❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 24 August 2025Main stream

Turizmi i surprizave në Mal të Zi: Rezervon një vend, fle diku tjetër

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 17:45

“Ky lloj turizmi mund tĂ« reklamohet si njĂ« lojĂ« surprizash – rezervoni dhe pastaj hamendĂ«soni se ku do tĂ« flini”. KĂ«shtu e pĂ«rshkruan Milloshi nga Podgorica pĂ«rvojĂ«n e tij me akomodimin nĂ« Zhablak – njĂ« qytet i vogĂ«l nĂ« veri tĂ« Malit tĂ« Zi.

Por, në fakt, disa familje me të cilat bisedoi Radio Evropa e Lirë, kishin probleme këtë sezon, sepse akomodimi i rezervuar nuk ishte në dispozicion. Në vend të shtëpisë apo apartamentit të dakorduar, pronarët i kanë ridrejtuar në një objekt tjetër, gjë që, sipas tyre, ka qenë e papranueshme.

Organizata Turistike në Zhablak thotë se është në dijeni të problemit dhe e justifikon atë me rezervimet e shumta. Përkundër kërkesës së Radios Evropa e Lirë për koment, Ministria e Turizmit në këtë vend nuk u përgjigj.

Përndryshe, turizmi është sektori kryesor ekonomik në Mal të Zi dhe përbën rreth 30 për qind të prodhimit të brendshëm bruto. Zhablaku është qyteti më i vizituar në veri të Malit të Zi si në verë, ashtu edhe në dimër. Vitin e kaluar, atë e vizituan gati 24 mijë turistë.

NjĂ« çift nga Podgorica e rezervoi akomodimin nĂ« njĂ« vilĂ« nĂ« Zhablak nĂ« muajin korrik. ReklamĂ«n e panĂ« nĂ« Instagram. Kur morĂ«n konfirmimin se vila ishte e disponueshme nĂ« njĂ« kohĂ« qĂ« u pĂ«rshtatej, ata nuk kishin asnjĂ« dilemĂ« se ku t’i kalonin pushimet e gushtit, bashkĂ« me tre fĂ«mijĂ«t.

MegjithatĂ«, kur mbĂ«rritĂ«n nĂ« destinacion, pronarja u tha se nuk do tĂ« akomodoheshin nĂ« shtĂ«pinĂ« qĂ« kishin rezervuar. “Ne u pĂ«rballĂ«m me njĂ« fakt tĂ« kryer dhe nuk kishim zgjidhje tjetĂ«r, veçse ta pranonim. Akomodimi nuk ishte i keq, por isha e zemĂ«ruar”, rrĂ«fen Zhana nga Podgorica pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.

Ajo thotĂ« se pronari i ri u pĂ«rpoq, po ashtu, t’u merrte mĂ« shumĂ« para sesa duhej. “Çmimit qĂ« pronarja kishte vendosur pĂ«r kĂ«tĂ« akomodim, ai ia shtoi 20 euro nĂ« ditĂ«, por ne e kundĂ«rshtuam kĂ«tĂ« pĂ«rpjekje tĂ« turpshme”, thotĂ« ajo.

Me situatĂ« tĂ« ngjashme u pĂ«rball edhe bashkĂ«vendĂ«si i saj, Milloshi. “ArritĂ«m nĂ« akomodimin ku kishim qĂ«ndruar vitin e kaluar, por pronarja kĂ«rkoi falje dhe tha: ‘Nuk u kuptuam. Sapo ju dĂ«rgova lokacionin, sepse nuk jeni nĂ« kĂ«tĂ« shtĂ«pi, por te tezja ime, dy kilometra mĂ« larg’”, tregon Milloshi.

Me dy fĂ«mijĂ«, nĂ« mbrĂ«mje, ai thotĂ« se nuk kishte shumĂ« zgjedhje. “Ajo shtĂ«pi ishte e bukur, por mĂ«nyra se si na pritĂ«n, ishte e papranueshme. Dhe ky nuk Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rjashtim – Ă«shtĂ« praktikĂ«â€, sipas tij.

NjĂ« bashkĂ«bisedues i Radios Evropa e LirĂ«, qĂ« ka informacione pĂ«r tregun nĂ« Mal tĂ« Zi, thotĂ« se rastet e tilla nuk e habitin. “Rezervimet e dyfishta janĂ« tĂ« zakonshme, sepse nikoqiri mund tĂ« gjejĂ« njĂ« mysafir pĂ«r mĂ« shumĂ« ditĂ«, ose pĂ«r njĂ« çmim mĂ« tĂ« mirĂ«, dhe ta zhvendosĂ« tjetrin te fqinji”, thotĂ« ai.

PĂ«r tĂ«, kjo Ă«shtĂ« pasojĂ« e zhvillimit tĂ« pakontrolluar tĂ« turizmit dhe faktit se pothuajse kushdo qĂ« “ka njĂ« dhomĂ«â€, mund ta japĂ« me qira.

Problemi është i njohur për autoritetet

NĂ« OrganizatĂ«n Turistike tĂ« Zhablakut thonĂ« pĂ«r Radion Evropa e LirĂ« se rastet e tilla janĂ« shpesh rezultat i rezervimeve tĂ« tepĂ«rta. “Shumica e ofruesve tĂ« akomodimit e reklamojnĂ« atĂ« nĂ« platforma tĂ« shumĂ«fishta. NĂ«se kalendarĂ«t nuk pĂ«rditĂ«sohen rregullisht, ndodhin rezervime tĂ« dyfishta”, thotĂ« Stojan Abazoviq, drejtor i OrganizatĂ«s Turistike tĂ« Zhablakut.

Ky problem, sipas tij, ekziston kudo nĂ« botĂ«. Ai thotĂ« se nĂ« njĂ« pĂ«rqindje tĂ« caktuar rastesh, akomodimi alternativ Ă«shtĂ« mĂ« i keq se ai i rezervuar – gjĂ« qĂ« ndikon negativisht nĂ« pĂ«rvojĂ«n e mysafirit. “MysafirĂ«t kanĂ« mundĂ«si ta vlerĂ«sojnĂ« mikpritĂ«sin dhe ky Ă«shtĂ« njĂ« mekanizĂ«m mbrojtĂ«s qĂ« duhet tĂ« shfrytĂ«zohet”, thotĂ« Abazoviq. Inspektorati turistik dhe Ministria e Turizmit nuk u pĂ«rgjigjĂ«n pyetjeve tĂ« Radios Evropa e LirĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« temĂ«.

Biznes i njëjtë edhe në bregdet

Praktika nuk Ă«shtĂ« “e rezervuar” vetĂ«m nĂ« veriun e Malit tĂ« Zi. Edhe nĂ« Ulqin, siç pohon banorja e qytetit, Lina, Ă«shtĂ« praktikĂ« qĂ« kur akomodimi mbushet, turistĂ«t tĂ« ridrejtohen te fqinjĂ«t, me shpjegimin se ka ndodhur njĂ« gabim. “PĂ«rballĂ« shtĂ«pisĂ« sime Ă«shtĂ« njĂ« hostel qĂ« zakonisht pranon turistĂ« tĂ« huaj. Kur mbushet, i dĂ«rgon kudo nĂ« afĂ«rsi, te kushdo qĂ« ka vend tĂ« lirĂ«. PĂ«r ne kjo Ă«shtĂ« si njĂ« ‘mirĂ«dita’”, thotĂ« Lina.

MegjithatĂ«, nga Organizata Turistike e Ulqinit thonĂ« se nuk kanĂ« marrĂ« ankesa zyrtare pĂ«r raste tĂ« tilla. “NjĂ« praktikĂ« e tillĂ«, nĂ«se ndodh, nuk Ă«shtĂ« nĂ« pĂ«rputhje me rregullat e veprimtarisĂ« turistike dhe mund tĂ« dĂ«mtojĂ« reputacionin e destinacionit dhe besimin e turistĂ«ve”, thonĂ« nga kjo organizatĂ«.

Ata shtojnë se nuk kanë kompetenca inspektuese, por u sugjerojnë turistëve që të ankohen tek inspektorati përgjegjës dhe Ministria e Turizmit.

Dëm për turistët dhe për destinacionin

Branka Samarxhiq, nga Shoqata e Akomodimit Privat nĂ« Mal tĂ« Zi, konfirmon se fenomeni i ridrejtimit tĂ« turistĂ«ve pa paralajmĂ«rim, po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« i zakonshĂ«m. “ËshtĂ« njĂ« praktikĂ« e keqe qĂ« shkakton dĂ«me. MĂ« shpesh bĂ«het fjalĂ« pĂ«r akomodime tĂ« paregjistruara, qĂ« veprojnĂ« jashtĂ« ligjit dhe pa kontroll tĂ« cilĂ«sisĂ«. NĂ« kĂ«to raste, mysafirĂ«t nuk kanĂ« mbrojtje dhe mikpritĂ«sit nuk mbajnĂ« pĂ«rgjegjĂ«si”, thotĂ« ajo.

Sipas tĂ« dhĂ«nave qeveritare, 86 milionĂ« euro humbasin çdo vit si pasojĂ« e akomodimit tĂ« paregjistruar. Samarxhiq thotĂ« se mikpritĂ«sit e regjistruar paguajnĂ« taksa dhe janĂ« tĂ« detyruar t’i zbatojnĂ« kushtet e rezervimit. “NĂ«se lind njĂ« problem, gjetja e njĂ« zgjidhjeje tĂ« pranueshme pĂ«r tĂ« dyja palĂ«t Ă«shtĂ« e detyrueshme”, thotĂ« Samarxhiq pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.

Ridrejtimi i turistĂ«ve, megjithatĂ«, nuk ndodh vetĂ«m nĂ« akomodime private, por edhe nĂ« hotele luksoze. KĂ«tĂ« e konfirmon pĂ«r Radion Evropa e LirĂ« Novaku nga njĂ« agjenci udhĂ«timesh. “Solla njĂ« grup, rregullova akomodimin nĂ« njĂ« hotel luksoz nĂ« BudvĂ«. Pak para regjistrimit, na thanĂ« se hoteli Ă«shtĂ« i mbipopulluar dhe mysafirĂ«t i transferuan nĂ« hotelin tjetĂ«r. NĂ« mes tĂ« sezonit nuk ke zgjidhje tjetĂ«r veçse tĂ« pranosh”, thotĂ« ai, duke shtuar se turistĂ«t ishin tĂ« pakĂ«naqur. “Kjo ndikon drejtpĂ«rdrejt nĂ« punĂ«n tonĂ«, sepse klientĂ«t na kĂ«rkojnĂ« kompensim, kĂ«shtu qĂ« ne i kthejmĂ« paratĂ«â€, thotĂ« Novaku.

AsnjĂ« siguri pĂ«r “akomodimin e egĂ«r”

Kur rezervimet bĂ«hen pĂ«rmes platformave zyrtare, siç Ă«shtĂ« Booking, ose faqja e internetit e hotelit, mysafirĂ«t kanĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« ankohen, tĂ« kĂ«rkojnĂ« kompensim ose akomodim tĂ« ri. NĂ« rast tĂ« rezervimit direkt me mikpritĂ«sin e paregjistruar, kĂ«to nuk mund tĂ« kĂ«rkohen. Radio Evropa e LirĂ« pyeti Booking-un – platformĂ«n mĂ« tĂ« njohur pĂ«r rezervimin e akomodimeve – nĂ«se ka pranuar ndonjĂ« ankesĂ« kundĂ«r kĂ«saj praktike nĂ« Mal tĂ« Zi, por nuk mori pĂ«rgjigje./REL/

Armando Broja as nĂ« stol, trajneri i Burnley: ËshtĂ« mbrapa, i duhet mĂ« shumĂ« punĂ«

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 17:40

Burney fitoi tĂ« shtunĂ«n 2-0 kundĂ«r Sunderland nĂ« raundin e dytĂ« të Premier League. PĂ«r vendasit sĂ«rish nuk u grumbullua sulmuesi Armand Broja. 23-vjeçari s’ishte as nĂ« stol pĂ«r tĂ« dytĂ«n ndeshje radhazi, ndĂ«rsa pĂ«r kĂ«tĂ« foli edhe Scott Parker.

Trajneri i Burnley shpjegoi mungesës e sulmuesit kuqezi dhe kohën kur ai mund të aktivizohet me ekipin.

“Nuk Ă«shtĂ« larg, nuk Ă«shtĂ« larg aspak. Ai thjesht Ă«shtĂ« ndoshta pak mbrapa. Siç thashĂ«, nuk dua tĂ« rrezikoj asgjĂ«, apo tĂ« marr njĂ« rrezik tĂ« madh pĂ«rsipĂ«r me BrojĂ«n. Atij i nevojitet vetĂ«m pak mĂ« tepĂ«r punĂ«. ShpresojmĂ« se do fillojmĂ« ta integrojmĂ«, ndoshta tĂ« martĂ«n dhe pastaj mund tĂ« fillojmĂ« ta shikojmĂ«â€, u shpreh trajneri i Burnleyt.

Të martë në orën 20:45 Burnley luan kundër Derby për raundin e 1/32 të EFL Cup dhe duket se Broja do jetë me ekipin, të paktën në stol. Dëmtimet që ka kaluar djaloshi kuqezi e frikësojnë trajnerin Scott Parker, që duket se po tregon kujdes maksimal për Brojën.

Edhe nga stafi i Kombëtares kanë pyetur për gjendjen e tij, në prag të mmiqësores së Shqipërisë kundër Gjibraltarit (4 shtator) dhe ndeshjes kualifikuese kundër Letonisë më 9 shtator.

Pse milionerët dynden drejt Dubait?

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 17:16

Pasanikët po dynden drejt Dubait në numër rekord, të tërhequr nga qyteti në shkretëtirë që ka politikë të zero taksave mbi të ardhurat dhe mënyra e lehtë e jetës luksoze, që është bërë më e vështirë që të gjendet në vende të tjera.

Emiratet e Bashkuara Arabe dhe veçmas Dubai prej kohësh kanë mirëpritur njerëz të pasur të vendeve fqinje dhe personat që ndihmojnë milionerët të zhvendosen aty i thanë AFP-së se po vërehet një rritje e perëndimorëve që po dynden drejt Dubait.

Kompania kĂ«shilluese Henley & Partners parashikon se Emiratet e Bashkuara do tĂ« tĂ«rheqin kĂ«tĂ« vit njĂ« numĂ«r tĂ« paprecedent prej 9.800 milionerĂ«sh – mĂ« shumĂ« se kudo tjetĂ«r nĂ« botĂ«.

Emiratet e Bashkuara e kanë paraqitur veten si magnet për pasanikët, duke ofruar stabilitet ekonomik dhe politik me nivele shumë të ulëta kriminaliteti, një mjedis të mirë biznesi dhe qasje edhe më të lehtë te luksi.

Skema e vizave të artë e shtetit të Gjirit, e krijuar për të tërhequr të huaj të pasur ose të kualifikuar, u lejon individëve të marrin një leje qëndrimi për një periudhë 10-vjeçare.

Mike Coady, drejtues i Skybound Wealth Management, njĂ« kompani kĂ«shilluese pĂ«r individĂ« tĂ« pasur, tha se disa nga klientĂ«t e tij “ndihen sikur suksesi Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« barrĂ« nĂ« vendet e tyre tĂ« origjinĂ«s”. “Ata paguajnĂ« mĂ« shumĂ« taksa, hetohen mĂ« shumĂ« dhe u ofrohet mĂ« pak”, tha ai, por shtoi se nĂ« Dubai, “pasuria nuk fshihet, ajo Ă«shtĂ« e normalizuar”. “NĂ« LondĂ«r, klientĂ«t e mi flasin me zĂ« tĂ« ulĂ«t pĂ«r pasurinĂ« e tyre. NĂ« Dubai, ata mund tĂ« jetojnĂ« tĂ« lirĂ«â€.

Si njĂ« destinacion kryesor pĂ«r influencerĂ«t e famshĂ«m, Dubai Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« sinonim i shfaqjeve tĂ« ekzagjeruara tĂ« pasurisĂ«. Qyteti Ă«shtĂ« shtĂ«pi e njĂ« qendre tregtare tĂ« jashtĂ«zakonshme, qĂ« brenda ka njĂ« pistĂ« skijimi, ndĂ«rtesĂ«n mĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« botĂ« dhe PalmĂ«n – njĂ« ishull artificial i mbushur me hotele me pesĂ« yje. Zhvillimi i shpejtĂ« dhe destinacion pĂ«r pasanikĂ«t nga e mbarĂ« bota Ă«shtĂ« pĂ«rballur me kritika pĂ«r shkak tĂ« pabarazive ekstreme, ndĂ«rsa njĂ« ushtri punĂ«torĂ«sh emigrantĂ«, qĂ« kanĂ« paga tĂ« ulĂ«ta, janĂ« shtylla kryesore e ekonomisĂ«.

“ShumĂ« pak burokraci”

Coady tha se klientët e tij që po zhvendosen ishin kryesisht profesionistë në të 30-tat dhe 40-tat, përfshirë themelues të kompanive teknologjike, pronarë biznesesh, konsulentë dhe menaxherë fondesh.

NjĂ«ri prej tyre Ă«shtĂ« njĂ« themelues 42-vjeçar i njĂ« kompanie tĂ« softuerit, pĂ«r shkak se u frikĂ«sua nga tatimi mbi fitimet pĂ«r shkak tĂ« shitjes sĂ« kompanisĂ«, u zhvendos nga Britania nĂ« Emiratet e Bashkuara – qĂ« tani Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« eksportuesin kryesor tĂ« milionerĂ«ve.

Disa po detyrohen tĂ« largohen pĂ«r shkak tĂ« njĂ« politike mĂ« rreptĂ« tatimore pĂ«r personat me status “jorezident” – ata qĂ« jetojnĂ« nĂ« Britani, por qĂ« vendbanimin e pĂ«rhershĂ«m e kanĂ« jashtĂ« vendit dhe qĂ« kishin pĂ«rfituar nga mospagesa e tatimeve mbi tĂ« ardhurat e fituara jashtĂ« shtetit.

SĂ« bashku me ndryshime tĂ« tjera qĂ« pritet tĂ« ndodhin nĂ« politikat tatimore dhe rregullat pĂ«r trashĂ«giminĂ«, si dhe me atĂ« qĂ« Coady e quajti “retorikĂ« nĂ« rritje kundĂ«r pasurisĂ«â€, pritet qĂ« Britania tĂ« humbasĂ« njĂ« numĂ«r rekord prej 16.500 milionerĂ«sh kĂ«tĂ« vit, sipas Henley & Partners.

Personi mĂ« i famshĂ«m qĂ« u largua kĂ«tĂ« vit, miliarderi John Fredriksen, i tha mediave norvegjeze se u zhvendos nĂ« Emiratet e Bashkuara pĂ«r shkak se “Britania Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« ferr”.

Duke folur nĂ« podcastin “Building Wealth With No Borders” rreth zhvendosjes sĂ« tij nĂ« Dubai, Max Maxwell, CEO i Paddco Real Estate, tha: “TĂ« gjithĂ« jemi duke ndjekur njĂ« mĂ«nyrĂ« jetese, çfarĂ«do qĂ« kjo tĂ« nĂ«nkuptojĂ« pĂ«r secilin prej nesh”. Biznesmeni shpjegoi se pas largimit nga Shtetet e Bashkuara pĂ«r nĂ« Emiratet e Bashkuara, ai zbuloi se familja e tij mund tĂ« shijonte “njĂ« mĂ«nyrĂ« jetese mĂ« tĂ« mirĂ« se ku ishim mĂ« parĂ«â€ pĂ«r tĂ« njĂ«jtĂ«n shumĂ« parash.

Philippe Amarante, nga Henley & Partners nĂ« Dubai, tha se pasanikĂ«t kĂ«rkojnĂ« tĂ« ruajnĂ« pasurinĂ« dhe mĂ«nyrĂ«n e tyre tĂ« jetesĂ«s, si dhe mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« biznes me “shumĂ« pak burokraci”. Dhe Emiratet e Bashkuara kanĂ« pozicionuar veten “me njĂ« mesazh shumĂ« tĂ« qartĂ« dhe tĂ« thjeshtĂ«: ne jemi tĂ« hapur pĂ«r biznes”, tha Amarante. PĂ«r klientĂ«t e Coadyt, “Emiratet e Bashkuara i pĂ«rshtaten si dorĂ«za”, tha ai.

“Blini komplet njĂ« ndĂ«rtesĂ«â€

MegjithatĂ«, dyndja e pasanikĂ«ve tĂ« huaj nuk ka kaluar pa polemika. Autoritetet nĂ« Emirate kanĂ« forcuar kontrollet kundĂ«r pastrimit tĂ« parave pasi Emiratet e Bashkuara u vunĂ« nĂ« “listĂ«n gri” globale nĂ« 2022 pĂ«r shkak tĂ« shqetĂ«simeve mbi transaksione tĂ« paqarta financiare dhe njĂ« fluks parash nga Rusia, ndĂ«rsa tĂ« pasanikĂ«t rusĂ« u dyndĂ«n mĂ« mĂ«nyrĂ« masive drejt Gjirit pas pushtimit tĂ« UkrainĂ«s, pĂ«r tĂ« shpĂ«tuar nga sanksionet shkatĂ«rruese nĂ« vendin e tyre.

PasanikĂ«t nga e gjithĂ« bota po marrin tani familjet, bizneset dhe zyrat private me vete drejt Dubait, “diçka qĂ« Ă«shtĂ« e re,” tha Faisal Durrani, kreu i kĂ«rkimeve pĂ«r Lindjen e Mesme nĂ« firmĂ«n kĂ«shilluese tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme Knight Frank.

Dubai Ă«shtĂ« tashmĂ« njĂ« nga 20 qytetet kryesore nĂ« botĂ« me mĂ« shumĂ« milionerĂ«, me 81.200 prej tyre dhe 20 miliarderĂ«, sipas Henley & Partners. Duke tejkaluar Nju Jorkun dhe LondrĂ«n, marrĂ« sĂ« bashku, vitin e kaluar u shitĂ«n nĂ« Dubai 435 shtĂ«pi me vlerĂ« 10 milionĂ« dollarĂ«sh ose mĂ« shumĂ« – duke e bĂ«rĂ« atĂ« tregun mĂ« tĂ« madh pĂ«r prona luksoze, relativisht tĂ« pĂ«rballueshme nĂ« Emiratet e Bashkuara krahasuar me PerĂ«ndimin, tha Durrani.

Ai tha se blerĂ«s nga vende si Monako dhe Zvicra vinin te kompania duke kĂ«rkuar, pĂ«r shembull, njĂ« banesĂ« nĂ« Dubai pĂ«r 100 milionĂ« dollarĂ«. “Por, nĂ« Dubai pĂ«r atĂ« çmim, mund tĂ« blini njĂ« ndĂ«rtesĂ« tĂ« tĂ«rĂ«â€./REL/

Përfshihet nga zjarri gomisteria në Durrës, një pjesë e Shkozetit mbetet pa drita

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 17:11

Një zjarr përfshiu pasditen e sotme në një gomisteri në zonën e Shkozetit, në Durrës.

Shërbimet e zjarrfikësve u njoftuan shpejt dhe mbërritën në vendngjarje me katër automjete zjarrfikëse për të vënë nën kontroll flakët.

Për shkak të rrezikut nga përhapja e zjarrit, policia ka devijuar trafikun në segmentet e afërta rrugore, duke bllokuar përkohësisht lëvizjen e automjeteve. Një pjesë e Shkozetit u përball me mungesën e energjisë elektrike për të shmangur pasojat dhe më të rënda.

Falë ndërhyrjes së zjarrfikësve, flakët u vunë nën kontroll pa e lejuar zjarrin të përhapej në bizneset dhe banesat përreth. Fatmirësisht, nuk raportohet për persona të lënduar, por janë shkaktuar dëme të konsiderueshme materiale.

Po vijon puna për të zbuluar shkakun e këtij zjarri.

Pesë nga vendet më të sigurta në botë për vitin 2025

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 16:48

Në vitin 2025, paqja mund të duket si një luks i rrallë. Luftërat po përshkallëzohen, siguria kufitare është forcuar dhe tensionet tregtare vazhdojnë të rriten.

Sipas Indeksit Global të Paqes 2025 (GPI), numri i konflikteve të bazuara në shtet ka arritur nivelin më të lartë që nga Lufta e Dytë Botërore, me tre luftëra të reja vetëm këtë vit. Shumë shtete po reagojnë me rritje të militarizimit.

MegjithatĂ«, disa vende vazhdojnĂ« tĂ« japin pĂ«rparĂ«si paqes. Indeksi i prodhuar nga Instituti pĂ«r Ekonomi dhe Paqe vlerĂ«son 23 tregues – nga konfliktet e jashtme dhe shpenzimet ushtarake deri te siguria, terrorizmi dhe shkalla e vrasjeve. Vendet qĂ« renditen nĂ« majĂ« tĂ« indeksit kanĂ« qenĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme pĂ«r gati dy dekada, duke dĂ«shmuar ndikimin afatgjatĂ« tĂ« politikave paqĂ«sore.

Banorët e këtyre vendeve ndajnë me ne se si këto politika ndikojnë jetën e përditshme dhe krijojnë një ndjenjë të thellë qetësie dhe sigurie.

  1. Islanda – Paqja si mĂ«nyrĂ« jetese

Që prej vitit 2008, Islanda vazhdon të mbajë vendin e parë si shteti më paqësor në botë, me rezultate të larta në të tre fushat kryesore: siguri e brendshme, konflikte dhe militarizim. Madje, këtë vit u regjistrua edhe një përmirësim me 2%, duke e rritur hendekun nga vendi i dytë.

PĂ«r vendasit, ndjenja e sigurisĂ« Ă«shtĂ« pjesĂ« natyrale e jetĂ«s. “Edhe pse moti i ashpĂ«r dimĂ«ror mund tĂ« mos tĂ« japĂ« gjithmonĂ« ndjenjĂ«n e sigurisĂ«, komuniteti e bĂ«n,” thotĂ« Inga RĂłs AntonĂ­usdĂłttir, e lindur nĂ« IslandĂ« dhe menaxhere nĂ« Intrepid Travel pĂ«r EvropĂ«n Veriore. “Mund tĂ« ecĂ«sh vetĂ«m natĂ«n pa u shqetĂ«suar; sheh foshnje qĂ« flenĂ« nĂ« karroca jashtĂ« kafeneve, ndĂ«rsa prindĂ«rit bĂ«jnĂ« pazar ose hanĂ« drekĂ«; dhe policia nuk mbart armĂ«.”

Inga thekson se politikat pĂ«r barazi gjinore janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r ndjenjĂ«n e sigurisĂ«, sidomos pĂ«r gratĂ«. “MundĂ«sitĂ« e barabarta dhe sistemet sociale tĂ« forta krijojnĂ« njĂ« shoqĂ«ri mĂ« tĂ« drejtĂ« dhe mĂ« tĂ« sigurt pĂ«r tĂ« gjithĂ«.”

Ajo sugjeron vizitorĂ«t tĂ« provojnĂ« qetĂ«sinĂ« lokale nĂ« mĂ«nyra autentike: “Notoni nĂ« njĂ« pishinĂ« gjeotermale dhe bisedoni me vendasit; ngjituni nĂ« njĂ« mal, qoftĂ« Esja pranĂ« Reykjavikut apo njĂ« ecje shumĂ«ditore nĂ« malet e larta; zbuloni artin, muzikĂ«n dhe natyrĂ«n – nĂ« çdo mot.”

  1. Irlanda – Komunitet, neutralitet dhe mirĂ«pritje

E shënuar nga konflikte në shekullin XX, Irlanda sot është një model i paqes. Ka shënuar ulje të militarizimit dhe shumë pak përfshirje në konflikte, duke hyrë ndër vendet më të sigurta në botë.

“Ka njĂ« ndjenjĂ« tĂ« thellĂ« komuniteti dhe miqĂ«sie, qoftĂ« nĂ« fshat apo qytet,” thotĂ« Jack Fitzsimons, banor i Kildare dhe drejtor i pĂ«rvojave nĂ« Kilkea Castle. “KĂ«tu, njerĂ«zit kujdesen pĂ«r njĂ«ri-tjetrin. Mund t’i kĂ«rkosh ndihmĂ« njĂ« tĂ« panjohuri dhe ai do tĂ« bĂ«jĂ« gjithçka qĂ« mundet.”

Irlanda ndjek një politikë neutraliteti ushtarak dhe nuk është anëtare e NATO-s, duke i dhënë përparësi diplomacisë dhe ruajtjes së trashëgimisë kulturore dhe natyrore.

“Jetesa Ă«shtĂ« mĂ« e qetĂ« kĂ«tu. Je gjithmonĂ« pranĂ« njĂ« kalaje, njĂ« shĂ«titjeje nĂ« pyll apo njĂ« nate me muzikĂ« tradicionale nĂ« njĂ« pub tĂ« ngrohtĂ«,” thotĂ« Fitzsimons. “NjerĂ«zit vlerĂ«sojnĂ« ende bisedĂ«n, tregimin e historive – dhe kjo krijon njĂ« lidhje njerĂ«zore tĂ« veçantĂ«.”

  1. Zelanda e Re – Siguri nĂ« çdo hap

Zelanda e Re u ngjit këtë vit në vendin e tretë, falë përmirësimeve në siguri dhe uljes së ndikimit të protestave apo akteve terroriste.

Si njĂ« ishull nĂ« PaqĂ«sor, vendi pĂ«rfiton nga mbrojtja natyrore, por edhe politikat e brendshme luajnĂ« rol tĂ« madh. “Ligjet pĂ«r armĂ«t janĂ« ndĂ«r mĂ« tĂ« rreptat nĂ« botĂ«, dhe kjo ndihmon shumĂ« pĂ«r ndjenjĂ«n e sigurisĂ«,” thotĂ« Mischa Mannix-Opie, banore dhe drejtore nĂ« njĂ« firmĂ« relokimi.

“Aty fĂ«mijĂ«t shkojnĂ« nĂ« shkollĂ« nĂ« kĂ«mbĂ«, njerĂ«zit nuk i mbyllin dyert me çelĂ«s, dhe shoferĂ«t ndalojnĂ« pĂ«r tĂ« ndihmuar nĂ«se sheh njĂ« makinĂ« tĂ« prishur,” shton ajo. “Ka njĂ« besim tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m tek tĂ« tjerĂ«t dhe tek sistemi – dhe kjo krijon ndjenjĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« komuniteti.”

PĂ«rveç rrjetit tĂ« fortĂ« social dhe kujdesit shĂ«ndetĂ«sor universal, lidhja me natyrĂ«n Ă«shtĂ« njĂ« pjesĂ« kyçe e jetĂ«s. “PĂ«r shumĂ« vizitorĂ«, ajo qĂ« mbetet mĂ« gjatĂ« nĂ« kujtesĂ« nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m natyra – por ndjesia e sigurisĂ« dhe pĂ«rkatĂ«sisĂ«.”

  1. Austria – QetĂ«si nĂ« thelb tĂ« sistemit

Austria këtë vit ra një vend në renditje, por mbetet ndër vendet më të qeta në botë. Me politikën e saj të neutralitetit të garantuar me kushtetutë, ajo investon më shumë në mirëqenien e brendshme sesa në çështje ushtarake.

“Neutraliteti ka sjellĂ« investime nĂ« njerĂ«z – me sistem tĂ« fortĂ« social, kujdes shĂ«ndetĂ«sor cilĂ«sor dhe arsim tĂ« shkĂ«lqyer,” thotĂ« Armin Pfurtscheller, pronar i njĂ« hoteli nĂ« luginĂ«n Stubai. “KĂ«tu njerĂ«zit ecin natĂ«n pĂ«rgjatĂ« lumit Ruetz, lĂ«nĂ« shtĂ«pitĂ« hapur, biçikletat tĂ« pambrojtura jashtĂ« kafeneve. Siguria nuk Ă«shtĂ« thjesht statistikĂ« – Ă«shtĂ« ndjenjĂ«.”

Ai shton se edhe vizitorĂ«t e ndiejnĂ« kĂ«tĂ« qetĂ«si: “Pas disa ditĂ«sh, njerĂ«zit relaksohen, stresi zhduket, dhe fillojnĂ« tĂ« vĂ«rejnĂ« tingullin e ujit, dritĂ«n nĂ« male, frymĂ«marrjen e qetĂ«. Kjo Ă«shtĂ« paqja qĂ« ofron Austria – mundĂ«sia pĂ«r tĂ« qenĂ« thjesht vetvetja.”

  1. Singapori – Rendi qĂ« krijon liri

I vetmi shtet aziatik në top 10, Singapori qëndron në vendin e gjashtë falë sigurisë së lartë dhe rregullit të brendshëm, pavarësisht shpenzimeve të mëdha ushtarake.

“UnĂ« ec natĂ«n vonĂ« pa frikĂ«. Nuk ndiej ankth apo pasiguri si nĂ« qytete tĂ« tjera tĂ« mĂ«dha,” thotĂ« banorja Xinrun Han. “Ekziston njĂ« besim i plotĂ« nĂ« sistem, qĂ« krijon njĂ« ambient tĂ« qetĂ« dhe tĂ« kujdesshĂ«m.”

Edhe pse disa liri civile, si tĂ« drejtat LGBT+, janĂ« ende tĂ« kufizuara, progresi social Ă«shtĂ« nĂ« rritje – me ngjarje si festivali Pink Dot qĂ« sjell mĂ« shumĂ« pranueshmĂ«ri te gjeneratat e reja.

Han i këshillon vizitorët të shijojnë ndjenjën e sigurisë duke bërë shëtitje natën, duke shijuar ushqim rrugësh ose duke vizituar parqe të ndriçuara pas errësirës.

Përkeqësohet situata në Lindjen e Mesme, Izraeli sulmon kryeqytetin e Jemenit

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 16:39

Sulme ajrore izraelite kanë goditur kryeqytetin jemenas, Sana të dielën, më 24 gusht, raportuan mediat lokale.

Këto sulme vijnë vetëm disa ditë pasi rebelët jemenas, të mbështetur nga Irani, gjuajtën municione thërrmuese drejt Izraelit.

Televizioni Al-Masirah, që udhëhiqet nga rebelët Huthi, raportoi për sulmet. Këto janë sulmet e para në Sana, që kontrollohet nga rebelët, që nga 17 gushti, kur Izraeli shënjestroi infrastrukturën energjetike që besohej se përdorej nga rebelët.

Izraeli ende nuk ka konfirmuar sulmet e së dielës.

Rebelët Huthi kanë lëshuar raketa e dronë drejt Izraelit dhe kanë shënjestruar anije në Detin e Kuq për më shumë se 22 muaj. Ata thonë se sulmet kryhen në shenjë solidariteti me palestinezët, që po përballen me luftë në Rripin e Gazës që nga tetori i vitit 2023.

Këto raketa dhe dronë të lëshuar nga rebelët zakonisht rrëzohen para se të arrijnë në Izrael.

Një zyrtar i Forcave Ajrore të Izraelit, duke folur në kushte anonimiteti, tha se predha e lëshuar nga Jemeni drejt Izraelit të premten mbrëma paraqiti një kërcënim të ri. Raketa ishte e mbushur me municion thërrmues.

Kjo ishte hera e parĂ« qĂ« rebelĂ«t Huthi, lĂ«shuan predha tĂ« tilla drejt Izraelit, qĂ« kur grupi militant filloi tĂ« gjuante raketa drejt Izraelit nĂ« vitin 2023, tha zyrtari. PĂ«rdorimi i municioneve thĂ«rrmuese e bĂ«n tĂ« vĂ«shtirĂ« qĂ« Izraeli t’i rrĂ«zojĂ« ato dhe po ashtu Ă«shtĂ« tregues, sipas zyrtarit, se rebelĂ«t Huthi kanĂ« siguruar teknologji shtesĂ« nga Irani. /REL

Ukraina shkëmben 146 të burgosurë me Rusinë

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 16:34

Ministria ruse e Mbrojtjes njoftoi se 146 ushtarakë rusë janë riatdhesuar nga territori i kontrolluar nga Kievi dhe, në këmbim, janë riatdhesuar 146 të burgosur lufte ukrainas.

“TetĂ« banorĂ« tĂ« rajonit tĂ« Kurskut tĂ« ndaluar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paligjshme nga regjimi i Kievit janĂ« riatdhesuar dhe do tĂ« kthehen nĂ« shtĂ«pi”, theksoi ministria.

Ndërkohë, Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov ka deklaruar se presidenti rsu Vladimir Putin dëshiron të vazhdojë bisedimet fillimisht në Stamboll.

“Putin mori njĂ« telefonatĂ« nga Presidenti Trump pas takimit tĂ« manjatit” me Zelensky nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ«. Ne kemi sugjeruar rritjen e nivelit tĂ« delegacioneve qĂ« janĂ« takuar dhe do tĂ« takohen nĂ« Stamboll pĂ«r tĂ« adresuar çështje specifike qĂ« duhet t’u vihen nĂ« vĂ«mendje Presidentit Putin dhe Zelensky’, tha ai.

Sipas Lavrov, Donald Trump dhe Vladimir Putin nuk diskutuan për një samit midis presidentit rus dhe Volodymyr Zelensky gjatë takimit të tyre në Alaska.

“Nuk u diskutua nĂ« Anchorage. U ngrit mĂ« vonĂ«, si diçka e improvizuar, qĂ« doli nga takimi nĂ« Uashington midis Presidentit Trump dhe mysafirĂ«ve tĂ« tij. Kur Zelensky thotĂ« se pĂ«rparĂ«sia e menjĂ«hershme Ă«shtĂ« njĂ« takim me Putinin, Ă«shtĂ« nĂ« thelb njĂ« lojĂ«. NjĂ« lojĂ« qĂ« ai e luan shumĂ« mirĂ«, sepse dĂ«shiron teatralitet nĂ« çdo gjĂ« qĂ« bĂ«n. Ai nuk interesohet pĂ«r substancĂ«n’, tha ai.

Protesta në Australi në mbështetje të Palestinës

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 16:32

Mijëra australianë dolën në rrugë këtë të diel për të protestuar në mbështetje të çështjes palestineze, vetëm dy javë pasi Australia njoftoi njohjen zyrtare të shtetit të Palestinës. Sipas organizatës Palestine Action Group, më shumë se 40 protesta u zhvilluan në të gjithë vendin, duke përfshirë qytete të mëdha si Sidnei, Melburn dhe Brisbane. Organizatorët pretendojnë se rreth 350,000 persona morën pjesë në këto manifestime, ndonëse policia ka raportuar shifra më të ulëta në disa zona.

NĂ« Sidnei, organizatori Josh Lees deklaroi se protestuesit po kĂ«rkonin “fundin e gjenocidit nĂ« Gaza” dhe sanksione ndaj Izraelit. “Qeveria jonĂ« duhet tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« anĂ«n e drejtĂ«sisĂ« dhe tĂ« ndĂ«rmarrĂ« hapa tĂ« qartĂ« kundĂ«r krimeve tĂ« kryera nĂ« Gaza,” tha ai.

Nga ana tjetĂ«r, KĂ«shilli Ekzekutiv i Hebrenjve AustralianĂ« (Executive Council of Australian Jewry) kritikoi protestat, duke i quajtur ato “tĂ« rrezikshme dhe tĂ« papĂ«rshtatshme”.

Tensionet mes Australisë dhe Izraelit janë përshkallëzuar kohët e fundit, veçanërisht pas vendimit të qeverisë së kryeministrit Anthony Albanese për të njohur Palestinën si shtet më 11 gusht. Ky veprim u pasua nga një protestë masive mbi Urën e Sidneit, ku dhjetëra mijëra qytetarë shprehën mbështetjen për popullin palestinez.

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka reaguar me tone tĂ« ashpra ndaj Albanese, duke e cilĂ«suar atĂ« si “njĂ« politikan tĂ« dobĂ«t qĂ« tradhtoi Izraelin dhe braktisi hebrenjtĂ« australianĂ«â€. Ai shtoi se “rekordi i tij Ă«shtĂ« njollosur pĂ«rjetĂ«sisht nga dobĂ«sia pĂ«rballĂ« terroristĂ«ve tĂ« Hamasit”.

Në përgjigje, Albanese tha se nuk i merr sulmet personale dhe se gjithmonë sillet me respekt ndaj liderëve të vendeve të tjera.

Protestat në Australi vijnë në një moment kritik për zhvillimet në Lindjen e Mesme dhe tregojnë ndarjen në rritje të opinionit publik ndërkombëtar lidhur me konfliktin izraelito-palestinez.

Videot e shkurtra në rrjetet sociale të njëjtin efekt në tru si alkooli

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 16:28

Shikimi i videove në Instagram Reels, TikTok ose videove të shkurtra në YouTube mund të duket si një mënyrë e padëmshme për të kaluar kohën, por neuroshkencëtarët paralajmërojnë se efektet në tru mund të jenë më alarmante dhe shqetësuese nga sa mendojmë.

Disa studime sugjerojnë që videot e shkurtra shkaktojnë probleme të ngjashme me substancat që krijojnë varësi si alkooli, ndërsa neurologët në Indi paralajmërojnë për rikonfigurimin afatgjatë të motivimit, përqendrimit dhe madje edhe kujtesës.

Studimi i bazuar nĂ« FMRI zbuloi se individĂ«t me simptoma mĂ« tĂ« shprehura tĂ« “varĂ«sisĂ«â€ nga videot e shkurtra – karakterizohen nga aktivizimi i ulĂ«t nĂ« precuneus, njĂ« zonĂ« e trurit pĂ«rgjegjĂ«se pĂ«r reflektimin dhe vetĂ«dijen, dhe reagime me impulsive nĂ« vendimmarrje me rrezik (si humbje financiare tĂ« mundshme).

Kjo tregon nje prirje drejt vendimeve te çuditshme dhe impulsive, e ngjashme me sjelljet e varesisë nga substanca të tilla si alkooli.

FMRI, ose imazheria me rezonancë magnetike funksionale, është një teknikë neuroimazherie që mat aktivitetin e trurit duke zbuluar ndryshimet në rrjedhën e gjakut.

Studimet tregojnë se shikimi i shpeshtë i videove të shkurtra mund të reduktojë vetëkontrollin dhe aftësinë për përqendrim dhe planifikim afatgjat.

Sjellja impulsive mund të ndryshojnë strukturën dhe funksionin e trurit, veçanërisht tek të rinjtë.

Edhe pse nuk është toksik si alkooli, ky lloj konsumimi mund të ndërtojë një varësi psikologjike me pasoja afatgjata në mirëqenien mendore dhe performancën individuale.

Interi “bllokon” Asllanin, pse shqiptari nuk po prezantohet ende te Torino?

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 16:24

Kristjan Asllani do jetë pjesë e Torinos si i huazuar, të paktën për një sezon. Mesfushori do largohet nga Interi pas tre vitesh, por zikaltërit ende nuk kanë vendosur në dispozicion gjithë dokumentacionin për lojtarin dhe për këtë arsye ai nuk do jetë gati nesër mbrëma, kur Interi pret pikërisht Torinon në Milano.

Trajneri i Torinos, Marco Baroni ka konfirmuar mungesën e Asllanit për shkaqe burokratike, si edhe të Ardian Ismajlit për dëmtime.

“BurokracitĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« qĂ« Asllani tĂ« mos jetĂ« nesĂ«r nĂ« fushĂ«. PĂ«rveç Ismajlit, tĂ« cilin e dinim qĂ« nuk do ta kishim gati pĂ«r takimet e para, edhe Kristjan Asllani humb ndeshjen me Interin”, tha Marco Baroni.

Asllani ka kaluar testet mjekësore dhe është gati për prezantimin te Torino, ndërsa asgjë nuk e kthen pas vendimin. Një vit në huazim për 1.5 milionë euro dhe kontratë tre vjeçare me dëmshpërblim 12.5 milionë euro në dispozicion, kjo në bazë të performancës.

Evropa përballet me kërcënim në rritje nga sëmundjet e transmetuara nga mushkonjat

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 15:57

Sipas QendrĂ«s Evropiane pĂ«r Parandalimin dhe Kontrollin e SĂ«mundjeve (ECDC), Evropa po pĂ«rjeton sezone transmetimi mĂ« tĂ« gjata dhe mĂ« intensive pĂ«r sĂ«mundjet e transmetuara nga mushkonjat, pĂ«rfshirĂ« virusin e Nilit PerĂ«ndimor (WNV) dhe ‘chikungunya’-n.

Ekspertët e shëndetit thonë se ndryshimi po nxitet nga ndryshimet klimatike dhe mjedisore, përfshirë temperaturat në rritje, verat më të gjata, dimrat më të butë dhe modelet e ndryshuara të reshjeve, të cilat krijojnë kushte që mushkonjat të lulëzojnë dhe të përhapin viruset.

Drejtoresha e ECDC-sĂ«, Pamela Rendi-Wagner tha se “Evropa po hyn nĂ« fazĂ« tĂ« re ku transmetimi mĂ« i gjatĂ«, mĂ« i pĂ«rhapur dhe mĂ« intensiv i sĂ«mundjeve tĂ« transmetuara nga mushkonjat po bĂ«het normaliteti i ri. ECDC po punon ngushtĂ« me tĂ« gjitha shtetet anĂ«tare pĂ«r tĂ« ofruar mbĂ«shtetje tĂ« pĂ«rshtatur dhe udhĂ«zime nĂ« kohĂ« pĂ«r shĂ«ndetin publik pĂ«r tĂ« forcuar reagimin e EvropĂ«s”.

Që nga 13 gushti 2025, tetë vende evropiane kanë raportuar 335 raste të infeksionit WNV të fituara në nivel lokal tek njerëzit dhe 19 vdekje. Italia është më e prekura, me 274 raste të konfirmuara.

NdĂ«rkohĂ« Greqia ka raportuar 35 raste, e ndjekur nga Serbia (9), Franca (7), Rumania (6), Hungaria (2), Bullgaria (1) dhe Spanja (1). Franca ka konfirmuar 111 raste tĂ« sĂ«mundjes sĂ« virusit ‘chikungunya’ ndĂ«rsa Italia ka raportuar shtatĂ«. ShpĂ«rthimet kanĂ« prekur kryesisht rajonet jugore dhe juglindore.

Nuk janĂ« raportuar vdekje nĂ« EvropĂ«n kontinentale, por globalisht, kĂ«tĂ« vit janĂ« regjistruar mĂ« shumĂ« se 240 mijĂ« raste ‘chikungunya’ dhe 90 vdekje. Rastet e virusit tĂ« Nilit PerĂ«ndimor vazhdojnĂ« tĂ« zgjerohen nĂ« tĂ« gjithĂ« EvropĂ«n.

Për herë të parë, infeksione janë raportuar në provincat italiane Latina, Frosinone dhe në qarkun Salaj në Rumani.

Evropa tani po përballet me numrin më të lartë të rasteve të WNV në tre vjet, me infeksionet që pritet të arrijnë kulmin në fund të gushtit ose shtatorit.

PĂ«r tĂ« ndihmuar vendet tĂ« reagojnĂ«, ECDC publikoi udhĂ«zime tĂ« reja mbi masat e mbikĂ«qyrjes, parandalimit dhe kontrollit pĂ«r virusin ‘chikungunya’, dengue dhe Zika si dhe njĂ« set mjetesh tĂ« veçantĂ« pĂ«r virusin e Nilit PerĂ«ndimor.

Rekomandimet janë hartuar për autoritetet e shëndetit publik, përfshirë ato në vendet me përvojë të kufizuar të shpërthimeve të përhapjes së mushkonjave.

Shefja e Seksionit tĂ« SĂ«mundjeve nĂ« Zhvillim nĂ« ECDC, dr. Celine Gossner tha se “NdĂ«rsa peizazhi i sĂ«mundjeve tĂ« pĂ«rhapjes sĂ« mushkonjave evoluon, mĂ« shumĂ« njerĂ«z nĂ« EvropĂ« do tĂ« jenĂ« nĂ« rrezik nĂ« tĂ« ardhmen”.

“Kjo e bĂ«n parandalimin mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m se kurrĂ«, si pĂ«rmes veprimeve tĂ« koordinuara tĂ« shĂ«ndetit publik ashtu edhe masave tĂ« mbrojtjes personale. Ekziston njĂ« nevojĂ« urgjente pĂ«r tĂ« forcuar dhe shkallĂ«zuar ndĂ«rhyrjet efikase dhe miqĂ«sore me mjedisin pĂ«r kontrollin e mushkonjave”, tha Gossner.

Si ndikojnë ushqimet ultra të përpunuara në shëndetin tonë

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 15:53

Termi “ushqime ultra tĂ« pĂ«rpunuara” Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« i zakonshĂ«m kur diskutohet se sa tĂ« shĂ«ndetshme ose jo tĂ« shĂ«ndetshme  janĂ« ushqimet

Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve publikuan sot një raport që tregoi se fëmijët dhe të rriturit amerikanë marrin më shumë se 50% të kalorive të tyre nga ushqimet ultra të përpunuara.

Sipas burimeve, ushqimet ultra të përpunuara, janë një nga arsyet e rritjes së sëmundjeve kronike në SHBA.

ÇfarĂ« janĂ« ushqimet ultra tĂ« pĂ«rpunuara?

Në SHBA nuk ka një përkufizim standard se çfarë janë ushqimet ultra të përpunuara, kështu që shumica e nutricionistëve, dietologëve dhe ekspertëve të politikave ushqimore mbështeten në sistemin e klasifikimit NOVA të zhvilluar nga studiuesit në Universitetin e San Paolos, në Brazil në vitin 2009.

Sistemi NOVA i ndan ushqimet në katër grupe, ku grupi i parë janë të papërpunuara ose të përpunuara minimalisht, siç janë frutat dhe perimet; grupi i dytë janë përbërës të përpunuar të kuzhinës, siç janë kripa, sheqeri dhe vaji; dhe grupi i tretë janë ushqime të përpunuara, siç janë frutat dhe perimet e konservuara ose mishrat e kripur.

Grupi i katërt, ose ushqimet ultra të përpunuara, janë ushqime që ndryshohen ndjeshëm nga gjendja e tyre origjinale përmes formulimeve industriale.

Ato mund të bëhen në laborator duke përdorur substanca të nxjerra nga ushqimet, aditivë, përmirësues shijeje ose ngjyrues. Ato përgjithësisht përmbajnë pak ose aspak ushqime të plota.

KĂ«to pĂ«rfshijnĂ« pije tĂ« Ă«mbĂ«lsuara me sheqer, ushqime tĂ« Ă«mbla ose tĂ« kripura tĂ« paketuara,  drithĂ«ra pĂ«r mĂ«ngjes, bukĂ« tĂ« paketuara tĂ« prodhuara nĂ« masĂ«, vakte tĂ« gatshme pĂ«r t’u ngrĂ«nĂ«, akullore dhe pica.

Si të identifikoni ushqimet ultra të përpunuara?

Ekspertët thonë se mënyra më e mirë për të identifikuar ushqimet ultra të përpunuara në supermarket ose dyqan ushqimor është të lexoni listën e përbërësve.

Nëse përbërësit nuk janë artikuj që do të gjendeshin në kuzhinë, ka të ngjarë të jetë një ushqim ultra i përpunuar.

Problemi i vetëm me leximin e etiketave të ushqimit është se ato nuk rendisin proceset industriale që çojnë në krijimin e artikullit ultra të përpunuar.

A janë ushqimet ultra të përpunuara të pashëndetshme?

Studimet kanë treguar se konsumi i ushqimeve ultra të përpunuara lidhet me shtimin në peshë.

Megjithatë, hulumtimet kanë zbuluar gjithashtu një lidhje midis ushqimeve ultra të përpunuara dhe një rreziku më të lartë të sëmundjeve, siç janë sëmundjet kardiovaskulare, dhe madje edhe vdekja.

NjĂ« studim i vitit 2024 i udhĂ«hequr nga studiues nĂ« ShkollĂ«n e ShĂ«ndetit Publik T.H. Chan tĂ« Harvardit zbuloi se konsumi i lartĂ« i ushqimeve ultra tĂ« pĂ«rpunuara – mund tĂ« rrisĂ« rrezikun e vdekjes sĂ« parakohshme.

Pjesëmarrësit që hëngrën ushqime ultra të përpunuara kishin një rrezik 4% më të lartë vdekjeje nga çdo shkak dhe një rrezik 8% më të lartë vdekjeje nga sëmundjet neurodegjenerative.

NjĂ« studim tjetĂ«r i vitit 2024 nga studiues nĂ« SHBA, FrancĂ«, IrlandĂ« dhe Australi – zbuloi njĂ« lidhje tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« midis ekspozimit ndaj ushqimeve ultra tĂ« pĂ«rpunuara dhe rrezikut mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« vdekjeve nga sĂ«mundjet kardiovaskulare.

OKB shpalli zi buke në Gaza, familjet e kequshqyera dyfishohen në 4 muaj

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 15:51

Si shoqĂ«ri njerĂ«zore jemi shkĂ«putur nga ankthi pĂ«r tĂ« korrat apo rezervat. Kemi ushqim me tepricĂ« dhe shtojmĂ« peshĂ«. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye njoftimi pĂ«r urinĂ« nĂ« Gaza bĂ«n bujĂ«. NdĂ«rsa dukemi tĂ« mĂ«suar me vdekjet e shkaktuara nga bombat, ushqimi i pĂ«rdorur si armĂ« ende prek ndĂ«rgjegjet. ÇfarĂ« thotĂ« raporti i Klasifikimit tĂ« FazĂ«s sĂ« Integruar tĂ« SigurisĂ« Ushqimore (IPC), i publikuar nga 21 agjenci tĂ« OKB-sĂ« dhe private? Si dhe pse pĂ«rpiqet Izraeli ta hedhĂ« poshtĂ«?

PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« Lindjen e Mesme , agjencitĂ« humanitare mĂ« prestigjioze nĂ« botĂ« po denoncojnĂ« njĂ« zi buke. Po ndodh nĂ« Gaza pĂ«r shkak tĂ« luftĂ«s, shkatĂ«rrimit tĂ« infrastrukturave, deportimeve tĂ« pĂ«rsĂ«ritura tĂ« banorĂ«ve dhe, mbi tĂ« gjitha, vendimit izraelit pĂ«r tĂ« penguar hyrjen e ushqimit nĂ« Rrip. BĂ«het fjalĂ« pra pĂ«r njĂ« “uri artificiale”, nga vullneti i njeriut. Izraeli mohon. “ËshtĂ« njĂ« gĂ«njeshtĂ«r e turpshme — thotĂ« kryeministri Benjamin Netanyahu —, frut i propagandĂ«s sĂ« Hamasit”.

Shifrat

Në raportin e datës 22 gusht mbi sigurinë ushqimore në Rrip (IPC) thuhet se më shumë se gjysmë milioni banorë të Gazës janë në nivelin 5 të alarmit, që do të thotë zi buke e plotë. Vuajnë nga uria dhe rrezikojnë vdekjen nga shkaqe të shmangshme. Familjet me qasje të pamjaftueshme ndaj ushqimit janë dyfishuar që nga maji, me kulme më të larta se 20% në qytetin e Gazës. Bazuar në perimetrin e krahut, rezulton se 15% e fëmijëve nga 6 muaj deri në 5 vjeç vuajnë nga kequshqyerja akute, ndërsa nëse merret në konsideratë raporti mes peshës dhe gjatësisë përqindja dyfishohet. Deri në fund të shtatorit do të jenë në nivelin 5 edhe 100 mijë persona të tjerë. Do të arrijnë në nivelin 4 mbi një milion banorë dhe në nivelin 3 rreth 400 mijë. Në gjithë Rripin një banor në tre nuk ka arritur të sigurojë ushqim për ditë të tëra dhe prindërit heqin dorë nga vaktet në favor të fëmijëve. Izraeli sulmon IPC për uljen e kritereve të tij në mënyrë që të mund të shpallte urinë dhe të njolloste shtetin hebre. Autorët e analizës nuk përgjigjen, por ndryshimi i udhëzimeve është gjashtëvjeçar.

“TĂ« dhĂ«na tĂ« arsyeshme”

Sipas raportit, nĂ« mes tĂ« gushtit, gjashtĂ« persona, si fĂ«mijĂ« ashtu edhe tĂ« rritur, po vdisnin nga uria çdo ditĂ«. Ministria e ShĂ«ndetĂ«sisĂ« sĂ« GazĂ«s ka numĂ«ruar deri dje 281, prej tyre 114 fĂ«mijĂ«. Raporti i IPC pranon se nuk mund tĂ« verifikojĂ« shifrat, por pĂ«rfundon se Ă«shtĂ« “e arsyeshme” t’i konsiderosh tĂ« sakta dhe se, me matje tĂ« pavarura, do tĂ« ishin mĂ« tĂ« larta. Kjo sepse shkaku i vdekjes nuk identifikohet gjithmonĂ« drejtpĂ«rdrejt me urinĂ«. MĂ« shpesh Ă«shtĂ« ndĂ«rveprimi me sĂ«mundje tĂ« tjera qĂ« bĂ«het fatal. Vdesin fĂ«mijĂ«, tĂ« sĂ«murĂ«, gra shtatzĂ«na dhe nĂ« gjidhĂ«nie sepse dobĂ«sohen nga mungesa e ushqimit. NjĂ« simptomĂ« janĂ« lindjet e parakohshme: njĂ« nĂ« 5 pĂ«r shkak tĂ« urisĂ« sĂ« nĂ«nĂ«s.

Dëshmitë

Ashtu siç Izraeli mohon qasjen e gazetarĂ«ve nĂ« Rrip, po kĂ«shtu vendos kufizime tĂ« ashpra pĂ«r punonjĂ«sit humanitarĂ« dhe kĂ«rcĂ«non t’u heqĂ« lejen e punĂ«s edhe vetĂ«m pĂ«r deklarata qĂ« dĂ«mtojnĂ« reputacionin e shtetit hebre.  Prandaj, e ka tĂ« lehtĂ« tĂ« sfidojĂ« mbledhjen e tĂ« dhĂ«nave. JanĂ« megjithatĂ« qindra mjekĂ« dhe infermierĂ« tĂ« huaj qĂ« kanĂ« kaluar nga Gaza nĂ« gati dy vjet ofensivĂ« izraelite dhe tĂ« gjitha dĂ«shmitĂ« pĂ«rkojnĂ«: pacientĂ«t dhe bashkĂ«punĂ«torĂ«t vendas janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« kequshqyer, tĂ« paaftĂ« tĂ« reagojnĂ« ndaj terapive dhe madje pĂ«r tĂ« mbyllur plagĂ«t. Po aq tĂ« shumta janĂ« fotot (tĂ« verifikuara) tĂ« fĂ«mijĂ«ve kockĂ« e lĂ«kurĂ«.

Shkurtimet e ndihmave

Që nga tetori 2023 Izraeli ka reduktuar shumë hyrjen e mallrave në Gaza, nga marsi deri në mesin e majit 2025 ka ndaluar çdo hyrje humanitare ose tregtare, për gati dy vjet ka bombarduar dhe deportuar, shkatërruar spitale dhe magazina të OKB-së, ndërprerë energjinë elektrike, shkatërruar ose bërë të paarritshme tokat bujqësore, shuar sistemin e shpërndarjes së OKB-së për ta zëvendësuar me një (Ghf) nën kontrollin e tij. Ka ndaluar madje edhe anijet e peshkimit. Do të ishte e pazakontë që në Gaza të mos kishte mungesë ushqimi. Izraeli e di se po shkel rekomandimet e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë për të parandaluar akuzën për gjenocid. I ishte kërkuar të garantonte ndihmë të plotë humanitare për civilët kur viktimat ishin 25 mijë, por tani që kanë kaluar kuotën 62 mijë ende nuk e ka bërë. Deklaratat e ministrave dhe ushtarakëve mbi qëllimin për të shkatërruar Gazën bien ndesh me pretendimin për të qenë në përputhje me të drejtën humanitare ndërkombëtare./Corriere della sera 

Studimi: Një mutacion i rrallë gjenetik mundëson imunitet ndaj viruseve

✇Opinion.al
By: e xh
24 August 2025 at 15:49

NjĂ« studim i kohĂ«ve tĂ« fundit i botuar nĂ« revistĂ«n “Science Translational Medicine” zbuloi se rikrijimi i njĂ« mutacioni tĂ« rrallĂ« gjenetik mund tĂ« mundĂ«sojĂ« imunitet pothuajse tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m ndaj viruseve.

Një mutacion i rrallë gjenetik, një mangësi në gjenin 15 të stimuluar nga interferoni (ISG15) që duket se i bën njerëzit pothuajse të paprekshëm ndaj viruseve, është rikrijuar në kafshë laboratorike, duke rritur shpresat se një ditë mund të përdoret si terapi.

Njerëzit me mungesë të ISG15 përjetojnë inflamacion të lehtë dhe të vazhdueshëm, por proteinat e tyre që luftojnë virusin mbeten vazhdimisht aktive. Pavarësisht ekspozimit ndaj infeksioneve të zakonshme si gripi, fruthi dhe variçela, ata raportojnë vetëm simptoma të lehta.

“NĂ« thellĂ«si tĂ« mendjes sime, vazhdoja tĂ« mendoja se nĂ«se mund tĂ« prodhonim kĂ«tĂ« lloj aktivizimi imunitar tĂ« lehtĂ« tek njerĂ«zit e tjerĂ«, mund t’i mbronim ata nga pothuajse çdo virus”, tha imunologu i Universitetit tĂ« Kolumbias, Dusan Bogunovic, i cili e zbuloi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« fenomenin 13 vjet mĂ« parĂ«.

Bogunovic dhe kolegët e tij kanë përdorur teknologji të ngjashme me vaksinat mRNA për të siguruar një mungesë të përkohshme të ISG15 te kafshët laboratorike.

Trupat e minjve dhe hamsterëve të cilëve iu nënshtrua trajtimit krijuan 10 proteina kyçe me efekte antivirale që bllokuan infeksionet në faza të shumëfishta.

Të infektuara më tej me SARS-CoV-2, proteinat e kafshëve të vaksinuara e kufizuan infeksionin, por nuk ndërhynë në pjesën tjetër të sistemit imunitar të kafshëve.

“Ne gjenerojmĂ« vetĂ«m njĂ« sasi tĂ« vogĂ«l tĂ« kĂ«tyre 10 proteinave, pĂ«r njĂ« kohĂ« shumĂ« tĂ« shkurtĂ«r, dhe kjo çon nĂ« shumĂ« mĂ« pak inflamacion sesa ajo qĂ« shohim te individĂ«t me mungesĂ« tĂ« ISG15”, shpjegoi Bogunovic, duke nĂ«nvizuar se inflamacioni Ă«shtĂ« “i mjaftueshĂ«m” pĂ«r tĂ« parandaluar sĂ«mundjet virale.

Edhe pse efekti mbrojtës zgjati deri në katër ditë, ai potencialisht mund të ofrojë mbrojtje afatshkurtër për punonjësit e kujdesit shëndetësor përpara se të jenë në dispozicion vaksina specifike.

Teknika mund të forcojë përgjigjet ndaj pandemive të ardhshme si COVID-19 ose Gripi Spanjoll, por mbetet në fazën e testimit të hershëm me pengesa të mëdha në shpërndarjen e sigurt të mRNA-së aty ku është e nevojshme tek njerëzit.

Tjetër tragjedi në det, mbytet varka me emigrantë që i ishte drejtuar Italisë

✇Opinion.al
By: e xh
23 August 2025 at 22:33

Të paktën 60 emigrantë sudanezë dhe nigerianë janë shpëtuar pranë brigjeve të Libisë nga anija e OJQ-së Nadir, e cila gjithashtu ka gjetur trupat e pajetë të tre personave dhe më pas është drejtuar drejt Lampeduzës.

Një motovedetë e rojes bregdetare italiane, CP322, ka shpëtuar një grua shtatzënë në muajin e katërt dhe një të mitur me djegie të rënda, të cilët janë dërguar në Lampeduzë së bashku me 12 persona të tjerë.

Ndër ta ishin katër gra, pesë të mitur dhe familjarët e personave të shtruar në poliklinikën e ishullit. Një grua tjetër rezulton ende e zhdukur.

Situata me zjarret në vend/ Shuhen 9 vatra, 1 mbetet në monitorim

✇Opinion.al
By: e xh
23 August 2025 at 22:06

Qendra Kombëtare Operacionale e Emergjencave Civile (QKOEC) në AKMC raporton se, prej orës 09:00 deri në orën 20:00 të datës 23 gusht 2025, në rang vendi janë evidentuar 10 vatra zjarri.

Falë bashkëpunimit të ngushtë mes institucioneve dhe ndërhyrjes në kohë të forcave operacionale, është bërë e mundur shuarja dhe izolimi i 9 vatrave zjarri, ndërsa vetëm 1 vatër mbetet nën monitorim.
Forcat zjarrfikëse, të mbështetura nga strukturat vendore, shërbimi pyjor, policia dhe agjencitë e specializuara, kanë ndërhyrë me shpejtësi duke garantuar minimizimin e pasojave dhe sigurinë e komuniteteve.

ËshtĂ« bĂ«rĂ« izolimi i plotĂ« dhe shuarja e zjarreve nĂ«:
1.      Në fshatin Ibë, njësia administrative Bërzhitë, bashkia Tiranë.
2.      Në fshatin Roskovec, njësia administrative Roskovec, bashkia Roskovec.
3.      Në fshatin Shkjezë, njësia administrative Bushat, bashkia Vau-Dejës.
4.      Në fshatin Jeran, njësia administrative Kastrat, bashkia Malësi e Madhe.
5.      Në hekurudhën e Fierit, njësia administrative Fier, bashkia Fier.
6.      Në pyllin e Sodës, njësia administrative nr 4, bashkia Vlorë.
7.      Në fshatin Lapardha, njësia administrative Kotë, bashkia Selenicë.
8.      Në fshatin Pezë Helmës, njësia administrative Pezë, bashkia Tiranë.
9.      Në fshatin Brataj, njësia administrative Brataj, bashkia Selenicë.

Aktualisht, në Parkun Natyror Gërmenj, bashkia Kolonjë, vatra e zjarrit po mbahet nën monitorim pas disa riaktivizimeve gjatë ditës. Në terren kanë operuar mjete zjarrfikëse dhe forca të shumta, duke arritur ta vendosin situatën nën kontroll.

Institucionet përgjegjëse vijojnë monitorimin e pandërprerë të territorit dhe mbeten të angazhuara për reagim të menjëhershëm në çdo rast emergjence.

Yesterday — 23 August 2025Main stream

Rusia forcon përpjekjet e talibanëve për legjitimitet

✇Opinion.al
By: e xh
23 August 2025 at 21:42

Përpjekjet katërvjeçare të talibanëve për të fituar legjitimitet morën një të shtyrë të madhe muajin e kaluar, kur Rusia u bë vendi i parë që e njohu zyrtarisht pushtetin e këtij grupi në Afganistan.

MegjithĂ«se vendimi i Kremlinit Ă«shtĂ« kryesisht simbolik, ai mund t’i sjellĂ« pĂ«rfitime strategjike MoskĂ«s.

Njohja ia mundĂ«son RusisĂ« tĂ« shfaqĂ« veten si njĂ« fuqi e guximshme botĂ«rore qĂ« nuk ka frikĂ« t’i sfidojĂ« normat perĂ«ndimore, veçanĂ«risht pas dĂ«shtimeve nĂ« rajone si Lindja e Mesme.

Duke e ndĂ«rmarrĂ« kĂ«tĂ« nismĂ«, Moska synon ta kthejĂ« reputacionin e dikurshĂ«m si njĂ« pĂ«rcaktuese e agjendave nĂ« marrĂ«dhĂ«niet ndĂ«rkombĂ«tare, duke nxitur ndoshta edhe vende tĂ« tjera – veçanĂ«risht nĂ« AzinĂ« Qendrore – ta ndjekin tĂ« njĂ«jtin hap dhe t’i normalizojnĂ« marrĂ«dhĂ«niet me talibanĂ«t.

Kjo mund ta forcojë pozitën e Rusisë në Azinë Qendrore, ku stabiliteti i Afganistanit ndikon drejtpërdrejt tek fqinjët si Taxhikistani, dhe ta pozicionojë Moskën si një aktor i rëndësishëm në diplomacinë rajonale.

A do të nxisë njohja nga Rusia një efekt domino?

NĂ« AzinĂ« Qendrore, vende si Kazakistani – qĂ« tashmĂ« i ka hequr talibanĂ«t nga lista e grupeve terroriste dhe ka zhvilluar bisedime tĂ« nivelit tĂ« lartĂ« me ta – duket se janĂ« tĂ« gatshme t’i shqyrtojnĂ« marrĂ«dhĂ«niet formale, pasi janĂ« tĂ« nxitura nga shqetĂ«simet e pĂ«rbashkĂ«ta pĂ«r sigurinĂ« kufitare dhe stabilitetin.

Edhe Uzbekistani dhe Taxhikistani tregojnë shenja të ngrohjes së marrëdhënieve, me gjasë të ndikuara nga shembulli i Moskës për të nxitur bashkëpunim të përbashkët kundër terrorizmit.

PĂ«rtej rajonit, shtete tĂ« lidhura ngushtĂ« me RusinĂ«, si Bjellorusia, e cila tradicionalisht ndjek vijĂ«n e Kremlinit, mund t’i bashkohen valĂ«s sĂ« njohjeve.

Kina, si njĂ« fuqi globale, e ka mirĂ«pritur hapin e RusisĂ« pĂ«r ta njohur qeverinĂ« talibane, duke thĂ«nĂ« se “synon tĂ« ndjekĂ« njĂ« politikĂ« miqĂ«sore me popullin afgan”. MegjithatĂ«, Pekini nuk ka thĂ«nĂ« qartĂ« nĂ«se kjo nĂ«nkupton njohje zyrtare.

Në Iranin fqinj, ka mosbesim të thellë publik ndaj talibanëve. Ndonëse Teherani është angazhuar ekonomikisht dhe diplomatikisht, pra duke pritur zyrtarë talibanë dhe duke lehtësuar tregtinë, nuk ka dhënë ndonjë shenjë se do ta ndjekë shembullin e Rusisë.

Njohja nga Kina ose Irani nuk Ă«shtĂ« e afĂ«rt, por pragmatizmi gjeopolitik – i nxitur nga hapi i RusisĂ« – mund t’i sjellĂ« mĂ« pranĂ« me kalimin e kohĂ«s, sidomos nĂ«se Afganistani stabilizohet dhe pĂ«rshtatet me interesat e tyre strategjike.

Ndërkohë, shtetet arabe të Gjirit Persik po tregojnë kujdes. Emiratet e Bashkuara Arabe, pavarësisht se menaxhojnë aeroportet afgane dhe pranojnë diplomatët talibanë, hezitojnë ta njohin atë për shkak të aleancave perëndimore.

Arabia Saudite, nga ana tjetër, po fokusohet në reformat e brendshme duke shmangur rreziqet diplomatike. Katari dhe Omani vazhdojnë angazhimet pragmatike, por shmangin njohjen e plotë për të mos tërhequr vëmendjen e SHBA-së.

ÇfarĂ« pĂ«rfiton Rusia?

Përfitimi kryesor për Moskën është mbase bashkëpunimi i forcuar kundër kërcënimeve të sigurisë, sipas Aleksei Sakharovit, studiues në Observer Research Foundation me bazë në Delhi.

“QĂ«llimi kryesor Ă«shtĂ« rritja e bashkĂ«punimit kundĂ«r terrorizmit, veçanĂ«risht kundĂ«r ISKP”, tha ai, duke iu referuar grupit militant Shteti Islamik – Provinca e Horasanit, degĂ«s mĂ« aktive tĂ« IS-it.

Vitet e fundit, ISKP ka zgjeruar operacionet përtej Afganistanit, duke tërhequr militantë nga vende të Azisë Qendrore, sidomos nga Taxhikistani dhe Uzbekistani. Ai mori përgjegjësinë për një sulm të madh në Rusi në mars të vitit 2024, kur katër militantë sulmuan sallën e koncerteve Crocus City Hall pranë Moskës, duke vrarë 145 njerëz me armë zjarri, thika dhe zjarrvënie.

MegjithatĂ«, Sakharov argumenton se njohja e talibanĂ«ve nga Kremlini Ă«shtĂ« “njĂ« gjest simbolik qĂ« nuk garanton ndonjĂ« pĂ«rmirĂ«sim real tĂ« pozitĂ«s sĂ« MoskĂ«s nĂ« Afganistan”.

Sipas tij, bashkëpunimi praktik mund të ishte zhvilluar edhe në mënyrë joformale.

Nga ana tjetër, talibanët përfitojnë ndjeshëm nga kjo mbështetje, e cila forcon përpjekjet e tyre për legjitimitet ndërkombëtar dhe mund ta thyejë izolimin diplomatik.

Ky zhvillim ka ngritur shqetësim mes aktivistëve afganë për të drejtat e njeriut.

Si sundimtarë de facto të Afganistanit për katër vjet, talibanët e shohin hapin e Rusisë si një vulë për qeverisjen e tyre, që mund të hapë rrugën për angazhime më të gjera ekonomike.

Pesha simbolike e njohjes nga një anëtar i përhershëm i Këshillit të Sigurimit të OKB-së si Rusia, mund të përmirësojë pozitën negociuese të talibanëve në forumet ndërkombëtare, duke nxitur marrëveshje pa kërkesa të menjëhershme për reforma në fusha si të drejtat e grave ose gjithëpërfshirja politike.

Ish-deputetja afgane, Shukria Barakzai, e cila iku nga vendi pasi talibanët u kthyen në pushtet, paralajmëroi se Rusia mund të shkojë aq larg sa të adoptojë pozicione në OKB nga të cilat përfitojnë vetëm talibanët.

“Rusia ka zgjedhur tĂ« injorojĂ« tĂ« drejtat e grave dhe tĂ« drejtat e njeriut, duke u vĂ«nĂ« pĂ«rparĂ«si interesave tĂ« njĂ« grupi mbi ato tĂ« njĂ« kombi tĂ« tĂ«rĂ«â€, tha ajo pĂ«r Radion Azadi tĂ« Radios Evropa e LirĂ«.

Ajo gjithashtu hodhi poshtĂ« pretendimet se Afganistani do tĂ« pĂ«rfitonte ekonomikisht nga njohja zyrtare e talibanĂ«ve nga Rusia, duke thĂ«nĂ«: “ËshtĂ« gabim tĂ« mendosh se kjo do tĂ« sjellĂ« pĂ«rfitime ekonomike pĂ«r afganĂ«t”. REL

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« “Dragoi blu”? Mbyllen disa plazhe nĂ« SpanjĂ«

✇Opinion.al
By: e xh
23 August 2025 at 21:18

Një krijesë jo më e madhe se gishti i vogël i dorës ka mbyllur përkohësisht disa plazhe në Spanjë për shkak të rrezikshmërisë së saj.

BĂ«het fjalĂ« pĂ«r “dragoin blu”,  njĂ« molusk i vogĂ«l, me ngjyrĂ« blu-metalik dhe pamje jashtĂ«tokĂ«sore, qĂ« zakonisht gjendet nĂ« ujĂ«rat e Oqeanit Atlantik.

Së fundmi, dy ekzemplarë të kësaj krijese u panë duke notuar pranë bregut në Guardamar del Segura, në provincën e Alicante-s, përgjatë Costa Blanca-s. Menjëherë pas kësaj, autoritetet vendore vendosën të ndalonin larjen në det dhe të mbyllnin përkohësisht plazhet, duke ngritur alarmin e kuq për pushuesit.

Edhe pse i vogĂ«l nĂ« pĂ«rmasa, dragoi blu Ă«shtĂ« shumĂ« i rrezikshĂ«m. Ai ushqehet me organizma detarĂ« helmues, siç Ă«shtĂ« “karavela portugeze”, dhe ruan nĂ« trupin e tij helmet e tyre. KĂ«shtu, nĂ« rast kontakti me njeriun, ai mund tĂ« shkaktojĂ« djegie tĂ« forta nĂ« lĂ«kurĂ«, tĂ« vjella, nauze dhe nĂ« raste tĂ« rralla, edhe reagime serioze alergjike.

Begaj mesazh ngushëllimi për ndarjen nga jeta të Artur Zhejit

✇Opinion.al
By: e xh
23 August 2025 at 20:39

Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, ka reaguar me një mesazh ngushëllimi në rrjetet sociale pas ndarjes së papritur nga jeta të gazetarit, analistit dhe publicistit të njohur Artur Zheji.

NĂ« statusin e tij nĂ« Facebook, Presidenti Begaj u shpreh: “NgushĂ«llimet mĂ« tĂ« ndjera familjes dhe komunitetit tĂ« medias pĂ«r ndarjen e papritur nga jeta tĂ« Artur Zhejit, njĂ« prej zĂ«rave mĂ« aktiv, mĂ« tĂ« angazhuar dhe mĂ« moderatorĂ« e kontribues nĂ« debatin publik nĂ« ShqipĂ«ri.”

Kreu i shtetit vlerësoi Zhejin si një figurë të rëndësishme të gazetarisë dhe të mendimit analitik shqiptar, i cili për vite me radhë ka dhënë një kontribut të vyer në formësimin e opinionit publik dhe në mbrojtjen e vlerave demokratike.

40-vjeçari shqiptar që vrau gruan e tij: Nuk pendohem për asgjë, ia bëra mirë

✇Opinion.al
By: e xh
23 August 2025 at 20:28

Fjalët e autorit 40-vjeçar të vrasjes së grave në Volos, Pandeli Nakoleci, menjëherë pas arrestimit të tij nga oficerët e policisë, janë tronditëse!

Sipas informacionit nga mediat greke, burri, dukshĂ«m i rraskapitur pas 29 orĂ«sh i fshehur 200 metra larg shtĂ«pisĂ«, sapo iu vunĂ« prangat, iu drejtua oficerĂ«ve tĂ« policisĂ« duke thĂ«nĂ«: “Ia bĂ«ra mirĂ«, e meritonte, nuk pendohem pĂ«r asgjĂ«â€ .

Këto deklarata cinike nga autori i krimit kanë shkaktuar zhgënjim, pasi konfirmojnë ftohtësinë me të cilën ai e pranoi aktin e tij, duke këmbëngulur se nuk ndien asnjë pendim për vrasjen e gruas së tij 36-vjeçare.

❌
❌