Kosova e bllokuar pa Kuvend, Qeveria në detyrë mori 64 vendime me impakt 71 milionë euro
Instituti Demokratik i Kosovës ka paralajmëruar për pasoja të rënda kushtetuese dhe institucionale si rezultat i bllokadës në Kuvendin e Kosovës, e cila ka hyrë në muajin e katërt pa një zgjidhje funksionale.
Â
Gjatë muajve të fundit, Qeveria në detyrë ka vazhduar të marrë vendime me ndikim financiar, ndërkohë që po zvarritet procesi i konstituimit të Kuvendit të Kosovës.
NĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« janĂ« miratuar 64 vendime me efekt financiar nĂ« vlerĂ« prej rreth 71 milionĂ« eurosh, derisa 50 prej tyre kanĂ« karakter kryesisht financiar, u bĂ« e ditur nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r media tĂ« thirru nga Instituti Demokratik i KosovĂ«s ku u publikua raporti âBllokada nĂ« Kuvendin e KosovĂ«s dhe cenimi i integritetit institucionalâ.
Hulumtuesi nĂ« Institutin Demokratik i KosovĂ«s, Eugen Cakolli tha se ârrezikojmĂ« tĂ« hyjmĂ« nĂ« njĂ« terren tĂ« pashkelur kushtetuesâ pas ditĂ«s sĂ« nesĂ«rme, nĂ« rast se Gjykata Kushtetuese nuk del me ndonjĂ« vendim qĂ« i qartĂ«son pasojat juridike tĂ« shkeljes sĂ« ndĂ«rmarrĂ« nga ana e deputetĂ«ve me mos respektimit tĂ« afatit 30 ditor.
âUnĂ« pres qĂ« deri nesĂ«r, gjykata kushtetuese ose do tĂ« del me njĂ« vendim qĂ« tĂ« qartĂ«sojĂ« çështjet e ngritura nga PDK-ja dhe LDK-ja. Apo eventualisht nuk pĂ«rjashtohet mundĂ«sia qĂ« tĂ« ketĂ« zgjatje tĂ« masĂ«s sĂ« pĂ«rkohshmeâŠe nĂ« kĂ«tĂ« drejtim vendimi i presidentes pĂ«r ta tĂ«rhequr kĂ«rkesĂ«n nga Gjykata Kushtetuese pĂ«rveçse i gabuar pĂ«r nga natyra dhe mĂ«nyra e paraqitjes nĂ« publik, besojmĂ« qĂ« rrezikon qĂ« ta lĂ«rĂ« vendin pa njĂ« pĂ«rgjigje tĂ« qartĂ« se çka do tĂ« ndodhĂ« pas afatit 30 ditorâ.
Cakolli tha se një nga devijimet më serioze në muajt e fundit ka qenë mbajtja e funksioneve të dyfishta nga zyrtarët publikë, si deputetë të certifikuar dhe njëkohësisht ministra, gjë që sipas tij përbën shkelje të drejtpërdrejtë të parimit kushtetues të ndarjes së pushteteve.
âKuvendi tashmĂ« Ă«shtĂ« shtylla e cila mungon nĂ« kuadĂ«r tĂ« kontrollit dhe balancit nĂ« mes tĂ« pushteteve dhe nĂ« mungesĂ« tĂ« tij, qytetarĂ«t janĂ« tĂ« pa pĂ«rfaqĂ«suar institucionalisht, mungojnĂ« mekanizmat e kontrollit ndaj qeverisĂ«. Institucionet e pavarura nuk kanĂ« mbikĂ«qyrje funksionale dhe agjenda legjislative Ă«shtĂ« e paralizuarâŠRrezikojmĂ« tĂ« hyjmĂ« nĂ« njĂ« terren tĂ« pashkelur kushtetues pas ditĂ«s sĂ« nesĂ«rme nĂ« rast se gjykata nuk del me ndonjĂ« vendim ose nuk i qartĂ«son pasojat juridike tĂ« shkeljes sĂ« ndĂ«rmarrĂ« nga ana e deputetĂ«ve me mos respektimit tĂ« afatit 30 ditor. NĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« qeveria ka ndĂ«rmarrĂ« dhe ka nxjerrĂ« 64 vendime me impakt financiar prej 71 milionĂ« euro. Prej tyre janĂ« 64 akte tĂ« pĂ«rgjithshme, por nĂ«se shihen mĂ« detajisht, vĂ«rehet se 50 prej tyre janĂ« vendime kryesisht me karakter financiar. NdĂ«rsa, 12 tĂ« tjera janĂ« rregullore apo udhĂ«zime administrative dhe rregulla e vendime tĂ« tjeraâ.
Ai kujtoi se edhe Gjykata Supreme, me vendimin e 7 korrikut, ka konstatuar se aktet dhe vendimet e tilla janë të paligjshme.
Cakolli potencoi se finalizimi i vendimeve me ndikim afatgjatë nga një qeveri në detyrë është jashtëzakonisht problematik dhe hap rrugë për emërime me prapavijë politike.
âNjĂ« prej devijimeve mĂ« serioze nĂ« kuadĂ«r tĂ« muajve tĂ« fundit ka qenĂ« fenomeni i zyrtarĂ«ve publik qĂ« kanĂ« mbajtur njĂ«kohĂ«sisht funksione ligjvĂ«nĂ«se dhe ekzekutive. Kjo shkelje ka cenuar parimin kushtetues tĂ« ndarjes dhe tĂ« kontrollit tĂ« pushteteveâŠGjykata Supreme me vendimin e 7 korrikut e ka pĂ«rcaktuar se aktet e vendimet e ministrave pas certifikimit tĂ« tyre si deputet janĂ« tĂ« paligjshme. Por, njĂ« qasje e tillĂ« ka vijuar edhe ditĂ«ve tĂ« fundit. Me çârast ka pasur edhe mbledhje tĂ« qeverisĂ« ku janĂ« marrĂ« njĂ« sĂ«rĂ« vendimesh. GjatĂ« kĂ«saj periudhĂ« ka pasur vendime pĂ«r themelim tĂ« komisioneve, komiteteve, bordeve dhe ka pasur tĂ« paktĂ«n tetĂ« emĂ«rime pĂ«r pozita tĂ« larta publike. Edhe pse njĂ« pjesĂ« e kĂ«tyre vendimeve e procedurave kanĂ« pĂ«rmbyllur procedurat qĂ« nĂ« fakt janĂ« nisur par pĂ«rfundimit tĂ« mandatit tĂ« qeverisĂ« fakti qĂ« tĂ« njĂ«jtat me efete afatgjata nĂ« administratĂ«n publike janĂ« finalizuar nga njĂ« qeveri nĂ« detyrĂ«, Ă«shtĂ« jashtĂ«zakonisht problematik dhe shihet si hapĂ«sirĂ« pĂ«r emĂ«rime me prapavijĂ« politikeâ.
Në konferencë për media, hulumtuesi në KDI ka treguar se pasojë tjetër serioze e moskonstituimit të kuvendit është edhe pamundësia për ta rishikuar buxhetin për vitin 2025 dhe për ta miratuar buxhetin për vitin 2026.
âPasojĂ« tjetĂ«r serioze e moskonstituimit tĂ« kuvendit Ă«shtĂ« edhe pamundĂ«sia pĂ«r ta rishikuar buxhetin pĂ«r vitin 2025 dhe pĂ«r ta miratuar buxhetin pĂ«r vitin 2026âŠKjo situatĂ« rrezikon drejtpĂ«rdrejtĂ« projekte zhvillimore tĂ« KosovĂ«s dhe paraqet pĂ«r fat tĂ« keq KosovĂ«n si njĂ« parter tĂ« pa qĂ«ndrueshĂ«m dhe rrjedhimisht dĂ«mton imazhin tonĂ« nĂ« raport me BE-nĂ« dhe organizatat ndĂ«rkombĂ«tareâŠRrezikojmĂ« qĂ« tĂ« kemi njĂ« situatĂ« ku mund tĂ« ketĂ« ndĂ«rhyrje politike, keqpĂ«rdorim tĂ« fondeve publike dhe emĂ«rime jomeritore, apo edhe klientelisteâ.
Nga muaji prill kur kanë filluar të mbahen seancat konstituive, Cakolli tha se shuma që është shpenzuar vetëm për pagat e deputetëve shkon deri në 700 mijë euro.
âMe pagat mesatare qĂ« pĂ«r njĂ« deputet shkojnĂ« deri nĂ« 2 mijĂ« euro. Kemi pasur afĂ«risht 200 mijĂ« euro tĂ« shpenzuara çdo muaj vetĂ«m pĂ«r pagat e deputetĂ«ve e qĂ« nĂ« periudhĂ«n e tĂ«rĂ«sishme kjo shumĂ« shkon deri nĂ« 700 mijĂ« euro vetĂ«m pĂ«r paga. Pa llogaritur edhe kompensimet shtesĂ« qĂ« kanĂ« marrĂ« deputetĂ«tâ.
Kosova vazhdon të mos ketë Kuvend të konsituuar pas zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit dhe partitë nuk sinjalizojnë se janë të gatshme për kompromis. Në mungesë të një Kuvendi aktiv, plot ligje e marrëveshje ndërkombëtare në vlera milionëshe kanë mbetur në vendnumëro.
The post Kosova e bllokuar pa Kuvend, Qeveria në detyrë mori 64 vendime me impakt 71 milionë euro appeared first on Revista Monitor.