Nga Fejzo Subashi

Kush po i djeg vendet më të bukura të Shqipërisë?!
Zjarr dhe vetëm zjarr, tym dhe flakë atje ku natyra ka bekuar tokën me bukuri të rralla, dhe historia ka ngulur rrënjë me vlera të pamatshme. Nga malet e Gjirokastrës te kodrat e Shkodrës, nga lugina e Vjosës te brigjet e Karaburunit , po digjet jo vetëm pylli, por vetë shpirti i vendit.

Askush nuk thotë se nuk bien zjarre në vende të tjera të botës. Por zjarret në Shqipëri nuk janë aksidente klimatike, as pasojë spontane e vapës së verës. Këtu, zjarret kanë tjetër natyrë: bien në zona të përzgjedhura me dorë, me paramendim dhe me qëllime të errëta. Dhe kjo i jep atyre një emër të vetëm: Krim.

Le ta themi qartë: këto nuk janë veprime të qytetarëve të zakonshëm që mbijetojnë me bagëti apo dru zjarri. Janë vepra të kriminelëve me interesa, shpesh të lidhur me botën e biznesit informal, të pasurive të paluajtshme, apo me ndërtime të planifikuara mbi tokë të shkrumbuar. Sepse aty ku digjet mali, humbet statusi i mbrojtjes, dhe aty ku zhduket pylli, shfaqet bulldozeri.
Ky është një krim që nuk i bëhet vetëm natyrës. Ai i bëhet kujtesës sonë kolektive, ekonomisë sonë të qëndrueshme, turizmit, banorëve lokalë, dhe mbi të gjitha: imazhit të Shqipërisë. Një vend që promovon bukuritë natyrore dhe trashëgiminë kulturore nuk mund të lejojë këtë formë vetëshkatërrimi me qëllim përfitimi.
Qeveria ka përgjegjësi të pamohueshme: për masat parandaluese, për ndëshkimin ligjor, për përmirësimin e strukturave të mbrojtjes së pyjeve, për rritjen e kapaciteteve operacionale. Por le ta themi qartë edhe këtë: Qeveria nuk i vë vetë zjarret.
Në një vend me qytetari funksionale, nuk do të ishim as në këtë pikë.
Më e keqja është se ky shkatërrim nuk prek vetëm pronën e përbashkët – që është edhe më e shenjtë se ajo individuale – por prek thellë edhe ndërgjegjen tonë qytetare, që hesht, që sheh, dhe që rrallë reagon.
Këto janë vepra me paramendim, me përfitim të qartë, me synim të saktë. Janë përtej çdo krimi të zakonshëm, dhe burgimi i përjetshëm nuk mjafton. Këta njerëz nuk meritojnë as mëshirë dhe as emrin “qytetar”. Ata janë bashibozukë me kostum të ri, që për pesë dhi, për një gardh, apo për një projekt turistik të dyshimtë, djeg një mal të tërë, një krahinë të tërë, një Shqipëri të tërë!
Për ta, nuk duhet të ketë më “rrethana lehtësuese” në gjykata, por sekuestrim total të pasurisë, identifikim publik, dhe një ligj të posaçëm të ashpër për dëmtimin e qëllimshëm të pasurisë natyrore.
Përballë këtij krimi, nuk ka as justifikim tradicional dhe as kulturë të munguar. Ka vetëm një qëllim: përfitim kriminal në kurriz të përbashkët.

Duhet të zgjohemi. Të reagojmë. Të flasim. Të kërkojmë drejtësi. Të mos lejojmë që mëkatet e pak të pashpirtëve të bëhen mallkimi i një kombi të tërë.
Sepse nëse nuk mbrojmë atë që kemi më të bukur dhe më të shtrenjtë; tokën, pyllin, ajrin, historinë çfarë na ka mbetur për të mbrojtur?

Kryeministri Edi Rama ka shpërndarë sot në rrjetet sociale një video nga Shkodra, ku është zbatuar aksioni për lirimin e hapësirave publike të zaptuara.

“Shkodra ka nisur të marrë frymë lirisht pas lirimit të hapësirave publike dhe bashkëpunimit me bizneset, të cilat kanë kuptuar rëndësinë po edhe interesin reciprok të kësaj përpjekjeje që do të vijojë”, shkruan Rama krahas videos. /e.t

Për të gjithë ata që e mbajnë mend, Laura Vorpsi ish-zëdhënëse e Partisë Demokratike ishte një nga figurat më të njohura të jetës publike gjatë viteve 2005–2013. Por pasi u largua nga politika dhe u angazhua me punë të tjera, Laura ndryshoi stilin e jetës tërësisht.

Larg fokusit të mediave, ajo vendosi që të shijonte mëmësinë dhe karrierën e saj. Por këtë verë, ka qenë paparaci ynë ai që e ka rikthyer në vëmendje me disa pamje të reja të publikuara nga pushimet e saj verore. E njohur për elegancën e saj të përhershme dhe tonin gjithnjë të matur, Laura këtë herë është fotografuar në Palasë, e shoqëruar nga fëmijët dhe dadon e tyre të huaj, në një atmosferë relaksi, por edhe plot klas.

E veshur me një fustan të zi të lirshëm, të kombinuar me syze dielli dhe kapele, ajo ka tërhequr vëmendjen për paraqitjen e saj të kuruar dhe fizikun perfekt, pavarësisht largimit prej kohësh nga jeta aktive politike. Pas largimit nga skena publike, Laura ka zgjedhur një profil më të tërhequr, duke iu përkushtuar familjes dhe karrierës jashtë vëmendjes mediatike.

Megjithatë, pamja e saj e fundit ka ngjallur interes dhe nostalgji për ata që e kujtojnë në konferencat e dikurshme për shtyp me ton të prerë dhe retorikë të mprehtë. Duke shijuar verën në një nga resortet bregdetare në jug të Shqipërisë, ajo duket se i ka dhënë prioritet harmonisë familjare dhe mirëqenies personale.

Ndërsa shumë ish-politikanë janë rikthyer në ekrane apo rrjete sociale me qëllim ndikimi, Laura Vorpsi duket se ka zgjedhur rrugën e heshtur dhe të ekuilibruar, atë të një nëne të përkushtuar dhe gruaje që di të mbajë veten gjithmonë në lartësinë që e karakterizon.

Pushimet këtë vit për të janë më shumë se relaks janë një dëshmi e një stili jete që flet me qetësi dhe hijeshi. Tashmë nënë e dy fëmijëve, ish-zëdhënësja bukuroshe e Partisë Demokratike gjithmonë e më tepër po preferon që daljet publike t’i ketë të rralla, e po ashtu rrjetet sociale për Vorpsin janë tejet private./e.t

Bashkia e Tiranës i bën apel qytetarëve që të kontribuojnë për një qytet më të pastër dhe të aksesueshëm për të gjithë, duke raportuar çdo rast zaptimi të hapësirave publike në aplikacionin “Tirana Ime”.

Përmes këtij aplikacioni, qytetarët mund të njoftojnë menjëherë për ndërtimet pa leje mbi trotuare, në lulishte apo në hyrje pallatesh – problematika që shpesh pengojnë lëvizjen e lirë dhe cenojnë hapësirën publike.

Në rubrikën “Raporto”, çdo përdorues mund të dërgojë informacion të detajuar, të shoqëruar me foto dhe vendndodhjen e saktë. Pas verifikimit në terren nga strukturat përkatëse të bashkisë, merren masat e nevojshme për lirimin e hapësirës.

Bashkia nënvizon se çdo raportim ka vlerë dhe ndihmon në krijimin e një Tirane të aksesueshme për të gjithë qytetarët, pa pengesa dhe pa zaptime./e.t

Gjashtë anëtarët e grupit të trafikut ndërkombëtar të drogës, që vepronte në vitet 2020-2021 mes Kolumbisë dhe Europës, kanë dalë sot, 27 korrik, në GJKKO për masat e sigurisë.

Mes tyre janë Erion Alibej dhe Plaurent Dervishaj. Ata janë nën hetim edhe për dosjen “Plumbi i Artë”.

SPAK njoftoi dje, 26 korrik, se si rezultat i këtij operacioni janë sekuestruar 6 ton lëndë narkotike (kokainë e kanabis) me një vlerë në treg prej 411 milionë eurosh.

“Vendimi u ekzekutua menjëherë në bashkëpunim me strukturat e Policisë së Shtetit. Më datë 25.07.2025 u bë e mundur arrestimi i gjashtë personave në hetim: A. H, K. H, E.N, E. A, P. D, I. Ll. Gjatë ekzekutimit të masës së sigurisë, në banesën e shtetasit A. H. u gjetën dhe sekuestruan 3 armë zjarri të llojit pistoletë, të mbajtura pa leje, për të cilat është arrestuar në flagrancë. Një prej të dyshuarve, shtetasi D. P. (alias D. B., alias E. S.), është shpallur në kërkim, dhe po punohet për lokalizimin dhe kapjen e tij në bashkëpunim me Policinë e Shtetit dhe partnerët ndërkombëtarë. Për interesat e hetimit,  Prokuroria e Posaçme ka kërkuar dhe marrë miratimin e Gjykatës së Posaçme për kryerjen e kontrolleve në banesa, automjete dhe persona”, thuhej në njoftimin e Prokurorisë së Posaçme.

Gjatë kontrolleve janë sekuestruar shumë monetare (43 mijë euro), karta banke, automjete (një Mercedes Benz AMG G63, një Volkswagen Golf 7a, dhe një Volksëagen Sharan), tre pistoleta, celularë, karta banke, dornë, hard disqe, si dhe një skaf luksoz.

Në dorën e SPAK kanë rënë edhe dokumente bankare dhe transaksionesh financiare me llogari në Emiratet e Bashkuara, Gjermani, Itali dhe Panama./E.T

Pas shuarjes së flakëve në fshatin Kaninë, ditën e sotme janë filmuar pamje ajrore të realizuara me dron, të cilat tregojnë përmasat e dëmeve të shkaktuara nga zjarri.

Zona e prekur shfaqet e djegur në një sipërfaqe të gjerë, ku bimësia është shkrumbuar pothuajse tërësisht. Terreni i zi dhe pemët e dëmtuara janë dëshmi e fuqisë shkatërruese të flakëve që përfshinë këtë pjesë të Vlorës një ditë më parë.

Autoritetet janë duke vlerësuar pasojat konkrete dhe evidentimin e plotë të dëmeve, ndërsa banorët e zonës kërkojnë masa parandaluese për të shmangur përsëritjen e rasteve të tilla./E.T

Ushtria izraelite njoftoi një ndërprerje ditore të operacioneve të saj në disa pjesë të Gazës dhe krijimin e korridoreve të reja të ndihmës, pas muajsh presioni ndërkombëtar për shkak të një krize të përkeqësuar të urisë që po përhapet në enklavën palestineze. Ushtria tha se do të ndërpresë aktivitetin në Al-Mawasi, Deir al-Balah dhe Qytetin e Gazës nga ora 10:00 deri në orën 20:00 deri në njoftim të mëtejshëm, zona ku nuk kishte rinovuar operacionet tokësore që nga marsi, kur rifilloi ofensivën e saj në Gaza. Rrugët e sigurta të caktuara për konvojet që shpërndajnë ushqim dhe ilaçe do të jenë gjithashtu në vend përgjithmonë nga ora 6:00 deri në orën 23:00, tha ushtria. Mediat egjiptiane, thanë të dielën se ndihma filloi të lëvizte drejt Gazës nga Egjipti.

Të enjten, OKB-ja tha se pauzat humanitare në Gaza do të lejonin “shkallëzimin e ndihmës humanitare” dhe tha se Izraeli nuk kishte ofruar alternativa të mjaftueshme rrugësh për konvojet e tij, duke penguar aksesin në ndihmë.

Alarmi ndërkombëtar për krizën humanitare në Gaza është rritur, ndërsa Izraeli dhe SHBA-të u dukën të premten se braktisën negociatat e armëpushimit me Hamasin, duke thënë se ishte bërë e qartë se militantët nuk donin një marrëveshje. Organizatat e ndihmës thanë javën e kaluar se kishte uri masive midis 2.2 milionë banorëve të Gazës, me ushqimin që po mbaronte pasi Izraeli ndërpreu të gjitha furnizimet për territorin në mars, përpara se ta rifillonte atë në maj me kufizime të reja.

Sakaq, diplomacia amerikane është në alarm të kuq për situatën e urisë në Gaza. Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio ka bërë të ditur se SHBA, “Duhet të rimendojë seriozisht për një strategji eviçengte në Lindjen e Mesme. Burime për median amerikane, Axios, thonë se Sekretari i Shtetit Marco Rubio, ishte dukshëm i frustruar, përballë një grupi familjesh pengjesh të premten, pasi raundi i fundit i bisedimeve për Gazën dështoi.

Rubio e bëri të qartë në takimin e të premtes se ai ende nuk mendon se qasja graduale është e duhura dhe la të kuptohej se mund të jetë koha për të eksploruar një qasje më gjithëpërfshirëse për t’i dhënë fund luftës dhe për të liruar të gjithë pengjet e mbetur./E.T

Policia ka dhënë detaje të reja sa i përket ngjarjes së ndodhur në një bar në zonën e Skelës në Vlorë.

Ish shefi i Rrugores së Vlorës, aktualisht oficer i Policisë Kufitare Dibër, Ardian Isufi, dhunoi së bashku me një person me precedent kriminalë një 18-vjeccar, kamerier në lokal, për shkak se porosia e ardhur kishte një shishe ujë më tepër.

Në njoftimin ku bëhet me dije se Isufi është pezulluar nga detyra, policia njofton gjithashtu se ish-shefi i Rrugores momentalisht ndodhet në spital.

Kjo pasi pronari i barit, kur ka parë skenën dhe faktin që kamerieri i tij është dhunuar, ka ndërhyrë duke e rrahur.

Njoftimi:

Pas përfshirjes jashtë orarit të shërbimit në një konflikt fizik, në ambientet e një lokali në lagjen “Pavarësia 2”, Vlorë, Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Drejtues Madhor Ilir Proda, ka urdhëruar pezullimin e menjëhershëm nga detyra, deri në sqarimin e plotë të rrethanave, të oficerit të Policisë Kufitare Dibër.

Ndërkohë, Drejtoria e Standardeve Profesionale në Policinë e Shtetit ka nisur ndaj Nënkomisar A. I., me detyrë Oficer Policie në Komisariatin e Policisë Kufitare Dibër, procedurën disiplinore të rëndë, bazuar në Ligjin nr. 82/2024 “Për Policinë e Shtetit”, që parashikon masa për:

-raste të sjelljeve që diskreditojnë imazhin dhe dëmtojnë besimin e publikut tek Policia e Shtetit, të kryera jashtë ushtrimit të detyrës;

-kryerjen e veprimeve që cenojnë rëndë figurën e punonjësit të policisë, institucionit apo shërbimit policor në tërësi.

Nga veprimet e para hetimore ka rezultuar se Nënkomisar Ardian Isufi, jashtë shërbimit dhe në shoqërinë e shtetasit L. B., 57 vjeç, banues në lagjen “Pavarësia”, Vlorë, është konfliktuar fillimisht fizikisht me shtetasin A. B., 18 vjeç. Pas përshkallëzimit të konfliktit, janë përfshirë edhe shtetasit V. B., 53 vjeç, pronar i një hoteli në lagjen “Pavarësia 2”, dhe E. M.

Aktualisht, Nënkomisar A. I. ndodhet i shtruar në Spitalin Rajonal Vlorë.

Për këtë rast vijojnë veprimet procedurale nga oficerët e Policisë Gjyqësore pranë Prokurorisë, në bashkëpunim me Agjencinë e Mbikëqyrjes Policore.

Policia e Shtetit mbetet e vendosur të reagojë me vendosmëri ndaj çdo rasti që cenon besimin e qytetarëve. Ajo fton qytetarët të denoncojnë çdo veprim të paligjshëm apo sjellje të papërshtatshme nga punonjësit e saj, duke garantuar trajtim të paanshëm dhe konform ligjit./E.T

Ish-shefi i qarkullimit në Vlorë, aktualisht oficer i policisë kufitare në Dibër, Ardian Isufi është pezulluar nga detyra, për shkak të përfshirjes së tij në një incident në një lokal në Vlorë, ku dhunoi me grusht një kamarier.

Paralelisht, Drejtoria e Standardeve Profesionale ka nisur ndaj tij procedurën disiplinore të rëndë për veprime që dëmtojnë figurën dhe imazhin e punonjësit të policisë dhe minojnë besimin e publikut ndaj institucionit.

Reagim i Policisë së Shtetit:

Pezullohet nga detyra një oficer policie i përfshirë në një konflikt fizik jashtë shërbimit, në qytetin e Vlorës

Pas përfshirjes jashtë orarit të shërbimit në një konflikt fizik, në ambientet e një lokali në lagjen “Pavarësia 2”, Vlorë, Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Drejtues Madhor Ilir Proda, ka urdhëruar pezullimin e menjëhershëm nga detyra, deri në sqarimin e plotë të rrethanave, të oficerit të Policisë Kufitare Dibër.

Ndërkohë, Drejtoria e Standardeve Profesionale në Policinë e Shtetit ka nisur ndaj Nënkomisar A. I., me detyrë Oficer Policie në Komisariatin e Policisë Kufitare Dibër, procedurën disiplinore të rëndë, bazuar në Ligjin nr. 82/2024 “Për Policinë e Shtetit”, që parashikon masa për:

-raste të sjelljeve që diskreditojnë imazhin dhe dëmtojnë besimin e publikut tek Policia e Shtetit, të kryera jashtë ushtrimit të detyrës;

-kryerjen e veprimeve që cenojnë rëndë figurën e punonjësit të policisë, institucionit apo shërbimit policor në tërësi.

Nga veprimet e para hetimore ka rezultuar se Nënkomisar A. I., jashtë shërbimit dhe në shoqërinë e shtetasit L. B., 57 vjeç, banues në lagjen “Pavarësia”, Vlorë, është konfliktuar fillimisht fizikisht me shtetasin A. B., 18 vjeç. Pas përshkallëzimit të konfliktit, janë përfshirë edhe shtetasit V. B., 53 vjeç, pronar i një hoteli në lagjen “Pavarësia 2”, dhe E. M.

Aktualisht, Nënkomisar A. I. ndodhet i shtruar në Spitalin Rajonal Vlorë.

Për këtë rast vijojnë veprimet procedurale nga oficerët e Policisë Gjyqësore pranë Prokurorisë, në bashkëpunim me Agjencinë e Mbikëqyrjes Policore.

Policia e Shtetit mbetet e vendosur të reagojë me vendosmëri ndaj çdo rasti që cenon besimin e qytetarëve. Ajo fton qytetarët të denoncojnë çdo veprim të paligjshëm apo sjellje të papërshtatshme nga punonjësit e saj, duke garantuar trajtim të paanshëm dhe konform ligjit./e.t

Emmanuel Macron e njoftoi vendimin vonë në mbrëmje në X (24.07). Në një postim të gjatë, presidenti francez deklaroi se vendi i tij do ta njihte shtetin palestinez. Njohja zyrtare, tha Macron, do të bëhej në shtator në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së. Macron e sheh këtë hap si reagim ndaj situatës gjithnjë e më të dëshpëruar në Gaza, ndaj pamjeve dhe raportimeve të njerëzve të uritur dhe ndaj thirrjeve të përsëritura dhe dramatike nga organizata të shumta ndihme. “Ne kemi nevojë për një armëpushim të menjëhershëm, lirimin e të gjithë pengjeve dhe ndihmë humanitare masive për popullin e Gazës”, shkruan Macron. Në të njëjtën kohë, ai bën thirrje për “demilitarizimin e Hamasit” dhe të gjithë shtetit palestinez, pasi të njihet nga Franca, i cili duhet ta “njohë plotësisht Izraelin”. Kjo, tha ai, do të kontribuonte në sigurinë e të gjithëve në rajon. Nuk ka alternativë.

Njoftim i mëparshëm
Presidenti francez kishte premtuar edhe më parë njohjen e Palestinës, por më pas e kishte shtyrë këtë. Fillimisht ai donte ta njoftonte këtë në një konferencë të OKB-së mbi zgjidhjen me dy shtete në Nju Jork – por për shkak të sulmit izraelit ndaj Iranit, kjo konferencë u shty nga qershori në fund të këtij muaji.

Macron tani e rindez debatin ndërkombëtar të bllokuar mbi zgjidhjen me dy shtete. Franca ndjek shembullin e vendeve të tjera evropiane si Spanja, Irlanda dhe Norvegjia, të cilat gjithashtu e kanë njohur kohët e fundit Palestinën. Një total prej 147 shtetesh e kanë ndërmarrë këtë hap. Njohja nga Parisi do të kishte rëndësi të veçantë ndërkombëtare: Franca do të ishte shteti i parë i G7 që do të njihte Palestinën – dhe anëtari i parë perëndimor i përhershëm i Këshillit të Sigurimit të OKB-së.

Njoftimi i presidentit francez motivohet edhe nga politika e brendshme. Kundërshtarët e tij politikë e kanë akuzuar prej kohësh se ka vepruar me shumë hezitim në konfliktin e Lindjes së Mesme dhe se nuk ka arritur të krijojë një vijë të qartë. Tani Macron sheh një mundësi për ta profilizuar Francën si një aktore të pavarur në konfliktin e Lindjes së Mesme. Ato pjesë të publikut francez që prej kohësh kanë kërkuar një rol më aktiv evropian në Lindjen e Mesme e mirëpresin veprimin e presidentit të tyre. Duhet thën se vështirë se ka një vend në Evropë ku konflikti i Lindjes së Mesme është aq polarizues sa është në Francë.

Kritika të ashpra nga Izraeli, vlerësime nga bota arabe, po perëndimi?
Reagimet nga Izraeli pas njoftimit nuk vonuan. Kryeministri Benjamin Netanyahu e dënoi ashpër vendimin e Macron, duke thënë se ai “shpërblente terrorizmin” dhe “rrezikonte krijimin e një shteti tjetër përfaqësues iranian, ashtu siç ishte bërë Gaza si e tillë”. Një shtet palestinez në këto kushte, tha Netanyahu, “do të ishte një platformë startimi për shkatërrimin e Izraelit”.
Vetë organizata terroriste e Hamasit e mirëpriti vendimin e Macronit si një “hap në drejtimin e duhur”, edhe pse sigurisht nuk do të ishte dakord me kërkesën për “çmilitarizimin”. Vlerësime erdhën edhe nga bota arabe, veçanërisht nga Arabia Saudite, Ministria e Jashtme saudite e mirëpriti pozitivisht njoftimin e Macronit.

“Duke njohur Palestinën, Franca do të inkurajojë ose edhe do të ushtrojë presion mbi shtetet e tjera që të ndjekin shembullin e saj, qoftë Belgjika, Danimarka apo Luksemburgu. Apo edhe Britania e Madhe, Australia apo Kanadaja”, u shpreh për DW Hugh Lovatt, ekspert i Lindjes së Mesme në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë. Kryeministri britanik Keir Starmer shprehu gatishmërinë e tij ndaj një iniciative të re evropiane për t’i dhënë fund luftës në Gaza, por mbetet i kujdesshëm në çështjen e njohjes së Palestinës.

Qëndrimi politik i Berlinit zyrtar ndaj iniciativës së Macronit ka qenë gjithashtu i kujdesshëm dhe i baraspeshuar. Gjermania ende nuk e njeh Palestinën, ajo ruan qëndrimin e saj të mëparshëm, se një hap i tillë duhet të ndërmerret vetëm në përputhje me negociatat ndërkombëtare. Por iniciativa e Francës e vendos Berlinin në një pozicion të vështirë: Nga njëra anë, Gjermania kërkon unitet evropian, ndërsa nga ana tjetër, Gjermania është partnerja më e ngushtë e Izraelit në Evropë.

Në të kundërt, Shtetet e Bashkuara mbajtën qartë anën e Izraelit dhe e kritikuan ashpër njoftimin e presidentit francez. Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, postoi në X se vendimi “i shërben vetëm propagandës së Hamasit” dhe është “një shuplakë në fytyrë për viktimat e 7 tetorit”. Më 7 tetor 2023 Hamasi kreu një sulmi terrorist të paparë ndaj Izraelit, ku u vranë më shumë se 1,200 vetë dhe më shumë se 250 të tjerë u morën peng. Ky sulm ishte shkaku i drejtpërdrejtë për luftën aktuale në Rripin e Gazës.

Cilat janë pasojat praktike të njohjes së shtetit palestinez nga Franca?
Vendimi i Macron është kryesisht simbolik, pasi ai nuk ka ndonjë pasojë konkrete sipas ligjit ndërkombëtar përtej asaj të marrëdhënies dypalëshe midis Francës dhe një shteti palestinez. Por Franca mund të krijojë ose thellojë marrëdhënie të drejtpërdrejta me Autoritetin Palestinez në të ardhmen – për shembull, përmes ambasadave, marrëveshjeve tregtare ose programeve të ndihmës.

Ajo që diihet thjesht njohja e shtetit palestinez nuk ka gjasa të ndryshojë situatën në terren për momentin,, pasi çështje të rëndësishme mbeten të pazgjidhura, si psh: kufijtë brenda të cilëve do të njihej një shtet palestinez. Është gjithashtu e paqartë se si ideja e Macron për një “shtet të çmilitarizuar” që do të njihet nga Izraeli mund të pajtohet me idetë e qeverisë izraelite, por edhe të Hamasit./DW

Në kuadër të Mekanizmit të Mbrojtjes Civile të Bashkimit Europian, një avion zjarrfikës Canadair është nisur nga Italia dhe do të angazhohet në operacionet ajrore për shuarjen e flakëve në jug të vendit, në zonat Borsh, Piqeras dhe Lukovë.

Ky mjet ajror do të forcojë ndërhyrjet në terrene të vështira dhe të paarritshme nga toka, duke dhënë ndihmë në përballimin e situatës së zjarreve që kanë përfshirë këto zona.

Ndërkohë, helikopterët e Forcës Ajrore do të angazhohen pranë fshatit Zhulat, në rajonin e Gjirokastrës, si dhe në zonën e Qafëbuallit, pranë Bulqizës./e.t

Reperi i njohur shqiptar, Getoar Selimi, tregoi një moment të pakëndshëm që i ka ndodhur së fundmi në një parking, ku pati një debat me një grua që e akuzoi për mënyrën si kishte parkuar makinën.

“Është diçka që unë kam filluar ta shikoj së fundmi, a mos kanë marrë pak gratë dhe vajzat për kot? Është edhe kjo ideja e të qenurit gjatë gjithë kohës…epërsinë e marr çdo gjë, edhe keqpërdoret ajo.

Unë kam shumë raste që di, unë kam pas një rast një ditë me një parking,  parkuam normal dhe erdhi një grua na bërtiti, pse e parkut këtu, unë s’mund të dal dot, unë jam femër, ju jeni invalid apo çfarë tha, në këtë rast se di kush është invalidi i thash.

Nuk mendoj se kanë qenë më të shtypura, të drejtat janë të barabarta”, tha ai në emisionin “Goca dhe Gra./e.t

Evropa dhe Polonia duhet të jenë të përgatitura për një konflikt të mundshëm të madh me Rusinë që në vitin 2027. Alarmin e ka ngritur Kryeministri i Polonisë, Donald Tusk. Qeveria e tij do t’i shfrytëzojë maksimalisht dy vitet e ardhshme për të stabilizuar situatën në Poloni dhe për të siguruar sigurinë. Tusk e njoftoi këtë në një takim në bashki në qytetin Pabianice pranë Lodzit, siç raportohet nga mediat gjermane Die Welt.

Kreu i qeverisë polake përmendi një vlerësim të ngjashëm nga Komandanti i ri Suprem i NATO-s, Alexus Grynkevich, me të cilin kishte folur pak më parë. Sipas këtij vlerësimi, Rusia dhe Kina mund të bëhen aq të forta deri në vitin 2027 sa të kërkojnë një përballje të koordinuar me NATO-n dhe Shtetet e Bashkuara.

Në dritën e luftës së Rusisë kundër Ukrainës, ekspertët ushtarakë perëndimorë po qarkullojnë vlerësime të ndryshme se kur agresioni mund të drejtohet kundër shteteve të tjera në Evropë. Viti 2027 është afati më i shkurtër kohor i përmendur deri më tani. Ministri gjerman i Mbrojtjes Boris Pistorius (SPD) parashikon vitin 2029. Shtetet e BE-së po riarmatosen dhe duan të jenë në gjendje të zmbrapsin një sulm rus deri në vitin 2030.

Rusia po zgjeron gjithashtu forcat e saj të armatosura. Megjithatë, udhëheqja e Moskës e quan të pakuptimtë sugjerimin se territori i NATO-s duhet të sulmohet. Gazeta ruse Komsomolskaya Pravda kohët e fundit e përmbysi këtë narrativë dhe sugjeroi se NATO synon të sulmojë Rusinë në vitin 2027./e.t

Gjatë 24 orëve të fundit janë evidentuar 45 vatra zjarri nga të cilat 21 janë ende aktive, 16 vatra nën monitorim dhe 8 janë shuar.

Mbeten aktive këto vatra:
– Në vendin e quajtur “Liqeni i Luleve”, pjesë e Parkut Kombëtar Lurë, vazhdon aktiv Vatra e quajtur Gropa e Madhe dhe Pllau i Gjurës mbi fshatin Gurë-Lurë Zjarri, ku janë rreth 50 forca nga strukturat operacionale.
– Në fshatin Zall Gjoçaj, bashkia Mat ka vazhduar puna për shuarjen e zjarrit të rënë më me një shtrirje mbi 14 km, me zhvillime në tre kahe: nga Masdeja ku përfshin sipërfaqe të konsiderueshme në pyje, në Qafa e Tollës si dhe në vendin e quajtur Fush Kuqe ku në terren operuan rreth 46 forca nga strukturat operacoinale.
– Në Qafë Buall, Bashkia Bulqizë është përhapur drejt zonës së Qytetit të Vjetër, fshatit Plan i Bardhë dhe drejt Krastës. Në operacionin e shuarjes së zjarrit janë angazhuar 120 forca nga strukturat operacionale dhe kanë ndërhyrë 2 helikopterë. Situata është më e qetë dhe nuk rrezikohen zona urbane. Janë evakuuar 6 banesa
– Në lartësitë e malit mbi fshatin Kalasë, bashkia Delvinë, ka vijuar operacioni me të gjitha strukturat, të ndihmuar nga 58 efektivë dhe 4 automjete zjarrfikëse të FA-së. Vartra ka midis fshatrave Borsh, Piqers. Sasaj, njësia administrative Lukovë, janë 4 vatra te shkëputura midis tyre por në lartësi dhe pa asnjë mundësi ndërhyrje me njerëz dhe mjete. Era ndihmon përhapjen me shpejtësi të flakëve. Ndërhyrje nga ajri ka në orët e para të mëngjesit.
– Vatra e zjarrit që përfshiu fshatrat Kalas – Tatzat – Senicë – Vergo – Kopaçëz – Palavli, të bashkisë Dlvinë , aktualisht vazhdon aktiv zjarti fshatin Kopaçëz në mal, ku janë angazhuar rreth 70 forca nga të gjitha strukturat operacionale, një autoa,bulancë dhe helikopteri Cougar .
– Në zonën e Shmilit në fshatin Lugaxhi, bashkia Elbasan, ka vijuar puna për shuarjen e zjarrit me angazhimin në teren të rreth 50 forcave bga strukturat operacionale.
– Në zonën mbrapa mali të Lisecit, Bashkia Gramsh, është izoluar në shumë pjesë vatra e zjarrit e aktivizuar që prej mbrëmjes së djeshme në terren të vështirë për ndërhyrne e forcave operacionale. Zjarri është sipërfaqësor dhe pa dëme, sepse pylli është shumë i lartë.
– Në zonën e Shkopetit, njësia administrative Milot, vazhdon aktiv zjarri vatra e të cilit është përhapur edhe në territorin e bashkisë Mirditë. Pjesa më aktive e vatrës është përhapur në zonën e kufirit ndarës mes bashkive Kurbin-Mirditë-Mat, mbi lartësitë e fshatit Lurth, kua janë angazhuar rreth 80 forca vendore të bashkive Kurbin e Mirditë. Nuk ka rrezik për banesat.
– Në fshatin Kulmë dhe fshatin Fang, bashkia Mirditë, zjarr i rënë në një sipërfaqe pyjore ka marrë përmasa të mëdha, favorizuar nga temperaturat ekstreme dhe era që fryn. Në fshatin Fang operuan forca zjarrfikëse, shërbimi pyjor, forca bashkiake dhe vullnetarë të ndihmuar dhe nga 80 forca ushtarake në total me 3mjete dhe rreth 40 forca bashkiake.
– Në vendin e quajtur Qeramica ndërmjet fshatrave Trestenik- Vishocicë të bashkisë Devoll, është aktivizuar një vatër zjarri, e cila për shkak të erës rrezikon të përhapet, pasi vendi ku ndodhet është e veshur me barishte e shkurre.
– Në fshatin Kriçkovë, bashkia Pogradec, forcat operacionale janë në terren për vënien në kontroll të situatës.
– Në Parkun Kombëtar të Prespës, fshati Lajthizë, Bashkia Pustec, është aktivizuar një vatër zjarri. Për shuarjen e zjarrit u aktivizuan në total rreth 60 forca operacionale, ndërsa sot pritet të angazhohen 75 forcave operacionale.
– Në fshatin Galinë, bashkia Berat zjarri është aktiv dhe në vendngjarje ka shkuar Shërbimi vendor i MZSH të bashkisë Berat.
– Në zjarrin e rënë në fshatin Fushëbardhë dhe pranë tunelit të Skërficës, bashkia Gjirokastër, i cili ka ardhur nga territori i bashkisë Delvinë, nga një zonë në lartësi të madhe, u angazhuan rreth 60 forca të strukturave operacionale, por zjarri është duke përparuar drejt vendit të quajtur Bregu i Pamjes, zonë e mbrojtur dhe pritet ndërhyrje nga ajri.
– Zjarri në fshatin Izvor i Vjetër dhe në fshatin Duraj, bashkia Memaliaj, vazhdon të jetë aktiv. Zjarri është izoluar dhe fikur ne fshatrat Levan, Bardhj, Xhafaj, Njësia Administrative Krahës.
– Vijon puna për shuarjen e zjarrit të rënë në Malin me Gropa, bashkia Tiranë, në një sipërfaqe rreth 30 ha kullotë dhe pyll. Në operacion morën pjesë rreth 55 forca nga strukturat operacionale. Është bërë arrestimi i një personi të dyshuar për zjarrëvënie të qëllimshme.
– Në fshatin Ibë, Bashkia Tiranë, zjarr ka rënë në terreni të vështirë dhe me rrugë të pakalueshme për mjetet zjarrfikëse. Në operacion janë angazhuar: 2 helikopterë të Forcave të Armatosura, 6 mjete dhe 25 forca nga struktura operacionale.
– Në fshatin Shetel, Bashkia Shijak, ka rënë zjarr në një sipërfaqe pyjore. Në vendngjarje janë dislokuar rreth 40 forca nga strukturat operacionale. Priet ndërhyrje nga ajri.
– Bashkia Malësi e Madhe është aktive vatra në vendin e quajtur “Rraze Veshtit”. Në operacion për izolimin dhe shuarjen e kësaj vatre zjarri janë angazhuar 35 forca nga të gjitha strukturat operacionale . Terreni është mjaft i vështirë, nuk është e mundur te ndërhyhet me mjete zjarrfikëse.
Në monitorim mbeten vatrat në Fshatin Ulëz, bashkia Mat; në Livadhet e Peladhisë, bashkia Bulqizë; Në Majën e Paliskës, dhe në vendin e quajtur Sashic, bashkia Vlorë; Në fshatin Markat, Bashkia Konispol; Në vendin e quajtur pyjet e Gurakuqit, bashkia Librazhd; Në fshatin Dishnicë, bashkia Korçë; në fshatin Strelcë, bashkia Maliq; Në fshatin Muzhakë, bashkia Skrapar; Në fshatin Konisbaltë, bashkia Dimal; Në fshatin Paftal, bashkia Berat, në zonën e Shpiragut; në fshatin Zgërbonjë, bashkia Poliçan; në vendin e quajtur Gryka e Motinës, mbi fshatin Dragobi, në malin Sukë, fshati Mamëz, bashkia Kukës;
Në operacionet për shuarjen e zjarreve u angazhuan:
– 65 automjete zjarrfikëse,
– 1350 forca operacionale.
– Gjithashtu në operacionet e ditës së djeshme morën pjesë,
– 5 automjete zjarrfikëse dhe 2 Helikopterë nga Forcat e Armatosura,
– 2 helikopterë hungarezë, si dhe 2 helikopter Canadair të ofruar nga Mekanizimi i Mbrojtjes Civile Evropiane Kroat dhe Italian, që operuan në zonën e Vlorës.

Sipas informacionit të dërguar nga Instituti i Gjeoshkencave , sot priten reshje të dobëta në qarkun e Shkodrës dhe lokale të dobëta në shumicën e qarqe të vendit.
Për Zjarret në pyje: Sot pritet nivel rrezik “I LARTË” në të gjitha qarqet. Pritet rrezik “I LARTË” nё zona tё lokalizuara qarku Berat (Veri), qarku Dibër (Jug), qarku Elbasan (Perëndim), qarku Fier (Lindje), qarku Lezhë (Veri), qarku Vlorë (Veri).

Një tragjedi ka ndodhur ditën e sotme në shtetin e Miçiganit në SHBA.

Raportohet se një person goditi me thikë disa njerëz në një supermarket duke lënë të paktën njëmbëdhjetë të plagosur.

Një i dyshuar u arrestua pas incidentit raportoi policia në rrjetin social ‘X’. Sipas raportimeve të medias, policia tha se i dyshuari ishte një 42-vjeçar nga Miçigani.

Besohet se ai veproi i vetëm. Arma ka të ngjarë të ketë qenë një thikë. Nga sulmi pati gjashtë të plagosur meshkuj dhe pesë femra – tre prej të cilëve aktualisht po i nënshtrohen një ndërhyrjeje kirurgjikale.

Një spital në qytet konfirmoi në Facebook se njëmbëdhjetë persona po trajtoheshin. Ende nuk ka informacione konkrete në lidhje me një motiv të mundshëm për krimin./e.t

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në ambientet e një hoteli në zonën e Skelës, Vlorë, ku një kamarier është dhunuar brutalisht nga një efektiv policie jashtë shërbimit dhe një tjetër person me të kaluar kriminale.

Sipas pamjeve të siguruara, dy individët i janë afruar kamarierit për t’i kërkuar llogari, pasi ky i fundit kishte sjellë në tavolinë një shishe uji më tepër nga sa ishte porositur. Siç shihet edhe në video, Ardian Isufi, ish-shef i qarkullimit në Vlorë, është personi që e prek fillimisht fizikisht të riun, ndërsa më pas dhuna përshkallëzohet nga Leart Bino, një person me precedentë penalë, i cili e godet disa herë kamarierin.

Kamarieri, që po ushtronte detyrën e tij, është detyruar të largohet nga vendi i ngjarjes për të shmangur pasoja më të rënda, pasi sulmuesit po i afroheshin sërish.

Ngjarja ka shkaktuar panik dhe tronditje mes klientëve të pranishëm, përfshirë edhe turistë të huaj, të cilët janë larguar të tmerruar nga skena e dhunës së paprovokuar ndaj një punonjësi shërbimi.

Borshi po përballet me një situatë shumë problematike për shkak të zjarrit që ka dalë jashtë kontrollit.

Ndërhyrjet po bëhen si nga toka, ashtu edhe nga ajri, por flakët janë përhapur me shpejtësi dhe kanë krijuar panik tek turistët, sidomos gjatë natës, pasi zjarri i është afruar aksit nacional Vlorë–Sarandë.

Gazetari Enrik Mehmeti raporton se ndërhyrja emergjente kërkohet urgjentisht në këtë zonë, ku banorët pretendojnë për neglizhencë nga autoritetet, duke theksuar se duhej të ishte vepruar që në momentet e para, për të shmangur përshkallëzimin e situatës.

Edhe në fshatin Kaninë, situata ishte kritike gjatë natës së kaluar për shkak të një masivi zjarri, por falë angazhimit të forcave zjarrfikëse dhe ndihmës së banorëve, është arritur një përmirësim i ndjeshëm.

“Ka qenë e mundur që në momentet e para të vihej situata në kontroll, e për pasojë të shmangej e gjithë kjo gjendje. Forcat zjarrfikëse kanë qenë të shpërndara edhe në zona të tjera me vatra aktive. Banorët kanë bashkëpunuar me efektivët në terren si në Kaninë dhe në Borsh”, raporton Mehmeti.

Sot pritet një rritje e ndjeshme e erës, çka rrit rrezikun për shtimin e vatrave të reja zjarri dhe vështirëson ndërhyrjen nga ajri./e.t

Rusia tani “po prodhon tre herë më shumë municion brenda tre muajsh sesa e gjithë NATO-ja gjatë një viti”, deklaroi së fundi sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, për New York Times.

Radio Evropa e Lirë (REL) dhe Conflict Intelligence Team (CIT), analizuan prodhimin e armëve ruse dhe perëndimore për të vlerësuar nëse Rusia vërtet ka një epërsi kaq të madhe të prodhimit ndaj Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të tij – dhe në cilat kategori armësh – artileri, municion, tanke, aeroplanë, raketa, dronë dhe mbrojtje ajrore – secila palë ka epërsi.

Fakt apo ekzagjerim? Prodhimi i municioneve për artileri të NATO-s dhe Rusisë

Nuk është hera e parë që Rutte pretendon se Rusia po e tejkalon NATO-n sa i përket prodhimit të artilerisë. Në prill, gjatë një interviste për CBS, ai tha se Rusia “po prodhon katër herë më shumë municion sesa e gjithë NATO-ja prodhon për një vit”.

Zyrtarët ukrainas dhe perëndimorë vlerësojnë se Rusia kishte prodhuar rreth 2-2.3 milionë municione për artileri më 2024, një rritje krahasuar me rreth 1.25 milionë të prodhuara më 2022, teksa Moska po investon shumë në zgjerimin e kapaciteteve të saj prodhuese.

Ndërkaq, SHBA-ja planifikon të rrisë prodhimin e predhave 155-milimetërshe në 1.2 milion në vit deri në fund të vitit 2025, teksa Evropa prodhon pothuajse të njëjtin numër – vetëm në fabrikën Rheinmetall në Gjermani planifikohen të prodhohen deri në 700.000 në vit – sipas vlerësimeve konservatore.

Prodhimi aktual në SHBA i predhave është 40.000 në muaj, apo pak më pak se gjysmë milioni në vit, që do të thotë se në total, SHBA-ja dhe BE-ja kanë prodhuar rreth 1.7 milion predha këtë vit.

Për të prodhuar tri herë më shumë brenda tre muajve, ashtu siç tha Rutte, fabrikat e Rusisë do të duhej të prodhonin një sasi masive prej 20.5 milionë predhash këtë vit.

Sipas analizës së CIT-it, zgjerimet e fabrikave në Bijsk, Kazan dhe vende të tjera mund t’i lejojnë Rusisë të prodhojë rreth 4 milionë predha 152-milimetrëshe dhe 122-milimetrëshe në vit.

Predhat kanë nevojë për armë

Rusia vazhdon të mbështetet shumë në rezervat e saj të sistemeve të artilerisë të epokës sovjetike për predhat që prodhon, ndërsa numri i obusëve që ka prodhuar ka rënë nga rreth 12.000 më 2022 në mbi 6.000 në mesin e vitit 2024. Sipas analistëve të CIT-it, Rusia prodhon më pak se 100 obusë vetëlëvizës në vit të llojeve Msta-S, Giatsint-K dhe Malva.

NATO ka epërsi të qartë në këtë aspekt: Franca planifikon të prodhojë 144 sisteme të artilerisë CAESAR në vitin 2025, ndërsa Polonia do të dyfishojë prodhimin e AHS Krab në 100 njësi në vit. Sllovakia pritet të prodhojë 40 obusë Zuzana, ndërsa SHBA-ja prodhon çdo vit 216 tuba topash për armët M777.

Armët e rënda

Një aspekt ku Rusia me gjasë ka epërsi janë tanket.

Sikurse artileria, shumica e prodhimit të saj të tankeve vjen nga riparimi dhe modernizimi i tankeve sovjetike që ka në stoqe. Kjo përbën shumicën e rreth 1.500 tankeve që, sipas Christopher Cavoli, ish-komandant i lartë i NATO-s për Evropën, pritet që Rusia t’ia japë ushtrisë së saj më 2025.

Megjithatë, Rusia ka rritur ndjeshëm prodhimin “nga e para” të tankut të saj modern T-90M, duke prodhuar rreth 280 në vit.

Shumica e shteteve në Evropë, ndërkaq, prodhojnë shumë pak tanke. Franca nuk ka prodhuar asnjë tank Leclerc që më shumë se një dekadë, ndërsa Britania ka porositur 148 tanke të reja Challenger 3, që pritet t’i dorëzohen deri në vitin 2030. Gjermania bën përjashtim, pasi prodhon 50 tanke Leopard 2A8 në vit.

SHBA-ja 109 tanke M1A2 Abrams në vit – ushtria thotë se kjo shifër mund të rritet deri në 420 nëse është e nevojshme – dhe po ashtu modernizon deri në 200 modele më të vjetra.

Epërsia ajrore

Përderisa Rusia prodhon më shumë tanke, SHBA-ja dhe BE-ja ia kalojnë të paktën për katër herë Moskës sa i përket prodhimit të aeroplanëve luftarakë. Rusia vlerësohet se mund të prodhojë 50-60 aeroplanë luftarakë në vit, përfshirë aeroplanë që mund të përdoren për qëllime të ndryshme sikurse Su-57 dhe bombardues strategjikë sikurse Tu-160M2. Pavarësisht sanksioneve, shteti po prodhon më shumë aeroplanë se para se të niste pushtimin e Ukrainës – në vitin 2018, ushtria ruse kishte pranuar vetëm 36 aeroplanë të rinj luftarakë.

Megjithatë, prodhimi i NATO-s është shumë më i lartë. Kompania amerikane Lockheed Martin do të dorëzojë mbi 170 aeroplanë luftarakë F-35 këtë vit, përveç dhjetëra aeroplanëve Rafale (Franca), Eurofighter Typhoon (konsorciumi evropian) dhe Gripen (Suedia) që prodhohen nga vendet e BE-së dhe aleatët e tjerë të NATO-s.

Mbrojtja ajrore

Teksa Rusia lëshon breshëri raketash në Ukrainë, dhe dronët ukrainas godasin thellë brenda Rusisë, prodhimi i sistemeve të mbrojtjes ajrore është vendosur në qendër të vëmendjes.

Sipas Military Balance, një vlerësim vjetor i kapaciteteve ushtarake në mbarë botën, kishte 248 bateri S-400 në vitin 2024 dhe ka shtuar edhe 18 të tjera në vitin 2025, që nënkupton një kapacitet prodhimi prej rreth 36 sistemesh në vit. Prodhimi i sistemeve të tjera, si Tor, Buk dhe Pantsir, është më i vështirë për t’u vlerësuar, për shkak të mungesës së të dhënave.

Raytheon prodhon rreth 12 sisteme të mbrojtjes nga raketat Patriot në vit, ndërsa kompania gjermane Diehl planifikon të prodhojë tetë sisteme IRIS-T në vitin 2025, si dhe 800 deri në 1.000 raketa për to çdo vit. NATO gjithashtu prodhon sistemin NASAMS, i zhvilluar nga Norvegjia dhe SHBA-ja, i cili mund të përdorë raketat AIM-120 AMRAAM ose AIM-9X. SHBA-ja prodhon 1.200 përkatësisht 2.500 njësi të secilës raketë në vit.

Megjithatë, mungesa e të dhënave të plota e bën të vështirë të përcaktohet qartë se sa sisteme dhe raketa të mbrojtjes ajrore prodhojnë të dy palët. Ajo që është e qartë është se, me Ukrainën dhe Rusinë që vazhdojnë të pësojnë goditje nga dronë të thjeshtë, normat aktuale të prodhimit nuk mjaftojnë për t’i mbrojtur në mënyrë efektive nga një prej tipareve më të reja dhe të qëndrueshme të kësaj lufte: dronët goditës të prodhuar në masë dhe me kosto të ulët.

Lufta e dronëve

Sipas Ukrainës, Rusia prodhon çdo muaj afër 5.000 dronë me rreze të gjatë veprimi të llojeve të ndryshme, apo 60.000 në vit. Këtu përfshihen dronët sulmues Geran-2 (versioni rus i dronëve Shahed të Iranit) dhe Gerbera, një dron që nuk ka municion dhe përdoret si dron mashtrues me qëllim që të mbingarkojë sistemet ukrainase të mbrojtjes ajrore.

NATO-ja aktualisht nuk prodhon asnjë dron të krahasueshëm me këta dronë të lirë kamikazë, ndërkaq SHBA-ja ka zgjedhur që të përdorë fluturake pa pilot shumë më të kushtueshëm, sikurse Reaper dhe Global Hawk.

Rusia po ashtu prodhon mbi 200 raketa lundruese dhe balistike në muaj, sipas agjencisë së inteligjencës ushtarake të Ukrainës, duke bërë që prodhimi vjetor të arrijë nga 2.400 deri në 3.000 raketa. SHBA-ja, ndërkaq, vlerësohet se prodhon 700 raketa lundruese të llojit JASSM dhe 500 raketa balistike ATACMS në vit.

Kjo bën që Rusia të ketë epërsi sa i përket dronëve kamikazë dhe lundrues.

Në rast të një lufte mes Rusisë dhe NATO-s, mbrojtja ajrore e NATO-s do të ishte në një pozicion më të mirë për të neutralizuar kërcënimin nga dronët, krahasuar me mbrojtjen ajrore të Ukrainës, e cila ka vuajtur nga mungesa e aeroplanëve luftarakë që nga fillimi i pushtimit, thanë analistët nga CIT.

Teksa Rusia ka përparësi në prodhimin e raketave, mbrojtja e saj ajrore, që shpesh ka vështirësi edhe kundër dronëve të thjeshtë ukrainas, ka gjasa të ketë probleme serioze për të mbrojtur hapësirën ajrore të vendit nga raketat e NATO-s./ REL

Pikërisht pas 2019-s, me uljen e TVSH-së së kreditueshme (nga 20% u bë 6%) prej vitit 2020, konsumatori shqiptar e ka blerë qumështin dhe produktet e bulmetit më shtrenjtë sesa shtetasit europianë dhe ballkanas.

Në vitin 2005, çmimet e produkteve të bulmetit në Shqipëri ishin sa 88.6% e mesatares së Bashkimit Europian (mesatarja e vendeve të BE=100) sipas të dhënave të Eurostat.

Kjo tregon se në atë periudhë, produktet e bulmetit në Shqipëri ishin më të lira se në shumicën e vendeve të BE-së. Një produkt që kushtonte 100 lekë në Europë, në Shqipëri blihej me 88.6 lekë. Eurostat e llogarit indeksin, sipas barazisë së fuqisë blerëse.

Në vitin 2000, pas ndryshimeve në skemën e TVSH-së, çmimet në Shqipëri filluan të tejkalojnë mesataren europiane, duke arritur në 104.9%, ose 4.9% më shtrenjtë se mesatarja e Europës.

Bulmeti u shtrenjtua vazhdimisht duke arritur në 131.5% të mesatares së BE-së në vitin 2024. Kjo do të thotë se për 2024, çmimet për qumësht, djathë dhe vezë në Shqipëri janë 31,5% më të larta se mesatarja europiane.

Sipas renditjes së Eurostat, Shqipëria është e katërta në Europë për çmimet më të shtrenjta të treguesit “qumësht, djathë dhe vezë”, pas Irlandës (171.7%), Zvicrës (147.2%), Norvegjisë (132%). Në vitin 2024, Shqipëria renditet në krye të vendeve me çmimet më të larta të bulmetit në rajon, duke tejkaluar shtete si Greqinë (130.5%) Bullgarinë (125.7%), Malin e Zi (96.7%), Kosovën me 98.6 (Për Kosovën të dhënat janë për vitin 2022).

Për më tepër, çmimet në Shqipëri janë më të larta edhe se në disa vende me ekonomi më të zhvilluar si Italia (105%) dhe Austria (102.8%). Në Europë, çmimet më të lira të bulmetit janë në Sllovaki (86% e mesatares së BE-së), Poloni (89.8%) dhe Maqedonia e Veriut (91.2%).

Pse në Maqedoninë e Veriut, bulmeti është ndër më të lirët në Europë

Ndryshe nga Shqipëria, në Maqedoninë e Veriut, skema e subvencionimit të prodhuesve të qumështit mbështet financiarisht fermerët në dy drejtime, si për krerët e lopëve edhe për qumështin e prodhuar. Për  vitin 2025, skema përfshin pagesa për çdo litër qumështi të dorëzuar, për çdo lopë të mbajtur në fermë, si dhe një subvencion për viçat femra. Konkretisht, fermerët për çdo litër qumësht të prodhuar marrin 9.7 cent euro.

Nëse fermeri prodhon, për shembull, 6,000 litra në vit, kjo përkthehet në dhënie subvencionesh në masën 583 euro. Për krerë lopësh, skema parashikon dhe dhënien e 130 eurove për krerë. Në zonat malore apo me kushte më të vështira prodhimi, këtyre pagesave u shtohet një bonus prej 15%.

Gjithashtu, për të nxitur rigjenerimin e tufës dhe rritjen e kapaciteteve të prodhimit, aplikohet edhe dhënie subvencionimi për viçat fermerë. Masa e subvencionit  shkon 48.7 euro për krerë.

Në Shqipëri fermerët e fermave të lopëve përfitojnë vetëm një subvencion prej 10,000 lekë apo 95 euro për krerë lopë, si dhe dhënien e naftës falas për tokat e mbjella, por që nuk arrijnë të adresojnë problematikën me rritjen e kostos prodhuese të qumështit.

Për ekspertët e bujqësisë vlerësohet se politikat mbështetëse të subvencioneve që aplikon Maqedonia e Veriut janë më gjithëpërfshirëse dhe të lidhur direkt me prodhimin e qumështit, ndërsa Shqipëria ka ende një model të kufizuar subvencionesh.

Skemë për kompensimi 10% të TVSh-së te fermeri, gati projektligji

Pas përfundimit të aksionit të nisur për kontrollin e tregtimit me faturë të produkteve blegtorale prej fermerit drejt përpunuesve dhe grumbulluesve qeveria po synon të rikthejë skemën e kompensimit të TVSH-së për fermerët. “Monitor” mëson se qeveria ka gati projektligjin për rimbursimin e TVSh-së te fermeri. Masa e propozuar e kompensimit do të jetë 10%.

Projektligji pritet të miratohet dhe të zbatohet vitin e ardhshëm, si pjesë e një reforme më të gjerë për formalizimin e zinxhirit agroushqimor dhe uljen e kostove për prodhuesit vendas. Deri tani, në rang vendi, rezultojnë të regjistruar 100 mijë fermerë të pajisur me NIPT që kanë të drejtë të shesin te përpunuesi, grumbulluesi apo supermaketet produktet e veta, pa faturë TVSH-je, por nëpërmjet autofaturës që plotësohet prej blerësit.

Pas heqjes së skemës së TVSH-së së rimbursueshme që përfitohej nga përpunuesit, kurse fermeri përfitonte tregtimin e produkteve me çmim të leverdishëm, u rrit kostoja e prodhimit, sepse TVSH-ja e paguar nuk kreditohet më dhe bëhet pjesë e kostos së lëndës së parë.

Deri në vitin 2017, rimbursimi i TVSH-së për përpunuesit ishte 20%, çka do të thotë se p.sh,. për çdo blerje të qumështit me faturë tatimore nga fermeri, përpunuesi mund të kreditonte këtë vlerë në TVSH-në e zbritshme.

Kjo skemë e bënte ekonomikisht të leverdishme blerjen edhe me çmim të lartë për fermerin dhe siguronte marzh të qëndrueshëm fitimi për industrinë. Nga viti 2019 deri në vitin 2022, skema ndryshoi. TVSH-ja në blerje (nga fermerët) u ul në 6%. Ndërsa TVSH-ja në shitje e produkteve të bulmetit mbeti 20%. Kjo krijoi  pabarazi fiskale, pasi industria paguante më shumë në dalje sesa kreditonte në hyrje.

Skema e TVSH-së së kreditueshme u hoq plotësisht në vitin 2022, duke vendosur 0% TVSH të zbritshme për blerjet e qumështit nga fermerët. Shoqata e Industrisë së Përpunuesve të Qumështit propozoi që skema të harmonizohej me praktikat e rajonit, ku TVSH-ja e blerjes dhe e shitjes të unifikohej në 6% ose 9%, për të shmangur pabarazitë tatimore.

Skema e vjetër të zëvendësohej me një mekanizëm neutral fiskal, jo penalizues për përpunuesin. Ky propozim nuk u pranua nga Ministria e Financave në buxhetin e vitit 2022. Në vend të rimbursimit të TVSH-së, qeveria aplikoi subvencione direkte deri në 10,000 lekë për krerë bagëtie/lopë për fermerët.

Në atë kohë, përpunuesit theksuan se skema e subvencioneve nuk do të ketë efekt të drejtpërdrejtë në uljen e kostos së lëndës së parë për industrinë. Nuk garanton formalizimin, sepse nuk është e lidhur me volumin real të qumështit të shitur. Ndryshe nga rajoni, ku subvencionet jepen për litër qumësht të prodhuar e dorëzuar, në Shqipëri mungon kjo logjikë e orientuar drejt prodhimit të formalizuar./Monitor