Ka shumë biseda të rëndësishme që çiftet duhet të bëjnë përpara se gjërat të bëhen serioze. Qëllimet afatgjata për të ardhmen, ndarja e punëve të shtëpisë, si ndiheni për të ftuarit gjatë natës, kush e merr copën e fundit të picës të premten në mbrëmje- këto tema duhet të diskutohen të gjitha dhe vazhdimisht. Por ndoshta biseda më e rëndësishme që duhet të kenë çiftet që bashkëjetojnë është për paratë.

Sigurisht, mund të jetë pak e frikshme. Për shumicën e njerëzve, paratë zakonisht diskutohen në mënyrë të paqartë, me tone të heshtura, ose të paktën ka njëfarë hezitimi. Por në një botë ku jeta nuk ka qenë kurrë kaq e shtrenjtë, komunikimi financiar është me rëndësi, por kjo nuk është e njëjtë për të gjitha çiftet.

Këtu mund të lexoni rrëfimet se si çifte të ndryshme menaxhojnë paratë.

Tani që kemi dy fëmijë, kemi krijuar stabilitet në karrierë dhe kemi blerë dy shtëpi bashkë, e shikojmë paranë si “diçka tonën”. Është e vështirë që gjërat të mbahen të ndara dhe ne nuk e mendojmë më. Kemi llogari të përbashkëta dhe kemi akses tek llogaritë personale të njëri-tjetrit. E përdor kartën e përbashkët zakonisht për blerjet e fëmijëve, vetëm nëse është ndonjë xhaketë dizajner super e shtrenjtë, që nuk do e blija, por nëse do e blija, do e regjistroja tek karta ime personale. – Rachel, 33-vjeçare në një lidhje mbi 12 vite.

Ne kishim qasje të njëjtë që prej fillimit: prindërit tanë kanë jetuar gjithmonë me para të përbashkëta dhe janë të lumtur. Këtë donim dhe ne. Kur u fejuam nisëm të bashkonim llogaritë. Kur u martuam, paratë i kthyem bashkë totalisht. Fillimisht me dukej e çuditshme të shpenzoja 100 dollarë për një krem fytyre sepse nuk ishin më paratë “e mia”, por ne i besojmë njëri-tjetrit me shpenzimet që bëjmë. – Aleksis, 31, në marrëdhënie mbi 11 vite.

Kemi llogari të ndara dhe paguajmë të njëjtën përqindje në qira dhe fatura, që duket e drejtë. Para se të jetonim bashkë, e dashura ime gatuante dhe unë paguaja porositë. Edhe tani ajo bën psonisjet, unë paguaj ushqimet që marrim nga jashtë. Lidia, 29, në lidhje për 4 vite.

I fejuari im është në një program doktorature dhe po paguan shkollën, kështu unë jam duke kontribuar pak më shumë në shpenzimet tona, deri sa ai të diplomohet dhe të marrë një pagë të plotë. Ndajmë shpenzimet e shtëpisë, nga pastrimi tek ushqimet por gjërat personale i paguajmë vetë. Unë shikoj çanta luksoze dhe këpucë, të cilët ai nuk m’i blen dot. – Sindi, 32, në lidhje për 4 vite./Cosmopolitan

The post Paratë e mia apo tonat? Disa këshilla si mund të menaxhoni shpenzimet në çift appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Grupet bankare të huaja që operojnë në Shqipëri raportojnë një rritje të fitimeve gjatë gjysmës së parë të vitit 2025, krahasuar me periudhën parardhëse.

Sipas një ankete të kryer nga Banka Europiane e Investimeve, bankat nuk kanë ndryshuar perceptimin për tregun shqiptar, duke e vlerësuar përgjithësisht me potencial mesatar.

Anketa me bankat e huaja raporton se cilësia e kredisë është përmirësuar dhe kreditë e këqija do të vazhdojnë në rënie. Kërkesa për kredi është rritur ndjeshëm, përveç kredive në valutë të huaj, të cilat mbetën të pandryshuara. Kushtet e ofertës nuk kanë ndryshuar dhe pritet të mbeten të tilla, në përputhje me prirjen rajonale.

Në të ardhmen, bankat parashikojnë një zbutje të kërkesës për kredi.

The post Bankat e huaja në Shqipëri presin më pak kërkesa për hua appeared first on Gazeta Si.

Pas një dekade në pushtet, drejtuesit veteranë të qeverive përballen me një shkop nën rrotë: a do të shtojnë represionin dhe të dëmtojnë çdo media të lirë që ekziston apo do t’i shtrijnë dorën opozitës për reformë. Kjo ka ndodhur shpesh rreth botës pas Luftës së Ftohtë. Autokratët zakonisht i qasen opsionit të parë dhe bëhen akoma më të egër.

Tani, me protestuesit në rrugë, është koha e Aleksandër Vuçiç të bëjë zgjedhjen.

Për 8 vite si presidenti i Serbisë dhe para saj si kryeministër, ai ka qeverisur me dorë të hekur, por vendi i tij mbetet një demokraci e menaxhuar dhe nuk është ktyer në autokraci. Vuçiç ka ruajtuar balancat në skenën globale. Ai ka mbajtur marrëdhënie me Moskën pa acaruar marëdhëniet me BE-në dhe SHBA-në; ka bërë një sy qorr për shitjen e armëve serbe në Ukrainë. I ka kërkuar Pekinit miliarda dollarë investime.

Edhe pse Serbia është vetëm një vend kandidat për BE-në, Vuçiç ka lidje të ngushta me liderët e bllokut, nga Macron tek Ursula von der Leyen. Ai krijoi dhe një marrëdhënie të mirë me të afërmit e Donald Trump, gjatë mandatit të parë të tij në Shtëpinë e Bardhë.

Rutina e mbrojtjes së Vuçiç mund të meritojë të studiohet nga shtete të tjera. Por në shtëpi atij po i mbaron rruga, pasi zhgënjimet ndaj sundimit të tij të papërgjegjshëm dhe të errët janë shndërruar në protesta. Shkëndija ishte shembja e një tende stacioni treni nëntorin e kaluar në qytetin e Novi Sadit, i cili vrau 16 njerëz. Stacioni ishte rinovuar nga një kompani kineze nën Iniciativën Kineze Belt and Road. Kundërshtarët e Vuçiç fajësojnë për kolapsin korrupsionin shtetëror, qeverisjen e dobët dhe mbikëqyrjen e dobët, të cilat ata i shohin si shenja dalluese të regjimit të tij.

Që prej nëntorit, demonstruesit e opozitës kanë zaptuar rrugët dhe kanë kërkuar zgjedhje të parakohëshme. Javën e shkuar ai u përball me protestat më të dhunshme ndonjëherë midis civilëve dhe policisë. Gjatë viteve, Vuçiç, një nacionalist ekstrem në rininë e tij ka përhapur frymën e ndjesisë pro-serbe dhe ribashkimit të territoreve ku kanë mbetur minoritete serbe si në Bosnjë dhe Kosovë. Kjo kartë, nuk është më aq e fuqishme në lojën e tij.

Vuçiç mund të lirojë terrenin për mediat, për opozitnë dhe të lejojë hetime të pavaruara me skandalet e qeverisë, por kjo nuk është rruga që zgjedh një autokrat. Ai po mendon të shtypë dhe të godasë më fort.

Britania dhe Europa e kanë llastuar shumë gjatë. Realpolitika nuk dëshiron që Serbia të rrëshqasë në orbitën e Rusisë, por kjo tashmë duket e pamundur. Vuçiç duhet të nxitet drejt përgjegjësisë dhe zgjedhjeve të ndershme; kjo është shpresa e vetme për anëtarësim në BE. Alterantiva tjetër është ta pësojë si Gjeorgjia, që është kthyer në një demokraci të rreme mbi të cilën BE-ja nuk ka ndikim, përveçse të japë deklarata.

Amerika duket se e ka harruar pellgun e Ballkanit për momentin. Por Mbretëria e Bashkuar dhe BE-ja, jo. Ata duhet të veprojnë dhe të përdorin ndikimin ekonomik. Nëse nuk e bëjnë dhe Serbia zhytet më thellë në gropën e autoritarizmit, faji nuk do të jetë vetëm i Vuçiç, por i të gjithë perëndimit që tani po bën sehir.

Editorial nga bordi i Financial Times*

The post Editorial nga Financial Times: Mos e llastoni më Vuçiç! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Kompania shtetërore e fluturimit Air Albania po përballet me probleme financiare.

Mediat sllovene raportojnë se plani për të rikthyer fluturimet direkte Lubjanë-Tiranë ka dështuar, për shkak të vështirësisë financiare që po has kompania shqiptare.

“Aeroporti i Lubjanës ka konfirmuar se Air Albania ka hequr dorë nga ideja e rifillimit të fluturimeve midis dy kryeqyteteve, që ishin parashikuar të nisnin më 1 shtator. Aeroporti deklaroi problemet financiare si arsye të këtij vendimi”, shkruajnë mediat sllovene.

Fluturimi i fundit Lubjanë-Tiranë është regjistuar në vitin 2018.

Financat e Air Albania kanë qenë shpesh temë debati midis qeverisë dhe opozitës, me këtë të fundit që akuzon ekzekutivin për shfrytëzim “privat” të një kompanie shtetërore. Të dhënat për këtë kompani janë të paaksesueshme për shkak se prej 7vitesh nuk ekziston asnjë bilanc i saj në Qendrën Kombëtare të Biznesit. Bilanci i fundit është ai për vitin 2018 me 12,265,000 lekë humbje neto. 

Më herët, kompania është vënë nën sekuestro nga zyrat përmbarimore, për shkak të detyrimeve të pashlyera.

The post Mediat sllovene: Tirana heq dorë nga fluturimet me Lubjanën, shkak problemet financiare të ‘Air Albania’ appeared first on Gazeta Si.

Aksionet e bursave europiane shënuan një rritje të lehtë këtë të martë, pas deklaratave të dala nga takimi i Trump me liderët e Europës.

Euro Stoxx 50, indeksi i Eurozonës u rrit me 0.2%, DAX që i përket Gjermanisë dhe FTSE, indeksi i Financial Times me 0.1%.

Aksionet e mbrojtjes ranë me 2%, nën presionin e lajmeve për një samit të mundshëm Ukrainë-Rusi. Aksionet e Renk Group, Rheinmetall (ETR:RHMG) dhe Hensoldt ranë midis 3.5% dhe 6.4%.

Nafta pësoi humbje ndërsa pjesëmarrësit e tregut mendonin për një fund të mundshëm të luftës në Ukrainë, e cila mund të çonte në përfundimin e sanksioneve ndaj naftës së papërpunuar ruse. Nafta e papërpunuar e SHBA u ul me 0.8% në 62.92 dollarë për fuçi. Nafta e papërpunuar Brent ra me 0.7% në 66.15 dollarë. Ari u rrit 0.2% në 3,337.41 dollarë për onz.

Dollari ra me 0.1% në 147.78 jen. Euro ishte e qëndrueshme në 1.16 dollarë, ndërsa indeksi i dollarit, i cili ndjek monedhën e gjelbër kundrejt një shporte valutash, ndryshoi pak pas një fitimi prej 0.2% në seancën e mëparshme.

Bitcoin ra 1% në 115,257,59 dollarë, ndërsa Eteri ra 2,7% në 4,224,33 dollarë.

Indeksi i aksioneve Nikkei i Japonisë u rrit në hapje përpara se të binte me 0.1%, duke u zvarritur më poshtë.

Presidenti i SHBA Donald Trump i tha homologut të tij ukrainas Volodymyr Zelenskiy se Uashingtoni do të ndihmonte në garantimin e sigurisë së Ukrainës në çdo marrëveshje paqeje për t’i dhënë fund luftës së Rusisë atje, megjithëse shtrirja e çdo ndihme nuk ishte menjëherë e qartë.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte THS të hënën se takimi i Trump me Zelenskiy dhe partnerë të tjerë eUropianë dhe të NATO-s ishte shumë i suksesshëm.

Takimi pasoi një samit në Alaskë midis presidentit të SHBA dhe liderit rus Vladimir Putin, i cili nuk rezultoi në një marrëveshje për ndërprerjen e armiqësive në luftën më shumë se2-vjeçare. Në një postim në mediat sociale të hënën, Trump tha se kishte thirrur Putinin dhe kishte filluar të organizonte një takim midis Putinit dhe Zelenskiy, që do të pasohej nga një samit trepalësh midis tre presidentëve.

Ndërsa tregtarët po mbajnë një sy në zhvillimet gjeopolitike, një tjetër fokus kyç për javën është simpoziumi i bankës amerikane, FED, në 21-23 gusht, ku kryetari Jerome Powell do të flasë mbi perspektivën ekonomike dhe kuadrin e politikës së bankës qendrore./Reuters

The post Bursat reagojnë pas takimit Trump-BE: Rritet euro dhe ari. Bie dollari dhe nafta appeared first on Gazeta Si.

Çanta e re e Gucci-t është kryefjala e rrjetit.

Gucci Giglio, që vjen në formën e një Tote bag me printin tradicional të markës italiane është obesioni më i ri i të famshmëve nga Sienna Miller, Emily Ratajkowski tek Dakota Johnson. Ato e përshkruajnë si çanta perfekte për punë, udhëtim, madje edhe për mamatë e zëna me fëmijë.

Nëse jeni duke kërkuar për një çantë që mund ta vishni gjatë gjithë vitit, kjo është ajo.

Gucci Giglio, pjesë e koleksionit 2026, u ngjiz dhe u prezantua në Firence, nga emblema e së cilës ka marrë dhe emrin – Giglio- që i referohet zambakut të famshëm të Firences. Gucci e ka quajtuar një “homazh” për qytetin madhështor.

E mbuluar me monogramën GG, simbol i Gucci, kjo çantë është e punuar me mëndafsh dhe kadife dhe me pjesë metalike ngjyrë ari. Gucci Giglio vjen edhe në materialin xhins, denim.

Çanta ka dalë në treg me një çmim zyrtar prej 2.250 dollarësh.

The post Çanta e re e Gucci-t që ka fiksuar të gjithë rrjetin appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Në muajin qershor, në Shqipëri janë regjistruar 1.2 mln netë qëndrime nga vizitorët vendas dhe të huaj, duke shënuar një rritje me 38% nga qershori i shkuar.

Për të njëjtën periudhë, vizitorët janë shtuar me 37%, rreth 500 mijë, vendas dhe të huaj. 19% e vizitorëve që erdhën në Shqipëri ishin nga Kosova, 13% Italia dhe 10% Polonia.

INSTAT raporton se bregdeti, në rajonin qendror dhe jugor, ishin destinacionet më të vizituara gjatë këtij muaji si për të huajt dhe për rezidentët. Hotelet mbeten alternativa e preferuar e vizitorëve të huaj, ndjekur nga modeli AirBnB dhe qëndrimet në kampingje.

Norma e shfrytëzimit të dhomave në hotele arriti në 39.5 %, krahasuar me 35.9 % në Qershor 2024.

The post Turistët e huaj mbushin hotelet shqiptare, 1.2 mln netë qëndrime gjatë qershorit appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Ditën e sotme, 18 gusht 2025, maturantët në të gjithë vendin që kanë aplikuar në degën e mjekësisë, do t’i nënshtrohen testimit, që zhvillohet në Qendrën e Shërbimeve Arsimore, në Tiranë.

Provimi kryhet në mënyrë elektronike, çka do të thotë se rezultatet merren në kohë reale.

Këtë vit janë në 1.202 kandidatë që garojnë, rreth 41^% më pak se vitine shkuar.

Sa i përket numrit të kuotave, janë 446 për maturantët brenda vendit, por në total Universiteti i Mjekësisë ka 500 kuota për vitin akademik 2025-2026. Por, pjesa tjetër e kuotave janë për kandidatët jashtë trojeve.

Provimi i sotëm u jep maturantëve 30% në total, ndërsa 70% ata e marrin nga rezultatet e Maturës Shtetërore.

The post Maturantët i nënshtrohen testimit të Universitetit të Mjekësisë, 41% aplikantë më pak appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Ende në fazë konsultimi, Kodi i ri Penal është pritur me rezerva nga ligjvënësit dhe gjyqësori, të cilët janë të shqetësuar për shkelje të të drejtave.

Së fundmi, edhe shoqata e profesionistëve të lirë, APL, ka kritikuar Kodin, duke i kërkuar qeverisë rishikim të draftit, duke respektuar mbrojtjen e lirisë ekonomike dhe lirisë së fjalës.

Duke ngritur shqetësimin për zgjerimin e panevojshëm të ndërhyrjes penale në fusha që tradicionalisht janë trajtuar nga e drejta civile apo administrative, APL në një letër drejtuar ministrit Ulsi Manja, sjell në vëmendje disa nene që sipas tyre mund të sjellin pasoja negative në marrëdhëniet mes bizneseve.

Neni 537, që penalizon “tarifat e papërshtatshme të shërbimit”, duhet të rishikohet me prioritet, pasi në një ekonomi tregu, çmimet përcaktohen nga marrëdhënia kërkesë–ofertë dhe natyra e shërbimit, jo nga sanksione penale. Nocioni është i paqartë dhe rrezikon të penalizojë ofruesit e shërbimeve, duke ndërhyrë në mënyrë të panevojshme në marrëdhënie kontraktuale që tradicionalisht trajtohen nga e drejta civile ose administrative.

Neni 604 që parashikon se mospagimi, brenda afatit ligjor, i detyrimeve tatimore të vetëdeklaruara përbën kundërvajtje penale, e dënueshme me gjobë ose burgim deri në një vit, por pa dalluar ndërmjet vonesave të paqëllimshme dhe shmangies së qëllimshme;

Neni 625, mund të penalizojë konkurrencën e ligjshme në marrëdhënie tregtare, duke e penalizuar ofertën në prani të një marrëveshjeje paraprake.

Gjithashtu, ata ngrenë shqetësimin edhe për nene të tjera për shpifjen, ndikimin në pavarësinë e gjykatësve etj.) rrezikojnë se do të dobësojnë rolin mbikëqyrës të medias dhe do të rrezikojnë transparencën në një shtet ligjor funksional.

Aleanca kërkon që procesi i miratimit të Kodit të mos nxitohet, por të shoqërohet me konsultime të gjera dhe gjithëpërfshirëse, ku të përfshihen profesionistë të drejtësisë, përfaqësues të biznesit dhe shoqërisë civile.

Profesionistët e APL shprehen të gatshëm të kontribuojnë me ekspertizë dhe propozime konkrete, duke theksuar se kjo reformë duhet të shërbejë për të ndërtuar një sistem më të drejtë, efikas dhe në përputhje me standardet europiane.

The post Profesionistët e lirë kundër Kodit të ri Penal: Penalizon konkurrencën e ndershme! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Inflacioni për muajin korrik 2025 ka kapur vlerën 2.5%, duke shënuar një rritje të lehtë në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë, kur kjo shifër ishte 2.1%.

Rritja e çmimeve në muajin korrik 2025 ishte në nivelin më të lartë që prej shkurtit të vitit 2024.

Sipas INSTAT, që ka publikuar indeksin e çmimeve të konsumit, rritja vjetore e çmimeve në muajin korrik është ndikuar kryesisht nga grupi “Ushqime dhe pije joalkoolike”, pasuar nga grupi “Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji”.

Nga analiza krahasimore, në raport me korrikun e vitit 2024, rritja më e madhe për këtë vit është shënuar në grupet “argëtim dhe kulturë” me 7.7% dhe “pijet alkoolike e duhan” me 3.4%, të cilat pasohen nga qiratë, energjia, mobilimi i shtëpive etj.

The post Inflacioni u rrit lehtë gjatë korrikut appeared first on Gazeta Si.

Më shumë se 10.000 hotele kanë paditur platformën Booking.com, për deformim të tregut dhe shfrytëzim të pozitës së saj dominuese.

Padia është ngritur nga Shoqata e Hoteleve, Restoranteve dhe Kafeneve në Europë (Hotrec), që përfaqëson sektorin e mikpritjes në Bashkimin Europian. Për shkak të interesit të lartë, Hotrec ka zgjatur afatin deri më 29 gusht që të tjera biznese të kenë mundësi t’i bashkohen padisë.

“Regjistrimet për t’u bashkuar me padinë po rriten vazhdimisht, gjë që tregon qartë dëshirën e industrisë së mikpritjes për të kundërshtuar praktikat e padrejta në tregun digjital,” shton Hotrec.

Ky veprim ligjor, i mbështetur nga 30 shoqata kombëtare hotelierësh, përfshirë edhe atë të Britanisë së Madhe, pritet të jetë një ndër më të mëdhenjtë ndonjëherë në sektorin europian të mikpritjes.

“Mbi 10,000 hotele janë bashkuar tashmë me iniciativën pan-europiane për të kërkuar kompensim për humbjet financiare të shkaktuara nga përdorimi i klauzolave të paligjshme të ‘çmimit më të mirë’ nga Booking.com”, thuhet në deklaratën e Hotrec.

Sipas padisë, klauzolat e “çmimit më të mirë” kanë qenë të imponuara me presion të madh, duke ndaluar hotelet të ofrojnë çmime më të ulëta në platformat e tjera apo edhe në faqet e tyre zyrtare.

Booking.com gjithashtu i ka përdorur këto klauzola për të parandaluar prenotimet direkte nga klientët, të ashtuquajturat “prenotime pa ndërmjetës”, të cilat reduktojnë komisionet për platformën.

Padia mbulon periudhën nga viti 2004 deri në 2024, kur Booking.com hoqi dorë nga klauzolat e “çmimit më të mirë” për t’iu përmbajtur Ligjit për Tregjet Digjitale të BE-së.

Sipas Hotrec, kjo padi, që do të shqyrtohet në Amsterdam, mbështetet në një vendim të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë në vitin 2024, ku u konstatua se klauzolat e paritetit të çmimeve të Booking.com bien ndesh me ligjin evropian të konkurrencës.

“Hotelierët europianë kanë vuajtur për një kohë të gjatë nga kushte të padrejta dhe kosto të tepruara. Tani është momenti të qëndrojmë të bashkuar dhe të kërkojmë drejtësi”, tha presidenti i Hotrec, Alexandros Vassilikos.

Nga ana tjetër, Booking.com ka hedhur poshtë pretendimet, duke i quajtur deklaratat e Hotrec dhe organizatave të tjera hoteliere si “të pasakta dhe mashtruese”. Në një deklaratë zyrtare, kompania thotë se nuk ka marrë asnjë njoftim formal për një padi kolektive.

The post 10.000 hotele europiane padisin Booking.com: Ka deformuar tregun! appeared first on Gazeta Si.

Mijëra qytetarë protestuan të enjten në Prishtinë “kundër padrejtësisë” nga Dhomat e Specializuara të Kosovës në Hagë ndaj ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), të cilët po akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Në protestën, që u organizua nga kategoritë e dala nga lufta, morën pjesë qytetarë nga qytete të ndryshme të Kosovës, por edhe nga vende të rajonit.

Organizatorët e protestës dhe folësit e tjerë kërkuan që për të akuzuarit nga Gjykata në Hagë të ketë “drejtësi dhe jopadrejtësi”. Gjykata Speciale u akuzua se është e njëanshme dhe se po tenton ta zhvendosë fajin nga “pushtuesit te çlirimtarët”. Po ashtu u tha se drejtësia selektive prodhon padrejtësi.

Ndërkaq pas protestës, Organizata e Veteranëve të Luftës së UÇK-së falënderoi të gjithë pjesëmarrësit, duke theksuar se “kur populli ngrihet, padrejtësia nuk kalon dot”.

Gucati: Ky është kriminalizim i UÇK-së

Gjatë protestës, kreu i Organizatës së Veteranëve të Luftës së UÇK-së (OVL-UÇK), Hysni Gucati, tha para protestusve se sot po rrezikohet liria dhe e vërteta e luftës së UÇK-së.

Sipas tij, Specialja po e deformon historinë e Kosovës, duke e cilësuar këtë gjykatë si “kundër UÇK-së dhe kundër Kosovës”.

Gucati shtoi se Specialja po përhap narrativin “e rremë se Kosova është çliruar nga kriminelët”, duke shtuar se vendi është çliruar nga UÇK-ja, Shtetet e Bashkuara dhe NATO-ja.

“Kjo nuk është drejtësi, kjo është dhunë politike. Ky është kriminalizim i UÇK-së dhe ndërhyrjes së NATO-s”, tha ai.

https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fevropaelire%2Fposts%2Fpfbid0x8qyswNJsFtquoavUmRcEHxicUx1jCEfwpLLo3HgbmweupxvKWp81q9xhvwMmQESl&show_text=true&width=500

Gucati përsëriti qëndrimin se veteranët besojnë në drejtësi “por nuk duam padrejtësi”.

Folës në protestë ishin edhe kreu i Bashkimit Demokratik për Integrim në Maqedoninë e Veriut, Ali Ahmeti, si dhe Nevenka Tromp, e cila për një dekadë ka qenë hulumtuese e Tribunalit të Hagës për krimet e luftës në ish-Jugosllavi.

Ahmeti kërkon lirimin e ish-krerëve të UÇK-së

Gjatë fjalimit para protestuesve, Ali Ahmeti, që ka qenë pjesë e UÇK-së, bëri thirrje liri për ish-krerët e UÇK-së.

Ai tha se ata po trajtohen padrejtësisht nga Gjykata Speciale.

“Sot kërkojmë të drejtën tonë, UÇK-ja ka bërë një luftë të drejtë, për liri, për çlirim nga pushtimi. Ajo i është përmbajtur ligjeve ndërkombëtare të luftës. Nuk është marrë me të pafajshmit, nuk ka vrarë civilë, gra, fëmijë, apo pleq”, tha Ahmeti.

Sipas Ahmetit, Serbia po bën gjithçka që përmes gjykatës në Hagë “të zhbëjë shtetin e Kosovës”. Në këtë drejtim ai përmendi se Gjykata ka marrë prova materiale nga Serbia.

“Ky model i drejtësisë selektive, nuk sjellë drejtësi universale, por narrativ që zhvendos fajin nga pushtuesit te çlirimtarët”, tha Ahmeti.

Gjatë fjalimit, ai kërkoi nga përfaqësuesit e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut që janë në Këshillin e Evropës të kërkojnë rishikimin e rezolutës, mbi pretendimet e të cilës u krijua Gjykata Speciale.

“Shpifje monstruoze, idoteske se gjoja UÇK-ja ka bërë trafikim organesh, përpara së vërtetës dështuan të gjithë antishqiptarët që përgatitën një dosje të verdhë për të komprometuar historinë më të lavdishme të shqiptarëve: UÇK-në”, tha Ahmeti.

“Nuk pranojmë që historia të shkruhet nga të huajt, aq më pak nga një Gjykatë që nuk është kompetente për këtë dhe që i ka humbur integriteti”, shtoi ai.

Tromp: Drejtësia selektive është padrejtësi

Ish-hulumtuesja në Tribunalin e Hagës, Nevenka Tromp e nisi fjalimin në Prishtinë me sloganin “Drejtësia e vonuar është drejtësi e mohuar”. Ky slogan, sipas saj, nuk është thjesht slogan, “por realiteti i dhimbshëm që ju po përballeni prej vitesh. Që drejtësia të pranohet ajo duhet të ketë legjitimitet”.

Ajo tha se gjykatat duhet të veprojnë në mënyrë të paanshme dhe nëse drejtësia zbatohet në mënyrë selektive, pasi rrezikon të jetë padrejtësi.

Tromp kujtoi se ish-krerët e UÇK-së shkuan vullnetarisht në Hagë, pasi tha se “besuan se do të ketë drejtësi”.

“Këta udhëheqës ishin ata që e mbështetën krijimin e kësaj gjykate. E bënë këtë, duke e ditur rrezikun që kanosej ndaj të gjithë luftëtarëve. Sepse ata besuan në drejtësinë e kauzës së tyre…Ata luftuan dhe fituan”, tha Tromp.

Protesta e organizuar nga veteranët e UÇK-së u përkrah nga Partia Demokratike e Kosovës, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, Nisma Socialdemokrate dhe eksponentë të Lidhjes Demokratike të Kosovës. Ndërkaq, nga Lëvizja Vetëvendosje kanë thënë se protesta është “dhjetë vjet e vonuar” pasi në kohën kur është themeluar Gjykata është dashur që të protestohet kundër “pushtetit të atëhershëm”.

Në Dhomat e Specializuara – që njihen ndryshe edhe si Gjykata Speciale – rasti kryesor po zhvillohet kundër ish-krerëve të UÇK-së, përkatësisht ndaj ish-presidentit Hashim Thaçi, ish-kryeparlamentarëve Kadri Veseli dhe Jakup Krasniqi dhe ish-deputetit të Kosovës, Rexhep Selimi. Ata akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, të cilat i kanë hedhur poshtë të katërtit.

Veteranët e UÇK-së kanë kundërshtuar trajtimin që po iu bëhet atyre nga Gjykata dhe Prokuroria e Specializuar në Hagë, por po ashtu kanë kritikuar Qeverinë aktuale në Kosovë lidhur me ndihmën financiare për mbrojtjen e ish-krerëve të UÇK-së.

Ministria e Drejtësisë ka njoftuar se i ka ndarë në total rreth 33 milionë euro për mbrojtjen e të akuzuarve.

OVL e UÇK-së ka thënë se e konsideron të turpshme vendosjen e “çmimeve tavan” për tarifat ndaj ekipeve mbrojtëse në Hagë dhe ka kërkuar heqjen e menjëhershme të tyre.

Në fund të korrikut, veteranët, por edhe ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, ngritën një shqetësim tjetër sa i përket gjykatës në Hagë: provat materiale nga Serbia.

Haxhiu tha se është njoftuar se Specialja ka pranuar si prova materiale disa dokumente të dorëzuara nga institucionet e Serbisë, duke përmendur Departamentin e Sigurisë Shtetërore, Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe të ashtuquajturën “Komandë për Kosovën dhe Metohinë”.

Ajo e konsideroi këtë si “zhvillim thellësisht të papranueshëm”. Sipas Haxhiut, pranimi i materialeve të prodhuara nga Serbia si burim i besueshëm përbën “deformim të rëndë të drejtësisë dhe një fyerje të hapur ndaj viktimave të luftës dhe sakrificës për liri”, teksa ka shtuar se me këtë veprim ngrihen dyshime serioze mbi paanshmërinë e vetë gjyqtarëve të rastit.

Ndërkaq, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, më 5 gusht tha se është shqetësuese që cilado gjykatë që është formuar nga Kosova, që e ka detyrim ligjor që të funksionojë sipas sistemit juridik të Kosovës, të pranojë prova nga Serbia, pasi tha se historikisht është dëshmuar se Serbia ka prodhuar “prova të falsifikuara” që sipas saj kanë për synim që ta rishkruajnë historinë.

Procesi gjyqësor ndaj ish-krerëve të UÇK-së

Katër ish-krerët e UÇK-së ndodhen në paraburgim në Hagë që nga nëntori i vitit 2020. Qëndrimi për pesë vjet në paraburgim shpesh është cilësuar si shkelje e të drejtave të njeriut nga veteranët në Kosovë.

Procesi gjyqësor ndaj tyre ka nisur më prill të vitit 2023. Në mbi dy vjet, Zyra e Prokurorit të Specializuar thirri në gjykatore 125 dëshmitarë si dhe ka paraqitur rreth 3.000 prova materiale.

ZPS-ja deklaroi më 16 prill se ka përmbyllur paraqitjen e provave ndaj ish-krerëve të UÇK-së.

Tani radhën e ka mbrojtja për të paraqitur rastin. Por, avokatët e ish-krerëve të UÇK-së janë ankuar se trupi gjykues u ka shkurtuar afatin për përgatitjen e mbrojtjes së tyre. Mbrojtja pritet të thërrasë dëshmitarët dhe të paraqesë rastin e saj në fund të gushtit apo në fillim të shtatorit.

Zyra e Prokurorit të Specializuar kishte konfirmuar aktakuzën ndaj ish-krerëve të UÇK-së në tetor të vitit 2020, por e bëri publike vetëm një muaj më vonë.

Aktakuza i ngarkon të akuzuarit për përgjegjësi “personale”, por edhe për “krimet e kryera nga vartësit e tyre”.

Sipas aktakuzës, Thaçi, Veseli, Selimi dhe Krasniqi akuzohen për krime kundër njerëzimit dhe krime lufte, përfshirë vrasjen e më shumë se 100 viktimave si dhe mbajtjen në paraburgim në mënyrë të paligjshme e torturimin e qindra viktimave.

Aktakuza thotë se katër të akuzuarit dhe anëtarë të tjerë të UÇK-së ishin pjesë e një “ndërmarrjeje të përbashkët kriminale” dhe “kanë ndarë qëllimin e njëjtë për të marrë dhe ushtruar kontrollin në gjithë Kosovën me të gjitha mjetet, përfshirë edhe frikësimin, keqtrajtimin, ushtrimin e dhunës dhe eliminimin e atyre që i konsideronin kundërshtarë”.

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar – të njohura gjerësisht si Gjykata Speciale – janë themeluar në vitin 2015 nga Kuvendi i Kosovës dhe janë pjesë e sistemit gjyqësor të Kosovës, por veprojnë me personel ndërkombëtar në Holandë.

Për krijimin e kësaj gjykate kishin votuar 88 deputetë nga Partia Demokratike të Kosovës, Lidhja Demokratike të Kosovës, Lista Serbe, komuniteteve të tjera joshumicë dhe deputetë pa grupe parlamentare. Pesë deputetë të PDK-së kishin votuar kundër dhe një prej tyre kishte abstenuar. Partitë që atëbotë ishin në opozitë, Lëvizja Vetëvendosje dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës kishin kundërshtuar themelimin e Speciales.

Gjykata Speciale heton krimet e pretenduara të pjesëtarëve të UÇK-së, të kryera kundër pakicave etnike dhe rivalëve politikë që nga janari i vitit 1998 deri në dhjetor të vitit 2000.

Gjykata Speciale financohet kryesisht nga Bashkimi Evropian, me kontribute shtesë nga disa shtete të tjera, si Shtetet e Bashkuara, Kanadaja, Norvegjia, Zvicra dhe Turqia. Në dy vjetët e fundit ajo e ka pasur një buxhet prej rreth 100 milionë eurosh.

Në të kaluarën janë mbajtur protesta në Kosovë, në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së, dhe deputetë të Kuvendit të Kosovës kanë tentuar ta shpërbejnë Gjykatën Speciale më 2017, por pa sukses.

The post Kosova në protestë kundër gjykatës së Hagës për ish-krerët e UÇK-së appeared first on Gazeta Si.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka zhvilluar një bisedë telefonike me Kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama, ku e ka informuar për situatën aktuale dhe përpjekjet diplomatike për t’i dhënë fund luftës në vendin e tij.

Gjatë këtij komunikimi, Zelensky theksoi angazhimin e përbashkët me partnerët ndërkombëtarë për të ndalur sa më shpejt luftën dhe për të shpëtuar jetë njerëzish. Ai nënvizoi se Ukraina po punon intensivisht me aleatët për të siguruar paqen.

Në fokus të bisedës ishin edhe përgatitjet për takimet në forume dhe organizata ndërkombëtare, ku pritet të zhvillohen diskutime me format të veçanta bashkëpunimi me vendet partnere. Zelensky dhe Rama ranë dakord për rëndësinë e këtyre takimeve në mbrojtje të popullit ukrainas dhe forcimin e bashkëpunimit ndërkombëtar.

Në përfundim, Presidenti Zelensky falënderoi Shqipërinë dhe Kryeministrin Rama për mbështetjen e palëkundur dhe solidaritetin që kanë treguar ndaj Ukrainës gjatë kësaj periudhe të vështirë.

I had a good conversation with the Prime Minister of Albania @ediramaal. I briefly updated him on the situation at the front and in diplomacy. We are working with all our partners to end this war and stop the killings as soon as possible.

We discussed preparations for meetings… pic.twitter.com/5Sabb4frx0

— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) August 7, 2025

“Pata një bisedë të mirë me Kryeministrin e Shqipërisë Edi Rama. E informova shkurtimisht mbi situatën në front dhe në diplomaci. Po punojmë me të gjithë partnerët tanë për t’i dhënë fund kësaj lufte dhe për të ndaluar vrasjet sa më shpejt të jetë e mundur. Diskutuam përgatitjet për takime në vende të mëdha ndërkombëtare. Këto do të jenë formate të veçanta angazhimi me partnerët. Do të bëjmë gjithçka për të mbrojtur popullin tonë. Faleminderit, Edi, faleminderit, Shqipëri, për mbështetjen tënde të palëkundur për Ukrainën”, shkroi Zelensky në një postim në rrjetet sociale, duke theksuar rëndësinë e solidaritetit ndërkombëtar në këtë moment kritik.

The post Zelensky bisedë telefonike me Ramën: Diskutuam përgatitjet për takime në vende të mëdha ndërkombëtare appeared first on Gazeta Si.

Në vitet e fundit, Leku shqiptar është forcuar ndjeshëm ndaj euros dhe dollarit, një fenomen që autoritetet dhe zyrtarët ekonomikë e shfaqin si një tregues pozitiv dhe si “lajm të mirë” për ekonominë e vendit. Sipas tyre, një monedhë më e fortë do të thotë stabilitet, më pak inflacion dhe kushte më të mira për bizneset dhe qytetarët. Por realiteti në terren shpesh është shumë më kompleks dhe larg asaj që përshkruhet në televizion apo raporte zyrtare.

Qytetari i zakonshëm dhe bizneset e vogla nuk kanë ndjerë asnjë përfitim real nga forcimi i Lekut. Përkundrazi, ata po përballen me çmime gjithnjë e më të larta, fitime të ngushta dhe konkurrencë të egër, jo vetëm në tregun vendas, por edhe në tregjet ndërkombëtare ku prodhimet shqiptare janë bërë më të shtrenjta dhe më pak të dëshirueshme.

Eksportuesit janë ata që shesin jashtë, por marrin më pak

Mendo për një fermer që kultivon perime, apo një fasoner që punon me kompanitë ndërkombëtare dhe shet produktin e tij në euro. Në vitin 2021, për çdo 1.000 euro të fituara, ky biznes merrte rreth 121.000 lekë kur i konvertonte fitimet në monedhën vendase. Por vetëm tre vite më vonë, në 2025 për të njëjtën shumë prej 1.000 eurosh, ai merr vetëm 97.000 lekë, një humbje reale prej 24.000 lekësh, vetëm për shkak të forcimit të Lekut.

Çfarë nënkupton kjo në praktikë? Edhe pse nuk ka ulje në sasinë apo vlerën e eurove që fiton nga shitjet jashtë, në fakt ai ka më pak para në lekë për të paguar punëtorët, për të blerë inputet, për të bërë investime apo për të mbuluar shpenzimet e përditshme.

Kjo ngushton fitimet dhe e bën më të vështirë të rritet apo të konkurrojë në tregjet ndërkombëtare. Në një ekonomi ku eksportet janë shtylla kryesore e rritjes, ky është një problem i madh. Kur produktet shqiptare bëhen më të shtrenjta për klientët jashtë, ata kërkojnë zëvendësues më të lirë nga vendet e tjera. Kjo do të thotë humbje tregu për eksportuesit tanë. Në këtë situatë, roli i qeverisë është thelbësor për të ndihmuar bizneset e eksportit, për shembull, me subvencione, mbështetje financiare apo politika stimuluese. Por në realitet, përveç disa ndihmave sporadike, sidomos në bujqësi, nuk ka pasur mekanizma efektivë që kompensojnë këtë humbje të përkthyer në lekë. Si pasojë, shumë biznese eksportuese po ndjejnë tronditjen: investimet po ngadalësohen, krijimi i vendeve të punës po zvogëlohet, dhe shumë kompani përballen me rrezikun e mbylljes apo tkurrjes.

Në fund të ditës, këtë humbje të vërtetë e ndjen çdo fermer, fasoner apo prodhues që shet jashtë dhe kjo është një nga sfidat kryesore që pengon zhvillimin ekonomik të vendit.

Importuesit dhe tregtarët: Fituesit e vërtetë të kursit të fortë

Ndërsa eksportuesit kanë humbur nga forcimi i Lekut, importuesit janë të kundërt, ata kanë përfituar dukshëm. Mendoni për një biznes që sjell mallra nga jashtë, për shembull ushqime, makina apo tekstile. Në 2021, për një ngarkesë mallrash me vlerë 10.000 euro, ky biznes paguante rreth 1.21 milion lekë. Në 2025, për të njëjtën vlerë në euro, ai paguan vetëm 970 mijë lekë, një kursim i madh prej 240.000 lekësh. Ky kursim është një përfitim i drejtpërdrejtë që mund të përdoret në dy mënyra: ose biznesi i importit mund të ulë çmimet për të ndihmuar konsumatorët, duke bërë mallrat më të përballueshme në treg; ose mund të mbajë çmimet të pandryshuara dhe të rrisë fitimet e veta. Problemi është se në shumë raste, bizneset zgjedhin opsionin e dytë nuk e transmetojnë kursimin tek klienti, por rrisin marzhet e fitimit. Kjo do të thotë që konsumatori shqiptar, i cili përballet me inflacion dhe rritje të kostove të jetesës, nuk përfiton nga forca e Lekut, ndërsa fitimet e importuesve rriten.

Pra, për shumë qytetarë, forca e Lekut nuk është një lehtësim është një përfitim që mbetet larg nga xhepat e tyre. Kjo tregon se forca e monedhës, në mungesë të konkurrencës së ndershme dhe politikave mbrojtëse, shpesh përdoret për përfitime private dhe jo për ulje të çmimeve për konsumatorin.

Bizneset lokale dhe turizmi janë ata që nuk përfitojnë fare, madje humbasin. Bizneset që shërbejnë vetëm në tregun vendas, si kafenetë, restorantet, dyqanet e vogla apo shërbimet e ndryshme nuk kanë aspak përfitime nga forcimi i Lekut. Përkundrazi, situata për ta është bërë edhe më sfiduese. Një prej sektorëve më të rëndësishëm për ekonominë shqiptare është turizmi, që sjell të ardhura të konsiderueshme në valutë të huaj.

Me Lekun e fortë, Shqipëria është bërë më e shtrenjtë për turistët që paguajnë në euro

Si pasojë, ata që vijnë dhe shpenzojnë më pak, duke ndikuar drejtpërdrejt në uljen e të ardhurave të bizneseve turistike hoteleve, restoranteve, guidave, apo dyqaneve të suvenireve. Në të njëjtën kohë, shumë biznese lokale duhet të blejnë mallra apo inpute të importuara, që për shkak të kursit të fortë nuk u kanë ardhur më lirë, madje në disa raste kostot janë rritur. Por ato nuk kanë hapësirë për të rritur çmimet, sepse konsumatori shqiptar po përballet me rritje të përgjithshme të çmimeve dhe kufizime në shpenzime. Kjo do të thotë se bizneset lokale po paguajnë më shumë për inputet dhe shërbimet, ndërkohë që nuk kanë mundësi të rrisin të ardhurat. Një kombinim i vështirë që për shumë prej tyre do të thotë tkurrje ose mbyllje.

Në këtë mënyrë, përfitimet e mbiçmimit të Lekut shpesh nuk arrijnë në këtë pjesë të ekonomisë, përkundrazi, këto biznese janë një nga grupet që po vuajnë më shumë. Profesionistët e lirë, IT dhe shoqëria civile janë në grupet më të prekura nga forcimi i Lekut. Freelancerët, profesionistët e lirë dhe bizneset që operojnë online duke marrë pagesa në dollarë apo euro janë ndër grupet më të ndjeshme ndaj forcimit të Lekut. Për ta, të ardhurat në valutë po tkurren ndjeshëm kur konvertohen në lekë. Mendo për një profesionist që në vitin 2021 merrte 1.000 euro në muaj. Kur i konvertonte në lekë, kjo ishte rreth 121.000 lekë. Por në 2025, për të njëjtën shumë në euro, ai merr vetëm rreth 97.000 lekë, një humbje reale prej 24.000 lekësh çdo muaj në të ardhura.

Çfarë do të thotë kjo për ta në jetën reale? Është një shumë e konsiderueshme që mungon në xhep, para që duhen për të paguar shpenzime të përditshme, për të investuar në biznesin e tyre, për të blerë pajisje apo për të përmirësuar cilësinë e jetës. Kjo goditje financiare i bën ata më të varfër dhe kufizon mundësitë e zhvillimit profesional dhe ekonomik. Por ndikimi nuk ndalet këtu. Shoqëria civile, përfshirë organizatat e vogla, grupet komunitare dhe aktorët socialë që varen nga fonde ndërkombëtare të paguara në valutë, po përjeton të njëjtën tkurrje të të ardhurave reale në lekë. Kjo dobëson aftësinë e tyre për të ofruar shërbime, për të mbështetur komunitetet dhe për të ndikuar në ndryshimet pozitive shoqërore.

Nëse duam një ekonomi që funksionon për të gjithë, nuk mund të mjaftohemi me të festuar forcimin e Lekut si një sukses teknik. Duhet ta kthejmë këtë forcë në një mundësi reale për qytetarët dhe bizneset e vendit me strategji gjithëpërfshirëse që sjellin përfitime të ndara, barazi dhe zhvillim të qëndrueshëm për të gjithë.

Analizë e kryer nga Qendra ALTAX*

The post Forcimi i lekut – Kush janë fituesit dhe humbësit? appeared first on Gazeta Si.

Për shumë gjatë, lufta ndaj krimit financiar ka rezultuar e humbur: ose do të tolerojmë paranë e pistë ose do të rrezikojmë të vrasim ekonominë. Ky perceptim është i gjallë. Autoriteti Kundër Larjes së Parave, AMLA, po ofron një shans për të rikonceptuar sistetmin dhe për të thyer këtë dikotomi.

Shëmbulli më bindës se çarmatimi i bizneseve kriminale mund të jetë shtytës i fortë për ekonominë vjen nga Italia dhe eksperienca tepër e vështirë.

Për shumë dekada, organizatat mafioze shtrembëronin konkurrencën në tregje dhe minonin inovacionin. Duke u infiltruar në sektorë të legjitimuar, nga ndërtimi tek shitjet, këto grupe vendosnin një taksë “parazite” ndaj zhvillimit.

Midis viteve 2018 dhe 2021, rreth 700 firma të lidhura me mafian u zbërthyen. Një studim i BQE-së mbi ndikimin e këtij operacioni, tregon se goditja e kompanive të kontrolluara nga mafia mund të rrisë produktivitetin në zonat e prekura nga ato.

Duke lidhur veprimet e policisë me flukset e kredive lokale, studimi fokusohet në efektet e valëzimit në bizneset e afërta pa lidhje të drejtpërdrejta kriminale. Rezultatet janë befasuese. Aty ku firmat mafioze u mbyllën, kreditimi për bizneset legjitime u rrit me 0.8% në 2.1% , krahasuar me zonat e paprekura nga veprimet e policisë. Në total, ne vlerësojmë se deri në 3.6 miliardë euro kredi të reja u dhanë për kompanitë vendase dhe tani janë në gjendje të zgjerohen dhe të konkurrojnë në një fushë të barabartë.

Ky divident ekonomik është i prekshëm. Ai është i mishëruar në lëvizjet bazë antimafia si Addiopizzo në Palermo, ku mbi një mijë biznese kolektivisht refuzuan të paguanin “taksën” e mbrojtjes, të mbështetur nga konsumatorët vendas. Është e dukshme në suksesin e kooperativave si Libera Terra, e cila kultivon makarona dhe verë organike në tokat e sekuestruara nga kumbarët famëkeq, duke krijuar qindra vende pune legjitime. Kur shteti “çan rrjetën”, krijon hapësirë që sipërmarrjet e ndershme të lulëzojnë.

Përfitimet shkojnë për kreditimit. Me zbërthimin e rrjeteve kriminale, produktiviteti rritet. Të lira nga frika, bankat mund të performojnë qëllimin e tyre kryesor – alokimin e dobishëm të kapitalit. Tregjet bëhen më të drejta dhe konkurrenca më e shëndetshme. Studimi gjen një të vërtetë shumë më të thellë: rajonet e rënduara nga krimi i organizuar frenohen nga institucione të dobëta që lejojnë që korrupsioni të agravojë.

Sidoqoftë, ekziston një nuancë e rëndësishme. Pas një goditjeje, kostot e huamarrjes mund të rriten pak. Kjo nuk është shenjë dështimi, por rritje e transparencës. Veprimet e policisë ekspozojnë rreziqe të fshehura më parë, duke nxitur tregun të rivlerësohett. Ky “efekt informacioni” tregon një sistem financiar më efikas. Në mënyrë thelbësore, ky rregullim kompensohet më shumë nga një fluks investimesh legjitime dhe rindërtimi i besimit.

Gjetjet tona theksojnë gjithashtu një dallim tjetër kyç: jo të gjitha bankat reagojnë njësoj. Bankat lokale me lidhje të thella komunitare përshtaten me shpejtësi, duke dalluar më mirë huamarrësit e besueshëm. Huadhënësit e huaj dhe jo vendas, të cilëve u mungon një pasqyrë e tillë e grimcuar, priren të rrisin ndjeshëm normat kur ndodh ekspozimi ndaj krimit. Kjo nënvizon domosdoshmërinë e mbështetjes së synuar për institucionet financiare lokale për të ruajtur rrjedhën e kredisë gjatë operacioneve të pastrimit kriminal.

Këto mësime kanë implikime përtej Italisë. Krimi i organizuar është një parazit global, që po largon triliona nga ekonomia botërore. Agjencia e re europiane kundër pastrimit të parave duhet ta ketë parasysh këtë përvojë.

AMLA do të ndihmojë në koordinimin e rregullatorëve kombëtarë, mbikëqyrjen dhe forcimin e shkëmbimit të informacionit përtej kufijve. Por thjesht shtimi i burokracisë nuk mjafton. Politikëbërësit duhet ta shohin luftën kundër krimit si një investim në rritje: një mjedis më i pastër biznesi tërheq kapital.

Për ta bërë këtë të funksionojë, BE-ja duhet të kombinojë zbatimin e ashpër me mbështetjen praktike. Shkëmbimi i të dhënave ndërmjet organeve të zbatimit të ligjit dhe mbikëqyrësve të bankave duhet të jetë i shpejtë dhe i sigurt. Regjistrat e hapur të kompanive dhe të dhënat e pronësisë mund të ndihmojnë në zbulimin e rreziqeve përpara se të përhapen.

Shumë shpesh, debatet rreth luftimit të krimit të organizuar përqendrohen në argumentin moral ose të sigurisë – por rasti ekonomik është po aq i fortë. Përvoja e Italisë tregon se çfarë është e mundur. Për Europën, mesazhi është i qartë: nëse doni një ekonomi më konkurruese dhe më elastike, frenimi i korrupsionit nuk është një kosto, por një investim.

Shkruar nga Ixart Miquel-Flores, analist pranë Bankës Qendrore Europiane*

The post Si çmontimi i grupeve mafioze rrit ekonominë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’- Një bankë turke do t’i shtohet tregut bankar vendas.

Banka e Shqipërisë ka dhënë miratimin paraprak për licencimin e bankës Ziraat Bank, që të operojë në Shqipëri.

Dega e bankës së huaj që ka marrë miratimin paraprak për licencë, brenda 12 muajve nga data e këtij vendimi, duhet të plotësojë të gjitha kushtet e parashikuara në ligjin “Për bankat në Republikën e Shqipërisë” dhe aktet nënligjore në zbatim të tij, në mënyrë që të pajiset me licencën për fillimin e veprimtarisë bankare në vendin tonë, shprehet Banka e Shqipërisë.

Ziraat operon kryesisht në fushën e bujqësisë dhe hyrja e kësaj banke në tregun vendas duket se përputhet me objektivat e BSH-së dhe qeverisë, për të rritur financimin e zonave rurale dhe sipërmarrjeve bujqësore. Ziraat ka qendër Turqinë por operon dhe në Mbretëri të Bashkuar, Bullgari, Greqi, Kosovë etj.

Ziraat është banka e parë në gati dy dekada që merr një licencë nga BSH.

The post Operon në fushën e bujqësisë, banka turke Ziraat gati për të hyrë në tregun shqiptar appeared first on Gazeta Si.

Bitcoin ka pësuar një goditje këtë të mërkurë nga pasiguria e tarifave amerikane dhe ngadalësimi i rritjes ekonomike.

Kriptomonedha më e madhe në botë ra me 0.8% dhe po tregtohet në vlerën e 113 mijë dollarëve, vlera më e ulët e një muaji. Edhe kriptomonedhat e tjera u dobësuan.

Ether ra 0.7% në 3,637.53 dollarë. XRP ra gati 3% në 2,950 dollarë.

Solana humbi 2.7%, ndërsa Cardano ra me 3.4%.

Ndër tokenët e memeve, Dogecoin ra 3.3%, ndërsa $TRUMP humbi 2.4%.

Themeluesi i Galaxy Digital dhe përkrahësi i kriptos, Michael Novogratz paralajmëroi të martën se tendenca e kompanive për të mbajtur Bitcoin dhe për të rritur bilancet e tyre ka të ngjarë të ketë arritur kulmin. “Tani shtrohet pyetja se cila nga kompanitë ekzistuese do të bëhet përbindëshi,” tha Novogratz.

Ai paralajmëroi se një numër i madh i mbajtësve të Bitcoin dhe Ether mund të bllokojnë hyrjet e reja në sektor nga “marrja e oksigjenit”, me gjasë duke iu referuar likuiditetit të kufizuar dhe mundësive për mbledhjen e fondeve në sektor.

Rreziku vazhdon të jetë aktiv. Trump vazhdon kërcënimet e tij për tarifa më të larta tregtare, këtë herë kundër Indisë për blerjet e përsëritura të vendit të naftës ruse.

Shqetësimet për një ftohje të ekonomisë amerikane kanë po ashtu ndikim, veçanërisht pas të dhënave të zymta të listës së pagave nga java e kaluar./Investing.com

The post Bitcoin merr goditje. Bie në 113 mijë dollarë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Bankat tregtare të vendit kanë raportuar fitime më të ulëta në gjashtëmujorin e parë të vitit 2025, krahasuar me një vit më parë.

Të dhënat e Shoqatës Shqiptare të Bankave tregojnë se nga janari në qershor 2025, bankat raportojnë një fitim kumulativ prej 17.7 mld lekësh, 8.5% më pak se e njëjta periudhë e një viti më parë.

Nga 11 banka që operojnë në Shqipëri, 9 prej tyre kanë deklaruar rënie të fitimeve dhe vetëm 2 rritje. Konkretisht, ABI Bank raporton rritjen më të madhe, 37% ose rreth 600 mln lekë më shumë.

BKT raporton rënien më të madhe, rreth 900 mln lekë, ndërsa Raiffeisen dhe OTP ruajnë të njëjtin pozicion me humbje më të pakta, respektivisht 200 mln lekë dhe 100 mln lekë.

Gjashtëmujori i parë i 2025-s riktheu sërish politikën e lirë monetare, ku Banka Qendrore vendosi të ulë normat e interesi, përkthyer në fitime më të ulëta për bankat. Nga ana tjetër, tregu i titujve me vlerë, një tjetër burim të ardhurash për bankat ka pësuar një stanjacion prej tashmë një viti.

The post Fitimet e bankave në Shqipëri ranë me 8.5% në gjysmën e parë të vitit appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Përballueshmëria e strehimit është një nga problematikat më seioze me të cilat po përballet Europa, përfshirë dhe Shqipërinë.

Në një dokument, CEPI, Organizata Kombëtare të Pasurive të Paluajtshme ku bën pjesë dhe ajo shqiptare, NAREA, ka bërë thirrje për ndërhyrje nga qeveritë, me qëllim rregullimin e tregut imobiliar, nga kostot tek taksat.

Shtetet duhet të kryejnë kërkime të pavarura me synimin e trajtimit të ‘kostove të ngurta’ dhe ‘variable’ dhe të identifikimit të fushave për të reduktuar këto kosto, veçanërisht për ndërtimin e apartamenteve, sugjeron CEPI.

Reduktimi i kostove të ndërtimit kërkon një qasje të balancuar ndaj rregulloreve dhe nxitjeve për praktikat e ndërtimit të qëndrueshëm. Për më tepër, adresimi i mungesave të fuqisë punëtore në ndërtim përmes trajnimit profesional dhe tërheqja e punëtorëve të kualifikuar është thelbësore.

Vendet duhet të reduktojnë kostot e transaksioneve të pronave, veçanërisht për blerësit për herë të parë dhe blerësit e banesës parësore, si dhe duhet të inkurajohet pronësia afatgjatë për të siguruar stabilitet në tregjet e strehimit.

Thjeshtimi i miratimeve të lejeve të ndërtimit dhe reduktimi i burokracisë janë thelbësore. Qeveritë duhet të digjitalizojnë dhe centralizojnë procesin e aplikimit për leje për të shpejtuar miratimet dhe për të reduktuar vonesat e panevojshme.

The post Strehimi i (pa)përballueshëm/ Europa dhe Shqipëria duhet të ulin kostot e ndërtimit dhe blerjes së pronës appeared first on Gazeta Si.

Kompania amerikane e xhinseve, American Eagle synonte të godiste me reklamën e re ku shfaqej aktorja Sydney Sweeney. Reklama përmbante gjuhë provokuese që padyshim do të nxiste debat. Qëllimi u arrit, por debati nuk është ai që kompania do të dëshironte.

Me titullin “Sydney Sweeney ka xhinse (jeans që në anglisht tingëllon njësoj si genes, gjene) të mrekullueshme”, fushata nisi në debat mbi rracizmin dhe standardet perëndimore të bukurisë duke nervozuar fanatikët e kulturës “woke” në Amerikë. Problemi në reklamë ishte se “gjenet” e Sydney janë flokët bjonde, lëkura e bardhë dhe sytë blu – një rikthim në narrativën naziste.

Ekspertët e shohin lojën e fjalëve gjene dhe xhinse si diçka e pamenduar, dhe shtojnë se kritikët nuk do të kishin zë nëse reklama do të përfshinte dhe personazhe të tjerë nga rraca të tjera.

“Mund të ketë ndodhur nga injoranca, përtacia ose me qëllim”, thotë profesori i marketingut, Marcus Collins. “Në asnjë nga tre rastet, nuk është gjë e mirë”.

Ajo që shqetëson më shumë kritikët është një pjesë në video kur Sydney thotë se “gjenet (xhinset) trashëgohen njësoj si sytë. Të miat janë blu (edhe sytë edhe xhinset).”

Të paturit gjene të mira është një kompliment por në këtë rast ka një antitezë djallëzore. Superioriteti i gjeneve ishte politikë e Adolf Hitler, i cili kishte një plan për të vendosur në krye rracën Ariane – bjondët.

Shalini Shankar, një antropologe kulturore dhe gjuhësore në Universitetin Northëestern në Evanston, Illinois, tha se kishte probleme me “gjenet” e American Eagle kundrejt “xhinseve” sepse përkeqëson një koncept të kufizuar të bukurisë.

“American Eagle, mendoj, dëshiron të riemërtohet për një lloj të veçantë amerikani të bardhë të privilegjuar,” tha Shankar. “Dhe ky është lloji i imazhit që ata duan të qarkullojnë për njerëzit që duan të veshin xhinsin e tyre.”

Në debatin e xhinseve dhe gjeneve të Sweeney-t është përfshirë edhe Donald Trump. Ai nuk komentoi kritikat, por tha se “nëse Sydney është republikane, reklama e saj është fantastike” dhe dënoi politikat “woke”.

Sipërmarrës dhe ekspertë të fushës, raportojnë një rritje të imazheve të vajzave të bardha në reklama, që prej rikthimit të Trump në qeveri dhe goditjes së politikave DEI.

The post Reklama e xhinseve të aktores së famshme ‘trazon’ Amerikën: Naziste! appeared first on Gazeta Si.