Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, shprehu tronditje nga raportet për sulme ndaj ndërtesave të Kombeve të Bashkuara pas ofensivës ushtarake izraelite në Rripin e Gazës dhe bëri thirrje për mbrojtje nga dhuna.

“Jam i tmerruar nga sulmet ndaj objekteve të OKB-së, duke përfshirë ato të Zyrës së OKB-së për Shërbime Projektesh dhe Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), duke përfshirë edhe selinë e OBSH-së”, tha Guterres para Këshillit të Sigurimit të OKB-së në Nju Jork.

Organi më i fuqishëm i OKB-së mblidhet rregullisht për të diskutuar luftën në Rripin e Gazës. Guterres deklaroi më tej se të gjitha palët ndërluftuese ishin informuar për vendndodhjet e këtyre ndërtesave të OKB-së.

“Këto objekte janë të paprekshme dhe duhet të mbrohen pa përjashtim sipas ligjit ndërkombëtar humanitar”, tha shefi i OKB-së.

Ai e përshkroi më tej situatën në zonën bregdetare të izoluar si një skenar horror: “Shkalla e vdekjes dhe shkatërrimit është e pashembullt në kohët e fundit, dhe kequshqyerja po rritet me shpejtësi”. Për më tepër, sistemi humanitar po privohet nga mjetet për të ndihmuar qindra mijëra njerëz në nevojë.

OBSH-ja njoftoi të hënën se ushtria izraelite kishte sulmuar objektin e saj në qytetin Deir al-Balah në Gazën qendrore dhe kishte arrestuar stafin. Një akomodim i stafit u sulmua gjithashtu. Stafi meshkuj i OBSH-së dhe të afërmit meshkuj u prangosën, u zhveshën, u morën në pyetje në vend dhe u kontrolluan me armë.
Ushtria izraelite tha se të hënën u qëlluan ushtarë izraelitë në zonë.

Ushtarët u përgjigjën duke qëlluar në drejtimin nga i cili erdhën të shtënat. Ushtria nuk tha në mënyrë të qartë nëse të shtënat u qëlluan nga objektet e OBSH-së.

Me urdhrat e fundit të evakuimit të Izraelit, popullsia e Rripit të Gazës nuk ka zgjidhje tjetër veçse të largohet në zona gjithnjë e më të pakësuara ku qindra mijëra njerëz kanë kërkuar strehim, theksoi Türk. Ai e paralajmëroi Izraelin se çdo dëbim i përhershëm i banorëve mund të përbëjë një krim lufte ose edhe një krim kundër njerëzimit. /e.t

Lexuesit humbasin kur portierët anglishtfolës vendosin çfarë librash shiten dhe cilat histori tregohen

Ana Schnabl*

Kam marrë pjesë në një konferencë shkrimtarësh amerikanë në Teksas, pak para se bota të zhytej në izolimet e pandemisë së Covid-19. Mes paneleve dhe takimeve të rrjetëzimit, shëtisja nëpër panairin e librave, duke shfletuar titujt dhe duke i bombarduar botuesit me pyetje.

“Sa vepra të përkthyera keni në katalogët tuaj? Si i zbuloni autorët nga jashtë SHBA-së? Dhe si vlerësoni cilësinë e shkrimit në gjuhë që nuk i flisni?”

Nuk isha vetëm kurioze – isha në një mision. Doja të dija çfarë lloj veprash i tërhiqnin botuesit amerikanë dhe nëse vepra ime mund t’u tërhiqte vëmendjen. Nuk u përpoqa aspak ta fshehja ambicien time.

Një përgjigje më ka mbetur e ngulitur në mendje si një spore. Ishte nga përfaqësuesi i një prej shtëpive botuese më të mëdha amerikane. Pasi i shpjegova se nga vija, duke përdorur fjalë kyçe si “republika veriore e ish-Jugosllavisë” dhe “jo zonë lufte për momentin”, ai më dha këtë këshillë:

“Mendo për histori dhe tema që janë specifike për kulturën tënde dhe historinë e vendit.”

“Pra,” e pyeta me kujdes, “jo një histori për një grua që lë karrierën në financë, ndahet nga burri dhe bëhet qeramista?”

“Epo, nëse ajo histori trajton edhe çështje kulturore apo historike, atëherë po.”

Ndjeva një thumb bezdie, por e falënderova me mirësjellje dhe u largova. Papritur, një kafe dhe një cigare më dukeshin të domosdoshme.

Gjatë viteve që pasuan, kuptova pse fjalët e tij më bezdisën aq shumë. Ato zbuluan një model – një që vazhdon të më frustrojë.

Për autorët nga Ballkani, si dhe për shkrimtarët nga shumë vende të tjera europiane apo më gjerë, historia dhe kultura e të cilëve janë një mister për amerikanët, rruga drejt përkthimit në anglisht dhe botimit nga shtëpitë botuese amerikane apo britanike shpesh kalon nga një kusht i pashkruar: veprat tona duhet të paraqesin kontekstin politik apo kulturor të rajonit tonë, ose të paktën të kenë si sfond ndonjë ngjarje historike vendimtare. Për të pasur sukses, ato duhet të kenë vlerë shpjeguese – idealisht edhe një dozë didaktike.

“Lexuesit amerikanë duhet të mësojnë për vendin,” tha botuesi.

Në pamje të parë, kjo pritshmëri duket e pafajshme – madje e arsyeshme. Në fund të fundit, autorët në çdo vend, përfshirë Ballkanin, reflektojnë mbi rrethanat e tyre politike dhe kulturore. Letërsia ka qenë gjithmonë mjet për pasqyrim, analizë dhe kritikë të shoqërisë.

Por implikimi më i thellë i kësaj pritshmërie është më shqetësues. Ajo mbështetet në një besim të heshtur se Ballkani është një vend më i ulët – një rajon që rri gjithmonë në prag tragjedie. Siç tha hapur botuesi: “Trajtimi i diçkaje problematike nga pikëpamja kulturore ose historike – ose më mirë, traumatike – do të ishte me interes.”

Me “traumatike”, a po imagjinonte ai mizoritë e Luftës së Dytë Botërore apo të luftërave të Jugosllavisë? A po përfytyronte një rajon të zhytur në varfëri, pabarazi dhe tradita patriarkale? Ndoshta ai mendonte se shoqëritë ballkanike janë veçanërisht të prira ndaj dhunës apo trishtimit. Apo ndoshta kërkonte tregime mbi zhgënjimin postsocialist, duke përforcuar idenë se ne ende po përtypim “traumën” e socializmit jugosllav.

Nuk mund ta them me siguri. Por di këtë: ai nuk do të kishte interes për një version ballkanik të romanit My Year of Rest and Relaxation. Një roman për një protagoniste nga Ballkani që është thjesht e lodhur nga kapitalizmi, vetë-e përqendruar, e zemëruar apo moralisht e paqartë, nuk do të plotësonte kutitë e duhura.

Fatkeqësisht për të, me shumë gjasë do ta kishte anashkaluar romanin hibrid të shkrimtares sllovene Nataša Kramberger, e cila mori në dorë një fermë në Stiria sllovene pasi u kthye nga Berlini. Dyshoj se do t’i interesonin tregimet e shkurtra të kroates Luiza Bouharaoua, që paraqesin ankthin dhe gëzimet e brezit të mijëvjeçarit, edhe pse të lyera me ngjyrat e Adriatikut. E as poezia e poetes maqedonase Kalia Dimitrova, që përmend më shumë Caprin dhe Berlinin sesa Shkupin.

Që një vepër nga një autor ballkanik të ketë sukses, protagonisti duhet të jetë viktimë – një viktimë e qartë dhe e padiskutueshme. Botuesit preferojnë histori që ngjallin dhembshuri, zemërim moral, dhimbje zemre – ose, më së miri, të gjitha bashkë.

Me pak fjalë, ne shkrimtarët ballkanas pritet të trajtojmë tema universale – si pikëllimi, vetmia, dashuria, humbja – përmes një lenteje rajonale të ngushtë. Dhe kjo lente duhet të ketë një shtresë vetë-ekzotizimi.

Për të qenë të qartë: Ballkani është një rajon specifik me kompleksitet kulturor, politik dhe historik. Shkrimtarët nga ky vend kanë shumë për të thënë për këto tema, dhe shumë prej tyre e bëjnë këtë me mjeshtëri. Por nëse përkthimet në anglisht kanë për qëllim të zgjerojnë njohuritë mbi “atë vendin Ballkanik”, atëherë botuesit duhet të jenë të gatshëm të angazhohen edhe me histori që sfidojnë perceptimet e njohura.

Pyetja nuk është nëse shkrimtarët ballkanikë duhet të reflektojnë mbi kontekstin e tyre. Ne e bëjmë këtë natyrshëm. Pyetja është nëse botuesit do të dëgjojnë zërat e ndryshëm që vijnë nga rajoni – apo do të vazhdojnë të privilegjojnë narrativat që përforcojnë supozimet e tyre.

Në fund të fundit, ka më shumë në Ballkan sesa traumë, tragjedi apo rrëfime të ndërtuara për të dhënë mësim. Ka edhe thjesht tregime të shkruara në mënyrë të jashtëzakonshme për gra që dikur punonin në financë, lanë burrat e tyre dhe hapën një punishte qeramike. Disa botues në Amerikë dhe Britani i kanë mbështetur tashmë këto histori – për shembull, çmimi Booker Ndërkombëtar për Georgi Gospodinov – dhe në këtë mënyrë kanë përmbushur misionin për të sjellë zëra nga cepat e ndryshëm të botës në skenën globale, jo si ambasadorë të gjeografisë së tyre, por si tregimtarë në të drejtën e tyre. Por shumë të tjerë ende nuk e kanë bërë.

*Ana Schnabl është romanciere, redaktore dhe kritike sllovene.

Përgatiti: L.Veizi

Gjashtë persona kanë humbur jetën në Itali që nga e premtja e kaluar si pasojë e valës së të nxehtit që ka goditur jugun e vendit.

Në katër ditët e fundit, një turist 19-vjeçar austriak, dy burra, të moshës 71 dhe 66 vjeç, dhe një grua 60-vjeçare italiane, të cilët po kalonin pushimet në jug të Italisë, vdiqën nga arresti kardiak.

Mjekët besojnë se shkaku kryesor i vdekjes – në të gjitha rastet – janë temperaturat e larta, të cilat tejkaluan 43 gradë Celsius.

Të martën një burrë 60-vjeçar dhe një burrë 81-vjeçar vdiqën nga arresti kardiak ndërsa ndodheshin në plazh.

Sipas parashikimeve, vala e të nxehtit pritet të fillojë të ulet nga mbrëmja e së enjtes, por në disa zona të Italisë jugore, temperaturat mund të mbeten më të larta se mesatarja për sezonin.

Italia është goditur nga disa valë të nxehti në fillim të kësaj vere dhe shërbimet meteorologjike të vendit thonë se ngjarjet e fundit klimatike janë shenjë e qartë se javët në vijim do të jenë me temperatura ekstreme, teksa një pjesë e vendit nga ana tjetër mund të përballet me stuhi të forta./e.t

Një aksident i rëndë rrugor ka ndodhur pasditen e sotme rreth orës 14:15 në zonën e njohur si “Antena”, në Qafë-Buall të Bulqizës.

Sipas informacionit paraprak të policisë, një automjet tip “Nisan” ka dalë nga rruga, duke shkaktuar humbjen e jetës së dy personave. Viktimat janë identifikuar si B.Gj. dhe D.Gj., ndërsa një tjetër pasagjer në mjet, shtetasi A.Gj., ka mbetur i plagosur dhe po transportohet me urgjencë drejt spitalit për ndihmë mjekësore.

Në vendngjarje kanë mbërritur forcat e policisë dhe grupi hetimor, të cilët po punojnë për të zbardhur shkaqet dhe rrethanat e këtij aksidenti tragjik./e.t

Modelja dhe influencuesja shqiptare, Melisa, ka reaguar së fundmi ndaj një komenti që ka qarkulluar në rrjete sociale pas paraqitjes së saj në videoklipin më të ri të këngëtarit Butrint Imeri, të titulluar “Harrom”.

Një ndjekës kishte komentuar: “E paska zënë Butrinti”, duke lënë të nënkuptohet se mes dyshes mund të ketë lindur diçka më shumë se një bashkëpunim profesional.
Melisa nuk ka nguruar të përgjigjet me ton të drejtpërdrejtë dhe ironik: “Okej, sot është 2025. Nuk do të thotë që një çikë e një djalë po e bëjnë një klip bashkë që i kanë 25 fëmijë bashkë, edhe që janë martu edhe që gjithë jetën kanë me qenë bashkë”.

Ajo sqaroi më tej se bashkëpunimi i tyre ishte thjesht profesional dhe nuk ka vend për spekulime.

“Një klip e kemi bërë dhe aty ka përfunduar puna”, shtoi ndër të tjerash.

Reagimi i Melisës ka marrë vëmendje të madhe në rrjete, duke hapur diskutime mbi pritshmëritë e publikut kur vjen puna te bashkëpunimet artistike mes vajzave dhe djemve në industrinë shqiptare të muzikës.

Paraqitja e saj në klip gjithashtu mori reagime të shumta e mjaft pozitive nga fansat e dyshes./e.t

Bananja e ngjitur në mur me ngjitës, pjesë e veprës së famshme të artistit italian Maurizio Cattelan, e titulluar “Komediani”, u konsumua për herë të dytë nga një vizitor në një muze në Francë, shkruan euronews.

Vlera e kësaj vepre arrin në 6 milionë dollarë ndërsa ngjarja ndodhi më 12 korrik në galerinë Centre-Pompidou Metz, në lindje të Francës, ku vizitori konsumoi bananen, ndërsa ekipi i sigurisë veproi shpejt duke rikthyer veprën në vend vetëm disa minuta më vonë.

Bananja është një element i prishshëm i veprës, i cili zëvendësohet rregullisht sipas udhëzimeve të artistit.

Galeria njoftoi se artisti ishte i zhgënjyer nga veprimi i vizitorit ndërsa kjo nuk është hera e parë që kjo banane bëhet objekt i këtij veprimi.

Në vitin 2019, në panairin Art Basel Miami në Florida, amerikan David Datuna e shkuli bananen nga muri, e qëroi dhe e hëngri para qindra vizitorëve, duke krijuar një moment viral në botën e artit.

Atëherë, vepra u shit me një banane zëvendësuese për 120 mijë dollarë.

Në nëntor 2024, koleksionisti kinez Justin Sun e bleu “Komediani” në ankand për 6.24 milionë dollarë, përpara se të hante vetë bananen.

Galeria Centre-Pompidou në Metz e cilëson këtë vepër si “ndoshta veprën e artit më të ngrënë të 30 viteve të fundit.”/e.t

Mbi 100 organizata humanitare dhe të të drejtave të njeriut u bënë thirrje qeverive të ndërmarrin veprime urgjente për të ndalur përhapjen e urisë në Gazë.

Ato, gjithashtu, kërkuan armëpushim të menjëhershëm dhe të përhershëm, si dhe heqjen e të gjitha pengesave për shpërndarjen e ndihmave humanitare.

Në deklaratën e nënshkruar nga 111 organizata, përfshirë Mercy Corps, Këshillin Norvegjez për Refugjatët dhe Refugees International, paralajmërohet se uria në Gazë po përhapet me shpejtësi të madhe, ndërkohë që ndihmat jetike, si ushqimi, uji dhe barnat, qëndrojnë të pashpërndara pranë kufirit, pasi organizatave humanitare u ndalohet të veprojnë.

“Derisa rrethimi i Qeverisë izraelite po i lë të uritur banorët e Gazës, punonjësit e ndihmave po bashkohen me ta në radhët për ushqim, duke rrezikuar të qëllohen. Furnizimet kanë mbaruar plotësisht dhe organizatat humanitare po shohin kolegët dhe partnerët e tyre teksa rraskapiten para syve të tyre”, thuhet në reagim.

“Ndalesat dhe vonesat, të shkaktuara nga rrethimi total i Qeverisë izraelite, kanë krijuar kaos, uri dhe vdekje”, sipas organizatave.

Ato kërkuan që qeveritë të veprojnë menjëherë, duke hequr të gjitha pengesat burokratike dhe administrative që bllokojnë ndihmat; duke hapur të gjitha kalimet tokësore drejt Gazës; duke siguruar që ndihmat arrijnë te të gjithë njerëzit në nevojë, pa pengesa; duke refuzuar kontrollin ushtarak mbi shpërndarjen e ndihmave, si dhe duke rikthyer një ndihmë humanitare të udhëhequr nga OKB-ja, bazuar në parimet ndërkombëtare të ndihmës.

“Shtetet duhet të ndërmarrin masa konkrete – si ndalimi i transferimit të armëve dhe municionit – për t’i dhënë fund rrethimit”, thuhet në deklaratë.

Izraeli, i cili kontrollon të gjitha furnizimet që hyjnë në Gazë, mohon se është përgjegjës për mungesën e ushqimit.

Mbi 800 persona u vranë gjatë javëve të fundit, duke u përpjekur të sigurojnë ushqim – shumica e tyre nga të shtënat masive të ushtarëve izraelitë, të pozicionuar pranë qendrave të shpërndarjes së Fondacionit Humanitar në Gazë.

Ky fondacion, i mbështetur nga Shtetet e Bashkuara, është kritikuar ashpër nga organizatat humanitare, përfshirë edhe Kombet e Bashkuara, për, siç është thënë, mungesë të neutralitetit.

Sipas autoriteteve në Gazë, Izraeli ka vrarë afro 60.000 palestinezë në këtë enklavë.

Ofensiva ka nisur në tetor të vitit 2023, pasi Hamasi – grup palestinez, i shpallur terrorist nga SHBA-ja dhe fuqi të tjera – ka sulmuar Izraelin, duke vrarë 1.200 njerëz dhe marrë peng qindra të tjerë./ REL

Në burgun e Durrësit, Erion Veliajt i janë komunikuar akuzat “korrupsion pasiv”, “pastrim parash”, “fshehje e mosdeklarim i pasurisë” dhe “futje e sendeve të palejuara në institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale”.

Në burg u paraqitën këtë të mërkurë agjentët e Byrosë Kombëtare të Hetimit dhe prokurorët e SPAK, të cilët i komunikuan kryetarit të Bashkisë Tiranë akuzat zyrtare të ngritura ndaj tij.

SPAK i ka komunikuar akuze edhe efektivit të policisë së burgjeve që i dha telefonin Veliajt teksa e shoqëronte nga paraburgimi i Durrësit në Apelin e Posaçëm. Efektivi është marrë i pandehur për futje të sendeve të palejuara në ambientet e ekzekutimit të vendimeve penale.

Prokuroria e Posaçme i ka komunikuar akuzat edhe bashkëshortes së kryebashkiakut Veliaj, Ajola Xoxës. Njëkohësisht SPAK ka zgjatur afatin e hetimit deri në 29 shtator.

Për llogari të dosjes “Veliaj”, SPAK i ka komunikuar akuzë edhe biznesmenit M. Lika. Sipas SPAK, Lika akuzohet për “fshehje të ardhurash”.

Komunikimi i akuzave ndryshon statusin juridik të kryebashkiakut, nga person nën hetim në të pandehur.

Gjatë së martës në SPAK u paraqit biznesmeni Elman Abule, një nga të hetuarit e dosjes “Veliaj”, të cilit ju komunikua akuza e “pastrimit të parave”. Abule shoqërohej nga avokatja e tij dhe në dalje nuk pranoi të komentojë.

Erion Veliaj qëndron në paraburgim prej shkurtit të këtij viti. Në vijimësi ai ka bërë përpjekje për zbutje të masës, por pa sukses. Përpjekja e fundit e tij ishte në Gjykatën e Lartë dy javë më parë, ku nuk mundi të zbuste masës “arrest në burg”./e.t

Bashkimi Europian i ka dhënë “dritën jeshile” Shqipërisë për të hapur grupkapitullin e fundit negociues.

Bëhet fjalë për grupkapitullin e 5-të që përfshin bujqësinë dhe kohezionin.

Qeveria pritet që të hartojë pozicionin e saj negociues dhe t’ja dorëzojë prezidencës daneze të BE-së.

Për këtë zhvillim ka reaguar edhe Kryeministri Edi Rama, që e konsideron një zhvillim pozitiv në rrugën e Shqipërisë drejt anëtarësimin në Bashkimin Europian.

“Shqipëria nuk ndalet – Sot, më 23 korrik 2025, në vijim të progresit të vazhdueshëm e dinamik të Shqipërisë në rrugën e negociatave të anëtarësimit në Bashkimin Evropian, Komiteti i Përfaqësuesve të Përhershëm të Vendeve Anëtare të Bashkimit Europian autorizoi Presidencën Daneze të ftojë Shqipërinë për të paraqitur Pozicionin e saj Negociues për negociatat lidhur me kapitujt që përbëjnë Grupkapitullin 5 “Burimet, Bujqësia dhe Kohezioni”../e.t

 

Kleana Xhuveli e cila mori mandatin e Nismës Shqipëria Bëhet, thotë për Report Tv se nuk u fut në garë që të shkojë në Kuvend, por si garanci që listat e mbyllura do të digjeshin. Ajo thotë se do ta përfaqësojë mandatin denjësisht, deri sa të shkojë tek Adriatik Lapaj, më i votuari i listës së hapur.

“Jam aktiviste e Lëvizjes Shqipëria Bëhet. Nuk u futa në garë që të shkojë në kuvend, por garanci që listat e mbyllur të digjeshin, dua të theksoj që do ta përfaqësoj denjësisht mandatin e 80 mijë shqiptarëve, deri ditën kur beteja do ta kthejë tek njeriu më i votuar i listës sonë, Adriatik Lapaj. Jam 27 vjeçe dhe jam kushërira e Adriatikut”, tha ajo./e.t

Një aksident ka ndodhur mesditën e kësaj të mërkure, në fshatin Dvoran të Korçës. Mjeti ka dalë nga rruga dhe ka përfunduar me rrota përpjetë.

Mësohet se drejtuesi ka humbur kontrollin dhe ka dalë nga rruga duke mbetur i plagosur së bashku me bashkëshorten që ishte pasagjere. Nga aksidenti ka mbetur e dëmtuar edhe një këmbësore, e cila është përplasur nga mjeti.

Të lënduarit janë çuar me urgjencë në spital, ndërkohë që nuk dihet ende gjendja shëndetësore e tyre./kb

 

 

Një ngjarje tragjike ka ndodhur paraditen e sotme në zonën turistike të njohur si “Gjiri i Filikur”, ku një shtetase holandeze ka humbur jetën pasi u rrëzua aksidentalisht nga një shkëmb gjatë një aktiviteti me litar.

Sipas informacioneve paraprake, viktima është M. B., 23 vjeçe, e cila dyshohet se ka humbur ekuilibrin gjatë zbritjes dhe është rrëzuar nga një lartësi e konsiderueshme. Pavarësisht ndihmës së parë që iu dha menjëherë dhe përpjekjeve për ta transportuar me ndihmën e Policisë Kufitare, ajo nuk mundi të mbijetonte për shkak të plagëve të rënda që kishte marrë.

Në të njëjtën ngjarje është lënduar edhe një turiste tjetër, J. L., 18 vjeçe, me shtetësi franceze, e cila ndodhej pranë vendit të rrëzimit dhe u godit nga gurë që rrëshqitën gjatë incidentit. Ajo ndodhet në spital jashtë rrezikut për jetën dhe po merr trajtimin e nevojshëm mjekësor.

Policia dhe grupi hetimor ndodhen në vendngjarje dhe po punojnë për të zbardhur plotësisht rrethanat dhe shkakun e këtij aksidenti tragjik. Autoritetet kanë bërë apel për kujdes të shtuar nga vizitorët në terrene të vështira dhe gjatë aktiviteteve të tilla sportive në natyrë./E.T

Lady Macbeth në mbrojtje krahu bashkon komedinë e zezë, këngët dhe atletizmin, ndërsa një lojtare e re e netbollit përballet me ambiciet e saj mes ritmeve elektro-pop

Nga Arifa Akbar

Një valë shfaqjesh të Macbeth-it do të mbërrijnë në festivalin e Edinburgut këtë muaj, të gjitha me qasje të reja mbi dramën skoceze të Shekspirit. Ka “Macbeth: The Musical”, i shoqëruar me hite pop, dhe “Macbeth për Fëmijë”, një version ndijor për të vegjlit me flluska. Por më e pazakonta prej tyre është një shfaqje fituese çmimesh që ka bërë namin në skenat alternative australiane.

Si përzierje, Lady Macbeth Played Wing Defence është gjithçka përveçse e zakonshme. Është një mjuzikël i zi komik, që zhvillohet në një fushë netbolli dhe ndjek një ekip adoleshentesh me shtatë lojtare, njëra prej të cilave, Mac Beth, është një Lady M moderne, me ambicie të flakta për t’u bërë kampione netbolli në vitin e fundit të shkollës. Tri shtrigat janë kthyer në një grup vajzash me emrin Dagger Divas, që e nxisin drejt synimit të saj, me çdo kusht.

E krijuar dhe interpretuar nga një ekip krejtësisht femëror, produksioni i Crash Theatre Co u shfaq për herë të parë në festivalin fringe të Perth-it në vitin 2024 dhe tani mbërrin në Skoci si pjesë e sezonit House of Oz. Është krahasuar me mjuzikëlin Six, që nisi po në festivalin e Edinburgut, si dhe me produksionin australian Fangirls, i cili pati premierën në Londër vitin e kaluar. Autorja Courtney McManus, gjithashtu bashkëshkruese e teksteve dhe aktore në rolin e trajneres, punon si mësuese letërsie në një shkollë australiane. Ajo kishte vënë re mungesën e interesit të nxënësve për Shekspirin dhe kërkoi një mënyrë për t’i afruar të rinjtë me tragjedinë.

“Si ta bëj Shekspirin të qasshëm?” pyet ajo.

“Në departamentet e anglishtes ku kam punuar, librat e Shekspirit ishin ato që mbuloheshin me pluhur… Po t’u thoja nxënësve: ‘Kush është Shekspiri?’, ndoshta s’do dinin ç’të thonin. Nuk është më relevant për ta.”

Macbeth ka qenë gjithmonë drama e saj e preferuar, por familja e saj kishte më shumë pasion për sportin. “Kështu që mendova: si t’i përfshij në Shekspirin?” – Dhe sapo i lindi ideja që ta vendoste dramën në botën e netbollit, e kuptoi se duhej të ishte patjetër një mjuzikël — me bas, sintetizatorë dhe energji fizike të lartë. Bec Price, kompozitorja e partiturës elektro-pop, bashkëshkroi tekstet (dhe drejton gjithashtu shfaqjen), me frymëzim nga Lady Gaga, Kylie Minogue dhe Charli XCX – por me shtesë elementë sportivë. Ajo madje regjistroi zhurmën e atleteve të netbollit mbi parket për një nga këngët kryesore: Pick Your Player.

“Sintetizatorët janë instrumentet e mia të preferuara në botë,” thotë Price.

“Kur vajzat më kërkuan të shkruaj muzikën, mendova: ‘Do ta kthej në një album dance’ – dhe pikërisht këtë donin. Ndjenja ishte: ‘Ta bëjmë Shekspirin cool dhe të klubeve të natës… drita që vezullojnë, muzikë e shpejtë, vajza që rrotullohen’.”

McManus beson se temat e dramës u përshtatën në mënyrë të përsosur me botën e netbollit konkurrues dhe adrenalina e saj. Shfaqja është edhe një eksplorim i ambicies, rivalitetit dhe bashkëpunimit mes vajzave të reja.

“Personazhet që kam shkruar pasqyrojnë përvojat e mia me të rinjtë – në momentet e tyre më të këqija dhe më të mira,” thotë ajo.

“Por Mac Beth, ndryshe nga origjinali, ka një rrugë shlyerjeje: ajo ndjen fajin, përjeton pasojat e veprimeve të saj, por gjithashtu ka një mundësi për t’u penduar dhe ndryshuar.”

Mesazhi qendror i shfaqjes ka të bëjë me fuqinë kolektive të vajzave si ekip, jo me fuqinë individuale që kërkon Mac Beth.

“Ky është një mësim që mund ta marrim edhe në grupet tona të grave: nuk kemi pse të jemi më të mirat apo më të mëdhatë. Mjafton të jemi të mbështetura dhe të mbështesim njëra-tjetrën.”

Price, e cila ka punuar si mentore e të rinjve dhe ka drejtuar kampe për shëndetin mendor të vajzave, shton:

“Jam pasionuar pas fjalës ‘bossy’ (urdhëruese), që nuk përdoret kurrë për një mashkull. Ç’do të thotë të jesh ‘bossy’? Apo ambicioze? Le ta vëmë në skenë, le të shkojë gjithçka ters… por në fund të fundit, kjo vajzë e meriton dashurinë dhe të jetë pjesë e ekipit.”

Përgatiti: L.Veizi

 

Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit Ilir Proda ndodhet në një vizitë në Stamboll, ku është takuar me homologun e tij turk, Mahmut Demirtaş.

“Delegacioni shqiptar u prit në një takim miqësor dhe të ngrohtë nga Drejtori i Përgjithshëm i Policisë turke, Guvernatori Mahmut Demirtaş, i shoqëruar nga Drejtori i Departamentit për Bashkëpunim Ndërkombëtar, Drejtues i Lartë Gökhan Demirtola, dhe Drejtori i Departamentit për Interpolin dhe Europolin, Drejtues i Lartë Mustafa Serkan Sabanca.”-bën me dije Policia përmes një komunikate për mediat.

Në këtë takim, Demirtaş e përgëzoi Prodën për frymën e re të bashkëpunimit dhe vendosmërinë për të forcuar më tej marrëdhëniet me partnerët dhe me agjencitë ligjzbatuese ndërkombëtare. Ai po ashtu shprehu gatishmërinë që Policia turke të vazhdojë të jetë një mbështetje e fuqishme për Policinë e Shtetit.

Proda nga ana tjetër e falënderoi homologun turk, për pritjen dhe për mbështetjen, dhe “e njohu atë me vizionin e tij për një transformim të mëtejshëm të Policisë së Shtetit, me një shërbim gjithnjë e më cilësor për qytetarët dhe një forcë policore më profesionale dhe të besueshme në përballjen me krimin e organizuar dhe terrorizmin”.

Sipas njoftimit për mediat, në këtë takim mes dy drejtuesve u theksua se marrëdhëniet ndërmjet dy policive janë ndërtuar mbi një partneritet strategjik dhe një histori të gjatë bashkëpunimi, i cili është intensifikuar në vazhdimësi për të përballuar sfidat e përbashkëta të sigurisë.

Bashkëpunimi mes dy policive sipas tyre është i gjithanshëm dhe nuk njeh barriera: “Ai shtrihet në fusha kyçe si: lufta kundër krimit të organizuar dhe narkotikëve; bashkëpunimi në fushën e antiterrorizmit dhe të sigurisë publike; kapja, arrestimi dhe ekstradimi i shtetasve në kërkim ndërkombëtar; mbështetja logjistike dhe teknologjike pas sulmeve kibernetike ndaj institucioneve shqiptare; arsimi dhe trajnimi i përbashkët i punonjësve të Policisë, si dhe menaxhimi i kufijve dhe i migracionit”.

Proda në këtë vizitë ishte i shoqëruar nga Drejtori i Departamentit të Policisë Kriminale Drejtues i Lartë Neritan Nallbati, dhe Drejtori i Departamentit për Marrëdhëniet Ndërkombëtare Drejtues i Lartë Pëllumb Seferi.

Në përfundim të vizitës zyrtare në Stamboll, delegacioni shqiptar, vizitoi dhe Panairin Ndërkombëtar të Industrisë së Mbrojtjes (IDEF 2025), ku u njoh nga afër me teknologjitë më të fundit në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes./kb

Kryetari i partisë Demokratike doli sot përsëri në një konferencë për gazetarët, që prej dy muajsh e ka kthyer në një ritual të përditshëm, duke denoncuar manipulimin e votës së diasporës për zgjedhjet parlamentare të 11 majit.

Ai deklaroi se shumë nga zarfat nuk u kthyen nga DHL në Shqipëri. Për rastin e Italisë Berisha pretendoi se mbi 15 mijë vota nuk u kthyen, duke deklaruar se “votat u mbytën në Adriatik”. Ai tha se ka shumë zarfa me firma të falsifikuara si vizë apo fjongo, raste kur kanë firmosur persona të tjerë dhe jo votuesi apo edhe dorëzime të këtyre zarfeve pas zgjedhjeve të 11 majit.

“Mbi 15 mijë vota të diasporës shqiptare në Itali u mbytën në Adriatik dhe nuk mbërritën në Shqipëri, vota të qytetarëve shqiptarë. Nuk dihet se kush është personi që i takon, kush e ka marrë votën. Janë 30% e rasteve, shenjat e firmave me vizë apo fjongo me përqindje të lartë. Në 42 raste është krejtësisht falsitet dorëzimi i fletëve të votimit. Janë dorëzuar në zyrat e PS-së, nuk u është dorëzuar votuesve. Janë bërë dorëzime pas ditës së votimit, 12 apo 14 maj. Ka raste kur të tjerë persona kanë firmosur dhe jo vetë personi”, tha kreu i selisë blu, duke i qëndruar deklaratave për farsë elektorale.

Ai kërkoi nga shqiptarët e diasporës që të ngriheshin kundër këtij manipulimi dhe falsifikimi zgjedhor, kundër qeverisë dhe mazhorancës./E.T

Kryetari i Komisionit Qendror të Zgjedhje ka pranuar kërkesën e kandidatëve të Partisë Social Demokrate, të cilët kanë hequr dorë nga vullneti i tyre për të marrë mandatin e deputetit dhe kështu e drejta për të shkuar në Kuvend i lind njërit prej kandidatëve në lista të hapura.

Kandidati, i cili merr mandatin e PSD nga qarku i Tiranës është Tedi Mula.

“Janë depozituar sot ne KQZ 12 deklarata të cilat i përkasin 12 kandidatëve për deputetë të listës të mbyllur për qarkun e Tiranës. Deklarata noteriale, sipas së cilave, secili prej tyre deklaron se nuk ka interes për të marrë mandatin e deputetit. Kemi një dorëheqje nga e drejta për të përfituar mandatin e deputetit dhe jo nga kandidimin. KQZ respekton vullnetin e kandidatëve, rezulton se kandidati fitues dhe ai që merr mandatin e PSD në Tiranë është Tedi Mula”./E.T

Një turiste mbeti e shtangur pasi vuri re çmimin marramendës të një pjate të diskutueshme në një piceri në Maltë.

Valentina Trujillo Olivares, nga Kili, vuri re “çmimin e tepruar” pasi ndaloi te Sotto Prosciutteria për një vakt gjatë një udhëtimi të kohëve të fundit në Gżira, shkruajnë mediat e huaja

Stilistja dhe studentja 27-vjeçare dokumentoi përvojën e saj në një video të ndarë në mediat sociale më 10 korrik, në të cilën ajo filmoi veten duke shfletuar menunë e restorantit.

Aty shihen çmimet e disa picave më të lira – me një çmim të arsyeshëm prej 9.45 €, ndërsa Semplice dhe Tirolese kushtonin secila 14.70 €.

@valetrujillooo Respuesta a @deividps abro debate por la pizza hawaiana  #pizzahawaiana ♬ sonido original – Vale Trujillo

Por çmimi i një pice Havaiane – e cila përmban proshutë dhe ananas – e la pushuesen e shtangur pasi vuri re se ishte e listuar me një çmim marramendës prej 100 €.

Ajo tha në pamjet filmike: “Jam në një restorant italian dhe shikoni sa kushton pica Havaiane – 100 euro!”.

Valentina shpjegoi se me kuriozitet e kishte pyetur një kameriere nëse opsioni ishte në të vërtetë i disponueshëm, por pretendoi se nuk e porositi për shkak të ‘fytyrës’ që bëri anëtari i stafit, dhe në vend të kësaj porositi specialitetin e rekomanduar të shtëpisë, Calzone./e.t

Shumë njerëz kanë frikë të konsumojnë produkte të cilave u ka kaluar data e përdorimit, por në fakt, disa ushqime janë plotësisht të sigurta edhe pas kalimit të kësaj date, nëse ruhen si duhet dhe nëse nuk tregojnë shenja prishjeje

Në të kundërt me bindjen e zakonshme, jo çdo produkt ka një “vijë të kuqe” të prerë për konsum. Shpesh, data e skadencës ngatërron konsumatorët: për pasojë, hidhen sasi të mëdha ushqimesh që mund të ishin përdorur pa asnjë rrezik.

Sigurisht që disa produkte, sidomos mishi, peshku apo frutat e detit, kërkojnë vëmendje të madhe — ato nuk tolerojnë vonesë dhe duhet të hidhen sapo t’u kalojë afati. Por për shumë ushqime të tjera, rregullat janë më fleksibël.

Një dallim i madh duhet bërë mes frazës “afati i përdorimit” (p.sh. përdor deri më datë…) dhe “më mirë të përdoret deri më…”. I pari nënkupton që produkti mund të bëhet i rrezikshëm pas asaj date; i dyti flet më shumë për cilësinë dhe freskinë maksimale të shijes. Pra, edhe nëse data kalon, shumë artikuj nuk paraqesin rrezik, por mund të mos kenë më të njëjtin shije ose aromë.

Sipas dietologes Maya Feller, MS, RD, CDN, që ka folur për Bustle: “Kushdo që ka imunitet të dobësuar duhet të shmangë çdo ushqim që është qartësisht i prishur ose ka kaluar afatin e konsumit, sidomos nëse ka aromë ose pamje të dyshimtë.”

Në fund të fundit, datat në paketim i shërbejnë më shumë tregtarëve për të garantuar cilësinë e plotë, sesa për të treguar sigurinë absolute. Për disa produkte, datat mund t’i injoroni me kujdes — duke përdorur shqisat dhe logjikën, transmeton Telegrafi.

1. Biskotat

Falë konservuesve, biskotat shpesh qëndrojnë të sigurta edhe disa javë ose deri në dy muaj pas datës së skadencës. Megjithatë, mund të humbin krokantësinë. Një truk i thjeshtë është t’i fusni pak minuta në furrë për t’ua kthyer freskinë.

2. Buka

Buka mund të konsumohet edhe disa ditë pas datës së shënuar, nëse nuk ka myk. Mbajtja në frigorifer (sidomos në frigoriferë “no frost” ku nuk krijohet lagështi) e zgjat jetëgjatësinë. Nëse shfaqet myk, hidheni menjëherë.

3. Brumërat e thatë

Shpagetat, makaronat dhe të gjitha llojet e brumërave të thatë mbeten të sigurta për konsum për vite të tëra, për sa kohë ruhen në vende të freskëta, të thata dhe të mbyllura mirë.

4. Qumështi

Edhe pse tingëllon çuditshëm, qumështi mund të jetë i mirë edhe disa ditë pas afatit, nëse ka ruajtur aromën dhe strukturën normale. Nëse bëhet kokrrizor, ka erë kosi apo djathi, mos e përdorni. Shpesh, qumështi prishet para datës së shënuar, prandaj gjithmonë kontrolloni me hundë dhe sy.

5. Jogurti

Një kavanoz jogurti i pahapur mund të jetë i konsumueshëm deri tri javë pas datës së përdorimit, nëse ambalazhi është i paprekur. Aroma e pakëndshme ose ndryshimi në strukturë tregojnë që duhet ta hidhni.

6. Djathërat e fortë

Kaçkavalli dhe djathërat e tjerë të fortë kanë një kore që ndalon përhapjen e mykut. Nëse krijohet myk në sipërfaqe, hiqeni me kujdes pjesën e prekur dhe pjesa tjetër mund të konsumohet. Nëse ndryshon aroma dhe shija, hidheni pa hezitim.

7. Mishi, mos rrezikoni kot

Nëse nuk jeni të sigurt, mos e konsumoni. Mishi mund të jetë i sigurt pak ditë pas datës, por nuk duhet të ketë aromë të keqe, ngjyrë të çuditshme ose lëng të trashë. Nëse e ngrini përpara skadencës, mund ta ruani më gjatë.

8. Orizi i bardhë

Orizi i bardhë mund të zgjasë me vite nëse mbahet në qese hermetike ose kavanoza qelqi, larg lagështisë. Orizi integral prishet më shpejt për shkak të yndyrnave që përmban.

9. Vezët

Kur ruhen në frigorifer, vezët mund të konsumohen deri tri javë pas datës së shënuar. Vezët e prishura kanë një erë të rëndë të dallueshme menjëherë.

10. Sallata jeshile

Nëse gjethet janë ende të freskëta, pa myk ose lagështi të dyshimtë, mund të konsumohen edhe pas afatit të treguar.

11. Perimet e ngrira

Nëse nuk janë shkrirë asnjëherë, perimet e ngrira mund të qëndrojnë të sigurta pothuajse pa afat. Por nëse shkrijnë dhe ri-ngrihen disa herë, mund të humbin cilësinë ose të dëmtohen.

12. Sheqeri

Sheqeri i ruajtur në vende të thata e të freskëta nuk ka afat skadence praktikisht. Lagështia është armiku i vetëm.

13. Çokollata

Çokollata mund të duket e “zbehtë” ose me shtresë të bardhë – kjo është yndyra e kristalizuar dhe nuk dëmton. Shija mund të mos jetë si e freskëta, por nuk është e rrezikshme.

14. Çipsat

Edhe çipsat mund të hahen disa javë pas datës. Kripa vepron si konservues natyral, por freskia nuk do të jetë e njëjtë.

15. Kafja

Kafja e mbyllur ose kokrrat e kafes mund të ruhen me muaj pas datës së shënuar, veçanërisht nëse ruhen në kuti hermetike larg lagështisë.

16. Çaji

Qeskat ose gjethet e çajit mund të jenë të sigurta për konsum deri në gjashtë muaj pas datës së përdorimit. Ruajini në vend të thatë dhe të errët.

17. Pijet e forta

Whiskey, vodka, gin, rakia – këto pije nuk skadojnë praktikisht kurrë, nëse ruhen të mbyllura. Shija mund të ndryshojë shumë pak me kohën.

18. Mustarda dhe keçapi

Një shishe keçapi e pahapur mund të qëndrojë edhe një vit pas afatit. Pasi hapet, rekomandohet të konsumohet brenda gjashtë muajve. Mustarda mund të ruhet deri në dy vjet, ose një vit pasi të hapet.

19. Erëzat

Piper, kanellë, spec i kuq – të gjitha këto ruajnë aromën e tyre për dy vjet pas datës, nëse ruhen në kavanoza qelqi, në vend të thatë dhe pa dritë direkte.

20. Turshitë

Turshitë e bëra vetë ose të konservuara mund të konsumohen deri në dy vjet, nëse janë ruajtur në kushte të duhura.

21. Produktet e konservuara

Konservat, nëse janë të padëmtuara dhe ruhen në vend të freskët, zgjasin 3-4 vjet pas datës së prodhimit.

22. Uthulla

Uthulla, falë aciditetit të lartë, ka jetë pothuajse të pakufizuar. Mund të humbasë pak nga aroma e fortë me kalimin e kohës, por nuk prishet.

23. Salca e sojës

Salcat e fermentuara si salca e sojës mund të ruhen më shumë se tre vjet, nëse mbyllen mirë dhe nuk ekspozohen ndaj lagështisë.

24. Mjalti

Mjalti origjinal nuk skadon. Nëse kristalizohet, vendoseni kavanozin në ujë të ngrohtë që të kthehet në gjendje të lëngshme. Sa më hermetik kavanozi, aq më i sigurt është mjalti juaj.

Këshillë e fundit: Pavarësisht datave, gjykimi më i mirë është shqisa juaj e nuhatjes dhe syri. Nëse diçka duket ose nuhatet keq – mos e konsumoni! Më mirë të hidhni një produkt, sesa të rrezikoni shëndetin. /e.t