Ushqimet ultra të përpunuara shkaktojnë sjellje të vërteta varësie
Gazeta Si â Ushqimet ultra tĂ« pĂ«rpunuara mund tĂ« shkaktojnĂ« sjellje varĂ«sie qĂ« plotĂ«sojnĂ« tĂ« njĂ«jtat kritere klinike tĂ« pĂ«rdorura pĂ«r tĂ« diagnostikuar çrregullimet e pĂ«rdorimit tĂ« substancave.
Konfirmim i mĂ«tejshĂ«m vjen nga njĂ« studim i kohĂ«ve tĂ« fundit i botuar nĂ« revistĂ«n mjekĂ«sore âNature Medicineâ nga shkencĂ«tarĂ«t nĂ« Universitetin e Miçiganit, tĂ« cilĂ«t pĂ«rmblodhĂ«n prova nga gati 300 studime tĂ« kryera nĂ« 36 vende nĂ« mbarĂ« botĂ«n: ushqimet ultra tĂ« pĂ«rpunuara mund tĂ« ndryshojnĂ« sistemin e shpĂ«rblimit tĂ« trurit (duke shkaktuar çlirimin e dopaminĂ«s), duke shkaktuar dĂ«shira, humbje tĂ« kontrollit dhe konsum tĂ« vazhdueshĂ«m â karakteristika kryesore tĂ« varĂ«sive.
Analiza
Ushqimet ultra të përpunuara përfshijnë produkte industriale të paketuara si ëmbëlsirat, patatet e skuqura, drithërat e mëngjesit dhe ushqimet e gatshme.
Studimet neuroimazherike (të cilat tregojnë zonat e trurit që janë aktive), kanë zbuluar se individët me konsum kompulsiv të këtyre ushqimeve, shfaqin ndryshime në qarkun e trurit çuditërisht të ngjashme me ato të vërejtura në varësinë nga alkooli dhe kokaina, shkruajnë shkencëtarët.
âNjerĂ«zit nuk po bĂ«hen tĂ« varur nga mollĂ«t ose orizi kafâ, tha autorja kryesore e studimit, Ashley Gearhardt, njĂ« profesoreshĂ« e PsikologjisĂ« nĂ« Universitetin e Miçiganit.
âAta po luftojnĂ« me produktet industriale tĂ« dizajnuara posaçërisht pĂ«r tĂ« goditur trurin si njĂ« drogĂ«: shpejt, intensivisht dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritur:.
Autorët u bëjnë thirrje zyrtarëve të shëndetit publik, mjekëve dhe politikëbërësve që të ndërmarrin veprime të menjëhershme, pasi varësia nga ushqimet ultra të përpunuara ende nuk është njohur paraprakisht, madje as si një gjendje që meriton studime të mëtejshme.
âNĂ« raste tĂ« tjera, standardi pĂ«r njohjen e varĂ«sisĂ« ka qenĂ« shumĂ« mĂ« i ulĂ«tâ, tha bashĂ«kautorja, Erica LaFata, ProfesoreshĂ« e Asociuar e KĂ«rkimeve nĂ« QendrĂ«n pĂ«r PeshĂ«n, tĂ« Ushqyerit dhe ShkencĂ«n e Stilit tĂ« JetĂ«s nĂ« Universitetin Drexel.
Varësia nga ushqimi dhe kujt i përket?
Një studim i mëparshëm i kryer nga Universiteti i Miçiganit mbi plakjen e shëndetshme, tregoi se 13% e të rriturve amerikanë (të moshës 50 deri në 80 vjeç) nuk ishin në gjendje të hiqnin dorë nga ushqimet e përpunuara.
Simptomat e âvarĂ«sisĂ«â tĂ« pĂ«rshkruara pĂ«rfshinin dĂ«shira tĂ« forta, sĂ« bashku me pĂ«rpjekje tĂ« pasuksesshme pĂ«r tĂ« zvogĂ«luar konsumin dhe simptoma tĂ« tĂ«rheqjes si nervozizĂ«m, vĂ«shtirĂ«si nĂ« pĂ«rqendrim dhe dhimbje koke.
âPĂ«rafĂ«rsisht 16% e popullsisĂ«, jeton nĂ« njĂ« gjendje varĂ«sie nga ushqimet ultra tĂ« pĂ«rpunuara, tĂ« cilat mund tĂ« pĂ«rkufizohen si varĂ«si nga ushqimiâ, konfirmon Stefano Erzegovesi, PsikiatĂ«r dhe Nutricionist italian.
âNga pikĂ«pamja ushqyese, njĂ« ushqim âqĂ« nxit drogĂ«nâ karakterizohet nga prania, nĂ« pĂ«rmasa tĂ« bollshme dhe shpesh tĂ« kombinuara, e kripĂ«s, sheqerit dhe yndyrĂ«sâ, shpjegon specialisti, âdhe kjo vlen si pĂ«r ushqimet e Ă«mbla ashtu edhe pĂ«r ato tĂ« kripuraâ.
Si tâi menaxhoni kĂ«to ushqime: jo ndalimeve
NdĂ«rsa presim kufizime nga organet rregullatore, veçanĂ«risht duke pasur parasysh se âobjektivatâ kryesorĂ« pĂ«r konsumin e kĂ«tyre ushqimeve janĂ« fĂ«mijĂ«t (tĂ« cilĂ«t nĂ« vendet e zhvilluara preken nga obeziteti dhe mbipesha), cilat sjellje mund tĂ« miratohen pĂ«r tĂ« kufizuar ndikimin e tyre?
âNĂ« pĂ«rgjithĂ«si, pĂ«r tĂ« menaxhuar dĂ«shirat pĂ«r ushqime qĂ« krijojnĂ« varĂ«si, nuk Ă«shtĂ« e nevojshme tâi shmangim plotĂ«sisht, por tâi hamĂ« shumĂ« rrallĂ« dhe ngadalĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« pranojmĂ« me vetĂ«dije se mund tâi shmangim, sepse janĂ« âtĂ« bezdisshmeâ: bindja rigoroze ndaj njĂ« ndalimi, shpesh çon nĂ« problemin e kundĂ«rt, domethĂ«nĂ« nĂ« tĂ« ngrĂ«nit me tepriâ, thekson Erzegovesi.
Rregulli i artë, përtej konsumit shumë të rastësishëm (siç tregohet nga piramida e dietës mesdhetare), është ta bësh vetë.
ĂmbĂ«lsirat dhe patatet e skuqura tĂ« pĂ«rgatitura nĂ« shtĂ«pi me pĂ«rbĂ«rĂ«s tĂ« zgjedhur me kujdes, tĂ« matur dhe tĂ« kontrolluar, janĂ« mĂ« tĂ« mira se opsionet e pĂ«rpunuara. Dhe fitohet edhe shija gjithashtu.
âLidhur me segmentin e popullsisĂ« qĂ« lufton me tĂ« ngrĂ«nit emocional dhe varĂ«sinĂ« nga ushqimi, Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« mos e gjykoni veten dhe tĂ« mos e ngatĂ«rroni varĂ«sinĂ« nga ushqimi me njĂ« ves, sepse mund tĂ« jetĂ« njĂ« patologji. NĂ« disa raste, Ă«shtĂ« e nevojshme tĂ« kĂ«rkoni kujdesin e tĂ« njĂ«jtĂ«ve profesionistĂ« qĂ« trajtojnĂ« çrregullimet e tĂ« ngrĂ«nit, pra njĂ« ekip multidisiplinar (mjek, nutricionist, psikolog)â, pĂ«rfundon eksperti.
PĂ«rshtati: Gazeta âSiâ
The post Ushqimet ultra të përpunuara shkaktojnë sjellje të vërteta varësie appeared first on Gazeta Si.