Nga Gazeta âSiâ- NjĂ« fitore e injorancĂ«s dhe njĂ« gabim tĂ« pafalshĂ«m e konsideron Kreu i LDK-sĂ« Lumir Abdixhiku zgjedhjen nĂ« krye tĂ« Kuvendit tĂ« KosovĂ«s tĂ« Dimal BashĂ«s.
Për kreun e LDK-së Kosova duhet të aspirojë më lartë. Sipas tij, një ditë aksidentet politike e triumfet e injorancës historike do të kapërcehen.
âKosova, siç se kishim menduar asnjĂ«herĂ«.
Një fitore e injorancës dhe një gabim i pafalshëm i mbështetësve të saj.
Gjithsesi ky është niveli i tyre. Kështu e projektojnë Republikën. Me këto vlera kanë zgjedhur të nderojnë dhe votuesit e popullin e Kosovës. LDK aspiron më lartë.
Kosova duhet tĂ« aspirojĂ« lartĂ«. Aksidentet politike e triumfet e injorancĂ«s historike do tĂ« kapĂ«rcejnĂ«. DritĂ« njĂ« ditĂ« do tĂ« ketĂ«â, shkruan Abdixhiku.
Me 73 vota pro dhe pas 57 seancave të dështuara, deputetët kanë votuar për konstituimin e Kuvendit të Kosovës, duke ia besuar detyrën deputetit të Vetëvendosjes, Dimal Basha.
Nga Gazeta âSiâ- Kreu i PartisĂ« Demokratike, Sali Berisha, nĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r mediat, ka folur ndĂ«r tĂ« tjera pĂ«r organizimin e PD-sĂ« me nisjen e sesionit tĂ« ri parlamentar.
I pyetur nëse Gazment Bardhi do të jetë ende kreu i Grupit të PD-së, Berisha nuk dha një përgjigje të drejtpërdrejtë, por vlerësoi punën e tij në këtë detyrë.
âNuk po prononcohem, por kam vlerĂ«sim pozitiv pĂ«r detyrĂ«n e tij si kryetar i grupit parlamentar. Funksionin do ta pĂ«rcaktojmĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« demokratike. Gazment Bardhi, gjykoj se e ka kryer me dinjitet atĂ« detyrĂ«. Do tĂ« jetĂ« grupi ai qĂ« do tĂ« pĂ«rcaktojĂ« se kush do tĂ« jetĂ« Kryetar Grupiâ, tha ai.
Më tej, teksa u pyet nëse do të hap seancën plenare më 10 shtator, si deputeti më i vjetër në Kuvend, ai theksoi se nuk do ta bëjë.
âNjĂ« parlament jolegjitim nuk mund ta hap kurrĂ«. Nuk mund tâi bĂ«j vendit tim njĂ« antishĂ«rbim tĂ« tillĂ«. Harrojeni! Po tĂ« ishte legjitim, me kĂ«naqĂ«si do ta bĂ«ja. Por ky Ă«shtĂ« njĂ« parlament jolegjitim, nuk pĂ«rfaqĂ«son vullnetin e qytetarĂ«ve shqiptarĂ«, sipas dokumenteve kombĂ«tare dhe ndĂ«rkombĂ«tare. Rekomandimi i KĂ«shillit tĂ« EvropĂ«s thotĂ« se nĂ« ShqipĂ«ri duhet tĂ« ndahet partia nga shteti, kjo mjafton. Si mund ta hap unĂ« atĂ«? Si mund tâia lejoj vetes tĂ« ulem aty? KurrĂ«â, tha kreu i PD.
Nga Gazeta âSiâ- Kreu demokrat Sali Berisha ka akuzuar kryeministrin Edi Rama se, pĂ«rmes projektligjit tĂ« ri pĂ«r administratĂ«n shtetĂ«rore, po synon tĂ« asgjĂ«sojĂ« institucionet kushtetuese dhe tĂ« pĂ«rqendrojĂ« pushtetin nĂ« duart e tij.
Në një konferencë me gazetarët, Berisha theksoi se ndryshimet ligjore parashikojnë përfshirjen e forcave të armatosura, universiteteve publike dhe përfaqësive diplomatike në administratën shtetërore, duke i vendosur ato nën kontrollin e drejtpërdrejtë të kryeministrit.
âFusha e veprimit pĂ«r institucionet e arsimit tĂ« lartĂ« Ă«shtĂ« njĂ« ndarje mes kĂ«shillit tĂ« ministrave, presidentit tĂ« RepublikĂ«s dhe bordeve. Fusha e veprimit mes forcave tĂ« armatosura Ă«shtĂ« njĂ« ndarje midis shefit tĂ« shtabit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m, presidentit tĂ« RepublikĂ«s dhe kryeministrit. NĂ« qoftĂ« se ti merr dhe i fut kĂ«to dinakĂ«risht nĂ« ligjin pĂ«r administratĂ«n shtetĂ«rore, por qĂ« kanĂ« pĂ«r zot kryeministrin e vendit, ti faktikisht asgjĂ«son kĂ«to si institucione kushtetuese dhe merr atribute qĂ« Kushtetuta nuk tâi njeh, por qĂ« ky nuk e ka pĂ«r gjĂ« qĂ« tĂ« marrĂ« policinĂ« ushtarake dhe ta çojĂ« tĂ« bllokojĂ« njĂ« televizion nĂ« njĂ« akt antikushtetues. NĂ« njĂ« keqpĂ«rdorim absolut antikushtetues tĂ« forcave tĂ« armatosura. Por ka njĂ« president qĂ« pĂ«r bĂ«mat e tij dhe gjĂ«mat e tij Ă«shtĂ« i paqenĂ«â, u shpreh Berisha.
Ai akuzoi gjithashtu Ramën se synon të kontrollojë pronat e ushtrisë, duke e cilësuar këtë si një akt mafioz dhe kërcënim për sigurinë kombëtare.
âPronat e ushtrisĂ«, tĂ« cilat ndahen nĂ« dy grupe, njĂ«ri grup i pronave tĂ« ushtrisĂ« qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« funksion tĂ« planit tĂ« shpĂ«rndarjes, ato janĂ« tĂ« paprekshme. JanĂ« tĂ« patjetĂ«rsueshme. PĂ«r sa kohĂ« mbahen nĂ« planin e shpĂ«rndarjes. Plani i shpĂ«rndarjes sĂ« forcave tĂ« armatosura pĂ«rbĂ«n sekretin mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m aktual tĂ« forcave tĂ« armatosura. Ai plan firmoset nga presidenti dhe mbahet nga ai dhe shefi i shtabit. Siç Ă«shtĂ« faktuar, gjatĂ« kĂ«tyre viteve tĂ« fundit janĂ« dhuruar nga Edi Rama biznesmenĂ«ve tĂ« afĂ«rt me tĂ« dhe ortak me tĂ«, porte ushtarake, prona ushtrie tĂ« panxjerra nga presidenti i RepublikĂ«s, pa u pyetur fare presidenti i RepublikĂ«s.PĂ«rbĂ«n njĂ« krim tĂ« rĂ«ndĂ« qĂ« mbrohet nga Altin Tropliniâ, tha Berisha.
Sipas tij, përfshirja e ushtrisë në administratë legjitimon keqpërdorimin e saj për interesa politike dhe private, duke minuar ndarjen e pushteteve dhe duke rrezikuar sigurinë kombëtare.
Nga Gazeta âSiâ- Kreu i PartisĂ« Demokratike tĂ« KosovĂ«s, Memli Krasniqi, theksoi se partia e tij votoi pĂ«r tĂ« zhbllokuar situatĂ«n e konstituimit tĂ« Kuvendit.
âNĂ« njĂ« situatĂ« normale, nĂ« njĂ« botĂ« paralele, asnjĂ«herĂ« nuk do tĂ« votonim dikĂ« si Dimali nĂ« krye tĂ« Kuvendit. Por sot kemi votuar pĂ«r tĂ« zhbllokuar situatĂ«nâ.
Ai tha se nuk beson që as deputetët e Vetëvendosjes janë të lumtur me zgjedhjen e Dimal Bashës për kryeparlamentar, por se kjo ishte zgjedhja e Albin Kurtit dhe Lëvizjes Vetëvendosje.
âShpresoj shumĂ« qĂ« sot do tĂ« zgjedhim edhe nĂ«nkryetarĂ«t, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ta konstituojmĂ« Kuvendin dhe tĂ« hyjmĂ« nĂ« afatet kushtetueseâ, tha Krasniqi.
Ai shtoi se PDK do tĂ« propozojĂ« Vlora Ăitakun pĂ«r nĂ«nkryetare.
Nga Gazeta âSiâ- Presidenti i SerbisĂ«, Aleksandar Vuçiç, njoftoi se ka pritur emisarin e Bashkimit Europian pĂ«r Dialogun KosovĂ« â Serbi, Peter Sorensen.
Në një postim në rrjetet sociale Vuçiç shkroi se ka insistuar në detyrimin e formimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe.
âUnĂ« theksova se Ă«shtĂ« thelbĂ«sore qĂ« dialogu tĂ« kthehet te parimet themelore mbi tĂ« cilat bazohet, kryesisht nĂ« detyrimin e formimit tĂ« Asociacionit tĂ« komunave serbe, si dhe nĂ« mbrojtjen e tĂ« drejtave tĂ« qytetarĂ«ve tanĂ« nĂ« KosovĂ«.
PĂ«rpjekja pĂ«r tĂ« ndaluar pjesĂ«marrjen e ListĂ«s Serbe nĂ« zgjedhjet e ardhshme konfirmon edhe njĂ« herĂ« se respektimi i tĂ« drejtave themelore dhe lirisĂ« sĂ« aktivitetit politik tĂ« serbĂ«ve nĂ« KosovĂ« Ă«shtĂ« nĂ«n kĂ«rcĂ«nimâ, shkroi Vuçiç.
Nga Gazeta âSiâ- Deputeti i LĂ«vizjes VetĂ«vendosje, Dimal Basha, Ă«shtĂ« zgjedhur kryetar i Kuvendit tĂ« KosovĂ«s.
Zgjedhja e Bashës i hap rrugën konstituimit të Kuvendit dhe formimit të Qeverisë së re, pas një ngërçi të gjatë politik, pas zgjedhjeve të 9 shkurtit.
Basha mori 73 vota pro, 30 kundër dhe tri abstenime.
Ai arriti tâi marrĂ« votat e nevojshme falĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« deputetĂ«ve tĂ« PDK-sĂ«, AAK-sĂ«, dhe njĂ« pjese tĂ« pakicave. NdĂ«rkohĂ« LDK-ja dhe Lista Serbe votuan kundĂ«r.
Në fjalimin e tij të parë nga foltorja si kryetar i Kuvendit, Basha nënvizoi se ky institucion është zemra e demokracisë.
Pasi falĂ«nderoi edhe kundĂ«rshtarĂ«t pĂ«r besimin me votĂ«, ai i ftoi qĂ« tĂ« punojnĂ« nĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« vendit pasi siç tha: âKosovĂ«n e kemi bashkĂ«â.
âKy institucion Ă«shtĂ« zemra e demokracisĂ«, vendi ku pĂ«rfaqĂ«sohen zĂ«rat e tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«ve. Republika jonĂ« Ă«shtĂ« e ndĂ«rtuar mbi sakrifica se liria e shtetit, janĂ« mĂ« tĂ« mĂ«dha se çdo interes. ĂshtĂ« e ndĂ«rtuar mbi sakrifica, mundin, gjakun e qĂ«ndresĂ«n e atyre qĂ« besuan se e ardhmja e kombit ishte mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme se e ardhmja tyre. NjĂ« pĂ«rulje u takon grave, nĂ«nave, tona qĂ« ofruan dashni e pĂ«rkushtim, ishin e mbeten themeli i njĂ« shoqĂ«rie tĂ« shĂ«ndoshĂ«.
Sot kjo republikĂ« qĂ«ndron e pavarur edhe falĂ« ndihmĂ«s sĂ« shteteve mike nĂ« krye me SHBA-nĂ«. Ka disa muaj qĂ« ky Kuvend Ă«shtĂ« ballafaquar me njĂ« sfidĂ« qĂ« nuk e ka parĂ« mĂ« herĂ«t. Por mos harroni, qĂ« me gjithĂ« betejat, besoj qĂ« ka qenĂ« shkollĂ« qĂ« i ka shĂ«rbyer demokracisĂ« dhe emancipimit tĂ« shoqĂ«risĂ«â, tha Basha.
Basha, para deputetĂ«ve, duke kĂ«rkuar unifikim, pĂ«rmendi heroin SkĂ«nderbeun, komandantin legjendar tĂ« UĂK-sĂ«, Adem Jashari, si dhe presidentin historik, Ibrahim Rugova.
âKemi udhĂ«rrĂ«fyesin, Gjergj Kastriot SkĂ«nderbeun, shembullin e pavdekshĂ«m tĂ« guximit dhe tĂ« mbrojtjes sĂ« atdheut. Kemi shembullin e udhĂ«heqĂ«sit tĂ« urtĂ«, presidentit historik Ibrahim Rugova, qĂ« dinte tâi bashkonte tĂ« tjerĂ«t. Ky popull u bashkua edhe rreth UĂK-sĂ« dhe komandantit tĂ« saj, Adem Jashari, pĂ«r tĂ« luftuar gjenocidin fashist. Lufta e Adem Jasharit dhe e tĂ« gjithĂ«ve ishte pĂ«r liri dhe pĂ«r tĂ« mbrojtur pragun e shtĂ«pisĂ« dhe pĂ«r tĂ« luftuar terrorin qĂ« po ushtrohej ndaj popullit tonĂ«â, shtoi Basha.
Kush është Dimal Basha, kryetari i ri i Kuvendit të Kosovës?
Dimal Basha ka lindur më 12 tetor 1979 në Prishtinë dhe jeton në qytetin e Ferizajt.
Studimet e larta i ka pĂ«rfunduar nĂ« âJohn Jay College of Criminal Justiceâ nĂ« New York, duke diplomuar me vlerĂ«simin mĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« drejtimin âE Drejta Penale NdĂ«rkombĂ«tare.â
Dimali gjithashtu ka pĂ«rfunduar studimet Master nĂ« MarrĂ«dhĂ«nie NdĂ«rkombĂ«tare, me fokus nĂ« âKonflikt dhe Siguri,â nĂ« Universitetin âThe New School University,â po ashtu nĂ« New York.
Me një përvojë të pasur profesionale, Dimali ka punuar në zyrën e ish-Kongresmenit Eliot Engel, si dhe si Analist i të Dhënave Kualitative në Gjykatën Federale të ShBA-së.
Përveç kësaj, ai ka ushtruar një karrierë të suksesshme menaxheriale në Angli dhe ShBA.
Në politikë, Dimal Basha ka shërbyer si deputet i Kuvendit të Republikës së Kosovës për dy mandate, duke përfaqësuar Lëvizjen Vetëvendosje! Ai ka qenë anëtar në Komisionin për Punë të Jashtme, Komisionin për Legjislacion, Komisionin për Mbikëqyrjen e AKI-së dhe Komisionin për Stabilizim-Asociim.
Nga Gazeta âSiâ- PĂ«r dekada tĂ« tĂ«ra, pozicioni i dollarit si monedha rezervĂ« kryesore nĂ« botĂ« i ka dhĂ«nĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara avantazhe tĂ« jashtĂ«zakonshme: aftĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« hua me norma tĂ« ulĂ«ta interesi, pĂ«r tĂ« drejtuar deficite tĂ« mĂ«dha tĂ« llogarisĂ« rrjedhĂ«se dhe pĂ«r tĂ« financuar mungesat buxhetore duke shtypur para pa shkaktuar domosdoshmĂ«risht inflacion.
Por qĂ« nga fillimi i mandatit tĂ« dytĂ« tĂ« Presidentit Donald Trump, paralajmĂ«rimet pĂ«r âfundin e privilegjit tĂ« tepruar tĂ« AmerikĂ«sâ janĂ« shndĂ«rruar nĂ« njĂ« rrahje tĂ« vazhdueshme daulleje.
ShqetĂ«simet janĂ« tĂ« bazuara. Politikat e Trump â nga sulmet e tij ndaj RezervĂ«s Federale tĂ« SHBA-ve deri te qĂ«ndrimi i tij rregullator i mosndĂ«rhyrjes ndaj kriptovalutave â po dĂ«mtojnĂ« sistematikisht statusin e dollarit si monedhĂ« rezervĂ«.
Humbja e supremacisë së dollarit do të rrezikonte në mënyrë të pashmangshme shëndetin afatgjatë të ekonomisë amerikane.
Por përqendrimi vetëm në privilegjin që po venitet i Amerikës është si të vëresh disa pemë që digjen, ndërsa nuk e vëren zjarrin që ndizet pas tyre. Humbja e statusit të dollarit si monedhë rezervë do të jehonte shumë përtej kufijve të Amerikës, duke dërguar valë tronditëse në të gjithë ekonominë globale.
Tregjet financiare, gjithmonë në kërkim të rreziqeve të mundshme, kanë nevojë vetëm për një masë kritike pjesëmarrësish për të besuar se kërcënimi është real që ai të bëhet i tillë. Pasi të fillojnë të shesin një aset të cenueshëm mjaftueshëm investitorë, do të vijnë edhe të tjerë.
ĂshtĂ« thelbĂ«sore tĂ« theksohet se âprivilegji i tepruarâ i AmerikĂ«s nuk Ă«shtĂ« njĂ« haraç qĂ« i detyrohet asaj pĂ«r tĂ« qenĂ« superfuqia kryesore nĂ« botĂ«.
ĂshtĂ« thjesht njĂ« nĂ«nprodukt i mĂ«nyrĂ«s se si funksionon njĂ« monedhĂ« rezervĂ«. Ashtu si individĂ«t, vendet kanĂ« nevojĂ« pĂ«r njĂ« ruajtje tĂ« besueshme tĂ« vlerĂ«s, njĂ« mjet kĂ«mbimi dhe njĂ« njĂ«si llogarie.
Ndërsa ekonomitë e huaja rriten, rritet edhe oreksi i tyre për asete të denominuara në dollarë, siç janë thesaret e SHBA-ve dhe obligacionet e korporatave. Kjo kërkesë i mundëson SHBA-ve të ketë deficite të vazhdueshme të llogarisë rrjedhëse dhe tregtare.
Për më tepër, deficitet e qeverisë amerikane financohen kryesisht përmes shitjes së Thesarit, të vlerësuar në të gjithë botën si një aset i sigurt.
MeqenĂ«se pjesa mĂ« e madhe e kĂ«tij likuiditeti absorbohet nga mbajtĂ«sit e huaj, Rezerva Federale mund tâi blejĂ« kĂ«to Thesare me dollarĂ« tĂ« sapokrijuar pa rritur inflacionin.
Kërkesa e fortë ndërkombëtare për borxhin amerikan gjithashtu mban të ulët normat e interesit vendas, pasi investitorët janë të gatshëm të pranojnë rendimente të ulëta në këmbim të sigurisë së letrave me vlerë të denominuara në dollarë.
Riorganizimi i Ardhshëm i Valutës Rezervë
Për të shërbyer si një aset rezervë globale, një monedhë duhet të jetë e sigurt, likuide, e qëndrueshme dhe e pranuar gjerësisht. Kjo varet nga shtatë kushte kryesore. Së pari, vendi emetues duhet të ruajë stabilitetin makroekonomik: inflacion të ulët, borxh publik të qëndrueshëm dhe politika të shëndosha fiskale dhe monetare që sigurojnë investitorët dhe bankat qendrore se monedha do të ruajë vlerën e saj me kalimin e kohës.
SĂ« dyti, vendi emetues duhet tĂ« ketĂ« tregje financiare tĂ« thella dhe likuide, duke ofruar asete tĂ« sigurta dhe shumĂ« tĂ« tregtueshme â veçanĂ«risht obligacione sovrane â tĂ« afta tĂ« thithin flukse tĂ« mĂ«dha ndĂ«rkufitare. Borxhi qeveritar mund tĂ« jetĂ« njĂ« aset vetĂ«m kur investitorĂ«t besojnĂ« se borxhi do tĂ« menaxhohet me pĂ«rgjegjĂ«si dhe do tĂ« shlyhet.
Së treti, një bankë qendrore politikisht e pavarur dhe e përkushtuar ndaj stabilitetit të çmimeve është thelbësore për besueshmërinë e një monedhe, veçanërisht kur politikat monetare janë transparente dhe të ankoruara në rregulla.
Së katërti, monedhat rezervë duhet të jenë lirisht të tregtueshme dhe të shkëmbyeshme përtej kufijve me kufizime minimale.
Së pesti, sistemi gjyqësor duhet të mbështesë sundimin e ligjit. Në veçanti, ai duhet të mbrojë të drejtat e pronësisë, të sigurojë që investitorët e huaj të mund të zbatojnë kontratat dhe të ofrojë rrugë për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve.
SĂ« gjashti, njĂ« monedhĂ« rezervĂ« duhet tĂ« shihet si njĂ« e mirĂ« publike globale dhe jo si njĂ« mjet pĂ«r promovimin e interesit vetjak kombĂ«tar â njĂ« perceptim qĂ« varet nga lidershipi konstruktiv global dhe angazhimi aktiv shumĂ«palĂ«sh.
Dhe së fundmi, emetuesi i monedhës duhet të jetë një fuqi tregtare dhe financiare, sepse efektet e rrjetit të vendosur janë të nevojshme për të inkurajuar përdorimin e gjerë.
Politikat e Trump kanë dobësuar secilën prej këtyre shtyllave të dominimit ekonomik amerikan.
Uljet masive tĂ« taksave nĂ« zemĂ«r tĂ« âAktit tĂ« tij tĂ« Madh dhe tĂ« Bukurâ, tĂ« etiketuar gabimisht si âOne Bill Billâ, tĂ« pashoqĂ«ruara nga ndonjĂ« kufizim real i shpenzimeve, parashikohet tĂ« shtojnĂ« triliona dollarĂ« nĂ« borxhin kombĂ«tar, duke rrezikuar stabilitetin makroekonomik.
MegjithĂ«se kĂ«rkesa pĂ«r Thesarin e SHBA-ve mbetet e fortĂ«, borxhi nĂ« rritje dhe rreziku i mospagimit â i pĂ«rkeqĂ«suar nga pĂ«rdorimi i tavanit tĂ« borxhit nga Trump si levĂ« politike â kanĂ« gĂ«rryer besimin e investitorĂ«ve.
Në të njëjtën kohë, pavarësia e Rezervës Federale është vënë nën presion, pasi Trump u bëri presion publikisht politikëbërësve për të ulur normat e interesit dhe sugjeroi zëvendësimin e Kryetarit Jerome Powell dhe zyrtarëve të tjerë me besnikë politikë.
Edhe pse kontrollet e kapitalit nuk u vendosën, kërcënimet e administratës për të bllokuar listat e aksioneve kineze dhe për të përjashtuar kundërshtarët nga SWIFT kanë nxitur pasiguri mbi aksesin në të ardhmen.
Përdorimi i autoritetit ekzekutiv nga Trump për të sanksionuar firmat e huaja, për të ngrirë asetet e bankave qendrore të vendeve si Venezuela, për të kërkuar një ulje prej 15% të të ardhurave nga shitjet e mikroçipave të përparuar në Kinë dhe për të vendosur tarifa të larta importi ndaj aleatëve të hershëm ka hedhur dyshime të mëtejshme mbi besueshmërinë e politikës amerikane.
Si rezultat, aleatët po eksplorojnë alternativa të bazuara në euro ose renminbi, dhe disa banka qendrore kanë filluar të diversifikohen nga zotërimet në dollarë drejt arit dhe aseteve të tjera, duke përshpejtuar rënien e dollarit.
Nëse dyshimet në lidhje me besueshmërinë afatgjatë të dollarit lejohen të mbizotërojnë, riorganizimi i monedhës rezervë nuk do të jetë as gradual dhe as i rregullt.
Rezultati më i mundshëm është paniku financiar, pasi pritjet për zhvendosjet e monedhës kanë tendencë të jenë vetëpërmbushëse. Nëse investitorët presin që dollari të bjerë, ata do të shesin asetet në dollarë për të shmangur humbjet. Kjo, nga ana tjetër, do ta ulë dollarin, duke vërtetuar frikën fillestare.
Sa më shpejt të bjerë dollari, aq më urgjentisht të tjerët do të kërkojnë të dalin nga pozicionet e tyre.
Bankat qendrore kryesore dhe fondet e pensioneve mund tâi zhvendosin me shpejtĂ«si rezervat nĂ« ar, euro ose renminbi, duke rritur rendimentet e thesarit, ndĂ«rsa blerĂ«sit kĂ«rkojnĂ« kthime mĂ« tĂ« larta pĂ«r tĂ« kompensuar rrezikun nĂ« rritje.
Një rënie e dollarit mund të shkaktojë gjithashtu thirrje për marzhe në tregtimin e dollarit me levë, duke i detyruar fondet dhe bankat me ekspozim të konsiderueshëm të likuidojnë asete të tjera, duke përhapur paqëndrueshmëri në tregjet globale.
Nuk ka Alternativë
Nëse Trump vazhdon të vendosë tarifa agresive dhe të sekuestrojë asetet e mbajtura nga të huajt, rivalë si grupi dhjetë anëtarësh BRICS+ i ekonomive të mëdha në zhvillim mund ta braktisin hapur dollarin.
Kjo mund të shkaktojë zhvendosje masive të rezervave të këmbimit valutor dhe një përleshje globale për strehë të sigurta jo-dollari.
MegjithatĂ«, tregjet alternative tĂ« obligacioneve tĂ« strehĂ«s sĂ« sigurt â kryesisht Gjermania, Zvicra dhe Japonia â janĂ« shumĂ« tĂ« vogla pĂ«r tĂ« thithur kapitalin e madh aktualisht tĂ« pĂ«rqendruar nĂ« asetet e dollarit, veçanĂ«risht nĂ« thesarin amerikan, tĂ« cilat arrijnĂ« nĂ« total 28 trilionĂ« dollarĂ«, me rreth 8.5 trilionĂ« dollarĂ« tĂ« mbajtur nga tĂ« huajt.
Tregu i thesarit të Mbretërisë së Bashkuar është po aq i vogël.
Në Evropë, mungesa e një bashkimi fiskal dhe një aseti të sigurt ekuivalent me thesarin amerikan jo vetëm që kufizon furnizimin e euroobligacioneve, por edhe minon kohezionin e eurozonës.
Ndërkohë, tregu i obligacioneve sovrane të Kinës mbetet i kufizuar si një strehë rezervash për shkak të kontrolleve të kapitalit, mungesës së konvertueshmërisë së plotë të monedhës, paqartësisë politike dhe mbrojtjeve të dobëta ligjore.
Sigurisht, obligacionet sovrane dhe kuazi-sovrane â tĂ« lĂ«shuara nga institucione si Banka Evropiane e Investimeve, Banka BotĂ«rore, Banka Aziatike e Zhvillimit dhe KfW e GjermanisĂ« â mund tĂ« fitojnĂ« njĂ« status rezervĂ« falĂ« besueshmĂ«risĂ« dhe mbĂ«shtetjes sĂ« tyre shumĂ«palĂ«she.
Por kjo është më shumë një perspektivë afatgjatë sesa një zgjidhje e menjëhershme.
Korporatat e mĂ«dha me bilance tĂ« forta, tĂ« tilla si Apple ose Microsoft, mund tĂ« shĂ«rbejnĂ« si alternativa kuazi-sovrane. Por kredia private mbart rrezik tĂ« konsiderueshĂ«m â veçanĂ«risht nĂ« kohĂ« stresi financiar global â dhe nuk mund tĂ« jetĂ« njĂ« zĂ«vendĂ«sim pĂ«r likuiditetin sovran. Bitcoin dhe âari digjitalâ shihen nga disa si mbrojtje kundĂ«r rrezikut tĂ« monedhĂ«s fiat, por paqĂ«ndrueshmĂ«ria e tyre e lartĂ«, sĂ« bashku me pasigurinĂ« rregullatore dhe problemet e shkallĂ«zueshmĂ«risĂ«, i pengojnĂ« ato tĂ« thithin flukse tĂ« konsiderueshme rezervash.
MundĂ«sitĂ« e tjera janĂ« po aq tĂ« kufizuara. Bankat qendrore â veçanĂ«risht ato tĂ« KinĂ«s, RusisĂ« dhe TurqisĂ« â kanĂ« grumbulluar rezerva ari, por furnizimi global i arit Ă«shtĂ« i kufizuar.
Ndërsa të drejtat speciale të tërheqjes (aktivi rezervë i Fondit Monetar Ndërkombëtar) mund të bëhen më të spikatura nëse besueshmëria e dollarit bie, SDR-të nuk janë asete të tregtueshme në treg, pasi likuiditeti i tyre menaxhohet në mënyrë të centralizuar dhe kontestohet politikisht.
Monedhat digjitale të bankave qendrore (CBDC), të tilla si e-CNY e Kinës dhe euro dixhitale e propozuar, përfundimisht mund të shërbejnë si kanale për likuiditet ndërkufitar pasi ato të jenë të ndërveprueshme dhe të miratuara gjerësisht. Por kjo është e pamundur në afat të shkurtër.
Shkurt, nëse besimi në dollarin si monedhë rezervë botërore fillon të lëkundet, riorganizimi që rezulton ka të ngjarë të ngjajë me një përpjekje të furishme për siguri, pa asnjë alternativë të vërtetë të disponueshme.
Një panik i tillë mund ta ndajë sistemin financiar global të integruar të sotëm në rrjete rajonale ose të bazuara në bllok.
Kjo paqëndrueshmëri mund të përkeqësohet nga tregjet e kriptomonedhave, të cilat funksionojnë me shumë më pak mbikëqyrje sesa tregjet financiare tradicionale dhe pritet të jenë edhe më pak të rregulluara nën administratën aktuale amerikane.
Shumica e kriptomonedhave janë shumë më të paqëndrueshme sesa monedhat fiat ose asetet tradicionale të sigurta, duke i bërë ato të papërshtatshme si një ruajtës i qëndrueshëm i vlerës.
Tregjet e kriptomonedhave të çrregulluara, veçanërisht ato të ndërtuara rreth monedhave të qëndrueshme, paraqesin rreziqe sistemike në rritje për tregjet e Thesarit të SHBA-ve.
Për shkak se monedhat e qëndrueshme zakonisht janë të lidhura me dollarin, emetuesit e tyre mbajnë rezerva të mëdha në asete afatshkurtra, shumë likuide, kryesisht Thesare dhe para të gatshme ose ekuivalente të parave të gatshme.
NjĂ« ndĂ«rprerje e mprehtĂ« nga lidhja me dollarin ose njĂ« humbje e papritur e besimit nĂ« njĂ« monedhĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme kryesore mund tĂ« çojĂ« nĂ« njĂ« likuidim nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ« tĂ« Thesareve pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur kĂ«rkesat e shpengimit â njĂ« version kripto i njĂ« rrĂ«muje bankare.
Një shitje e tillë mund të thajë likuiditetin nga tregjet e thesarit, të shtrembërojë rendimentet afatshkurtra dhe të shkaktojë ndikime në klasa të tjera të aseteve, duke përfshirë hipotekat dhe obligacionet e korporatave.
Nga Gazeta âSiâ- Izraeli Ă«shtĂ« pushtuar nga njĂ« valĂ« protestash masive nĂ«n moton âKtheni Pengjet nĂ« ShtĂ«piâ.
Familjarët dhe një grup i formuar për mbrojtjen e pengjeve kërkuan lirimin e tyre dhe më shumë vepra konkrete nga qeveria.
Imazhet nga protesta shfaqin rrugë të bllokuara, ndërsa pjesëmarrësit dogjën goma në shenjë revolte ndaj kabinetit të kryesuar nga Benjamin Netanjahu. Demonstruesit valëvitën flamuj izraelitë dhe banderola të verdha që simbolizonin solidaritetin me pengjet. Disa u binin daulleve dhe brohorisnin thirrje të ndryshme, ndërsa të tjerë mbanin imazhe të atyre që ishin ende në robëri.
âPĂ«r 690 ditĂ«, qeveria ka zhvilluar njĂ« luftĂ« pa njĂ« objektiv tĂ« qartĂ«. Si do tĂ« kthehen pengjet, tĂ« gjallĂ«t dhe tĂ« rĂ«nĂ«t? Kush do ta qeverisĂ« GazĂ«n njĂ« ditĂ« mĂ« pas? Si do ta rindĂ«rtojmĂ« vendin tonĂ«? Sot, Ă«shtĂ« e qartĂ« se Netanyahu i frikĂ«sohet njĂ« gjĂ«je, presionit publikâ, thotĂ« Einav Zangauker, nĂ«na e njĂ« pengu izraelit.
Trafiku u ndal ndërsa protestuesit pushtuan si rrugën ashtu edhe një urë këmbësorësh aty pranë, duke kërkuar veprime nga qeveria.
Protesta Ă«shtĂ« pjesĂ« e njĂ« âDite Trazirashâ mbarĂ«kombĂ«tare, ndĂ«rsa izraelitĂ«t, nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« familjeve tĂ« pengjeve tĂ« mbajtura nĂ« Gaza, i bĂ«jnĂ« thirrje kryeministrit Benjamin Netanyahu tĂ« arrijĂ« njĂ« marrĂ«veshje me Hamasin pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s dhe pĂ«r tĂ« liruar pengjet e mbetura.
Sipas raportimeve, në Gaza gjendet ende 50 izraelitë që mbahen peng, 20 prej të cilëve besohet të jenë ende gjallë.
Policia e Lezhës ka arrestuar në Laç 41-vjeçarin, Ritvan Keqi, i shpallur më parë për trafikim armësh.
Keqi ishte shpallur nĂ« kĂ«rkim nga Policia TiranĂ«, nĂ« kuadĂ«r tĂ« operacionit tĂ« koduar âPuzzleâ, i zhvilluar rreth 3 muaj mĂ« parĂ«, pĂ«r goditjen e trafikimit tĂ« armĂ«ve tĂ« zjarrit nga Kosova nĂ« ShqipĂ«ri.
Nga Gazeta âSiââ Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, pranoi kĂ«tĂ« tĂ« hĂ«nĂ« se nuk mund tĂ« garantojĂ« qĂ« presidenti rus, Vladimir Putin, dhe ai ukrainas, Volodymyr Zelensky, do tĂ« ulen pĂ«rballĂ« nĂ« njĂ« samit paqeje, duke paralajmĂ«ruar se âdo tĂ« ketĂ« pasojaâ nĂ«se ky takim dĂ«shton.
âNuk e di nĂ«se do tĂ« takohen. Ndoshta po, ndoshta jo. Do tĂ« shohim çfarĂ« ndodh pĂ«r njĂ« ose dy javĂ«, dhe nĂ«se duhet, do tĂ« ndĂ«rhyj vetĂ«,â tha Trump nga Zyra Ovale, ku priti presidentin e KoresĂ« sĂ« Jugut, Lee Jae-myung.
VetĂ«m njĂ« javĂ« mĂ« parĂ«, pas njĂ« takimi me Zelensky-n dhe disa liderĂ« evropianĂ« nĂ« Washington, Trump kishte lĂ«nĂ« tĂ« kuptohej se njĂ« samit PutinâZelensky ishte çështje ditĂ«sh dhe se do tĂ« pasohej nga njĂ« takim trepalĂ«sh me praninĂ« e tij pĂ«r tĂ« shtyrĂ« pĂ«rpara njĂ« marrĂ«veshje paqeje.
Por Moska nuk ka treguar asnjĂ« gatishmĂ«ri. Ministri i JashtĂ«m rus, Sergei Lavrov, deklaroi tĂ« premten se ânuk ka asnjĂ« takim tĂ« planifikuarâ, duke pĂ«rsĂ«ritur se njĂ« bisedim i tillĂ« do tĂ« ndodhte vetĂ«m kur Ukraina tĂ« hiqte dorĂ« nga aspiratat pĂ«r NATO, tĂ« ndĂ«rpriste furnizimet me armĂ« perĂ«ndimore dhe tĂ« pranonte ndryshime nĂ« pushtet nĂ« Kiev.
Sipas Trump, arsyeja pse Putin shmang takimin Ă«shtĂ«Â âsepse nuk shkojnĂ« mirĂ« me njĂ«ri-tjetrinâ. Ai shtoi se pas dy javĂ«sh, nĂ«se takimi nuk zhvillohet, do tĂ« pĂ«rcaktojĂ« se kush Ă«shtĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r dĂ«shtimin.
Ndërkohë, Zelensky ka pranuar publikisht të takohet me Putinin, madje duke hequr kushtin e një armëpushimi paraprak për zhvillimin e bisedimeve. Trump gjithashtu zbuloi se ka folur rishtas me Putinin pas takimit në Shtëpinë e Bardhë, duke përmendur mundësinë e hapjes së bisedimeve për çarmatimin bërthamor me pjesëmarrjen e Kinës.
Takimi i Trump me presidentin e Koresë së Jugut u përqendrua në marrëdhëniet bilaterale, aleancën ushtarake dhe situatën rajonale, ndërsa presidenti amerikan nuk përjashtoi mundësinë e një takimi të ri me liderin e Koresë së Veriut, Kim Jong-un.
Nga Gazeta âSiââ Sali Berisha ka deklaruar se Partia Demokratike nuk do tĂ« njohĂ« kurrĂ« zgjedhjet e 11 majit, duke i cilĂ«suar ato si njĂ« âmega krim elektoralâ.
NĂ« njĂ« konferencĂ« me gazetarĂ«t, Berisha u shpreh se po afron momenti kur PD do tĂ« marrĂ« vendimet pĂ«rkatĂ«se mbi hapat e ardhshĂ«m, por njĂ« gjĂ« Ă«shtĂ« e qartĂ«, theksoi ai, ârezultati i zgjedhjeve nuk do tĂ« pranohet nga opozitaâ.
Ai theksoi se çdo qytetar apo opozitar që pranon rezultatin e këtyre zgjedhjeve, sipas tij, bëhet bashkëfajtor në një farsë që cenon themelet e demokracisë.
Po ashtu, Sali Berisha tha se aksionin opozita do ta zhvillojë kudo, edhe në parlament.
Sipas tij, Partia Socialiste ka shndĂ«rruar administratĂ«n publike nĂ« njĂ« rrjet elektoral tĂ« strukturuar, âku nĂ«punĂ«sit civilĂ« pĂ«rdoren si instrumente presioni ndaj qytetarĂ«ve.â
âSistemi i patronazhimit, i denoncuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« hapur, tĂ« pĂ«rsĂ«ritur nga vĂ«zhguesit ndĂ«rkombĂ«tare, vjen nĂ« kundĂ«rshtim flagrant me KushtetutĂ«n dhe ndarjen e pushteteve.
Vjen në kundërshtim me kodin elektoral dhe ligjet e tjera të vendit. Vjen në kundërshtim flagrant me Kartën e Kopenhagenit për zgjedhjet e lira, direktivat e KiE, Kodin e Venecias.
Sistemi i patronazhimit nĂ«nkupton pĂ«rdorimin nga partia shtet tĂ« tĂ« gjitha resurseve njerĂ«zore qĂ« me ligj dhe KushtetutĂ« qĂ« duhet tĂ« jenĂ« neutrale nĂ« zgjedhje, pra shndĂ«rrimin e institucioneve shtetĂ«rore nĂ« institucione elektorale dhe punonjĂ«sve tĂ« kĂ«tyre institucioneve nĂ« operatorĂ« elektoralĂ«â, tha ai.
Nga Gazeta âSiâ- Gati njĂ« javĂ« pasi Hamasi pranoi propozimin e fundit pĂ«r armĂ«pushim nĂ« Gaza nga ndĂ«rmjetĂ«suesit e Katarit dhe Egjiptit, Izraeli ende nuk ka reaguar â edhe pse kryeministri Benjamin Netanyahu pretendon se po fillon âmenjĂ«herĂ«â negociatat pĂ«r tĂ« liruar tĂ« gjithĂ« pengjet dhe pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s.
Heshtja pasqyron një ndryshim themelor në qasjen e Izraelit që ka hutuar ndërmjetësit dhe familjet e pengjeve të mbetura, të cilët e kanë akuzuar Netanyahun për braktisjen dhe sakrifikimin e të dashurve të tyre.
Pas 18 muajsh marrĂ«veshjesh armĂ«pushimi tĂ« pjesshme dhe me faza, Netanyahu tani po kĂ«rkon njĂ«Â marrĂ«veshje gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se qĂ« do tĂ« siguronte lirimin e tĂ« gjithĂ« pengjeve dhe do tâi jepte fund luftĂ«s tĂ«rĂ«sisht â sipas kushteve tĂ« Izraelit. Ky ndryshim politik vjen ndĂ«rsa kryeministri pĂ«rshpejton njĂ«kohĂ«sisht planet pĂ«r njĂ« sulm masiv ushtarak nĂ« Qytetin e GazĂ«s, duke ndjekur njĂ« strategji tĂ« dyfishtĂ« negociuese ndĂ«rsa zhvillon luftĂ« pĂ«r tĂ« âmposhtur Hamasinâ.
Demonstruesit bllokojnë një rrugë gjatë një proteste duke kërkuar lirimin e menjëhershëm të pengjeve të mbajtura nga Hamasi dhe duke i bërë thirrje qeverisë izraelite të tërheqë vendimin e saj për të marrë kontrollin e Qytetit të Gazës dhe zonave të tjera në Rripin e Gazës, pranë Jerusalemit, Izrael, e diel, 17 gusht 2025.
Netanyahu deklaroi se i kishte udhĂ«zuar ekipit tĂ« tij qĂ« tĂ« fillonte menjĂ«herĂ« negociatat pĂ«r kthimin e tĂ« gjithĂ« pengjeve dhe tâi jepte fund luftĂ«s nĂ« Gaza. Por ai e bĂ«ri kĂ«tĂ« pa pĂ«rmendur asnjĂ«herĂ« propozimin qĂ« Ă«shtĂ« aktualisht nĂ« tryezĂ« â i cili kĂ«rkon njĂ« armĂ«pushim tĂ« pĂ«rkohshĂ«m nĂ« kĂ«mbim tĂ« lirimit tĂ« gjysmĂ«s sĂ« pengjeve.
Propozimi i fundit është i ngjashëm me armëpushimin 60-ditor që Netanyahu pranoi muajin e kaluar, vetëm me kushte më të favorshme për Izraelin pasi Hamasi tregoi fleksibilitet në numrin e të burgosurve që do të liroheshin dhe madhësinë e perimetrit të sigurisë.
NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, Netanyahu theksoi nevojĂ«n e vazhdimit tĂ« avancimit tĂ« planeve pĂ«r sulmin masiv dhe marrjen nĂ«n kontroll tĂ« Qytetit tĂ« GazĂ«s nga Forcat MbrojtĂ«se tĂ« Izraelit (IDF). Izraeli ia atribuon lĂ«shimet e Hamasit kĂ«rcĂ«nimit tĂ« ofensivĂ«s sĂ« afĂ«rt tĂ« Qytetit tĂ« GazĂ«s, dhe zyrtarĂ«t izraelitĂ« thonĂ« se besojnĂ« se kĂ«rcĂ«nimi i ripĂ«rtĂ«rirĂ« i presionit tĂ« rĂ«ndĂ« ushtarak do ta bĂ«jĂ« Hamasin mĂ« fleksibĂ«l pĂ«r tĂ« pranuar kushtet e Izraelit pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s.
Izraeli ka pretenduar prej kohësh se presioni ushtarak do ta detyrojë Hamasin të ulet në tryezën e bisedimeve, por grupi terrorist, ndonëse i dobësuar, ka sfiduar humbjen pavarësisht gati dy viteve luftimesh.
Netanyahu nuk e ka shpjeguar se çfarĂ« e shkaktoi kĂ«tĂ« ndryshim dramatik nga njĂ« kuadĂ«r negociatash i pjesshĂ«m nĂ« njĂ« kuadĂ«r gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s, ââdhe mesazhet e tij tĂ« pĂ«rziera i kanĂ« lĂ«nĂ« shumĂ« njerĂ«z nĂ« Izrael dhe jashtĂ« vendit tĂ« hutuar: pĂ«r njĂ« vit e gjysmĂ« qeveria refuzoi tĂ« diskutonte pĂ«rfundimin e luftĂ«s dhe pranoi vetĂ«m tĂ« negocionte marrĂ«veshje armĂ«pushimi nĂ« faza dhe tĂ« pjesshme. Tani ai po zgjedh vetĂ«m njĂ« marrĂ«veshje gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se dhe ka ngurruar tâi pĂ«rgjigjet propozimit tĂ« fundit tĂ« ndĂ«rmjetĂ«sve qĂ« u pranua nga Hamasi.
Burra ecin midis grumbujve të rrënojave në lagjen Saftawi, në perëndim të Jabalia në Rripin verior të Gazës, më 24 gusht 2025, mes luftës së vazhdueshme midis Izraelit dhe grupit militant palestinez Hamas
Besimi i Trump se Hamasi âdĂ«shiron tĂ« vdesĂ«â
Sipas burimeve të larta izraelite, përgjigjja në strategjinë e re të negociatave të Netanyahut nuk qëndron në Jerusalem, por në Uashington. Në javët e fundit, Presidenti i SHBA-së Donald Trump ka shprehur mbështetje të qartë publike për sulmin e rinovuar të Izraelit në Gaza, duke përqafuar retorikën izraelite që synon shkatërrimin e Hamasit, në vend që të shtyjë për një armëpushim të përkohshëm.
âDo ta shohim kthimin e pengjeve tĂ« mbetura vetĂ«m kur Hamasi tĂ« pĂ«rballet dhe tĂ« shkatĂ«rrohet!!! Sa mĂ« shpejt tĂ« ndodhĂ« kjo, aq mĂ« tĂ« mira do tĂ« jenĂ« shanset pĂ«r suksesâ, shkroi Presidenti Trump nĂ« platformĂ«n e tij sociale Truth javĂ«n e kaluar.
Sipas njĂ« burimi tĂ« lartĂ« izraelit, pasi Hamasi ngriti pengesa gjatĂ«Â raundit tĂ« fundit tĂ« negociatave nĂ« Katar nĂ« korrik, Trump âhumbi durimin dhe besimin me procesin e pjesshĂ«m dhe nuk beson se Hamasi dĂ«shiron vĂ«rtet njĂ« marrĂ«veshjeâ.
Kjo i bën jehonë vërejtjeve të të dërguarit të tij, Steve Witkoff, pasi raundi i fundit i bisedimeve dështoi, duke e kritikuar Hamasin si të pakoordinuar dhe duke thënë se SHBA-të do të shqyrtojnë mundësi alternative për të siguruar lirimin e pengjeve dhe për të stabilizuar Gazën.
âIshte shumĂ« keq. Hamasi nuk donte vĂ«rtet tĂ« bĂ«nte njĂ« marrĂ«veshje. Mendoj se ata duan tĂ« vdesinâ, u tha Trump gazetarĂ«ve jashtĂ« ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ« nĂ« atĂ« kohĂ«.
MenjĂ«herĂ« pas komenteve, zyra e Netanyahut kaloi nĂ« njĂ« qasje âtĂ« gjitha ose asgjĂ«â, duke kĂ«rkuar njĂ« marrĂ«veshje gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se.
NĂ« mbledhjen e fundit tĂ« kabinetit tĂ« sigurisĂ« izraelite, gjatĂ« sĂ« cilĂ«s qeveria e Netanyahut miratoi vendimin pĂ«r tĂ« zgjeruar dhe thelluar operacionin nĂ« Qytetin e GazĂ«s, u vendosĂ«n pesĂ« kushte pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s: çarmatimi i Hamasit, lirimi i tĂ« gjithĂ« pengjeve, demilitarizimi i GazĂ«s duke ruajtur kontrollin e sigurisĂ« izraelite dhe krijimi i njĂ« administrate civile alternative qĂ« nuk Ă«shtĂ« as Hamasi dhe as Autoriteti Palestinez.
Por Hamasi ka vendosur njĂ« vijĂ« tĂ« kuqe ndaj çdo ideje tĂ« çarmatosjes. AnalistĂ«t izraelitĂ« thonĂ« se mesazhi i dyfishtĂ« i Netanyahut â ndjekja e luftĂ«s dhe paqes â Ă«shtĂ« njĂ« taktikĂ« politike pĂ«r tĂ« fituar kohĂ«. Kjo zgjat luftĂ«n dhe sundimin e tij.
âNetanyahu Ă«shtĂ« plotĂ«sisht i vetĂ«dijshĂ«m se Hamasi nuk do tâi pranojĂ« kurrĂ« kushtet e tij pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s â, tha pĂ«r CNN Chaim Levinson, njĂ« komentator i lartĂ« diplomatik pĂ«r gazetĂ«n izraelite Haaretz.
Netanyahu ka kërkuar kontroll të plotë të sigurisë izraelite mbi Gazën në çdo skenar pas luftës, një skenar në të cilin Izraeli do të ruante të drejtën për të kryer sulme në Gaza.
âNĂ« kushte tĂ« tilla, askush nuk do tĂ« investojĂ« nĂ« Gaza, pasi territori do tĂ« mbetej i bllokuar nĂ« njĂ« gjendje konflikti tĂ« vazhdueshĂ«mâ, tha Levinson.
Aleatët e ekstremit të djathtë të Netanyahut i kanë bërë presion udhëheqësit izraelit që të zgjerojë luftën dhe të shtojë bombardimet e enklavës së shkatërruar derisa Hamasi të dorëzohet.
Manovrat e fundit të kryeministrit dhe mesazhet e dyfishta që ai percepton kanë përshkallëzuar tensionet midis qeverisë së tij dhe familjeve të pengjeve të mbetura në Gaza. Familjet, të cilat kanë shtuar presionin publik që kur kabineti miratoi ofensivën në qytetin e Gazës, akuzuan qeverinë se po sakrifikon pengjet duke vonuar ose hedhur poshtë marrëveshjen e pjesshme në tryezë.
Pasi nisën disa nga protestat më të mëdha kundër luftës që Izraeli ka parë që nga fillimi i konfliktit gati dy vjet më parë, familjet e pengjeve po planifikojnë një tjetër protestë për të martën në mbrëmje, duke u përpjekur të ushtrojnë presion mbi një qeveri që ata e ndiejnë të shurdhër ndaj britmave të tyre të dhimbjes.
Në një përpjekje për të shmangur kritikat publike, zyra e Netanyahut i informoi gazetarët izraelitë gjatë fundjavës se ai do të dërgojë një ekip negociator sapo të caktohet një vend për bisedimet.
Por pa njĂ« vend tĂ« zgjedhur pĂ«r pĂ«rpjekjen e ardhshme pĂ«r negociata armĂ«pushimi â dhe me ekipin amerikan tĂ« lidhur me UkrainĂ«n dhe RusinĂ« â Netanyahu mund tĂ« ndjekĂ« strategjinĂ« e tij tĂ« dyfishtĂ«: tĂ« bĂ«jĂ« deklarata pĂ«r pĂ«rfundimin e luftĂ«s, ndĂ«rkohĂ« qĂ« ndĂ«rmerr veprime ushtarake qĂ« e pĂ«rshkallĂ«zojnĂ« atĂ«.
Nga Gazeta âSiâ- Mandati i koalicionit Nisma ShqipĂ«ria BĂ«het do tâi mbetet Ana Dajkos.
Kolegji Zgjedhor vendosi të hënën në mënyrë unanime që të lërë në fuqi vendimin e Këshillit të Ankesave dhe Sanksioneve, që ia akordonte mandatin të parës në listën e mbyllur të këtij koalicioni.
Fillimisht Lapaj dhe koalicioni kishin kĂ«rkuar qĂ« mandati tâi kalonte atij, si mĂ« i votuari nĂ« listĂ«n e hapur. Por Komisioneri ShtetĂ«ror ia akordoi kushĂ«rirĂ«s sĂ« Lapajt, Kleana Xhuveli.
KAS e ndryshoi më pas këtë vendim, duke mos njohur dorëheqjet e dhëna para zgjedhjeve dhe duke ia akorduar mandatin Dajkos.
Nga Gazeta âSiâ- Kryetari i PartisĂ« sĂ« LirisĂ«, Ilir Meta ka ankimuar nĂ« Apelin e GJKKO vendimin e dhĂ«nĂ« nga Shkalla e ParĂ«, e cila rrĂ«zoi kĂ«rkesĂ«n pĂ«r ndryshimin e masĂ«s sĂ« sigurisĂ« me argumentin se pozita e tij Ă«shtĂ« rĂ«nduar me marrjen zyrtarisht tĂ« pandehur dhe se ekziston rreziku se ai mund tĂ« prishĂ« provat dhe intimidojĂ« dĂ«shmitarĂ«t.
NĂ« kĂ«rkesĂ«n e depozituar nga mbrojtja e ish-presidentit thuhet se rreziku i prishjes sĂ« provave Ă«shtĂ« njĂ« alibi sesa njĂ« arsyetim korrekt, duke thĂ«nĂ« se me mbylljen e hetimeve âhelmimi i provaveâ Ă«shtĂ« i pamundur.
NdĂ«rsa argumentin se mund tĂ« intimidojĂ« dĂ«shmitarĂ«t, Meta e konsideron si njĂ« lajthitje, sepse sipas tij, âdĂ«shmitarĂ«t i kanĂ« dhĂ«nĂ« dĂ«shmitĂ« e tyre dhe ato janĂ« tĂ« pasqyruara nĂ« vendimin e pĂ«rfundimit tĂ« hetimeveâ.
Në fillim të gushtit, SPAK i komunikoi zyrtarisht Ilir Metës dhe të pandehurve të tjerë mbylljen e hetimeve dhe kalimin e dosjes drejt gjykimit. Ish-presidenti së bashku me ish bashkëshorten e tij Monika Kryemadhi akuzohen për korrupsion, pastrim parash dhe fshehje pasurie, për çështjet që kanë të bëjnë me dosjen e lobimit të LSI në SHBA dhe aferën CEZ-DIA.
Nga Gazeta âSiâ- TĂ« paktĂ«n 15 persona u vranĂ« nĂ« sulmin izraelit ndaj njĂ« spitali nĂ« Rripin jugor tĂ« GazĂ«s, mes tĂ« cilĂ«ve edhe 4 gazetarĂ«, qĂ« punonin pĂ«r median ndĂ«rkombĂ«tare.
Sipas Reuters një nga kameramanët e saj u vra në sulmin në Spitalin Nasser. Tre të tjerët raportohet se kanë punuar për Al Jazeera, Associated Press dhe NBC.
Pamjet tregojnë tym që ngrihet nga spitali kryesor në jug të Gazës.
Të paktën 23 palestinezë janë vrarë që nga agimi i sotëm në sulmet e ushtrisë izraelite (IDF) në Rripin e Gazës. Disa njerëz u vranë në një sulm fillestar dhe të tjerë në një të dytë, i cili ndodhi ndërsa ekipet e shpëtimit mbërritën në vendngjarje, tha Mbrojtja Civile e drejtuar nga Hamasi.
Ushtria izraelite dhe zyra e kryeministrit thanë se nuk kishin asnjë koment të menjëhershëm.
Nga Gazeta âSiâ- Shtetet e Bashkuara kanĂ« miratuar njĂ« marrĂ«veshje me vlerĂ« rreth 850 milionĂ« dollarĂ« pĂ«r tĂ« furnizuar UkrainĂ«n me 3.350 raketa tĂ« tipit ERAM, sipas njĂ« raportimi tĂ« The Wall Street Journal, qĂ« citon zyrtarĂ« amerikanĂ«.
Dërgesa pritet të arrijë në duart e forcave ukrainase brenda gjashtë javësh, ndërsa financimi i kësaj pakete ushtarake do të mbulohet kryesisht nga vendet evropiane. Përveç raketave, paketa përfshin edhe pajisje të tjera ushtarake shtesë.
Raketat ERAM kanë aftësi për të goditur objektiva në një distancë që varion nga 241 deri në 450 kilometra. Megjithatë, përdorimi i tyre do të kërkojë një autorizim të veçantë nga Departamenti Amerikan i Mbrojtjes.
Miratimi i kësaj pakete ishte vonuar përkohësisht për shkak të bisedimeve midis presidentit rus Vladimir Putin dhe presidentit amerikan Donald Trump në Alaskë, si dhe diskutimeve me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në Uashington.
Sipas The Wall Street Journal, edhe pse SHBA nuk ka njoftuar pĂ«r dĂ«rgesa tĂ« tjera raketash, armĂ« tĂ« tjera tĂ« blera nga qeveritĂ« evropiane nĂ«pĂ«rmjet Uashingtonit â si sistemet e mbrojtjes ajrore dhe raketat GMLRS me njĂ« rreze prej rreth 150 kilometrash, mund tĂ« forcojnĂ« mĂ« tej arsenalin ushtarak tĂ« UkrainĂ«s.
MĂ« herĂ«t, gazeta kishte raportuar se Pentagoni kishte kufizuar pĂ«r disa muaj pĂ«rdorimin nga Ukraina tĂ« armĂ«ve me rreze tĂ« gjatĂ« ndaj objektivave nĂ« territorin rus.Â
Nga Gazeta âSiâ- Presidenti i UkrainĂ«s, Volodymyr Zelensky, tha se njĂ« takim me presidentin e RusisĂ«, Vladimir Putin, do tĂ« ishte ârruga mĂ« efektive pĂ«rparaâ, pavarĂ«sisht pĂ«rpjekjeve tĂ« ngecura pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s dhe sulmeve tĂ« vazhdueshme me dronĂ« nga tĂ« dyja palĂ«t.
Zelensky, duke folur tĂ« dielĂ«n nĂ« njĂ« ceremoni pĂ«r tĂ« shĂ«nuar DitĂ«n e PavarĂ«sisĂ« sĂ« vendit, u zotua se do âta shtyjĂ« RusinĂ« drejt paqesâ.
Gjenerali më i lartë i Kievit tha të dielën se trupat ukrainase kanë rimarrë tri fshatra në rajonin e Donjeckut. Njëkohësisht, Ukraina nisi sulme me dronë ndaj Rusisë, duke shkaktuar një zjarr në një termocentral bërthamor që u shua shpejt të dielën.
Kryebashkiaku i Moskës, Sergei Sobyanin, tha të hënën në mëngjes se njësitë e mbrojtjes ajrore ruse shkatërruan dy dronë që po fluturonin drejt kryeqytetit rus.
Ai tha se shërbimet e emergjencës po punonin në vendin ku ranë mbetjet e dronëve.
Një sulm rus mbrëmjen e së dielës la disa vendbanime në rajonin e Sumit pa energji elektrike, tha kreu i administratës ushtarake rajonale. Trupat ruse sulmuan gjithashtu infrastrukturën civile në rajonin e Sumit duke përdorur bomba të telekomanduara dhe dronë sulmues, shtoi zyrtari. Nuk u raportua për viktima.
Sulmet me dronë dhe betejat tokësore kanë vazhduar pavarësisht përpjekjeve të presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, për ta ndërmjetësuar një takim mes Ukrainës dhe Rusisë. Nuk ka pasur asnjë përparim në këtë drejtim prej se Trump e priti Putinin për një takim në Alaskë, më 15 gusht.
Zelensky tha se njĂ« âformat bisedimesh mes liderĂ«ve Ă«shtĂ« rruga mĂ« efektive pĂ«rparaâ, por ministri i JashtĂ«m i RusisĂ«, Sergei Lavrov, ngriti njĂ« pengesĂ« tĂ« re pĂ«r bisedime direkte gjatĂ« njĂ« interviste me transmetuesin amerikan NBC.
âReagimi ndaj takimit nĂ« Anchorage [tĂ« AlaskĂ«s], mbledhja nĂ« Uashington e kĂ«tyre pĂ«rfaqĂ«suesve evropianĂ« dhe ajo qĂ« bĂ«nĂ« ata pas Uashingtonit tregon se ata nuk duan paqeâ, tha Lavrov pĂ«r NBC.
Ai shtoi se anëtarët e përhershëm të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Kina, Franca, Rusia, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, duhet të jenë garantuesit e sigurisë së Ukrainës.
Kievi dhe aleatët e tjerë deri nuk e kanë pranuar idenë që Moska të jetë mes garantuesve të sigurisë për një marrëveshje për paqe, dhe Zelensky ka hedhur poshtë mundësinë që Pekini të luajë ndonjë rol.
Kryeministri i KanadasĂ«, Mark Carney, gjatĂ« njĂ« vizite nĂ« Kiev tĂ« dielĂ«n, tha se nuk Ă«shtĂ« ânĂ« dorĂ«n e RusisĂ« mĂ«nyra se si garantohet e ardhmja e sovranitetit, pavarĂ«sisĂ« dhe lirisĂ« sĂ« UkrainĂ«sâ.
Carney shtoi gjithashtu se nuk do ta përjashtonte praninë e trupave kanadeze në Ukrainë si pjesë e garancive të ardhshme të sigurisë, hollësitë e të cilave Kievi dhe aleatët e tij evropianë ende po i shqyrtojnë.
âNe e dimĂ« se Putinit nuk mund tâi besohet kurrĂ«â, tha Carney nĂ« fjalimin e tij nĂ« Sheshin ShĂ«n Sofia tĂ« Kievit. âNe e dimĂ« se paqja dhe siguria e vĂ«rtetĂ« do tĂ« kĂ«rkojnĂ« garanci sigurie pĂ«r UkrainĂ«nâ.
Rusia ka kundërshtuar vazhdimisht vendosjen e trupave perëndimore në Ukrainë.
NĂ«npresidenti i SHBA-sĂ«, JD Vance, foli gjithashtu me transmetuesin amerikan NBC tĂ« dielĂ«n, ku tha se Rusia ka bĂ«rĂ« âlĂ«shime tĂ« rĂ«ndĂ«sishmeâ pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund konfliktit.
âAta kanĂ« treguar vullnet pĂ«r tĂ« qenĂ« fleksibil nĂ« disa prej kĂ«rkesave tĂ« tyre kryesore. Ata kanĂ« folur pĂ«r atĂ« qĂ« do tĂ« ishte e nevojshme pĂ«r tĂ« pĂ«rfunduar luftĂ«nâ, tha Vance nĂ« intervistĂ«.
Vance tha se Moska ka pranuar âqĂ« Ukraina do tĂ« ketĂ« integritet territorial pas luftĂ«s. Ata e kanĂ« pranuar se nuk do tĂ« jenĂ« nĂ« gjendje tĂ« instalojnĂ« njĂ« regjim kukull nĂ« Kievâ.
NĂ« fjalimin e tij nĂ« ceremoninĂ« pĂ«r pĂ«rvjetorin e pavarĂ«sisĂ« sĂ« UkrainĂ«s, Zelensky tha se Shtetet e Bashkuara dhe Evropa pajtohen se Ukraina âende nuk ka fituar plotĂ«sisht, por sigurisht nuk do tĂ« humbasĂ«. Ukraina ka siguruar pavarĂ«sinĂ« e sajâ,
âUkraina nuk Ă«shtĂ« viktimĂ«; Ă«shtĂ« luftĂ«tareâ, pĂ«rfundoi ai.
Nga Gazeta âSiâ- Dy motra kanĂ« humbur jetĂ«n tĂ« dielĂ«n nĂ« mbrĂ«mje pas njĂ« aksidenti tĂ« rĂ«ndĂ« tĂ« ndodhur nĂ« aksin SarandĂ«-DelvinĂ«.
Viktimat janë Ela dhe Rezi Dhimaku nga Delvina, 22 dhe 20 vjeç. Gjithashtu në aksident ka mbetur e plagosur edhe pasagjerja Antonela Zhupa, 24 vjeç e cila është transportuar në spitalin e Sarandës.
Sipas policisë, aksidenti ka ndodhur rreth orës 20:15.
Makina tip Lancia e drejtuar nga Ela Dhimaku, është përplasur me një mjet tip Audi, i drejtuar nga 23-vjeçari Kevin Nora.
Nga Gazeta âSiâ-NĂ« kuadĂ«r tĂ« panairit tĂ« librit âValĂ« dhe fjalĂ«â tĂ« organizuar nĂ« ShĂ«ngjin, janĂ« ndarĂ« çmimet vjetore pĂ«r letĂ«rsinĂ«, duke vlerĂ«suar figura tĂ« njohura dhe vepra tĂ« dalluara tĂ« botuara sĂ« fundmi.
Kjo ngjarje e rëndësishme për jetën kulturore në vend, u përmbyll me ceremoninë e ndarjes së çmimeve, ku spikatën emra të njohur të letrave shqipe.
Preç Zogaj ështĂ« shpallur fitues i çmimit pĂ«r vĂ«llimin mĂ« tĂ« mirĂ« me poezi, me librin âNĂ« çdo pasqyrĂ« na sheh mĂ«katiâ. Juria e vlerĂ«soi autorin pĂ«r âthelbin dhe ndjeshmĂ«rinĂ« e vargut, ku nĂ«pĂ«rmjet njĂ« gjuhe tĂ« pasur poetike arrin tĂ« thyejĂ« kodet letrare tĂ« kohĂ«s dhe tĂ« sjellĂ« njĂ« frymĂ« moderniteti nĂ« poezinĂ« shqiptareâ.
NdĂ«rkohĂ«, çmimi i karrierĂ«s âNdoc Gjetjaâ iu dha Rudolf Markut, si njĂ« nderim pĂ«r kontributin e tij tĂ« gjatĂ« dhe tĂ« shumĂ«anshĂ«m nĂ« letĂ«rsinĂ« dhe kulturĂ«n kombĂ«tare. Sipas motivacionit tĂ« jurisĂ«, Marku Ă«shtĂ« âpoet, prozator, publicist, pĂ«rkthyes dhe kulturolog âpar excellenceâ, me njĂ« krijimtari qĂ« e rendit mes personaliteteve tĂ« rralla tĂ« artit shqiptar.â
Sherif Bundo u vlerĂ«sua me çmimin pĂ«r veprĂ«n mĂ« tĂ« mirĂ« studimore pĂ«r librin âDollia shqiptare, institucioni shpirtĂ«ror i mikpritjesâ, njĂ« analizĂ« e thelluar mbi njĂ« element tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« trashĂ«gimisĂ« kulturore shqiptare.
Ămimi pĂ«r prozĂ«n mĂ« tĂ« mirĂ«Â iu dha autorit Odise Kote, pĂ«r romanin âAgoniaâ, i cili sipas jurisĂ« âpĂ«rshkruan me forcĂ« artistike njĂ« periudhĂ« tĂ« errĂ«t tĂ« historisĂ« sĂ« afĂ«rt shqiptare, nĂ« dimensionin shoqĂ«ror dhe njerĂ«zorâ.
PĂ«rveç çmimeve letrare, u ndanĂ« edhe mirĂ«njohje tĂ« posaçme. ShtĂ«pia Botuese âFishtaâ u nderua pĂ«r kontributin nĂ« promovimin e kulturĂ«s shqiptare, ndĂ«rsa Klubi i letrave âNdoc Gjetjaâ nga Lezha u vlerĂ«sua pĂ«r pĂ«rkushtimin nĂ« organizimin e aktiviteteve letrare.
Ămimi special i panairit iu dha autorit Pashko Camaj pĂ«r veprĂ«n âPorosia e kullĂ«sâ, e cilĂ«suar si njĂ« pasqyrim emocional dhe estetik i pĂ«rvojĂ«s sĂ« mĂ«rgatĂ«s shqiptare.
Nga Gazeta âSiâ- Gazetari dhe analisti Artur Zheji, Ă«shtĂ« ndarĂ« nga jeta.
Sipas njoftimit tĂ« policisĂ«, Zheji ishte duke drekuar me bashkĂ«shorten dhe djalin nĂ« njĂ« restorant nĂ« rrugĂ«n âButrintiâ nĂ« SarandĂ«, ku ka pĂ«suar arrest kardiak.
Zheji Ă«shtĂ« transportuar me autoambulance drejt urgjencĂ«s sĂ« spitalit âPetro Nakoâ tĂ« SarandĂ«s, por pa jetĂ«.
Familjarët e tij kishin telefonuar urgjencën për ndihmë, por pavarësisht ndërhyrjes, ai nuk ka mundur të mbijetojë.
Login
