Yield-et e bonove 12-mujore pësuan rënie në ankandin e kësaj jave, duke ndjekur uljen e normës bazë të interesit nga Banka e Shqipërisë.

Sipas informacionit nga Ministria e Financave, yield-i mesatar i ponderuar i këtyre instrumenteve zbriti në 2.68%, nga 2.76% që kishte qenë në ankandin e mëparshëm, në fund të muajit qershor. Aktualisht, yield-et e bonove 12-mujore kanë arritur nivelin më të ulët që prej verës së vitit 2022.

Kërkesa e investitorëve rezultoi përsëri e kënaqshme, me gjithsej 8.9 miliardë lekë, nga 7.8 miliardë lekë që kishte shuma e shpallur për financim. Ministria e Financave pranoi oferta për një shumë lehtësisht më të ulët se ajo e shpallur, gjithsej 7.7 miliardë lekë.

Në fillim të këtij muaji, Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë vendosi uljen e normës bazë të interesit, nga 2.75% në 2.5%.

Vendimi u argumentua me inflacionin e ulët, që prej më shumë se një viti po qëndron poshtë objektivit të Bankës së Shqipërisë dhe me rritjen ekonomike më të dobët se pritshmëritë për tremujorin e parë të vitit, ndërkohë që monedha vendase edhe këtë vit vazhdon të shfaqë tendencë mbiçmuese në kursin e këmbimit valutor.

Lëvizja e Bankës së Shqipërisë forcoi edhe më shumë tendencën rënëse të yield-eve, që po regjistrohet prej më shumë se një viti.

Yield-et e bonove 12-mujore patën zbritur madje poshtë nivelit të normës bazë të interesit në disa raste, ndërsa instrumentet më afatgjata të maturimit kanë prekur nivelet më të ulëta historike muajt e fundit.

Kjo situatë është ndikuar nga disa faktorë. Huamarrja e qeverisë në tregun e brendshëm financiar këtë vit ka ardhur në rënie.

Sipas Bankës së Shqipërisë, huamarrja e re neto e qeverisë në tregun e brendshëm ra me 6.5 miliardë lekë në tre muajt e parë të vitit, në reflektim të strukturës së maturitetit që kishte portofoli i titujve dhe të strategjisë së huamarrjes së qeverisë përgjatë kësaj periudhe.

Nga ana tjetër, kërkesa për këto instrumente ka vazhduar të jetë e lartë, për shkak të gjendjes së mirë të likuiditetit në tregun financiar.

Një faktor shtesë që ka rritur kërkesën dhe ka shtuar konkurrencën për instrumentet e borxhit të qeverisë ka qenë edhe pjesëmarrja në rritje e investitorëve nga jashtë vendit. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, investitorët jorezidentë e shtuan portofolin e titujve qeveritarë, me rreth 5.3 miliardë lekë në tremujorin e parë 2025.

Megjithëse pjesëmarrja e tyre është shtrirë kryesisht në tregun e obligacioneve me afate të mesme maturimi, kërkesa e tyre e ka rritur likuiditetin e tregut në tërësi dhe konkurrencën në tregun e titujve, duke ndikuar në uljen e yield-eve.

Përmirësimi i parametrave makroekonomikë dhe në veçanti ulja e borxhit publik ka përmirësuar vlerësimin e kreditit sovran të qeverisë shqiptare në dy vitet e fundit, duke ndikuar në tërheqjen edhe të investitorëve nga jashtë në tregun e titujve qeveritarë në Lekë./ E.Shehu

Burimi: Banka e Shqipërisë

The post Yield-i i bonove 12-mujore arrin nivelin më të ulët në tre vjet appeared first on Revista Monitor.

Pas përfundimit të aksionit për kontrollin e tregtimit me faturë të produkteve blegtorale, qeveria po përgatitet të rikthejë një skemë kompensimi për fermerët nëpërmjet rimbursimit të TVSH-së në nivelin 10%.

Sipas burimeve për Monitor, është gati një projektligj i ri, i cili parashikon që kompensimi për fermerët të aplikohet duke nisur nga viti 2026, si pjesë e një reforme më të gjerë për formalizimin e zinxhirit agroushqimor dhe uljen e kostove për prodhuesit vendas.

Deri tani në rang vendi rezultojnë të regjistruar 100 mijë fermerë të pajisur me NIPT që kanë të drejtë të shesin te përpunuesi, grumbulluesi apo supermaketet produktet e veta, pa faturë TVSH-je, por nëpërmjet autofaturës që plotësohet prej blerësit.

Skema e TVSH-së së rimbursueshme që përfitohej prej përpunuesve u hoq plotësisht në vitin 2022. Pas heqjes së saj, ku fermeri përfitonte tregtimin e produkteve me çmim të leverdisshëm, u rrit kostoja e prodhimit, sepse TVSH-ja e paguar nuk kreditohet më dhe bëhet pjesë e kostos së lëndës së parë.

Deri në vitin 2017, rimbursimi i TVSH-së për përpunuesit ishte 20%, çka do të thotë se psh,. për çdo blerje të qumështit me faturë tatimore nga fermeri, përpunuesi mund të kreditonte këtë vlerë në TVSH-në e zbritshme.

Kjo skemë e bënte ekonomikisht të leverdishme blerjen edhe me çmim të lartë për fermerin dhe siguronte marzh të qëndrueshëm fitimi për industrinë.

Nga viti 2019 deri në 2022, skema ndryshoi. TVSH-ja në blerje (nga fermerët) u ul në 6%. Ndërsa TVSH-ja në shitje e produkteve të bulmetit mbeti 20%. Kjo krijoi një pabarazi fiskale, pasi industria paguante më shumë në dalje sesa kreditonte në hyrje.

Prej vitit 2022, skema e TVSH-së së kreditueshme u heq plotësisht, duke vendosur 0% TVSH të zbritshme për blerjet e qumështit nga fermerët.

Shoqata e Industrisë së Përpunuesve të Qumështit propozoi që skema të harmonizohej me praktikat e rajonit, ku TVSH-ja e blerjes dhe e shitjes të unifikohej në 6% ose 9%, për të shmangur pabarazitë tatimore.

Skema e vjetër të zëvendësohej me një mekanizëm neutral fiskal, jo penalizues për përpunuesin. Ky propozim nuk u pranua nga Ministria e Financave në buxhetin e vitit 2022.

Në vend të rimbursimit të TVSH-së, qeveria aplikoi subvencione direkte deri në 10,000 lekë për krerë bagëtie/lopë për fermerët.

Por përpunuesit në atë kohë theksuan se skema e subvencioneve nuk do të ketë efekt të të drejtpërdrejtë në uljen e kostos së lëndës së parë për industrinë. Nuk garanton formalizimin, sepse nuk është e lidhur me volumin real të qumështit të shitur.

Ndryshe nga rajoni, ku subvencionet jepen për litër qumësht të prodhuar e dorëzuar, në Shqipëri mungon kjo logjikë e orientuar drejt prodhimit të formalizuar.

Situata me heqjen e TVSH-së së kreditueshme, kostot e larta të ushqimit të kafshëve nga fragmetizimi i tokave dhe mungesës së vaditjeve krijuan një zinxhir pasojash në sektor, duke ulur ndjeshëm volumin e përpunimit dhe duke vënë në rrezik vazhdimësinë e kapaciteteve prodhuese, ndërkohë që tregu po përballet me konkurrencë gjithnjë e më të fortë të mallrave të gatshme që vijnë nga importi.

Po ashtu për shkak të çmimit më të lirë të shitjes së qumështit jashtë, importet vijojnë të jenë në nivele të larta, pasi qumështi i prodhuar nga fermat e huaja po përdoret, kryesisht në sezonin e verës si lëndë e parë për përpunuesit vendas.

Si qumështi vendas po zëvendësohet me importe

Në periudhën janar-prill 2024 u importuan 6 mln litra qumësht sipas të dhënave të Doganave. Kjo ishte sasia më e larta e qumështit e importuar prej 2016-s. Për janar-prill 2025 u importuan 5,1 mln litra qumësht. Krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar importet janë ulur 15,4%.

Çfarë synon aksioni?

Nisja prej 14 korrikut të aksionit të tatimorëve për kontrollin e zinxhirit të tregtimit të mallrave blegtorale nga fermeri drejt grumbulluesit dhe konsumatorit final shkaktoi paqartësi te fermerët në radhë të parë dhe grumbulluesit ku nisën t’i kërkonin njëri-tjetrit fatura fiskale, teksa mes tyre transaksionet dokumentohet me autofaturim të blerësit. Po ashtu inspektorët tatimorë nisën të kërkonin origjinën e mallit edhe te tregtarët ambulantë.

Nisur nga situata Administrata Tatimore sqaroi për Monitor se fokusi i aksionit është forcimi i kontrollit në terren mbi lëshimin e autofaturës për tregtimin e produkteve blegtorale, ku rezulton informalitet i lartë në tregtimin e tyre, sidomos prej grumbulluesve dhe përpunuesve të mëdhenj. Nëpërmjet këtij aksioni tatimet synojnë të rrisin të ardhurat, dhe të forcojnë sistemin për gjurmueshmërinë e mallit.

Pavarësisht nisjes së aksionit skema e faturimit për tregtimin e mallrave blegtorale nga fermeri drejt grumbulluesit nëpërmjet faturës fiskale të llojit autofaturim, me qëllim më pas hedhjen në treg të tyre për konsumatorin final nuk ndryshoi. Do të vijojë të mbetet e njëjtë. Pra fermeri i pajisur me NIPT shet produktet e tij te grumbulluesi, përpunuesi apo supermarketet, ndërsa këta të fundit kanë detyrimin e lëshimit në SelfCare të autofaturës.

E njëjta skemë do të vijojë të funksionojë për shitjen e fermerëve të regjistruar si tatimpagues për kategorinë  “person fizik” apo “shpk”. Në këtë rast fatura e fiskalizuar për shitjen e mallit lëshohet prej tij. Në këtë rast nuk funksionon autofatura.

Po ashtu përmes një njoftimi Tatimet bënë me dije se tregtarët ambulantë nuk kanë asnjë detyrim për të lëshuar faturë dhe për të mbajtur dokumentacion tatimor për mallrat.

Ndërsa Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural në reagimin e saj bëri me dije se kontrollet për sigurinë ushqimore dhe pajisjen me faturë tatimore nuk janë aksion kundër fermerëve, por një hap për ta formalizuar, forcuar dhe mbështetur sektorin bujqësor./ Dorina Azo

https://monitor.al/pa-autofature-ska-mall-nga-fermeri-tatimet-aksioni-po-forcon-kontrollin-ndaj-grumbulluesve/

https://monitor.al/tatimet-sqarojne-aksionin-ambulantet-skane-detyrim-per-fature-apo-dokumentacion-tatimor/

The post Qeveria, gati të rikthejë skemën e kompensimit të TVSH-së për fermerët, në nivelin 10% appeared first on Revista Monitor.

Shpenzimet e pushtetit vendor për 5-mujorin e parë 2025 evidentojnë zhvendosje të theksuar drejt shpenzimeve të personelit dhe tkurrje të mëtejshme të shpenzimeve kapitale në raport me shpenzime totale.

Personeli zuri 56% të shpenzimeve totale bashkiake në 5 mujorin 2025 nga 52% që zunë vitin e kaluar në këtë periudhë.

Të dhënat zyrtare nga Ministria e Financave tregojnë se shpenzimet për paga dhe kontributet shoqëruese arritën 16,454 milionë lekë, ose rreth 25% më shumë se një vit më parë.

Ndërkohë shpenzimet kapitale zunë 14% të shpenzimeve totale në 5-mujorin 2025 nga 16.6% në vitin 2024.

Shtimi me 25% i shpenzimeve të personelit në vitin 2025 erdhi nga rritja e pagave.

Në anën tjetër, shpenzimet kapitale, matësi kryesor i investimeve publike në infrastrukturë, shërbime dhe asete të reja, kanë mbetur praktikisht të pandryshuara në nivelin: 4,1 miliardë lekë milionë lekë, gati të njëjtin nivel si një vit më parë.

Ndërsa kostot e personelit kanë “ngrënë” një copë më të madhe të tortës së shpenzimeve, hapësira për projekte zhvillimi nuk është zgjeruar,  madje realisht është ngushtuar, po të llogariten edhe efektet e inflacionit.

Kontrasti midis ritmit të rritjes së pagave dhe ngrirjes së investimeve po ul produktivitetin e buxheteve vendore, ku shumica e fondeve po përdoren kryesisht për funksionimin e përditshëm, jo për rritje kapacitetesh apo përmirësim shërbimesh.

10 vite nga nisja e zbatimit të reformës territoriale, në vend që të rrisin shërbimet për qytetaret i kanë përkeqësuar ato. Kompetencat dhe territoret e bashkive janë zgjeruar dukshëm pas reformës territoriale të vitit 2015 dhe gjithashtu, edhe kapacitetet financiare.

Reforma shkriu 373 njësi vendore në 61 bashki, ndërkohë fondet  janë dyfishuar dhe pushteti i bashkive është i gjerë në komunitetet që drejtojnë, që nga strehimi e deri te kujdesi social, bujqësia, infrastruktura rurale dhe arsimi parashkollor, të cilat nëse zotërohen siç kërkojnë ligjet, ata mund të ndikojnë cilësinë e jetës, po aq edhe sa politikat e qeverisë qendrore.

Por në realitet, cilësia e shërbimeve, jo vetëm që nuk ka ndryshuar që nga reforma, por në shumicën e rasteve, kostoja e tyre është rritur, teksa rajonet e Shqipërisë po zbrazen nga popullsia dhe sidomos të rinjtë.

Komunitetet rurale po përballen me mungesa të mëdha në shërbime dhe në infrastrukturë, teksa bashkitë e vendit nuk janë të afta të zbatojnë dhe të realizojnë buxhetet e tyre të vogla karshi nevojave të mëdha.

BB: Reforma territoriale la fshatin pa shërbime dhe përkeqësoi cilësinë e tyre në qytet

Të dhënat zyrtare nga Ministria e Financave tregojnë se në 2024 pushteti vendor realizoi vetëm 43 për qind të programit të investimeve. Nga 46,3 miliardë lekë të planifikuara u investuan vetëm 19,9 miliardë lekë ose më pak se gjysma e programit./ B.Hoxha

Burimi: Ministria e Financave

The post Bashkitë rrisin shpenzimet e personelit, ulin investimet në 5-mujor appeared first on Revista Monitor.

Pas rreth dy muajsh  nga fatkeqësia e ndodhur në minierën e kromit në Katjel ku një punonjës humbi jetën, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë ka vendosur që të revokojë lejen nën argumentin e kushteve teknike të rënduara.

Në një dokument të firmosur në fillim të këtij muaji por të bërë publik këto ditë ministria argumenton arsyet e këtij vendimi.

“Autoriteti Kombëtar për Sigurinë dhe Emergjencat në Miniera, me anë të shkresës Nr. 850 prot. AKSEM, datë 09.06.2025, protokolluar në Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë me Nr. 4146 Prot., datë 09.06.2025, është propozuar revokimi i Lejes Minerare të Shfrytëzimit Nr. 1335, datë 15.04.2009, për mineralin krom, në Objektin “Katjeli Jugor”, Bashkia e Përrenjasit, Qarku i Elbasanit, pas problematikave serioze të ndodhura kohët e fundit në objekt, si rezultat i përmbytjeve të nivelit Hz +428, i vetmi nivel në të cilin kryhet veprimtari minerare.

Pas disa inspektimeve të AKSEM në objekt, është vërejtur se kushtet teknike janë në gjendje të rënduar, me prani të shtuar të ujërave dhe llumrave, deformim të armaturave mbajtëse dhe kapacitet të tejmbushur të sistemit të pompimit, çka e bën të pamundur zhvillimin e veprimtarisë normale pa rrezik për jetën e punonjësve nga Hz +428 deri në nivelin e pusit Hz +655” thuhet në shkresë.

Lidhur me këtë vendim MIE ka kërkuar që në zbatim të Ligjit Nr.10304, datë 15.07.2010 “Për sektorin minerar në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, neni 49, pika 1, zotëruesi i lejes minerare në këtë rast Miniera e Kromit Katjel sh.p.k.  ka detyrimin të zbatojë planin përfundimtar të mbylljes së aktivitetit minerar, rehabilitimin e mjedisit për sipërfaqen e prekur nga aktiviteti minerar dhe planin e menaxhimit të mbetjeve minerare, të miratuar nga struktura përgjegjëse AKBN.

Vetëm këtë vit nga ana e ministrisë janë njoftuar 15 procedura për fillimin e revokimit të lejeve minerare ku arsyet janë nga më të ndryshme nga mungesa e aktivitetit minerar prej më shumë se një viti tek mosrespektimi i detyrimeve që lidhen me pagesën e garancisë./ N.Maho

The post MIE revokon lejen për minierën e kromit në Katjel, shkak kushtet teknike appeared first on Revista Monitor.

Aksioni i nisur nga administrata tatimore me fokus forcimin e kontrollit të shitjes me faturë të produkteve blegtorale nga fermerët drejt prodhuesve dhe përpunuesve, në disa tregje rajonale është shoqëruar edhe me kontroll të inspektorëve te tregtarët ambulante.

Përmes një njoftimi Tatimet bëjnë me dije se tregtarët ambulantë nuk kanë asnjë detyrim për të lëshuar faturë dhe për të mbajtur dokumentacion tatimor për mallrat.

“Administrata Tatimore informon opinionin publik dhe individët e regjistruar si “tregtarë ambulantë” se, bazuar në legjislacionin tatimor në fuqi, nuk kanë detyrim për të lëshuar faturë tatimore dhe as për të mbajtur dokumentacion tatimor për mallrat apo shërbimet që tregtojnë.

Ky përjashtim parashikohet në ligjin nr. 87/2019, “Për faturën dhe sistemin e monitorimit të qarkullimit”, i ndryshuar, konkretisht në nenin 5, pika 1, gërma c). Gjithashtu, ligji nr. 9920, datë 19.05.2008, “Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, në nenin 5, pika 1, gërma j), përcakton qartë statusin dhe kushtet e ushtrimit të aktivitetit të tregtarëve ambulantë.
Detyrimet e vetme të një tregtari ambulant janë:

• Të jetë mbi moshën 16 vjeç;
• Të jetë i vetëpunësuar dhe të mos punësojë persona të tjerë;
• Të tregtojë në hapësira publike me leje të lëshuar nga Bashkia përkatëse;
• Të jetë i regjistruar si ambulant pranë Drejtorisë Rajonale Tatimore;
• Të paguajë: Kontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore; Tarifën për zënien e hapësirës publike; Taksat bashkiake të aplikueshme”.

Administrata Tatimore mbetet e angazhuar në krijimin e një klime besimi dhe bashkëpunimi me qytetarët, duke garantuar që çdo politikë tatimore të zbatohet në mënyrë të drejtë, transparente dhe të kuptueshme për të gjithë.

The post Tatimet sqarojnë aksionin: Ambulantët s’kanë detyrim për faturë apo dokumentacion tatimor appeared first on Revista Monitor.

Kërcënimi i Presidentit të SHBA-së Donald Trump për një tarifë 30% mbi importet e Bashkimit Europian po e ndërlikon vendimmarrjen e Bankës Qendrore Europiane, por nuk ka gjasa të prishë planet për një pauzë të uljes së normave javën e ardhshme, thanë pesë politikëbërës të Bankës Qendrore Europiane.

BQE sinjalizoi pas takimit të qershorit se ka të ngjarë t’i mbajë normat e interesit të pandryshuara më 23-24 korrik.

Por tarifa 30% e propozuar nga Trump është më e lartë se sa kishte parashikuar BQE-ja edhe në skenarin më negativ nga tre skenarët për ekonominë e Eurozonës që publikoi muajin e kaluar.

Kjo do të thotë që BQE-ja është detyruar të kryejë vlerësime të reja dhe tani politikëbërësit mendojnë për një rezultat më negativ sesa në qershor, thanë pesë burimet, të gjithë anëtarë të Këshillit Drejtues të BQE-së.

Ata thanë se guvernatorët ngurrojnë të veprojnë në bazë të asaj që është ende një kërcënim, megjithatë, veçanërisht duke pasur parasysh deklaratat ndonjëherë kontradiktore të bëra nga administrata e Trump, që nga njoftimi i tij i parë për tarifat globale në prill. Prandaj, çdo diskutim në lidhje me uljen e normave ka të ngjarë të mbahet për takimin e BQE-së në shtator.

Trump tha të dielën se tarifat e tij do të hyjnë në fuqi më 1 gusht, dhe Komisioni Europian gjithashtu ka ndaluar kundërmasat deri në atë datë.

Ekonomistët e tregut kanë thënë kryesisht se mendojnë se është e pamundur, që Trump të vazhdojë me kërcënimin e tij të tarifave për shkak të dëmit që do t’i shkaktonte ekonomisë amerikane në aspektin e inflacionit më të lartë dhe rritjes më të ulët.

Por nëse vendoset taksa 30%, ata presin që BQE të ulë normat e interesit.

Analistët e Barclays parashikuan një ulje të normës së depozitave të BQE-së në vetëm 1% deri në marsin e ardhshëm nga 2% aktual, nëse SHBA-të vendos një normë mesatare tarifore 35% për mallrat e BE-së, të cilën ata vlerësuan se do të zbriste 0.7 pikë përqindjeje nga rritja e Eurozonës.

Projeksionet më të fundit makroekonomike të BQE-së, të publikuara në qershor, vunë në dukje një rimëkëmbje graduale të ekonomisë së Eurozonës në vitet e ardhshme, me inflacionin që luhatet rreth objektivit 2%.

Këto projeksione supozonin si bazë një tarifë 10% mbi eksportet e mallrave të BE-së në SHBA, e cila do ta çonte rritjen ekonomike të Eurozonës në 0.9% këtë vit, 1.1% vitin e ardhshëm dhe 1.3% në vitin 2027.

Por parashikimet sipas një skenari alternativ të publikuar në të njëjtën kohë, treguan se një tarifë 20% e SHBA-së do të frenonte rritjen me 1 pikë përqindjeje gjatë së njëjtës periudhë dhe gjithashtu do të ulte inflacionin në 1.8% në vitin 2027, nga 2.0% në skenarin bazë. / Reuters

The post Tarifat e SHBA-së shtojnë presion mbi BQE-në në korrik, por nuk ndërpresin pauzën e uljes së normave appeared first on Revista Monitor.

Perspektiva për ekonomitë e Europës Lindore, të cilat për dekada kanë përfituar nga globalizimi, po përkeqësohet ndërsa Shtetet e Bashkuara rrisin tarifat, sipas Beata Javorcik, kryeekonomiste në Bankën Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim.

Rajoni, që tashmë është kryesisht pjesë e Bashkimit Europian dhe i përfshirë në aleancën ushtarake të NATO-s, ka përfituar ndjeshëm duke përqafuar tregtinë e lirë pas rënies së komunizmit, veçanërisht në aspektin e transferimit të teknologjisë, që ka riformësuar ekonomitë e tij.

Tani, përpjekja e Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për të transformuar tregtinë globale pritet të përkeqësojë kushtet tregtare për ekonomitë – kryesisht të vogla dhe të hapura – të rajonit, tha Javorcik.

Tarifat e SHBA-së për vendet në të cilat BERZH ushtron aktivitet janë rritur në një mesatare 10%, nga më pak se 2%, me vendet eksportuese të makinave dhe pjesëve të këmbimit, si Sllovakia dhe Hungaria, që përballen me tarifa deri në 20%.

Sistemi tregtar i organizuar nga Organizata Botërore e Tregtisë mbrojti ekonomitë e vogla nga presioni i vendeve të mëdha. Ajo që po shohim është një erozion i rregullave globale të tregtisë dhe një zhvendosje drejt negociatave dypalëshe, që natyrisht do të thotë se vendet më të vogla kanë më pak fuqi negociuese.

Ndërsa Trump shpallte ultimatumet e tij të fundit tarifore, duke propozuar një normë 30% për Bashkimin Europian dhe Meksikën, modelet e BERZH-it parashikojnë që tarifat të mbeten në nivelet aktuale dhe se përbërja e eksporteve nuk do të ndryshojë si pasojë e luftës tregtare.

Banka parashikon një goditje 0.8% në produktin e brendshëm bruto të Sllovakisë dhe një ngadalësim shtesë 0.4% për ekonominë hungareze. Ndikimi i drejtpërdrejtë në vendet e tjera të rajonit është shumë më modest.

Ndikimi indirekt

Megjithatë, goditja indirekte pritet të jetë më e fortë, veçanërisht pasi Trump synon Gjermaninë, deri tani tregu më i madh i eksportit për shumicën e vendeve të Europës Lindore. Kjo pritet të ngadalësojë rritjen rajonale me një mesatare 0.8%, sipas Javorcik.

Lëvizjet e Trump- po injektojnë gjithashtu më shumë pasiguri politike sesa është vërejtur gjatë krizës financiare globale pothuajse dy dekada më parë. Kjo pasiguri po frenon vendimmarrjen për investime, ndërsa tkurrja potenciale e tregjeve të eksportit po zbeh gjithashtu stimujt për të rritur shpenzimet për kërkim dhe zhvillim.

“Tregjet në zhvillim do të vuajnë nëse globalizimi ndalon,” përfundoi ajo. / Bloomberg

The post BERZH: Tarifat e Trump godasin ekonomitë në zhvillim të Europës Lindore appeared first on Revista Monitor.

Mungesa e tualeteve publike në zona turistike është bërë shpesh objekt diskutimesh në forume të turistëve të huaj duke e sugjeruar këtë si diçka që institucionet duhet ta kenë parasysh.

Së fundmi duket se Bashkia Shkodër ka vendosur që të aplikojë marrjen me qira të tualeteve publikë që janë të lëvizshëm dhe që do të vendosen në zonën turistike.

Referuar procedurës së prokurimit të hapur nga Ndërmarrja e Shërbimeve dhe Punëve Publike në këtë bashki nënvizohet se sasia e kërkuar e këtyre tualeteve të jetë 12 copë ndërsa fondi limit 1.6 milionë lekë apo rreth 16 mijë euro.

“Ne funksion te mbrojtjes se mjedisit , si dhe te plotësimit me shërbime te turisteve vendas dhe te huaj, kërkohet përdorimi i tualeteve portative ne zonat turistike.

Përdorimi i këtyre tualeteve përveç konceptit te nevojës , shkojnë përtej, për përmasim i performances se shërbimeve ne zonat turistike”, thuhet në specifikimet e dokumenteve.

Ndërkaq nënvizohet se pastrimi i tualeteve do behet brenda te gjitha kushteve higjeno-sanitare nga subjekti fitues, 2 here ne jave, dite te premte dhe te hënë.

Ndërkohë Autoriteti kontraktor, merr përsipër pastrimin sipërfaqësor te tualeteve gjate gjithë javës.

Sipas dokumenteve afati për qiranë e këtyre strukturave të lëvizshme do të jetë për periudhën nga nënshkrimi i kontratës deri në fund të vitit 2025.

Mbeten të paqarta zonat turistike ku do të vendosen këto 12 tualete publike edhe pse Shkodra ka një sërë rajonesh ku fluksi turistik është i përqendruar duke nisur nga plazhet tek liqeni sitet kulturore apo pjesa qendrore e qytetit.

The post Tualete me qira për zonat turistike, tenderi i Bashkisë së Shkodrës appeared first on Revista Monitor.

Agjencia e Administrimit të Pasurive të Sekuestruara dhe Konfiskuara (AAPSK) ka shënuar një rritje të ndjeshme të të ardhurave nga qiradhënia në gjashtëmujorin e parë të vitit 2025, duke reflektuar një përmirësim të mëtejshëm në menaxhimin aktiv të pasurive në administrim.

Gjatë periudhës janar–qershor 2025, të ardhurat nga qiratë kapën vlerën totale prej rreth 100.4 milionë lekë, ndërkohë që në të njëjtën periudhë të vitit 2024, kjo shifër ishte 58.4 milionë lekë. Kjo përkthehet në një rritje prej 71.7% krahasuar me vitin e kaluar.

Të dhënat tregojnë një trend të qëndrueshëm rritjeje përgjatë gjithë periudhës janar–qershor 2025. Në të gjashtë muajt e analizuar, të ardhurat e këtij viti kanë qenë dukshëm më të larta se në të njëjtët muaj të vitit 2024.

Muaji mars 2025 ka shënuar rritjen më të lartë mujore, me të ardhura 153% më të larta krahasuar me marsin 2024 (nga 7.7 milionë në 19.5 milionë lekë). Edhe janari, shkurti dhe qershori kanë shfaqur rritje të ndjeshme me mesatarisht 80% më shumë.

Kjo performancë tregon për një menaxhim më efektiv të pasurive shtetërore nën administrimin e AAPSK-së, me ndikim të drejtpërdrejtë në të ardhurat publike, si edhe përdorimin e këtyre të ardhurave për rritjen e kapaciteteve të agjencive ligjzbatuese, si edhe në funksion të fuqizimit të komuniteteve.

Të ardhurat totale mujore (qiradhënie)

The post AAPSK rrit me rreth 72% të ardhurat nga qiradhënia në 6-mujorin e parë të vitit 2025 appeared first on Revista Monitor.

Çdo mall i blerë nga fermeri qoftë qumësht, mish, apo perime duhet të shoqërohet me faturë fiskale (e llojit autofaturë), për të vërtetuar transaksionin dhe origjinën, në të kundërt blerësit e këtyre produkteve rrezikojnë të gjobiten apo t’u konfiskohet malli.

Administrata Tatimore sqaroi për Monitor se në fokus të aksionit të ndërmarrë prej ditës së hënë synohet të forcohet kontrolli në terren mbi lëshimin e autofaturës për tregtimin e produkteve blegtorale, ku rezulton informalitet i lartë në tregtimin e tyre, sidomos prej grumbulluesve dhe përpunuesve të mëdhenj.

Pra skema e faturimit për tregtimin e mallrave blegtorale nga fermeri drejt grumbulluesit nëpërmjet faturës fiskale të llojit autofaturim, me qëllim më pas hedhjen në treg të tyre për konsumatorin final nuk ndryshon. Do të vijojë të mbetet e njëjtë. Pra fermeri i pajisur me NIPT shet produktet e tij te grumbulluesi, ku ky i fundit ka detyrimin e lëshimit në SelfCare të autofaturës.

Po përveç pjesës fiskale me qëllim rritjen e arkëtimeve, aksioni i tatimoreve synon të forcojë ndjeshëm procesin e gjurmueshmërisë për sigurinë ushqimore në vend, pasi një mall i shitur me faturë arrin të gjurmohet lehtësisht në sistem .

“Një pjesë e konsiderueshme e transaksioneve të tregtimit të produkteve blegtorale kryhen jashtë sistemit tatimor, duke mos garantuar gjurmueshmërinë e origjinës së mallit, mungesën e dokumentacionit shoqërues dhe duke penguar formalizimin e zinxhirit të vlerës.

Për të adresuar këtë problem, aksioni i ndërmarrë së fundmi ka në fokus përpunuesit dhe grumbulluesit e produkteve bujqësore. Sipas udhëzimeve të administratës tatimore, këta subjekte janë të detyruar që, gjatë blerjes së produkteve nga fermerët, të përdorin autofaturën si mjet për dokumentimin e transaksionit, ku informaliteti tek ta ka rezultuar i lartë”, sqaruan nga DPT.

Sipas të dhënave të DPT-së në vend rezultojnë 100 mijë fermerë të regjistruar me NIPT që kanë detyrimin të tregtojnë mallrat e prodhuara nëpërmjet autofaturave që i lëshon blerësi.

E njëjta skemë do të vijojë të funksionojë për shitjen e fermerëve të regjistruar si tatimpagues për kategorinë  “person fizik” apo “shpk”. Në këtë rast fatura e fiskalizuar për shitjen e mallit lëshohet prej tij. Në këtë rast nuk funksionon autofatura.

Çfarë është autofatura?

Autofatura është një dokument tatimor që lëshohet nga blerësi (përpunuesi apo grumbulluesi), në emër të shitësit (fermerit), në rastet kur fermeri është I pajisur me NIPT dhe bën shitje pa faturë TVSH -je për xhiron me vlerë deri 10 milionë lekë në vit.

Kjo procedurë synon të garantojë që transaksioni të dokumentohet ligjërisht dhe të mundësohet regjistrimi i origjinës së produktit në sistemin fiskal.

Pra fermeri i pajisur me NIPT do të vijojë që produktet e prodhuara që i shet të grumbulluesi, përpunuesi, supermarketet, apo tregtarët e shumicës dhe pakicës, pa faturë TVSH-je për një qarkullim vjetor deri në 10 milionë lekë.

Detyrimi për lëshimin e faturës është e blerësit të këtyre produkteve, që në këtë rast mund të jetë një grumbullues, përpunues apo supermarket. Prej këtyre të fundit fatura fiskale që lëshohet në SelfCare ëhstë e lloji autofaturë “Blerje nga fermerët vendas”.  Autofatura duhet të firmoset nga shitësi që në këtë rast është fermeri, ku krahas të dhënave të tij emri dhe NIPT-i e fermerit përshkruhet edhe lloji i mallit të blerë dhe vlera pa TVSH. Pra autofatura përmban të gjithë elementët e një fature fiskale, por ajo lëshohet nga blerësi, jo nga shitësi.

Si lëshohet autofatura fiskale për fermerin?

Tatimet sqarojnë se referuar nenit 8, pika 1, gërma “a” e udhëzimit nr.16, datë 03.04.2020, “Për faturën dhe sistemin e monitorimit të qarkullimit”, i ndryshuar, mallrat e blera nga prodhuesit bujqësorë e blegtoralë duhet të shoqërohen me faturë të fiskalizuar.

Për lëshimin e saktë të këtyre faturave, tatimpaguesit duhet të ndjekin disa hapa:

1. Zgjidhni opsionin “autofaturë”, i cili përmban automatikisht të dhënat e blerësit që po lëshon faturën
   2. Lloji i faturës duhet të jetë “Blerje nga fermerët vendas” (Domestic)
   3. Vendosni të dhënat e fermerit shitës (emri dhe NIPT-i)
   4. Përshkruani mallrat e blerë, pa llogaritur TVSH-në

Kujdes. Për të vërtetuar saktësinë e transaksionit dhe origjinën e mallrave të shitur, rekomandohet që fatura të jetë e nënshkruar nga shitësi (fermeri).

https://www.tatime.gov.al/d/8/45/45/1900/njoftim-per-menyren-e-leshimit-te-faturave-per-blerjet-nga-prodhuesit-bujqesore-dhe-blegtorale

Si lëshohet nga SelfCare autofatura?

Hapat për lëshimin e faturës janë: 1. Pasi kemi aksesuar platformën nëpërmjet kredencialeve të portalit e-Albania të biznesit, shkojmë te menuja “Faturat” dhe klikojmë “Lësho faturë”.

2. Zgjidhet tipi i faturës me ose pa para në dorë, dhe te opsioni autofaturë përzgjedhim llojin e autofaturës “Blerje nga fermerët vendas”.
3. Plotësohen saktë të dhënat e shitësit, në rastin tonë prodhues bujqësor dhe blegtoral, duke përzgjedhur dhe vendosur numrin NIPT te identifikimi i shitësit. Kujdes! Duhet të plotësohet saktë NIPT-i i fermerit!
4. Plotësojmë artikujt e blerë nga fermeri bashkë me sasinë dhe vlerën përkatëse, pa llogaritur TVSH-në.
5. Shtojmë mënyrën e pagesës, në varësi të llojit të faturës me para në dorë apo pa para në dorë.
6. Për të përfunduar faturimin klikojmë “Regjistro Faturën”.

https://www.youtube.com/watch?v=FZZzX9qngvk

The post Pa autofaturë s’ka mall nga fermeri; Tatimet: Aksioni po forcon kontrollin ndaj grumbulluesve appeared first on Revista Monitor.

Në një kohë kur aftësitë digjitale janë thelbësore për integrimin në tregun modern të punës dhe për përfshirjen në shoqërinë digjitale, Shqipëria vijon të mbetet ndër vendet me përgatitjen më të ulët në Europë.

Sipas të dhënave të Eurostat, vetëm 51% e të rinjve të moshës 16–29 vjeç në Shqipëri zotërojnë aftësi digjitale bazë, përqindje që qëndron shumë poshtë mesatares së Bashkimit Europian (rreth 71%)

Në vendin tonë, nuk ka dallim midis gjinive – si meshkujt ashtu edhe femrat kanë të njëjtin nivel përgatitjeje dixhitale (51%). Por ndryshe nga Shqipëria, në shumicën e vendeve të BE-së femrat e reja kanë tejkaluar meshkujt për nga zotërimi i aftësive dixhitale bazë.

Në vitin 2023, në nivel BE-je kishte më shumë të reja (73%) që raportuan se zotëronin aftësi digjitale bazë krahasuar me të rinjtë meshkuj (69%). Ky trend vihet re edhe në shumicën e vendeve anëtare. Diferenca më e madhe në favor të vajzave të reja u regjistrua në Kroaci, ku 94% e tyre (krahasuar me vetëm 80% të djemve) kanë të paktën aftësi digjitale bazë.

E kundërta vihet re në pesë vende të tjera të BE-së, ku përqindja e të rinjve meshkuj me  aftësi digjitale bazë është pak më e lartë se ajo e vajzave – këto vende janë Gjermania, Malta, Rumania, Estonia dhe Sllovakia.

Përdorimi ditor i internetit

Sipas të dhënave më të fundit të Eurostat, 99% e të rinjve shqiptarë të moshës 16–29 vjeç përdorën internetin çdo ditë gjatë vitit 2024, mbi mesatarene BE-së prej 97 për qind.

Megjithatë, përqindja e popullsisë së përgjithshme që përdor internetin çdo ditë është vetëm 83%, çka krijon një hendek prej 14 pikë përqindjeje mes të rinjve dhe pjesës tjetër të shoqërisë. Ky hendek është më i thellë se mesatarja e BE-së (9 pikë përqindjeje) dhe tregon për një ndarje të fortë ndërbrezore në përdorimin e teknologjisë.

Krahasimisht, në vende si Irlanda apo Holanda, ku 100% e të rinjve janë online çdo ditë, edhe pjesa tjetër e popullsisë ndodhet shumë afër kësaj norme (98%), duke reflektuar një shoqëri më të digjitalizuar në tërësi./ Eurostat

The post 99% e të rinjve shqiptarë janë çdo ditë online, por ndër të fundit në Europë për aftësitë dixhitale appeared first on Revista Monitor.

Nga ujërat e cekëta ngjyrë akuamarine të Greqisë te kënetat plot zogj të Francës, lagunat përfaqësojnë një alternativë të qetë dhe mbresëlënëse ndaj plazheve të mbipopulluara dhe pishinave tradicionale

Kur bëhet fjalë për t’u freskuar gjatë pushimeve verore, zgjedhjet më të zakonshme janë pishinat ose deti. Por ekziston edhe një mundësi e tretë, shpesh e anashkaluar: lagunat.

Të ndara nga deti përmes një brezi rëre ose ishulli natyror, dhe të përbëra nga një përzierje uji të ëmbël dhe të kripur, këto amfiteatro natyrore janë të mbrojtura nga rrymat dhe dallgët e forta, duke krijuar basene të qeta uji, shpesh me ngjyra të ndezura turkizi, që rivalizojnë edhe peizazhet më ekzotike të Tahitit.

Për familjet, lagunat janë një ndryshim i madh loje: pa rryma të rrezikshme, pa kandil deti, pa thellësi të fshehura – vetëm rërë e butë dhe ujë i cekët ku prindërit mund t’i lënë fëmijët të luajnë dhe të notojnë me qetësi të plotë.

Lagunat nuk janë thjesht vende të qeta për t’u larë. Këto zona “në mes”, as plotësisht det e as liqen, janë shpesh thesarë ekologjikë. Flamingot, rosat e egra, karabullakët dhe shumë zogj të tjerë lulëzojnë këtu, ndërsa ujërat e pasur me lëndë ushqyese mbështesin fermat e midhjeve dhe gocave të detit – ideale për një drekë të freskët me këmbët në rërë.

The Telegraph sugjeron 15 lagunat më të bukura në Europë, si një alternativë për pushime vere, mes të cilave renditet edhe Laguna e Nartës në Vlorë.

“Vetëm pak kilometra nga Vlora, laguna e Nartës mbetet një nga thesaret më të fshehura të bregdetit shqiptar. Vijat e cekëta të ujit janë ideale për fëmijët, që mund të luajnë e të lahen me siguri, ndërsa të rinjtë dhe të rriturit mund të eksplorojnë zonën me kajak apo paddleboard. Laguna është gjithashtu një parajsë për dashamirësit e natyrës: rreth 3,000 flamingo të mëdhenj, çafka dhe pelikanë popullojnë kriporet përreth, duke e kthyer këtë habitat në një atraksion të rrallë ekologjik.

Për familjet, Narta ofron më shumë sesa thjesht plazh – shtigjet e sheshta përreth lagunës janë të përshtatshme për çiklizëm, ndërsa afër ndodhet Manastiri i Zvërnecit i shekullit XIII, i ndërtuar mbi një ishull të vogël që lidhet me tokën përmes një ure druri, duke ofruar një udhëtim unik kulturor dhe shpirtëror.

Larg zhurmës së resorteve dhe turmave të dendura, Narta mbetet një zgjedhje e qetë dhe autentike për pushime ndryshe buzë Adriatikut”.

Lagunat më të bukura të Europës për një verë ndryshe

Blue Lagoon –  Turqi

Lagunë ikonike në bregun e Dalamanit, pranë Fethiye, me ujëra turkizë të qeta, të ndara nga deti me një brez të bardhë rëre. Si pjesë e një parku kombëtar, ofron mundësi për not, kajak dhe paragliding mbi peizazhin mahnitës nga mali Babadağ.

Port Glarokavos – Halkidiki, Greqi

Në jug të gadishullit Kassandra, kjo lagunë formohet nga një brez i rrallë dyfishtë rëre që krijon shtresa me nuanca të ndryshme blu. E shpallur si “plazhi më i bukur në Europë”, ofron një kombinim të shkëlqyer mes bareve plazhi dhe zonave të qeta, ideale për familje dhe pushime larg zhurmës.

Blue Lagoon – Comino, Maltë

Grykë e ngushtë me ujëra kristal të cekëta mes ishullit Comino dhe Cominotto. Shumë e pëlqyer për zhytje sipërfaqësore dhe relaks, me pak zhvillim turistik dhe hyrje me rezervim online gjatë sezonit.

Mar Menor – Spanjë

Laguna më e madhe me ujë të kripur në Europë, me ujëra të ngrohta, të cekëta dhe baltë minerale me veti kuruese. Plazhe të qeta dhe ideale për familje gjatë gjithë vitit.

Étang de Thau – Francë

Lagunë e madhe dhe e qetë, me plazhe të sigurta për fëmijë dhe restorante që shërbejnë ostra lokale. Zonë e pasur me biodiversitet për vëzhgim zogjsh dhe natyrë.

Lido di Venezia – Itali

Ishull mes lagunës dhe Adriatikut me plazhe, vila elegante dhe rezervate natyrore. Ofron balancë mes luksit, qetësisë dhe aventurës.

Ria Formosa – Portugali

Park natyror me kanale dhe ishuj që ndryshojnë formë me baticat. Strehon flamingo dhe kalë deti – perfekt për kajak, çiklizëm dhe pushime në qetësi.

Skjellvika – Norvegji

Plazh i cekët dhe shumë i pastër në Sandefjord, i përshtatshëm për fëmijë të vegjël. Zona ka fusha për piknik dhe shtigje për shëtitje.

Sëanpool Lagoon – Angli

Lagunë e mbrojtur në Cornwall, ideale për fëmijë, me natyrë, akullore dhe paddleboard për adoleshentë. Pranë ndodhet edhe një rezervë natyrore me shtigje të lehta.

Ho Bugt – Danimarkë

Fusha baticore pjesë e UNESCO-s, me aktivitete për fëmijë, si larje, shëtitje dhe safarë me goca deti. Vizitorët mund të ecin deri në ishullin Langli për të parë foka dhe zogj.

Grevelingenmeer – Holandë

Lagunë e madhe me ujë të kripur dhe të qetë, ideale për sporte ujore, zhytje dhe çiklizëm. Vizitorët mund të shohin foka, kuaj të egër dhe të marrin pjesë në festivale lokale.

Zaton Bay – Kroaci

Gjiri në formë patkoi pranë Dubrovnikut me ujëra të kaltra dhe aktivitete detare. Plazhe për të gjitha shijet dhe transport i lehtë nga qyteti.

Cala Brandinchi – Itali (Sardenjë)

I quajtur “Tahiti i vogël”, ka rërë të bardhë dhe ujë të kthjellët. Hyrja kërkon rezervim online gjatë sezonit veror.

Praia da Amoreira – Portugali

Plazh i gjerë me lagunë baticore dhe pellgje shkëmbore plot jetë detare. Ideal për fëmijë, sërfistë dhe shëtitje në natyrë./ The Telegraph

The post Lagunat më të bukura në Europë – mes tyre edhe Narta, një zgjedhje e qetë dhe autentike për verën appeared first on Revista Monitor.

Rritja e sektorit të mikrokredisë u ngadalësua vitin e kaluar.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se portofoli total i huasë nga institucionet e licencuara për mikrokredi në fund të 2024 arriti në 24.1 miliardë lekë, 3.9% (rreth 0.9 miliardë lekë) më shumë krahasuar me një vit më parë. Rritja e kredisë është ngadalësuar ndjeshëm krahasuar me nivelin prej 29% (rreth 5.2 miliardë lekë) të vitit 2023.

Megjithëse në tërësi ecuria e kredisë për ekonominë vitin e kaluar ishte pozitive, kjo rritje për sektorin e mikrofinancës është frenuar dukshëm. Me sa duket, skandali i mikrokredivedhe nisja e një cikli të shtrëngimi rregullator nga Banka e Shqipërisë kanë dhënë efekte qysh vitin e kaluar në volumin e kredidhënies nga institucionet mikrofinanciare.

Vitin e kaluar, dy institucionet financiare jobanka, Micro Credit Albania dhe Final, u bënë objekt i një çështjeje penale të çuara për gjykim nga Prokuroria e Tiranës, të akuzuara për shkelje të shumta ligjore në procesin e mbledhjes së kredive të këqija.

Në vijim, Banka e Shqipërisë vendosi heqjen e licencës për të dy këto institucione.  Megjithëse në vetvete rasti lidhej me kompani të mbledhjes së borxheve të këqija, kjo çështje solli një dëm në imazh edhe për institucionet mikrofinanciare, kryesisht të kredive të shpejta.

Çështja në fjalë u bë shkak edhe për një shtrëngim të fortë në kuadrin rregullator të lidhur me mikrofinancën. Masat e reja të Bankës së Shqipërisë hynë në fuqi nga fillimi i këtij viti, por megjithatë duket se ngjarjet e mësipërme kanë sjellë një frenim të rritjes së shpejtë disavjeçare të aktivitetit të mikrokredive konsumatore.

Ndryshimet rregullatorë kanë vendosur për herë të parë disa kritere të detajuara, duke përfshirë edhe tregues sasiorë, në praktikat e administrimit të rrezikut në huadhënien konsumatore nga institucionet financiare jobanka. Një institucion financiar jobankë nuk do të lejohet të japë në të njëjtën kohë më shumë se dy kredi konsumatore për të njëjtin huamarrës.

Gjithashtu, është përcaktuar edhe një nivel tavan në raportin e shërbimit të borxhit kundrejt të ardhurave (DSTI), që do të llogaritet si vlera e totalit të kësteve mujore të kredive ekzistuese, duke përfshirë edhe kredinë për të cilën po aplikohet, të pjesëtuar me të ardhurat neto të të gjithë bashkëkredimarrësve. Vlera e raportit të shërbimit të borxhit kundrejt të ardhurave nuk duhet të tejkalojë vlerën prej 60%.

Gjithashtu, banka e Shqipëris miratoi edhe disa ndryshime në formulën e llogaritjes së normës maksimale efektive të interesit (NEI Maksimal) për kreditë e vogla konsumatorë deri në 200 mijë lekë. Këto ndryshime kanë sjellë një ulje të ndjeshme të NEI-t maksimal, që në gjysmën e dytë të këtij viti zbriti në 62.2%.

Sipas informacionit të Bankës së Shqipërisë, në fund të vitit të kaluar në Shqipëri vepronin shtatë institucione financiare të licencuara për veprimtarinë e mikrokredisë. Megjithatë, vlerësohet se në pjesën dërrmuese portofoli i mikrokredisë i takon dy institucioneve më të mëdha mikrofinanciare në vend, Iutecredit Albania dhe ECFA (ish-Kredo Finance)./ E.Shehu

The post Frenohet rritja e biznesit të kredive të vogla appeared first on Revista Monitor.

Bankers Petroleum Albania njoftoi se ka emëruar Kryetarin e Bordit Mbikëqyrës dhe Bashkëkryetarin për të Mbështetur Vazhdimësinë e Bashkëpunimit me Autoritetet Shtetërore

z. Andrija Kojaković, sipas njoftimit, mbart një karrierë të spikatur në pozicione drejtuese të sektorit të energjisë, diplomaci dhe këshillim strategjik.

Z. Kojaković do të ketë një rol qendror në mbikëqyrjen e angazhimit të kompanisë me autoritetet shqiptare dhe në mbështetjen për një sqarim të plotë të situatës aktuale.

Z. Kojaković mbart një përvojë të spikatur në poste drejtuese në sektorin e naftës dhe gazit në Ballkan, përfshirë periudhën kur ka qenë Drejtor Ekzekutiv i kompanisë kroate INA d.d. (1995–1997), ku ka udhëhequr nismat e rëndësishme për ristrukturim financiar dhe ligjor. Ai gjithashtu ka shërbyer si Ambasador i Republikës së Kroacisë në disa shtete kyçe (përfshirë Kinën dhe Mbretërinë e Bashkuar), si dhe si Anëtar Bordi në Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), ku ka këshilluar për zhvillimin ekonomik dhe qeverisjen. Në sektorin privat, ai themeloi dhe drejtoi Central European Oil Company, e mbështetur nga institucione të rëndësishme financiare ndërkombëtare.

Emërimi i tij përforcon angazhimin tonë për menaxhim të fortë, transparencë dhe udhëheqje të përgjegjshme ndërsa ecim përpara.

“Ndërkohë, operacionet tona mbeten të qëndrueshme. Ne kemi riformuar ekipin tonë kryesor dhe punonjësit tanë janë duke u mbështetur në mënyrë të plotë. Aktivitetet e përditshme vazhdojnë pa ndërprerje të mëdha, falë drejtimit të inxhinierëve shumë të kualifikuar dhe me përvojë që po e çojnë kompaninë përpara.

Bankers Petroleum Albania mbetet plotësisht bashkëpunues me të gjitha institucionet dhe autoritetet përkatëse. Ne jemi të përkushtuar ndaj një dialogu konstruktiv dhe përputhshmërisë së plotë gjatë gjithë këtij procesi, duke vazhduar njëkohësisht të kontribuojmë në sigurinë e sektorit të energjisë dhe zhvillimin afatgjatë të Shqipërisë”, thuhet në njoftim.

Në fillim të korrikut, prokuroria e Fierit njoftoi se kishte nisur një hetim ndaj Bankers Petroleum, një prej sipërmarrjeve më të mëdha në vend, që menaxhon me koncesion fushën naftëmbajtëse të Patos Marinzës. Sipas Prokurorisë së Fierit, kompania ka deklaruar për periudhën 2004–2024 një total shitjesh dhe eksportesh prej mbi 532 miliardë lekësh, por ka rezultuar çdo vit me humbje, duke shmangur në mënyrë sistematike pagesën e tatim-fitimit. Ndërkohë, janë deklaruar shpenzime të pretenduara që tejkalojnë të ardhurat, në një vlerë të përgjithshme prej afro 11.7 miliardë lekësh.

Dyshohet se, përmes fryrjes fiktive të këtyre shpenzimeve, kompania jo vetëm ka shmangur taksat, por ka përfituar edhe rimbursime të pajustifikuara të TVSH-së, me një dëm të dyshuar që llogaritet në miliona euro. Prokuroria ka ekzekutuar 9 masa sigurimi ndaj drejtuesve aktualë dhe të mëparshëm të kompanisë, ndërsa 5 shtetas të tjerë, kryesisht të huaj, janë shpallur në kërkim.

Aksioni në Bankers, Prokuroria jep detaje: Shmangu detyrimet tatimore, deklaroi humbje për 20 vite

The post Bankers emëron kroatin Kojaković në Bordin Mbikëqyrës, premton transparencë appeared first on Revista Monitor.

Shqipëria kryesoi Europën në vitin 2024 për normat më të larta të migracionit neto negativ (kthimet minus ikjet) me -12.1 banorë të larguar nga vendi për 1000 banorë në vitin 2024, nga -11.7 që ishte ky tregues në vitin 2022.

Emigrimi neto jo vetëm që nuk po përmirësohet, por fenomeni është bërë kronik dhe po thellohet në mënyrë të qëndrueshme. (shiko tabelën e mëposhtme).

Të dhënat e Eurostat tregojnë se për çdo 1000 banorë vitin e kaluar mbi 12 janë larguar nga vendi një normë shumë herë më e lartë se vendet e tjera të Rajonit dhe Europës Lindore ku në shumicën prej tyre me 2024 kthimet në shtëpi janë më ta larta se ikjet.

Në pjesën më të madhe të Bashkimit Europian ka rënie të emigracionit pas vitit të jashtëzakonshëm 2022, kur lufta në Ukrainë dhe lirimi i kufizimeve pandemike sollën flukse të larta lëvizjeje, por në Shqipëri tendenca është krejt e kundërt. Emigrimi nuk po ndalet dhe duket se nuk ka asnjë ngadalësim real.

Rezultatet tregojnë se në shumicën e vendeve te Ballkanit kthimet janë më të larta se ikjet në 2024. Në Bosnjë emigracioni neto ishte 0.1% më 2024, nga një trend negativ në vitet e shkuara. Bilanci i migracionit neto u kthye pozitiv ishe ne Maqedoninë e Veriut , +0.3 më 2024 nga negativ që ishte në vitet e shkuara. Gjithashtu në Serbi ka tendenca pozitive pasi ikjet me kthimet u barazuan me 2024, nga një bilanc negativ që ishte në të shkuarën.

Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT për 1 janar 2025, mosha mediane e popullsie shqiptare rrit me 0,8 vjet brenda 1 viti duke arritur në 44,3 vjeç, ndërsa emigracioni neto (ikjet minus ardhjet) arritën në rreth -29 mijë persona. Në dy vite 2023 dhe 2024 emigrimi neto shënoi -72,597 persona.

Nga viti 2015 deri në 2020, emigracioni neto (ikjet minus ardhjet) ishte rreth -16 mijë persona në vit, 80% e tyre të rinj, ndërsa nga 2020 – 2025 ky tregues është mesatarisht -34,5 mijë në vit. Emigracioni i të rinjve është rritur më shumë se dyfishi pas pandemisë

Anketat e Monitor kanë treguar se, njerëzit nuk po largohen vetëm nga varfëria, por edhe mungesa e shpresës se gjërat mund të përmirësohen dhe gjithashtu vlerësojnë të rëndësishme mungesën e cilësisë në shërbimet shëndetësore dhe arsimore.

Më shumë se 66% e të anketuarve që jetojnë në Shqipëri, 568 persona nga 857 gjithsej, dhanë si arsye për emigrimin “mungesën e perspektives për të ardhmen”.

Gjithashtu, më shumë se gjysma mendojnë si arsyen e dytë më kryesore për largimin nga vendi “standardet më të larta të jetesës”, në vend të tretë “mungesa e një shërbimi shëndetësor të përshtatshëm”, në vend të katërt, ”mungesa e sigurisë dhe stabilitetit politik, ndërsa 46% e të anketuarve kishin si një arsye “arsim më të mirë për fëmijët”.

40% e shtresës së mesme gati për emigrim, nga mungesa e perspektivës dhe sistemit shëndetësor

Ndryshe nga vende që kanë krijuar politika për të tërhequr ose rikthyer diasporën, Shqipëria nuk ka asnjë politikë efektive për të ruajtur apo kthyer qytetarët e saj. Për më tepër, shpesh emigrimi është parë si “zgjidhje” e heshtur për të ulur presionin ekonomik dhe social brenda vendit.

Kjo humbje e vazhdueshme njerëzore solli pasoja të drejtpërdrejta ekonomike, sociale dhe demografike. Tregu i punës po ngushtohet, popullsia po plaket dhe zonat rurale po boshatisen. Shërbimet publike, nga arsimi tek shëndetësia, po e ndiejnë mungesën e specialistëve, ndërsa investimet po zhvendosen drejt vendeve me më shumë stabilitet demografik.

Nëse në disa vende të rajonit kjo prirje po zbutet falë politikave të rikthimit ose integrimit në tregje më të mëdha, në Shqipëri mungesa e një strategjie të qartë për të ndaluar ose kthyer valët e emigrimit vetëm sa po e përkeqëson situatën./ B.Hoxha

The post Eurostat: Shqipëria kryesoi Europën për emigracion neto negativ më 2024 appeared first on Revista Monitor.

Çdo qytetar me vendbanim apo vendqëndrim në Shqipëri do të ketë detyrimin të bëjë vetëdeklarimin e adresës së banimit nëpërmjet e-Albania.

Por me qëllim vërtetimin që qytetari banon në adresën e deklaruar do të ketë detyrimin të ngarkojë dokumentin e pronësisë së apartamentit, apo të kontratës së qirasë për ata që banojnë në qira.

E njëjta procedurë do të zbatohet edhe për rastet e ndryshimit të adresës së vendbanimit, ku qytetarët do të duhet të ngarkojnë çdo dokument të ligjshëm që provon vendbanimin apo vendqëndrimin e tyre në adresën e deklaruar.

Mënyra e paraqitjes së kërkesës për deklarimin e adresës së banimit apo ndryshimit të saj përcaktohen në vendimin “Për përcaktimin e mënyrës së paraqitjes së kërkesës, të dokumentacionit të nevojshëm, të rregullave për deklarimin dhe ndryshimin e vendbanimit ose të vendqëndrimit të shtetasve, si dhe për shtetasit në institucionet shëndetësore dhe në institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale”. Vendimi hyri në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare.

“Shtetasit me vendbanim ose vendqëndrim në territorin e Republikës së Shqipërisë kryejnë deklarimin, ndryshimin ose saktësimin e vendbanimit apo të vendqëndrimit në rrugë elektronike (on-line), në portalin qeveritar “e-Albania”, duke ngarkuar dokumentin e pronësisë së banesës, kontratën e qiramarrjes, të huadhënies, të përdorimit ose çdo dokument tjetër të ligjshëm, që provon vendbanimin ose vendqëndrimin e tyre në adresën e deklaruar”, theksohet ndër të tjera në vendim.

Zyrat e gjendjes civile, nga ana tjetër, janë të detyruara të verifikojnë saktësinë e adresave dhe të njoftojnë qytetarët brenda 24 orëve në rast të mungesës së dokumentacionit, të cilin qytetarët duhet ta plotësojnë brenda 3 ditëve.

Vendimi po ashtu përcakton se të gjithë anëtarët e një familjeje duhet të kenë të njëjtën adresë vendbanimi, që plotëson të gjitha elementet e adresës, sipas dispozitave të parashikuara nga legjislacioni për sistemin e adresave në Republikën e Shqipërisë.

Në rastet kur një person kërkon të regjistrohet në një familje ekzistuese, kërkesa duhet të konfirmohet online nga kryefamiljari. Ndryshimi i adresës nga një anëtar i rritur i familjes kërkon gjithashtu shkëputjen nga familja ekzistuese në sistemin elektronik.

Vendimi po ashtu përcakton se institucionet shëndetësore dhe ato të ekzekutimit të vendimeve penale, kur mbajnë shtetas për më shumë se tre muaj, kanë detyrimin të raportojnë automatikisht pranë gjendjes civile për vendqëndrimin e tyre. Pas daljes nga këto institucione, njoftimi për përditësim të adresës duhet të bëhet brenda 5 ditëve.

Vendimi (i plotë)

1. Shtetasit me vendbanim ose vendqëndrim në territorin e Republikës së Shqipërisë kryejnë deklarimin, ndryshimin ose saktësimin e vendbanimit apo të vendqëndrimit në rrugë elektronike (on-line), në portalin qeveritar “e-Albania”, duke ngarkuar dokumentin e pronësisë së banesës, kontratën e qiramarrjes, të huadhënies, të përdorimit ose çdo dokument tjetër të ligjshëm, që provon vendbanimin ose vendqëndrimin e tyre në adresën e deklaruar.
2. Shtetasi, i cili kërkon të banojë në një familje ekzistuese, paraqet kërkesën në rrugë elektronike (on-line), nëpërmjet portalit qeveritar “e-Albania”. Kjo kërkesë duhet të konfirmohet nga kryefamiljari i familjes pritëse në portalin qeveritar “e-Albania”, duke respektuar standardet e banimit, të miratuara nga legjislacioni në fuqi.
3. Dokumentet e ngarkuara nga shtetasi në shërbimin elektronik në portalin qeveritar “eAlbania” ruhen në bazën e të dhënave të Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile.
4. Deklarimi, ndryshimi ose saktësimi i vendbanimit, me kërkesë të kryefamiljarit, pasqyrohet njëkohësisht për të gjithë anëtarët e tjerë të familjes.
5. Anëtari madhor i familjes, i cili kërkon të ndryshojë vendbanimin, më parë duhet të kryejë procedurën e veçimit nga familja.
6. Të gjithë anëtarët e një familjeje duhet të kenë të njëjtën adresë vendbanimi, që plotëson të gjitha elementet e adresës, sipas dispozitave të parashikuara nga legjislacioni për sistemin e adresave në Republikën e Shqipërisë.
7. Shtetasi ka detyrimin të deklarojë vendqëndrimin e tij, përveç rasteve të parashikuara në pikën 8 të këtij vendimi.
8. Për shtetasit, që kryejnë dënimin në institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale apo qëndrojnë në institucionet e paraburgimit në pritje të vendimit gjyqësor për më shumë se 3 (tre) muaj dhe shtetasit që qëndrojnë pa ndërprerje në institucione shëndetësore për kurim mjekësor afatgjatë dhe kur qëndrimi në këto institucione zgjat më shumë se 3 (tre) muaj, institucioni përgjegjës duhet të paraqesë, brenda 48 (dyzet e tetë) orëve nga plotësimi i afatit të mësipërm, pranë zyrës së gjendjes civile, që ka në juridiksion territorial institucionin përkatës, listën emërore të tyre, e cila duhet të përmbajë emrin, mbiemrin dhe numrin personal.
9. Kur përfundon qëndrimi i shtetasve në një nga institucionet e përcaktuara në pikën 8 të këtij vendimi, institucioni përkatës njofton zyrën e gjendjes civile, që ka në juridiksion territorial lidhur me këtë fakt, brenda 5 (pesë) ditëve.
10. Shkëmbimi i të dhënave, sipas pikave 8 dhe 9 të këtij vendimi, kryhet me ndërveprim nëpërmjet platformës qeveritare të ndërveprimit.
11. Në rastet kur konstatohet se anëtarët e së njëjtës familje kanë adresë vendbanimi të ndryshme nga njëri-tjetri, nëpunësi duhet të kryejë saktësimin e të dhënave të vendbanimit.
12. Me ndryshimin e vendbanimit të shtetasve, nga zyrat e gjendjes civile në bashki/njësi administrative kryhen përditësimet e përbërësve të tjerë të gjendjes civile, si elementet e adresës së vendbanimit dhe numri i votimit.
13. Zyrat e gjendjes civile në bashki/njësi administrative, në rastin kur konstatojnë se ka mangësi në dokumentacion për deklarimin, ndryshimin ose saktësimin e vendbanimit apo të vendqëndrimit, njoftojnë brenda 24 (njëzet e katër) orëve shtetasit për plotësimin e dokumentacionit nëpërmjet portalit qeveritar “e-Albania”. Plotësimi i dokumentacionit të kërkuar nga zyra e gjendjes civile bëhet nga shtetasit brenda 3 (tri) ditëve nga njoftimi.
14. Zyrat e gjendjes civile në bashki/njësi administrative, në rastin kur konstatojnë se adresa e shtetasit nuk përmban të gjitha elementet e adresës, sipas dispozitave të parashikuara nga legjislacioni për sistemin e adresave në Republikën e Shqipërisë, njoftojnë, brenda 24 (njëzet e katër) orëve, shtetasit për plotësimin e dokumentacionit nëpërmjet portalit qeveritar “e-Albania”. Plotësimi i dokumentacionit të kërkuar nga zyra e gjendjes civile bëhet nga shtetasit brenda 3 (tri) ditëve nga njoftimi.

15. Zyrat e gjendjes civile në bashki/njësi administrative, kur konstatojnë element të pasaktë të adresës, që mund të rregullohet prej tyre, e saktësojnë këtë element kryesisht, pa qenë nevoja për aplikim nga ana e shtetasit. 16. Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit apo zyra që mbulon shtetësinë dhe refugjatët njofton shërbimin e gjendjes civile për çdo akt që krijon, shuan apo ndryshon të drejta lidhur me vendqëndrimin e shtetasve të huaj me leje qëndrimi, të shtetasve të huaj që kanë fituar statusin e refugjatit ose të mbrojtjes plotësuese, si dhe të personave pa shtetësi.
16. Nëpunësi i zyrës së gjendjes civile, pas marrjes së dokumentacionit dhe të kërkesës nga shtetasit apo nga institucionet që e kanë këtë detyrim ligjor, bën deklarimin ose ndryshimin e adresës së shtetasit të huaj në Regjistrin Kombëtar të Gjendjes civile, sipas rregullave të përcaktuara nga legjislacioni në fuqi për të huajt.
17. Vendimi nr. 1243, datë 11.12.2009, i Këshillit të Ministrave, “Për përcaktimin e dokumenteve, që duhen të paraqesin shtetasit, e të procedurave që duhet të kryejnë zyrat e gjendjes civile, në bashki/ njësi administrative dhe institucionet shtetërore të posaçme, për ndryshimet e vendbanimit/adresës së shtetasve”, të ndryshuar, shfuqizohet.
18. Ngarkohen Ministria e Brendshme, Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile, zyrat e gjendjes civile në bashki/njësi administrative, Ministria e Drejtësisë, Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale dhe njësitë e vetëqeverisjes vendore për zbatimin e këtij vendimi. Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare.

D.Azo

The post Vetëdeklarimi i adresës në e-Albania me dokumente pronësie do të jetë i detyrueshëm appeared first on Revista Monitor.

Shpenzimet për kërkim dhe zhvillim mes vendeve të Ballkanit Perëndimor ku bën pjesë edhe Shqipëria mbeten kryesisht të udhëhequra nga fondet publike, madje edhe ato mbeten modeste.

Raporti i Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD) publikuar më herët për këto vende vlerëson se kjo panoramë bëhet më sfiduese po të mbajmë parasysh që në disa prej tyre nuk ka parqe teknologjike si dhe po vuajnë largimin e kapitalit human të kualifikuar. Lidhur me këto të fundit raporti referon Shqipërinë dhe Maqedoninë si dy raste që përfaqësojnë këtë konstatim.

“Ndërkohë që shumica e ekonomive të Ballkanit Perëndimor nuk raportojnë të dhëna të sakta mbi pjesën e sektorit privat në shpenzimet e përgjithshme për R&D, qeveritë e pranojnë se kontributet private mbeten minimale. Përjashtim bën Serbia, ku 44% e investimeve të përgjithshme në R&D vijnë nga sektori privat.

Gjithsesi, rritja e shpenzimeve për R&D në ekonomitë e Ballkanit Perëndimor ka pak gjasa të sjellë përfitime në inovacion të ngjashme me ato të BE-së pa përmirësime të njëkohshme në faktorët bazë si infrastruktura dhe aftësitë.

Sa i përket infrastrukturës, mungesa kritike ekziston ende në disa ekonomi; për shembull, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut vazhdojnë të mos kenë parqe të mirëfillta shkencore dhe teknologjike (OECD, 2024[20]). Njëkohësisht, mungesat e vazhdueshme të aftësive, të përkeqësuar nga largimi i fuqisë punëtore të kualifikuar (brain drain) dhe nga suksesi i kufizuar në tërheqjen e talenteve të reja, vazhdojnë të kufizojnë kapacitetin e brendshëm për R&D” nënvizon raporti.

Në fakt Shqipëria së fundmi nisi shfrytëzimin e parkut të parë të teknologjisë DURANA TECH. Në prill të këtij viti ky park hapi dyert për 35 rezidentët e parë. Zhvillimi afatgjatë i parkut synon një gjenerim prej 5 mijë vende pune kryesisht të orientuara në teknologji.

Sipas dokumentit nivelet aktuale të financimit për kërkimin dhe zhvillimin (R&D) jo vetëm që janë dukshëm më të ulëta se mesatarja e BE-së, por gjithashtu nxjerrin në pah sfida të gjera për të përmbushur angazhimet specifike të ekonomive për të rritur investimet në kërkim dhe zhvillim.

Disa ekonomi kanë vendosur objektiva për rritjen e financimit të kësaj fushe ku Shqipëria  synon të arrijë në 1% të PBB-së deri në vitin 2030, gjë që kërkon një rritje më shumë se pesëfish, ndërsa qeveria e Serbisë është zotuar të rrisë financimin me 50%, me qëllim që të arrijë në 1.5% të PBB-së deri në vitin 2028.

“Këto zotime ende nuk janë shndërruar në rritje të qëndrueshme të financimit aktual. Edhe pse shpenzimet qeveritare për në kërkim-zhvillim janë të kufizuara, investimet e sektorit privat në inovacion janë edhe më të ulëta. Investimi privat zakonisht synon zgjidhje me leverdi tregtare, duke nxitur zhvillimin e produkteve konkurruese të drejtuara nga tregu, të cilat adoptohen lehtësisht nga konsumatorët dhe industritë./ N.Maho

The post Kërkim-zhvillimi, raporti: Mungesa e parqeve teknologjike dhe emigracioni “i trurit” kufizon rritjen appeared first on Revista Monitor.

Pas nisjes së aksionit për formalizimin e tregtimit të produkteve bujqësore dhe blegtorale, ministri i Financave Petrit Malaj dhe ministraj e bujqësisë, kanë dhënë detaje se si do të veprojnë subjektet për lëshimin e faturave.

Sipas ministrit Malaj detyrimin për raportimin e çdo transaksioni shitjeje në sistemin e faturimit elektronik e ka çdo subjekt.

“Faturim i detyrueshëm për produktet ushqimore dhe bujqësore.

Ka hyrë në fuqi detyrimi për lëshimin e faturës tatimore për çdo shitje të produkteve ushqimore, përfshirë ato bujqësore dhe blegtorale, edhe nga fermerët.

Ministria e Financave, Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural dhe Administrata Tatimore përmes këtij aksioni të përbashkët synojnë të rrisin transparencën, të forcojnë sigurinë ushqimore dhe të ulin informalitetin në sektor. Çdo transaksion duhet të raportohet përmes sistemit të faturimit elektronik (E-fatura)”.

Sipas Ligjit Nr. 87/2019 “Për faturën dhe sistemin e monitorimit të qarkullimit”, neni 6, pika 3; neni 7, pika 2 dhe neni 9, tatimpaguesit duhet që:

1- Çdo artikull blegtoral dhe bujqësor që disponojnë dhe tregtojnë ta shoqërojnë me faturë të fiskalizuar të blerjes, në të cilën të identifikohet dukshëm dhe qartë shitësi, si rrjedhojë edhe origjina e produktit.

2- Çdo artikull që tregtojnë ndaj konsumatorit final ta shoqërojnë me faturë të fiskalizuar, ku të jenë pasqyruar saktë dhe dukshëm emërtimi dhe çmimi i produktit.

“Kjo nismë garanton sigurinë mbi origjinën dhe përbërjen e produkteve ushqimore, për të mundësuar mbështetje fiskale për fermerët që zgjedhin të formalizohen, si dhe për të rritur konkurrueshmërinë e produkteve shqiptare në tregun e brendshëm dhe atë të eksportit.
Kjo nismë përfshin:
– Çdo operator i biznesit ushqimor, përfshirë fermerët që tregtojnë prodhimin e tyre, do të jetë i detyrueshëm të lëshojë faturë tatimore për çdo shitje.
– Faturimi elektronik (E-fatura) do të jetë forma standarde e raportimit dhe do të ndihmojë në uljen e informalitetit dhe garantojë gjurmueshmërinë e tyre.
– Subjektet që tregtojnë produkte ushqimore pa faturë do të jenë objekt i kontrollit dhe ndëshkimeve sipas ligjit nr. 9920, datë 19.5.2008 “Për procedurat tatimore”, tha minsitrja Denaj.

The post Nis aksioni për produktet ushqimore dhe bujqësore, edhe fermerët me faturë fiskale (E-fatura) appeared first on Revista Monitor.

Teksa Bullgaria i afrohet gjithnjë e më shumë anëtarësimit në Eurozonë më 1 janar 2026, pas mbështetjes unanime nga ministrat e Financave dhe krerët e shteteve të Eurozonës në qershor 2025, valë dezinformimi vazhdojnë të qarkullojnë.

Narrativa të rreme, që nga paniku ekonomik deri te teoritë konspirative, po përhapen në rrjete sociale, forume dhe madje edhe në disa kanale mediatike. Ekipi i verifikimit të fakteve pranë Radios Kombëtare Bullgare ka shqyrtuar disa nga pretendimet më të përhapura, duke ofruar sqarime dhe fakte të bazuara në analiza ekspertësh dhe deklarata zyrtare.

Miti – Çmimet do të rriten pas adoptimit të Euros

Kjo është një nga frikërat më të përhapura, por që nuk pasqyron realitetin. Kryeministri Rosen Zhelyazkov sqaroi se çmimet e rritura të vërejtura muajt e fundit nuk kanë asnjë lidhje me fillimin e përdorimit të Euros. Përkundrazi, presionet e tregut dhe praktikat oportuniste të disa tregtarëve kanë qenë faktorët kryesorë.

Rumen Spetsov, kreu i Agjencisë Kombëtare të të Ardhurave, ndau të njëjtin mendim, duke deklaruar se përpjekjet për të manipuluar çmimet gjatë tranzicionit do të monitorohen nga afër. Qeveria ka vënë në funksion mekanizma për të frenuar rritjet e pajustifikuara.

Ekonomisti, profesor Viktor Yotsov, thekson se pjesa më e madhe e konfuzionit publik vjen nga një keqkuptim mbi inflacionin. “Çmime të larta nuk do të thotë domosdoshmërisht inflacion. Inflacioni është një proces i vazhdueshëm rritjeje çmimesh”, – shpjegoi ai. Shumë qytetarë, veçanërisht ata me fuqi më të ulët blerëse, supozojnë se Euro do të sjellë inflacion vetëm sepse kanë frikë se të ardhurat e tyre nuk do të jenë të mjaftueshme.

Yotsov gjithashtu vuri në dukje rolin e pritshmërive inflacioniste: sa më shumë njerëzit të besojnë se çmimet do të rriten, aq më shumë ajo bindje ndikon në sjelljen ekonomike. Megjithatë, vetë kalimi në monedhën Euro nuk është shkak për inflacion. “Nëse një tregtar do të rrisë çmimet, ai nuk do të presë që ta bëjë këtë për shkak të Euros. Është konkurrenca, jo kontrolli shtetëror, që mban çmimet nën kontroll”, – tha ai.

Për më tepër, nivelet e çmimeve në Bullgari janë ende ndjeshëm më të ulëta se mesatarja e Bashkimit Europian, aktualisht në nivelin 60-70%. Një konvergjencë e pjesshme e çmimeve në afatgjatë është e pritshme, por ajo nuk lidhet me adoptimin e Euros dhe do të ndodhte edhe sikur Bullgaria të vazhdonte përdorimin e monedhës vendase Leva.

Miti – Këmbimi i Levës në Euro do të jetë i ndërlikuar ose i kufizuar

Vite përgatitje kanë garantuar një proces të qetë të këmbimit të valutës, sipas guvernatorit të Bankës Kombëtare të Bullgarisë (BNB), Dimitar Radev. Do të ketë një periudhë njëmujore pas hyrjes së Euros, gjatë së cilës të dyja monedhat do të pranohen për pagesa. Kthimi i kusurit do të bëhet në Euro kur të jetë e mundur, dhe çmimet do të shprehen në të dyja monedhat në faturë.

Për gjashtë muajt e parë, bankat do të ofrojnë këmbim pa komision dhe pa kufizime, megjithëse për shuma të mëdha (mbi 30,000 leva) do të nevojitet njoftim paraprak. Në qytetet dhe fshatrat e vegjël, mbi 2,000 zyra postare do të mundësojnë gjithashtu këmbim falas, shpjegoi zëvendësdrejtori i Postës Bullgare, Stanimir Belinov.

Profesori Yotsov theksoi se këmbimi do të kryhet nëpërmjet disa kanaleve: bankave, postave dhe rrjeteve të mëdha të shitjes me pakicë, të cilat do të jenë të pajisura paraprakisht me Euro. Kalimi automatik i pagave, pensioneve, kursimeve dhe kredive do të bëhet në kursin fiks të këmbimit. Nuk pritet të ketë asnjë vështirësi.

Ministri i Brendshëm, Daniel Mitov, konfirmoi se ministria po ndërmerr masa për të parandaluar mashtrimet dhe aktivitetet kriminale të lidhura me kalimin e valutës, duke përfshirë monitorimin e hapësirave online për lajme të rreme dhe operacione me kartëmonedha euro false.

Miti – Bullgaria do të humbasë sovranitetin monetar

Kritikët pretendojnë se adoptimi i Euros do të cenojë sovranitetin e Bullgarisë, por në të vërtetë vendi ka hequr dorë në praktikë nga pavarësia monetare që prej hyrjes së regjimit fiks të kursit të këmbimit. Që prej vitit 1997, kursi i Levës është fiksuar fillimisht me markën gjermane, dhe më pas me euron, duke ia hequr Bankës Kombëtare Bullgare mundësinë për të bërë politikë monetare të pavarur.

Siç shpjegoi profesori Yotsov, Banka Qendrore ka kohë që nuk ushtron më funksione të politikës monetare, si operacionet në tregun e hapur, ndikimin në normat e interesit apo dhënien e likuiditetit emergjent. “Ne tashmë e kemi dorëzuar atë pjesë të sovranitetit. Leva ekziston si monedhë, por është plotësisht e lidhur me euron, dhe BNB-ja nuk mund të kontrollojë dot furnizimin me para në mënyrë të pavarur”, – tha ai.

Miti – BQE-ja do të marrë kontrollin mbi rezervat valutore të Bullgarisë

Edhe ky pretendim është i pasaktë. Profesori Yotsov sqaroi se vetëm një pjesë e rezervave të Bullgarisë do të bashkohet me rezervat kolektive të menaxhuara nga Banka Qendrore Europiane. Pjesa më e madhe do të mbetet nën administrimin kombëtar.

Për më tepër, shumë nga fondet që aktualisht mbahen nga BNB-ja u përkasin bankave tregtare si pjesë e rezervave të tyre të detyrueshme, që aktualisht janë 12% në Bullgari. Në Eurozonë, kërkesa është vetëm 1%. Me anëtarësimin, këto fonde do t’u kthehen bankave që i kanë depozituar, duke reduktuar bilancin e BNB-së, por pa pasoja negative për ekonominë.

Meqenëse mbi 80% e sektorit bankar në Bullgari është në pronësi të huaj, pjesa më e madhe e kapitalit të rikthyer mund të transferohet drejt selive qendrore të bankave në Europën Perëndimore. Ky tranzicion pritet të jetë neutral në aspektin e inflacionit./BNR

The post Faktet dhe mitet për tranzicionin e Bullgarisë drejt Eurozonës në vitin 2026 appeared first on Revista Monitor.

Të dhëna të forta tregtare vijnë përpara rritjes së PBB-së në tremujorin e dytë që pritet të gëzojë Pekinin

Eksportet kineze u rritën me 5.8 % në vit në terma dollarësh në qershor, duke tejkaluar pritshmëritë, pasi kompanitë përdorën armëpushimin tarifor me SHBA-në për të dërguar mallra përpara afatit të gushtit për marrëveshjen përfundimtare.

Shifrat pozitive u publikuan përpara të dhënave të PBB-së të kësaj jave për tremujorin e dytë, që pritet gjithashtu të kënaqë Pekinin, ndërsa politikëbërësit kërkojnë të stimulojnë një ekonomi të dobët vendase ndërsa lundrojnë në trazira gjeopolitike.

Por të dhënat tregtare të gjysmës së parë të vitit mund ta bindin administratën Trump të shtrëngojë lakun tarifor ndaj Kinës dhe vendeve të Azisë Juglindore, që i akuzon se lejojnë transportimin e mallrave kineze ose ridrejtimin e mallrave kineze në SHBA.

Rritja e eksporteve të Kinës në qershor tejkaloi rritjen 5 % të parashikuar nga analistët, si dhe rritjen 4.8 përqind në maj. Importet muajin e kaluar u rritën me 1.1% krahasuar me një vit më parë në terma dollarësh, më pak se parashikimet e analistëve 1.3%, por duke përmbysur rënien 3.4% në maj dhe duke shënuar zgjerimin e parë që nga dhjetori.

Qeveria e Presidentit Kinez Xi Jinping është mbështetur te eksportet për të nxitur rritjen e PBB-së, në një kohë kur konsumi i brendshëm ka mbetur prapa për shkak të një ngadalësimi të zgjatur të sektorit të pronave.

Pekini gjithashtu ka investuar shumë në prodhim për të përmbushur objektivin e PBB-së për këtë vit prej rreth 5%. Analistët parashikojnë se Kina do të raportojë rritje të PBB-së në tremujorin e dytë të martën mbi atë objektiv, në rreth 5.1% në vit.

Indeksi i referencës CSI 300 i Kinës për aksionet e listuara në Shanghai dhe Shenzhen u rrit me 0.2% të hënën, ndërsa renminbi mbeti i pandryshuar në 7.17 Rmb për dollar. Ndërsa Pekini nuk i publikoi menjëherë shifrat e denominuara në dollarë për tregtinë me vendet individuale, eksportet drejt SHBA-së ranë me 9.9% në vit në terma të renminbit midis janarit dhe qershorit, ndërsa importet ranë me 7.7%.

Ndërkohë, eksportet drejt BE-së u rritën me 7.9% në gjysmën e parë të vitit në terma të renminbit, ndërsa importet ranë me 4.8%.

Rritja vjen përpara një samiti javën e ardhshme në Pekin midis Presidentes së Komisionit Europian Ursula von der Leyen dhe Presidentit Xi Jinping, në të cilin blloku pritet të shprehë shqetësimin e tij në lidhje me devijimin e produkteve kineze në tregjet e tij.

Eksportet drejt vendeve në Shoqatën e Kombeve të Azisë Juglindore, të cilat SHBA-të i akuzojnë për transportimin e eksporteve kineze, u rritën me 14.3%, ndërsa importet u rritën me 2.3% në gjysmën e parë. Eksportet drejt Rusisë ranë me 7.4% gjatë të njëjtit tremujor, ndërsa importet ranë me 8.6%.

Yuhan Zhang, ekonomist kryesor në Qendrën e Kinës të Bordit të Konferencës, tha se suficiti tregtar i përgjithshëm i Kinës për gjysmën e parë të vitit u nxit nga importet e dobëta dhe eksportet e qëndrueshme. Ai shtoi se Kina po diversifikonte tregtinë e saj gjeografikisht, duke rritur eksportet në Azinë Juglindore, Afrikë, Azinë Qendrore dhe BE, ndërsa dërgesat në SHBA ranë.

“Tarifat dhe tensionet gjeopolitike ka të ngjarë të jenë një pengesë deri në fund të vitit 2025, nëse nuk kompensohen nga stimuj financiarë dhe diversifikim”. / FT

The post Eksportet e Kinës rriten në qershor mes armëpushimit të luftës tregtare me SHBA-në appeared first on Revista Monitor.