Pavarësisht se është vendi më i sanksionuar në botë, Rusia ka vazhduar të përdorë pasurinë e madhe nga energjia për të financuar luftën në Ukrainë.
Presidenti amerikan, Donald Trump shpreson ta ndryshojë këtë. Ai ka njoftuar se tarifa të reja të gjera dytësore do të prekin çdo vend që ende bën tregti me Rusinë, nëse nuk arrihet një armëpushim me Ukrainën deri të premten, më 8 gusht.
Tarifat dytësore do të bëjnë që mallrat nga çdo vend që bën tregti me Rusinë të kenë një taksë prej 100 për qind kur importohen në SHBA, raporton bbc.
Nafta dhe gazi janë eksportet më të mëdha të Rusisë, dhe klientët kryesorë të Moskës përfshijnë Kinën, Indinë dhe Turqinë. “Kam përdorur tregtinë për shumë gjëra, por është e shkëlqyer për të zgjidhur luftëra,” tha lideri amerikan.
Kjo nuk do të ishte hera e parë që administrata Trump vendos tarifa dytësore, të cilat gjithashtu përdoren për të ndëshkuar blerësit e naftës venezuelasve.
Megjithatë, përdorimi i tyre kundër Rusisë do të kishte implikime shumë më të mëdha për ekonominë globale, transmeton Telegrafi.
Rusia mbetet prodhuesi i tretë më i madh i naftës në botë, pas vetëm Arabisë Saudite dhe vetë SHBA-së. Por, dërgesat e saj kanë rënë këtë vit, sipas një analize të Bloomberg bazuar në të dhënat e gjurmimit të anijeve.
Çmimet e rritura të energjisë
“Kanali kryesor përmes të cilit tarifat dytësore ndaj blerësve të energjisë ruse mund të ndikojnë në ekonominë globale do të jetë niveli i çmimeve të energjisë,” thotë Kieran Tompkins nga konsulenca Capital Economics.
Nëse tarifat funksionojnë, ato do të ulin rrjedhën e naftës dhe gazit rus në tregjet globale.
Dhe me një furnizim më të ulët, çmimet mund të rriten, ashtu siç ndodhi kur Rusia nisi pushtimin e plotë të Ukrainës në vitin 2022. Kjo çoi në një rritje të inflacionit në mbarë botën. Trump thotë se nuk shqetësohet për shkak të prodhimit rekord të naftës në SHBA.
Tompkins thekson se, këtë herë, ka edhe arsye të tjera që sugjerojnë se ndikimi në çmime nuk do të jetë aq i dukshëm.
Ai shpjegon se “konteksti aktual është i tillë që OPEC+ [grupi i vendeve kryesore prodhuese të naftës dhe aleatët e tyre] kanë kapacitet të konsiderueshëm rezervë për t’u përdorur.”
Rusia ka krijuar një sistem të tërë për të shmangur sanksionet ekzistuese, i cili mund të jetë i dobishëm për ndihmën ndaj partnerëve të saj tregtarë për të shmangur tarifat dytësore që kërcënon Trump.
Për shembull, ajo që quhet “flota në hije” – që përbëhet nga qindra tankerë me pronësi të paqartë – mund të përdoret për të fshehur origjinën e naftës dhe gazit të eksportuar nga Rusia.
“Mirëmbajtja e sanksioneve është një detyrë po aq e madhe sa edhe vendosja e sanksioneve në radhë të parë”, thotë eksperti amerikan për sanksionet, Richard Nephew nga Universiteti i Kolumbias.
“Kjo sepse pala që është nën sanksione merr masa për t’i shmangur ato”, pohoi ai.
iPhone më të shtrenjtë nga India
Që prej pushtimit të plotë të Ukrainës në vitin 2022, India ka qenë blerësi i dytë më i madh i naftës ruse, sipas Qendrës për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër.
“Ata po furnizojnë makinerinë e luftës. Dhe nëse do ta bëjnë këtë, atëherë unë nuk do të jem i kënaqur,” tha Trump për CNBC.
Nëse sanksionet dytësore hyjnë në fuqi, kompanitë amerikane që blejnë mallra nga India do të duhet të paguajnë një taksë importi prej 100 për qind – ose tarifë – kur ato produkte të mbërrijnë në territorin e SHBA-së.
Qëllimi është që këto mallra të bëhen kaq të shtrenjta, sa bizneset amerikane të zgjedhin t’i blejnë më lirë nga vende të tjera, duke rezultuar në humbje të të ardhurave për Indinë.
Kjo, nga ana tjetër, duhet të pengojë Indinë të blejë naftë ruse. Dhe nëse Rusia mbetet pa mundësi për të shitur naftën e saj diku tjetër sepse vendet e tjera përballen me të njëjtën situatë, ajo do të ketë më pak para për të financuar luftën në Ukrainë.
Një mënyrë se si amerikanët mund të përjetojnë çmime më të larta si rezultat i tarifave të reja dytësore është në blerjen e telefonave celularë nga India.
Kompania amerikane, Apple po zhvendos shumë nga prodhimi i iPhone-ve të saj në Indi – veçanërisht prodhimin e telefonave që dëshiron t’i shesë në SHBA.
Nëse këto produkte do të jenë subjekt i tarifave të reja, çmimet mund të dyfishohen për konsumatorët amerikanë. Kjo sepse tarifat paguhen nga kompanitë që importojnë mallrat – dhe këto kompani zakonisht ia kalojnë shumicën, nëse jo të gjithë, rritjen e kostove te klientët e tyre.
Importet nga India në SHBA tashmë paguajnë një tarifë prej 25 për qind si pjesë e përmbysjes më të gjerë tregtare të Trumpit, dhe ai i tha CNBC se kjo shifër mund të rritet “shumë në mënyrë të konsiderueshme”.
Qeveria e Indisë ka akuzuar SHBA-në për dy standarde, duke vënë në dukje vazhdimin e tregtisë së Uashingtonit me Rusinë.
Masa më e madhe e asaj tregtie përbëhet nga importet amerikane nga India, që arritën në pak më shumë se 3 miliardë dollarë vitin e kaluar – megjithatë kjo është vetëm 10 për qind e nivelit të vitit 2021.
Kjo tregti dominohet nga blerjet amerikane të lëndëve të para për energji bërthamore dhe plehra. Rusia është një furnizues kryesor global i të dyjave.
Pengimi i bisedimeve tregtare me Kinën
Kina është blerësi më i madh i naftës ruse, dhe një vendim i Trumpit për të vendosur tarifa dytësore mbi mallrat kineze do të ishte shumë më sfidues për t’u zbatuar.
Kjo sepse importet amerikane nga Kina janë pesë herë më të mëdha në vlerë sesa ato nga India, dhe shumë më shumë nga këto importe janë mallra konsumimi si lodra, veshje dhe elektronikë.
Tarifat dytësore që synojnë Pekinin gjithashtu rrezikojnë të prishin një rinegocim shumë më të gjerë të tregtisë midis dy ekonomive më të mëdha në botë, të cilën Trump e ka ndjekur që nga mandati i tij i parë.
“Ky lloj eskalimi i tepërt ka pak gjasa të impresionojë kinezët,” thotë eksperti i tregtisë, Profesori Simon Evenett nga Shkolla e Biznesit IMD.
Ai shpjegon se do të ishte “shumë e vështirë” të largoheshin kinezët nga rusët pa një arsye të mirë, duke pasur parasysh sa ngushtë kanë punuar presidentët Xi dhe Putin në vitet e fundit.
Për më tepër, hera e fundit kur Trump u përpoq të përdorte tarifa me trefishin e shifrave kundër Kinës, zbuloi se nuk funksionoi – pasi pothuajse ndali të gjithë tregtinë midis dy vendeve.
Një lëvizje e tillë mund të shtojë presionet inflacioniste në SHBA, të cilën Trump prej kohësh ka premtuar ta përballojë.
Gjithashtu mund të kushtojë shumë vende pune në prodhim në Kinë, në një kohë kur ekonomia e saj po përballet me vështirësi në disa fronte.
Dëme të mëtejshme për tregtinë SHBA-BE
Një analizë nga Qendra për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër me seli në Finlandë tregon se BE-ja dhe Turqia janë ende ndër blerësit më të mëdhenj të energjisë ruse.
Para vitit 2022, BE-ja ishte destinacioni kryesor i eksporteve të Rusisë, megjithatë kjo është reduktuar ndjeshëm që nga pushtimi i plotë i Ukrainës. Brukseli së fundmi ra dakord të blejë shumë më shumë energji nga SHBA-ja, por disa importe nga Rusia mbeten.
Në qershor, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, njohu problemin, duke thënë se “Rusia ka tentuar me vazhdimësi të na shantazhojë duke përdorur energjinë si armë,” teksa prezantoi planet për të ndalur importet deri në fund të vitit 2027.
Marrëdhënia tregtare SHBA-BE është më e madhja në botë, dhe dy palët sapo kanë negociuar kushte të reja tregtare që do të nënkuptojnë një tarifë 15% mbi shumicën e eksporteve të BE-së në SHBA.
Shumë në BE kanë kritikuar këtë marrëveshje, duke thënë se tarifat do të dëmtojnë eksportuesit evropianë.
Tani ata gjithashtu frikësohen se sanksionet dytësore ndaj BE-së mund të shkaktojnë edhe më shumë dëm. Shtimi i tarifave 100 për qind për blerjen e energjisë ruse mund të ulojë ndjeshëm sasinë e mallrave të shitur nga BE-ja në SHBA.
Megjithatë, shitjet më të mëdha përbëhen nga farmaceutikët dhe makineritë, të cilat mund të jenë të vështira për t’u siguruar nga vende të tjera – që do të thotë se amerikanët kanë pak zgjedhje tjetër veçse të paguajnë më shumë.
Rreziku i një recesioni në Rusi
Ekonomia e Rusisë deri tani ka treguar rezistencë të jashtëzakonshme që nga fillimi i pushtimit të plotë të Ukrainës, duke u rritur me 4.3 për qind vitin e kaluar.
Megjithatë, ministri i Ekonomisë, Maxim Reshetnikov paralajmëroi së fundmi se vendi është “në prag” të recesionit pas një periudhe “mbinxehjeje”. Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) parashikon një rritje prej vetëm 0.9 për qind për këtë vit.
Nëse sanksionet dytësore do të jenë të suksesshme në uljen e kërkesës për eksportet ruse, ato do ta shtyjnë Rusinë më afër recesionit.
Ndikimi i saktë i luftës mbi ekonominë ruse është i vështirë për t’u ditur, sepse Moska ka penguar publikimin e një sasie të madhe të të dhënave ekonomike që nga fillimi i pushtimit të plotë – përfshirë prodhimin e naftës dhe gazit.
Rreth një e treta e shpenzimeve të qeverisë ruse financohet nga paratë e naftës dhe gazit, por eksportet kanë rënë.
Ndërkohë, Putini po drejton një pjesë më të madhe të shpenzimeve drejt mbrojtjes sesa në çdo kohë që nga Lufta e Ftohtë. Mendohet se shpenzimet për mbrojtje kanë arritur në 6.3 për qind të GDP-së.
Në krahasim, Ukraina ka shpenzuar një shumë të madhe prej 26 për qind të vlerës së ekonomisë së saj shumë më të vogël për luftën. Kjo diferencë shpjegon pse presidenti i saj, Volodymyr Zelensky, ka kërkuar vazhdimisht ndihmë të jashtme nga aleatët.
Tarifat e Trump synojnë të ndihmojnë Zelenskyn duke reduktuar sasinë e parave që rrjedhin në Rusi, dhe ai shpreson të sjellë një fund të vdekjes, vuajtjeve dhe shkatërrimit në Ukrainë. /Telegrafi/
The post Si mund ta godasin ekonominë globale tarifat tjera të Trumpit ndaj Rusisë? appeared first on Telegrafi.
Login
