❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Andia Ulliri kërkon mandatin e ish-prokurorit Arjan Ndoja, nis mbledhja në KAS!

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Komisioni i Ankesave dhe Sanksione ka nisur mbledhjen e ditës së sotme me pikën e parë të rendit të ditës, shqyrtimin e ankimimit të kandidates së PD-së për zgjedhjet e 11 majit për qarkun Durrës, deputetes aktuale Andia Ulliri, e cila nuk u rizgjodh dot nga lista e hapur për legjizlaturën e ardhshme.

Kandidatja ka kĂ«rkuar qĂ« tĂ« zbatohet Kodi Zgjedhor pĂ«r kuotĂ«n gjinore, dhe t’i jepet asaj mandati i deputetes qĂ« e ka fituar ish-prokurori i shkarkuar nga vettingu, Arjan Ndoja.

Ulliri u përfaqësua në këtë mbledhje nga mbrojtësi i saj ligjor Indrit Sefa, i cili deklaroi se duhet të respektohet Kodi Elektoral për kuotat gjinore, pasi vihet re se në listat e mbyllura, jo vetëm në Durrës por edhe qarqe të tjera, nuk është respektuar.

Ai tha se në raste si lezha ka vetëm burra në listat e mbyllura dhe se mandati në Durrës i takon kandidates Ulliri, pasi nga 5 fituesit e listës së mbyllur aty gjendet vetëm një grua dhe sipas kuotës 30%, emri i radhës, pra i gjashti, i takon pikërisht Ullirit.

Përfaqësuesit e KQZ u shprehën kundër, duke deklaruar se është bërë shpërndarja e mandateve sipas listave përkatëse, të mbyllura dhe të hapura në listë rendore, apo fituese./E.T

↗

Kodi i ri Penal, 2 vite burg kush lëviz me makinë pa i bërë kolaudimin

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Sesioni i ri parlamentar në shtator do të nisë me diskutimet për Kodin e ri Penal, i prezantuar së fundmi nga Ministria e Drejtësisë.

Mes shumë neneve të propozuara, përfshihen ndryshime për kontrollin teknik të mjeteve.

Në nenin e draftit të Kodit të Ri Penal thuhet se moskryerja e kontrollit teknik të mjeteve motorike apo në kundërshtim me ligjin do të konsiderohet kundërvajtje penale që dënohet me gjobë deri në dy vite burg.

“Moskryerja e procedurave tĂ« kontrollit teknik tĂ« mjeteve motorike, apo kryerja e tyre nĂ« kundĂ«rshtim me legjislacionin nĂ« fuqi, nga personi i cili ka pĂ«r detyrĂ« ta kryejĂ« atĂ«, kur kanĂ« krijuar apo pĂ«rbĂ«jnĂ« rrezik pĂ«r jetĂ«n dhe sigurinĂ« e njerĂ«zve gjatĂ« qarkullimit rrugor ose, kur kanĂ« sjellĂ« ndotjen tej normave tĂ« lejuara tĂ« ajrit, ujĂ«rave apo tokĂ«s, pĂ«rbĂ«n kundĂ«rvajtje penale dhe dĂ«nohet me gjobĂ« ose me burgim deri nĂ« dy vjet”-thuhet nĂ« nen.

↗

Pas tërmetit 8.8 ballë në Rusi, shpërthen vullkani Klyuchevskoy, reja e hirit arrin 3 km

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Vullkani Klyuchevskoy në Rusi shpërtheu dhe hiri i tij arriti deri në 3 kilometra mbi nivelin e detit, sipas Ekipit të Reagimit ndaj Shpërthimeve Vullkanike të Kamchatka-s (KVERT), të Institutit të Vullkanologjisë dhe Sizmologjisë të Akademisë ruse të Shkencave, pasi një tërmet i fuqishëm me magnitudë 8.8 ballë goditi rajonin.

“Deri nĂ« kĂ«tĂ« kohĂ«, reja e hirit Ă«shtĂ« pĂ«rhapur 58 kilometra nĂ« lindje tĂ« vullkanit. Vullkani vazhdon tĂ« shpĂ«rthejĂ« nĂ« majĂ«. Emetimet e hirit nĂ« lartĂ«si deri nĂ« 8 kilometra mbi nivelin e detit mund tĂ« ndodhin nĂ« çdo kohĂ«. Aktiviteti i vazhdueshĂ«m mund tĂ« ndikojĂ« nĂ« fluturimet nĂ« lartĂ«si tĂ« ulĂ«t”, thuhet nĂ« deklaratĂ«, sipas Interfax.

KVERT raportoi gjithashtu se “krateri i vullkanit Ă«shtĂ« pothuajse i mbushur me llavĂ« dhe priten rrjedha llave”.

Një kod paralajmërimi portokalli për aviacionin është lëshuar, por fluturimet ndërkombëtare nuk kalojnë nëpër zonën e Klyuchevsky-t.

Vullkani Kluchevskaya Sopka, i njohur edhe si Kluchevskoy, ndodhet në Kamchatka, e cila gjeologjikisht i përket Unazës së Zjarrit të Oqeanit Paqësor.

ËshtĂ« maja mĂ« e lartĂ« nĂ« Siberi dhe vullkani mĂ« i lartĂ« aktiv nĂ« Euroazi, duke arritur njĂ« lartĂ«si prej 4,750 metrash. Vullkani Ă«shtĂ« pjesĂ« e monumentit natyror tĂ« Vullkaneve Kamchatka, i cili Ă«shtĂ« njohur si Vend i TrashĂ«gimisĂ« BotĂ«rore tĂ« UNESCO-s.

ËshtĂ« njĂ« vullkan, i formuar rreth 7,000 vjet mĂ« parĂ« nga shpĂ«rthimet e njĂ«pasnjĂ«shme tĂ« llavĂ«s, hirit dhe materialeve tĂ« tjera vullkanike.

Forma e tij klasike konike e bën atë një tipar mbresëlënës në peizazh, ndërsa aktiviteti i tij intensiv e rendit atë midis vullkaneve më aktive në botë./E.T

↗

Fatos Klosi flet për rënien e Metës: PL do të shpërbëhet, u kthye në një parti familjare

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Ish-kreu i Shërbimit Informativ Shtetëror, Fatos Klosi, komentoi arrestimin dhe paraburgimin e ish-presidentit Ilir Meta, si dhe ndikimin që kjo ngjarje ka në politikën shqiptare dhe të ardhmen e Partisë së Lirisë. Klosi, një ish-bashkëpunëtor i afërt i Metës, shprehu keqardhjen për gjendjen në të cilën ndodhet ish-presidenti, por nënvizon se fjalën e fundit për fajësinë ose pafajësinë do ta japë gjykata.

“Si bashkĂ«punĂ«tor i tij, mĂ« vjen keq qĂ« pĂ«rfundoi nĂ« gjendjen e sotme,” tha Klosi pĂ«r gazetĂ«n “SOT”, duke komentuar situatĂ«n e MetĂ«s, i cili ndodhet aktualisht nĂ« paraburgim pĂ«r akuza tĂ« rĂ«nda si afera CEZ-DIA dhe lobimi i dyshimtĂ« nĂ« SHBA.

Në lidhje me pretendimet e Metës se është tradhtuar nga njerëzit e tij në LSI dhe se nuk ka hedhur asnjë firmë që ta implikojë, Klosi deklaron se duhet të presim vendimin e formës së prerë.

“PĂ«r t’i dhĂ«nĂ« pĂ«rgjigje problemit, duhet tĂ« presim vendimet e gjykatĂ«s sĂ« formĂ«s sĂ« prerĂ«.Uroj qĂ« ai tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje ta mbrojĂ« veten nga akuzat qĂ« i bĂ«hen”, tha ai.

I pyetur nëse rënia politike dhe ligjore e Ilir Metës është një simbol i përfundimit të tranzicionit politik shqiptar, Klosi është i prerë që jo.

“Jo, sipas meje, tranzicioni politik shqiptar do tĂ« mbyllet me pranimin nĂ« Bashkimin Europian,” u shpreh ish-kreu i SHISH.

Klosi foli edhe për të ardhmen e Partisë së Lirisë, duke dhënë një parashikim aspak optimist. Sipas tij PL pritet të shpërbëhet.

“Kjo parti, pas krijimit tĂ« saj, u kthye nĂ« njĂ« parti familjare, tĂ« cilĂ«n unĂ« nĂ« Kongresin e ndarjes e quajta ‘NjĂ« SHPK me pak aksionerë’. Nuk besoj se ka tĂ« ardhme!”, tha ai.

Në vijim, Klosi ndalet te puna e SPAK dhe perceptimi publik për këtë institucion.

“VlerĂ«simin e punĂ«s sĂ« SPAK do ta bĂ«jĂ« gjykata, nuk Ă«shtĂ« punĂ« qĂ« mund ta bĂ«jmĂ« ne. SPAK nuk duhet tĂ« ketĂ« merak balancat politike-Bibla e tij Ă«shtĂ« ligji dhe tĂ« gjithĂ« duhet tĂ« jenĂ« tĂ« barabartĂ« pĂ«rpara tij”, u shpreh Klosi.

Së fundmi, ai foli dhe për konceptin e pandëshkueshmërisë në Shqipëri dhe nëse vendi është më në fund në rrugën drejt drejtësisë së vërtetë. Klosi tha se momentin do ta quaj të ardhur kur për ngjarjet e sotme të mos flitet më dhe ato të jenë harruar.

“Sigurisht, fenomeni i pandĂ«shkueshmĂ«risĂ« ka filluar tĂ« preket dhe unĂ« uroj qĂ« tĂ« mos e konsiderojmĂ« eksperiment, por tĂ« pĂ«rdorim eksperiencĂ«n e atyre qĂ« janĂ« para nesh nĂ« kĂ«tĂ« fushĂ«. Momentin do ta quaj tĂ« ardhur kur pĂ«r ngjarjet e sotme tĂ« mos flitet mĂ« dhe ato tĂ« jenĂ« harruar. Kjo do tĂ« dojĂ« dhe ca kohĂ«, tĂ« paktĂ«n sa tĂ« mbarojnĂ« gjyqet e çështjeve tĂ« hapura”, u shpreh Klosi./E.T

↗

Tritol për borxhe, policia zbardh ngjarjen në Rrugën e Durrësit, pranga 46-vjeçarit

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Policia e Tiranës ka zbardhur ngjarjen e ndodhur më 18 korrik ku u vendos lëndë plasëse në një lokal në Rrugën e Durrësit, duke vënë në pranga 46-vjeçarin Hysni Lila. Hysni Lila është pronari i motomjetit që ka përdorur autori i dyshuar në vendosjen e tritolit te rruga e Durrësit.

Përpara hetuesve ai nuk ka pranuar që të tregojë emrin e autorit të dyshuar. Sipas tij motorin e ka shitur ndërsa në një tjetër dëshmi ka thënë që e ka dhënë në përdorim tek një person tjetër.

Pista kryesore e policisë janë borxhet. Pronari i lokalit i kishte borxhe tek personat e tjerë rreth 50 mijë euro, çka sipas policisë mos shlyerja e borxheve dyshohet si shkak për vendosjen e tritolit.

Policia vijon punën për identifikimin dhe kapjen e personave të tjerë të përfshirë, me qëllim zbardhjen e plotë të rrethanave të ngjarjes./E.T

↗

Qeveria miraton skemën, 5 metër kub ujë falas për familjet në nevojë! Kush përfiton

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Qeveria ka miratuar metodologjinë e re për subvencionimin e konsumit të ujit për familjet në nevojë. Skema parashikon që përfituesit e ndihmës ekonomike dhe kategori të tjera sociale të mbështeten me mbulimin e plotë të konsumit jetik që përllogaritet deri në 5 m³ ujë në muaj, së bashku me tarifën fikse dhe kostot për kanalizimet e trajtimin e ujërave të ndotura.

Zbritja aplikohet automatikisht në faturat mujore dhe pa nevojë për aplikim nga qytetarët. Shoqëritë ujësjellësve janë të detyruara të zbatojnë skemën, teksa ngarkohet AKUK (Agjencia Kombëtare e Ujësjellës Kanalizimeve) që të kontrollojë përdorimin e fondeve publike. Skema synon të lehtësojë barrën financiare të familjeve në vështirësi dhe të garantojë akses të barabartë në një shërbim jetik siç është uji i pijshëm.

SI DO NDAHEN PARATË

Në thelb, metodologjia e publikuar në Fletoren Zyrtare parashikon që shteti të mbulojë konsumin bazë të ujit për disa kategori familjesh në nevojë, në një sasi prej deri në 5 metër kub në muaj për çdo kontratë, së bashku me tarifën fikse, atë të kanalizimeve dhe trajtimin e ujërave të ndotura urbane. Ky është një ndryshim i rëndësishëm i bërë në metodologji për mënyrën se si jepet subvencioni i ujit të pijshëm. Skema përfshin të gjitha familjet që përfitojnë nga ndihma ekonomike sipas legjislacionit në fuqi, por edhe kategori të tjera sociale, si personat me aftësi të kufizuara, të moshuarit pa mbështetje apo individë në kushte të vështira.

NĂ« total, bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« numĂ«r tĂ« konsiderueshĂ«m pĂ«rfituesish, tĂ« cilĂ«t nga muaji janar i kĂ«tij viti kanĂ« filluar tĂ« ndiejnĂ« ndikimin e kĂ«saj mase nĂ« buxhetin e tyre familjar pasi skema Ă«shtĂ« implementuar nga viti i shkuar. Ajo qĂ« e bĂ«n kĂ«tĂ« skemĂ« edhe mĂ« efektive Ă«shtĂ« fakti se zbatimi i saj bĂ«het automatikisht. Çdo muaj, bashkitĂ« i dĂ«rgojnĂ« shoqĂ«rive tĂ« ujĂ«sjellĂ«s-kanalizimeve listat e individĂ«ve pĂ«rfitues, dhe kĂ«to tĂ« fundit janĂ« tĂ« detyruara tĂ« aplikojnĂ« uljen pĂ«rkatĂ«se nĂ« faturat mujore tĂ« ujit. QytetarĂ«t nuk kanĂ« nevojĂ« tĂ« aplikojnĂ« apo tĂ« paraqesin dokumente – ndihma vjen pa burokraci, nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« organizuar dhe tĂ« drejtĂ«. Por pĂ«rtej lehtĂ«simit tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« financiar, skema synon tĂ« garantojĂ« njĂ« standard minimal jetese pĂ«r tĂ« gjithĂ«.

Uji i pijshëm, i konsideruar si një e drejtë bazë e njeriut, merr në këtë rast trajtën e një politike sociale konkrete, e cila ndihmon në mbrojtjen e shëndetit dhe dinjitetit të familjeve më të brishta. Sipas metodologjisë, subvencioni jepet vetëm një herë për çdo familje, edhe nëse ka më shumë se një anëtar që përmbush kriteret. Për më tepër, shoqëritë e ujësjellëskanalizimeve që nuk kanë nënshkruar kontratën e performancës me Agjencinë Kombëtare të Ujësjellës-Kanalizimeve nuk do të rimbursohen nga shteti, por mbeten të detyruara të zbatojnë zbritjen për qytetarët./E.T

↗

Patrik Modiano, kur kujtesa shërben si letërsi dhe heshtja si stil

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi

30 korrik 1945 – Dita e lindjes sĂ« shkrimtarit

Nga Leonard Veizi

Në rrugët e Parisit, si në një fantashkencë, ka hije që ecin më ngadalë se kalimtarët. Ato ndalen pranë vitrinave, zhduken pas qosheve të mjegullta, shfaqen befas në ndonjë kafene të harruar. Janë hije që nuk mbajnë emra të qartë, as fytyra të plota. Janë kujtime, të kaluara e të fshira, njerëz që ndoshta kanë ekzistuar vetëm në ndjesinë e një fëmije të përgjumur që kërkon prindërit e tij në një qytet të zhurmshëm. Pikërisht në këtë univers të zymtë dhe të tronditur nga pasiguria e identitetit, lindi dhe u rrit Patrik Modiano, shkrimtari francez që e shndërroi mungesën në temë qendrore, harresën në strukturë narrative, dhe kujtimin e lënduar në art të lartë letrar



Përmes veprës së tij, Modiano eksploron thellësisht ndërlidhjen mes memories, identitetit dhe historisë, duke krijuar një atmosferë melankolike dhe misterioze që i fton lexuesit të zhytën në thellësitë e ndërgjegjes njerëzore. Ai kërkon vazhdimisht përgjigje për pyetjet themelore mbi atë se kush jemi dhe si na formëson e kaluara, edhe kur ajo mbetet e paqartë apo e humbur.

Rrënjë

Patrik Modiano lindi më 30 korrik 1945, në Boulogne-Billancourt, në periferi të Parisit, vetëm disa muaj pas çlirimit të Francës nga nazistët. Ishte një fëmijë i një kohe të pasigurt dhe një familjeje të përçarë: babai i tij, Alberto Modiano, ishte një hebre sefardik me origjinë italiane, i cili kishte qëndruar në Paris gjatë pushtimit gjerman dhe ishte përfshirë në veprimtari të dyshimta, ndërsa nëna, aktorja belge Luiza Kolpain, ishte shpesh e munguar dhe e ftohtë. Fëmijëria e tj kaloi ndër internate të ashpra dhe kujdes të shpërfillur, duke i lënë atij një ndjenjë të thellë braktisjeje, që do të shfaqej më vonë si temë themelore e veprës së tij. Vëllai i tij më i vogël, Rudi, vdiq në moshë të njomë, një ngjarje që e shënjoi përjetë. Modiano ia dedikoi shumë nga librat e tij emrit të vëllait, sikur të përpiqej ta mbante të gjallë në faqet e kujtesës.

Letërsia e kujtimit

NĂ« qendĂ«r tĂ« veprĂ«s sĂ« Modiano-s Ă«shtĂ« Parisi – jo ai turistik dhe i ndritshĂ«m, por njĂ« Paris gri, melankolik, me rrugĂ« tĂ« mjegullta, kafene tĂ« errĂ«ta dhe apartamente tĂ« mbyllura plot sekrete. Shkrimtari ndjek nĂ« romanet e tij personazhe qĂ« kĂ«rkojnĂ« njĂ« tĂ« kaluar tĂ« zhdukur, qĂ« pĂ«rpiqen tĂ« rindĂ«rtojnĂ« jetĂ«n e dikujt tjetĂ«r – apo edhe tĂ« vetes – pĂ«rmes fragmentesh tĂ« çoroditura kujtese, emrash qĂ« nuk pĂ«rputhen, adresash tĂ« fshira nga hartat.

Romane si “La Place de l’Étoile” mĂ« 1968, “Rue des boutiques obscures” apo e ardhur nĂ« shqip si “Rruga e dyqaneve tĂ« errĂ«ta” mĂ« 1978, fitues i Çmimit Goncourt, “Dora Bruder” 1997 dhe “Accident nocturne” apo nĂ« shqip: “Aksident natĂ«n” mĂ« 2003, nuk janĂ« vetĂ«m histori, janĂ« investigime poetike mbi atĂ« çfarĂ« do tĂ« thotĂ« tĂ« jesh njeri nĂ« njĂ« botĂ« ku identiteti Ă«shtĂ« gjithnjĂ« nĂ« rrĂ«shqitje, dhe ku e kaluara Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« zbrazĂ«ti sesa fakt.

NĂ« “Dora Bruder”, Modiano ndjek gjurmĂ«t e njĂ« vajze hebreje qĂ« u zhduk gjatĂ« pushtimit nazist, pĂ«rmes kĂ«rkimeve nĂ« arkiva, gazeta tĂ« vjetra dhe kujtime personale. Ai nuk e plotĂ«son dot portretin e saj, por pikĂ«risht pĂ«rmes kĂ«saj mospasjeje, ai i jep zĂ« gjithĂ« atyre pĂ«r tĂ« cilĂ«t historia ka heshtur.

Nobeli i heshtur

NĂ« vitin 2014, Akademia Suedeze i dha Patrik Modiano-s Çmimin Nobel pĂ«r LetĂ«rsi, me motivacionin: “PĂ«r artin e shkrimit tĂ« kujtimeve, me tĂ« cilat evokon fatet njerĂ«zore mĂ« tĂ« pakapshme dhe pĂ«rmes tĂ« cilave ai ka zbuluar jetĂ«n e njerĂ«zve gjatĂ« periudhĂ«s pushtimit”.

NĂ« vend qĂ« tĂ« ndriçonte tĂ« shkuarĂ«n me prozhektor, Modiano e rindĂ«rton me dritĂ« tĂ« zbehtĂ«, duke lĂ«nĂ« hapĂ«sira tĂ« bardha qĂ« lexuesi duhet t’i mbushĂ« vetĂ«. Ai nuk Ă«shtĂ« njĂ« shkrimtar i ndĂ«rtimit klasik, por njĂ« zhbirues i tĂ« padukshmes, njĂ« arkeolog i kujtesĂ«s sĂ« thyer, njĂ« topograf i heshtjes.

Kur mori Nobelin, Modiano nuk mbajti ndonjë fjalim të madh. I rezervuar, i përkorë, ai është një ndër të paktët laureatë të Nobelit që ka preferuar të mos bëjë zhurmë, në një epokë që shpesh vlerëson më shumë figurën publike sesa veprën.

Stili

Kritika Ă«shtĂ« shprehur se stili i tij Ă«shtĂ« shpesh minimalist, i pastĂ«r, thuajse i zhveshur nga retorika, por bart nĂ« heshtjen e vet njĂ« ngarkesĂ« emocionale tĂ« thellĂ«. FjalitĂ« e tij janĂ« tĂ« shkurtra, tĂ« qeta, por me njĂ« ritĂ«m tĂ« veçantĂ«: ato nuk tregojnĂ« – kĂ«rkojnĂ«; nuk zbulojnĂ« – pĂ«rpiqen tĂ« kujtojnĂ«. LetĂ«rsia e Modiano-s Ă«shtĂ« njĂ« akt rikthimi, jo drejt ngjarjes, por drejt jehonĂ«s sĂ« saj.

NĂ« mjegull

Sot, Patrik Modiano mbetet njĂ« nga figurat mĂ« tĂ« veçanta tĂ« letĂ«rsisĂ« bashkĂ«kohore. Ai ka shkruar dhjetĂ«ra vepra qĂ«, edhe pse tĂ« ngjashme nĂ« atmosferĂ« dhe ndĂ«rtim, kurrĂ« nuk pĂ«rsĂ«riten. LetĂ«rsia e tij Ă«shtĂ« si tĂ« ndjekĂ«sh hapat e tua nĂ« mjegull: duken pĂ«r njĂ« çast, pastaj zhduken
 Por ti e di se kanĂ« qenĂ« aty.

↗

Rama ndan pamjet nga ura e re e Bahçallëkut/ I jep qendrës së veriut një hyrje dinjitoze

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Punimet për zgjerimin e rrugës dhe urën e re të Bahçallëkut në hyrje të Shkodrës po avancojnë me ritme të shpejta.

Ky projekt infrastrukturor, që nis nga Harku i Bërdicës deri tek Ura e Bahçallëkut, është një investim i rëndësishëm për të ofruar një hyrje dinjitoze për qytetin e Shkodrës dhe rajonin e veriut.

Kryeministri Edi Rama përcolli sot pamje nga kantieri i punës, duke theksuar progresin e shpejtë të realizimit të këtij projekti, që përfshin zgjerimin e rrugës dhe ndërtimin e këmbëve të urës.

“Ky Ă«shtĂ« njĂ« investim i rĂ«ndĂ«sishĂ«m infrastrukturor i qeverisĂ« qĂ« i jep qendrĂ«s sĂ« veriut njĂ« hyrje dinjitoze”, shkruan kryeministri./E.T

↗

Uria në Gaza, figura publike izraelite bëjnë thirrje për sanksione ndaj Izraelit

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

NjĂ« grup figurash publike izraelite tĂ« profilit tĂ« lartĂ«, pĂ«rfshirĂ« akademikĂ«, artistĂ« dhe intelektualĂ« publikĂ«, kanĂ« bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r vendosjen e “sanksioneve shkatĂ«rruese” nga bashkĂ«sia ndĂ«rkombĂ«tare ndaj Izraelit, mes tmerrit nĂ« rritje pĂ«r urinĂ« e GazĂ«s .

31 nĂ«nshkruesit e letrĂ«s sĂ« publikuar nĂ« “Guardian” pĂ«rfshijnĂ« fituesin e çmimit tĂ« AkademisĂ«, Yuval Abraham; ish-prokurorin e pĂ«rgjithshĂ«m izraelit, Michael Ben-Yair; Avraham Burg, ish-kryetar i parlamentit tĂ« Izraelit dhe ish-kreu i AgjencisĂ« Hebraike; dhe njĂ« numĂ«r marrĂ«sish tĂ« çmimit prestigjioz tĂ« Izraelit, nderi mĂ« i lartĂ« kulturor i Izraelit.

Shifrat vijnĂ« nga bota e poezisĂ«, shkencĂ«s, gazetarisĂ« dhe akademisĂ«, dhe letra akuzon Izraelin se “i ka vrarĂ« njerĂ«zit e GazĂ«s nga uria dhe po mendon pĂ«r largimin me forcĂ« tĂ« miliona palestinezĂ«ve nga Rripi i GazĂ«s”.

“BashkĂ«sia ndĂ«rkombĂ«tare duhet tĂ« vendosĂ« sanksione shkatĂ«rruese ndaj Izraelit derisa tĂ« pĂ«rfundojĂ« kĂ«tĂ« fushatĂ« brutale dhe tĂ« zbatojĂ« njĂ« armĂ«pushim tĂ« pĂ«rhershĂ«m”, vijon letra.

Një organizatë bamirëse shpërndan ushqime për palestinezët që përballen me mungesë ushqimi për shkak të sulmeve të vazhdueshme izraelite.

Letra është e rëndësishme si për kritikat e saj të hapura ndaj Izraelit, ashtu edhe për thyerjen e tabusë së miratimit të sanksioneve të rrepta ndërkombëtare, në një vend ku politikanët kanë promovuar ligje që synojnë ata që mbështesin masa të tilla.

Midis nĂ«nshkruesve tĂ« tjerĂ« janĂ« piktori Michal Na’aman; Ra’anan AlexandroĂ«icz, njĂ« regjisor dokumentarĂ«sh i vlerĂ«suar me çmime; Samuel Maoz, regjisori i filmit fitues tĂ« çmimit Luani i ArtĂ«, Lebanon; poeti Aharon Shabtai dhe koreografi Inbal Pinto.

Tmerri nĂ« rritje ndĂ«rkombĂ«tar mbi trajektoren e luftĂ«s sĂ« Izraelit nĂ« Gaza po reflektohet gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« brenda vetĂ« Izraelit – dhe brenda diasporĂ«s mĂ« tĂ« gjerĂ« globale hebraike – mes imazheve tĂ« fĂ«mijĂ«ve tĂ« dobĂ«suar palestinezĂ« dhe raporteve pĂ«r tĂ« shtĂ«nat nga forcat izraelite ndaj palestinezĂ«ve tĂ« uritur nĂ« qendrat e shpĂ«rndarjes sĂ« ushqimit.

Letra u botua ndërsa u njoftua se më shumë se 60,000 palestinezë ishin vrarë në luftën 21-mujore Izrael-Gaza , sipas ministrisë së shëndetësisë të Gazës.

TĂ« hĂ«nĂ«n, dy grupe tĂ« njohura izraelite pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut, B’Tselem dhe Physicians for Human Rights Israel, publikuan raporte duke vlerĂ«suar pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« se Izraeli po kryente njĂ« politikĂ« “gjenocidale” kundĂ«r palestinezĂ«ve nĂ« Gaza, duke thyer njĂ« tjetĂ«r tabu./E.T

↗

Malta lajmëron njohjen e shtetit të Palestinës në Asamblenë e OKB në shtator

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Malta do ta njohë zyrtarisht shtetin e Palestinës gjatë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në shtator, njoftoi të martën në mbrëmje kryeministri Robert Abela.

Deklarata, e bërë nëpërmjet një postimi në rrjetet sociale, e pozicionon Maltën përkrah një numri gjithnjë e në rritje të vendeve evropiane që kanë ndërmarrë hapa të ngjashëm në muajt e fundit në mbështetje të shtetësisë palestineze. Njoftimi erdhi vetëm disa orë pasi kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Keir Starmer, zbuloi planet e Britanisë për të bërë të njëjtën gjë dhe disa ditë pasi Franca premtoi gjithashtu njohjen.

“QĂ«ndrimi ynĂ« pasqyron angazhimin tonĂ« ndaj pĂ«rpjekjeve pĂ«r njĂ« paqe tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« Lindjen e Mesme”, shkroi Abela nĂ« Facebook, menjĂ«herĂ« pasi njĂ« demonstratĂ« pro-palestineze u mbajt nĂ« Valeta, duke protestuar kundĂ«r situatĂ«s sĂ« vazhdueshme nĂ« Gaza.

 

 

Qeveria malteze është përballur me presion të brendshëm në rritje për të ndërmarrë këtë hap. Në maj, eurodeputeti laburist Alex Agius Saliba kërkoi publikisht njohjen, e ndjekur javën e kaluar nga një thirrje e ngjashme nga ish-ministri Edward Zammit Lewis. Partia Nacionaliste gjithashtu ka kërkuar njohje të menjëhershme./E.T

↗

Protokolli i Firencës: Fundi formal i kufijve të Shqipërisë, tensionet tendosen

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi

1926 – Ratifikimi i Protokollit tĂ« FirencĂ«s

Nga Leonard Veizi

NĂ« korrikun e nxehtĂ« tĂ« vitit 1926, nĂ« Parisin qĂ« ende mbante nĂ« damarĂ«t e vet dridhjet e njĂ« lufte botĂ«rore tĂ« sapokaluar, u vulos njĂ« copĂ«z e vogĂ«l paqeje nĂ« cepin mĂ« tĂ« trazuar tĂ« EvropĂ«s: Ballkanin. NĂ« sallat e heshtura tĂ« KonferencĂ«s sĂ« AmbasadorĂ«ve, nĂ«n dritaret e mĂ«dha qĂ« shihnin SenĂ«n, fuqitĂ« e mĂ«dha tĂ« botĂ«s nĂ«nshkruan fatin gjeografik tĂ« njĂ« vendi tĂ« vogĂ«l, tĂ« sapodalĂ« nga mjegulla osmane dhe intrigat ballkanike: ShqipĂ«risë 


Ratifikimi i Protokollit tĂ« FirencĂ«s nuk ishte thjesht njĂ« akt diplomatik; ishte njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« njĂ« vijĂ« tĂ« qartĂ« mes tokĂ«s sĂ« shqiptarĂ«ve dhe pretendimeve tĂ« fqinjĂ«ve tĂ« saj. NjĂ« vijĂ« qĂ« nĂ« hartĂ« dukej e drejtĂ«, por nĂ« mendjet dhe zemrat e njerĂ«zve mbeti gjithmonĂ« njĂ« plagĂ« e hapur. Ashtu siç ndodh shpesh nĂ« historinĂ« e popujve tĂ« vegjĂ«l, kufiri u caktua jo me kompasin e drejtĂ«sisĂ«, por me penĂ«n e interesit ndĂ«rkombĂ«tar. E megjithatĂ«, ajo ditĂ« nĂ« Paris shĂ«noi njĂ« akt zyrtar: pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«, kufijtĂ« e ShqipĂ«risĂ« u njohĂ«n dhe u pranuan botĂ«risht. Ishte njĂ« fitore e heshtur pĂ«r njĂ« komb tĂ« ri, por njĂ« fitore qĂ« vinte me njĂ« barrĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«: pĂ«r ta ruajtur atĂ« kufi, ShqipĂ«ria do tĂ« duhej tĂ« luftonte jo mĂ« me armĂ«, por me diplomaci, me qĂ«ndresĂ« dhe me kujtesĂ« historike.

Ngjarja

MĂ« 29 korrik 1926, nĂ« KonferencĂ«n e AmbasadorĂ«ve nĂ« Paris, pĂ«rfaqĂ«suesit e fuqive tĂ« mĂ«dha tĂ« kohĂ«s – FrancĂ«s, BritanisĂ« sĂ« Madhe, RusisĂ« (BRSS), ItalisĂ« dhe JaponisĂ« – ratifikuan zyrtarisht Protokollin e FirencĂ«s tĂ« vitit 1925, njĂ« dokument ndĂ«rkombĂ«tar qĂ« sanksiononte pĂ«rcaktimin pĂ«rfundimtar tĂ« kufijve tĂ« ShqipĂ«risĂ«.

Ky moment historik, i regjistruar edhe në aktet zyrtare të Lidhjes së Kombeve, përfaqësonte fundin juridik ndërkombëtar të debatit për kufijtë e Shqipërisë, siç kishin dalë ata pas Konferencës së Ambasadorëve të Londrës në vitin 1913 dhe zhvillimeve të mëvonshme gjatë dhe pas Luftës së Parë Botërore.

ÇfarĂ« ishte Protokolli i FirencĂ«s?

Protokolli i Firencës u hartua më 17 dhjetor 1925, si një përpjekje për të stabilizuar marrëdhëniet ndërmjet Shqipërisë, Greqisë dhe Jugosllavisë, tri shtete që kishin pasur pretendime të ndryshme territoriale pas rënies së Perandorisë Osmane dhe krijimit të shtetit shqiptar në 1912. Protokolli synonte të vërtetonte kufijtë ekzistues të Shqipërisë sipas vendimeve të mëparshme të fuqive të mëdha dhe të vendoste një rend të qëndrueshëm në Ballkanin e trazuar.

Pasi u firmos në Firence nga përfaqësuesit e fuqive të mëdha dhe të shteteve përkatëse (Shqipëria, Greqia, Jugosllavia), protokolli u dërgua për ratifikim përfundimtar në Konferencën e Parisit.

29 Korrik 1926: Njohja ndërkombëtare

Me ratifikimin më 29 korrik 1926, protokolli mori vlerë ndërkombëtare detyruese dhe u regjistrua në sekretariatin e Lidhjes së Kombeve, organi i atëhershëm që merrej me ruajtjen e paqes dhe zgjidhjen e mosmarrëveshjeve ndërkombëtare. Shqipëria, e cila sapo kishte dalë nga një periudhë e gjatë paqëndrueshmërie politike, e konsideroi këtë akt si një fitore të diplomacisë së saj të re, nën drejtimin e Ahmet Zogut dhe qeverisë së tij.

Reagimet dhe tensionet e pasuara

Megjithëse juridikisht çështja e kufijve të Shqipërisë u mbyll përfundimisht, ratifikimi i protokollit nuk i qetësoi tensionet rajonale.

Greqia vijoi tĂ« shprehte pakĂ«naqĂ«si lidhur me minoritetin grek nĂ« jug tĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe pĂ«r kufijtĂ« nĂ« ÇamĂ«ri.

Jugosllavia, ndërkohë, u mundua të mbante një qasje të kujdesshme, duke kërkuar të ruante ndikimin në Shqipërinë veriore por dhe duke ndërhyrë shpesh në politikën e brendshme të saj.

Rëndësia historike

Ratifikimi i Protokollit të Firencës është një nga momentet kyçe në procesin e konsolidimit të shtetit shqiptar dhe njohjes së sovranitetit të tij territorial nga komuniteti ndërkombëtar. Ai i dha fund një periudhe të gjatë pasigurie mbi kufijtë, por tregoi gjithashtu se njohja formale nuk do të mjaftonte për të garantuar fqinjësi të qeta me shtetet përreth.

↗

Përleshje mes shqiptarëve dhe grekëve në Athinë, tre të plagosur dhe dy të arrestuar

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Një përleshje e dhunshme ndodhi mbrëmë në sheshin e Ymittos në Athinë, ku të paktën pesë të rinj u përfshinë në një konflikt që përfundoi me tre të plagosur me thikë dhe dy të arrestuar.

Sipas burimeve policore, ngjarja ndodhi pas një debati të ashpër mes të rinjve jashtë një lokali. Sherri verbal përshkallëzoi në dhunë fizike, dhe në kulmin e përplasjes, njëri nga të rinjtë nxori thikë dhe goditi disa prej pjesëmarrësve.

PĂ«r pasojĂ«, tre persona pĂ«rfunduan nĂ« spitalin, dy shtetas grekĂ«, 18 dhe 20 vjeç, si dhe njĂ« 30-vjeçar me kombĂ«si shqiptare. 20-vjeçari ka pĂ«suar plagĂ« nĂ« shpinĂ« dhe nĂ« mushkĂ«ri dhe pritet t’i nĂ«nshtrohet njĂ« ndĂ«rhyrjeje kirurgjikale.

Menjëherë pas ngjarjes, forcat policore mbërritën në vendin e ngjarjes dhe pas kërkimeve intensive, arrestuan dy persona, një 18-vjeçar shqiptar dhe një 17-vjeçar grek, të cilët do të dalin sot përpara Prokurorisë./E.T

↗

U largua nga Brazili pĂ«r t’i shpĂ«tuar burgut, arrestohet nĂ« Itali deputetja braziliane

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Deputetja braziliane Carla Zambelli, e dënuar me 10 vjet burg nga Gjykata e Lartë e Brazilit për hakimin e sistemit kompjuterik të Këshillit Kombëtar të Drejtësisë, është arrestuar në Romë. Ajo u largua nga Brazili në 25 maj, duke kaluar fillimisht në Argjentinë dhe më pas në SHBA, për të mbërritur në Itali më 5 qershor, ku kërkoi të kandidonte për poste zgjedhore, por më vonë hoqi dorë nga ky plan.

Zambelli, e cila ka edhe shtetësi italiane, ishte në kërkim ndërkombëtar dhe ndaj saj ishte lëshuar kërkesë për ekstradim nga autoritetet braziliane. Pas disa javësh hetime, ajo u lokalizua në Romë, ku u arrestua. Adresa e saj u raportua nga deputeti italian Angelo Bonelli.

“Zambelli Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« apartament nĂ« RomĂ«. UnĂ« ia dhashĂ« adresĂ«n policisĂ«â€, shkroi ai nĂ« rrjetet sociale.

Ministri i Brendshëm italian, Matteo Piantedosi, tha se në momentin e hyrjes në Itali, Zambelli nuk kishte asnjë informacion të regjistruar që të lejonte ndalimin e saj.

Ndërkohë Matteo Salvini, kreu i Ligës, ka shprehur dëshirën për ta vizituar atë në burg.

Carla Zambelli është anëtare e partisë së ish-Presidentit Jair Bolsonaro, ka shtetësi italiane dhe u dënua nga Gjykata Supreme braziliane për hakimin e sistemit kompjuterik të Këshillit Kombëtar të Drejtësisë./E.T

↗

Strategjia e Putinit qĂ« injoron ultimatumin e SHBA/ ‘Ukraina do tĂ« jetĂ« Vietnami i Trump’

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

NĂ« sheshin Maneggio duket sikur ndodhesh nĂ« xhungĂ«l. Jo vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« tĂ« nxehtit pĂ«rvĂ«lues tĂ« kĂ«tyre ditĂ«ve, por edhe pĂ«r shkak tĂ« bimĂ«sisĂ« sĂ« dendur tropikale qĂ« prej tĂ« hĂ«nĂ«s sĂ« kaluar ka mbuluar hapĂ«sirĂ«n qĂ« tĂ« çon drejt Kremlinit. Instalacioni Ă«shtĂ« pjesĂ« e FestĂ«s sĂ« KulturĂ«s Vietnameze qĂ« sapo ka nisur. E fshehur mes gjetheve, nuk mungon as manekini nĂ« pĂ«rmasa reale i njĂ« prej ushtarĂ«ve Viet Cong, ata qĂ« dikur i shkaktuan aq shumĂ« humbje “jankĂ«ve” tĂ« urryer.

Lidhja e ideve vjen vetvetiu, dhe nĂ« fakt dje shumĂ« media e pĂ«rshkruan situatĂ«n nĂ« UkrainĂ« si “Vietnami i ri” qĂ« i kanoset Donald Trump, i akuzuar pĂ«r tradhti ndaj autoritetit shtetĂ«ror pĂ«r shkak tĂ« ultimatumeve tĂ« njĂ«pasnjĂ«shme drejtuar RusisĂ«, i fundit prej tĂ« cilĂ«ve u pĂ«rsĂ«rit dje me premtimin se Federata do tĂ« shmangĂ« sanksione tĂ« reja vetĂ«m nĂ«se “do ta pĂ«rfundojĂ« luftĂ«n brenda dhjetĂ« ditĂ«ve”. Por sapo u pĂ«rballĂ«n me reagimin patriotik tĂ« stilit “askush nuk mund tĂ« na flasĂ« nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«â€, i cili flet shumĂ« pĂ«r kompleksin e superfuqisĂ« qĂ« pĂ«rshkon kĂ«tĂ« vend dhe vertikalen e tij tĂ« pushtetit, nisi faza e pyetjeve.

ÇfarĂ« do tĂ« bĂ«jĂ« tani Vladimir Putin?

PĂ«r momentin, edhe ai Ă«shtĂ« nĂ« pritje tĂ« zhvillimeve, siç deklaroi zĂ«dhĂ«nĂ«si i tij, Dmitri Peskov: “Operacioni i posaçëm ushtarak vazhdon dhe ne vijojmĂ« tĂ« angazhuar nĂ« procesin e paqes pĂ«r zgjidhjen e situatĂ«s nĂ« UkrainĂ« duke garantuar interesat tona.” Pra, gjithçka dhe asgjĂ« njĂ«kohĂ«sisht. Si zakonisht nĂ« kĂ«to raste, Kremlini preferon tĂ« presĂ« zhvillimet.

Profesori

Por edhe nĂ«se do tĂ« ketĂ« ndryshime nĂ« qĂ«ndrim, ato nuk do tĂ« prekin konfliktin aktual – siç e dĂ«shmojnĂ« edhe 27 civilĂ«t e vrarĂ« dje nga bombardimet nĂ« UkrainĂ«. Fundi i iluzioneve pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje miqĂ«sore SHBA-Rusi po çon sistemin rus drejt njĂ« tĂ«rheqjeje edhe mĂ« tĂ« thellĂ« brenda vetes. I kontaktuar nĂ« telefon, Sergey Markov, kĂ«shilltar pĂ«r çështjet e jashtme i Putinit nga viti 2011 deri nĂ« 2019 – sot njĂ« profesor i thjeshtĂ« universiteti, por me lidhje tĂ« forta dhe burime tĂ« informuara – paraqet njĂ« tablo alarmante:

“Putini nuk ka ndĂ«rmend tĂ« heqĂ« dorĂ« nga modeli aktual: profesionistĂ«t luftojnĂ«, vullnetarĂ«t ndihmojnĂ« dhe pjesa mĂ« e madhe e popullsisĂ« jeton njĂ« jetĂ« normale dhe paqĂ«sore. Por nĂ«se SHBA vendosin vĂ«rtet tĂ« rreshtohen kundĂ«r nesh, shumĂ« shpejt do tĂ« futemi nĂ« njĂ« fazĂ« ku gjithçka do tĂ« jetĂ« ‘PĂ«r frontin, pĂ«r fitoren’, sepse nuk mund tĂ« tĂ«rhiqemi mĂ«. KĂ«shtu fitoi Bashkimi Sovjetik. Tani kjo Ă«shtĂ« Ukraina. NĂ«se nĂ« gusht ndodh ndonjĂ« ‘mjelmĂ« e zezë’ amerikane qĂ« e pĂ«rshkallĂ«zon situatĂ«n, do tĂ« ketĂ« njĂ« ndryshim rrĂ«njĂ«sor nĂ« strategjinĂ« politike. Po i kĂ«shilloj miqtĂ« e mi tĂ« shijojnĂ« javĂ«t e fundit tĂ« njĂ« jete pa shqetĂ«sime.”

Asnjë tërheqje

Ideja pĂ«r njĂ« shtrĂ«ngim tĂ« mĂ«tejshĂ«m ndaj shoqĂ«risĂ« civile, me qĂ«llim qĂ« tĂ« shtypet çdo reagim ndaj njĂ« Operacioni tĂ« posaçëm ushtarak tĂ« zgjatur apo, edhe mĂ« keq, ndaj njĂ« fitoreje tĂ« pjesshme – le ta quajmĂ« kĂ«shtu – nuk Ă«shtĂ« njĂ« mundĂ«si, por njĂ« siguri nĂ« zhvillim. KĂ«tĂ« e dĂ«shmojnĂ« edhe masat e marra nĂ« javĂ«t e fundit, tĂ« cilat e ngushtojnĂ« edhe mĂ« tej hapĂ«sirĂ«n e kufizuar tĂ« lirive individuale. NĂ« planin gjeopolitik, po shohim gjithashtu njĂ« rikthim tĂ« shpejtĂ« te doktrina e vjetĂ«r e multikulturalizmit si shtyllĂ« e politikĂ«s ruse.

“Po çfarĂ« kemi nĂ« kĂ«tĂ« moment?”, pyet Mikhail Rostovskij, editorialist i Moskovskij Komsomolets, i cili ka njĂ« histori tĂ« gjatĂ« marrĂ«dhĂ«niesh me Putinin. “Logjikat e brendshme dhe ato tĂ« politikĂ«s sĂ« jashtme kĂ«rkojnĂ« qĂ« Trump tĂ« ndĂ«shkojĂ« RusinĂ«. Por ka dy pengesa. Pengesa e parĂ« Ă«shtĂ« Kina. KĂ«rcĂ«nimi me tarifa dytĂ«sore tĂ« ashpra ndaj partnerĂ«ve tanĂ« tregtarĂ« nĂ«nkupton qĂ« edhe Pekini do tĂ« duhet tĂ« pĂ«rkulet pĂ«rpara SHBA-ve. Trump po sulmon fort duon MoskĂ«-Pekin, duke u pĂ«rpjekur tĂ« ndajĂ« ‘tĂ« mirĂ«t’ kinezĂ« nga ‘tĂ« kĂ«qinjtë’ rusĂ«. Ne mendojmĂ« se udhĂ«heqja kineze e kupton shumĂ« mirĂ« lojĂ«n qĂ« po luhet.”

ËshtĂ« e qartĂ« se cila ështĂ« pengesa e dytĂ«

Dje, ministri i JashtĂ«m Sergey Lavrov deklaroi se, pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« histori, Rusia po lufton e vetme kundĂ«r gjithĂ« PerĂ«ndimit. “Duhet tĂ« mbĂ«shtetemi vetĂ«m mbi forcat tona. Nuk duhet tĂ« tregojmĂ« as dobĂ«si, as tĂ«rheqje.” Dhe kjo na kthen te shtrĂ«ngesa e mĂ«tejshme qĂ« prej kohĂ«sh po ushtrohet mbi shoqĂ«rinĂ« ruse. Sepse nĂ« fund tĂ« fundit, ndoshta Putini dhe tĂ« tjerĂ«t kanĂ« shpresuar vĂ«rtet nĂ« njĂ« ndryshim tĂ« rrĂ«njĂ«sishĂ«m tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve me pjesĂ«n mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« PerĂ«ndimit – Shtetet e Bashkuara. Por kurrĂ« nuk e kanĂ« besuar plotĂ«sisht./Corriere Della Sera

↗

ZYRTARE/ Manaj befason me zgjedhjen e klubit të ri

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Rey Manaj është zyrtarisht lojtar i Sharjah FC. Manaj ka firmosur për dy vite me ekipin e Emirateve të Bashkuara Arabe.

Sivasspor do fitojë 2 milionë euro nga shitja e sulmuesit të Kombëtares, shkruan A2.

Në anën tjetër, Manaj do të paguhet 2,5 milionë euro në sezon, që e bën rrjedhimisht një nga më të paguarit e Kombëtares.

Sulmuesi kuqezi i bashkohet te Sharjah lojtarit tjetër të Kombëtares sonë, Feta Fetait, i cili është i huazuar nga Lokomotiva e Zagrebit./e.t

↗

KQZ ia dha mandatin kushërirës së tij, KAS shqyrton sot ankimin e Lapajt

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Komisioni i Ankimimeve dhe Sanksioneve merr në duar fatin e mandatit të vetëm të fituar nga Nisma Shqipëria Bëhet që futi në sherr drejtuesit e koalicionit.

KAS shqyrton sot ankimimin e Adriatik Lapajt qĂ« kundĂ«rshton vendimmarrjen e Ilirjan Celibashit pĂ«r t‘ja dhĂ«nĂ« mandatin tĂ« katĂ«rtĂ«s sĂ« listĂ«s sĂ« mbyllur, Kleana Xhuvelit, kushĂ«rirĂ«s sĂ« tij.

Ndonëse ajo është kushërirë e Lapajt, kreu i Shqipëria Bëhet insiston që të njihen në bllok dorëheqjet e listës së mbyllur dhe mandati ti kalojë vetë Adriatik Lapajt.

Do të jetë në dorë të KAS nëse do të lërë në fuqi vendimin e Celibashit apo nëse do të prodhojë një vendimmarrje të re mbi mandatin që përçau partitë e reja./e.t

↗

Pse turbulencat në aeroplan po bëhen më të shpeshta dhe më të rënda

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Andrew Davies, menaxher projekti pĂ«r ekspozitĂ«n e “Doctor Who”, po udhĂ«ton drejt ZelandĂ«s sĂ« Re kur shohin diçka qĂ« do tĂ« kujtojĂ« jetĂ«n.

Fluturimi i tij nga Londra drejt Singaporit ishte fillimisht i qetë. Por më pas, avioni u përfshi nga turbulenca ekstreme.

“U ndjeva sikur isha nĂ« njĂ« rollercoaster – dhe pastaj, papritmas, ramĂ«. iPad-i mĂ« goditi nĂ« kokĂ« dhe çdo gjĂ« tjetĂ«r fluturoi. Ishte rrĂ«mujĂ« totale,” tha Davies.

FatkeqĂ«sisht, njĂ« tjetĂ«r pasagjer, Geoff Kitchen, 73 vjeç, ndĂ«rroi jetĂ« nga njĂ« atak nĂ« zemĂ«r gjatĂ« incidentit. Autoritet raportojnĂ« se nga viti 1981 ka pasur rreth katĂ«r vdekje tĂ« shumĂ« lidhura me turbulencat – por numri i tyre Ă«shtĂ« mĂ« i madh.

Vetëm në SHBA, nga viti 2009 janë mbi 200 lëndime serioze të turbulencave për shkak të shumës së tire pjesëtarë të ekuipazhit që ndodhin në këmbë gjatë lëkundjeve.

Turbulencat po mĂ« tĂ« shpeshta – dhe mĂ« tĂ« forta
EkspertĂ«t paralajmĂ«rojnĂ« se ndryshimet klimatike po ndjejnĂ« nĂ« atmosferĂ«, duke e bĂ«rĂ« ajrin mĂ« tĂ« paqĂ«ndrueshĂ«m. Paul Williams, njĂ« studim i klimĂ«s nĂ« Universitetin e Reading, thotĂ« se: “PĂ«r çdo 10 minuta turbulencĂ« tĂ« fortĂ« qĂ« kemi sot, nĂ« tĂ« ardhmen mund tĂ« kemi 20 deri nĂ« 30 minuta.”

Rritja e temperaturave, ndryshimi i strukturĂ«s sĂ« saj dhe shtimi i reve stuhie (kumulonimbus) janĂ« elementĂ« kryesorĂ« qĂ« po rrisin rastet e turbulencave nĂ« ajĂ«r tĂ« pastĂ«r – ato mĂ« tĂ« mira, sepse nuk shihen me sy.

Rruga e vështirë e Atlantikut të Veriut
Turbulenca e fortĂ« pĂ«rkufizohet si kur lĂ«vizjet lart e poshtĂ« tĂ« njĂ« aeroplani qĂ« kalon nĂ«pĂ«r ajĂ«r tĂ« trazuar ushtrojnĂ« mĂ« shumĂ« se 1.5 g forcĂ« nĂ« trupin tuaj – tĂ« mjaftueshme pĂ«r t’ju ngritur nga sedilja nĂ«se nuk do tĂ« kishit vendosur rripin e sigurimit.

Vlerësimet tregojnë se çdo vit ka rreth 5,000 incidente me turbulenca të rënda ose më të mëdha, nga një total prej më shumë se 35 milionë fluturimesh që tani ngrihen në të gjithë botën.

Nga lĂ«ndimet e rĂ«nda tĂ« shkaktuara tek pasagjerĂ«t qĂ« fluturonin gjatĂ« gjithĂ« vitit 2023 – pothuajse 40% u shkaktuan nga turbulencat, sipas raportit vjetor tĂ« sigurisĂ« nga Organizata NdĂ«rkombĂ«tare e Aviacionit Civil./e.t

↗

Tërmeti i fuqishëm në Oqeanin Paqësor, Japonia evakuon 1.9 mln banorë

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Një tërmet me magnitudë 8.8, një ndër më të fuqishmit ndonjëherë, goditi gadishullin Kamçatka në lindjen e largët të Rusisë.

Disa shtete, përfshirë SHBA-në dhe Japoninë, kanë lëshuar urdhra për evakuim për shkak të cunamit ku valët e para kanë goditur Hawaiin.

Në Rusi, tërmeti në bregun lindor të vendit dëmtoi disa ndërtesa, përfshirë një kopsht fëmijësh që u shemb. Valët e cunamit filluan të vinin menjëherë pas kësaj, me disa që goditën distriktin Severo-Kurilsk në skajin jugor të Gadishullit Kamchatka në lindje të largët të vendit.

Në Japoni, valĂ«t e cunamit po godasin tashmĂ« shumĂ« pjesĂ« tĂ« bregdetit lindor, nga ishulli mĂ« verior i Hokkaidos deri nĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« ishullit kryesor Honshu – duke pĂ«rfshirĂ« edhe zonĂ«n pranĂ« ZonĂ«s Metropolitane tĂ« Tokios.

Më shumë se 1.9 milion njerëz në 21 prefektura janë urdhëruar të evakuohen në zona të sigurta.

ShumĂ« vende tĂ« tjera kanĂ« lĂ«shuar gjithashtu paralajmĂ«rime pĂ«r cunami – duke pĂ«rfshirĂ« Filipinet, IndonezinĂ« , Kilin, PerunĂ«, Ekuadorin, MeksikĂ«n, PanamanĂ« dhe Tajvanin./e.t

↗

Valët e cunamit godasin brigjet e SHBA-së, ja kur pritet të shfaqen në pjesë të tjera

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Valët e cunamit kanë filluar të godasin brigjet e SHBA-së, me valët e para që kanë arritur në brigjet e Hawaiit, sipas të dhënave nga Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike.

Sipas të dhënave, nivelet e ujit u regjistruan mbi 4 metra në Haleiwa, në bregun verior të ishullit Oahu të Hawaiit.

Me shumë gjasa do të shohim që nivelet e ujit do të rriten dhe do të ulen ndërsa afrohen më shumë valë.

Shteti i Havait, pjesë të Ishujve Aleutian të Alaskës dhe një pjesë e Kalifornisë Veriore janë aktualisht nën paralajmërim për cunami, alarmi më i rëndë, ndërsa pjesa tjetër e Bregut Perëndimor të SHBA-së është nën një paralajmërim për cunami më pak të rëndë.

Valët e para të cunamit kanë goditur tashmë Alaskën, ndërsa valët pritet të godasin Hawaiin çdo minutë.

Pjesa tjetër e shteteve perëndimore të SHBA-së po përgatitet për ndikimin, me valë që priten në orët në vijim. Ja kohët e parashikuara të mbërritjes nga Qendra e Paralajmërimit të Cunamit në SHBA:

Mbërritjet në Oregonin dhe Uashingtonin pritet të fillojnë rreth orës 23:35 të mbrëmjes sipas orës PT (orës së Paqësorit).

Mbërritjet nga Kalifornia pritet të fillojnë rreth orës 23:50 të mbrëmjes sipas orës PT, duke arritur në Gjirin e San Franciskos rreth orës 00:40 të mëngjesit sipas orës PT dhe në Portin e Los Anxhelosit rreth orës 01:00 të mëngjesit sipas orës PT./e.t

↗

Shkrumbohet kamionçina në autostradën Levan-Vlorë

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Një mjet i llojit kamionçinë, në pronësi të një prej firmave të ndërtimit në qytetin bregdetar, ka marrë flakë në ecje.

Dyshohet se mjeti ka rënë në flakë si pasojë e një defekti që ka prodhuar më pas shkëndijë elektrike.

Ngjarja ka ndodhur në autostradën Levan-Vlorë. Kamionçina është shkrumbuar totalisht.

Në momentin e ngjarjes në të ka qenë veç drejtuesi, i cili ka dalë nga automjeti.

Fatmirësisht, nuk ka persona të lënduar, por nga kamionçina nuk ka mbetur më asgjë./e.t

❌