Ashtu siç ndodhi me Tiranën, edhe apartamentet në rrethe pritet të shtrenjtohen, sidomos në bregdet
Ămimet e referencĂ«s tĂ« pasurive tĂ« paluajtshme, tĂ« cilat u rishikuan sĂ« fundmi nĂ« rritje pĂ«r rrethet, pĂ«rdoren jo vetĂ«m pĂ«r shitblerjen, por edhe pĂ«r llogaritjen e taksĂ«s sĂ« ndikimit nĂ« infrastrukturĂ«, qĂ« paguhet nga ndĂ«rtuesit.
Rritja e tyre pritet që të sjellë automatikisht shtim të detyrimit të ndërtuesve që rrezikon të përkthehet në shtrenjtim të çmimeve të shitjes së apartamenteve.
Kjo tendencë u konstatua në Tiranë, që i rishikoi referencat rreth dy vite më parë, ku çmimet e referencës në Tiranë u ndanw për 32 zona kadastrale. Të njëjtën nocion qeveria për herë të parë propozoi të zbatohet edhe për rrethet kryesore, duke vendosur çmime të ndryshme me ndarjen e re të zonave kadastarle. Në rrethe deri tani ishte i miratuar vetëm një çmim reference.
Në kryeqytet zbatimi i çmimeve të reja nisi në gusht 2023, ku referencat u rritën nga 5 deri 76% për 32 zonat kadastrale të Tiranës. Menjëherë në gjysmën e dytë të atij viti çmimet u rritën me të paktën 50-100 euro për metër katror, me një shtrenjtim mesatar prej 30%.
Shoqata e Ndërtuesve pohoi në atë kohë se shtrenjtimi u ndikua kryesisht nga shtimi i detyrimeve të ndërtuesve për taksën e ndikimit në infrastrukturë, pas rritjes së çmimeve të referencës.
Ekspertët pohojnë se pas referencave të reja në rrethe, shtrenjtimi më i fortë i çmimeve pritet të jetë në zonat bregdetare, ku dhe referenca pësoi kërcimin më të lartë. Në Durrës, referencat për disa zona janë dyfishuar e trefishuar, si në Port, ku po ndërtohet projekti i Marinës së Jahteve, që referenca është 200 mijë lekë/m2, apo në vijim në Vollga, me referencë 124 mijë lekë/m2 e në Lalëz me 140 mijë lekë/m2. Më parë, Durrësi kishte një referencë unike prej 67,500 lekë/m2.
Në Vlorë ka zona ku referencat janë dyfishuar, si në zonën 1 dhe 2 në Himarë, që tashmë kanë referenca përkatësisht 140 dhe 100 mijë lekë/m2, nga 58 mijë lekë që ishte më parë. Në Sarandë, referenca për zonën e parë është rritur me 79%, në 100 mijë lekë/m2.
Zbardhen zonat më të shtrenjta në rrethe, kryeson Durrësi, nga Porti i Jahteve deri në Lalëz
Sa rritet detyrimi për taksën e ndikimit në infrastrukturë
Taksës së ndikimit në infrastrukturë nga ndërtimet e reja i nënshtrohen të gjitha subjektet që kërkojnë të pajisen me leje zhvillimore dhe leje ndërtimi për objekte banimi, administrative, prodhimi, shërbimi e tjera. Taksa paguhet nga ndërtuesit para zbardhjes së lejes së ndërtimit.
Për llogaritjen e taksës së ndikimit në infrastrukturë, baza e taksës është vlera në lekë për metër katror e çmimit të shitjes së ndërtimit qoftë për qëllime banimi apo për shërbime. Ndërsa çmimi i shitjes për metër katror bazohet në vlerën referuese të vlerës së tregut, sipas metodologjisë së miratuar nga qeveria.
Diapazonet e nivelit tĂ« taksĂ«s sĂ« ndikimit nĂ« infrastrukturĂ« janĂ« tĂ« pĂ«rcaktuara nĂ« ligjin Nr.9632, datĂ« 30.10.2006 âPĂ«r sistemin e taksave vendore i ndryshuarâ. Konkretisht Pika 2 te Neni 27 pĂ«rcakton se ânĂ« rastin e ndĂ«rtimeve tĂ« destinuara pĂ«r qĂ«llime banimi apo pĂ«r njĂ«si tregtimi dhe shĂ«rbimi, tĂ« cilat kryhen nga shoqĂ«ri ndĂ«rtimi, shkalla e taksĂ«s sĂ« ndikimit nĂ« infrastrukturĂ« Ă«shtĂ« nĂ« masĂ«n 4 (katĂ«r) pĂ«r qind deri 8 (tetĂ«) pĂ«r qind tĂ« çmimit tĂ« shitjes pĂ«r metĂ«r katrorâ. Detyrimin pĂ«r pĂ«rcaktimin e nivelit tĂ« taksĂ«s nĂ« rrethe brenda diapazonit 4 deri 8% e ka KĂ«shilli Bashkiak.
Â
Shembull për qytetin e Durrësit.
Sipas vendimit âPĂ«r sistemin e taksave dhe tarifave vendore nĂ« qytetin e DurrĂ«sit pĂ«r vitin 2023â miratuar nĂ« muajin dhjetor 2022 Ă«shtĂ« miratuar niveli 8% i taksĂ«s pĂ«r ândĂ«rtime me funksion banimi apĐŸ shĂ«rbimi nga zhvillues me qĂ«llim pĂ«rfitimin, tĂ« cilat nuk destinohen pĂ«r pĂ«rdorim nĂ« sektorin e turizmit, industrisĂ« apo pĂ«r pĂ«rdorim publik.
Ămimi aktual i referencĂ«s pĂ«r qytetin e DurrĂ«sit Ă«shtĂ« 67,500 lekĂ«/m2
Vlera Totale e një ndërtimi rezidencial me sipërfaqe 100 mijë metra katror llogaritet:
100,000 m2 x 67,500 lekë/m2 = 6,750,000,000 lekë. Detyrimi për taksën: 8% x 6,750,000,000 = 540,000,000 lekë
Vlera e ndërtimit rezidencial me çmimin e propozuar prej  200,000 lekë/m2 për zonën kadastrale nr.13 që në terren përkon me zonën e portit të Durrësit në ndërtimin e projektit Durrës Yacht Marina është 100,000 m2 x 200,000 lekë/m2 = 20,000,000,000 lekë. Detyrimi për taksën: 8% x 20,000,000,000 = 1,600,000,000
Rritja e detyrimit 1,600,000,000 â 540,000,000 = 1,060,000,000 apo 196% (Rritja e njĂ«jtĂ« nĂ« pĂ«rqindje me çmimet e referencĂ«s).
Për Tiranën taksa e ndikimit në infrastrukturë është në nivelin 8% dhe llogaritet për metër katror mbi çmimet e referencës të cilat nga gushti 2023 u rritën nga 5 deri 76% për 32 zonat kadastrale të Tiranës. Rritja të tyre pati edhe për 5 komuna të kryeqytetit, si Kashar, Petrela, Preza, Farka dhe Dajti.
Nga konkluzionet e Shoqatës së Ndërtuesve mbështetur në analizat konkrete për lejet e miratuara të ndërtimit, llogaritja e taksës së ndikimit në infrastrukturë me çmimet e reja të referencës shtoi 80% barrën fiskale te ndërtuesit. Shtimi i detyrimit në metër katror sipas ndërtuesve llogaritej 50 deri 100 euro për metër katror sipas zonave kadastrale. Për rrjedhojë kjo solli rritje të çmimeve të shitjes së apartamenteve mesatarisht me 20% në Tiranë sipas Shoqatës së Ndërtuesve, pasi ndryshimit e çmimeve të referencës ndikuan në kostot e ndërtimit.
Â
ĂFARĂ PARASHIKON LIGJI âPĂR SISTEMIN E TAKSAVE VENDORE I NDRYSHUARâ PĂR NIVELIN E TAKSĂS SĂ NDIKIMIT NĂ INFRASTRUKTURĂ
Neni 27
Taksa e ndikimit në infrastrukturë
- Baza e taksës është vlera në lekë e investimit të ri që kërkohet të kryhet sipas preventivit, ose vlera në lekë e çmimit të shitjes për metër katror të investimit të ri. Klasifikimi si investim i ri përcaktohet në përputhje me legjislacionin në fuqi për dhënien e lejes së ndërtimit.
- Në rastin e ndërtimeve të destinuara për qëllime banimi apo për njësi tregtimi dhe shërbimi, të cilat kryhen nga shoqëri ndërtimi, shkalla e taksës së ndikimit në infrastrukturë është në masën 4 (katër) për qind deri 8 (tetë) për qind të çmimit të shitjes për metër katror.
NĂ« kĂ«tĂ« kategori investimesh pĂ«rfshihen edhe ndĂ«rtimet zĂ«vendĂ«suese pĂ«r qĂ«llime banimi, tĂ« kushtĂ«zuara pĂ«r tâu ndĂ«rtuar si shkak i zbatimit tĂ« njĂ« kontrate koncensionare, e cila prek banesat ekzistuese. Gjithashtu, nĂ« kĂ«tĂ« kategori pĂ«rfshihen edhe ndĂ«rtimet e destinuara pĂ«r qendra tregtare apo tĂ« biznesit.
Baza e taksĂ«s Ă«shtĂ« vlera nĂ« lekĂ« pĂ«r metĂ«r katror e çmimit tĂ« shitjes sĂ« ndĂ«rtimeve pĂ«r qĂ«llime banimi apo tĂ« njĂ«sive tĂ« tregtimit dhe shĂ«rbimit. Ămimi i shitjes pĂ«r metĂ«r katror bazohet nĂ« vlerĂ«n referuese tĂ« vlerĂ«s sĂ« tregut, sipas pĂ«rcaktimeve tĂ« nxjerrĂ« me akt nga KĂ«shilli i Ministrave.
- Në rastin e ndërtimeve të ndryshme nga ato të përcaktuara në pikën 2, të këtij neni, niveli i taksës shprehet si përqindje e vlerës së investimit dhe është:
- a) Për ndërtime që destinohen për përdorim në sektorin e turizmit, të industrisë, bujqësisë; të ndërtimeve individuale për qëllime të përdorimit vetjak nga individët, të ndërtuara vetë individi apo me sipërmarrës; si dhe të ndërtimeve për qëllime publike, taksa e ndikimit në infrastrukturë është 1 (një) deri në 3 (tre) për qind e vlerës së investimit, ndërsa për Bashkinë e Tiranës është 2 (dy) deri 4 (katër) për qind e saj.
- b) Për projekte të infrastrukturës, për ndërtimin e rrugëve kombëtare, të porteve, aeroporteve, tuneleve, digave, ndërtimit të infrastrukturës në energji, përfshirë makineritë dhe pajisjet për këto projekte, taksa e ndikimit në infrastrukturë të ndërtimeve të reja është 0.1 (zero pikë një) për qind e vlerës së investimit, por jo më pak se kostoja e rehabilitimit të infrastrukturës së dëmtuar, kur kjo kosto nuk është përfshirë në preventivin e investimit.
- c) Për ndërtesat, të cilat janë në proces legalizimi, taksa e ndikimit në infrastrukturë e ndërtimeve të reja është 0.5 (zero pikë pesë) për qind e vlerës së investimit. Leja e legalizimit lëshohet vetëm pasi të jetë vërtetuar pagesa e taksës nga taksapaguesi.
(Shfuqizuar me Ligj Nr. 98/2020, datë 23.07.2020, botuar në F.Z. nr.145, dt.06.08.2020)
- d) Për ndërtesat, që destinohen për qëllime banimi në zonat malore, taksa e ndikimit në infrastrukturë është 0 (zero) deri në 3 (tre) për qind të vlerës së investimit. Këshilli Bashkiak përcakton me vendim zonat malore për efekt të zbatimit të këtij paragrafi.
- Këshilli bashkiak miraton kategori dhe nënkategori për klasifikimin e investimeve, të cilat mund të përdoren për vendosjen e nivelit të taksës.
- Detyrimi për pagesën e taksës i takon investitorit. E ardhura nga taksa, për çdo rast, mblidhet nga organi që lëshon lejen e ndërtimit dhe arkëtohet, për çdo rast, për llogari të bashkisë, që mbulon territorin ku do të bëhet investimi.
- Nëse objekti, për të cilin do të bëhet investimi, shtrihet në territorin e më shumë se një bashkie ose kur objekti ndikon në infrastrukturën e një bashkie tjetër, të ardhurat nga taksa ndahen proporcionalisht ndërmjet tyre, në përputhje me raportet përkatëse të shtrirjes së objektit dhe të ndikimit të investimit në infrastrukturën e secilës bashki.
- PĂ«rjashtohen nga pagesa e kĂ«saj takse investimet e kryera pĂ«r ndĂ«rtimin e strukturave akomoduese âHotel/Resort me pesĂ« yje, status specialâ, sipas pĂ«rcaktimit nĂ« legjislacionin e fushĂ«s sĂ« turizmit dhe qĂ« janĂ« mbajtĂ«s tĂ« njĂ« marke tregtare tĂ« regjistruar dhe njohur ndĂ«rkombĂ«tarisht âbrand nameâ.
- PĂ«rjashtohen nga pagesa e kĂ«saj takse edhe investimet e subjekteve, tĂ« cilat zhvillojnĂ« veprimtari pritĂ«se tĂ« certifikuar si âagroturizĂ«mâ, sipas legjislacionit nĂ« fuqi nĂ« fushĂ«n e turizmit.
- Përjashtohen nga pagesa e kësaj takse investimet për rindërtimin, riparimin apo restaurimin e ndërtesave të destinuara për qëllime banimi, të dëmtuara si pasojë e fatkeqësive natyrore, sipas përkufizimit të dhënë në legjislacionin në fuqi për mbrojtjen civile. Kushtet, rregullat dhe dokumentet që shoqërojnë kërkesën për përjashtimin nga detyrimi për pagesën e taksës së ndikimit në infrastrukturë, sipas kësaj pike, përcaktohen me vendim të Këshillit të Ministrave.
Nga pagesa e kësaj takse përjashtohen edhe investimet në kuadër të programeve të rindërtimit, sipas dispozitave të ligjit, për përballimin e pasojave të fatkeqësisë natyrore.
(Ndryshuar me Ligj Nr. 142/2015, datë 17.12.2015. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr.252, datë 22.01.2016)
(Ndryshuar me Ligj Nr. 106/2017, datë 30.11.2017. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr.222, datë 19.12.2017)
(Ndryshuar me Ligj Nr. 41/2018, datë 09.07.2018. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr.111, datë 30.07.2018. Ky ligj botohet në Fletoren Zyrtare dhe hyn në fuqi më 1 janar 2019)
Ndryshuar me ligjin nr. 95/2018, datë 03.12.2018, botuar në F.Z. nr.187, dt.27.12.2018
(Shtuar me Aktin Normativ Nr. 3, datë 2.10.2019, botuar në F.Z. nr.137, dt.07.10.2019)
(Hequr me Ligj Nr. 122/2020, botuar në Fletoren Zyrtare Nr. 197, datë 12.11.2020)
(Shtuar me Aktin Normativ Nr. 19, datë 23.04.2020, botuar në F.Z. nr.73, dt.24.04.2020).
The post Ashtu siç ndodhi me Tiranën, edhe apartamentet në rrethe pritet të shtrenjtohen, sidomos në bregdet appeared first on Revista Monitor.