❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

​Diaspora dĂ«rgoi mbi 651 milionĂ« euro nĂ« KosovĂ« brenda gjashtĂ« muajve

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Mbi 651 milionë euro ka dërguar diaspora në Kosovë në periudhën janar-qershor të këtij viti.

Vlerë kjo mbi 21 milionë euro më shumë, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.

Sipas të dhënave të Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), gjatë periudhës janar-qershor të këtij viti, shuma e dërgesave nga diaspora ka arritur në 651.7 milionë euro, ndërsa të dhënat për muajin qershor janë ende paraprake.

Krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, kur dërgesat kishin arritur në 630.1 milionë euro, këtë vit është shënuar një rritje prej 21.6 milionë eurosh.

“PĂ«r periudhĂ«n janar-qershor tĂ« kĂ«tij viti, shuma e dĂ«rgesave e shĂ«nuar Ă«shtĂ« 651.7 milionĂ« euro (tĂ« dhĂ«nat e muajit qershor janĂ« preliminare). Krahasuar me periudhĂ«n e njĂ«jtĂ« tĂ« vitit tĂ« kaluar, Ă«shtĂ« shĂ«nuar njĂ« rritje pĂ«r 21.6 milionĂ« euro. DĂ«rgesat pĂ«r periudhĂ«n janar-qershor 2024 janĂ« 630.1 milionĂ«â€.

Vlera e remitencave në gjashtëmujorin e parë të vitit 2023, ishin afro633 milionë euro. Ndërkaq, në periudhën e njëjtë të vitit 2022, diaspora kishte dërguar në Kosovë mbi 555 milionë euro.

The post ​Diaspora dĂ«rgoi mbi 651 milionĂ« euro nĂ« KosovĂ« brenda gjashtĂ« muajve appeared first on Revista Monitor.

↗

Masat e BE-së i kushtuan Kosovës 613 milionë euro

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Masat ndĂ«shkuese tĂ« Bashkimit Evropian ndaj KosovĂ«s kanĂ« pasur ndikim tĂ« thellĂ« financiar pĂ«r vendin, me njĂ« kosto tĂ« pĂ«rgjithshme qĂ« arrin nĂ« 613.4 milionĂ« euro pĂ«r periudhĂ«n qershor 2023 – prill 2025.

 

Ish-kryeministri i Kosovës dhe deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Avdullah Hoti ka thënë se për dy vitet e kaluara sa Kosova është nën masa të BE, ato i kushtuan vendit me 613 milionë euro.

Ai ka thënë se nga kjo shumë totale tashmë, 7.1 milionë janë të humbura, përderisa ka përmendur sektorët se ku këto mjete financiare ishin planifikuar të investoheshin.

“613.4 mln euro Ă«shtĂ« kostoja totale e masave tĂ« BE-sĂ« ndaj KosovĂ«s pĂ«r periudhĂ«n qershor 2023 – prill 2025. KĂ«tu pĂ«rfshihen projektet e pezulluara pĂ«r afat tĂ« pacaktuar. Nga kjo shumĂ«, 7.1 mln euro janĂ« tĂ« humbura plotĂ«sisht, tĂ« cilat parashiheshin pĂ«r bujqĂ«si, turizĂ«m rural, ndĂ«rmarrje etj. SektorĂ«t mĂ« sĂ« shumti tĂ« ndikuar janĂ«: mjedisi 351 mln euro, energjia 114 mln euro, digjitalizimi 57 mln euro, kultura 15 mln euro etj”.

Ai postimin e ka shoqëruar me nj tabelë në të cilën paraqiten projektet kryesore që janë të pezulluara.

Bashkimi Evropian vendosi masa ndëshkuese ndaj Kosovës  në qershor 2023, si reagim ndaj situatës së tensionuar në veri, ku ndodhën veprime të pakoordinuara nga autoritetet kosovare.

Masat përfshinin:

Suspendimin e grupeve punuese në kuadër të Marrëveshjes për Stabilizim-Asociim (SAA),

Pezullimin e fondeve të programit IPA (Instrumenti për Para-Anëtarësim),

Mosftesën në nivel të lartë të takimeve përveç dialogut Kosovë-Serbi,

Ndalesa e shqyrtimit për projekte nën kornizën e Investimeve në Ballkanin Perëndimor (WBIF)

Sipas raportit tĂ« GAP Institute, pjesa e projekteve tĂ« pezulluara ose tĂ« vonuara arrin nĂ« 613.4 milionĂ« euro pĂ«r periudhĂ«n qershor 2023–prill 2025

Nga kjo shumë, 7.1 milionë euro janë humbur plotësisht, për shkak të skadimit të afateve procedurale

Sipas të dhënave, sektorët që kanë pësuar dëmin më të madh përfshijnë:

Mjedisin – 350.7 milionĂ« euro,

EnergjinĂ« – 114.4 milionĂ« euro,

Digitalizimin – 57 milionĂ« euro,

KulturĂ«n – 15 milionĂ« euro.

Përveç këtyre parave, Kosova është duke rrezikuar që të humb edhe miliona euro tjera për shkak të bllokimit të institucioneve.

Ditë më parë, përfaqësuesit e shoqërisë civile dhe organizatat joqeveritare u kanë bërë thirrje deputetëve të Kuvendit të Kosovës që të konstituojnë këtë institucion, duke thënë se një nga pasojat e mosthemelimit të institucioneve është ngecja në ratifikimin e Planit të Rritjes.

PĂ«rmes njĂ« reagimi, shoqĂ«ria civile tha se zvarritja e ratifikimit tĂ« marrĂ«veshjes pĂ«r Planin e Rritjes, rrezikon jo vetĂ«m pĂ«rfitimet e drejtpĂ«rdrejta financiare, “por edhe kredibilitetin e KosovĂ«s si partnere e besueshme nĂ« proceset evropiane”, u tha nĂ« reagimin e organizatave tĂ« shoqĂ«risĂ« civile.

Ata u bĂ«nĂ« thirrje Kuvendit tĂ« KosovĂ«s dhe deputetĂ«ve, qĂ« “tĂ« vendosin interesin publik dhe tĂ« ardhmen e qytetarĂ«ve mbi kalkulimet e ngushta politike dhe tĂ« ratifikojnĂ« kĂ«tĂ« marrĂ«veshje sa mĂ« shpejtĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e mundur”.

“Ratifikimi i kĂ«saj marrĂ«veshjeje, sĂ« bashku me marrĂ«veshjen pĂ«r huazim, Ă«shtĂ« kyç pĂ«r kualifikimin pĂ«r parafinancim prej 61.8 milionĂ« eurosh. Ky plan parasheh zbatimin e reformave tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r integrimin evropian tĂ« vendit si dhe financimin e tyre me anĂ« tĂ« fondeve nga ana e BE-sĂ«. Kosova parashihet qĂ« tĂ« pĂ«rfitojĂ« deri nĂ« 883 milionĂ« euro pĂ«r zbatimin e AgjendĂ«s sĂ« Reformave”, u tha nĂ« reagimin e shoqĂ«risĂ« civile.

Plani i Rritjes i Bashkimit Evropian synon përshpejtimin e integrimit të shteteve të Ballkanit Perëndimor në bllokun evropian, dhe sipas shoqërisë civile, ai paraqet një mundësi të jashtëzakonshme për zhvillimin ekonomik dhe për integrimin evropian.

Kuvendi i KosovĂ«s nuk Ă«shtĂ« themeluar ende, edhe pse seanca konstituive ka nisur mĂ« 15 prill. Deri mĂ« tani deputetĂ«t kanĂ« dĂ«shtuar qĂ« tĂ« pĂ«rmbyllin kĂ«tĂ« proces. Çështja ka ngecur te zgjedhja e kryetarit tĂ« Kuvendit, propozimi pĂ«r tĂ« cilin i takon fitueses sĂ« zgjedhjeve tĂ« shkurtit, LĂ«vizjes VetĂ«vendosje.  VetĂ«m pas konstituimit tĂ« Kuvendit, hapet rruga pĂ«r zgjedhjen e QeverisĂ« sĂ« re tĂ« KosovĂ«s.

The post Masat e BE-së i kushtuan Kosovës 613 milionë euro appeared first on Revista Monitor.

↗

Mediat nĂ« garĂ« me “Google Zero” dhe InteligjencĂ«n Artificiale

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Botuesit po kĂ«rkojnĂ« me nxitim mĂ«nyra pĂ«r tĂ« zbutur rrezikun e “Google Zero” — rĂ«nien e ndjeshme tĂ« vizitave nĂ« faqet e tyre, tĂ« cilĂ«n shumĂ« drejtues mediash e lidhin me futjen e mjeteve tĂ« reja tĂ« inteligjencĂ«s artificiale nĂ« Google.

Në fund të korrikut, versioni më i fundit i mjeteve të AI të Google u lançua në Mbretërinë e Bashkuar, pas aktivizimit në SHBA. Kjo ka shtuar shqetësimin se një rënie tashmë e dukshme e trafikut nga ky motor kërkimi mund të përshpejtohet më tej.

Funksioni i ri Google AI Mode u përgjigjet pyetjeve të përdoruesve me shpjegime të plota në krye të rezultateve, duke e bërë të panevojshme hyrjen në faqet e mediave. Ai bazohet mbi AI Overviews, opsioni që përmbledh rezultatet e kërkimit pa i çuar lexuesit te burimi origjinal.

“Si tĂ« gjithĂ«, edhe ne kemi ndier pasojat e AI Overviews. Ka vetĂ«m njĂ« drejtim: inteligjenca artificiale po pĂ«rmirĂ«sohet me shpejtĂ«si dhe po ecĂ«n me ritme gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« larta,” tha Sean Cornwell, drejtues ekzekutiv i Immediate Media, qĂ« boton Radio Times dhe Good Food nĂ« MB. “Duhet tĂ« presim qĂ« rĂ«nia e trafikut tĂ« bĂ«het mjaft e thellĂ« nĂ« vitet qĂ« vijnĂ«.”

NjĂ« raport i muajit maj nga Enders Analysis dhe Shoqata Profesionale e Botuesve (PPA) paralajmĂ«ronte se mediat po “humbasin vlerĂ« dhe dukshmĂ«ri, pasi pĂ«rmbajtja e tyre pĂ«rdoret por nuk shpĂ«rblehet”, me rreth gjysmĂ«n qĂ« raportuan rĂ«nie tĂ« trafikut nga kĂ«rkimi krahasuar me vitin e kaluar.

Sipas raportit, AI Overviews po zvogĂ«lon vizitat direkte nĂ« faqet e mediave, pasi katĂ«r nga pesĂ« pĂ«rdorues mbĂ«shteten te rezultatet “pa klikim” pĂ«r tĂ« paktĂ«n 40% tĂ« kĂ«rkimeve tĂ« tyre.

Trafiku në rënie, Google kundërshton

Studime tĂ« Pew Research Center dhe Authoritas treguan se pĂ«rdoruesit e Google klikojnĂ« mĂ« pak nĂ« faqe kur shfaqet njĂ« pĂ«rmbledhje nga AI. Google e kundĂ«rshtoi, duke e quajtur metodologjinĂ« e kĂ«tyre studimeve “thelbĂ«sisht tĂ« gabuara”.

Sipas Digital Content Next, një organizatë që përfaqëson botuesit në SHBA, trafiku mesatar i referimeve nga Google drejt faqeve të anëtarëve premium ra me rreth 10% në maj dhe qershor, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Neil Vogel, drejtues i People Inc — botuesi mĂ« i madh digjital dhe i shtypur nĂ« SHBA — tha se “Google Zero” Ă«shtĂ« strategjia udhĂ«rrĂ«fyese e kompanisĂ« pĂ«r tĂ« menduar sesi lexuesit do tĂ« gjejnĂ« artikujt nĂ« tĂ« ardhmen.

Grupi sapo ka ndryshuar emrin nga Dotdash Meredith nĂ« People Inc, pĂ«r tĂ« theksuar markĂ«n e tij mĂ« tĂ« njohur. “Gazetaria jonĂ« Ă«shtĂ« nga njerĂ«zit, pĂ«r njerĂ«zit; nuk Ă«shtĂ« sintetike dhe as artificiale,” theksoi Vogel.

Ai shtoi se referimet nga kërkimi i Google kanë rënë në pesë vitet e fundit nga 65% e trafikut total në rreth 30%, madje edhe para futjes së AI Overviews dhe AI Mode.

Botuesit britanikë ndjejnë goditjen

Sajeeda Merali, drejtore e PPA-së, tha se disa botues në Britani po shohin rënie të klikimeve pas aktivizimit të AI Overviews. Kjo prek sidomos mediat e stilit të jetesës, që tradicionalisht siguronin lexues përmes këshillave dhe rekomandimeve praktike.

Një botues i sektorit të automobilave raportoi ulje 25% të trafikut në artikujt që renditeshin të parët në kërkimin organik, megjithëse dukshmëria e tyre në Google ishte rritur me 7%.

“Duke qenĂ« se ky funksion shfaq mĂ« pak lidhje direkte, kjo s’mund tĂ« sjellĂ« veçse pasoja negative pĂ«r botuesit. AI Mode Ă«shtĂ« vetĂ«m thellim i problemit,” tha Merali.

Jason Kint, nga Digital Content Next, shtoi: “PĂ«r botuesit kjo do tĂ« thotĂ« mĂ« pak lexues, mĂ« pak shikime reklamash dhe mĂ« pak abonime.”

Google mbron modelin e ri

NĂ« njĂ« takim me botuesit nĂ« fund tĂ« korrikut, drejtuesit e Google argumentuan se klikimet qĂ« vijnĂ« nga rezultatet me AI Overviews janĂ« “mĂ« cilĂ«sore”, pasi lexuesit qĂ« hyjnĂ« nĂ« faqe kalojnĂ« mĂ« shumĂ« kohĂ« aty.

NĂ« njĂ« postim zyrtar, Google deklaroi se numri total i klikimeve organike nga Google Search drejt faqeve ka mbetur “i qĂ«ndrueshĂ«m” vit pas viti, ndĂ«rsa cilĂ«sia e trafikut Ă«shtĂ« pĂ«rmirĂ«suar.

Liz Reid, drejtuesja e Google Search, tha: “Edhe pse trafiku total Ă«shtĂ« stabil, zakonet e pĂ«rdoruesve po ndryshojnĂ« dhe kjo ka bĂ«rĂ« qĂ« disa faqe tĂ« humbasin lexues, ndĂ«rsa tĂ« tjera tĂ« pĂ«rfitojnĂ«.”

NĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r Financial Times, kompania shtoi: “Çdo ditĂ« ne çojmĂ« miliarda klikime drejt faqeve tĂ« internetit dhe nuk kemi parĂ« rĂ«nie tĂ« konsiderueshme tĂ« trafikut nĂ« total.”

Një të ardhme më pak e varur nga Google

Pavarësisht kundërshtive, botuesit po përgatiten për një realitet ku Google nuk do të jetë burimi kryesor i vizitorëve.

Piers North, drejtues i Reach — grupi britanik qĂ« boton Mirror dhe Express — tha: “ËshtĂ« e qartĂ« qĂ« ndryshimi ka nisur. Duhet tĂ« jemi tĂ« pĂ«rgatitur pĂ«r njĂ« ekosistem tjetĂ«r, ndryshe nga ai i bazuar vetĂ«m te kĂ«rkimi nĂ« internet qĂ« ka dominuar pĂ«r 25 vjet.”

Ai theksoi se strategjia e grupit është të ndërtojë audiencë direkte, të forcojë kanale të tjera referimi dhe të mos mbështetet tek një burim i vetëm.

Shumë media tashmë po diversifikojnë të ardhurat, duke u orientuar drejt eventeve dhe konferencave. Immediate Media, për shembull, ka zgjeruar abonimet dixhitale për revistat e ushqimit, Radio Times, historinë dhe kopshtarinë, duke ndërtuar marrëdhënie të drejtpërdrejta me lexuesit.

Cornwell shtoi se kompania po e kthen autorin individual nĂ« njĂ« “markĂ«â€ mĂ« vete, pasi gjeneratat e reja kanĂ« tendencĂ« tĂ« ndjekin personalitetet dhe jo logot e mediave.

Ai tha gjithashtu se ndikimi i AI ndryshon sipas llojit tĂ« pĂ«rmbajtjes: pĂ«rmbajtja “evergreen” (udhĂ«zime tĂ« pĂ«rhershme, si “si tĂ« ziesh njĂ« vezĂ«â€ apo “si tĂ« mbjellĂ«sh trĂ«ndafila”) Ă«shtĂ« mĂ« e lehtĂ« tĂ« riprodhohet nga AI, ndĂ«rsa lajmet aktuale ose temat lokale mbeten mĂ« rezistente.

Henry Faure Walker, drejtues i Newsquest, shtoi se gazetaria lokale ka avantazh, pasi është e vështirë të zëvendësohet nga inteligjenca artificiale.

Strategjitë e mbijetesës

People Inc po gjeneron tĂ« ardhura tĂ« tjera pĂ«rmes abonimeve, buletineve, rrjeteve sociale, sindikimeve dhe platformave si Apple News. “E kemi kompensuar me qindra mĂ«nyra; nga pikĂ«pamja e audiencĂ«s jemi tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m,” tha Vogel.

Ai theksoi se grupi duhet tĂ« prodhojĂ« pĂ«rmbajtje tĂ«rheqĂ«se dhe me vlerĂ«, qĂ« lexuesit tĂ« duan tĂ« kthehen: “Bota nuk ka nevojĂ« pĂ«r mĂ« shumĂ« pĂ«rmbajtje mesatare.”

“Jam optimist pĂ«r njĂ« botĂ« pas-Google. NĂ« fund tĂ« fundit, mediat janĂ« ndĂ«rtuar duke u lidhur drejtpĂ«rdrejt me njerĂ«zit. NĂ«se si botues po e kupton kĂ«tĂ« vetĂ«m tani, je vonuar. Loja ka mbaruar.”

The post Mediat nĂ« garĂ« me “Google Zero” dhe InteligjencĂ«n Artificiale appeared first on Revista Monitor.

↗

Shqipëria përjashtim nga rasti, raporti: Papunësia më e madhe tek ata me arsim të mesëm

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Teksa normat më të mëdha të papunësisë në Ballkanin Perëndimor vërehen tek individët me arsim të ulët duket se Shqipëria është përjashtim nga rasti.

Një raport i fundit i Bankës Botërore dhe Institutit të Vjenës lidhur me tregun e punës në rajon nënvizon disa fenomene të hasura rast pas rasti.

“Kur analizohen normat e papunĂ«sisĂ« sipas nivelit arsimor, bĂ«het e qartĂ« se individĂ«t me nivele mĂ« tĂ« ulĂ«ta arsimimi vazhdojnĂ« tĂ« pĂ«rballen me norma mĂ« tĂ« larta papunĂ«sie nĂ« tĂ« gjithĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor.

MegjithatĂ«, ShqipĂ«ria spikat si njĂ« pĂ«rjashtim, pasi normat mĂ« tĂ« larta tĂ« papunĂ«sisĂ« janĂ« vĂ«rejtur te individĂ«t me arsim tĂ« mesĂ«m, dhe jo te ata me arsim tĂ« ulĂ«t” thuhet nĂ« raport.

Dokumenti vëren gjithashtu se si në Ballkanin Perëndimor ashtu edhe në BE, prirja e përgjithshme mbetet e njëjtë: arsimi i lartë zakonisht shoqërohet me norma më të ulëta papunësie.

Megjithatë, ekzistojnë disa dallime të lehta mes rajoneve. Tek ata me arsim të ulët, diferenca e papunësisë midis Ballkanit Perëndimor dhe BE-së është relativisht e vogël, vetëm 2.5 pikë përqindje.

Por kjo diferencë zgjerohet ndjeshëm te individët me arsim të mesëm, duke arritur në 6.1 pikë përqindje, si dhe te ata me arsim të lartë, ku diferenca është 4.2 pikë përqindje.

Të dhënat tregojnë se të tre grupet arsimore panë një rënie të papunësisë në vitin 2023, me uljen më të madhe tek individët me arsim të mesëm, ku papunësia ra me 1 pikë përqindje.

“ MegjithatĂ«, ndryshimet e dukshme mes vendeve e bĂ«jnĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« nxjerrjen e pĂ«rgjithĂ«simeve pĂ«r prirjet.

Në Bosnje dhe Hercegovinë dhe në Maqedoninë e Veriut, ulja më e madhe u regjistrua te individët me arsim të ulët; në Serbi dhe Kosovë, përmirësimi më i madh u vu re te ata me arsim të mesëm; ndërsa në Shqipëri dhe Mal të Zi, reduktimi më i madh i papunësisë u pa te individët me arsim të lartë.

Po kĂ«shtu, nuk shfaqen modele tĂ« qarta kur shihen vendet krahasuese tĂ« BE-sĂ«. MegjithatĂ«, nĂ« BE nĂ« tĂ«rĂ«si, individĂ«t me arsim tĂ« ulĂ«t panĂ« njĂ« rĂ«nie mĂ« tĂ« madhe tĂ« papunĂ«sisĂ« sesa dy grupet e tjera” thuhet nĂ« raport.

The post Shqipëria përjashtim nga rasti, raporti: Papunësia më e madhe tek ata me arsim të mesëm appeared first on Revista Monitor.

↗

Kur 100 punonjës duhet të mbajnë 41 pensionistë, kriza demografike e Gjermanisë

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Ekonomia më e madhe e Evropës po u ofron të rinjve një ndihmë për të investuar në aksione, ndërsa skema publike e pensioneve lëkundet.

Kur kancelari gjerman Friedrich Merz paralajmëroi këtë muaj përmes YouTube të rinjtë që të mos mbështeten vetëm te pensioni shtetëror, por të investojnë rregullisht shuma të vogla në bursë, reagimi i sindikatave ishte i ashpër.
Sindikata e fuqishme e metalurgĂ«ve IG Metall e cilĂ«soi kĂ«tĂ« qasje si “tĂ« shkĂ«putur nga realiteti dhe tĂ« rrezikshme”. Sipas saj, nĂ« vend qĂ« tĂ« promovojĂ« planet private tĂ« pensioneve tĂ« bazuara nĂ« aksione, qeveria duhet tĂ« forcojĂ« sistemin shtetĂ«ror tĂ« pensioneve “pay-as-you-go”, qĂ« tashmĂ« Ă«shtĂ« nĂ«n presion.

Sistemi publik i pensioneve, i themeluar në vitin 1889 nga kancelari Otto von Bismarck, ka mbijetuar luftëra dhe kriza, por tani përballet me një sfidë edhe më të madhe: plakjen dhe tkurrjen e fuqisë punëtore.

Sipas Institutit tĂ« KĂ«lnit pĂ«r KĂ«rkime Ekonomike (IW), deri nĂ« vitin 2036, 19.5 milionĂ« “baby boomers” gjermanĂ« do tĂ« kenĂ« dalĂ« nĂ« pension, ndĂ«rsa vetĂ«m 12.5 milionĂ« punĂ«torĂ« tĂ« rinj do tĂ« kenĂ« hyrĂ« nĂ« tregun e punĂ«s. Kjo do tĂ« çojĂ« nĂ« njĂ« rĂ«nie 9% tĂ« forcĂ«s sĂ« punĂ«s. NĂ« vitin 2040, çdo 100 punonjĂ«s do tĂ« duhet tĂ« mbajnĂ« 41 pensionistĂ«, krahasuar me 30 qĂ« Ă«shtĂ« raporti aktual.

Subvencioni i ri: 10 euro në muaj për fëmijët

Koalicioni i qendrĂ«s sĂ« majtĂ« i udhĂ«hequr nga Merz nuk po guxon tĂ« ndĂ«rmarrĂ« njĂ« reformĂ« tĂ« thellĂ« tĂ« sistemit shtetĂ«ror tĂ« pensioneve. NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, qeveria po pĂ«rpiqet t’i nxisĂ« familjet drejt kursimeve private dhe llogarive tĂ« investimeve tĂ« mbĂ«shtetura nĂ« kapital, pĂ«r tĂ« plotĂ«suar pensionin shtetĂ«ror.

Nga viti i ardhshĂ«m, prindĂ«rit do tĂ« mund tĂ« pĂ«rfitojnĂ« njĂ« subvencion prej 10 eurosh nĂ« muaj pĂ«r çdo fĂ«mijĂ« tĂ« moshĂ«s 6 deri 18 vjeç, pĂ«r ta investuar nĂ« njĂ« plan kursimi mujor me aksione. Fondet do tĂ« “ngrijen” deri nĂ« moshĂ«n e pensionit tĂ« fĂ«mijĂ«s.

Kriza e pensioneve në Gjermani shihet si një kambanë alarmi për vendet e tjera të BE-së, të cilat shpenzojnë mesatarisht 12% të PBB-së për skemat publike të pensioneve dhe po përballen po ashtu me rënie demografike.

Nisma e Merzit për të nxitur të rinjtë të investojnë në tregun e aksioneve pasqyron praktikat e SHBA-së dhe Mbretërisë së Bashkuar, ku kursimet e pensioneve drejtohen edhe drejt aseteve produktive si infrastruktura, pasuritë e paluajtshme apo fondet e kapitalit privat.

Një barrë gjithnjë e më e madhe për buxhetin

Rasti gjerman Ă«shtĂ« veçanĂ«risht i mprehtĂ«. Çdo vit, rreth njĂ« e katĂ«rta e buxhetit federal — 117.9 miliardĂ« euro nĂ« vitin 2024 — pĂ«rdoret pĂ«r tĂ« mbuluar deficitin e skemĂ«s sĂ« pensioneve. Zyrat Federale tĂ« Auditimit kanĂ« paralajmĂ«ruar se kjo barrĂ« do tĂ« rritet edhe mĂ« shumĂ« nĂ«n politikat aktuale.

Këshilli i Ekspertëve Ekonomikë të Gjermanisë ka paralajmëruar se niveli i përfitimeve të pensioneve do të duhet të ulet, ndërsa normat e kontributeve do të rriten ndjeshëm nëse nuk ndryshohet asgjë.

Aktualisht, vetĂ«m 17% e tĂ« rriturve gjermanĂ« zotĂ«rojnĂ« aksione, fonde investimi ose ETF, krahasuar me 39% nĂ« MB dhe 62% nĂ« SHBA. Kjo lidhet edhe me premtimin e hershĂ«m tĂ« qeverive gjermane se “pensioni shtetĂ«ror Ă«shtĂ« i sigurt”, shpjegon Andreas Hackethal, profesor finance nĂ« Universitetin e Frankfurtit.

Ministria e Financave tha se skema e re prej 10 eurosh nĂ« muaj, e quajtur “pensioni i nisjes sĂ« hershme”, Ă«shtĂ« prioritet, por ende “nĂ« fazĂ« konceptuale”. Kostoja vjetore e saj llogaritet rreth 1.5 miliardĂ« euro.

“Duam qĂ« gjenerata e ardhshme tĂ« njihet herĂ«t me tregun e kapitalit,” tha Carsten Linnemann, sekretar i pĂ«rgjithshĂ«m i CDU-sĂ« dhe aleat i ngushtĂ« i Merzit.

Nga simbolikë te ndryshimi i sjelljes

Ideja e subvencionit erdhi nga Ulrike Malmendier, profesore e financave në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, dhe anëtare e Këshillit të Ekspertëve Ekonomikë.

“Sapo investon nĂ« njĂ« portofol tĂ« diversifikuar dhe me perspektivĂ« 30-vjeçare, kthimet e mira janĂ« thuajse tĂ« garantuara,” tha ajo. “ShumĂ« gjermanĂ« thjesht nuk e kanĂ« kuptuar kĂ«tĂ«. Si akademike mund ta shpjegoj teorikisht, por mĂ« mirĂ« Ă«shtĂ« qĂ« njerĂ«zit ta pĂ«rjetojnĂ« vetĂ«.”

Gjermanët zotërojnë rreth 9 trilionë euro asete financiare, por 37% e tyre i mbajnë në para kesh ose depozita me kthim të ulët, sipas Bundesbankës. Një sondazh i muajit maj tregoi se 49% e tyre i japin përparësi riskut të ulët, 25% fleksibilitetit dhe vetëm 14% kthimeve të larta.

Sipas Christian Hecker, themelues i platformĂ«s sĂ« brokerimit online Trade Republic, “pĂ«r tĂ« mbyllur hendekun e pensioneve nevojiten kthime prej 6–8% nĂ« vit”.

Nëse 10 eurot e subvencionit investohen çdo muaj për një fëmijë nga mosha 6 deri 18 vjeç dhe japin një mesatare prej 7% në vit, deri në moshën e pensionit ato mund të arrijnë teorikisht rreth 65 mijë euro. Por me një inflacion vjetor prej 2%, vlera reale do të bjerë me dy të tretat, paralajmëron Ali Masarwah, drejtues i këshilltarit financiar Envestor.

“E parĂ« pĂ«rmes shifrave tĂ« thata, kjo Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« politikĂ« simbolike sesa zgjidhje reale,” tha ai.

Malmendier dhe mbështetës të tjerë shpresojnë se përfitimi kryesor do të jetë ndryshimi i sjelljes, pasi fëmijët dhe prindërit mund të fillojnë të investojnë më shumë për të përfituar kthime më të larta.

Një histori e dështimeve të mëparshme

MegjithatĂ«, Gjermania ka histori dĂ«shtimesh me skemat private tĂ« pensioneve. Produkti europian i pensioneve private ndĂ«rkufitare, i nisur nĂ« 2022, nuk pati sukses. Po kĂ«shtu, “Riester pensioni” i prezantuar nga kancelari Gerhard Schröder nĂ« 2002 — qĂ« ofronte lehtĂ«sira tatimore pĂ«r kursimet private — rezultoi i shtrenjtĂ« dhe joefikas, me deri nĂ« njĂ« tĂ« katĂ«rtĂ«n e kontratave tĂ« braktisura.

Pasardhësi i Merzit, Olaf Scholz, u përpoq ta riparonte këtë, dhe ministri i Financave Christian Lindner prezantoi në shtator 2023 një plan ambicioz për të vendosur pensionet private mbi baza më të forta. Por qeveria ra dy muaj më vonë, para se plani të miratohej.

Malmendier thekson se nuk ka më kohë për gabime:
“E dĂ«shtuan me Riester, dhe nuk e di sa shanse tĂ« tjera do tĂ« kemi. Thjesht nuk mund tĂ« pĂ«rballojmĂ« njĂ« tjetĂ«r dĂ«shtim.”

The post Kur 100 punonjës duhet të mbajnë 41 pensionistë, kriza demografike e Gjermanisë appeared first on Revista Monitor.

↗

Në Shqipëri ka rreth 22 mijë të huaj, 54% janë për punë, kryesojnë India e Italia, rritet Afrika

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

 

Gjeografia e shtetasve të huaj që vijnë në Shqipëri për të punuar, bashkim familjar apo arsye të tjera sa vjen e po zgjerohet. INSTAT raportoi se shtetasit nga India dhe Italia kanë pasur numrin më të madh të aplikimeve për leje qëndrimi në 2024-n. Rritje shënuan dhe Amerika, Afrika dhe Oqeania.

Në fund të vitit 2024, numri i të huajve me leje qëndrimi në Shqipëri rezultoi 21.940, duke pësuar rritje me 2,2 %, krahasuar me vitin 2023, raportoi INSTAT. Nga këta gati 12 mijë janë për të punuar.

61,9 % e të huajve me leje qëndrimi dominohet nga meshkujt, kundrejt femrave me 38,1 %;

Grupmosha mĂ« e pĂ«rfaqĂ«suar Ă«shtĂ« ajo 30–39 vjeç, me 24,6 % tĂ« tĂ« huajve gjithsej;

Sipas INSTAT, numri i aplikimeve për leje qëndrimi në Shqipëri, në vitin 2024 shënoi rritje prej 6,0 %, krahasuar me vitin 2023. Shtetasit nga Italia dhe India përbëjnë 28,8 % të aplikimeve.

Europa zë pjesën më të madhe me 65,5 % (14.367 persona me leje qëndrimi), duke shënuar një rënie prej 5,6 %, krahasuar me 2023. Edhe Azia ka shënuar rritje të ndjeshme me 20,1 % (4.545 persona). Amerika, Afrika dhe Oqeania shënuan rritje me 23,4 % (3.028 persona).

Të huajt me origjinë nga Kosova, Italia dhe Turqia përbëjnë numrin më madh të të huajve me leje qëndrimi në Shqipëri;

Punësimi është arsyeja kryesore: 54,3 % e lejeve të qëndrimit ndjekur nga:
– bashkimi familjar: 24,5 %;
– arsye tĂ« tjera: 16,3 %;
– studimi: 4,0 %;
-qëllime humanitare: 0,9 %.

Në 2024 u identifikuan 1.540 të huaj të parregullt në territorin e Shqipërisë, duke shënuar një rënie të konsiderueshme, krahasuar me 6.630 në vitin 2023.

Në vitin 2024, të huajt me origjinë nga Kosova janë 4.592 banorë, duke shënuar një rritje me 23,7 %, krahasuar me 2023, ndërsa të huajt me leje qëndrimi në Shqipëri me origjinë nga Italia janë 3.763 banorë, duke shënuar një rritje me 11,5 %, krahasuar me 2023.

The post Në Shqipëri ka rreth 22 mijë të huaj, 54% janë për punë, kryesojnë India e Italia, rritet Afrika appeared first on Revista Monitor.

↗

Zgjerimi i Tiranë-Durrës dhe Bypass-i i Sarandës, ARRSH kërkon mbikëqyrësit e projekteve 45 mln euro

✇Revista Monitor
By: Nertila

NjĂ« muaj nga hapja e garĂ«s pĂ«r zgjerim i superstradĂ«s TiranĂ« – DurrĂ«s Faza III me njĂ« fond limit 2.5 miliardĂ« lekĂ« dhe “NdĂ«rtim By pass Sarande, Faza I” me fond limit 2 miliardĂ« lekĂ«, Autoriteti Rrugor Shqiptar ka nisur kĂ«rkimin e kompanive qĂ« do tĂ« bĂ«jnĂ« mbikĂ«qyrjen.

NĂ«  sistemin e prokurimeve u çelĂ«n kĂ«tĂ« tĂ« hĂ«nĂ« procedurat qĂ« parashikojnĂ« kĂ«tĂ« shĂ«rbim. Konkretisht “Supervizion Punimesh NdĂ«rtim By Pass Sarande Faza I” me fond limit 17.1 milionĂ« lekĂ« dhe “Supervizion punimesh Zgjerimi i superstradĂ«s TiranĂ« – DurrĂ«s Faza III”.

Projektet në fjalë, të cilët do të kenë edhe mbikëqyrësit, pas përfundimit të procedurave parashikojnë ndërhyje të rëndësishme infrastrukturore në vend ku zgjerimi i autostradës Tiranë-Durrës tashmë ka nisur prej kohësh ndërsa Bypass ii Sarandës është një projekt krejtësisht i ri.

Sa i takon Bypassit, Segmenti i prokuruar ka njĂ« gjatĂ«si 3115metra linearĂ«. segmenti rrugor do tĂ« lidhet me nyje nĂ« nivel me segmentin rrugor nĂ« tĂ« ardhmen “Rruga e GjashtĂ«s”. MĂ« pas rruga vazhdon me tunel dhe del nĂ« anĂ«n tjetĂ«r tĂ« kodrĂ«s nĂ« faqe tĂ« saj derisa lidhet me segmentin rrugor kombĂ«tar “SH8’’ dhe me segmentin rrugor qĂ« do tĂ« lidhĂ« “Bypass SarandĂ«â€ me segmentin rrugor ekzistues “Kardhiq – DelvinĂ«â€. Rruga do tĂ« jetĂ« e kategorisĂ« C2 me gjerĂ«si tĂ« kurorĂ«s 11 metra.

Sa i takon zgjerimit të Tiranë-Durrës në këtë fazë të tretë të lotit 1 përfshihet pjesa nga kilometrik 6 në atë 7.5, përfshirë ndërtimin e nyjes së Kasharit dhe punimet për ndërtimin e nyjes në degëzimin e rrugës së Laknasit në km 1.5 .  Gjerësia e kurorës së asfaltuar të kësaj rruge do të jetë 32.5 m me 3 kori kalimi nga 3.75 m (në 2 karrexhatat), Korsi emergjence 1 x 3 m (në 2 karrexhatat), Bankinë e asfaltuar (krahu i majtë) 2 x 0.7 m (në 2 karrexhatat), Bankinë (krahu i djathtë) 2 x 1.3 m (në 2 karrexhatat), Trafikndarëse 1 x 2.6 m (në mes të 2 karrexhatave).

The post Zgjerimi i Tiranë-Durrës dhe Bypass-i i Sarandës, ARRSH kërkon mbikëqyrësit e projekteve 45 mln euro appeared first on Revista Monitor.

↗

Liderët më të mirë janë ata që krijojnë hapësirë, por çfarë do të thotë kjo?

✇Revista Monitor
By: Megi Dumi

Drejtimi ditët e sotme është sfidë: duhet të arrish rezultate, të kujdesesh për mirëqenien e ekipit dhe të mbash të gjallë motivimin e të gjithëve.

NjĂ« metodĂ« drejtimi qĂ« po fiton terren dhe pĂ«rkrahje Ă«shtĂ« “spacious leadership”, mĂ«nyra e drejtimit ku drejtuesi u jep hapĂ«sirĂ« tĂ« tjerĂ«ve tĂ« marrin pjesĂ«, tĂ« zgjedhin dhe tĂ« japin mĂ« tĂ« mirĂ«n, ndĂ«rsa kujdeset edhe pĂ«r veten pĂ«r tĂ« ruajtur efektivitetin dhe kĂ«naqĂ«sinĂ« nĂ« punĂ«.

Edhe pse shumë drejtues përpiqen të bëjnë më të mirën, vetëm 40% e punonjësve i vlerësojnë si me cilësi të lartë, ndërsa vetë liderët shpesh e mbivlerësojnë performancën e tyre. Shifrat tregojnë se 71% e tyre ndihen më të stresuar, mbi gjysma kanë frikë nga burnout profesionale dhe 40% kanë menduar të heqin dorë nga roli për shkak të mungesës së mirëqenies.

Spacious leadership fillon me përfshirjen. Drejtuesit e tillë ftojnë të tjerët të japin ide, të marrin pjesë dhe të kenë zë në vendimmarrje. Ata nuk pretendojnë të kenë gjithmonë përgjigjen e saktë, tregojnë përulësi dhe kërkojnë inputin e ekipit. Kur ofrojnë qëllime të qarta dhe kontekst, rrisin ndjenjën e pronësisë dhe angazhimin.

Ky stil lidershipi investon fort te zhvillimi. Punonjësit duan të rriten dhe liderët që ofrojnë trajnime, mentorim apo vlerësim të rregullt fitojnë besim të shumëfishuar nga ekipi. Mbështetja për zhvillim shihet si shenjë vlerësimi dhe rrit lojalitetin.

Një tjetër shtyllë është krijimi i kushteve për performancë të lartë. Autonomia, kontrolli mbi punën dhe koha e mjaftueshme për të reflektuar e planifikuar janë faktorë që ndikojnë si në cilësinë e rezultateve ashtu edhe në shëndet. Studime amerikane tregojnë se njerëzit me stres të lartë, por me më shumë vendimmarrje, janë më të shëndetshëm dhe jetojnë më gjatë.

Mirëqenia është po aq thelbësore. Drejtuesit që u japin hapësirë ekipit të tyre, e ndihmojnë atë të ruajë kufijtë mes punës dhe jetës, tregojnë empati dhe i drejtojnë njerëzit drejt burimeve të nevojshme.

Kjo ka ndikim të drejtpërdrejtë në angazhim: sipas një studimi global, 69% e punonjësve thonë se lideri ndikon në shëndetin e tyre mendor po aq sa partneri i jetës.

Dhe, mbi të gjitha, ata kujdesen për veten. E dinë se për të mbështetur të tjerët, duhet të kenë kohë për pushim, aktivitete që i japin energji dhe një rreth të besuar ku mund të ndajnë sfidat. Kujdesi për veten nuk është luks, por parakusht për të qenë të pranishëm dhe të qëndrueshëm në udhëheqje.

Në thelb, spacious leadership nuk është dobësi apo mungesë drejtimi, por aftësia për të krijuar hapësira ku njerëzit dhe vetë drejtuesi mund të japin më të mirën, duke ndërtuar ekipe të forta, të angazhuara dhe të qëndrueshme. / INC, Shqip.al

The post Liderët më të mirë janë ata që krijojnë hapësirë, por çfarë do të thotë kjo? appeared first on Revista Monitor.

↗

UBA forcon rolin e saj në sektorin financiar

✇Revista Monitor
By: Alba Mjeshtri

Banka e Bashkuar e Shqipërisë (UBA) po zgjeron praninë dhe rolin e saj në tregun financiar shqiptar. Numri i klientëve të rinj të bankës është në rritje të qëndrueshme, paralelisht me volumin e produkteve dhe shërbimeve të ofruara për ta.

Banka ka shënuar rritje të vazhdueshme të depozitave për individë, sidomos në pesë vitet e fundit. Që nga viti 2020, depozitat e publikut në UBA janë shtuar me pothuajse 150%.

UBA ofron sot depozita afatshkurtra dhe afatgjata me norma fitimi konkurruese, që përkojnë me pritshmëritë e klientëve ekzistues dhe të rinj.

UBA është pjesë e grupit Eurosig, grupit më të madh financiar në vend. Besimi në rritje nga publiku dhe investimet në rritje nga grupi Eurosig kanë krijuar mundësinë për të zgjeruar mbështetjen e ekonomisë me financime.

Në pesë vitet e fundit, UBA e ka trefishuar portofolin e kredisë, që ka arritur tashmë vlerën e më shumë se 150 milionë eurove.

Totali i aktiveve të bankës ka kaluar shumën e 250 milionë eurove, gjithashtu në rritje me pothuajse tre herë në pesë vitet e fundit.

UBA është banka më e vjetër private në tregun bankar, që ofron shërbime dhe produkte të një natyrë të veçantë, të ndërtuara sipas nevojave të klientëve dhe banka e vetme që i ofron këto produkte në përputhje me rregullat e besimit të tyre fetar.

Në vitet e fundit, UBA i ka dhënë prioritet zgjerimit në ato zona dhe komunitete ku nuk ofroheshin produkte dhe shërbime bankare. Kjo ka ndihmuar aktivisht në zgjerimin e aksesit të publikut në këto produkte e shërbime dhe në përgjithësi në rritjen e përfshirjes financiare.

Pas blerjes nga grupi Eurosig, UBA ka shënuar zgjerimin më të shpejtë të rrjetit të degëve në sektorin bankar shqiptar. Nga gjashtë degë që kishte deri fund të vitit 2023, sot UBA ka 19 degë në qytete të ndryshme. Banka ka sot një staf prej 182 punonjësish, nga 75 që kishte pesë vjet më parë.

UBA është sot një bankë me të gjitha kanalet e shpërndarjes së produkteve dhe shërbimeve bankare në përputhje me zhvillimet dhe nevojat e tregut, me kosto të ulët, shërbim të shpejt dhe cilësor.

Paralelisht me rritjen, UBA po lëviz me hap të shpejtë drejt automatizimit dhe digjitalizimit të ofrimit të produkteve e shërbimeve bankare sidomos për pagesat, transfertat etj. Banka ofron një platformë komode të internet banking, që u mundëson klientëve kryerjen komode të pagesave dhe transfertave bankare nga mjediset e shtëpisë apo zyrës.

UBA është e vetmja bankë në Shqipëri që ofron mundësinë e tërheqjes pa komision në çdo bankomat me logon Mastercard, duke u krijuar komoditet dhe akses shumë të gjerë klientëve të saj.

The post UBA forcon rolin e saj në sektorin financiar appeared first on Revista Monitor.

↗

Pagat reale në 2023-2024 u rritën me ritmet më të larta që nga 2007-a

✇Revista Monitor
By: Armela Toska

Paga reale në ekonomi u rrit me ritme dyshifrore për të dytin vit radhazi në 2024, me 10%, por me ngadalësim të lehtë në raport me vitin 2023 ku ndryshimi ishte 11.7%.

Paga reale (Rritja nominale duke zbritur inflacionin) në dy vitet e fundit shënoi ritmet më të larta që nga viti 2007.

Pas qëndrimit në vendnumëro gjatë dekadës së kaluar, pagat u rimëkëmbën dy vitet e fundit, ndërkohë që në sektorin shtetëror u rrit me ritme më të larta 16.9% në 2023  dhe 12.4% në 2024.

Dy ishin shtysat për ndryshimin e pagave.

E para lidhet me reformën e qeverisë për pagën mesatare sektorin publik 900 euro ndërmjet 2023-2025, dhe e dyta mungesa e punonjësve në sektorin privat ka ndikuar tek kompanitë që të rrisin fondet për personelin, si një mjet për mbajtjen e stafeve.

Në fillim të viteve 2000, rritja e pagave reale ishte e fortë. Në vitin 2001 arriti në 17.7%, duke reflektuar një periudhë rigjallërimi ekonomik pas krizave të tranzicionit.

Kjo rritje u shoqërua me një lëvizje të ngjashme edhe në pagat në sektorin shtetëror, që po atë vit shënuan një rritje prej 17.7%.

Në vitet që pasuan ritmet e rritjes u zbutën ndjeshëm, duke zbritur nën 10% në mesin e dekadës.

Në vitin 2007, si pagat reale në sektorin privat, ashtu edhe ato në sektorin shtetëror patën një ringritje, me rritje përkatësisht 13.8% dhe 17.1%, duke reflektuar rritjen ekonomike përpara se të fillonte krizës globale.

Vitet e krizĂ«s 2008–2010 sollĂ«n ulje tĂ« ritmeve, ku paga reale mbeti nĂ« nivele modeste prej 6.0% nĂ« 2008 dhe vetĂ«m 3.0% nĂ« 2010, ndĂ«rkohĂ« qĂ« nĂ« sektorin shtetĂ«ror ritmet ishin pak mĂ« tĂ« larta, por sĂ«rish nĂ« rĂ«nie krahasuar me vitet e mĂ«parshme.

Periudha 2011–2016 pĂ«rfaqĂ«son njĂ« fazĂ« qĂ«ndrimi nĂ« vendnumĂ«ro, ku ndryshimi i pagĂ«s reale zbriti nĂ« vlera minimale, madje edhe negative, si nĂ« vitin 2016, kur paga reale ra me 0.4%. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, rritja e pagĂ«s nĂ« sektorin shtetĂ«ror luhatej nĂ« nivele shumĂ« tĂ« ulĂ«ta, shpesh midis 0–3%, duke reflektuar politikat shtrĂ«nguese buxhetore.

Një kthesë më e dukshme vërehet pas vitit 2017. Në atë vit, paga reale u rrit me 7.8%, ndërsa pagat në sektorin shtetëror me 9.8%, duke sinjalizuar një rigjallërim të të ardhurave si në sektorin privat dhe atë shtetëror.

Ndryshimi i pagĂ«s reale qĂ«ndroi pranĂ« zeros dhe madje ra ndjeshĂ«m nĂ« vitin 2022 me -4.3%, çka tregon se inflacioni i lartĂ« pas pandemisĂ« ka “ngrĂ«nĂ«â€ rritjen e pagĂ«s nominale.

Përkundrazi, paga në sektorin shtetëror u rrit me ritme të konsiderueshme gjatë kësaj periudhe, sidomos në vitin 2021 (+6.4%) dhe 2023 (+16.9%), duke reflektuar ndërhyrjet e qeverisë për të amortizuar ndikimin e krizave te punonjësit e administratës.

Burimi: INSTAT

The post Pagat reale në 2023-2024 u rritën me ritmet më të larta që nga 2007-a appeared first on Revista Monitor.

↗

Statistika – Paraja jashtĂ« bankave

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

Paraja që qarkullon jashtë kanaleve bankare, ose cash, ka shënuar një rritje të fortë gjatë muajve të parë të këtij viti, që përkojnë me periudhën para zgjedhore.
Kjo është një tendencë e pazakontë, teksa të dhënat historike tregojnë se përgjithësisht në pjesën e parë të çdo viti ka një frenim të parasë jashtë banke, ndërsa në pjesën e dytë të vitit ka rritje të saj e ndikuar nga sezoni veror dhe ...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Statistika – Paraja jashtĂ« bankave appeared first on Revista Monitor.

↗

Kina do të ndërtojë hidrocentralin më të madh në botë

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

LUMI YARLUNG TSANGPO NË PROVINCËN NYINGCHI
 
Qeveria kineze e konsideron projektin tepĂ«r tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r tĂ« arritur objektivat e reduktimit tĂ« ndotjes deri nĂ« vitin 2030 dhe tĂ« ashtuquajturin “Neutralitet karbonik” deri nĂ« vitin 2060, qĂ« do tĂ« thotĂ« pakĂ«simi i gazit serrĂ« qĂ« emetohet nĂ« atmosferĂ«. Prodhimi i energjisĂ« sĂ« rinovueshme, siç Ă«shtĂ« ajo hidroelektrike, mbetet vendimtar nĂ« kĂ«tĂ« p...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Kina do të ndërtojë hidrocentralin më të madh në botë appeared first on Revista Monitor.

↗

Blloku zgjedh maturinë në vend të sfidës

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

“TĂ« jesh i lirĂ«, duhet tĂ« tĂ« kenĂ« frikĂ«â€, deklaroi sĂ« fundmi presidenti francez Emmanuel Macron.
“Ne nuk na kishin mjaftueshĂ«m frikĂ«â€.
Ai po fliste vetëm tri ditë pasi Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit Europian, kishte rënë dakord për një marrëveshje tregtare të njëanshme me presidentin amerikan Donald Trump, në fushën e golfit Turnberry të këtij të fundit në Skoci.
Marrëveshja përfshi...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Blloku zgjedh maturinë në vend të sfidës appeared first on Revista Monitor.

↗

Një eklips i pjesshëm i energjisë diellore

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

Nëse shkoni së bashku me Mary Powell në një vizitë pune në San Jose, Kaliforni, do të mendonit se po shihni të ardhmen e ndritur të energjisë së pastër në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, shkruan The Economist.
 Sunrun, kompania e paneleve diellore për banesa që Powell drejton, u ofron konsumatorëve shërbime energjetike në 22 shtete.
Një klient i saj në Kaliforni, inxhinier nga Silicon Valley, tre...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Një eklips i pjesshëm i energjisë diellore appeared first on Revista Monitor.

↗

Po sikur Inteligjenca Artificiale të nxiste një bum të paprecedentë të rritjes ekonomike globale?

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

"Eureka në çdo moment të ditës".  Tregjet e mallrave, shërbimeve, aseteve financiare dhe fuqisë punëtore do të ktheheshin përmbys, shkruan The Economist
 
Deri në vitin 1700, ekonomia botërore pothuajse nuk rritej fare, thjesht qëndronte në vend. Gjatë 17 shekujve të mëparshëm, prodhimi global ishte zgjeruar mesatarisht me vetëm 0.1% në vit, një ritëm me të cilin do të duhej një mijëvjeçar që...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Po sikur Inteligjenca Artificiale të nxiste një bum të paprecedentë të rritjes ekonomike globale? appeared first on Revista Monitor.

↗

Kroaci, eksportuesit kroatë paralajmërojnë për rritje të kostove

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

Që prej 1 gushtit, një marrëveshje e re tregtare mes Bashkimit Europian dhe Shteteve të Bashkuara vendos një tarifë importi 15% mbi mallrat europiane që hyjnë në tregun amerikan, duke shkaktuar reagime të forta nga bizneset dhe zyrtarët kroatë.
Në Karlovac, prodhuesi lider HS Produkt, për të cilin eksportet në SHBA përfaqësojnë rreth 70% të prodhimit, kishte kohë që përgatitej. Më herët këtë vit, ...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Kroaci, eksportuesit kroatë paralajmërojnë për rritje të kostove appeared first on Revista Monitor.

↗

Rumani, treguesi i besimit ekonomik, në nivelin më të ulët pas pandemisë

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

Indikatori i Besimit Ekonomik (ESI) në Rumani, një tregues i përbërë që synon të ndjekë rritjen e PBB-së dhe llogaritet si mesatare e ponderuar e përgjigjeve të firmave në pesë sektorë kyç ekonomikë, ra në korrik në 94.7, niveli më i ulët që nga janari i vitit 2021, sipas Eurostat.
Ky tregues ra nën pragun e 100 pikëve në maj 2025, që tregon pritshmëri të balancuara, pas një periudhe rreth dyvjeça...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Rumani, treguesi i besimit ekonomik, në nivelin më të ulët pas pandemisë appeared first on Revista Monitor.

↗

Serbi, çfarë stimujsh janë të disponueshëm për investitorët?

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

Qeveria e Serbisë ka përmirësuar mbështetjen për investimet direkte përmes Dekretit për Përcaktimin e Kritereve për Ndarjen e Stimujve për të Tërhequr Investime Direkte.
Ky dekret përcakton kushtet për dhënien e stimujve në sektorin e prodhimit dhe atë të shërbimeve për qendrat e shërbimeve.
Investimet direkte, sipas këtij dekreti, përkufizohen si investime në asetet materiale dhe jomateriale të n...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Serbi, çfarë stimujsh janë të disponueshëm për investitorët? appeared first on Revista Monitor.

↗

Bullgaria, e përgatitur për hyrjen në Eurozonë

✇Revista Monitor
By: Mira Leka

Ekonomia e Bullgarisë ndodhet në një pozicion të fortë përpara hyrjes në Eurozonë më 1 janar 2026, pa pabarazi të konsiderueshme makroekonomike, përveç nivelit të lartë të pabarazisë së të ardhurave dhe përqindjes së lartë të popullsisë në rrezik varfërie dhe përjashtimit social, thuhet në Raportin Makroekonomik të Tremujorit III të UniCredit Bulbank, përgatitur nga ekonomistët Kristofor Pavlov dh...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Bullgaria, e përgatitur për hyrjen në Eurozonë appeared first on Revista Monitor.

↗

Punimet pĂ«r QukĂ«s–QafĂ« Plloçë me kosto 240 mln USD drejt pĂ«rfundimit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Projekti i aksit rrugor QukĂ«s–QafĂ« Plloçë, me njĂ« kosto pĂ«rfundimtare prej 240 mln USD, po i afrohet pĂ«rfundimit. Sipas Autoritetit Rrugor Shqiptar (ARRSH), inaugurimi i rrugĂ«s pritet tĂ« bĂ«het nĂ« tetor 2025, pas mĂ« shumĂ« se njĂ« dekade punimesh dhe disa shtyrjesh afatesh.

Ky projekt infrastrukturor strategjik për zonën e Mokrës u projektua në vitin 2009 nga qeveria e asaj kohe dhe filloi zbatimin në terren në vitin 2011. Në vitin 2013, pas ndryshimit të qeverisë, projekti u rishikua për të reflektuar zhvillimet e reja në infrastrukturë. Fillimisht ishte parashikuar të përfundonte në vitin 2019, por deri më sot afatet janë shtyrë katër herë, për shkak të vështirësive teknike dhe financiare.

Përparimi i punimeve në terren

Monitor pĂ«rshkoi sĂ« fundmi nĂ« terren kĂ«tĂ« aks rrugor, duke nisur nga hyrja nĂ« fshatin QukĂ«s tĂ« Librazhdit, ku rezulton se ndryshe nga njĂ« vit mĂ« parĂ«, hyrja Ă«shtĂ« tashmĂ« e sistemuar. Rruga vazhdon nĂ«pĂ«rmjet fshatrave tĂ« MokrĂ«s. Deri nĂ« fshatrat Podgozhan dhe Kalivaç tĂ« MokrĂ«s sĂ« SipĂ«rme (pranĂ« tunelit), rruga Ă«shtĂ« pothuajse e asfaltuar plotĂ«sisht. NdĂ«rsa dy tunelet tĂ« ngritura pĂ«rmes maleve qĂ« mundĂ«sojnĂ« nxjerrjen pĂ«r nĂ« Qafë–Plloçë, i cili deri vitin e kaluar ishte i pakalueshĂ«m, Ă«shtĂ« tashmĂ« funksional.

QĂ« nga muaji korrik, rruga ka nisur tĂ« pĂ«rshkruhet nga banorĂ«t e zonĂ«s pĂ«r lehtĂ«si dalje nĂ« qytetet e Pogradecit apo drejt Korçës, duke evituar kalimin nĂ«pĂ«rmjet rrugĂ«s sĂ« vjetĂ«r tĂ« paasfaltuar. Ndryshe nga aksi i vjetĂ«r, pasi le pas fshatrat e MokrĂ«s sĂ« SipĂ«rme, rruga mund tĂ« pĂ«rshkohet pĂ«rmes dy tuneleve tĂ« ndĂ«rtuar ndĂ«rmjet maleve tĂ« thepisura, duke e bĂ«rĂ« tĂ« mundur arritjen nĂ« aksin Qafë–Plloçë pĂ«r rreth 15 minuta.

Progresi fizik i punimeve sipas ARRSH

Aksi përfshin tre seksione.

Seksionet I dhe II të këtij aksi, që shtrihen nga hyrja në Qukës të Librazhdit deri në daljen e tunelit në Mokër, përbëjnë një gjatësi totale prej 33.8 kilometrash. ARRSH tha për Monitor se në këto dy seksione janë realizuar 97% e punimeve.

NdĂ«rkohĂ«, nĂ« seksionin III tĂ« rrugĂ«s, nga dalja e tunelit deri nĂ« Qafë–Plloçë, ende mbeten disa pjesĂ« tĂ« pa asfaltuara, kryesisht deri nĂ« kryqĂ«zimin nĂ« formĂ« “T”, ku rruga ndahet majtas drejt fshatit GĂ«shtenjas tĂ« Pogradecit pĂ«r tĂ« vijuar mĂ« tej drejt TiranĂ«s, dhe djathtas drejt Korçës.

ARRSH sqaroi se në seksionin e tretë të aksit janë realizuar aktualisht 90% e punimeve.

“Punimet e parealizuara nĂ« 3 akset e rrugĂ«s, kryesisht kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me hedhjen e shtresave asfaltike, mbushje karpatash, dhe vendosja e sinjalistikĂ«s rrugore nĂ« disa pjesĂ« tĂ« rrugĂ«s, pasi nĂ« pjesĂ«n dĂ«rmuese tĂ« aksit sinjalistika rezulton e pĂ«rfunduar. NdĂ«rsa veprat e rrugĂ«s, pĂ«rfshirĂ« urat, muret mbrojtĂ«se dhe tunelet kanĂ« pĂ«rfunduar”, pohuan nga ARRSH.

ARRSH gjithashtu pohon për Monitor se inaugurimi i punimeve pritet të bëhet në muajin tetor 2025.

Nga inxhinierë të njohur shpesh herë punimet për këtë rrugë janë kritikuar, madje e kanë cilësuar si të papërshkrueshme gjatë stinës së dimrit për shkak të ngricave. ARRSH siguron gjithashtu se rruga do të jetë e kalueshme edhe gjatë dimrit, falë kontratave të mirëmbajtjes të lidhura me nënkontraktorët që do të jenë aktivë që nga ky vit.

Kostoja dhe financimi

Në fund të vitit 2022, ARRSH deklaroi më herët për Monitor se fatura financiare kishte arritur në 217 mln USD, për 73% të realizimit të punimeve, përfshirë dhe një hua shtesë prej 49 mln USD nga Fondi Saudit për Zhvillim. Sot, kostoja përfundimtare e projektit sipas ARRSH llogaritet në 240 mln USD.

Nga kjo shumë:

-Vetëm 2.9 km të segmentit janë ndërtuar me fonde të buxhetit të shtetit (vlerë 4-5 milionë USD).

-Pjesa tjetër është financuar nga kredia e Bankës Islamike për Zhvillim (IsDB) dhe Fondit Saudit për Zhvillim.

PavarĂ«sisht zhvillimit qĂ« pritet t’i sjellĂ« zonĂ«s sĂ« MokrĂ«s, e cila mbĂ«shtetet nĂ« blegtori disa inxhinierĂ« kanĂ« kritikuar kostot e larta tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« rrugĂ«s. Fillimisht sipas tyre projekti parashikohej tĂ« kushtonte 150 mln USD, por pĂ«r shkak tĂ« terrenit tĂ« thyer malor, kostoja u rrit ndjeshĂ«m.

ARRSH e ka pranuar vështirësinë teknike të realizimit, duke theksuar se terreni i thyer ishte një nga faktorët kryesorë që solli shtyrjet dhe rritjen e kostove të punimeve.

Projekti parashikon ndërtimin e:

-43.3 km rrugĂ«, me gjerĂ«si totale 12 metra (2 korsi × 3.75 m, 2 bankina asfaltike × 1.5 m dhe 2 bankina tĂ« pa asfaltuara × 1 m).

-Më shumë se 20 ura e viadukte, mure mbajtës dhe pritës.

-Një tunel me gjatësi 375 metra.

-Rruga kalon për 10 km përgjatë lumit Shkumbin, për të vijuar më pas në zonën malore të Mokrës.

Financimi është ndarë në:

-Lotin 0 (0.0 – 2.9 km): me fonde nga buxhetit i shtetit.

-Lotin 1 dhe 2 (2.9 – 33.8 km): financuar nga Banka Islamike pĂ«r Zhvillim.

-Lotin 3 (33.8 – 40.5 km): financuar nga Fondi Saudit pĂ«r Zhvillim.

Ky aks do të jetë gjithashtu pjesë e Korridorit VIII Pan-Europian, duke krijuar lidhje të rëndësishme në infrastrukturën kombëtare dhe ndërkombëtare./ D.Azo

 

The post Punimet pĂ«r QukĂ«s–QafĂ« Plloçë me kosto 240 mln USD drejt pĂ«rfundimit appeared first on Revista Monitor.

❌