❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

InfluencerĂ«t e rrjetet sociale “bllokojnĂ«â€ televizionet, bien tĂ« ardhurat nĂ« 2024, rriten humbjet

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Sektori i televizionit në Shqipëri po përballet me sfida të mëdha për shkak të zhvillimeve teknologjike dhe ndryshimit të preferencave të të rinjve.

Rrjetet sociale dhe platformat digjitale po marrin gjithnjë e më shumë vëmendje, duke ndryshuar mënyrën se si njerëzit konsumojnë përmbajtje dhe duke ndikuar tregun tradicional televiziv.

Kjo ka ndikuar edhe në tregun e reklamave, ku reklamuesit po kalojnë më shumë buxhet drejt platformave digjitale për të arritur audienca më të targetuara.

Qarkullimi vjetor i 10 televizioneve që kanë raportuar të dhënat në vitin 2024 ishte 6.6 miliardë lekë (rreth 67 milionë euro), me rënie prej 0.35% me bazë vjetore. (mungojnë bilancet e Ora dhe Ora News, aktiviteti i të cilave është vënë në sekuestro nga Agjencia e Administrimit të Pasurive të Sekuestruara dhe Konfiskuara dhe nuk kanë dorëzuar bilancin e 2024 si dhe të Syri TV e Fax News).

Një vit më parë, të ardhurat ishin rritur me rreth 14%. Nga 10 televizione që kanë raportuar të dhënat, pesë prej tyre panë tkurrje të qarkullimit vjetor.

Biznesi i televizioneve duket se po konkuurohet ndjeshëm nga zhvendoja e reklamave në rrjetet sociale dhe në marketingun direkt që bëhet përmes influencarëve.

Tatimet njohtuan më herët kanë ka nisur hetimin ndaj 100 individëve/subjekteve për të ardhurat e përfituara nga platformat sociale. Bëhet fjalë për platformat Facebook; TikTok; YouTube; Instagram; Google; PayPal.

Tatimet bëjnë të ditur se nga verifikimet paraprake dyshohet se janë rreth 33 milionë euro të padeklaruara. Kjo shumë është sa gjysma e të ardhurave që 10 televizionet gjeneruan në 2024-n, me burimin kryesor që janë reklamat e bizneseve.

https://monitor.al/100-individe-fituan-33-mln-euro-nga-rrjetet-sociale-tatimet-nisin-hetimet-per-mosdeklarim/

Oliver Petrovski nga agjencia “New Moment” pohon se tregu i influencuesve Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« aq i rĂ«ndĂ«sishĂ«m sa po ndryshon dhe destinacionet e buxheteve tĂ« kompanive tĂ« mĂ«dha, dukuri qĂ« po e ndiejnĂ« madje dhe televizionet qĂ« historikisht kanĂ« marrĂ« pjesĂ«n e luanit. “NĂ« ShqipĂ«ri ky treg Ă«shtĂ« shumĂ« mĂ« i zhvilluar se nĂ« MaqedoninĂ« e Veriut, psh”.

Biznes me humbje

Krahas ngecjes së të ardhurave, televizionet vijojnë të mbeten një biznes jo fitimprurës. 6 nga 10 televizionet raportuan humbje.

Tregu dominohet nga dy televizionet e mĂ«dha, “Tv Klan” dhe “Top Channel”, qĂ« marrin pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« buxheteve tĂ« reklamave dhe arrijnĂ« qĂ« tĂ« rezultojnĂ« me fitime, ndonĂ«se dhe kĂ«to me norma minimale.

“Klan” dhe “Top Channel” vijojnĂ« tĂ« dominojnĂ«, me rreth 64% tĂ« totalit tĂ« qarkullimit dhe janĂ« tĂ« vetmit qĂ« raportojnĂ« nivele xhirosh nga 18-23 milionĂ« euro.

Për operatorët e tjerë, kufiri maksimal është rreth 6.5 milionë euro. Këto dy televizione kanë dhe rezultat financiar më të qëndrueshëm, me normat e fitimit që variojnë nga 6-13%.

Tregu i reklamave mbetet i ulët, ndërkohë që mungesa e hyrjes së kompanive të mëdha në vitet e fundit, të cilat do të kishin kontribuar në rritjen e buxheteve të marketingut, si dhe përqendrimi i një pjese të fushatave në platformat online dhe tek influencuesit, kanë ndikuar në tkurrjen e ndjeshme të burimeve të të ardhurave për shumicën e televizioneve në Shqipëri.

Gara e televizioneve

“TV Klan” ka vijuar tĂ« jetĂ« televizioni mĂ« i madh nĂ« vend edhe nĂ« vitin 2024 nga transmetuesit pa pagesĂ«. TĂ« ardhurat arritĂ«n nĂ« 2.3 miliardĂ« lekĂ«, me tkurrje prej 6.1%, pas zgjerimit me 19% vitin e mĂ«parshĂ«m. Fitimet ishin 311 milionĂ« lekĂ«, nga 324 milionĂ« lekĂ«, vitin e mĂ«parshĂ«m.

“Top Channel” Ă«shtĂ« i dyti mĂ« i madh nĂ« vend. Ndryshe nga Klan, Top Channel ia ka dalĂ« tĂ« rrisĂ« tĂ« ardhurat, i ndikuar dhe nga audienca qĂ« i kanĂ« sjellĂ« programet e “Big Brother”. TĂ« ardhurat e televizionit ishin 1.89 miliardĂ« lekĂ« nĂ« 2024, me zgjerim prej 7% me bazĂ« vjetore, pas rritjes me 22% n 2023-n. Fitimet para taksave ishin 157 milionĂ« lekĂ«, nga 107 milionĂ« lekĂ« vitin e mĂ«parshĂ«m.

“Media Vizion” (Vizion Plus) kishte njĂ« vit pozitiv, teksa raportoi rritjen mĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« kĂ«tĂ« treg, me 16.4%, nĂ« 651 milionĂ« lekĂ«. Edhe njĂ« vit mĂ« parĂ« televizioni kishte pĂ«rmirĂ«suar qarkullimin vjetor me 25%. MegjithatĂ«, fitimet mbetĂ«n minimale nĂ« 22 milionĂ« lekĂ«, nga 20 milionĂ« lekĂ« nĂ« 2023-n.

“TV A2” raportoi tkurrje tĂ« tĂ« ardhurave me 2.3%, nĂ« 446 milionĂ« lekĂ«, ndĂ«rsa fitimet ishin minimale, nĂ« 4.2 milionĂ« lekĂ«, i njĂ«jti rezultat si njĂ« vit mĂ« parĂ«.

“ABC News” vijoi tĂ« mbajĂ« vendin e pestĂ«, ku u ngjit qĂ« nĂ« 2023-n. TĂ« ardhurat ranĂ« me 14%, nĂ« 292 milionĂ« lekĂ«. Televizioni deklaroi njĂ« humbje prej 34 milionĂ« lekĂ«sh.

“Report TV” (MTSC) Ă«shtĂ« ngjitur pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« vend tĂ« gjashtĂ«, pas rritjes sĂ« tĂ« ardhurave me 13%, nĂ« 292 milionĂ« lekĂ«. Televizioni raportoi humbje prej 22 milionĂ« lekĂ«sh.

“NeĂ«s 24” ka raportuar rĂ«nie tĂ« tĂ« ardhurave me 22%, nĂ« 258 milionĂ« lekĂ«, duke zbritur nĂ« vendin e shtatĂ«  dhe ka deklaruar humbje prej 139 milionĂ« lekĂ«sh.

“EuroNews” pas rritjes sĂ« fortĂ« tĂ« vitit tĂ« kaluar deklaroi tkurrje tĂ« tĂ« ardhurave me 33%, nĂ« 194 milionĂ« lekĂ«. Kompania vijon tĂ« dalĂ« me humbje qĂ« nga fillimi i aktivitetit, qĂ« nĂ« 2024-n u thellua nĂ« 139 milionĂ« lekĂ«.

Televizioni “Scan” kishte aktivitet tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m, me rritje 5% nĂ« 119 milionĂ« lekĂ« tĂ« ardhura.

“MCN TV” (Johaniteri) kishte njĂ« vit pozitiv, duke raportuar njĂ« rritje tĂ« fortĂ« me 34% nĂ« 107 milionĂ« lekĂ«. MegjithatĂ«, kompania raportoi humbje prej 30 milionĂ« lekĂ«sh.

Burimi: QKB

The post InfluencerĂ«t e rrjetet sociale “bllokojnĂ«â€ televizionet, bien tĂ« ardhurat nĂ« 2024, rriten humbjet appeared first on Revista Monitor.

↗

Shoferët me shumë përvojë kryejnë shumicën e aksidenteve rrugore

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Shumica e aksidenteve rrugore që shkaktojnë plagosje dhe humbje jetë kryhen nga shoferët me përvojë në drejtim e mjetit.

Sipas të dhënave të INSTAT grupi i shoferëve me përvojën më të madhe, mbi 9 vjet zotërimi leje drejtimi, përbën pjesën më të madhe të aksidenteve me 925 të plagosur në 2024, nga 632 në 2023, teksa viktimat kanë rënë lehtë, nga 82 në 2023 në 73 në 2024.

Kjo kategori e drejtuesve të mjeteve shkaktoi 44 për qind të plagosjeve në aksidentet rrugore gjatë vitit të kaluar dhe 42 për qind të viktimave.

Të dhënat më të fundit mbi aksidentet rrugore në Shqipëri tregojnë një rritje të ndjeshme të numrit të të plagosurve dhe të vdekurve për vitin 2024, sidomos në rastet kur drejtuesit janë pa leje drejtimi, të mitur apo janë larguar nga vendi i ngjarjes.

NĂ« kategorinĂ« “Pa leje drejtimi”, nĂ« vitin 2024 u regjistruan 99 tĂ« plagosur, njĂ« rritje me 29% krahasuar me vitin 2023 (77 tĂ« plagosur). Numri i tĂ« vdekurve nĂ« kĂ«tĂ« kategori u rrit nga 12 nĂ« vitin 2023 nĂ« 20 nĂ« 2024, njĂ« rritje prej 66.6%, duke treguar njĂ« pĂ«rkeqĂ«sim nĂ« pasojat e shkaktuara nga personat qĂ« drejtojnĂ« pa leje drejtimi.

Ndërkohë, një tjetër grup shqetësues janë drejtuesit nën moshën 18 vjeç, përkatësisht në grup-moshën 0-3 vjet përvojë drejtimi, që zakonisht përfshin edhe drejtuesit e mitur. Në vitin 2024, ata shkaktuan 391 të plagosur (nga 284 në 2023), me një rritje mbi 37%, ndërkohë që numri i viktimave mbeti thuajse i njëjtë nga 36 në 2023, dhe 35 në 2024.

PĂ«r grup-moshat me 3–6 vjet pĂ«rvojĂ« drejtimi, shifrat janĂ« disi mĂ« tĂ« stabilizuara, nga 236 tĂ« plagosur nĂ« 2023, nĂ« 300 nĂ« 2024, ndĂ«rsa viktimat ranĂ« nga 25 nĂ« 18. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, drejtuesit me 6–9 vjet pĂ«rvojĂ« drejtimi shkaktuan 326 tĂ« plagosur nĂ« 2024, njĂ« rritje krahasuar me 277 nĂ« 2023, por me njĂ« ulje tĂ« viktimave nga 34 nĂ« 24.

Një tjetër shifër shqetësuese është rritja e rasteve kur drejtuesit janë larguar nga vendi i ngjarjes, pas një aksidenti. Nga 33 të plagosur dhe 3 viktima në 2023, në 39 të plagosur dhe 5 viktima në 2024.

Të dhëna sinjalizojnë se ka rënë vëmendja  për kontrolle më të forta policore, ndëshkime më të rënda për drejtimin pa leje si për drejtuesit e papërgjegjshëm.

Aksidentet rrugore janë ende një shkaktar i madh i vdekjeve sidomos në grup-mosha e reja dhe dëmtimin e rënde te një pjesë tjetër që kërkon kujdes shëndetësor gjithë jetën./ B.Hoxha

Burimi: INSTAT

The post Shoferët me shumë përvojë kryejnë shumicën e aksidenteve rrugore appeared first on Revista Monitor.

↗

Institucioni financiar NOA do të bashkohet me ABI Bank

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Institucioni financiar jobankar NOA ka nisur procedurat e bashkimit me Bankën Amerikane Investimeve (ABI Bank). Që prej dhjetorit 2024, NOA zotërohet nga institucioni tjetër financiar Tranzit, që është njëkohësisht edhe aksionar i vetëm i ABI Bank.

Asambleja e aksionarit të vetëm të shoqërisë NOA ka vlerësuar se është në interesin më të mirë të aktivitetit të NOA -s që të realizojë bashkimin me përthitje me ABI Bank.

Aksionari ka vlerësuar se aktiviteti i NOA-s do të përfitojë fleksibilitet të plotë operacional, shtrirje në segmente kreditimi më të mëdha, mundësi zgjerimi në portofolin e kredisë konsumatore me produkte kredie dhe karta krediti, të japë kredi mezzanine për biznesin e vogël dhe të mesëm, si dhe garantimin e mbështetjes financiare, kapitalit më të lartë për të zgjeruar më tej këtë segment.

Bashkimi mes dy shoqërive do të bëhet efektiv pasi të miratohet nga autoritet rregullatorë, si Banka e Shqipërisë, Autoriteti i Konkurrencës apo autoritetet tatimore.

ABI Bank do të jetë pasardhësi i NOA-s në të gjitha kontratat, marrëveshjet, veprimet dhe marrëdhëniet në të cilat NOA është palë, ekzistuese ose në vijimësi, në Shqipëri ose jashtë saj, duke filluar nga data e bashkimit.

MegjithatĂ«, ky transaksion nuk pritet tĂ« sjellĂ« asnjĂ« ndryshim nĂ« veprimtarinĂ« operacionale pĂ«r klientĂ«t, pasi NOA do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« pĂ«rdoret si brand i aktivitetit tĂ« lidhur me mikrofinancĂ«n, sipas parimit “ring fenced” merger (aktiviteti i NOA-s do tĂ« funksionojnĂ« i ndarĂ« brenda kompanisĂ« ABI Bank).

Institucioni financiar NOA e ka origjinën në vitin 1998, si shoqëri kursim-krediti (Partneri Shqiptar për Mikokredi), ndërsa në vitin 2001 ajo u shndërrua në shoqëri aksionare.

Si rezultat i ndryshimeve të pronësisë, shoqëria e ndryshoi emrin në Opportunity Albania, vitin 2008 dhe në NOA, në vitin 2010, kur aksionet u blerë nga nga NOA Holding, një shoqëri e regjistruar në Hollandë. Në 31 dhjetor 2024, NOA u ble zyrtarisht nga institucioni financiar jobankar Tranzit, që është dhe pronar i ABI Bank.

NOA është e licencuar nga Banka e Shqipërisë si institucion financiar jo bankë i kredidhënies. Sipas pasqyrave të audituara financiare, në fund të vitit 2024 NOA zotëronte aktive totale në shumën e 12.6 miliardë lekëve, në pjesën më të madhe hua për sektorin privat të ekonomisë. Portofoli neto i kredisë në të njëjtën periudhë kishte vlerën e 10.8 miliardë lekëve.

NOA e mbylli vitin 2024 me një fitim neto në vlerën e afërsisht 498 milionë lekëve, në rritje me 24% krahasuar me një vit më parë.

Në vitin 2023, NOA u bë kompania e parë që realizoi me sukses një ofertë publike të titujve dhe regjistrimin e tyre në bursë, me emetimin e obligacioneve korporative në vlerën e 500 milionë lekëve.

Banka Amerikane e Investimeve është banka e shtatë më e madhe në sektorin bankar shqiptar, me 145 miliardë lekë aktive (rreth 6.7% të tregut) në mesin e këtij viti.

ABI po konfirmohet si një nga bankat me nivelet më të larta të përfitueshmërisë në sektorin bankar. Sipas të dhënave të paaudituara, të publikuara nga Shoqata Shqiptare e Bankave, për 6-mujorin 2025, ABI raportoi një fitim neto në vlerën e 2.1 miliardë lekëve dhe një kthim nga kapitali, të mesatarizuar me bazë vjetore, në nivelin e pothuajse 34%.

Institucioni financiar jobankar Tranzit u licencua nga Banka e Shqipërisë në vitin 2010, me aktivitet kryesisht në mbledhjen e kredive me probleme. Në vitin 2015, Tranzit hyri në tregun bankar me blerjen, (nëpërmjet grupit aksionar NCH Capital), të bankës Credit Agricole Albania, sot Banka Amerikane e Investimeve./E.Shehu

The post Institucioni financiar NOA do të bashkohet me ABI Bank appeared first on Revista Monitor.

↗

Kosova e bllokuar pa Kuvend, Qeveria në detyrë mori 64 vendime me impakt 71 milionë euro

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Instituti Demokratik i Kosovës ka paralajmëruar për pasoja të rënda kushtetuese dhe institucionale si rezultat i bllokadës në Kuvendin e Kosovës, e cila ka hyrë në muajin e katërt pa një zgjidhje funksionale.

 

Gjatë muajve të fundit, Qeveria në detyrë ka vazhduar të marrë vendime me ndikim financiar, ndërkohë që po zvarritet procesi i konstituimit të Kuvendit të Kosovës.

NĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« janĂ« miratuar 64 vendime me efekt financiar nĂ« vlerĂ« prej rreth 71 milionĂ« eurosh, derisa 50 prej tyre kanĂ« karakter kryesisht financiar, u bĂ« e ditur nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r media tĂ« thirru nga Instituti Demokratik i KosovĂ«s ku u publikua raporti “Bllokada nĂ« Kuvendin e KosovĂ«s dhe cenimi i integritetit institucional”.

Hulumtuesi nĂ« Institutin Demokratik i KosovĂ«s, Eugen Cakolli tha se “rrezikojmĂ« tĂ« hyjmĂ« nĂ« njĂ« terren tĂ« pashkelur kushtetues” pas ditĂ«s sĂ« nesĂ«rme, nĂ« rast se Gjykata Kushtetuese nuk del me ndonjĂ« vendim qĂ« i qartĂ«son pasojat juridike tĂ« shkeljes sĂ« ndĂ«rmarrĂ« nga ana e deputetĂ«ve me mos respektimit tĂ« afatit 30 ditor.

“UnĂ« pres qĂ« deri nesĂ«r, gjykata kushtetuese ose do tĂ« del me njĂ« vendim qĂ« tĂ« qartĂ«sojĂ« çështjet e ngritura nga PDK-ja dhe LDK-ja. Apo eventualisht nuk pĂ«rjashtohet mundĂ«sia qĂ« tĂ« ketĂ« zgjatje tĂ« masĂ«s sĂ« pĂ«rkohshme
e nĂ« kĂ«tĂ« drejtim vendimi i presidentes pĂ«r ta tĂ«rhequr kĂ«rkesĂ«n nga Gjykata Kushtetuese pĂ«rveçse i gabuar pĂ«r nga natyra dhe mĂ«nyra e paraqitjes nĂ« publik, besojmĂ« qĂ« rrezikon qĂ« ta lĂ«rĂ« vendin pa njĂ« pĂ«rgjigje tĂ« qartĂ« se çka do tĂ« ndodhĂ« pas afatit 30 ditor”.

Cakolli tha se një nga devijimet më serioze në muajt e fundit ka qenë mbajtja e funksioneve të dyfishta nga zyrtarët publikë, si deputetë të certifikuar dhe njëkohësisht ministra, gjë që sipas tij përbën shkelje të drejtpërdrejtë të parimit kushtetues të ndarjes së pushteteve.

“Kuvendi tashmĂ« Ă«shtĂ« shtylla e cila mungon nĂ« kuadĂ«r tĂ« kontrollit dhe balancit nĂ« mes tĂ« pushteteve dhe nĂ« mungesĂ« tĂ« tij, qytetarĂ«t janĂ« tĂ« pa pĂ«rfaqĂ«suar institucionalisht, mungojnĂ« mekanizmat e kontrollit ndaj qeverisĂ«. Institucionet e pavarura nuk kanĂ« mbikĂ«qyrje funksionale dhe agjenda legjislative Ă«shtĂ« e paralizuar
RrezikojmĂ« tĂ« hyjmĂ« nĂ« njĂ« terren tĂ« pashkelur kushtetues pas ditĂ«s sĂ« nesĂ«rme nĂ« rast se gjykata nuk del me ndonjĂ« vendim ose nuk i qartĂ«son pasojat juridike tĂ« shkeljes sĂ« ndĂ«rmarrĂ« nga ana e deputetĂ«ve me mos respektimit tĂ« afatit 30 ditor. NĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« qeveria ka ndĂ«rmarrĂ« dhe ka nxjerrĂ« 64 vendime me impakt financiar prej 71 milionĂ« euro. Prej tyre janĂ« 64 akte tĂ« pĂ«rgjithshme, por nĂ«se shihen mĂ« detajisht, vĂ«rehet se 50 prej tyre janĂ« vendime kryesisht me karakter financiar. NdĂ«rsa, 12 tĂ« tjera janĂ« rregullore apo udhĂ«zime administrative dhe rregulla e vendime tĂ« tjera”.

Ai kujtoi se edhe Gjykata Supreme, me vendimin e 7 korrikut, ka konstatuar se aktet dhe vendimet e tilla janë të paligjshme.

Cakolli potencoi se finalizimi i vendimeve me ndikim afatgjatë nga një qeveri në detyrë është jashtëzakonisht problematik dhe hap rrugë për emërime me prapavijë politike.

“NjĂ« prej devijimeve mĂ« serioze nĂ« kuadĂ«r tĂ« muajve tĂ« fundit ka qenĂ« fenomeni i zyrtarĂ«ve publik qĂ« kanĂ« mbajtur njĂ«kohĂ«sisht funksione ligjvĂ«nĂ«se dhe ekzekutive. Kjo shkelje ka cenuar parimin kushtetues tĂ« ndarjes dhe tĂ« kontrollit tĂ« pushteteve
Gjykata Supreme me vendimin e 7 korrikut e ka pĂ«rcaktuar se aktet e vendimet e ministrave pas certifikimit tĂ« tyre si deputet janĂ« tĂ« paligjshme. Por, njĂ« qasje e tillĂ« ka vijuar edhe ditĂ«ve tĂ« fundit. Me ç’rast ka pasur edhe mbledhje tĂ« qeverisĂ« ku janĂ« marrĂ« njĂ« sĂ«rĂ« vendimesh. GjatĂ« kĂ«saj periudhĂ« ka pasur vendime pĂ«r themelim tĂ« komisioneve, komiteteve, bordeve dhe ka pasur tĂ« paktĂ«n tetĂ« emĂ«rime pĂ«r pozita tĂ« larta publike. Edhe pse njĂ« pjesĂ« e kĂ«tyre vendimeve e procedurave kanĂ« pĂ«rmbyllur procedurat qĂ« nĂ« fakt janĂ« nisur par pĂ«rfundimit tĂ« mandatit tĂ« qeverisĂ« fakti qĂ« tĂ« njĂ«jtat me efete afatgjata nĂ« administratĂ«n publike janĂ« finalizuar nga njĂ« qeveri nĂ« detyrĂ«, Ă«shtĂ« jashtĂ«zakonisht problematik dhe shihet si hapĂ«sirĂ« pĂ«r emĂ«rime me prapavijĂ« politike”.

Në konferencë për media, hulumtuesi në KDI ka treguar se pasojë tjetër serioze e moskonstituimit të kuvendit është edhe pamundësia për ta rishikuar buxhetin për vitin 2025 dhe për ta miratuar buxhetin për vitin 2026.

“PasojĂ« tjetĂ«r serioze e moskonstituimit tĂ« kuvendit Ă«shtĂ« edhe pamundĂ«sia pĂ«r ta rishikuar buxhetin pĂ«r vitin 2025 dhe pĂ«r ta miratuar buxhetin pĂ«r vitin 2026
Kjo situatĂ« rrezikon drejtpĂ«rdrejtĂ« projekte zhvillimore tĂ« KosovĂ«s dhe paraqet pĂ«r fat tĂ« keq KosovĂ«n si njĂ« parter tĂ« pa qĂ«ndrueshĂ«m dhe rrjedhimisht dĂ«mton imazhin tonĂ« nĂ« raport me BE-nĂ« dhe organizatat ndĂ«rkombĂ«tare
RrezikojmĂ« qĂ« tĂ« kemi njĂ« situatĂ« ku mund tĂ« ketĂ« ndĂ«rhyrje politike, keqpĂ«rdorim tĂ« fondeve publike dhe emĂ«rime jomeritore, apo edhe klienteliste”.

Nga muaji prill kur kanë filluar të mbahen seancat konstituive, Cakolli tha se shuma që është shpenzuar vetëm për pagat e deputetëve shkon deri në 700 mijë euro.

“Me pagat mesatare qĂ« pĂ«r njĂ« deputet shkojnĂ« deri nĂ« 2 mijĂ« euro. Kemi pasur afĂ«risht 200 mijĂ« euro tĂ« shpenzuara çdo muaj vetĂ«m pĂ«r pagat e deputetĂ«ve e qĂ« nĂ« periudhĂ«n e tĂ«rĂ«sishme kjo shumĂ« shkon deri nĂ« 700 mijĂ« euro vetĂ«m pĂ«r paga. Pa llogaritur edhe kompensimet shtesĂ« qĂ« kanĂ« marrĂ« deputetĂ«t”.

Kosova vazhdon të mos ketë Kuvend të konsituuar pas zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit dhe partitë nuk sinjalizojnë se janë të gatshme për kompromis. Në mungesë të një Kuvendi aktiv, plot ligje e marrëveshje ndërkombëtare në vlera milionëshe kanë mbetur në vendnumëro.

The post Kosova e bllokuar pa Kuvend, Qeveria në detyrë mori 64 vendime me impakt 71 milionë euro appeared first on Revista Monitor.

↗

Prej sot, eksportet e Kosovës përballen me tarifën amerikane

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Tarifat e reja gjithëpërfshirëse të presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për më shumë se 90 vende anembanë botës tashmë kanë hyrë në fuqi. Dhe ndër vendet e prekura, janë edhe Kosova dhe vende të tjera të rajonit.

 

Produktet nga Kosova që mësyjnë tregun amerikan, prej sot, e mërkurë (7 gusht) do të përballen me tarifë prej 10 për qind, pas hyrjes në fuqi të vendimit të presidentit amerikan Donald Trump për tarifat gjithëpërfshirëse.

Kosova është në mesin e më shumë se 90 shteteve që përballen me tarifën.

Kjo tarifë nënkupton që kompanitë që shesin mallra në SHBA duhet të paguajnë taksë prej 10 për qind në shtetin amerikan.

Por nuk janë vetëm produktet nga Kosova ato që do të përballen me tarifa të tilla amerikane pasi me të njëjtën tarifë do të përballen edhe produktet nga Shqipëria dhe Mali i Zi.

Ndërkohë, edhe produktet nga Kroacia, Sllovenia dhe Maqedonia e Veriut do të përballen me 15 për qind.

Ndërsa sipas të dhënave, për produktet në Serbi ato arrijnë në 35 për qind dhe për ato nga Bosnja dhe Hercegovina në 30 për qind.

Kosova ishte paralajmëruar qysh më herët se do të jetë pjesë e kësaj liste. E SHBA-ja nuk dha sinjale as pak ditë më parë nëse do të veprojë njëjtë si Kosova, që ia hoqi tarifën në importe më 1 gusht.

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti,  javën e kaluar ka bërë të ditur të premten se Kosova do ta heqë tarifën doganore ekzistuese prej 10 për qind në mallrat amerikane.

“Tani e tutje, tĂ« gjitha produktet me orgjinĂ« nga Shtetet e Bashkuara do tĂ« kenĂ« tarifĂ« 0 pĂ«r qind kur tĂ« hyjnĂ« nĂ« vendin tonĂ«. Kosova i mirĂ«pret produktet amerikane nĂ« tregun e saj dhe besojmĂ« fuqishĂ«m se kjo do tĂ« ndikojĂ« nĂ« rritjen e kĂ«mbimit tregtar dhe shtimin e investimeve”.

NdĂ«rkaq, presidentja e KosovĂ«s, Vjosa Osmani, pĂ«rmes njĂ« postimi nĂ« X iu drejtua presidentit amerikan, Donald Trump, dhe popullit amerikan, duke iu thĂ«nĂ« se Kosova â€œĂ«shtĂ« partnerja juaj e besueshme nĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r ta bĂ«rĂ« AmerikĂ«n dhe aleatĂ«t e saj tĂ« fuqishme, tĂ« sigurt dhe mĂ« prosperuese”.

Ambasada e SHBA-sĂ« nĂ« KosovĂ« mĂ« 5 gusht u shpreh se e mirĂ«pret vendimin e QeverisĂ« sĂ« KosovĂ«s pĂ«r heqjen e tarifĂ«s prej 10 pĂ«r qind pĂ«r mallrat amerikane qĂ« futen nĂ« KosovĂ«, por s’tregoi nĂ«se kĂ«tĂ« do ta bĂ«jĂ« edhe SHBA-ja ndaj KosovĂ«s.

Vitin e shkuar Kosova eksportoi mallra në vlerë 39 milionë euro drejt SHBA-së, ndërsa importet arritën pikën më të lartë deri tash, 106.5 milionë euro.

Kujtojmë se pak para afatit të fundit për marrëveshjet që duhen arritur për të ulur ose shmangur taksat e importit, Trump tha se miliarda dollarë po hynin në SHBA për shkak të tarifave.

Ndërkohë Trump kërcënoi gjithashtu me një tarifë 100% për çipat kompjuterikë të prodhuar jashtë vendit, ndërsa i shtyn firmat e teknologjisë të investojnë në SHBA.

Javën e kaluar, administrata Trump njoftoi një listë të rishikuar të taksave të importit për dhjetëra partnerë tregtarë dhe zgjati një afat për vendet që të arrijnë marrëveshje me SHBA-në deri më 7 gusht.

Vendet kanĂ« qenĂ« nĂ« garĂ« pĂ«r tĂ« arritur marrĂ«veshje me Uashingtonin pĂ«r tĂ« ulur – ose hequr – atĂ« qĂ« Trump e quan “tarifa reciproke”.

Politikat e tij tregtare synojnë riformësimin e sistemit global tregtar, të cilin ai e sheh si trajtim të padrejtë të SHBA-së

The post Prej sot, eksportet e Kosovës përballen me tarifën amerikane appeared first on Revista Monitor.

↗

Regjimi i ri tarifor i Donald Trump thellon luftën tregtare globale

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Tarifat e fundit “reciproke” tĂ« presidentit amerikan goditĂ«n shumĂ« vende qĂ« kishin arritur marrĂ«veshje me Uashingtonin

Tarifat globale të Donald Trump hynë në fuqi në orën 12:01 të mëngjesit në Uashington të enjten, duke i çuar detyrimet amerikane të importit në nivelin e tyre më të lartë në një shekull, ndërsa presidenti amerikan nisi një epokë të re të rivalitetit tregtar.

PĂ«rshkallĂ«zimi erdhi pavarĂ«sisht lobimit nga kryeqytetet e huaja pĂ«r t’i shpĂ«tuar taksave qĂ« drejtonin axhendĂ«n ekonomike tĂ« Trump, ndĂ«rsa pritej tĂ« pĂ«rfundonte afati shtatĂ«-ditor nga njoftimi i presidentit javĂ«n e kaluar pĂ«r versionin e fundit tĂ« regjimit tarifor.

Presidentja zvicerane Karin Keller-Sutter fluturoi për në shtëpi nga Uashingtoni të mërkurën, pasi dështoi në një përpjekje të fundit për të shmangur disa nga detyrimet më të ashpra të Trump. Tajvani, një eksportues i rëndësishëm i patateve të skuqura, gjithashtu dështoi të ulte normën e tij të tarifave.

Kushtet e reja të Trump pasuan muaj kërcënimesh dhe përfshijnë të ashtuquajturat taksa reciproke për pothuajse të gjitha vendet e huaja, ndërsa presidenti veproi për të riformësuar një sistem tregtar ndërkombëtar të zhvilluar gjatë shumë dekadave.

Tarifat reciproke do të rrisin taksat edhe për ekonomitë me marrëveshje të reja tregtare të SHBA-së, përfshirë BE-në dhe Japoninë. Për Kinën, eksportuesi më i madh në botë  armëpushimi i luftës tregtare me Uashingtonin përfundon më 12 gusht.

Ndërsa Meksika ka rënë dakord gjithashtu për një pauzë në çdo tarifë të re për 90 ditë, taksat e reja të larta ndaj Kanadasë, partneri tjetër i SHBA-së në një grup tregtar të Amerikës së Veriut, tashmë kanë hyrë në fuqi.

Trump ka thënë gjithashtu se së shpejti do të njoftojë tarifa të tjera për produktet farmaceutike, elektronikën e konsumit dhe sektorë të tjerë, të cilët janë të përjashtuar nga tarifat reciproke.

Të mërkurën, ai tregoi se do të godiste importet e çipave me një tarifë 100 për qind, megjithëse nuk tha se kur, dhe gjithashtu mbajti nën vëzhgim mundësinë e përjashtimeve për kompanitë që investuan në SHBA.

Regjimi reciprok hyn në fuqi vetëm disa orë pasi SHBA rritu tarifat e ardhshme ndaj Indisë për ta ndëshkuar atë për blerjen e naftës ruse, duke treguar se Trump mbetet i gatshëm të përdorë luftën e tij tregtare për të ndjekur qëllime gjeopolitike.

Edhe pse tarifat e fundit reciproke tĂ« Trump janĂ« kryesisht mĂ« tĂ« ulĂ«ta se ato qĂ« ai njoftoi nĂ« “ditĂ«n e çlirimit” mĂ« 2 prill, ato e ngrenĂ« tarifĂ«n efektive tĂ« SHBA-sĂ« nĂ« nivelin mĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« dekada.

PĂ«rpjekja e fundit e ZvicrĂ«s pĂ«r t’i shpĂ«tuar tarifave tĂ« Trump e lĂ« kombin alpin, njĂ« eksportues i produkteve farmaceutike, metaleve tĂ« çmuara dhe orĂ«ve, me njĂ« tarifĂ« 39 pĂ«r qind, njĂ« nga mĂ« tĂ« lartat midis vendeve tĂ« zhvilluara.

Keller-Sutter u takua me sekretarin e shtetit të SHBA-së Marco Rubio gjatë udhëtimit të saj në Uashington këtë javë, por jo me përfaqësuesin e tregtisë së SHBA-së Jamieson Greer ose sekretarin e tregtisë Howard Lutnick, të cilët të dy kanë udhëhequr bisedimet tregtare të SHBA-së.

Zvicra fillimisht priste të siguronte një tarifë minimale 10 për qind nga SHBA-ja, në përputhje me nivelin më të ulët që u ofrohet vendeve të tjera. Një zyrtar amerikan tha se negociatorët e Trump nuk kishin rënë dakord për këtë.

Partnerët tregtarë të SHBA-së tani po përgatiten për zbatimin e regjimit të ri, ndërsa nuk janë të sigurt nëse presidenti është i hapur për të negociuar marrëveshje për të zbutur taksat.

Trump ka pĂ«rshĂ«ndetur tarifat e tij pĂ«r “marrjen e triliona dollarĂ«ve” pĂ«r AmerikĂ«n dhe Ă«shtĂ« mburrur se marrĂ«veshjet e tij tregtare po e bĂ«jnĂ« SHBA-nĂ« “pĂ«rsĂ«ri njĂ« vend tĂ« pasur”.

Pantheon Macroeconomics, një grup i pavarur kërkimor, këtë javë tha se SHBA-të kishin mbledhur rreth 30 miliardë dollarë në taksa doganore dhe akcize në korrik, nga rreth 8 miliardë dollarë në muaj mesatarisht në vitin 2024.

Disa mallra do të vazhdojnë të lejohen të hyjnë në SHBA pa shkaktuar një normë më të lartë tarife.

Sipas njĂ« njoftimi tĂ« Doganave dhe Mbrojtjes Kufitare tĂ« publikuar mĂ« parĂ« kĂ«tĂ« javĂ«, mallrat e zhdoganuara nĂ« doganat e SHBA-sĂ« nga ora 12:01 e mĂ«ngjesit tĂ« sĂ« enjtes do t’i nĂ«nshtrohen tarifave mĂ« tĂ« larta.

MegjithatĂ«, njoftimi thotĂ« se mallrat qĂ« janĂ« tashmĂ« nĂ« rrugĂ« pĂ«r nĂ« SHBA para orĂ«s 12:01 dhe qĂ« mbĂ«rrijnĂ« deri mĂ« 5 tetor nuk do t’i nĂ«nshtrohen tarifave tĂ« reja.

Lynn Fischer Fox, avokate te Arnold & Porter dhe ish-zyrtare tregtare amerikane, tha se rregullat nĂ«nkuptojnĂ« qĂ« mallrat qĂ« mbĂ«rrijnĂ« me aeroplan, kamion ose tren mĂ« 7 gusht ose mĂ« pas, do t’i nĂ«nshtrohen detyrimeve mĂ« tĂ« larta.

Ato mund të përfshijnë transportin ajror të mallrave që nisen nga Zvicra më 7 gusht dhe mbërrijnë në SHBA në të njëjtën ditë, tha ajo.

Avokatët thanë se mallrat që transportohen nga vende më të largëta, si Azia, mund të jenë në gjendje të paguajnë tarifa më të ulëta deri më 5 tetor, me kusht që të jenë në fazën e fundit të udhëtimit të tyre para 7 gushtit. / FT

The post Regjimi i ri tarifor i Donald Trump thellon luftën tregtare globale appeared first on Revista Monitor.

↗

Kompjuter në shtëpi, kryesojnë Tirana dhe Korça, bashkitë e vogla ende larg teknologjisë

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Digjitalizimi i parë nga numri i familjeve me kompjuter është më i lartë në bashkitë e mëdha të vendit në raport me ato të vogla dhe zonat e thella të vendit. Sipas të dhënave të detajuara të Cens 2023 kryeqyteti kryeson me një përqindje më të lartë, ku gati gjysma e familjeve (49.3%) kanë një kompjuter në banesë.

Pas Tiranës renditet Korça me 33.9%, e ndjekur nga Saranda (30.2%), Durrësi (29.2%), Shkodra (28.5%), dhe Shijaku (27.5%), Shijaku dhe Hasi kanë përqindje më të larta.

Në anën tjetër, në qytete si Selenica vetëm 5.8% e familjeve kanë kompjuter, Memaliaj (6.1%), Finiqi (7.8%), dhe Roskoveci (8.0%) me përqindjet më të ulëta në vend, duke reflektuar prapambetje të thellë digjiitale.

Të dhënat tregojnë se qendrat urbane të tilla si Tirana, Durrësi dhe Shkodra tregojnë një nivel më të lartë të aksesit në teknologji, e lidhur edhe me nivelin më të lartë te të ardhurave, edukim më të lartë dhe përfshirje më të madhe në ekonominë digjitale.

Ndërsa në Bashkitë e vogla dhe më pak se 10% e familjeve kanë kompjuter. Kjo reflekton infrastrukturën e dobët në tërësi dhe të ardhurat e ulëta.

Zonat jugore dhe verilindore janë më të prekura, me bashkitë e Libohovës, Këlcyrës, Konispolit dhe Dropull që mbeten nën mesataren kombëtare. Në këto bashki dhe të tjera të Vogla një pjesë e madhe e popullsisë aktive ka emigruar, duke lënë pas persona të moshuar që nuk përdorin teknologjinë.

Në shumë bashki, veçanërisht ato me moshë mesatare dhe të tretë më të lartë, ka mungesë njohurish për përdorimin e teknologjisë. Kjo krijon një rreth vicioz: nuk e përdorin teknologjinë sepse nuk e kuptojnë, dhe nuk mësojnë sepse nuk e kanë.

Në zonat rurale ku ekonomia është e përqendruar në bujqësi apo punë manuale, shumë familje nuk e shohin kompjuterin si të nevojshëm për jetën e përditshme. Në disa raste, edhe shkollat nuk e përforcojnë mjaftueshëm rëndësinë e përdorimit të teknologjisë.

Në shumë fshatra dhe zona malore mungon interneti me shpejtësi të mirë ose është shumë i kushtueshëm. Pa një lidhje të qëndrueshme, edhe nëse ka kompjuter, përdorimi i tij mbetet i kufizuar. Ndërkohë, familjet e reja që janë më të predispozuara për pajisje digjiitale jetojnë në qytete të mëdha.

Pajisja me kompjuter në shtëpi është një tregues kyç për përfshirjen në arsimin online, mundësitë e punës në distancë, aksesin në informacion dhe shërbimet publike elektronike. Mungesa e teknologjisë në familje thellon pabarazitë sociale dhe kufizon mundësitë për zhvillim individual dhe komunitar./ B.Hoxha

The post Kompjuter në shtëpi, kryesojnë Tirana dhe Korça, bashkitë e vogla ende larg teknologjisë appeared first on Revista Monitor.

↗

Arritja e Azerbajxhanit përtej sektorit të naftës dhe gazit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Khazar Akhundov

Caliber.az

 

PavarĂ«sisht disa sfidave nĂ« mjedisin ekonomik global dhe rĂ«nies sĂ« eksporteve tĂ« naftĂ«s, ekonomia e Azerbajxhanit—veçanĂ«risht sektorĂ«t e saj  qĂ« nuk lidhen me prodhimin ose eksportin e naftĂ«s —ka treguar rritje tĂ« qĂ«ndrueshme, duke u zgjeruar me 1.2 herĂ« gjatĂ« viteve tĂ« fundit. Çështje tĂ« tilla si rritja e pjesĂ«s sĂ« sektorit jo-naftĂ« nĂ« Prodhimin e BrendshĂ«m  Bruto, zbatimi i masave tĂ« parashikuara nĂ« StrategjinĂ« e Zhvillimit Socio-Ekonomik 2022–2026 dhe Programi i ParĂ« ShtetĂ«ror pĂ«r Kthimin e Madh (Programi ShtetĂ«ror u pĂ«rgatit pĂ«r tĂ« siguruar kthimin e 750 mijĂ« personave tĂ« zhvendosur  brenda vendit nĂ« shtĂ«pitĂ« e tyre, nĂ« territoret e çliruara nga pushtimi) u diskutuan mĂ« 30 korrik gjatĂ« takimit tĂ« parĂ« tĂ« nĂ«n-grupeve pĂ«rkatĂ«se tĂ« punĂ«s nĂ«n drejtimin e Ministrit tĂ« EkonomisĂ« sĂ« Azerbajxhanit, Mikayil Jabbarov.

NĂ« pĂ«rputhje me dokumentin afatgjatĂ« tĂ« politikĂ«s “Azerbaijan 2030: Prioritetet KombĂ«tare pĂ«r Zhvillim Socio-Ekonomik”, tĂ« prezantuar nĂ« fillim tĂ« vitit 2021, dhe strategjinĂ« afatmesme pĂ«r vitet 2022–2026 qĂ« rrjedh prej tij, vendi synon tĂ« nxisĂ« rritje ekonomike qĂ« Ă«shtĂ« e qĂ«ndrueshme, e balancuar dhe rezistente ndaj goditjeve tĂ« jashtme. Duke patur parasysh kĂ«to objektiva, Azerbajxhani ka ndĂ«rmarrĂ« vitet e fundit njĂ« diversifikim tĂ« gjerĂ« tĂ« ekonomisĂ« kombĂ«tare. SektorĂ«t kryesorĂ« nĂ« zhvillim pĂ«rfshijnĂ« energjinĂ« e gjelbĂ«r, dixhitalizimin nĂ« tĂ« dy sferat publike dhe private, integrimin e teknologjive tĂ« IndustrisĂ« 4.0 dhe nisjen e njĂ« strategjie privatizimi transparente e moderne—duke pĂ«rfshirĂ« grupimin e ndĂ«rmarrjeve shtetĂ«rore pĂ«r tĂ« rritur efikasitetin e tyre.

KĂ«tyre pĂ«rpjekjeve u shtohen reformat fiskale dhe doganore tĂ« hartuar pĂ«r tĂ« frenuar ekonominĂ« informale dhe pĂ«r tĂ« nxitur praktika biznesi transparente dhe tĂ« pajtueshme me taksat, duke forcuar kĂ«shtu tĂ« ardhurat fiskale tĂ« shtetit. NĂ« tĂ« gjitha kĂ«to fusha, Azerbajxhani ka bĂ«rĂ« pĂ«rparime tĂ« dukshme—arritje qĂ« janĂ« njohur nga shumĂ« organizata ndĂ«rkombĂ«tare me reputancion tĂ« lartĂ«.

FalĂ« njĂ« vale tĂ« re reformash industrializimi, sektori jo-naftĂ« ka mbetur njĂ« motor kryesor i rritjes ekonomike tĂ« Azerbajxhanit pĂ«r disa vite—veçanĂ«risht ndĂ«rsa prodhimi nĂ« industrinĂ« nxjerrĂ«se ka rĂ«nĂ«. Ky ndryshim nuk Ă«shtĂ« i habitshĂ«m duke pasur parasysh peshĂ«n gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« madhe tĂ« sektorit jonaftĂ« nĂ« strukturĂ«n ekonomike tĂ« vendit: ndĂ«rsa nĂ« vitin 2011 pĂ«rfaqĂ«sonte vetĂ«m 49% tĂ« PBB-sĂ«, deri nĂ« fund tĂ« vitit 2024, pĂ«rqindja e tij ishte rritur nĂ« gati 68%.

Në vitin 2024, PBB-ja e Azerbajxhanit u rrit me 4.1%, ndërsa sektori jonaftësor u zgjerua me 6%, duke përfshirë një rritje prej 7% në prodhimin industrial jo-naftë.

Kjo arritje mbresëlënëse është nxitur kryesisht nga politikat e qëndrueshme të qeverisë, duke përfshirë stimuj financiarë dhe preferenca fiskale që kanë ndihmuar në tërheqjen e investimeve private nësektorët prodhues. Këto masa gjithashtu kanë rritur kapitalizimin e klasterëve industrialë si teknoparket, zonat industriale, agroparket dhe struktura të tjera të ngjashme.

Po aq e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« pĂ«rpjekja pĂ«r tĂ« maksimizuar potencialin eksportues tĂ« sektorit jonaftĂ«. Sipas strategjisĂ« kombĂ«tare tĂ« zhvillimit, kjo pĂ«rfshin identifikimin e “nxitĂ«sve tĂ« rinj tĂ« rritjes”. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, iniciativat e fundit pĂ«r tĂ« nxitur prodhimin jo-naftĂ«, pĂ«r tĂ« krijuar klasterĂ« tĂ« orientuar drejt eksportit dhe pĂ«r tĂ« ngritur zona tĂ« veçanta ekonomike kanĂ« dhĂ«nĂ« rezultate: eksportet jonaftĂ« tĂ« Azerbajxhanit tani po rriten me njĂ« ritĂ«m dukshĂ«m mĂ« tĂ« shpejtĂ« sesa ato tĂ« sektorit tĂ« naftĂ«s dhe gazit.

PĂ«r tĂ« vlerĂ«suar progresin e bĂ«rĂ« dhe pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar hapat e ardhshĂ«m pĂ«r avancimin e sektorit jonaftĂ«, Ministria e EkonomisĂ« e Azerbajxhanit kohĂ«t e fundit thirri takimin e parĂ« tĂ« dy nĂ«n-grupeve tĂ« punĂ«s: “Rritja Ekonomike” dhe “Integrimi i EkonomisĂ« sĂ« Territoreve nĂ« zinxhirĂ«t kombĂ«tarĂ« dhe globalĂ« tĂ« vlerĂ«s pĂ«r zhvillim tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m tĂ« vendbanimeve.” Takimi mblodhi pĂ«rfaqĂ«sues nga disa institucione kyçe qeveritare.

GjatĂ« sesionit, Ministri i EkonomisĂ« Mikayil Jabbarov u shpreh: “Deri nĂ« fund tĂ« vitit 2024, 78% e masave tĂ« parashikuara nĂ« strategji janĂ« zbatuar dhe si rezultat, nga viti 2022 deri nĂ« vitin 2024, PBB-ja nĂ« sektorin jo-naftĂ« nĂ« tĂ«rĂ«si Ă«shtĂ« rritur me 1.2 herĂ«. Pjesa e sektorit jonaftĂ« nĂ« PBB u rrit nga 61.6% nĂ« vitin 2021 nĂ« 67.8% nĂ« vitin 2024.”

Z.Jabbarov theksoi gjithashtu se shkalla e zbatimit të Programit Shtetëror për Kthimin e Madh arriti 74% në vitin 2024, me një alokim total prej 21.6 miliardë manatë (rreth 12.7 miliardë dollarë) deri në fund të vitit të kaluar. Dy parqe të mëdha industriale janë krijuar në territoret e çliruara nga pushtimi, të cilat aktualisht strehojnë 55 ndërmarrje aktive. Këto biznese rezidente përfitojnë nga stimuj fiskalë dhe privilegje të tjera, dhe eksporti i produkteve të prodhuara në rajonet ekonomike të Karabakut dhe Lindjes së Zangezuri Lindor është organizuar me sukses.

Vlen të përmendet se këto janë klasterët më të mëdhenj të prodhimit në vend: Parku Industrial i Agdam dhe Zona Ekonomike e Luginës së Araz, që strehon ndërmarrje prodhuese dhe shërbim-logjistike me potencial të fortë eksportues. Sipas të dhënave nga Agjencia për Zhvillimin e Zonave Ekonomike (ADEZ) nën Ministrinë e Ekonomisë, 30 biznese mbajnë statusin rezident në Parkun Industrial të Agdam, së bashku me katër të tjerë të regjistruar si jorezidentë. Më shumë se 121 milionë manat (rreth 71 milionë dollarë) janë investuar në projekte industriale aty, duke krijuar mbi 650 vende të përhershme pune. Ndërkohë, Zona Ekonomike e Luginës së Araz strehon 18 biznese rezidente me një investim të kombinuar prej 140 milionë manatë (rreth 83 milionë dollarë), së bashku me tre kompani jorezidente që operojnë brenda zonës.

Sipas BankĂ«s BotĂ«rore, vihet re njĂ« rritje e fuqishme nĂ« sektorĂ«t jonaftĂ« tĂ« Azerbajxhanit, duke pĂ«rfshirĂ«: ndĂ«rtimin – 9.6%, transportin – 14.1%, TIK – 11.4% dhe turizmin – 12.9%.

Pas diskutimeve brenda grupeve përkatëse të punës, pjesëmarrësit theksuan rëndësinë e zhvillimit të mekanizmave efektivë për diversifikimin ekonomik, promovimin aktiv të investimeve, forcimin e sektorit privat, rritjen e aktivitetit të biznesit në territoret e çliruara nga pushtimi dhe përmirësimin e modelit të rritjes së orientuar drejt eksportit.

 

The post Arritja e Azerbajxhanit përtej sektorit të naftës dhe gazit appeared first on Revista Monitor.

↗

Bizneset e sigurisë dhe shërbimeve mbështetëse të kompanive, 840 mln euro të ardhura në 2023

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Siguria po iu kushton gjithnjë e më shumë vit pas viti bizneseve, individëve dhe institucioneve. Përparimi teknologjik po gjeneron mundësi të reja, por që kushtojnë dhe krijojnë hapësira për biznes të ri edhe në vendin tonë.

Sektori qĂ« pĂ«rfshin “ShĂ«rbimet e sigurisĂ« dhe hetimit; shĂ«rbimet pĂ«r ndĂ«rtesat dhe peizazhin (pastrimi); administrimi e zyrave, mbĂ«shtetja e zyrave dhe shĂ«rbime tĂ« tjera mbĂ«shtetĂ«se tĂ« biznesit” ka shĂ«nuar njĂ« rritje tĂ« ndjeshme gjatĂ« tre viteve tĂ« fundit nĂ« ShqipĂ«ri.

Të dhënat tregojnë se të ardhurat nga ky grup aktivitetesh arritën në 84.4 miliardë lekë në vitin 2023, nga 75 miliardë lekë në vitin 2022 dhe 67 miliardë lekë në vitin 2021. Shërbimet mbështetëse të biznesit rriten me 26% në dy vjet.

Këto shërbime luajnë në ekonominë shqiptare. Bëhet fjalë për një grup të gjerë aktivitetesh, që nisin nga shërbimet e sigurisë fizike në institucione publike e private, deri te pastrimi profesional, mirëmbajtja e ambienteve të jashtme dhe shërbimet logjistike apo mbështetëse në zyrat e kompanive.

Rritja e të ardhurave për bizneset e sigurisë dhe shërbimeve mbështetëse të zyrave po vjen nga zgjerimi i kërkesës në sektorin privat dhe publikë për të kontraktuar shërbime të jashtme, si dhe zgjerimi i sektorit të shërbimeve call center i cili ka tërhequr një pjesë të konsiderueshme të fuqisë punëtore, veçanërisht të rinjsh.

Në këtë kontekst, sektori pritet të vazhdojë rritjen, sidomos nëse kombinohet me digjitalizimin e shërbimeve dhe rritjen e kërkesës ndërkombëtare për shërbime në distancë.

Studimet vendase tregojnë se Sektori privat i sigurisë përfshin rreth 270 kompani të licencuara që ofrojnë shërbime të tilla. Më shumë se 12,800 roje private punësohen në këtë sektor, afërsisht po aq sa Policia e Shtetit.

AfĂ«risht kostot pĂ«r punonjĂ«s nĂ« muaj pĂ«r kompanitĂ« e sigurimit janĂ« 400-600 euro nĂ« muaj. Studimet tregojnĂ« se objekte mesatare, bizneset mund tĂ« shpenzojnĂ« 5,000–10,000 euro nĂ« vit pĂ«r njĂ« vendroje sigurie dhe shumĂ«fish pĂ«r sisteme shĂ«rbimi mĂ« tĂ« mĂ«dha.

Vitet e fundit institucionet financiare dhe bankat harxhojnë vlera shumë më të mëdha jo vetëm për sigurinë fizike por edhe kundër mashtrimeve në internet.

Përhapja e teknologjisë dhe automatizimit të punës është duke zgjeruar mashtrimin online duke bërë që shumë kompani të zgjerojnë financimet për mbrojtje ndaj sulmeve kibernetikë. Me avancimin teknologjik do të rriten më tej edhe shpenzimet për sigurinë ndaj sulmeve virtuale krahas atyre fizike./ B.Hoxha

Burimi: INSTAT

The post Bizneset e sigurisë dhe shërbimeve mbështetëse të kompanive, 840 mln euro të ardhura në 2023 appeared first on Revista Monitor.

↗

Frangat zvicerane po forcohen ndaj çdo valute tjetër, por po dobësohen ndaj Lek-ut!  

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Dario Hani*

Kursimi nuk qëndron thjesht në diferencën midis të ardhurave dhe shpenzimeve, por edhe në valutën në të cilën ato para po kursehen.

Kur individët kursejnë në valutën e tyre lokale, pa marrë parasysh kursin e këmbimit, ata mund të humbasin krahasuar me të tjerët që kursejnë në valuta të tjera.

Nëse një person jeton në Europë dhe merr pagën në euro, nuk ka arsye që kursimi të mbahet në euro ose në ndonjë monedhë tjetër ku janë marrë apo shpenzuar të ardhurat.

Për shembull, të gjithë ata që kanë marrë pagat në euro, dollarë apo paund dhe i kanë kursyer në këto monedha, sot do të ishin më të pasur nëse do të kishin kursyer në franga zvicerane gjatë 20 viteve të fundit.

Kjo për shkak se franga, në raport me secilën prej këtyre valutave, është forcuar në mënyrë të vazhdueshme.

Kjo shihet qartë në grafikët zyrtarë të këmbimit në Google Finance:

  • NĂ« vitin 2005, me 100 franga zvicerane blije rreth; 64 euro / 78 dollarĂ« / 43 paund

  • NĂ« vitin 2015, me 100 franga zvicerane blije rreth; 92 euro / 103 dollarĂ« / 67 paund.

  • Sot me 100 franga zvicerane blen rreth ;106 euro, 125 dollarĂ« ose 91 paund.

E njĂ«jta gjĂ« vlen edhe pĂ«r valutat e tjera si lirat turke, forinta hungareze, lei rumun, Zloti Polak, Levi Bulgar, valutat e vendeve skandinave – tĂ« gjitha janĂ« zhvlerĂ«suar nĂ« raport me frangĂ«n zvicerane gjatĂ« 20 viteve tĂ« fundit!

Në këtë analizë nuk po marrim parasysh rritjen e pagave neto apo inflacionin real në secilin vend. Ata që i kanë mbajtur kursimet në franga zvicerane janë sot më të pasur.

Sa i përket Lek-ut shqiptar, edhe ai ka pësuar dobësim kundrejt frangave zvicerane nga viti 2005 deri në 2015, duke reflektuar sfidat ekonomike dhe tregjet financiare më pak të zhvilluara. Deri ne vitin 2015, dobësimi relativ i Lek-ut nënkuptonte një ulje të fuqisë blerëse ndërkombëtare për shqiptarët që mbanin pasurinë në monedhën kombëtare.

Grafikët zyrtarë të kursit të këmbimit 2005 në Google Finance:
1 CHF = 75 Lekë

Megjithatë, që nga viti 2015, leku ka shfaqur një kthesë të jashtëzakonshme, duke u forcuar gati 40% kundrejt CHF-së në vetëm 10 vite. Ky ndryshim vjen si rrjedhojë e rritjes së besueshmërisë në monedhën tonë, Lek. Kjo kthesë është një arritje, pasi shkon kundër trendit global të dobësimit të valutave kundrejt CHF-së. Për shqiptarët, kjo do të thotë se mbajtja e kursimeve në Lek gjatë 10 viteve të fundit ka qenë një zgjedhje e mirë.

Grafikët zyrtarë të kursit të këmbimit 2015 në Google Finance:
1 CHF = 142 Leke

NĂ«se njĂ« person nĂ« ShqipĂ«ri kishte 1,000,000 lekĂ« (1 milion lekĂ«) ose 7,000 franga kursime nĂ« vitin 2015, ai duhet thjesht t’i mbante kursimet nĂ« valutĂ«n Lek pĂ«r 10 vite dhe do tĂ« kishte afro 10,000 franga nĂ« vitin 2025, pasi sot 1 CHF = 104 lekĂ«. Kjo ndodh gjatĂ« njĂ« dekade gjatĂ« sĂ« cilĂ«s franga u rrit ndaj tĂ« gjitha valutave tĂ« tjera.

A do të dobësohet përsëri Leku kundrejt frangave zvicerane drejt 142 lekë apo do të vazhdojë forcimin drejt 75 lekëve?

Si fillim duhet të kuptojmë se si erdhi kjo rritje gjatë periudhës 2015-2025.

A ishte kjo rritje në besimin tek Lek-u rezultat i menaxhimit fiskal, politikave monetare, apo një seri arsyesh? 

Rritja e besimit në monedhën kombëtare, Lek-un, gjatë periudhës së fundit është produkt i një kombinimi të faktorëve të ndryshëm, si:

Politikat fiskale të qeverisë shqiptare kanë luajtur një rol të rëndësishëm në stabilizimin e ekonomisë. Gjatë vitit 2025, borxhi publik ka target në nivelin 54.8% të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), një tregues i menaxhimit të kujdesshëm të financave publike dhe politikave fiskale që kanë ndihmuar në përmirësimin e besimit të investitorëve dhe qytetarëve në stabilitetin e ekonomisë shqiptare. Përmirësimi i balancës fiskale ka kontribuar në ruajtjen e stabilitetit makroekonomik dhe ka pasqyruar aftësinë e qeverisë për të menaxhuar borxhin pa rritur presionet inflacioniste, me një deficit afërsisht 2.6% të PBB-së.

Politikat monetare të Bankës së Shqipërisë janë karakterizuar nga një qasje e kujdesshme ndaj inflacionit dhe normave të interesit. Në konferencën e datës 2 korrik me gazetarët Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko njoftoi vendimin e fundit të marrë nga Këshilli Mbikqyrës për uljen e normës bazë të interesit. Sejko njoftoi se norma bazë e interesit ulet nga 2.75% në 2.5%. Më tej ai lajmëroi edhe uljen e kredisë dhe depozitës njëditore nga 1.75% në 1.5%.

Rritja e turizmit në Shqipëri është një tjetër faktor kyç që ndikon në forcimin e Lek-ut. Turistët që vizitojnë vendin sjellin valutë të huaj që këmbehet në Lek për shpenzimet lokale. Në Maj 2025, numri i shtetasve shqiptarë që kanë hyrë në territorin shqiptar është 689.145, duke pësuar një rritje me 8,9 %, krahasuar me Maj 2024. Numri i shtetasve të huaj që kanë hyrë në territorin shqiptar është 987.077. Ky numër është rritur me 1,4 %, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024.

Dërgesat nga emigrantët, apo remitancat, përbëjnë një burim shumë të rëndësishëm valutash të huaja që ndikojnë në kërkesën dhe ofertën për Lek. Shqiptarët në 3 muajt e parë të vitit dërguan drejt familjeve të tyre 251 milionë euro, nga 242 milionë krahasuar me të njëjtën periudhë në 2024, sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë. Kjo ofron një rrjedhë të qëndrueshme valutash të huaja që konvertohen në Lek dhe rrisin ofertën valutore.

Konkluzioni është që disa faktorë të kombinuar kanë krijuar një klimë të favorshme për rritjen e besimit tek Lek-u, duke ndikuar pozitivisht në kursin dhe vlerën e tij në tregun valutore.

A do të vazhdojë trendi i forcimit të Lek-ut?

Në parim, trendi i forcimit të Lek-ut pritet të vazhdojë në periudhën afatmesme për shkak të disa arsyeve kryesore:

Arsyet që tregojnë se ky trend nuk do të ndalet:

  • Emigracioni dhe remitancat mbeten tĂ« qĂ«ndrueshme dhe me tendencĂ« rritjeje, pasi flukset emigracioni nuk kanĂ« shĂ«nuar ulje dhe diaspora vazhdon tĂ« dĂ«rgojĂ« fonde nĂ« vend pĂ«r familjet dhe investime.
  • Turizmi vazhdon tĂ« jetĂ« nĂ« njĂ« fazĂ« rritjeje, duke sjellĂ« mĂ« shumĂ« valutĂ« tĂ« huaj dhe duke rritur kĂ«rkesĂ«n pĂ«r Lek pĂ«r shpenzimet e turistĂ«ve nĂ« ekonominĂ« vendase.
  • Investimet e huaja direkte vazhdojnĂ« tĂ« rriten, duke sjellĂ« valutĂ« qĂ« konvertohet nĂ« Lek pĂ«r paga, shpenzime dhe taksa, rritje kjo qĂ« ndikon drejtpĂ«rdrejt nĂ« forcimin e monedhĂ«s vendase.

Faktorë që mund të përshpejtojnë rritjen e Lek-ut:

  • Hyrja e ShqipĂ«risĂ« nĂ« Bashkimin Evropian dhe pritshmĂ«ritĂ« pĂ«r integrim ekonomik mĂ« tĂ« thellĂ« krijojnĂ« njĂ« klimĂ« mĂ« tĂ« parashikueshme dhe tĂ« besueshme pĂ«r investitorĂ«t e huaj dhe vendas, duke rritur kĂ«rkesĂ«n pĂ«r Lek-un.
  • Formalizimi i ekonomisĂ« dhe rritja e transaksioneve financiare pĂ«rmes kanaleve zyrtare ndihmon formalizimin e ekonomisĂ« dhe rritjen e kursimeve nĂ« Lek.
  • Grantet dhe fondet e huaja pĂ«r zhvillim sjellin para nĂ« valutĂ« qĂ« kĂ«mbehen nĂ« Lek pĂ«r pĂ«rdorime tĂ« ndryshme nĂ« ekonominĂ« vendase, duke rritur kĂ«rkesĂ«n pĂ«r monedhĂ«n kombĂ«tare.

Investimet dhe ndihmat financiare ndërkombëtare që vijnë në Shqipëri në valutë të huaj zakonisht konvertohen në Lek për të mbështetur aktivitetet ekonomike lokale, si pagesat e punonjësve, investimet kapitale dhe realizimin e projekteve. Kjo rritje e kërkesës për Lek kontribuon në forcimin e monedhës kombëtare në tregun valutore. Parashikimi bazuar në treguesit aktualë dhe tendencat ekonomike është që Lek-u do të vazhdojë të forcohet në periudhën afatmesme. Kjo situatë mund të krijojë sfida për sektorin e eksportit, pasi një monedhë më e fortë ul konkurrueshmërinë e produkteve shqiptare në tregjet ndërkombëtare.

Në kuadër të procesit të integrimit në Bashkimin Evropian, diskutimi mbi mundësinë e adoptimit të Euros mbetet një temë akoma e pa diskutuar, e cila kërkon analizë të detajuar.

 

* Opinionet janĂ« personale tĂ« autorit dhe nuk pĂ«rbĂ«jnĂ« qĂ«ndrim tĂ« revistĂ«s. Dario Hani ka kryer studimet bachelor nĂ« Ekonomi dhe BankĂ« nĂ« Universitetin e SienĂ«s nĂ« Itali, si dhe studimet master nĂ« Administrim Biznesi (MBA) nĂ« Universitetin e LucernĂ«s (HSLU) nĂ« ZvicĂ«r. Aktualisht punon si analist investimesh nĂ« njĂ« kompani me seli nĂ« ZĂŒrich. 

The post Frangat zvicerane po forcohen ndaj çdo valute tjetër, por po dobësohen ndaj Lek-ut!   appeared first on Revista Monitor.

↗

Durrës-Kukës, 22 mln euro nga tarifa; 45 punonjës për ta mbledhur atë, 26 për mirëmbajtjen e rrugës

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Qeveria e Shqipërisë i dha rëndësi mirëmbajtjes së Autostradës Durrës-Kukës duke kontraktuar shërbimin nëpërmjet formës koncesionare ROT (Rindërtim, operim, transferim), ku nëpërmjet tarifës 5 uro për automjetet e vogla do të sigurohet mirëmbajtja e segmentit për 30 vite duke nisur nga 2017-ta.

“Albanian Highway Concession” qĂ« ka fituar koncesionin pĂ«r ndĂ«rtimin, operimin dhe mirĂ«mbajtjen e RrugĂ«s Milot–MorinĂ«, me afat 30 vjet, zbatimi i tĂ« cilĂ«s nisi nĂ« shtator tĂ« vitit 2018, raportoi tĂ« ardhura 3.6 miliardĂ« lekĂ« nĂ« vitin 2024, me rritje tĂ« fortĂ« prej 68% me bazĂ« vjetore.

Nga kjo shumĂ«, tĂ« ardhurat nga aktiviteti kreysor i kompanisĂ«, mbledhja e tarifave (neto), ishin 1.85 miliardĂ« lekĂ«, me njĂ« zgjerim prej 16%, ndĂ«rsa “TĂ« ardhurat e pĂ«rllogaritura mbi vlerĂ«n e investimit tĂ« kryer”, pothuajse u trefishuan nĂ« 1.74 miliardĂ« lekĂ« (Kjo e fundit pĂ«rfaqĂ«son vlerĂ«n e tregut, tĂ« investimit tĂ« kryer i cili do t’i shlyhet kompanisĂ« konçesionare nĂ« vitet e ardhshme nĂ«pĂ«rmjet tarifave qĂ« do tĂ« arkĂ«tohen nga pĂ«rdorimi i rrugĂ«s nĂ« vitet nĂ« vijim).

Sipas raportit tĂ« aktivitetit, Viti 2024 Ă«shtĂ« viti i tetĂ« i operimit tĂ« Sheshit tĂ« Pagesave dhe viti i dorĂ«zimit dhe pĂ«rfundimit tĂ« marrjes nĂ« dorĂ«zim e punimeve kapitale “NdĂ«rtimi i UrĂ«s sĂ« re tĂ« KukĂ«sit”.

Në dokumentet zyrtare që shoqërojnë bilancin e vitit 2024 kompania që administron koncesionin deklaroi se në fund të vitit të kaluar kompania kishte të punësuar gjithsej 85 persona.

Nga këta, 43 punonjës ishin të angazhuar me shërbimin e mbledhjes së tarifës së kalimit, ndërsa 26 të tjerë mbulonin pjesën teknike dhe operacionale të mirëmbajtjes së autostradës. Pjesa tjetër e stafit përfshinte pozicione administrative, drejtues dhe një mjek.

22 milion euro për të kaluar rrugën

TĂ« ardhurat bruto nga tarifa e koncesionit tĂ« rrugĂ«s ishin 2.15 miliardĂ« lekĂ« (rreth 22 milionĂ« euro), nga tĂ« cilat 277 milionĂ« lekĂ« iu kthyen qeverisĂ« pasi Ă«shtĂ« pĂ«rmbushur kushti i kontratĂ«s qĂ« nĂ« rast se shuma e tĂ« ardhurave nga tarifa e pĂ«rdorimit tĂ« rrugĂ«s, tejkalon limitin e parashikuar nĂ« kontratĂ«, 60% e kĂ«tij tejkalimi do t’i kthehet autoritetit kontraktues.

Shpenzimet për operacionet e mirëmbajtës rutine dhe asaj dimërorë kushton 845 milionë lekë vitin e kaluar (rreth 8.5 milionë euro).

Sipas raportit zyrtar, këto shpenzime kanë përfshirë operimin dhe mirëmbajtjen emergjente dhe dimërore; inspektimi dhe monitorimi i vazhdueshëm i të gjithë komponentëve të infrastrukturës; (për trotuare, ura dhe elementë gjeoteknike, gardrela, sinjalistike, furnizimin me energji elektrike të Tunelit të Thirrës dhe gjithë pikave të furnizimit përgjatë autostradës, mirëmbajtjen dhe mbajtjen në funksion të vazhdueshëm të sistemit të taksimit në sheshin e mbledhjes së taksave, etj).

Shpenzimet për nënkontrktorët, kryesisht për ndërtimin e Urës së re të Kukësit ishin 1.75 miliardë lekë (rreth 18 milionë euro).

Fitimi para tatimit ishte 247 milionë lekë (rreth 2.5 milionë euro), nga 214 milionë lekë vitin e mëparshëm, me një rritje prej 16% e bazë vjetore.

Vlera kumulative e investimeve në mirëmbajtjen e rrugës përfshirë edhe ndërtimin e urës së arriti në 9,1 miliardë lekë në fund të vitit 2024, sipas bilancit.

Sipas kontratës, shpërblimi i koncesionarit sigurohet nga të ardhurat e parashikuara në formën e tarifave për kalim nga përdoruesit e rrugës. Gjithashtu, kontrata parashikon garantimit nga ana e autoritetit kontraktues e një pragu të të ardhurave nga trafiku të përcaktuar në kontratë si dhe ndarjen e tyre midis koncesionarit dhe Autoritetit Kontraktues në rast të tejkalimit të këtij pragu.

Ndërkohë për realizmin e veprave të artit të përcaktuara në kontratë një pjesë e kostos së tyre mbulohet nëpërmjet subvencionimit nga buxheti i shtetit.

Rruga e Kombit është klasifikuar zgjatim i rrjetit rrugor kryesor europian, TENT, pasi Serbia po ndërton vazhdimësinë e pjesës së saj nga Nishi në Merdarë (kufiri me Kosovën).

E cilësuar Autostrada e Paqes, pasi bashkon Kosovën, Serbinë dhe Shqipërinë, me një rrugë të standardit të lartë, ajo ka marrë financimet e Bashkimit Europian.

Autostrada e Paqes është gjithsej 314 kilometra e gjatë, teksa nis nga Lezha në Shqipëri dhe përfundon në Merdarë, kufiri me Bullgarinë, duke përshkruar Prishtinën dhe Nishin.

The post Durrës-Kukës, 22 mln euro nga tarifa; 45 punonjës për ta mbledhur atë, 26 për mirëmbajtjen e rrugës appeared first on Revista Monitor.

↗

Nga janari në maj, si u rritën rastet me salmonelë dhe helmim nga ushqimi

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Sektori shëndetësor shqiptar ende nuk mund të identifikojë shkaqet për rreth 98% të rasteve me çrregullime diarrehike, megjithatë të dhënat zyrtare nga Instituti i Shëndetit Publik tregojnë se nga janari në maj 2025 ka rritje të rasteve me salmonelë dhe helmim nga ushqimi.

Të dhënat tregojnë se helmimet nga ushqimi, të cilësuara si toksiko-infeksione alimentare, mbeten një burim serioz shqetësimi. Në total, janë shënuar 466 raste të tilla në janar-maj 2025, me numrin më të lartë në janar, 112 raste dhe një rritje të ndjeshme sërish në maj 115 raste.

Ky lloj infeksioni përbën shkakun më të zakonshëm të sëmundjeve diarrehike pas gastro-enteriteve dhe shpesh lidhet me standardet e dobëta të higjienës gjatë përpunimit apo ruajtjes së ushqimeve, sidomos në ambientet e përbashkëta të gatimit dhe shërbimit.

Në të njëjtën kohë, rastet me salmonelë, një tjetër burim i zakonshëm i infeksioneve ushqimore, kanë njohur një rritje të dukshme. Nga vetëm 3 raste në janar, ato arritën në 31 raste në maj, duke e çuar totalin për periudhën në 59 raste në 5- mujorin 2025.

Kjo rritje graduale përgjatë muajve sinjalizon një përkeqësim të kontrollit mbi produktet ushqimore, veçanërisht në sezonin pranveror kur rritet konsumi i ushqimeve të freskëta dhe shpeshtohen aktivitetet në ambient të hapur.

GjatĂ« periudhĂ«s janar–maj 2025, nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« raportuar gjithsej 28,268 raste tĂ« sĂ«mundjeve diarrehike, sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« mbledhura nga ISHP.

Pjesën dërrmuese të këtyre rasteve e përbëjnë gastro-enteritet me etiologji të panjohur, të cilat përfaqësojnë mbi 98% të rasteve totale, me 27,716 raste të regjistruara në pesë muajt e parë të vitit.

Kjo shifĂ«r me origjinĂ« tĂ« panjohur pĂ«rbĂ«jnĂ« mbi 98% tĂ« tĂ« gjitha sĂ«mundjeve diarrehike tĂ« raportuara gjatĂ« periudhĂ«s janar–maj 2025 tregon se nuk Ă«shtĂ« identifikuar shkaku i saktĂ« i sĂ«mundjes, nĂ«se Ă«shtĂ« bakteriale, virale, parazitare apo toksike. Kjo lĂ« hapĂ«sirĂ« pĂ«r shumĂ« pasiguri si nĂ« diagnozĂ«, ashtu edhe nĂ« trajtim dhe parandalim.

Fakti që 98% e rasteve futen në këtë kategori tregon se sistemi i survejancës epidemiologjike është i mangët në testime laboratorike, ose rastet identifikohen dhe klasifikohen vetëm mbi bazën e simptomave klinike të përgjithshme (si diarre dhe të vjella), pa hetim të mëtejshëm.

Mungesa në përcaktimin e shkakut i bën më vështira ndërhyrjet parandaluese pasi nuk dihet nëse duhet të merren masa për ujin, ushqimin, higjienën personale apo ndonjë burim tjetër specifik./ B.Hoxha

The post Nga janari në maj, si u rritën rastet me salmonelë dhe helmim nga ushqimi appeared first on Revista Monitor.

↗

Banka e Shqipërisë mban 6.7 miliardë euro rezerva valutore

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Rezerva valutore ka vijuar rritjen në gjysmën e parë të këtij viti. Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, në fund të qershorit, vlera e mjeteve të rezervës arriti në 6 miliardë e 727 milionë euro, në rritje me 7.4% krahasuar me fundin e vitit 2024 dhe me 22% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Në një masë të madhe, rritja e rezervës valutore u ndikua nga emetimi i Eurobondit të radhës të Qeverisë shqiptare në muajin shkurt, për një vlerë totale prej 650 milionë eurosh.

Megjithatë, rritja e rezervës ka vijuar edhe në tremujorin e dytë të vitit. Ndikim të konsiderueshëm, veç të tjerash, vlerësohet të kenë edhe blerjet e valutës nga Banka e Shqipërisë në tregun e brendshëm valutor.

Duke parë vazhdimin e presioneve të forta mbiçmuese për monedhën vendase, Banka Qendrore ka vazhduar edhe këtë vit blerjen e valutës, për të mos lejuar rënien e mëtejshme të kursit Euro-Lek.

Paralelisht, Banka e Shqipërisë ka vijuar edhe programin e ankandeve të planifikuara, pikërisht me qëllim rritjen e rezervës së saj valutore. Në tre ankandet e zhvilluara gjatë tremujorit të parë 2025, janë blerë 33.2 milionë euro me një mesatare 11.07 milionë euro, kundrejt mesatares prej 14.2 milionë euro gjatë vitit 2024.

Shuma e blerë ka qenë e ngjashme me shumën e blerë në të njëjtën periudhë të një viti më parë (32.6 milionë euro), duke treguar, sipas Bankës së Shqipërisë, se pjesëmarrja relativisht më e ulët e bankave lidhet me faktorë sezonalë.

Megjithëse të dhënat nuk janë ende të disponueshme, besohet se shumat e blera në tregun e brendshëm valutor janë rritur ndjeshëm gjatë tremujorit të dytë të vitit.

Banka e Shqipërisë synon të blejë këtë vit përmes ankandeve 270-350 milionë euro, ose 20 milionë euro më shumë krahasuar me objektivin e vitit 2024, si në intervalin e poshtëm, ashtu edhe në atë të sipërm. Vitin e kaluar, Banka e Shqipërisë bleu afërsisht 933 milionë euro në tregun e brendshëm valutor. Blerjet e valutës arritën vlerën më të lartë historike dhe u rritën me 249% krahasuar me një vit më parë.

Në mesin e këtij viti, titujt e borxhit përbënin 73% të mjeteve të rezervës, ndërsa depozitat në cash përbënin 18% të saj. Pjesa e mbetur e rezervës është e investuar në ar dhe në të drejta tërheqjeje (SDR) pranë Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Rezerva valutore është instrument i rëndësishëm për të amortizuar goditje të mundshme, të lidhura si me deficitin e llogarisë korrente, ashtu edhe me nivelin e lartë të Euroizimit të sektorit financiar në vend./ E.Shehu

Burimi: Banka e Shqipërisë

The post Banka e Shqipërisë mban 6.7 miliardë euro rezerva valutore appeared first on Revista Monitor.

↗

Përveç burimeve njerëzore, Shqipëria ka çmime më të larta se Europa për inputet e investimeve

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Kostot e investimeve në Shqipëri në krahasim me mesataren e Bashkimit Europian janë ende të lira për shkak të pagave të ulëta të burimeve njerëzore, por inputet që përdoren për investime janë shumë më shtrenjtë se në BE sipas të dhënave të Eurostat.

Sipas tabelës krahasuese të Eurostat mbi çmimet e investimeve në kategori të ndryshme (ku mesatarja e BE-së është vendosur në 100), Shqipëria ka një indeks prej vetëm 67.8 për investimet në përgjithësi, një nga më të ulëtit në EUropë, pas Maqedonisë së Veriut (66.5) dhe në linjë me Kosovën dhe Bosnjën kryesisht nga vlera e ulët e fuqisë punëtore.

Megjithatë, kur bëhet fjalë për kategori si produktet metalike dhe makineritë elektrike e optike, Shqipëria shfaqet me çmime dukshëm më të larta se Europa dhe Rajoni.

Çmimet e “produkteve metalike dhe makinerive janĂ« sa 108.7 e mesatares europiane me 2014, mĂ« i larti nĂ« Ballkan dhe ndĂ«r mĂ« tĂ« lartĂ«t nĂ« EUropĂ«, duke kaluar edhe vende si Belgjika (100.9) dhe Holanda (100).

Gjithashtu grupi “ Pajisje elektrike dhe optike” ka çmime 111.3 mĂ« tĂ« larta se mesatarja e BE dhe gjithashtu mĂ« e larta nĂ« Rajonin e Ballkanit dhe mĂ« i lartĂ« edhe se Gjermania (96.4) apo Franca (97.9).

Me një indeks prej 112%, Shqipëria rezulton i shtrenjtë në krahasim me Europën për mjete transporti. Ky tregues përbën një pengesë serioze për sektorët e logjistikës dhe transportit, apo për çdo industri që kërkon automjete të specializuara.

Vetëm softueri kushton pak më lirë me një indeks sa 86.6% e mesatares së BE sipas Eurostat, por më i lartë se shumica e vendeve të Ballkanit, si Maqedonia e Veriut (81.3), Serbia (79.5) apo Bosnja (82.2).

Këto disbalanca tregojnë se, ndonëse Shqipëria mbetet tërheqëse për investimet që lidhen me ndërtimin dhe infrastrukturën për shkak të kostove të ulëta, ajo përballet me barriera të konsiderueshme për investime në teknologji dhe industri prodhuese me vlerë të shtuar.

Çmimet mĂ« tĂ« larta pĂ«r pajisje teknologjike tĂ« dekurajojnĂ« investitorĂ«t qĂ« kĂ«rkojnĂ« tĂ« zhvillojnĂ« sektorĂ« tĂ« avancuar si prodhimi elektronik, transporti inteligjent apo teknologjia e informacionit./ B.Hoxha

The post Përveç burimeve njerëzore, Shqipëria ka çmime më të larta se Europa për inputet e investimeve appeared first on Revista Monitor.

↗

Sektori bankar vazhdon rritjen, totali i aktiveve arrin në më shumë se 22 miliardë euro

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Sektori bankar vijoi rritjen edhe në gjysmën e parë të këtij viti.

Sipas të dhënave paraprake dhe të paaudituara të publikuara nga Shoqata Shqiptare e Bankave, sipas Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (IFRS) totali i aktiveve të sistemit bankar në mesin e vitit arriti në 2.161 trilionë lekë ose rreth 22 miliardë euro, në rritje me 3.1% (rreth 66 miliardë lekë) që nga fillimi i vitit dhe me 8% (160 miliardë lekë) krahasuar me mesin e vitit të kaluar.

Banka më e madhe për nga vlera e aseteve ngelet Banka Kombëtare Tregtare (BKT), me 23.9% të tregut. Megjithatë, pjesa e tregut të BKT pësoi rënie nga niveli prej 24.6% i një viti më parë.

Ndjek Credins Bank, me 16.6% të aktiveve, në rritje nga niveli prej 16.2% i një viti më parë.

Raiffeisen Bank mban vendin e tretë, me 14.7% të tregut, por banka e grupit austriak ka pësuar rënie të ndjeshme të pjesës së tregut nga niveli prej 14.8% i një viti më parë.

Intesa Sanpaolo gjithashtu ka rënë në 9.9% të aseteve totale të tregut, ndërsa një vit më parë mbante 10.5%.

Vijon Banka OTP Albania me 8.9% të aktiveve, duke ruajtur të njëjtën pjesë tregu që mbante edhe në mesin e vitit të kaluar.

Tirana Bank ngelet banka me rritjen më të lartë të pjesës së tregut edhe në gjysmën e parë të këtij viti. Banka e grupit Balfin arriti në 7.6% të totalit të aktiveve, nga 7% që zotëronte në mesin e vitit 2024.

Ndjek Banka Amerikane e Investimeve, me 6.7% të tregut, me një rënie të vogël nga niveli prej 6.8% i një viti më parë.

Edhe Union Bank ka fituar terren, me 5.2% të tregut, nga 5.1% që mbante në mesin e vitit të kaluar.

Ndjek Banka e Parë e Investimeve (Fibank), me 3%, edhe kjo në rritje nga niveli 2.9% i një viti më parë.

ProCredit Bank Albania është rritur në 2.4%, nga 2.2% që mbante në mesin e vitit 2024.

Banka e Bashkuar e Shqipërisë (UBA) mbyll renditjen me 1.1% të tregut, por me një rritje nga niveli prej 1% i një viti më parë.

Edhe 6-mujori 2025 konfirmoi një tendencë të mëtejshme të rritjes së tregut të bankave me kapital vendas dhe rënien e atyre me kapital të huaj. Së bashku, bankat me kapital vendas arritën në 37.2% të aktiveve totale të tregut, nga 36.1% që mbanin një vit më parë.

Rritja e aktiveve të sektorit u mbështet sidomos në zgjerimin e kreditimit. Portofoli i kredisë arriti vlerën e 875 miliardë lekëve, në rritje me 7.8% (rreth 63 miliardë lekë) që nga fillimi i vitit dhe me 13.3% (103 miliardë lekë) krahasuar me një vit më parë. Shifrat sipas standardeve IFRS konfirmojnë rritjen më të shpejtë të kreditimit në 15 vjet dhe një oreks më të madh për rrezik nga sektori bankar në vend.

Tregu i kredisë vazhdon të kryesohet nga Credins Bank, me 18.1% të portofolit total të sektorit (në rënie nga niveli prej 19.1% i një viti më parë), e ndjekur nga Raiffeisen Bank, me 15.7% (nga 15.4% një vit më parë), BKT, me 13.1% (nga 12.8% në mesin e vitit 2024), OTP Albania, me 13.1% (nga 12.6% një vit më parë), Tirana Bank, me 9.5% (nga 9% një vit më parë), ABI Bank, me 7.5% (nga 8% një vit më parë), Intesa Sanpaolo, me 6.9% (nga 7% një vit më parë), Union Bank, me 6.3% (nga 6.4% një vit më parë),  ProCredit Bank, me 4% (po aq sa një vit më parë), Fibank me 4% (nga 3.9% një vit më parë dhe UBA, me 1.7% (nga 1.8% një vit më parë). / E.Shehu

Burimi: BSH

The post Sektori bankar vazhdon rritjen, totali i aktiveve arrin në më shumë se 22 miliardë euro appeared first on Revista Monitor.

↗

Dhoma Amerikane kërkon zbatimin e një vizioni strategjik për turizmin

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Dhoma Amerikane nëpërmjet Komitetit të Turizmit dhe Mikpritjes ka ndjekur me interes zhvillimet në sektorin e turizmit dhe hartimin e Strategjisë afatgjatë, si një dokument strategjik i domosdoshëm për zhvillimin e sektorit, sipas një deklarate zyrtare.

Ka qenë një kërkesë e hershme e AmCham zhvillimi dhe zbatimi i një vizioni strategjik, që i jep përparësi qëndrueshmërisë afatgjatë duke ndërmarrë masat e nevojshme me zhvillimin e një kuadri të ri rregullator dhe përcaktimin e qartë të metodave të menaxhimit të destinacioneve.

“AmCham kĂ«mbĂ«ngul nĂ« mendimin e vet se vetĂ«m pĂ«rmes kĂ«saj qasje qĂ« kĂ«rkon ndryshime themelore, mund tĂ« zhvillojmĂ« njĂ« sektor tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m qĂ« respekton trashĂ«giminĂ« natyrore e kulturore, duke promovuar praktika qĂ« mbĂ«shtesin mjedisin dhe komunitetet.

Kjo do të mundësojë që Shqipëria të bëhet një destinacion i rëndësishëm turistik në Evropë ku çmimet dhe cilësia ofrojnë pushime për të gjithë.

Vizioni për turizmin 2030, i hartuar edhe me pjesëmarrjen e grupeve të interesit të industrisë, përbën themelin mbi bazën e të cilit do të ndërtohen dhe harmonizohen të gjitha nismat strategjike.

Dhoma Amerikane do tĂ« ndjekĂ« me mjaft interes zbatimin e kĂ«saj strategjie nĂ« vijim edhe tĂ« rekomandimeve tĂ« hartuara nga Komiteti i Turizmit dhe Mikpritjes qĂ« prekin fushat e Akomodimit, UdhĂ«timit &Transportit, Agroturizmit, si dhe KonsulencĂ«n &Trajnimet”, pĂ«rfundon njoftimi.

Më herët, Dhoma Amerikanë shprehu shqetësimin për situatën e krijuar për turizmin në vend, veçanërisht për mungesën e ujit të pijshëm, keqmenaxhimin e ujërave të zeza si dhe problematikën e fuqisë punëtorë në vend.

Të gjitha këto po dëmtojnë aktivitetin e turizmit dhe cilësinë e shërbimeve, duke ndikuar në këtë mënyrë funksionimin e strukturave akomoduese.

Informacionet e përcjella nga anëtarët e Dhomës, pjesë e këtij sektori, flasin për zona bregdetare ku vazhdojnë të mbeten shqetësuese mungesa e ujit të pijshëm, keqmenaxhimi i ujërave të zeza, djegia e mbetjeve në landfille apo vazhdimi i aktiviteteve të ndërtimit edhe gjatë sezonit turistik, duke ndikuar në këtë mënyrë funksionimin e strukturave akomoduese, por edhe cilësinë e jetesës së qytetarëve dhe turistëve në këto komunitete.

Dhoma kĂ«rkoi vĂ«mendjen e QeverisĂ«, pushtetit lokal dhe institucioneve pĂ«rkatĂ«se pĂ«r t’i adresuar kĂ«to problematika, duke ndihmuar kĂ«shtu jo vetĂ«m bizneset, por edhe fuqizimin e kĂ«tij momentumi pozitiv pĂ«r imazhin e ShqipĂ«risĂ« si njĂ« destinacion turistik nĂ« rritje.

The post Dhoma Amerikane kërkon zbatimin e një vizioni strategjik për turizmin appeared first on Revista Monitor.

↗

ÇfarĂ« mund tĂ« sjellin udhĂ«tarĂ«t nĂ« ShqipĂ«ri pa taksa doganore?

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Udhëtarët që hyjnë në Shqipëri mund të sjellin me vete mallra për përdorim personal ose si dhurata, pa detyrime doganore, për sa kohë respektojnë kufijtë e përcaktuar nga autoritetet.

Sipas Doganës Shqiptare vlera maksimale e mallrave që mund të sillni me vete pa paguar taksa ndryshon sipas mënyrës së udhëtimit dhe moshës së udhëtarit:

  • 300 euro – pĂ«r ata qĂ« hyjnĂ« me tokĂ«
  • 430 euro – pĂ«r udhĂ«timet me ajĂ«r apo det
  • 150 euro – pĂ«r udhĂ«tarĂ«t nĂ«n 15 vjeç

Këto kufij vlejnë për produkte që nuk kanë qëllim tregtar dhe që janë të destinuara për përdorim personal.

Brenda kufijve të mësipërm, këto janë sasitë e lejuara për disa prej produkteve më të zakonshme:

Duhan:

200 cigare OSE 100 cigarillo OSE 50 puro OSE 250g duhan.

Pije alkoolike:

  • Deri nĂ« 1 litĂ«r pije me pĂ«rmbajtje alkooli mbi 22%
  • OSE 2 litra pije me ≀22% alkool
  • Plus: 2 litra verĂ« pa gaz dhe 10 litra birrĂ«

Kafe:

  • Deri nĂ« 3 kilogramĂ«

⚠ Personat nĂ«n 17 vjeç nuk kanĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« pĂ«rfitojnĂ« pĂ«rjashtim pĂ«r produktet e duhanit dhe pijet alkoolike.

Në rast se sillni mallra përtej kufijve të lejuar, keni detyrim deklarimi në doganë. Për produkte që nuk kanë karakter tregtar, zbatohet procedura e deklarimit të thjeshtuar.

Autoritetet doganore rezervojnë të drejtën për të kontrolluar mallrat që mbani me vete dhe për të marrë masa nëse konstatojnë shkelje të rregullave.

Për të shmangur vonesa ose penalitete në pikën kufitare, udhëtarët këshillohen që të informohen paraprakisht për rregullat në fuqi dhe të sigurohen që mallrat që mbajnë me vete nuk i tejkalojnë kufijtë e përjashtuar nga detyrimet doganore.

 

 

The post ÇfarĂ« mund tĂ« sjellin udhĂ«tarĂ«t nĂ« ShqipĂ«ri pa taksa doganore? appeared first on Revista Monitor.

↗

Prishtina, përfitime ekonomike nga Sunny Hill

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Festivali Sunny Hill ka sjellë më shumë se muzikë në Prishtinë, ka sjellë para, imazh ndërkombëtar dhe jetë për ekonominë lokale. Sipas përllogaritjeve të bëra nga Oda e Hotelerisë dhe Turizmit, përfitimi ekonomik vetëm për kryeqytetin është mbi 22 milionë euro. Festivali u zhvillua për tri net me radhë në Prishtinë.

 

Yjet botërore si Dua Lipa, Shawn Mendes, DJ Peggy Gou dhe Anitta, që kanë mbi 210 milionë ndjekës të përbashkët në rrjetet sociale, e kthyen për disa ditë Kosovën në qendër të vëmendjes globale.

Miliona adhurues të tyre, ndonëse jo fizikisht, e kanë dëgjuar emrin e Kosovës përmes këtij festivali.

Por përtej famës, festivali solli ndikim konkret në jetën ekonomike të Prishtinës e disa qyteteve tjera të Kosovës.

Taksistët përshkonin pa pushim rrugët drejt Bërnicës, ndërsa hotelet, restorantet dhe dyqanet ishin të mbushura përplot.

“PĂ«rfitime kanĂ« pasur tĂ« gjithĂ« – jo vetĂ«m hotelet, por edhe gastronomia, ushqimi dhe shitĂ«sit e veshmbathjeve”, deklaroi Hysen Sogojeva nga Oda e HotelerisĂ« dhe Turizmit.

Sipas tij përfitimet sillen nga 22 milionë euro.

“PĂ«rmbi 22 milionĂ« sillet qĂ« veç Prishtina i ka fitu kĂ«tu kanĂ« fitu tĂ« gjithĂ«, nuk ka fitu veç Prishtina me Hotele por tĂ« gjithĂ«, ai i ushqimit ai i gastronomisĂ«, ai i veshmbathjes”.

Edhe sipas Dukagjin Lipës, organizator i festivalit, vetëm për një javë, Prishtina arkëton rreth 20 milionë euro. Këto të dhëna, sipas tij janë të bazuara në matjet e një kompanie britanike, që vlerëson ndikimin ekonomik të eventeve të mëdha.

“Nuk ka biznes nĂ« KosovĂ« qĂ« ia sjell PrishtinĂ«s 20 milionĂ« euro pĂ«r njĂ« javĂ«â€, – u shpreh Lipa, duke theksuar se promovimi qĂ« Dua Lipa i bĂ«n vendit nuk mund tĂ« blihet me para.

Ai tha se rreth 45% e pjesëmarrësve janë nga jashtë, përfshirë edhe diasporën, duke shtuar kështu ndikimin e festivalit në turizëm dhe në ndërkombëtarizimin e imazhit të Kosovës.

Për më tepër, organizatorët e vlerësojnë shumë edhe sjelljen e publikut.

“QĂ« nga viti 2016, kur kemi filluar me koncertin e parĂ« tĂ« Duas, nuk kemi pasur asnjĂ« incident. Kjo Ă«shtĂ« mburrje pĂ«r KosovĂ«n. E kemi rininĂ« mĂ« tĂ« mirĂ« qĂ« kam hasur ndonjĂ«herĂ«â€.

Edhe ministĂ«r i KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit nĂ« KosovĂ«, Hajrulla Çeku thotĂ« se me zhvillimin e kĂ«tij festivali çdo vit Prishtina bĂ«het skenĂ« ndĂ«rkombĂ«tare.

“Me vizionin e Dua LipĂ«s dhe pĂ«rkushtimin e ekipit tĂ« saj, Sunny Hilll ka krijuar njĂ« hapĂ«sirĂ« ku muzika, arti dhe rinia jonĂ« bashkohen me energjinĂ« e botĂ«s. Çdo vit, Prishtina bĂ«het skenĂ« ndĂ«rkombĂ«tare, ku Kosova shihet, dĂ«gjohet dhe vlerĂ«sohet pĂ«r atĂ« qĂ« Ă«shtĂ«: e talentuar, krijuese dhe e hapur pĂ«r botĂ«n. Dua Ă«shtĂ« shembulli mĂ« i mirĂ« se si dashnia pĂ«r vendin mund tĂ« shndĂ«rrohet nĂ« veprim me ndikim tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m. Faleminderit, Dua Lipa. Faleminderit Sunny Hill Festival. Kosova Ă«shtĂ« mĂ« e ndritshme edhe falĂ« jush”, shprehet Çeku nĂ« rrjete sociale.

Sunny Hill Festival është një nga ngjarjet më të mëdha muzikore dhe kulturore në Kosovë dhe në rajon, i cili zhvillohet çdo vit në Prishtinë. Themeluar nga Dua Lipa, artistja shqiptare me famë botërore, dhe babai i saj Dukagjin Lipa, festivali ka për qëllim të sjellë yje ndërkombëtarë në zemër të Ballkanit, duke promovuar Kosovën si një qendër të rëndësishme artistike dhe turistike.

Festivali mbledh mijëra pjesëmarrës nga Kosova, rajoni dhe diaspora, duke sjellë ndikim të madh në ekonominë lokale, turizëm, gastronomi dhe kulturë. Përveç muzikës live nga emrat më të njohur botërorë dhe vendorë, Sunny Hill shërben edhe si platformë për promovimin e të rinjve, artit modern dhe kreativitetit urban.

Sunny Hill Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« festival – Ă«shtĂ« njĂ« lĂ«vizje kulturore qĂ« lidh PrishtinĂ«n me botĂ«n dhe e bĂ«n KosovĂ«n njĂ« destinacion atraktiv pĂ«r artdashĂ«sit ndĂ«rkombĂ«tarĂ«.

The post Prishtina, përfitime ekonomike nga Sunny Hill appeared first on Revista Monitor.

↗

Individët po investojnë më pak në bono dhe obligacione

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Investimet e individëve në ankandet e bonove dhe obligacioneve të qeverisë janë në rënie për të dytin vit radhazi.

Të dhënat e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare (AMF) tregojnë se për 6-mujorin 2025, individët investuan 14.6 miliardë lekë në tregun primar të bonove dhe obligacioneve, me një rënie prej 20.3% krahasuar me gjysmën e parë të vitit të kaluar.

Rënie u shënua edhe në numrin e transaksioneve, që zbriti në 4224, me një rënie vjetore prej 30.3%. Sipas llojit të instrumenteve financiare, rënia është shtrirë njëkohësisht si në bono, ashtu edhe në obligacione.

Shifrat e AMF-së tregojnë se vlera e blerjeve të bonove në tregun primar zbriti në 11.24 miliardë lekë, me një rënie vjetore prej 23.4%. Ndërkohë, investimi në obligacione arriti në 3.34 miliardë lekë, 7.7% më pak krahasuar me 6-mujorin I 2024.

Të dhënat e mësipërme u referohen transaksioneve të kryera nëpërmjet ndërmjetësve financiarë të licencuar nga AMF, kryesisht bankave tregtare. Megjithatë, investimi në bono thesari mund të kryhet edhe nëpërmjet sporteleve të posaçme të Bankës së Shqipërisë.

Rënia e investimit të individëve në bono dhe obligacione vlerësohet të ketë ardhur kryesisht si rezultat i rënies së mëtejshme të yield-eve.

Kjo situatë është ndikuar nga disa faktorë. Huamarrja e qeverisë në tregun e brendshëm financiar këtë vit ka ardhur në rënie. Sipas Bankës së Shqipërisë, huamarrja e re neto e qeverisë në tregun e brendshëm ra me 6.5 miliardë lekë në tre muajt e parë të vitit, në reflektim të strukturës së maturitetit që kishte portofoli i titujve dhe të strategjisë së huamarrjes së qeverisë përgjatë kësaj periudhe.

Nga ana tjetër, kërkesa për këto instrumente ka vazhduar të jetë e lartë, për shkak të gjendjes së mirë të likuiditetit në tregun financiar. Një faktor shtesë që ka rritur kërkesën dhe ka shtuar konkurrencën për instrumentet e borxhit të qeverisë ka qenë edhe pjesëmarrja në rritje e investitorëve nga jashtë vendit. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, investitorët jorezidentë e shtuan portofolin e titujve qeveritarë, me rreth 5.3 miliardë lekë në tremujorin e parë 2025.

Ndërkohë, tendenca rënëse e investimeve të individëve këtë vit po shtrihet edhe në tregun dytësor. Sipas statistikave të AMF-së, individët blenë vetëm 974 milionë lekë tituj nga portofolet e bankave. Krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë, investimet e individëve në tregun dytësor janë tkurrur me pothuajse 69%.

Në Shqipëri veprojnë aktualisht dhjetë shoqëri komisionere që mundësojnë investimin në titujt e qeverisë shqiptare, prej të cilave nëntë janë banka tregtare. Në segmentin e individëve, shërbimi i pjesëmarrjes në ankandet e bonove dhe obligacioneve dominohet nga Raiffeisen dhe Banka Kombëtare Tregtare, me pothuajse 77% të vlerës totale.

Ndërkohë, tregtimi dytësor në raport me individët (shitja e titullit për individët nga portofoli i bankës) dominohet në pjesën dërrmuese nga Raiffeisen Bank, me pothuajse 99% të volumit të përgjithshëm të tregut./ E.Shehu

Burimi: AMF

The post Individët po investojnë më pak në bono dhe obligacione appeared first on Revista Monitor.

↗

Trump kërcënon BE-në me tarifa 35% nëse nuk plotësohet angazhimi për 600 mld $ për investime

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Një angazhim i debatueshëm për investime, që bën pjesë në marrëveshjen tregtare BE-SHBA, do të duhet të respektohet nga ana e BE-së, përndryshe ndaj bllokut do të vendosen tarifa të përgjithshme 35%, ka paralajmëruar Presidenti amerikan, Donald Trump.

TĂ« martĂ«n, Presidenti Trump u pyet lidhur me marrĂ«veshjen qĂ« ai ka arritur me njĂ« shtrĂ«ngim duarsh me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, nĂ« Skoci mĂ« 27 korrik, gjatĂ« njĂ« interviste telefonike pĂ«r emisionin “Squawk Box” tĂ« CNBC.

Ai pĂ«rforcoi pozicionin amerikan – i pĂ«rmendur edhe nĂ« njĂ« dokument zyrtar tĂ« ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ« – sipas tĂ« cilit marrĂ«veshja pĂ«rfshin njĂ« angazhim nga ana e BE-sĂ« pĂ«r tĂ« investuar 600 miliardĂ« dollarĂ« nĂ« Shtetet e Bashkuara deri nĂ« fund tĂ« mandatit tĂ« tij tĂ« dytĂ« presidencial.

“KĂ«to investime tĂ« reja vijnĂ« pĂ«rveç mĂ« shumĂ« se 100 miliardĂ« dollarĂ«ve qĂ« kompanitĂ« e BE-sĂ« tashmĂ« investojnĂ« çdo vit nĂ« Shtetet e Bashkuara,” thuhet nĂ« dokumentin zyrtar tĂ« publikuar pas marrĂ«veshjes.

Komisioni Europian nuk ka mundësi të hartojë dhe zbatojë investime në emër të sektorit privat. Shuma prej 600 miliardë dollarësh është përshkruar nga Komisioni si një tregues i bazuar në kontaktet e institucionit me industrinë.

“Ky nuk Ă«shtĂ« diçka qĂ« BE-ja, si njĂ« autoritet publik, mund ta garantojĂ« – Ă«shtĂ« diçka qĂ« bazohet nĂ« synimet e kompanive private,” tha njĂ« zyrtar i lartĂ« javĂ«n e kaluar.

I pyetur nĂ« Squawk Box se çfarĂ« garancish ka pjesa e angazhimit pĂ«r investime nĂ« kĂ«tĂ« marrĂ«veshje, Trump tha se, nĂ«se nuk ndodh, “atĂ«herĂ« ata do tĂ« paguajnĂ« tarifa prej 35%”.

Trump deklaroi se ky angazhim për investime ishte një nga arsyet pse ai i kishte ulur tarifat në një normë të përgjithshme prej 15%, kështu që nëse ai nuk përmbushet, tarifat më të larta do të rikthehen automatikisht.

BE-ja është kontaktuar për një koment.

Komisioni, të martën, pezulloi një paketë masash hakmarrëse tregtare që synonte mallra amerikane me vlerë 93 miliardë euro, e cila ishte planifikuar të hynte në fuqi më 7 gusht, ndërsa vazhdojnë negociatat për një deklaratë të përbashkët që do të formalizojë marrëveshjen e arritur mes von der Leyen dhe Trump në Skoci./ Euronews

The post Trump kërcënon BE-në me tarifa 35% nëse nuk plotësohet angazhimi për 600 mld $ për investime appeared first on Revista Monitor.

❌