ETNO FEST 2025 Nata e pestĂ« Janet Reincek dhe hrpi nga Opoja Liburn Jupolli Ensamble Shfaqja âADNâ e Fatos BerishĂ«s TK ShkupÂ
Agron GĂ«rguriÂ
Janet Reincek antropologe amerikane prezantoj grupin e OpojĂ«s dhe nevojen e pĂ«rfshirjes tĂ« gjeneratave tĂ« reja nĂ« pĂ«rtritjen e valleve tĂ« traditĂ«s ndĂ«r to prezantoj vallen âKalçojaâ e cila nĂ« strukturĂ«n e saj ka 12 valle. Janet Reincek nĂ« KosovĂ« ka aktivizuar grupe qĂ« vallĂ«zojnĂ« valle tĂ« popujve tĂ« ndryshĂ«m pĂ«r me pĂ«rhapë paqe pĂ«rmes vallĂ«zimit. NĂ« finale tĂ« prezantimit u bĂ« njĂ« vallĂ«zim i pĂ«rbashkĂ«t qĂ« kulmoj me vibrime tĂ« mira emocionale.Â
Muzika si shteg pĂ«r tĂ« dalĂ« nga kaosi Liburn Jupolli Ensemble performuan muzikĂ« e cila pĂ«rkufizohet post-zhanĂ«r, qĂ« pĂ«r bazĂ« ka folklorin shqiptar ngjyrat muzikore tĂ« instrumenteve dhe zĂ«rave qĂ« Ansambli i ekzekuton me instrumenta tradicionale me tone tĂ« ripĂ«rpunuara me njĂ« qasje moderne dhe elektronike. Paraqitja e Liburnit ishte njĂ« polifoni zĂ«rash me ngjyrime folklorike me kontributin e efektshĂ«m të instrumenteve frymore dhe perkusione, qĂ« nxirrnin tinguj unik qĂ« prekin tĂ« kaluren si kujtesĂ« dhe tĂ« tashmen si pretendim i arritshmĂ«risĂ« nĂ« komunikimin muzikor. E tĂ«ra tingĂ«llonte si njĂ« kĂ«rkim identiti nĂ« shumĂ«sinĂ« kaotike të zĂ«rave qĂ« ofrohen si mundĂ«si identifikimi me pĂ«rkatĂ«sinĂ«. Brenda muzikĂ«s sĂ« Libunit ka dramĂ«, kĂ«rkim, frikĂ«, emocion qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« proces tĂ« artikulimit. MuzikĂ« jo e popullarizuar por qĂ« cyt nĂ« meditim dhe shtron pyetje se ku nis e ku mbaron tingulli. I kujt Ă«shtĂ« dhe sa ne jemi pjesĂ« e tij. Ai jo vetĂ«m se luanĂ« nĂ« instrumenta por interpreton gjendje kaotike tĂ« galaktikes ku jemi apo nuk jemi por ka disa tinguj qĂ« na thĂ«rrasin dhe nusja me vello tĂ« zezĂ« nis tĂ« artikuloj zĂ«ra qĂ« bĂ«heshin thirrje shpirtnore apo si lexim kodesh kosmike. Shfaqje muzikore e jashtĂ«zakonshme qĂ« tĂ« shqetĂ«son kĂ«naqshĂ«m.Â
Shfaqja âADNâ e Fatos BerishĂ«sÂ
Shfaqje me energji, temĂ«, probleme e dilema rinore.  NĂ« njĂ« atmosferĂ« ku disa tĂ« rinjĂ« mundohen tĂ« fshehin njĂ« vdekje e cila duket se ka lidhje me taâŠ.pastaj nĂ« fragmente apo pamje qĂ« ndĂ«rrohen shpesh ku ata debatojnĂ«, planifikojnĂ«, gjykojnĂ« dhe shtiren, ekzaltohen e stĂ«rkeqen bulizojnĂ« por ku njĂ« vajzĂ« thĂ«rret pĂ«r dashuri derisa partneri i saj heshtĂ«âŠajo rrĂ«fen, flet sa pĂ«r tĂ« folur, qesh, improvizon edhe varjen, qanĂ« por partneri i saj nuk flet se nuk flet. NjĂ« fakt kjo i jep frymĂ« njerĂ«zore njĂ« ambienti tĂ« kontaminuar ku bĂ«het njĂ« lojĂ« me krimin qĂ« duan ta fshehin por qĂ« nuk duanë dikush tjeter tĂ« akuzohet pa faj. Si kontrapunkt i qiftit njĂ« qift tjeter drogohet dhe pĂ«r ta shqetĂ«simi Ă«shtĂ« krejt i relativizuar. NĂ« pĂ«rgjithĂ«si rrĂ«fimi tingĂ«llon si njĂ« trillĂ« qĂ« edhe mund tĂ« mos ketĂ« ndodhur, e tĂ«ra Ă«shtĂ« njĂ« mospĂ«rfillje e rregullave tĂ« jetĂ«s ku duket se gjithçka ka rĂ«nĂ« pĂ«rtoke si kur bien gjethet e vjeshtĂ«s nĂ« pranĂ«verĂ«. NjĂ« jetĂ« virtuale ku provokohen edhe gjĂ«ra me potencial tragjik duke menduar se me njĂ« status a klikim nĂ« aparat lojĂ«rash gjĂ«rat kthehen aty ku ishinĂ«. Eli lufton tĂ« mbetet normale, reagon pĂ«rpĂ«litet qĂ« tĂ« ruaj adn-nĂ« njerĂ«zore derisa Timi i dashuri i saj kryesisht heshtĂ« dhe nuk dihet a po reflekton pĂ«r gjendjen apo po planifikon diçka qĂ« do ta pĂ«lcas shkaku i veprimeve qĂ« nuk e kanĂ« menduar pasojĂ«n. NjĂ« gjendje krejt e pakuptimit ku secila fjalĂ« i drejtohet moskuptimit ngjashĂ«m si kur hamendsojmĂ« pĂ«r kosmosin dhe mundĂ«sinĂ« e jetĂ«s atje..NjĂ« gjendje e pĂ«rzier mendimesh tĂ« pasistemuara qĂ« mbesin nĂ« provĂ«. Rotuali i heshtjes Timin e dĂ«rgon nĂ« vetĂ«vrasje tĂ« âpakuptimitâ vrasje e cila e forcon dilemĂ«n deri nĂ« çâmasĂ« Ă«shtĂ« dĂ«mtuar ADN e njerĂ«zores. Shfaqja sikur na dĂ«rgon rrugĂ«s njĂ«drejtimĂ«she me sinjalistikĂ« tĂ« prishur, ku ka hyrje pa dalje shkaku se e gjelbĂ«rta nuk ndizetâŠE gjitha sikur e pret që personazhi Elit nĂ« interpretim tĂ« Sara Bajramit ta thonte fjalĂ«n âtĂ« dua Timâ si njĂ« litar shpĂ«timi nga gjendja e zvetnimit dhe tjetĂ«rsimit apo ndoshta bota njerĂ«zore(lexo rinore) po shkon dikah qĂ« nuk ka mĂ« frikĂ« motivuese por vetĂ«m udhĂ«tim pa adresĂ«.Â
Regjisori Berisha ka âshfrytĂ«zuarâ mirĂ« energjinĂ« e moshĂ«s sĂ« personazheve dhe ka mizenakenuar me njĂ« tempo-ritĂ«m i cili i korespondonte me temĂ«n. Hyrje daljet e shpeshta e pĂ«rshpejtonin rrĂ«fimin dhe dukej sikur nuk kishte nevojĂ« pĂ«r ato errĂ«sime tĂ« shpeshta ndarje nĂ« tabllo meqĂ« ambienti ku zhvillohej ngjarja ishte gjithĂ«herĂ« i njĂ«jĂ«t.Â
Interpretimi i Visar Ademit, Sabina Memishit, Fisnik Zeqirit, Mentor Kurtit, Gentiana Ramadanit, Genci Mrizos, Arben Rasimit, Hetem Etemit, Abedin Alimit ishte shprehje e njĂ« loje kolektive harmonikeÂ
Skenografia e verfĂ«r por funksionale e Bujar Muçës dhe kostumet e Alma Krasniqit ishin nĂ« funksion tĂ« rrĂ«fimit teatror.Â
NĂ« Etno nejë sonte mysafirĂ«t e shumtĂ« tĂ« festivalit i kĂ«naqi me kĂ«ngĂ« grupi Strings Stings.Â
Tradita e interpretuar në mënyrë moderne po ndodhë fuqishëm e përmbajtshëm në Etno Fest 2025./ KultPlus.com
Promovim i librit â Memorie lufteâ Koncert recital i Gjejlan Tacit âZĂ«ri i rrĂ«njĂ«veâ Shfaqja âStreha e nemunâ e Ilir Bokshit Grupi âJerichoâ Etno neja
Agron Gërguri
Lufta Ă«shtĂ« sĂ«mundje dhe se pasojat e kĂ«saj sĂ«mundjeje mund tĂ« shĂ«rohen edhe pĂ«rmes artit tĂ« poezisĂ« tha midis tjerash Halil Matoshi pĂ«r librin hulumtues âMemorie lufteâ e autores Blerina Gaxha â Rugova e cilĂ«suar si stidiuese e ftoht pa patos emocional duke pĂ«rfillur maksimen se âmemoria letrare i plakĂ« shekujt si njĂ« proces i riprodhimit të kujtesĂ«s pĂ«r mos me e lĂ«nĂ« tĂ« vĂ«rteten me vdekĂ«. NĂ« librin e studimit tĂ« dhembjes ku kurohet trauma e luftĂ«s Blerina ka trajtuar mbi 40 autorĂ« kosovar kryesisht poet. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst tĂ« trajtimit tĂ« pasojave tĂ« luftĂ«s Fadil Hysaj shtroj se mos jemi vonuar me trajtimin e rrĂ«njĂ«ve identitare qofshin edhe tĂ« dhimshme rrjedhimisht kĂ«saj mos jemi vonuar nĂ« riparimin e asaj qĂ« Ă«shtĂ« identitet i ynĂ«. Sigurisht se trajtimit objektiv historik tĂ« luftĂ«s i duhet njĂ« distancĂ« kohore porse kjo distancĂ« do duhej tĂ« shkurtohet kur flasim pĂ«r kurimin e traumave tĂ« luftĂ«s tĂ« cilat nganjĂ«herĂ« eklipsohen nga narrativa e heroizmit ndĂ«rsa zĂ«ri i viktimave nuk dĂ«gjohet. Autorja nĂ« libĂ«r ka trajtuar disa autorĂ« që pĂ«rmbajtshĂ«m tematizojnl traumat e luftĂ«s. LetĂ«rsia nĂ« kĂ«tĂ« rast pĂ«rveçse njĂ« akt i rezistencĂ«s bĂ«het edhe proces i kurimit tĂ« pasojave tĂ« luftĂ«s. Skender Boshtrakaj akcentoi çështjen e ndjeshme tĂ« grave tĂ« dhunuara nĂ« luftĂ« dhe procesin e vĂ«shtirĂ« tĂ« gjetjes dhe rehabilimit tĂ« pasojave duke nxjerr njĂ« rrĂ«fim prekĂ«s tĂ« njĂ« puntoreje sociale e cila tinĂ«z opinionit kishte mbushur notesin me emra e rrĂ«fime grash tĂ« dhunuara qĂ« mbaheshin larg opinionit.
Nga debati pĂ«r dhimbjen dolĂ«m tek pasqyrimi i asaj dhimbje pĂ«rmes poezisĂ« dhe kĂ«ngĂ«s nĂ« koncertin âZĂ«ri i rrĂ«njĂ«veâ i Gjejlan Tacit e cila rrugĂ«timi saj identitar si njĂ« jehonĂ« e mallit pĂ«r rrĂ«njĂ«t u tha me kĂ«ngĂ«. Familja e saj kishte ikur nĂ« Turqi pasta nga atje nĂ« BelgjikĂ« me baule plotĂ« rrĂ«fime tĂ« cilat aq ndjeshĂ«m i tregoj pĂ«rmes kĂ«ngĂ«s Gjejlane Taci.      Secila kĂ«ngĂ« sikur nxirrej nga thellĂ«si tĂ« shpirtit, si ndjesi tĂ« ndrydhura qĂ« dolnin pĂ«rmes zĂ«rit tĂ« saj plotĂ« ndjenja që prodhonin vibrime emocionesh pĂ«rshpirtĂ«ruese te spektatorĂ«t. Nuk mundesh me u largu askund pa u takuar me vehten me botĂ«n shpirtnore aty ku rrinĂ« e vĂ«rteta shpesh e ndrydhur dhe e frikuar si njĂ« Ă«ndĂ«rrĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e jona por dikush tjetĂ«r e tregon shumĂ« para nesh.   Programi i kĂ«ngĂ«tares Gjejlane Taci ishte nĂ« fonin e debatit pĂ«r librin e Bletina Gaxha Rugova me fuqinĂ« qĂ« zien brenda e do tĂ« shprehet pĂ«r tĂ« treguar rrĂ«njĂ«t e dhembjes aty ku dashuria e gjenĂ« vehten dhe bĂ«het identitet. KĂ«tĂ« bukuri komunikimi e solli në Etno Fest artistja Gjejlane Taci duke e fuqizuar ndjenjĂ«n e pĂ«rkatĂ«sisĂ« deri nĂ« lot qĂ« e kĂ«thjellin kujtesen dhe ne themi po e gjeta kuptimin se çka Ă«shtĂ« identiteti. Transmetimun e fuqishĂ«m tĂ« ndjenjave tĂ« estetizuara nĂ« art e ndihmuan me instrumentimin e tyre Adorel Haxhijaj, Astrit Stafaj dhe Xhemil Gjini.Â
Shfaqja e Ilir Bokshit âStreha e nemunâ tragjikomedi bazuar nĂ« veprĂ«n âLiza nĂ« Majâ nga Zsolt Pozgaj
Kryepersonazhi Liza(Albulena Kryeziu Bokshi) nĂ« kĂ«rkim tĂ« kuptimit tĂ« jetĂ«s: PjepĂ«ri nĂ« supĂ«, peshku, pija, rubineti i prishur, tjetĂ«rsimi dhe sistem i prishur i vlerave qĂ« pret riparim njohje e rinjohje pikĂ«sĂ«pari tĂ« vetevetes, njĂ« grua e cila kĂ«rkon njĂ« burrĂ« tĂ« munguar ideal i cili nuk ekziston andaj asaj tĂ« gjithĂ« mĂ«tonjĂ«sit âaksidentalishtâ i vdesin apo ajo i vret nĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r ta vrarĂ« pakĂ«naqĂ«sinĂ« me jetĂ«n. Kur trupi mbetet e vetmja shprehje e dashurisĂ« atĂ«herĂ« ajo Ă«shtĂ« nĂ« dhimbjet e saj tĂ« vdekjes. Liza Ă«shtĂ« njĂ« produkt i jetĂ«s me njĂ« ritĂ«m tĂ« pabĂ«rballueshĂ«m qĂ« prodhon stres andaj nĂ« ato kushte nuk mbinĂ« dashuria. Dhe ate e lĂ« edhe vetja ⊠KĂ«tĂ« rrĂ«fim skenik Ilir Bokshi kishte zbĂ«rthyer me elemente tĂ« humor tĂ« zi dhe ironisĂ« sĂ« fatit edhe psr secila skenĂ« pĂ«rfundonte nĂ« vrasje sado nĂ« dukje aksidentale situatat ishin tĂ« besueshme ngase zbĂ«rtheheshin domethĂ«nĂ«shĂ«m pĂ«rmes lojĂ«s sĂ« aktorĂ«ve me mizanskenĂ« tĂ« organizuar mirĂ« dhe veprime miniaturiale qĂ« fuqizonin reagimin e publikut. Loja e aktorĂ«ve dhe regjisura zbĂ«rthyese deri nĂ« detaje miniaturale e karakterizonin rrĂ«fimin skenik plotĂ« ritĂ«m dhe dinamikĂ« pĂ«r tĂ« nxjerr fuqishĂ«m mesazhin se tĂ« vĂ«rtetĂ«n martesore apo martesen ideale e gjenĂ« vetĂ«m nĂ« vdekjeâŠ.NĂ« kĂ«tĂ« shfaqje luajnĂ« aktorĂ«t: Albulena Kryeziu Bokshi, Ledion Zoi dhe Adrian Morina. Pas ilaritetit qĂ« provokoj shfaqja spektatorĂ«t u mblodhĂ«n tek âqilimi fluturues i gjyshesâ nĂ« koncertin e grupit âJerichoâ qĂ« ishin nikoqir tĂ« mbrĂ«mjes duke kĂ«naqur mysafirĂ«t me kĂ«ngĂ« rok me bazĂ« etnike duke krijuar atmosferĂ« festive, hare dhe vallĂ«zim.
Etno fest po përmbushë përmbajtësisht pritshmërit e audiencës me programe të koncipuara të cilat plotësojnë njëra tjetren në rrëfimin për identitetin dhe poashtu japin kontribut të jashtëzakonshëm në krijimin e një sistemi vlerash pa të cilin nuk ka as identitet të konsoliduar/ KultPlus.com
NĂ« NatĂ«n e tretĂ« tĂ« Etno Fest 2025 u prezantuan: Vjosa Robelli Mripa, kĂ«ngĂ«tare âSarakassi dancerâ grup i vallĂ«zimit nga Keni âMelodia e vjetĂ«râ i Nezafete ShalĂ«s
Agron Gërguri
NatĂ«n e tretĂ« tĂ« Etno Fest 2025 e nisi kĂ«ngĂ«tarja Vjosa Robelli â Mripa me kĂ«ngĂ« tĂ« njohura tĂ« pĂ«rpunuara nĂ« jazz. ShumĂ« kĂ«ngĂ« tĂ« mia janĂ« investim nĂ« identitet dhe vijnĂ« nga trashĂ«gima e pasur e identitetit tonë kulturor tha nĂ« nisje tĂ« koncertit tĂ« saj kĂ«ngĂ«tarja Vjosa Robelli. KĂ«ngĂ«t e pĂ«rpunura në jazz preknin thellĂ«sin e vlerave tĂ« etnosit dhe pĂ«rpikshmĂ«risht intehrohesjin nĂ« ambientet dhe frymen e Etno Fest-it i cili po bĂ«het vendakim jo vetĂ«m i artistĂ«ve dhe traditĂ«s por tashmĂ« edhe me artistĂ« e arye tĂ« kombeve tjera KĂ«ngĂ«tarja me njĂ«.zĂ«.tĂ« Ă«mbĂ«l tĂ« cilĂ«n e pĂ«rcillte trio e instrumentistĂ«ve:Nikos Ziarkas (gitarĂ«), Theodoros Ziarkas (kontrabas), Gizem Altınordu (perkusion) pĂ«rveç tjerash solli njĂ« rrĂ«fim pĂ«r vitet e 90 â ta kur pĂ«suan shumĂ« fĂ«mijĂ« me një kĂ«nga dedikuar atyre qĂ« shkaktojë emocione tĂ« fuqishme. Vjosa kĂ«ndoj pĂ«r NĂ«nĂ«n si mbretĂ«reshĂ« e jetĂ«s, vajzĂ«rinĂ« e dashurinĂ« duke pĂ«rmbushĂ« kĂ«naqĂ«sin e spektatorĂ«ve tĂ« cilĂ«t disa nga kĂ«ngĂ«t i kĂ«nduan bashkĂ« me VjosĂ«n.
SpektakĂ«l i vallĂ«zimit dhe akrobacioneve mahnitĂ«se tĂ« grupit â Sarkassi dancerâ nga Kenia
NĂ« skenĂ«n e re tĂ« Etno Festit nĂ« platon e sĂ« cilĂ«s dominon piktura âQilimi fluturues i gjyshesâ u paraqiten dance grupi âSarakassi Dancerâ nga Kenia tĂ« cilĂ«t me vallĂ«zim e akribacione mahnitĂ«se rrĂ«fyen pĂ«r jetĂ«n, dashurinĂ«, vdekjen, lirinĂ«, gĂ«zimin, pikĂ«llimin tĂ« gjitha me njĂ« ritĂ«m.tĂ« âçmendurâ si shprehje fundamentale e mundĂ«sive fizike, duke krijuar figura tĂ« kuptueshme qĂ« prodhonin emocione dhe krahasueshĂ«m shtrohej pyetja njerĂ«zit gjithĂ«andej kanĂ« kaluar nĂ«pĂ«r shumĂ« ravgime e krajata pĂ«r ta dĂ«shmuar identitetin dhe se ky pikĂ«takim sonte nĂ« etno fest ishte madhĂ«shtor. PĂ«rveçse njĂ« spektakĂ«l i lĂ«vizjes harmonisĂ« ritmit dhe shprehjes plotĂ« ndjenja pĂ«rmes vallĂ«zimit dhe akrobaconeve nĂ« fund vallĂ«zuan bashkĂ« me grupin tĂ« gjithĂ« spektatorĂ«t qĂ« ishinĂ« sonte nĂ« Etno Fest, edicioni i 25 -tĂ«. NjĂ« pamje madhĂ«shtore qĂ« krijoj emocione gĂ«zimi e hareje e cila e pĂ«rligjte thĂ«nien â ate qĂ« sâta them dot me fjalĂ« ta tregoj me vallĂ«zimâ.Â
PĂ«r tĂ« vazhduar etno nejen me grupin e Nezafete ShalĂ«s âMelodia e vjetĂ«râ tĂ« cilĂ«t e kapen emocionin aty ku e la danc grupi nga Keni, vallĂ«zimi e kĂ«nga vazhduan duke u bĂ«rĂ« njĂ« me dĂ«shirat e shumĂ« spektatorĂ«ve tĂ« etnofestit i cili sivjet po prek dimensione tĂ« reja tĂ« vlerave tĂ« etnosit si urĂ« komunikimi midis popujve nĂ« shĂ«rbim tĂ« identitetit njerĂ«zor ku dashuria dhe respekti pĂ«r tjetrin bĂ«hen mĂ«nyrĂ« e komunikimit.  KonstatojmĂ« se nĂ« natĂ«n e tretë tĂ« Etno Festit pĂ«rmes muzikĂ«s, vallĂ«zimit dhe zĂ«rit dhe gjuhĂ«s sĂ« trupit dhe melodisĂ« u prekĂ«n rrĂ«njĂ«t e identitetit njerĂ«zor./ KultPlus.com
âTanoura-nâ, njĂ« vallĂ«zim tradicional i Egjiptit çeli JavĂ«n Kulturore Egjiptiane nĂ« ShqipĂ«ri. NjĂ« valle e frymĂ«zuar nga rrotullimi sufi solli njĂ« shfaqje plot magji duke krijuar njĂ« paraqitje hipnotizuese tĂ« lĂ«vizjes, muzikĂ«s dhe shprehjes muzikore.
âĂshtĂ« njĂ« vallĂ«zim tradicional mysliman, ku burri rrotullohet rreth vetes qĂ« tĂ« lidhet me Zotin. Ai pĂ«rpiqet tĂ« largojĂ« nga vetja tĂ« gjitha gjĂ«rat materiale dhe tĂ« lartĂ«sohet drejt Zotit, por nĂ« fund bie pĂ«rtokĂ«, se tĂ« gjithĂ« njerĂ«zit i pĂ«rkasin tokĂ«sâ, tha , Mahdy Emara, artist.
âKjo javĂ« kulture reflekton marrĂ«dhĂ«niet miqĂ«sore tĂ« rrĂ«njosura thellë mes Egjiptit dhe ShqipĂ«risĂ«, tĂ« lidhura nga gjeografia, historia dhe kultura. KĂ«tĂ« vit ne jemi tĂ« lidhur edhe nga Alexandria dhe Tirana, pasi tĂ« dy qytetet janĂ« kryqendra mesdhetare tĂ« kulturĂ«s dhe dialogut. PĂ«r kĂ«tĂ« javĂ« kemi zgjedhur tre aktivitete tĂ« veçantaâ, tha Ambasadori i Egjiptit nĂ« ShqipĂ«ri, Hassan Shawky.
Kjo javë do të sjellë një sërë aktivitetesh vallëzimi e arti performativ, kuzhinë autentike dhe kinematografi bashkëkohore.
âKultura mes dy vendeve tona Ă«shtĂ« e lidhur pĂ«rmes historisĂ«, por edhe gjeografisĂ«, pasi na lidh Mesdheu. Kemi shumĂ« gjĂ«ra tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta qĂ« na lidhin dhe shpresojmĂ« do tâi prezantojmĂ« pĂ«rmes kĂ«tyre aktiviteteveâ, shtoi Ambasadori Shawky.
Krahas këtyre aktiviteteve, publiku shqiptar mund të njihet edhe me kinemanë bashkëkohore egjiptiane përmes shfaqjes së dy filmave.
I pari, âThe blue elephantâ Ă«shtĂ« njĂ« thriller psikologjik, i cili ka bĂ«rĂ« jehonĂ« nĂ« kinemanĂ« arabe, ndĂ«rsa filmi tjetĂ«r, âDiamond dustâ ka nĂ« qendĂ«r tĂ« tij njĂ« farmacist i cili vendos tĂ« hakmerret pasi zbulon vrasjen brutale tĂ« babait tĂ« tij.
Si çdo sezon veror, Teatri Kombëtar i Operas, Baletit dhe Ansamblit Popullor do të ndërmarrë një turne mbarëkombëtar, duke ftuar artdashësit ta ndjekin në këtë rrugëtim plot art, emocione dhe udhëtime muzikore.
Artistët e Operas por edhe të Ansamblit Popullor do të dalin nga skena e Tiranës për të interpretuar në qytete si Berati, Durrësi, Gjirokastra, Ulqini, Tetova e Gjeneva, ku korriku sjell një kalendar të mbushur me shfaqje që i japin shpirt verës shqiptare.
Artdashësit do të mund të ndjekin balet nën yje, muzikë dhome që përqafohet me tingujt e stinës dhe bashkëpunime që lidhin trojet përmes artit. Këto janë vetëm disa nga surprizat që premton për këtë sezon veror TKOBAP.
NĂ« datĂ«n 10 korrik, âMullixhesha e bukurâ, vepĂ«r qĂ« sapo Ă«shtĂ« prezantuar nĂ« TiranĂ«, do tĂ« shfaqet nĂ« Pallatin e KulturĂ«s tĂ« Beratit. Po nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n ditĂ«, nĂ« GjenevĂ« tĂ« ZvicrĂ«s do tĂ« jepet shfaqja âSide eventâ me pjesĂ« tĂ« muzikĂ«s folklorike.
NĂ« 11 korrik do tĂ« jetĂ« Amfiteatri i DurrĂ«sit ai qĂ« do tĂ« kthehet nĂ« skenĂ« pĂ«r balerinĂ«t e TKOB, me pjesĂ«n âFrom darkness to lightâ. NĂ« GjirokastĂ«r (15 korrik) do tĂ« vihet nĂ« skenĂ« baleti âCantataâ, ndĂ«rsa nĂ« Ulqin (17 korrik) do tĂ« performojnĂ« artistĂ«t e Ansamblit Popullor me âFolk on tourâ.
Data 22 korrik do tĂ« jetĂ« e veçantĂ« pĂ«r TetovĂ«n, ku do tĂ« performojnĂ« 3 ansamble njĂ«herĂ«sh: Ansambli Popullor i ShqipĂ«risĂ«, Ansambli âShotaâ i KosovĂ«s dhe Ansambli i MaqedonisĂ« sĂ« Veriut./atsh/KultPlus.com
KatĂ«r aktet e veprĂ«s âCarmenâ tĂ« kompozitorit francez Georges Bizet do tĂ« interpretohen nĂ« PrishtinĂ« mĂ« 22 dhe 24 korrik, nĂ«n organizimin e OperĂ«s sĂ« KosovĂ«s, nĂ« ambientet e AMC Hall.
Magjia e kësaj opere që ka pushtuar skenat më prestigjioze të botës, tani për herë të parë në këtë formë madhështore vjen edhe në kryeqytetin e Kosovës. Carmen shfaq historinë e një gruaje të lirë dhe të pavarur dhe lidhjen e saj dashurore, pasionante e destruktive me Don Jose. Opera shkrihet në gërshetimin e dashurisë, pasionit, lirisë, obsesionit dhe tragjedisë.
Edicioni i 15-tĂ« i Festivalit âEtnoFestâ do tĂ« fillojĂ« mĂ« 10 korrik dhe pĂ«r dhjetĂ« ditĂ« do tĂ« ketĂ« aktivitete tĂ« shumta kulturore, e qĂ« do tĂ« mbahen nĂ« fshatin âKukajâ.
OrganizatorĂ«t tashmĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« tĂ« ditur njĂ« pjesĂ« tĂ« programit tĂ« kĂ«tij edicioni, dhe sipas njoftimit, ky edicion do tĂ« fillojĂ« me performancĂ«n e Malda Susurit.Â
Ka edhe shumĂ« grupe tĂ« tjera kombĂ«tare dhe ndĂ«rkombĂ«tare qĂ« do tĂ« jenĂ« pjesĂ« e kĂ«tij festivali, edhe pse, ende nuk Ă«shtĂ« publikuar programi i plotĂ« I kĂ«tij edicioni.Â
KultPlus ju sjell edhe linkun e faqes sĂ« festivalit ku mund edhe tĂ« njoftoheni me programin e plotĂ«./ KultPlus.comÂ
Dy balete, dy universe koreografike, pasioni dhe reflektimi, u ngjitën në skenën e Teatrit Kombëtar mbrëmjen e të martës, duke dhuruar një përvojë unike artistike, për publikun.
âWalk on byâ njĂ« krijim bashkĂ«kohor i koreografes australiane Nicola Wills, me muzikĂ« origjinale tĂ« Adam Vincent Clarke, ishte shfaqja e parĂ« qĂ« u prezantua.
Një vepër abstrakte që flet për njeriun në tranzicion, për izolimin dhe për bashkëjetesën e përvojave personale brenda një bote kolektive në lëvizje.
âWalk on byâ Ă«shtĂ« njĂ« premierĂ« botĂ«rore qĂ« vjen nĂ« Teatrin KombĂ«tar tĂ« Operas nĂ« ShqipĂ«risĂ«. ĂshtĂ« njĂ« pjesĂ« reflektimi social, njĂ« moment pĂ«r tĂ« reflektuar mbi izolimin e individĂ«ve nĂ« njĂ« grup, pĂ«r konfliktet, rivalitetin, lumturinĂ« dhe gjĂ«ra tĂ« tilla. Mua mĂ« pĂ«lqen tĂ« kaloj kohĂ« nĂ« TiranĂ«, tĂ« njoh kulturĂ«n shqiptare dhe tĂ« takoj njerĂ«zit miqĂ«sorĂ« e tĂ« shoh sa me gĂ«zim e marrin ata jetĂ«n. Reflektimi im kĂ«tĂ« herĂ« Ă«shtĂ« si turiste, por jam pĂ«rpjekur ta lidh atĂ« me pjesĂ«n qĂ« do interpretojmĂ« dhe Ă«shtĂ« diçka shumĂ« i veçantĂ« fakti qĂ« do tĂ« pĂ«rfshihemi nĂ« kĂ«tĂ« eventâ, thotĂ« koreografja Nicola Wills.
âCantataâ nga ana tjetĂ«r Ă«shtĂ« njĂ« nga kryeveprat e koreografit italian Mauro Bigonzetti, e cila sjell njĂ« shpĂ«rthim emocionesh nĂ« ritmin, pasionin dhe shpirtin e ItalisĂ« sĂ« Jugut.
Me muzikĂ«n autentike tĂ« grupit âAssurdâ, kjo vepĂ«r Ă«shtĂ« njĂ« festĂ« e rrĂ«njĂ«ve, ndjenjave dhe lidhjeve njerĂ«zore.
âCantataâ Ă«shtĂ« njĂ« koreografi qĂ« flet pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet mes njerĂ«zve. ĂshtĂ« njĂ« spektakĂ«l qĂ« shkon nĂ« kĂ«rkim tĂ« ekuilibrave nĂ« njĂ« raport, qĂ« pĂ«r tâi arritur kalohet pĂ«rmes dashurisĂ«, urrejtjes, vuajtjes, gĂ«zimit, argĂ«timit, e tĂ« tjera. Ndaj, baleti ka kĂ«tĂ« objektiv: ekuilibrin mes qenieve njerĂ«zore. Elementi kyç i kĂ«tij baleti Ă«shtĂ« muzika tradicionale e jugut tĂ« ItalisĂ«. ĂshtĂ« njĂ« balet qĂ« sjell gĂ«zim, Ă«shtĂ« njĂ« himn pĂ«r jetĂ«nâ, shprehet Vincenzo Capezzut, koreograf.
Për drejtuesin artistik të baletit në TKOB, Edi Blloshmi, kjo pjesë nuk është thjesht një shfaqje, por një festë në teatrin e Operës, ku celebrohet jugu i Italisë./euronews.al/ KultPlus.com
Një nga kryeveprat më të ndjera të periudhës së romantizmit vjen për herë të parë në skenën shqiptare.
KĂ«tĂ« fundjavĂ« publiku artdashĂ«s do tĂ« mund tĂ« ndjekĂ« nĂ« Teatrin KombĂ«tar tĂ« Operas dhe Baletit, shfaqjen âMullixhesha e Bukurâ (Die schöne MĂŒllerin) tĂ« kompozitorit austriak Franc Shubert (Franz Schubert).
âMullixhesha e Bukurâ Ă«shtĂ« njĂ« cikĂ«l kĂ«ngĂ«sh nga Shuberti, i kompozuar nĂ« vitin 1823, bazuar nĂ« 20 poezi tĂ« Vilhelm Myler (Wilhelm MĂŒller).
Shfaqja shpalos një histori dashurie të pafat, me një thellësi emocionale që prek çdo shpirt. Cikli tregon historinë e një nxënësi të ri të mullirit, i cili bie në dashuri me vajzën e mullixhiut, dashuri e cila do të ketë fund tragjik. Shpresa, xhelozia dhe dëshpërimi ndërthuren në një cikël liedesh me poezitë e Vilhelm Mylerit, që sjellin një tregim të ndjerë poetik, nga baritoni Artur Vera dhe pianistja Etrita Ibrahimi.
Koncerti do të shfaqet ditën e shtunë, në ora 20:00, në Hollin Koncertor të TKOB-së./ KultPlus.com
Shfaqja e Teatrit KombĂ«tar Eksperimental, âVrasje nĂ« VjeshtĂ«â, u vu nĂ« skenĂ«n e Teatrit âMigjeniâ, ku u prit me interes nga publiku shkodran.
Shfaqja bazohet mbi motivet e romanit âNjeriu i netĂ«ve tĂ« vjeshtĂ«sâ tĂ« Gjergj Vlashit dhe vjen me regji dhe dramatizim tĂ« Stefan Ăapalikut.
Tek âVrasje nĂ« vjeshtĂ«â interpretojnĂ«: Mehmet Xhelil, Rafael Hoxhaj, Xhoana Karaj.
Ngjarja e përshkruar në roman bazohet në fakte reale, të cilat kanë të bëjnë më së pari, me momentin kur ushtritë aleate mbas kapitullimit të Italisë fashiste po ndërmerrnin sulme të befasishme veçanërisht mbi prapavijat e ushtrisë gjermane, duke pasur si objektiv kryesor depozitat e karburantit që do të paralizonin lëvizjet e kësaj të fundit.
NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, shĂ«rbimi inteligjent i ushtrisĂ« gjermane ka grumbulluar tĂ« dhĂ«na se aleatĂ«t mund tĂ« bombardonin portin e DurrĂ«sit me çisternat e veta tĂ« karburantit dhe me kĂ«tĂ« rast do shkatĂ«rrohej i gjithĂ« qyteti qĂ« gjendej pranĂ«. NĂ« kĂ«to kusht ushtria merr pĂ«rsipĂ«r evakuimin e gjithĂ« qytetarĂ«ve dhe shpalljen e gjendjes sĂ« jashtĂ«zakonshme, qĂ« presupozonte eliminimin e çdo personi qĂ« nuk do i bindej kĂ«tij urdhri. Personi i vetĂ«m qĂ« nuk do tâi bindet kĂ«tij urdhri nĂ« romanin e Gjergj Vlashit Ă«shtĂ« Marian Shkoza, njĂ« punonjĂ«s i thjeshtĂ« i njĂ« agjencie detare, beqar.
Ai rri i fshehur fillimisht nĂ« shtĂ«pinĂ« e tij dhe mĂ« pas edhe nĂ« shtĂ«pitĂ« e tĂ« tjerĂ«ve, tĂ« cilat i viziton fshehtazi fillimisht pĂ«r tĂ« realizuar disa nevoja tĂ« mbijetesĂ«s dhe mĂ« pas si dorĂ«zim ndaj njĂ« manie pĂ«r tĂ« jetuar jetĂ«t e tĂ« tjerĂ«ve nĂ« ato dimensione qĂ« nuk ka arritur kurrĂ« tâi pĂ«rjetojĂ« vetĂ«. Humbja e vetes dhe pĂ«rmbushja me karaktere tĂ« tjera njerĂ«zore e kthejnĂ« atĂ« nĂ« njĂ« njeri pa identitet dhe me njĂ« tjetĂ«r sistem vlerash dhe vlerĂ«simesh deri nĂ« ditĂ«n e âvetĂ«dorĂ«zimitâ tĂ« tij te njĂ« patrullĂ« gjermane qĂ« edhe e eliminon fizikisht.
âVrasje nĂ« vjeshtĂ«â do tĂ« shfaqet nĂ« Teatrin âMigjeniâ edhe mbrĂ«mjen e sotme./atsh/KultPlus.com
MbrĂ«mja e 20 qershorit nĂ« PrishtinĂ« u shndĂ«rrua nĂ« njĂ« ngjarje madhĂ«shtore artistike, ku fuqia e muzikĂ«s, vallĂ«zimit dhe emocioneve u bashkuan nĂ« skenĂ«n e sallĂ«s AMC me interpretimin e veprĂ«s monumentale âCarmina Buranaâ. NĂ«n dirigjimin e mjeshtrit japonez Toshio Yanagisawa dhe koreografinĂ« origjinale tĂ« Toni Candeloro, ky bashkĂ«punim ndĂ«rinstitucional mes OperĂ«s sĂ« KosovĂ«s, FilharmonisĂ« sĂ« KosovĂ«s dhe Baletit KombĂ«tar tĂ« KosovĂ«s solli njĂ« spektakĂ«l tĂ« rrallĂ«, ku 350 artistĂ« krijuan njĂ« pĂ«rjetim artistik qĂ« kapĂ«rceu kufijtĂ« e zakonshĂ«m tĂ« skenĂ«s shqiptare. Magjia e korit, forca dramatike e orkestrĂ«s dhe lĂ«vizjet ekspresive tĂ« trupĂ«s sĂ« baletit u ndĂ«rthurĂ«n nĂ« njĂ« harmoni tronditĂ«se, duke e kthyer kĂ«tĂ« interpretim tĂ« âCarmina Buranaâ-s nĂ« njĂ« moment historik pĂ«r jetĂ«n kulturore tĂ« KosovĂ«s.
NĂ« kĂ«tĂ« shfaqje tĂ« jashtĂ«zakonshme tĂ« âCarmina Buranaâ, shkĂ«lqimi i veprĂ«s u pasurua nga prania e disa prej emrave mĂ« tĂ« spikatur tĂ« skenĂ«s vendore dhe ndĂ«rkombĂ«tare. Solistja balerinĂ« Antonella Albano nga Teatro alla Scala i dha trupĂ«s njĂ« hijeshi dhe teknikĂ« tĂ« rrallĂ«, ndĂ«rsa balerinĂ«t tanĂ« Sead Vuniqi, Fatmir Smani, Behie Murtezi, Leonora Rexhepi, MĂ«rgime Morina, Aulona Nuhiu, Fisnik Smani, Blerta Fanaj, Ensar Lutaj, Isa Gjocaj, Donmir Bilalli, Met Bikliqi, Rigon Krasniqi, Nik Musolli, Ilir Krasniqi, Liridon Mziu, Kreshnik Musolli dhe Muhamet Bikliqi sollĂ«n njĂ« intensitet fizik dhe emocional qĂ« e ngriti performancĂ«n nĂ« lartĂ«si tĂ« reja artistike.
ZĂ«rat e fuqishĂ«m dhe tĂ« ndjeshĂ«m tĂ« Besa Llugiqit (soprano), Federico Buttazzo (tenor) dhe Ivo Yordanov (bariton) prekĂ«n thellĂ« publikun, duke u bashkuar me korin dhe orkestrĂ«n brilante tĂ« FilharmonisĂ« sĂ« KosovĂ«s, nĂ«n pĂ«rkujdesjen e dirigjentit asistent Hajrullah Syla. Trupa e Baletit KombĂ«tar tĂ« KosovĂ«s, e mbĂ«shtetur nga koreografja asistente Antonietta Buccolieri erdhi me koreografi nĂ« lĂ«vizje tĂ« sinkronizuara dhe dramatike, ndĂ«rkohĂ« qĂ« kori i OperĂ«s sĂ« KosovĂ«s dhe asistentĂ«t dirigjentĂ« Lirjona Sylejmani dhe AdelinĂ« Ndreca â Kolaj sollĂ«n njĂ« fuqi korale tĂ« fuqishme. FĂ«mijĂ«t e korit âOkarinaâ nĂ«n drejtimin e Elikona Hysajt dhe kori i shkollĂ«s âPrenk Jakovaâ me dirigjente asistente Lirjona Sylejmani shtuan njĂ« pastĂ«rti dhe ndjeshmĂ«ri tĂ« veçantĂ« nĂ« atmosferĂ«n madhĂ«shtore tĂ« natĂ«s. Ishte njĂ« bashkim i rrallĂ« energjish artistike qĂ« dĂ«shmoi pĂ«r fuqinĂ« e bashkĂ«punimit dhe pĂ«rkushtimit kulturor nĂ« KosovĂ«.
âCarmina Buranaâ erdhi si njĂ« eksplozion i jetĂ«s nĂ« tĂ« gjitha ngjyrat e saj â njĂ« vepĂ«r qĂ« shpalos thellĂ«sitĂ« e emocioneve njerĂ«zore pĂ«rmes gjuhĂ«s sĂ« muzikĂ«s, korit dhe ritmit. E ndĂ«rtuar mbi poezi mesjetare qĂ« pĂ«rshkruajnĂ« fatin e paparashikueshĂ«m, gĂ«zimet e dashurisĂ« dhe etjen pĂ«r liri, kjo kantatĂ« e Carl Orff-it pĂ«rçon njĂ« fuqi primitive dhe universale qĂ« vazhdon tĂ« ngjallĂ« drithĂ«rimĂ«. NĂ« zemĂ«r tĂ« saj rreh rrota e fatit â âO Fortunaâ â njĂ« himn pĂ«r paqĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« e jetĂ«s, qĂ« ngrit dhe pĂ«rplas njeriun mes ekstazĂ«s dhe tragjedisĂ«. Thelbi i âCarmina Buranaâ-s Ă«shtĂ« pĂ«rjetimi i intensitetit tĂ« jetĂ«s nĂ« çdo formĂ« tĂ« saj â njĂ« thirrje e fuqishme pĂ«r tĂ« jetuar, ndjerĂ« dhe sfiduar fatin, me gjithĂ« pasionin dhe trishtimin qĂ« ekzistenca sjell.
Pamja skenike e âCarmina Buranaâ-s nĂ« sallĂ«n AMC ishte njĂ« kompozim vizual po aq mbresĂ«lĂ«nĂ«s sa vetĂ« muzika. NĂ« qendĂ«r tĂ« skenĂ«s qĂ«ndronte orkestra, njĂ« trupĂ« e fuqishme instrumentistĂ«sh qĂ« formonin zemrĂ«n ritmike tĂ« veprĂ«s. NĂ« tĂ« dy anĂ«t e saj, tĂ« vendosur me simetri mbresĂ«lĂ«nĂ«se, ishin koristĂ«t â njĂ« mur zĂ«ri qĂ« e pĂ«rforconte emocionin kolektiv tĂ« çdo pjese. SipĂ«r tyre, nĂ« njĂ« skenĂ« tĂ« ngritur, zhvillohej njĂ« balet i fuqishĂ«m dhe ekspresiv, ku trupa e baletit interpretonte me lĂ«vizje dramatike, tĂ« sinkronizuara me tensionin dhe kulmet muzikore. NĂ« ballĂ«, prapa dirigjentit, qĂ«ndronin solistĂ«t vokalĂ« â sopranoja, tenori dhe baritoni â tĂ« cilĂ«t pĂ«rçuan me ndjenjĂ« dhe forcĂ« dramatike tekstet e lashta. I gjithĂ« ambienti ishte njĂ« trupĂ« e gjallĂ«, ku muzika, vallĂ«zimi dhe zĂ«ri ndĂ«rthureshin nĂ« njĂ« organizim skenik tĂ« pĂ«rkryer, duke e kthyer sallĂ«n nĂ« njĂ« tempull modern tĂ« artit tĂ« gjallĂ«.
Edhe pse salla ishte tejmbushur me publik â pĂ«rfshirĂ« ata qĂ« qĂ«ndruan nĂ« kĂ«mbĂ« pĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« orĂ« e dhjetĂ« minuta â dhe pĂ«rkundĂ«r vapĂ«s sĂ« madhe qĂ« e mbuloi ambientin me njĂ« nxehtĂ«si tĂ« rĂ«ndĂ«, magjia e Carmina Burana-s nuk u zbeh asnjĂ« çast. PĂ«rkundrazi, kjo ndjesi fizike e pĂ«rbashkĂ«t â nxehtĂ«sia, djersa, pritja â e bĂ«ri pĂ«rjetimin edhe mĂ« tĂ« thellĂ«, edhe mĂ« njerĂ«zor. Ishte njĂ« nga ato momente ku arti tejkalon çdo kufi komoditeti, dhe bukuria e kĂ«saj kantate tĂ« jashtĂ«zakonshme u ndje me intensitet nĂ« çdo notĂ«, nĂ« çdo lĂ«vizje dhe nĂ« çdo frymĂ«marrje tĂ« ndarĂ« mes skenĂ«s dhe publikut. NjĂ« pĂ«rvojĂ« qĂ« nuk harrohet â sepse ndonjĂ«herĂ«, kur sakrifica e trupit bashkohet me pasionin e shpirtit, lind vĂ«rtetĂ«sia mĂ« e rrallĂ« e artit.
Kostumet, tĂ« dizajnuara me kujdes artistik nga Toni Candeloro, ishin njĂ« element thelbĂ«sor qĂ« e pasuruan ndjeshĂ«m atmosferĂ«n vizuale tĂ« Carmina Burana-s. Dominonin fustanet e gjatĂ« blu, tĂ« rrjedhshĂ«m dhe elegantĂ«, qĂ« lĂ«viznin me njĂ« hir tĂ« veçantĂ« bashkĂ« me trupat e balerinĂ«ve, duke krijuar njĂ« ndjesi fluiditeti dhe solemniteti nĂ« skenĂ«. KĂ«to ngjyra tĂ« thella si qielli i natĂ«s sillnin njĂ« qetĂ«si vizuale qĂ« kontrastonte me vrullin dramatik tĂ« muzikĂ«s. NdĂ«rkohĂ«, solistja femĂ«r u dallua me njĂ« fustan tĂ« bardhĂ«, tĂ« pastĂ«r e ndriçues, qĂ« pĂ«rçonte njĂ« ndjesi dĂ«lirĂ«sie dhe simbolike tĂ« pranisĂ« sĂ« shpirtit njerĂ«zor pĂ«rballĂ« fatit. Kostumografia e Candeloro-s nuk ishte vetĂ«m veshje â ishte njĂ« zgjedhje e menduar qĂ« pĂ«rforconte temat universale tĂ« veprĂ«s: pasionin, pafajĂ«sinĂ«, dhe pashmangshmĂ«rinĂ« e jetĂ«s.
âCarmina Buranaâ Ă«shtĂ« njĂ« nga veprat mĂ« emocionuese dhe tĂ« fuqishme muzikore tĂ« shekullit tĂ« XX, qĂ« pĂ«rçon me intensitet tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m thelbin e fatit dhe pasioneve njerĂ«zore. Muzika e Carl Orff-it shquhet pĂ«r ritmet e saj pulsuese dhe meloditĂ« e thjeshta, por tĂ« fuqishme, qĂ« krijojnĂ« njĂ« ndjesi tĂ« papĂ«rsĂ«ritshme dramatike. DukshĂ«m madhĂ«shtore ishte edhe interpretimi i TrupĂ«s sĂ« Baletit KombĂ«tar tĂ« KosovĂ«s, e cila me talentin dhe energjinĂ« e saj solli nĂ« jetĂ« emocionet e thella tĂ« veprĂ«s. VallĂ«zimi i tyre, i fuqishĂ«m dhe i saktĂ«, duke kaluar nga lĂ«vizjet ekspresive deri te ato mĂ« tĂ« buta dhe intime, krijonte njĂ« kontrast tĂ« gjallĂ« me tensionin dhe lirshmĂ«rinĂ« e muzikĂ«s. NĂ«pĂ«rmjet çdo hapi, çdo pozicioni dhe çdo lĂ«vizjeje, balerinĂ«t u shndĂ«rruan nĂ« njĂ« gjuhĂ« pa fjalĂ«, qĂ« tregonte histori dhe ndjenja tĂ« thella, duke e shtuar kĂ«shtu njĂ« shtresĂ« dramatike dhe vizuale qĂ« e bĂ«nte pĂ«rvojĂ«n edhe mĂ« tĂ« plotĂ« dhe magjike.
Në qendër të kësaj eksperience muzikore dhe skenike shkëlqeu sopranoja Besa Llugiqi, e cila me zërin e saj të pasur dhe të fuqishëm përçoi çdo emocion me një ndjeshmëri dhe teknikë të jashtëzakonshme. Ajo solli një prekje njerëzore nëpërmjet tingujve, duke i dhënë jetë fjalëve dhe duke i bërë ato të ndihen në shpirtin e çdo dëgjuesi. Talenti i saj u bashkua në mënyrë perfekte me intensitetin orkestral dhe dramatik, duke krijuar momente kulmore që nuk harrohen lehtë dhe që dëshmojnë për një artiste që di të kapë thelbin e çdo note dhe fraze muzikore.
Orkestra e FilharmonisĂ« dhe OperĂ«s sĂ« KosovĂ«s nĂ« âCarmina Buranaâ ishte zemra e gjallĂ« qĂ« pulsoi me fuqinĂ« e njĂ« universi tĂ« tĂ«rĂ«, ku çdo instrument ishte njĂ« yll qĂ« ndriçoi nĂ« galaktikĂ« tingujsh. Secila frymĂ«marrje e violinave, secili goditje e timpaneve dhe pĂ«rqafimi i ngrohtĂ« i instrumenteve tĂ« frymĂ«s u bashkuan nĂ« njĂ« poezi tĂ« heshtur, qĂ« pĂ«rshkoi ajrin me valĂ« drite dhe hije emocionale. Aty lindi bukuria e vĂ«rtetĂ« â nĂ« harmoninĂ« e pĂ«rpiktĂ« tĂ« kontrasteve, nĂ« fuqinĂ« delikate qĂ« ngrihet dhe pĂ«rplaset si deti, duke na kujtuar se muzika Ă«shtĂ« gjuha mĂ« e pastĂ«r e shpirtit, e cila flet pa fjalĂ«, por me njĂ« thellĂ«si qĂ« prek dhe transformon çdo qenie qĂ« e dĂ«gjon.
KorĂ«t nĂ« âCarmina Buranaâ janĂ« njĂ« simfoni zĂ«rash qĂ« bashkohen pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« fuqi tĂ« jashtĂ«zakonshme kolektive, duke ngjallur me intensitet magjinĂ« e teksteve mesjetare dhe emocionet e tyre tĂ« thella. NĂ« harmoninĂ« e tyre tĂ« pasur dhe shumĂ«ngjyrĂ«she, zĂ«rat shfaqin njĂ« pĂ«rqafim tĂ« gjerĂ« ndjenjash â nga pĂ«rmallimi dhe trishtimi te gĂ«zimi dhe shpresa â duke ndĂ«rtuar njĂ« peizazh tĂ« gjallĂ« qĂ« rrit tensionin dramatik dhe e thellon pĂ«rjetimin artistik. Ata janĂ« zemra korale qĂ« pulson nĂ« kĂ«tĂ« kantatĂ«, duke shndĂ«rruar çdo pjesĂ« nĂ« njĂ« udhĂ«tim shpirtĂ«ror dhe duke sjellĂ« fuqinĂ« e bashkimit njerĂ«zor pĂ«rmes bukurisĂ« sĂ« harmonisĂ« dhe fuqisĂ« sĂ« zĂ«rit tĂ« pĂ«rbashkĂ«t.
Realizimi i âCarmina Buranaâ nĂ« PrishtinĂ« pĂ«rfaqĂ«son njĂ« kapitull tĂ« ri dhe tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« historinĂ« kulturore tĂ« KosovĂ«s, duke dĂ«shmuar se arti i madh nuk njeh kufij dhe se talenti vendor mund tĂ« bashkĂ«punojĂ« me mjeshtĂ«r ndĂ«rkombĂ«tarĂ« pĂ«r tĂ« krijuar mrekulli skenike. Ky event madhĂ«shtor, i mbĂ«shtetur nga pĂ«rkushtimi i artistĂ«ve, profesionistĂ«ve dhe institucioneve kulturore, solli nĂ« jetĂ« njĂ« performancĂ« qĂ« jo vetĂ«m sfidoi pritshmĂ«ritĂ«, por edhe ngjalli krenari dhe shpresĂ« pĂ«r tĂ« ardhmen artistike tĂ« vendit. Duartrokitjet e pandalshme dhe ovacionet nĂ« kĂ«mbĂ« nga publiku i mbushur plot dĂ«shmuan fuqinĂ« e kĂ«saj pĂ«rvoje, duke shprehur njĂ« emocion tĂ« thellĂ« dhe mirĂ«njohje tĂ« sinqertĂ« pĂ«r pĂ«rkushtimin e jashtĂ«zakonshĂ«m tĂ« tĂ« gjithĂ« pjesĂ«marrĂ«sve.
Krejt në fund, në një prononcim për KultPlus foli Meriton Ferizi, Ushtrues i Detyrës së Drejtorit të Operës së Kosovës, i cili u nda i kënaqur me kantatën skenike.
âPas mbrĂ«mjes sĂ« djeshme me kantatĂ«n skenike Carmina Burana, ndjej kĂ«naqĂ«si tĂ« veçantĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« bashkĂ«punim tĂ« fuqishĂ«m mes tri institucioneve tona kombĂ«tare; Opera e KosovĂ«s, Baleti KombĂ«tar dhe Filharmonia e KosovĂ«s, ku pĂ«r herĂ« parĂ« kjo vepĂ«r u realizua nĂ« formĂ«n e tillĂ« skenike me Baletin, pĂ«r çka e bĂ«ri mĂ« tĂ« kompletuar dhe mĂ« madhĂ«shtore kĂ«tĂ« vepĂ«r monumentale. Carmina Burana, kĂ«rkon fuqi kolektive artistike dhe mbrĂ«mĂ« kjo energji u ndje e plotĂ« nĂ« skenĂ«, me solistĂ«t, korin masiv tĂ« FilharmonisĂ« dhe OperĂ«s sĂ« bashku me korin e fĂ«mijĂ«ve, si dhe trupa e Baletit. Dirigjenti japonez Toshio Yanagisawa, me interpretimin e tij preciz dhe dinamik, krijoi njĂ« komunikim tĂ« shkĂ«lqyer mes korit, solistĂ«ve, baletit dhe orkestrĂ«s. Ishte njĂ« natĂ« qĂ« tregoi potencialin e bashkĂ«rendimit institucional dhe nivelin gjithnjĂ« nĂ« rritje tĂ« skenĂ«s sonĂ« operistike e muzikore. Ky sukses Ă«shtĂ« dĂ«shmi e vullnetit tonĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar njĂ« standard tĂ« lartĂ« artistik nĂ« KosovĂ«.â
âMendoj se ka qenĂ« njĂ« mbrĂ«mje me tĂ« vĂ«rtetĂ« madhĂ«shtore. PĂ«rveç muzikĂ«s sĂ« jashtĂ«zakonshme dhe plot jetĂ« tĂ« Orff-it, kantata skenike u bĂ« edhe mĂ« e veçantĂ« falĂ« trupĂ«s sĂ« baletit, qĂ« me hijeshinĂ« dhe energjinĂ« e tyre e madhĂ«ruan kĂ«tĂ« spektakĂ«l nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paharrueshme. TĂ« rrethuar nga kolegĂ« tĂ« mrekullueshĂ«m dhe e shoqĂ«ruar me muzikĂ« magjike, kjo ishte njĂ« pĂ«rvojĂ« e rrallĂ« qĂ« prek zemrĂ«n. I falĂ«nderoj me gjithĂ« zemĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« punuan me pĂ«rkushtim dhe shpirt pĂ«r ta bĂ«rĂ« kĂ«tĂ« natĂ« kaq tĂ« bukur dhe tĂ« veçantĂ« â njĂ« mbrĂ«mje qĂ« do tĂ« mbetet gjatĂ« nĂ« kujtesĂ«.â
NĂ« njĂ« prononcim pĂ«r KultPlus foli Sinan Kajtazi, Ushtrues i DetyrĂ«s sĂ« Drejtorit tĂ« Baletit KombĂ«tar tĂ« KosovĂ«s, tha se âCarmina Buranaâ erdhi si njĂ« kulmim i fuqisĂ« artistike me pĂ«rmasa tĂ« jashtĂ«zakonshme.
âFillimisht dua tâi pĂ«rgĂ«zoj tĂ« gjithĂ« ekipin prej 350 vetash, tĂ« cilĂ«t mbrĂ«mĂ« na dhuruan emocione tĂ« jashtĂ«zakonshme. Ky projekt, nĂ« vlerĂ«simin tim, do tĂ« mbetet historik pĂ«r tĂ« tri institucionet tona, duke pasur parasysh pĂ«rmasat e tij, por edhe realizimin mbresĂ«lĂ«nĂ«s. Jam shumĂ« mirĂ«njohĂ«s ndaj menaxhmenteve tĂ« FilharmonisĂ« sĂ« KosovĂ«s dhe OperĂ«s sĂ« KosovĂ«s pĂ«r bashkĂ«punimin shembullor. Pas bashkĂ«punimit ne shfaqjen e baletit âHalili dhe Hajriaâ nĂ« 50-vjetorin e Baletit KombĂ«tar, baletin âArrĂ«thyesiâ, si dhe operĂ«n âGoca e Kaçanikutâ, edhe âCarmina Buranaâ erdhi si njĂ« kulmim i fuqisĂ« artistike me pĂ«rmasa tĂ« jashtĂ«zakonshme.â
Një nga solistët e Baltetit që shkëlqeu mbrëmë, Sead Vuniqi, për KultPlus potencoi se pjesëmarrja si solist në këtë produksion për të është një ndjesi e papërshkrueshme.
âBashkĂ«punimi me maestro Toni Candeloro ka qenĂ« njĂ« pĂ«rvojĂ« jashtĂ«zakonisht e bukur. E kam njohur Tonin mĂ« parĂ«, dhe kemi punuar bashkĂ« edhe nĂ« TiranĂ«, por kĂ«tĂ« herĂ« ai qĂ«ndroi pĂ«r mĂ« shumĂ« se dy muaj nĂ« KosovĂ« pĂ«r tĂ« punuar intensivisht me tĂ« gjitha trupat tona artistike. Toni Ă«shtĂ« njĂ« profesionist i rrallĂ«, me pasion dhe pĂ«rkushtim tĂ« admirueshĂ«m. PjesĂ«marrja ime si solist nĂ« kĂ«tĂ« produksion ishte njĂ« ndjesi e papĂ«rshkrueshme. TĂ« performosh pĂ«rballĂ« njĂ« publiku tĂ« mbushur plot, nĂ« njĂ« skenĂ« tĂ« madhe, me njĂ« ekip tĂ« tillĂ« artistĂ«sh â Ă«shtĂ« njĂ« nder dhe njĂ« pĂ«rgjegjĂ«si e madhe. Ndihem shumĂ« i lumtur qĂ« pata mundĂ«sinĂ« tĂ« jem pjesĂ« e kĂ«saj vepre, qĂ« u prit kaq mirĂ« nga publiku. Jam shumĂ« krenar qĂ«, si institucione, po arrijmĂ« tĂ« sjellim çdo vit vepra gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« mĂ«dha dhe mĂ« domethĂ«nĂ«se pĂ«r artdashĂ«sit tanĂ«. Uroj qĂ« ky bashkĂ«punim i frytshĂ«m tĂ« vazhdojĂ« edhe nĂ« tĂ« ardhmen dhe tĂ« na sjellĂ« suksese tĂ« reja artistike.â
Pas çdo shfaqjeje madhĂ«shtore qĂ«ndron njĂ« ekip artistĂ«sh dhe profesionistĂ«sh tĂ« pĂ«rkushtuar, tĂ« cilĂ«t janĂ« themeli i suksesit skenik. NĂ« Carmina Burana, roli i korepetitorĂ«ve Melos Buza, Alzan Gashi dhe LekĂ« Salihu ishte thelbĂ«sor pĂ«r pĂ«rgatitjen muzikore tĂ« korit dhe solistĂ«ve, duke siguruar njĂ« ekzekutim tĂ« saktĂ« dhe emocionalisht tĂ« ngarkuar. Ndriçimi, i realizuar me mjeshtĂ«ri nga Marco Policastro, krijoi atmosfera dramatike dhe tĂ« ndjeshme qĂ« e shoqĂ«ruan çdo moment tĂ« veprĂ«s, ndĂ«rsa zĂ«ri u menaxhua me precizitet nga inxhinierĂ«t Bojan Ugrinovski dhe Karl Humbug, duke mundĂ«suar qĂ« çdo tingull tĂ« arrinte qartĂ« dhe fuqishĂ«m tek publiku. Florian Ăanga, me projeksionet e tij artistike, shtoi njĂ« dimension vizual qĂ« i dha skenĂ«s thellĂ«si dhe simbolikĂ«, ndĂ«rsa dizajni grafik i Faton Hasimja kontribuoi nĂ« komunikimin elegant tĂ« identitetit tĂ« ngjarjes./ KultPlus.com
Përmes numrave të akrobacive dhe surprizave të tjera trupa e Cirkut Kombëtar ofroi një mbrëmje të paharrueshme për fëmijët e Lezhës.
Interpretimet e akrobatëve të kësaj trupe sollën mjaft argëtim e të qeshura në sallë.
Një aktivitet i tillë tregoi se arti i cirkut mbetet një formë e gjallë, frymëzuese e argëtimit.
Që prej rihapjes, Pallati i Kulturës në Lezhë ka sjellë një sërë organizimesh, ndërsa aktivitetet nuk do të mungojnë as gjatë sezonit turistik./atsh/ KultPlus.com
Përmes numrave të akrobacive dhe surprizave të tjera trupa e Cirkut Kombëtar ofroi një mbrëmje të paharrueshme për fëmijët e Lezhës.
Interpretimet e akrobatëve të kësaj trupe sollën mjaft argëtim e të qeshura në sallë.
Një aktivitet i tillë tregoi se arti i cirkut mbetet një formë e gjallë, frymëzuese e argëtimit.
Që prej rihapjes, Pallati i Kulturës në Lezhë ka sjellë një sërë organizimesh, ndërsa aktivitetet nuk do të mungojnë as gjatë sezonit turistik./ KultPlus.com
Dje, mĂ« 18 qershor 2025, nĂ« orĂ«n 19:30, nĂ« âShtĂ«pinĂ« e PoezisĂ«â nĂ« rrugĂ«n âFerat Dragajâ, Bregu i Diellit, PrishtinĂ«, Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« inaugurimi i âTeatrit tĂ« PoezisĂ«â, teatri i parĂ« nĂ« Ballkan i dedikuar ekskluzivisht performancĂ«s sĂ« poezisĂ« si formĂ« teatrore. Kjo ngjarje ka shĂ«nuar njĂ« moment historik pĂ«r jetĂ«n kulturore dhe letrare nĂ« KosovĂ« dhe rajon.
Themelimi i këtij teatri përbën një risi të padiskutueshme në kontekstin kulturor të Evropës Juglindore.
NdĂ«rsa nĂ« vende si MbretĂ«ria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s ekzistojnĂ« nisma tĂ« njohura si Cambridge Poetsâ Theatre apo âPoetry Tentâ nĂ« Glastonbury Festival, nĂ« Ballkan deri mĂ« tani nuk ka pasur njĂ« institucion tĂ« pĂ«rhershĂ«m tĂ« kĂ«tij karakteri.
Ky teatër është themeluar nga poeti i njohur kosovar Lulzim Tafa, një prej emrave më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqipe dhe njeri nder poetet me te njohur dhe me te përkthyer te letërsisë shqipe ne bote, si dhe fitues i shumë çmime prestigjioze ndërkombëtare.
NĂ« ceremoninĂ« e inaugurimit tĂ« Teatrit tĂ« PoezisĂ«, krahas figurave tĂ« njohura tĂ« letĂ«rsisĂ«, artit dhe kulturĂ«s nga Kosova, ShqipĂ«ria dhe vende tĂ« tjera tĂ« rajonit, mori pjesĂ« edhe Kryetari i KomunĂ«s sĂ« PrishtinĂ«s, PĂ«rparim Rama, i cili tha se ky teatĂ«r qĂ« po promovohet sot do tâi shtojĂ« Kryeqytetit rĂ«ndĂ«sinĂ« kulturore, duke e bĂ«rĂ« njĂ« atraksion dhe mundĂ«si tĂ« jashtĂ«zakonshme nĂ« nxitjen e diplomacisĂ« kulturore pĂ«r qytetin e PrishtinĂ«s, ngase nĂ« kĂ«tĂ« skenĂ«, me vargjet e tyre, do tĂ« vijnĂ« poetĂ« eminentĂ« nga mbarĂ« bota.
Të pranishmit përjetuan një mbrëmje të pasur me interpretim poetik dhe prezantim të këtij koncepti të ri artistik, i cili për herë të parë i jep poezisë një skenë të përhershme dhe të dedikuar.
Teatri i Poezisë tashmë është pozicionuar si një pikë e re kulturore e Prishtinës dhe Kosovës, duke u shtuar atraksioneve që e bëjnë kryeqytetin një destinacion gjithnjë e më tërheqës për artdashësit vendorë dhe të huaj.
I krijuar për të promovuar poezinë në formën e saj më të mirë dhe më të ndjeshme, ky teatër përfaqëson një ndërthurje bashkëkohore mes fjalës së shkruar dhe artit të performimit, duke hapur një epokë të re për interpretimin poetik në hapësirën shqiptare dhe ballkanike./ KultPlus.com
Balerinat e âBehiaâs Danceâ do tĂ« prezantohen me shfaqjen premierĂ« âCoppeliaâ qĂ« do tĂ« vjen pĂ«r publikun mĂ« 22 qershor, prej orĂ«s 18:30 nĂ« Teatrin KombĂ«tar tĂ« KosovĂ«s, shkruan KultPlus.Â
Kjo shfaqje vjen me koreografi tĂ« Behie Murtezit e Driton Saqipit, kurse muzikĂ«n e kĂ«saj shfaqje e ka punuar Delibes H Syla, kostumografi tĂ« A. Fashion, skenografi tĂ« L.avdie Murtezit e me udhĂ«heqĂ«s artistik Driton Saqipi. / KultPlus.comÂ
Teatri i Gjilanit sjell premierĂ«n e shfaqjes âChatroomâ, vepĂ«r e shkruar nga dramaturgu irlandez Enda Walsh, pĂ«rcjell KultPlus.
E shkruar nga dramaturgu irlandez Enda Walsh dhe me regji nga Erson Zymberi, kjo vepër sjell në qendër gjashtë adoleshentë që takohen në një chatroom online. Ajo që nis si një bisedë e zakonshme mes të panjohurish, shndërrohet shpejt në një lojë të rrezikshme mendore, ku fjalët e shkruara marrin formën e dhunës më të pastër psikologjike.
Në vijim gjeni njoftimin e plotë:
PREMIERĂ â CHATROOM | nga Enda Walsh, regjisor Erson Zymberi
Skenograf: Bekim Korça, Kostumografe: Njomëza Luci, Dizajni i dritave dhe video artist: Burim Baftiu
Për shfaqjen: Në një kohë kur bisedat virtuale zëvendësojnë kontaktin njerëzor, dhe vetmia shpesh maskohet pas ekraneve të ndritshëm, Chatroom është një dramë therëse dhe urgjente që eksploron errësirën psikologjike të adoleshencës moderne.
E shkruar nga dramaturgu irlandez Enda Walsh dhe me regji nga Erson Zymberi, kjo vepër sjell në qendër gjashtë adoleshentë që takohen në një chatroom online. Ajo që nis si një bisedë e zakonshme mes të panjohurish, shndërrohet shpejt në një lojë të rrezikshme mendore, ku fjalët e shkruara marrin formën e dhunës më të pastër psikologjike.
Chatroom nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« kritikĂ« e botĂ«s digjitale â Ă«shtĂ« njĂ« vĂ«zhgim i mprehtĂ« i mungesĂ«s sĂ« ndĂ«rlidhjes sĂ« vĂ«rtetĂ« mes njerĂ«zve. PavarĂ«sisht se bashkĂ«biseduesit janĂ« nĂ« tĂ« njĂ«jtin qytet dhe moshĂ«, ata janĂ« tĂ« ndarĂ« nga njĂ« distancĂ« e frikshme emocionale dhe morale.
NĂ« thelb, Chatroom Ă«shtĂ« njĂ« pasqyrĂ« e gjeneratĂ«s digjitale â e mbingarkuar me informacione, por e varfĂ«r nĂ« ndjeshmĂ«ri. ĂshtĂ« njĂ« thirrje pĂ«r ndĂ«rgjegjĂ«sim: pĂ«r tĂ« kuptuar fuqinĂ« e fjalĂ«s, pĂ«r tĂ« zbuluar pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« qĂ« mbart komunikimi â qoftĂ« ai i shkruar apo i heshtur.
MbrĂ«mĂ«, nĂ« QendrĂ«n Barabar Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« premiera e shfaqjes âHotel Grandâ nga aktorĂ«t Armend Smajli dhe Rebeka Qena, shkruan KultPlus. âHotel Grandâ Ă«shtĂ« njĂ« shfaqje qĂ« udhĂ«ton nĂ« kohĂ« pĂ«rmes njĂ« historie imagjinare, duke trajtuar aspektin njerĂ«zor, politik, historik e social, e cila shikuesin e shfaqjes e vendos nĂ« vitet â80-â90, nĂ« kohĂ«n kur Kosova ka pĂ«rjetuar njĂ« periudhĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« agresioni dhe aparteidi.
NjĂ« bunker i improvizuar nĂ« katin e katĂ«rt tĂ« âHOTEL GRANDâ ishte shndĂ«rruar nĂ« njĂ« vendstrehim pĂ«r dy shokĂ«, tĂ« cilĂ«t nuk e kujtonin mĂ«nyrĂ«n se si janĂ« gjendur nĂ« kĂ«tĂ« bunker, qĂ« mbante edhe ca rezerva tĂ« ushqimit. Pas njĂ« heshtjeje tĂ« gjatĂ«, si nĂ« kllapi artistja (Rebeka Qena) i flet shokut tĂ« saj (Armend Smajli) pĂ«r protestat e 1 Tetorit, pĂ«r vrasjen e njĂ« gazetareje te Santea, MensĂ«n e StudentĂ«ve etj, pa e pasur idenĂ« se çfarĂ« realisht ngjante. Kjo skenĂ« paraqet vetĂ«dijen e pĂ«rgjithshme tĂ« popullit nĂ« atĂ« kohĂ«, ku çdo kush ka pasur informacione tĂ« fragmentuara, porse njĂ« amulli e shkaktuar nga trauma pushuese nuk ka lejuar tĂ« kuptohet âpiktura e madheâ e asaj situate.
MĂ«nyra se si janĂ« gjendur nĂ« kĂ«tĂ« bunker, ngjall kureshtje te protagonistĂ«t. Aty fillon e tensionohet situata mes dy miqve. NjĂ« kĂ«rkim falje pĂ«r njĂ« gabim, tĂ« bĂ«rĂ« para shumĂ« vitesh gjeti vend nĂ« kĂ«tĂ« ambient tĂ« ngushtĂ« e tĂ« errtĂ«. MegjithĂ«se, thuhej qĂ« miqtĂ« nuk kanĂ« pse i kĂ«rkojnĂ« falje njĂ«ri- tjetrit, njĂ« ndjesi jo e kĂ«ndshme e cila e kishte bĂ«rĂ« njĂ«rin prej shokĂ«ve tĂ« dukej jo mirĂ« nĂ« sytĂ« e tĂ« tjerĂ«ve, ende nuk ishte procesuar si ndjenjĂ«. Skena flet mbi fuqinĂ« emocionale tĂ« njeriut, mbi atĂ« qĂ« âNjeriu mund tĂ« harrojĂ« se çfarĂ« i keni bĂ«rĂ«, po nuk mund tĂ« harrojĂ« mĂ«nyrĂ«n se si e keni bĂ«rĂ« tĂ« ndihetâ.
Një radio mund të ishte funksionale vetëm nëpërmjet krijimit të energjisë elektrike nga lëvizja e pedaleve të biçikletës. Një gjetje dhe kreativitet i tillë është mundësuar nga një nevojë e brendshme për informacion, i cili edhe pse si nëpër mjegull, ekzistonte. Kjo periudhë e vështirë, rëndohet edhe më shumë kur paraqitet instikti seksual. Masturbimi që mohohej derisa ndodhte e kthen njeriun në pikën zero, në atë të kafshërores dhe irracionales, duke ia vënë jashtë loje sistemin e arsyes. Ndërsa, kursimi maksimal i ujit, qoftë edhe për nevojat fiziologjike paraqet një mjerim që ishte i fokusuar në mbijetesë.
Maskat e maces dhe të miut të vendosura nga protagonistët në fund të ngjarjes, i japin shfaqjes kuptim shumëdimensional, duke filluar nga alegoria se njeriu në gjendje mbijetese shndërrohet në kafshë. Po ashtu, maskat mundësonin një ikje nga realiteti i zymtë në një jetë plotë lumturi dhe ëndrra, të cilat edhe mund të jenë jetuar edhe në të kaluarën. Shfaqja përfundon me skenën kur protagonistët shprehin edhe ndjenja dashurie, porse nuk dihet nëse ajo është jetuar vërtetë apo ëndërrohej të jetohej?
Aktori i shfaqjes, Armend Smajli, ka thënë se ideja e këtij projekti ka qenë që të trajtohet tema e paraluftës dhe e luftës përmes personazheve që nuk kanë përfaqësuar asnjë mendim ideologjik të kohës.
âIdeja ishte tĂ« trajtojmĂ« njĂ« tekst tĂ« Denis Kelly-it, njĂ« autor anglez. QĂ« nĂ« ditĂ«n e parĂ« kur e kemi lexuar tekstin ka asociuar nĂ« diçka tonĂ«n tĂ« viteve tĂ« 80-ta-90-ta. Nga ajo ditĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« instiktive vendosĂ«m tĂ« marrim njĂ« rrugĂ«tim qĂ« nuk Ă«shtĂ« punĂ« e jona si aktorĂ«. VendosĂ«m tĂ« bĂ«jmĂ« njĂ« eksperiment nĂ« kuptimin artistik edhe me veten, dhe me njĂ« kohĂ« tĂ« caktuar. Filluam ta shkruajmĂ«, dhe deri tash mund tĂ« them qĂ« i kemi bĂ«rĂ« diku rreth 25 versione, derisa erdhĂ«m pĂ«rfundimisht nĂ« njĂ« pikĂ«. Shfaqja ka mĂ« shumĂ« pyetje se sa tekst. Kemi refuzuar tĂ« japim shumĂ« pĂ«rgjigje pĂ«r shkak se kemi dashur mĂ« shumĂ« tĂ« merremi me njĂ« lloj âdemenceâ shoqĂ«rore, pĂ«r shkak se kur ka ndodhur lufta, nuk kemi pasur shumĂ« kohĂ« pĂ«r tu marrĂ« me gjĂ«ra qĂ« kanĂ« ndodhur shumĂ« kohĂ« para luftĂ«s. Kemi menduar tĂ« trajtojmĂ« personazhe qĂ« nuk kanĂ« pĂ«rfaqĂ«suar asnjĂ« mendim ideologjik tĂ« kohĂ«s. Ne i dijmĂ« grupacionet shoqĂ«rore, sociale, politike qĂ« e kanĂ« pĂ«rfaqĂ«suar njĂ« KosovĂ«n me mendim pro apo kundĂ«r. Kemi besuar qĂ« ka pasur njerĂ«z qĂ« kanĂ« qenĂ« diku me ndonjĂ« lagje duke qenĂ« mospajtues ose refuzues ndaj gjithçkaje qĂ« ka ndodhur. Mandej Ă«shtĂ« krijuar edhe njĂ« lloj absurdi nĂ« rrafshin artistik i kemi dhĂ«nĂ« kuptim imagjinar, absurdâ, ka thĂ«nĂ« artisti Smajli.
Ndërsa, aktorja Rebeka Qena ka thënë se shfaqja është menduar të trajtohet në aspektin se çfarë mund të ndodh me njeriun, kur ai dehumanizohet nga përdorimi i dhunës dhe i presionit.
âPo e shoh qĂ« publiku pavarĂ«sisht nga mosha, po e perceptojnĂ« ngjarjen, pasi nĂ« njĂ« farĂ« forme ose kanĂ« dĂ«gjuar pĂ«r tĂ« kaluarĂ«n, ose i pĂ«rjeton ngjarjet e asaj kohe nĂ« mĂ«nyrĂ« indirekte, pĂ«r shkak se nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« jemi tĂ« formĂ«suar nga ajo e kaluar, edhe pĂ«rmes rrĂ«fimeve tĂ« tĂ« tjerĂ«ve. Kur erdhĂ«m nĂ« Grand e kuptuam qĂ« duhej tĂ« linim anash tekstin fillestar, pĂ«r tĂ« cilin ishim mbledhur pĂ«r tâi bĂ«rĂ« provat. E kuptuam qĂ« kemi tĂ« trajtojmĂ« diçka shumĂ« mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, siç Ă«shtĂ« âHotel Grandiâ, si njĂ«farĂ« simboli i cili ka qenĂ« njĂ«farĂ« strofulli edhe i sĂ« keqes. Por, menduam se çka nĂ«se nĂ« atĂ« strofull, ishte strehuar dikush tjetĂ«r. AtĂ«herĂ« filluam tĂ« intervistojmĂ« njĂ«ri-tjetrin pĂ«r tĂ« kuptuar mĂ« tepĂ«r se kush kemi qenĂ«, dhe nĂ« atĂ« qĂ« kemi jetuar me strehe nĂ« kokĂ«. Kur nĂ« atĂ« realitet je i dehumanizuar, i keqtrajtuar, ti ikĂ«, duke mos i identifikuar ndjenjat, dhe duke mos i komunikuar ato. Po flasim pĂ«r njerĂ«z qĂ« e kanĂ« njĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t tĂ« asaj kohe, qĂ« kanĂ« mundur tĂ« jetojnĂ« njĂ« histori tĂ« tillĂ«. JetĂ«t tona nĂ« atĂ« tĂ« kaluar, e pĂ«r dikĂ« edhe sot mund tĂ« mos jenĂ« reale. Kur diçka nuk tĂ« pĂ«lqen nuk dĂ«shiron ta pranosh si realitetâ, ka thĂ«nĂ« aktorja Qena.
Shfaqja âHOTEL GRANDâ do tĂ« jepet edhe sonte nĂ« QendrĂ«n Barabar, e cila ndodhet nĂ« katin e katĂ«rt tĂ« Hotelit Grand./ KultPlus.com
Me rastin e pĂ«rvjetorit tĂ« ndarjes nga jeta tĂ« aktorit tĂ« madh Bekim Fehmiu, sot u mbajt ceremonia pĂ«rkujtimore e organizuar nga Teatri i Qytetit âBekim Fehmiuâ nĂ« Prizren.
NĂ« kĂ«tĂ« tubim simbolik, u hodhĂ«n lule nĂ« lumin Lumbardh â pikĂ«risht aty ku Ă«shtĂ« shpĂ«rndarĂ« hiri i tij, nĂ« nderim tĂ« jetĂ«s dhe veprĂ«s sĂ« njĂ« prej figurave mĂ« tĂ« shquara tĂ« artit.
Të pranishëm në ceremoni ishin miq, familjarë dhe bashkëpunëtorë të afërt të artistit, të cilët ndanë kujtime dhe nderuan me respekt figurën e tij të paharrueshme.
Bekim Fehmiu mbetet një emër i pavdekshëm që vazhdon të frymëzojë brezat e rinj të artistëve./ KultPlus.com