çdo gjĂ« tjetĂ«r, duken nĂ« fund tĂ« fundit tĂ« lehtĂ«suar qĂ« ndodhi. Edhe pse dita e dytĂ« Ă«shtĂ« vetĂ«m gjysmĂ« dite, ajo zvarritet, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« edhe mĂ« mizore duke pasur parasysh se ylli i saj Ă«shtĂ« Zelensky. NjĂ« mysafir i G7, ai udhĂ«toi 5,000 kilometra vetĂ«m pĂ«r tĂ« parĂ« Trumpin, pĂ«r t’iu lutur edhe njĂ« herĂ« Trumpit tĂ« mos e braktisĂ« plotĂ«sisht UkrainĂ«n, dhe Trump e poshtĂ«roi sĂ«rish, duke u larguar pak para mbĂ«rritjes sĂ« tij.

Sa për mua, unë jam një nga ata që mendojnë se një skenë e tmerrshme si ajo e shkurtit të kaluar në Zyrën Ovale, vetëm sa e zvogëlon Trumpin dhe e ngre Zelenskyn. Unë gjithashtu besoj se, pavarësisht ndryshimit në madhësi, guximi dhe forca, përfshirë forcën fizike, janë në anën e Zelensky-t, dhe se në një botë ende normale, reagimi i tij normal do të ishte thjesht të kapte Trumpin nga jakat e xhaketës së tij blu të mesnatës dhe ta godiste me kokë në fytyrë.

Por ne jetojmĂ« nĂ«n sundimin e pakundĂ«rshtueshĂ«m tĂ« mĂ« tĂ« ligut tĂ« minjve. Zelensky po lufton pĂ«r vendin e tij nĂ« luftĂ«, dhe heroizmi nĂ« rastin e tij konsiston nĂ« gĂ«lltitjen e bretkosĂ«s pas bretkose dhe shprehjen e mirĂ«njohjes kur ai fyhet. TĂ« mbledhur rreth tij pĂ«r seancĂ«n e fundit plenare, anĂ«tarĂ«t e tjerĂ« tĂ« G7 po pĂ«rfitojnĂ« nga shikimi i Trump pĂ«r tĂ« mos treguar asgjĂ« tjetĂ«r pĂ«rveç shqetĂ«simit dhe mirĂ«kuptimit ndaj Zelensky-t. Kur Merz thotĂ« se qasja ushtarake Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« rrugĂ« pa krye, se ajo qĂ« nevojitet tani Ă«shtĂ« tĂ« pĂ«rmirĂ«sohen sanksionet, Zelensky pĂ«rgjigjet se po, sigurisht, ai Ă«shtĂ« pro sanksioneve, por ndĂ«rsa pret qĂ« ato tĂ« hyjnĂ« nĂ« fuqi, ai duhet tĂ« rezistojĂ«, ai duhet tĂ« rezistojĂ« nĂ« terren, dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye i duhen armĂ« (“MĂ« duhen municione”, gjithmonĂ«), dhe tĂ« gjithĂ« tundin kokĂ«n: tĂ« kuptojmĂ« ty, Volodymyr, jemi me ty, Volodymyr, dhe sigurisht Rusia Ă«shtĂ« agresorja – njĂ« deklaratĂ« kĂ«to ditĂ« po aq provokuese sa kĂ«mbĂ«ngulja pĂ«r katastrofĂ«n klimatike: e pabesueshme. Me entuziazmin e saj tĂ« zakonshĂ«m, Meloni e pĂ«rmbledh ndjenjĂ«n e pĂ«rgjithshme duke thĂ«nĂ«: “Mos u gĂ«njeni, miq. Nuk Ă«shtĂ« 20% e vendit tĂ« Volodimir-it qĂ« (Putini) dĂ«shiron tĂ« pĂ«rpijĂ«, Ă«shtĂ« 100%, dhe ai nuk do tĂ« ndalet. Ai dĂ«shiron tĂ« rivendosĂ« PerandorinĂ« e tij. Sikur ju (ajo vendos dorĂ«n nĂ« krahun e Macron-it) donit qĂ« gjysma e botĂ«s tĂ« ishte e juaja sepse ato dikur ishin koloni franceze, ose ju (ai tund mjekrĂ«n nga Starmer, ende i tronditur nga incidenti i njĂ« dite mĂ« parĂ«) Komonuelthi. Dhe shikoni, ndĂ«rsa jemi kĂ«tu, po sikur tĂ« rindĂ«rtoja PerandorinĂ« Romake?

Macron buzĂ«qesh me butĂ«si. Miku im fotograf, atĂ« mĂ«ngjes: “Ai Ă«shtĂ« shumĂ« dakord me largimin e Trump-it. Ai Ă«shtĂ« shefi tani.” Dhe me tĂ« vĂ«rtetĂ«, me krahĂ«t e kryqĂ«zuar, me bustin e mbĂ«shtetur prapa sikur tĂ« donte tĂ« distancohej mĂ« shumĂ«, njeriu ynĂ« i marrĂ«dhĂ«nieve me publikun merr rolin e tĂ« rriturit nĂ« dhomĂ« me shumĂ« kĂ«naqĂ«si. NĂ« fluturimin e kthimit, disa orĂ« mĂ« vonĂ«, ai pĂ«rsĂ«ri heq dorĂ« nga kostumi i tij pĂ«r bluzĂ«n e tij tĂ« zezĂ«, e cila vĂ«rej se Ă«shtĂ« e zbukuruar me njĂ« buf tĂ« vogĂ«l, dhe kjo mĂ« kujton papritur fjalimin qĂ« mbajti shtatĂ« vjet mĂ« parĂ«, njĂ« pĂ«rjetĂ«si mĂ« parĂ«, nĂ« AthinĂ«, mbi qytetĂ«rimin evropian. Ai kishte cituar njĂ« frazĂ« nga Hegeli pĂ«r “bufin e MinervĂ«s, i cili fluturon nĂ« muzg” – domethĂ«nĂ«, mençurinĂ« qĂ« duhet tĂ« presĂ« derisa historia tĂ« mbarojĂ« sĂ« shkruari veten pĂ«rpara se tĂ« mund tĂ« shpaloset. Ai Ă«shtĂ« i lumtur qĂ« e vura re: sigurisht, nuk Ă«shtĂ« rastĂ«si qĂ« bufi i vogĂ«l Ă«shtĂ« nĂ« bluzĂ«n e tij. Sigurisht – pĂ«r tĂ« huazuar mantrĂ«n e tij shumĂ« tĂ« tallur – ai dĂ«shiron tĂ« shkruajĂ« “njĂ«kohĂ«sisht” historinĂ« dhe ta kuptojĂ« atĂ«.

I shĂ«nova shpejt, aq shpejt sa e kam tĂ« vĂ«shtirĂ« t’i rilexoj, disa nga gjĂ«rat qĂ« mĂ« tha gjatĂ« darkĂ«s sĂ« fundit nĂ« tryezĂ«n ovale nĂ« aeroplan. Ishte shumĂ« e zhurmshme pĂ«r t’u regjistruar, njerĂ«zit flisnin me zĂ« tĂ« lartĂ«, qeshnin me tĂ« madhe, tĂ« gjithĂ« (PR+20, do tĂ« thoja) ishin pak euforikĂ« nga adrenalina, lodhja dhe fakti qĂ« gjĂ«rat nuk kishin shkuar aq keq – edhe pse, “dua tĂ« them, me tĂ« vĂ«rtetĂ«,” nuk sollĂ«m asgjĂ« nĂ« shtĂ«pi: asnjĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t, madje as hija e njĂ« plani rrugor pĂ«r asgjĂ«. Ai foli pĂ«r flluskat njohĂ«se (“Sigurisht qĂ« Trump jeton nĂ« njĂ« flluskĂ« njohĂ«se, por edhe unĂ«, edhe ju, duhet tĂ« jeni tĂ« paktĂ«n disi tĂ« vetĂ«dijshĂ«m pĂ«r kĂ«tĂ«â€), pĂ«r pĂ«rfitimet dhe rreziqet e tĂ« menduarit si njĂ« “kundĂ«rshtar” – domethĂ«nĂ«, tĂ« menduarit tĂ« kundĂ«rtĂ«n e asaj qĂ« mendoni (“U regjistrova, si njĂ« idiot, nĂ« llogarinĂ« e Mileit dhe e kuptoj kur lexoj postimet e tij se jam i aftĂ« tĂ« pajtohem me tĂ«â€), pĂ«r standardet e dyfishta, pĂ«r obsesionin e tij (“NĂ«se vazhdojmĂ« kĂ«shtu, midis UkrainĂ«s dhe GazĂ«s, do tĂ« humbasim atĂ« besueshmĂ«ri qĂ« na ka mbetur”). Por ajo qĂ« mĂ« bĂ«ri mĂ« shumĂ« pĂ«rshtypje ishte ajo qĂ« tha me njĂ« vrull tĂ« papritur pĂ«r adoleshencĂ«n – nuk e di mĂ« se si arritĂ«m atje: “Nuk kam qenĂ« kurrĂ« adoleshent. Nuk mĂ« pĂ«lqejnĂ« adoleshentĂ«t. Nuk i kuptoj (Ă«shtĂ« e rrallĂ« qĂ« Macron tĂ« thotĂ« se nuk kupton diçka). Gruaja ime, ajo i kupton ata.” Mendova me vete: ai ishte adoleshent kur u takuan, dhe ndoshta nĂ«se ajo nuk do t’i kishte kuptuar adoleshentĂ«t, ai nuk do tĂ« ishte nĂ« aeroplanin e tij tĂ« PR sot, me bufin e tij tĂ« vogĂ«l Minerva nĂ« bluzĂ«n e tij tĂ« zezĂ« tĂ« bodybuilding. Dhe pastaj, fjala e fundit, para se tĂ« flinte – edhe ai – dy ose tre orĂ«. Duket si njĂ« frazĂ« qĂ« pĂ«rdorte gjyshja e tij; ata pĂ«rreth tij e dinĂ« pĂ«rmendĂ«sh dhe e presin me njĂ« pĂ«rzierje argĂ«timi dhe ankthi, sepse poshtĂ« mirĂ«sisĂ« sĂ« tij fshihet njĂ« kĂ«rcĂ«nim: “Hajde, tĂ« gjithĂ« shkoni nĂ« shtrat. Kaloni natĂ«n qĂ« meritoni.”

The post Bufi mbi bluzë, miu dhe bota e parë nga sytë blu të Emanuel Macron first appeared on JavaNews.al.

↗

58 diplomatë letër Brukselit: Ndërpriteni bashkëpunimin me Izraelin, njihni Palestinën

✇Java News
By: A R

Një grup prej 58 ish-ambasadorësh të Bashkimit Evropian i janë drejtuar me një letër të hapur udhëheqjes së BE-së, duke bërë thirrje për masa urgjente ndaj Izraelit dhe njohjen zyrtare të shtetit të Palestinës.

Letra përbën një akt të fortë akuze ndaj politikave të ndjekura nga qeveria izraelite dhe një kritikë të ashpër ndaj qëndrimit të Bashkimit Evropian.

NĂ« tekstin e letrĂ«s dĂ«nohet masakra e Hamasit mĂ« 7 tetor 2023, por theksohet se ajo “nuk mund tĂ« justifikojĂ« pamjen e pĂ«rditshme tĂ« njĂ« Izraeli qĂ« kryen krime tĂ« rĂ«nda ndaj popullit palestinez, sidomos nĂ« Gaza, por edhe nĂ« Bregun PerĂ«ndimor tĂ« pushtuar”.

Sipas tyre, fushata izraelite pĂ«rbĂ«n njĂ« proces tĂ« qĂ«llimshĂ«m brutalizimi, çnjerĂ«zimi dhe zhvendosjeje tĂ« detyruar tĂ« popullsisĂ«, tĂ« cilĂ«n e cilĂ«sojnĂ« si “krim tĂ« rĂ«ndĂ« lufte” dhe “spastrimi etnik”.

Ish-diplomatĂ«t shprehen tĂ« alarmuar pĂ«r zhvendosjen masive tĂ« civilĂ«ve palestinezĂ« nĂ« “zona pĂ«rqendrimi”, tĂ« cilat i pĂ«rshkruajnĂ« si kampe militarizuara ku njerĂ«zit mbahen nĂ« kushte tĂ« padurueshme pĂ«r t’i detyruar tĂ« largohen “vullnetarisht”.

Letra dënon ashpër mosveprimin e BE-së, duke e cilësuar si bashkëfajësi përballë krimeve dhe një rrezik për reputacionin dhe influencën ndërkombëtare të unionit. Për këtë arsye, ata kërkojnë:

‱NdĂ«rprerjen e menjĂ«hershme tĂ« eksporteve tĂ« armĂ«ve dhe pajisjeve me pĂ«rdorim tĂ« dyfishtĂ« drejt Izraelit;

‱Ndalimin e çdo forme tregtie me vendbanimet ilegale izraelite nĂ« territoret e pushtuara palestineze;

‱Pezullimin e marrĂ«veshjeve tregtare preferenciale me Izraelin dhe pĂ«rjashtimin e tij nga programet kĂ«rkimore e akademike tĂ« BE-sĂ«;

‱Vendosjen e sanksioneve ndaj zyrtarĂ«ve izraelitĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r krime lufte;

‱Njohjen zyrtare tĂ« shtetit tĂ« PalestinĂ«s nĂ« KonferencĂ«n e OKB-sĂ« qĂ« zhvillohet mĂ« 28-29 korrik nĂ« Nju Jork.

“Bota do tĂ« mbajĂ« mend se si reagoi Bashkimi Evropian pĂ«rballĂ« kĂ«saj tragjedie. Heshtja dhe neutraliteti pĂ«rballĂ« njĂ« gjenocidi janĂ« bashkĂ«fajĂ«si. Mosveprimi inkurajon xhelatĂ«t dhe tradhton çdo parim qĂ« BE-ja pretendon tĂ« mbrojĂ«â€, shkruhet nĂ« pĂ«rmbyllje tĂ« letrĂ«s.

Apeli i ish-ambasadorëve përbën një thirrje të qartë për ndërgjegjësim dhe veprim konkret nga ana e BE-së, në një moment vendimtar për të ardhmen e konfliktit izraelito-palestinez.

The post 58 diplomatë letër Brukselit: Ndërpriteni bashkëpunimin me Izraelin, njihni Palestinën first appeared on JavaNews.al.

↗

U gjet e vdekur në banesën e djegur, dyshime se 52-vjeçarja në Pogradec është vrarë

✇Java News
By: A R

Policia dyshon se zjarri në banesën e 52-vjeçares Kozeta Teço, i cili i mori jetën, është ndezur qëllimisht. Sipas burimeve, në trupin e viktimës janë gjetur shenja dhune.

Prandaj pista e parë që po hetohet është ajo e vrasjes për motive pronësie. Kujtojmë se trupi i 52-vjeçares u gjet i pajetë në orët e para të mëngjesit në lagjen numër 1 të Pogradecit.

Paraprakisht policia tha se ajo humbi jetën si pasojë e asfiksisë, por këqyrja nga ekspertët mjeko-ligjorë të trupit të pajetë ka zbuluar se mund të bëhet fjalë për një ngjarje kriminale.

The post U gjet e vdekur në banesën e djegur, dyshime se 52-vjeçarja në Pogradec është vrarë first appeared on JavaNews.al.

↗

E bukur dhe e pavĂ«rtetĂ«! Supermodelja me IA e Guess nĂ« kopertinĂ«n e Vogue ‘pĂ«rçan’ opinionin

✇Java News
By: A R

NjĂ« supermodele e re, shumĂ« e bukur, bionde, me njĂ« fustan tĂ« gjatĂ« me vija dhe kominoshe me lule shfaqet nĂ« kopertinĂ«n e gushtit tĂ« Vogue
 por ajo s’ështĂ« e vĂ«rtetĂ«. NĂ« njĂ« cep tĂ« vogĂ«l, shkruhet se ajo Ă«shtĂ« krijuar pĂ«rmes InteligjencĂ«s Artificiale.

Vogue thotë se modelja me IA nuk ishte vendim editorial, por është hera e parë që një njeri i krijuar nga IA shfaqet në kopertinë.

Kopertina po merr kritika dhe pyetje se çfarë do të thotë kjo për modelet e vërteta që kanë luftuar për diversitet dhe për konsumatorët, sidomos të rinjtë, që përballen me standardet e pavërteta të kompanisë.

Pas reklamës së Guess, gjendet kompania Seraphinne Vallora. Themelueset e saj, Valentina Gonzalez dhe Andreea Petrescu, shprehen për BBC se bashkëthemeluesi i Guess, Paul Marciano, i kontaktoi përmes Instagramit dhe u kërkoi të krijonin një modele me IA për fushatën e verës.

“Ne krijuam 10 modele paraprake pĂ«r tĂ« dhe ai zgjodhi njĂ« grua brune dhe njĂ« bionde qĂ« ne i zhvilluam mĂ« tej”, thotĂ« Gonzalez. Ajo shpjegon se procesi nuk Ă«shtĂ« i lehtĂ«. Kompania ka pesĂ« punonjĂ«s qĂ« krijojnĂ« modele me IA dhe mund tĂ« duhet rreth njĂ« muaj nga ideja te produkti i pĂ«rfunduar. Çmimi varion nga i ulĂ«t deri nĂ« gjashtĂ« shifra pĂ«r klientĂ« si Guess.

NdĂ«rkohĂ«, pĂ«r modelen “plus-size”, Felicity Hayward, qĂ« ka rreth njĂ« dekadĂ« nĂ« inudustri, kĂ«to janĂ« hapa pas. Bota e modĂ«s nisi tĂ« pĂ«rparonte kur nĂ« 2010, Valentina Sampaio ishte modelja e parë  transgjinore nĂ« pasarelĂ«n e Victoria’s Secret, Halima Abden, modelja e parĂ« me shami nĂ« fushatat ndĂ«rkombĂ«tare kurse Savage x Fenty u pĂ«rfaqĂ«sua nga modelet “plus-size”.

Sipas Gonzalez dhe Petrescu, ato nuk rivendosin standarde bukurie. “Ne nuk krijojmĂ« paraqitje tĂ« paarritshme, nĂ« fakt modelja me IA pĂ«r Guess duket shumĂ« e vĂ«rtetĂ«â€, thotĂ« Petrescu. “NĂ« fund, tĂ« gjitha reklamat krijohen qĂ« tĂ« duken tĂ« pĂ«rsosura dhe zakonisht pĂ«rfshihen supermodelet, kĂ«shtu qĂ« ajo qĂ« po bĂ«jmĂ« nuk ndryshon.”

Ato pranojnë  se imazhet në faqen e Instagramit të kompanisë së  tyre nuk kanë larmishmëri dhe promovojnë standarde jo reale bukurie. Vajzat shprehen se janë përpjekur të bëhen më gjithëpërfshirëse, por janë përdoruesit ata që nuk angazhohen në këto postime.

ShqetĂ«simi pĂ«r standardet e bukurisĂ« dhe efektet e dĂ«mshme tĂ« tyre nuk janĂ« diçka e re. Por, ndryshe nga editimi i zakonshĂ«m qĂ« i bĂ«het njĂ« personi qĂ« ekziston, modelet me IA janĂ« tĂ« krijuara pĂ«r t’u dukur tĂ« pĂ«rsosura, pa tĂ« meta njerĂ«zore apo veçanti.

Veç kĂ«saj, si do tĂ« ndikojĂ« kjo teknologji nĂ« industri? Sara Ziff,  ish-modele dhe themeluese e Model  Alliance, thotĂ« se fushata e GuessÂ â€œĂ«shtĂ« mĂ« pak rreth risisĂ« dhe mĂ« shumĂ« rreth dĂ«shpĂ«rimit dhe nevojĂ«s pĂ«r tĂ« shkurtuar shpenzimet.” Ajo mendon se IA nĂ« modĂ« nuk Ă«shtĂ« shfrytĂ«zuese, por mund tĂ« jetĂ« e tillĂ« nĂ« kurriz tĂ« disa njerĂ«zve sepse ka mĂ« shumĂ« staf qĂ« merr pjesĂ« nĂ« njĂ« set fotografik sesa thjesht modelja dhe fotografi.

Gonzalez dhe Petrescu janë të bindura se kanë krijuar vende pune me kompaninë e tyre dhe procesi i të  krijuar modele me IA përfshin marrjen e një modeleje dhe fotografi të vërtetë për të parë si duket produkti realisht.

Por vetĂ« faqja e tyre nĂ« internet shkruan se ndĂ«r pĂ«rfitimet e bashkĂ«punimit me to Ă«shtĂ« kostoja sepse “eliminon nevojĂ«n pĂ«r sete tĂ« shtrenjta, grimierĂ«, skenografi,  fotografĂ«, udhĂ«time dhe modele.”

Pra, si do të jetë e ardhmja e industrisë së modës?

The post E bukur dhe e pavĂ«rtetĂ«! Supermodelja me IA e Guess nĂ« kopertinĂ«n e Vogue ‘pĂ«rçan’ opinionin first appeared on JavaNews.al.

❌