❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 14 July 2025Main stream

Nis aksioni për produktet ushqimore dhe bujqësore, edhe fermerët me faturë fiskale (E-fatura)

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 15:09

Pas nisjes së aksionit për formalizimin e tregtimit të produkteve bujqësore dhe blegtorale, ministri i Financave Petrit Malaj dhe ministraj e bujqësisë, kanë dhënë detaje se si do të veprojnë subjektet për lëshimin e faturave.

Sipas ministrit Malaj detyrimin për raportimin e çdo transaksioni shitjeje në sistemin e faturimit elektronik e ka çdo subjekt.

“Faturim i detyrueshĂ«m pĂ«r produktet ushqimore dhe bujqĂ«sore.

Ka hyrë në fuqi detyrimi për lëshimin e faturës tatimore për çdo shitje të produkteve ushqimore, përfshirë ato bujqësore dhe blegtorale, edhe nga fermerët.

Ministria e Financave, Ministria e BujqĂ«sisĂ« dhe Zhvillimit Rural dhe Administrata Tatimore pĂ«rmes kĂ«tij aksioni tĂ« pĂ«rbashkĂ«t synojnĂ« tĂ« rrisin transparencĂ«n, tĂ« forcojnĂ« sigurinĂ« ushqimore dhe tĂ« ulin informalitetin nĂ« sektor. Çdo transaksion duhet tĂ« raportohet pĂ«rmes sistemit tĂ« faturimit elektronik (E-fatura)”.

Sipas Ligjit Nr. 87/2019 “PĂ«r faturĂ«n dhe sistemin e monitorimit tĂ« qarkullimit”, neni 6, pika 3; neni 7, pika 2 dhe neni 9, tatimpaguesit duhet qĂ«:

1- Çdo artikull blegtoral dhe bujqĂ«sor qĂ« disponojnĂ« dhe tregtojnĂ« ta shoqĂ«rojnĂ« me faturĂ« tĂ« fiskalizuar tĂ« blerjes, nĂ« tĂ« cilĂ«n tĂ« identifikohet dukshĂ«m dhe qartĂ« shitĂ«si, si rrjedhojĂ« edhe origjina e produktit.

2- Çdo artikull qĂ« tregtojnĂ« ndaj konsumatorit final ta shoqĂ«rojnĂ« me faturĂ« tĂ« fiskalizuar, ku tĂ« jenĂ« pasqyruar saktĂ« dhe dukshĂ«m emĂ«rtimi dhe çmimi i produktit.

“Kjo nismĂ« garanton sigurinĂ« mbi origjinĂ«n dhe pĂ«rbĂ«rjen e produkteve ushqimore, pĂ«r tĂ« mundĂ«suar mbĂ«shtetje fiskale pĂ«r fermerĂ«t qĂ« zgjedhin tĂ« formalizohen, si dhe pĂ«r tĂ« rritur konkurrueshmĂ«rinĂ« e produkteve shqiptare nĂ« tregun e brendshĂ«m dhe atĂ« tĂ« eksportit.
Kjo nismë përfshin:
– Çdo operator i biznesit ushqimor, pĂ«rfshirĂ« fermerĂ«t qĂ« tregtojnĂ« prodhimin e tyre, do tĂ« jetĂ« i detyrueshĂ«m tĂ« lĂ«shojĂ« faturĂ« tatimore pĂ«r çdo shitje.
– Faturimi elektronik (E-fatura) do tĂ« jetĂ« forma standarde e raportimit dhe do tĂ« ndihmojĂ« nĂ« uljen e informalitetit dhe garantojĂ« gjurmueshmĂ«rinĂ« e tyre.
– Subjektet qĂ« tregtojnĂ« produkte ushqimore pa faturĂ« do tĂ« jenĂ« objekt i kontrollit dhe ndĂ«shkimeve sipas ligjit nr. 9920, datĂ« 19.5.2008 “PĂ«r procedurat tatimore”, tha minsitrja Denaj.

 

The post Nis aksioni për produktet ushqimore dhe bujqësore, edhe fermerët me faturë fiskale (E-fatura) appeared first on Revista Monitor.

Faktet dhe mitet për tranzicionin e Bullgarisë drejt Eurozonës në vitin 2026

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 14:46

Teksa Bullgaria i afrohet gjithnjë e më shumë anëtarësimit në Eurozonë më 1 janar 2026, pas mbështetjes unanime nga ministrat e Financave dhe krerët e shteteve të Eurozonës në qershor 2025, valë dezinformimi vazhdojnë të qarkullojnë.

Narrativa të rreme, që nga paniku ekonomik deri te teoritë konspirative, po përhapen në rrjete sociale, forume dhe madje edhe në disa kanale mediatike. Ekipi i verifikimit të fakteve pranë Radios Kombëtare Bullgare ka shqyrtuar disa nga pretendimet më të përhapura, duke ofruar sqarime dhe fakte të bazuara në analiza ekspertësh dhe deklarata zyrtare.

Miti – Çmimet do tĂ« rriten pas adoptimit tĂ« Euros

Kjo është një nga frikërat më të përhapura, por që nuk pasqyron realitetin. Kryeministri Rosen Zhelyazkov sqaroi se çmimet e rritura të vërejtura muajt e fundit nuk kanë asnjë lidhje me fillimin e përdorimit të Euros. Përkundrazi, presionet e tregut dhe praktikat oportuniste të disa tregtarëve kanë qenë faktorët kryesorë.

Rumen Spetsov, kreu i Agjencisë Kombëtare të të Ardhurave, ndau të njëjtin mendim, duke deklaruar se përpjekjet për të manipuluar çmimet gjatë tranzicionit do të monitorohen nga afër. Qeveria ka vënë në funksion mekanizma për të frenuar rritjet e pajustifikuara.

Ekonomisti, profesor Viktor Yotsov, thekson se pjesa mĂ« e madhe e konfuzionit publik vjen nga njĂ« keqkuptim mbi inflacionin. “Çmime tĂ« larta nuk do tĂ« thotĂ« domosdoshmĂ«risht inflacion. Inflacioni Ă«shtĂ« njĂ« proces i vazhdueshĂ«m rritjeje çmimesh”, – shpjegoi ai. ShumĂ« qytetarĂ«, veçanĂ«risht ata me fuqi mĂ« tĂ« ulĂ«t blerĂ«se, supozojnĂ« se Euro do tĂ« sjellĂ« inflacion vetĂ«m sepse kanĂ« frikĂ« se tĂ« ardhurat e tyre nuk do tĂ« jenĂ« tĂ« mjaftueshme.

Yotsov gjithashtu vuri nĂ« dukje rolin e pritshmĂ«rive inflacioniste: sa mĂ« shumĂ« njerĂ«zit tĂ« besojnĂ« se çmimet do tĂ« rriten, aq mĂ« shumĂ« ajo bindje ndikon nĂ« sjelljen ekonomike. MegjithatĂ«, vetĂ« kalimi nĂ« monedhĂ«n Euro nuk Ă«shtĂ« shkak pĂ«r inflacion. “NĂ«se njĂ« tregtar do tĂ« rrisĂ« çmimet, ai nuk do tĂ« presĂ« qĂ« ta bĂ«jĂ« kĂ«tĂ« pĂ«r shkak tĂ« Euros. ËshtĂ« konkurrenca, jo kontrolli shtetĂ«ror, qĂ« mban çmimet nĂ«n kontroll”, – tha ai.

Për më tepër, nivelet e çmimeve në Bullgari janë ende ndjeshëm më të ulëta se mesatarja e Bashkimit Europian, aktualisht në nivelin 60-70%. Një konvergjencë e pjesshme e çmimeve në afatgjatë është e pritshme, por ajo nuk lidhet me adoptimin e Euros dhe do të ndodhte edhe sikur Bullgaria të vazhdonte përdorimin e monedhës vendase Leva.

Miti – KĂ«mbimi i LevĂ«s nĂ« Euro do tĂ« jetĂ« i ndĂ«rlikuar ose i kufizuar

Vite përgatitje kanë garantuar një proces të qetë të këmbimit të valutës, sipas guvernatorit të Bankës Kombëtare të Bullgarisë (BNB), Dimitar Radev. Do të ketë një periudhë njëmujore pas hyrjes së Euros, gjatë së cilës të dyja monedhat do të pranohen për pagesa. Kthimi i kusurit do të bëhet në Euro kur të jetë e mundur, dhe çmimet do të shprehen në të dyja monedhat në faturë.

Për gjashtë muajt e parë, bankat do të ofrojnë këmbim pa komision dhe pa kufizime, megjithëse për shuma të mëdha (mbi 30,000 leva) do të nevojitet njoftim paraprak. Në qytetet dhe fshatrat e vegjël, mbi 2,000 zyra postare do të mundësojnë gjithashtu këmbim falas, shpjegoi zëvendësdrejtori i Postës Bullgare, Stanimir Belinov.

Profesori Yotsov theksoi se këmbimi do të kryhet nëpërmjet disa kanaleve: bankave, postave dhe rrjeteve të mëdha të shitjes me pakicë, të cilat do të jenë të pajisura paraprakisht me Euro. Kalimi automatik i pagave, pensioneve, kursimeve dhe kredive do të bëhet në kursin fiks të këmbimit. Nuk pritet të ketë asnjë vështirësi.

Ministri i Brendshëm, Daniel Mitov, konfirmoi se ministria po ndërmerr masa për të parandaluar mashtrimet dhe aktivitetet kriminale të lidhura me kalimin e valutës, duke përfshirë monitorimin e hapësirave online për lajme të rreme dhe operacione me kartëmonedha euro false.

Miti – Bullgaria do tĂ« humbasĂ« sovranitetin monetar

Kritikët pretendojnë se adoptimi i Euros do të cenojë sovranitetin e Bullgarisë, por në të vërtetë vendi ka hequr dorë në praktikë nga pavarësia monetare që prej hyrjes së regjimit fiks të kursit të këmbimit. Që prej vitit 1997, kursi i Levës është fiksuar fillimisht me markën gjermane, dhe më pas me euron, duke ia hequr Bankës Kombëtare Bullgare mundësinë për të bërë politikë monetare të pavarur.

Siç shpjegoi profesori Yotsov, Banka Qendrore ka kohĂ« qĂ« nuk ushtron mĂ« funksione tĂ« politikĂ«s monetare, si operacionet nĂ« tregun e hapur, ndikimin nĂ« normat e interesit apo dhĂ«nien e likuiditetit emergjent. “Ne tashmĂ« e kemi dorĂ«zuar atĂ« pjesĂ« tĂ« sovranitetit. Leva ekziston si monedhĂ«, por Ă«shtĂ« plotĂ«sisht e lidhur me euron, dhe BNB-ja nuk mund tĂ« kontrollojĂ« dot furnizimin me para nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur”, – tha ai.

Miti – BQE-ja do tĂ« marrĂ« kontrollin mbi rezervat valutore tĂ« BullgarisĂ«

Edhe ky pretendim është i pasaktë. Profesori Yotsov sqaroi se vetëm një pjesë e rezervave të Bullgarisë do të bashkohet me rezervat kolektive të menaxhuara nga Banka Qendrore Europiane. Pjesa më e madhe do të mbetet nën administrimin kombëtar.

PĂ«r mĂ« tepĂ«r, shumĂ« nga fondet qĂ« aktualisht mbahen nga BNB-ja u pĂ«rkasin bankave tregtare si pjesĂ« e rezervave tĂ« tyre tĂ« detyrueshme, qĂ« aktualisht janĂ« 12% nĂ« Bullgari. NĂ« EurozonĂ«, kĂ«rkesa Ă«shtĂ« vetĂ«m 1%. Me anĂ«tarĂ«simin, kĂ«to fonde do t’u kthehen bankave qĂ« i kanĂ« depozituar, duke reduktuar bilancin e BNB-sĂ«, por pa pasoja negative pĂ«r ekonominĂ«.

Meqenëse mbi 80% e sektorit bankar në Bullgari është në pronësi të huaj, pjesa më e madhe e kapitalit të rikthyer mund të transferohet drejt selive qendrore të bankave në Europën Perëndimore. Ky tranzicion pritet të jetë neutral në aspektin e inflacionit./BNR

The post Faktet dhe mitet për tranzicionin e Bullgarisë drejt Eurozonës në vitin 2026 appeared first on Revista Monitor.

Eksportet e Kinës rriten në qershor mes armëpushimit të luftës tregtare me SHBA-në

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 14:37

Të dhëna të forta tregtare vijnë përpara rritjes së PBB-së në tremujorin e dytë që pritet të gëzojë Pekinin

Eksportet kineze u rritën me 5.8 % në vit në terma dollarësh në qershor, duke tejkaluar pritshmëritë, pasi kompanitë përdorën armëpushimin tarifor me SHBA-në për të dërguar mallra përpara afatit të gushtit për marrëveshjen përfundimtare.

Shifrat pozitive u publikuan përpara të dhënave të PBB-së të kësaj jave për tremujorin e dytë, që pritet gjithashtu të kënaqë Pekinin, ndërsa politikëbërësit kërkojnë të stimulojnë një ekonomi të dobët vendase ndërsa lundrojnë në trazira gjeopolitike.

Por të dhënat tregtare të gjysmës së parë të vitit mund ta bindin administratën Trump të shtrëngojë lakun tarifor ndaj Kinës dhe vendeve të Azisë Juglindore, që i akuzon se lejojnë transportimin e mallrave kineze ose ridrejtimin e mallrave kineze në SHBA.

Rritja e eksporteve të Kinës në qershor tejkaloi rritjen 5 % të parashikuar nga analistët, si dhe rritjen 4.8 përqind në maj. Importet muajin e kaluar u rritën me 1.1% krahasuar me një vit më parë në terma dollarësh, më pak se parashikimet e analistëve 1.3%, por duke përmbysur rënien 3.4% në maj dhe duke shënuar zgjerimin e parë që nga dhjetori.

Qeveria e Presidentit Kinez Xi Jinping është mbështetur te eksportet për të nxitur rritjen e PBB-së, në një kohë kur konsumi i brendshëm ka mbetur prapa për shkak të një ngadalësimi të zgjatur të sektorit të pronave.

Pekini gjithashtu ka investuar shumë në prodhim për të përmbushur objektivin e PBB-së për këtë vit prej rreth 5%. Analistët parashikojnë se Kina do të raportojë rritje të PBB-së në tremujorin e dytë të martën mbi atë objektiv, në rreth 5.1% në vit.

Indeksi i referencës CSI 300 i Kinës për aksionet e listuara në Shanghai dhe Shenzhen u rrit me 0.2% të hënën, ndërsa renminbi mbeti i pandryshuar në 7.17 Rmb për dollar. Ndërsa Pekini nuk i publikoi menjëherë shifrat e denominuara në dollarë për tregtinë me vendet individuale, eksportet drejt SHBA-së ranë me 9.9% në vit në terma të renminbit midis janarit dhe qershorit, ndërsa importet ranë me 7.7%.

Ndërkohë, eksportet drejt BE-së u rritën me 7.9% në gjysmën e parë të vitit në terma të renminbit, ndërsa importet ranë me 4.8%.

Rritja vjen përpara një samiti javën e ardhshme në Pekin midis Presidentes së Komisionit Europian Ursula von der Leyen dhe Presidentit Xi Jinping, në të cilin blloku pritet të shprehë shqetësimin e tij në lidhje me devijimin e produkteve kineze në tregjet e tij.

Eksportet drejt vendeve në Shoqatën e Kombeve të Azisë Juglindore, të cilat SHBA-të i akuzojnë për transportimin e eksporteve kineze, u rritën me 14.3%, ndërsa importet u rritën me 2.3% në gjysmën e parë. Eksportet drejt Rusisë ranë me 7.4% gjatë të njëjtit tremujor, ndërsa importet ranë me 8.6%.

Yuhan Zhang, ekonomist kryesor në Qendrën e Kinës të Bordit të Konferencës, tha se suficiti tregtar i përgjithshëm i Kinës për gjysmën e parë të vitit u nxit nga importet e dobëta dhe eksportet e qëndrueshme. Ai shtoi se Kina po diversifikonte tregtinë e saj gjeografikisht, duke rritur eksportet në Azinë Juglindore, Afrikë, Azinë Qendrore dhe BE, ndërsa dërgesat në SHBA ranë.

“Tarifat dhe tensionet gjeopolitike ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« jenĂ« njĂ« pengesĂ« deri nĂ« fund tĂ« vitit 2025, nĂ«se nuk kompensohen nga stimuj financiarĂ« dhe diversifikim”. / FT

The post Eksportet e Kinës rriten në qershor mes armëpushimit të luftës tregtare me SHBA-në appeared first on Revista Monitor.

BE paralajmëron se tarifat 30% të Trump do të eliminojnë tregtinë transatlantike

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 13:22

Komisioneri i tregtisĂ« i BE-sĂ« MaroĆĄ Ć efčovič paralajmĂ«ron ndĂ«rsa ministrat takohen pĂ«r tĂ« shqyrtuar masat hakmarrĂ«se kundĂ«r SHBA-sĂ«

 

Tregtia midis Bashkimit Europian dhe Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s do tĂ« jetĂ« “pothuajse e pamundur” nĂ«se Donald Trump vendos tarifat 30% qĂ« ka kĂ«rcĂ«nuar, tha komisioneri i tregtisĂ« i BE-sĂ«.

“NĂ«se po flasim pĂ«r 30% ose 30% e lart, do tĂ« ketĂ« njĂ« ndikim tĂ« madh nĂ« tregti. Do tĂ« jetĂ« pothuajse e pamundur tĂ« vazhdojmĂ« tregtinĂ« transatlantike”, tha MaroĆĄ Ć efčovič.

“ZinxhirĂ«t e furnizimit transatlantik do tĂ« preken shumĂ« nĂ« tĂ« dy anĂ«t e oqeanit. MĂ« jepni njĂ« shembull tĂ« njĂ« lideri tĂ« industrisĂ« qĂ« Ă«shtĂ« i kĂ«naqur me kĂ«tĂ« politikĂ« tarifore”, tha ai.

Ć efčovič do tĂ« informojĂ« ministrat e tregtisĂ« tĂ« BE-sĂ« mbi gjendjen e bisedimeve me SHBA-nĂ«, ndĂ«rsa blloku shqyrton masat hakmarrĂ«se.

Ai u tha gazetarĂ«ve pĂ«rpara takimit: “Ndjesia nga ana jonĂ« ishte se jemi shumĂ« afĂ«r njĂ« marrĂ«veshjeje.” Por Trump e ngatĂ«rroi Brukselin, me njoftimin qĂ« pĂ«rmbante kĂ«rcĂ«nimin e ri tarifor tĂ« postuar nĂ« platformĂ«n e tij Truth Social tĂ« shtunĂ«n.

Tarifat e ashtuquajtura reciproke të Trump fillimisht u vendosën në 20% në prill, pastaj u ulën në 10% për të lënë kohë për negociata, përpara kërcënimit të fundit prej 30%.

Ć efčovič tha se do tĂ« bisedonte me sekretarin e tregtisĂ« sĂ« SHBA-sĂ«, Howard Lutnick, kĂ«tĂ« pasdite nĂ« njĂ« shtytje pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje.

Por diplomatĂ«t gjithashtu presin, qĂ« ai t’u paraqesĂ« shteteve anĂ«tare tĂ« BE-sĂ« njĂ« paketĂ« tĂ« re tarifash tĂ« mundshme hakmarrĂ«se kundĂ«r SHBA-sĂ«. Ato do tĂ« mbulojnĂ« rreth 72 miliardĂ« euro importe vjetore tĂ« SHBA-sĂ«, thanĂ« dy diplomatĂ«, pasi qeveritĂ« lobuan pĂ«r disa pĂ«rjashtime nga njĂ« listĂ« fillestare 95 miliardĂ« euro importe. Komisioni po vonon njĂ« plan tĂ« veçantĂ« pĂ«r tĂ« arritur 21 miliardĂ« euro tĂ« importeve vjetore amerikane, tĂ« hartuara nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« detyrimeve tĂ« veçanta tĂ« Trump mbi importet e çelikut, aluminit dhe makinave nga BE, deri nĂ« mesin e gushtit pĂ«r tĂ« lejuar kohĂ« pĂ«r bisedime.

“30% ose çdo tarifĂ« mbi 30% – çdo kundĂ«rreagim shtesĂ« nga Shtetet e Bashkuara – ka pak a shumĂ« tĂ« njĂ«jtin efekt. Pra, praktikisht, ndalon tregtinĂ«â€, tha ai.

Shtetet anëtare më të mëdha kanë ngurruar të kundërsulmojnë SHBA-në, nga frika se mos provokojnë Trump.

Friedrich Merz, kancelari gjerman, dhe Giorgia Meloni, kryeministrja italiane, folën të dy për perspektivat e një marrëveshjeje të negociuar dhe paralajmëruan kundër një lufte tregtare në fundjavë.

Lars LĂžkke Rasmussen, ministri i jashtĂ«m i DanimarkĂ«s, vendi qĂ« ka presidencĂ«n e rradhĂ«s tĂ« BE-sĂ«, tha se blloku po shqyrtonte masa kundĂ«r shĂ«rbimeve. Gjithashtu, ai tha se duhet tĂ« marrĂ« nĂ« konsideratĂ« pĂ«rdorimin e mjetit tĂ« saj mĂ« tĂ« fuqishĂ«m, instrumentit anti-shtrĂ«ngim (ACI), tĂ« quajtur “bazuka tregtare”. ACI i lejon krahut ekzekutiv tĂ« BE-sĂ« tĂ« vendosĂ« kufizime nĂ« tregtinĂ« e shĂ«rbimeve nĂ«se pĂ«rcakton se njĂ« vend po pĂ«rdor tarifa mbi mallrat pĂ«r tĂ« detyruar ndryshime nĂ« politikĂ«.

“NĂ«se doni paqe, duhet tĂ« pĂ«rgatiteni pĂ«r luftĂ«â€, tha Rasmussen.

Por Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit Europian, tha në fundjavë se nuk ishte ende koha për të përdorur ACI-në.

Ć efčovič tha gjithashtu se Brukseli po konsultohej me partnerĂ« tĂ« tjerĂ« tregtarĂ« “me tĂ« njĂ«jtat mendime”, pĂ«r njĂ« pĂ«rgjigje tĂ« koordinuar pa pĂ«rmendur asnjĂ« vend.

Trump ka vendosur 10% “tarifa reciproke” pĂ«r pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« botĂ«s, sĂ« bashku me 50% tarifa tĂ« sigurisĂ« kombĂ«tare pĂ«r çelikun dhe aluminin dhe 25% pĂ«r automjetet dhe pjesĂ«t. Deri mĂ« tani, vetĂ«m MbretĂ«ria e Bashkuar, Vietnami dhe Kina kanĂ« rĂ«nĂ« dakord pĂ«r marrĂ«veshje tĂ« pjesshme me Uashingtonin. / FT

The post BE paralajmëron se tarifat 30% të Trump do të eliminojnë tregtinë transatlantike appeared first on Revista Monitor.

Anulohet koncesioni Milot-Balldre, MIE: Ofertat e dorëzuara nuk përmbushin kërkesat

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 13:19

Ministria e InfrastrukturĂ«s dhe EnergjisĂ« anuloi procedurĂ«n e koncesionit me objekt  “Projektim, ndĂ«rtim, operim, mirĂ«mbajtje, rehabilitim dhe transferim i segmentit rrugor “Milot-Balldre” nĂ«n argumentin se asnjĂ« ofertĂ« nuk pĂ«rmbushte kĂ«rkesat.

Njoftimi i publikuar këtë të hënë në buletinin e APP vlerëson se njoftimi për operatorët që morën pjesë në këtë fazë të parë është bërë në datë 19 qershor.

Ftesa për koncesionin u bë në fund të vitit të shkuar ndërkohë që u mbyll në 10 mars. Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë për disa muaj shqyrtim aplikimet e dorëzuara nga disa kompani por në fund vendosi anulimin.

Vlera e koncesionit sipas publikimit tĂ« procedurĂ«s ishte 364 milionĂ« euro pa TVSH pĂ«r njĂ« kohĂ«zgjatje kontrate 35 vjet.  “Gjurma e propozuar e rrugĂ«s “Milot-Balldre” fillon nĂ« nyjen e Milotit, ku do tĂ« lidhet me segmentet e tjera rrugore Milot-ThumanĂ«-Kashar-Lekaj dhe me RrugĂ«n e Kombit, dhe do tĂ« pĂ«rfundojĂ« nĂ« rrugĂ«n ekzistuese TiranĂ« –ShkodĂ«r, nĂ« Balldre” thuhet nĂ« dokumentin e MIE.

Projekti i rrugës

Në dokumentet ministrisë sqarohet se segmenti ekzistues i rrugës që shërben për drejtimin nga Miloti në Balldre dhe zonat përreth, është me dy drejtime (vajtje-ardhje). Rruga ekzistues ka një gjatësi më të madhe nga propozimi i ri, parametra teknik të lëvizjes në këtë rrugë janë të një niveli shumë të ulët.

Kjo rrugë kalon nëpër qytetin e Lezhës, me trafik shumë të rënduar dhe rrjedhimisht, ka kohë më të gjatë udhëtimi dhe konsum më të madh karburanti etj. Seksionet e rrugës ekzistuese funksionojnë brenda kapacitetit të tyre, por në periudha të ndryshme sidomos gjatë sezonit veror mbingarkohet jashtë kapacitetit, si efekt i frekuentimit të plazheve që ndodhen në këtë zonë (plazhi i Shëngjinit, plazhi i Tales, plazhi i Velipojës) dhe portit të Shëngjinit.

“Sipas parashikimit tĂ« kĂ«rkesĂ«s sĂ« trafikut, kapaciteti do tĂ« tejkalohet sĂ« shpejti, duke rritur numrin e automjeteve nĂ« qarkullim, duke sjell pamundĂ«sinĂ« e pĂ«rballimit te kĂ«tij kapaciteti nga rruga ekzistuese. Autostrada e re do tĂ« shtrihet nga Miloti nĂ« Balldre, si vazhdim i autostradĂ«s Kashar-ThumanĂ«Milot, duke pĂ«rmirĂ«suar kĂ«tĂ« pjesĂ« nga rrugĂ« kategoria “C” nĂ« autostradĂ« tĂ« kategorisĂ« “A”.

Aksi Milot-Balldre që parashikohet në këtë studim është i gjatë rreth 17 km. Seksioni i propozuar plotëson karakteristikat e një autostrade të kategorisë A.

Ky aks do tĂ« ketĂ« njĂ« karrexhatĂ« dyfishe me nga dy korsi, me njĂ« ndarĂ«se korsish dhe korsi tĂ« emergjencĂ«s, bankine, tunel me dy tuba, vepra arti tĂ« mĂ«dha mbi lumin Mat dhe lumin Drin, vepra arti tĂ« vogla, rrugĂ«t paralele tĂ« kategorisĂ« F2, nyjet nĂ« disnivel bashkĂ« me rrugĂ«t lidhĂ«se, rrugĂ« alternative pa pagesĂ« tĂ« kategorisĂ« “C” nĂ« njĂ« distancĂ« jo mĂ« pak se 1 km nga aksi kryesor, si dhe operimin dhe mirĂ«mbajtjen e InfrastrukturĂ«s sĂ« Operimit pĂ«rfshirĂ« kabinat, sistemin e portave tĂ« automatizuara pĂ«r lejimin e hyrje daljeve nĂ« RrugĂ«, sensorĂ«t e trafikut dhe elementet e tjera matĂ«se, sistemin elektronik pĂ«r mbledhjen e Tarifave dhe tĂ« monitorimit tĂ« trafikut, serverat e nevojshĂ«m pĂ«r mbajtjen dhe pĂ«rpunimin e tĂ« dhĂ«nave tĂ« trafikut dhe tĂ« arkĂ«timeve pĂ«rkatĂ«se, si dhe çdo element tjetĂ«r tĂ« nevojshĂ«m pĂ«r realizimin e shĂ«rbimit tĂ« mundĂ«simit tĂ« aksesit nĂ« RrugĂ« tĂ« PĂ«rdoruesve, arkĂ«timin e TarifĂ«s, kontrollin e trafikut dhe ofrimin e ndihmĂ«s pĂ«r PĂ«rdoruesit, parandalimin e shkeljeve, duke pĂ«rfshirĂ« reagimin nĂ« rast ndĂ«rhyrjesh urgjente” thuhet nĂ« dokument.

 

The post Anulohet koncesioni Milot-Balldre, MIE: Ofertat e dorëzuara nuk përmbushin kërkesat appeared first on Revista Monitor.

Platforma e-dëmshpërblimet, AKSHI tender për përmirësimin e sistemit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 13:00

Platforma që menaxhon dëmshpërblimet e ish-të përndjekurve do të përmirësohet për të garantuar disa procese që sot nuk arrijnë të kryhen online.

Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit njoftoi këtë procedurë me një fond limit 330 mijë euro duke përcaktuar në dokumentet që shoqërojnë atë rezultatet që duhet të arrihen.

Sipas specifikimeve “qĂ«llimi i kĂ«tij projekti Ă«shtĂ« pĂ«rmirĂ«simi i Sistemit tĂ« Informatizuar tĂ« Menaxhimit tĂ« DĂ«mshpĂ«rblimit tĂ« ish-tĂ« PĂ«rndjekurve Politik, duke lehtĂ«suar proceset e punĂ«s tĂ« institucionit, garantuar vazhdimĂ«si dhe siguri nĂ« aspektet e ruajtjes sĂ« dokumentacionit, shqyrtimit ligjor tĂ« dosjeve, saktĂ«sinĂ« e aprovimit tĂ« pagesave”.

Rezultatet që duhet të arrihen nga kontraktori

“Duke qenĂ« se aktualisht sistemi e-dĂ«mshpĂ«rblimet shfaq problematika mbi tĂ« cilat nuk mund tĂ« vijohen procese tĂ« caktuara tĂ« punĂ«ve tĂ« pĂ«rditshme nĂ« mĂ«nyrĂ« dixhitale, Operatori Ekonomik duhet tĂ« bĂ«jĂ« pĂ«rmirĂ«sime dhe optimizime tĂ« sistemit bazuar sipas specifikimeve teknike tĂ« listuara nĂ« kapitullin 13, por edhe tĂ« tjera tĂ« cilat mund tĂ« dalin gjatĂ« fazĂ«s sĂ« analizimit apo pĂ«rmirĂ«simit tĂ« sistemit.

Rezultatet që do të duhet të arrihen nga Operatori Ekonomik përmblidhen:

  1. Përmirësimi i Sistemit të Informatizuar të Menaxhimit të Dëmshpërblimit të ish të Përndjekurve Politik duke zgjidhur problematikat aktuale funksionale të sistemit.
  2. Implementimi i FQDN (Fully Qualified Domain Name) për sistemin, në mënyrë që përdoruesit të aksesojnë sistemin duke përdorur domain name. Mund të jetë një domain i ri ose një subdomain në rast se ky i fundit disponohet nga autoriteti përfitues.
  3. Implementimi i certifikatës SSL në mënyrë që sistemi të aksesohet duke përdorur protokollin HTTPS.
  4. Implementimi i Single Sign On (SSO) nëpërmjet ENTRA ID, një zgjidhje e implementuar në infrastrukturën e AKSHI-t. Përdoruesit e sistemit duhet të tërhiqen nga Active Directory eGov dhe roli përkatës duhet të përcaktohet në sistem. Metoda/Platforma e përzgjedhur për përmirësimin e sistemit duhet të mbështesë implementimin e ENTRA ID SSO. Implementimi i SSO nëpërmjet ENTRA ID do të rrisë sigurinë e sistemit pasi gjatë logimit të përdoruesve, do të përdoret Multi Factor Authentication.
  5. Kalimi i sistemit në infrastrukturën virtuale të Datacenterit Qeveritar.
  6. Migrimi i të dhënave historike të sistemit.
  7. Trajnimi i përdoruesve.
  8. MirĂ«mbajtja e Sistemit tĂ« Informatizuar tĂ« Menaxhimit tĂ« DĂ«mshpĂ«rblimit tĂ« ish tĂ« PĂ«rndjekurve Politik.”

The post Platforma e-dëmshpërblimet, AKSHI tender për përmirësimin e sistemit appeared first on Revista Monitor.

Kuvendi i bllokuar, pagat ecin: Deputetët e Kosovës morën mbi 1 mln euro për 4 orë punë

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 12:27

Paga bazë e një deputeti në Kuvendin e Kosovës është 1,859 euro. Kjo shumë rritet në bazë të viteve të shërbimit, dhe në muajin maj janë regjistruar raste kur deputetë kanë përfituar mbi 2,600 euro, përfshirë këtu edhe të hyrat retroaktive.

 

Bllokada në konstituimin e Kuvendit të Kosovës, që tashmë ka hyrë në muajin e katërt po vazhdon të shkaktojë kosto të larta për buxhetin e shtetit, ndërsa reagimet nga shoqëria civile nuk mungojnë.

Atlas Institute ka paraqitur edhe ka kritikuar ashpër këtë situatë, duke theksuar se deri tani janë harxhuar mbi 1 milion euro nga paratë e taksapaguesve për paga të deputetëve që nuk po kryejnë asnjë funksion parlamentar.

“Tani qĂ« po pĂ«rfundon edhe korriku pa u konstituuar Kuvendi, ne si taksapagues kemi shpenzuar mbi 1 milion euro pĂ«r pagat e kĂ«tyre 120 tĂ« papunĂ«ve”.

Aty janë publikuar edhe të dhëna specifike për shpenzimet mujore të Kuvendit.

“Brenda muajit maj janĂ« shpenzuar 235 mijĂ« euro pĂ«r pagat e 103 deputetĂ«ve tĂ« Kuvendit. NdĂ«rkohĂ«, 17 deputetĂ« qĂ« vazhdojnĂ« tĂ« jenĂ« pjesĂ« e QeverisĂ« kanĂ« zgjedhur t’u pĂ«rkushtohen pĂ«rfitimeve mĂ« tĂ« majme qĂ« ofron ekzekutivi”.

Sipas Atlas, paga bazë e një deputeti është 1,859 euro, por ajo rritet në bazë të përvojës.

“PĂ«r shembull, nĂ« muajin maj ka deputetĂ« qĂ« i kanĂ« marrĂ« mbi 2,600 euro edhe pĂ«r tĂ« ardhurat retroaktive”.

Në të njëjtin postim, janë vë në pah absurditetin e situatës.

“NjĂ« seancĂ« parlamentare po zgjat mesatarisht rreth 5 minuta. JanĂ« mbajtur 46 seanca tĂ« dĂ«shtuara dhe, qĂ« nga prilli, deputetĂ«t kanĂ« punuar nĂ« total jo mĂ« shumĂ« se 4 orĂ«. PĂ«r kĂ«to 4 orĂ« pune, secili prej tyre ka pĂ«rfituar rreth 7 mijĂ« euro. Emrat nuk po i pĂ«rmendim, sepse tĂ« gjithĂ« i dini mirĂ« kush janĂ« deputetĂ«t dhe kĂ« keni votuar.

Tani, ti qĂ« merr pagĂ« minimale dhe, pĂ«r tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ«, ke qenĂ« me fat nĂ«se ke punuar 12 orĂ« nĂ« ditĂ« pĂ«r tĂ« siguruar 1,000 euro, herĂ«n tjetĂ«r dil dhe votoji sĂ«rish tĂ« njĂ«jtĂ«t”.

235 mijë euro vetëm për muajin maj

Vetëm gjatë muajit maj janë shpenzuar rreth 235 mijë euro për pagat e 103 deputetëve. Ndërkohë, 17 deputetë të tjerë, që aktualisht janë pjesë e Qeverisë, kanë zgjedhur të përfitojnë nga benefitet më të larta që ofron ekzekutivi.

Mbi 1 milion euro për një Kuvend të bllokuar

Nga prilli e deri nĂ« korrik, pa u konstituuar Kuvendi, janĂ« shpenzuar mbi 1 milion euro nga buxheti i shtetit pĂ«r pagat e 120 deputetĂ«ve – pa ndonjĂ« rezultat konkret nga puna e tyre.

46 seanca të dështuara, vetëm 4 orë punë

Gjatë kësaj periudhe janë mbajtur 46 seanca të dështuara, me një kohëzgjatje mesatare prej vetëm 5 minutash për seancë. Në total, deputetët kanë punuar jo më shumë se 4 orë që nga muaji prill.

7 mijë euro për 4 orë punë

PĂ«r kĂ«tĂ« kohĂ« minimale pune, çdo deputet ka pĂ«rfituar afĂ«rsisht 7 mijĂ« euro – shumĂ«fish mĂ« shumĂ« se njĂ« qytetar me pagĂ« minimale.

1,000 euro për një muaj punë të rëndë

Krahasimisht, njĂ« qytetar qĂ« punon 12 orĂ« nĂ« ditĂ«, pĂ«r tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ« kohore, arrin tĂ« fitojĂ« rreth 1,000 euro – nĂ«se ka fat qĂ« Ă«shtĂ« i punĂ«suar.

Kuvendi i Kosovës nuk është konsituuar as të dielën e 13 korrikut, dhe kështu deputetët kanë shënuar herën e 46-të që mblidhen, akuzojnë njëri-tjetrin dhe nuk e finalizojnë procesin.

Pavarësisht që deputetët e secilës parti insistojë në rëndësinë e formimit të institucioneve të reja, ato prapëseprapë nuk lëkunden nga qëndrimet e kundërta që kanë.

Në seancën e 13 korrikut kanë marrë pjesë 82 deputetë.

Situata Ă«shtĂ« bllokuar pasi PDK, LDK, AAK dhe Lista Serbe – partia mĂ« e madhe e serbĂ«ve nĂ« KosovĂ« – nuk pranojnĂ« tĂ« propozojnĂ« nga njĂ« kandidat pĂ«r formim tĂ« njĂ« komisioni pĂ«r votim tĂ« fshehtĂ«, me arsyetimin se mĂ«nyra e ndryshimit tĂ« votimit Ă«shtĂ« jokushtetuese.

LĂ«vizja VetĂ«vendosje kĂ«rkon qĂ« pĂ«r Albulena Haxhiun – tĂ« propozuar pĂ«r kryeparlamentare – tĂ« votohet vetĂ«m njĂ« herĂ« pĂ«rmes votimit tĂ« fshehtĂ« dhe nĂ«se nuk i siguron 61 votat e nevojshme, ajo do tĂ« tĂ«rhiqet nga gara.

Ajo nuk i ka siguruar votat e nevojshme në disa seanca radhazi që janë mbajtur me votim të hapur. Për disa parti, ajo është figurë përçarëse dhe e papranueshme.

Palët vazhdojnë të mos gjejnë një kompromis ndonëse ec afati i përcaktuar nga Gjykata Kushtetuese për konstitutim të Kuvendit.

Përndryshe, nga 26 qershori, deputetët i obligon edhe një vendim i Gjykatës Kushtetuese për ta konstituuar Kuvendin në një afat prej 30 ditësh, por, deri më tash, nuk duket se ka vullnet politik për ta zbatuar atë.

The post Kuvendi i bllokuar, pagat ecin: Deputetët e Kosovës morën mbi 1 mln euro për 4 orë punë appeared first on Revista Monitor.

Amerikanët janë kudo dhe po shtrenjtojnë turizmin. Shih rastin e Shqipërisë

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 12:00

Investimi i Trump, turizëm luksi për të huajt, në vitet e ardhshme do të sjellë zhvendosje të vendasve

 

Opinion nga Antonio Leggieri[i]

Sipas The Guardian, Ivanka Trump dhe bashkëshorti i saj Jared Kushner kanë ndërmend të shndërrojnë ishullin e Sazanit në një destinacion të ri të turizmit ultra-luksoz.

Kemi njĂ« problem me AmerikĂ«n. Disa mund tĂ« thonĂ« se, veçanĂ«risht nĂ« kĂ«tĂ« moment historik, problemet janĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ«. Por unĂ« merrem me udhĂ«time, ndaj do tĂ« pĂ«rqendrohem te sektori im. Problemi – qĂ« e konsideroj serioz dhe, pĂ«r fat tĂ« keq, pa njĂ« zgjidhje nĂ« horizont – Ă«shtĂ« ky: turizmi amerikan po i rrit ndjeshĂ«m çmimet nĂ« shumĂ« qytete tĂ« botĂ«s.

Nuk ka nevojĂ« tĂ« jesh ekonomist i diplomuar nĂ« Cambridge pĂ«r ta kuptuar arsyen: pavarĂ«sisht inflacionit galopant qĂ« u ka cenuar fuqinĂ« blerĂ«se vitet e fundit, pagat e amerikanĂ«ve – sidomos tĂ« atyre qĂ« jetojnĂ« nĂ« Bregun PerĂ«ndimor dhe Lindor, pra dhjetĂ«ra miliona njerĂ«z – janĂ« dukshĂ«m mĂ« tĂ« larta se pagat nĂ« vendet qĂ« ata vizitojnĂ« çdo vit.

Kjo diferencĂ« nĂ« tĂ« ardhura krijon njĂ« efekt qĂ« mund tĂ« quhet “gentrifikim[ii] turistik”: kur turistĂ« nga ekonomi me tĂ« ardhura mĂ« tĂ« larta, si ajo amerikane, pushtojnĂ« destinacione tĂ« caktuara, ata janĂ« tĂ« gatshĂ«m tĂ« paguajnĂ« çmime mĂ« tĂ« larta pĂ«r akomodim, restorante dhe shĂ«rbime. OperatorĂ«t vendas, si pasojĂ«, rrisin çmimet pĂ«r tĂ« maksimizuar fitimet, duke e bĂ«rĂ« pĂ«rvojĂ«n tĂ« paarritshme ose mĂ« pak tĂ« pĂ«rballueshme pĂ«r turistĂ«t nga vende me tĂ« ardhura mĂ« tĂ« ulĂ«ta – dhe, nĂ« shumĂ« raste, edhe pĂ«r vetĂ« banorĂ«t vendas.

NĂ« 15 vitet e fundit kam vizituar 60 shtete dhe kam vĂ«nĂ« re se amerikanĂ«t janĂ« kudo. MegjithatĂ«, ata kanĂ« disa destinacione tĂ« preferuara: MeksikĂ«n, Karaibet (Costa Rica Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« enklavĂ« tĂ« tyre), JaponinĂ«, TajlandĂ«n dhe shumĂ« vende evropiane, pĂ«rfshirĂ« AnglinĂ«, SpanjĂ«n, FrancĂ«n dhe ItalinĂ«. Vendi ynĂ« ndodhet nĂ« top 3 tĂ« preferencave tĂ« yankee-ve: rritjet e kostos sĂ« jetesĂ«s nĂ« qytete si Milano, Roma dhe Venecia – kjo e fundit e “monopolizuar” sĂ« fundmi nga Jeff Bezos dhe bashkĂ«shortja – janĂ« dĂ«shmi e qartĂ«. Sigurisht, jo çdo faj bie mbi turistĂ«t amerikanĂ« dhe pagat e tyre tĂ« larta. Si gjithmonĂ«, politika Ă«shtĂ« bashkĂ«fajtore kryesore nĂ« kĂ«tĂ« proces tĂ« turistifikimit.

NĂ« qytetin ku jetoj, Bologna, e majta e “kaviarit” Ă«shtĂ« protagoniste e njĂ« sĂ«rĂ« vendimesh qĂ« u kanĂ« mbyllur derĂ«n qytetarĂ«ve tĂ« zakonshĂ«m dhe kanĂ« hapur portat pĂ«r investitorĂ«t e pasur, tĂ« cilĂ«t synojnĂ« ta bĂ«jnĂ« qytetin mĂ« tĂ«rheqĂ«s – por vetĂ«m pĂ«r ata qĂ« e vizitojnĂ« dhe shpenzojnĂ« pĂ«r mallra dhe shĂ«rbime. PĂ«r ta thĂ«nĂ« me njĂ« shprehje tipike amerikane: Talk left, live right.

Tani le tĂ« kthehemi tek ne. Kam frikĂ« se, brenda pak vitesh, njĂ« tjetĂ«r destinacion – gjeografikisht shumĂ« pranĂ« ItalisĂ« – do tĂ« pĂ«rfundojĂ« nĂ« vorbullĂ«n e destinacioneve tĂ« mbingarkuara nga turizmi. Po flas, pĂ«r ata qĂ« ende nuk e kanĂ« kuptuar, pĂ«r ShqipĂ«rinĂ«. ZĂ«rat qĂ« qarkullonin prej kohĂ«sh mbi interesin e Ivanka Trump dhe bashkĂ«shortit tĂ« saj Jared Kushner pĂ«r ishullin e Sazanit, nĂ« gjirin e VlorĂ«s, mĂ« nĂ« fund janĂ« konfirmuar. Sipas The Guardian, vajza e Donald Trump dhe sipĂ«rmarrĂ«si i pasurive tĂ« paluajtshme nga NeĂ« Jersey kanĂ« ndĂ«rmend – sapo tĂ« pĂ«rfundojĂ« pastrimi i zonĂ«s nga municionet e pashpĂ«rthyera, pasi Sazani u pĂ«rdor pĂ«r dekada nga regjimi si zonĂ« ushtarake – ta shndĂ«rrojnĂ« ishullin nĂ« njĂ« “mekĂ«â€ tĂ« re tĂ« turizmit ultra-luksoz. Investimi, qĂ« kap shifrĂ«n e rreth njĂ« miliard dollarĂ«ve, do t’i shtohet portofolit tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme tĂ« çiftit qĂ« pĂ«rfaqĂ«son mĂ« qartĂ« se kushdo turbokapitalizmin neosionist nĂ« stilin trumpian.

Kështu, ndërsa Leonardo DiCaprio ka blerë së fundmi ishullin Guafo në Kili për ta mbrojtur nga shfrytëzimi minerar dhe shpyllëzimi, Sazani është gati të rikthehet si një parajsë ekskluzive për të pasurit, ndërkohë që e gjithë Shqipëria rrezikon të shndërrohet në laboratorin e radhës të një gentrifikimi të maskuar si zhvillim turistik.

E kam thĂ«nĂ« mĂ« parĂ«: politika ka gjithmonĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« madhe tĂ« fajit. Sipas kryeministrit shqiptar Edi Rama, “ShqipĂ«risĂ« i duhet turizmi i luksit siç i duhet shkretĂ«tirĂ«s uji”. Por Rama nuk e di, ose bĂ«n sikur nuk e di, se ardhja e kapitalit sjell gjithmonĂ« me vete inflacion: nĂ« vitet e ardhshme, investimi i Trump dhe bashkĂ«shortes sĂ« tij do tĂ« shkaktojĂ« njĂ« zhvendosje tĂ« ngadaltĂ«, por tĂ« pandalshme tĂ« shumĂ« banorĂ«ve nga rrethi i VlorĂ«s, tĂ« shtyrĂ« drejt periferisĂ« nga njĂ« ekonomi qĂ« favorizon vetĂ«m ata qĂ« mund tĂ« blejnĂ«, tĂ« ndĂ«rtojnĂ« apo tĂ« spekulojnĂ«.

Sipas revistĂ«s Monitor, nĂ« vitin 2024 nĂ« ShqipĂ«ri Ă«shtĂ« shĂ«nuar njĂ« rritje mesatare e çmimeve tĂ« strukturave akomoduese me 25–30 pĂ«r qind. Rritjet mĂ« tĂ« mĂ«dha janĂ« regjistruar nĂ« jug – nga Vlora, qyteti kryesor i rrethit me tĂ« njĂ«jtin emĂ«r, deri nĂ« Ksamil e SarandĂ«: nĂ«se nĂ« vitin 2023 mund tĂ« rezervoje njĂ« hotel nĂ« qendĂ«r tĂ« VlorĂ«s me 40–50 euro nata, sot – mjafton njĂ« kĂ«rkim nĂ« Booking.com – Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« gjesh diçka nĂ«n 70–90 euro, edhe pĂ«r struktura tĂ« kategorisĂ« sĂ« mesme. Dhe nuk Ă«shtĂ« aspak e rrallĂ« qĂ« çmimet tĂ« kalojnĂ« edhe 200 euro nata pĂ«r hotele me pamje nga deti.

Dua ta theksoj, nĂ« pĂ«rfundim, se amerikanĂ«t nuk janĂ« tĂ« vetmit turistĂ« qĂ« shkaktojnĂ« kĂ«tĂ« dinamikĂ«. GjermanĂ«t, pĂ«r shembull, janĂ« bĂ«rĂ« indirekt pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r rritjen e madhe tĂ« çmimeve nĂ« Kroaci gjatĂ« 10–15 viteve tĂ« fundit: shumĂ« italianĂ« – pasi fuqia jonĂ« blerĂ«se Ă«shtĂ« ndjeshĂ«m mĂ« e ulĂ«t krahasuar me atĂ« tĂ« gjermanĂ«ve, amerikanĂ«ve, anglezĂ«ve dhe shpesh madje edhe me atĂ« tĂ« spanjollĂ«ve e “kushĂ«rinjve” francezĂ« – nuk kanĂ« pasur zgjidhje tjetĂ«r veçse ta pĂ«rjashtojnĂ« KroacinĂ« nga lista e destinacioneve tĂ« preferuara.

NjĂ« nga vendet e fundit pranĂ« nesh dhe me çmime tĂ« pĂ«rballueshme ishte ShqipĂ«ria. Mjafton pak kohĂ« qĂ« dinamika e turizmit ndĂ«rkombĂ«tar tĂ« ndjekĂ« rrjedhĂ«n e vet, dhe pastaj – me rrogat tona modeste – nuk do tĂ« mund tĂ« shkojmĂ« dot me pushime as te ata qĂ« deri dje i konsideronim “fqinjtĂ« e varfĂ«r”.

 

[i] Antonio Leggieri – gazetar dhe kontribues i rregullt nĂ« seksionin Viaggi tĂ« Il Fatto Quotidiano.

[ii] Gentrifikimi ështĂ« njĂ« proces urban qĂ« ndodh kur njĂ« vend apo lagjet e vjetra ose tĂ« deprimuara fillojnĂ« tĂ« transformohen pĂ«r shkak tĂ« investimeve tĂ« reja dhe vlerĂ«s sĂ« rritur tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme. Ky fenomen shpesh sjell pĂ«rfitime ekonomike pĂ«r disa, por gjithashtu ka pasoja negative pĂ«r vendasit dhe banorĂ«t e vjetĂ«r tĂ« lagjes. Ata shpesh pĂ«rballen me rritjen e kostove tĂ« jetesĂ«s, qĂ« mund t’i detyrojĂ« tĂ« largohen nga shtĂ«pitĂ« e tyre.

The post Amerikanët janë kudo dhe po shtrenjtojnë turizmin. Shih rastin e Shqipërisë appeared first on Revista Monitor.

Aksion për sigurinë ushqimore, Rama: Kush tregton qumësht dhe mish pa faturë i konfiskohet malli

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 11:30

Nga dita e sotme produktet e bulmetit dhe mishit nuk do të lejohen të shiten pa faturë tatimore.

Në takim me deputetët e qarkut të Tiranës Kryeminsitri Edi Rama duke folur për sigurinë ushqimore tha se nuk do të lejohet shitje e qumështit të freskët dhe mishit pa faturë në të kundërt produktet do të konfiskohen.

“E fundit qĂ« kam, Ă«shtĂ« siguria ushqimore. Edhe kĂ«tu na duhet tĂ« hedhim hapa shumĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«rpara sepse Ă«shtĂ« njĂ« nga pikat mĂ« tĂ« dobĂ«ta qĂ« kemi nĂ« raport edhe me negociatat pĂ«r anĂ«tarĂ«sim nĂ« Bashkimin Europian dhe edhe kĂ«tu, me pezullimin e veprimtarisĂ« sĂ« AKU-sĂ« dhe fillimin e njĂ« procesi provimi tĂ« tĂ« gjithĂ« inspektorĂ«ve tĂ« AKU-sĂ« me gojĂ« dhe me shkrim si dhe hapjen e mundĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« tjerĂ« qĂ« tĂ« pĂ«rfshihen nĂ« Agjenci, kemi hedhur vetĂ«m hapin e parĂ« ndĂ«rkohĂ« qĂ« nga sot dhe po shikoja informacionet para se tĂ« vija kĂ«tu, ka filluar procesi i kontrolleve dhe i konfiskimit tĂ« qumĂ«shtit dhe tĂ« bulmetrave pa faturĂ«.

Domethënë pa siguri ushqimore, aq më tepër në këto temperatura të larta ku largqoftë mund të ndodhin gjëra shumë të rënda në lëndim të shëndetit të konsumatorëve. Qumësht dhe bulmet i freskët pa faturë dhe mish i freskët pa faturë nuk do të lejohet dhe kushdo që do ta tregtojë, do ta humbasë atë si mall dhe ky është vetëm fillimi i një kontrolli shumë më të rreptë përsa i përket sigurisë ushqimore.

NĂ« tĂ«rĂ«si besoj qĂ« do tĂ« jetĂ« njĂ« punĂ« qĂ« do tĂ« bazohet tek vazhdimĂ«sia, por do tĂ« jetĂ« njĂ« punĂ« qĂ« nuk do tĂ« jetĂ« aq e vĂ«shtirĂ« sa do tĂ« ishte jo shumĂ« vite mĂ« parĂ« sepse baza Ă«shtĂ« e vendosur dhe sepse shumica dĂ«rrmuese e qytetarĂ«ve janĂ« tanimĂ« shumĂ« tĂ« qartĂ« lidhur me kĂ«tĂ«â€.

Nisja e aksionit për formalizimin e tregut të tregtimit të produkteve blegtoria u njoftua më herët edhe nga administrata tatimore.

Tatimet sqaruan se sipas Ligjit Nr. 87/2019 “PĂ«r faturĂ«n dhe sistemin e monitorimit tĂ« qarkullimit”, neni 6, pika 3; neni 7, pika 2 dhe neni 9, tatimpaguesit duhet qĂ«:

-Çdo artikull blegtoral dhe bujqĂ«sor qĂ« disponojnĂ« dhe tregtojnĂ« ta shoqĂ«rojnĂ« me faturĂ« tĂ« fiskalizuar tĂ« blerjes, nĂ« tĂ« cilĂ«n tĂ« identifikohet dukshĂ«m dhe qartĂ« shitĂ«si, si rrjedhojĂ« edhe origjina e produktit.
-Çdo artikull qĂ« tregtojnĂ« ndaj konsumatorit final ta shoqĂ«rojnĂ« me faturĂ« tĂ« fiskalizuar, ku tĂ« jenĂ« pasqyruar saktĂ« dhe dukshĂ«m emĂ«rtimi dhe çmimi i produktit.

Në përfundim të fushatës ndërgjegjësuse, Task-Forca e ngritur për këtë qëllim, e përbërë nga inspektorë të Hetimit Tatimor dhe inspektorë të monitorimit në terren, do të nisë kontrollet në vend për të verifikuar që çdo produkt bujqësor apo blegtoral shoqërohet me faturë tatimore të fiskalizuar.

 

The post Aksion për sigurinë ushqimore, Rama: Kush tregton qumësht dhe mish pa faturë i konfiskohet malli appeared first on Revista Monitor.

Kryeministri Rama: Në Theth janë goditur 40 ndërtime pa leje, nuk u hapet rrugë resorteve

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
14 July 2025 at 11:04

Kryeministri Edi Rama në një takim me deputet e qarkut të Tiranës foli edhe për problematikën e krijuar nga prishja e ndërtimeve në zonën turistike të Thethit.

Kryeministri Rama tha se në Theth janë goditur 40 ndërtime në shkelje me ligjin.

“Dua tĂ« sqaroj qĂ« kĂ«tu nuk bĂ«het fjalĂ« pĂ«r disa tĂ« shkretĂ«, kĂ«tu bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njerĂ«z, individĂ« qĂ« janĂ« ngjitur deri atje nĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« konsiderueshme tĂ« rasteve nuk janĂ« banorĂ« tĂ« atij vendi dhe madje nĂ« rastin flagrant qĂ« u bĂ« dhe shkak i kĂ«tij procesi, bĂ«het fjalĂ« pĂ«r individĂ« qĂ« as nuk janĂ« shfaqur qĂ« tĂ« pretendojnĂ« çfarĂ«do qoftĂ« dhe Policia e Shtetit po merret me hetimin e si ka ndodhur dhe kush Ă«shtĂ« mbrapa pushtimit kriminal tĂ« qendrĂ«s sĂ« zemrĂ«s sĂ« Thethit qĂ« Ă«shtĂ« kartolina e njohur e Thethit dhe bĂ«het fjalĂ« pĂ«r ndĂ«rtime tĂ« cilat nuk janĂ« pĂ«r tĂ« futur kokĂ«n, por janĂ« pĂ«r qĂ«llim fitimi.

Nga ana tjetër unë nuk e di që të ketë ndonjë teori që e amniston shkelësin e ligjit duke ia ngarkuar fajin strukturave të shtetit nëse nuk e parandalojnë shkeljen e ligjit ose nëse nuk e kapin shkelësin në sekondën kur ai fillon të bëjë shkeljen.

Natyrisht që edhe strukturat kanë përgjegjësinë e tyre dhe e kanë marrë këtë përgjegjësi, mbetet për tu parë se çfarë përgjegjësie do të marrë Këshilli i Lartë i Prokurorisë ligjor me zonjën Gjeli, e cila nuk ka pranuar as të fillojë hetimin bazuar në denoncimet e bëra dhe dua të them që në Theth janë goditur 40 subjekte të cilat në një sërë rastesh kanë pasur më shumë sesa një ngrehinë, pra kanë pasur dhe nga dy dhe nga tre dhe Policia e Shtetit ka një numër të konsiderueshëm denoncimesh të bëra në Prokurori lidhur me këto subjekte dhe Prokuroria nuk ka ndërmarrë asnjë veprim.

Gjithsesi Policia e Shtetit e ka marrĂ« pjesĂ«n e vet tĂ« pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« ashtu sikundĂ«r edhe bashkia e ShkodrĂ«s e ka marrĂ« pjesĂ«n e vet tĂ« pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« lidhur me inspektoratin pĂ«r mbrojtjen e territorit”.

Kreu i qeverisë hodhi poshtë edhe aludimet se prishja e ndërtimeve në Theth bëhet me qëllim ngritjen e resorteve.

“Dhe tĂ« gjithĂ« kĂ«to ndĂ«rtime qĂ« janĂ« prishur deri nĂ« gurin e fundit janĂ« ndĂ«rtime tĂ« bĂ«ra nĂ« muajt e fundit, nuk janĂ« ndĂ«rtime tĂ« kohĂ«s kur ne kemi qenĂ« aty. Ka pasur njĂ« turravrap tĂ« madh nĂ« Theth dhe e pĂ«rsĂ«ris jo vetĂ«m nga disa prej banoreve por nga individĂ« qĂ« s’kanĂ« lidhje fare me Thethin, qĂ« janĂ« ngjitur atje lart pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar. Ne kemi bĂ«rĂ« legalizimet, kemi bĂ«rĂ« planin urbanistik siç e kemi premtuar, kemi vendosur dhe financimin pĂ«r tĂ« realizuar transformimin e nevojshĂ«m nĂ« zonĂ«n qendrore tĂ« Thethit dhe ajo Ă«shtĂ« njĂ« zonĂ« e mbrojtur ku ndryshe nga çfarĂ« dĂ«gjova qĂ« predikohet po ashtu qĂ« me demek po i hapim rrugĂ« oligarkĂ«ve megjithĂ«se ne ShqipĂ«ri s’ka asnjĂ« oligark, aty nuk bĂ«het fjalĂ« pĂ«r te lejuar ndĂ«rtime dhe pĂ«r tĂ« bĂ«re resorte turistike, Ă«shtĂ« absolutisht jashtĂ« çdo lloj opsioni”.

Prej gati 1 javë operacioni i institucioneve shtetërore për prishjen e ndërtimeve në Theth po has në kundërshtimin e banorëve të zonës të cilët në disa raste janë konfrontuar me punonjësit e IKMT dhe policisë së shtetit.

 

The post Kryeministri Rama: Në Theth janë goditur 40 ndërtime pa leje, nuk u hapet rrugë resorteve appeared first on Revista Monitor.

Shqipëria, me rënien më të fortë të popullsisë në Europë në dekadën e fundit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
13 July 2025 at 23:02

Në gjithë Europën, sidomos atë në zhvillim, njerëzit lëvizin në kërkim të një jete më të mirë.

Globalizimi, hapja e tregjeve, lehtësimi i lëvizjes dhe kritereve të lejeve të punës nga shtetet e zhvilluara që po plaken, janë mundësi që, natyrshëm, shumëkush do të përpiqet ti shfrytëzojë, sidomos të rinjtë që sot kanë pritshmëri më të larta nga jeta.

Por, askush nuk ikĂ«n me ritmin qĂ« po largohen shqiptarĂ«t. TĂ« dhĂ«nat e fundit tĂ« Eurostat, tĂ« pĂ«rpunuara nga “Monitor”, tregojnĂ« se popullsia e ShqipĂ«risĂ« Ă«shtĂ« reduktuar me 18.2% nĂ« fund tĂ« vitit 2024, nĂ« krahasim me 2011, periudhĂ« qĂ« pĂ«rfshin dhe zhvillimin e dy censeve.

Gjatë kësaj periudhe, vendi është reduktuar me mbi 500 mijë banorë. Vendi ka zyrtarisht sot 2.36 milionë banorë, shifër e raportuar dhe tek Eurostat.

Kjo rënie në përqindje (e matur me madhësinë relativ të kombit) është më e larta në Europë, sipas Eurostat. Shteti i dytë që ka humbur më shumë banorë, pas Shqipërisë, është Bullgaria, popullsia e së cilës është reduktuar me 12.3% brenda së njëjtës periudhë.

Maqedonia e Veriut renditet e treta, duke humbur 11.4%, e ndjekur nga Bosnjë-Hercegovina (-11.2%), Kroacia )-9.7), Letonia (-9.4) dhe Serbia (-9%). Vendi i rajonit që ka arritur të ruajë nivelet pothuajse të pandryshuara të popullsisë është Mali i Zi, që ka parë një rritje me 0.6% nga 2011-a. (Shifrat për Kosovën mungojnë).

Shtetet e Europës Perëndimore, ndonëse janë më të plakura, kanë arritur që të shtojnë popullsisë, si rrjedhojë e politikave agresive të emigrimit, si një zgjidhje për të adresuar problemet demografike, që kanë ardhur nga plakja e popullsisë dhe rënia e lindjeve.

Eurozona e ka rritur popullsinë me 3.2% nga 2011-a. Në Itali, shteti më i plakur në Europë, së bashku me Spanjën, popullsia ka ndryshuar përkatësisht me -1.8% dhe +4.5%. Gjermania, që vitet e fundit ka lehtësuar kriteret e lejeve të punës ka rritur popullsinë me 4% në më shumë se një dekadë.

Në Shqipëri, tkurrja e fortë e popullsisë lidhet me dy faktorë. Së pari, ngadalësimi i shtesës natyrore, që gjatë pandemisë u kthye në negativ dhe tashmë është në nivele minimale, me vetëm 1.2 mijë persona plus në 2024-n, nga mbi 60 mijë persona që ishte në fillim të viteve 90.

Faktori i dytë dhe më i rëndësishëm është emigracioni, që njohu një valë të re pas vitit 2016, kryesisht nga popullsia e re në moshë. Në vitin 2024, sipas Eurostat, emigracioni neto ishte 28.8 mijë persona.

I dyti më i larti në Europë, pas Turqisë, që kishte një emigracion neto prej -156 mijë personash, por që është një shtet me një popullsi me 86 milionë banorë! Që pas viteve 90, në çdo dekadë, kur janë dhe të dhënat e Censeve, nga vendi janë larguar mesatarisht 500 mijë persona.

Të dy këto faktorë kanë ndikuar në plakjen e popullsisë. Sipas të dhënave të të tjera të Eurostat, mosha mediane e Shqipërisë arriti në 44.3 vite në 2024-n, duke iu afruar mesatares së BE-së prej 44.7 vite vitin e kaluar. Kjo do të thotë që në Shqipëri, gjysma e popullsisë është nën 44.3 vjeç dhe gjysma mbi këtë moshë. Në 2010-n, gjysma e popullsisë shqiptare ishte nën 31.9 vjeç.

Rënia e popullsisë dhe plakja e saj ka shkaktuar ngërç në tregun e punës, duke detyruar bizneset të frenojnë zgjerimin, ka frenuar produktivitetin, teksa janë rritur pagat pa u shoqëruar me rendimentin, ka frenuar konsumin dhe në afat të gjatë pritet të ndikojë skemën e pensioneve dhe rritjen e qëndrueshme ne vend, teksa qeveria nuk duket ende ta pranojë si një problem madhor, ritmet e larta me të cilat po reduktohet popullsia e vendit.

The post Shqipëria, me rënien më të fortë të popullsisë në Europë në dekadën e fundit appeared first on Revista Monitor.

Banka e ShqipĂ«risĂ« lehtĂ«son “pa bujĂ«â€ kreditimin e PPP-ve nĂ« infrastrukturĂ«

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
13 July 2025 at 23:01

Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë miratoi këtë muaj disa ndryshime rregullatore, që lehtësojnë dhënien e kredive nga bankat tregtare për projektet strategjike në infrastrukturë.

Ndryshimet ishin propozuar nga Shoqata Shqiptare të Bankave dhe kanë gjetur dakordësinë e Bankës Qendrore.

Sipas rregullores, projekte në infrastruktura strategjike të transportit do të konsiderohen financimet e projekteve në formën e ndërtimit të një infrastrukture të re ose të një infrastrukture ekzistuese, në fushat e transportit rrugor dhe të infrastrukturës portuale dhe aeroportuale dhe ku shoqëria tregtare ka një kontratë ose marrëveshje me institucionin shtetëror përkatës.

Bankat do të ponderojnë ekspozimet ndaj shoqërive tregtare që financojnë projekte në infrastruktura strategjike transporti, me peshën e rrezikut 50% (më parë këto kredi ponderoheshin me peshë rreziku 100%), nëse plotësohen kushtet e parashikuara në rregullore.

Një veprim i tillë e bën më pak të kushtueshme dhënien e kredive të këtij lloji në terma të kapitalizimit dhe zgjeron hapësirat e bankave për të financuar projekte të këtij lloji.

Në përgjithësi, kreditë për projektet e infrastrukturës rrugore prekin shifra të mëdha, ndaj kanë edhe një ndikim të rëndësishëm mbi raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit, që mat raportin mes aktiveve me rrezik kundrejt kapitalit rregullator.

NĂ« rregulloren “PĂ«r raportin e mjaftueshmĂ«risĂ« sĂ« kapitalit, Ă«shtĂ« shtuar njĂ« nen i ri, qĂ« pĂ«rcakton se bankat identifikojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« veçuar nga klasa e ekspozimeve ndaj shoqĂ«rive tregtare, ekspozimet ndaj shoqĂ«rive tregtare qĂ« financojnĂ« projekte nĂ« infrastruktura strategjike transporti tĂ« cilat plotĂ«sojnĂ« disa kushte specifike.

Rregullorja e ndryshuar vendos si kusht që përfitues fundor i projektit të financuar të jetë qeveria shqiptare.

Kredia duhet tĂ« ketĂ« njĂ« afat maturimi deri nĂ« 10 vjet dhe kontrata e kredisĂ« pĂ«r ekspozimin nĂ« fjalĂ« duhet t’i sigurojĂ« bankĂ«s njĂ« nivel tĂ« lartĂ« kontrolli mbi aktivet e projektit dhe tĂ« ardhurat qĂ« gjenerohen prej tij.

Gjithashtu, burimi i shlyerjes së kredisë duhet të përbëhet minimalisht në masën dy të tretat nga të ardhurat që gjenerohen nga projekti i financuar. Kriter tjetër është aftësia e vlerësuar e

huamarrësit për të përmbushur detyrimet e tij financiare, edhe në kushte të theksuara stresi që lidhen me rrezikun e projektit të financuar.

Parashikimet rregullores së re do të zbatohen për të gjitha ekspozimet ndaj shoqërive tregtare që financojnë projekte në infrastruktura strategjike transporti, që do të krijohen deri më 31 dhjetor 2026 dhe do të jenë të zbatueshme deri në afatin e miratuar të financimit, që në çdo rast nuk duhet të jetë më i gjatë 10 vjet.

PĂ«r tĂ« njĂ«jtin qĂ«llim, Banka e ShqipĂ«risĂ« ka miratuar disa ndryshime edhe nĂ« rregulloren “PĂ«r administrimin e rrezikut nga ekspozimet e mĂ«dha tĂ« bankave”.

Në këtë rregullore, është shtuar një dispozitë që parashikon se bankat, në llogaritjen e ekspozimeve maksimale të lejueshme përjashtojnë, mes të tjerash, edhe ekspozimet, me jo më shumë se 50% të vlerës së tyre, ndaj shoqërive tregtare që financojnë projekte në infrastruktura strategjike transporti.

 

Bankat, “oreks” nĂ« rritje pĂ«r PPP-tĂ«

GjatĂ« viteve tĂ« fundit, sektori bankar nĂ« vend ka shfaqur njĂ« “oreks” nĂ« rritje pĂ«r tĂ« financuar projektet e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« PPP-ve nĂ« infrastrukturĂ«.

NĂ« muajin maj, Tirana Bank nĂ«nshkroi njĂ« kontratĂ« kredie prej 17 milionĂ« eurosh me kompaninĂ« “Marina VlorĂ«â€, qĂ« po zbaton projekti koncesionar tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« njĂ« porti tĂ« jahteve nĂ« VlorĂ«, bashkangjitur me njĂ« kompleks reziencial dhe hotelier, sipas njĂ« modeli tĂ« ngjashĂ«m me atĂ« qĂ« po ndĂ«rtohet nĂ« Portin e DurrĂ«sit.

Në fund të vitit 2023, tre banka tregtare shqiptare vendosën të financonin me një kredi të përbashkët (sindikale) projektin e partneritetit publik-privat për ndërtimin e rrugës Thumanë-Kashar. Banka Amerikane e Investimeve, Tirana Bank dhe Union Bank financuan me më shumë se 30 milionë euro ndërtimin e rrugës Thumanë-Kashar.

NĂ« vitin 2021, Intesa Sanpaolo Bank Albania, OTP Albania dhe Tirana Bank financuan njĂ« kredi tĂ« pĂ«rbashkĂ«t prej 26 milionĂ« eurosh shoqĂ«rinĂ« koncesionare “Orikum-Llogara”.

Projekti më i rëndësishëm me financim publik i PPP-ve në ndërtimin e rrugëve është ai Rrugës së Arbrit. Ky projekt është mbështetur me një kredi të konsiderueshme nga Banka Kombëtare Tregtare (BKT).

NĂ« gusht tĂ« vitit 2018, BKT miratoi njĂ« hua deri nĂ« vlerĂ«n e 9.5 miliardĂ« lekĂ«ve te kompania “Gjoka 87”, megjithatĂ« nĂ« fakt ajo nuk Ă«shtĂ« disbursuar deri nĂ« vlerĂ«n maksimale tĂ« parashikuar.

Sipas pasqyrave financiare tĂ« “Gjoka 87”, detyrimi maksimal ndaj bankĂ«s ka arritur shumĂ«n 4.4 miliardĂ« lekĂ«, nĂ« vitin 2022.

NĂ« vitin 2017, BKT gjithashtu ka miratuar gjithashtu njĂ« kredi prej 28.5 milionĂ« euro te “Albania Highway Concession”, kompania qĂ« po zbaton kontratĂ«n koncesionare tĂ« pĂ«rfundimit dhe mirĂ«mbajtjes sĂ« RrugĂ«s sĂ« Kombit.

Në rastin e PPP-ve, qeveria shqiptare nuk ofron garanci sovrane, ndaj bankat duhet ta marrë vetë përsipër rrezikun e kredisë. Pavarësisht nga kjo, sektori bankar ka ofruar tashmë përsipër financime të konsiderueshme në projektet e PPP-ve në infrastrukturë. / E.Shehu

The post Banka e ShqipĂ«risĂ« lehtĂ«son “pa bujĂ«â€ kreditimin e PPP-ve nĂ« infrastrukturĂ« appeared first on Revista Monitor.

Rritja e çmimeve të qirave u përshpejtua në maj 2025

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
13 July 2025 at 23:00

Presioni në rritje në tregun e qirave është reflektuar edhe në nivelin e përgjithshëm të çmimeve.

Në muajin maj 2025 mesatarja e qirave ishte 4.7 për qind më e lartë se në maj 2024, raporton INSTAT. Kjo ishte rritja më e lartë që nga dhjetori 2023.

Grafiku i mëposhtëm se rritja e qirave është përforcuar pas pandemisë si rrjedhojë e tkurrjes së ofertës së qirave afatgjata, orientimit të tregut drejt turizmit, mungesës së ndërhyrjeve shtetërore për të rregulluar tregun e strehimit, dhe ndryshimeve demografike ku gjithnjë e më shumë të rinj nga rrethet transferohen në Tiranë.

Para 10 viteve në 2015-2016, ndryshimet vjetore në çmimet e qirave ishin të papërfillshme, me norma rritjeje nën 1% ose edhe negative. Megjithatë, që nga fundi i vitit 2016 dhe veçanërisht gjatë vitit 2017, ritmi i rritjes u përshpejtua ndjeshëm, duke arritur mbi 4% në disa muaj.

Periudha e pandemisë, në vitin 2020, shënoi një ngadalësim të fortë të tregut, me norma rritjeje afër zeros ose negative. Izolimet, pasiguria ekonomike dhe emigrimi i përkohshëm i shumë qytetarëve ndikuan ndjeshëm në kërkesën për qira.

Nga mesi i vitit 2021 filloi njĂ« rritje graduale, qĂ« shfaqet mĂ« e qartĂ« nĂ« vitin 2022, me norma rritjeje qĂ« kapĂ«rcyen 2–3%.

Megjithatë, zhvillimi më i theksuar ndodhi gjatë vitit 2023, kur ritmi i rritjes vjetore të çmimeve të qirasë arriti kulmin në rreth 4.9% në muajin shkurt.

Kjo fazë pasqyron një rikthim të fortë të kërkesës në treg, ndoshta i ndikuar nga turizmi në rritje dhe zhvendosja e të huajve që punojnë në vend, veçanërisht në Tiranë.

Pas këtij kulmi, tendenca filloi të zbutet, sidoqoftë, nga muaji mars 2024 nisi një tjetër fazë rritjeje e fortë, duke kulmuar në maj 2025 me një normë vjetore prej 4.7%, shumë pranë nivelit më të lartë të regjistruar dy vite më parë. Kjo tregon se presioni mbi tregun e qirave është rikthyer me intensitet.

Pas vitit 2022 u vu re një rritje e numrit të shtetasve të huaj sidomos ukrainas, rusë, italianë dhe nomadë që marrin me qira prona në Shqipëri, për shkak të çmimeve ende të ulëta të qirave në Kryeqytet në krahasim me pjesën tjetër të Europës.

Gjithashtu shumë pronarë i kthyen banesat në njësi për turistë, duke ulur ofertën për qira afatgjatë dhe duke rritur çmimet për banorët vendas.

Teksa ndërtimet e reja janë përqendruar në segmente luksoze, mungon oferta për banesa me qira të përballueshme për familjet me të ardhura mesatare ose të ulëta. Ky çekuilibër po shtyn çmimet lart, veçanërisht në zona urbane kryesisht në Tiranë.

Burimi: INSTAT

The post Rritja e çmimeve të qirave u përshpejtua në maj 2025 appeared first on Revista Monitor.

Before yesterdayMain stream

Kursi i kĂ«mbimit Euro – Lek zbret nĂ« njĂ« minimum tĂ« ri historik

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 July 2025 at 14:30

Rënia e kursit të këmbimit Euro-Lek ka arritur një rekord të ri historik ditën e premte. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, monedha europiane u këmbye sot me 97.84 lekë, niveli më i ulët i regjistruar ndonjëherë.

Agjentët e këmbimit valutor shprehen se kursi i këmbimit ndodhet nën ndikimin e e szonit turistik, që shoqërohet me rritje prurjeve të monedhës europiane. Efekti i sezonit ka nisur të forcohet që nga tremujori i dytë, ndërsa në këtë periudhë të vitit arrin pikën më të lartë.

Presionet mbi kursin e këmbimit duket se po shfaqen edhe më të fortë se parashikimet edhe këtë vit, aq sa qysh prej muajit maj Banka e Shqipërisë ka rinisur operacionet e blerjes së drejtpërdrejtë të valutës, me qëllim moslejimin e rënies së mëtejshme të Euros dhe forcimin e Lekut. Këto ndërhyrje motivohen me objektivin e inflacionit, që prej më shumë se një viti është më i ulët se objektivi prej 3% i Bankës së Shqipërisë. Megjithatë, institucionet partnere ndërkombëtare vazhdojnë të kërkojnë ruajtje të regjimit të lirë të kursit të këmbimit.

Në takimin e fundit me Guvernatorin Sejko, misioni i FMN-së theksoi edhe njëherë rëndësinë e vijimit të regjimit të kursit të lirë të këmbimit, duke nënvizuar se ky regjim ofron një instrument mjaft të dobishëm në amortizimin e goditjeve të huaja dhe është përqasja më e mirë në procesin e konvergjencës me standardet e Bashkimit Europian.

Megjithatë, pavarësisht përpjekjeve të Bankës së Shqipërisë për ta mbajtur Euron pranë kufirit të 98 lekëve, presionet e tregut kanë sjellë shmangie të vogla nga ky nivel dhe kanë bërë që kursi në fund të kësaj jave të regjistrojë një minimum të ri historik.

Këtë muaj, Banka e Shqipërisë vendosi, në mënyrë deri diku të papritur, të ulë më tej normën bazë të interesit nga 2.75% në 2.5%. Argumenti kryesor për këtë vendimmarrje ishte vazhdimësia e inflacionit të ulët të importuar, që pjesërisht vazhdon të ndikohet edhe nga forcimi i monedhës vendase në kursin e këmbimit. Megjithëse në teori një ulje e normës bazë duhet të ndikojë në zhvlerësimin e monedhës, ekspertët mendojnë se një efekt i tillë në Shqipëri nuk ekziston, edhe për shkak të stadit të dobët të zhvillimit dhe sofistikimit të tregut financiar.

Një efekt shtesë në forcimin e Lekut vazhdon të japë edhe politika fiskale shtrënguese e qeverisë shqiptare. Edhe këtë vit balanca buxhetore vazhdon të jetë në suficit të gjerë. Në fund të 5-mujorit, suficiti buxhetor arriti në më shumë se 39 miliardë lekë, por megjithatë në rënie me 22% krahasuar me suficitin që raportohej në të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Burimi: Banka e Shqipërisë

Burimi: Banka e Shqipërisë

The post Kursi i kĂ«mbimit Euro – Lek zbret nĂ« njĂ« minimum tĂ« ri historik appeared first on Revista Monitor.

Të ardhurat e buxhetit të Kosovës rriten 11% për 6-mujorin

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 July 2025 at 14:30

Të ardhurat nga tatimet në Kosovë kanë shënuar rritje të ndjeshme. Gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2025, Administrata Tatimore ka mbledhur mbi 524 milionë euro, që është rreth 11% më shumë se në periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.

Administrata Tatimore e Kosovës ka inkasuar mbi 524 milionë euro gjatë gjashtëmujorit të parë të këtij viti, duke shënuar një rritje prej rreth 51 milionë euro apo 11 për qind më shumë në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.

Kështu ka bërë të ditur drejtori i përgjithshëm i ATK-së, Ilir Murtezaj, në një konferencë për media.

Ai ka thënë se ATK-ja ka vazhduar me përkushtim zbatimin e prioriteteve strategjike, përfshirë rritjen e mbledhjes së të hyrave, luftimin e informalitetit, avancimin e teknologjisë dhe përmirësimin e kulturës tatimore në vend.

“GjatĂ« kĂ«tyre gjashtĂ« muajve, ATK-ja ka vazhduar me pĂ«rkushtim tĂ« zbatojĂ« prioritetet strategjike qĂ« janĂ«, rritja e mbledhjes sĂ« te hyrave, luftimi i informalitetit, zgjerimin apo rritjen e pĂ«rdorimit te teknologjisĂ« nĂ« shĂ«rbim ndaj tatimpaguesve, dhe pĂ«rmirĂ«simin e kulturĂ«s se pĂ«rgjithshme tatimore ne vend.

ATK edhe në këtë periudhe raportuese, sikurse edhe në katër vitet e fundit, vazhdoi me ngritje te performances pothuajse në të gjithë indikatorët matës.

NĂ« gjashtĂ«mujorin e parĂ« tĂ« vitit 2025 kemi inkasim tĂ« te hyrave tatimore mbi 524 milionĂ« euro, qĂ« do tĂ« thotĂ« se kemi rritur tĂ« hyrat mbi 51 milionĂ« apo rreth 11 pĂ«r qind, nĂ« raport me vitin paraprak”.

Përveç të hyrave tatimore, ATK-ja ka mbledhur edhe afër 170 milionë euro nga kontributet pensionale gjatë kësaj periudhe.

“Dihet qĂ« krahas detyrimeve qĂ« kemi, me mbledh tĂ« hyra tatimore, kemi edhe kontributet pensionale, qĂ« po ashtu edhe tek kontributet pensionale shihen tĂ« dhĂ«nat qĂ« pasqyrojnĂ« progres tĂ« vazhdueshĂ«m qĂ« gjatĂ« kĂ«tij gjashtĂ«mujori janĂ« mbledhur afĂ«r 170 milionĂ« euro”, ka shtuar Murtezaj.

Megjithatë, drejtori i ATK-së theksoi se përkundër përparimeve, institucioni vazhdon të përballet me sfida.

“Normalisht e pranojmĂ« se kemi edhe sfida te shumta, e qĂ« me kryesoret do i veçoja sfidĂ«n nĂ« avancimin e digjitalizimit te mĂ«tutjeshĂ«m institucional, si dhe sfidĂ«n me resurse humane. E qĂ« sfida me resurse humane Ă«shtĂ« e ndarĂ« nĂ« dy drejtime, si nga aspekti i rekrutimit te stafit tĂ« ri, po ashtu edhe nĂ« ruajtjen e resurseve ekzistuese”, ka nĂ«nvizuar Murtezaj.

I pyetur lidhur pĂ«r vendimin e ZRRE-sĂ« karshi bizneseve, nĂ«se ATK-ja ka marrĂ« ndonjĂ« veprim pĂ«r tĂ« lehtĂ«suar bizneset, ai ka thĂ«nĂ« se ky institucion “nuk Ă«shtĂ« organizatĂ« humanitare”.

Derisa foli edhe për arkat fiskale që nuk po mund të servisohen askund tjetër përveçse në Pejë.

“ATK nuk Ă«shtĂ« as organizatĂ« humanitare e as mbĂ«shtetĂ«se pĂ«r tĂ« mbĂ«shtet me financa askĂ«nd, jemi pĂ«r tĂ« mbledhur tĂ« hyra tatimore. Roli ynĂ« ka qenĂ« pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« informata, pĂ«r tĂ« identifikuar cilat janĂ« bizneset qĂ« vinĂ« nĂ« atĂ« kategori tĂ« kritereve


Tek arka fiskale, operatoret ekzistues, kanĂ« pas mundĂ«si, nuk e di a kanĂ« blerĂ« apo jo, ne si ATK nuk kemi pranuar informatĂ« ose ankesĂ« qĂ« nuk ka pĂ«r tĂ« blerë 

NdĂ«rsa sa pika, [tĂ« servsimit] sa qendra vendos zyre nuk Ă«shtĂ« e pĂ«rcaktuar me ligj dhe as me udhĂ«zim, nĂ« kĂ«tĂ« drejtim kemi kĂ«rkuar konstruktivitet nga operatorĂ«t me qĂ«llim tĂ« lehtĂ«sojĂ« procesin e mirĂ«mbajtjes sĂ« pajisjeve fiskale, por tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« jemi nĂ« mbikĂ«qyrje, qĂ« nĂ« raste kur ka tejkalim tĂ« ofrimit tĂ« kĂ«tyre shĂ«rbimeve do tĂ« merren masa ndĂ«shkuese ndaj tyre”.

Murtezaj foli edhe për reformën në procesin e fiskalizimit, e cila tashmë është në fazën përfundimtare të implementimit.

“Dua tĂ« ju informoj pĂ«r njĂ« reformĂ« e cila Ă«shtĂ« nĂ« proces dhe ne fazĂ«n finale tĂ« implementimit tĂ« saj. Pra fjala Ă«shtĂ« pĂ«r reformĂ«n nĂ« procesin e fiskalizimit.

Kjo reformĂ« Ă«shtĂ« iniciuar nga ministri i Financave Murati, dhe nĂ«n mbĂ«shtetjen financiare tĂ« UNDP-sĂ« Ă«shtĂ« zhvilluar moduli apo aplikacioni, i cili krijon je çasje te re tĂ« fiskalizimit, nga njĂ« qasje harduerike, nĂ« qasje softuerike”, ka thĂ«nĂ« ai.

Sipas të dhënave që Murtezaj i ka prezantuar së bashku, tatimet dhe kontributet kanë kapur shifrën e 693.8 milionë eurove.

 

 

The post Të ardhurat e buxhetit të Kosovës rriten 11% për 6-mujorin appeared first on Revista Monitor.

Mbretëria e Bashkuar pret që BE të miratojë marrëveshjen e emigracionit me Francën

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 July 2025 at 14:26

Sekretarja e Shteti për Punët Brendshme e Mbretërisë së Bashkuar është e bindur se skema që synon kalimet me anije të vogla nuk do të vonohet nga kundërshtimi i Europës

Mbretëria e Bashkuar pret që Bashkimi Europian të miratojë marrëveshjen për kthimin e emigrantëve me Francën, tha Sekretarja e Shtetit për Punët e Brendshme Yvette Cooper, pasi Franca tha se duhej të ratifikohej ligjërisht përpara se të vihej në veprim.

Yvette Cooper tha se mendonte që Komisioni Europian do të miratonte skemën pilot, e cila do të përfshijë kthimin në Francë të disa njerëzve që kalojnë Kanalin La Manche me anije të vogla, në këmbim të zhvendosjes së disa azilkërkuesve nga Franca në Mbretërinë e Bashkuar.

Skema, e cila u njoftua të enjten nga kryeministri i MB, Keir Starmer, dhe presidenti i Francës, Emmanuel Macron, do të shënonte herën e parë që Franca ka rënë dakord të marrë mbrapsht disa nga ata që kalojnë Kanalin La Manche. Por shumë detaje të skemës mbeten të paqarta, siç është pyetja se sa do të kthehen dhe kur do të fillojë.

Cooper tha se nuk priste që zbatimi të vonohej nga kundërshtimi i Europës, pavarësisht se vendet mesdhetare kanë shprehur shqetësim për perspektivat e azilkërkuesve të kthyer, që udhëtojnë përsëri në Europën Jugore.

“Kemi folur me komisionerĂ«t e BE-sĂ«,” tha ajo. “Kemi folur gjithashtu me ministra tĂ« tjerĂ« tĂ« brendshĂ«m europianĂ« dhe qeveri gjatĂ« gjithĂ« kĂ«tij procesi.

“Ministrja e brendshme franceze dhe unĂ« kemi folur pĂ«r kĂ«tĂ«, pĂ«r ta zhvilluar kĂ«tĂ« plan, qĂ« nga tetori i vitit tĂ« kaluar, dhe komisionerĂ«t e BE-sĂ« kanĂ« qenĂ« shumĂ« mbĂ«shtetĂ«s. Prandaj e kemi hartuar kĂ«tĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« funksionojĂ«, jo vetĂ«m pĂ«r MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar dhe FrancĂ«n, por edhe pĂ«r t’iu pĂ«rshtatur tĂ« gjitha shqetĂ«simeve tĂ« tyre.”

E pyetur nĂ«se ishte e bindur se do tĂ« miratohej nga BE, ajo tha: “MeqenĂ«se e kemi bĂ«rĂ« kĂ«tĂ« punĂ« deri nĂ« fund, presim qĂ« komisioni i BE-sĂ« tĂ« vazhdojĂ« tĂ« jetĂ« mbĂ«shtetĂ«s.”

Megjithatë, ajo nuk tha se çfarë qasje priste nga shtetet anëtare, përfshirë Spanjën, Italinë, Greqinë, Maltën dhe Qipron.

Starmer dhe Macron njoftuan projektin pilot në fund të një vizite shtetërore tre-ditore nga presidenti francez, e cila ishte hartuar për të treguar një nivel të ri bashkëpunimi pas Brexit midis dy vendeve.

Sipas skemĂ«s, zyrtarĂ«t britanikĂ« do tĂ« zgjedhin njĂ« numĂ«r tĂ« caktuar tĂ« mbĂ«rritjeve pĂ«r t’u kthyer nĂ« zona tĂ« FrancĂ«s larg bregdetit verior, nĂ« kĂ«mbim tĂ« marrjes sĂ« azilkĂ«rkuesve qĂ« mund tĂ« tregojnĂ« se kanĂ« njĂ« lidhje familjare me BritaninĂ«.

Ministrat shpresojnĂ« se skema do t’i dekurajojĂ« njerĂ«zit qĂ« tĂ« kalojnĂ« Kanalin, megjithĂ«se nuk do tĂ« thonĂ« se sa njerĂ«z do tĂ« kthehen ose si do tĂ« pĂ«rzgjidhen ata.

As Cooper dhe as Starmer nuk i kanë mohuar raportet se projekti pilot fillimisht do të zbatohet vetëm për 50 persona në javë, rreth 6% të totalit mesatar javor.

Chris Philp, Sekretari nĂ« hije pĂ«r PunĂ«t e Brendshme i MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar, tha: “Shifrat do tĂ« jenĂ« tĂ« vogla. Ne do tĂ« lejojmĂ« qĂ« 94% e emigrantĂ«ve tĂ« paligjshĂ«m tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, çka nuk pĂ«rbĂ«n aspak pengesĂ«.” / The Guardian

The post Mbretëria e Bashkuar pret që BE të miratojë marrëveshjen e emigracionit me Francën appeared first on Revista Monitor.

Sejko pret misionin e FMN: Mjedisi i jashtëm krijon pasiguri të mëdha edhe për ekonominë shqiptare

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 July 2025 at 14:08

Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, zhvilloi një takim me misionin e Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), të kryesuar nga Anke Weber, shefe e Misionit për Shqipërinë.

Sipas njoftimit të Bankës së Shqipërisë, qëllimi i vizitës së Misionit në Shqipëri ishte zhvillimi i dialogut periodik me autoritetet shqiptare mbi zhvillimet ekonomike, monetare e financiare, si dhe politikat e duhura për nxitjen e zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik dhe ruajtjen e stabilitetit monetar e financiar të vendit.

Diskutimet u fokusuan mbi zhvillimet më të fundit ekonomike dhe financiare në vend, si dhe perspektivën e tyre për të ardhmen; politikën monetare të ndjekur nga Banka e Shqipërisë dhe masat e marra për ruajtjen dhe forcimin e shëndetit të sektorit bankar dhe stabilitetit financiar të vendit.

Fillimisht, Guvernatori Sejko i njohu bashkëbiseduesit me zhvillimet më të fundit në ekonominë vendase,  ku theksoi se aktiviteti ekonomik është rritur me ritme të qëndrueshme, inflacioni i çmimeve të konsumit është stabilizuar në nivele të ulëta, ndërsa tregjet financiare janë shfaqur të qeta dhe kushtet e financimit mbeten akomoduese.

Gjithashtu, Guvernatori theksoi se politika monetare e ndjekur nga Banka e Shqipërisë ka krijuar kushte të përshtatshme monetare për përmbushjen e objektivit të stabilitetit të çmimeve. Në kuadër të angazhimit për kthimin e inflacionit në objektiv në një kohë sa më të shkurtër, Banka e Shqipërisë ndërmori një lehtësim të qëndrimit të politikës monetare në fillim të muajit korrik, në konsistencë me qasjen fleksibël dhe të bazuar në të dhëna të cilën ka ndjekur për të ruajtur stabilitetin monetar dhe financiar.

Duke u ndalur në ecurinë e sektorit bankar, Guvernatori u shpreh se veprimtaria e tij  karakterizohet nga qëndrueshmëria e shprehur në nivelin e lartë të kapitalizimit,  të  likuiditetit dhe të përmirësimit të cilësisë së aktiveve. Lidhur me cilësinë e portofolit të kredisë, Guvernatori u shpreh se treguesi i kredive me probleme ka prekur nivelin më të ulët që prej vitit 2008, në fund të vitit të 2024 zbriti në 4.17%, nga 4.74% që ishte në fund të vitit 2023.

Kjo rënie është mbështetur nga rritja e kënaqshme ekonomike në vitet e fundit dhe një ecuri e mirë e bilanceve të sektorit privat dhe po vazhdon të ulet edhe në pjesën e parë të vitit 2025.

Gjatë takimit, Guvernatori Sejko vuri theksin në sfidat me të cilat përballet ekonomia vendase të tilla si sfida nga mjedisi i jashtëm, rritja e barrierave tregtare, pasiguritë mbi drejtimin e politikave ekonomike e tregtare, si dhe intensifikimi i konflikteve gjeopolitike që krijojnë një mjedis me pasiguri të lartë duke kërkuar vëmendjen e nevojshme dhe fleksibilitet për të reaguar në mënyrë efektive.

Nga ana e tyre, përfaqësuesit e Fondit Monetar Ndërkombëtar shprehën mbështetjen e tyre për politikën monetare të ndjekur nga Banka e Shqipërisë dhe kontributin e rëndësishëm të saj në stabilitetin monetar e financiar. Gjithashtu, përfaqësuesit e Misionit theksuan rëndësinë e vijimit të regjimit të kursit të lirë të këmbimit, duke nënvizuar se ky regjim ofron një instrument mjaft të dobishëm në amortizimin e goditjeve të huaja dhe është përqasja më e mirë në procesin e konvergjencës me standardet e Bashkimit Evropian.

Ata vlerësuan pozitivisht nismat e mara nga Banka e Shqipërisë në drejtim të mbikëqyrjes bankare, të përmirësimit të kuadrit rregullator për mbrojtjen e konsumatorëve, të rritjes së kujdesit makroprudencial, veçanërisht për kontrollin e ekspozimit të sektorit bankar ndaj kredive hipotekare, si edhe në drejtim të nxitjes e zhvillimit të sistemit të pagesave.

Së fundi, përfaqësuesit e Misionit theksuan rëndësinë primare që një bankë qendrore e pavarur, profesionale dhe transparente, ka për ruajtjen e stabilitetit monetar e financiar, si parakushte për një zhvillim të shpejtë e të qëndrueshëm të vendit, duke nënvizuar se kjo pavarësi është, gjithashtu, edhe një kriter primar i ruajtjes së besimit të investitorëve vendas e të huaj në ekonominë dhe sistemin financiar shqiptar.

Në përfundim të takimit, pjesëmarrësit konfirmuan marrëdhëniet shumë të mira të bashkëpunimit midis Bankës së Shqipërisë dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar në kuadër të misioneve të FMN-së, asistencës teknike dhe më gjerë. Gjithashtu, ata vlerësuan rëndësinë që do të ketë për vendin zbatimi i një programi të vlerësimit të sektorit financiar (FSAP), puna për të cilin do të fillojë gjatë vitit të ardhshëm.

 

The post Sejko pret misionin e FMN: Mjedisi i jashtëm krijon pasiguri të mëdha edhe për ekonominë shqiptare appeared first on Revista Monitor.

Mali i Zi dhe Shqipëria kanë nivelet më të larta të kredive me probleme në Rajon

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 July 2025 at 14:00

Me gjithë tendencën e vazhdueshme në rënie gjatë viteve të fundit, Shqipëria ende vazhdon të ketë një raport të kredive me probleme ndër më të lartët në Rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Të dhënat krahasuese nga Nisma e Vjenës, projekt i Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), i takojnë fundit të vitit të kaluar, kur raporti i kredive me probleme për sektorin bankar shqiptar në fund të vitit të kaluar ishte në nivelin 4.17%. Krahasuar me një vit më parë, raporti i kredive me probleme në Shqipëri u përmirësua me rreth 0.6 pikë përqindje krahasuar me një viti më parë.

Mbështetur në të dhënat e Nismës së Vjenës për rajonin, vendi me raportin më të lartë të kredive me probleme në fund të vitit 2024 ishte Mali i Zi, në nivelin 4.7%. Edhe në Malin e Zi raporti i kredive me probleme ka pësuar rënie, me rreth një pikë përqindje më pak krahasuar me një vit më parë.

Mali i Zi, së bashku me Shqipërinë, në periudhën e pas krizës financiare të vitit 2008 pati nivelet më të larta të raportit të kredive me probleme. Me gjithë uljen graduale, sidomos pas vitit 2017, ende Mali i Zi dhe Shqipëria vazhdojnë të kenë nivelet më të larta të këtij treguesi krahasuar me vendet e tjera të këtij rajoni.

Pas Shqipërisë, vijon Bosnje Hercegovina, me një raport të kredive me probleme në nivelin 3.2%, e ndjekur nga Maqedonia e Veriut, me 2.6%, Serbia, me 2.5% dhe Kosova, me 1.8%.

Raporti i kredive me probleme në Shqipëri ka ardhur në rënie të vazhdueshme pas vitit 2016. Në fazën e parë, kjo rënie erdhi sidomos falë procesit të nxjerrjes jashtë bilanceve të kredive të humbura, sipas kërkesave rregullatorë të miratuara nga Banka e Shqipërisë. Ndërkohë, në vitet e fundit, ulja po nxitet sidomos nga rritja e shpejtë e portofolit të kredisë për ekonominë dhe gjendja relativisht e mirë e bilanceve të sektorit privat.

Megjithatë, sërish Shqipëria ngelet në nivelet më të larta të rajonit për sa i takon treguesit të kredive me probleme. Nga ana tjetër, në pjesën e parë të këtij viti është shënuar një rritje e stokut të kredive me probleme, ndërsa raporti i tyre nuk ka pësuar rënie domethënëse që nga fundi i vitit të kaluar.

Banka e ShqipĂ«risĂ« Ă«shtĂ« shprehur disa herĂ« e shqetĂ«suar pĂ«r rritjen e shpejtĂ« tĂ« kreditimit, veçanĂ«risht nĂ« segmentin e pasurive tĂ« paluajtshme. Qysh vitin e kaluar, Banka Qendrore vendosi aplikimin e shtesĂ«s kundĂ«rciklike tĂ« kapitalit pĂ«r bankat tregtare. Kjo shtesĂ« ka arritur nĂ« nivelin 0.5% (pĂ«r t’u pĂ«rmbushur prej 31 dhjetorit 2025), ndĂ«rsa Banka Qendrore sĂ« fundmi ka paralajmĂ«ruar njĂ« rritje tĂ« mĂ«tejshme tĂ« saj.

Shtesa kundërciklike e kapitalit ka qëllim posaçërisht ngadalësimin e kreditimit nga sektori bankar, në rastet kur Banka e Shqipërisë gjykon se ndodhemi në kushtet e një rritjeje tepër të shpejtë.

Përveç shtimit të kërkesave për kapital, prej korrikut ka hyrë në fuqi edhe aplikimi i masave të posaçme kufizuese për kredinë për blerje banesash, nëpërmjet vendosjes së disa kufizimeve në tregues të veçantë të administrimit të rrezikut. Këto masa synojnë të shtrëngojnë veçanërisht marrjen e një kredie të dytë për blerjen e pasurive të paluajtshme. / E.Shehu

Burimi: Nisma e Vjenës

The post Mali i Zi dhe Shqipëria kanë nivelet më të larta të kredive me probleme në Rajon appeared first on Revista Monitor.

Greqia, destinacioni kryesor i rumunëve për pushimet verore 2025

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 July 2025 at 13:29

Greqia është shpallur destinacioni ndërkombëtar më i preferuar nga udhëtarët rumunë për verën e vitit 2025.

Një sondazh i fundit i realizuar nga Raiffeisen Bank dhe kompania ndërkombëtare e kërkimeve të tregut Appinio, tregon interes të fortë për pushimet bregdetare në Greqi, i shoqëruar me rritje të buxheteve për udhëtime, pavarësisht pasigurive të vazhdueshme ekonomike.

Studimi, i zhvilluar gjatĂ« muajve maj – qershor 2025 me pjesĂ«marrjen e 1,000 tĂ« anketuarve, analizoi mĂ«nyrĂ«n se si zakonet financiare ndikojnĂ« nĂ« vendimmarrjen pĂ«r pushime.

Nga të anketuarit, 86% thanë se i kishin planifikuar tashmë pushimet, ndërsa 6% deklaruan se nuk do të udhëtonin fare dhe 12% ende nuk kishin vendosur.

Sipas të dhënave, 24% e të anketuarve planifikojnë ta kalojnë pushimin në Greqi, të ndjekur nga 18% që do të shkojnë në Bullgari dhe 15% që kanë zgjedhur Turqinë. Ndërkohë, 70% thanë se do të udhëtonin brenda vendit.

Rreth gjysma e atyre që kanë planifikuar pushime parapëlqejnë pushime në vende bregdetare 5 deri në 10 ditë.

Fundjavat janë zgjedhja tjetër më e zakonshme, me një prirje më të fortë për destinacionet malore (32%) sesa ato bregdetare (25%). Përveç kësaj, 25% e të anketuarve zgjedhin pushime urbane (city breaks), ndërsa 21%, destinacione të qeta dhe të veçuara, zakonisht për pushime më të gjata deri në tre javë.

Të dhënat tregojnë se 63% e rumunëve parashikojnë që shpenzimet për pushime të rriten me 10 deri në 50% krahasuar me vitin e kaluar. Inflacioni dhe konteksti më i gjerë politik e ekonomik vendas, përmenden si arsyet kryesore pas kësaj rritjeje të planifikuar të buxhetit për udhëtime dhe pushime në vitin 2025 në krahasim me 2024.

Buxheti mesatar pĂ«r pushime pĂ«r dy persona arrin nĂ« 7,200 lei (rreth 1,450 euro), ndĂ«rkohĂ« qĂ« njĂ« nĂ« pesĂ« rumunĂ« planifikon tĂ« shpenzojĂ« mĂ« pak se 3,000 lei (rreth 600 euro). NdĂ«rkohĂ«, 35% do tĂ« shpenzojnĂ« midis 3,500 dhe 6,000 lei (700–1,200 euro), dhe 5% deklaruan se do tĂ« shpenzojnĂ« mbi 15,000 lei (mĂ« shumĂ« se 3,000 euro) pĂ«r pushimet e ardhshme.

Megjithatë, 40% e të anketuarve përmendin mungesën e të ardhurave ose pasiguritë financiare si arsye për të mos bërë pushime. Shkaqe të tjera janë mungesa e kohës, angazhimet në punë apo plane të tjera të kushtueshme, si për shembull punime në shtëpi.

Pjesëmarrësit në studim përmendin disa mënyra për të përballuar shpenzimet e pushimeve: 58% kursejnë paraprakisht, 43% mbështeten te të ardhurat mujore të disponueshme dhe dy në dhjetë përdorin kartën e kreditit ose kuponë pushimesh të subvencionuar.

“Fakti qĂ« shumĂ« rumunĂ« po kursejnĂ« posaçërisht pĂ«r pushime, tregon njĂ« qasje mĂ« tĂ« pjekur ndaj planifikimit financiar”, – tha Mihail Ion, nĂ«nkryetar pĂ«r tregjet e kapitalit, shĂ«rbimet bankare tĂ« investimit dhe planifikimit tĂ« financave personale nĂ« Raiffeisen Bank Romania.

Ai vuri nĂ« dukje se Ă«shtĂ« shenjĂ« pozitive qĂ« kursimi po kthehet nĂ« njĂ« praktikĂ« tĂ« zakonshme — edhe kur synon nevoja personale si pushimi dhe rigjenerimi.

 

The post Greqia, destinacioni kryesor i rumunëve për pushimet verore 2025 appeared first on Revista Monitor.

IEA parashikon rritjen më të ngadaltë të kërkesës për naftë që nga 2009

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
11 July 2025 at 13:05

Organizata pret që konsumi global të rritet me 700,000 fuçi në ditë këtë vit

Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë (IEA) është shprehur se pret, që kërkesa globale për naftë të rritet me ritmin më të ngadaltë që nga viti 2009, duke përjashtuar periudhën e pandemisë së koronavirusit, mes shenjave të hershme se tarifat e SHBA-së po rëndojnë aktivitetin ekonomik global.

Organizata tha se pret që konsumi të rritet vetëm me 700,000 fuçi në ditë këtë vit. Kjo do të ishte rritja më e vogël e kërkesës vjetore që nga pasojat e krizës financiare globale, me përjashtim të vitit 2020 kur kërkesa u tkurr me 8.7 milionë fuçi në ditë, ndërsa qeveritë mbyllën pjesë kyçe të ekonomisë për të frenuar përhapjen e Covid-19.

Në raportin mujor të tregut të naftës, IEA tha se e kishte ulur parashikimin nga një vlerësim i mëparshëm i rritjes me 720,000 fuçi në ditë, pas kërkesës më të ulët se sa pritej në tremujorin e dytë të vitit, veçanërisht në tregjet në zhvillim.

NdĂ«rsa ngadalĂ«simi i rritjes nĂ« tre muajt e fundit ishte “pjesĂ«risht i lidhur me motin”, IEA gjithashtu vuri nĂ« dukje ndikimin e pasigurisĂ« ekonomike tĂ« krijuar nga tarifat surprizĂ« tĂ« Presidentit tĂ« SHBA-sĂ« Donald Trump mbi shumĂ« partnerĂ« tregtarĂ«.

“Edhe pse mund tĂ« jetĂ« e parakohshme t’ia atribuojmĂ« kĂ«tĂ« rritje mĂ« tĂ« ngadaltĂ« ndikimit tĂ« dĂ«mshĂ«m tĂ« tarifave qĂ« manifestohen nĂ« ekonominĂ« reale, tkurrjet mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«r tremujor ndodhĂ«n nĂ« vendet qĂ« ishin nĂ« shĂ«njestrĂ«n e trazirave tarifore”, tha IEA.

KĂ«to vende pĂ«rfshinin KinĂ«n, JaponinĂ«, KorenĂ« dhe MeksikĂ«n, ku kĂ«rkesa pĂ«r naftĂ« kishte rĂ«nĂ« nga viti nĂ« vit me 160,000 fuçi nĂ« ditĂ«, 80,000 fuçi nĂ« ditĂ«, 70,000 fuçi nĂ« ditĂ« dhe 40,000 fuçi nĂ« ditĂ« pĂ«rkatĂ«sisht. NĂ« SHBA, kĂ«rkesa pĂ«r naftĂ« ra me 60,000 fuçi nĂ« ditĂ«, ndĂ«rsa Europa dhe tregjet nĂ« zhvillim jashtĂ« AzisĂ« kishin rezultuar “mĂ« elastike”.

Parashikimi i IEA e vë atë në kundërshtim me kartelin e naftës Opec+, i cili ka parashikuar se kërkesa do të rritet me 1.3 milion fuçi në ditë këtë vit. Të dy grupet kanë qenë gjithnjë e më shumë në konflikt vitet e fundit për shkak të pritshmërive të tyre të ndryshme për kërkesën e ardhshme, me udhëheqësit e Opec që madje e kritikojnë drejtpërdrejt IEA për njëanshmëri të supozuar politike.

Që nga prilli, anëtarët e Opec+ kanë hequr dorë nga shkurtimet e prodhimit, të cilat fillimisht ishin vendosur për të rritur çmimet, duke argumentuar se kërkesa ishte mjaft e fortë për të përthithur furnizimin shtesë.

Prodhimi global i naftës ishte 2.9 milionë fuçi në ditë më i lartë në qershor sesa një vit më parë, tha IEA në raport, duke shtuar se 1.9 milionë fuçi në ditë nga ky furnizim i rritur kishte ardhur nga anëtarët e Opec+.

Duke qenë se Opec+ po vazhdon me ndalimin e kufizimit të prodhimit, furnizimi botëror me naftë parashikohet të rritet me 2.1 milionë fuçi në ditë këtë vit në 105.1 milionë fuçi në ditë, duke tejkaluar kërkesën 103.7 milionë fuçi në ditë.

Shumica e tregtarëve presin që kjo tepricë të ndikojë në çmime në gjysmën e dytë të vitit, me disa analistë që parashikojnë që nafta e papërpunuar Brent, standardi global, të bjerë nën 60 dollarë për fuçi në tremujorin e katërt.

Të premten në mëngjes, nafta Brent u tregtua me 68.80 dollarë për fuçi, me 0.2% më lart. / FT

The post IEA parashikon rritjen më të ngadaltë të kërkesës për naftë që nga 2009 appeared first on Revista Monitor.

❌
❌