Një turiste 23-vjeçare holandeze ka humbur jetën teksa është rrëzuar aksidentalisht gjatë zbritjes me litar nga shkëmbi në vendin e quajtur “Gjiri i Filikur” në Himarë.

Policia e Vlorës thotë se dyshohet që gjatë zbritjes nga shkëmbi me litar, turistja M. B., 23 vjeçe, është rrëzuar aksidentalisht dhe ka marrë dëmtime serioze.

“Turistes iu dha ndihma e parë mjekësore dhe u transportua me ndihmën e Policisë Kufitare, por për shkak të dëmtimeve të marra ka ndërruar jetë”, tha policia vendore.

Gjithashtu, si pasojë e rrëshqitjes së disa gurëve në momentin e ngjarjes, është dëmtuar dhe po merr ndihmë mjekësore në spital, turistja tjetër franceze J. L., 18 vjeçe, e cila ndodhej në afërsi.

The post Himarë/ Po zbriste me litar nga shkëmbi te ‘Gjiri i Filikurit’, vdes turistja 23-vjeçare nga Holanda appeared first on Gazeta Si.

Me siguri njihni dikë që është prekur nga kanceri. Kjo sëmundje ndodh kur qelizat ndahen në mënyrë të pakontrolluar dhe mund ta sëmurin një person, ndonjëherë shumë rëndë.

Kanceri mund të ndodhë kudo në trup sepse çdo ind dhe organ përbëhet nga miliarda apo edhe triliona qeliza. Por ka disa pjesë të trupit ku kanceri ndodh shumë më rrallë, si zemra. Studimet tregojnë se vetëm 3 në 10,000 njerëz zhvillojnë kancer të zemrës. Në krahasim, 1 në 20 gra pritet të zhvillojë kancer gjiri. Pse ndodh kjo?

Unë jam biologe dhe jam e specializuar për enët e gjakut të sistemit kardiovaskular. Një pjesë e madhe e punës sime përqendrohet në mënyrën se si qelizat bashkëveprojnë me mjedisin përreth për të rregulluar funksionimin e indeve dhe organeve. Sëmundja mund të zhvillohet kur diçka nuk shkon mirë.

Qelizat e zemrës kanë veçori unike që i bëjnë jashtëzakonisht rezistente ndaj kancerit.

Si fillon kanceri

Qelizat prodhojnë më shumë qeliza për t’u rritur, për të zëvendësuar ato të vjetra ose të dëmtuara, apo për të riparuar inde të dëmtuara. Ky proces quhet ndarje qelizore. Çdo lloj qelize në trup ndahet me ritme të ndryshme, në varësi të disa faktorëve, përfshirë funksionin e saj dhe moshën e një personi.

Për shembull, qelizat e një embrioni njerëzor në zhvillim ndahen jashtëzakonisht shpejt, duke kryer katër ndarje brenda tri ditëve. Qelizat që formojnë lëkurën, thonjtë dhe flokët rigjenerohen vazhdimisht gjatë gjithë jetës. Qelizat e kockave ndahen me një ritëm të tillë që ju jep një skelet tërësisht të ri afërsisht çdo 10 vjet.

Nëse dhe sa shpesh ndahet një qelizë kontrollohet në mënyrë të rreptë nga një seri kontrollesh molekulare. Gjatë ndarjes, gjenet brenda ADN-së dyfishohen dhe ndahen në mënyrë të barabartë në dy qeliza bijë. Dëmtimet në këto gjene, të shkaktuara nga kimikate të dëmshme, drita ultravjollcë ose rrezatim, mund të rezultojnë në mutacione që çojnë në sëmundje. Mutacionet mund të ndodhin edhe rastësisht. Kur ndodhin te gjenet që rregullojnë ndarjen qelizore, mund të zhvillohet kanceri.

Çfarë i mbron qelizat e zemrës nga kanceri?

Edhe pse zemra është organi i parë që formohet dhe nis punën gjatë zhvillimit të hershëm, qelizat e saj në moshën e rritur ndahen shumë pak pas lindjes, dhe ndarja bie ndjeshëm pas moshës 20 vjeç. Në fakt, më pak se 50% e qelizave të zemrës zëvendësohen gjatë gjithë jetës mesatare të një njeriu. Kjo do të thotë se gjysma e qelizave të zemrës me të cilat lindni do të vazhdojnë të pompojnë gjak gjatë gjithë jetës suaj.

Ky ritëm i ulët ndarjeje qelizore në zemrën e rritur ndoshta është mbrojtja kryesore kundër kancerit. Sa më rrallë të ndahet një qelizë, aq më pak mundësi ka për gabime gjatë kopjimit të ADN-së.

Gjithashtu, zemra është më pak e ekspozuar drejtpërdrejt ndaj faktorëve që shkaktojnë kancer, si drita UV që prek lëkurën ose substanca të thithura në mushkëri, për shkak të pozicionit të saj të mbrojtur në kraharor.

Fatkeqësisht, ky ritëm i ulët ndarjeje ka edhe disavantazhet e veta, si aftësi e reduktuar për të riparuar apo zëvendësuar qeliza të dëmtuara nga sëmundjet, dëmtimet apo plakja.

Pse ndodh ende kanceri i zemrës

Edhe pse zemra është rezistente ndaj kancerit, tumoret mund të formohen përsëri. Kur gjendet kancer në zemër, zakonisht është rezultat i përhapjes së qelizave kancerogjene nga një pjesë tjetër e trupit, një proces që quhet metastazë. Disa lloje kanceri të lëkurës ose në zonën e kraharorit kanë më shumë gjasa të përhapen në zemër, edhe pse kjo është ende e rrallë.

Kur ndodhin, tumoret e zemrës mund të jenë shumë serioze dhe më agresive se llojet e tjera të kancerit. Një studim që analizoi më shumë se 100,000 raste me kancer në zemër në Shtetet e Bashkuara zbuloi se pacientët që u trajtuan me kirurgji dhe kimioterapi jetuan më gjatë sesa ata që nuk u trajtuan.

Trajtimi i suksesshëm i kancerit përfshin disa fusha të mjekësisë. Këto përfshijnë kujdesin paliativ, që përqendrohet në lehtësimin e dhimbjes dhe simptomave, si dhe mjekësinë integruese, që merr parasysh lidhjen mendje-trup-shpirt.

Kanceri i zemrës jep të dhëna për rigjenerimin e zemrës

Të kuptuarit se si ndahen qelizat e zemrës dhe çfarë e ndryshon këtë proces jep të dhëna për sëmundjet dhe ndihmon në formësimin e trajtimeve të reja.

Për shembull, kërkimet mbi ndarjen e qelizave të zemrës ndihmojnë shkencëtarët të kuptojnë më mirë pse zemra nuk shërohet mirë pas një ataku kardiak. Studiuesit zbuluan se, edhe pse zemrat e dobësuara kanë më shumë qeliza që ndahen sesa zemrat e shëndetshme, ato ende kanë nevojë për ndihmë për të shëruar plotësisht.

Teknologjitë e reja, si aftësia për të riprogramuar qelizat e gjakut në qeliza të zemrës, u kanë mundësuar studiuesve të krijojnë modele të reja për studimin e sëmundjeve të zemrës, me synimin që një ditë të arrijnë rigjenerimin e saj. Kjo hap dyert për trajtime të reja për sëmundjet e zemrës, përfshirë edhe kancerin.

Të kuptuarit pse nuk ndodh kanceri është po aq e rëndësishme për zhvillimin e trajtimeve të reja dhe më të mira sa edhe të kuptuarit pse ndodh. Përgjigjet e të dyja pyetjeve ndodhen, fjalë për fjalë, në zemër.

Burimi: The Conversation. Përshtati: Gazeta Si.

The post Pse është kaq i rrallë kanceri i zemrës? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Kryekomisioneri Ilirjan Celibashi ka vendosur ditën e sotme se mandati i koalicionit ‘Nisma Shqipëria Bëhet’, i ka kaluar Kleana Xhuvelit.

Në mbledhjen e Komisionit Qëndror të Zgjedhjeve, u vendos që dorëheqjet e kandidatëve për deputetë në listat e mbyllura të koalicionit, nuk ishin miratuar nga KQZ në heshtje, ashtu siç sipas tij ishte pretenduar.

Me këtë vendim u zgjidh edhe një ngërç i madh i krijuar mes drejtuesve të koalicionit, ku Lapaj si më i votuari i listës së hapur të koalicionit pretendonte ta merrte vetë mandatin, ndërkohë që vendin e deputetit e pretendoi edhe daja i Endri Shabanit, i cili pasi kishte dhënë dorëheqjen nga kandidimi në listën e mbyllur, e revokoi këtë. Pas tij e revokoi edhe Kleana Xhuveli, e afërmja e Lapajt.

“Përfundimi është se nuk mund të ketë dorëheqje nga kandidimi, pasi listat janë miratuar. Dhe kjo është kështu për çdo lloj shkaku. Kështu që duke qenë se Kleana Xhuveli është renditur para Zeqir Kordhonit në listën e mbyllur të koalicionit, i takon asaj të marrë mandatin e këtij koalicioni.

Përfundimisht shpall kandidat fitues zonjën Kleana Xhuveli”, tha Celibashi.

Gjithashtu, KQZ ka vendosur që mandatin e PSD në Tiranë ta marrë Tedi Mula.

Tedi Mula ishte më i votuari në listën e hapur të kësaj force politike në kryeqytet dhe zgjedhja e tij erdhi pasi PSD kërkoi ditën e sotme djegien e listës së mbyllur të Tiranës, kërkesë që u pranua nga KQZ.

The post Kleana Xhuveli merr mandatin e koalicionit ‘Nisma Shqipëria Bëhet’, Tedi Mula të PSD-së appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Fruti i pasionit, guava, fruti i dragoit ose kiëano, ndryshimi i klimës po i nxit fermerët shqiptarë të fillojnë të kultivojnë fruta ekzotike për t’i shitur në Europë.

Ferma e vogël e agronomit veteran Irakli Shkoza, jo shumë larg detit në Shqipërinë qendrore, është një lloj Kopshti i Edenit në diellin e Adriatikut.

Me temperaturat që rriten çdo vit, Shkozës i lindi ideja për të diversifikuar prodhimin në vitin 2019, në një kohë kur bashkëmoshatarët e tij do të kishin qenë prej kohësh në pension.

75-vjeçari solli fillimisht farat nga Afrika dhe Amerika dhe i mbolli në parcelën e tij prej dy hektarësh.

Të gjitha bimët janë përshtatur shumë mirë me klimën e ngrohtë lokale.

I vendosur midis tokës bujqësore të valëzuar dhe detit, rajoni i Divjakës ishte ‘hambari’ i Shqipërisë, me fermerët që kultivonin perime dhe shalqinj për tregjet lokale dhe të eksportit.

Planeti në ngrohje ndryshoi planet

Por rritja e temperaturave dhe mungesa e punëtorëve kanë lënë gjurmën e tyre në ferma.

“Frutat ekzotike kanë nevojë për më pak ujë dhe mirëmbajtje, gjë që i bën kostot e prodhimit më të ulëta”, tha Shkoza.

Klima tipike mesdhetare e Shqipërisë, me verë të nxehtë dhe të thatë dhe dimra të butë, ka ndryshuar për shkak të ngrohjes globale.

Deri në fund të shekullit, temperaturat mesatare në Ballkanin Perëndimor parashikohet të rriten midis 3.5 dhe 8.8 gradë Celsius, bazuar në një studim të vitit 2022, duke supozuar se emetimet e gazrave serrë nga mesatarja deri në të larta do të vazhdojnë.

“Valët e nxehtësisë ndoshta do të dëmtojnë rendimentet e të korrave, veçanërisht në Shqipëri, ku temperaturat mesatare janë më të larta gjatë verës”, sipas studiuesve Daniel Muller dhe Max Hofmann nga Instituti Leibniz i Zhvillimit Bujqësor në Ekonomitë në Tranzicion.

Por ndryshimi i klimës nuk ka pse të jetë plotësisht katastrofik, tha Shkoza, nëse përshtatemi për të përfituar prej tij.

“Fermerët shqiptarë duhet të fillojnë të prodhojnë shumë fruta ekzotike për të përfituar nga klima e tyre e favorshme”, këmbënguli ai.

“Këto fruta janë shumë të kërkuara në tregun europian, por ato vijnë nga larg, Amerika Latine, Azia Juglindore, Zelanda e Re, Australia.”

“Transporti i tyre në Europë ka një kosto, si financiare ashtu edhe në aspektin e freskisë. Nëse do të vinin nga Shqipëria, jo vetëm që do të ishin më të lira, por do të ishin edhe më të freskëta”, argumentoi agronomi Altin Hila.

Papajat që gjenden në tregjet europiane mblidhen ndërsa janë ende të gjelbra dhe më pas sillen në Europë ku piqen artificialisht”, thotë Vasil Nikolovski, menaxher prodhimi nga Maqedonia e Veriut i cili ka punuar në Divjakë për disa vite.

“Këtu, ato mund të piqen në pemë,” shtoi ai.

“Shqipëria ka kapacitetin për të përmbushur kërkesat e tregut europian dhe me eksportet e frutave ekzotike mund të bëjë një xhiro prej 100 deri në 200 milionë eurosh në vit.”

Shkoza tashmë po eksporton fruta dragoi, fruta pasioni dhe ‘pepinos’, ose dardha me pjepër që vijnë nga Amerika Latine, në tregjet europiane.

Me fermerë të tjerë në rajonin e Divjakës, ai kohët e fundit dërgoi 30 ton kiëano, i njohur edhe si kastraveci afrikan, te blerësit në Kroaci.

“Dhe korrja e këtij viti duket se do të jetë e bollshme,” tha ai duke parë sythat në lulet e tij të frutave të dragoit.

Rreth 55 kilometra në perëndim pranë Elbasanit, Lulzim Bullari ka filluar të kultivojë kivi.

“Nuk mund të ankohemi për temperaturat e larta, prodhimi i kivit në dy vitet e fundit ka qenë një bekim,” i tha ai AFP-së duke qëndruar në mes të 40 hektarëve të tij me pemishte.

Kivit që ai kultivon janë pothuajse ekskluzivisht për eksport në Zvicër dhe Holandë.

Kohët e fundit, Bullari ka filluar të kultivojë edhe fiq nga Afrika e Veriut, të cilët janë shumë rezistentë ndaj klimës së butë të dimrit, në rreth 15 hektarë.

“Fati i favorizon të guximshmit dhe duhet të vraposh për ta kapur atë,” tha Bullari.

Burimi: AFP. Përshtati: Gazeta Si.

The post ‘Kopshti i Edenit’/ Shqipëria synon kultivimin e frutave ekzotike për Europën appeared first on Gazeta Si.

Katër veterinerë, B. M., K. A., D. K. dhe E. L. kanë rënë në prangat e Policisë në Korçë, pasi dyshohet se matrikulluan 120 bagëti të imëta dhe gjedhë, të kontrabanduara.

Përmes një njoftimi, Policia bën të ditur se është shpallur në kërkim një 39-vjeçar që dyshohet se ka kontrabanduar bagëtitë dhe gjedhët nga Greqia, si dhe janë proceduar penalisht 3 shtetas që kanë mbajtur në stallat e tyre bagëtitë dhe gjedhët. 

Sipas burimeve, prej 6 muajsh bagëtitë dhe gjedhët kontrabandoheshin nëpërmjet kufirit të gjelbër nga Greqia në Shqipëri, në drejtim të Devollit e më pas matrikulloheshin e hidheshin në treg.

The post Kontrabandë bagëtish nga Greqia, arrestohen 4 veterinerë. Shpallet në kërkim 39-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Gjatë 24 orëve të fundit janë raportuar 22 vatra zjarri nga të cilat 11 janë ende aktive dhe 1 është nën monitorim.

Aktualisht mbeten aktive vatra në vendin e quajtur “Liqeni i Luleve”, pjesë e Parkut Kombëtar Lurë, ku vazhdon zjarri në tre vatra, por me intensitet të ulët gjatë natës.

Në fshatin Ulëz, bashkia Mat, situata është shumë e vështirë pasi zjarri po zhvillohet në drejtim të pyjeve. Për shkak të terrenit dhe përmasave të zjarrit, forcat operacionale nuk kanë mundur ta vënë nën kontroll.

Në fshatin Zall Gjoçaj, bashkia Mat, ende nuk është shuar zjarri pasi relievi shkëmbor dhe shumë i thyer e bën të vështirë ndërhyrjen me mjete zjarrfikëse.

Në vendin e quajtur “Maja e Pliskës”, mbi fshatin Dukat, zjarr është shumë intensiv në sipërfaqe shkurre, kullotë dhe pylli me pishë. Flakët të ndihmuara nga era përfshinë edhe kurorat e pishës, duke e bërë problematike gjendjen.

Edhe në fshatin Dishnicë, bashkia Korçë, zjarri i rënë në një sipërfaqe me shkurre dhe ferra vazhdon të përhapet në drejtim të verilindjes drejt Ҫardhakut, i ndihmuar nga era dhe bimësia e shumëllojshme.

Ndërsa në malin Sukë, bashkia Kukës, zjarri i rënë në një sipërfaqe me shkurre ka marrë përmasa dhe rrezikon banesat e fshatit Mamëz.

Si pasojë e zjarreve të rënë,  kryesisht në sipërfaqe me bimësi e pyjore janë djegur rreth 17 hektarë.

Sipas informacionit të nga Instituti i Gjeoshkencave (IGJEO), për zjarret në pyje sot pritet nivel rreziku “I lartë” në të gjitha qarqet, ndërsa në qarqet Durrës dhe Shkodër pritet nivel rrezik “I moderuar”. Rrezik “I lartë” pritet gjithashtu nё zona tё lokalizuara të qarkut Shkodër (Jug)  dhe qarkut Durrës (Jug Lindje).

The post 11 vatra zjarri aktive, problematike situata në Dukat, Lurë dhe Mat appeared first on Gazeta Si.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) bëri thirrje urgjente për të parandaluar përsëritjen e një epidemie të virusit ‘chikungunya’, i cili përhapet nga mushkonjat dhe ka përfshirë botën para dy dekadash.

Shkak për shqetësimin janë shpërthimet e reja në rajonin e Oqeanit Indian, që tashmë po përhapen edhe në Europë dhe kontinente të tjera.

Sipas zyrtares së OBSH-së, Diana Rojas Alvarez, rreth 5.6 miliardë njerëz në 119 vende jetojnë në zona ku ekziston rreziku nga ky virus, i cili shkakton ethe, dhimbje të forta në nyje dhe mund të çojë në paaftësi afatgjate.

“Po shohim përsëritjen e historisë”, tha ajo, duke e krahasuar situatën aktuale me epideminë e viteve 2004-2005, e cila preku afro gjysmë milioni njerëz, kryesisht në territore të vogla ishullore, përpara se të përhapej në gjithë botën.

Vala e fundit e përhapjes nisi në fillim të vitit 2025, me shpërthime të mëdha në të njëjtat ishuj të Oqeanit Indian që ishin prekur edhe më parë, përfshirë La Reunionin dhe Mauritiusin.

Alvarez tha se virusi ka prekur tashmë rreth një të tretën e banorëve në La Reunion.

Përhapja po vazhdon edhe në vende të tjera, si Madagaskari, Somalia dhe Kenia, ndërsa raste të shumta janë shënuar edhe në Indi dhe në pjesë të Azisë Juglindore, sipas saj.

Një shqetësim i veçantë është edhe rritja e numrit të rasteve të importuara brenda Evropës.

Që nga 1 maji, në Francë janë regjistruar rreth 800 raste të importuara të virusit ‘chikungunya’, tha Alvarez.

‘Chikungunya’, për të cilën nuk ekziston trajtim specifik, mund të shkaktojë shpërthime të shpejta dhe të mëdha.

Për shkak se mushkonjat pickojnë gjatë ditës, parandalimi është thelbësor, duke përdorur insekticidë dhe veshje me mëngë të gjata, rekomandon OBSH-ja.

The post OBSH paralajmëron për përhapjen e virusit të rrezikshëm nga mushkonjat appeared first on Gazeta Si.

Territori Shqiptar do të mbetet nën ndikimin e të nxehtit afrikan, duke sjellë mot të kthjellët dhe temperatura shumë të larta, ku sërish goditen nga vlera ekstreme qarku i Shkodrës dhe Elbasanit.

Në këto dy qarqe maksimumi do të ngjitet mbi 40 gradë celcius. Pjesa e dyte e ditës do të sjellë vranësira të herë pas-herëshme përgjatë zonave malore Lindore duke lënë bregdetin dhe zonat e ulëta vetëm me kthjellime.

Temperaturat e ajrit do të pësojnë rënie në vlerat minimale, ku zonat malore do të shënojnë 12°C ndërsa maksimumi do të mbetet lehtësisht mbi 40°C përkatësisht në Koplik, Urën Vajgurore si edhe Cërrik.

Era do të fryjë e lehtë dhe mesatare me shpejtësi mbi 40 km/h nga drejtimi kryesisht Veriperëndimor duke krijuar në brigjet detare dallgëzim 2-3 ballë.

The post Në Shkodër dhe Elbasan temperaturat shkojnë mbi 40 gradë appeared first on Gazeta Si.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka dorëzuar një kërkesë në Gjykatën Kushtetuese për të sqaruar pasojat juridike nëse deputetët nuk konstituojnë legjislaturën e nëntë deri më 26 korrik, afat i paraparë në aktgjykimin e 26 qershorit të Kushtetueses.

Në një konferencë për media të martën, presidentja tha se kërkesa e dërguar në Kushtetuese nuk e përmbyll vazhdimin e afatit të mbetur prej katër ditësh për konstituimin e Kuvendit.

Osmani tha se nëse arrihet marrëveshja për konstituimin e Kuvendit, ajo do të tërheqë kërkesën e dorëzuar në kushtetuese.

Sipas Osmanit, për aq kohë sa Kuvendi vazhdon të mos konstituohet, Qeveria vazhdon të funksionojë me kompetenca të kufizuara teksa tha se edhe institucionet kyçe, përfshirë edhe Presidencën, nuk mund të ushtrojnë kompetencat për shkak të mungesës së Kuvendit. 

The post ‘Ngërçi politik të marrë fund’, Presidentja Osmani i drejtohet Gjykatës Kushtetuese appeared first on Gazeta Si.

SPAK ka dërguar për gjykim 29 të pandehur, përfshirë pedagogë, staf akademik dhe biznesmenë, të cilët dyshohen për përfshirje në abuzime me tenderat në Universitetin Bujqësor të Tiranës.

Ndaj të pandehurve rëndojnë akuzat për “shkelje të barazisë në tendera” dhe “shpërdorim detyre”.

Sipas SPAK, hetimet, të nisura më 21 tetor 2022, zbuluan një skemë të mirëorganizuar, në të cilën zyrtarë të nivelit të lartë akademik, përfshirë 2 zëvendësrektorët Ilir Kapaj e Romina Kotaj, dhe administratorin, Edmond Tërthorja në bashkëpunim me biznese manipuluan procesin e prokurimeve publike, duke favorizuar firma të caktuara. Bëhet fjalë për 9 procedura tenderimi, të zhvilluara në vitin 2022, me një vlerë prokurimi prej 900 mijë eurosh.

Hetimet zbuluan se këto firma jo vetëm favorizoheshin dhe paracaktoheshin në tendera, por edhe bënin oferta fiktike në emër të bizneseve të tjera për të fryrë vlerën e tenderave. SPAK thote se hetimet zbuluan se përgatitja e dokumentacionit për fondet limit dhe specifikimet teknike ishin bërë në koordinim të plotë me fituesit e paracaktuar të tenderave, ndërsa nuk bëhet asnjë analizë reale të tregut.

Dokumentet hetimore tregojnë se pajisjet dhe mallrat e tenderuar ishin siguruar nga operatorët fitues disa muaj përpara shpalljes së procedurave, duke treguar se fituesit ishin vendosur paraprakisht. Ky manipulim ka përfshirë edhe anëtarët e njësisë së prokurimit dhe Komisionit të Vlerësimit të Ofertave, të cilët kanë ndihmuar në përzgjedhjen e fituesve të paracaktuar.

SPAK shkruan se gjatë hetimit janë evidentuar shkelje ligjore nga të pandehurit: Amarildo Lleshi, Mehmet Qoshja, Altin Murto, Enkeleida Sallaku, Klara Jahollari, Agim Sefa, Arjan Buliqi, Serafin Skënderi, Ilir Kusi, Dritan Laçi, Azem Parllaku, Artur Koleci, Radion Dhromi, Blenard Spaho, Tedi Proda, Erjola Kopali, Klea Lekoçaj, Etleva Shore, Mimoza Shehu, Elvira Shtogu, Tone Vukaj, në bashkëpunim me titullarin e autoritetit kontraktor, të pandehurin, Edmond Tërthorja, të cilët kanë krijuar kushte dhe favorizuar shpalljen fitues të “Krijon”sh.p.k, “Zero Group” sh.p.k, “Malvina Visoka PF”.

The post SPAK dërgon për gjykim 29 të pandehur për abuzimet në Universitetin Bujqësor të Tiranës appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Në pesë vitet e fundit, në Shqipëri është vënë re një trend në rritje e të rinjve në mënyrën si e shohin të ardhmen e tyre profesionale.

Kërkesat për të ndjekur studime universitare po bien ndjeshëm, ndërsa gjithnjë e më shumë të rinj po orientohen drejt rritjes së aftësive dhe formimit profesional, duke preferuar vetëpunësimin, freelancer dhe nismave të vogla private.

Ekspertët e çështjes së punësimit e lidhin këtë trend me kërkesat reale të tregut vendas dhe të huaj dhe mundësitë që ofrohen.

“Të rinjtë sot mendojnë ndryshe. Janë më praktikë, kërkojnë punë që ofrojnë më shumë të ardhura, fleksibilitet dhe kushte më të mira, duke shfrytëzuar aftësitë që kanë zhvilluar vetë, në vend që të presin një diplomë për t’u punësuar,”, shprehet për Gazetasi.al, eksperti i punësimit, Erion Muça.

Tregu po ndryshon, arsimi jo

Muça thekson se mungesa e garancisë për punësim pas studimeve universitare është një ndër arsyet kryesore të këtij orientimi të ri.

Sidomos në degë që shpallen si “prioritare” nga qeveria, si bujqësia apo shkencat natyrore, mungon ajo që ai e quan “cikli i mbyllur i punësimit”, një parakontratë ose garanci e qartë që pas diplomimit studenti do të ketë vend pune.

“Nëse dikush zgjedh një degë të tillë, duhet të ketë sigurinë që pas diplomimit do të punësohet. Kjo do ta rriste ndjeshëm interesin”,  vijon Muça.

Vetëpunësimi në rritje

Shumë të rinj shqiptarë të porsadiplomuar në shkollën e mesme nuk zgjedhin më rrugën klasike të universitetit.

Ata dëshirojnë të ndjekin kurse profesionale dhe të krijojnë kompani të vogla ku më pas punojnë si nënkontraktorë për kompani tradicionale, ose ofrojnë shërbime online në tregun ndërkombëtar.

Në këtë mënyrë, ata përcaktojnë vetë orarin, mënyrën e punës dhe shpeshherë edhe të ardhurat.

“Fleksibiliteti, mundësia për të fituar më shumë dhe pavarësia janë faktorët që e bëjnë këtë qasje shumë tërheqëse për ta”,  shpjegon eksperti.

Punë praktike dhe formim profesional

Sipas të dhënave, rreth 70% e kërkesave për punë në Shqipëri lidhen me punë praktike ose profile që nuk kërkojnë domosdoshmërisht diplomë universitare.

Ekspertët thonë se përvoja merret në vendin e punës, përmes trajnimeve të brendshme, ndërsa profesionet më të kërkuara janë ato të lidhura me zanatet dhe diplomave 2-vjeçare profesionale.

Sipas tyre, nëse kompanitë nuk gjejnë këto profile në vend, shikojnë për t’i kontraktuar në tregun ndërkombëtar.

Tri fushat e studimit me interes të lartë

Me gjithë ndryshimet e kërkesës dhe ofertës në treg, disa fusha studimi vijojnë të mbeten të preferuara nga maturantët shqiptarë.

Ato janë shkencat mjekësore teknike, siç është infermieria, fizioterapia, stomatologjia, farmacia, teknikë laboratori.

Më pas renditen degët e Inxhinierisë, ku teknologjia e informacionit vijon të ketë interes të lartë e më pas degët klasike të inxhinierive si ajo e ndërtimit, komunikimi dhe elektronika.

Edhe degët ekonomike mbeten të preferuara nga maturantët si biznesi, menaxhim, marketing, financë, dhe gjithnjë e më shumë informatika ekonomike dhe biznesi digjital.

“Të rinjtë që zgjedhin të studiojnë sot, orientojnë zgjedhjen e tyre drejt degëve që kanë një lidhje të drejtpërdrejtë me nevojat e tregut dhe që mundësojnë përfshirjen e teknologjisë dhe inovacionit në punë”, thotë Muça.

Në të kaluarën, një diplomë universitare garantonte status dhe siguri. Sot prioriteti ka ndryshuar. Aftësia, kreativiteti dhe përshtatshmëria me tregun janë më të rëndësishme se një titull akademik.

“Të rinjtë nuk presin më një punë, ata e krijojnë vetë atë. Janë më të vetëdijshëm për vlerën që kanë dhe për hapësirat që mund të shfrytëzojnë” thotë eksperti i punësimit.

Në një treg që evoluon me shpejtësi dhe në një botë gjithnjë e më të ndërlidhur, është e qartë se të rinjtë shqiptarë po e ndjekin ritmin e kohës, duke zgjedhur më shumë liri, më shumë pavarësi dhe më shumë kontroll mbi jetën dhe karrierën e tyre.

The post Punë me më pak orë dhe më shumë para, të rinjtë shqiptarë larg universiteteve, drejt vetëpunësimit dhe sipërmarrjes appeared first on Gazeta Si.

Një mjek që i ka kërcitur kyçeve vetëm në njërën dorë çdo ditë për më shumë se 60 vjet jep përgjigjen nëse kjo shkakton artrit.

“Kjo është një pyetje e zakonshme që më bëhet”, thotë Kimme Hyrich, reumatologe dhe profesoreshë e epidemiologjisë.

Dhe nuk është çudi pasi deri në 54% e njerëzve i kërcasin gishtat dhe kyçet e duarve.

“Nyja e gishtave është një hapësirë shumë e ngushtë dhe ka pak lëng në të. Kur njerëzit kërcasin nyjet e gishtave, ata e zgjerojnë hapësirën përkohësisht”, thotë Hyrich.

“Presioni bie dhe gazi që tretet në atë lëng formon flluska dhe është shpërthimi i këtyre flluskave që shkakton tingullin.”

Lloji i artritit për të cilin njerëzit kanë tendencë të shqetësohen është osteoartriti, forma më e zakonshme. Është një gjendje e dhimbshme që shkakton ënjtje dhe ngurtësi në nyje dhe bëhet më e zakonshme ndërsa plakemi.

“Ne nuk e kuptojmë plotësisht shkakun”, thotë Hyrich, “por gjenetika luan një rol të madh. Traumat në nyje janë gjithashtu një faktor rreziku.”

Ndoshta është kjo lidhje me dëmtimin që nxit shqetësimet në lidhje me kërcitjen.

“Njerëzit ka të ngjarë të jenë të shqetësuar se po dëmtojnë kyçin,” thotë ajo.

Por a ka ndonjë dëm të vërtetë? Sipas Hyrich, provat thonë jo.

“Studiuesit kanë parë njerëz me dhe pa artrit dhe kanë pyetur nëse ata i kanë kërcitur gishtat dhe duart dhe nuk ka pasur ndonjë ndryshim. Të tjerë kanë krahasuar njerëzit që i kanë kërcitur dhe ata që nuk i kanë kërcitur duke përdorur rreze X dhe përsëri, nuk ka ndryshim”.

Ndoshta shembulli më i famshëm është një mjek amerikan i cili, në një përpjekje për të provuar se e kishte gabim nëna e tij, i kishte kërcitur gishtat vetëm në njërën dorë çdo ditë për më shumë se 60 vjet. Kur më në fund i vlerësoi të dyja duart, nuk kishte shenja artriti në asnjërën.

The post A është e vërtetë që kërcitja e gishtave shkakton artrit appeared first on Gazeta Si.

Një foshnjë e porsalindur ka humbur jetën në Spitalin Universitar Obstetrik Gjinekologjik “Koço Gliozheni” në Tiranë dhe familjarët kanë akuzuar stafin për neglizhencë në trajtimin mjekësor.

Mësohet se Xh. Q., 34 vjeç, ka bërë kallëzim në polici për stafin mjekësor të maternitetit. Materialet për rastin i janë referuar Prokurorisë për vlerësimin e mëtejshëm.

The post Humb jetën foshnja e porsalindur në spital, kallëzohet në polici stafi mjekësor appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Për herë të parë këtë vit, në raportin e përvitshëm të iSIGURT u vërejt se ka raportime të të incidenteve serioze online nga fëmijë të moshës 6-10 vjeç, një grupmoshë që nuk kishte raportuar më parë, me 4 raste, shumica e viktimave vajza.

Në raport thuhet se gjatë vitit 2024, numri total i incidenteve të raportuara arriti në 437, duke shënuar një rritje të konsiderueshme prej 66.8% krahasuar me vitin 2023, kur u regjistruan 244 raste. “Kjo rritje tregon një vetëdijesim dhe angazhim më të madh në raportimin dhe trajtimin e çështjeve përkatëse”, thuhet në raport.

Grupmosha që raporton më shumë incidente online është 15-18 vjeç, me 174 raste, që “tregon se të rinjtë në këtë fazë të jetës janë më të ekspozuar ndaj incidenteve të raportuara”.

Pasojnë grupmoshat 19-24 vjeç (78 raste) dhe 25-35 vjeç (63 raste). Ndërkohë, shumica e raportimeve vijnë nga Tirana, me 201 raste, ndjekur nga Durrësi me 36 raste dhe Kukësi me 22 raste. Ndërsa 15 raportime janë bërë nga shqiptarë që jetojnë jashtë vendit.

Vajzat përbëjnë shumicën e raportuesve, duke përbërë 73% të rasteve (236 raporte), ndërsa djemtë raportuan 27% të rasteve (168 raporte).

“Ky trend përfaqëson një ndryshim të rëndësishëm krahasuar me vitet e mëparshme, kur raportimet bëheshin kryesisht nga djemtë. Megjithëse vajzat tani përbëjnë një pjesë më të madhe të raportuesve, kjo rritje e numrit të vajzave të përfshira në incidentet e raportuara ngre shqetësime të mëtejshme për sigurinë e vajzave në rrjetet sociale dhe mjediset e tjera digjitale”, thuhet në raport.

Incidentet më të shpeshta të raportuara kanë të bëjnë me kërcënimet, përndjekjen dhe shantazhin online, të cilat përbëjnë rrezikun kryesor për fëmijët dhe të rinjtë. Pas tyre renditen bullizmi kibernetik dhe gjuha e urrejtjes online.

Një nga çështjet më shqetësuese të identifikuara ishte shpërndarja e materialeve që përmbajnë përmbajtje të abuzimit seksual ndaj fëmijëve (CSAM), që mbetet një prioritet kryesor për ndërhyrje, pavarësisht se u raportuan 25 raste në këtë kategori.

Nga analiza e të dhënave, vërehet se muaji mars dallon me numrin më të lartë të incidenteve të raportuara, gjithsej 71 raste.

Në vitin 2024, platformat digjitale vazhduan të jenë hapësirat kryesore ku ndodhin incidentet, me TikTok që udhëheq listën e platformave më të raportuara, duke regjistruar 1,564 raste. Pas TikTok, ishte Telegram me 157 raste, ndërsa Instagram dhe Facebook raportuan nga 118 raste secila.

The post Dhuna online, për herë të parë regjistrohen raportime nga 6-10 vjeçarët në iSIGURT appeared first on Gazeta Si.

Irani nuk do të heqë dorë nga programi i tij bërthamor. Kështu tha ministri i jashtëm i vendit Abbas Araghchi, i cili pranoi se objektet bërthamore të vendit kanë pësuar dëme të konsiderueshme nga sulmet amerikane dhe izraelite.

Në një intervistë për Fox News, Araghchi tha se aktualisht programi është ndalur sepse dëmi është serioz dhe domethënës. Megjithatë ai theksoi se Teherani nuk do heqë dorë nga pasurimi i uraniumit pasi kjo është një arritje e shkencëtarëve vendas dhe mbi të gjitha një çështje krenarie kombëtare.

Deklarata e kreut të diplomacisë iraniane vjen teksa Teherani pritet të mbajë bisedime me vendet europiane në lidhje me programin e vet bërthamor.

Bisedimet mes Iranit, Gjermanisë, Francës dhe Britanisë së Madhe do të mbahen të premten në Stamboll dhe janë të parat që nga arritja e një armëpushimi pas një lufte 12-ditore mes Izraelit dhe Iranit, ku u përfshinë dhe Shtetet e Bashkuara. Pjesë e bisedimeve do të jetë edhe shefja e politikës së jashtme të Bashkimit Europian Kaja Kallas.

The post ‘Vazhdojmë programin bërthamor’, Teherani: Është krenari kombëtare appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Kushdo që është bashkëpunëtor në lehtësimin e kontrabandës së njerëzve në Mbretërinë e Bashkuar do të jetë në rrezik të sanksionohet dhe t’i ndalohet të udhëtojë në Britani, sipas kompetencave të reja të njoftuara sot nga Sekretari i Jashtëm.

Qeveria britanike pritet të shpallë objektivat e parë të një regjimi të ri sanksionesh financiare që synon goditjen e trafikut të qenieve njerëzore drejt Mbretërisë së Bashkuar.

Në shënjestër të masave ndodhen krerë bandash kriminale dhe kompani që furnizojnë pajisje për varka të vogla, të cilat përdoren për kalimin e Kanalit Anglez nga emigrantët e paligjshëm.

Sipas autoriteteve britanike, ky është veprimi i parë i këtij lloji në botë dhe një pjesë kyçe e planit të Kryeministrit Sir Keir Starmer për të frenuar imigracionin e parregullt dhe për të “shkatërruar rrënjësisht rrjetet kriminale që organizojnë kalimet me varka të vogla”.

Strategjia e re, e prezantuar fillimisht në janar, do të konkretizohet të mërkurën me publikimin e emrave të dhjetëra individëve dhe entiteteve, të cilëve do t’u ngrijnë asetet, do t’u ndalohet hyrja në Britani dhe pjesëmarrja në sistemin financiar britanik.

Zyrtarët: Një hap për të ndaluar rrjetet kriminale

Sekretari i Jashtëm, David Lammy, deklaroi se për shumë kohë, bandat kriminale kanë përfituar nga dëshpërimi i njerëzve të cenueshëm pa u ndëshkuar. Këto sanksione do të shënjestrojnë jo vetëm kontrabandistët, por edhe ata që i financojnë dhe i ndihmojnë përmes mjeteve të sofistikuara.

Lista e të sanksionuarve pritet të përfshijë furnizues të dokumenteve të falsifikuara, financues të anijeve të vogla dhe ndërmjetës që operojnë në sistemet e paligjshme të transfertave të parave.

Sekretarja e Brendshme, Yvette Cooper, e cilësoi nismën si një “hap vendimtar në luftën kundër bandave kriminale që përfitojnë nga mjerimi njerëzor”.

The post Britania do sanksionojë trafikantët dhe personat e përfshirë në kontrabandën e emigrantëve appeared first on Gazeta Si.

Vendet e BE-së duan ta përshpejtojnë politikën më të ashpër të azilit, si Gjermania.

Disa propozime diskutohen në takimin e ministrave të Brendshëm të BE të martën.

Ministri i Brendshëm gjerman, Alexander Dobrindt, CSU do të duhet të martën të shpjegojë kontrollet kufitare të Gjermanisë në takimin për herë të parë si ministër me homologët e tij nga vendet e BE-së. Por para së gjithash Dobrindt dëshiron të demonstrojë në Kopenhagen “se Gjermania nuk është më në rolin e frenuesit kur bëhet fjalë për çështjet e migracionit në Evropë, por në rolin e drejtuesit”. Ministri i Brendshëm gjerman e kishte deklaruar këtë tashmë në fund të javës së kaluar në samitin e migracionit të thirrur nga vetë ai në Zugspitze, në Gjermani. aty mori pjesë edhe komisionieri i BE për çështjet e Brendshme, Magnus Brunner. “Evropa më në fund po bëhet më e ashpër në politikën e azilit. Kjo është ajo që është vendimtare: Ne mund t’i zgjidhim këto sfida vetëm së bashku – jo secili për veten e tij, jo secili individualisht”, tha Brunner në samit.

Gjermania nis dëbimet në Afganistan, Austria në Siri

Sot në Kopenhagen diskutohet për këtë ashpërsim të ri. Sidomos për “temën e dëbimeve dhe kthimeve, ku së fundmi kemi krijuar mundësi të reja”, tha Brunner, që vetë vjen nga Austria. Së fundmiAustria ka shtuar dëbimet në Siri, kurse Gjermania në Afganistan.

“Këto janë të gjitha hapa jashtëzakonisht të rëndësishëm për ne nëse mund t’i kthejmë gjithnjë e më shumë kriminelët në vendet e tyre të origjinës”, theksoi ai.

Për këtë qëllim në mars Komisioni i BE-së paraqiti një rregullore të re për kthimin. Ajo përfshin, ndër të tjera, procedura më të rrepta dëbimi dhe të njësuara në të gjithë BE-në, si edhe të ashtuquajtura “qendra kthimi”, ku do të koordinohet dëbimi i azilkërkuesve të refuzuar – duke përfshirë edhe qendra jashtë BE-së nën mbikëqyrjen e autoriteteve kombëtare, së bashku me agjencitë e BE-së si Frontex. Për këtë qëllim, Frontex, Agjencia e Mbrojtjes së Kufijve brenda BE do të marrë trefish më shumë fonde në të ardhmen, sipas Komisionerit të Punëve të Brendshme Brunner. Sipas propozimit të buxhetit të paraqitur nga Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen javën e kaluar, 34 miliardë euro do të ndahen për menaxhimin e migracionit, forcimin e kufijve të jashtëm të BE-së dhe sigurinë e brendshme.

Vetëm çdo i katërti azilkërkues i refuzuar largohet nga BE

Por edhe më tej shtrohet pyetja: Ku do të dëbohen këta njerëz? Sipas Agjencisë së Azilit të BE-së, kohët e fundit ka pasur rreth 2,700 kërkesa për azil në ditë. Pothuajse gjysma refuzohen menjëherë, por aktualisht vetëm rreth një në katër prej atyre që duhet të largohen, largohen në të vërtetë nga Bashkimi Evropian.

Danimarka, e cila aktualisht mban Presidencën e Këshillit të BE-së prej kohësh është konsideruar si një mbështetëse e vijës së ashpër në politikën e migracionit. Kaare Dybvad, Ministrja Daneze e Migracionit, dëshiron t’i përshpejtojë gjërat: “Ne duhet të bëjmë më shumë sesa thjesht t’i bindim vendet e treta të marrin mbrapsht shtetasit e tyre. Ne duhet të punojmë urgjentisht për zgjidhje të mëtejshme dhe të reja.”

Marrëveshjet me shtetet e treta në fokus

Një sugjerim që është veçanërisht i rëndësishëm edhe për Ministrin e Brendshëm gjerman është eliminimi i të ashtuquajturit elementi familjar ose lidhjet me një vend. Deri më tani, azilkërkuesit mund të deportohen vetëm në atë vend jashtë BE-së ku kanë familjen ose kanë qëndruar për një periudhë të gjatë. “Ne nuk duam ta mbajmë më më elementinn familjat lidhjet me një vend në mënyrë që ligji evropian të mos na pengojë të arrijmë marrëveshje me vendet e treta”, tha Dobrindt. Mbrojtja nga BE-ja nuk do të thotë domosdoshmërisht mbrojtje brenda BE-së.

Kjo do të funksiononte kështu: Një azilkërkues i refuzuar nuk mund të deportohet në Afganistan për arsye të caktuara – pse jo, për shembull, në Pakistan? Që kjo të ndodhë, vendi do të duhet të jetë në listën e vendeve të treta të sigurta. Komisioni i BE-së tashmë e ka paraqitur një listë të tillë dhe synon ta diskutojë më tej atë me Parlamentin dhe, për shembull, me ministrat e Brendshëm, sipas Brunner. “Këto janë të gjitha masa shumë të rëndësishme dhe ne duhet të veprojmë më shpejt”, shpjegon Komisioneri i BE-së. Bëhet fjalë për t’i bërë ato efektive dhe për të demonstruar besueshmërinë e politikës evropiane të azilit.

Bisedime të vështira për marrëveshje migracioni

Sa i vështirë është ky proces në praktikë, Komisioneri i BE-së Brunner sapo e ka përjetuar. Një numër veçanërisht i madh emigrantësh nisen nga Libia drejt Evropës e mbërrijnë sidomos në ishujt grekë. Bisedimet fillestare të Brunner në Libi rreth një marrëveshjeje për migracionin e ndërprenë papritur: Në vendin e shkatërruar nga trazirat dhe lufta për pushtet, delegacioni i BE-së u shpall “i padëshirueshëm”.

Sfida e radhës për Evropën që tregoi, se pavarësisht të gjitha përpjekjeve për ta zhvendosur jashtë BE “problemin e migracionit”, BE varet gjithnjë e më shumë nga vullneti i palës tjetër. /DW/

The post Dëbimet e azilkërkuesve, analiza: Ashpërsohet politika e migracionit në BE appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Një person i plagosur me thikë është paraqitur në spitalin e Traumës rreth orëve të para të mëngjesit të kësaj të marte.

I plagosuri, 24-vjeçari A. U., ka plagë në gjoks dhe kofshë, sipas mjekëve të shkaktuara nga një mjet prerës.

I riu nuk ka pranuar që të tregojë autorin apo shkaqet e ngjarjes, para Policisë.

The post Plagoset me thikë 24-vjeçari, paraqitet me urgjencë te Trauma appeared first on Gazeta Si.

I nxehti afrikan vijon ndikimin e tij edhe gjatë ditës së martë, duke sjellë mot të kthjellët dhe temperatura të larta, ku vlera ekstrem priten në zonat jugore deri në 40 gradë Celcius.

Orët e pasdites sjellin prezencë të vranësirave të pakta në të gjithë territorin e vendit, ku më të dukshme do të jenë në zonat verilindore dhe juglindore.

Rritet ndjeshëm lagështira relative në ajër duke bërë që i nxehti të ndjehet edhe më shumë.

Temperaturat e ajrit do të rriten lehtë në mëngjes dhe në mesditë, duke luhatur vlerat ditore nga 13°C temperatura më e ulët e shënuar në qytetin e Ersekës deri në 40°C vlera më e lartë e cila pritet për-gjatë Ultësirës Perëndimore.

Era do të fryjë e lehtë dhe herë pas herë mesatare me shpejtësi mbi 28 km/h nga drejtimi permanent Perëndimor duke krijuar në brigjet detare dallgëzim të ulët.

The post 40 gradë në jug, rritet ndjeshëm lagështira në ajër appeared first on Gazeta Si.

Deputeti britanik Nigel Farage ka pohuar se kryeministri Edi Rama ka rënë dakord të marrë mbrapsht të gjithë të burgosurit shqiptarë nga Britania.

Lajmi është publikuar në “The Telegraph”, që shkruan se udhëheqësi i Reform UK, në një konferencë për shtyp zbuloi politikën e partisë për drejtësinë penale.

“Jam në bisedë me Edi Ramën nga Shqipëria dhe mendoj se ai është mjaft dakord që të marrë mbrapsht të gjithë të burgosurit shqiptarë në këtë vend, gjë që është mjaft e mirë”, tha Farage.

Udhëheqësi i Reformës tha se e gjithë platforma e tij politike do të kushtonte 17.4 miliardë paund.

Deputeti britanik tha në një deklaratë se 1 në 50 shqiptarë janë në burg në Angli. Më pas, Rama sfidoi deputetin britanik për një përballje shifrash reale, duke theksuar se pretendimi i Farage është i tejfryrë.

“Basti” i Ramës shkoi më tej, duke u zotuar se nëse vërtetë “1 në 50 shqiptarë” në Britaninë e Madhe, është i burgosur, atëherë ai do t’i marrë të gjithë në Shqipëri.

The post Farage fiton bastin? The Telegraph: Rama ka rënë dakord për deportimin e kriminelëve shqiptarë appeared first on Gazeta Si.