❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Statistika – Paraja jashtĂ« bankave

Paraja që qarkullon jashtë kanaleve bankare, ose cash, ka shënuar një rritje të fortë gjatë muajve të parë të këtij viti, që përkojnë me periudhën para zgjedhore.
Kjo është një tendencë e pazakontë, teksa të dhënat historike tregojnë se përgjithësisht në pjesën e parë të çdo viti ka një frenim të parasë jashtë banke, ndërsa në pjesën e dytë të vitit ka rritje të saj e ndikuar nga sezoni veror dhe ...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Statistika – Paraja jashtĂ« bankave appeared first on Revista Monitor.

Kina do të ndërtojë hidrocentralin më të madh në botë

LUMI YARLUNG TSANGPO NË PROVINCËN NYINGCHI
 
Qeveria kineze e konsideron projektin tepĂ«r tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r tĂ« arritur objektivat e reduktimit tĂ« ndotjes deri nĂ« vitin 2030 dhe tĂ« ashtuquajturin “Neutralitet karbonik” deri nĂ« vitin 2060, qĂ« do tĂ« thotĂ« pakĂ«simi i gazit serrĂ« qĂ« emetohet nĂ« atmosferĂ«. Prodhimi i energjisĂ« sĂ« rinovueshme, siç Ă«shtĂ« ajo hidroelektrike, mbetet vendimtar nĂ« kĂ«tĂ« p...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Kina do të ndërtojë hidrocentralin më të madh në botë appeared first on Revista Monitor.

Blloku zgjedh maturinë në vend të sfidës

“TĂ« jesh i lirĂ«, duhet tĂ« tĂ« kenĂ« frikĂ«â€, deklaroi sĂ« fundmi presidenti francez Emmanuel Macron.
“Ne nuk na kishin mjaftueshĂ«m frikĂ«â€.
Ai po fliste vetëm tri ditë pasi Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit Europian, kishte rënë dakord për një marrëveshje tregtare të njëanshme me presidentin amerikan Donald Trump, në fushën e golfit Turnberry të këtij të fundit në Skoci.
Marrëveshja përfshi...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Blloku zgjedh maturinë në vend të sfidës appeared first on Revista Monitor.

Një eklips i pjesshëm i energjisë diellore

Nëse shkoni së bashku me Mary Powell në një vizitë pune në San Jose, Kaliforni, do të mendonit se po shihni të ardhmen e ndritur të energjisë së pastër në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, shkruan The Economist.
 Sunrun, kompania e paneleve diellore për banesa që Powell drejton, u ofron konsumatorëve shërbime energjetike në 22 shtete.
Një klient i saj në Kaliforni, inxhinier nga Silicon Valley, tre...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Një eklips i pjesshëm i energjisë diellore appeared first on Revista Monitor.

Po sikur Inteligjenca Artificiale të nxiste një bum të paprecedentë të rritjes ekonomike globale?

"Eureka në çdo moment të ditës".  Tregjet e mallrave, shërbimeve, aseteve financiare dhe fuqisë punëtore do të ktheheshin përmbys, shkruan The Economist
 
Deri në vitin 1700, ekonomia botërore pothuajse nuk rritej fare, thjesht qëndronte në vend. Gjatë 17 shekujve të mëparshëm, prodhimi global ishte zgjeruar mesatarisht me vetëm 0.1% në vit, një ritëm me të cilin do të duhej një mijëvjeçar që...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Po sikur Inteligjenca Artificiale të nxiste një bum të paprecedentë të rritjes ekonomike globale? appeared first on Revista Monitor.

Kroaci, eksportuesit kroatë paralajmërojnë për rritje të kostove

Që prej 1 gushtit, një marrëveshje e re tregtare mes Bashkimit Europian dhe Shteteve të Bashkuara vendos një tarifë importi 15% mbi mallrat europiane që hyjnë në tregun amerikan, duke shkaktuar reagime të forta nga bizneset dhe zyrtarët kroatë.
Në Karlovac, prodhuesi lider HS Produkt, për të cilin eksportet në SHBA përfaqësojnë rreth 70% të prodhimit, kishte kohë që përgatitej. Më herët këtë vit, ...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Kroaci, eksportuesit kroatë paralajmërojnë për rritje të kostove appeared first on Revista Monitor.

Rumani, treguesi i besimit ekonomik, në nivelin më të ulët pas pandemisë

Indikatori i Besimit Ekonomik (ESI) në Rumani, një tregues i përbërë që synon të ndjekë rritjen e PBB-së dhe llogaritet si mesatare e ponderuar e përgjigjeve të firmave në pesë sektorë kyç ekonomikë, ra në korrik në 94.7, niveli më i ulët që nga janari i vitit 2021, sipas Eurostat.
Ky tregues ra nën pragun e 100 pikëve në maj 2025, që tregon pritshmëri të balancuara, pas një periudhe rreth dyvjeça...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Rumani, treguesi i besimit ekonomik, në nivelin më të ulët pas pandemisë appeared first on Revista Monitor.

Serbi, çfarë stimujsh janë të disponueshëm për investitorët?

Qeveria e Serbisë ka përmirësuar mbështetjen për investimet direkte përmes Dekretit për Përcaktimin e Kritereve për Ndarjen e Stimujve për të Tërhequr Investime Direkte.
Ky dekret përcakton kushtet për dhënien e stimujve në sektorin e prodhimit dhe atë të shërbimeve për qendrat e shërbimeve.
Investimet direkte, sipas këtij dekreti, përkufizohen si investime në asetet materiale dhe jomateriale të n...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Serbi, çfarë stimujsh janë të disponueshëm për investitorët? appeared first on Revista Monitor.

Bullgaria, e përgatitur për hyrjen në Eurozonë

Ekonomia e Bullgarisë ndodhet në një pozicion të fortë përpara hyrjes në Eurozonë më 1 janar 2026, pa pabarazi të konsiderueshme makroekonomike, përveç nivelit të lartë të pabarazisë së të ardhurave dhe përqindjes së lartë të popullsisë në rrezik varfërie dhe përjashtimit social, thuhet në Raportin Makroekonomik të Tremujorit III të UniCredit Bulbank, përgatitur nga ekonomistët Kristofor Pavlov dh...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Bullgaria, e përgatitur për hyrjen në Eurozonë appeared first on Revista Monitor.

Punimet pĂ«r QukĂ«s–QafĂ« Plloçë me kosto 240 mln USD drejt pĂ«rfundimit

Projekti i aksit rrugor QukĂ«s–QafĂ« Plloçë, me njĂ« kosto pĂ«rfundimtare prej 240 mln USD, po i afrohet pĂ«rfundimit. Sipas Autoritetit Rrugor Shqiptar (ARRSH), inaugurimi i rrugĂ«s pritet tĂ« bĂ«het nĂ« tetor 2025, pas mĂ« shumĂ« se njĂ« dekade punimesh dhe disa shtyrjesh afatesh.

Ky projekt infrastrukturor strategjik për zonën e Mokrës u projektua në vitin 2009 nga qeveria e asaj kohe dhe filloi zbatimin në terren në vitin 2011. Në vitin 2013, pas ndryshimit të qeverisë, projekti u rishikua për të reflektuar zhvillimet e reja në infrastrukturë. Fillimisht ishte parashikuar të përfundonte në vitin 2019, por deri më sot afatet janë shtyrë katër herë, për shkak të vështirësive teknike dhe financiare.

Përparimi i punimeve në terren

Monitor pĂ«rshkoi sĂ« fundmi nĂ« terren kĂ«tĂ« aks rrugor, duke nisur nga hyrja nĂ« fshatin QukĂ«s tĂ« Librazhdit, ku rezulton se ndryshe nga njĂ« vit mĂ« parĂ«, hyrja Ă«shtĂ« tashmĂ« e sistemuar. Rruga vazhdon nĂ«pĂ«rmjet fshatrave tĂ« MokrĂ«s. Deri nĂ« fshatrat Podgozhan dhe Kalivaç tĂ« MokrĂ«s sĂ« SipĂ«rme (pranĂ« tunelit), rruga Ă«shtĂ« pothuajse e asfaltuar plotĂ«sisht. NdĂ«rsa dy tunelet tĂ« ngritura pĂ«rmes maleve qĂ« mundĂ«sojnĂ« nxjerrjen pĂ«r nĂ« Qafë–Plloçë, i cili deri vitin e kaluar ishte i pakalueshĂ«m, Ă«shtĂ« tashmĂ« funksional.

QĂ« nga muaji korrik, rruga ka nisur tĂ« pĂ«rshkruhet nga banorĂ«t e zonĂ«s pĂ«r lehtĂ«si dalje nĂ« qytetet e Pogradecit apo drejt Korçës, duke evituar kalimin nĂ«pĂ«rmjet rrugĂ«s sĂ« vjetĂ«r tĂ« paasfaltuar. Ndryshe nga aksi i vjetĂ«r, pasi le pas fshatrat e MokrĂ«s sĂ« SipĂ«rme, rruga mund tĂ« pĂ«rshkohet pĂ«rmes dy tuneleve tĂ« ndĂ«rtuar ndĂ«rmjet maleve tĂ« thepisura, duke e bĂ«rĂ« tĂ« mundur arritjen nĂ« aksin Qafë–Plloçë pĂ«r rreth 15 minuta.

Progresi fizik i punimeve sipas ARRSH

Aksi përfshin tre seksione.

Seksionet I dhe II të këtij aksi, që shtrihen nga hyrja në Qukës të Librazhdit deri në daljen e tunelit në Mokër, përbëjnë një gjatësi totale prej 33.8 kilometrash. ARRSH tha për Monitor se në këto dy seksione janë realizuar 97% e punimeve.

NdĂ«rkohĂ«, nĂ« seksionin III tĂ« rrugĂ«s, nga dalja e tunelit deri nĂ« Qafë–Plloçë, ende mbeten disa pjesĂ« tĂ« pa asfaltuara, kryesisht deri nĂ« kryqĂ«zimin nĂ« formĂ« “T”, ku rruga ndahet majtas drejt fshatit GĂ«shtenjas tĂ« Pogradecit pĂ«r tĂ« vijuar mĂ« tej drejt TiranĂ«s, dhe djathtas drejt Korçës.

ARRSH sqaroi se në seksionin e tretë të aksit janë realizuar aktualisht 90% e punimeve.

“Punimet e parealizuara nĂ« 3 akset e rrugĂ«s, kryesisht kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me hedhjen e shtresave asfaltike, mbushje karpatash, dhe vendosja e sinjalistikĂ«s rrugore nĂ« disa pjesĂ« tĂ« rrugĂ«s, pasi nĂ« pjesĂ«n dĂ«rmuese tĂ« aksit sinjalistika rezulton e pĂ«rfunduar. NdĂ«rsa veprat e rrugĂ«s, pĂ«rfshirĂ« urat, muret mbrojtĂ«se dhe tunelet kanĂ« pĂ«rfunduar”, pohuan nga ARRSH.

ARRSH gjithashtu pohon për Monitor se inaugurimi i punimeve pritet të bëhet në muajin tetor 2025.

Nga inxhinierë të njohur shpesh herë punimet për këtë rrugë janë kritikuar, madje e kanë cilësuar si të papërshkrueshme gjatë stinës së dimrit për shkak të ngricave. ARRSH siguron gjithashtu se rruga do të jetë e kalueshme edhe gjatë dimrit, falë kontratave të mirëmbajtjes të lidhura me nënkontraktorët që do të jenë aktivë që nga ky vit.

Kostoja dhe financimi

Në fund të vitit 2022, ARRSH deklaroi më herët për Monitor se fatura financiare kishte arritur në 217 mln USD, për 73% të realizimit të punimeve, përfshirë dhe një hua shtesë prej 49 mln USD nga Fondi Saudit për Zhvillim. Sot, kostoja përfundimtare e projektit sipas ARRSH llogaritet në 240 mln USD.

Nga kjo shumë:

-Vetëm 2.9 km të segmentit janë ndërtuar me fonde të buxhetit të shtetit (vlerë 4-5 milionë USD).

-Pjesa tjetër është financuar nga kredia e Bankës Islamike për Zhvillim (IsDB) dhe Fondit Saudit për Zhvillim.

PavarĂ«sisht zhvillimit qĂ« pritet t’i sjellĂ« zonĂ«s sĂ« MokrĂ«s, e cila mbĂ«shtetet nĂ« blegtori disa inxhinierĂ« kanĂ« kritikuar kostot e larta tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« rrugĂ«s. Fillimisht sipas tyre projekti parashikohej tĂ« kushtonte 150 mln USD, por pĂ«r shkak tĂ« terrenit tĂ« thyer malor, kostoja u rrit ndjeshĂ«m.

ARRSH e ka pranuar vështirësinë teknike të realizimit, duke theksuar se terreni i thyer ishte një nga faktorët kryesorë që solli shtyrjet dhe rritjen e kostove të punimeve.

Projekti parashikon ndërtimin e:

-43.3 km rrugĂ«, me gjerĂ«si totale 12 metra (2 korsi × 3.75 m, 2 bankina asfaltike × 1.5 m dhe 2 bankina tĂ« pa asfaltuara × 1 m).

-Më shumë se 20 ura e viadukte, mure mbajtës dhe pritës.

-Një tunel me gjatësi 375 metra.

-Rruga kalon për 10 km përgjatë lumit Shkumbin, për të vijuar më pas në zonën malore të Mokrës.

Financimi është ndarë në:

-Lotin 0 (0.0 – 2.9 km): me fonde nga buxhetit i shtetit.

-Lotin 1 dhe 2 (2.9 – 33.8 km): financuar nga Banka Islamike pĂ«r Zhvillim.

-Lotin 3 (33.8 – 40.5 km): financuar nga Fondi Saudit pĂ«r Zhvillim.

Ky aks do të jetë gjithashtu pjesë e Korridorit VIII Pan-Europian, duke krijuar lidhje të rëndësishme në infrastrukturën kombëtare dhe ndërkombëtare./ D.Azo

 

The post Punimet pĂ«r QukĂ«s–QafĂ« Plloçë me kosto 240 mln USD drejt pĂ«rfundimit appeared first on Revista Monitor.

Rekrutimi dhe trajnimi i stafit të kualifikuar, sfida kryesore për sektorin e pijeve freskuese

Flet Luca Busi, sipërmarrës dhe President i Coca-Cola Bottling Shqipëria
 
Pavarësisht sfidave me të cilat po përballen prodhuesit e pijeve freskuese,
Presidenti i Coca-Cola Bottling Shqipëria Luca Busi thotë se viti 2024 shënoi rritje të volumit të prodhimit, duke reflektuar ecurinë e turizmit, përmirësimin e shpërndarjes dhe zgjerimit të ofertës së produkteve.
Shtimi i prodhimit vendas sipas Bus...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Rekrutimi dhe trajnimi i stafit të kualifikuar, sfida kryesore për sektorin e pijeve freskuese appeared first on Revista Monitor.

Edhe tregu i pijeve freskuese po “i dorĂ«zohet” importit

Teksa prodhuesit shqiptarë të pijeve freskuese po përballen me sfidat e gjetjes së punëtorëve dhe rënien e konsumit prej ndryshimeve demografike, pesha e importeve të pijeve freskuese për të dytin vit radhazi ishte 61% e tregut. Brenda një dekade, importet janë dyfishuar, kundrejt prodhimit vendas që është tkurrur.
 
Dorina Azo
Pas pandemisë së Covid-19 tregu vendas i pijeve freskuese po përjeton...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Edhe tregu i pijeve freskuese po “i dorĂ«zohet” importit appeared first on Revista Monitor.

Çmimet e pronave: BSH raporton rritje tĂ« fortĂ«, por agjentĂ«t kanĂ« shumĂ« rezerva

Pasuritë e paluajtshme ngelen alternativa kryesore ndaj investimeve financiare, veçanërisht në rastin e Shqipërisë, ku mungon një treg i zhvilluar kapitalesh, ndërsa aksesi në tregjet e huaja është ende i kufizuar.
Pas pandemisë, tregu i pasurive të paluajtshme ka ndjekur një cikël rritjeje të shpejtë të çmimeve. Kërkesa në këtë treg është mbështetur nga rritja e turizmit, oferta e lartë e kredisë...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Çmimet e pronave: BSH raporton rritje tĂ« fortĂ«, por agjentĂ«t kanĂ« shumĂ« rezerva appeared first on Revista Monitor.

Alternativat e Investimit: Interesat nĂ« rĂ«nie, por pronat mund ta kenĂ« arritur “majĂ«n”

Ulja e normave të interesit nga bankat qendrore po sjell kthime më të ulëta nga shumica e produkteve të kursimit dhe investimit financiar. Ndërkohë, tregu i pasurive të paluajtshme pritet të ndikohet nga masat kufizuese për kredinë për qëllime investimi dhe tendenca drejt stabilizimit e numrit të turistëve të huaj.
 
Ersuin Shehu
Mozaiku i alternativave të investimit duket se po bëhet më i ndërlik...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Alternativat e Investimit: Interesat nĂ« rĂ«nie, por pronat mund ta kenĂ« arritur “majĂ«n” appeared first on Revista Monitor.

Lidershipi si vizion dhe strategji

Libri i fundit qĂ« Henri Kisinger botoi gjatĂ« jetĂ«s sĂ« tij — njĂ« testament i njĂ« mendjeje tĂ« jashtĂ«zakonshme, qĂ« mbeti e angazhuar deri nĂ« fund nĂ« pĂ«rpjekjen pĂ«r ta bĂ«rĂ« botĂ«n mĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme dhe mĂ« paqĂ«sore – vjen si njĂ« dhuratĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« abonentĂ«t e “Monitor”.
 
BashkĂ« me numrin e radhĂ«s sĂ« “RevistĂ«s Monitor”, abonentĂ«t do tĂ« kenĂ« mundĂ«sinĂ« tĂ« lexojnĂ« njĂ« botim tĂ« veçantĂ« nĂ« gjuhĂ«n sh...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Lidershipi si vizion dhe strategji appeared first on Revista Monitor.

Franca dhe Gjermania, dy “pushtuesit” e rinj tĂ« ShqipĂ«risĂ«, zĂ«vendĂ«sojnĂ« italianĂ«t 

Në rrugët e Tiranës dhe jo vetëm, këtë vit  has shpesh djem të rinj gjermanë, me çanta në shpinë, teksa akomodohen në shtëpitë me qira, apo të ulur në bare e restorante. Të shumta janë dhe ata që flasin frëngjisht.

Franca dhe Gjermania janĂ« dy shtetet qĂ« kĂ«tĂ« vit kanĂ« “pushtuar” ShqipĂ«rinĂ«, duke ia marrĂ« stafetĂ«n ItalisĂ«, qĂ« deri njĂ« vit mĂ« parĂ« e kishin tĂ« dukshme preferencĂ«n pĂ«r vendin e shqiponjave.

Të dhënat e INSTAT bënë të ditur se si Franca ashtu dhe Gjermania kanë shënuar rritje të fortë të hyrjeve në vend.

Në janar-korrik, hyrjet nga Gjermania arritën në 231 mijë, me një rritje prej 28%, ose 50 mijë më shumë. Gjermania është ngjitur për herë të parë në vendin e gjashtë, pas Kosovës, Italisë, Maqedonisë së Veriut, malit të Zi e Greqisë, vende që tradicionalisht e kanë vizituar Shqipërinë. Operatorët turistikë pohojnë se kryesisht po vijnë turistë individualë dhe të rinj. Edhe në korrik vijoi tendenca pozitive me 15% hyrje më shumë.

E fortë ka qenë rritja dhe nga Franca, me 160 mijë hyrje nga ky vend për janar-korrik, ose  48% më shumë, duke u ngjitur në vendin e nëntë. Në numër Franca ka pasur dhe nivelin më të lartë të rritjes nga të gjithë shtetet me 51 mijë më shumë. Tendenca e tyre duket e qëndrueshme, me korrikun që shënoi një rritje prej 55%. Operatorët turistikë pohojnë se ata janë në negociata për të mbyllur kontrata me turistët francezë për vitin tjetër.

FrancezĂ«t dhe gjermanĂ«t duket se po “zĂ«vendĂ«sojnĂ«â€ itaianĂ«t, interesi i tĂ« cilĂ«ve pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« kĂ«tĂ« vit duket i zbehur. NĂ« janar-korrik hynĂ« nĂ« vend 664 mijĂ« shtetas italianĂ«, me rritje 4.5%. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ« tĂ« njĂ« viti mĂ« parĂ« zgjerimi kishte qenĂ« 47%. Gjithsesi italianĂ«t mbeten grupi i dytĂ« mĂ« i madh i turistĂ«ve nĂ« vend, me 10% tĂ« totalit, pĂ«r 7 mujorin, pĂ«rkundrejt GjermanisĂ« 3.5% dhe FrancĂ«s 2.4%.

Shtetasit nga Kosova vijojnë të mbeten grupimi më i madh i turistëve në Shqipëri, me 35% të totalit për 7 mujorin, ndonëse tendenca është në rënie.

Përkundrejt francezëve e gjermanëve, turizmi po shfaq shenja ngadalësimi këtë vit. Për janar-korrik në vend kanë hyrë 6.58 milionë shtetas të huaj, me rritje 3.5% me bazë vjetore, nga 23% të njëjtën periudhë të një viti më parë. Edhe në korrik shifrat ishin të vakëta, me 1.82 milionë hyrje, ose vetëm 0.4% më shumë se korriku 2024.

 

Turizmi bie nga Kosova, më pak dhe turq, polakë e spanjollë, rikthehen serbët

 

Burimi: INSTAT

 

Burimi: INSTAT

 

Burimi: INSTAT

 

The post Franca dhe Gjermania, dy “pushtuesit” e rinj tĂ« ShqipĂ«risĂ«, zĂ«vendĂ«sojnĂ« italianĂ«t  appeared first on Revista Monitor.

Produktiviteti i punës, Shqipëria ngelet e fundit në Rajon

Shqipëria edhe vitin e kaluar kishte nivelin më të ulët të produktivitetit të punës në Rajon dhe një ndër më të ulëtit në Europë. Sipas të dhënave nga Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO), Prodhimi i Brendshëm Bruto për orë pune në Shqipëri vitin e kaluar vlerësohej në 16.5 dollarë ndërkombëtarë. Ky tregues është rritur me 18.2% krahasuar me vitin 2023, por hendeku me vendet fqinjë të rajonit ende ngelet i konsiderueshëm.

Zakonisht, produktiviteti i punës matet si raport i vlerës së prodhimit me kohën e shpenzuar për ta prodhuar. Statistikat krahasuese përdorin si njësi matëse dollarin ndërkombëtar, njësi monetare hipotetike që përdoret në funksion të paritetit të fuqisë blerëse.

Mes vendeve të rajonit, Shqipëria paraprihet nga Bosnje Hercegovina, me 26.5 dollarë, Serbia, me 28.8 dollarë, Maqedonia e Veriut, me 33.6 dollarë dhe Mali i Zi, me 37.5 dollarë.

Statistikat e ILO nuk japin informacion për Kosovën.

Shqipëria renditet e parafundit në gjithë Europën, duke lënë pas vetëm Moldavinë.

Faktorët kryesorë që përcaktojnë nivelin e produktivitetit janë investimet në teknologji dhe automatizim, inovacioni dhe cilësia e kapitalit njerëzor ose aftësitë e forcës së punës. Një ndikim gjithashtu mund të ketë edhe struktura e ekonomisë dhe pesha në të e sektorëve që në përgjithësi mundësojnë një vlerë më të madhe të shtuar për njësi kohë pune.

Shtetet me produktivitetin më të lartë të punës në Botë janë Luksemburgu, me 166.1 dollarë në orë, i ndjekur nga Irlanda, me 139.1 dollarë në orë dhe Norvegjia, me 123.6 dollarë.

Të dhënat e ILO tregojnë se në përgjithësi ato shtete që mund të kenë në dispozicion një forcë pune më të kosto të ulët kanë edhe produktivitet më të ulët të punës. Për shembull, Kina, megjithëse është një nga ekonomitë më të mëdha në Botë, ka një produktivitet puna pothuajse në të njëjtin nivel me Shqipërinë.

Edhe në vendin tonë, kosto e ulët e krahut të punës dhe informaliteti i lartë nuk kanë krijuar shumë stimuj për të rritur produktivitetin në dekadat pas rënies së komunizmit. Për shkak të pagave të ulëta, ndërmarrjet kanë ndier pak presion për të investuar në pajisje dhe teknologji, çka do të mundësonte rritje të prodhimit pa shtuar kostot e punës.

Në vitet e fundit, rënia e peshës së fasonerisë dhe rritja e peshës së turizmit në strukturën e ekonomisë duket se ka ndikuar pozitivisht produktivitetin në ekonominë shqiptare. Megjithatë, Shqipëria ngelet ende dukshëm mbrapa ekonomive të rajonit dhe Europës.

Problem tjetër për ekonominë shqiptare se ka qenë aftësia e fuqisë punëtore. Cilësia në rënie e sistemit arsimor, mospërputhja mes kërkesës dhe ofertës dhe emigracioni i lartë mes të rinjve kanë ndikuar negativisht aftësinë e forcës së punës.

Përmirësimi i produktivitetit të punës është i lidhur me ngushtë me nivelin e pagave. Produktiviteti i ulët nuk krijon mundësi reale për paga të larta, ndaj përmirësimi i këtij treguesi është thelbësor për rritjen e mirëqenies së një vendi. Nga ana tjetër, tyrsnia nga tregu i punës për rritjen e pagave (siç ka ndodhur në Shqipëri në vitet e fundit) mund të krijojë më shumë presione për nevojën e rritjes së produktivitetit të punës, në mënyrë që bizneset të arrijnë në ruajnë konkurrueshmërinë./ E.Shehu

Burimi: ILO

The post Produktiviteti i punës, Shqipëria ngelet e fundit në Rajon appeared first on Revista Monitor.

Kredia pĂ«r shtĂ«pi, ja si ndahet “torta” mes bankave

Kredia për shtëpi e dhënë nga sektori bankar shqiptar arriti rekorde të reja në gjysmën e parë të këtij viti. Sipas Bankës së Shqipërisë, në gjashtë muaj sektori bankar dha 36.2 miliardë lekë kredi të re për shtëpi, në rritje me 31.6% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Portofoli aktiv i kredisë për blerjen e banesave ka arritur vlerën e 230.1 miliardë lekëve, në rritje vjetore me 17.4%. Ky portofol përbën tashmë 27% të kredisë totale për ekonominë shqiptare.

Sipas të dhënave operative, të raportuara nga sektori bankar, në mesin e këtij viti tregu i kredisë për shtëpi kryeson nga Banka Kombëtare Tregtare (BKT). Banka më e madhe në vend zotëronte një portofol total prej 46.9 miliardë lekësh. Kjo shumë përbën rreth 21.9% të portofolit të kredisë për shtëpi të dhënë nga sektori bankar në Shqipëri.

Ndjek OTP Albania, që historikisht ka pasur një fokus të rëndësishëm në këtë produkt. Në mesin e 2025, banka me kapital hungarez zotëronte një portofol prej 40.2 miliardë lekësh ose afërsisht sa 18.7% e portofolit total të kredisë për shtëpi.

BKT dhe OTP Albania, kanë një avantazh të konsiderueshëm në këtë produkt, kundrejt bankave të tjera tregtare në vend. Së bashku, ato zotërojnë afërsisht 40% të tregut të kredisë për shtëpi.

Në vend të tretë pozicionohet Credins Bank, me një portofol aktiv prej 27.3 miliardë lekësh. Kjo shumë përbën 12.7% të portofolit të sektorit bankar në vend. Megjithëse është banka më e madhe kredituese ekonomisë shqiptare, Credins Bank vazhdon ta ketë fokusin kryesor në segmentin e biznesit, ndërsa renditet më mbrapa në huadhënien për individët dhe familjet.

Raiffeisen Bank është banka e katërt më e madhe financuese e blerjes së shtëpive nga familjet shqiptare, me një portofol prej 23.9 miliardë lekësh, ose sa 11.1% e totalit të sektorit bankar në vend.

Tirana Bank po fiton një peshë në rritje edhe në tregun e kredisë për shtëpi. Në mesin e këtij viti, banka e grupit Balfin raportonte një portofol total prej 19.5 miliardë lekësh. Kjo shumë përbën afërsisht 9.1% të totalit të portofolit të sektorit.

Ndjek Banka Intesa Sanpaolo Shqipëri, me një portofol në shumën e 17.7 miliardë lekëve osa sa 8.2% e totalit të sektorit.

Vijon Banka e Parë e Investime Shqipëri (Fibank), me një portofol total prej 13.4 miliardë lekësh. Banka me kapital bullgar është aktor i rëndësishëm në tregun e kredisë për shtëpi, me më shumë se 6.2% të portofolit total.

Banka Amerikane e Investimeve (ABI Bank) në mesin e 2025 raportonte një portofol të kredisë për shtëpi në vlerën e 8.9 miliardë lekëve, shumë kjo që përbën 4.1% të totalit të sektorit.

Union Bank zotëronte 3.7% të tregut të kredisë për shtëpi, me një vlerë totale portofoli prej 7.9 miliardë lekësh.

Renditja mbyllet nga Banka e Bashkuar e Shqipërisë (UBA). Banka më e vogël e sektorit zotëron një portofol të kredisë për shtëpi në vlerën e 4.3 miliardë lekëve, shumë kjo që i jep 2% të tregut të këtij produkti.

Rritja e kredisë për shtëpi vlerësohet të ketë arritur pikun në mesin e këtij viti, ndërsa pas muajit korrik huadhënia mund të ketë një ngadalësim, për shkak të hyrjes në fuqi të masave kufizuese të vendosura nga Banka e Shqipërisë. Këto masa, priten të ndikojnë veçanërisht kreditë për blerjen e shtëpive të dyta ose në përgjithësi për qëllime investimi.

Banka Qendrore ka vendosur nivele tavan pĂ«r treguesit “Raporti i kredisĂ« ndaj vlerĂ«s” dhe “Raporti i shĂ«rbimit tĂ« borxhit ndaj tĂ« ardhurave”, pĂ«r kreditĂ« qĂ« japin bankat pĂ«r pasuri tĂ« paluajtshme rezidenciale.

Raporti i kredisë ndaj vlerës është përqindja e çmimit të blerjes së banesës që banka merr përsipër të financojë nëpërmjet kredisë. Raporti tavan i kredisë ndaj vlerës në monedhën Lekë do të jetë 85% për shtëpinë e parë dhe 80% për shtëpinë e dytë, ndërsa në valutë të huaj 75% për shtëpinë e parë dhe 70% për shtëpinë e dytë.

Ndërsa raporti i shërbimit të borxhit ndaj të ardhurave përfaqëson raportin mes këstit ose kësteve të kredisë për prona, në raport me të ardhurat e huamarrësve. Raporti i shërbimit të borxhit ndaj të ardhurave për kreditë në Lekë do të jetë në nivelin 40% për shtëpinë e parë dhe 35% për shtëpinë e dytë. Në valutë të huaj, niveli tavan do të jetë 35% për shtëpinë e parë dhe 30% për shtëpinë e dytë./ E.Shehu

Burimi: BSH

The post Kredia pĂ«r shtĂ«pi, ja si ndahet “torta” mes bankave appeared first on Revista Monitor.

Qytetet më të gjelbëruara në botë, sipas banorëve

Edhe qytetarët që e duan jetën urbane, kanë nevojë herë pas here për një shkëputje nga betoni dhe rrëmuja. Por nuk është e thënë që për ta bërë këtë të largoheni nga qyteti.

Disa prej metropoleve botërore janë ndërtuar përreth natyrës mahnitëse, qofshin plazhe, parqe natyrore apo peizazhe malore, ndërsa të tjera kanë ndërmarrë nisma ambicioze për të gjelbëruar rrugët me hapësira publike e parqe të reja.

E vërteta është se natyra është e mirë për shëndetin tonë. Shumë studime kanë vërtetuar se qëndrimi në ambiente të gjelbra ul stresin, përmirëson shëndetin mendor dhe na inkurajon të jemi më aktivë fizikisht. Madje, disa kërkime kanë treguar se koha në natyrë mund të zgjasë jetën. Hapësirat e gjelbra kontribuojnë edhe për klimën urbane: përmirësojnë cilësinë e ajrit, freskojnë temperaturat dhe ndihmojnë në reduktimin e përmbytjeve.

Por cilat qytete ofrojnë kushtet më të mira për të jetuar pranë natyrës?

Për ta zbuluar këtë, platforma e njohur Time Out pyeti 18,500 banorë nga qytete të ndryshme të globit dhe përzgjodhi 20 qytetet që morën përqindjen më të lartë të vlerësimeve pozitive për hapësirat e gjelbra dhe aksesin në natyrë.

MedellĂ­n, “Qyteti i pranverĂ«s sĂ« pĂ«rjetshme”, nĂ« krye tĂ« listĂ«s

Medellin

NĂ« vend tĂ« parĂ« renditet MedellĂ­n, qyteti i dytĂ« mĂ« i madh nĂ« Kolumbi, ku plot 92% e banorĂ«ve e vlerĂ«suan aksesin nĂ« natyrĂ«. I njohur pĂ«r klimĂ«n tropikale tĂ« butĂ« gjatĂ« gjithĂ« vitit, MedellĂ­n nisi nĂ« vitin 2016 njĂ« projekt pĂ«r ndĂ«rtimin e “korridoreve tĂ« gjelbra” nĂ«pĂ«r rrugĂ«t e qytetit. Brenda tre viteve tĂ« para, temperatura mesatare nĂ« qytet ra me 2°C.

Përmes qytetit kalon një lumë që shoqërohet nga parqe buzë ujit, me 280 pemë dhe mbi 38,000 metra katrorë hapësirë të gjelbër. Jashtë qytetit ndodhen zona natyrore si Lugina e Río Claro, ku vizitorët mund të notojnë apo të angazhohen në sporte ujore.

Boston Common

Në vend të dytë renditet Bostoni, me 88% vlerësime pozitive nga banorët. I njohur për Boston Common, parku më i vjetër në SHBA dhe më i vizituari në qytet, Bostoni u rendit gjithashtu si qyteti i dytë më i mirë për ecje në këmbë.

Sidnej

Në vend të tretë vjen Sydney, me 87%, i cili përveç se ka shumë parqe urbane, ndodhet pranë Parkut Kombëtar të Maleve Blu, si dhe ka më shumë se 100 plazhe për not, sërf, zhytje dhe kajak.

20 qytetet me më shumë hapësira të gjelbra dhe akses në natyrë, sipas banorëve:

  1. Medellín, Kolumbi – 92%
  2. Boston, SHBA – 88%
  3. Sydney, Australi – 87%
    = LondĂ«r, MB – 87%
  4. Austin, SHBA – 86%
    = Edinburg, MB – 86%
    = Melbourne, Australi – 86%
  5. Denver, SHBA – 84%
  6. Abu Dhabi, Emiratet e Bashkuara Arabe – 83%
    = Cape Town, AfrikĂ« e Jugut – 83%
    = Chicago, SHBA – 83%
  7. San Francisco, SHBA – 82%
    = Stokholm, Suedi – 82%
  8. Montreal, Kanada – 81%
    = Mynih, Gjermani – 81%
  9. Mumbai, Indi – 79%
  10. Pekin, KinĂ« – 78%
  11. Zyrih, ZvicĂ«r – 77%
    = Ottawa, Kanada – 77%
  12. Brisbane, Australi – 76%

/ Time Out, Shqip.al

The post Qytetet më të gjelbëruara në botë, sipas banorëve appeared first on Revista Monitor.

Biznesi i “urisĂ«â€, shqiptarĂ«t po braktisin dietat me pak kalori pĂ«r ushqimet e pasura me proteina

Moda e re ushqimore Ă«shtĂ« e qartĂ«: konsumatorĂ«t po braktisin dietat me pak kalori pĂ«r ushqimet e pasura me proteina. Nga qiqrat e pjekura te kefiri dhe proteina shtazore, tregu ushqimor global dhe ai shqiptar, po pĂ«rshtatet me njĂ« “uri” tĂ« re qĂ« vjen nga palestrat, mediat sociale dhe dĂ«shira pĂ«r njĂ« trup mĂ« tĂ« fortĂ«. Kjo prirje, e nxitur nga influencuesit, reklamat dhe ndĂ«rgjegjĂ«simi i shtuar pĂ«r shĂ«ndetin, po kthehet nĂ« njĂ« mundĂ«si tĂ« artĂ« pĂ«r prodhuesit dhe tregtarĂ«t e ushqimeve, qĂ« po zhvillojnĂ« produkte tĂ« reja pĂ«r tĂ« kĂ«naqur konsumatorĂ«t e etur pĂ«r proteina. NjĂ« fiksim ushqimor qĂ« po shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« biznes fitimprurĂ«s?

 

Nga Deada Hyka

Në një kohë kur modelet ushqimore janë gjithnjë e më shumë të ndikuara nga influencuesit dhe trendet sociale, kërkesa për ushqime të pasura me proteina ka arritur nivele të papara më parë, duke shtuar fitimet e bizneseve ushqimore, edhe në Shqipëri.

Ushqimet “me shumĂ« proteina” kanĂ« zĂ«vendĂ«suar ushqimet “me pak kalori” si njĂ« trend i ri qĂ« mbizotĂ«ron nĂ« raftet e supermarketeve. NĂ« seksionet e ushqimeve tĂ« shpejta, pĂ«rveç patatinave, tashmĂ« mund tĂ« gjenden tĂ« gjitha produktet e pasura me proteina.

Në Shqipëri, tendenca është gjithashtu e dukshme. Seksionet e bulmetit janë mbushur me produkte të tilla si kefir, që njihen për përmbajtjen e lartë me proteina.

Për më tepër, dietat e pasura me proteina po fitojnë gjithnjë e më shumë popullaritet në media sociale, ku influencuesit e ushqyerjes dhe fitnesit këshillojnë përdorimin e këtyre produkteve.

Trupi i fortë dhe muskuloz ka marrë vëmendje të madhe, duke zëvendësuar pamjen e dobët, një tjetër aspekt që ka nxitur kërkesën për ushqime të pasura me proteina.

Një analizë e tregut në Shqipëri tregon se gjithnjë e më shumë individë janë duke kërkuar mënyra për të rritur marrjen e proteinave.

KĂ«rkimet online pĂ«r “dietĂ« me proteina tĂ« larta” kanĂ« arritur kulme tĂ« larta dhe e njĂ«jta tendencĂ« Ă«shtĂ« reflektuar nĂ« rritjen e shitjeve tĂ« produkteve tĂ« pasura me proteina nĂ« supermarkete dhe dyqanet online.

 

Si shpjegohet kjo dëshirë?

NjĂ« pjesĂ« e madhe e saj vjen nga ndĂ«rgjegjĂ«simi nĂ« rritje pĂ«r pĂ«rfitimet shĂ«ndetĂ«sore tĂ« konsumimit tĂ« proteinave, por gjithashtu ndikuar nga njĂ« “fiksim” i trendeve tĂ« reja, qĂ« po merr pĂ«rmasa tĂ« njĂ« fenomeni kulturor tĂ« gjerĂ«.

Dëshira për proteina nuk është thjesht një trend kalimtar, por një transformim i qëndrueshëm në zakonet ushqimore dhe mënyrën e jetesës së konsumatorëve.

Disa faktorë të tjerë janë gjithashtu të përfshirë në këtë ndryshim të shpejtë: rritja e interesit për shëndetin dhe mirëqenien, rritja e njohurive mbi rolin e proteinave në ndihmën për forcimin e muskujve dhe menaxhimin e peshës, si dhe një ndryshim i perceptimit për trupin e bukur.

Trendi ka krijuar një mundësi të madhe për markat ushqimore, të cilat po shfrytëzojnë këtë kërkesë me produkte të reja dhe inovative, duke u ofruar konsumatorëve mundësi për të pasur një dietë të pasur me proteina, që është gjithashtu e përshtatshme dhe lehtë e konsumueshme.

“Rritja e interesit pĂ«r produktet me pĂ«rmbajtje tĂ« lartĂ« proteinash Ă«shtĂ« njĂ« trend global qĂ« po reflektohet edhe nĂ« ShqipĂ«ri”, thotĂ« Diola Dosti, nutricioniste e njohur.

“Por, jo gjithmonĂ« etiketa ‘high protein’ do tĂ« thotĂ« se kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me njĂ« produkt tĂ« shĂ«ndetshĂ«m. ShumĂ« nga kĂ«to produkte pĂ«rmbajnĂ« sheqerna tĂ« fshehura, yndyra tĂ« shtuara apo pĂ«rbĂ«rĂ«s artificialĂ«â€.

Sipas saj, konsumatorët duhet të jenë të kujdesshëm dhe të lexojnë me vëmendje përbërjen ushqimore përpara se të vendosin çfarë të fusin në dietën e përditshme.

“Ka shumĂ« keqkuptime, njerĂ«zit mendojnĂ« se nĂ«se njĂ« kos apo njĂ« biskotĂ« ka proteina, automatikisht Ă«shtĂ« i shĂ«ndetshĂ«m. Por nĂ« fakt, pĂ«rfitimet varen nga cilĂ«sia dhe burimi i proteinave, jo vetĂ«m nga sasia”.

Znj. Dosti thekson se trupi i njeriut ka nevojë për proteina, por në sasi të balancuara dhe të marra nga burime sa më natyrale.

“Gjoksi i pulĂ«s, veza, peshku, bishtajoret, arrorĂ«t dhe qumĂ«shti janĂ« burime shumĂ« mĂ« tĂ« mira dhe tĂ« sigurta proteinash, nĂ« krahasim me produktet e pĂ«rpunuara qĂ« thjesht reklamohen si ‘fit’ apo ‘protein snack’”. – shpjegon ajo.

Ajo thotĂ« gjithashtu se “nuk Ă«shtĂ« e nevojshme tĂ« konsumosh njĂ« produkt ‘protein bar’ nĂ«se ke ngrĂ«nĂ« njĂ« vakt tĂ« plotĂ«, me mish, perime dhe pak drithĂ«ra integrale.

Trupi e merr atĂ« qĂ« i nevojitet nga ushqimi i zakonshĂ«m, nuk ka nevojĂ« tĂ« bombardohesh me proteina nga çdo vakt apo ushqim i ndĂ«rmjetĂ«m”.

MĂ« tej, Diola Dosti thekson rĂ«ndĂ«sinĂ« e edukimit ushqimor pĂ«r tĂ« shmangur vendime tĂ« gabuara qĂ« lidhen me trendet. “Ka njĂ« iluzion qĂ« po krijohet, sa mĂ« shumĂ« proteina tĂ« konsumosh, aq mĂ« mirĂ« pĂ«r trupin tĂ«nd.

Por e vĂ«rteta Ă«shtĂ« qĂ« çdo lĂ«ndĂ« ushqyese, kur merret pa kriter, sjell pasoja. Proteina e tepĂ«rt, sidomos ajo nga suplementet apo produkte ultra tĂ« pĂ«rpunuara, mund tĂ« rĂ«ndojĂ« veshkat dhe sistemin tretĂ«s”.

Ajo paralajmĂ«ron se shumĂ« njerĂ«z e lidhin konsumin e proteinave me dobĂ«simin, por nĂ« realitet, nuk Ă«shtĂ« aq e thjeshtĂ«. “DobĂ«simi kĂ«rkon njĂ« qasje tĂ« integruar si aktivitet fizik, deficit kalorik dhe ushqyerje cilĂ«sore.

Nuk Ă«shtĂ« njĂ« biskotĂ« proteinike ajo qĂ« do tĂ« tĂ« ndihmojĂ« tĂ« biesh nĂ« peshĂ«, nĂ«se pjesa tjetĂ«r e stilit tĂ« jetesĂ«s nuk mbĂ«shtet kĂ«tĂ« qĂ«llim”.

Sipas saj, është e rëndësishme të bëhet një diferencim mes produkteve të krijuara për individë që bëjnë aktivitet intensiv fizik dhe atyre me një jetë sedentare.

“Nuk mund tĂ« barazosh nevojat ushqimore tĂ« njĂ« personi qĂ« trajnohet çdo ditĂ« me ato tĂ« dikujt qĂ« kalon shumicĂ«n e ditĂ«s ulur nĂ« zyrĂ«. Dhe megjithatĂ«, tĂ« dy mund tĂ« konsumojnĂ« tĂ« njĂ«jtin produkt ‘protein snack’, duke menduar se po bĂ«jnĂ« njĂ« zgjedhje tĂ« shĂ«ndetshme”.

Znj. Dosti bĂ«n thirrje pĂ«r mĂ« shumĂ« vetĂ«dije. “Ne nuk kemi nevojĂ« tĂ« ndjekim verbĂ«risht çdo trend qĂ« vjen nga jashtĂ«. ShĂ«ndeti ndĂ«rtohet me pĂ«rzgjedhje tĂ« qĂ«ndrueshme dhe tĂ« vetĂ«dijshme, jo me impulse qĂ« mbĂ«shteten te reklama apo ‘influencer’ tĂ« ushqimit”.

NĂ« fund, nutricionistja thekson se arsyeja e kostos mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« ushqimeve proteinike si mishi, vezĂ«t etj., i shtyjnĂ« njerĂ«zit qĂ« tĂ« shkojnĂ« drejt zgjidhjeve mĂ« ekonomike si ‘protein powder’ apo tĂ« ngjashme.

 

Kostoja

Kostoja ditore pĂ«r njĂ« person qĂ« ndjek njĂ« dietĂ« tĂ« orientuar proteinike nĂ« ShqipĂ«ri varet nga disa faktorĂ«: cilĂ«sia e produkteve tĂ« zgjedhura (bio, supermarket, lokal), sasia e konsumuar dhe nĂ«se gatuan vetĂ« apo pĂ«rdor shĂ«rbime tĂ« gatshme. Totali ditor (mesatarisht, nĂ«se gatuan vetĂ«) llogaritet rreth 1,200 lekĂ«. NĂ«se pĂ«rdor njĂ« shĂ«rbim kateringu qĂ« ofron 3 vakte tĂ« pĂ«rgatitura + snack me bazĂ« proteinĂ«, abonimet ditore zakonisht variojnĂ« nga 1,500–2,500 lekĂ«/ditĂ« nĂ« varĂ«si tĂ« pĂ«rbĂ«rjes, numrit tĂ« vakteve dhe cilĂ«sisĂ« sĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«sve.

 

 

Aktivitete fizike ndryshojnë mënyrën e të ushqyerit

Në Shqipëri, një shtysë e veçantë ka ardhur nga rritja e popullaritetit të aktiviteteve fizike dhe trendeve të fitnesit. Shumë njerëz po kalojnë më shumë kohë në palestër dhe janë të angazhuar në regjime ushqimore të mbështetura në proteinat e larta, si një mjet për të arritur forma trupore më të mira.

Ky trend ka ndikuar edhe në mënyrën se si industria ushqimore e sheh tregun shqiptar.

Kompanitë po krijojnë produkte të reja të pasura me proteina për të përmbushur kërkesën e konsumatorëve që po kërkojnë mundësi më të shëndetshme dhe të shpejta për të konsumuar proteina.

Gjithashtu, ka një rritje të konsumit të proteinave si pjesë e dietave të kontrolluara për humbje peshe dhe menaxhimin e niveleve të glukozës në trup.

“ËshtĂ« e vĂ«rtetĂ« qĂ« aktiviteti fizik ka fituar popullaritet dhe me tĂ«, edhe nevoja pĂ«r njĂ« ushqyerje qĂ« e mbĂ«shtet atĂ«. Por ajo qĂ« mĂ« shqetĂ«son Ă«shtĂ« keqkuptimi se sa dhe çfarĂ« lloj proteinash janĂ« tĂ« nevojshme pĂ«r njĂ« person qĂ« stĂ«rvitet.

Nuk Ă«shtĂ« thjesht çështje sasie – Ă«shtĂ« çështje cilĂ«sie dhe pĂ«rshtatjeje me stilin e jetesĂ«s”, – thekson mjekja Matina Çobo, dietologe klinike.

Ajo vĂ«ren se kompanitĂ« ushqimore janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« aktive nĂ« ofrimin e produkteve “tĂ« pasura me proteina”, por jo gjithmonĂ« kjo do tĂ« thotĂ« se janĂ« tĂ« shĂ«ndetshme.

“Produktet e pĂ«rpunuara, edhe kur pĂ«rmbajnĂ« proteina, shpesh kanĂ« sasi tĂ« larta kripe, yndyre tĂ« pashĂ«ndetshme apo pĂ«rbĂ«rĂ«s artificialĂ«. Konsumatori duhet tĂ« lexojĂ« etiketat dhe tĂ« kuptojĂ« qĂ« ‘proteinë’ nuk Ă«shtĂ« sinonim i ‘tĂ« shĂ«ndetshĂ«m’”.

Sipas saj, një tjetër arsye pse njerëzit po orientohen drejt proteinave është rritja e ndërgjegjësimit për menaxhimin e sëmundjeve kronike.

“ËshtĂ« e saktĂ« qĂ« dietat me pĂ«rmbajtje tĂ« moderuar proteine mund tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« kontrollin e glukozĂ«s apo nĂ« mbajtjen e njĂ« peshe tĂ« qĂ«ndrueshme. Por gjithçka duhet bĂ«rĂ« me udhĂ«zim mjekĂ«sor, jo nga ‘Google’ apo rrjetet sociale.”

Znj. Çobo shton se roli i mjekut mbetet thelbĂ«sor nĂ« pĂ«rcaktimin e nevojave individuale pĂ«r proteina, sidomos pĂ«r ata qĂ« kanĂ« probleme me metabolizmin apo sĂ«mundje tĂ« veshkave. “Kur flasim pĂ«r proteina, duhet tĂ« kujtojmĂ« se nuk janĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« njĂ«soj. Ato qĂ« pĂ«r njĂ« mund tĂ« jenĂ« ndihmĂ«, pĂ«r njĂ« tjetĂ«r mund tĂ« jenĂ« barrĂ«â€.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm në këtë zhvendosje të prirjeve ushqimore është ndikimi i mediave sociale. Rrjetet janë kthyer në një hapësirë ku trupi nuk është më vetëm një element estetik, por edhe një mënyrë për të shprehur stil jetese, kontroll personal dhe sukses.

Sipas sociologes Marsi Simo, “rrjetet sociale kanĂ« krijuar njĂ« presion tĂ« heshtur estetik dhe funksional mbi trupin. Ato nuk diktojnĂ« vetĂ«m se si duhet tĂ« dukesh, por edhe çfarĂ« duhet tĂ« hash pĂ«r t’u dukur ‘siç duhet’”.

Në këtë kontekst, influencuesit e fitnesit dhe ushqyerjes janë kthyer në figura me ndikim, që jo vetëm promovojnë receta apo produkte të caktuara, por formësojnë edhe zakonet e konsumit.

“NĂ«pĂ«rmjet influencuesve, dieta me shumĂ« proteina Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nga njĂ« zgjedhje shĂ«ndetĂ«sore nĂ« njĂ« simbol kulture moderne, tĂ« lidhur me suksesin personal dhe pĂ«rkujdesjen pĂ«r veten”, vĂ«ren znj. Simo.

Ajo shton se “kemi kaluar nga modeli i ‘trupit tĂ« hollë’ qĂ« dominonte vitet 2000, tek ai i ‘trupit funksional’, ku muskujt dhe energjia pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« status dhe kontroll mbi veten.”

Ndikimi i këtij transformimi kulturor është i dukshëm edhe në sjelljen e konsumatorëve shqiptarë. Ata janë më të ndërgjegjshëm, më të interesuar për informacion dhe më të gatshëm për të ndjekur trende globale, sidomos kur këto përçohen nga figura të ndjekura në rrjetet sociale.

“Mediat sociale po e zhvendosin autoritetin nga mjekĂ«t dhe dietologĂ«t tradicionalĂ« te figura e influencuesit, duke krijuar njĂ« treg tĂ« ri ushqimor qĂ« mbĂ«shtetet mbi besimin dhe ndjekjen, jo gjithmonĂ« mbi shkencĂ«n”, thekson sociologia.

NĂ« fund, znj. Simo nĂ«nvizon se kjo uri pĂ«r proteina “nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m biologjike – Ă«shtĂ« edhe sociale. ËshtĂ« njĂ« formĂ« pĂ«rkatĂ«sie dhe ndjekjeje tĂ« modelit tĂ« suksesshĂ«m qĂ« diktohet online”.

Kjo e shpjegon mĂ« sĂ« miri faktin pse kĂ«rkesa pĂ«r produkte tĂ« pasura me proteina Ă«shtĂ« rritur ndjeshĂ«m dhe pritet tĂ« mbetet njĂ« tendencĂ« qĂ« do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« udhĂ«heqĂ« tregun ushqimor”.

Ndërsa tregu ushqimor shqiptar po ndjek në mënyrë gjithnjë e më të dukshme modelet globale, një nga ndryshimet më të mëdha është zhvendosja e raportit të konsumatorit me ushqimin: nga një marrëdhënie e ndërtuar mbi traditën, shijen dhe përkatësinë kulturore, drejt një qasjeje funksionale, e orientuar drejt trupit të shëndetshëm dhe mirëqenies personale.

Në këtë realitet të ri, buka me djathë nuk është më thjesht një vakt i shpejtë, nëse nuk ka proteinat e duhura, ajo ndoshta nuk përmbush pritshmëritë.

“Po krijohet njĂ« brez i ri konsumatorĂ«sh qĂ« nuk ushqehen pĂ«r tĂ« ngopur barkun, por pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur njĂ« standard tĂ« caktuar fizik apo emocional”, – thotĂ« sociologia Marsi Simo.

Kjo prirje ka potencial të ndryshojë jo vetëm mënyrën si konsumojmë, por edhe mënyrën si prodhojmë dhe tregtojmë.

 

Tendenca

Ndërsa tregu ushqimor shqiptar po ndjek në mënyrë gjithnjë e më të dukshme modelet globale, një nga ndryshimet më të mëdha është zhvendosja e raportit të konsumatorit me ushqimin: nga një marrëdhënie e ndërtuar mbi traditën, shijen dhe përkatësinë kulturore, drejt një qasjeje funksionale, të orientuar nga performanca e trupit dhe mirëqenia personale. Në këtë realitet të ri, buka me djathë nuk është më thjesht një vakt i shpejtë, nëse nuk ka proteinat e duhura, ajo ndoshta nuk përmbush pritshmëritë.

 

Si po e reflekton tregu

Rritja e kërkesës për ushqime të pasura me proteina nuk ka kaluar pa u vënë re edhe nga prodhuesit dhe tregtarët vendas. Disa marka shqiptare kanë nisur të përshtatin linjat e tyre të prodhimit për të ofruar produkte që i përgjigjen kësaj prirjeje të re.

Nga kosi me proteina të shtuara te snack-et me bazë mishi apo bishtajore, po vërehet një përpjekje për të qenë konkurrues jo vetëm me çmim, por edhe me përmbajtje ushqyese.

NĂ« raftet e supermarketeve shqiptare, po bĂ«hen gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« zakonshme etiketa qĂ« dikur pĂ«rdoreshin vetĂ«m nĂ« importet nga PerĂ«ndimi: “high-protein”, “low-carb”, “keto-friendly” apo “no added sugar”.

Këto etiketime nuk janë më vetëm mjet informues, por pjesë e strategjive të pozicionimit të markave, tregues i qartë se ushqimi nuk shitet më vetëm për shijen apo çmimin, por për mënyrën si përshtatet me identitetin dhe mënyrën e jetesës së konsumatorit.

NdĂ«rkohĂ«, platformat online tĂ« shitjes dhe zinxhirĂ«t e mĂ«dhenj tĂ« supermarketeve kanĂ« filluar tĂ« investojnĂ« nĂ« algoritme dhe kategori tĂ« personalizuara pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« pĂ«rparĂ«si produkteve qĂ« pĂ«rputhen me kĂ«to kĂ«rkesa tĂ« reja.

Kërkimi për produkte të pasura me proteina është tashmë një kategori më vete, ndërsa klientët që ndjekin dieta specifike marrin rekomandime të personalizuara, duke e shndërruar përvojën e blerjes në një proces më të ndërgjegjshëm dhe më të informuar.

Rritja e vetëdijes ka ndikuar edhe në industrinë e shërbimit ushqimor.

Restorantet, veçanërisht ato urbane dhe të frekuentuara nga të rinjtë, kanë filluar të përfshijnë në menutë e tyre ushqime që theksojnë përmbajtjen e proteinave, nga tasa me mish të bardhë dhe drithëra të plotë, te alternativat vegjetariane me bazë thjerrëza, tofu apo qiqra.

Megjithatë, për prodhuesit vendas, ky transformim nuk vjen pa sfida. Përshtatja me standardet ndërkombëtare të etiketimit dhe certifikimeve është një proces që kërkon investim në teknologji, përmirësim të transparencës dhe komunikim më të saktë me konsumatorin.

Pa këto elemente, edhe produktet më cilësore mund të humbasin terren në një treg që po udhëhiqet gjithnjë e më shumë nga ndikimi vizual, rrjetet sociale dhe miratimi i influencuesve.

Kjo e bĂ«n “urinĂ« pĂ«r proteina” jo thjesht njĂ« çështje tĂ« zgjedhjeve personale, por njĂ« dinamikĂ« ekonomike qĂ« po riformĂ«son tregun ushqimor dhe mĂ«nyrĂ«n si kompanitĂ« ndĂ«rtojnĂ« produktin, komunikimin dhe imazhin e tyre.

 

“Biznesi i urisĂ«â€Â 

“Biznesi i urisĂ«â€Â nuk Ă«shtĂ« mĂ« thjesht ai qĂ« siguron ushqim, por ai qĂ« kupton dĂ«shirat e reja: fizike, estetike dhe emocionale, tĂ« konsumatorit modern.

 

Çmimet /

Protein Bar – 250 lekĂ«

Kefir – 240 lekĂ«

Mish pule: fileto 550 lekë/kg; pula 460 lekë/kg

Vezë: 35 lekë kokrra mesatarisht

Abonimi mujor me ushqim me bazë proteinike: 18 mijë lekë / 1 vakt dhe 1 snack

Protein Powder – 5000 lekĂ« mesatare

 

 

The post Biznesi i “urisĂ«â€, shqiptarĂ«t po braktisin dietat me pak kalori pĂ«r ushqimet e pasura me proteina appeared first on Revista Monitor.

❌