❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 8 August 2025Main stream

Inflacioni u rrit lehtë gjatë korrikut

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
8 August 2025 at 12:19

Nga Gazeta ‘SI’ – Inflacioni pĂ«r muajin korrik 2025 ka kapur vlerĂ«n 2.5%, duke shĂ«nuar njĂ« rritje tĂ« lehtĂ« nĂ« krahasim me tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ« tĂ« njĂ« viti mĂ« parĂ«, kur kjo shifĂ«r ishte 2.1%.

Rritja e çmimeve në muajin korrik 2025 ishte në nivelin më të lartë që prej shkurtit të vitit 2024.

Sipas INSTAT, qĂ« ka publikuar indeksin e çmimeve tĂ« konsumit, rritja vjetore e çmimeve nĂ« muajin korrik Ă«shtĂ« ndikuar kryesisht nga grupi “Ushqime dhe pije joalkoolike”, pasuar nga grupi “Qira, ujĂ«, lĂ«ndĂ« djegĂ«se dhe energji”.

Nga analiza krahasimore, nĂ« raport me korrikun e vitit 2024, rritja mĂ« e madhe pĂ«r kĂ«tĂ« vit Ă«shtĂ« shĂ«nuar nĂ« grupet “argĂ«tim dhe kulturĂ«â€ me 7.7% dhe “pijet alkoolike e duhan” me 3.4%, tĂ« cilat pasohen nga qiratĂ«, energjia, mobilimi i shtĂ«pive etj.

The post Inflacioni u rrit lehtë gjatë korrikut appeared first on Gazeta Si.

10.000 hotele europiane padisin Booking.com: Ka deformuar tregun!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
8 August 2025 at 11:31

Më shumë se 10.000 hotele kanë paditur platformën Booking.com, për deformim të tregut dhe shfrytëzim të pozitës së saj dominuese.

Padia Ă«shtĂ« ngritur nga Shoqata e Hoteleve, Restoranteve dhe Kafeneve nĂ« EuropĂ« (Hotrec), qĂ« pĂ«rfaqĂ«son sektorin e mikpritjes nĂ« Bashkimin Europian. PĂ«r shkak tĂ« interesit tĂ« lartĂ«, Hotrec ka zgjatur afatin deri mĂ« 29 gusht qĂ« tĂ« tjera biznese tĂ« kenĂ« mundĂ«si t’i bashkohen padisĂ«.

“Regjistrimet pĂ«r t’u bashkuar me padinĂ« po rriten vazhdimisht, gjĂ« qĂ« tregon qartĂ« dĂ«shirĂ«n e industrisĂ« sĂ« mikpritjes pĂ«r tĂ« kundĂ«rshtuar praktikat e padrejta nĂ« tregun digjital,” shton Hotrec.

Ky veprim ligjor, i mbështetur nga 30 shoqata kombëtare hotelierësh, përfshirë edhe atë të Britanisë së Madhe, pritet të jetë një ndër më të mëdhenjtë ndonjëherë në sektorin europian të mikpritjes.

“Mbi 10,000 hotele janĂ« bashkuar tashmĂ« me iniciativĂ«n pan-europiane pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar kompensim pĂ«r humbjet financiare tĂ« shkaktuara nga pĂ«rdorimi i klauzolave tĂ« paligjshme tĂ« ‘çmimit mĂ« tĂ« mirë’ nga Booking.com”, thuhet nĂ« deklaratĂ«n e Hotrec.

Sipas padisĂ«, klauzolat e “çmimit mĂ« tĂ« mirĂ«â€ kanĂ« qenĂ« tĂ« imponuara me presion tĂ« madh, duke ndaluar hotelet tĂ« ofrojnĂ« çmime mĂ« tĂ« ulĂ«ta nĂ« platformat e tjera apo edhe nĂ« faqet e tyre zyrtare.

Booking.com gjithashtu i ka pĂ«rdorur kĂ«to klauzola pĂ«r tĂ« parandaluar prenotimet direkte nga klientĂ«t, tĂ« ashtuquajturat “prenotime pa ndĂ«rmjetĂ«s”, tĂ« cilat reduktojnĂ« komisionet pĂ«r platformĂ«n.

Padia mbulon periudhĂ«n nga viti 2004 deri nĂ« 2024, kur Booking.com hoqi dorĂ« nga klauzolat e “çmimit mĂ« tĂ« mirĂ«â€ pĂ«r t’iu pĂ«rmbajtur Ligjit pĂ«r Tregjet Digjitale tĂ« BE-sĂ«.

Sipas Hotrec, kjo padi, që do të shqyrtohet në Amsterdam, mbështetet në një vendim të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë në vitin 2024, ku u konstatua se klauzolat e paritetit të çmimeve të Booking.com bien ndesh me ligjin evropian të konkurrencës.

“HotelierĂ«t europianĂ« kanĂ« vuajtur pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« nga kushte tĂ« padrejta dhe kosto tĂ« tepruara. Tani Ă«shtĂ« momenti tĂ« qĂ«ndrojmĂ« tĂ« bashkuar dhe tĂ« kĂ«rkojmĂ« drejtĂ«si”, tha presidenti i Hotrec, Alexandros Vassilikos.

Nga ana tjetĂ«r, Booking.com ka hedhur poshtĂ« pretendimet, duke i quajtur deklaratat e Hotrec dhe organizatave tĂ« tjera hoteliere si “tĂ« pasakta dhe mashtruese”. NĂ« njĂ« deklaratĂ« zyrtare, kompania thotĂ« se nuk ka marrĂ« asnjĂ« njoftim formal pĂ«r njĂ« padi kolektive.

The post 10.000 hotele europiane padisin Booking.com: Ka deformuar tregun! appeared first on Gazeta Si.

Yesterday — 7 August 2025Main stream

Kosova nĂ« protestĂ« kundĂ«r gjykatĂ«s sĂ« HagĂ«s pĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ«

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
7 August 2025 at 20:40

MijĂ«ra qytetarĂ« protestuan tĂ« enjten nĂ« PrishtinĂ« “kundĂ«r padrejtĂ«sisĂ«â€ nga Dhomat e Specializuara tĂ« KosovĂ«s nĂ« HagĂ« ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UshtrisĂ« Çlirimtare tĂ« KosovĂ«s (UÇK), tĂ« cilĂ«t po akuzohen pĂ«r krime lufte dhe krime kundĂ«r njerĂ«zimit.

Në protestën, që u organizua nga kategoritë e dala nga lufta, morën pjesë qytetarë nga qytete të ndryshme të Kosovës, por edhe nga vende të rajonit.

OrganizatorĂ«t e protestĂ«s dhe folĂ«sit e tjerĂ« kĂ«rkuan qĂ« pĂ«r tĂ« akuzuarit nga Gjykata nĂ« HagĂ« tĂ« ketĂ« “drejtĂ«si dhe jopadrejtĂ«si”. Gjykata Speciale u akuzua se Ă«shtĂ« e njĂ«anshme dhe se po tenton ta zhvendosĂ« fajin nga “pushtuesit te çlirimtarĂ«t”. Po ashtu u tha se drejtĂ«sia selektive prodhon padrejtĂ«si.

NdĂ«rkaq pas protestĂ«s, Organizata e VeteranĂ«ve tĂ« LuftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ« falĂ«nderoi tĂ« gjithĂ« pjesĂ«marrĂ«sit, duke theksuar se “kur populli ngrihet, padrejtĂ«sia nuk kalon dot”.

Gucati: Ky Ă«shtĂ« kriminalizim i UÇK-sĂ«

GjatĂ« protestĂ«s, kreu i OrganizatĂ«s sĂ« VeteranĂ«ve tĂ« LuftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ« (OVL-UÇK), Hysni Gucati, tha para protestusve se sot po rrezikohet liria dhe e vĂ«rteta e luftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ«.

Sipas tij, Specialja po e deformon historinĂ« e KosovĂ«s, duke e cilĂ«suar kĂ«tĂ« gjykatĂ« si “kundĂ«r UÇK-sĂ« dhe kundĂ«r KosovĂ«s”.

Gucati shtoi se Specialja po pĂ«rhap narrativin “e rremĂ« se Kosova Ă«shtĂ« çliruar nga kriminelĂ«t”, duke shtuar se vendi Ă«shtĂ« çliruar nga UÇK-ja, Shtetet e Bashkuara dhe NATO-ja.

“Kjo nuk Ă«shtĂ« drejtĂ«si, kjo Ă«shtĂ« dhunĂ« politike. Ky Ă«shtĂ« kriminalizim i UÇK-sĂ« dhe ndĂ«rhyrjes sĂ« NATO-s”, tha ai.

https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fevropaelire%2Fposts%2Fpfbid0x8qyswNJsFtquoavUmRcEHxicUx1jCEfwpLLo3HgbmweupxvKWp81q9xhvwMmQESl&show_text=true&width=500

Gucati pĂ«rsĂ«riti qĂ«ndrimin se veteranĂ«t besojnĂ« nĂ« drejtĂ«si “por nuk duam padrejtĂ«si”.

Folës në protestë ishin edhe kreu i Bashkimit Demokratik për Integrim në Maqedoninë e Veriut, Ali Ahmeti, si dhe Nevenka Tromp, e cila për një dekadë ka qenë hulumtuese e Tribunalit të Hagës për krimet e luftës në ish-Jugosllavi.

Ahmeti kĂ«rkon lirimin e ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«

GjatĂ« fjalimit para protestuesve, Ali Ahmeti, qĂ« ka qenĂ« pjesĂ« e UÇK-sĂ«, bĂ«ri thirrje liri pĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ«.

Ai tha se ata po trajtohen padrejtësisht nga Gjykata Speciale.

“Sot kĂ«rkojmĂ« tĂ« drejtĂ«n tonĂ«, UÇK-ja ka bĂ«rĂ« njĂ« luftĂ« tĂ« drejtĂ«, pĂ«r liri, pĂ«r çlirim nga pushtimi. Ajo i Ă«shtĂ« pĂ«rmbajtur ligjeve ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« luftĂ«s. Nuk Ă«shtĂ« marrĂ« me tĂ« pafajshmit, nuk ka vrarĂ« civilĂ«, gra, fĂ«mijĂ«, apo pleq”, tha Ahmeti.

Sipas Ahmetit, Serbia po bĂ«n gjithçka qĂ« pĂ«rmes gjykatĂ«s nĂ« HagĂ« “tĂ« zhbĂ«jĂ« shtetin e KosovĂ«s”. NĂ« kĂ«tĂ« drejtim ai pĂ«rmendi se Gjykata ka marrĂ« prova materiale nga Serbia.

“Ky model i drejtĂ«sisĂ« selektive, nuk sjellĂ« drejtĂ«si universale, por narrativ qĂ« zhvendos fajin nga pushtuesit te çlirimtarĂ«t”, tha Ahmeti.

Gjatë fjalimit, ai kërkoi nga përfaqësuesit e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut që janë në Këshillin e Evropës të kërkojnë rishikimin e rezolutës, mbi pretendimet e të cilës u krijua Gjykata Speciale.

“Shpifje monstruoze, idoteske se gjoja UÇK-ja ka bĂ«rĂ« trafikim organesh, pĂ«rpara sĂ« vĂ«rtetĂ«s dĂ«shtuan tĂ« gjithĂ« antishqiptarĂ«t qĂ« pĂ«rgatitĂ«n njĂ« dosje tĂ« verdhĂ« pĂ«r tĂ« komprometuar historinĂ« mĂ« tĂ« lavdishme tĂ« shqiptarĂ«ve: UÇK-nĂ«â€, tha Ahmeti.

“Nuk pranojmĂ« qĂ« historia tĂ« shkruhet nga tĂ« huajt, aq mĂ« pak nga njĂ« GjykatĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« kompetente pĂ«r kĂ«tĂ« dhe qĂ« i ka humbur integriteti”, shtoi ai.

Tromp: Drejtësia selektive është padrejtësi

Ish-hulumtuesja nĂ« Tribunalin e HagĂ«s, Nevenka Tromp e nisi fjalimin nĂ« PrishtinĂ« me sloganin “DrejtĂ«sia e vonuar Ă«shtĂ« drejtĂ«si e mohuar”. Ky slogan, sipas saj, nuk Ă«shtĂ« thjesht slogan, “por realiteti i dhimbshĂ«m qĂ« ju po pĂ«rballeni prej vitesh. QĂ« drejtĂ«sia tĂ« pranohet ajo duhet tĂ« ketĂ« legjitimitet”.

Ajo tha se gjykatat duhet të veprojnë në mënyrë të paanshme dhe nëse drejtësia zbatohet në mënyrë selektive, pasi rrezikon të jetë padrejtësi.

Tromp kujtoi se ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ« shkuan vullnetarisht nĂ« HagĂ«, pasi tha se “besuan se do tĂ« ketĂ« drejtĂ«si”.

“KĂ«ta udhĂ«heqĂ«s ishin ata qĂ« e mbĂ«shtetĂ«n krijimin e kĂ«saj gjykate. E bĂ«nĂ« kĂ«tĂ«, duke e ditur rrezikun qĂ« kanosej ndaj tĂ« gjithĂ« luftĂ«tarĂ«ve. Sepse ata besuan nĂ« drejtĂ«sinĂ« e kauzĂ«s sĂ« tyre
Ata luftuan dhe fituan”, tha Tromp.

Protesta e organizuar nga veteranĂ«t e UÇK-sĂ« u pĂ«rkrah nga Partia Demokratike e KosovĂ«s, Aleanca pĂ«r ArdhmĂ«rinĂ« e KosovĂ«s, Nisma Socialdemokrate dhe eksponentĂ« tĂ« Lidhjes Demokratike tĂ« KosovĂ«s. NdĂ«rkaq, nga LĂ«vizja VetĂ«vendosje kanĂ« thĂ«nĂ« se protesta Ă«shtĂ« “dhjetĂ« vjet e vonuar” pasi nĂ« kohĂ«n kur Ă«shtĂ« themeluar Gjykata Ă«shtĂ« dashur qĂ« tĂ« protestohet kundĂ«r “pushtetit tĂ« atĂ«hershĂ«m”.

NĂ« Dhomat e Specializuara – qĂ« njihen ndryshe edhe si Gjykata Speciale – rasti kryesor po zhvillohet kundĂ«r ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«, pĂ«rkatĂ«sisht ndaj ish-presidentit Hashim Thaçi, ish-kryeparlamentarĂ«ve Kadri Veseli dhe Jakup Krasniqi dhe ish-deputetit tĂ« KosovĂ«s, Rexhep Selimi. Ata akuzohen pĂ«r krime lufte dhe krime kundĂ«r njerĂ«zimit, tĂ« cilat i kanĂ« hedhur poshtĂ« tĂ« katĂ«rtit.

VeteranĂ«t e UÇK-sĂ« kanĂ« kundĂ«rshtuar trajtimin qĂ« po iu bĂ«het atyre nga Gjykata dhe Prokuroria e Specializuar nĂ« HagĂ«, por po ashtu kanĂ« kritikuar QeverinĂ« aktuale nĂ« KosovĂ« lidhur me ndihmĂ«n financiare pĂ«r mbrojtjen e ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«.

Ministria e Drejtësisë ka njoftuar se i ka ndarë në total rreth 33 milionë euro për mbrojtjen e të akuzuarve.

OVL e UÇK-sĂ« ka thĂ«nĂ« se e konsideron tĂ« turpshme vendosjen e “çmimeve tavan” pĂ«r tarifat ndaj ekipeve mbrojtĂ«se nĂ« HagĂ« dhe ka kĂ«rkuar heqjen e menjĂ«hershme tĂ« tyre.

Në fund të korrikut, veteranët, por edhe ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, ngritën një shqetësim tjetër sa i përket gjykatës në Hagë: provat materiale nga Serbia.

Haxhiu tha se Ă«shtĂ« njoftuar se Specialja ka pranuar si prova materiale disa dokumente tĂ« dorĂ«zuara nga institucionet e SerbisĂ«, duke pĂ«rmendur Departamentin e SigurisĂ« ShtetĂ«rore, MinistrinĂ« e PunĂ«ve tĂ« Brendshme dhe tĂ« ashtuquajturĂ«n “KomandĂ« pĂ«r KosovĂ«n dhe MetohinĂ«â€.

Ajo e konsideroi kĂ«tĂ« si “zhvillim thellĂ«sisht tĂ« papranueshĂ«m”. Sipas Haxhiut, pranimi i materialeve tĂ« prodhuara nga Serbia si burim i besueshĂ«m pĂ«rbĂ«n “deformim tĂ« rĂ«ndĂ« tĂ« drejtĂ«sisĂ« dhe njĂ« fyerje tĂ« hapur ndaj viktimave tĂ« luftĂ«s dhe sakrificĂ«s pĂ«r liri”, teksa ka shtuar se me kĂ«tĂ« veprim ngrihen dyshime serioze mbi paanshmĂ«rinĂ« e vetĂ« gjyqtarĂ«ve tĂ« rastit.

NdĂ«rkaq, presidentja e KosovĂ«s, Vjosa Osmani, mĂ« 5 gusht tha se Ă«shtĂ« shqetĂ«suese qĂ« cilado gjykatĂ« qĂ« Ă«shtĂ« formuar nga Kosova, qĂ« e ka detyrim ligjor qĂ« tĂ« funksionojĂ« sipas sistemit juridik tĂ« KosovĂ«s, tĂ« pranojĂ« prova nga Serbia, pasi tha se historikisht Ă«shtĂ« dĂ«shmuar se Serbia ka prodhuar “prova tĂ« falsifikuara” qĂ« sipas saj kanĂ« pĂ«r synim qĂ« ta rishkruajnĂ« historinĂ«.

Procesi gjyqĂ«sor ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«

KatĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ« ndodhen nĂ« paraburgim nĂ« HagĂ« qĂ« nga nĂ«ntori i vitit 2020. QĂ«ndrimi pĂ«r pesĂ« vjet nĂ« paraburgim shpesh Ă«shtĂ« cilĂ«suar si shkelje e tĂ« drejtave tĂ« njeriut nga veteranĂ«t nĂ« KosovĂ«.

Procesi gjyqësor ndaj tyre ka nisur më prill të vitit 2023. Në mbi dy vjet, Zyra e Prokurorit të Specializuar thirri në gjykatore 125 dëshmitarë si dhe ka paraqitur rreth 3.000 prova materiale.

ZPS-ja deklaroi mĂ« 16 prill se ka pĂ«rmbyllur paraqitjen e provave ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«.

Tani radhĂ«n e ka mbrojtja pĂ«r tĂ« paraqitur rastin. Por, avokatĂ«t e ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ« janĂ« ankuar se trupi gjykues u ka shkurtuar afatin pĂ«r pĂ«rgatitjen e mbrojtjes sĂ« tyre. Mbrojtja pritet tĂ« thĂ«rrasĂ« dĂ«shmitarĂ«t dhe tĂ« paraqesĂ« rastin e saj nĂ« fund tĂ« gushtit apo nĂ« fillim tĂ« shtatorit.

Zyra e Prokurorit tĂ« Specializuar kishte konfirmuar aktakuzĂ«n ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ« nĂ« tetor tĂ« vitit 2020, por e bĂ«ri publike vetĂ«m njĂ« muaj mĂ« vonĂ«.

Aktakuza i ngarkon tĂ« akuzuarit pĂ«r pĂ«rgjegjĂ«si “personale”, por edhe pĂ«r “krimet e kryera nga vartĂ«sit e tyre”.

Sipas aktakuzës, Thaçi, Veseli, Selimi dhe Krasniqi akuzohen për krime kundër njerëzimit dhe krime lufte, përfshirë vrasjen e më shumë se 100 viktimave si dhe mbajtjen në paraburgim në mënyrë të paligjshme e torturimin e qindra viktimave.

Aktakuza thotĂ« se katĂ«r tĂ« akuzuarit dhe anĂ«tarĂ« tĂ« tjerĂ« tĂ« UÇK-sĂ« ishin pjesĂ« e njĂ« “ndĂ«rmarrjeje tĂ« pĂ«rbashkĂ«t kriminale” dhe “kanĂ« ndarĂ« qĂ«llimin e njĂ«jtĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« dhe ushtruar kontrollin nĂ« gjithĂ« KosovĂ«n me tĂ« gjitha mjetet, pĂ«rfshirĂ« edhe frikĂ«simin, keqtrajtimin, ushtrimin e dhunĂ«s dhe eliminimin e atyre qĂ« i konsideronin kundĂ«rshtarĂ«â€.

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit tĂ« Specializuar – tĂ« njohura gjerĂ«sisht si Gjykata Speciale – janĂ« themeluar nĂ« vitin 2015 nga Kuvendi i KosovĂ«s dhe janĂ« pjesĂ« e sistemit gjyqĂ«sor tĂ« KosovĂ«s, por veprojnĂ« me personel ndĂ«rkombĂ«tar nĂ« HolandĂ«.

Për krijimin e kësaj gjykate kishin votuar 88 deputetë nga Partia Demokratike të Kosovës, Lidhja Demokratike të Kosovës, Lista Serbe, komuniteteve të tjera joshumicë dhe deputetë pa grupe parlamentare. Pesë deputetë të PDK-së kishin votuar kundër dhe një prej tyre kishte abstenuar. Partitë që atëbotë ishin në opozitë, Lëvizja Vetëvendosje dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës kishin kundërshtuar themelimin e Speciales.

Gjykata Speciale heton krimet e pretenduara tĂ« pjesĂ«tarĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«, tĂ« kryera kundĂ«r pakicave etnike dhe rivalĂ«ve politikĂ« qĂ« nga janari i vitit 1998 deri nĂ« dhjetor tĂ« vitit 2000.

Gjykata Speciale financohet kryesisht nga Bashkimi Evropian, me kontribute shtesë nga disa shtete të tjera, si Shtetet e Bashkuara, Kanadaja, Norvegjia, Zvicra dhe Turqia. Në dy vjetët e fundit ajo e ka pasur një buxhet prej rreth 100 milionë eurosh.

NĂ« tĂ« kaluarĂ«n janĂ« mbajtur protesta nĂ« KosovĂ«, nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«, dhe deputetĂ« tĂ« Kuvendit tĂ« KosovĂ«s kanĂ« tentuar ta shpĂ«rbejnĂ« GjykatĂ«n Speciale mĂ« 2017, por pa sukses.

The post Kosova nĂ« protestĂ« kundĂ«r gjykatĂ«s sĂ« HagĂ«s pĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ« appeared first on Gazeta Si.

Zelensky bisedë telefonike me Ramën: Diskutuam përgatitjet për takime në vende të mëdha ndërkombëtare

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
7 August 2025 at 20:32

Presidenti i UkrainĂ«s, Volodymyr Zelensky, ka zhvilluar njĂ« bisedĂ« telefonike me Kryeministrin e ShqipĂ«risĂ«, Edi Rama, ku e ka informuar pĂ«r situatĂ«n aktuale dhe pĂ«rpjekjet diplomatike pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« vendin e tij.

Gjatë këtij komunikimi, Zelensky theksoi angazhimin e përbashkët me partnerët ndërkombëtarë për të ndalur sa më shpejt luftën dhe për të shpëtuar jetë njerëzish. Ai nënvizoi se Ukraina po punon intensivisht me aleatët për të siguruar paqen.

Në fokus të bisedës ishin edhe përgatitjet për takimet në forume dhe organizata ndërkombëtare, ku pritet të zhvillohen diskutime me format të veçanta bashkëpunimi me vendet partnere. Zelensky dhe Rama ranë dakord për rëndësinë e këtyre takimeve në mbrojtje të popullit ukrainas dhe forcimin e bashkëpunimit ndërkombëtar.

Në përfundim, Presidenti Zelensky falënderoi Shqipërinë dhe Kryeministrin Rama për mbështetjen e palëkundur dhe solidaritetin që kanë treguar ndaj Ukrainës gjatë kësaj periudhe të vështirë.

I had a good conversation with the Prime Minister of Albania @ediramaal. I briefly updated him on the situation at the front and in diplomacy. We are working with all our partners to end this war and stop the killings as soon as possible.

We discussed preparations for meetings
 pic.twitter.com/5Sabb4frx0

— Volodymyr Zelenskyy / Đ’ĐŸĐ»ĐŸĐŽĐžĐŒĐžŃ€ Đ—Đ”Đ»Đ”ĐœŃŃŒĐșĐžĐč (@ZelenskyyUa) August 7, 2025

“Pata njĂ« bisedĂ« tĂ« mirĂ« me Kryeministrin e ShqipĂ«risĂ« Edi Rama. E informova shkurtimisht mbi situatĂ«n nĂ« front dhe nĂ« diplomaci. Po punojmĂ« me tĂ« gjithĂ« partnerĂ«t tanĂ« pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund kĂ«saj lufte dhe pĂ«r tĂ« ndaluar vrasjet sa mĂ« shpejt tĂ« jetĂ« e mundur. Diskutuam pĂ«rgatitjet pĂ«r takime nĂ« vende tĂ« mĂ«dha ndĂ«rkombĂ«tare. KĂ«to do tĂ« jenĂ« formate tĂ« veçanta angazhimi me partnerĂ«t. Do tĂ« bĂ«jmĂ« gjithçka pĂ«r tĂ« mbrojtur popullin tonĂ«. Faleminderit, Edi, faleminderit, ShqipĂ«ri, pĂ«r mbĂ«shtetjen tĂ«nde tĂ« palĂ«kundur pĂ«r UkrainĂ«n”, shkroi Zelensky nĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale, duke theksuar rĂ«ndĂ«sinĂ« e solidaritetit ndĂ«rkombĂ«tar nĂ« kĂ«tĂ« moment kritik.

The post Zelensky bisedë telefonike me Ramën: Diskutuam përgatitjet për takime në vende të mëdha ndërkombëtare appeared first on Gazeta Si.

Forcimi i lekut – Kush janĂ« fituesit dhe humbĂ«sit?

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
7 August 2025 at 13:33

NĂ« vitet e fundit, Leku shqiptar Ă«shtĂ« forcuar ndjeshĂ«m ndaj euros dhe dollarit, njĂ« fenomen qĂ« autoritetet dhe zyrtarĂ«t ekonomikĂ« e shfaqin si njĂ« tregues pozitiv dhe si “lajm tĂ« mirĂ«â€ pĂ«r ekonominĂ« e vendit. Sipas tyre, njĂ« monedhĂ« mĂ« e fortĂ« do tĂ« thotĂ« stabilitet, mĂ« pak inflacion dhe kushte mĂ« tĂ« mira pĂ«r bizneset dhe qytetarĂ«t. Por realiteti nĂ« terren shpesh Ă«shtĂ« shumĂ« mĂ« kompleks dhe larg asaj qĂ« pĂ«rshkruhet nĂ« televizion apo raporte zyrtare.

Qytetari i zakonshëm dhe bizneset e vogla nuk kanë ndjerë asnjë përfitim real nga forcimi i Lekut. Përkundrazi, ata po përballen me çmime gjithnjë e më të larta, fitime të ngushta dhe konkurrencë të egër, jo vetëm në tregun vendas, por edhe në tregjet ndërkombëtare ku prodhimet shqiptare janë bërë më të shtrenjta dhe më pak të dëshirueshme.

Eksportuesit janë ata që shesin jashtë, por marrin më pak

Mendo për një fermer që kultivon perime, apo një fasoner që punon me kompanitë ndërkombëtare dhe shet produktin e tij në euro. Në vitin 2021, për çdo 1.000 euro të fituara, ky biznes merrte rreth 121.000 lekë kur i konvertonte fitimet në monedhën vendase. Por vetëm tre vite më vonë, në 2025 për të njëjtën shumë prej 1.000 eurosh, ai merr vetëm 97.000 lekë, një humbje reale prej 24.000 lekësh, vetëm për shkak të forcimit të Lekut.

ÇfarĂ« nĂ«nkupton kjo nĂ« praktikĂ«? Edhe pse nuk ka ulje nĂ« sasinĂ« apo vlerĂ«n e eurove qĂ« fiton nga shitjet jashtĂ«, nĂ« fakt ai ka mĂ« pak para nĂ« lekĂ« pĂ«r tĂ« paguar punĂ«torĂ«t, pĂ«r tĂ« blerĂ« inputet, pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« investime apo pĂ«r tĂ« mbuluar shpenzimet e pĂ«rditshme.

Kjo ngushton fitimet dhe e bën më të vështirë të rritet apo të konkurrojë në tregjet ndërkombëtare. Në një ekonomi ku eksportet janë shtylla kryesore e rritjes, ky është një problem i madh. Kur produktet shqiptare bëhen më të shtrenjta për klientët jashtë, ata kërkojnë zëvendësues më të lirë nga vendet e tjera. Kjo do të thotë humbje tregu për eksportuesit tanë. Në këtë situatë, roli i qeverisë është thelbësor për të ndihmuar bizneset e eksportit, për shembull, me subvencione, mbështetje financiare apo politika stimuluese. Por në realitet, përveç disa ndihmave sporadike, sidomos në bujqësi, nuk ka pasur mekanizma efektivë që kompensojnë këtë humbje të përkthyer në lekë. Si pasojë, shumë biznese eksportuese po ndjejnë tronditjen: investimet po ngadalësohen, krijimi i vendeve të punës po zvogëlohet, dhe shumë kompani përballen me rrezikun e mbylljes apo tkurrjes.

Në fund të ditës, këtë humbje të vërtetë e ndjen çdo fermer, fasoner apo prodhues që shet jashtë dhe kjo është një nga sfidat kryesore që pengon zhvillimin ekonomik të vendit.

Importuesit dhe tregtarët: Fituesit e vërtetë të kursit të fortë

Ndërsa eksportuesit kanë humbur nga forcimi i Lekut, importuesit janë të kundërt, ata kanë përfituar dukshëm. Mendoni për një biznes që sjell mallra nga jashtë, për shembull ushqime, makina apo tekstile. Në 2021, për një ngarkesë mallrash me vlerë 10.000 euro, ky biznes paguante rreth 1.21 milion lekë. Në 2025, për të njëjtën vlerë në euro, ai paguan vetëm 970 mijë lekë, një kursim i madh prej 240.000 lekësh. Ky kursim është një përfitim i drejtpërdrejtë që mund të përdoret në dy mënyra: ose biznesi i importit mund të ulë çmimet për të ndihmuar konsumatorët, duke bërë mallrat më të përballueshme në treg; ose mund të mbajë çmimet të pandryshuara dhe të rrisë fitimet e veta. Problemi është se në shumë raste, bizneset zgjedhin opsionin e dytë nuk e transmetojnë kursimin tek klienti, por rrisin marzhet e fitimit. Kjo do të thotë që konsumatori shqiptar, i cili përballet me inflacion dhe rritje të kostove të jetesës, nuk përfiton nga forca e Lekut, ndërsa fitimet e importuesve rriten.

Pra, për shumë qytetarë, forca e Lekut nuk është një lehtësim është një përfitim që mbetet larg nga xhepat e tyre. Kjo tregon se forca e monedhës, në mungesë të konkurrencës së ndershme dhe politikave mbrojtëse, shpesh përdoret për përfitime private dhe jo për ulje të çmimeve për konsumatorin.

Bizneset lokale dhe turizmi janë ata që nuk përfitojnë fare, madje humbasin. Bizneset që shërbejnë vetëm në tregun vendas, si kafenetë, restorantet, dyqanet e vogla apo shërbimet e ndryshme nuk kanë aspak përfitime nga forcimi i Lekut. Përkundrazi, situata për ta është bërë edhe më sfiduese. Një prej sektorëve më të rëndësishëm për ekonominë shqiptare është turizmi, që sjell të ardhura të konsiderueshme në valutë të huaj.

Me Lekun e fortë, Shqipëria është bërë më e shtrenjtë për turistët që paguajnë në euro

Si pasojë, ata që vijnë dhe shpenzojnë më pak, duke ndikuar drejtpërdrejt në uljen e të ardhurave të bizneseve turistike hoteleve, restoranteve, guidave, apo dyqaneve të suvenireve. Në të njëjtën kohë, shumë biznese lokale duhet të blejnë mallra apo inpute të importuara, që për shkak të kursit të fortë nuk u kanë ardhur më lirë, madje në disa raste kostot janë rritur. Por ato nuk kanë hapësirë për të rritur çmimet, sepse konsumatori shqiptar po përballet me rritje të përgjithshme të çmimeve dhe kufizime në shpenzime. Kjo do të thotë se bizneset lokale po paguajnë më shumë për inputet dhe shërbimet, ndërkohë që nuk kanë mundësi të rrisin të ardhurat. Një kombinim i vështirë që për shumë prej tyre do të thotë tkurrje ose mbyllje.

Në këtë mënyrë, përfitimet e mbiçmimit të Lekut shpesh nuk arrijnë në këtë pjesë të ekonomisë, përkundrazi, këto biznese janë një nga grupet që po vuajnë më shumë. Profesionistët e lirë, IT dhe shoqëria civile janë në grupet më të prekura nga forcimi i Lekut. Freelancerët, profesionistët e lirë dhe bizneset që operojnë online duke marrë pagesa në dollarë apo euro janë ndër grupet më të ndjeshme ndaj forcimit të Lekut. Për ta, të ardhurat në valutë po tkurren ndjeshëm kur konvertohen në lekë. Mendo për një profesionist që në vitin 2021 merrte 1.000 euro në muaj. Kur i konvertonte në lekë, kjo ishte rreth 121.000 lekë. Por në 2025, për të njëjtën shumë në euro, ai merr vetëm rreth 97.000 lekë, një humbje reale prej 24.000 lekësh çdo muaj në të ardhura.

ÇfarĂ« do tĂ« thotĂ« kjo pĂ«r ta nĂ« jetĂ«n reale? ËshtĂ« njĂ« shumĂ« e konsiderueshme qĂ« mungon nĂ« xhep, para qĂ« duhen pĂ«r tĂ« paguar shpenzime tĂ« pĂ«rditshme, pĂ«r tĂ« investuar nĂ« biznesin e tyre, pĂ«r tĂ« blerĂ« pajisje apo pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar cilĂ«sinĂ« e jetĂ«s. Kjo goditje financiare i bĂ«n ata mĂ« tĂ« varfĂ«r dhe kufizon mundĂ«sitĂ« e zhvillimit profesional dhe ekonomik. Por ndikimi nuk ndalet kĂ«tu. ShoqĂ«ria civile, pĂ«rfshirĂ« organizatat e vogla, grupet komunitare dhe aktorĂ«t socialĂ« qĂ« varen nga fonde ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« paguara nĂ« valutĂ«, po pĂ«rjeton tĂ« njĂ«jtĂ«n tkurrje tĂ« tĂ« ardhurave reale nĂ« lekĂ«. Kjo dobĂ«son aftĂ«sinĂ« e tyre pĂ«r tĂ« ofruar shĂ«rbime, pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur komunitetet dhe pĂ«r tĂ« ndikuar nĂ« ndryshimet pozitive shoqĂ«rore.

Nëse duam një ekonomi që funksionon për të gjithë, nuk mund të mjaftohemi me të festuar forcimin e Lekut si një sukses teknik. Duhet ta kthejmë këtë forcë në një mundësi reale për qytetarët dhe bizneset e vendit me strategji gjithëpërfshirëse që sjellin përfitime të ndara, barazi dhe zhvillim të qëndrueshëm për të gjithë.

Analizë e kryer nga Qendra ALTAX*

The post Forcimi i lekut – Kush janĂ« fituesit dhe humbĂ«sit? appeared first on Gazeta Si.

Si çmontimi i grupeve mafioze rrit ekonominë

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
7 August 2025 at 12:21

Për shumë gjatë, lufta ndaj krimit financiar ka rezultuar e humbur: ose do të tolerojmë paranë e pistë ose do të rrezikojmë të vrasim ekonominë. Ky perceptim është i gjallë. Autoriteti Kundër Larjes së Parave, AMLA, po ofron një shans për të rikonceptuar sistetmin dhe për të thyer këtë dikotomi.

Shëmbulli më bindës se çarmatimi i bizneseve kriminale mund të jetë shtytës i fortë për ekonominë vjen nga Italia dhe eksperienca tepër e vështirë.

PĂ«r shumĂ« dekada, organizatat mafioze shtrembĂ«ronin konkurrencĂ«n nĂ« tregje dhe minonin inovacionin. Duke u infiltruar nĂ« sektorĂ« tĂ« legjitimuar, nga ndĂ«rtimi tek shitjet, kĂ«to grupe vendosnin njĂ« taksĂ« “parazite” ndaj zhvillimit.

Midis viteve 2018 dhe 2021, rreth 700 firma të lidhura me mafian u zbërthyen. Një studim i BQE-së mbi ndikimin e këtij operacioni, tregon se goditja e kompanive të kontrolluara nga mafia mund të rrisë produktivitetin në zonat e prekura nga ato.

Duke lidhur veprimet e policisë me flukset e kredive lokale, studimi fokusohet në efektet e valëzimit në bizneset e afërta pa lidhje të drejtpërdrejta kriminale. Rezultatet janë befasuese. Aty ku firmat mafioze u mbyllën, kreditimi për bizneset legjitime u rrit me 0.8% në 2.1% , krahasuar me zonat e paprekura nga veprimet e policisë. Në total, ne vlerësojmë se deri në 3.6 miliardë euro kredi të reja u dhanë për kompanitë vendase dhe tani janë në gjendje të zgjerohen dhe të konkurrojnë në një fushë të barabartë.

Ky divident ekonomik Ă«shtĂ« i prekshĂ«m. Ai Ă«shtĂ« i mishĂ«ruar nĂ« lĂ«vizjet bazĂ« antimafia si Addiopizzo nĂ« Palermo, ku mbi njĂ« mijĂ« biznese kolektivisht refuzuan tĂ« paguanin “taksĂ«n” e mbrojtjes, tĂ« mbĂ«shtetur nga konsumatorĂ«t vendas. ËshtĂ« e dukshme nĂ« suksesin e kooperativave si Libera Terra, e cila kultivon makarona dhe verĂ« organike nĂ« tokat e sekuestruara nga kumbarĂ«t famĂ«keq, duke krijuar qindra vende pune legjitime. Kur shteti “çan rrjetĂ«n”, krijon hapĂ«sirĂ« qĂ« sipĂ«rmarrjet e ndershme tĂ« lulĂ«zojnĂ«.

PĂ«rfitimet shkojnĂ« pĂ«r kreditimit. Me zbĂ«rthimin e rrjeteve kriminale, produktiviteti rritet. TĂ« lira nga frika, bankat mund tĂ« performojnĂ« qĂ«llimin e tyre kryesor – alokimin e dobishĂ«m tĂ« kapitalit. Tregjet bĂ«hen mĂ« tĂ« drejta dhe konkurrenca mĂ« e shĂ«ndetshme. Studimi gjen njĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« thellĂ«: rajonet e rĂ«nduara nga krimi i organizuar frenohen nga institucione tĂ« dobĂ«ta qĂ« lejojnĂ« qĂ« korrupsioni tĂ« agravojĂ«.

SidoqoftĂ«, ekziston njĂ« nuancĂ« e rĂ«ndĂ«sishme. Pas njĂ« goditjeje, kostot e huamarrjes mund tĂ« rriten pak. Kjo nuk Ă«shtĂ« shenjĂ« dĂ«shtimi, por rritje e transparencĂ«s. Veprimet e policisĂ« ekspozojnĂ« rreziqe tĂ« fshehura mĂ« parĂ«, duke nxitur tregun tĂ« rivlerĂ«sohett. Ky “efekt informacioni” tregon njĂ« sistem financiar mĂ« efikas. NĂ« mĂ«nyrĂ« thelbĂ«sore, ky rregullim kompensohet mĂ« shumĂ« nga njĂ« fluks investimesh legjitime dhe rindĂ«rtimi i besimit.

Gjetjet tona theksojnë gjithashtu një dallim tjetër kyç: jo të gjitha bankat reagojnë njësoj. Bankat lokale me lidhje të thella komunitare përshtaten me shpejtësi, duke dalluar më mirë huamarrësit e besueshëm. Huadhënësit e huaj dhe jo vendas, të cilëve u mungon një pasqyrë e tillë e grimcuar, priren të rrisin ndjeshëm normat kur ndodh ekspozimi ndaj krimit. Kjo nënvizon domosdoshmërinë e mbështetjes së synuar për institucionet financiare lokale për të ruajtur rrjedhën e kredisë gjatë operacioneve të pastrimit kriminal.

Këto mësime kanë implikime përtej Italisë. Krimi i organizuar është një parazit global, që po largon triliona nga ekonomia botërore. Agjencia e re europiane kundër pastrimit të parave duhet ta ketë parasysh këtë përvojë.

AMLA do të ndihmojë në koordinimin e rregullatorëve kombëtarë, mbikëqyrjen dhe forcimin e shkëmbimit të informacionit përtej kufijve. Por thjesht shtimi i burokracisë nuk mjafton. Politikëbërësit duhet ta shohin luftën kundër krimit si një investim në rritje: një mjedis më i pastër biznesi tërheq kapital.

Për ta bërë këtë të funksionojë, BE-ja duhet të kombinojë zbatimin e ashpër me mbështetjen praktike. Shkëmbimi i të dhënave ndërmjet organeve të zbatimit të ligjit dhe mbikëqyrësve të bankave duhet të jetë i shpejtë dhe i sigurt. Regjistrat e hapur të kompanive dhe të dhënat e pronësisë mund të ndihmojnë në zbulimin e rreziqeve përpara se të përhapen.

ShumĂ« shpesh, debatet rreth luftimit tĂ« krimit tĂ« organizuar pĂ«rqendrohen nĂ« argumentin moral ose tĂ« sigurisĂ« – por rasti ekonomik Ă«shtĂ« po aq i fortĂ«. PĂ«rvoja e ItalisĂ« tregon se çfarĂ« Ă«shtĂ« e mundur. PĂ«r EuropĂ«n, mesazhi Ă«shtĂ« i qartĂ«: nĂ«se doni njĂ« ekonomi mĂ« konkurruese dhe mĂ« elastike, frenimi i korrupsionit nuk Ă«shtĂ« njĂ« kosto, por njĂ« investim.

Shkruar nga Ixart Miquel-Flores, analist pranë Bankës Qendrore Europiane*

The post Si çmontimi i grupeve mafioze rrit ekonominë appeared first on Gazeta Si.

Operon në fushën e bujqësisë, banka turke Ziraat gati për të hyrë në tregun shqiptar

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
7 August 2025 at 11:20

Nga Gazeta ‘SI’- NjĂ« bankĂ« turke do t’i shtohet tregut bankar vendas.

Banka e Shqipërisë ka dhënë miratimin paraprak për licencimin e bankës Ziraat Bank, që të operojë në Shqipëri.

Dega e bankĂ«s sĂ« huaj qĂ« ka marrĂ« miratimin paraprak pĂ«r licencĂ«, brenda 12 muajve nga data e kĂ«tij vendimi, duhet tĂ« plotĂ«sojĂ« tĂ« gjitha kushtet e parashikuara nĂ« ligjin “PĂ«r bankat nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€ dhe aktet nĂ«nligjore nĂ« zbatim tĂ« tij, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« pajiset me licencĂ«n pĂ«r fillimin e veprimtarisĂ« bankare nĂ« vendin tonĂ«, shprehet Banka e ShqipĂ«risĂ«.

Ziraat operon kryesisht në fushën e bujqësisë dhe hyrja e kësaj banke në tregun vendas duket se përputhet me objektivat e BSH-së dhe qeverisë, për të rritur financimin e zonave rurale dhe sipërmarrjeve bujqësore. Ziraat ka qendër Turqinë por operon dhe në Mbretëri të Bashkuar, Bullgari, Greqi, Kosovë etj.

Ziraat është banka e parë në gati dy dekada që merr një licencë nga BSH.

The post Operon në fushën e bujqësisë, banka turke Ziraat gati për të hyrë në tregun shqiptar appeared first on Gazeta Si.

Before yesterdayMain stream

Bitcoin merr goditje. Bie në 113 mijë dollarë

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
6 August 2025 at 12:52

Bitcoin ka pësuar një goditje këtë të mërkurë nga pasiguria e tarifave amerikane dhe ngadalësimi i rritjes ekonomike.

Kriptomonedha më e madhe në botë ra me 0.8% dhe po tregtohet në vlerën e 113 mijë dollarëve, vlera më e ulët e një muaji. Edhe kriptomonedhat e tjera u dobësuan.

Ether ra 0.7% në 3,637.53 dollarë. XRP ra gati 3% në 2,950 dollarë.

Solana humbi 2.7%, ndërsa Cardano ra me 3.4%.

Ndër tokenët e memeve, Dogecoin ra 3.3%, ndërsa $TRUMP humbi 2.4%.

Themeluesi i Galaxy Digital dhe pĂ«rkrahĂ«si i kriptos, Michael Novogratz paralajmĂ«roi tĂ« martĂ«n se tendenca e kompanive pĂ«r tĂ« mbajtur Bitcoin dhe pĂ«r tĂ« rritur bilancet e tyre ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« ketĂ« arritur kulmin. “Tani shtrohet pyetja se cila nga kompanitĂ« ekzistuese do tĂ« bĂ«het pĂ«rbindĂ«shi,” tha Novogratz.

Ai paralajmĂ«roi se njĂ« numĂ«r i madh i mbajtĂ«sve tĂ« Bitcoin dhe Ether mund tĂ« bllokojnĂ« hyrjet e reja nĂ« sektor nga “marrja e oksigjenit”, me gjasĂ« duke iu referuar likuiditetit tĂ« kufizuar dhe mundĂ«sive pĂ«r mbledhjen e fondeve nĂ« sektor.

Rreziku vazhdon të jetë aktiv. Trump vazhdon kërcënimet e tij për tarifa më të larta tregtare, këtë herë kundër Indisë për blerjet e përsëritura të vendit të naftës ruse.

Shqetësimet për një ftohje të ekonomisë amerikane kanë po ashtu ndikim, veçanërisht pas të dhënave të zymta të listës së pagave nga java e kaluar./Investing.com

The post Bitcoin merr goditje. Bie në 113 mijë dollarë appeared first on Gazeta Si.

Fitimet e bankave në Shqipëri ranë me 8.5% në gjysmën e parë të vitit

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
6 August 2025 at 12:29

Nga Gazeta ‘SI’ – Bankat tregtare tĂ« vendit kanĂ« raportuar fitime mĂ« tĂ« ulĂ«ta nĂ« gjashtĂ«mujorin e parĂ« tĂ« vitit 2025, krahasuar me njĂ« vit mĂ« parĂ«.

Të dhënat e Shoqatës Shqiptare të Bankave tregojnë se nga janari në qershor 2025, bankat raportojnë një fitim kumulativ prej 17.7 mld lekësh, 8.5% më pak se e njëjta periudhë e një viti më parë.

Nga 11 banka që operojnë në Shqipëri, 9 prej tyre kanë deklaruar rënie të fitimeve dhe vetëm 2 rritje. Konkretisht, ABI Bank raporton rritjen më të madhe, 37% ose rreth 600 mln lekë më shumë.

BKT raporton rënien më të madhe, rreth 900 mln lekë, ndërsa Raiffeisen dhe OTP ruajnë të njëjtin pozicion me humbje më të pakta, respektivisht 200 mln lekë dhe 100 mln lekë.

Gjashtëmujori i parë i 2025-s riktheu sërish politikën e lirë monetare, ku Banka Qendrore vendosi të ulë normat e interesi, përkthyer në fitime më të ulëta për bankat. Nga ana tjetër, tregu i titujve me vlerë, një tjetër burim të ardhurash për bankat ka pësuar një stanjacion prej tashmë një viti.

The post Fitimet e bankave në Shqipëri ranë me 8.5% në gjysmën e parë të vitit appeared first on Gazeta Si.

Strehimi i (pa)përballueshëm/ Europa dhe Shqipëria duhet të ulin kostot e ndërtimit dhe blerjes së pronës

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
6 August 2025 at 10:40

Nga Gazeta ‘SI’ – PĂ«rballueshmĂ«ria e strehimit Ă«shtĂ« njĂ« nga problematikat mĂ« seioze me tĂ« cilat po pĂ«rballet Europa, pĂ«rfshirĂ« dhe ShqipĂ«rinĂ«.

Në një dokument, CEPI, Organizata Kombëtare të Pasurive të Paluajtshme ku bën pjesë dhe ajo shqiptare, NAREA, ka bërë thirrje për ndërhyrje nga qeveritë, me qëllim rregullimin e tregut imobiliar, nga kostot tek taksat.

Shtetet duhet tĂ« kryejnĂ« kĂ«rkime tĂ« pavarura me synimin e trajtimit tĂ« ‘kostove tĂ« ngurta’ dhe ‘variable’ dhe tĂ« identifikimit tĂ« fushave pĂ«r tĂ« reduktuar kĂ«to kosto, veçanĂ«risht pĂ«r ndĂ«rtimin e apartamenteve, sugjeron CEPI.

Reduktimi i kostove të ndërtimit kërkon një qasje të balancuar ndaj rregulloreve dhe nxitjeve për praktikat e ndërtimit të qëndrueshëm. Për më tepër, adresimi i mungesave të fuqisë punëtore në ndërtim përmes trajnimit profesional dhe tërheqja e punëtorëve të kualifikuar është thelbësore.

Vendet duhet të reduktojnë kostot e transaksioneve të pronave, veçanërisht për blerësit për herë të parë dhe blerësit e banesës parësore, si dhe duhet të inkurajohet pronësia afatgjatë për të siguruar stabilitet në tregjet e strehimit.

Thjeshtimi i miratimeve të lejeve të ndërtimit dhe reduktimi i burokracisë janë thelbësore. Qeveritë duhet të digjitalizojnë dhe centralizojnë procesin e aplikimit për leje për të shpejtuar miratimet dhe për të reduktuar vonesat e panevojshme.

The post Strehimi i (pa)përballueshëm/ Europa dhe Shqipëria duhet të ulin kostot e ndërtimit dhe blerjes së pronës appeared first on Gazeta Si.

Reklama e xhinseve tĂ« aktores sĂ« famshme ‘trazon’ AmerikĂ«n: Naziste!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
5 August 2025 at 13:01

Kompania amerikane e xhinseve, American Eagle synonte të godiste me reklamën e re ku shfaqej aktorja Sydney Sweeney. Reklama përmbante gjuhë provokuese që padyshim do të nxiste debat. Qëllimi u arrit, por debati nuk është ai që kompania do të dëshironte.

Me titullin “Sydney Sweeney ka xhinse (jeans qĂ« nĂ« anglisht tingĂ«llon njĂ«soj si genes, gjene) tĂ« mrekullueshme”, fushata nisi nĂ« debat mbi rracizmin dhe standardet perĂ«ndimore tĂ« bukurisĂ« duke nervozuar fanatikĂ«t e kulturĂ«s “woke” nĂ« AmerikĂ«. Problemi nĂ« reklamĂ« ishte se “gjenet” e Sydney janĂ« flokĂ«t bjonde, lĂ«kura e bardhĂ« dhe sytĂ« blu – njĂ« rikthim nĂ« narrativĂ«n naziste.

Ekspertët e shohin lojën e fjalëve gjene dhe xhinse si diçka e pamenduar, dhe shtojnë se kritikët nuk do të kishin zë nëse reklama do të përfshinte dhe personazhe të tjerë nga rraca të tjera.

“Mund tĂ« ketĂ« ndodhur nga injoranca, pĂ«rtacia ose me qĂ«llim”, thotĂ« profesori i marketingut, Marcus Collins. “NĂ« asnjĂ« nga tre rastet, nuk Ă«shtĂ« gjĂ« e mirĂ«â€.

Ajo qĂ« shqetĂ«son mĂ« shumĂ« kritikĂ«t Ă«shtĂ« njĂ« pjesĂ« nĂ« video kur Sydney thotĂ« se “gjenet (xhinset) trashĂ«gohen njĂ«soj si sytĂ«. TĂ« miat janĂ« blu (edhe sytĂ« edhe xhinset).”

TĂ« paturit gjene tĂ« mira Ă«shtĂ« njĂ« kompliment por nĂ« kĂ«tĂ« rast ka njĂ« antitezĂ« djallĂ«zore. Superioriteti i gjeneve ishte politikĂ« e Adolf Hitler, i cili kishte njĂ« plan pĂ«r tĂ« vendosur nĂ« krye rracĂ«n Ariane – bjondĂ«t.

Shalini Shankar, njĂ« antropologe kulturore dhe gjuhĂ«sore nĂ« Universitetin NorthĂ«estern nĂ« Evanston, Illinois, tha se kishte probleme me “gjenet” e American Eagle kundrejt “xhinseve” sepse pĂ«rkeqĂ«son njĂ« koncept tĂ« kufizuar tĂ« bukurisĂ«.

“American Eagle, mendoj, dĂ«shiron tĂ« riemĂ«rtohet pĂ«r njĂ« lloj tĂ« veçantĂ« amerikani tĂ« bardhĂ« tĂ« privilegjuar,” tha Shankar. “Dhe ky Ă«shtĂ« lloji i imazhit qĂ« ata duan tĂ« qarkullojnĂ« pĂ«r njerĂ«zit qĂ« duan tĂ« veshin xhinsin e tyre.”

NĂ« debatin e xhinseve dhe gjeneve tĂ« Sweeney-t Ă«shtĂ« pĂ«rfshirĂ« edhe Donald Trump. Ai nuk komentoi kritikat, por tha se “nĂ«se Sydney Ă«shtĂ« republikane, reklama e saj Ă«shtĂ« fantastike” dhe dĂ«noi politikat “woke”.

Sipërmarrës dhe ekspertë të fushës, raportojnë një rritje të imazheve të vajzave të bardha në reklama, që prej rikthimit të Trump në qeveri dhe goditjes së politikave DEI.

The post Reklama e xhinseve tĂ« aktores sĂ« famshme ‘trazon’ AmerikĂ«n: Naziste! appeared first on Gazeta Si.

Rregulla të reja për ndërtuesit, IKMT do të monitorojë me kamera dhe GPS ndërtimet

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
5 August 2025 at 11:44

Nga Gazeta ‘SI’ – Qeveria ka miratuar njĂ« dokument nĂ« kuadĂ«r tĂ« nismĂ«s kundĂ«r abuzimeve nĂ« ndĂ«rtime.

Sipas vendimit, çdo kantier ndërtimi do të jetë i rrethuar me foto të projektit dhe të dhëna për të, si edhe një numër kontakti. Në rast se imazhet apo ngjyrat dëmtohen me kalimin e kohës, subjekti zhvillues duhet ta zëvendësojë dhe rinovojë rrethimin e kantierit brenda 1 jave.

Çdo kĂ«nd i kantierit duhet tĂ« ketĂ« tĂ« paktĂ«n katĂ«r kamera sigurie ku do tĂ« kenĂ« akses IKMT dhe AZHT pĂ«r tĂ« monitoruar nĂ«se projekti po zbatohet nĂ« pĂ«rputhje me lejen e ndĂ«rtimit. NdĂ«rkohĂ«, tĂ« gjitha mjetet e kantierit do tĂ« jenĂ« tĂ« pajisura me GPS funksional, nĂ« tĂ« cilat do tĂ« kenĂ« gjithashtu akses IKMT dhe AZHT.

Zbatuesi i punimeve detyrohet të sigurojë në kantier punëmarrës të aftë, mjetet mbrojtëse, mbrojtjen e detyrueshme nëpërmjet vendosjes së skelave, të daljeve të jashtme të objektit, mbrojtjen e mekanizmave e të pajisjeve nga goditjet e rrymave elektrike, si dhe mirëmbajtjen dhe kontrollin e makinerive.

Drejtuesi teknik do të pezullojë punën në rast se nuk garantohen masat mbrojtëse për punëtorët në kantier, ndërsa për defektet e vëna re në punime dhe kohën e korrigjimit të tyre, mbikëqyrësi i punimeve duhet të njoftojë zbatuesin.

The post Rregulla të reja për ndërtuesit, IKMT do të monitorojë me kamera dhe GPS ndërtimet appeared first on Gazeta Si.

‘E pĂ«rballueshme dhe mikpritĂ«se’, Tirana njĂ« nga vendet mĂ« tĂ« mira pĂ«r nomadĂ«t digjitalĂ«

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
5 August 2025 at 10:47

Në një renditje të vlerësuar sipas nomadëve digjitalë, Tirana është një nga 10 qytetet më të mira për to.

Pika më e fortë tërheqëse për Shqipërinë është lejeqëndrimi afatgjatë pa procedura burokratike, si shumë vende në Europë. Të huajt e vlerësojnë Tiranën si të përballueshme, origjinale dhe mikëpritëse.

Lista vazhdon me vende si Kotorri, Athina, Pistoia, Talini, Praga, Dubrovniku, Lubljana dhe Bratislaava.

TĂ« dhĂ«nat e “Travel&Leisure” tregojnĂ« se pĂ«r vitin 2025, komuniteti i nomadĂ«ve digjitalĂ« kaloi 40 milionĂ«, me njĂ« rritje rreth 150% nga viti 2019.

“Stil i jetesĂ«s sĂ« nomadĂ«ve digjitalĂ« ka tĂ« bĂ«jĂ« me dizajnimin e njĂ« jete qĂ« ndĂ«rthur fleksibilitetin profesional me eksplorimin personal,” tha Keith Spencer, njĂ« ekspert i karrierĂ«s nĂ« FlexJobs, me Travel + Leisure. “PĂ«r tĂ« arritur ekuilibrin e duhur, nomadĂ«t dixgjtalĂ« zakonisht tĂ«rhiqen nĂ« qytete me internet tĂ« besueshĂ«m, kosto tĂ« pĂ«rballueshme jetese, kulturĂ« tĂ« gjallĂ« lokale dhe njĂ« komunitet tĂ« fortĂ« punĂ«torĂ«sh tĂ« largĂ«t.”

Siç vuri në dukje Spencer, kushdo që e konsideron këtë mënyrë jetese duhet të shikojë përtej peizazhit të bukur të një destinacioni dhe të marrë parasysh të gjitha detajet praktike.

“PĂ«rputhshmĂ«ria e zonĂ«s kohore me klientĂ«t dhe kolegĂ«t, aksesi nĂ« infrastrukturĂ«n thelbĂ«sore, pengesat gjuhĂ«sore dhe implikimet e taksave lokale mund tĂ« luajnĂ« tĂ« gjitha njĂ« rol tĂ« madh nĂ« pĂ«rvojĂ«n e pĂ«rgjithshme,” tha Spencer.

“TĂ« bĂ«hesh njĂ« nomad digjital i suksesshĂ«m kĂ«rkon planifikim tĂ« zhytur nĂ« mendime, stabilitet financiar dhe gatishmĂ«ri pĂ«r t’u pĂ«rshtatur me mjediset e reja. Kjo mund tĂ« tingĂ«llojĂ« frikĂ«suese pĂ«r disa, por shumĂ« mendojnĂ« se liria dhe perspektiva qĂ« ofron ky stil jete ia vlen tĂ« kompensohen.”/Travel&Leisure

The post ‘E pĂ«rballueshme dhe mikpritĂ«se’, Tirana njĂ« nga vendet mĂ« tĂ« mira pĂ«r nomadĂ«t digjitalĂ« appeared first on Gazeta Si.

31.000 subjekte dorëzuan bilancin vjetor për 2025-n

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
4 August 2025 at 13:19

Nga Gazeta ‘SI’ – MĂ« shumĂ« se 31.000 subjekte dorĂ«zuan bilancin vjetor nĂ« kohĂ«, duke shĂ«nuar njĂ« nga performancat mĂ« tĂ« larta tĂ« viteve tĂ« fundit.

Qendra Kombëtare e Biznesit (QKB) bën të ditur se për herë të parë, mbi 90% e bilanceve u dorëzuan brenda afatit, duke tejkaluar ndjeshëm vitet pararendëse.

Në vitin 2024, u dorëzuan 28.200 bilance në afat, në vitin 2023 ishin 26 mijë bilance të dorëzuara në afat, ndërsa në vitin 2022 u dorëzuan 20,700 bilance në afat.

Ky progres pasqyron një ndërgjegjësim më të madh të bizneseve për detyrimet ligjore dhe përdorimin në rritje të shërbimeve online të QKB-së.

Sipas QKB-së, dorëzimi i bilancit vjetor nuk është thjesht një detyrim, por një hap drejt transparencës dhe formalizimit të aktivitetit.

The post 31.000 subjekte dorëzuan bilancin vjetor për 2025-n appeared first on Gazeta Si.

Luis Vuitton, Prada dhe Moncler deklarojnë humbje. Klasa e mesme nuk po shpenzon!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
4 August 2025 at 12:42

Një rënie e shpenzimeve të turistëve ka prekur firmat luksoze në Europë dhe Japoni, duke shtuar sfidat për industrinë që po përballet me tarifat amerikane.

Shitjet në shtëpinë e Louis Vuitton, ashtu si edhe në Prada e Moncler kanë rënë na shpenzimet më të pakëta të turistëve amerikanë në Europë dhe kinezëve në Japoni. Një vit më parë, gjërat ishin ndryshe, kur jeni u dobësua dhe dollari ishte forcuar.

Avantazhet e kursit të këmbimit janë zbehur. Jeni ka nisur të rikuperojë, kurse dollari është dobësuar. Si rezultat, markat luksoze po përballen me kërkesa më të pakta në SHBA dhe Kinë që janë historikisht tregjet e tyre më të mëdha.

LVMH deklaroi rënie me 9% gjatë tremujorit të dytë. Moncler deklaron 2% humbje, njësoj sa Prada.

RĂ«nia e dollarit me 10% krahasuar me euron nĂ« fillim tĂ« 2025, po i dekurajon amerikanĂ«t qĂ« tĂ« blejnĂ« jashtĂ« vendit. Frika e inflacionit nĂ« SHBA e lidhur edhe me tarifat e Trump ka pakĂ«suar edhe mĂ« tej forcĂ«n konsumatore qĂ« tĂ« realizojnĂ« fantazitĂ« e tyre si nĂ« serialin “Emily in Paris” duke blerĂ« nĂ« dyqanet  mĂ« luksoze tĂ« kontintentit, si dhe sigurinĂ« investitore.

Edhe Richemont që pati shitje të mëdha nga Cartier dhe Van Cleef & Arpels, pritet të përballet me presion nga rënia e kërkesës së turistëve në Europë dhe Japoni. Besueshmëria te konsumatorët kinezë mbetet e ulët dhe kërkesa në SHBA është e brishtë për shkak të pasigurisë ekonomike.

AnalistĂ«t presin njĂ« rĂ«nie prej 2% nĂ« tĂ« ardhurat botĂ«rore tĂ« luksit kĂ«tĂ« vit, duke pĂ«suar regres nĂ« parashikimet e mĂ«parshme tĂ« rritjes. Disa fajĂ«sojnĂ« vitet e rritjeve tĂ« ashpra tĂ« çmimeve, ndĂ«rsa ekspertĂ« si Luca Solca nga Bernstein theksojnĂ« se konsumatorĂ«t e klasĂ«s sĂ« mesme kĂ«rkojnĂ« “pazar” dhe markat kanĂ« nevojĂ« tĂ« pĂ«rshtaten./FinancialTimes

The post Luis Vuitton, Prada dhe Moncler deklarojnë humbje. Klasa e mesme nuk po shpenzon! appeared first on Gazeta Si.

Ëndrra e RamĂ«s pĂ«r njĂ« ShqipĂ«ri pa ‘cash’

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
4 August 2025 at 11:59

Në një vend ku paraja cash është mbret, ambicia e Kryeministrit Edi Rama për ta zhdukur atë deri në vitin 2030, do të konfuzojë vendin.

PĂ«r vite, shqiptarĂ«t kanĂ« preferuar t’i mbajnĂ« paratĂ« e tyre nĂ«n shtrat, se sa nĂ« banka. Por nĂ«se Rama realizon dĂ«shirĂ«n e tij, ShqipĂ«ria do tĂ« bĂ«het ekonomia e parĂ« nĂ« botĂ« pa para tĂ« thata –  cashless.

Arsyeja mĂ« e madhe pĂ«r kĂ«tĂ« transformim Ă«shtĂ« se shumĂ« transaksione qĂ« ndodhin nuk regjistrohen. Eliminimi i parave cash â€œĂ«shtĂ« njĂ« prioritet absolut pĂ«r vendet me informalitet tĂ« lartĂ« dhe shuma destabilizuese tĂ« parave tĂ« paligjshme nĂ« sistemin financiar”, tha Selami Xhepa, profesor i shkencave ekonomike nĂ« Universitetin e TiranĂ«s.

Problemi është se sistemi bankare dhe vetë shoqëria mund të mos jenë gati për këtë hap.

Shumica e shqiptarĂ«ve preferojnĂ« t’i menaxhojnĂ« kursimet e tyre jashtĂ« sistemit bankar, duke i fshehur kartĂ«monedhat larg syve dhe duke kĂ«mbĂ«ngulur pĂ«r pagesa fizike me para nĂ« dorĂ« sa herĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e mundur.

Edhe nĂ« guidat turistike pĂ«r ShqipĂ«rinĂ«, shprehja “paraja Ă«shtĂ« mbret” shpesh shfaqet si kĂ«shillĂ« pĂ«r vizitorĂ«t. Edhe pse shumica e dyqaneve zinxhir ose restoranteve mĂ« tĂ« mĂ«dha pranojnĂ« karta, kafenetĂ«, sallonet e bukurisĂ«, butiqet, kompanitĂ« e telekomunikacionit dhe dyqanet ushqimore nuk pranojnĂ«.

NĂ« njĂ« dyqan rrobash nĂ« qendĂ«r tĂ« TiranĂ«s, kur POLITICO u pĂ«rpoq tĂ« paguante me njĂ« kartĂ« digjitale, arkĂ«tari dukej i hutuar dhe e pyeti: “Cash?”. Ishte njĂ« histori e ngjashme nĂ« njĂ« taksi dhe nĂ« autobus – faturino u tall dhe pĂ«rsĂ«riti mĂ« fort, “40 lekĂ«â€.

Qeveria e qendrĂ«s sĂ« majtĂ« dĂ«shiron tĂ« çlirojĂ« ShqipĂ«rinĂ« nga ajo qĂ« raporti i Komisionit Europian pĂ«r vitin 2024 pĂ«rshkroi si njĂ« “ekonomi tĂ« madhe informale” qĂ« pengon biznesin dhe konkurrencĂ«n (pĂ«r tĂ« mos pĂ«rmendur pakĂ«simin e tĂ« ardhurave nga taksat).

VlerĂ«simet e vendosin ekonominĂ« gri – pjesa e ekonomisĂ« qĂ« nuk llogaritet nĂ« statistikat zyrtare – nĂ« mes 29% dhe 50% tĂ« prodhimit tĂ« brendshĂ«m bruto.

Spiro Brumbulli, Sekretari i Përgjithshëm i Shoqatës Shqiptare të Bankave, tha për POLITICO se qeveria dhe institucionet do të krijojnë një plan për të hapur rrugën për të arritur qëllimin, me hapat e ardhshëm duke përfshirë një tavan për blerjet e bëra me monedhë fizike, integrimin me sistemin e pagesave SEPA të BE-së deri në tetor dhe hapjen e pagesave të menjëhershme SEPA menjëherë pas kësaj.

Kapërcimi i traumës së bankave shqiptare

Një nga problemet është se shqiptarët thjesht nuk i kanë qejf bankat. Një studim i fundit nga Shoqata Shqiptare e Bankave zbuloi se vetëm 34% e popullsisë u besonte atyre. Banka Botërore raportoi se më pak se 50% e shqiptarëve kanë një llogari bankare.

Banka e ShqipĂ«risĂ« thotĂ« se 78% “kanĂ« akses” nĂ« njĂ« llogari bankare, mĂ« pak se mesatarja europiane prej 96%.

Jo tĂ« gjithĂ« janĂ« tĂ« bindur se plani ka kuptim. Genc Pollo, bashkĂ«themelues i PartisĂ« Demokratike tĂ« opozitĂ«s dhe njĂ« ish-zĂ«vendĂ«s kryeministĂ«r, i tha POLITICO se pĂ«rpjekja pĂ«r tĂ« mbyllur zonat gri tĂ« ekonomisĂ« duke ndaluar paratĂ« e gatshme ishte “si tĂ« vrasĂ«sh pula duke pĂ«rdorur artileri”. Ai e quajti idenĂ« njĂ« “sulm ndaj lirisĂ« personale tĂ« mbajtĂ«sve legjitim tĂ« kartĂ«monedhave”.

NdĂ«rsa ai pranoi se bankat shqiptare mund tĂ« jenĂ« “tĂ« ngathĂ«ta dhe tĂ« shtrenjta”, rregullimi mĂ« i zgjuar dhe mĂ« shumĂ« konkurrencĂ« nga platformat e parave nĂ« internet dhe kriptomonedha do tĂ« ishin njĂ« rrugĂ« mĂ« e mirĂ« sesa ndalimi i parave tĂ« gatshme. Ai kishte pak shpresĂ« se njĂ« shoqĂ«ri pa para do tĂ« reduktonte pastrimin e parave.

Erald Kapri, njĂ« deputet i sapozgjedhur i parlamentit pĂ«r PartinĂ« e MundĂ«sisĂ« sĂ« qendrĂ«s sĂ« djathtĂ«, tha pĂ«r POLITICO se ai dyshonte se politika ishte nĂ« lojĂ«.  “ËshtĂ« vetĂ«m njĂ« nga ato idetĂ« e RamĂ«s pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr vĂ«mendjen dhe pĂ«r tĂ« shkĂ«putur nga çështjet reale tĂ« vendit, si korrupsioni apo kostoja e lartĂ« e jetesĂ«s,” tha ai.

Trauma postkomuniste

Ideja për të shkuar gjithnjë e më shumë pa para fizike po ndiqet nga shumë vende të zhvilluara, si Suedia, Estonia dhe Irlanda. Megjithatë, Shqipëria është një çështje tjetër dhe skepticizmi publik është i kuptueshëm.

Pas rĂ«nies sĂ« komunizmit nĂ« fillim tĂ« viteve 1990, bankat dhe institucionet financiare, sĂ« bashku me “kompanitĂ« e investimeve”, filluan tĂ« shfaqeshin dhe tĂ« premtonin norma interesi jashtĂ«zakonisht tĂ« larta deri nĂ« 19% pĂ«r depozitat.

Disa firma u rritĂ«n shpejt nĂ« mĂ« shumĂ« se 25, dhe nĂ« kulmin e çmendurisĂ«, njĂ« nĂ« gjashtĂ« shqiptarĂ« kishte zhytur para – nĂ« shumĂ« raste, tĂ« gjitha kursimet e jetĂ«s sĂ« tyre – nĂ« skemat e stilit piramidale. InvestitorĂ«t e hershĂ«m morĂ«n pagesa bujare, por kĂ«to u rritĂ«n mĂ« pak dhe mĂ« pak tĂ« shpeshta ndĂ«rsa sistemi u pĂ«rkul nĂ«n peshĂ«n e tij.

Në janar 1997, firmat e para filluan të shemben, duke nxitur shqiptarët të tentonin të tërhiqnin fondet e tyre në masë, duke krijuar një rreth vicioz kolapsi të mëtejshëm. Në mars, vendi ishte në kaos dhe rebelimi kishte filluar. Ushtarët dhe policia braktisën postet e tyre dhe turmat e shqiptarëve të zemëruar, të thyer akuzuan qeverinë se nuk i ndaloi mashtrimet dhe madje përfitoi prej tyre.

Rreth 2.000 njerĂ«z u vranĂ« nĂ« pĂ«rleshjet midis qytetarĂ«ve dhe autoriteteve, dhe nga bandat e armatosura me mĂ« shumĂ« se njĂ« milion armĂ« tĂ« grabitura nga armatimet e shtetit. NĂ« pĂ«rgjithĂ«si, rreth 1.2 miliardĂ« dollarĂ« u humbĂ«n – ekuivalente me gjysmĂ«n e PBB-sĂ« nĂ« atĂ« kohĂ«.

Kjo periudhë shkaktoi valë migrimi, e ktheu vendin vite pas në drejtim të zhvillimit të tij dhe shkatërroi besimin e qytetarëve te institucionet bankare dhe shteti.

Bankat e shtrenjta

Për gati tre dekada që nga ajo kohë, bankat e kanë humbur pikën kur bëhet fjalë për rindërtimin e besimit.

NjĂ« pjesĂ« e problemit, tha Xhepa, profesori, Ă«shtĂ« se bankat ofrojnĂ« pak pĂ«rfitime dhe janĂ« tĂ« shtrenjta pĂ«r t’u pĂ«rdorur. Kjo i dekurajon njerĂ«zit nga hapja e llogarive dhe pĂ«rdorimi i kartave bankare dhe transfertave digjitale.

Shumica “kanĂ« mbajtur norma interesi diskriminuese,” tha ai. “I lartĂ« pĂ«r kreditimin dhe shumĂ« i ulĂ«t pĂ«r kursimet.” Ai shtoi: “Pagesat ndĂ«rkombĂ«tare kanĂ« pasur gjithashtu tarifa tĂ« larta, duke dekurajuar transfertat nga emigrantĂ«t”.

Pagesat digjitale të brendshme ndërmjet bankave shqiptare kanë tarifa të larta transaksioni (kostoja e dërgimit prej 500 euro ishte sa 50 euro për këtë reporter të POLITICO-s), ndërsa tarifat për format e tjera të transaksioneve mund të jenë po aq të kushtueshme.

Kurset e këmbimit bankare midis lekut dhe euros janë gjithashtu tejet jokonkurruese.

Edhe në dyqane, bizneset kundërshtojnë që të paguajnë deri në 3.5 për qind për transaksion për përpunimin e kartave.

Brumbulli, nga shoqata e bankave, tha se disa biznese madje i paguajnë klientët ekstra për pagesën me kartelë.

Kjo i ndihmon bizneset të shmangin taksat, pasi pagesat me para në dorë shpesh nuk regjistrohen në regjistër.

Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, nuk pranoi të komentojë.

NdĂ«rsa ambicia pĂ«r tĂ« shkuar pa para deri nĂ« vitin 2030 Ă«shtĂ« e guximshme, suksesi ende varet nga prezantimi i infrastrukturĂ«s sĂ« pagesave dixhitale me kosto tĂ« ulĂ«t dhe tĂ« aksesueshme – potencialisht duke pĂ«rfshirĂ« njĂ« monedhĂ« dixhitale tĂ« bankĂ«s qendrore ose njĂ« platformĂ« kombĂ«tare tĂ« pagesave tĂ« menjĂ«hershme.

MegjithĂ«se Banka e ShqipĂ«risĂ« ka studiuar monedha tĂ« tilla dhe monedha tĂ« qĂ«ndrueshme – njĂ« lloj kriptomonedhe – si mjete tĂ« mundshme, nuk ekziston asnjĂ« udhĂ«rrĂ«fyes zyrtar. Pa njĂ« plan tĂ« pĂ«rcaktuar pĂ«r mekanizma tĂ« tillĂ«, plani i RamĂ«s rrezikon tĂ« mbetet aspirativ./Politico.eu

The post Ëndrra e RamĂ«s pĂ«r njĂ« ShqipĂ«ri pa ‘cash’ appeared first on Gazeta Si.

Gati për SEPA, sa do të paguajnë tani shqiptarët për dërgesat e parave brenda dhe jashtë vendit

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
4 August 2025 at 10:49

Nga Gazeta ‘SI’ – NĂ« pritje tĂ« hyrjes nĂ« sistemin SEPA, Banka e ShqipĂ«risĂ« ka publikuar njĂ« projektrregullore mbi tarifat e pagesave brenda dhe jashtĂ« ShqipĂ«rie.

Sipas draftit, tarifat për pagesat hyrëse nuk duhet në asnjë rast të tejkalojnë vlerën e 3 eurove për transaksion pa rëndësi se sa është vlera totale.

Ndërkohë, tarifat për pagesat dalëse nuk mund të tejkalojnë kufijtë e pagesave kombëtare në euro, pra të pagesave në euro që procesohen përmes sistemit AIPS brenda Shqipërisë. Së fundmi, BSH bëri disa ndryshime ku uli komisionet e sistemit AIPS Euro, në 4 euro, nga 6 euro që ishte më parë.

Ndërsa për çdo transfertë me vlerë më të vogël ose të barabartë me 150 mijë euro, bankat nuk duhet të aplikojnë komisione me vlerë më të lartë se 0.02% e vlerës së transferuar. Komisionet maksimale mbeten njësoj, 50 për transfertat në degë dhe 25 euro për kanalet elektronike.

Më rast se llogaria bankare e dërguesit është e ndryshme nga ajo e përfituesit, pra njëra është në lek dhe tjetra në euro, do të bëhet këmbimi i monedhës përpara se të realizohet transaksioni dhe do të aplikohet tarifë tjetër.

Duke filluar nga 7 tetori, qytetarët do të kenë mundësi të kryejnë pagesa ndërkufitare në euro me SEPA.

Guvernatori i BSH-sĂ«, Gent Sejko ka treguar se anĂ«tarĂ«simi nĂ« SEPA do t’i kursejĂ« shqiptarĂ«ve 20 mln euro nĂ« vit.

The post Gati për SEPA, sa do të paguajnë tani shqiptarët për dërgesat e parave brenda dhe jashtë vendit appeared first on Gazeta Si.

Organizatat e shoqërisë civile kundër Kodit Penal: Përhap kriminalizimin dhe kufizon gazetarët!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
1 August 2025 at 13:09

Nga Gazeta ‘SI’ – Organizatat e shoqĂ«risĂ« civile nĂ« vend kanĂ« reaguar kundĂ«r Kodit tĂ« ri Penal, duke shprehur shqetĂ«sim pĂ«r pĂ«rhapje tĂ« gjerĂ« tĂ« kriminalizimit dhe kufizim tĂ« lirisĂ« sĂ« shprehjes.

Qëndresa Qytetare ngre alarmin për ngre alarmin për ndryshimet që parashikojnë dënim me eqje lirie për shkelje administrative.

“Kodi i Ri Penal pĂ«rtej valĂ«s sĂ« eksodit drejt vendeve tĂ« Bashkimit Europian, nĂ« kushtet kur drejtĂ«sia e re Ă«shtĂ« larguar nga qytetari rrezikon qĂ« burgjet tĂ« popullohen dhe tĂ« krijojĂ« njĂ« kaos tĂ« paprecedentĂ« nĂ« sistemin e drejtĂ«sisĂ«. QĂ«ndresa Qytetare kĂ«rkon qĂ« Kodi i ri penal tĂ« kalojĂ« nĂ« njĂ« fazĂ« tĂ« gjerĂ« konsultimi publik ku tĂ« jenĂ« tĂ« pĂ«rfshirĂ« qytetarĂ«t, shoqĂ«ria civile, mediat dhe ekspertĂ«t e fushĂ«s”, thuhet nĂ« deklaratĂ«n e QQ.

Organizata SCiDEV dhe rrjeti rajonal SafeJournalists shprehin shqetësim për disa nga nenet që mund të kufizojnë dhe cënojnë gazetarët në punën e tyre.

Organizatat theksojnë se nenet 865 dhe 863 që prekin fyerjen dhe shpifjen jo vetëm që nuk respektojnë rekomandimet e tyre të përsëritura dhe ato të institucioneve evropiane për dekriminalizimin e këtyre veprave, por përkundrazi, zgjerojnë sanksionet penale dhe fusha e zbatimit të tyre krijon rrezik frikësimi ndaj gazetarëve, aktivistëve dhe qytetarëve të angazhuar.

“Zgjerimi i pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« penale pĂ«r komentet nĂ« media apo rrjete sociale, rritja e gjobave dhe paqartĂ«sitĂ« ligjore mund tĂ« çojnĂ« nĂ« abuzim dhe ndĂ«shkim selektiv. NĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« veçantĂ«, dispozita si ajo qĂ« lejon justifikimin e deklaratave nĂ« ‘gjendje zemĂ«rimi’ krijon standarde tĂ« dyfishta pĂ«r zyrtarĂ«t e pushtetshĂ«m,” thuhet nĂ« reagim.

Sipas organizatave drafti nuk parashikon as mbrojtje të gazetarëve dhe dekriminalizim të shpifjeve, siç është rekomanduar.

Organizatat theksojnë se formulimi i përgjithshëm dhe i paqartë i disa neneve të draftit lë hapësirë për interpretim arbitrar dhe zbatim selektiv, në dëm të gazetarëve dhe lirisë së medias.

“ËshtĂ« shqetĂ«suese mungesa e garancive ligjore pĂ«r gazetarĂ«t qĂ« raportojnĂ« pĂ«r çështje tĂ« ndjeshme si korrupsioni apo abuzimi me detyrĂ«n. Ky draft, nĂ«se miratohet nĂ« formĂ«n aktuale, do tĂ« pĂ«rkeqĂ«sojĂ« mĂ« tej klimĂ«n e pasigurisĂ« pĂ«r median e pavarur nĂ« ShqipĂ«ri,” pĂ«rfundon deklarata.

The post Organizatat e shoqërisë civile kundër Kodit Penal: Përhap kriminalizimin dhe kufizon gazetarët! appeared first on Gazeta Si.

Shqipëria target i hakerave, shtohen sulmet kibernetike ndaj institucioneve dhe individëve

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
1 August 2025 at 12:13

Nga Gazeta ‘SI’ – VetĂ«m nĂ« tremujorin e dytĂ« tĂ« vitit 2025, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« pĂ«rballur me 29 sulme kibernetike.

Bazuar në statistikat e Autoritetit Kombëtar për Sigurinë Kibernetike, gjashtëmujori i parë 2025 numëron 43 incidente kibernetike, rreth 34% më tepër incidente se në gjithë 2024.

Sulmet më të shpeshta kanë qenë të tipit DDoS, me qëllim ndërprerjen e shërbimeve publike, ndërsa incidenti me pasojat më të rënda ka qenë sulmi WIPER ndaj Bashkisë së Tiranës, i cili synonte fshirjen përfundimtare të të dhënave dhe dëmtimin e funksioneve digjitale.

Krahas tyre, janë identifikuar edhe 4 tentativa phishing,(vjedhja e të dhënave) spear phishing, 3 skanime të paautorizuara të rrjeteve, 2 komprometime aplikacionesh, 3 trojanë, dhe 1 shfrytëzim i dobësive në sisteme të ndryshme.

Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike (AKSK) shprehet se këto shifra tregojnë nevojën që ka Shqipëria për vigjilencë të vazhdueshme dhe përforcimin e kapaciteteve reaguese.

Në 3 muajt e parë të këtij viti, Autoriteti identifikoi dhe menaxhoi gjithsej 14 incidente kibernetike, duke ndërmarrë masa konkrete për neutralizimin e kërcënimeve dhe mbrojtjen e infrastrukturave kritike. Ndërkohë, në vitin që lamë pas, numri i incidenteve kibernetike ka qenë vetëm 32.

The post Shqipëria target i hakerave, shtohen sulmet kibernetike ndaj institucioneve dhe individëve appeared first on Gazeta Si.

Tirana e rrëfyer nga muralet


✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini
1 August 2025 at 11:57

ÇfarĂ« ju vjen nĂ« mendje kur mendoni pĂ«r kryeqytetin shqiptar? Me siguri jo muralet qĂ« kanĂ« mbushur rrugĂ«t e TiranĂ«s. Do tĂ« gjeni shumĂ« prej tyre tĂ« shpĂ«rndara nĂ« tĂ« gjithĂ« qytetin, megjithĂ«se janĂ« vetĂ«m njĂ« pjesĂ« e skenĂ«s sĂ« gjallĂ« tĂ« artit tĂ« rrugĂ«s duke pritur ata qĂ« vizitojnĂ« kĂ«tĂ« vend tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m.

Muralet janĂ« shpĂ«rndarĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« qytetin, por unĂ« munda t’i vizitoja shumicĂ«n e tyre nĂ« kĂ«mbë—pa pasur nevojĂ« pĂ«r makinĂ« apo transport publik. Disa ndodhen pikĂ«risht nĂ« zemĂ«r tĂ« qytetit, pranĂ« sheshit SkĂ«nderbej, ndĂ«rsa tĂ« tjerat kĂ«rkojnĂ« pak mĂ« shumĂ« ecje. UnĂ« do tĂ« thoja se me njĂ« planifikim tĂ« mirĂ« dhe njĂ« dashuri pĂ«r tĂ« ecur, ju mund tĂ« shihni shumicĂ«n e muraleve mĂ« interesante nĂ« njĂ« mĂ«ngjes tĂ« vetĂ«m.

Sigurisht, skena e artit të rrugës në Tiranë është shumë më e madhe sesa thjesht veprat e artit që kam shënuar dhe vizituar. Muralet mund të gjenden në shumë cepa të qytetit dhe ato që kam eksploruar janë që nga vizita ime e parë në kryeqytetin shqiptar.

NdĂ«rsa hetoni pĂ«r murale, ju keni mundĂ«sinĂ« tĂ« eksploroni edhe vetĂ« TiranĂ«n. ShumĂ« vepra arti ndodhen pranĂ« atraksioneve tĂ« dukshme dhe ndĂ«rsa kĂ«rkoni, do tĂ« zbuloni se sa i larmishĂ«m Ă«shtĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« ky qytet. Do tĂ« ndesheni me shtĂ«pi tĂ« vogla, rrokaqiej tĂ« lartĂ«, xhami, kisha ortodokse, kisha katolike, supermarkete dhe tezga nĂ« oborrin e shtĂ«pisĂ« – duke ju ndihmuar tĂ« kuptoni mĂ« thellĂ« karakterin unik tĂ« qytetit.

Jo shumĂ« kohĂ« mĂ« parĂ«, Tirana ishte kryeqyteti i njĂ« vendi qĂ« sapo kishte dalĂ« nga sundimi komunist dhe pjesa mĂ« e madhe e arkitekturĂ«s sĂ« saj pasqyronte atĂ« epokĂ« tĂ« shkuar. Vitet e fundit, megjithatĂ«, qyteti ka parĂ« njĂ« valĂ« modernizimi, me ndĂ«rtesa tĂ« reja nĂ« rritje dhe murale – vepra arti nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ« qĂ« shpesh mbulojnĂ« anĂ«t e tĂ«ra tĂ« blloqeve shumĂ«katĂ«she – duke u shfaqur nĂ« strukturat mĂ« tĂ« vjetra (dhe jo vetĂ«m ato). NdĂ«rsa dendĂ«sia e muraleve nuk Ă«shtĂ« veçanĂ«risht e lartĂ«, ka padyshim mĂ« shumĂ« se njĂ« duzinĂ« qĂ« ia vlen tĂ« kĂ«rkohen.

ArtistĂ« tĂ« ndryshĂ«m kanĂ« marrĂ« pĂ«rsipĂ«r detyrĂ«n pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« ngjyra ndĂ«rtesave tĂ« TiranĂ«s dhe rezultatet mund tĂ« admirohen edhe sot. Madje qyteti pret Mural Fest Tirana, gjatĂ« tĂ« cilit krijohen vazhdimisht pjesĂ« tĂ« reja. QĂ« nga fillimi i festivalit, mbi 30 artistĂ« kanĂ« kontribuar nĂ« pasurimin e hapĂ«sirĂ«s urbane tĂ« TiranĂ«s. Muralet nĂ« TiranĂ« nuk ndjekin njĂ« stil tĂ« vetĂ«m. NdĂ«rsa eksploroni rrugĂ«t, do tĂ« hasni nĂ« dizajne gjeometrike, portrete, vepra tĂ« stilit komik dhe shumĂ« shprehje tĂ« tjera krijuese.

NjĂ« pjesĂ« veçanĂ«risht interesante, e krijuar gjatĂ« festivalit, paraqet njĂ« qen tĂ« gjelbĂ«r, tĂ« pikturuar pĂ«r tĂ« rritur ndĂ«rgjegjĂ«simin pĂ«r çështjen e kafshĂ«ve endacake (qĂ« ndodhet nĂ« rrugĂ«n Myslim Shyri). Kjo vepĂ«r pĂ«rfshin gjithashtu njĂ« lidhje polake – krijuesit e saj janĂ« kolektivi i artit polako-portugez Mots.

NjĂ« tjetĂ«r mural i spikatur, veçanĂ«risht pĂ«r fansat e Avengers, Ă«shtĂ« “Spiderman / I Have to Go”. Krijuar nga artistĂ«t italianĂ« Flavio Solo & Diamond, pjesa komenton luftĂ«n e ditĂ«ve moderne pĂ«r tĂ« mos pasur kohĂ« tĂ« mjaftueshme. NjĂ« vepĂ«r tjetĂ«r e shquar Ă«shtĂ« “Vajza e KatmandusĂ«â€, njĂ« mural qĂ« simbolizon Ă«ndrrat e brezit tĂ« ri, si dhe lidhjet e tyre me rrĂ«njĂ«t kulturore.

NĂ« foton e dytĂ« mĂ« poshtĂ«, mund tĂ« shihni njĂ« pjesĂ« tĂ« artistit serb Artez, tĂ« titulluar “Mos gjykoni”. Kjo murale, si shumĂ« tĂ« tjera nĂ« TiranĂ« e krijuar nga artistĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, eksploron temĂ«n se sa lehtĂ« gjykojmĂ« tĂ« tjerĂ«t – duke na kujtuar se gjĂ«rat rrallĂ« janĂ« ashtu siç duken nĂ« shikim tĂ« parĂ«.

MĂ« poshtĂ« janĂ« disa murale nĂ« TiranĂ«, tĂ« cilat personalisht i kam parĂ« mĂ« tĂ« habitshmet—dhe akoma mĂ« shumĂ« ju presin nĂ« fund tĂ« kĂ«tij artikulli.

Shkruar nga Jakub JuszyƄski, gazetar polak*

The post Tirana e rrëfyer nga muralet
 appeared first on Gazeta Si.

❌
❌