Gazeta Si – Institucionet kryesore shëndetësore vlerësojnë se valët e të nxehtit, më intensive dhe më të shpeshta se më parë për shkak të ndryshimeve klimatike, do të rrisin ndjeshëm vdekjet e parakohshme në pjesën më të madhe të botës në vitet e ardhshme.

Nxehtësia intensive në Evropë midis qershorit dhe korrikut e konfirmoi këtë dhe solli njohuri të reja në një debat të gjatë rreth përdorimit të pamjaftueshëm të ajrit të kondicionuar në kontinentin tonë.

Sipas disa vëzhguesve, ajri i kondicionuar duhet të perceptohet si një burim shëndetësor dhe jo vetëm një luks, që shpesh shijohet nga një pakicë e zgjedhur.

Sipas raporteve më të përhapura, thuhet se në Bashkimin Europian, ajri i kondicionuar është instaluar në 20 përqind të shtëpive, krahasuar me 90 përqind në Shtetet e Bashkuara, ku ajri i kondicionuar tradicionalisht ka qenë më popullor.

Ky është një ndryshim i konsiderueshëm duke pasur parasysh se afërsisht 2 miliardë kondicionerë janë instaluar në të gjithë botën dhe se sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA), kjo shifër do të arrijë në 5.5 miliardë njësi deri në vitin 2050.

Është vlerësuar se ka rreth 140 milionë kondicionerë në Evropë, kryesisht të shpërndarë në vende, ku nxehtësia e verës ishte tashmë një problem, si Italia, Greqia dhe Spanja.

Diku tjetër, veçanërisht në Evropën Veriore, kondicionerët janë të rrallë dhe kërkesa ka filluar të rritet vetëm vitet e fundit.

Nuk është rastësi, pra, që mungesa e ajrit të kondicionuar në Europë është ndër gjërat e para që vihen re nga vizitorët nga Shtetet e Bashkuara, ku është pothuajse e paimagjinueshme të mos kesh ajër të kondicionuar në mot të nxehtë.

Kjo situatë prek veçanërisht ata që vizitojnë qytetet më të mëdha dhe më të famshme turistike, si Londra dhe Parisi, ku baret, shtëpitë dhe madje edhe hotelet shpesh nuk kanë ajër të kondicionuar.

Në të kaluarën, ditët në Paris ishin më të freskëta dhe ende kishte një ndryshim të konsiderueshëm të temperaturës midis ditës dhe natës.

Kishte ditë shumë të nxehta, por ato ishin përjashtim dhe kështu nuk kishte shumë nxitje për të instaluar ajër të kondicionuar: kjo shpjegon pse qytetit i mungojnë ato.

Opinion: Britain and Europe need to get serious about air conditioning https://t.co/3v97cZPVhp pic.twitter.com/ozSJG7y4Y5

— Financial Times (@FT) July 11, 2025

Një situatë e ngjashme vlen edhe për Londrën, ku verat e nxehta janë bërë më të shpeshta, me temperatura shumë mbi mesataren sezonale.

Problemi po fillon të ndihet edhe më në veri, në pjesë të Gjermanisë, për shembull dhe në një masë më të vogël, por ende të konsiderueshme, në vendet skandinave.

Netët vazhdojnë të jenë të freskëta, por gjatë ditës, temperaturat shpesh arrijnë 30°C për disa orë. Dhe të jetosh në mjedise shumë të nxehta nuk është vetëm çështje djersitjeje më shumë ose ndjenjeje më pak rehatie.

Siç raportoi së fundmi “Financial Times”, edhe temperaturat pak mbi 20°C mund të shkaktojnë probleme shëndetësore. Kohëzgjatja dhe cilësia e gjumit ulen ndjeshëm duke filluar nga 23°C, ashtu si edhe një ulje e përqendrimit, si në të nxënit në shkollë ashtu edhe në produktivitetin në punë. Përtej kufirit 23-24°C, përkeqësimi bëhet gjithnjë e më i theksuar, dhe mbi 30°C, fillojnë të regjistrohen shkallë më të larta të vdekshmërisë në mesin e popullsisë.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), një numër gjithnjë e në rritje njerëzish vdesin çdo vit nga nxehtësia ekstreme, me shkallën e vdekshmërisë që lidhet me nxehtësinë për njerëzit mbi 65 vjeç që është rritur me 85 përqind midis viteve 2000-2004 dhe 2017-2021.

With heatwaves rising in frequency globally, the wide US-Europe gap in air conditioning use is being reflected in a startlingly wide disparity in heat-related deaths, says John Burn-Murdoch. Climate change means the arguments against AC are also changing https://t.co/n34hCzaoQk pic.twitter.com/6H4PMe7KcL

— FT Opinion (@ftopinion) July 14, 2025

Midis viteve 2000 dhe 2019, rreth 489,000 njerëz vdiqën çdo vit mesatarisht, me 36 përqind të këtyre vdekjeve që ndodhën në Evropë. Një pjesë e konsiderueshme e këtyre vdekjeve mund të ishte shmangur me një përdorim më të madh të ajrit të kondicionuar.

Një raport i botuar në vitin 2021 nga “Lancet”, një nga revistat kryesore mjekësore në botë, vlerësoi se ajri i kondicionuar ndihmoi në parandalimin e gati 200,000 vdekjeve të parakohshme që lidhen me nxehtësinë vetëm në vitin 2019.

Ky vlerësim duhet të merret me njëfarë kujdesi, por jep një ide se sa e rëndësishme është të ftohësh dhomat, veçanërisht kur krahasohet me numrin e vdekjeve të parakohshme për shkak të nxehtësisë të vlerësuar nga OBSH.

Krahasimi i një zone me shumë kondicionerë, si Shtetet e Bashkuara, me një zonë me gati një të pestën, si Europa, hedh më tej dritë mbi problemin.

Grafikët tregojnë se si rreziku i vdekshmërisë rritet me rritjen e temperaturave në qytetet e SHBA-së dhe Evropës, varësisht nga përhapja e kondicionerit.

Në të gjitha skenarët, duke filluar disa gradë nën 30°C, vërehet një rritje e shpejtë e rrezikut për qytetet evropiane.

Në shumë pjesë të botës, kërkesa për ajër të kondicionuar po rritet ngadalë, kryesisht për shkak të faktorëve ekonomikë: në vendet me ekonomi që ende nuk janë të krahasueshme me tonën në Azi ose Amerikën e Jugut, blerja e një kondicioneri është një investim që pak veta mund ta përballojnë, për të mos përmendur koston e energjisë elektrike për ta përdorur atë.

Megjithatë, IEA parashikon që, ndërsa të ardhurat rriten në vendet në zhvillim, do të ketë një rritje të fortë të blerjeve të ajrit të kondicionuar.

Në Europë, ku kushtet ekonomike janë më të mira, kërkesa e ulët krahasuar me vendet e tjera është kryesisht për shkak të faktorëve historikë dhe kulturorë, të formuar gjatë shekujve kur pjesa më e madhe e kontinentit nuk përjetoi vera kaq të nxehta.

Por ngurrimi për të blerë kondicionerë, në disa vende evropiane më shumë se në të tjera, nuk është vetëm për shkak të zakonit, por edhe për çështje praktike që lidhen me koston e energjisë elektrike dhe shqetësimet mjedisore.

Në vitin 2022, ajri i kondicionuar në mbarë botën konsumoi afërsisht 7 përqind të energjisë elektrike të gjeneruar dhe ishte përgjegjës për 2.7 përqind të emetimeve të dioksidit të karbonit (gazi kryesor serrë) që lidhen me prodhimin e energjisë elektrike.

Nëse përfshijmë edhe ftohësit e përdorur në kondicionerë për t’i furnizuar me energji, emetimet totale të gazrave serrë rriten në 3.2 përqind. Prandaj, kondicioneri ka një ndikim të rëndësishëm mjedisor, duke paraqitur një dilemë të vështirë.

Kondicionerët mund të shpëtojnë mijëra jetë në mot shumë të nxehtë dhe do të kursejnë edhe më shumë nëse valët e nxehtësisë bëhen më intensive dhe të shpeshta, por ato kontribuojnë në ngrohjen globale, e cila është shkaku i të njëjtave ngjarje ekstreme të motit.

Megjithatë, kondicioneri nuk lëshon dioksid karboni në atmosferë si një makinë ose një kazan me gaz: është energjia elektrike që e furnizon me energji, e cila mund të jetë prodhuar duke përdorur lëndë djegëse fosile.

Kalimi gradual në sisteme shumë më pak ndotëse të gjenerimit të energjisë elektrike – të tilla si era, dielli dhe bërthamore – do të zvogëlojë gjurmën e karbonit të kondicionerëve (dhe ftohësve, falë përdorimit të gazrave më efikasë), duke i bërë ato një teknologji më të qëndrueshme.

Sigurisht, ka shumë masa të tjera që mund të merren për të zvogëluar efektet e valëve të nxehtësisë, veçanërisht në qytete.

Mënyra se si janë ndërtuar dhe organizuar qytetet ndikon në efektin e “ishullit të nxehtësisë”, i cili prek zonat që janë mesatarisht më të ngrohta se të tjerat sepse e shpërndajnë nxehtësinë ngadalë, veçanërisht natën.

Efekti mund të ngadalësohet edhe nga prania e shumë kondicionerëve që ngrohin ajrin jashtë ndërtesave, megjithëse vlerësimi i ndikimit të tyre është i vështirë për shkak të shumë variablave.

Inovacionet e fundit kanë çuar gjithashtu në zhvillimin e kondicionerëve shumë më efikasë, të cilët konsumojnë më pak energji ndërsa ofrojnë të njëjtin efekt ftohës.

Modelet më të zakonshme mund të përdoren edhe në të kundërt, për të ngrohur hapësirat e brendshme në dimër duke përdorur të njëjtin parim, i cili është më efikas se metodat tradicionale të ngrohjes që përdorin lëndë djegëse fosile.

Në zonat e botës me dimër të ashpër dhe verë të nxehtë, siç është pjesa më e madhe e Europës, kalimi te kondicionerët mund të zgjidhë si problemet e ngrohjes në sezonin e ftohtë ashtu edhe problemet e ftohjes në verë.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Ajri i kondicionuar nuk është më një luks appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Ekzistojnë dy mënyra për të siguruar ushqim në Rripin e Gazës. E para është të shkosh në njërën nga katër qendrat e shpërndarjes së Fondacionit Humanitar të Gazës, organizatës së krijuar nga Izraeli për të monitoruar shpërndarjen e ushqimit në Rrip.

Izraeli planifikon të zëvendësojë të gjitha OJQ-të e pranishme në zonë, një sistem që ka krijuar kushtet për masakra të vazhdueshme të palestinezëve, pasi ushtria shpesh qëllon mbi civilët që presin në radhë.

Mënyra e dytë është ta blesh atë në tregje, nëse gjendet gjithmonë: problemi është se çmimet janë të papërballueshme për shumicën e njerëzve.

Izraeli kontrollon të gjithë kufijtë e Rripit dhe vendos kufizime shumë të rrepta (ose ndalime totale) për hyrjen e ushqimit dhe mallrave të tjera thelbësore.

Për këtë arsye, gjatë luftës, e cila filloi në tetor 2023, çmimet e mallrave bazë në Gaza janë rritur jashtëzakonisht shumë: tregtarët luftojnë për të gjetur furnizime, dhe pak që gjejnë hidhet në treg me çmime të tepruara.

“New York Times” përpiloi një listë të çmimeve të ushqimeve duke përdorur të dhëna nga Dhoma e Tregtisë e Gazës, një organ lokal që monitoron tregjet në qytetet Deir al-Balah dhe Khan Yunis, përkatësisht në veri, qendër dhe jug të Rripit.

Nëse para luftës, një thas me miell prej 25 kilogramësh kushtonte mesatarisht 9 euro, në fund të korrikut ishte 267 euro.

Një kilogram sheqer shkoi nga më pak se 1 euro në 93 euro. Një kilogram patate ose qepë shkoi nga 0.50 euro në 26 euro, e kështu me radhë.

Çmimet e nevojave të tjera themelore janë rritur gjithashtu. Një sapun kaloi nga 0.5, në 9 euro.

Një pako me 20 pelena, shkoi nga 9 në 130 euro. Një litër naftë (e nevojshme për të furnizuar me energji gjeneratorët, për shembull), shkoi nga më pak se 2, në 31 euro.

Çmimet gjithashtu luhaten shumë, varësisht nga disponueshmëria aktuale. Më 20 korrik, një thas me miell prej 25 kilogramësh, kushtonte 779 euro; më 27 korrik, ra në 195 euro, përpara se të rritej përsëri në 292 euro më 30 korrik.

Tregtarët arrijnë të sigurojnë ushqim dhe mallra të tjera për t’i shitur në tregje përmes trukeve që nuk janë gjithmonë të ligjshme.

Grupet kriminale janë aktive në Rripin e Gazës, duke sulmuar karvanët humanitarë dhe duke vjedhur ushqim.

Ky ushqim më pas arrin te tregtarët e Gazës përmes ndërmjetësve, të cilët paguajnë çmime shumë të larta për të edhe para se ta shesin. Nuk është e qartë se sa ngushtë janë të lidhura këto grupe kriminale me Hamasin.

Disa tregtarë më pas kultivojnë disa produkte direkt, ose i blejnë ato nga pak fermerë vendas ende aktivë dhe i shesin në treg. Ekziston gjithashtu një sistem kontrabande që është ende aktiv, pavarësisht luftës dhe bllokadës izraelite.

Kjo demonstrohet nga fakti që cigaret janë ende të disponueshme në Rrip, një mall i ndaluar nga Izraeli, por që vjen nga jashtë përmes kontrabandës.

Giorgio Monti, drejtori mjekësor i Emergjencave, i cili punoi në Rripin e Gazës deri në fund të qershorit, i tha podkastit “Globo” se “kishte një kohë kur cigaret kushtonin deri në 40 dollarë (35 euro) secila” dhe se në disa raste ato shiteshin “me centimetër”.

Problemit të çmimeve të tepërta i shtohet edhe mungesa e parave cash (e vetmja mënyrë pagese e pranuar nga tregtarët).

Shumica dërrmuese e bankomateve nuk funksionojnë më dhe njerëzit duhet t’u drejtohen ndërmjetësve dhe kontrabandistëve, të cilët mund të ofrojnë para cash në këmbim të komisioneve që tani tejkalojnë 40 përqind.

Për të marrë para cash, duhet të transferohen në mënyrë digjitale shumën e dëshiruar në llogarinë bankare të një ndërmjetësi, i cili më pas e dorëzon atë personalisht pasi të ketë zbritur komisionin.

Basheer al-Farra, një palestinez i zhvendosur në jug të Gazës, i tha agjencisë së lajmeve “Asociated Press”: “Nëse më duhen 60 dollarë, duhet të transferoj 100 dollarë” te ndërmjetësi.

Valuta më e përdorur në Gaza është shekli izraelit, por që nga fillimi i luftës, Izraeli ka ndaluar sjelljen e kartëmonedhave të reja në Rrip.

Kështu, kartëmonedhat ekzistuese kanë përfunduar të konsumuara dhe shumë prej tyre nuk pranohen më nga tregtarët dhe furnizuesit e tyre.

Kjo është arsyeja pse mund të ndodhë që, edhe pasi të kenë marrë para cash, njerëzit ende nuk janë në gjendje të blejnë ushqim.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post 93 euro për një kilogram sheqer, në Gaza! appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Një 42-vjeçar u arrestua në Vlorë, si një prej autorëve të dyshuar të vrasjes së 58-vjeçarit Renato Hoxhaj më 27 prill të këtij viti.

Policia tha se i arrestuari është me Kleanthi Bylyku alias Armando Gega, i cili dyshohet si bashkëautor në vrasjen me paramendim të 58-vjeçarit Hoxhaj.

Bazuar në prova, ai ishte në kërkim nga policia pasi i është caktuar më 30 korrik masa e sigurisë “arrest me burg”. I dyshuari, në momentin e arrestimit të tij udhëtonte si pasagjer me një makinë tip “Audi”.

Renato Hoxhaj, 58-vjeç, u gjet i vrarë me armë zjarri në lagjen “Hajro Çakërri” në Vlorë. Në bazë të hetimeve rezultoi se Hoxhaj u qëllua nga 2 armë zjarri.

Ndonëse Hoxhaj nuk rezultonte një person me precedentë, hetuesit dyshojnë se ekzekutimi i tij mund të ketë ardhur për shkak të lidhjes që ai kishte me një grup kriminal.

Po ashtu ka dyshime se Renato Hoxhaj të kishte dijeni për një vrasje të ndodhur në qytetin e Vlorës muaj më parë.

The post Arrestohet një prej autorëve të dyshuar të vrasjes së Renato Hoxhajt në Vlorë (video) appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Helsinki nuk ka pasur asnjë aksident me fatalitet në rrugë në 12 muajt e fundit. Ky është një rekord që kryeqyteti finlandez sapo e ka arritur (vdekja e fundit në një aksident ishte në fillim të korrikut 2024) dhe e bën atë unik në botë.

Kjo, vjen pavarësisht faktit se Helsinki, i cili me 650,000 banorët e tij është shtëpia e mbi një të dhjetës së popullsisë së Finlandës, vitin e kaluar pa një numër rekord turistësh: 4.5 milionë qëndrime brenda natës, të cilat kontribuan në mbipopullimin e rrugëve të qytetit.

Pak fat ndoshta nevojitet, por kryeqyteti finlandez i kishte vënë vetes qëllimin për zero vdekje në rrugë deri në vitin 2050 dhe vitet e fundit ka zbatuar një sërë politikash të sigurisë rrugore që kanë rezultuar vendimtare, duke filluar me limitin e shpejtësisë prej 30 km/orë në shumë zona të qytetit.

“Shumë faktorë kontribuan në këtë rezultat, por kufijtë e shpejtësisë janë ndër më të rëndësishmit”, – tha për faqen finlandeze të internetit “Yle”, Roni Utriainen, inxhinier trafiku në Departamentin e Mjedisit Urban të qytetit.

Sot, mbi gjysma e rrugëve të Helsinkit kanë një kufi shpejtësie prej 30 kilometrash në orë (tradicionalisht, kufiri ishte 50), dhe me fillimin e vitit shkollor, kufiri do të shtrihet në të gjitha rrugët pranë shkollave të të gjitha niveleve.

Rekordi i kryeqytetit finlandez është (aktualisht) unik, por efektet e uljes së shpejtësisë në vdekshmërinë nga aksidentet rrugore tani janë të njohura mirë.

Një studim i vitit 2024 nga dy studiues nga Politekniku i Athinës, të cilët analizuan të dhëna nga 40 qytete evropiane, tregoi se “futja e kufijve të shpejtësisë prej 30 km/orë në zonat urbane ka shpëtuar mbi 40% të jetëve njerëzore, së bashku me ndikime të konsiderueshme pozitive në mjedis, energji dhe shëndet, me konsum më të ulët të karburantit dhe një rritje të ecjes dhe çiklizmit”.

“Kur shpejtësia rritet, rritet edhe rreziku i aksidenteve dhe ashpërsia e tyre: një rritje prej 5% e shpejtësisë mesatare çon në një rritje prej afërsisht 10% të të gjitha aksidenteve që rezultojnë në lëndime dhe një rritje prej 20% të aksidenteve fatale. Numri i vdekjeve të këmbësorëve rritet nga 10% në përplasjet me 30 kilometra në orë, në 90% në përplasjet me 50 kilometra në orë. Rreziku i vdekjes është pothuajse pesë herë më i lartë në përplasjet midis një makine dhe një këmbësori me 50 kilometra në orë sesa në të njëjtin lloj përplasjeje me 30 kilometra në orë”, shpjegoi Eva Michelaraki, autore e studimit së bashku me George Yannis.

Shpejtësia gjithashtu rrit aksidentet, sepse zvogëlon kohën e reagimit të njerëzve dhe manovrimin e makinës.

Sipas dy studiuesve, kufizimi i shpejtësisë prej 30 km/orë ka ulur aksidentet me 40% në Paris, 16% në Zyrih, 10% në Bruksel, 9% në Helsinki, 46% në Londër dhe 38% në Edinburg.

Spanja futi kufizime shpejtësie prej 30 km/orë në shumicën e rrugëve të qytetit në vitin 2019: “Pas dy vitesh zbatimi, Spanja ka regjistruar një ulje prej 20% të vdekjeve në rrugët urbane, me një ulje prej 34% për çiklistët, 31% për të moshuarit dhe 24% për këmbësorët”, shpjegojnë studiuesit.

Në Bolonjë, “midis 15 janarit dhe 14 prillit 2024, pati një rënie prej 13.4% të aksidenteve me lëndime dhe një rënie prej 17% të aksidenteve pa lëndime krahasuar me vitin e kaluar”.

U vu re gjithashtu një rënie prej 14.7% e këmbësorëve të përfshirë në aksidente (nga 102 në vitin 2023, në 87 në vitin 2024)”.

Studiuesit vlerësojnë gjithashtu se nëse një qytet si Athina do të vendoste një limit shpejtësie prej 30 km/orë në qendër të qytetit, do të kursente 130 milionë euro gjatë 10 viteve falë uljes së kostove për shkak të aksidenteve rrugore.

Por kufizimet e shpejtësisë nuk janë të mjaftueshme për të arritur rezultatet e Helsinkit, edhe pse janë të nevojshme.

“Projektimi i rrugëve ka luajtur një rol themelor. Në vitet e fundit, infrastruktura për këmbësorë dhe çiklistë është përmirësuar ndjeshëm. Për më tepër, bashkëpunimi me policinë rrugore është intensifikuar dhe janë futur më shumë kamera mbikëqyrjeje dhe sisteme automatike kontrolli”, shpjegon faqja e internetit “Yle”.

Sistemet e përmirësuara të sigurisë së makinave kanë kontribuar gjithashtu.

Dhe qyteti i inkurajon njerëzit të mos i përdorin ato: “Transporti publik në Helsinki është i shkëlqyer, gjë që zvogëlon përdorimin e makinave dhe, rrjedhimisht, numrin e aksidenteve të rënda”, shpjegoi inxhinieri i trafikut, Utriainen.

Rezultati është se në 12 muajt e fundit, ka pasur vetëm 277 aksidente rrugore me të lënduar dhe pa vdekje (në fund të viteve 1980, kishte më shumë se tre herë më shumë, me rreth tridhjetë vdekje në vit),

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Rekordi i jashtëzakonshëm i Helsinkit, zero vdekje në rrugë në një vit appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Avokati i Popullit ka nisur verifikimet mbi mënyrën se si është shoqëruar dhe trajtuar Erion Veliaj nga paraburgimi i Durrësit drejt ambienteve të një klinike private, ku iu nënshtrua analizave mjekësore.

Pas deklaratave publike të Veliajt, i cili denoncoi trajtim të padrejtë në shkelje të protokollit mjekësor, Komisioneri për Parandalimin e Torturës, Ahmet Prençi, ka zhvilluar një vizitë në paraburgimin e Durrësit për të kryer verifikime të hollësishme lidhur me rastin.

Vetë avokatët e Veliajt thanë përpara disa ditësh se: “Kjo vizitë pasi i është refuzuar disa herë, dhe pasi ju miratua është shoqëruar me një prani të jashtëzakonshme sigurie prej rreth 30 efektivësh policie dhe hetues të BKH-së, disa prej të cilëve ishin të pranishëm edhe brenda sallës së ekzaminimit, masa të papërshtatshme dhe të pajustifikuara për një person si zoti Veliaj dhe në shkelje të çdo protokolli mjekësor”.

Veliaj, pak ditë më parë, nëpërmjet një shkrimi të gjatë në rrjetet sociale, ku fliste për procesin hetimor të SPAK ndaj tij, e cilësoi “të padrejtë” dhe “poshtëruese” këtë situatë.

Mes të tjerash, Veliaj përmendi edhe rastin e ekzaminimit mjekësor të tij në spitali disa javë më parë. Sipas tij, agjentët e BKH-së në sallën e operacionit i kanë bërë një kontroll të imtësishëm deri në pikën që ai e cilësonte si “Voyerism”, apo thënë ndryshe, një lloj interesi seksual ose praktika e shikimit të njerëzve të tjerë të angazhuar në sjellje intime, të tilla si zhveshja, aktiviteti seksual ose veprime të tjera.

Më 23 korrik, SPAK mori zyrtarisht të pandehur Erion Veliajn për korrupsion pasiv, pastrim parash, fshehje pasurie dhe futje e sendeve te palejuara në institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale. Akuzat iu komunikuan edhe bashkëshortes së tij, Ajola Xoxa.

SPAK i ka komunikuar akuzë edhe efektivit të Policisë së Burgjeve, F.B., i cili i ka dhënë celularin në furgon kryebashkiakut gjatë rrugës nga paraburgimi i Durrësit drejt GJKKO-së.

Veliaj është vënë në hetim nga SPAK disa muaj më parë dhe që prej 10 shkurtit, kur u arrestua, qëndron në paraburgimin e Durrësit.

The post Avokati i Popullit nis hetimet pas akuzave të Erion Veliajt për shkelje të protokollit mjekësor nga BKH appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Ish presidenti Ilir Meta, është thirrur në Prokurorinë e Posaç me Antikorrupsion të hënën në datë 4 gusht, ora 11.00, ku pritet t’i komunikohet mbyllja e hetimeve për dosjen “CEZ DIA” dhe lobimi i LSI-së në SHBA.

Meta, i cili mbahet në qelinë e paraburgimit që prej datës 21 tetor të vitit të kaluar, do të shoqërohet nga ambientet e paraburgimit, në godinë e SPAK-ut, ku së bashku me avokatin e tij mbrojtës, Kujtim Cakrani do të firmosin mbylljen e hetimeve.

E njëjta procedurë u ndoq edhe për ish bashkëshorten e tij Monika Kryemadhi, mamanë e saj Fatime Kryemadhi, si dhe për dy bashkëpunëtorët e ish-çiftit, Ema Çoku dhe Piro Xhixho.

Këtij të fundit, SPAK i komunikoi akuzën “korrupsion pasiv”, ndërsa Fatime Kryemadhit dhe Ema Çokut “pastrim parash”.

Hetimet ndaj Metës dhe personave të tjerë lidhen me dyshime për pasuri të pajustifikuara, korrupsion, dhe shkelje të detyrës, sipas burimeve nga drejtësia.

SPAK pritet të vendosë në javët në vijim nëse çështja do të shkojë për gjykim apo do të mbyllet pa akuza.

The post Ilir Meta thirret të hënën në SPAK, do t’i komunikohet mbyllja e hetimeve appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Dy persona kanë mbetur të plagosur me thikë në Shkodër në dy ngjarje të ndryshme. Policia njoftoi se një 42-vjeçar u godit me thikë dhe me sende të forta nga dy vëllezër. Shkak u bë një sherr për motive të dobëta mes të treve në lagjen “Tre heronjtë”.

Siç njoftoi policia, 42-vjeçari ndodhet në spital, fatmirësisht jashtë rrezikut për jetën, ndërsa dy vëllezërit, një 38-vjeçar dhe një 41-vjeçar, janë vënë në pranga.

Në një rast tjetër, në fshatin Nderlysaj në Theth, u plagos me thikë edhe një 28-vjeçar. Edhe ai fatmirësisht është jashtë rrezikut për jetën. Autori i kësaj ngjarjeje është një 25-vjeçar i cili është arrestuar.

The post Dy persona plagosen me thikë në Shkodër appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjykata e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar ka liruar nga masa “arrest në shtëpi”, kryetarin e Bashkisë së Tropojës, Rexh Byberin si dhe nënkryetarin Abedin Kërnaja, pasi janë në hetim për shpërdorim detyre dhe prerje të paligjshme të pyjeve.

Togat e zeza vendosën detyrrim paraqitje një herë në muaj për ta. Sipas avokatëve ndaj Byberit dhe Kërnajës kishte mbaruar afati 6-mujor i masës së sigurisë duke marrë si referencë vendimin e Gjykatës Kushtetuese ndaj Mimoza Margjekës.

Në mars të këtij viti, SPAK mbylli hetimet dhe dërgoi për gjykim dosjen ndaj dy zyrtarëve, të cilët akuzohen për shpërdorim detyre me dëm financiar mbi 277 milion lekë, pasi për ndërtimin e dy rrugëve rrafshuan pyjet pa u konsultuar me institucionet e tjera të mjedisit.

Sipas Prokurorisë së Posaçme, Byberi dhe Kërrnaja kanë lejuar subjektin fitues të tenderit të kryejë prerje të pyllit dhe të ndërtojë rrugët pa marrë më parë lejet e nevojshme nga institucionet përgjegjëse.

Konkretisht, ata nuk kanë zbatuar procedurat e kërkuara nga ligji, që parashikojnë aplikimin në sistemin elektronik e-Leje pranë bashkisë, verifikimin e dokumentacionit dhe konsultimin me institucionet përkatëse të mjedisit për të vlerësuar ndikimin e këtyre punimeve.

Pas arrestit shtëpiak të Byberit, Zyra Islamaj u zgjodh kryetare e komanduar e bashkisë së Tropojës.

The post Prej 6 muajsh në ‘arrest shtëpie’, lirohet kreu i Bashkisë Tropojë dhe zëvendësi i tij appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – SPAK ka njoftuar përmbylljen e fazave të hetimit të operacionit ndërkombëtar “Pandora” kundër krimit kompjuterik.

Operacioni është realizuar në bashkëpunim me autoritetet gjermane, ku 5 persona kanë rënë në pranga, 3 të tjerë janë në “arrest shtëpie”, ndërsa 2 janë shpallur në kërkim.

Sipas hetimeve shqiptaro-gjermane, qindra gjermanë kanë re pre e mashtrimit, ndërsa grupi e kishte bazën në Shqipëri, ku përdorte për mashtrim një “Call Center”.

Sipas përllogaritjeve, qytetarëve të ndryshëm europianë iu është shkaktuar një dëm prej 363 mijë euro.

Hetimet për këtë rast nisën në fund të vitit 2023 në Gjermani, dhe më pas u transferuan në Shqipëri gjatë vitit 2024.

Grupi kriminal përdorte metoda të sofistikuara për të mashtruar viktimat, duke u prezantuar fillimisht si oficerë policie ose hetues financiarë, me pretendimin se po hetonin humbje të ndodhura në investime në Forex apo kriptovaluta.

Pasi fitonin besimin e viktimave, anëtarët e grupit i shtynin ata të kryenin pagesa të reja, duke i zhytur edhe më thellë në mashtrime. Sipas të dhënave të mbledhura gjatë hetimit, dëmi i shkaktuar ndaj qytetarëve gjermanë përllogaritet në rreth 363 mijë euro.

Në 18 prill të vitit të kaluar, SPAK ka ushtruar kontroll në ambientet e një Call Center-i në Tiranë, ku u administruan prova.

Gjermanët dërguan prova materiale, që çuan në dyshime për ekzistencën e një grupi kriminal, jo vetëm të huaj.

“Në kuadër të këtij operacioni ndërkombëtar, në datën 18 prill të vitit që kaloi, nga ana e  Prokurorisë së Posaçme është ushtruar kontroll në ambientet e një call centeri të paligjshëm në Shqipëri, ku u gjetën dhe janë sekuestruar prova materiale të dyshuara të shumta, digjitale dhe dokumetare, në kushtet kur kishim të bënim me dy hetime paralele në Gjermani dhe në Shqipëri, rezultatet dhe provat digjitale të kontrolleve u dërguan  për një analizë më të thelluar pranë autoriteteve gjyqësore gjermane. Në përgjigje, në  sajë të bashkpëunimit gjyqësor ndërkombëtar, nga ana e autoriteteve gjermane u dërgua analiza e plotë e këtyre provave digjitale, të cilat, të analizuara në harmoni me provat materiale dokumentare të sekuestruara në Shqipëri, ditën e kontrollit, çuan në rezultatin e qartë të ekzistencës të një grupi të  strukturuar  kriminal me qëllim mashtrimin e shtetasve gjermanë, por jo vetëm nëpërmjet qendrës së ‘Call Center’-ave të paregjistruar si biznes në organet tatimore”, – konfirmoi Nakuçi.

Sipas prokurorit, mëngjesin e sotëm është bërë i mundur ekzekutimi i masave të sigurisë për të gjithë personat që gjendeshin në territorin e Shqipërisë. Vijon puna për kapjen e dy personave të tjerë që nuk ndodhen në territorin shqiptar.

Më tej, Nakuçi tha se vlera e dëmit të shkaktuar ndaj 14 viktimave tejkalon 363 mijë euro, ndërsa shpjegoi edhe si u realizua operacioni i parandalimit.

Eneid Nakuçi: Vlera e dëmit të shkaktuar dhe të dokumentuar për këtë fazë të hetimit për periudhën disamujore të call center-it është 363, 501 euro dhe bëhet fjalë për 14 viktima të mashtrimit në Gjermani. Vlera relativisht e ulët e dëmit të shkaktuar është meritë e risisë që paraqet ky hetim që është parandalimi i qindra tentativave për mashtrim të kryer nga autorët kundrejt viktimave gjermane. Sapo merreshin në telefon nga mashtruesit, viktimat më pas kontaktoheshin nga oficerët e policisë gjermane duke iu shpjeguar skemën e mashtrimit dhe anulimin e pagesave. Kjo ka sjellë parandalimin e mashtrimit në shuma më të mëdha te këto viktima”.

Nakuçi tha se “nga hetimi që kemi kryer janë shpëtuar 6 mijë raste dhe u shpëtuan gati 1 milionë euro.”

The post Hiqeshin si policë, SPAK godet grupin që mashtronte gjermanët me ‘Call Center’, 5 të arrestuar appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Kryeministri lituanez Gintautas Paluckas njoftoi dorëheqjen e tij pasi një sërë hetimesh gazetareske i shtynë agjencitë anti-korrupsion të vendit baltik të hetonin aktivitetet e tij të biznesit.

Kishte pasur protesta kundër Paluckas, i cili do të japë dorëheqjen edhe si udhëheqës i Social Demokratëve, dhe të mërkurën aleati i tij kryesor tha se, nëse ai do të mbetej kryeministër, do të largohej nga koalicioni. Skenari më i mundshëm për momentin është një marrëveshje e re qeveritare midis vetë partive.

Në javët e fundit, disa hetime gazetareske ishin botuar në lidhje me Paluckas, dhe presidenti Gitanas Nauseda i kishte dhënë dy javë kohë për të sqaruar qëndrimin e tij.

Paluckas i mohoi akuzat dhe shkoi me pushime. Megjithatë, të enjten në mëngjes, agjencia e Ministrisë së Brendshme që heton krimet financiare (FNTT) kontrolloi ambientet e një kompanie që i përkiste kunatës së kryeministrit, një zhvillim vendimtar.

Paluckas pretendoi se po jepte dorëheqjen për të mos e lënë “qeverinë peng të skandalit”. Dorëheqja e tij do të duhet të miratohet nga bordi i partisë, pastaj të ratifikohet nga Nauseda, e cila ishte e para që e komunikoi atë.

Dorëheqja i të enjtes ndodhi mes skandalit më serioz që përfshinte Paluckas, i cili është edhe më i fundit (ai ka qenë kryeministër që nga nëntori i vitit 2024).

“Dankora”, kompania e kunatës së tij, mori 173,000 euro nga fondet e Bashkimit Evropian në vitin 2024 përmes një programi qeveritar për zhvillimin e lëvizshmërisë elektrike.

Në shkurt të këtij viti, ajo vendosi ta shpenzonte pjesën më të madhe të kësaj shume për blerjen e pajisjeve nga një kompani (“Garnis”) në të cilën Paluckas zotëronte 49 përqind të aksioneve.

Kur u zbulua, “Dankora” i ktheu fondet evropiane. “Garnis” është në qendër të një rasti tjetër, që përfshin gjithashtu një konflikt të mundshëm interesi: në vitin 2024, kur Paluckas ishte tashmë kryeministër, kompania kishte marrë një kredi prej 200,000 eurosh nga Banka Kombëtare e Zhvillimit.

Dhënia e kredisë është nën hetim nga Komisioni i Etikës (VTEK), agjencia antikorrupsion që merret me anëtarët e parlamentit dhe zyrtarët publikë.

Ka pasur hetime të tjera gazetareske, mbi ngjarje më të largëta në kohë. Për shembull, një kompani e mëparshme në pronësi të Paluckas nuk arriti të paguante një kredi të dhënë nga një kompani e lidhur me një biznesmen nga i cili ai kishte blerë një pronë, vetëm për të mohuar më vonë se e njihte atë.

Në vitin 2012, ai bleu një vilë në Vilnius nga një kompani qipriote, thuhet se me një çmim të ulur për të cilën ai kishte qenë përgjegjës kur ishte drejtor administrativ i komunës.

“Skandali famëkeq i helmimit të minjve” i vendit daton gjithashtu që nga ajo periudhë. Në vitin 2012, Paluckas u dënua me dy vjet burgim me kusht për shpërdorim detyre në dhënien e një tenderi për kontrollin e brejtësve në Vilnius, prej nga edhe vjen emri.

Kohët e fundit u zbulua se ai pagoi vetëm një pjesë të vogël (më pak se 5,000 euro nga mbi 16,000 euro) të gjobës që i ishte urdhëruar të paguante.

The post Nën hetim për abuzim me fondet e BE, dorëhiqet kryeministri i Lituanisë appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Tërmeti i së mërkurës me magnitudë 8.8 ballë në brigjet e Kamçatkës, në lindjen e largët të Rusisë, ishte një nga më të fuqishmit e regjistruar ndonjëherë, megjithatë gjeneroi një cunam më të dobët se sa pritej, me dëme të kufizuara deri më tani.

Paralajmërimet për valët në shumë vende të Oqeanit Paqësor kanë lejuar që miliona njerëz të evakuohen nga brigjet e tyre, duke zvogëluar rrezikun e aksidenteve serioze si në të kaluarën.

Ndërkohë, sizmologët po përpiqen të kuptojnë se çfarë i shkaktoi valët relativisht të vogla të regjistruara nga Japonia në Shtetet e Bashkuara. Kjo punë do t’i mbajë të zënë për muaj të tërë, por mund të bëhen disa hipoteza fillestare.

Gadishulli Kamçatka shtrihet në skajin e një prej zonave më sizmike të planetit, ku takohen pllakat e Paqësorit dhe Amerikës së Veriut (të cilat shtrihen shumë përtej Amerikës së Veriut siç e shohim ne).

Sipas teorisë më të pranuar gjerësisht, litosfera (domethënë, korja e Tokës dhe shtresa menjëherë poshtë saj, e quajtur mantel) është e ndarë në pllaka që lëvizin drejt dhe larg njëra-tjetrës, me pika rrëshqitjeje përgjatë skajeve të tyre.

Pranë këtyre zonave formohen çarje, fraktura që shkojnë thellë në tokë dhe shkaktohen nga zhvendosja e dy blloqeve kundërshtare.

Pllaka e Paqësorit është më e dendur dhe zhytet ngadalë nën Pllakën e Amerikës së Veriut, në një proces të pamëshirshëm që arrin 8 centimetra në vit: nuk duket shumë, por është një lëvizje e shpejtë për këto masa gjigante shkëmbinjsh.

Fërkimi intensiv midis dy pllakave bën që skajet e Pllakës së Paqësorit të arrijnë temperatura jashtëzakonisht të larta, duke u shkrirë në mënyrë efektive ndërsa arrijnë në thellësitë e Tokës.

Çarja është qindra kilometra e gjatë dhe për këtë arsye nuk është uniformë: në disa zona, procesi mund të ngecë për mijëra vjet, duke shkaktuar tension jashtëzakonisht të fortë midis shtresave të shkëmbinjve.

Kur ky tension tejkalon rezistencën e shkëmbit, çarja papritmas shpërthen dhe brenda pak minutash, energjia e ruajtur çlirohet në formën e një tërmeti të madh si ai i së mërkurës.

Një ngjarje e këtij lloji quhet “megasem” (nga tërmeti mega-thrust) dhe karakterizohet nga aktivizimi i një çarjeje për qindra kilometra.

Kjo është arsyeja pse një pjesë e mirë e dhjetë tërmeteve më të forta të regjistruara ndonjëherë kanë qenë të këtij lloji dhe pse një tjetër, me magnitudë 9, goditi gjithashtu Kamçatkën në vitin 1952.

Lëvizja e papritur dhe e përhapur bën që uji mbi çarje të lëvizë – pak a shumë siç ndodh kur e lëvizim dorën të zhytur në ujë – duke prodhuar valë që udhëtojnë për mijëra kilometra.

Në thellësitë e oqeanit, një cunami mund të arrijë shpejtësi prej rreth 800 kilometrash në orë, por me valë që janë shumë të mëdha dhe të shpërndara gjerësisht, rrallë tejkalojnë një lartësi maksimale prej një metri.

Ndërsa i afrohen bregdetit, valët ngadalësohen, sepse shtrati i detit është më i cekët: ato bëhen më pak të shpërndara dhe bëhen më të larta.

Në rastin e tërmetit japonez të vitit 2011, ato arritën disa dhjetëra metra lartësi, ndërsa vala e djeshme nuk u raportua të ketë kaluar 4 metra në Kamchatka dhe më pak se 2 metra në Hawaii.

Mund të ketë pasur valë më të larta në gadishullin rus, por rajoni është kryesisht i pabanuar dhe nuk ka sisteme të besueshme zbulimi të valëve kudo.

Siç kanë shpjeguar ekspertë të ndryshëm, çdo cunami është unik dhe varet shumë nga tërmeti që e shkakton atë, karakteristikat e çarjes dhe vijës bregdetare në një zonë të caktuar gjeografike, si dhe nga shumë variabla të tjerë.

Tërmeti i djeshëm ndodhi në det rreth 140 kilometra larg qytetit më të afërt dhe kjo mund të ketë ndikuar në efektet e tij, si në aspektin e goditjes aktuale, ashtu edhe të valëve.

Qyteti në fjalë, Petropavlovsk-Kamchatskiy, është gjithashtu i mbrojtur nga një gji, duke e bërë atë më pak të ekspozuar.

Vlerësimet paraprake sugjerojnë se përgjatë një shtrirjeje prej gati 500 kilometrash të çarjes, pati një zhvendosje prej 6-9 metrash, ndryshe nga ajo që ndodhi gjatë tërmetit të Japonisë të vitit 2011, i cili u llogarit të kishte një zhvendosje deri në 45 metra, gjithashtu përgjatë një çarjeje qindra kilometra të gjatë.

Zhvendosja e moderuar, ndoshta më horizontale sesa vertikale, mund të ketë prodhuar lëvizje më pak intensive të valëve në thellësi, pa gjeneruar cunami të forta siç janë vërejtur në tërmete të tjera me magnitudë të krahasueshme.

Megjithatë, do të nevojitet një analizë më e thelluar e sasisë së madhe të të dhënave të mbledhura gjatë dhe pas tërmetit për ta konfirmuar këtë.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Pse cunami nuk ishte shumë i fortë pas mega-tërmetit në Kamçatka? appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjykata e Posaçme e Apelit ka rrëzuar ankimimin e Arbër Veliajt, vëllait të kryebashkiakut të arrestuar Erion Veliaj, i cili kundërshtonte kontrollet e ushtruara nga SPAK në dhjetor të vitit 2024 në banesat dhe ambientet e bizneseve të tij.

Sipas Apelit, vendimi është marrë në përputhje me legjislacionin në fuqi, ndërsa palët kanë të drejtën të paraqesin rekurs në Gjykatën e Lartë.

Në dhjetor të vitit 2024, agjentët e BKH me urdhër të Prokurorisë së Posaçme (SPAK), zhvilluan kontrolle në banesën dhe në zyrën e Arbër Veliajt në kuadër të hetimit pasuror që po zhvillohej ndaj vëllait të tij, kryebashkiakut Erion Veliaj.

Pas kontrolleve, u mor edhe vendimi për sekuestrimin e telefonit të tij me qëllim zbulimin e provave të reja. Arbër Veliaj del edhe në dosjen e përgjimeve që iu bënë kryebashkiakut në burg, por deri më tani ndaj tij nuk ka asnjë masë sigurie të caktuar.

The post Apeli rrëzon ankimimin e vëllait të Erion Veliajt për kontrollet e SPAK appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Altin Dumani ka komentuar edhe vendimin e Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut për ish-drejtorin e RTSH-së, Thoma Gëllçi, e cila konstatoi se arrestimi dhe paraburgimi i tij nga SPAK ishin të paligjshëm dhe në shkelje të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut.

Dumani u tha gazetarëve se SPAK nuk është kontaktuar asnjëherë nga Avokatura e Shtetit gjatë shqyrtimit të kësaj çështjeje në Strasburg.

Sipas tij, GJEDNJ ka konstatuar se Gëllçi është vetëdorëzuar, ndërkohë që në dokumentacion tregohet se ai është arrestuar nga policia.

“Prokuroria e Posaçme nuk është kontaktuar në asnjë moment nga Avokatura e Shtetit gjatë shqyrtimit të kësaj çështjeje në GjEDNJ. As nuk iu kërkua informacion, as nuk iu kërkua dokumentacion mbi ecurinë e hetimeve. Kjo ka kufizuar ndjeshëm aftësinë e SPAK për të paraqitur qëndrimin e tij për masën e sigurisë dhe rrethanat përkatëse. Po ashtu gjykata e europiane e te drejtave të njeriut ka konstatuar se Thoma Gëllçi është vetëdorëzuar, ndërkohë që dokumentacioni zyrtar tregon se ai është lokalizuar dhe arrestuar nga Policia e Shtetit, pas caktimit të masës së sigurimit në mungesë”, tha Dumani, sipas të cilit “kjo është një pasaktësi faktike me ndikim në vlerësimin e proporcionalitetit të masës”.

Sipas Strasburgut, paraburgimi me më shumë se 7 muaj dhe zgjatja e afateve të paraburgimit ishin në shkelje të nenit 5 pika 3, të Konventës Europiane për të drejtat e njeriut, në të cilën thuhet: “Çdo person i arrestuar ose i paraburgosur në rrethanat e parashikuara në paragrafin 1/c të këtij neni duhet të çohet menjëherë përpara një gjyqtari ose një zyrtari tjetër të autorizuar me ligj për të ushtruar funksione gjyqësore dhe ka të drejtë të gjykohet brenda një afati të arsyeshëm ose të lirohet në gjykim e sipër. Lirimi mund të kushtëzohet me dhënien e garancive për t’u paraqitur në procesin gjyqësor”.

Gëllçi u arrestua në tetor të vitit 2021, nën akuzën e shpërdorimit të detyrës në lidhje me një tender gjatë kohës që drejtonte Radio Televizionin Shqiptar.

Ai u vendos në paraburgim me vendim të Gjykatës së Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, me argumentin se ekzistonte dyshimi i arsyeshëm për përfshirjen e tij në veprime të paligjshme.

Por, Gjykata e Strasburgut e rrëzoi këtë argument, duke konstatuar se autoritetet nuk dhanë prova konkrete për të mbështetur pretendimet e tyre për paraburgimin, se argumentet e përdorura për arrestimin ishin të përgjithshme dhe të pambështetura dhe se prokuroria nuk ndërmori asnjë veprim hetimor të rëndësishëm gjatë periudhës së paraburgimit, duke e mbajtur atë në izolim pa arsye të justifikuara.

The post Vendimi i Strasburgut për Thoma Gëllçin, Dumani akuzon Avokatin e Shtetit appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Për Altin Dumanin, vrasjet në 21 janar 2011 të 4 protestuesve para kryeminisëtrisë, janë një dosje prioritare për SPAK.

Kreu i Prokurorisë së Posaçme, deklaroi se po zhvillohen hetime intensive në lidhje me ngjarjet e thuajse para 15 viteve, konkretisht për dy vrasje, tre plagosje dhe pengim të zbardhjes së të vërtetës.

Ai theksoi se Prokuroria e Posaçme ka në vëmendje vendimin e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut në rastin e Aleks Nikës, një prej viktimave të protestës së asaj dite.

Dumani bëri të ditur se është administruar një audio e siguruar nga gazetari Artan Hoxha, e cila është aktualisht në proces ekspertimi.

“Po kryhen hetime intensive për 2 vrasje, 3 plagosje dhe pengim të zbardhjes sa të vërtetës. SPAK ka parasysh vendimmarrjen e Strasburgur për çështjen Aleks Nika. Është administruar audio e paraqitur nga gazetari Artan Hoxha dhe është në ekspertim”, u shpreh Dumani në takimin me gazetarët kwtw tw enjte.

Hetimi për ngjarjet e “21 janarit” është rihapur nga SPAK një vit më parë, pas vendimmarrjes së Gjykatës së Lartë, e cila urdhëronte Prokurorinë e Posaçme të hetonte një kallëzim të bërë nga Rajmonda Nika, bashkëshortja e të ndjerit Aleks Nika, njëri prej 4 viktimave të “21 Janarit”.

The post Hetimet për ’21 janarin’, Altin Dumani: Dosje prioritare, për 2 vrasje dhe 3 plagosje appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Altin Dumani ka thënë se Kodi i ri Penal ka nevojë për ndryshime, por theksoi se SPAK nuk është i përfshirë në grupin e punës për draftin e ri të paraqitur pak ditë më parë nga qeveria.

Megjithatë, gjatë takimit informal me gazetarët, ai theksoi se ka parë qëndrimin e Prokurorit të Përgjithshëm Olsian Çela dhe “në shumë pika bie dakord me të”.

Më pas, Dumani foli edhe mbi vendimin e Gjykatës Kushtetuese për ndalimin e sekuestrimit të telefonave pa një urdhër gjykate, duke i dhënë fund kështu një prej praktikave të ndjekura nga SPAK. Ai tha se SPAK është i detyruar të zbatojë vendimin e Kushtetueses.

Sa i takon Kodit të ri Penal, ai shpjegoi se SPAK-u do ta japë qëndrimin e tij në momentin që të njihet zyrtarisht me draftin. Mes debatit për Kod të ri Penal apo ndryshimeve në këtë aktualin, kreu i Prokurorisë së Posaçme është i mendimit për të dytin.

Ai foli për ndryshime sa i përket marzhit të dënimit për shitjen e narkotikëve. Sipas tij, ajo nuk mund të jetë njësoj si me drogat sintetike që janë më të rrezikshme për jetën e njeriut.

“Normalisht që priten debate dhe diskutime përsa i përket Kodit Penal. Debati i parë që duhet të ishte bërë nëse nevojë për një Kod të ri Penal, apo duheshin bërë ndryshime në kodin aktual. Unë mendoj që duhen bërë ndryshime në Kodin Penal, pasi për shitje narkotikësh, duhet të ndryshohet vepra pasi nuk mund të ketë të njëjtin marzh dënimi si kanabisi, droga sintetike dhe kokaina. Mendoj që marzhin më të lartë duhet ta kenë dorgat sintetike, që janë me të rrezikshme për jetën e njeriut. Në ende s’e kemi marrë zyrtarisht, kur ta kemi, do e analizojmë dhe do japim qëndrimin tonë në lidhje, ne nuk jemi përfshirë në grup pune”, tha Dumani.

Ditët e fundit, kryeprokurori Olsian Çela ka theksuar se kodi aktual i përgjigjet nevojave të shoqërisë.

Çela deklaroi se as Prokuroria e Përgjithshme nuk është përfshirë në hartimin e draftit, ndërsa u shpreh se më shumë se Kod Penal, vendi ka nevojë urgjente për ndërhyrje në Kodin e Procedurës Penale. Kundër Kodit të ri Penal ka dalë edhe Dhoma e Avokatisë.

Vendimi i Kushtetueses për celularët

Gjatë takimit informal me gazetarët, Dumani u përgjigj edhe për vendimin më të fundit të Gjykatës Kushtetuese për rastin ndaj qytetares Oneida Ymeri, ku përpilohej se nuk mund të ketë më sekuestrim celularësh pa vendim gjykate. Dumani nuk preferoi të zgjatej në shpjegim, ndërsa tha se do të respektojnë vendimin.

“Nuk komentojmë, jemi të detyruar ti zbatojmë”, tha shkurt ai. Dy ditë më parë, Kushtetuesja hodhi poshtë praktikën e SPAK lidhur me sekuestrimin e celularit të Ymerajt, e cila është një drejtuese spitali privat në Tiranë. Sekuestrimi u bë në kuadër të hetimeve për ish-zv.kryeministrin në arrati Arben Ahmetaj.

Në vendim, gjykata shprehet se në rastin konkret do të vijojnë të mbahen nën sekuestro vetëm kopjet që lidhen me hetimin penal, duke ia nënshtruar kontrollit gjyqësor.

Sipas Kodit të Procedurës Penale, në një vendim gjykate që lejon kontrollin e banesës dhe të personit, duhet të përcaktohet paraprakisht se cilat sende lejohen të sekuestrohen.

Prokuroria, zakonisht, bën kërkesë për pajisje si kompjuterë, laptopë, hard disqe, USB, telefona – pavarësisht se kujt i përkasin, por duhet të arsyetohet lidhja e tyre me një vepër penale konkrete.

The post Dumani, pro ndryshimeve për Kodin e ri Penal: Zbatojmë vendimin e Kushtetueses për sekuestron e celularëve appeared first on Gazeta Si.

Gazeta si – Një fluturim i kompanisë “Delta Airbus A330-900” nga Salt Lake City, SHBA për në Amsterdam, Holandë me 275 pasagjerë dhe 13 anëtarë të ekuipazhit, u godit nga turbulenca të forta.

Disa persona u plagosën, të paktën 25 prej tyre. Fluturimi u detyrua të devijonte në Aeroportin Ndërkombëtar të Minneapolis-St. Paul, ku u ul në orën 7:45 të mbrëmjes sipas orës lokale të mërkurën.

Siç raporton CNN, duke cituar të dhëna nga faqja e gjurmimit të fluturimeve Flightradar24, Fluturimi 56 i Delta Air Lines u ngjit më shumë se 1,000 metra në më pak se 30 sekonda, rreth 40 minuta pas ngritjes.

Më pas zbriti rreth 1,300 metra gjatë 30 sekondave të ardhshme. Menjëherë pas kësaj, aeroplani ndryshoi kursin e tij në veri, duke u drejtuar për në Minneapolis, ku u ul në mënyrë të sigurt rreth një orë e gjysmë më vonë, tregojnë gjithashtu të dhënat e faqes “Flightradar24”.

Pas uljes emergjente, ndihmësit mjekësorë dhe zjarrfikësit hipën në aeroplan për të ofruar ndihmën e parë. Kompania ajrore tha se 25 pasagjerë u dërguan në spitalet lokale për vlerësim dhe trajtim.

“Jemi mirënjohës për mbështetjen e të gjithë ndihmësve të parë të përfshirë”, tha një zëdhënës i Delta-s. “Siguria është vlera jonë thelbësore në Delta dhe ekipi ynë i kujdesit Delta po punon drejtpërdrejt me klientët për të mbështetur nevojat e tyre të menjëhershme”.

Lëndimet serioze të shkaktuara nga turbulencat gjatë fluturimit janë relativisht të rralla, por shkencëtarët thonë se ato mund të bëhen më të zakonshme për shkak të ndryshimeve klimatike.

Një burrë vdiq në një fluturim të “Singapore Airlines” që përjetoi turbulenca të rënda në maj 2024, viktima e parë e lidhur me turbulencat në një linjë ajrore të madhe në dekada.

The post Turbulenca të forta në avionin ‘Delta’ nga SHBA drejt Amsterdamit, 25 të plagosur appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjatë natës së së mërkurës deri të enjten, Rusia nisi një sulm të madh me dronë dhe raketa kundër Kievit, kryeqytetit të Ukrainës.

Të paktën gjashtë persona u vranë, përfshirë një fëmijë gjashtëvjeçar, dhe 52 të tjerë u plagosën. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se sulmi u krye me një total prej 300 dronësh dhe tetë raketash, dhe se disa lagje të qytetit u dëmtuan rëndë.

Sulmet po vazhdojnë pavarësisht ultimatumit dhjetëditor të Presidentit të SHBA-së Donald Trump të hënën drejtuar homologut të tij rus Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, duke pretenduar se përndryshe ai do të vendoste sanksione të ashpra ndaj Rusisë, si të drejtpërdrejta ashtu edhe “të tërthorta” – ato të hartuara për të synuar vendet me të cilat ajo ka marrëdhënie ekonomike.

Trump tha se ishte i zhgënjyer me Putinin, me të cilin ai gjithmonë kishte pretenduar se kishte një “marrëdhënie të shkëlqyer”, por nga i cili ai është distancuar gradualisht kohët e fundit.

The post Rusia sulmon me raketa Kievin, 6 të vrarë dhe të paktën 50 të plagosur appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Një 33-vjeçar ka mbetur i plagosur me armë zjarri në Borsh, pranë Himarës. Ngjarja është regjistruar pas mesnatës, rreth orës 02:00 të 31 korrikut në një lokal.

Pas një konflikti mes disa personave, një 42-vjeçar ka plagosur me armë zjarri automatike 33-vjeçarin nga Kruja. Fatmirësisht i riu ndodhet jashtë rrezikut për jetën. Ndërkohë policia ka vënë në pranga autorin.

Po ashtu janë shoqëruar edhe disa persona të tjerë të përfshirë në konflikt.

“Grupi hetimor, i përbërë nga specialistë për Hetimin e Krimeve të Rënda në DVP Vlorë, nën drejtimin e Prokurorisë, vijon punën për sqarimin e rrethanave, gjetjen e armës së zjarrit të dyshuar të përdorur dhe dokumentimin e plotë ligjor të kësaj ngjarjeje”, njoftoi policia.

The post Borsh, plagoset me armë zjarri 33-vjeçari pas sherrit në lokal appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjykata e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO) ka dënuar me një total prej 4 vitesh burg tre persona të përfshirë në një rast korrupsioni, ku ish-zyrtari i Kadastrës (ASHK) së Fierit dhe dy qytetarë akuzoheshin për ryshfet prej dy mijë eurosh në procesin e legalizimit të një banese.

Pas përfundimit të procesit gjyqësor dhe paraqitjes së pretencave nga SPAK, kryesuesja e trupës gjykuese, Fjorela Davidhi, shpalli fajtorë tre të pandehurit.

Ish-punonjësi i Kadastrës, Endri Ngresi, u dënua me tre vite burg dhe përjashtim nga çdo funksion publik për pesë vitet e ardhshme. Ardjan Kumaraku mori një dënim me një vit burg, ndërsa për të pandehurën Afërdita Vidhi nuk u dha dënim, ndonëse u shpall fajtore.

Në janar, Prokuroria e Posaçme dorëzoi dosjen në GJKKO, ku Ngresi akuzohej për “Korrupsion pasiv i personave që ushtrojnë funksione publike”. Kumaraku dhe Vidhi dyshohet se i dhanë ryshfetin me qëllim legalizimin dhe pajisjen me dokumentet përkatëse të një banese.

The post Dy mijë euro për të legalizuar shtëpinë, dënohet me 3 vite burg ish-zyrtari i Kadastrës së Fierit appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Qeveria australiane do ta përfshijë gjithashtu YouTube-in midis platformave që do të ndalohen për fëmijët nën 16 vjeç duke filluar nga 10 dhjetori.

Fillimisht platforma u përjashtua nga ligji i miratuar nëntorin e kaluar që ndalonte mediat sociale për fëmijët dhe adoleshentët, sepse qeveria e njohu se përmbante përmbajtje më edukative.

Megjithatë, në qershor, agjencia shtetërore përgjegjëse për sigurinë në internet kërkoi që përjashtimi të hiqej, duke cituar të dhëna të mbledhura nga vetë agjencia që tregonin se 37 përqind e fëmijëve midis moshës 10 dhe 15 vjeç kishin gjetur video të konsideruara të rrezikshme në YouTube.

Një ligj i ngjashëm është diskutuar në shumë vende për pak kohë, por Australia ishte e para që e miratoi atë.

Megjithatë, ligji ka ende disa pika të paqarta. Së pari, nuk është e qartë se cilat platforma të mediave sociale do të preken: me siguri do të përfshijë Facebook, Snapchat, Instagram dhe Reddit, si dhe çdo faqe tjetër “qëllimi i vetëm ose kryesor i të cilës është të mundësojë ndërveprimin online midis dy ose më shumë përdoruesve”, që “u lejon përdoruesve të lidhen ose të bashkëveprojnë me njëri-tjetrin” dhe të “publikojnë përmbajtje”.

Për më tepër, nuk është e qartë se si duhet të zbatohet: qeveria kishte propozuar një identitet digjital të menaxhuar nga qeveria, por aktualisht po vlerëson opsione të tjera, dhe në çdo rast, shumë teknika verifikimi anashkalohen lehtësisht.

Ekzistojnë gjithashtu dyshime për efektivitetin e tij: shumë ekspertë argumentojnë se është më mirë të edukohen të rinjtë rreth përdorimit të përgjegjshëm sesa të vendosen ndalime që janë të vështira për t’u zbatuar.

The post Australia do të ndalojë YouTube-in për fëmijët nën 16 vjeç appeared first on Gazeta Si.