❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Vangjush Furxhi, një zë i përjetshëm i artit shqiptar

Nga Albert Vataj

Kaq shpejt kalon koha. U bënë 24 vite që kur një njeri i mirë dhe një zë unik i artit skenik, u këput, për të mbetur si një shkreptimë drite në eterin e fjalës së veshur me shpirt, dhe shpirtin e personazheve të ngopur me zemrën që rrahu në ato gjokse, që ai solli në jetë për të merituar përjetësinë njëherash me ta.

Ka ikje që nuk shuhen, por mbeten si një rrymë e padukshme që frymon brenda nesh. Ka zëra që heshtin, por heshtja e tyre bëhet jehonë më e fortë se çdo fjalë. Kështu është kujtimi për Vangjush Furxhin, aktorin e dilemave njerëzore, njeriun e skenës që nuk i dha vetëm trup rolit, por shpirtin, syrin, zemrën.

Lindi nĂ« Korçën e tingujve dhe librave, nĂ« qytetin ku fjalĂ«t kanĂ« ngrohtĂ«si dhe muzika ka kujtesĂ«. Prej andej e mori butĂ«sinĂ« dhe fisnikĂ«rinĂ«, por ishte vetĂ« ai qĂ« u bĂ« themeli i njĂ« arti qĂ« nuk e pranoi kompromisin. NĂ« skenĂ«n e Teatrit “Andon Zako Çajupi”, Vangjush Furxhi nuk aktronte, ai jetonte. Çdo rol qĂ« ai prekte bĂ«hej mish i tij, çdo fjalĂ« merrte peshĂ« tĂ« re, çdo heshtje ndriçohej prej syrit tĂ« tij qĂ« fliste mĂ« shumĂ« se njĂ« monolog i gjatĂ«.

NĂ« ekran mbeti si njĂ« figurĂ« e rrallĂ«. Arifi i Tetit nĂ« bronx, Peliçeli i Maleve me blerim mbuluar, Besian Vorpsi i TĂ« paftuarit, Latif Bora i Agimeve tĂ« stinĂ«s sĂ« madhe. TĂ« gjithĂ« kĂ«ta ishin vetĂ«m maska tĂ« pĂ«rkohshme mbi njĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« madhe: vetĂ« Vangjushi, qĂ« dinte t’u jepte peshĂ« dilemave tĂ« njeriut tĂ« zakonshĂ«m, dinte ta kthente shikimin nĂ« dritĂ«, buzĂ«qeshjen nĂ« thikĂ«, heshtjen nĂ« thirrje. Syri i tij ishte mĂ« shumĂ« se njĂ« mjet skenik: ishte pasqyrĂ« e jetĂ«s, vend ku vuajtja dhe gĂ«zimi takoheshin si dy rryma qĂ« nuk mund t’i ndaje.

Por ai nuk ishte vetëm aktor. Ishte mësues, krijues, mbrojtës i artit. Në Institutin e Lartë të Arteve, ku themeloi katedrën e regjisurës, ai nuk u dha studentëve vetëm dije teknike, u dha edhe ndjeshmëri, etikë, një kulturë të përjetimit. Më vonë, si drejtues dhe si shërbyes i artit në institucione, nuk e përdori kurrë pushtetin për të shtypur, por për të mbrojtur. Sepse arti për të nuk ishte dekor i kohës, por frymë që i përkiste gjithmonë të ardhmes.

Titulli “Artist i Popullit” nuk ishte kurorĂ« mbi krye, por barrĂ« mbi supet e tij. Ai nuk e mori si shpĂ«rblim, por si detyrim. Dhe e mbajti me tĂ« njĂ«jtĂ«n thjeshtĂ«si me tĂ« cilĂ«n dilte nĂ« skenĂ«: pa kĂ«rkuar duartrokitje, por duke dhĂ«nĂ« gjithçka.

Dhe sot, nĂ« kĂ«tĂ« 24-vjetor tĂ« ndarjes sĂ« tij nga jeta, nuk e kujtojmĂ« pĂ«r tĂ« vajtuar, por pĂ«r t’i thĂ«nĂ« faleminderit. PĂ«r rolet qĂ« na mĂ«sojnĂ« tĂ« jemi tĂ« vĂ«rtetĂ«. PĂ«r syrin qĂ« foli kur fjala nuk mjaftonte. PĂ«r thjeshtĂ«sinĂ« qĂ« e bĂ«ri madhĂ«shtor.

Në heshtjen e kësaj dite, ndezim një dritë në mendje e në shpirt, dhe e shohim Vangjushin jo si të shkuar, por si një prani të pandashme të kulturës sonë. Sepse arti i tij nuk vdes, ai thjesht shndërrohet në frymëmarrjen tonë kolektive, në kujtesën që nuk shuhet.

MĂ« fal, Vangjush Furxhi, qĂ« nuk njihje djallĂ«zi, qĂ« nuk bĂ«re pazare me shpirtin, qĂ« nuk e shite artin pĂ«r duartrokitje, do tĂ« shkruante Mevlan Shanaj nĂ« librin e tij, “TĂ« fshehta jashtĂ« ekranit”.

Prandaj, edhe pse hesht, zëri yt jehon. Edhe pse nuk je mes nesh, arti yt frymon. Dhe kjo është pavdekësia.

Dhe kështu, në heshtjen që flet me zërin e artit, Vangjush Furxhi mbetet jo thjesht një kujtim, por një dritë e pashuar që ndriçon çdo skenë, çdo ekran, çdo zemër që di të dëgjojë me shpirt. Ai nuk iku, ai u shndërrua. U bë frymë, u bë sy që na vështron nga përtej, u bë thirrje e heshtur për të qenë të vërtetë në atë që bëjmë. Në çdo rol që mishëroi, në çdo nxënës që frymëzoi, në çdo hap që mbrojti artin, ai la një vulë që koha nuk e fshin dot.

Në 24 vite mungesë fizike, prania e tij është bërë më e plotë: një jehonë që nuk shuhet, një shkrepëtimë që nuk tretet. Dhe ky është privilegji i pakujtdo, por vetëm i atyre që e jetuan artin si sakrificë dhe e lanë trashëgimi si amshim.

Vangjush Furxhi nuk është një emër i së shkuarës. Ai është një frymë e së tashmes dhe një zë i përjetshëm i artit shqiptar. Dhe kështu do të mbetet, derisa të ketë sy që shohin dhe zemra që ndiejnë.

Prishtina mirëpret edicionin e 5-të të Festivalit të Filmit Sportiv

Komiteti Olimpik i Kosovës (KOK) ka bërë të ditur se më 16 dhe 17 shtator 2025 do të mbahet edicioni i pestë i Festivalit të Filmit Sportiv Prishtina 2025.

Festivali do të sjellë në kryeqytet një përzgjedhje filmash dhe dokumentarësh nga fusha e sportit, të cilët do të shfaqen në kinema, duke e kthyer Prishtinën për dy ditë në qendër të kinematografisë sportive.

Pas thirrjes së hapur në korrik, KOK ka dërguar disa dokumentarë në Federatën Ndërkombëtare të Kinematografisë Televizive Sportive (FICTS), me të cilët ka aplikuar për çmime ndërkombëtare. Këta filma tashmë janë të kualifikuar edhe për shfaqje në festivalin vendor.

Për dokumentarët premierë, festivali ofron mundësi të veçantë prezantimi, ndërsa afati i fundit për aplikime është 10 shtator 2025.

Ky aktivitet pritet të tërheqë kineastë, sportistë dhe dashamirë të artit nga Kosova e më gjerë, duke forcuar rolin e sportit si frymëzim në kinematografi./KultPlus.com

Juria e edicionit të 17-të të PriFest

Kryetari i jurisë kryesore të edicionit të sivjetshëm të PriFest është Mike Downey, ndërsa anëtarët tjerë të jurisë janë: John Durie, Antionio Saura, Jane Spencer dhe Ingvar Sigurdsson.

Mike Downey (kryetar i jurisĂ«)- ështĂ« autor, kineast dhe aktivist. Ka marrĂ« pjesĂ« si producent apo autor nĂ« mbi 100 filma artistikĂ«. Mike ka botuar mbi njĂ« gamĂ« tĂ« gjerĂ« temash dhe ka krijuar njĂ« arkiv tĂ« pasur me shkrime tĂ« publikuara nĂ« revista nga Vogue deri tek Variety, nga Screen tek Stills e Cineaste, duke qenĂ« bashkĂ«themelues i grupit tĂ« botimeve mediatike Moving Pictures nĂ« vitet ’90.

Si kineast, ai ka bashkĂ«punuar me shkrimtarĂ« si James Ellroy, GĂŒnter Grass, Colm TĂłibĂ­n, Lee Hall, David Grossman dhe Shane Smith (themelues i Vice), si dhe me njĂ« gamĂ« regjisorĂ«sh eklektikĂ« si Agnieszka Holland, Volker Schlöndorff, Peter Greenaway, Oliver Hirschbiegel dhe Mohsen Makhmalbaf.

Si Kryetar i AkademisĂ« Evropiane tĂ« Filmit, ai Ă«shtĂ« bashkĂ«themelues i Koalicionit NdĂ«rkombĂ«tar pĂ«r KineastĂ«t nĂ« Rrezik dhe pĂ«r njĂ« dekadĂ« ka qenĂ« anĂ«tar bordi i White Ribbon Alliance. Ka mbajtur postin e Profesorit Vizitor Thomas Ewing nĂ« Universitetin e Ohajos dhe nĂ« vitin 2021 u bĂ« President Nderi i Çmimit LUX Film, tĂ« dhĂ«nĂ« nga Parlamenti Evropian. Po atĂ« vit, ai u nderua me titullin O.B.E. nga MbretĂ«resha Britanike pĂ«r kontributin e tij nĂ« kinemanĂ« britanike. NĂ« vitin 2022, Universiteti i Warwick-ut i dha Mike Downey-t gradĂ«n Doktor i LetĂ«rsisĂ«, honoris causa (D.Litt.), pĂ«r kontributin e tij nĂ« kinemanĂ« botĂ«rore.

Romani i tij mĂ« i fundit “ISTRIA GOLD” Ă«shtĂ« pĂ«rkthyer nĂ« 20 gjuhĂ« dhe Ă«shtĂ« shpĂ«rndarĂ« nĂ« 60 vende. SĂ« shpejti pritet publikimi edhe nĂ« gjuhĂ«n shqipe. Vepra e ardhshme e tij, “ISTRIA BLACK”, do tĂ« botohet nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, IrlandĂ« dhe Indi nĂ« tetor.

John Durie (anëtar i jurisë) është CEO i Strategic Film Marketing, me seli në Londër dhe Kanë. Me mbi 30 vite përvojë, ai ka punuar në fushën e marketingut, shitjes ndërkombëtare dhe distribuimit të më shumë se 800 filmave e dokumentarëve, duke bashkëpunuar me regjisorë të njohur si Joel dhe Ethan Coen, Pedro Almodóvar, David Lynch dhe Quentin Tarantino, si edhe me shumë regjisorë të rinj evropianë.

QĂ« nga themelimi i Strategic Film Marketing nĂ« vitin 1993, ai ka qenĂ« kĂ«shilltar afatgjatĂ« pĂ«r institute kombĂ«tare filmi nĂ« mbarĂ« EvropĂ«n, duke ofruar ekspertizĂ« nĂ« pozicionimin e filmit, targetimin e audiencĂ«s dhe strategjitĂ« e marketingut, si dhe nĂ« prodhimin e trailerĂ«ve dhe materialeve vizuale promocionale. Si pionier i trajnimit pĂ«r marketingun e filmit nĂ« EvropĂ«, Durie ka udhĂ«hequr pĂ«r 15 vite Strategic Film Marketing Workshops tĂ« programit Creative Europe, dhe ka mbajtur masterklasa nĂ« mbarĂ« botĂ«n. Ai Ă«shtĂ« bashkĂ«-autor i librit ‘Marketing and Selling Your Film Around the World’ dhe Ă«shtĂ« diplomuar me titullin MSc nga Newhouse School of Public Communications, Syracuse University.

Antonio Saura (anëtar i jurisë) është producent filmi nga Spanja, themelues i Zebra Producciones dhe bashkëthemelues i kompanisë së shitjes Latido Films. Ai ka në kredencialet e tij filma të vlerësuar me çmime si En la ciudad sin límites (Antonio Hernåndez), Rencor (Miguel Albaladejo) dhe Fados (Carlos Saura), por edhe hite komerciale si Dos Tipos Duros dhe Di que sí, si dhe projekte eksperimentale si Síndrome.

NĂ« vitet e fundit, Zebra Ă«shtĂ« zgjeruar edhe nĂ« televizion duke prodhuar qindra orĂ« fiksion e argĂ«tim. Revista Variety e ka quajtur “Producer to Watch”, ndĂ«rsa nĂ« vitin 2003 Ă«shtĂ« pĂ«rzgjedhur si “European Producer on the Move”.

Më herët ka udhëhequr zhvillimin në Lola Films dhe Iberoamericana Films, ndërsa në fushën e trajnimit për film ka qenë figurë kyçe: bashkëthemelues dhe drejtor për gjashtë vite i Media Business School, si dhe krijues i Mediterranea Development Agency (MEDEA). Sot, Saura vazhdon të ligjërojë dhe të mentorojë në shkolla filmi, universitete dhe programe profesionale anembanë Evropës.

Një profesionist i rrallë që i shton jurisë së PriFest një përvojë dhe vizion të jashtëzakonshëm.

Jane Spencer (anëtare e jurisë) është skenariste dhe regjisore e vlerësuar me çmime, e njohur për portretizimet e saj të pasura dhe të detajuara të personazheve, të cilën revista Filmmaker Magazine e ka cilësuar si autore vizionare.

NĂ« vitin 2023, ajo u nderua me Producers Without Borders Award nĂ« Festivalin e Filmit nĂ« Venecia pĂ«r “Kinematografi Autoriale dhe Poetike”.

Filmi i saj i parĂ« artistik, Little Noises, me Crispin Glover dhe Tatum O’Neal, pati premierĂ«n nĂ« Sundance dhe u nominua pĂ«r Çmimin e JurisĂ« sĂ« Madhe.

Filmi i saj më i ri, alegoria distopike sci-fi South of Hope Street me Judd Nelson, William Baldwin dhe Michael Madsen, po shpërndahet përmes Paramount+ dhe ka fituar disa çmime në festivale ndërkombëtare.

Filmi tjetër i saj, The Ninth Cloud, është shfaqur në festivale të njohura si Raindance, Shanghai, La Femme dhe Glasgow.

Jane Ă«shtĂ« diplomuar nĂ« TeatĂ«r nĂ« University of Texas, ka studiuar regji filmi nĂ« NYU dhe Ă«shtĂ« trajnuar nĂ« The Actor’s Studio nĂ«n udhĂ«heqjen e legjendave Elia Kazan dhe Arthur Penn. Jeton nĂ« ZvicĂ«r, ku drejton kompaninĂ« e saj Ward9 Productions, dhe ku zhvillon projekte tĂ« reja filmike.

Ingvar Sigurdsson (anëtar i jurisë) është një nga aktorët më të vlerësuar të Islandës, me një karrierë mbi tre dekada në film, televizion dhe teatër. Kreditet e tij filmike përfshijnë Godland, The Northman, A White, White Day, The Shrouds, Lamb, Of Horses and Men dhe Sebastian, si dhe filmat ndërkombëtarë si Justice League, Fantastic Beasts, Everest, Beowulf and Grendel, K-19: The Widowmaker dhe Rebel Moon pjesët 1 dhe 2. Në televizion, ai është paraqitur në serialet Trapped, Succession, Katla, Blackport, Balls, Killing Eve dhe King and Conqueror.

Çmimet e Sigurdsson pĂ«rfshijnĂ« Çmimin danez Bodil 2023 pĂ«r Godland, Aktorin mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« Java e KritikĂ«s nĂ« KanĂ« pĂ«r A White, White Day, dhe Aktorin mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« Clermont-Ferrand pĂ«r O (Hringur). Ai Ă«shtĂ« nominuar tre herĂ« pĂ«r Çmimet e AkademisĂ« Evropiane tĂ« Filmit, duke fituar nĂ« vitin 2000 pĂ«r Angels of the Universe, dhe Ă«shtĂ« pĂ«rzgjedhur nĂ« Shooting Stars nĂ« Festivalin NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« Filmit nĂ« Berlin.

PriFest mbahet nga 9-14 shtator në Kino Armata në Prishtinë.

Zbulohet piktura më e vjetër e shpellave në botë

Një ekip shkencëtarësh australianë dhe indonezianë ka zbuluar në ishullin Sulawesi të Indonezisë shembullin më të vjetër të njohur deri më sot të artit figurativ të shpellave.

Piktura, e cila paraqet njĂ« derr tĂ« egĂ«r dhe tre figura tĂ« ngjashme me njeriun, Ă«shtĂ« datuar si tĂ« paktĂ«n 51.200 vjeçare – mbi 5.000 vjet mĂ« e lashtĂ« se arti mĂ« i hershĂ«m i shpellave i dokumentuar deri mĂ« tani.

Ekspertët theksojnë se ky zbulim dëshmon se njerëzit e asaj periudhe zotëronin aftësi për të menduar në mënyrë abstrakte, duke e parë artin si një mjet komunikimi dhe rrëfimi.

Profesori Adam Brumm nga Universiteti Griffith tha se gjetja sjell një perspektivë të re mbi rolin e tregimit në historinë e artit:
“Arti mĂ« i vjetĂ«r i shpellave qĂ« kemi gjetur deri mĂ« tani nĂ« Sulawesi pĂ«rbĂ«het nga skena tĂ« dallueshme, ku shfaqen njerĂ«z dhe kafshĂ« qĂ« ndĂ«rveprojnĂ« mes vete. Kjo tregon se artisti ka synuar tĂ« komunikojĂ« njĂ« histori”, theksoi ai.

Zbulimi shihet si një pikë kthese në të kuptuarit e evolucionit kulturor të njerëzimit, duke lidhur origjinën e artit me zhvillimin e shkencës dhe mendimit abstrakt./KultPlus.com

‘Locked In’, koncerti me muzikĂ« elektronike ndez atmosferĂ«n nĂ« VlorĂ«

Artdashësit vlonjatë, por edhe turistët e shumtë vendas e të huaj, shijuan mbrëmjen e djeshme rimet e muzikës elektronike.

Për rreth katër orë artistë ndërkombëtarë dhe shqiptarë ndezën atmosferën në Lungomare.

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro ndau në rrjetet sociale momente nga ky koncert.

“KĂ«shtu dukej Vlora mbrĂ«mĂ« me Locked In – mijĂ«ra tĂ« rinj, qytetarĂ« dhe turistĂ« pĂ«rjetuan nĂ« Lungomare muzikĂ«n e mirĂ« dhe energjinĂ« pa fund”, shkruan Kumbaro.

Në koncert performuan emra të njohur si Burak Jeter, Kristian Marki, Stefi Deriko dhe Abelo Mania.

Ky koncert i organizuar nga bashkia e Vlorës kishte për synim gjallërimin e jetës artistike të qytetit bregdetar gjatë sezonit veror./atsh/ KultPlus.com

Me koncert solemn shënohet 115-vjetori i lindjes së Shën Nënë Terezës dhe 20-vjetori i Katedrales

Me rastin e 115-vjetorit të lindjes së Shën Nënë Terezës dhe 20- vjetorit të bekimit të gurëthemelit të Katedrales që mban emrin e saj është mbajtur një koncert solemn për të nderuar veprën e shenjtores së njohur në mbarë botën, shkruan KultPlus.

Ky aktivitet solemn i cili ka mbledhur personalitete të shumta nga arti, kultura, religjioni dhe politika është organizuar nga Ipeshkvia Prizren-Prishtinë në bashkëpunim me Qendrën për Trashëgimi Shpirtërore dhe Kulturore (QTSHK).

Pjesa e parë e mbrëmjes iu dedikua fjalimeve përshëndetëse, ligjëratës historike nga Don Shan Zefi për 20-vjetorin e gurthemelit të Katedrales dhe dokumentarit me pamje arkivore nga dita e bekimit të gurëthemelit.

NdĂ«rsa, pjesa e dytĂ« solli njĂ« program tĂ« pasur artistik me: Besiana Mehmedi (mezzosoprano), Mariana Leka (soprano), Gerald Murra (tenor), Bledar Domi (bas), Rudina Ciko (piano), kori “TĂ« MirĂ«t e Kombit” nĂ«n drejtimin e dirigjentit tĂ« njohur Zhani Ciko.

NjĂ« atmosferĂ« e paharrueshme me tinguj qĂ« vallĂ«zonin nĂ« hapĂ«sirĂ«n e madhe tĂ« kĂ«tij objekti tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m religjioz u dha pĂ«rmes veprave tĂ« njohura si: “Ave verum corpus”- “W.A. Mozart, “Ombra mai fu nga opera Xerxes”-G.F. Handel, “Pieta, Signore”- A. Stradella, “Panis Angelicus”- Cesar Franck, “LamtumirĂ«â€- Lorenc Antoni, “Aria e RozafĂ«s”- Imzot Mikel Koliqi, “NĂ«nĂ«s sĂ« mirĂ«â€- Gjon Gjeveleka”, “Fanar”-S. Piraj, “Me gjak shqiptari”- Gj.Simoni, “La Vergine degli angeli nga La forza del destino”-G. Verdi, “Valsi i lumturisĂ«â€- A.Mula, “Happy Birthday”- Chopin, “Ti mĂ« je si njĂ« gonxhe”.

NdĂ«rkaq, aktorja Safete Rogova e veshur me “sari”-n qĂ« e mbante veshur e madhja e popullit shqiptar, nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« shumĂ« origjinale solli “Lutjet e ShĂ«n NĂ«nĂ« TerezĂ«s” duke bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r paqe, mĂ«shirĂ« dhe dashuri. Aktori Xhevat Limani pĂ«rmes performancĂ«s sĂ« tij solli nĂ« skenĂ« figurĂ«n e “SkĂ«nderbeut”, duke sjellĂ« porosi pĂ«r mbrojtjen e atdheut dhe bashkimin e trojeve shqiptare.

NĂ« kĂ«tĂ« mbrĂ«mje dedikuar misionares sĂ« shenjtĂ«, me mirĂ«njohje pĂ«r kontributin e saj ndaj UshtarĂ«ve tĂ« UshtrisĂ« Çlirimtare tĂ« KosovĂ«s nĂ« luftĂ«n e vitit 1999 u nderua StanĂ« PjetĂ«r Gashi- NĂ«na e UÇK-sĂ«, nga IpeshkĂ«vi i KosovĂ«s, Imzot DodĂ« Gjergji.

Në fjalimin e tij, Imzot Dodë Gjergji, përmes fjalëve të Shën Nënë Terezës ka bërë thirrje për të kontribuar për vendin.

“Nga viti 1997 kur ajo kaloi nĂ« amshim, ia shtrĂ«ngoi dorĂ«n e Zotit, dhe ka vazhduar tĂ« thotĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n fjalĂ«, jam i bindur me fe, bĂ«n diçka pĂ«r popullin tim. Dhe, me tĂ« vĂ«rtetĂ« me NĂ«nĂ« TerezĂ«n qielli Ă«shtĂ« afruar mĂ« afĂ«r popullit tonĂ«, sikurse edhe populli jonĂ« Ă«shtĂ« afruar mĂ« afĂ«r qiellit, sepse njĂ« kishĂ« e kĂ«tij vendi i dhuroi botĂ«s njĂ« nĂ«nĂ« tĂ« bamirĂ«sisĂ«, mirĂ«sisĂ«, butĂ«sisĂ«, vuajtjes, shĂ«rbimit dhe sakrificĂ«s. Ai nga qielli na dhuroi njĂ« shenjtĂ«reshĂ«, njĂ« shenjtĂ«reshĂ« e cila vazhdon tĂ« ndritĂ« zemrat e tĂ« gjithĂ« njerĂ«zve” ka thĂ«nĂ« Imzot DodĂ« Gjergji.

Kurse, artisti i njohur i skenës, dirigjenti Zhani Ciko ka thënë se e ka lumturuar pjesëmarrja në këtë përvjetor të rëndësishëm të figurës së Shën Nënë Terezës dhe të katedrales qe mban emrin e saj.

“Po nderojmĂ« me modestinĂ« tonĂ« artistike dhe qytetare njĂ« figurĂ« shumĂ« tĂ« madhe. UnĂ« jam i lumtur qĂ« kam nĂ« krah partnerĂ« dhe kolegĂ« tĂ« artit, njĂ« numĂ«r tĂ« shkĂ«lqyer tĂ« tyre. Jam i lumtur dhe e quaj pĂ«r nder qĂ« jam i ftuar sot tĂ« jap kontributin tim nĂ« kĂ«tĂ« drejtim”, ka thĂ«nĂ« dirigjenti Zhani Ciko.

Ndërkaq, udhëheqësja e mbrëmjes artistike dhe solistja Besiana Mehmedi ka thënë se programi për një figurë kaq domethënëse është realizuar në saje të një përkushtimi të veçantë.

“Koncerti solemn ‘ShĂ«n NĂ«nĂ« Tereza- NĂ«na e mbarĂ« globit’ Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« mĂ« njĂ« dashuri dhe pĂ«rkushtim tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m. Faleminderit qĂ« keni mbushur kĂ«tĂ« katedrale tĂ« kryeqytetit tonĂ« plotĂ« dhe na keni mbushur zemrat plot”, ka thĂ«nĂ« ajo.

AnjezĂ« Gonxhe Bojaxhiu- NĂ«na TerezĂ« ka lindur mĂ« 26 gusht 1910 nĂ« Shkup. Me misionin e saj u shĂ«ndrrua nĂ« njĂ« nga personalitetet mĂ« me ndikim nĂ« botĂ«, duke fituar edhe Çmimin Nobel pĂ«r Paqe (1979). ShĂ«n NĂ«nĂ« Tereza u pĂ«rkujdes pĂ«r 960 mijĂ« tĂ« sĂ«murĂ« nĂ« mbarĂ« botĂ«n nĂ« 213 qendra dhe Ă«shtĂ« pĂ«rkujdesur pĂ«r 47 mijĂ« viktima me lebrozĂ«. NĂ« vitin  2003 Ă«shtĂ« shpallur e Lume nga Papa Gjon Pali II, ndĂ«rsa nĂ« vitin 2016 Ă«shtĂ« shpallur Shenjtore nga Papa Françesku./ KultPlus.com

Presidentja Osmani: Mbështesim ndërtimin e urave të reja mbi Ibër, kërkojmë heqjen urgjente të masave ndaj Kosovës

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, priti sot në takim të dërguarin e posaçëm të Francës për Ballkanin Perëndimor, ambasadorin René Troccaz, me të cilin diskutoi mbi zhvillimet politike në vend, sigurinë rajonale dhe proceset integruese të Kosovës.

Në fjalën e saj, Presidentja Osmani ritheksoi orientimin strategjik të Kosovës drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe NATO, si dhe përkushtimin për Këshillin e Evropës, duke nënvizuar se reformat, sundimi i ligjit dhe përputhja me standardet evropiane mbeten prioritetet kryesore të institucioneve.

Një pjesë e diskutimit u përqendrua tek urat mbi lumin Ibër në Mitrovicë. Presidentja u shpreh se mirëpret ndërtimin e një ure të re dhe hapjen e urës kryesore, duke i cilësuar ato si ura integrimi, bashkimi dhe lëvizjeje të lirë për qytetarët. Ajo theksoi se pengesat nuk janë vetë urat, por strukturat kriminale të mbështetura nga Serbia, të cilat kanë krijuar frikë e tensione për dekada me radhë.

Sa i pĂ«rket masave kufizuese tĂ« Bashkimit Evropian ndaj KosovĂ«s, Presidentja Osmani i quajti ato “tĂ« padrejta dhe tĂ« dĂ«mshme”, pasi sipas saj, ndikojnĂ« drejtpĂ«rdrejt nĂ« qytetarĂ«t, zhvillimin demokratik dhe kredibilitetin e dialogut tĂ« udhĂ«hequr nga BE-ja.

Në përfundim të takimit, Presidentja riafirmoi se Kosova do të mbetet një partner i besueshëm në forcimin e paqes, stabilitetit dhe bashkëpunimit rajonal./KultPlus.com

Ferizaj mirëpret edicionin e 55-të të Festivalit të Teatrove

Nga 1 deri më 7 shtator, Ferizaj do të shndërrohet në kryeqendrën e teatrit shqiptar me edicionin e 55-të të Festivalit të Teatrove. Ky aktivitet tradicional mbledh çdo vit trupa dhe artistë të njohur nga Kosova, Shqipëria dhe rajoni, duke sjellë në skenë produksione të reja dhe interpretime që sfidojnë publikun e artdashës.

Pjesë e jurisë këtë vit do të jenë tre personalitete të spikatura të artit dhe kulturës: Zyrafete Shala, shkrimtare dhe kritike letrare me përvojë shumëvjeçare në fushën e analizës dhe botimeve, Simon Shkreli, aktor me karrierë të pasur në teatrot e Kosovës, Malit të Zi dhe Shqipërisë, si dhe Agon Myftari, regjisor i njohur për qasjen e tij avangarde dhe pjesëmarrjet në festivale prestigjioze ndërkombëtare.

Festivali i Teatrove në Ferizaj ka ndërtuar një traditë të fuqishme prej më shumë se gjysmë shekulli, duke u bërë një prej ngjarjeve më të rëndësishme kulturore në Kosovë. Ky edicion pritet të sjellë shfaqje që trajtojnë tema të forta shoqërore, si dhe të ofrojë një hapësirë të gjallë diskutimi mbi të ardhmen e teatrit në hapësirat shqiptare.

Ferizaj, për shtatë netë me radhë, do të jetë shtëpia e artit skenik, duke e dëshmuar se ky festival mbetet një nga shtyllat e rëndësishme të kulturës kombëtare./KultPlus.com

“Radical Opimsm Tour”, Dua Lipa gati pĂ«r tĂ« pushtuar skenat amerikane

Këngëtarja shqiptare e njohur në botë, Dua Lipa, ka njoftuar se me turneun e saj Radical Optimism Tour do të prezantohet së shpejti edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

PĂ«rmes njĂ« postimi nĂ« rrjetin social Facebook, kĂ«ngĂ«tarja Lipa ka treguar se turneu i saj “Radical Optimism Tour” nĂ« AmerikĂ«n Veriore do tĂ« filloj nĂ« fund tĂ« muajit gusht dhe se do tĂ« zgjasĂ« deri nĂ« mesin e muajit tetor.

“Amerikë  Po vij pĂ«r ty!! Kush Ă«shtĂ« gati pĂ«r pop-ups tĂ« Radical Optimism”, ka qenĂ« mbishkrimi i kĂ«tij njoftimi.

Toronto, Chikago, Atlanta, New York, Dallas, Los Angeles, Seattle janë vendet të cilat do të mirëpresin performancën mbresëlënëse të këngëtares së njohur në botë, ku pritet të reflektojë energjia dhe stili i saj unik./ KultPlus.com

Taylor Swift thyen një tjetër rekord Guinness, këtë herë me një podcast

Taylor Swift ka vendosur njĂ« tjetĂ«r rekord botĂ«ror, por jo pĂ«rmes njĂ« albumi apo koncerti. KĂ«tĂ« herĂ«, rekordi lidhet me njĂ« podcast. PjesĂ«marrja e saj pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« episodin e “New Heights”, tĂ« drejtuar nga Jason dhe Travis Kelce, mĂ« 13 gusht, tĂ«rhoqi 1.3 milionĂ« shikues tĂ« njĂ«kohshĂ«m nĂ« YouTube, duke u futur nĂ« Librin e Rekordeve Guinness.

Detaji interesant qĂ« i entuziazmoi fansat Ă«shtĂ« fakti se kjo shifĂ«r pĂ«rkon me numrin e preferuar tĂ« Swift – 13. Episodi dy-orĂ«sh tashmĂ« ka kaluar mbi 20 milionĂ« shikime, duke u kthyer nĂ« njĂ« ngjarje kulturore.

NĂ« kĂ«tĂ« podcast, Swift zbuloi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« albumin e saj tĂ« 12-tĂ« nĂ« studio, tĂ« titulluar “The Life of a Showgirl”, qĂ« do tĂ« publikohet mĂ« 3 tetor. Albumi, me 12 kĂ«ngĂ« tĂ« reja, Ă«shtĂ« i frymĂ«zuar nga turneu madhĂ«shtor Eras Tour dhe, sipas artistes, pĂ«rfaqĂ«son “njĂ« periudhĂ« tĂ« gĂ«zueshme, dramatike dhe elektrike” tĂ« jetĂ«s sĂ« saj, transmeton KultPlus.

Travis Kelce, i fejuari i saj, u shpreh: “ËshtĂ« njĂ« album i gjallĂ«, shumĂ« pop dhe plot energji pozitive.”

Ky sukses i ri i shtohet listĂ«s sĂ« gjatĂ« tĂ« arritjeve tĂ« Swift, e cila sĂ« fundmi thyeu edhe njĂ« rekord tjetĂ«r me albumin “The Tortured Poets Department”, duke regjistruar mbi 313 milion dĂ«gjime nĂ« njĂ« ditĂ« nĂ« Spotify./KultPlus.com

NEWARK, NEW JERSEY – AUGUST 26: Taylor Swift attends the 2019 MTV Video Music Awards at Prudential Center on August 26, 2019 in Newark, New Jersey. (Photo by Jamie McCarthy/Getty Images for MTV)

Mario IrarrĂĄzabal – Skulptori kilian i dorĂ«ve gjigante qĂ« ka mahnitur botĂ«n

Mario Irarråzabal (lindur në vitin 1940) është një nga skulptorët më të njohur të kohës moderne, i njohur për veprat e tij të fuqishme prej bronzi dhe skulpturat gjigante të dorës, të cilat ndodhen në hapësira publike në mbarë botën.

I trajnuar nĂ« Shtetet e Bashkuara, Itali dhe Gjermani, IrarrĂĄzabal ka zhvilluar njĂ« stil shprehĂ«s qĂ« ndĂ«rthur filozofinĂ«, teologjinĂ« dhe formĂ«n artistike, duke u bazuar thellĂ«sisht nĂ« pĂ«rvojĂ«n njerĂ«zore. Çdo skulpturĂ« e tij pĂ«rçon emocione tĂ« forta dhe shpesh pĂ«rfaqĂ«son mesazhe universale si mbrojtja, shpresa dhe solidariteti.

NjĂ« nga veprat mĂ« tĂ« famshme tĂ« tij Ă«shtĂ« “La Mano” nĂ« Punta del Este, Uruguai, njĂ« dorĂ« gjigante qĂ« del nga rĂ«ra e plazhit dhe Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« simbol i qytetit dhe njĂ« atraksion turistik ndĂ«rkombĂ«tar. Skulptura Ă«shtĂ« njĂ« shembull i qartĂ« i fuqisĂ« sĂ« artit publik pĂ«r tĂ« krijuar lidhje emocionale dhe pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« vizitorĂ«t tĂ« ndihen pjesĂ« e njĂ« hapĂ«sire mĂ« tĂ« madhe.

Irarråzabal ka realizuar gjithashtu skulptura në vende të tjera si Spanja, Italia, Chile, dhe madje edhe në Lindjen e Mesme, duke sjellë artin e tij unik dhe mesazhet njerëzore në një shkallë globale. Puna e tij është vlerësuar për ekspresivitetin dhe simbolikën e thellë, që flet për universale të jetës dhe përvojën njerëzore.

Përmes veprave të tij, Mario Irarråzabal ka arritur të krijojë një lidhje mes artit, natyrës dhe shoqërisë, duke i dhënë skulpturës një dimension emocional dhe filozofik që kap çdo shikues, pavarësisht nga vendi apo kultura./KultPlus.com

Muzeu Marubi hap ekspozitĂ«n “Homeward” nĂ« ShkodĂ«r

Muzeu KombĂ«tar i FotografisĂ« “Marubi” prezanton ekspozitĂ«n “Homeward”, njĂ« iniciativĂ« qĂ« vjen nĂ« kuadĂ«r tĂ« 10-vjetorit tĂ« Art House. Kjo ekspozitĂ« Ă«shtĂ« njĂ« bashkĂ«punim i dytĂ« i muzeut me kĂ«tĂ« platformĂ«, pas projektit “ShtatĂ« fotografĂ« shqiptarĂ«. NjĂ« rezidencĂ«â€ nĂ« vitin 2019.

Ekspozita synon të mbështesë artistët e rinj dhe të promovojë praktika të reja në fushën e fotografisë dhe artit pamor, duke e hapur institucionin ndaj qasjeve bashkëkohore dhe ndaj krijuesve që po ndërtojnë identitetin e tyre artistik.

PĂ«rmes “Homeward”, Muzeu Marubi pĂ«rcjell mesazhin se arti zhvillohet pĂ«rmes bashkĂ«punimit, ndĂ«rveprimit dhe mbĂ«shtetjes sĂ« ndĂ«rsjellĂ«, duke krijuar ura mes artistĂ«ve nĂ« ShqipĂ«ri, KosovĂ« dhe mĂ« gjerĂ« nĂ« Ballkan.

Hapja e ekspozitës: 13 shtator 2025
Hapësirat ekspozuese në Shkodër:

Muzeu KombĂ«tar i FotografisĂ« “Marubi”

Galeria e Arteve e Shkodrës

Radio Shkodra

Art House

Auditori Françeskan

Banesa e vjetër e familjes Paci/KultPlus.com

Festivali i Filmit nĂ« Venecia 2025: 21 filma garojnĂ« pĂ«r “Luanin e ArtĂ«â€

Ka nisur këtë të mërkurë në lagunën italiane Festivali Ndërkombëtar i Filmit në Venecia, ngjarja më prestigjioze dhe më e vjetër e kinemasë në botë, i cili këtë vit shënon edicioni e 82-të. Festivali, që zgjat nga 27 gushti deri më 6 shtator 2025, e ka kthyer Venecian në epiqendrën e industrisë globale të filmit për disa ditë me radhë.

NĂ« kĂ«tĂ« edicion, 21 filma janĂ« nĂ« garĂ« pĂ«r çmimin kryesor “Luani i ArtĂ«â€, ndĂ«rsa dhjetĂ«ra tĂ« tjerĂ« do tĂ« shfaqen jashtĂ« konkurrimit. Hapja e festivalit u bĂ« me premierĂ«n botĂ«rore tĂ« filmit tĂ« shumĂ«pritur “La Grazia” nga regjisori fitues i Oscar-it, Paolo Sorrentino, ku nĂ« rolin kryesor rikthehet aktori i madh italian Toni Servillo.

Tapeti i kuq i Venecias do të presë edhe këtë vit emrat më të mëdhenj të kinemasë botërore. Mes yjeve që kanë konfirmuar pjesëmarrjen janë Julia Roberts, George Clooney, Cate Blanchett, Adam Driver dhe Timothée Chalamet, duke i dhënë festivalit një shkëlqim të veçantë.

I themeluar në vitin 1932, Festivali i Filmit në Venecia është i pari i këtij lloji në botë dhe për dekada është konsideruar një trampolinë drejt suksesit ndërkombëtar, shpesh duke paralajmëruar fituesit e ardhshëm të Oscar-it.

Përveç filmave në konkurrim, publiku do të ketë mundësi të ndjekë shfaqje speciale, dokumentarë, retrospektiva dhe aktivitete artistike, duke e kthyer këtë edicion në një festë të vërtetë të artit të shtatë.

Ceremonia e ndarjes sĂ« çmimeve do tĂ« mbahet mĂ« 6 shtator 2025, ku pĂ«rveç “Luanit tĂ« ArtĂ«â€, do tĂ« shpĂ«rndahen edhe çmime pĂ«r regjinĂ«, aktrimin dhe kontributet artistike.

Me atmosferën e saj unike dhe traditën e gjatë në promovimin e kinemasë, Venecia edhe një herë dëshmon se mbetet zemra e artit të shtatë, duke u dhënë hapësirë si ikonave të njohura, ashtu edhe kineastëve të rinj që synojnë të lënë gjurmë në skenën ndërkombëtare./KultPlus.com

Nga udhëtimet e gjata me autobus, te koncertet madhështore: Historia e violinistes Pathrycia Mendonça

Pathrycia Mendonça, violiniste 26-vjeçare venezueliane, ka përjetuar një rrugëtim të jashtëzakonshëm: nga të udhëtuarit me autobus për tetë orë për mësime violine në Barquisimeto, deri te skenat më ikonike, si Wembley Stadium, ku do të performojë për 10 netë me Coldplay, si pjesë e Simón Bolívar Symphony Orchestra.

Megjithëse fluturimi drejt Londrës zgjati 12 orë dhe i la pas shtëpinë dhe vogëlushen 10-muajshe, Mendonça ka plot energji teksa nis provat në Air Studios, në veri të Londrës.

“Kur isha 12-vjeçare nĂ« VenezuelĂ«, udhĂ«toja me autobus nga Barquisimeto pĂ«r nĂ« Caracas. LĂ«vizja natĂ«n pĂ«r tĂ« mbĂ«rritur nĂ« mĂ«ngjes, doja tĂ« mĂ«soja violinĂ«, dhe nĂ« mesditĂ« kthehesha me nĂ«nĂ«n time. E bĂ«ja çdo javĂ«. Kjo mĂ« solli kĂ«tu, tani.” – u shpreh Mendonça.

Ajo është jo vetëm muzikante, por edhe mësuese violine, nënë dhe mjeshtre kuzhine, me një master të sapo përfunduar në muzikë. Dhe, siç ajo vetë pranon, është një fanse e çmendur e Coldplay:

“Kur thanĂ« ‘Do tĂ« doje tĂ« luaje me ne?’ – mendova se po qeshnin”.

Interpretimi i kĂ«ngĂ«s ikonĂ« “Viva La Vida” Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« njĂ« Ă«ndĂ«rr qĂ« u bĂ« realitet.

Pathrycia është pjesë e programit El Sistema, iniciativës venezueliane për arsimin muzikor që nisi në 1975 nga José Antonio Abreu, një antidot ndaj krimit dhe varfërisë. El Sistema ka kultivuar jo vetëm muzikantë teknikalë, por edhe përgjegjës të fortë shoqërorë si Gustavo Dudamel, drejtori i orkestrës, tashmë i nderuar me shumë Grammy, dhe drejtues i filarmonikës së Los Angeles dhe së shpejti, i New York Philharmonic.

Dudamel vetë është thirrur nga Chris Martin për të udhëhequr orkestrën në koncertet e Wembley, duke sjellë një letër dashurie artistike midis muzikës klasike dhe pop-kulturës:

“Chris i beson muzikĂ«s si mjet pĂ«r tĂ« ndihmuar, shĂ«ruar dhe transformuar
 Mendoj se ai dĂ«shiron tĂ« na dhurojĂ« pak prej kĂ«saj magjie, sĂ« bashku me orkestrĂ«n.”

Shoqëria mes çiftit artistik u formua që në 2007, pas debutimit të Simón Bolívar Orchestra në BBC Proms, duke sjellë një shfaqje energjike dhe revolucionare mbi skenë. Që atëherë, bashkëpunimi nuk ka ndalur. Dudamel e çoi hungërin e klasikes edhe në Coachella, duke luajtur Beethoven dhe Wagner në skenë me figura si Dave Grohl dhe LL Cool J.

PĂ«r koncertet nĂ« Wembley, repertori pĂ«rfshin edhe Beethoven, temĂ«n e Star Wars nga John Williams dhe “Spring” nga Vivaldi, pĂ«r tĂ« pĂ«rçuar harmoninĂ« dhe dashurinĂ« qĂ« el Sistema ka pĂ«r muzikĂ«n dhe njerĂ«zit.

Sfidat politike rrotull El Sistema-s s’mĂ«njanojnĂ« Dudamel-in:

“Jam kritik ndaj Maduron dhe dhunĂ«s nĂ« Venezuelë  por pĂ«rgjegjĂ«sia ime mĂ« e madhe Ă«shtĂ« te fĂ«mijĂ«t qĂ« ndryshojnĂ« jetĂ«n pĂ«rmes kĂ«tij programi.”

Mendonça ndan një ndjesi të thellë për këtë moment:

“Jam e gĂ«zuar ta pĂ«rfaqĂ«soj vendin tim dhe tĂ« jap shpresĂ« fĂ«mijĂ«ve qĂ« kam mĂ«suar. Kur shikon dikĂ« tĂ« tregon se Ă«shtĂ« e mundur, atĂ«herĂ« lind pyetja: ‘NĂ«se ajo mundet, pse tĂ« mos mundem unĂ«?’”

Mbi 3 milionë fëmijë kanë kaluar përmes El Sistema, një trashëgimi që tani vijon të lulëzojë dhe prekin afro një milion shikues përmes koncerteve në Wembley./BBC/KultPlus.com

ÇfarĂ« sjell pjesa e dytĂ«, e sezonit tĂ« dytĂ« tĂ« ‘Wednesday’?

Seriali gotik mĂ« i dashur i Netflix, “Wednesday”, rikthehet mĂ« 3 shtator 2025 me pjesĂ«n e dytĂ« tĂ« sezonit tĂ« dytĂ«, dhe me tĂ«, njĂ« stuhi e re misteresh, kĂ«rcĂ«nimesh tĂ« errĂ«ta dhe fytyrash tĂ« njohura e tĂ« reja qĂ« do tĂ« tronditin botĂ«n e Nevermore Academy.

Pasi katër episodet e para të sezonit u publikuan në gusht, pritshmëritë për pjesën e dytë janë rritur ndjeshëm, falë zbulesave befasuese dhe narrativës që ka marrë një kthesë të errët. Këtë herë, Wednesday Addams nuk është më vetëm një nxënëse e re në një shkollë të çuditshme, ajo është një hetuese e ftohtë në një luftë të heshtur mes të vërtetës dhe iluzioneve që e rrethojnë, përcjellë KultPlus.

Një nga momentet më të bujshme është rikthimi i Principal Weems, e interpretuar nga Gwendoline Christie. Edhe pse personazhi i saj u mendua i vdekur, traileri i pjesës së dytë e shfaq atë si një udhërrëfyese shpirtërore për Wednesday, çka ngjall pyetje të shumta për natyrën e vërtetë të vdekjes dhe jetës në Nevermore.

NdĂ«rkohĂ«, Tyler, i njohur si Hyde, Ă«shtĂ« i lirĂ« dhe mĂ« i rrezikshĂ«m se kurrĂ«. Krijuesit e serialit e kanĂ« pĂ«rshkruar atĂ« si “kartĂ«n e egĂ«r” qĂ« mund tĂ« shpĂ«rthejĂ« nĂ« çdo moment, duke çuar nĂ« njĂ« pĂ«rballje tĂ« pandalshme me Wednesday.

KĂ«tĂ« sezon, kastit i Ă«shtĂ« bashkuar edhe Lady Gaga nĂ« rolin e Rosaline Rotwood, njĂ« figurĂ« enigmatike qĂ« pritet tĂ« ketĂ« ndikim tĂ« thellĂ« nĂ« zhvillimet e ardhshme. Ajo jo vetĂ«m qĂ« sjell njĂ« prani tĂ« re nĂ« ekran, por edhe muzikĂ« origjinale, pĂ«rfshirĂ« kĂ«ngĂ«n “Dead Dance”, qĂ« do tĂ« shoqĂ«rojĂ« momentet kulmore tĂ« serialit.

Gjithashtu, familja Addams ka rol më të thelluar në këtë pjesë, me Morticia, Gomez dhe Pugsley që përfshihen më shumë në jetën dhe sfidat e Wednesday, duke thelluar lidhjet familjare dhe tensionet që i shoqërojnë ato.

Një sekuencë shqetësuese në trailer paraqet varrin e Enid, mikeshës së ngushtë të Wednesday, duke ngritur frikën se mund të jetë ajo viktima e radhës në këtë betejë të errët. Fansat janë të shqetësuar për fatin e saj, duke krijuar teori të shumta online.

Të gjithë mendonin se Wednesday tashmë e njihte Nevermore si pëllëmbën e dorës, por në pjesën e dytë zbulohet se asgjë nuk është siç duket. Konspiracione të fshehta, eksperimente të ndaluara dhe një fuqi e errët që po ngrihet nën sipërfaqe, gjithçka bëhet pjesë e një loje që mund të ketë pasoja të përjetshme për të gjithë.

Pjesa 2 e sezonit tĂ« dytĂ« tĂ« “Wednesday” pritet tĂ« jetĂ« mĂ« e errĂ«t, mĂ« misterioze dhe mĂ« e mbushur me tronditje emocionale se kurrĂ« mĂ« parĂ«. Me rikthime dramatike, rritje tensioni dhe njĂ« kast gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« pasur, kjo pjesĂ« e re pritet tĂ« pĂ«rforcojĂ« pozicionin e serialit si njĂ« prej prodhimeve mĂ« tĂ« suksesshme tĂ« Netflix-it nĂ« vitet e fundit.

Premiera e pjesĂ«s sĂ« dytĂ«, tĂ« sezonit tĂ« dytĂ« tĂ« “Wednesday” Ă«shtĂ« me 3 Shtator 2025, vetĂ«m nĂ« Netflix./KultPlus.com

Fotografi kazak që dokumentoi Covid-in nga brenda një spitali

Në verën e vitit 2020, fotografi kazak Andrey Khludeyev u infektua me Covid-19. Ai kontrabandoi një aparat të vogël fotografik në spital për të dokumentuar jetën në vijën e parë të pandemisë.

Ndërsa bota reagonte ndaj përhapjes së Covid-19 në fillim të vitit 2020, vendi i madh i Azisë Qendrore, Kazakistani, dukej ende i paprekur. Edhe pse kufizohej me Kinën, burimin e pandemisë globale, asnjë rast nuk ishte konfirmuar. Më 13 mars 2020, kjo ndryshoi. Dy qytetarë kazakë që ishin kthyer nga një udhëtim në Gjermani dolën pozitiv, rastet e para në një vend me mbi 20 milionë banorë. Vetëm dy ditë më vonë, presidenti Kassym-Jomart Tokayev shpalli gjendje emergjente për një muaj, por pandemia do të shkaktonte mbi 13,000 viktima në vend, përpara se autoritetet të deklaronin se situata ishte nën kontroll.

Megjithatë, Khludeyev thotë se nuk ishte veçanërisht i shqetësuar në fillim.

“PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« dĂ«gjova pĂ«r Covid nga njĂ« shofer taksie. M’u duk si njĂ« shaka, si ‘fake news’. SĂ« shpejti, u tregova se sa gabim isha.”

Fillimisht kishte plan të dokumentonte situatën në spitale si fotograf, por u bind se nuk ishte e mundur:

“Nuk jam fotograf i akredituar, nuk ka shans,” mendoi ai. Por do tĂ« gabonte sĂ«rish.

Në verën e vitit 2020, gjatë izolimeve, Khludeyev u infektua. Simptomat ishin të ngjashme me gripin, temperaturë 38-39°C, kollë, por rezultatet e skanerëve treguan pneumoni dypalëshe me përhapje të gjerë.
Kur një mik fotograf humbi jetën papritur nga komplikimet e Covid-it, Khludeyev u alarmua dhe kërkoi ndihmë mjekësore. Një mike me përvojë mjekësore e këshilloi të shkonte urgjentisht në spital.

“MĂ« tha se nuk do tĂ« mbijetoja po tĂ« qĂ«ndroja nĂ« shtĂ«pi. KĂ«shtu qĂ« nuk pata zgjidhje tjetĂ«r.”

Ai u shtrua në një spital në Almaty, në juglindje të Kazakistanit, ku shumë nga stafi ishin vullnetarë.

“Nga njĂ«ra anĂ« ndihesha mirĂ«, isha nĂ«n pĂ«rkujdesje 24-orĂ«she, me ilaçe dhe injeksione. Por shihja njerĂ«z rreth meje qĂ« dukej se ishin mirĂ«, dhe papritur fillonin tĂ« mbyteshin
 Ishte njĂ« ndjesi e çuditshme, sikur gjithçka mund tĂ« ndryshonte pĂ«rnjĂ«herĂ«.”

Mes sendeve që mori me vete për në spital ishte dhe një aparat fotografik i vogël, model Chaika-II, një aparat gjysmë-frame nga epoka sovjetike që i lejonte të dyfishonte numrin e fotografive në një film.

“Pa ditur nĂ«se do tĂ« mbijetoja apo jo, nuk doja tĂ« humbja kĂ«tĂ« mundĂ«si. Mund tĂ« ishte seria ime e fundit fotografike.”

Ai përdori një film me 36 poza bardhë e zi, dhe fotografonte gjithçka, përfshirë me telefonin e tij. Fillimisht, mjekët dhe pacientët ishin skeptikë, por pasi u tregoi portretet që kishte bërë, reagimi i tyre ndryshoi.

“NjĂ« ditĂ« njĂ« mjek mĂ« tha: ‘ZotĂ«ri, tani ka njĂ« radhĂ« me gjashtĂ« mjekĂ« nĂ« korridor qĂ« duan tĂ« fotografohen. Doni tĂ« ju them qĂ« nuk ndiheni mirĂ«, qĂ« tĂ« mos i prisni?’ ‘Sigurisht qĂ« jo,’ i thashĂ«. ‘Le tĂ« fillojmĂ«!’”

Fotot qĂ« realizoi Khludeyev kanĂ« njĂ« atmosferĂ« tĂ« zymtĂ« dhe thuajse halucinante. MjekĂ«t tĂ« veshur me veshje mbrojtĂ«se ngjasojnĂ« me pastruesit e katastrofĂ«s sĂ« Çernobilit, ndĂ«rsa rrjedhjet e dritĂ«s nĂ« film i shtojnĂ« mister fotografive.
Spitali, që ishte planifikuar për rikonstruksion para pandemisë, u vendos të shërbente si spital për Covid-in, duke shtuar ndjesinë e braktisjes dhe pasigurisë.

“Doja tĂ« tregoja njĂ« histori tĂ« vĂ«rtetĂ«, se Covid-i nuk Ă«shtĂ« shaka apo mashtrim, por njĂ« rrezik i vĂ«rtetĂ« pĂ«r jetĂ«n. Prandaj, edhe stili i fotografive e pasqyron kĂ«tĂ« luftĂ«.”

Sot, pesë vite pas shërimit, Andrey Khludeyev thotë se i sheh ato fotografi me nostalgji dhe mirënjohje.

“Ata mjekĂ« dhe infermierĂ« ishin vullnetarĂ«. Rrezikuan jetĂ«n pĂ«r ne. Disa ishin studentĂ«, disa ishin nĂ« pushime qĂ« i ndĂ«rprenĂ«. BĂ«nĂ« njĂ« gjĂ« tĂ« madhe dhe shpĂ«tuan mijĂ«ra jetĂ«.”

Ai gjithashtu falënderon bashkëshorten, miqtë dhe familjen për mbështetjen.

“Ishte njĂ« nga periudhat mĂ« tĂ« vlefshme tĂ« jetĂ«s sime. BĂ«ra fotografi qĂ« njerĂ«zit i vlerĂ«suan. E ndjeva jetĂ«n nĂ« çdo sekondĂ«. Ishte njĂ« pĂ«rvojĂ« njĂ«kohĂ«sisht e tmerrshme dhe e mrekullueshme.”/BBC/KultPlus.com

‘Jetoj midis formave tĂ« ndritshme e tĂ« paqarta qĂ« ende errĂ«sirĂ« s’janĂ« bĂ«rë’

Nga Jorge Luis Borges

Pleqëria (kështu e quajnë të tjerët)
mund të jetë koha e lumturisë sonë.
Kafsha ka ngodhur ose do të ngordhë.
Jetoj midis formave të ndritshme e të paqarta
qĂ« ende errĂ«sirĂ« s’janĂ« bĂ«rĂ«.
Buenes Aires,
që dikur është shkyer midis periferish
deri te rrafshi i pafund,
prapë janë Rokeleto, Retiro,
rrugët plot baltë të Kuartit Njëmbëdhjetë
dhe shtëpizat e rrënuara
që i quajmë J u g u.
Gjërat në jetën time
kanë qenë prore shumë të mëdha.
Demokriti prej Abderre
nxorri sytë e vet që të mendojë më mirë;
koha ishte Demokriti im.
Kjo gjysmë errësi është e ngathët e nuk dhemb;
lëshohet nga një shpat i lehtë
dhe i ngjan amshimit.
Miqt e mi nuk kanë fytyra,
gratë janë po ato që ishin para shumë vjetësh,
ndoshta udhëkryqet janë krejtësisht ndryshe,
në faqet e librave nuk ka germa.
Të gjitha këto duhet të më frigsojnë,
ndërsa kthimi ma ngjall gëzimin.
Nga korrja e teksteve që dheu na fali
pak nga ato do t’i lexoj,
vetëm ato që më kanë mbetur në kujtesë
do t’i lexoj dhe do t’i ndĂ«rroj.
Nga Jugu, Lindja, Perëndimi, Veriu
lidhen shtigjet që më kanë çuar
kah epiqendra ime e fshehur.
Këto shtigje janë jehonë dhe hapa,
gra, burra , agoni ,ringjallje,
ditë dhe netë,
gjysmë ëndrra dhe ëndrra,
çdo çast i vogël i së djeshmes
dhe e djeshma e botēs ,
pallë e sigurtë e Danezit
dhe hënëza e Persianit,
qëndrimi i të vdekurve,
dashuri e përgjigjur,fjalë,
Emersoni e bora shumë gjëra të tjera.
Tash mund t’i harroj.
Arrij në epiqendrën time,
algjebrës sime dhe çelsit tim,
pasqyrës sime.
Shpejt do ta di se kush jam.

Përkthyer nga Enver Gjergjeku,marrë nga libri:
“Zjarri nĂ« breg”/KultPlus.com

‘Shtylla mĂ« gjeniale qĂ« nga Kali i TrojĂ«s’: Vepra artistike sovjetike qĂ« pĂ«rgjonte SHBA-tĂ«

Një pajisje përgjimi e fshehur në një vepër arti në vitin 1945 nuk u zbulua nga shërbimet e sigurisë amerikane për shtatë vite, dhe nuk është shembulli i vetëm kur arti është manipuluar për qëllime të fshehta.

Tetëdhjetë vite më parë, në javët e fundit të Luftës së Dytë Botërore, një grup skautësh rusë i dhuruan ambasadorit amerikan në Moskë një vulë të madhe të gdhendur me dorë, simbolin e madh të SHBA, për rezidencën e tij zyrtare, Spaso House. Dhurata simbolizonte bashkëpunimin mes Rusisë dhe SHBA-ve gjatë luftës, dhe ambasadori amerikan W. Averell Harriman e vari me krenari në murin e shtëpisë deri në vitin 1952.

Por pa dijeninĂ« e ambasadorit dhe ekipit tĂ« tij tĂ« sigurisĂ«, vula pĂ«rmbante njĂ« pajisje tĂ« fshehtĂ« pĂ«rgjimi, qĂ« mĂ« vonĂ« u quajt “The Thing” (GjĂ«sendi) nga ekipet amerikane tĂ« sigurisĂ« teknike. Pajisja pĂ«rgjonte biseda diplomatike pĂ«r plot shtatĂ« vite pa u zbuluar. Duke pĂ«rdorur njĂ« vepĂ«r arti tĂ« pafajshme pĂ«r tĂ« depĂ«rtuar tek armiku dhe pĂ«r tĂ« marrĂ« avantazh strategjik, sovjetikĂ«t realizuan njĂ« nga veprimet mĂ« tĂ« zgjuara qĂ« nga kali i famshĂ«m i TrojĂ«s. Por kjo nuk Ă«shtĂ« legjendĂ«, Ă«shtĂ« histori e vĂ«rtetĂ«, edhe pse tingĂ«llon si roman spiunazhi.

John Little, një 79-vjeçar specialist në kundër-përgjim, është prej kohësh i fascinuar nga pajisja dhe madje ka ndërtuar një kopje të saj. Një dokumentar për punën e tij të jashtëzakonshme u publikua këtë vit dhe, pas një shfaqjeje të parë të suksesshme në maj, do të transmetohet më 27 shtator në Muzeun Kombëtar të Informatikës në Bletchley Park, Buckinghamshire.

Ai e pĂ«rshkruan teknologjinĂ« e “The Thing” me terma muzikorĂ«, si njĂ« pajisje me tuba si organo dhe njĂ« membranĂ« “si lĂ«kura e daulles, qĂ« dridhet nga zĂ«ri i njeriut”. Por gjithçka ishte futur nĂ« njĂ« objekt shumĂ« tĂ« vogĂ«l, qĂ« dukej si njĂ« gjilpĂ«rĂ« kapeleje, dhe kishte avantazhin e padukshmĂ«risĂ« ndaj pajisjeve tĂ« kontrollit, pasi nuk kishte elektronikĂ«, as bateri, dhe nuk ngrohej.

PĂ«rpunimi i saj ishte jashtĂ«zakonisht i saktĂ«, “si njĂ« pĂ«rzierje mes njĂ« ore zvicerane dhe njĂ« mikrometri”. Historiani H. Keith Melton ka thĂ«nĂ« se nĂ« kohĂ«n e vet, “The Thing” e ngriti shkencĂ«n e pĂ«rgjimit nĂ« njĂ« nivel qĂ« mĂ« parĂ« mendohej i pamundur.

Në Spaso House, pajisja aktivizohej vetëm kur një transmetues i largët, i vendosur në një ndërtesë aty pranë, ndizte një sinjal me frekuencë të lartë, i cili reflektonte prapa të gjitha dridhjet që vinin nga antena e pajisjes. Pajisja u zbulua vetëm kur një operator radio britanik, që punonte në Moskë në vitin 1951, aksidentalisht u fut në të njëjtën frekuencë dhe dëgjoi biseda nga një dhomë e largët. Vitin pasues, teknikët amerikanë kontrolluan rezidencën e ambasadorit dhe, pas një kërkimi që zgjati tre ditë, kuptuan se vula e gdhendur e SHBA-ve ishte një vesh i padukshëm, që përgjonte bisedat diplomatike.

Duke reflektuar mbi suksesin e pajisjes, njĂ« nga teknikĂ«t rusĂ« qĂ« e operonte atĂ«, Vadim Goncharov, tha: “PĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ«, vendi ynĂ« ishte nĂ« gjendje tĂ« merrte informacione shumĂ« specifike dhe tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, qĂ« na dhanĂ« pĂ«rparĂ«si
 gjatĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«â€.

Deri mĂ« sot, askush jashtĂ« shĂ«rbimeve tĂ« inteligjencĂ«s sovjetike nuk e di se sa “GjĂ«sende” tĂ« tjera mund tĂ« jenĂ« pĂ«rdorur pĂ«r tĂ« spiunuar PerĂ«ndimin. Por suksesi i saj nuk ishte vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« teknologjisĂ«. Ajo funksionoi sepse shfrytĂ«zoi perceptimin tonĂ« kulturor ndaj objekteve tĂ« bukura. Ne kemi tendencĂ«n t’u besojmĂ« veprave artistike dhe dekorative si simbole pasive tĂ« statusit ose shijes. Inteligjenca sovjetike e ktheu kĂ«tĂ« paragjykim nĂ« armĂ« me vulĂ«n e gdhendur nga druri i ahut.

Dhe kjo nuk është e vetmja herë kur arti është përdorur për spiunazh, mashtrime ose strategji ushtarake. Përveçse pikturoi Mona Lizën, Leonardo da Vinci gjithashtu projektoi tanke dhe armë rrethimi. Piktori flamand Peter Paul Rubens ishte spiun gjatë Luftës Tridhjetëvjeçare. Artistë nga kombe të ndryshme, gjatë Luftërave Botërore, hartuan strategji kamuflazhi dhe mashtrimi. Madje Anthony Blunt, historian arti britanik dhe kujdestar i koleksionit mbretëror, ishte një agjent sovjetik gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe fillimit të Luftës së Ftohtë.

NĂ« kĂ«tĂ« rast tĂ« çuditshĂ«m tĂ« “GjĂ«sendit”, edhe historia muzikore ka rol. ShpikĂ«si gjenial i saj, Lev Sergeyevich Termen, i njohur si LĂ©on Theremin, ishte shpikĂ«s rus dhe muzikant i talentuar. Ai krijoi instrumentin e parĂ« elektronik nĂ« botĂ«, Theremin, i cili luhet pa e prekur fizikisht: lĂ«vizjet e dorĂ«s pĂ«rreth antenave kontrollojnĂ« notat. Tingulli i tij i çuditshĂ«m u bĂ« simbol i kolonave zanore tĂ« filmave fantastiko-shkencorĂ« amerikanĂ« tĂ« viteve 1950, mĂ« sĂ« shumti nĂ« filmin “The Day the Earth Stood Still” (1951), qĂ« pĂ«r ironi, shpesh shihet si alegori pĂ«r paranojĂ«n e LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«.

Pas zbulimit, “The Thing” u mbajt sekret nga inteligjenca amerikane. Por nĂ« maj 1960, nĂ« kulmin e garĂ«s bĂ«rthamore, njĂ« avion spiun amerikan U-2 u rrĂ«zua mbi territorin rus. GjatĂ« krizĂ«s diplomatike qĂ« pasoi, zyrtarĂ«t e Departamentit tĂ« Shtetit e ekspozuan publikisht vulĂ«n nĂ« njĂ« mbledhje tĂ« KĂ«shillit tĂ« Sigurimit tĂ« OKB-sĂ«, pĂ«r tĂ« treguar se edhe Bashkimi Sovjetik merrej me spiunazh. John Little beson se shkelja e tillĂ« e sigurisĂ« nĂ« rezidencĂ«n e ambasadorit ishte kaq turpĂ«ruese, “sa u desh tĂ« rrĂ«zohej njĂ« avion spiun pĂ«r ta nxjerrĂ« ‘The Thing’ nĂ« dritĂ«â€.

MegjithatĂ«, mjeshtĂ«ria e vĂ«rtetĂ« teknike e “The Thing” nuk iu zbulua kurrĂ« publikut tĂ« gjerĂ«. Pajisja u studiua me kujdes nga kundĂ«r-inteligjenca britanike, qĂ« i dha emrin sekret SATYR. Detajet e saj mbetĂ«n sekret shtetĂ«ror deri nĂ« vitin 1987, kur ish-oficeri i sigurisĂ« Peter Wright i zbuloi nĂ« kujtimet e tij “Spycatcher”.

“The Thing” ka magjepsur historianĂ«t jo vetĂ«m pĂ«r mjeshtĂ«rinĂ« teknike tĂ« kohĂ«s, por edhe pĂ«r ndikimin e saj nĂ« lojĂ«rat e spiunazhit gjatĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«. Ajo na zbulon edhe njĂ« anĂ« tĂ« errĂ«t tĂ« kulturĂ«s sĂ« lartĂ«, pĂ«rtej sallave tĂ« operĂ«s dhe galerive tĂ« artit, ku muzikantĂ« klasikĂ« shpikin pajisje pĂ«rgjimi, dhe vepra tĂ« bukura arti shĂ«rbejnĂ« si instrumente tĂ« inteligjencĂ«s ushtarake.

Dokumentari pĂ«r “The Thing” do tĂ« shfaqet mĂ« 27 shtator nĂ« Muzeun KombĂ«tar tĂ« InformatikĂ«s nĂ« Bletchley Park, Buckinghamshire./BBC/KultPlus.com

6 projekte tĂ« pĂ«rzgjedhura pĂ«r garĂ«n ‘Best Pitch’ nĂ« PriForum

Festivali Ndërkombëtar i Filmit në Prishtinë, PriFest, përmes platformës së tij rajonale të industrisë së filmit PriForum, ka njoftuar përmes rrjeteve sociale për 6 projektet e përzgjedhura që do të marrin pjesë në garën e rëndësishme Best Pitch Competition.

Kjo garë është një nga ngjarjet më të pritura të PriForum-it, duke mbledhur projekte filmike nga rajoni dhe më gjerë që janë në faza të ndryshme zhvillimi, me synim bashkëpunimin dhe realizimin në skenën ndërkombëtare.

Projektet e përzgjedhura për PriForum 2025 janë:

“Personazh”– KosovĂ« me regjisor Ekrem Xani, producentĂ« Bardhyl Bejtullahu dhe Ekrem Xani, skenaristĂ« Brikena Sopi dhe Zymber Kelmendi

“Voices” – Bullgari me regjisor Magdelena Ilieva, producent Magdelena Ilieva, skenaristĂ« Magdelena Ilieva dhe Jonathan Heidelberger.

“The general and the butterfly” – Maqedonia e Veriut me regjisor Antonio Mitrikeski, producent Vladimir Stojcevski, skenarist Venko Andonovski.

“Adet” – KosovĂ«, me regjisor Mentor Shala, producent Shkumbin Istrefi, skenariste Lyra Xhoci.

“Two times one” – Bullgari me regjisor Vladimir Petev, producentĂ« Victoria Mitreva & Vanya Rainova, skenarist Vladimir Petev

“Spider” – Turqi me regjisorĂ« Barıß Fert dhe Lara Kamhi, producent Ilgım Coßar, skenaristĂ« Barıß Fert dhe Lara Kamhi.

PriForum do të mbahet nga 11 deri më 13 shtator 2025, si pjesë e edicionit të 17-të të PriFest, i cili do të zhvillohet në Prishtinë nga 9 deri më 14 shtator 2025./KultPlus.com

Kapsula e kohĂ«s e PrinceshĂ«s Diana nga vitet ’90 pĂ«rmban CD tĂ« Kylie Minogue dhe televizor xhepi

Një kapsulë kohe e varrosur nga Diana, Princesha e Uellsit, në Spitalin e Fëmijëve Great Ormond Street (GOSH) në vitin 1991 është hapur, duke zbuluar një CD të këngëtares Kylie Minogue, një kalkulator me energji diellore dhe një pasaportë.

Kutia prej druri, e mbështjellë me plumb, u vulos për të shënuar vendosjen e gurit themeltar të ndërtesës Variety Club të spitalit, e cila u hap në vitin 1994.

Objektet brenda kapsulĂ«s u zgjodhĂ«n nga dy fĂ«mijĂ« qĂ« fituan njĂ« konkurs tĂ« programit televiziv “Blue Peter”, dhe synonin tĂ« pĂ«rfaqĂ«sonin jetĂ«n nĂ« vitet 1990. NdĂ«r tĂ« tjera, nĂ« kapsulĂ« ndodheshin edhe njĂ« televizor xhepi, njĂ« hologram nĂ« formĂ« dĂ«bore dhe njĂ« fotografi e PrinceshĂ«s Diana.

Kapsula ishte planifikuar tĂ« hapej pas “qindra vitesh”, por u nxor mĂ« herĂ«t pĂ«r t’i hapur rrugĂ« ndĂ«rtimit tĂ« njĂ« qendre tĂ« re pĂ«r trajtimin e kancerit te fĂ«mijĂ«t. Princesha Diana u bĂ« presidente e GOSH nĂ« vitin 1989 dhe e vizitoi shpesh spitalin pĂ«rpara vdekjes sĂ« saj nĂ« vitin 1997.

Ajo ndihmoi dy fëmijët për të zgjedhur objektet që do të vendoseshin në kapsulën e kohës.

CD-ja ishte albumi “Rhythm of Love” i Kylie Minogue, i publikuar nĂ« vitin 1990, qĂ« pĂ«rfshin kĂ«ngĂ«t “Better the Devil You Know”, “What Do I Have to Do” dhe “Shocked”, dhe ishte njĂ« nga 10 objektet nĂ« kapsulĂ«. CD-ja u zgjodh nga David Watson, atĂ«herĂ« 11 vjeç, nga Paignton, Devon. Ai gjithashtu pĂ«rzgjodhi njĂ« fletĂ« letre tĂ« ricikluar dhe njĂ« pasaportĂ«.

Sylvia Foulkes, atĂ«herĂ« 9 vjeç, nga Norwich, zgjodhi njĂ« koleksion monedhash britanike, njĂ« enĂ« me pesĂ« fara pemĂ«sh, dhe hologramin me dĂ«borĂ«. NĂ« kuti ndodhej gjithashtu njĂ« kopje e gazetĂ«s “The Times” nga data e varrosjes sĂ« kapsulĂ«s.

Titujt nĂ« faqen e parĂ« pĂ«rfshijnĂ«: “Mishrat e gatuar nxjerrin nĂ« votime sovjetikĂ«t me shumicĂ«â€, sĂ« bashku me njĂ« foto tĂ« ish-udhĂ«heqĂ«sit sovjetik Mikhail Gorbaçov, si dhe titullin “SHBA refuzon kĂ«rkesĂ«n pĂ«r avionĂ« luftarakĂ« irakianĂ« ndĂ«rsa rebelĂ«t afrohen”.

Fotot e publikuara nga arkivistët tregojnë disa dëmtime në objektet e kapsulës, por ato janë ruajtur kryesisht të paprekura. Punonjës që ishin lindur në vitin 1991 ose tashmë punonin në spital në atë kohë ndihmuan në nxjerrjen e saj.

Varrosja e kapsulës ishte e ngjashme me një ceremoni të vitit 1872, gjatë së cilës Princesha e atëhershme e Uellsit, Aleksandra, vendosi një gur themeltar në spital, duke vulosur gjithashtu një kapsulë kohe.

Kjo kapsulë e hershme, që përmbante një foto të Mbretëreshës Viktoria, nuk është gjetur ende.

Qendra e re pĂ«r trajtimin e kancerit tek fĂ«mijĂ«t nĂ« GOSH do tĂ« jetĂ« njĂ« “burim kombĂ«tar pĂ«r trajtimin e kancereve tĂ« fĂ«mijĂ«risĂ«â€, sipas njĂ« deklarate.

Dizajni i saj do t’i ndihmojĂ« ekipet mjekĂ«sore tĂ« zhvillojnĂ« trajtime “mĂ« tĂ« buta dhe mĂ« efektive” pĂ«r fĂ«mijĂ«t qĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« spital./BBC/KultPlus.com

❌