❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Studimi: Realiteti virtual mund të stërvisë trupin tonë për të luftuar infeksionet

Të qenit pranë njerëzve të sëmurë mund të aktivizojë sistemin tuaj imunitar, edhe nëse njerëzit e sëmurë nuk janë të vërtetë, ka zbuluar një studim i ri.

Një ekip kërkimor zviceran përdori realitetin virtual (VR) në një studim, të botuar në revistën Nature Neuroscience, për të testuar përgjigjet biologjike të njerëzve ndaj kërcënimeve të mundshme shëndetësore. Ata thonë se VR mund të jetë një plotësues premtues për mjete të tjera për forcimin e imunitetit, si vaksinat.

Gjatë eksperimentit, studiuesit lidhën 248 të rinj të shëndetshëm me makina që matin aktivitetin e trurit, pastaj vendosën kufje VR që i sollën ata në një botë virtuale plot me njerëz të sëmurë. Disa nga avatarët kishin infeksione të dukshme, të tilla si skuqje ose kollë, ndërsa të tjerët ose dukeshin të frikësuar ose kishin shprehje neutrale.

Kur avatarĂ«t e sĂ«murĂ« iu afruan shumĂ« pjesĂ«marrĂ«sve, truri i tyre ndriçohej nĂ« mĂ«nyra qĂ« nuk ndriçoheshin kur afroheshin fytyrat neutrale ose tĂ« frikĂ«suara. NĂ« mĂ«nyrĂ« specifike, avatarĂ«t aktivizuan tĂ« ashtuquajturin rrjet tĂ« spikatur, ose pjesĂ«t e trurit qĂ« zbulojnĂ« kryesisht “stimuj tĂ« spikatur, duke pĂ«rfshirĂ« kĂ«rcĂ«nimet”, zbuloi studimi.

Mostrat e gjakut nga njerëzit e ekspozuar ndaj avatarëve të sëmurë treguan gjithashtu një rritje të aktivitetit të qelizave limfoide të lindura, e cila është një pjesë kyçe e përgjigjes imune. Këto qeliza aktivizohen nga kërcënimet e patogjenëve, duke e ndihmuar trupin të krijojë shpejt një përgjigje.

Trupi reagon në mënyrë të ngjashme me një infeksion të vërtetë, siç është një vaksinë kundër gripit.

“Ne po mendonim se nĂ«se do tĂ« kishte ndonjĂ« gjĂ«, reagimet do tĂ« ishin diçka shumĂ« e lehtĂ«,” tha pĂ«r EuroneĂ«s Health Camilla Jandus, njĂ« nga autoret e studimit.

“TĂ« shihnim ndryshime qelizore brenda pak orĂ«sh, nuk e prisnim”.

Gjetjet sugjerojnë se truri ynë mund të zbulojë kërcënime të mundshme nga infeksionet para se të bëjmë kontakt me një person të sëmurë, duke e futur sistemin tonë imunitar në një gjendje mbrojtëse, thanë studiuesit.

“Kur kĂ«rcĂ«nimi infektiv po hyn nĂ« trupin tonĂ«, sistemi imunitar reagon, por shpesh Ă«shtĂ« tepĂ«r vonĂ«,” tha Jandus.

Studiuesit nuk e dinë saktësisht se si truri dhe sistemi imunitar punojnë së bashku për të luftuar patogjenët, ose nëse përgjigja imune e nxitur nga VR do të ishte po aq e fortë dhe afatgjatë sa ajo e shkaktuar nga një vaksinë.

Por gjetjet e tyre pĂ«rputhen me hulumtimet e mĂ«parshme qĂ« sugjerojnĂ« se trupi vepron si njĂ« “detektor tymi” qĂ« i pĂ«rgjigjet kĂ«rcĂ«nimeve tĂ« mundshme shĂ«ndetĂ«sore qĂ« rezultojnĂ« tĂ« jenĂ« alarme tĂ« rreme. Ankthi, inflamacioni, dhimbja, tĂ« vjellat, kolla dhe diarreja mund tĂ« jenĂ« tĂ« gjitha pĂ«rgjigje mbrojtĂ«se.

Studimi është ndër të parët e këtij lloji, kështu që do të nevojiten studiues në grupe më të mëdha për të konfirmuar gjetjet.

Ekipi po teston nëse sistemet imunitare të njerëzve reagojnë ndryshe ndaj skenarëve të realitetit virtual (VR) që paraqesin kërcënimin e baktereve ose viruseve.

Ata gjithashtu duan të studiojnë nëse mjediset e realitetit virtual (VR) mund të ndihmojnë në forcimin e përgjigjes imunitare të njerëzve ndaj vaksinave dhe nëse këto mjedise mund të shërbejnë si një lloj terapie ekspozimi për njerëzit me alergji.

NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, kur njerĂ«zit janĂ« tĂ« infektuar me njĂ« alergjen ose virus, “tashmĂ« e kanĂ« parashikuar dhe pĂ«rgatitur trupin pĂ«r tĂ« reaguar, me shpresĂ«n pĂ«r tĂ« pasur sukses mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« pĂ«rgjigje”, tha Jandus.

The post Studimi: Realiteti virtual mund të stërvisë trupin tonë për të luftuar infeksionet appeared first on Gazeta Si.

Marrëdhënie seksuale me një 13-vjeçare, shpallet në kërkim 30-vjeçari. Procedim penal edhe për dy të mitur

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në Fier ku një 30-vjeçar F. S. është shpallur në kërkim pasi dyshohet se ka kryer marrëdhënie seksuale me një 13-vjeçare.

Policia ka nisur procedim penal edhe për dy 15-vjeçarë, pasi gjithashtu janë të dyshuar se kanë kryer marrëdhënie seksuale me 13-vjeçaren.

The post Marrëdhënie seksuale me një 13-vjeçare, shpallet në kërkim 30-vjeçari. Procedim penal edhe për dy të mitur appeared first on Gazeta Si.

Shiu shuan zjarret, dy vatra aktive

Reshjet e dendura të orëve të fundit kanë ndihmuar në shuarjen e zjarreve të rënë gjatë 24 orëve të fundit por edhe gjatë ditëve.

Në vend janë evidentuar 52 vatra zjarri, ndër të cilat 2 janë ende aktive, 4 vatra janë në monitorim dhe 46 janë shuar.

Mbeten aktive vatrat në zonën perëndimore të tunelit të Skërficës, Gjirokastër, ku ndërhyrja nuk mundëson futjen e trupave, për shkak të terrenit të thepisur dhe bimësisë shumë të dendur dhe në fshatin Spatharë, Skrapar,  ku zjarri ka rënë në një sipërfaqe kullote. 

Në operacionet për shuarjen e zjarreve u angazhuan 52 automjete zjarrfikëse dhe 722 forca operacionale.

Sipas informacionit të dërguar nga Instituti i Gjeoshkencave, sot priten reshje të dobëta deri lokalisht mesatare në qarkun Shkodër, Kukës, Lezhë dhe Durrës, dhe të dobëta në shumicën e qarqeve të vendit.

The post Shiu shuan zjarret, dy vatra aktive appeared first on Gazeta Si.

Hapen aplikimet online për përzgjedhjen e 10 programeve në universitete

Janë hapur sot aplikimet online në UAlbania për përzgjedhjen e programeve të studimit në universitete.

 Sistemi do tĂ« jetĂ« i hapur deri mĂ« 3 gusht, pĂ«r t’iu dhĂ«nĂ« mundĂ«si tĂ« gjithĂ« maturantĂ«ve pĂ«r pĂ«rzgjedhjen deri nĂ« 10 programe studimi nĂ« universitetet shqiptare.

Portali UALBANIA është ura lidhëse mes maturantëve dhe botës akademike. Nëpërmjet portalit, maturantët njihen me kriteret, programet, aplikimin universitar dhe regjistrimin në programin ku janë shpallur fitues.

The post Hapen aplikimet online për përzgjedhjen e 10 programeve në universitete appeared first on Gazeta Si.

Studimi: Miliona njerëz në Europë jetojnë me hepatit pa e ditur

Miliona njerëz në të gjithë Europën jetojnë me hepatit B ose C pa e ditur, duke i vënë ata në rrezik serioz për sëmundje të mëlçisë dhe kancer, kanë paralajmëruar autoritetet e shëndetit publik.

Qendra Europiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve (ECDC) tha në një raport të ri se rreth pesë milionë njerëz në Bashkimin Europian, Islandë, Lihtenshtajn dhe Norvegji jetojnë me hepatit kronik B ose C, por shumica janë të padiagnostikuar dhe të patrajtuar.

Shpesh tĂ« referuara si “infeksione tĂ« heshtura”, hepatiti B dhe C mund tĂ« jetojnĂ« tĂ« pazbuluar nĂ« trup pĂ«r vite me radhĂ«, duke dĂ«mtuar ngadalĂ« mĂ«lçinĂ« derisa simptomat tĂ« shfaqen nĂ« formĂ«n e fibrozĂ«s sĂ« mĂ«lçisĂ« (shenjave), cirrozĂ«s ose kancerit.

Virusi zakonisht përhapet përmes kontaktit me gjakun e infektuar ose lëngjet trupore, duke përfshirë seksin e pambrojtur ose pajisjet e përbashkëta të drogës.

Raporti vlerëson se 3.2 milionë njerëz në rajon janë të infektuar me hepatit B dhe 1.8 milionë kanë hepatit C. Së bashku, këto viruse lidhen me afërsisht 50,000 vdekje çdo vit.

“Duhet tĂ« nĂ«nvizojmĂ« rĂ«ndĂ«sinĂ« kritike tĂ« shtimit tĂ« pĂ«rpjekjeve pĂ«r tĂ« parandaluar dhe kontrolluar hepatitin viral”, tha nĂ« njĂ« deklaratĂ« Dr. Marieke van der Ëerf, drejtuese e seksionit tĂ« ECDC-sĂ« pĂ«r viruset e transmetuara nĂ« gjak.

Ajo tha se qasja nĂ« vaksinim, testim dhe kujdes mjekĂ«sor pĂ«r personat e infektuar “janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r njĂ« EuropĂ« mĂ« tĂ« shĂ«ndetshme dhe mĂ« rezistente”.

Sipas ECDC-së, më shumë se 65 për qind e atyre me hepatit B dhe 62 për qind e atyre me hepatit C janë ende të padiagnostikuar.

Hepatiti C mund të shërohet me një kurë të shkurtër ilaçesh antivirale shumë efektive. Ndërsa hepatiti B aktualisht nuk mund të shërohet, ai mund të menaxhohet me trajtim afatgjatë që ndihmon në shtypjen e virusit dhe zvogëlimin e rrezikut të dëmtimit të mëlçisë.

Ndërkohë, hepatiti A, i cili përhapet nëpërmjet jashtëqitjes së infektuar, është një infeksion akut që zakonisht shërohet vetë.

Globalisht, hepatiti kronik viral shkakton rreth 1.3 milion vdekje çdo vit. Kjo është rreth 3,500 vdekje çdo ditë, duke e vendosur atë në të njëjtin nivel me tuberkulozin (TB).

Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se 2.8 milionë nga këto vdekje mund të parandalohen deri në vitin 2030 dhe u ka bërë thirrje qeverive që të përfshijnë shqyrtimin dhe trajtimin e hepatitit në kujdesin shëndetësor parësor, veçanërisht për komunitetet vulnerabël dhe me rrezik të lartë.

The post Studimi: Miliona njerëz në Europë jetojnë me hepatit pa e ditur appeared first on Gazeta Si.

Mot i paqëndrueshëm dhe me shi

Ditën e martë vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të paqëndrueshme.

Që prej orëve të para të mesnatës, ka pasur vranësira dhe reshje shiu, fillimisht në zonat veriperëndimore dhe pjesërisht në qendër të vendit. Reshjet do të jenë me intensitet të ulët, lokalisht deri mesatar, dhe do të zgjasin deri në mesditë.

Gjatë paradites dhe deri në pasdite, reshjet do të përfshijnë një pjesë të madhe të territorit, kryesisht me intensitet të dobët. Pasdite reshjet do të lokalizohen përgjatë Ultësirës Perëndimore dhe zonave malore në veri të vendit.

Era do të fryjë e lehtë me drejtim juglindje-jugperëndim, me shpejtësi mesatare rreth 6 m/s, ndërsa në bregdet dhe në lugina priten rritje të përkohshme të intensitetit deri në 10 m/s.

The post Mot i paqëndrueshëm dhe me shi appeared first on Gazeta Si.

Vrasja e 55-vjeçarit nga e bija dhe i dashuri i saj, lihen në burg autorët e dyshuar

Tre të akuzuarit për vrasjen e Anesti Ramës u lanë në burg nga Gjykata e Shkallës së Parë në Fier.

Ngjarja e rëndë ndodhi tre ditë më parë në fshatin Frashër të Patosit, ku viktima u dhunua për vdekje në banesën e tij.

TĂ« pandehurit Emanilda Rama (vajza e viktimĂ«s), Valbona Rama (bashkĂ«shortja e tij), dhe Çlirim Dogani akuzohen se kanĂ« bashkĂ«punuar nĂ« kryerjen e krimit, i cili fillimisht u paraqit nga familjarĂ«t si njĂ« vdekje natyrale.

Hetimet vijojnĂ« dhe pritet qĂ« analizat e ADN-sĂ« tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« zbardhjen e plotĂ« tĂ« ngjarjes, veçanĂ«risht pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar rolin e saktĂ« tĂ« Çlirim Doganit nĂ« kĂ«tĂ« krim tĂ« rĂ«ndĂ«.

Dyshohet se vajza fillimisht e ka goditur babanë e saj në organet gjenitale, dhe pasi ai ka rënë në tokë, Dogani e ka mbajtur nga duart teksa ajo e mbyste me tel.

Po ashtu dyshohet se ata kanë përdorur edhe mjete të forta dhe mjete prerëse.

Ndërkohë nëna e 26-vjeçares ka ndihmuar në fshehjen e gjurmëve dhe pastrimin e gjakut nga trupi i viktimës.

The post Vrasja e 55-vjeçarit nga e bija dhe i dashuri i saj, lihen në burg autorët e dyshuar appeared first on Gazeta Si.

Travel Radar: Shqipëria një nga 3 destinacionet për 2025

Nga Gazeta Si- Me çmimet e udhĂ«timeve nĂ« rritje dhe destinacionet popullore tĂ« mbipopulluara, shumĂ« udhĂ«tarĂ« po largohen nga pushimet kryesore nĂ« kĂ«rkim tĂ« pĂ«rvojave tĂ« pĂ«rballueshme ose tĂ« panjohura. Nga Europa bregdetare nĂ« AfrikĂ«n ekuatoriale, ‘Travel Radar’ e rendit ShqipĂ«rinĂ« si njĂ« nga tre destinacione nĂ« zhvillim qĂ« mund tĂ« jenĂ« ndĂ«r zgjedhjet mĂ« tĂ« mira tĂ« vitit 2025.

“Me malet e saj tĂ« ashpra, Alpet veriore tĂ« paprekura dhe bregdetin bruz Ksamilit, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nga njĂ« sekret pĂ«r udhĂ«tarĂ«t me çanta shpine nĂ« njĂ« konkurrente serioze midis vendeve tĂ« nxehta turistike alternative tĂ« EuropĂ«s”, shkruan ‘Travel Radar’, duke shtuar se Organizata BotĂ«rore e Turizmit e Kombeve tĂ« Bashkuara ka raportuar se u rendit i treti vend nĂ« rritjen globale tĂ« turizmit, me njĂ« rritje prej 80 pĂ«r qind tĂ« vizitorĂ«ve krahasuar me vitin 2019.

Media e huaj shkruan se Shqipëria po shfaqet si një alternativë e përballueshme ndaj destinacioneve të njohura mesdhetare, duke ofruar peizazhe të larmishme për një gamë të gjerë udhëtarësh.

“Vija bregdetare i pĂ«rshtatet pushimeve nĂ« plazh, ndĂ«rsa liqenet, gjiret dhe shtigjet malore u tĂ«rheqin vĂ«mendjen eksploruesve tĂ« natyrĂ«s. MĂ« pak i globalizuar se fqinjĂ«t e saj, vendi ka ruajtur mikpritjen e tij tradicionale, me njĂ« pĂ«rzierje kulturore tĂ« ndikimeve osmane dhe greke. Muzika popullore, zakonet dhe identiteti i fortĂ« lokal e bĂ«jnĂ« ShqipĂ«rinĂ« gjithnjĂ« e mĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«r turistĂ«t”, shkruan ‘Travel Radar, teksa shton se plazhet mahnitĂ«se dhe qytetet bregdetare tĂ« RivierĂ«s Shqiptare rivalizojnĂ« destinacione si bregdeti i GreqisĂ«, por me njĂ« çmim shumĂ« mĂ« tĂ« ulĂ«t.

“Infrastruktura turistike Ă«shtĂ« pĂ«rmirĂ«suar gjithashtu vitet e fundit. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, linjat ajrore kanĂ« zgjeruar shĂ«rbimin drejt Aeroportit NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« TiranĂ«s gjatĂ« pesĂ« viteve tĂ« fundit”, shkruhet nĂ« artikull.

Në përfundim, shkrimi mbyllet duke thënë se Shqipëria nuk është vetëm një destinacion në zhvillim i përballueshëm me më pak turma por edhe po ripozicionohet në skenën ndërkombëtare.

The post Travel Radar: Shqipëria një nga 3 destinacionet për 2025 appeared first on Gazeta Si.

Ngjarja në Pogradec/ Vrau dhe i dogji banesën 52-vjeçares, kapet autori i dyshuar

Nga Gazeta Si- Ilirjan Selmani, rreth 35 vjeç, u shoqërua nga policia e Pogradecit këtë të hënë, si autor i dyshuar i vrasjes së 52-vjeçares Kozeta Teço.

Ngjarja e rëndë u zbulua mëngjesin e sotëm, kur shtëpia e saj u përfshi nga flakët. Fillimisht u mendua se bëhej fjalë për një ngjarje aksidentale, por brenda pak orësh, hetuesit zbuluan një histori tjetër.

Kozeta Teço dyshohet se u vra nga i riu dhe më pas ai i vuri flakën shtëpisë, në mënyrë që ngjarja të dukej aksidentale.

Përveç shenjave të dhunës në trupin e gruas, hetuesit mësohet se analizuan kamerat e sigurisë në zonë dhe arritën të gjenin prova të tjera në koshat e mbeturinave, ku zbuluan mes të tjerash peshqirë të gjakosur. Edhe dy vatrat e zjarrit në banesë ishin një provë se flakët nuk kishin qenë aksidentale.

Ndërkohë në kazanin e plehrave është gjetur edhe arma e krimit, një thikë me të cilën dyshohet se autori i ka prerë fytin 52-vjeçares. Sipas burimeve paraprake, dyshohet se i riu ka patur lidhje intime me viktimën.

Teksa shoqĂ«rohet nga uniformat blu, autori i dyshuar dĂ«gjohet tĂ« thotĂ«: ‘Nuk jam unĂ« vrasĂ«si, jo’.

Rreth orës 13:30, Ilirjan Selmani u pa teksa shoqërohej nëpër rrugët e Pogradecit i prangosur nga policia. Bashkë me të, hetuesit u kthyen në skenën e krimit, aty ku kryen edhe një eksperiment hetimor.

Sipas burimeve paraprake, i riu dhe gruaja dyshohet se kishin një lidhje intime. Dyshimet duket se përforcohen edhe nga dëshmitë e të afërmve dhe fqinjëve. Gruaja ishte e pamartuar dhe jetonte e vetme.

Kqyrja e kamerave të sigurisë të bizneseve përballë pallatit ku ndodhi krimi e kanë ndihmuar policinë të identifikojë dhe të shoqërojë Ilirjan Selmanin.

Ndërkohë, policia po vijon hetimin për të zbardhur motivin që shtyu të riun nga Pogradeci të vriste partneren e tij.

The post Ngjarja në Pogradec/ Vrau dhe i dogji banesën 52-vjeçares, kapet autori i dyshuar appeared first on Gazeta Si.

Një tregues ekonomik tronditës: Gjithnjë e më shumë njerëz po heqin dorë nga kafshët e tyre shtëpiake

Gjatë gati 19 viteve të Melissa Knicely në një strehë kafshësh në Karolinën e Veriut, ajo ka mësuar të dallojë një shenjë prekëse që tregon se ekonomia ka marrë një kthesë për keq: Kur ka një rritje të numrit të njerëzve që kërkojnë të heqin dorë nga kafshët e tyre shtëpiake.

Kjo ndodhi në fund të viteve 2000, ndërsa problemet nga kriza financiare u përhapën; në raste të tjera kur valët e pushimeve nga puna goditën rajonin dhe, më së fundmi, kur inflacioni u rrit.

Dhe nĂ« muajt e fundit, ky aktivitet, i cili quhet “dorĂ«zimi i pronarĂ«ve”, Ă«shtĂ« rritur nĂ« Charlotte-Mecklenburg Animal Care & Control nĂ« KarolinĂ«n e Veriut, ku Knicely shĂ«rben si zĂ«dhĂ«nĂ«se e departamentit.

Deri më tani këtë vit, dorëzimet e pronarëve janë gati 43% më të larta se në këtë kohë të vitit të kaluar, tha ajo.

“Ka raste kur ekonomia ka rĂ«nĂ« ose kemi pasur shumĂ« pushime nga puna dhe 100% kjo shihej dhe tek ne dhe tani ne shohim njĂ« rritje sa herĂ« qĂ« ndryshon ekonomia.

Ky trend nuk është unik vetëm për Charlotte-Mecklenburg.

Në muajt e fundit, shpëtuesit e kafshëve dhe strehimoret në të gjithë Amerikën po raportojnë rritje të ndjeshme të kafshëve që dorëzohen, me disa nga këto organizata që i thanë CNN se vështirësitë financiare ishin në rrënjë të vendimeve të këtyre pronarëve.

Çdo aspekt i mbajtjes sĂ« njĂ« kafshe shtĂ«piake, nga vizitat te veterineri dhe ushqimi te shtretĂ«rit, Ă«mbĂ«lsirat dhe lodrat, Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« i shtrenjtĂ« vitet e fundit, me disa mallra tĂ« ndjeshme ndaj tarifave qĂ« pritet tĂ« bĂ«hen edhe mĂ« tĂ« shtrenjta nĂ« muajt nĂ« vijim. KĂ«to shpenzime nĂ« rritje pĂ«r pronarĂ«t e kafshĂ«ve shtĂ«piake mund tĂ« shtohen nga njĂ« pĂ«rkeqĂ«sim i stabilitetit financiar, duke pĂ«rfshirĂ« barrĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« borxhi, njĂ« problem tĂ« papritur mjekĂ«sor (njerĂ«zor ose shtazor) ose njĂ« humbje pune.

“Do tĂ« jetĂ« financiare pĂ«r disa arsye tĂ« ndryshme”, thotĂ« Megan Larson, menaxhere e pranimit nĂ« Ruff Start Rescue, njĂ« organizatĂ« pĂ«r mbrojtjen e kafshĂ«ve.

Një arsye shumë e zakonshme është se njerëzit nuk kanë mundësi të qëndrojnë aty ku jetojnë, tha ajo.

“Na dhemb kur shohim njerĂ«z qĂ« qajnĂ« se duhet tĂ« heqin dorĂ« nga kafsha e tyre sepse duhet tĂ« zhvendosen diku nĂ« njĂ« shtĂ«pi apo vend mĂ« tĂ« pĂ«rballueshĂ«m dhe ai vend qĂ« Ă«shtĂ« mĂ« i pĂ«rballueshĂ«m pĂ«r ta nuk i lejon kafshĂ«t”, tha ajo.

Deri më 24 korrik, Ruff Start ka marrë 1,496 aplikime për dorëzime nga pronarët dhe deri në 22 brenda një dite të vetme, sipas të dhënave të ofruara nga Larson, e cila vuri në dukje se aplikimet shpesh janë për shumë kafshë.

Edhe pse Ruff Start ka një rrjet mjaft të madh strehuesish (rreth 600 deri në 700 aktivë në Minesota), organizata nuk ka kapacitet për çdo kafshë në nevojë.

“Duke folur me tĂ« tjerĂ« kĂ«tu nĂ« vend, tĂ« gjithĂ« jemi nĂ« panik, sepse ajo qĂ« po shohim Ă«shtĂ« mungesa e strehuesve tĂ« mĂ«dhenj pĂ«r qen”, tha ajo, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se qentĂ« e mĂ«dhenj hanĂ« mĂ« shumĂ« dhe kanĂ« vizita mĂ« tĂ« kushtueshme veterinare.

“Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse shohim shumĂ« njerĂ«z qĂ« duhet tĂ« heqin dorĂ« nga qentĂ« e tyre tĂ« mĂ«dhenj.”

MĂ« parĂ« kĂ«tĂ« muaj, Qendrat e Kujdesit pĂ«r KafshĂ«t tĂ« Nju Jorkut arritĂ«n nĂ« njĂ« “pikĂ« kthese” dhe pezulluan pranimin pĂ«r shkak tĂ« “problemeve kritike tĂ« kapacitetit”.

“Ky nuk Ă«shtĂ« njĂ« vendim qĂ« e marrim lehtĂ«, por nuk mund tĂ« pranojmĂ« mĂ« dorĂ«zime nga pronarĂ«t”, njoftoi streha mĂ« 18 korrik. “Me mbi 1,000 kafshĂ« shtĂ«piake nĂ«n kujdesin tonĂ«, jemi nĂ« njĂ« pikĂ« krize.”

NĂ« Çikago, zyra e kujdesit dhe kontrollit tĂ« kafshĂ«ve e qytetit postoi njĂ« njoftim nĂ« Instagram nĂ« maj duke dhĂ«nĂ« alarmin:

“VetĂ«m nĂ« 20 ditĂ«t e para tĂ« majit, kemi pasur mesatarisht 56 kafshĂ« qĂ« vijnĂ« nĂ« strehĂ« nĂ« ditĂ«, njĂ« rritje nga 54 nĂ« ditĂ« nĂ« prill. Kjo mund tĂ« mos duket shumĂ« e madhe, por me kĂ«tĂ« vĂ«llim, çdo rritje i shteron burimet tona tashmĂ« tĂ« kufizuara”, thuhej nĂ« postim.

StrehĂ«zat e kafshĂ«ve nĂ« tĂ« gjithĂ« Shtetet e Bashkuara qĂ« po mbushin gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« kapacitetin e tyre, janĂ« njĂ« pasqyrim i “stuhisĂ« sĂ« pĂ«rsosur” qĂ« Ă«shtĂ« duke u pĂ«rgatitur vitet e fundit, thotĂ« Cesar Perea, nĂ«nkryetar i shpĂ«timit pĂ«r ShoqatĂ«n Amerikane Humane.

Si pjesë e rritjes së kostos së jetesës dhe kufizimeve financiare, një mungesë e vazhdueshme e veterinerëve ka rritur kostot e kujdesit, tha ai.

Për më tepër, në vitet pas bumit të kafshëve shtëpiake të nxitur nga pandemia, pronarët e shtëpive me qira u bënë më të rreptë në lejimin e kafshëve dhe pati një rritje të dukshme të problemeve të sjelljes për shkak të mungesës së socializimit për këlyshët e pandemisë të rritur gjatë një izolimi.

“VĂ«shtirĂ«sitĂ« ekonomike, po kontribuojnĂ« shumĂ« nĂ« rritjen e numrit tĂ« strehimoreve tĂ« mbushura”, tha Perea pĂ«r CNN. “Por mendoj se po ndodh njĂ« stuhi e plotĂ«.”

The post Një tregues ekonomik tronditës: Gjithnjë e më shumë njerëz po heqin dorë nga kafshët e tyre shtëpiake appeared first on Gazeta Si.

17 vatra aktive/ Himara nën flakë, zjarri vijon ende në Parkun Kombëtar të Prespës

Nga Gazeta Si- Prej ditësh tashmë, jugu është nën flakë, ku jo pak herë janë rrezikuar edhe jetë njerëzish.

Himara vijon të digjet nga flakët, të cilët një ditë më parë rrezikuan edhe banorët në dy fshatra, Kalasë e Sasaj, të cilët u evakuuan. Aktualisht raportohet për vatra aktive në fshatin Sasaj, tre vatra në Lukovë dhe një vatër në Shën Vasil.

Në terren u angazhuan 9 mjete zjarrfikëse, një ambulancë, helikopterët e FA dhe avioni canadair italian.

Zjarri vijon edhe në Parkun Kombëtar të Prespës, ndërsa 150 forca janë në terren dhe po punojnë për shuarjen e flakëve.

Perfekti Nertil Jole thotë se janë favorizuar edhe nga ulja e temperaturave. Deri më tani llogaritet rreth 7 ha sipërfaqe me bimësi që është djegur nga flakët.

Edhe në zonën e Kalasës, Njësia Administrative Vergo, zjarri është përqendruar vetëm në majën e malit mbi Kalasë, ndërsa një banesë e braktisur është raportuar si e djegur.

Në Bjeshkën e Rahovicës, Malësi e Madhe, pranë kufirit me Malin e Zi, vijon të mbetet aktive vatra e zjarrit e rënë në një sipërfaqe me pyje. Terreni i thyer e bënë të vështirë ndërhyrjen, dhe zjarri ka marrë përmasa.

Në fshatin Fang, njësia administrative Rubik, është e pamundur ndërhyrja për shkak të pjerrësisë së madhe të shpatit të malit, të veshur me dëllinja, që favorizojnë zjarrin. 

Në fshatin Ibë, Tiranë, aktualisht janë aktive 3 vatra zjarri.

Pjesa më e madhe e zjarreve dyshohet se vendosen në mënyrë të qëllimshme ose nga pakujdesia. Një rast i ngjashëm ka ndodhur edhe në Vaun e Dejës, ku Policia e Shkodrës ka arrestuar pas një person të dyshuar.

I arrestuari është L. Rr., 80 vjeç, banor i kësaj zone dhe sipas policisë dyshohet se e ka kryer herë pas here një veprim të ngjashëm kohët e fundit. Ai akuzohet se ndezi zjarr ditën e djeshme në varrezat e fshatit Barbullush dhe si pasojë e përhapjes së flakëve u dogj një sipërfaqe e konsiderueshme toke me shkurre. Nga flakët nuk u dëmtuan varrezat dhe vatra u shua në kohë, pa u përhap.

Gjatë 24 orëve të fundit janë evidentuar 34 vatra zjarri nga të cilat 17 janë ende aktive, 6 janë nën monitorim dhe 11 janë shuar.

The post 17 vatra aktive/ Himara nën flakë, zjarri vijon ende në Parkun Kombëtar të Prespës appeared first on Gazeta Si.

Java nis me ulje temperaturash

Pas ditëve më të nxehta të verës, java ka nisur me ulje temperaturash.

Moti gjatë ditës së sotme do të jetë me kthjellime dhe vranësira, teksa priten reshje shiu lokale.

Temperaturat gjatë ditës pritet të arrijnë deri në 29 gradë Celsius.

Ndërkohë, sipas meteorologëve, e gjithë java do të jetë e freskët ku temperaturat maksimale shkojnë deri në 34 gradë.

Ndërsa nesër pritet të ketë reshje në të gjithë vendin.

The post Java nis me ulje temperaturash appeared first on Gazeta Si.

3 arsye pse të rinjtë kanë më shumë gjasa të besojnë teoritë e konspiracionit

Teoritë konspirative janë një dukuri e përhapur në botën e sotme.

Ngjarje të tilla si Brexit, zgjedhjet presidenciale të Shteteve të Bashkuara të viteve 2016 dhe 2020, dhe pandemia e COVID shërbejnë si kujtesa të fuqishme se sa lehtë këto narrativa mund të depërtojnë në diskursin publik.

Pasojat për shoqërinë janë të rëndësishme, duke pasur parasysh se një përkushtim ndaj teorive të konspiracionit mund të minojë normat kryesore demokratike dhe të dobësojë besimin e qytetarëve në institucionet kritike. Siç e dimë nga trazirat e 6 janarit në Kapitolin e SHBA-së, ato gjithashtu mund të motivojnë dhunën politike.

Por kush ka mĂ« shumĂ« gjasa t’i besojĂ« kĂ«to teori konspirative?

Studimi i ri ofron një përgjigje të qartë dhe ndoshta të habitshme. I botuar në Political Psychology, hulumtimi tregon se mosha është një nga parashikuesit më të rëndësishëm të besimeve konspirative, por jo në mënyrën që shumë mund të supozojnë.

Njerëzit nën 35 vjeç kanë vazhdimisht më shumë gjasa të mbështesin idetë konspirative.

Ky pĂ«rfundim Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar mbi njĂ« bazĂ« tĂ« fortĂ« provash. SĂ« pari, u krye njĂ« meta-analizĂ«, njĂ« “studim studimesh”, i cili sintetizoi rezultatet e 191 artikujve, tĂ« botuar midis viteve 2014 dhe 2024.

Ky grup masiv të dhënash, i cili përfshinte mbi 374,000 pjesëmarrës, zbuloi një lidhje të fortë midis moshës së re dhe besimit në teoritë konspirative.

Për ta konfirmuar këtë, studiuesit kryen anketën shumëkombëshe me më shumë se 6,000 njerëz në gjashtë vende të ndryshme: Australi, Brazil, Kanada, Gjermani, SHBA dhe Afrikën e Jugut.

Rezultatet ishin të njëjta. Në fakt, mosha rezultoi të ishte një parashikues më i fuqishëm i besimeve në teoritë konspirative sesa çdo faktor tjetër demografik, duke përfshirë gjininë, të ardhurat ose nivelin e arsimit të një personi.

Pse të rinjtë janë më besues?

1. Pakënaqësia politike

Një nga nxitësit më të fuqishëm është një ndjenjë e thellë e pakënaqësisë politike midis të rinjve.

Shumica e të rinjve ndihen të tjetërsuar nga sistemet politike të drejtuara nga politikanë që janë dy ose tre breza më të vjetër se ata.

Ky nĂ«n-pĂ«rfaqĂ«sim mund tĂ« çojĂ« nĂ« frustrim dhe nĂ« ndjenjĂ«n se demokracia nuk po funksionon pĂ«r ta. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, teoritĂ« e konspiracionit ofrojnĂ« njĂ« shpjegim tĂ« thjeshtĂ« dhe bindĂ«s pĂ«r kĂ«tĂ« shkĂ«putje: sistemi nuk po dĂ«shton vetĂ«m, por po kontrollohet dhe manipulohet fshehurazi nga ‘aktorë’ tĂ« kĂ«qij.

2. Stili aktivist i pjesëmarrjes

Mënyra se si të rinjtë zgjedhin të marrin pjesë në politikë gjithashtu luan një rol të rëndësishëm.

Ndërsa ata mund të kenë më pak gjasa të angazhohen në praktikat tradicionale siç është votimi, ata shpesh janë shumë të angazhuar në forma jokonvencionale të pjesëmarrjes, siç janë protestat, bojkotet dhe fushatat online.

KĂ«to mjedise aktiviste, veçanĂ«risht online, mund tĂ« bĂ«hen terren pjellor pĂ«r teoritĂ« e konspiracionit qĂ« tĂ« mbijnĂ« dhe pĂ«rhapen. Ato shpesh mbĂ«shteten nĂ« narrativa tĂ« ngjashme “ne kundĂ«r atyre” qĂ« vĂ«nĂ« nĂ« pah njĂ« grup tĂ« brendshĂ«m “tĂ« drejtĂ«â€ kundĂ«r njĂ« establishmenti “tĂ« korruptuar”.

3. Vetëvlerësim i ulët

Së fundmi, hulumtimi konfirmoi një lidhje të rëndësishme psikologjike me vetëvlerësimin.

PĂ«r individĂ«t me perceptime mĂ« tĂ« ulĂ«ta tĂ« vetĂ«vlerĂ«simit, besimi nĂ« njĂ« teori konspiracioni, fajĂ«simi i forcave tĂ« jashtme dhe tĂ« fshehura pĂ«r problemet e tyre, mund tĂ« jetĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r t’u pĂ«rballur me ndjenjat e pafuqisĂ«.

Kjo është veçanërisht e rëndësishme për të rinjtë. Hulumtimet kanë treguar prej kohësh se vetëvlerësimi tenton të jetë më i ulët tek të rinjtë, përpara se të rritet vazhdimisht me moshën.

ÇfarĂ« mund tĂ« bĂ«het?

Të kuptuarit e këtyre shkaqeve rrënjësore është thelbësore sepse tregon se thjesht hedhja poshtë e pretendimeve të rreme nuk është një zgjidhje e mjaftueshme.

Për të adresuar vërtet rritjen e teorive të konspiracionit dhe për të kufizuar pasojat e tyre, duhet të trajtojmë çështjet themelore që i bëjnë këto narrativa kaq tërheqëse në radhë të parë.

NjĂ« hap kritik Ă«shtĂ« tĂ« bĂ«hen demokracitĂ« tona mĂ« pĂ«rfaqĂ«suese. Kjo ilustrohet nga zgjedhja e fundit e senatores laburiste Charlotte Ëalker nĂ« Britani, e cila Ă«shtĂ« mezi 21 vjeç.

Duke punuar nĂ« mĂ«nyrĂ« aktive pĂ«r tĂ« rritur praninĂ« e tĂ« rinjve nĂ« institucionet politike, mund t’u jepet atyre besim se sistemi mund tĂ« funksionojĂ« pĂ«r ta, duke zvogĂ«luar apelin e teorive qĂ« pretendojnĂ« se Ă«shtĂ« i korruptuar dhe pa shpresĂ«.

Më shumë demokraci gjithëpërfshirëse

Kjo nuk do të thotë të dekurajojmë pasionin e aktivizmit rinor. Përkundrazi, ka të bëjë me fuqizimin e të rinjve me mjetet për të lundruar në peizazhin kompleks të informacionit të sotëm.

Promovimi i edukimit tĂ« fuqishĂ«m mediatik dhe digjital mund t’i ndihmojĂ« individĂ«t tĂ« vlerĂ«sojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« kritike informacionin qĂ« hasin nĂ« tĂ« gjitha qarqet, duke pĂ«rfshirĂ« hapĂ«sirat e aktivistĂ«ve online.

Lidhja me vetëvlerësimin tregon gjithashtu një përgjegjësi më të gjerë shoqërore.

Duke investuar në shëndetin mendor dhe mirëqenien e të rinjve, kjo mund të ndihmojë në rritjen e rezistencës psikologjike që i bën ata më pak të prekshëm ndaj teorive të konspiracionit.

Në fund të fundit, ndërtimi i një shoqërie që është rezistente ndaj dezinformatave nuk ka të bëjë me gjetjen e të metave tek një brez i caktuar.

Ka të bëjë me krijimin e një demokracie më të fortë dhe më gjithëpërfshirëse ku të gjithë qytetarët, veçanërisht të rinjtë, ndihen të përfaqësuar, të fuqizuar dhe të sigurt.

The post 3 arsye pse të rinjtë kanë më shumë gjasa të besojnë teoritë e konspiracionit appeared first on Gazeta Si.

Ngjarja në Fier, dëshmitë kontradiktore të vajzës së viktimës dhe kryeplakut të fshatit

Nga Gazeta Si- Ngjarja në Fier, ku vajza 26-vjeçare ka vrarë me tel babain e saj ka nxjerrë në pah edhe dramën që prej vitesh ndodhte në këtë familje.

Të shumtë kanë qenë familjarë dhe të njohur të viktimës që kanë folur për mediat pas ngjarjes, duke thënë se viktima dhunohej nga gruaja e tij dhe vajza, ndërsa thonë edhe se ai ishte lënë që të jetonte më vete në një dhomë jashtë shtëpisë.

Kryeplaku i fshatit Frashër thotë se viktima ishte një njeri punëtor dhe i qetë, ndërsa shton se ka pasur probleme në familjen Rama dhe se gruaja me vajzat e linin edhe pa bukë të ndjerin.

“Anesti ka qenĂ« burrĂ« i mirĂ«, punĂ«tor, por ka pasur probleme familjare me gruan, fĂ«mijĂ«t. Nuk shkonte mirĂ«. Arrinte sa e linin pa bukĂ« tĂ« shkretin, ankohej tek unĂ«. ‘Duan tĂ« mĂ« nxjerrin nga shtĂ«pia’ mĂ« thoshte”, ka treguar kryeplaku nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r Top Channel.

Ai thotë se policia ka shkuar shumë herë në shtëpinë e tyre për shkak të problemeve.

“E rrihnin, godisnin nĂ« syrin tim. Ça tĂ« them unë  ato ha, pi ,rri dhe punonte ai i shkreti. Familja i thoshin ‘ik nga shtĂ«pia, s’tĂ« duam”, tha kryeplaku.

Por këto pretendime janë hedhur poshtë nga vajza tjetër e viktimës, e cila, në një intervistë për Top Channel ka thënë se babai i saj jetonte në shtëpi, bashkë me gruan dhe vajzën tij.

Ai gjithashtu thotë se të tre punonin, ndryshe nga të afërmit e tjerë që kanë thënë se vetëm viktima punonte.

Anesti Rama, 56-vjeç u mbyt një ditë më parë me tel nga vajza e tij Emanilda Rama, e cila bashkëpunoi me të ëmën për të zhdukur gjurmët. Vajza u arrestua pas ngjarjes, kurse e ëma, e cila pastroi trupin, u arrestua sot.

The post Ngjarja në Fier, dëshmitë kontradiktore të vajzës së viktimës dhe kryeplakut të fshatit appeared first on Gazeta Si.

CNN: Njohja e Palestinës, një veprim i guximshëm nga Macron, me një dozë dëshpërimi


Me një postim të vetëm, Presidenti Francez Emmanuel Macron ndryshoi gjithçka, dhe asgjë. Njoftimi i tij vonë në mbrëmje në X se Franca do të njohë një shtet palestinez në shtator, anëtarja e parë e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara dhe kombeve të G7 që e bën këtë, i zuri shumë njerëz në befasi.

Edhe pse njohja e Francës është pritur prej disa muajsh tani, (lufta Izrael-Iran detyroi një shtyrje të samitit mbi Izrael-Palestinë me Arabinë Saudite dhe aleatët europianë që Parisi kishte nxitur) nuk pritej të ndodhte kështu.

Njoftimi i papritur na tregon dy gjëra.

Së pari, se Emmanuel Macron mendon se kjo është koha për të vepruar. Udhëheqësit nga Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Gjermania do të flasin për të kërkuar veprime urgjente mbi nivelet e reja të krizës humanitare në Gaza.

Më shumë se një mijë banorë të Gazës janë vrarë duke kërkuar me dëshpërim ushqim që nga maji, dhjetëra të tjerë nga vetë uria.

Imazhet e banorëve të Gazës të uritur dhe të pafuqishëm, përfshirë fëmijë, kanë sjellë ndërmend cepat më të errët të shekullit të 20, duke nxitur neverinë perëndimore ndaj krizës humanitare.

Vendimi i Macron është i guximshëm, pas një numri të vogël aleatësh europianë: Irlandës, Norvegjisë dhe Spanjës, por duke hapur rrugën që fuqitë e mëdha ndërkombëtare të ndjekin shembullin.

“Kam folur me kolegĂ« tĂ« tjerĂ« nĂ« telefon dhe jam i sigurt se nuk do tĂ« jemi tĂ« vetmit qĂ« do ta njohin PalestinĂ«n nĂ« shtator”, tha njĂ« zyrtar i lartĂ« nĂ« presidencĂ«n franceze pĂ«r CNN tĂ« enjten pas njoftimit tĂ« Macron.

Sytë tani ka të ngjarë të kthehen nga Mbretëria e Bashkuar, ndoshta edhe nga Gjermania. Perspektiva e Shteteve të Bashkuara, aleati më i ngushtë i Izraelit edhe pa një presidencë Trump, duket e pamundur.

Por për ata në terren, vendimi francez ka të ngjarë të ndryshojë pak.

LĂ«vizja u mirĂ«prit nga Hamasi si njĂ« “hap pozitiv”. PĂ«r udhĂ«heqĂ«sit izraelitĂ«, nuk u prit aspak mirĂ«.

Njohja “shpĂ«rblen terrorin”, tha kryeministri izraelit (dhe kundĂ«rshtar i hershĂ«m i njĂ« shteti palestinez) Benjamin Netanyahu tĂ« enjten nĂ« mbrĂ«mje, me ministra tĂ« tjerĂ« qĂ« argumentojnĂ« se ky veprim tani justifikon aneksimin zyrtar tĂ« Bregut PerĂ«ndimor.

Kjo ndjesi u pranua shpejt nga Shtetet e Bashkuara, të cilat e kanë gjetur veten gjithnjë e më shumë në kundërshtim me aleatët e tyre perëndimorë në Europë për shkak të luftës së Izraelit në Gaza.

Sekretari i Shtetit Marco Rubio tha se SHBA-tĂ« “e hedhin poshtĂ« me forcĂ«â€ planin e Macron.

“Ky vendim i pamatur i shĂ«rben vetĂ«m propagandĂ«s sĂ« Hamasit dhe pengon paqen”, shkroi ai tĂ« enjten nĂ« X. “ËshtĂ« njĂ« shuplakĂ« nĂ« fytyrĂ« pĂ«r viktimat e 7 tetorit.”

Edhe nëse njohja ndërkombëtare mund të sjellë magjikisht ndryshime konkrete për Gazën, afati i shtatorit do të vijë shumë vonë për palestinezët që vdesin nga uria nën bllokadën e ushqimit të kontrolluar nga Izraeli.

Philippe Lazzarini, kreu i UNRËA-sĂ«, agjencisĂ« kryesore tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r refugjatĂ«t palestinezĂ«, tha tĂ« enjten se njerĂ«zit nĂ« Gaza u ngjanin “kufomave nĂ« kĂ«mbĂ«â€ ndĂ«rsa uria po pĂ«rhapej.

Të gjithë 2.1 milionë njerëzit në Gaza tani janë të pasigurt për ushqim dhe të martën, ministria e shëndetësisë e Gazës tha se 900,000 fëmijë po vuajnë nga uria.

Rreth 70,000 fëmijë tashmë tregojnë shenja të kequshqyerjes, thanë ata.

Një shans i vogël diplomatik?

Njoftimi solo i Francës sugjeron gjithashtu një shenjë dëshpërimi nga ana e Macronit.

Ai është një njeri që i pëlqen një koalicion në skenën botërore dhe kjo është zakonisht një strategji fituese.

Një muaj më parë, dukej se ishte gati skena që Franca të njihte Palestinën, një samit i bashkëorganizuar me Arabinë Saudite ishte planifikuar në Riad nga 17 deri në 20 qershor. Por kur shpërtheu konflikti i hapur midis Izraelit dhe Iranit më 13 qershor, ky plan u prish.

Pritja midis ekspertëve ishte që Franca dhe Arabia Saudite do të mobilizonin aleatët e tjerë në një njohje të përbashkët, një sinjal i fortë për Jerusalemin dhe Uashingtonin mbi rëndësinë e zgjidhjes me dy shtete dhe paqen.

Makron mund të ketë ende fitoren e tij në shtator nëse aleatët i bashkohen njohjes së Francës, por kjo nuk do të kishte ndodhur pa rrezikuar kapitalin diplomatik të Francës dhe duke bindur partnerë më të pavullnetshëm.

“Ideja Ă«shtĂ« tĂ« ushtrohet pak presion mbi vendet e tjera”, tha zyrtari i lartĂ« francez pĂ«r CNN.

Dhe vendimi i Macronit ka peshë.

Vendet europiane kanë treguar kokëfortësi për të vepruar zyrtarisht mbi një zgjidhje me dy shtete dhe për të njohur shtetësinë palestineze. Respekti për aleatin e Perëndimit, Izraelin, mospëlqimi për qeverinë islamiste në Gaza dhe mangësitë e Autoritetit Palestinez të Bregut Perëndimor, si dhe një status quo me sa duket e pranueshme për dekada të tëra, kanë sjellë zemërim të heshtur ndaj vendbanimeve dhe sulmeve izraelite ndaj palestinezëve, me pak ndryshim në veprimin ndërkombëtar.

Franca tani po e thyen atë tavan prej qelqi.

Brenda Francës, një vend që prej kohësh ka mbajtur një qëndrim ndaj kauzës palestineze, njohja e shtetësisë palestineze nuk do të jetë një veprim i diskutueshëm.

UdhĂ«heqĂ«si pas LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, Charles de Gaulle, e mblodhi FrancĂ«n pranĂ« popullit palestinez pas luftĂ«s sĂ« vitit 1967, me Parisin qĂ« u angazhua me OrganizatĂ«n Çlirimtare Palestineze pĂ«r dekada tĂ« tĂ«ra, edhe pse sulmet terroriste u kryen nĂ« emĂ«r tĂ« grupit nĂ« tokĂ«n franceze.

Në vitin 2014, parlamenti francez i bëri thirrje qeverisë të njihte Palestinën, një apel që qeveria e mbështeti në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara në një votim të pasuksesshëm për të sjellë shtetësinë palestineze deri në vitin 2017.

Franca prej kohësh ka mbështetur një zgjidhje me dy shtete për Izraelin dhe Palestinën bazuar në kufijtë e vitit 1967, megjithëse burimi i Elysee tha se njohja franceze nuk do të specifikonte kufijtë.

Macron mbështeti me vendosmëri hakmarrjen e Izraelit për masakrat e 7 tetorit, por me kalimin e kohës i ka ashpërsuar kritikat e tij ndaj Netanyahut dhe Izraelit për drejtimin e luftës.

Publikisht, ai shqetĂ«sohej pĂ«r “importimin” e konfliktit nĂ« FrancĂ«, shtĂ«pi e komunitetit mĂ« tĂ« madh tĂ« hebrenjve dhe myslimanĂ«ve nĂ« EuropĂ«.

Por, ndërsa viktimat në Gaza u shtuan, Franca ndaloi eksportet e armëve në Izrael, orkestroi dërgesat e ndihmave në territor dhe bëri thirrje vazhdimisht për një armëpushim dhe akses në ndihmë humanitare dhe gazetarë.

Duke ndërmarrë këtë hap besimi, duke njohur një shtet palestinez përpara kolegëve të Francës, Pallati Elysee me siguri shpreson për një efekt domino të njohjes në të gjithë Perëndimin.

Me ndihmën ende mizorisht përtej mundësive të banorëve të Gazës, ndoshta është një përpjekje e fundit për të sjellë njëfarë lehtësimi.

Burimi: CNN. Përshtati: Gazeta Si

The post CNN: Njohja e Palestinës, një veprim i guximshëm nga Macron, me një dozë dëshpërimi
 appeared first on Gazeta Si.

Rrëmbimi dhe zhdukja e Jan Prengës, Apeli lë në burg përjetë kopshtarin Festim Bexhdili

Apeli i GJKKO-sĂ« vendosi sot qĂ« tĂ« lĂ«rĂ« nĂ« fuqi dĂ«nimin e shkallĂ«s sĂ« parĂ«, me burg pĂ«rjetĂ« pĂ«r Festim Bexhdilin, kopshtarin e kompleksit ‘Golden’, nĂ« pronĂ«si tĂ« tĂ« shumĂ«kĂ«rkuarit Altin Hajri, pĂ«r akuzĂ«n e rrĂ«mbimit dhe zhdukjes pa gjurmĂ« tĂ« trupit tĂ« Jani PrengĂ«s, mĂ« 17 janar 2020 nga Kamza nĂ« Shijak.

Bexhdili akuzohet që ka marrë pjesë në zhdukjen e Jan Prengës, teksa dosja ishte kthyer për rigjykim në Apel, por ky i fundit sot konfirmoi burgun e përjetshëm.

NĂ« seancĂ«n e kaluar, dy prokurorĂ«t e SPAK, Behar Dibra dhe Elida Kaçkini, dhanĂ« pretencĂ« tĂ« ndryshme nĂ« Apelin e GJKKO-sĂ« pĂ«r Festim Bixhdilin. Dibra kĂ«rkoi 20 vite, duke u shprehur se “mbase i pandehuri nuk di gjĂ« ku ndodhet trupi dhe veproi nga frika!”. Kurse Kaçkini kĂ«rkoi burg pĂ«rjetĂ«: “S’tregoi, nuk shfaqi as pendesĂ«, pjesĂ« e grupit!”, tha ajo mes tĂ« tjerash.

Vetë Bixhdili mohoi përfshirjen në krim, por pohoi se u detyrua të ndihmonte paraprakisht nga frika dhe se nuk e dinte ku ndodhej trupi:

“Edhe prokurorja po tĂ« ishte do vepronte ashtu, nga halli! Ishalla bĂ«het drejtĂ«si!”, tha ai.

The post Rrëmbimi dhe zhdukja e Jan Prengës, Apeli lë në burg përjetë kopshtarin Festim Bexhdili appeared first on Gazeta Si.

Italia raporton 32 raste, përfshirë 2 vdekje, nga virusi i Nilit Perëndimor

Italia ka konfirmuar dy vdekje dhe të paktën 32 raste të virusit të Nilit Perëndimor në vitin 2025, mes një rritjeje në Europë këtë verë.

Virusi i Nilit Perëndimor përhapet kryesisht përmes pickimeve të mushkonjave të infektuara, zakonisht gjatë muajve të ngrohtë të verës.

Shumica e rasteve italiane deri më tani kanë qenë në provincën e Latinës, e cila ndodhet në rajonin e Lacios rreth 100 kilometra në jug të Romës.

Instituti KombĂ«tar i ShĂ«ndetit (ISS) i ItalisĂ« i raportoi rastet nĂ« raportin e tij javor tĂ« enjten, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se shpĂ«rndarja gjeografike e virusit “duket mjaft e ndryshme”.

Virusi, i cili shkakton temperaturë të lartë dhe skuqje, është raportuar edhe në Piemonte, Veneto, Emilia-Romagna dhe Kampania. Ndër rastet e konfirmuara deri më tani ka pasur dy vdekje, një në Fondi dhe tjetra në provincën e Novarës.

“Virusi i Nilit PerĂ«ndimor ka qenĂ« endemik nĂ« vendin tonĂ« pĂ«r disa vite tani,” tha Anna Teresa Palamara, drejtoreshĂ« e departamentit tĂ« sĂ«mundjeve infektive tĂ« ISS, duke shtuar se janĂ« marrĂ« masa pĂ«r tĂ« mbrojtur kundĂ«r pĂ«rhapjes sĂ« tij.

“80 pĂ«r qind e rasteve tĂ« infeksionit tĂ« Nilit PerĂ«ndimor janĂ« asimptomatike dhe rreziku i pasojave serioze Ă«shtĂ« mĂ« i madh pĂ«r njerĂ«zit mĂ« tĂ« brishtĂ«,” tha Palamara.

Rajoni i Lazios konfirmoi 12 raste të reja të virusit të enjten, pas testeve të kryera nga Instituti Kombëtar për Sëmundjet Infektive.

The post Italia raporton 32 raste, përfshirë 2 vdekje, nga virusi i Nilit Perëndimor appeared first on Gazeta Si.

Sot kulmi i valës afrikane, temperaturat shkojnë 43 gradë

Dita e Premte do të shënojë edhe kulmin e kësaj vale afrikane në territorin shqiptar duke ngjitur termometrin deri në 43 gradë C.

Përsa i përket kushteve atmosferike, mot i kthjellët dhe i nxehtë do të dominojë në të gjithë territorin e vendit. Orët e pasdites do të sjellin kalime vranësirash të lehta në zonat malore përgjatë shtrirjes Lindore.

Pritet qĂ« vlera mĂ« tĂ« larta tĂ« shĂ«nohen pĂ«rkatĂ«sisht nĂ« Qarqet: ShkodĂ«r, TitanĂ«, Elbasan, Berat dhe GjirokastĂ«r ku termometri pritet tĂ« shĂ«nojĂ« nga 42 – 43 gradĂ« C.

Temperaturat e ajrit mbeten të larta si në mëngjes dhe në mesditë duke luhatur vlerat ditore nga 16°C vlera më e ulët në Peshkopi deri në 43°C pritet vlera maksimale në qarkun e Beratit dhe zona të izoluara të qarkut Elbasan.

Era do të fryjë e lehtë deri mesatare me shpejtësi maksimale mbi 28 km/h nga drejtimi kryesisht Perëndimor duke krijuar në brigjet detare dallgëzim të ulët.

The post Sot kulmi i valës afrikane, temperaturat shkojnë 43 gradë appeared first on Gazeta Si.

Zjarr në Kakavijë, digjen 4 shtëpi

Nga Gazeta Si- Zjarri i rënë në Kakavijë pasditen e sotme ka marrë përmasa të mëdha, duke djegur 4 shtëpi ndërkohë që është dashur evakuimi i banorëve.

Kryetari i Bashkisë Dropull, Dhimitër Toli thotë për mediat se situate është emergjente.

“JanĂ« djegur 3-4 shtĂ«pi tĂ« fshatit. Ende nuk dihen motivet pĂ«r zjarrin, policia po heton. Zjarri Ă«shtĂ« nĂ« shumĂ« zona tĂ« banuara tĂ« fshatit. Situata nĂ« kĂ«to momente Ă«shtĂ« nĂ«n kontroll. KanĂ« ardhur zjarrfikĂ«se nga Gjirokastra dhe nga ajri ka ardhur ndihmĂ« nga Greqia. ShtĂ«pitĂ« kanĂ« qenĂ« tĂ« banuara, nxorĂ«m 4 persona nga shtĂ«pitĂ«â€, thotĂ« Toli, duke shtuar se zona Ă«shtĂ« plot me pisha dhe koha Ă«shtĂ« shumĂ« e papĂ«rshtatshme pĂ«r kĂ«to situatĂ«.

The post Zjarr në Kakavijë, digjen 4 shtëpi appeared first on Gazeta Si.

Kushtetuesja rrëzon kërkesën për shfuqizimin e VKM-së që përcakton pagën e mësuesve sipas nivelit të diplomave

Gjykata Kushtetuese ka rrëzuar kërkesën e Sindikatës së Mësuesve kundër VKM-së që përcakton pagat sipas nivelit të diplomave.

Për shkak të ndarjes së barabartë të votave, 4 me 4 në Gjykatë dhe mungesës së shumicës, kërkesa për shpalljen antikushtetuese të VKM-së u hodh poshtë.

Sindikata e Mësuesve kërkoi shfuqizimin e një pjese të VKM-së, duke argumentuar se vendimi krijon pabarazi dhe diskriminim, pasi sipas tyre ul pagat për një kategori të caktuar arsimtarësh.

The post Kushtetuesja rrëzon kërkesën për shfuqizimin e VKM-së që përcakton pagën e mësuesve sipas nivelit të diplomave appeared first on Gazeta Si.

❌