Gazeta Si â NxehtĂ«sia ekstreme e kĂ«tyre ditĂ«ve pĂ«rfaqĂ«son njĂ« rrezik serioz pĂ«r shĂ«ndetin dhe, nĂ« organizmat mĂ« tĂ« brishtĂ«, mund tĂ« çojĂ« nĂ« pasoja tĂ« rĂ«nda.
Dy studime tĂ« botuara nĂ«  âJamaâ dhe âCirculationâ, konfirmojnĂ« se valĂ«t ekstreme tĂ« nxehtĂ«sisĂ« janĂ« tĂ« lidhura me njĂ« rritje tĂ« vdekshmĂ«risĂ« nga shkaqe tĂ« ndryshme.
Nxehtësia ekstreme shkakton probleme shëndetësore kur ndryshon sistemin e rregullimit të temperaturës së trupit.
Normalisht, trupi ftohet duke djersitur, por në kushte të caktuara fizike dhe mjedisore kjo nuk është e mundur.
Nëse, për shembull, lagështia është shumë e lartë, djersa nuk avullohet shpejt dhe nxehtësia e trupit nuk eliminohet në mënyrë efektive.
Prandaj, temperatura e trupit rritet me shpejtësi dhe mund të dëmtojë disa organe jetësore, përfshirë trurin.
Në raste më pak serioze, të cilat zakonisht përfshijnë subjekte të shëndetshme, ekspozimi i zgjatur ndaj temperaturave të larta mund të shkaktojë çrregullime të lehta, të tilla si dhimbje barku, të fikët, edemë, por edhe gjendje më serioze si bllokim, goditje nga nxehtësia, dehidratim.
Kushtet ekstreme të nxehtësisë, nga ana tjetër, mund të përkeqësojnë gjendjen shëndetësore të njerëzve me sëmundje kronike para-ekzistuese, të tilla si sëmundjet kardiovaskulare dhe cerebrovaskulare, sëmundjet kronike të mushkërive, çrregullimet mendore, sëmundjet e sistemit nervor qendror, sëmundjet e mëlçisë dhe veshkave dhe sëmundjet metabolike (p.sh. diabeti), të cilat rrisin ndjeshëm rrezikun e vdekjes gjatë valëve të të nxehtit, veçanërisht tek të moshuarit.
Sëmundje të tjera kronike që dëmtojnë mekanizmin e termo-rregullimit mund të rrisin rrezikun gjatë periudhave të temperaturave të larta: për shembull, skleroderma, në të cilën djersitja bllokohet për shkak të hollimit të epidermës, dhe fibroza cistike, në të cilën djersitja e tepërt mund të shkaktojë dehidratim dhe dështim të qarkullimit të gjakut.
Goditja nga dielli
Një rritje e temperaturës së trupit për shkak të kapacitetit të pamjaftueshëm të termorregullimit mund të shkaktojë goditje nga dielli, e cila ndodh për shkak të ekspozimit të zgjatur ndaj rrezatimit diellor, veçanërisht në ditët shumë të nxehta të verës pa erë dhe në rastin e rrezatimit intensiv diellor. Mund të shfaqen eritema ose djegie, të shoqëruara ose jo nga simptomat e goditjes nga nxehtësia.
Dehidratimi
Një nga shkaqet e sëmundjeve edhe më serioze është dehidratimi, i shkaktuar nga një humbje uji nga trupi më e madhe se ajo e futur. Trupi dehidratohet dhe fillon të funksionojë dobët kur:
â kĂ«rkohet njĂ« sasi mĂ« e madhe uji, si nĂ« rastin e temperaturave tĂ« larta tĂ« mjedisit pĂ«r shkak tĂ« djersitjes
â humbasin shumĂ« lĂ«ngje, si nĂ« rastin e etheve, tĂ« vjellave dhe diarresĂ«
â njĂ« person nuk merr vullnetarisht ujĂ« tĂ« mjaftueshĂ«m nĂ« mungesĂ« tĂ« stimulimit tĂ« etjes nĂ« rastin e marrjes sĂ« ilaçeve qĂ« mund tĂ« nxisin eliminimin e lĂ«ngjeve (pĂ«r shembull diuretikĂ«, laksativĂ«).
Simptomat kryesore janë etja, dobësia, marramendja, palpitacionet, ankthi, lëkura dhe mukozat e thata, ngërçet muskulore, presioni i ulët i gjakut.
Tension i ulët i gjakut
Njerëzit me hipertension dhe sëmundje të zemrës, veçanërisht nëse janë të moshuar, por edhe shumë njerëz të shëndetshëm, mund të përjetojnë episode të uljes së tensionit të gjakut, veçanërisht kur kalojnë nga një pozicion shtrirë në një pozicion në këmbë. Në këto raste, këshillohet që:
â tĂ« shmangni kalimin e menjĂ«hershĂ«m nga njĂ« pozicion horizontal nĂ« njĂ« pozicion vertikal, i cili gjithashtu mund tĂ« shkaktojĂ« humbje tĂ« vetĂ«dijes
â tĂ« mos ngriheni papritur nga shtrati, veçanĂ«risht natĂ«n, por tĂ« ndaloni nĂ« pozicione tĂ« ndĂ«rmjetme (pĂ«r shembull: tĂ« uleni nĂ« buzĂ« tĂ« shtratit pĂ«r disa minuta) para se tĂ« ngriheni.
Stresi nga nxehtësia
Ekziston gjithashtu stresi nga nxehtësia, i shkaktuar nga një shembje e enëve periferike me një furnizim të pamjaftueshëm të gjakut në tru.
Simptomat mund të shfaqen gjatë aktivitetit fizik në një mjedis tepër të nxehtë, veçanërisht tek subjektet jo të aklimatizuara, me efikasitet të reduktuar kardiak (kompensim i pamjaftueshëm në rast të vazodilatacionit të përhapur periferik) për shkak të një vëllimi të zvogëluar të gjakut për shkak të dehidratimit.
Manifestohet me djersitje të madhe, një ndjenjë të lehtë çorientimi, keqtrajtim të përgjithshëm, dobësi, të përziera, të vjella, dhimbje koke, takikardi dhe hipotension oliguri (ulje e prodhimit të urinës), konfuzion, nervozizëm. Nëse nuk diagnostikohet dhe trajtohet menjëherë, mund të përparojë në goditje nga nxehtësia.
Goditja nga nxehtësia
Goditja nga nxehtësia ndodh kur aftësia fiziologjike për të rregulluar temperaturën është e kompromentuar dhe manifestohet me një gamë të gjerë shenjash dhe simptomash në varësi të ashpërsisë së gjendjes.
Mund të ndodhë kur ekspozoheni ndaj një temperature shumë të lartë, të shoqëruar me lagështi të lartë dhe mungesë ventilimi.
Mund të ndodhë jashtë, në një mjedis të mbyllur ose në një vend ku dielli nuk shkëlqen drejtpërdrejt. Simptoma e parë është një gjendje e keqe e përgjithshme e papritur, e ndjekur nga dhimbje koke, të përziera, të vjella dhe një ndjenjë marramendjeje, deri në gjendje ankthi dhe konfuzioni.
Mund të humbni vetëdijen. Temperatura e trupit rritet me shpejtësi (në 10-15 minuta) deri në 40-41° C dhe pasohet nga një mosfunksionim i mundshëm i organeve të brendshme, i cili mund të çojë në vdekje.
PĂ«rshtati: Gazeta âSiâ
The post Pse njerĂ«zit vdesin nga nxehtĂ«sia dhe çândodh kur ndryshon temperatura e trupit? appeared first on Gazeta Si.
Login
