Planet e CDU/CSU dhe SPD: âMbĂ«shtetĂ«sve tĂ« terrorizmit, antisemitistĂ«ve e ekstremistĂ«veâ mund tâu hiqet pasaporta gjermane, nĂ«se ata kanĂ« njĂ« nĂ«nshtetĂ«si tĂ« dytĂ«. KritikĂ«t shohin trajtim tĂ« pabarabartĂ«.Â
Gjatë negociatave tĂ« koalicionit midis CDU/CSU dhe SPD, thuhet se ka pasur debate tĂ« ashpra tĂ« pĂ«rsĂ«ritura, ndonjĂ«herĂ« edhe duke çuar nĂ« pĂ«rplasje tĂ« dyerve, siç rrodhi nĂ« media nga pjesĂ«marrĂ«s tĂ« negociatava. Sidomos nĂ« grupin e punĂ«s qĂ« merrej me çështjet e migrimit dhe integrimit, qĂ«ndrimet e partnerĂ«ve negociues ishin me sa duket shumĂ« larg njĂ«ra-tjetrĂ«s. Por tani ka njĂ« dokument konsultures nga tĂ« dy palĂ«t qĂ« synon tĂ« shĂ«rbejĂ« si draft pĂ«r marrĂ«veshjen e koalicionit tĂ« qeverisĂ« sĂ« re federale në Gjermani dhe qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« dispozicion tĂ« DW. NĂ«n titullin âLigji i nĂ«nshtetĂ«sisĂ«â thuhet: âNe i pĂ«rmbahemi reformĂ«s sĂ« ligjit tĂ« nĂ«nshtetĂ«sisĂ«â. E mĂ« pas vijon:Â
âNe do tĂ« shqyrtojmĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« kushtetuese, nĂ«se mund tâi heqim nĂ«nshtetĂ«sinĂ« gjermane mbĂ«shtetĂ«sve tĂ« terrorit, antisemitistĂ«ve dhe ekstremistĂ«ve qĂ« bĂ«jnĂ« thirrje pĂ«r rrĂ«zimin e rendit themelor tĂ« lirĂ«-demokratik nĂ«se kanĂ« njĂ« nĂ«nshtetĂ«si tjetĂ«r.âÂ
MenjĂ«herĂ« mĂ« pas, politikani i SPD-sĂ«, Dirk Wiese, vetĂ« pjesĂ« e grupit tĂ« punĂ«s âPunĂ«t e Brendshme, Ligji, Migrimi dhe Integrimiâ, u pĂ«rpoq ta shiste si njĂ« sukses pĂ«r partinĂ« e tij, kur tha pĂ«r DW se SPD kishte siguruar qĂ« mundĂ«sia e nĂ«nshtetĂ«sisĂ« sĂ« dyfishtë tĂ« mbetej, ndĂ«rsa CDU/CSU donte ta shfuqizonte atĂ«. âNe kemi ende opsionin pĂ«r ta marrë nĂ«nshtetĂ«sinë pas pesĂ« vjetĂ«sh. NĂ«se arrini kĂ«tu tĂ« integroheni shumĂ« shpejt, mund ta mĂ«soni gjuhĂ«n pas tre vjetĂ«sh.Â
Propozimi mĂ« i zgjeruar i Unionit pĂ«r tâua hequr pasaportĂ«n gjermane nĂ«nshtetasve tĂ« dyfishtĂ« pĂ«r shkelje ligjore tĂ« caktuara hasi kohĂ«t e fundit tek rezistenca e SPD. Me sa duket ajo nuk mundi tĂ« fitonte nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«. Disa socialdemokratĂ« i frikĂ«sohen trajtimit tĂ« pabarabartĂ«: a do tĂ« ishte marrja e nĂ«nshtetĂ«sisĂ« nĂ« fund tĂ« fundit vetĂ«m njĂ« lloj periudhe prove? Pyetja tjetĂ«r: Nuk Ă«shtĂ« edhe aq gjerman njĂ« gjerman me pasaportĂ« tĂ« dytĂ«?Â
GjermanĂ« nĂ« provĂ«?Â
Kjo Ă«shtĂ« pikĂ«risht ajo qĂ« politikanĂ« tĂ« SPD-sĂ«, si kryetari i bashkisĂ« sĂ« Bremenit, Andreas Bovenschulte, kishin paralajmĂ«ruar kur ky pasazh u shfaq nĂ« dokumentin konsultues pĂ«rpara se tĂ« fillonin negociatat e grupeve tĂ« punĂ«s. Mesazhi pĂ«r pesĂ« milionĂ« njerĂ«z qĂ« jetojnĂ« nĂ« Gjermani me dy pasaporta do ishte ânjĂ« problem me tĂ« vĂ«rtetĂ« i madhâ, tha Bovenschulte pĂ«r revistĂ«n âDer Spiegelâ. Atyre iu jepet pĂ«rshtypja, se shtetĂ«sia e tyre vlen mĂ« pak dhe se nuk i pĂ«rkasin realisht vendit.Â
Abdel, i cili nĂ« fakt ka njĂ« emĂ«r tjetĂ«r, e ka kĂ«tĂ« ndjenjĂ«. Ai Ă«shtĂ« gjerman, i lindur nĂ« Berlin. Dhe palestinez, gjyshja e tij ka lindur nĂ« Jerusalemin Lindor. PĂ«rveç asaj gjermane, Abdel ka edhe nĂ«nshtetĂ«si jordaneze. âSituata Ă«shtĂ« shumĂ« e tensionuar. Mund tĂ« bĂ«het problematike pĂ«r njerĂ«z si unĂ«.â Ai nuk dĂ«shiron ta shohĂ« emrin e tij tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« publikuar nĂ« njĂ« artikull.Â
Deputetja e majtĂ« e Bundestagut, Clara BĂŒnger, flet pĂ«r njĂ« âligj nĂ«nshtetĂ«sie me dy klasaâ. âKush Ă«shtĂ« pjesĂ« dhe kush jo? Kjo Ă«shtĂ« pikĂ«risht ajo qĂ« nuk nevojitet nĂ« njĂ« shoqĂ«ri migracioni. Ajo ka nevojĂ« pĂ«r rregulla shumĂ« tĂ« qarta dhe siguri ligjore pĂ«r tĂ« gjithĂ«, si dhe tĂ« drejta tĂ« barabarta pĂ«r tĂ« gjithĂ« njerĂ«zit nĂ« Gjermani.âÂ
Nga âterroristâ nĂ« âmbĂ«shtetĂ«s i terroritâÂ
Ligji themelor, pra kushtetuta gjermane nĂ« fakt pĂ«rcakton se shteti nuk mund tĂ« heqĂ« shtetĂ«sinĂ« gjermane. Por ka pĂ«rjashtime: PĂ«r shembull, kushdo qĂ« i bashkohet njĂ« grupi si IS, i cili klasifikohet si organizatĂ« terroriste nĂ« Gjermani, mund tâi hiqet pasaporta gjermane sipas ligjit aktual â por vetĂ«m nĂ«se personi ka njĂ« pasaportĂ« tĂ« dytĂ«.Â
Unioni CDU/CSU nĂ« fushatĂ« ka kĂ«rkuar qĂ« kjo rregullore tĂ« ashpĂ«rsohet. NĂ« fillim tĂ« janarit, kandidati pĂ«r kancelar Friedrich Merz njoftoi se do tâu hiqte nĂ«nshtetĂ«sinë ânjerĂ«zve qĂ« dĂ«nohenâ e janĂ« me pasaporta tĂ« dyfishta. Pak mĂ« vonĂ« Markus Söder shkroi nĂ« X: âKushdo qĂ« bĂ«n thirrje pĂ«r kalifat duhet tâi hiqet shtetĂ«sia e dyfishtĂ«!âÂ
Drafti aktual mban qartĂ« firmĂ«n e Unionit, ku nĂ« tĂ« ardhmen, do tĂ« mjaftojĂ« tĂ« identifikohesh si âmbĂ«shtetĂ«s i terrorizmitâ ose âanti-semitistâ nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« tĂ« hiqet pasaporta gjermane. Por si pĂ«rkufizohen kĂ«to terma?Â
Antisemitizmi nuk Ă«shtĂ« nĂ« vetvete njĂ« vepĂ«r penale nĂ« Gjermani. PĂ«r kĂ«tĂ« duhet tĂ« pĂ«rmbushet kriteri i veprĂ«s penale tĂ« nxitjes sĂ« urrejtjes popullore â dhe kjo prek shumĂ« deklarata antisemite, duke pĂ«rfshirĂ« mohimin e Holokaustit.Â
PĂ«rveç ndjekjes penale, pra tani mund tĂ« ekzistojĂ« edhe rreziku i heqjes sĂ« nĂ«nshtetĂ«sisĂ«, i cili vlen vetĂ«m pĂ«r shtetasit e dyfishtĂ«. KritikĂ«t e shohin kĂ«tĂ« si njĂ« disavantazh nĂ« krahasim me njerĂ«zit qĂ«, pĂ«r shembull, bĂ«jnĂ« komente antisemitiste dhe kanĂ« vetĂ«m njĂ« pasaportĂ« gjermane. âKjo ka tĂ« bĂ«jĂ« me pĂ«rjashtimin e grupeve tĂ« caktuara, njerĂ«zve nga vendet arabe apo myslimane,â thotĂ« Elad Lapidot. Ai Ă«shtĂ« profesor i studimeve hebraike nĂ« Universitetin e Lille.Â
Kush Ă«shtĂ« âantisemitistâ?Â
Lapidot i sheh me shqetĂ«sim planet e qeverisĂ« me gjasa tĂ« ardhshme federale. Kjo ndodh edhe sepse Bundestagu jo shumĂ« kohĂ« mĂ« parĂ« nĂ« njĂ« rezolutĂ« theksoi, se do tĂ« pĂ«rdorte tĂ« ashtuquajturin pĂ«rkufizim tĂ« IHRA-s, të AleancĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« PĂ«rkujtimit tĂ« Holokaustit si pikĂ« referimi pĂ«r antisemitizmin. Aty citohen njĂ«mbĂ«dhjetĂ« shembuj tĂ« antisemitizmit, shumica e tĂ« cilĂ«ve lidhen me Izraelin. Psh. Ă«shtĂ« antisemitiste tâi mohosh popullit hebre tĂ« drejtĂ«n pĂ«r vetĂ«vendosje, pĂ«r shembull duke e pĂ«rshkruar Izraelin si ândĂ«rmarrje racisteâ. Ky Ă«shtĂ« njĂ« nga shembujt qĂ« le mundĂ«si interpretimi gjerĂ«sisht.Â
MbĂ«shtetĂ«sit e IHRA-s argumentojnĂ« se Ă«shtĂ« antisemitiste akuza ndaj shtetit tĂ« Izraelit pĂ«r aparteid â edhe sepse me kĂ«tĂ« Izraeli paraqitet si njĂ« ândĂ«rmarrje racisteâ. Edhe slogani âNga lumi nĂ« detâ (from the river to the sea) â nga lumi Jordan nĂ« Detin Mesdhe (sot Izraeli dhe Bregu PerĂ«ndimor i pushtuar nga Izraeli) â i heq tĂ« drejtĂ«n e ekzistencĂ«s Izraelit ose, pĂ«r ta thĂ«nĂ« me IHRA-n, âtĂ« drejtĂ«n e popullit hebre pĂ«r vetĂ«vendosjeâ. Ministria e PunĂ«ve tĂ« Brendshme e ka shtuar atĂ« nĂ« listĂ«n e simboleve tĂ« ndaluara si âidentifikues tĂ« Hamasitâ. Por megjithatĂ«, gjykatat kanĂ« vendosur disa herĂ« se slogani nuk Ă«shtĂ« aspak i qartĂ«. Ai mund tĂ« interpretohet gjithashtu â veçanĂ«risht me shtesĂ«n âNga lumi nĂ« det â ne kĂ«rkojmĂ« baraziâ â si njĂ« kĂ«rkesĂ« pĂ«r tĂ« drejta tĂ« barabarta pĂ«r tĂ« gjithĂ« njerĂ«zit nĂ« zonĂ«.Â
Edhe kritikĂ« tĂ« pĂ«rkufizimit tĂ« IHRA, studiues si Lapidot, janĂ« pĂ«rcaktuar pjesĂ«risht si âanti-semitistĂ«â. âNuk duhet ta ndash patjetĂ«r kĂ«tĂ« kritikĂ«, por formulimi dhe shprehja e saj Ă«shtĂ« thelbĂ«sore pĂ«r njĂ« demokraci,â thekson Lapidot, bashkĂ«themelues i ShoqatĂ«s sĂ« AkademikĂ«ve Palestinez dhe Hebrenj.Â
Heqja e nĂ«nshtetĂ«sisĂ« gjermane nĂ«n regjimin nazistÂ
Lapidot Ă«shtĂ« personalisht i shqetĂ«suar. Ai ka pasaportĂ« gjermane dhe izraelite. NjĂ« pjesĂ« e familjes sĂ« tij vjen nga Hamburgu. NĂ« vitin 1934, familja mundi tĂ« largohej nĂ« atĂ« qĂ« atĂ« kohĂ« quhej Mandati Britanik i PalestinĂ«s. Ashtu si shumĂ« hebrenjve gjermanĂ« qĂ« ikĂ«n nga nazistĂ«t nĂ« mĂ«rgim, edhe atyre iu hoq shtetĂ«sia gjermane nga legjislacioni nazist sapo ata jetonin jashtĂ« vendit. âKa pasur njĂ« kohĂ« kur Gjermania krijoi qytetarĂ« tĂ« klasit tĂ« dytĂ«,â kujton Lapidot. âAtyre iu hoq nĂ«nshtetĂ«siaâ.Â
NĂ« RepublikĂ«n Federale, si shenjĂ« dĂ«mshpĂ«rblimi pĂ«r kĂ«tĂ« padrejtĂ«si, nĂ« Ligjin Themelor (Kushtetuta gjermane) u ankorua rimarrja e nĂ«nshtetĂ«sisĂ« pĂ«r âtĂ« persekutuarit nga regjimi nazist, tĂ« cilĂ«ve iu mohua shtetĂ«sia gjermane pĂ«r arsye politike, racore apo fetareâ. Kjo prek edhe pasardhĂ«sit e tyre. Elad Lapidot, i rritur nĂ« Izrael, mori nĂ«nshtetĂ«sinĂ« gjermane.Â
Ndikimi i populizmit tĂ« djathtĂ«?Â
Popullariteti i madh i AfD-sĂ«, e cila konsiderohet si parti pjesĂ«risht ekstremiste e djathtĂ«, e shqetĂ«son shumĂ« studiuesin. âNĂ« njĂ« kohĂ« kur po ringjallen politika dhe vizione tĂ« mbrojtura nga fashistĂ«t dhe nazistĂ«t nĂ« vitet 1930 , tĂ« paraqesĂ«sh antisemitizmin si tĂ« importuar nga arabĂ«t, nga palestinezĂ«t, nga myslimanĂ«tâ, sipas Lapidot, Ă«shtĂ« âcinike dhe jashtĂ«zakonisht shqetĂ«sueseâ. Antisemitizmi u bĂ« njĂ« âideologji gjenocidaleâ nĂ« Gjermani, thekson Lapidot, dhe nuk u zhduk kurrĂ« nga shoqĂ«ria gjermane. Deri mĂ« sot.Â
Politikanja e majtĂ« BĂŒnger Ă«shtĂ« e bindur: âDokumenti konsultues mban qartĂ« firmĂ«n e AfD. Presioni nga e djathta e bĂ«ri tĂ« mundur nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rmbajtje mĂ« tĂ« ashpĂ«r.âÂ
Abdel, i cili merr pjesĂ« rregullisht nĂ« demonstratat pro-palestineze mendon tĂ« heqĂ« dorĂ« vullnetarisht nga pasaporta e tij jordaneze. I riu, njĂ« berlinez, definitivisht nuk dĂ«shiron tĂ« humbasĂ« pasaportĂ«n gjermane. âE di qĂ« nuk jam antisemitistâ, thotĂ« ai. âRevokimi i shtetĂ«sisĂ« sime nuk do tĂ« ishte gjĂ« tjetĂ«r veçse njĂ« mjet pĂ«r tĂ« shtypur fjalĂ«n e lirĂ«â.Â
Fjala e fundit e verifikimit kushtetues ende nuk Ă«shtĂ« thĂ«nĂ«Â
Kush do tĂ« vendosĂ« pĂ«rfundimisht nĂ«se personi Ă«shtĂ« njĂ« âantisemitistâ apo jo e qĂ« potencialisht atij mund tâi hiqet nĂ«nshtetĂ«sia e dyfishtĂ« nuk dihet ende. Drafti i dokumentit konsultues tĂ« palĂ«ve negociatore pĂ«r qeverinĂ« thotĂ« se bĂ«het fjalĂ« pĂ«r âmbĂ«shtetĂ«sit e terrorit, antisemitistĂ«t dhe ekstremistĂ«t qĂ« bĂ«jnĂ« thirrje pĂ«r shfuqizimin e rendit themelor tĂ« lirĂ«-demokratikâ.Â
MegjithatĂ«, pĂ«rpara se gjykatat tĂ« kontrollojnĂ«, nĂ«se akuza e njĂ« âmbĂ«shtetĂ«si tĂ« terrorizmit, antisemitizmit apo ekstremizmitâ zbatohet pĂ«r njerĂ«z tĂ« veçantĂ«, paragrafi i dokumentit tĂ« koalicionit duhet tâi nĂ«nshtrohet kontrollit kushtetues.Â
SPD duket se shpreson se teksti nuk do tâi rezistojĂ« shqyrtimit ligjor. Dirk Wiese, pjesĂ« e ekipit negociator tĂ« SPD-sĂ«, shprehet i qetĂ«: âUnĂ« personalisht kam njĂ« opinion tĂ« qartĂ« ligjor se çfarĂ« do tĂ« dalĂ« nga njĂ« verifkim i tillĂ«â. Por ata qĂ« mund tĂ« preken nga kjo rregullore nuk janĂ« tĂ« qetĂ«./DWÂ